THE NICENE-CONSTANTINOPOLITAN

CREED (381)
TEXT, VOCABULARY, AND NOTES

E.J. HUTCHINSON
 1

1 Πιστεύομεν εἰς ἕνα θεόν, πατέρα, παντοκράτορα, ποιητὴν οὐρανοῦ καὶ γῆς ὁρατῶν τε πάντων
2 καὶ ἀοράτων.
3 Καὶ εἰς ἕνα κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ τὸν μονογενῆ, τὸν ἐκ τοῦ πατρὸς
4 γεννηθέντα πρὸ πάντων τῶν αἰώνων, φῶς ἐκ φωτός, θεὸν ἀληθινὸν ἐκ θεοῦ ἀληθινοῦ,
5 γεννηθέντα οὐ ποιηθέντα, ὁμοούσιον τῷ πατρί, δι᾽ οὗ τὰ πάντα ἐγένετο, τὸν δι᾽ ἡμᾶς τοὺς
6 ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν καὶ σαρκωθέντα ἐκ
7 πνεύματος ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς παρθένου καὶ ἐνανθρωπήσαντα, σταυρωθέντα τε ὐπὲρ ἡμῶν

ἅγιος, -α, -ον: sacred, holy, pure
αἰών, -ῶνος, ὁ: era, epoch, age
ἀληθινός, -ή, -όν: true, genuine
ἄνθρωπος, ὁ: man, human being
ἀόρατος , -ον: unseen, invisible
γεννάω, γεννήσω, ἐγέννησα, γεγέννηκα,
γεγέννημαι, ἐγεννήθην: to beget, engender,
produce
γῆ , ἡ: earth, land
γίγνομαι, γενήσομαι, ἐγενόμην, γέγονα,
γεγένημαι, γενηθήσομαι: to come into a
certain state, become
εἷς , μία, ἕν: one
ἐνανθρωπέω, ἐνανθρωπήσω,
ἐνηνθρωπήσα, ἐνηνθρώπηκα,
ἐνηνθρώπημαι, ἐνηνθρωπήθην : to put on a
man’s nature
ἡμέτερος,-α, -ον: our
Ἰησοῦς, οῦ: Jesus
κατέρχομαι, -ελεύσομαι, -ήλυθον/ῆλθον,
-ελήλυθα, --, --: to go/come down
κύριος, ὁ: lord, master
Μαρία, -ας, ἡ: Mary
μονογενής, -ές: only-begotten, single
ὁμοούσιος, -ον: of the same substance,
consubstantial
ὁρατός, -α, -ον: visible
ὅς, ἥ, ὅ: who, which
οὐρανός, ὁ: heaven
παντοκράτωρ, -ορος, ὁ: the Almighty
παρθένος, ἡ: maiden, girl, virgin
πᾶς, πᾶσα, πᾶν: all, every
πατήρ, πατρός, ὁ: father
πιστεύω, πιστεύσω, ἐπίστευσα,
πεπίστευκα, πεπίστευμαι, ἐπιστεύθην + εἰς
+ acc.: to believe in/on
πνεῦμα, τό: wind, breath, spirit
ποιέω, ποιήσω, ἐποίησα, πεποίηκα,
πεποίημαι, ἐποιήθην: to do, make
ποιητής, -οῦ, ὁ: maker, author
σαρκόω, σαρκώσω, ἐσάρκωσα,
σεσάρκωκα, σεσάρκωμαι, ἐσαρκώθην:
make flesh
σταυρόω, σταυρώσω, ἐσταύρωσα, --,
ἐσταύρωμαι, ἐσταυρώθην: to crucify
σωτηρία, ἡ: deliverance, safety, salvation
υἱός, ὁ: son
φῶς, φωτός, τό: light
Χριστός, ὁ: the Messiah (< χριστός, -ή, -όν,
anointed)

1 Πιστεύομεν: this verb governs everything 5-7 γεννηθέντα…ποιηθέντα…

until ὁμολογοῦμεν (l. 13) σαρκωθέντα...σταυρωθέντα: m. acc. sg.
1 ἕνα: m. acc. sg. < εἷς , μία, ἕν aor. pass. pples.
1-2 τε...καί: “both…and” 5 ἐγένετο: 3rd sg. aor. mid. (dep.) ind. ,
3 μονογενῆ: m. acc. sg. γίγνομαι
3-5 τὸν...τὸν...τὸν: the articles all mark 6 κατελθόντα: m. αcc. sg. aor. αct. pple. <
attributive phrases that describe Ἰησοῦν κατέρχομαι
Χριστόν
 2

8 ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου, καὶ παθόντα καὶ ταφέντα, καὶ ἀναστάντα τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ κατὰ τὰς γραφάς,
9 καὶ ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανούς, καὶ καθεζόμενον ἐν δεξιᾷ τοῦ πατρός, καὶ πάλιν ἐρχόμενον
10 μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς· οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος.

ἀνέρχομαι, -ελεύσομαι, -ήλυθον/ῆλθον, - καθέζομαι,καθεδοῦμαι/καθεδήσομαι/

ελήλυθα, --, --: to go up, go back καθεσθήσομαι, --, --, --, ἐκαθέσθην: to sit
ἀνίστημι, ἁναστήσω, ἀνέστησα, ἀνέστακα, down, take one’s seat
--, --: here intransitive; to stand up, rise (from κρίνω, κρινῶ, ἔκρινα, κίκρικα, κέκριμαι,
the dead) ἐκρίθην: to judge
βασιλεία, ἡ: kingdom, dominion, reign ὅς, ἥ, ὅ: who, which
γραφή, ἡ: writing, Scripture οὐρανός, ὁ: heaven
δεξιά, ἡ: right hand πασχον, ἔπαθον, πέπονθα, --, --: to suffer,
δόξα, ἡ: glory, splendor endure
ἔρχομαι, ἐλεύσομαι, ἦλθον, ἐλήλυθα, --, --: πάλιν: adv., back, again
to go, come Πόντιος Πιλᾶτος, ὁ: Pontius Pilate
ἐιμί, ἔσομαι: to be συνδοξάζω, --, συνεδόξασα, --, --,
ζάω (ζῶ), ζήσω/ζήσομαι, ἔζησα, ἔζηκα, --, συνεδοξάσθην: to glorify together
--: to live τέλος, -εος, τό: end
ἡμέρα, ἡ: day τρίτος, -η, -ον: third
θάπτω, θάψω, ἔθαψα, --, --, τέθαμμαι, υἱός, ὁ: son
ἐταφην: to bury

8 ἐπί + Ποντίου Πιλάτου: ἐπί + gen. here

means “in the time of”
8-9 παθόντα…ταφέντα…ἀναστάντα…
ἀνελθόντα: m. acc. sg. aor. act. pples. All are
second aorists and so have a stem different
from the first principal part: παθόντα <
πάσχω; ταφέντα < θάπτω; ἀναστάντα <
ἀνίστημι; ἀνελθόντα < ἀνέρχομαι.
8 τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ: dat. of time when
10 κρῖναι: aor. act. inf. < κρίνω expressing
purpose
10 οὗ: relative pronoun showing possession;
antecedent is Ἰησοῦν Χριστόν (l. 3)
10 ἔσται: 3rd sg. fut. mid. (dep.) ind. < ἐιμί
 3

11 Καὶ εἰς τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, τὸ κύριον καὶ ζωοποιόν, τὸ ἐκ τοῦ πατρὸς ἐκπορευόμενον, τὸ σὺν
12 πατρὶ καὶ υἱῷ συμπροσκυνούμενον καὶ συνδοξαζόμενον, τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν προφητῶν.
13 Εἰς μίαν ἁγίαν καθολικὴν καὶ ἀποστολικὴν ἐκκλησίαν. ὁμολογοῦμεν ἓν βάπτισμα εἰς ἄφεσιν
14 ἁμαρτιῶν· προσδοκῶμεν ἀνάστασιν νεκρῶν καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. ἀμήν.

αἰών, -ῶνος, ὁ: epoch, age λαλέω, λαλήσω, ἐλάλησα, λελάληκα,

ἀμήν: Hebrew adv.; of a truth, so be it
ἅγιος, -α, -ον: sacred, holy, pure
ἁμαρτία, ἡ: failure, fault; guilt, sin
ἀνάστασις, -εως, ἡ: rising up, resurrection
ἀποστολικός, -ἡ, -όν: apostolic
ἄφεσις, -εως, ἡ: letting go, release,
discharge, remission
βάπτισμα, -άτος, τό: baptism
εἷς , μία, ἕν: one
ἐκκλησία, ἡ: assembly, congregation, church
ἐκπορεύω, -πορεύσομαι, --, --,
-πεπόρευμαι, -ἐπορεύθην: to go out, go
forth
ζωή, ἡ: life
ζωοποιός, -όν: creative of life
καθολικός, -ή, -όν: general, universal
κύριος, ὁ: lord, master
λελάλημαι, ἐλαλήθην: to talk, speak
μέλλω, μελλήσω, ἐμέλλησα, --, --, --: to
intend, to be about to, to be destined; as
pple., coming, future
νεκρός, ὁ: corpse; as adj., νεκρός, -ά, -όν,
dead
ὁμολογέω, ὁμολογήσω, ὡμολόγησα, --,
ὡμολογημαι, ὡμολογήθην: to agree with,
say the same thing as, confess, acknowledge
πατήρ, πατρός, ὁ: father
πνεῦμα, τό: wind, breath, spirit
προσδοκάω, -δοήσω, -εδόκησα,
-δεδόκηκα, --, --: to expect, look for, wait
for
προφήτης, -ου, ὁ: prophet
συμπροσκυνέω, -κυνήσω, -εκύνησα,
-κεκύνηκα, --, --: to fall down and worship
together, to lay prostrate before together

11-12 τὸ...τὸ...τὸ...τὸ: the articles all mark
attributive phrases that describe τὸ πνεῦμα τὸ
ἅγιον
12 συμπροσκυνούμενον,
συνδοξαζόμενον: here pass.
12 λαλῆσαν: n. acc. sg. aor. act. pple. <
λαλέω
13-14 ὁμολογοῦμεν… προσδοκῶμεν: new
main verbs; everything up to this point has
been governed by πιστεύομεν (l. 1)
13 εἰς ἄφεσιν: εἰς + acc. here expresses
purpose
14 ἁμαρτιῶν: objective gen.