Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
jynfaxmifpkpm&if;ppfcsKyf OD;armfoef;
zvrf;pm&if;ppf½kH;0efxrf;rsm;ESifh awGUqkH
zvrf; {NyD 22 xrf;aqmif&mwGif trSm;r&Sad pa&;ESihf vkyif ef;wm0efrsm;udk
jynfaxmifppk m&if;ppfcsKyf OD;armfoef;onf ,aeY rGe;f vGyJ ikd ;f ausyGefpGm xrf;aqmifMu&ef ajymMum;Muonf/
u csif;jynfe,f zvrf;NrdKUe,f pm&if;ppf½kH;ü pm&if;ppf½kH; awGq U yHk w
JG iG f jynfaxmifppk m&if;ppfcsKyf? csif;jynfe,f
0efxrf;rsm;ESifhawGUqkHonf/ pm&if;ppfcsKyf? jynfaxmifppk m&if;ppf½;Hk òefMum;a&;rSL;csKyf?
awGqU yHk w
JG iG f jynfaxmifppk m&if;ppfcsKyfEiS hf jynfaxmifpk òefMum;a&;rSL;? jynfe,f? c½dik ?f NrKd eU ,f pm&if;ppft&m&Srd sm;ESihf
pm&if;ppf½;Hk òefMum;a&;rSL;csKyf a':Edik o
f ufO;D wdu Yk 0efxrf; c½dik ?f NrKd eU ,f pm&if;ppf ½k;H 0efxrf;rsm; wufa&mufcMhJ uaMumif;
rsm;udk rSmMum;&mwGif rdrdus&mvkyfief;wm0efrsm;udk od&onf/ c½dkif(jyef^quf)
h a&SUzkH;rS tqifh pwkw¬wef; ESpfqkH;pmar;yGJudk Xme 770 wGif ausmif;om; ausmif;ol atmifjrifol ta&twGurf mS 22550
xdkYtwl tajccHynm rlvwef; aejynfawmf aumifpDe,fajr&Sd pmppf 22550 u 0ifa&mufajzqdkcJhNyD; &Sdí atmifcsuf&mcdkifEIef; 100 &mcdkif
EIef;&SdaMumif; od&onf/
xdkodkY atmifcsuf&mcdkifEIef;jynfh
atmifjrif&jcif;onf tajccHynm
tqifüh twef;wGi;f vpOfpmar;yGJ
rsm;usi;f yum ausmif;om; ausmif;ol
rsm;\ wef;qkH;pmar;yGJrsm;udk tcuf
tcJr&Sd ajzqdEk ikd &f ef avhusifo
h ifMum;
ay;cJjh cif;aMumifjh zpfaMumif; od&onf/
,aeYxw k jf yefaom tajccHynm
tqifh atmifpm&if;rsm;udk e0rwef; *syefEdkifiH wdkusKdNrdKU ü {NyD 22 &ufrS 27 &uftxd usif;yrnfh 2020 wdkusKd
txd xkwfjyefcJhNyD; wuúodkvf0ifwef; tdkvHypftm;upm;NydKifyGJESifh ywfoufí ESpfEdkifiHyl;wGJaqmif&Gufjcif;qdkif&m
(10 wef;) pmar;yGJatmifpm&if;rsm; udp&ö yfrsm;aqG;aEG;yGo J Ykd wufa&muf&ef usef;rma&;ESihf tm;upm;0efBuD;Xme
udkvnf; rMumrD qufvufxkwfjyef tm;upm;ESihf um,ynmOD;pD;Xme òefMum;a&;rSL;csKyf OD;rsKd;vIid Of ;D aqmifaom
ay;oGm;rnfjzpfonf/ tzGJU &efukeftjynfjynfqdkif&mavqdyfrS xGufcGmoGm;&m ydkYaqmifEIwfquf
owif;pOf olrsm;ESifhtwl awGU&pOf/ wifarmif
vdKG ifvif-yefauwk-oDaygawmifay:um;vrf; txl;pDruH ed ;f BuD;tzGUJ (5)ESihf vdKG ifvifc½dik f vrf;OD;pD;rS vrf;csJuU wå&mcif;ae
vdGKifvif {NyD 22 vrf;azmufvyk Nf y;D aemuf vdKG iv f if oH;k pGíJ 18 ay uwå&mvrf;csJcU if;jcif;
vdGKifvif-yefauwk-oDaygum;vrf; c½dkifvrf;OD;pD;rS wm0ef,l jyifqif tm; 37 rdkif 2 zmvHk? 23 ay uwå&m
onf rdik tf m;jzifh 102 rdik f 2 zmvH&k NdS yD; xde;f odr;f cJo h nf/ 2014-2015 b@m vrf;csJUcif;jcif;tm; 1 rdkif 28 ay?
jynfaxmifpktpdk;& aqmufvkyfa&; ESpfrSpí rdkifwdkiftrSwf 0^0 vdGKifvif tus,f vrf;csJU jcif;tm; 7 zmvHk? ay
0efBuD;XmerS pDrHcefYcGJaom vrf;rBuD; NrdKUrS rdkifwdkiftrSwf 60^0 vG,fzl 40 tus,fvrf; wmaygifwifjcif;tm;
jzpfonf/ ,if;um;vrf;onf &Srf; awmufaus;&Gmtxd rdik f 60 udk txl; 69 rdkif 1 zmvHk? uwå&mxyfydk;vTmcif;
jynfe,f\ t"duusaom jynfaxmifpk pDrHudef;BuD;tzGJU (5)rS wm0ef,lí jcif;tm; 99 rdkif 4 zmvHk? uwå&m
vrf;rBuD;wpfvrf;jzpfonfjh yif rJacgif tqifjh r§iw hf if aqmif&u G vf suf&odS nf/ edrjhf rifah &ydwv
f mT avmif;jcif;tm; 54
jrpf0Srf;ESifh tmqD,Hvrf;rBuD;vnf; rwf 31 &ufaeYtxd vrf;tajctae rdkif 4 zmvHk? ausmufpDa&ajrmif;
jzpfonf/ rSm 102 rdik f 2 zmvHrk mS uwå&mvrf; wnfaqmufjcif;tm; 2310 ay?
tqdkygvrf;tm; 2002-2003 jzpfonf/ ausmufpDajrumeH&H wnfaqmuf
b@ma&;ESpfwGif uwå&mum;vrf; tqdyk gvrf;rBuD;udk txl;pDru H ed ;f jcif;tm; ay 1930 ? ay 50 atmuf
azmufvyk jf cif;vkyif ef;tm; trSw(f 2) BuD;tzGUJ (5)ESiv hf KGd ifvifc½dik v
f rf;OD;pD; oHuluGefu&pfwHwm;ESifh a&>yefrsm;
ppfqifa&; uGyfuJrItzGJU trSwf(17) Xmewdo Yk nf 2011-2012 rS 2017- pkpkaygif;wHwm; 197 pif;wdkYudk
XmecsKyfrS 45 rdkif 6 zmvHk? vdGKifvif 2018 b@ma&;ESpt f xd jynfaxmifpk vrf;ydik ;f wpfavQmufwiG f wnfaqmuf
c½dkifvrf;OD;pD;XmerS rdkif 50? 2 zmvHk? aiGv;kH aiG&if; &efyakH iGusyf 6467 'or xm;cJhaMumif; vdGKifvifc½dkifrS vrf;
ta&SUajrmufwdkif; ppfXme csKyfrS 6 rdkif 550 oef;? jyifxed ;f &efyakH iGusyf 3103 wm0ef&dS tif*sife, D mwpfO;D u ajym
&Srf;jynfe,fawmifydkif; vGdKifvif-oDayg vrf;ydkif;wpfae&mudk awGU&pOf/ 2 zmvHkpojzifh toD;oD;azmufvkyfcJh 'or 0225 oef;? jynfe,ftpd;k &&efykH onf/
aom um;vrf;jzpfonf/ aiGrS aiGusyf 10163 'or 700 oef; c&rf;pdk;jrifh
,ef;ausmuf-aumfr,fvdwf-r,fvdwfygaumf-a0Savvef oGm;vrf;tm;
uwå&mvrf;tjzpf tqifhjr§ifhwifaqmif&GufrI rMumrD NyD;awmhrnf
wmcsDvdwf {NyD 22 jzifh qufvuf aqmif&Gufrnfjzpf NyD;pD;oGm;ygu aus;&Gmtkypf Ek pS t f yk pf &k dS rsm;pGmtaxmuftul jzpfaprnfjzpf
&Sr;f jynfe,f ta&SyU ikd ;f wmcsDvw d cf ½dik f aMumif; od&onf/ aus;&Gmud;k &Gmae jynfol 6700 ausmf aMumif; c½dkifaus;vufvrf;zGHU NzdK;a&;
aus;vufvrf; zGHU NzdK;a&;OD;pD;Xmeu ,if; ,ef;ausmuf-aumfr,f wdYk oGm;vmrI vG,u f v
l sifjref acsmarGU OD;pD;XmerS vufaxmufòefMum;a&;
aus;vufa'o vlrIpD;yGm;zGHU NzdK; vdwf-r,fvdwfygaumf-a0Savvef um ynma&;? usef;rma&; ponfh rSL; OD;rmuku ajymMum;onf/
wdk;wufa&;twGuf aiGusyf 1082 oGm;vrf; uwå&mvrf;tjzpf vlrIpD;yGm;zGHU NzdK;a&;u@rsm;twGuf a0,Hvif;(jyef^quf)
'or 22 oef;jzifh aqmif&u G af eonfh
wmcsDvdwfNrdKUe,f ,ef;ausmuf-
aumfr,fvdwf-r,fvdwfygaumf-a0S
avvef aus;&GmoGm;vrf; tydkif;(1)
tm; uwå&mvrf;tjzpf tqifjh r§iw hf if rÅav;wkdif;a'oBuD;ESifh rauG;wdkif;a'oBuD;twGif;&Sd
aqmif&u G af erIonf rMumrDNyD;pD;awmh
rnfjzpfaMumif; od&onf/ awmifolrsm; uGif;qif;avhvma&;c&D;pOfjyKvkyf
tqdkyg vrf;rSm t&Snf&Spfrdkif aejynfawmf {NyD 22
ausmf&NdS yD; tydik ;f (1)taejzifh uwå&m
vrf;tus,f 12 ay? vrf;t&Snf tm&S¶ NzdK;a&;bPf (ADB) \ulnDaxmufyHhrIjzifh pkdufysKd;a&;OD;pD;Xme ajr
5 rdkiftm; jynfaxmifpkcGifhjyK &efykH toHk;csa&;XmecJGrS taumiftxnfazmf aqmif&Gufvsuf&Sdaom rdk;a&udk
aiG$usyf 1082 'or 22 oef;jzifh H ed ;f (GWM) aqmif&u
tusKd;&Spd mG pDrcH eYcf jGJ cif;pDru G rf t
I pDtpOftjzpf rÅav;
2017 ckESpf 'DZifbmvrS pwifaqmif wkdif;a'oBuD; ykodrfBuD;NrdKUe,f xHk;bdk &dwfodrf;csdefvGefenf;ynm oifwef;
&Gufjcif;jzpfNyD; usefvrf;t&Snf 3 rdkif ausmif;ü awmifolynmay;ESifh vufawGUuGif; qif;avhvma&;c&D;pOfudk {NyD
tm; vmrnfh b@mESpf cGijhf yK&efyaHk iG 21 &uf eHeufydkif;wGif jyKvkyfcJhonf/
xkdodkYaqmif&Guf&mwGif rÅav;wkdif;a'oBuD;ESifh rauG;wdkif;a'oBuD;
aejynfawmf {NyD 22
&JwyfzGJU0ifrsm;u rauG;wdkif;a'oBuD; NrdKUopfNrdKUe,f atmifcsrf;omaus;&GmwGif {NyD 21 &uf eHeuf 9 em&D 10 rdepfrS 11 em&DcGJtxd
twGi;f &SNd rdKeU ,frsm;rS awmifol 50 tm; &dwo f rd ;f csdev
f eG f enf;ynmrsm;tygt0if
ab;uif;pdwcf s&aom pdu k ef nf;pepfrsm;? pdu
k yf sKd;a&;qdik &f m tavhtusifah umif;
aomufokH;a& NrdKUopfNrdKUr&Jpcef;rSL; 'kwd,&JrSL; 0if;Edkif OD;pD;onfhtzGJUu ,if;aus;&Gmae tdrfaxmifpk 120? vlOD;a& 596 OD;twGuf rsm;(GAP)? [if;oD;[if;&Guo f pfo;D 0vHyef;ref pdu k yf sKd;enf;pepfrsm;? bdu
k m&SD
aomufokH;a& *gvef2100 oGm;a&mufvSL'gef;cJhaMumif; owif;&&Sdonf/ obm0ajraqG;jyKvkyef nf;rsm;udk pmawGU vufawGo U ifMum;jyoay;cJNh yD; GAP
oGm;a&mufvSL'gef; udk&J pdkufcif;rsm;tm; qufvufuGif;qif;avhvmcJhMuonf/ udkayguf (Ouúmajr)
wevFm? {NyD 23? 2018
zsmyHk ZrÁLokcukodkvfjzpfaq;cef;rS vle maygif; 800 ausmftm; tcrJhaq;ukoay;cJh jrefrmEdkifiH\ ynmoifESpftvdkuf tv,fwef;oifq&mta&twGuf
zsmykH {NyD 22 rS 22&uf txd zsmyHkNrdKU ZrÁLokc &vd kY 0 rf ; omygw,f ? pD pOf ay;ol 0efBuD;rsm;? cGpJ w d t
f xl;uk q&m0efBuD;
{&m0wDwdkif;a'oBuD; zsmyHkNrdKU ukodkvfjzpfaq;cef;ü vlemaygif; tm;vHk;udk aus;Zl;wifygw,f}}[k rsm;? om;zGm;rD;,yftxl;uk q&m
trSwf 8 &yfuu G f Adv
k cf sKyfatmifqef; 800 ausmftm; tcrJph rf;oyfaq;0g; vlemwpfOD;u ajymonf/ 0efBuD;rsm;? oGm;ESifhcHwGif; txl;uk
vrf;&Sd ZrÁLokc ukodkvfjzpfaq;cef; ukorIjyKay;cJhaMumif; od&onf/ tqdkyg aq;ukoa&;tpDtpOf q&m0efBuD;rsm;? rsufpdESifh rsufrSef
ESifh jrefrmEdkifiH e,fpyfa'o¶NzdK; ]]uRefawmfwaYkd 'orSmyJ txl;uk wGif jrefrmEdik if H e,fpyfa'o ¶NzdK;a&; uRrf;usifynm&Sifrsm;u tcrJh
a&;toif;wdYk yl;aygif;í {NyD 21 &uf q&m0efBuD;awGeJY awGUqHk jyocGifh toif;rS taxGaxGa&m*gukq&m prf;oyfukoay;cJhNyD; aq;0g;ukefus
p&dwfrsm;udk ZrÁLokcukodkvfjzpf
aq;cef;rS ukefuscHukoay;cJhonf/
xdtYk jyif aq;uko&ef vma&muf
onfh vlemrsm;ESifhjynfolrsm;udk
usef;rma&; todynmrsm; a[majym
aqG;aEG;ay;cJah Mumif;? cGpJ wd &f ef vdt
k yf jrefrmEdkifiH\ ynmoifESpftvdkuf rlvwef;oifq&mta&twGuf
onfh vlemrsm;udkvnf; txl;uk
q&m0efBuD;rsm;u cGpJ w d uf ok ay;cJNh yD;
cGJpdwfcef;udk zsmyHkNrdKU {&m0wDaq;½Hk
rS tcrJh toHk;jyKcGifhay;cJhaMumif;
od&onf/
zsmyHkNrdKU½Sd ZrÁLokcukodkvfjzpf
aq;cef;udk tywfpOf we*FaEGaeY
wdkif;zGifhvSpfum vlrsKd; bmomra&G;
vlemrsm;udk tcrJhukoay;vsuf&Sd
aMumif;od&onf/
olZmEG,f(zsmyHk)
wevFm? {NyD 23? 2018
l ausmzHk;rS pDrHcefYcGJa&;OD;pD;Xme OD;pD;t&m&Sd vif;u ]]a&Trdwfa&wHcg;rydwfcifu &nfrSef;csufjzpfonfh v,fajr{u wd;k wufvmNyD; a'ocHrsm;\ usef;rm vnf;jzpfvmr,fq&kd if 'Da'o&JU zGUH NzdK;
]]uRef;tydkif; 5 ydkif;rSm 2(u)u OD;wifrdk;ausmfu ajymonf/ pyg;pduk &f if yd;k vnf;odyu
f swm? a&ief 45000 udk a&iefumuG,Nf yD; a&csKd&&Sd a&;? ynma&;udpörsm;udk aqmif&Guf rIu jrefqefvmr,f? qnfajrmif;Xme
awmh 2017-2018 rSm wmaygifzdkYwm xdjYk yif uRef;tydik ;f 2 (u)ay:wGif tNrJxdk;awmhav rdk;wpfoD;yJ pdkufcJh atmif aqmif&Gufay;EdkifrnfjzpfNyD; Edik rf nfjzpfonft h jyif a&iefumuG,f &JU vkyif ef;awG tm;vk;H onf obm0
&mcdkifEIef;jynfh NyD;pD;rSmjzpfwJhtwGuf a&wHcg; pkpkaygif;ig;ckaqmif&Guf& wm? tck rdk;pyg;?aEGpyg;ESpfoD;pdkuf aEGpyg;pdu
k yf sKd;Edik o
f nfh v,fajr{&d,m ay;Edik o f nfh ae&mrsm;wGif aEGpyg;pdu k f w&m;ud k tH w k N yD ; vk y f & wmjzpf w J h
v,fajr{u 7500 udk a&iefumuG,f rnfjzpf&m 2017-2018 b@ma&;ESpf w,f? tckqdkydk;vnf;rusawmhbl;? rsm; wdk;wufrsm;jym;vmrnfjzpf Edik Nf yD; wjcm;oD;ESrH sm;vnf; wd;k csJpU u
kd f twGuf twwfEikd q f ;Hk a*[pepfawG
NyD;awmh v,fpyg;pdkuf{uawG wdk;csJU txd a&wHcg; tm;vk;H aqmif&u G Nf yD; pD;yGm;a&;tqifajyygw,f}} [k ajym aMumif; od&onf/ ysKd;vmEdik o f nft h wGuf vlaerIb0rsm; rysuf p D ; atmif aqmif & G u f w ,f ?
NyD;awmh pdkufysKd;EdkifcJhNyDjzpfygw,f? pD;cJhNyDjzpfojzifh aEGpyg;v,fajr{u onf/ tqdkyg vyGwåmNrdKUe,fwGif qnfajrmif;ESifh a&tokH;csrIpDrH vnf; tqift h wef;jrifrh m;vmrnfjzpf jynfolvlxk ydkufqHeJY aqmufwJhpDrH
&efykHaiG &&SdwJhtay:rSm rlwnfNyD; 2500 cefYudk a&csKdoGif;ay;EdkifcJhNyDjzpf aqmif&GufqJjzpfonfh a&G;jrpfeJY cefYcGJa&;OD;pD;XmerS vyGwåmNrdKUe,f onf/ wnfaqmufa&; (9) rS OD;pD; udef;awG[m jynfolawGudk tusKd;jyK
usefwJh uRef;ydkif;awGudk tydkif;vdkuf aMumif; od&onf/ jymravmh jrpfMum;wGif wnfaqmuf twGif; a&iefwm;wmrsm; wnf t&m&Sd OD;wifrdk;ausmfu ]]a'ocH w,fvdkY jyefMum;&&if uRefawmfwdkY
qufvufaqmif&GufoGm;rSm jzpfyg vyGwåmNrdKUe,f uefbuftkyfpk aeonfh a&iefwm;wmrsm; wnf aqmufay;jcif;jzifh a'owpfckESifh awmifolawGu ESpfoD;uae okH;oD; XmetaeeJY 0rf;omrdygw,f}} [k
w,f}} [k qnfajrmif;ESiahf &tok;H csrI a&Trdwfaus;&GmrS v,form; udkvif; aqmufNyD;pD;oGm;ygu pDrHudef;\ wpfckoGm;vma&;? qufoG,fa&; pdu
k v f mEdik &f if a'orSmpufrv I ,f,m ajymonf/ rif;opf(MNA)
awmifolrsm; tusKd;tjrwf&&SdEdkifaom aps;uGufjzifh aEGpyg;&moD pwif awGygawmh odyrf BudKufMubl;? avmavmq,fawmh puf
tustpdkwif; 100 udk aiGusyf 530000 ay;NyD;0,fw,f?
aemufyikd ;f rSm aps;wufEikd w f t
hJ wGuf awmifoal wGuvnf;
a&wm&Snf {NyD 22 ta<u;qyfzdkYavmufyJa&mif;Muwmyg}}[k qGmrif;vrf;
aus;&Gmtkypf ?k rSepf aD us;&Gmae awmifow l pfO;D u ajymonf/
yJc;l wdik ;f a'oBuD; a&wm&SnNf rdKeU ,ftwGi;f qGmacsmif;qnf pyg;pdu k yf sKd;Muonfh awmiforl sm;taejzifh &dwo f rd ;f c
a&aomufpepfjzifh Zefe0g&D 1 &ufrS a&rsm;pwifay;a0 tjyif "mwfajrMoZm? ydk;owfaq;? aygif;owfaq;wdkYrSm
um aEGpyg;rsm;pwifpdkufysKd;cJhMuNyD; {NyDv'kwd,ywfrS twdk;jzifh ta<u;0,f,lxm;Mu&jcif;jzpfNyD; pyg;ay:ygu
pwifí &ufu;kd q,f ouf&ifrsKd;jzpfaom xdik ;f aumufpyg; twdk;ay;&aiGoufomap&ef tvsifOD;qHk;ay;qyfMujcif;
rsm;pwif&dwfodrf;aeMuNyDjzpfonf/ aEGpyg;&moDpdkufysKd; vnf; jzpfonf/]]pyg;aps;u ig;ode;f txufqkd awmifoal wG
onfh pyg;rsKd;rsm;taejzifh xdkif;aumuf? &wemwdk;? wGufajcudkufygw,f? tvGefBuD;vnf;rwufapcsifygbl;?
aAsmhxeG ;f ? qif;okcESihf aumufBuD; ab;Mum;rsm;udk trsm; aps;tvGew f ufomG ;&if wpfaeYvyk rf w
S pfaeYpm;Mu&olawG
qH;k pku
d yf sdK;Muonfuakd wG&U &dS onf/ ]]uke;f eJeu
J swJt
h uGuf twGuf tcuftcJawGtrsm;BuD;jzpfuek rf mS pyg;aps;EIe;f 5
awGusawmh xdik ;f aumufu tqifajyw,f? a&iwfvnf; ode;f eJaY jcmufoed ;f tMum;qdk awmifoal wGvnf; tqifajy?
cHw,f oufwrf;uoHk;vqdk awmh tapmay:&ifaps;uGuf vuf&Sdpwif&dwfodrf;vsuf&Sdaom pyg;cif;rsm;tm; odrf;vsuf&Sdonfudk awGU&Sd&onf/ ]]pyg;yGJpm;awGu tvkyform;awGtwGufvnf; qef0,fpm;Mu&wm
vnf;aumif;w,f}} [k a'ocH awmifolwpfOD;u vrf;0ifír&ygu vkyfom;rsm;iSm;&rf;um&dwfodrf;&NyD; pufe&YJ w
d w f rTm;uif;NyD;ajymif odyt
f phJ yg;udk ydBk udKufw,f? trIet f cuftcJr&SEd ikd yf gbl;}} [k ¤if;u qufvufajymMum;
ajymonf/ vrf;t0iftxGut f qifajyyg u pyg;&dwpf ufrsm;jzifh &dwf wmudk a>cpufeu YJ sawmh pyg;*kwo f m;tusKd;eJt
Y rIetf rTm; onf / udkvGif(qGm)
wevFm? {NyD 23? 2018
aus;vufa'ozGUH NzdK;a&;acgif;pOfjzifh jynfopUl um;0dik ;f aqG;aEG;yGJ vdyof Nkd rdKU tv,facsmif;txufaus;&Gmü jyKvkyf
vdyfodk {NyD 22 OD;pD;rSL; a':cifapmvif;? vdyfodkNrdKU taxGaxG
u&ifjynfe,f bm;tHc½dkif vdyfodkNrdKU tv,facsmif; tkycf sKyfa&;rSL; OD;apmjrwfausmf? vdyo f akd umfzND cHrS OD;pD;rSL;
txufaus;&GmwGif aus;vufa'o bufpkHzGHU NzdK;wdk;wuf OD;pdk;jrifh? pma&;q&m OD;aomif;a&T(auwkarmifndKvif;)?
apa&;? aus;vufjynfolvlxk todtjrifA[kokw vdyfodkusef;rma&;OD;pD;XmerS a'gufwmaZ,smOD;?
wdk;wufapa&;ESifh pmzwftm;ydkrdkaumif;rGefvmapa&; aus;vufa'ozGUH NzdK;wd;k wufa&;OD;pD;XmerS 'kw, d OD;pD;rSL;
twGuf NrdKeU ,fjyefMum;a&;ESihf jynfoq Ul ufqaH &;OD;pD;Xmeu apmtJAif;ESihf pdu k yf sKd;a&;OD;pD;XmerS 'kw, d OD;pD;rSL; OD;ae0if;
BuD;rSL;í yxrtBudrf aus;vufa'ozGUH NzdK;a&; acgif;pOfjzifh wduYk aus;vufa'ozGUH NzdK;a&;acgif;pOfjzifh tusKH;0ifaom
jynfopUl um;0dik ;f (Public Talk) aqG;aEG;yGu J kd {NyD 22 &uf aus;&GmaevlOD;a&onf NrdKUaevlOD;a&xuf 75 &mcdkifEIef;
rGe;f vGJ 1 em&Du tv,facsmif;txufaus;&Gm&Sd zl;aumfrm onf aus;vufaejynforl sm;jzpf&m aus;vufa'ozGUH NzdK;
cef;rü usif;yonf/ wdk;wufa&;? aus;vufjynfolvlxk bufpkHzGHU NzdK;wdk;wuf
jynfolUpum;0dkif;aqG;aEG;yGJwGif u&ifjynfe,f apa&;? a'otwGif; tvkyftudkiftcGifhtvrf;&&Sda&;?
vTwfawmfudk,fpm;vS,f OD;apma*sat0if;jrifhu trSm pdkufysKd;a&;u@zGHU NzdK;a&;? todtjrifA[kokwwdk;wuf
pum;ajymMum;onf/ qufvufí jynfe,fjyefMum;a&;ESihf apa&;ESifh pmzwftm;ydkrdkaumif;rGefvmapa&; ponfh
jynfolUqufqHa&;OD;pD;Xme OD;pD;rSL; a':cifapmvif;u tcsufrsm;tm; toD;oD;OD;aqmifaqG;aEG;cJhMuonf/
jynfol pY um;0dik ;f aqG;aEG;yGjJ yKvky&f jcif;\ &nf&, G cf sufrsm; xdkYaemuf jynfolUpum;0dkif;aqG;aEG;yGJodkY wufa&muf
udk &Sif;vif;ajymMum;NyD; aus;&Gmokw0wD pmMunfhwdkuf vmaom vdyo f Nkd rdK&U dS &yfr&d yfzrsm;? &yfuu G ?f aus;&Gmtkycf sKyf
twGuf pmtkyf? pmapmifrsm; ay;tyfvSL'gef;cJhaMumif; a&;rSL;rsm;?y&[dwESihf vlraI &;toif;tzGrUJ sm;? ausmif;om;?
od&onf/ ausmif;olrsm;? q&m? q&mrrsm;ESihf aus;&Gmaejynforl sm;u
qufvufí jynfolUpum;0dkif;aqG;aEG;yGJudk pwif&m tjyeftvSef aqG;aEG;ajzMum;jcif;rsm; aqmif&GufcJhMu
jynfe,fvTwfawmfudk,fpm;vS,f OD;apma*sat0if;jrifh? aMumif; od&onf/
jynfe,f jyefMum;a&;ESifh jynfol YqufqHa&;OD;pD;Xme NrdKUe,f (jyef^quf)
tkwfvSaus;&Gmü pufa&wGif;topfwl;azmfNyD;pD;í &moDra&G; aomufokH;a&zlvkHpGm&&SdNyD ppfuikd ;f NrdKU uqkeaf nmifa&oGe;f yGaJ wmf
a&eHacsmif; {NyD 22
vlr0I efxrf;? u,fq,fa&;ESihf jyefvnfae&mcsxm;a&;0efBuD;Xmeu vSL'gef;aom pufa&wGi;f topf zGiyhf t JG crf;tem;udk
]]uRefawmfwdkY&GmrSm ,cifuwl;xm;wJh pufa&wGif;
&Sdygw,f? tJ'DwGif;u ESpfaygif; 40 ausmfMumNyDjzpfwJh
pnfum;pGmusif;y&ef aqG;aEG;
,aeY eHeuf 9 em&Du rauG;wdkif;a'oBuD; a&eHacsmif;NrdKUe,f anmifyiftdkifhaus;&Gmtkyfpk tkwfvSaus;&Gmü usif;y&m twGuf a&xGufenf;vmw,f? ypönf;tydkvnf;
ppfudkif; {NyD 22
vlrI0efxrf;? u,fq,fa&;ESifh jyefvnfae&mcsxm;a&;0efBuD;Xme òefMum;a&;rSL; OD;jrifhpdk;? wdkif;a'oBuD;vTwfawmf rvmawmhbl;? a&xGufenf;awmh reufydkif; &Gmta&SU jcrf;
udk,fpm;vS,f OD;odef;vS? NrdKUe,ftkyfcsKyfa&;rSL;ESifh &yfrd&yfzwpfOD;wdkYu zJBudK;jzwfzGifhvSpfay;cJhonf/ &&if &Gmtaemufjcrf;u naeydkif;rS&awmh aomufokH;a& ppfudkif;NrdKU qifrsm;&Sifa*gyutzGJU ESifh NrdKUay:&yfuGufrsm;\
tcuftcJeJY &ifqdkifcJh&w,f? tck pufa&wGif;topfu vlrIa&;toif;tzGJUrsm; awGUqkHn§dEdIif;yGJudk {NyD 22 &ufu
wpfem&Dudk *gvef 2500 xGufawmh &moDra&G; bk&m;&ifjyifawmfay:ü jyKvkyfcJhonf/
aomufokH;a& zlvkHpGmokH;pGJEdkifawmhrSmjzpfvdkY uRefawmfwdkY aqG;aEG;wifjy
&Gmol &Gmom;awGvnf; 0rf;omyDwdjzpfaeMuygw,f}} [k awGU qyHk w
JG iG f qifrsm;&Siaf *gyutzGUJ Ouú| OD;wifrsKd;
a'ocHwpfOD;u ajymonf/ vGiu f trSmpum;ajymMum;Ny;D wufa&mufvmMuolrsm;u
tqdkyg pufa&wGif;topfudk vlrI0efxrf;? u,fq,f wpfOD;csif; aqG;aEG;wifjyMuonf/
a&;ESifh jyefvnfae&mcsxm;a&;0efBuD;Xme vSL'gef;aiG anmifa&oGef;avmif;Murnf
usyfodef; 190 jzifh aqmif&Gufaom a&*gvef 5000 qHh ,ckEpS f uqkeaf nmifa&oGe;f avmif;yGaJ wmfukd vlraI &;
a&odak vSmifueftygt0if wGi;f teuf ay 700? av;vufr toif;tzGUJ &Spo f if;rS anmifa&oGe;f avmif;MurnfjzpfNyD;
pufa&wGi;f jzpfNyD; wpfem&Dukd *gvef 2500 EIe;f xGu&f odS nfh pepfwusjzpfap&ef reuf av;oif;? nae av;oif;
twGuf tkwfvSaus;&Gm&Sd tdrfaxmifpk 158 pkrS vlOD;a& cGJjcm;xm;um jrwfpGmbk&m;tm; toif;wpfoif;pDrS
677 OD;ESifh uRJ? EGm;rsm;twGuf &moDra&G; aomufokH;a& wpfywf ywfNyD; anmifa&oGe;f avmif;MurnfjzpfaMumif;
zlvkHpGm&&SdNyDjzpfaMumif; od&onf/ od& onf/
udkpdk;BuD; 066
wevFm? {NyD 23? 2018
p ausmzHk;rS
usif;yrnfjzpfonf/ ,if;NydKifyGJtwGuf xdkif; ,l-23 ? tif'dkeD;&Sm; ,l-23 ESifh
oBuFeftvGef &efukefNrdKUwGif; pm;aomufzG,f&mtcsKdU aps;EIef;wufvm
awmifudk&D;,m; ,l-21 toif;wdkYudk zdwfMum;xm;NyD; ,if;toif;rsm; &efukef {NyD 22 aomfvnf; trsm;jynfolpm;okH;aeaom pm;aomufzG,f&mrsm; aps;EIef;
vma&muf,OS Nf ydKifygu jrefrm ,l-23 toif;twGuf trSew f u,ftusdK;&Srd nfh oBuFeyf w d &f uftvGef pm;aomufqikd t f csKdU jyefvnfziG v hf pS af &mif;csvm&mwGif pwifjrifhwufvmonf/
NydKifyGJjzpfvmEdkifonf/ pm;aomufzG,f&mtcsKdU aps;EIef;rsm;wufvmonf[k vrf;rawmfNrdKUe,faeol &efukefNrdKUwGif; trsm;jynfolvufvSrf;rD0,fpm;aeMuaom acgufqGJ?
tajccHzGJUpnf; udkarmifu qdkonf/ rkefY[if;cg;tvGwfwpfyGJvQif a&mif;tm;aumif;qdkiftcsKdUwGif$ aiGusyf 100
oBuFet f vGew f iG f aeYpOf0,f,pl m;ok;H ae&aom pm;aomufz, G &f maps;EIe;f aps;wufvmonf/ 2017 ckESpf rwdkifrDxuf wpfyGJvQif$ aiGusyf 300 0ef;usif
jrefrmEdik if aH bmvk;H tzGcUJ sKyfonf ,if;toif;udk jrefrmhvufa&G;piftoif;
rsm;onf wpfyGJvQif aiGusyf 100? 200 $ponfjzifh aps;wifa&mif;csvmonf/ aps;wufvm&m ,ckEpS o f BuFetf vGeu f mvwGif wpfyJG taMumfryg aiGusyf 700
enf;jycsKyfopftm; udkifwG,faprnfjzpfNyD; Zlvdkifv wwd,ywfrSpí pcef;0if $EIef; 0,fpm;vm&onf/
om;ig;aps;? pm;zdkaqmifukefpnfaps;EIef;trsm;pk aps;wufjcif;r&Sdaomfvnf;
avhusifrh jI yKvkyrf nfjzpfonf/ tm&Stm;upm;NydKifyJG trsKd;om;abmvk;H NydKifyu JG kd &efuek Nf rdKw
U iG ;f a&mif;csaeaom pm;aomufz, G &f maps;EIe;f rsm; jrifwh ufvmavh odkYaomf jrpf0uRef;ay: NrdKUtcsKdUwGif acgufqGJ? rkefY[if;cg; tvGwfwpfyGJ
,l-23 NydKifyGJtjzpf owfrSwfxm;NyD; toufausmfvGefonfh upm;orm;okH;OD; &Sdwwfonf/ aiGusyf 200? 250 om &Sdaeao;onf[k armfuRef;NrdKUae tNidrf;pm;0efxrf;
xnfhoGif;cGifh&xm;&m jrefrmtoif;taejzifh 2017 rav;&Sm;qD;*drf;NydKifyGJ pm;aomufqikd Bf uD;rsm;rS aps;EIe;f jr§iw hf ifvmjcif;ESit hf wl vrf;ab;a&mif;cs wpfOD;u qdkonf/
,SOfNydKifcJhonfhtoif;udk tajccHzGJUpnf;zG,f&Sdaeonf/ aom qdkifao;rsm;wGifyg aps;jrifhwufvmonf/ wpf&ufvkyftm;cEIef;xm; tvm;wl *sKHaps;EIe;f ajymif;vJreI nf;onfrmS ESpt f wefMumaeaomfvnf;
a&TwHqdyf ESpfBudrf jyifqifajymif;vJjcif;? EdkifiHh0efxrf; t&mxrf;? trIxrf;vpmwdk;jr§ifhay;rnfh vufzuf&nfqdkifrsm;wGif eHjym;wpfcsyf aiGusyf$ 200 EIef; &efukefNrdKUwGif;
owif;rsm; w&m;0ifxGufay:vmaom ,ckvydkif;wGif ukefaps;EIef;jrifhwuf 0,f,lpm;okH;ae&onf/ ypönf;zdk;$ aiGusyf 100 vQif o,f,lydkYaqmifp&dwf 15
jrefrmtrsKd;om;abmvkH;toif;onf tm&Stm;upm;NydKifyGJwGif udk;Budrf
vmrnfudk pdk;&drfaeMucsdef om;ig;? pm;zdkaqmifukefpnftrsm;pk aps;rwuf usyf0ef;usif&Sdonf[k qdkaomfvnf; &efukefrS *sKH rSm,ltokH;jyKae&aom
,SOfNydKifzl;NyD; ,ckESpfwGif (10) Budrfajrmuf0ifa&muf,SOfNydKifrnfjzpfonf/ e,fwiG f eHjym;wpfcsyf aiGusyf 100 jzifo h m 0,f,pl m;ok;H ae&onf[k armfuRef;
jrefrmtoif;onf NydKifyGJwpfavQmuf a&TwHqdyf ESpfBudrf? aMu;wHqdyf wpfBudrf 9 vrf;ae aps;onf wpfOD;u qdkonf/
&zl;NyD; xdkif;EdkifiHüusif;yonfh 1966 ckESpf NydKifyGJESifh 1970 jynfhESpf NydKifyGJrsm;ü q,fESpfwmumvtwGif; aps;EIef;rsm;EIdif;,SOfMunfhygu tom;ig;aps;
&,lEdkifcJhjcif;jzpfonf/ jrifhwufajymif;vJjcif;xuf trsm;jynfol0,f,lpm;okH;aeaom pm;aomuf
jrefrmtoif;onf *syefEdkifiHü usif;yonfh 1994 ckESpf tm&Stm;upm; zG,f&maps;EIef;rsm; jrifhwufajymif;vJjcif;u aps;EIef;rsm;aeonf/ pm;zdkaqmif
NydKifyGJwGif aemufqkH;,SOfNydKifcJhNyD; *syef? ,lattD;? umwmponfh tm&S ukepf nfrsm;wGif pm;tke;f qD vufum;wpfyó d m aiGusyf $ 3000 0ef;usif2011
tiftm;BuD;toif;rsm;ESihf awGq U cHk u
hJ m umwmESihf ESp*f ;kd pDoa&usNyD; usefEpS o
f if; ESpfv,fydkif;wGif&SdcJhaomfvnf; ,cktcg aiGusyf 1600 $0ef;usifom&Sdaeonf/
MuufoeG jf zLaps;EIe;f rSm ,cifEpS uf mvwltcsdex f uf ,cktcsdef &Sr;f MuufoeG jf zL
udk ½IH;edrfhcJhonf/
aps;EIef;onf xuf0ufoufomaeNyD; MuLukwfMuufoGefjzLqdkvQif ,cifESpf
owif; - nDjrwfaomfwm umvwlaps;\ 20 &mcdkifEIef;om&Sdaeonf/ cifqdkif
wevFm? {NyD 23? 2018
uav;0NrdKU e,f&dS avab;oifth rd af xmifprk sm;tm; tok;H taqmifypön;f ESihf axmufyahH iGay;tyf avab;oifhjynfolrsm;tm;
uav;0 {NyD 22 tdrfaqmufypönf;wefzdk;aiGusyf pkpk pDrHcefYcGJrIaumfrwDOuú|? NrdKUe,f ay;tyfcJhMuum oufqdkif&mwm0ef aiGESifh axmufyHhypönf;rsm;ay;tyf
ppfudkif;wdkif;a'oBuD; uav;c½dkif aygif; 190000 $ axmufyHhay;tyf vrf;OD;pD;XmeESifh c½dkifab;tÅ&m,f &Sdolrsm;u tm;ay;pum;ajymMum;
uav;0NrdKUe,ftwGif; {NyD 17 &uf jcif;udk {NyD 20 &uf eHeuf 11 em&Du qdkif&m pDrHcefYcGJrIOD;pD;rSL;wdkYu ouf cJhMuaMumif; od&onf/ [oFmw {NyD 22
ESifh {NyD 18 &ufwdkYwGif obm0ab; NrdKUe,fpDrHcefYcGJrIaumfrwDOuú|½kH;cef; qdkif&m um,uH&SifxHodkY axmufyHh csif;wGif;om; {&m0wDwdkif;a'oBuD; [oFmwNrdKUe,fü avjyif;wdkufcwfrIaMumifh aetdrf
tÅ&m,f avjyif;wdkufcwfrIaMumifh ü jyKvkyfonf/ trdk;vefNydKvJysufpD;oGm;aom avab;oifhtdrfaxmifpkrsm;tm; aiGESifh
trdk;oGyfrsm;vefjcif;ESifh trdk;oGyf avab;oifh tdrfaxmifpkrsm; axmufyHhypönf;ay;tyfyGJudk {NyD 21 &uf eHeufydkif;u "ÇDaus;&Gmtkyfpk
wef;rsm;vefjcif;wdkY jzpfyGm;cJhaom tm; c½dkifab;tÅ&m,fqdkif&m pDrH atmifock aus;&Gm(tru)ESihf vdyaf csmif;aus;&Gmtkypf k Muufwal &G;(txu)
eef;yif;aus;&Gmtkypf k [ifwifaus;&Gm cefYcGJrIOD;pD;XmerS OD;pD;rSL; OD;jrwfaZmf ausmif;wdkYwGif jyKvkyfcJhaMumif; od&onf/
üaetdrfwpfvkH;? qifacgifaus;½Gmü xGef;u axmufyHhay;tyfjcif;ESifh ywf [oFmwNrdKUe,fwGif {NyD 18 &uf nae 5 em&DcefYu ½kwfw&uf avjyif;
aetdrfwpfvkH;? &Srf;pkaus;&Gmtkyfpk oufí &Sif;vif;ajymMum;NyD;aemuf rsm;wdkufcwfcJhNyD; vlaetdrftcsKdU trdk;vefjcif;ESifh NydKusysufpD;rIjzpfyGm;cJhjcif;
&Srf;pkaus;&Gmü aetdrfwpfvkH;? bGef ,if;odkYaxmufyHh&mwGif c½dkifab; jzpfNyD; tqdkygavjyif;wdkufrIaMumifh ysufpD;qkH;½IH;oGm;onfh aetdrfrsm;
abG;ckHaus;&GmüaetdrfwpfvkH; av tÅ&m,fqdkif&mpDrHcefYcGJrIOD;pD;XmerS twGuf {&m0wDwdkif;a'oBuD; obm0ab;tÅ&m,fqdkif&m pDrHcefYcGJrIOD;pD;
ab;oifhtdrfaxmifpkaygif; av;pk axmufyHhjcif;jzpfNyD; tqdkygavab; XmerS NydKusaetdrf 55 vkH;? trdk;vef 1289 vkH;? trdk;vefbkef;BuD;ausmif;
wdkY\ ysufpD;qkH;½IH;rIrsm;tay: tdrf oifhtdrfaxmifpkwdkYtm; uav;0 ajcmufausmif;wdt Yk wGuf u,fq,fa&;ypön;f ? axmufyahH iGEiS hf vlO;D a& 5140
axmifpkwpfpkvQif vªtokH;taqmif NrdKUe,f jynfoªvTwfawmfudk,fpm; twGuf qef&du©mtwGufaxmufyHhaiGpkpkaygif; 90483765 ESifh {&m0wDwdkif;
ypön;f ESihf u,fq,fa&;ypön;f ig;rsKd;pD? vS,f OD;oef;xGef;jrifhESifhtwl NrdKUe,f a'oBuD;tpdk;&tzGJUrS axmufyHhaiGusyf 1650000 $wdkYudk {&m0wDwdkif;a'o
BuD; vlrIa&;0efBuD; a'gufwm vSjrwfaoG;? wdkif;a'oBuD;vTwfawmfudk,fpm;
Aswåyef;qufvrf;oGm; ,mOfrsm;tm; vrf;wpfavQmuf aiGpGefY BuJjcif;rjyKMu&ef vufurf;pmapmifrsm;jzefYa0 vS,f OD;ausmfpdk;? {&m0wDwdkif;a'oBuD;obm0ab;tÅ&m,fqdkif&mpDrHcefYcGJrI
OD;pD;XmeOD;pD;rSL; OD;oef;pd;k ? c½dik t f yk cf sKyfa&;rSL; OD;rsKd;atmifEiS hf wm0ef&odS rl sm;u
ausmufyef;awmif; {NyD 22 vrf;wGif pwifvrf;cGo J nfh awmifZif; aeYpOfvrf;ab;xGufí vkyfudkifvm a'ocHaus;&Gmom;rsm;\ pm&dwå avab;oifhjynfolrsm; vuf0,fta&muf axmufyHhay;tyfcJhonf/
Aswåyef;qufvrf;wGif oGm;vmMu aus;&GmrS ykyÜm;aus;&GmtMum;&Sd Muojzifh? jrefrmjynft&yf&yf bk&m; cdik rf ma&;? Edik if EH iS v hf rl sKd;\ *kPo f u
d m© ,if;aemuf wdik ;f a'oBuD;vlraI &;0efBuD;? wdik ;f a'oBuD;vTwaf wmfu, kd pf m;
onfh bk&m;zl;armfawmf,mOfrsm;tm;? aus;&GmtcsKdrU S a'ocHrsm;onf bk&m; zl;jynfot I eG &f ufpmrsuf jr§ifhwifEkdifa&; ulnDaqmif&Gufay; vS,fESifhtzGJUonf aus;&Gmtkyfpkrsm;twGif;&Sd avab;oifhtdrfaxmifpk0ifrsm;
l csKdrU S vlru
vrf;wpfavQmuf aiGpuúLrsm;pGefY zl;um;rsm;xHrS aiGawmif;cHjcif;rsm; ESmrsm;wGif a&;om;vmjcif;? EdkifiHjcm; onfhtaejzifh Aswåvrf;wpfavQmuf \ aetdrrf sm;odYk vSnv hf nfMunf½h cI NhJ yD; od&v
dS okd nfrsm;udk ar;jref;um avab;
BuJjcif;rjyKMu&eftwGuf {NyD 22 &uf udk ,cifu ykyÜm;bdk;awmfxGufyGJ c&D;oGm;rsm;\ tjrifrwifhw,fjcif; aiGpuúLrsm; pGefYBuJjcif;rjyKMuyg&ef oifhjynfolrsm;tm; tm;ay;pum;rsm; ajymMum;cJhaMumif; od&ygonf/
eHeuf8em&Du ausmufyef;awmif; bk&m;zl;rsm; toGm;tvmrsm;onfh ESifh ausmif;om;&G,fuav;i,frsm; vufurf;pmapmifrsm; jzefaY 0EI;d aqmf ausmfausmf(jyef^quf)
NrdKUe,f ykyÜm;a'ocHvli,frsm;ESifh umvwGifom trsm;qkH;awGU&Sd& yg pm&dwåydkif;qdkif&m ,dk,Gif;tm;enf; aejcif;jzpfaMumif; od&onf/
Xmeqdkif&mrsm;pkaygif;í arwåm&yfcH onf/ rIrsm;&SdvmEdkifojzifh ykyÜm;a'ocH tqdkyg arwåm&yfcHvufurf; vluek u f ;l cH&í aysmufq;Hk aeonfh orD;i,ftm;
vufurf;pmapmifrsm; jzefYa0cJhMu xdpk Ofu taysmo
f abmoufouf vli,frsm;u a'otmPmydkiftzGJU pmapmifjzefYa0jcif;udk oBuFefrwdkif
aMumif; od&onf/ vkyaf qmifcMhJ uaomfvnf;? aemufyikd ;f tpnf;rsm;? &JwyfzGJU? rD;owfwyfzGJU? rDu okH;Budrfaqmif&GufcJhNyD; ,aeY awGU &Sdojzihf rdbrsm;xH jyefvnftyfESH
rÅav;wdkif;a'oBuD; ausmuf wGif &moDra&G;? tcsdeftcgra&G; a'ocH rIcif;owif;tzGJUrsm;ESifh aqmif&GufrIonf pwkw¬tBudrf
yef;awmif;NrdKUe,fESifh anmifOD;NrdKUe,f uav;? vlBuD;omru ysKd&G,folrsm; yl;aygif;í bk&m;zl;um;rsm;rS ,mOf jzpfaMumif;ESix hf yfríH vnf; anmifO;D rdkif;,k {NyD 22
qufoG,fxm;onfh Aswåyef;quf uyg pD;yGm;jzpfvkyfief;wpfckozG,f armif;rsm;ESihf bk&m;zl;jynforl sm;tm;? NrdKUe,f awmifZif;aus;&Gm wm0ef &Srf;jynfe,fta&SUydkif; wmcsDvdwfc½dkif rdkif;a,mif;NrdKUe,frS 17 rdkiftuGm&Sd
&Sdolrsm;? vli,frsm;ESifh yl;aygif;í jynfNidr;f at;aus;&Gmae vluek u f ;l cH&oltrsKd;orD; rrDw;l (15ESp)f tm; rdik ;f ,k
aus;&Gmrsm;ta&muf ynmay;pnf;½k;H Nrd K &
U d S Ed i
k i
f c
H spf M unf a &;wH w m;jzpf onfh rdkif;,k-usdef;,Jef;wHwm;ay:wGif {NyD 21
jcif;wdkYudk aqmif&GufoGm;&ef pDpOf &uf rG e ;
f vG J 1 em&D a usmf u jyef v nfvTJajymif;ay;tyfcJhaMumif; od&onf/
xm;aMumif; ykyÜm;aus;&Gmvli,f jynfNidrf;at;aus;&Gmae OD;atmifjrwfESifh a':bl;ajrmif\ orD; rrDwl;
tzGJUrS OD;ausmf[def;u ajymonf/ ud k w½k wfjynfwGif tdrfazmftjzpf tvkyfvkyfudkif&ef txl;a'o(4)
tqdkyg vufurf;pmapmifrsm;ukd erfhyef;a'oae armif,k" (24ESpf)u ac:aqmifoGm;cJhNyD; tquftoG,fr&í
ykyÜm;aus;&GmtkyfcsKyfa&;rSL; OD;pHa&T rwfv 30 &uf rGef;vGJ 1 em&Du wmcsDvdwfNrdKU vlukeful;rIwm;qD;umuG,f
ESifh &yfrd&yfzrsm;? &JwyfzGJU0ifrsm;? ESdrfeif;a&;&JwyfzGJUxHodkY tultnDawmif;cHcJhojzifh {NyD 1 &ufwGif wmcsDvdwf
rD;owfwyfzGJU0ifrsm;? apwem&Sif vlrI NrdKU vlukeful;rIwm;qD;umuG,fESdrfeif;a&; &JwyfzGJUpdwfrSL; &JrSL; &if&ifat;
ulnDa&;toif;rS OD;ausmf[def;ESifh OD;pD;onfh wyfzGJU0ifrsm;rS rdkif;a,mif;NrdKUe,f&Jpcef;rSL; 'k&JrSL; pHvif;? rdkif;,k
tzGJU0ifvli,frsm;? rIcif;owif;tzGJU e,fajr&Jpcef;rS pcef;rSL; &Jtkyf [def;0ÖarmifESifh wyfzGJU0ifrsm;? txl;(4)?
0ifrsm; yl;aygif;yg0ifaqmif&GufcJhMu erfhyef;a'o&Sd qufqHa&;½kH;odkY rrDwl;tm; jyefvnf&&Sda&; ylaygif;n§dEIdif;í
aMumif; od&onf/ pkHprf;&SmazGcJhonf/
aeatmif(jyef^quf) xkdokdY&SmazGpOf {NyD 20 &ufwGif rDwl;tm; jyefvnfawGU&SdcJhNyD; {NyD 21 &uf
rGef;vGJ 1 em&Dausmfu rdkif;,k-usdef;,Jef;wHwm;ay:wGif udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh&
a'o erfhyef;qufqHa&;½kH;rS &Jpcef;rSL; 'k&JrSL; tm;zmESifh qufqHa&;wm0efcH
aejynfawmf {NyD 22
ae&muGufusm; b*Fvm;yifv,fatmfawmifykdif;wGif wdrftoifhtwifhrS wdrfxlxyfaeNyD; uyÜvDyifv,fjyifESifh usefb*Fvm;
rsm;u rrDwl;tm; rdcifESifhtwl &JwyfzGJUpdwfrSL; &JrSL; &if&ifat; OD;pD;onfh
yl;aygif;tzGJUrsm;xH rdkif;,k-usdef;,Jef;wHwm;ay:wGif vTJajymif;ay;tyfcJh
yifv,fatmfwdkYwGif wdrftenf;i,f jzpfxGef;aeygonf/
rkd;xpfcsKef;&GmEkdif aejynfawmf? &efukefNrdKUESifh rÅav;NrdKUwkdY teD;wpf0dkufwGif ,aeY wdrftoifhtwifhjzpfxGef;rnf/ reufjzeftwGuf
aMumif; od&onf/ tqdkygac:aqmifoGm;ol armif,k"tm; txl;a'o(4)
erfhyef;wGif udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh& Oya't& ta&;,laqmif&Gufvsuf&Sd
cefYrSef;csufrSm weoFm&Dwdkif;a'oBuD;wGi fae&muGufusm; rdk;xpfcsKef;&GmEdkifonf/ rdk;^Zv
aMumif; od&onf/ udkudkEdkif(jyef^quf)
wevFm? {NyD 23? 2018
yefqidk ;f (MuLukw)f -rk;H uk;d oGm; um;vrf;ay:ü ta0;xde;f rkid ;f wpfv;Hk aygufuJG rouFmzG,fvlwpfOD;tm; usnfqefrsm;ESifhtwl
rlq,f {NyD 22
awGU &Sdojzifh ta&;,lxm;
½Srf;jynfe,f ajrmufykdif; rlq,fc½kdif yefqkdif;(MuLukwf)rkH;ukd;oGm;vrf;ay: aejynfawmf {NyD 22
wGif {NyD 22 &ufu ta0;xdef;rkdif;wpfvkH;aygufuGJchJaMumif; od&onf/ rauG;wdkif;a'oBuD; acsmufNrdKUe,f a*G;yife,fajr&Jpcef;rS wyfzGJU0ifrsm;onf
jzpfpOfrSm rlq,fc½kdif yefqkdif;(MuLukwf)NrdKUwGif {NyD 22 &uf rGef;vGJ O,smOfBuD;aus;&Gm bkef;BuD;ausmif;wGif {NyD 21 &uf rGef;vGJ 12 em&DcGJu
1 em&DcefYwGif trSwf-5 &yfuGuf jynfolYaq;½kH\ ta&SUbuf ukduf 500 cefY rouFmzG,folwpfOD;a&muf&SdaeaMumif; owif;t& oGm;a&mufppfaq;&m
yefqkdif;(MuLukwf)rkH;ukd;oGm; um;vrf;ray:wGif aygufuGJrIjzpfchJonf/ a&eHacsmif;NrdKUe,f om;vluefaus;&Gmae aZmfaZmfatmif(c)wmwD;(20ESpf)
tqkdyg rkdif;aygufuGJae&mokdY e,fajrcHwyfrawmfom;rsm;? jrefrmEkdifiH jzpfNyD; ¤if;wGifygvmonfh ausmydk;tdwftwGif;rS trf 16 usnfESpfawmifh?
&Jwyf¸rsm;? erfhcrf;NrdKUrjynfolYppf(Xmae)rS wyf¸0ifrsm;? NrdKUrdNrdKUzrsm;ESifh 9 rrusnf wpfawmifhwdkY awGU&Sdodrf;qnf;&rdcJhaomaMumifh a*G;yife,fajr
wm0ef&o dS rl sm; oGm;a&mufMunf½h pI pfaq;ch&J m vufeufuidk t f ¸wpfc(k pkpH rf;qJ) &Jpcef;u trIzGifhta&;,lxm;aMumif; od&onf/ ukd&J
axmifxm;onfh ta0;xdef;rkdif; aygufuGJjcif;jzpfaMumif;? aygufuGJrIaMumifh
rkH;ukd;bufrS yefqkdif;bufokdY armif;ESifvmaom ,mOfwpfpD;tm; xdrSefchJ w&m;r0if opfrsKd;pkH azmifzGJUo,f,l&ef
ojzifh a&SaU vumrSeu f ufoYdk rdkif;aygufuJGonfhae&mjyyHk/
f aJG usysufp;D chNJ yD; ¤if;,mOfrmS w½kwEf idk if H 0rfwed b
armif;ESifoGm;chJaMumif;od&NyD; vlESihf wd& ämef xdckdufrIr&SdaMumif; od&onf/ jzpfaMumif;od&NyD; aygufuGJrItm; wm0ef&Sdolrsm;rS qufvufppfaq; jyifqifaeolrsm;tm; zrf;qD;&rd
AkH;aygufuGJrIjzpfpOfESifhywfoufí aygufuGJrkdif;rSm ta0;xdef;rkdif;wpfvkH; aqmif&GufoGm;rnfjzpfaMumif; od&onf/ oefZY if-rlq,f
aejynfawmf {NyD 22
ppfudkif;wdkif;a'oBuD; armfvdkufNrdKUe,f opfawmOD;pD;XmerS 0efxrf;rsm;?
ykdufqHtdwfvk,ufrIusL;vGefolrsm;tm; zrf;qD;ppfaq;&mrS aemufqufwGJtrIrsm;ay:ayguf NrdKeU ,ftyk cf sKyfa&;rSL;½k;H rS 0efxrf;rsm;yg0ifonfh yl;aygif;tzGo
taemufbuf csif;wGif;jrpfurf;pyfodkY oGm;a&mufppfaq;&m w&m;r0if
UJ nf yifomaus;&Gm
ppfudkif; {NyD 22 BudK;rsm; jzwfawmufrIrsm;rS jypfrI rmOD;(50ESpf)onf qdkifu,fjzifh {NyD 21 &ufu zrf;qD;&rdojzifh opfrsm;tm; azmif¸í o,faqmifaeolrsm;tm; zrf;qD;&rdcJhonf/
ppfudkif;NrdKUe,f 0gcsufaus;&GmteD; usL;vGeo f rl sm; zrf;qD;&rdxm;aMumif; rÅav;rS rif;uGef;wdyd#uausmif; ppfaq;&mrS aemufqufwGJ jypfrI jzpfpOfrSm {NyD 21 &uf nae 5 em&DcGJu csif;wGif;jrpfurf;teD; yl;aygif;tzGJU
{NyD 21 &uf eHeufydkif;u vk,ufrI? od&onf/ wdu k of Ykd qGr;f uyf&ef armif;ESiv f mpOf usL;vGefolrsm;jzpfonfh aZ,sm ppfaq;pOf &efjyifqifaeonfh rk&H mG NrdKeU ,f OD;ombku H ikd ;f aus;&Gmae 0if;aqG(33
{NyD 18 &ufnu tdk;tdrfwdkufwef; vk,lxGufajy; ppfudkif;NrdKUe,f 0g;csufaus;&GmteD; uGufopf&yfaeolrsm; jzpfMuonfh ESp)f ESihf wpf&mG wnf;ae ausmf&aJ tmif (26ESp)f wdt Yk m; w&m;r0ifuRef;opfco JG m;
teD;rS vk,ufrIESifh rwf 24 &ufu jzpfpOfrSm {NyD 21 &uf eHeuf 8 ta&mufwGif vlokH;OD;u 30 ,^---- atmifausmfausmf (16 ESpf )? nDxuf qdk'fpkH 585 acsmif;(19 'or 6396)wef? uRef;yumjym; 21 acsmif;(0 'or
trIzGifhxm;aom a&Trif;0H&yfuGuf em&Du rÅav;NrdKU oHvQufarSmf uefbq kd ikd u
f ,fjzifh vdu k v
f mNyD; a':cif Edik (f c)'g'g (16ESp)f wdYk jypfru I sL;vGef 638)wef? uRef;opfwdkif 16 vkH;(1 'or 36)wef? opfrmcGJom;qdk'fpkH 448
jrefrmhqufoG,fa&;rS zkef;aub,f taemuf rif;ukef;&yfae a':cif rmOD;\ qdkifu,ftm; csdwfwdkufum &mwGif yg0ifaMumif; ppfaq;ay:ayguf acsmif; (21 'or 6138)wef? tifopfvkH;av;vkH;(0 'or 81)wef? tifopf
¤if;\vuftwGi;f &Sd aiGusyf 321300 cJhonf/ wdkif 15 wdkif(1 'or 6658)wef? tif*sifpufokH;vkH;? qdkifu,fwpfpD;wdkY
ESifh vufudkifzkef;wpfvkH;wdkY xnfhxm; trIzGifhta&;,l ESifhtwlawGU&Sdojzifh 0if;aqGESifh ausmf&JatmifwdkYtm; armfvdkufNrdKUr&Jpcef;u
aom ydkufqHtdwfudk vk,lxGufajy; xko
d Ydk &yfuu
G rf sm;wGif rMumcP trIzGifhta&;,lxm;aMumif; od&onf/ ukd&J
oGm;cJhonf/ vk,ufrIrsm; jzpfyGm;vsuf&Sdjcif;
tqdkyg vk,ufrIusL;vGefol aMumifh trsm;jynfolrsm;rSm pdk;&drf
rsm;tm; &JwyfzGJU0ifrsm;u 0kdif;0ef; ylyefvsuf&SdNyD; e,fajrcH&yfuGuf tdE´d,EdkifiH rdk;a&;rS0,f,lNyD; o,faqmifvmaom
zrf;qD;&m jynfNzdK;atmif(c ) *sdK;r(17 vlxkESifhtwl trSwf 1 ESifh trSwf 2
ESpf) atmifom,m&yf &Gmaxmif &JwyfzUJG 0ifrsm;\ yl;aygif;aqmif&u rl;,pfaq;0g;rsm;zrf;qD;&rd
G rf I
wduk ef ,f ppfuikd ;f NrdKaU eol? wpf&yfuu G f aMumifh vk,ufrIusL;vGefolrsm;
uav;0 {NyD 22
wnf;aeol jynhfNzdK;atmif(16ESpf) tm; zrf;qD;&rdum trIzGifhta&;,l
ESifh cspfOD;armif ( 17 ESpf) waumif; xm;aMumif; od&onf/ ppfudkif;wdik f;a'oBuD; uav;0NrdKUt0if trSwf-1 &yfuGuf uav;- uav;0
&yfuGuf ppfudkif;NrdKU aeolwdkYtm; cdkifaZ,s NrdKU oGm; um;vrf;ab; Mu,fpif[ed ;f qDqikd t f eD;ü {NyD 21 &uf rGe;f vGJ 2 em&Dcefu
Y
uav;0NrdKUr &Jpcef;rS pcef;rSL; 'k&Jtkyf aX;0if;ESifh &JwyfzGJU0ifrsm;onf tdE´d,
EdkifiH rdk;a&;rS0,f,lNyD; qdkifu,fjzifho,faqmifvmaom rl;,pfaq;0g;rsm;
a&ylppfaq;a&;tzGJU pm&Gufpmwrf;rwifjyEdkifonfh y&ifwmESifh zkef;rSefuyfrsm;zrf;rd zrf;qD;&rdcJhaMumif; uav;0NrdKUr&Jpcef;rS od&onf/
jzpfpOfrmS {NyD 21 &uf rGe;f vGJ 2 em&Du uav;0NrKd t
U 0if uav;- uav;0oGm;
aejynfawmf {NyD 22 jr0wDvrf;rBuD;wpfavQmuf ukeo f ,
G f a&;pcef;rS wm;qD;rI ESpfrI cefYrSef; yl;aygif;ppfaq;a&;tzGJUrS ppfaq;rI um;vrf;ab; Mu,fpif[def;qDqdkifteD;wGif &mZN*dK[faus;&Gm uGufopf
rI,mOf ydkYukef 42 pD; ? oGif;ukef 127 wefzdk;aiGusyf 2 'or 304 oef;cefY rsm;aqmif&GufpOf rÅav;odkY oGm; &yfuGuf uav;NrdKUaeolrsm;jzpfonfh cifarmifaxG;(25ESpf) armif;ESifNyD;
w&m;r0ifukefpnfrsm; wm;qD;xdef;
pD; ukefpnfrsm; o,f,lydkYaqmif pkpkaygif;wm;qD;rI ajcmufrI cefYrSef; a&mufrnfh c&D;onfwifarmfawmf &efEdkif0if;(c)bqdwfESifh armifaX;(c)cifarmifaX; (c)aygufp(27ESpf)
csKyfa&;twGuf a&ylESifhr&rf;acsmif vsuf&Sdonf/ wefzdk; aiGusyf 5 'or 934 oef; ,mOfwpfp;D tm; ppfaq;cJ&h m w&m;0if opfpdrfhyifaus;&Gm wGef;ZHNrdKUe,faeolwdkYvdkufygvmaom HONDA
tNrJwrf;ppfaq;a&; pcef;wdkYtm; tqdkyg ppfaq;a&;pcef;rsm;u cefYtm; zrf;qD;&rdcJhaMumif; owif; pm&Gufpmwrf; taxmuftxm; qdkifu,fwpfpD; &yfwefYppfaq;&m ¤if;wdkYxHrS bdef;jzLrIefY pkpkaygif;tav;csdef
Xmeqdkif&m yl;aygif;tzGJUrsm;jzifh2017 wifoGif;? wifydkYaom ukefypönf;rsm; &&Sdonf/ wpfpHkwpf&m wifjyEdkifjcif;r&Sdonfh 25 'or 05 *&rfEiS hf pdw<f u½l;oGyaf q;jym; 115 jym;ESihf aiGpuúLa&m&m 9500
ckEpS f rwf 1 &ufu pwifziG vhf pS af qmif tm; ppfaq;rIjyKvkyaf qmif&u G vf suf zrf;qD;cJh Printer ESpfckESifh zkef;rSefuyf tck $wdkYudk odrf;qnf;&rdcJhonf/
&GufcJhNyD; {NyD 21 &ufwGif rÅav;- &Sd&m {NyD 21 &ufu a&yltNrJwrf; xl;jcm;zrf;qD;rItaejzifh {NyD tqdkygjzpfpOfESifhywfoufí rl;,pfaq;0g;rsm;tm; tdE´d,EdkifiH rdk;a&;
2000 pkpkaygif;cefYrSef;wefzdk; aiGusyf
rlq,f jynfaxmifpkvrf;rBuD; ppfaq;a&;pcef;rS wm;qD;rI av;rI 21 &ufwGif rÅav;NrdKUESihf rlq,f 1 'or 1 oef;cefYtm; zrf;qD;cJh aps;twGif;rS0,f,lvmNyD; uav;0NrdKUe,ftwGif;odkY a&mif;cs&ef o,f,lvm
wpfavQmuf ukefoG,frI,mOf ydkYukef cefYrSef;wefzdk;aiGusyf 3 'or 63 NrdKUrsm;odkY oGm;a&mufrnfh ,mOfrsm; aMumif; pkHprf;od&Sd&ojzifh uav;0NrdKUr&Jpcef;u trIzGifhta&;,lxm;aMumif;
aMumif; owif;&&Sdonf/
879 pD; ? oGif;ukef 895 pD; ? &efukef- oef;cefY ? r&rf;acsmiftNrJwrf; ppfaq; tm; a&yltNrJwrf;ppfaq;a&;pcef; owif;pOf od&onf/ csif;wGif;om;
wevFm? {NyD 23? 2018
"mwkvufeufwukd cf ukd rf jI zpfymG ;cJoh nf[k oHo,&S&d mae&mudk "mwkvufeufwm;qD;a&;tzGUJ pkpH rf;ppfaq;
'rwfpuwf {NyD 22 "mwkvufeuftokH;jyKí wdkufcdkufcJh rsm;aMumifh pkHprf;ppfaq;rIrsm; ppfaq;a&;tzGJUonf paeaeYwGif
"mwkvufeuf wm;qD;a&;tzGUJ tpnf; onf[koHo,&Sdonfhae&mudk pkHprf; aESmifhaES;MuefYMumaecJhjcif; jzpfonf "mwkvufeuf wdkufcdkufrIjzpfyGm;cJh
(OWPC) rS pkHprf;axmufvSrf;a&;
wm0ef&Sdolrsm;onf qD;&D;,m;ü
ppfaq;rIvkyfaqmifcJhaMumif; od&
onf/ vkHNcHKa&;qdkif&mtaMumif;udpö
[kod&onf/
OWPC tzGJUu ¤if;\ pkHprf;
onf[k oHo,&So d nfh 'rwfpuwf
teD;&Sd ta&SU*lwmudk 0ifa&mufcJh
tdE´d,EdkifiHwGif oufi,frk'drf;rI
aMumif; ajymMum;cJhonf/
pkHprf;ppfaq;a&;tzGJUu ¤if;wdkY
usL;vGefolrsm;udk ao'PfcsrSwfcGifhjyK
onf pkaqmif;&,lxm;onfh erlemykpH H e,l;a'vD {NyD 22
rsm;udk e,fomvef&dS okawoeXme
qDo, Ykd al qmifomG ;rnfjzpfNyD; xyfqifh tdE,d´ or®w &rfeufuAkd if'h o
f nf oufi,fr'k rd ;f rIusL;vGeo
f rl sm;tm; ao'Pf
ppfaq;rIrsm;vdktyfjcif;&Sdr&Sd qkH;jzwf ay;&eftwGuf w&m;½kH;rsm;udkcGifhjyKonfh ta&;ay:trdefYxkwfjyefcsufwpf&yf
oGm;rnf jzpfonf[k qdo k nf/ avhvm udk we*FaEGaeYwGif vufrSwfa&;xdk;vdkufNyDjzpfaMumif; od&onf/
olrsm;u "mwkvufeufrsm;udk tdE´d,tpdk;&onf paeaeYujyKvkyfonfh tpdk;&0efBuD;rsm;tpnf;ta0;
trSefwu,f tokH;jyKcJhjcif;&Sd?r&SdESifh twGi;f touf 12ESpaf tmuf rde;f uav;i,frsm;udk rk'rd ;f rIusL;vGeo f rl sm;tm;
rnfonfh "mwkvufeuftrsdK;tpm; ao'Pfay;jcif;tygt0if ydrk w kd if;$usyfonfh ta&;,ltjypfay;rIaqmif&u G &f ef
udktokH;jyKcJhonfudk trIrSefay:ayguf
twGuf ,if;qkH;jzwfcsufudk twnfjyKvdkufjcif;jzpfaMumif; od&onf/
a&; aqmif&u G &f mwGif wd;k wufr&I &S&d ef
arQmfvifhvsuf&SdaMumif; od&onf/ Oya'opfatmufwGif w&m;½kH;rsm;onf rk'drf;rIrsm;udkudkifwG,faqmif
tifeftdwfcfsau &GufoGm;awmhrnfjzpfaMumif; od&onf/ qif[Gm
awmifndKqnfwGif a&aomufpepftqifhjr§ifhwifjyKjyifvsuf&Sd
ewfwvif; {NyD 22 cJGESifh vufwHajrmif;rsm;rSwpfqifh ewfwvif;NrdKUe,fESifh
yJcl;wdkif;a'oBuD; om,m0wDc½dkif ewfwvif;NrdKUe,f&Sd ZD;uke;f NrdKeU ,fwt Ydk wGi;f &Sd aEGpyg;{u 5000 a&ay;a0vsuf
awmifnKd a&avSmifwrHa&aomufpepf tqifjh r§iw hf ifjyKjyif &SdNyD; pDrHudef;NyD;pD;ygu v,fajr{u 50000 a&ay;a0Edkif
jcif;udk jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmftpd;k &ESihf *syeftjynf rnfjzpfaMumif; od&onf/
jynfqidk &f myl;aygif;aqmif&u G af &; at*sifpD (JICA) wk\ Yd qnfajrmif;ESihf a&toH;k csrIprD cH efcY aGJ &;OD;pD;Xme wnf
oabmwlnDcsuft& w&m;0if¶ NzdK;a&;acs;aiG (Offical aqmufa&;(2)? jynfNrdKUrS OD;ausmfol (òefMum;a&;rSL;)?
Development Assistant) jzihq f nfajrmif;ESiahf &toH;k csrI 'kw, d òefMum;a&;rSL;ESifh vufaxmufòefMum;a&;rSL;rsm;
pDrHceYfcGJa&;OD;pD;Xme wnfaqmufa&; (2) rS wm0ef,l JICA Consultant rSynm&Sirf sm;onf 2018-2019 ckEpS f
aqmif&Gufvsuf&SdaMumif; od&onf/ aqmif&Gufvsuf&Sdaomvkyfief;rsm; t&nftaoG;jynfhrD
pDrHudef;wwd,ESpfjzpfaom 2017-2018 b@mESpf a&;? tcsdefrDNyD;pD;a&;ESifh aEGpyg;a&ay;a0rI xda&muf
txd oHk;ESpfwmumvtwGif; pDrHudef;wpfckvHk;\ 75 atmifjrifapa&;twGuf {NyDvyxrywfu vkyif ef;cGio f Ykd
&mcdkifEIef;NyD;pD;cJhNyD; pDrHudef;umv\aemufqHk;ESpf 2018- a&muf&NdS yD; oufqidk &f mvkyif ef;wm0efrsm; aqmif&u G af y;cJh
2019 aqmif&u G &f ef usef&adS omvkyif ef;rsm;udk qufvuf aMumif; od&onf/
aqmif&u G vf suf&NdS yD; NyD;pD;onfw h ;l ajrmif;rBuD;? wl;ajrmif; jrifhEdkif(jynf)
wevFm? {NyD 23? 2018
]]MuufoeG ef ED iS hf i½kw&f n
S af ps;EIe;f rsm;rSm 0,fvuf0,fcsdef
jzpfí aps;enf;aejcif; jzpfonf/ oBuFeyf w d &f uftvGew
f iG f
&efukefaps;uGufodkY ukefypönf;tcsKdU BudKwifa&muf&Sd
aejcif; 0,fvufrpkHao;jcif;wdkYaMumifh aps;EIef;rsm;
jrifhwufvmjcif;r&SdbJ tcsdKU rSm aps;usae}} qdyfjzL MuufoGefukefpnf'dkifü e,frS0ifa&mufvmonfh MuufoGefrsm;tm; o,fcsaeonfudk awGU&pOf/
tppt&m&mrSm vTrf;rkd;aecJhygw,f/
tac:ta0:txm;todkawGeJY nd§EIdif;aeMu&
owfypfcJhMuw,f/ 'DeH&HBuD;&JUtxl;jcm;qHk; tpdwftydkif;u *smreDEkdifiHESpfjcrf; oifwef;ydcYk say;wm/ 'gaMumihf q&mq&mrawGu jrefrm
jynf taMumif;odMuw,f/ bmvifNrdKUrSm&SdwJh wuúodkvf
uRefawmfa&mufwt hJ csderf mS *smreDEidk if [H m ESpjf crf; pvHk;u todtrSwfjyKxm;wJh bmvifNrdKUrSm}} wpfckrS jrefrmpmXmeudk OD;pD;aewJh q&mrBuD;vnf;yg
uJGvsuf&Sdygw,f/ 'DvdkjzpfcJhwmvnf; 1945 ckESpf 'kwd, w,f/ olu uRefawmfwt Ykd zJu UG kd jrefrmvdak jymNyD; EIwq f uf
uÇmppfBuD;NyD;csdefuyJ jzpfw,f/ atmifEdkifwJh taemuf taemuf*smreDudk xGufajy;cJhMuw,f/ tckxGufajy; zdYk Ekid if aH ygif;pHu
k ud,
k pf m;vS,af wG wufa&mufcw hJ m/ olwYkd w,f/ q&mwpfO;D u jyifopfynm&Si/f olu &ckid t f a&;udk
EkdifiHr[mrdwfawGu taemufjcrf;udk odrf;ydkufNyD; qkdAD wmawGukd wm;qD;zdt Yk a&S*U smreDEidk if H tpd;k &ueH&BH uD;wpfck EkdifiHrSm aqmif&GufaewJh vlrIpD;yGm;a&;vkyfief;awGudk tao;pdwo f ak woevkycf o hJ /l jrefrmjynfukd tBudrBf udrf
,uf ½k&mS ;uawmh ta&SU jcrf;udk tkycf sKyfcw hJ ,f/ taemuf udk wnfaqmufcJhw,f/ 'DeH&HBuD;[m taemuf*smreDu vma&mufNyD; &Sif;jycJhygw,f/ tpnf;ta0;umvtwGif; a&mufwm/
*smreDvdkYac: NyD; w&m;0ifawmh zuf'&,fjynfaxmifpk olawG ud, k b
fh ufu;l vmwmtwGuf wm;qD;wm r[kwb f J rSmvnf; bmvifNrdKUrSm&SdwJh vlrIpD;yGm;a&;vkyfief;awGudk vuf&SdtajctaeawG wifjycJh
or®w *smreDEidk if v H Ykd trnfay;cJw h ,f/ ta&S*U smreDuakd wmh udk,fhEkdifiHom;awG wpfzufEdkifiHroGm;atmif ydwfqdkYzkdY jzpf avhvmcGihf&cJhw,f/ vlrIpD;yGm;a&;qkdwJh oabmudk odem; uRefawmfet YJ wl tzJ0UG if av;OD;yg0ifMuw,f/ jynfoYl
'Dru kd &ufwpfjynfaxmifpo k r®w *smreDEikd if v H Ykd owfrw S f w,f/ eH&HBuD;&JU tay:rSmvnf; pufaoewfawGxm;NyD; vnfzYkd vdt k yfygw,f/ tajccHuawmh vlraI &;jyóemawG vTwfawmfudk,fpm;vS,f wpfOD;? trsKd;om;vTwfawmf
cJhw,f/ zuf'&,feJY 'Drdku&ufwpf pum;ESpfvHk;udk ta&SU xGufajy;r,hf rdrdjynfolawGudk ypfcwfowfypfcJhMuw,f/ udk vlrIa&;eJY ajz&Sif;wmr[kwfbJ pD;yGm;a&;csOf;uyfrIeJY ud,k pf m;vS,f wpfO;D ? t&yfbufvl t Y zJt
UG pnf;ud, k pf m;jyK
taemufajymif;NyD; emrnfay;cJhMuwm/ xl;jcm;wmu 'DeH&HBuD;&JUtxl;jcm;qHk; tpdwftydkif;u *smreDEkdifiHESpfjcrf; wkHYjyefwmjzpfw,f/ 'ghaMumihfvnf; xl;jcm;wJhtajzawG wpfOD;eJYyk*¾vdu wuúodkvfudk,fpm;jyKwpfOD;/ tpnf;
uRefawmfwdkYEkdifiHrSm 'Dpum;vHk;ESpfvHk; txm;tokdeJY pvHk;u todtrSwfjyKxm;wJh bmvifNrdKUrSm jzpfw,f/ &&SdcJhygw,f/ emrnfBuD;vSwJh vkyfief;wpfcku (TOMS)
ta0;udk acgif;pOfav;&yfcJGxm;NyD; eHeuf 9 em&DrS nae
ar;cGef;awG xkwfaeMuw,f/ 'Drkdu&ufwpf zuf'&,f bmvifNrdKaU wmfukd ta&SU jcrf;eJt Y aemufjcrf;qkNd yD; 'De&H BH uD; trSwfwHqdyfzdeyfxkwfvkyfwJh ukrÜPDjzpfw,f/ 'DwHqdyfyg
5 em&Dct JG xd wpfaeukecf w hJ ,f/ uReaf wmfwt Ykd zG0UJ ifawGu
jynfaxmifpk? zuf'&,f'Drkdu&ufwpf jynfaxmifpk/ 'D u ydkif;jcm;cJhw,f/ wJh zdeyfwpf&Hudk 0,f,l&ifukrÜPDu aemufwpf&Hudk r0,f
wufwuf<u<uyg0ifcJhMuNyD; uRefawmfhtaeeJYvdktyfwJh
tac:ta0: txm;tokdawGeJY nd§EdIif;aeMu&w,f/ eH&HBuD;udk vltm;eJY zsufqD;cJh ,lEdkifwJh qif;&JwJh EkdifiHom;wpfOD;udk tvSLay;ygw,f/
ae&mrSm vuf&t dS ajctaeawGukd wifjycJyh gw,f/ ynm&Sif
uRefawmfuawmh ESpzf ufpvH;k &JU apwem? pd;k &drpf w d f 1987ESpf taemuf*smreDrSm wpfESpfausmf okawoe tpnf;ta0;rSm vlrpI ;D yGm;a&;awGtaMumif;ajym&if; or
awGjzpfwmrdYk em;vnfr?I tjrifcsif;zvS,rf aI wGukd vkyEf idk f
awGudk em;vnfygw,f/ uwfoD;uwfowf vkyfaewm vkycf NhJ yD; ausmif;ydw&f ufwpfv&cJw h ,f/ 'Dausmif;ydw&f uf 0g,rvkyfief;awGudkvnf; aqG;aEG;cJhygw,f/ trSefawmh
r[kwfbJ trSefwu,f&ifxJu jzpfaewJhcHpm;rIawGudk twGuf uRefawmfhvdkyg&*lbJGUvGefqk&xm;wJh ynm&Sif 200 or0g,r[m vlrIpD;yGm;a&;vkyfief;om jzpfygw,f/ cJhw,f/ tpGef;awGa&SmifNyD; tjrifawGudk vGwfvyfpGm
tajccHwmyJjzpfw,f/ uRefawmfuawmh &v'fukd tajccH ausmfukd taemuf*smreDrmS &Sw d hJ xif&mS ;vSwNhJ rdKaU wG? ae&m 'gayr,hf uRefawmfwdkYEkdifiHrSm tcktcsdeftxd acwf rQa0EkdifcJhMuw,f/ uRefawmfh&JUtodw&m;awG wdk;yGm;cJh
NyD; pOf;pm;wJhol/ ta&;BuD;wmu uRefawmfwkYdEkdifiHrSm awGudk tESHSYtjym;ydkYay;cJhw,f/ aemufqHk;a&mufwJhae&m tqufqufrSm or0g,reJY ywfoufvm&if tvJGoHk;pm; ovkd usefwJholawGrSmvnf; em;vnfrIawG&cJhw,fvdkY
ESpfckpvHk;&atmif BudK;pm;&r,f/ EkdifiHa&;t& 'Drkdua&pD uawmh bmvifNrdKaU wmf/ apmapmuajymcJo h vdk taemuf awGvyk cf yhJ gw,f/ 'gaMumihv f nf; ,cktcsdet
f xd ppfreS w
f hJ ,HkMunfrdygw,f/
tavhtusihfxGef;um;zdkY vdkovdk tkyfcsKyfa&;t& zuf bmvifeYJ ta&Sb U mvifcx GJ m;awmh ESpjf crf;pvH;k udk ydcYk whJ ,f/ or0g,rvIyf&Sm;rI ray:aygufcJhbJ rSm;,Gif;wJh or0g,r tpnf;ta0;NyD;NyD;csif; *smreDEidk if u H jrefrmoHtrwf
'&,fpepfeYJ pDrEH idk zf t Ykd a&;BuD;vSygw,f/ wlnw D OhJ ;D wnf 'gayr,fh uRefawmfeJY ydkvefEkdifiHu q&mwpfOD;uawmh yHkpHawG wnf&SdcJhw,f/ wnf&Sdaewmjzpfw,f/ pdwfwl? BuD; a':,Of,Ofjrifh {nfhcHauR;arG;wJhnpmpm;yJGudk wuf
csufudk tajccHNyD; em;vnfMuapcsifwmygyJ/ ta&Sb U mvifukd 0ifciG rhf &cJb h ;l / udik af qmifxm;wJh Ekid if uH ;l oabmwl yl;aygif;aqmif&GufrIom jzpfw,f/ tpnf; a&mufcyhJ gw,f/ oHtrwfBuD;u {nf0h wfausyGeyf gw,f/
eH&HBuD;wpfckwnfaqmufcJh vufrSwfudkMunfhNyD; ul;cGihfvnf;ray;wmrkdY uRefawmfwdkY ta0;tNyD; bmvifNrdKUudk vnfywfcGifh&cJhw,f? NrdKUawmfudk npmudk pm;NyD; av,mOfuGif;udkxGufcJhMuw,f/ jrefrm
ta&SU*smreDEkdifiHrSm uGefjrLepfpepfudk toHk;cscJhNyD; ESpaf ,muf taemufbmvifrmS yJ aecJ&h w,f/ 1989 ckEpS rf mS tmPm&Sif [pfwvmu pepfwuswnfaqmufcJhwm/ jynfjyefzdkY jzpfygw,f/ /
w&m;pD&ifa&; usifh0wfrS
vnf; yg0ifygonf/
odkYjzpf&m w&m;pD&if&mwGif trSefudk qkH;jzwf½kHrQ
omrubJ xdo k tYkd rSeu
f pkd &D ifaMumif; trsm;jrifap&rnf
jzpfygonf/
*kPfodu©m&SdrI
ESpfopfr*Fvmtcgor, jrefrmouú&mZf 1380 jynfhESpf ESpfqef; 1 &ufaeYwGif EdkifiHawmfor®w OD;0if;jrifh\ jrefrm
ESpfopful;EIwfcGef;qufpum;wGif þodkY yg&Sdygonf/
OD;wif0if; (aumfr&Sif) *kPfodu©m&SdrIESifh *kPfodu©m&SdrIudk ay:vGifapjcif;
onf w&m;olBuD;\ vkyfaqmifrIwdkif;twGuf r&Sdrjzpf
vdktyfygonf/
]],drf;,dkifaewJh w&m;pD&ifa&;udk wnfhrwfzdkY xdkYtjyif tkyfcsKyfa&;? Oya'jyKa&;rS yk*¾dKvf? tzGJU xdrk Qomru w&m;pD&ifa&;qdik &f m avhusifyh sKd;axmif
w&m;olBuD;onf *kPo f u d m© &Srd t
I wGuf rdr\ d wm0ef
jynfaxmifpk w&m;olBuD;csKyf? jynfaxmifpk w&m;vTwf tpnf;? rdrt d ay: txl;MoZmtmPm&So d ?l w&m;a&; qdik &f m onfh oifwef;rsm;ESifh tjcm; tcGifhtvrf;rsm;udk avhvm
ESifh txl;tcGifhta&;rS tusKd;tjrwf&,lcHpm;cGifhr&Sdyg/
awmfcsKyf? w&m;olBuD;rsm;ESihf awGq U NHk yD; w&m;½k;H toD;oD; vkyfazmfudkifzuf? rdrd rdom;pk odkYr[kwf tjcm;qufqHrI qnf;yl;í todynm? vkyif ef;uRrf;usifrEI iS hf ud, k yf ikd t
f &nf
trIESifh oufqdkifolrsm;xHrS azsmfajzrI? aiG? vufaqmif
tm; w&m;olBuD; tqifq h ifuh wm0ef,rl I wm0efcrH rI sm; &So
d w
l \
Ykd ravsmfuefaom vTr;f rd;k rIukd vufrcHbJ vGwv f yf tcsi;f rsm; wd;k wufjrifrh m;ap&ef aqmif&u G &f rnfjzpfygonf/
odkYr[kwf tjcm;t&mudk vufcH&,lcGifhr&Sdyg/ pD;yGm;a&;
jzifh BuD;MuyfuyG u f MJ u&ef ndE§ idI ;f aqmif&u G Nf yD; jzpfygw,f/ pGmpD&ifqkH;jzwf&rnf jzpfygonf/ ormorwfusrI
qdkif&mvkyfief;rsm; vkyfcGifhr&Sdyg/ vlyk*¾dKvftzGJUtpnf;
uRefawmfwdkY&JU jynfaxmifpkOya'qdkif&m taxmuftul w&m;olBuD;rsm;onf rdrd odkYr[kwf tjcm;ol w&m;pD&ifa&;vkyif ef; wm0efaqmif&u G &f mwGif orm
ay;a&;tzGJUeJY w&m;Oya'pdk;rdk;a&; pifwmawG[m wuf tusKd;pD;yGm; wd;k wufap&ef &nf&, G íf rdr&d mxl;*kPjf 'yfukd orwfusrIonf r&Sdrjzpf ta&;ygygonf/ trIppfaq;qkH; odkYr[kwf ukrÜPD\ Oya'tBuHay;jzpfap? a&SUaejzpfap
wuf<u<u yl;aygif;aqmif&GufMu&ef jzpfygw,f/ buf tokH;jyKcGifhr&Sdyg/ tokH;jyKcGifhvnf; ray;&yg/ wm0ef jzwfjcif;wpfckvkH; ormorwfus&ef vdktyfygonf/ vkyfcGifhr&Sdyg/
rvdkufwJh? vGwfvyfwJh w&m;rQwrIeJY qifjcifwkHw&m;udk xrf;aqmif&mwGif vGwfvyfpGmw&m;pD&ifa&;rludk xdef; w&m;olBuD;rsm;onf rsufESmomay;jcif;? bufvdkuf rdru d sif0h wfEiS hf 0efxrf;usif0h wfukd w&m;olBuD;rsm;
csdecf iG v
f Qm xde;f ndE§ ikd w f hJ w&m;pD&ifa&; r@dKifjzpfatmif odrf; jr§ifhwifaqmif&Guf&ef tm;ay;&ygrnf/ umuG,f jcif;ESihf t*wdw&m;jzifh rvdrk ek ;f xm;jcif;rS uif;&Si;f pGm pD&if vdkufem&ygrnf/ usifh0wfESpfck 0da&m"djzpfygu w&m;ol
BudK;yrf;&ygvdrrhf ,f/ Oya'\a&SaU rSmufwiG f tm;vk;H tnD apmifha&Smuf&ygrnf/ &ygrnf/ jynfolrsm;\ ,kHMunftm;xm;rIudk jr§ifhwif&ef BuD; usifh0wfudk vdkufem&ygrnf/
trQjzpfa&;? Oya'ESit hf nD aqmif&u G af &;wdu Yk kd aqmif&u G f oifw h ifah om ÓPfynmtajrmftjrif&o dS l wpfO;D OD;
u w&m;olBuD;onf EdkifiHa&;vkyfaeonf[k xifjrifap
&ygr,f}}
w&m;pD&ifa&;qdik &f m vkyif ef;vrf;òef[k qdt k yfonfh
]]w&m;pD&ifa&;vkyfief; wm0efaqmif&Guf&mwGif ormorwfusrIonf aom tjyKtrlrsdK;udk a&SmifMuOfoifyh gonf/ tvm;wlyif
txufyg EIwfcGef;quforIESifh qufpyfavhvmrdaom rdrd rdom;pk0ifrsm;\ Edik if aH &;vIy&f mS ;rIonf w&m;olBuD;
w&m;pD&ifa&; usifh0wftaMumif;udk tusOf;wifjyvdkyg r&Srd jzpf ta&;ygygonf/ trIppfaq;qk;H jzwfjcif;wpfcv k ;Hk ormorwf \ ormorwfusrIudk jynfolrsm;tjrifwGif rSm;,Gif;pGm
onf/ odkYr[kwf qefYusifpGm tusKd;oufa&mufapEdkifaMumif;
rlMurf;rSusifh0wfodkY us&ef vdt k yfygonf/ w&m;olBuD;rsm;onf rsufEmS omay;jcif;? bufvu kd f em;vnfoabmaygufoifhygonf/
jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfcsKyf usif0h wfpnf;urf; w&m;olBuD;rsm;onf aqmif&eftjzpf trIonf?
rsm; jyefvnfokH;oyfa&;aumfrwD\ OD;aqmifrI? wdkif; jcif;ESifh t*wdw&m;jzifh rvdkrkef;xm;jcif;rS uif;&Sif;pGm pD&if&ygrnf/ oufao? a&SUae? Oya't& udk,fpm;jyKolESifh ½kH;0efxrf;
a'oBuD; odrYk [kwf jynfe,ftoD;oD;&Sd w&m;olBuD;rsm; tjyif w&m;½k;H ESihf qufqaH eMuolrsm;udk pdw&f n S of nf;cH
ESifh w&m;a&;0efxrf;rsm;\ pkaygif;BudK;yrf;tm;xkwfrI jynfolrsm;\ ,kHMunftm;xm;rIudk jr§ifhwif&ef ormorwfuspGm í odum© &S&d EdS iS hf ,Ofaus;odraf rGU pmG qufq&H ygrnf/ a&Smif
jzifh usifh0wfrlMurf;udk pwiftajcwnfí tjynfjynf &eftjzpf rdrrd o d m;pkEiS hf aqGrsKd;om;csif;wdYk trIonftjzpf
qdik &f m tzGt UJ pnf;rsm;\ ulnyD yhH ;kd ay;rIrsm; aygif;pyfum aqmif&GufaMumif; ay:vGifxif&Sm;ap}} yg0ifonft h rIukd ppfaq;pD&ifjcif; rjyK&yg/ xdt Yk jyif rdr½d ;Hk
jrefrmEdkifiHw&m;olBuD;rsm;twGuf tjynfjynfqdkif&m wGif vdkufygaom a&SUaea&SU&yf? Oya't&m&SdESifh tjcm;
pHEIef;ESifhnDñGwfaom w&m;pD&ifa&;qdkif&m usifh0wfudk omwlnDrQ&SdrI ormorwfuspGm aqmif&GufaMumif; ay:vGifxif&mS ;ap& oufqdkifolrsm;udk yk*¾dKvfa&;qufqHrI rjyK&yg/ NcHKí
2017 ckESpf Mo*kwfv 2 &ufaeYu xkwfjyefEdkifcJhygonf/ w&m;pD&ifa&;vkyfief;wm0efudk xrf;aqmif&mwGif ygrnf/ qd&k vQif trI\&v'fukd xdcu kd af prnfh roifah vsmfaom
usifh0wfESifhw&m;olBuD; w&m;½kH;a&SUarSmufü vlwdkif;tay: omwlnDrQrI&Sdjcif;onf trI\&v'fEiS rhf Qwonfh ppfaq;pD&ifrv I yk if ef;pOftm; qufoG,fjcif;udkjzpfap? csdwfqufjcif;udkjzpfap rnfol
usif0h wf[o l nf vdu k ef mapmifx h ed ;f &aom ud, k uf sifh r&Sdrjzpf vdktyfygonf/ xdcdkufapEdkifonfh xifjrif okH;oyfcsufrsm;udk w&m;olBuD; wpfOD;wpfa,mufESifhrQ rjyKvkyf&yg/
w&m;jzpfygonf/ vkyif ef;wm0efwpfck aqmif&u G &f mwGif omwlnDrQrI&Sdjcif;\vdktyfcsufrSm vlwdkif;tay: rrQ onf odvsufESifh ray;&yg/ tjiif;yGm;zG,f&m oufaocH odkY&mwGif w&m;olBuD;rsm;onf w&m;½kH;\ *kPf
rdrxd m;&S&d rnfh pdwaf epdwx f m;? aqmif&efa&Smif&efrsm;udk waom cGJjcm;qufqHrIr&SdbJ avsmfuefoifhjrwfaom tcsuftvufrsm;udk ud, k w
f ikd o
f &d jdS cif;? tjiif;yGm;rI &v'f odum© udk xdcu kd af pjcif;? rdrv d yk if ef;wm0efukd vTr;f rd;k jcif;?
owfowfrSwfrSwf azmfjyygonf/ þonfrSm usifh0wf pOf;pm;qifjcifawG;ac:rI? em;vnfrIwdkYjzifh w&m;pD&ifjcif; tay:wGif yk*¾dKvfa&;t& tusKd;tjrwf&Sdjcif;? trIonf ormorwfusrIukd xdcu kd jf cif;r&So d a&GU w&m;pD&ifa&;ESihf
jzpfygonf/ usif0h wfxm;&Sjd cif;jzifh rdrv d yk if ef;udk wm0ef jzpfygonf/ w&m;olBuD;onf w&m;pD&ifa&;wm0efudk ESijhf zpfap? a&SaU eESijhf zpfap ywfoufr&I jdS cif; odrYk [kwf rdrZd eD;? roufqdkifaom jyifyvIyf&Sm;rIrsm;wGif yg0ifaqmif&Guf
odo?d opöm&S&d dS jynf0h aom oabmxm;jzifh aqmif&u G Ef ikd f aMumuf&GHUylyefjcif;? rsufESmomay;jcif;ESifh rvdkrkef;xm; cifyGef;? om;orD;onf trI\&v'ftay: tusKd;oufqdkif Edkifygonf/ w&m;pD&ifa&;qdkif&m pDrHcefYcGJrIudpö&yfrsm;udk
rnfjzpfygonf/ jcif;wdkYr&SdbJ aqmif&Guf&rnfjzpfygonf/ oljzpfjcif;ponft h ajctaersKd; ay:aygufvQif w&m;olBuD; ajymqdk? a&;om;? ydkYcs? oifMum;jcif;? tkyfcsKyfa&;? Oya'
w&m;olBuD;rsm;onf w&m;pD&ifa&;wm0efukd xrf; w&m;olBuD;rsm;onf rdrBd uD;Muyfvrf;òefraI tmuf&dS onf trIudkqkH;jzwf&ef t&nftcsif;ysuf,Gif;onfjzpfí
jyKa&; odkYr[kwf tpdk;&XmewdkYESifhyl;aygif;í tBuHjyKjcif;?
aqmif&mwGif omwlnrD Q&S&d NyD; bufvu kd rf uI if;&Si;f onfh w&m;olBuD;? ½k;H 0efxrf;ESihf tjcm;olrsm;u rqDavsmfaom ,if;trIudk qufvufppfaq;jcif; rjyK&yg/
trsm;jynfolqdkif&m ae&modkYoGm;a&mufjcif; jyKEdkifyg
w&m;pD&ifa&;udk OD;wnfaqmif&GufMuolrsm; jzpfMuyg taMumif;jycsufjzifh oufqikd o f rl sm;tm; cGjJ cm;qufqjH cif; od&Yk mwGif ay:aygufaomtaMumif;udpo ö nf tjiif;yGm;
onf/ Oya'a&;&mESifhqufpyfaom tzGJUtpnf;rsm;wGif
onf/ w&m;pD&ifa&;usifh0wf? wpfenf;tm;jzifh w&m; udk odvsufEiS chf iG rhf jyK&yg/ xdt Yk wl a&SaU e? trIonf? oufao rIjzpfEikd af jcenf;aom tao;tzGu J pd jö zpfaMumif; odrYk [kwf
wm0efxrf;aqmifEdkifygonf/
olBuD;rsm;usif0h wftwdik ;f vdu k ef maqmif&u G Mf u&ygonf/ tygt0if trIESifhqufET,folrsm; tm;vkH;udk wef;wlnDrQ trIudkqkH;jzwf&ef t&nftcsif; ysuf,Gif;Edkifajc&Sdaom
w&m;pD&ifa&;usifh0wfwGif tajccHrl ajcmufcsuf odjYk zpf&m w&m;olBuD;rsm;onf *kPo f u
d m© rJh tjyKtrl
qufqHrSom omwlnDrQrI &Sdrnfjzpfygonf/ tcsuftvufrsm;udk taxmuftulrjyKaMumif; jrifom
yg0ifygonf- tm;vk;H udak &SmifNyD; aumif;rGeaf om tjyKtrltm;vk;H udk
pGrf;aqmif&nfESifh vkHYv0D&d,&SdrI vQif t&nftcsif;ysuf,Gif;onf[k rSwf,l&efoifhrnf
vGwfvyfrI þrlonf w&m;pD&ifa&; wm0efxrf;aqmif&mwGif r[kwfyg/ aqmifjcif;jzifh jynfolrsm;\ ,kHMunfrIudk &,l&efjzpfyg
w&m;pD&ifa&;vGwv f yfro I nf w&m;Oya'pd;k rd;k a&; tajccHvdktyfcsuf jzpfygonf/ ajzmifhrwfwnfMunfrI onf/
wGif tajccHvt kd yfcsufjzpfygonf/ rQwaom w&m;pD&if w&m;olBuD;onf rdrdvkyfief; wm0eftm;vkH;tay: þtajccHrrl mS vnf; rSeu f efaom w&m;pD&ifa&;twGuf w&m;pD&ifa&;usifh0wf odkYr[kwf w&m;olBuD;rsm;
rI\ t"dutmrcHcsufvnf; jzpfygonf/ tcsde?f pGr;f tm;ponfwu Ykd kd vk;H vk;H vsm;vsm; ay;tyfjr§KyfEHS r&Sdrjzpf vdktyfygonf/ usifh0wfudk w&m;olBuD;rsm;ESifh w&m;a&;0efxrf;rsm;
Oya'ESifhtnD vGwfvyfpGm w&m;pD&ifjcif;onf aqmif&GufoifhNyD; vkHYv0D&d,pdkufxkwfívnf; aqmif&Guf ajzmifhrwfwnfMunfrItwGuf vdktyfcsufwpf&yfrSm txl;av;pm;vdkufem&ef vdktyfygonf/ odkYrSom w&m;
w&m;pD&ifa&;rljzpf&m w&m;olBuD;rsm;onf rdrw d m0efEiS hf &ygrnf/ wm0efxrf;aqmif&mwGif tcsdefrSefjcif;? usifhxkH; taMumif;tusKd; avhvmok;H oyfwwfo\ l tjrifwiG f w&m; pD&ifa&;u@ESifh qufpyfyg0ifoltm;vkH;u w&m;pD&if
roufqikd af om vTr;f rd;k rI? rufv;Hk ay;rI? zdtm;ay;rI? Ncdr;f vdkufemjcif;ESifh aESmifhaES;rIa&Smif&Sm;jcif;wdkYudk txl;pGJNrJ olBuD;\ jyKrlaqmif&Gufcsufonf tjypfqdkp&mr&Sdatmif a&;tay: ydrk ekd m;vnfvmNyD; vdt k yfaom yHyh ;kd rIrsm; jyKjcif;
ajcmufrIESifh pGufzufrIwdkYrS uif;&Sif;&ygonf/ Oya'udk cH,loifhygonf/ pD&ifcsufcsrSwfjcif; tygt0if w&m;pD&if aocsmrI &Sd&rnfqdkonfhtcsuf jzpfygonf/ xdkYtjyif ,if; jzifh w&m;pD&ifa&;tay: jynforl sm;,kMH unftm;ud;k rIEiS hf
aumif;pGmem;vnfNyD; tcsuftvuftrSefrsm;tay: a&;vkyif ef;rsm;udk oifah wmfaom tcsdet f wGi;f uRrf;usif jyKrlaqmif&Gufcsufonf w&m;pD&ifa&;qdkif&m ajzmifhrwf w&m;Oya'pdk;rdk;rIudk taxmuftuljyKEdkifrnf jzpfyg
rdr\ d csifch sdeo f ;Hk oyfru I kd tajccHí vGwv f yfpmG aqmif&u G f rQwpGm aqmif&u G &f ygrnf/ trIrsm;udk pepfwus xde;f odr;f wnfMunfrItay: jynfol\ ,kHMunfudk;pm;rIudk &&Sd&ef onf/ w&m;Oya'pdk;rdk;rSvnf; EdkifiHawmfzGHU NzdK; wdk;wuf
&ygonf/ &ygrnf/ xyfavmif;? twnfjyKjcif; jzpfap&rnfqdkonfh tcsuf rnfjzpfaMumif; tcsKyftm;jzifh wifjytyfygonf/ /
aomufo;kH a& tcuftcJjzpfaeaom aus;&Gmrsm;odYk a&GvU sm;a&oefpY ifum;jzifh aomufo;kH a&rsm; jzefaY 0
a0g {NyD 22 aus;&Gmrsm;odYk aus;vufa'o zGUH NzdK; oefpY ifay;jcif;ESihf a&jzefaY 0ay;jcif;udk oGm;a&mufí a&oefYpif jzefYa0ay;cJh
yJc;l wdik ;f a'oBuD; a0gNrdKeU ,ftwGi;f rS wdk;wufa&;OD;pD;Xme\ a&GUvsm; aqmif&Gufay;vsuf&Sd&m Mumv[m aMumif; od&onf/
aomufoHk;a&tcuftcJjzpfaeaom a&oefpY ifum;jzihf aomufo;kH a&rsm; aus;&Gmü {NyD 19 &ufrS 20 &uftxd aomufoHk;a& tcuftcJjzpfay:
vsuf&Sdonfh Mumv[maus;&GmodkY
NrdKUe,f aus;vufa'ozGHU NzdK;wdk;wuf
avab;oihftdrfaxmifpkrsm;tm; axmufyHhaiGay;tyf a&;OD;pD;XmerSL;ESihf 0efxrf;rsm;u yJc;l
wdkif;a'oBuD; aus;vufa'ozGHU NzdK;
uav; {NyD 22 wdk;wufa&;OD;pD;Xmeydkif a&GUvsm; a&
ppfuikd ;f wdik ;f a'oBuD; uav;NrdKeU ,ftwGi;f avjyif;wdu k cf wfraI Mumihf tdraf cgif oefpY ifum;jzifh omG ;a&mufNyD; aus;&Gm
rdk;rsm; ysufpD;cJhonfh tdrfaxmifpk ajcmufpktm; axmufyhHaiGESifh ypönf;rsm;udk &Sd ajrom;uefrS a&rsm;udk oefpY ifay;
uav;c½dik f ab;tÅ&m,fqikd &f m pDrcH efcY rJG OI ;D pD;Xmeu {NyD 20 &ufwiG f ay;tyf um aus;&GmtwGif;&Sd tdrfajc 219
cJo
h nf/ tqdyk g tdraf xmifpk ajcmufpt k euf ysufp;D qH;k ½H;I rIrsm;jym;aom aetdrf tdrfrS vlOD;a& 1275 OD;twGuf a&
ig;vHk;twGuf tdrfaxmifpkwpfpkvQif tdrfaqmufypönf;zdk; usyfoHk;aomif;ESifh oefYrsm; jzefYa0ay;cJhjcif;jzpfonf/
toHk;taqmifypönf; ig;rsKd;pDudkvnf;aumif;? ysufpD;qHk;½HI;rIenf;yg;onhf a0gNrdKUe,f aus;vufa'ozGHU NzdK;
tdrfaxmifpkwpfpktm; tdrfaqmufypönf;zdk; usyf20000 ESihf toHk;taqmif wdk;wufa&;OD;pD;Xmetaejzifh aEG
ypönf; ig;rsKd;udkvnf;aumif; axmufyHhay;tyfcJhjcif;jzpfonf/ &moDumvwGif a&&Sm;yg;Edkifaom
uav;NrdKUe,fpDrHcefYcGJrIaumfrwD½Hk;ü jyKvkyfonfh axmufyHhaiGay;tyfyGJwGif NrdKUe,ftwGif;rS aus;&Gmrsm;ü a&
uav;c½dkif ab;tÅ&m,fqdkif&mpDrHcefYcGJrIOD;pD;XmerSL; OD;jrwfaZmfxGef;u &Sm;yg;jywfvyfrI MuHKawG&U ygu tcsdef
axmufyHhaiGay;tyfjcif;ESihfywfoufí &Sif;vif;ajymMum;NyD;aemuf jynfoU l ESiw hf pfajy;nD aomufo;kH a& axmufyhH
vTwaf wmfu, kd pf m;vS,f a':&Sm;rD;(c)a':at;at;rl? NrdKeU ,fprD cH efcY rJG aI umfrwD Edkif&ef pDrHcsufrsm;xm;&Sda&;qGJí
Ouú| OD;nDnDESifh c½dkifOD;pD;rSL;wdkYu axmufyHhaiGESifh ypönf;rsm;udk avab;oifh aqmif&Gufvsuf&SdaMumif; od&onf/
tdrfaxmifpkrsm;xH ay;tyfcJhonf/ csif;wGif;om; odef;jrifhausmf(rdw¬Dvm)
wevFm? {jyD 23? 2018
ypönf;wif'gac:,ljcif;
1/ aqmufvkyfa&;0efBuD;Xme? vrf;OD;pD;Xme? 'kwd,nTefMum;a&;rSL;(NrdKUjy)½Hk;?
vrf;txl;tzJGU(8)? azmif;jyifNrdKUrS 2018ckESpf {NyDvrS 2018 ckESpf pufwifbmv
txd b@ma&;ESpfwGif jynfaxmifpk^wdkif;a'oBuD; &efyHkaiGjzihf aqmif&Gufrnfh
vkyfief;rsm;twGuf vdktyfonfh atmufazmfjyyg ypönf;rsm;tm; (jrefrmusyfaiG)jzihf
0,f,lvdkygonf/
1/ oHacsmif;
2/ bdvyfajr
3/ ausmufp&pf
wif'gyHkpH pwifa&mif;csrnfh&uf - 27-4-2018&uf
wif'gyHkpH a&mif;csrnfhae&m - 'kwd, nTefMum;a&;rSL;(NrdKUjy)½Hk;?
vrf;txl;tzJGU(8)?azmif;jyifNrdKU
aemufqHk;wifoGif;&rnfh&uf^tcsdef - 4-5-2018&uf (nae 4;30em&D)
wif'gzGifhrnfh&uf^tcsde f - 5-5-2018&uf? eHeuf 10em&D
wif'gzGifhrnfhae&m - 'kwd,nTefMum;a&;rSL;(NrdKUjy)½Hk;?
vrf;txl;tzJGU(8)? azmif;jyifNrdKU
tao;pdwftcsuftvufrsm;tm; od&Sdvdkygu ½Hk;csdeftwGif; pHkprf;ar;jref;Edkifyg
onf/
wif'gac:,la&;vkyfief;aumfrwD
azmif;jyifNrdKU
zkef;-09-256064224? 09-257153560
aysmufqHk;aMumif;
uRefawmf armif&JvGif 8^rbe
(Edkif)122807\ EdkifiHul;vufrSwf
trSwf (eHygwfrrSwrf )d onf aysmuf
qHk;oGm;ygojzifh awGU&dSygu
taMumif;Mum;ay;yg&ef/
zkef;-09-975030834
aysmufqHk;aMumif;
uRefawmf armifrif;rif; 8^rue
(Edki)f 165038\ Edkiif Hul;vufrSwf
trSw(f eHygwfrrSwrf )d onf aysmuf
qHk;oGm;ygojzifh awGU&dSygu
taMumif;Mum;ay;yg&ef/
zkef;-09-967165341
aysmufqHk;aMumif;
uRefawmf armifnDnDatmif
8^rve(Edkif)098096\ EdkifiHul;
vufrwS t
f rSwf (eHygwfrrSwrf )d onf
aysmufqHk;oGm;ygojzifh awGU&Sdygu aysmufqHk; uRefawmfOD;Munfat; 8^rve(Edkif)098065\ EdkifiHul;
vufrw S t
f rSwf (eHygwfrrSwrf )d onf aysmufqkH;oGm;ygojzifh
taMumif;Mum;ay;yg&ef/
zkef;-09-954137918 aMumif; awGU&Syd gu taMumif;Mum;ay;yg&ef/zke;f -09-774512796
wevFm? {jyD 23? 2018
tdwfzGifhwif'gac:,ljcif; jynfaxmifpkor®wjrefrmEdkifiHawmftpdk;&
1/ pD;yGm;a&;ESifhul;oef;a&mif;0,fa&;0efBuD;Xme &efukefwkdif;a'oBuD;? pDrHudef;ESifhb@ma&;0efBuD;Xme
trSwf (21- A )? pufqef;&yfuGu?f txufykZGeaf wmifvrf;? r*FvmawmifnGeUf jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ul;oef;a&mif;0,fa&;bPf
NrdKUe,f? a&mfbmBudwfvHk;puf½Hk0if;twGif;&dS tat;cef;puf½Hktygt0if
taqmufttHkoHk;vHk;? a&qif;wHwm;wpfpif;? pufypön;f ajcmufrsK;d ESihf qufpyf
&efukefNrdKU
ajr{&d,m 3603'or22 pwk&ef;rDwmwdkYudk (tat;cef;puf½Hk\ rlvvkyfief; tdwfzGifhwif'gac:,ljcif;
udkom vkyfudkifaqmif&Gufrnfhol)wkdif;&if;om;vkyfief;&Sifrsm;tm; tdwfzGifh
wif'gpepfjzifh wpfESpfoufwrf;pmcsKyfjzifh iSm;&rf;ay;oGm;rnfjzpfygonf/
1/ pDrHued ;f ESihf b@ma&;0efBuD;Xme? jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESihf
(u) taqmufttHkoHk;vHk;ESifh a&qif;wHwm;wpfpif;yg&dSNyD; tao;pdwf ul;oef;a&mif;0,fa&;bPf &efukefNrdKU\ 2018 ({NyDvrS
pm&if;udk wif'gyHkpHwGif azmfjyxm;ygonf/ pufwifbmvtxd) ESp0f ufb@ma&;ESpw f Gif bPfyÍörxyf
(c) pufypön;f ajcmufrsK;d yg&dSNyD; tao;pdwpf m&if;udk wif'gyHkpHwGif azmfjy wnfaqmufjcif;vkyif ef;aqmif&u G v
f ykd gojzifh jrefrmEkid if o
H m;
xm;ygonf/
(*) wif'gyHkpHa&mif;csrnfh&uf - 23-4-2018&ufrS 22-5-2018&ufxd vkyfief;&Sifrsm;rS owfrSwfcsufESifhtnD tdwfzGifhwif'g
tcsdef - eHeuf 9;30em&DrS 16;30em&Dxd wifoGif;Edkif&ef zdwfac:tyfygonf/
(C) wif'gpnf;urf;csufrsm; - 24-5-2018&uf 12;00em&D - yÍörxyfwnfaqmuf&ef (trdk;rdk;jcif;?um&Hjcif;? rsuEf Sm
&Sif;vif;jcif;
MuufESifhtcef;zGJUpnf;jcif;? a&wHavQmufjyKvkyfjcif;)
(i) wif'gydwfrnfh&uf^tcsdef - 24-5-2018&uf rGef;vGJ 13;00em&D
(p) wif'gyHkpHa&mif;csrnfhae&m - pm;oHk;ola&;&mOD;pD;Xme? wkid ;f a'oBuD; - yÍörxyfwGif bk&m;cef;? trsK;d om;^trsK;d orD;pm;yGJwif
OD;pD;rSL;½Hk;? pDrHa&;&mXmecGJ? wif;epftm;upm;cef;r? a&csK;d cef;? tdro f mrsm; zGUJ pnf;jcif;?
trSwf (228^240)? 'kwd,xyf? - a&ydkufvdkif;oG,fwef;jcif;
urf;em;vrf;ESifh a&TbHkomvrf;axmifh?
2/ wif'gyHkpHESihfpnf;urf;csurf sm;tm; 25-4-2018 &ufrS CLAIMS DAY NOTICE M.V TAIKLI VOY:NO(EAL21)
&efukefNrdKU Consignees of cargo carried by M.V TAIKLI VOY:NO(EAL21) are here by notified that the vessel
(q) Deposit ay;oGif;Ekdifonfh - wif'gpnf;urf;owfrSwfcsufyHkpHwGif pwifí jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ul;oef;a&mif;0,fa&;bPf
will arrive on about 24-4-2018 and cargo will be discharged into the premises of Yangon port.
bPfrsm; azmfjyxm;NyD; jzpfygonf/ pDrH(ypönf;xdef;)XmewGif 0,f,lEkdifNyD; 14-5-2018&uf Damaged cargo will be surveyed daily from 08:00 AM to 11:20 AM and 12:00 NOON to 4:00 PM
(Z) pm&if;ay;oGif;&rnfhae&m - ½Hk;trSwf (52)? aejynfawmf nae 3;00em&DaemufqHk;xm;í wif'grsm;wifoGi;f &ygrnf/ to claims day now declared as the third day after final discharge of cargo from the vessel.
(ps) wif'gwifoGif;&rnfhae&m - pD;yGm;a&;ESifh ul;oef;a&mif;0,fa&; No claims against this vessel will be admitted after the Claims Day.
0efBuD;Xme? ½Hk;trSwf (3)? aejynfawmf
3/ tao;pdwo f &d v
Sd kad om tcsurf sm;udk jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrI
armfawmf,mOfykdi&f Sirf sm;taejzifh oabFmrScsNyD;csed w d kdY\ armfawmf,mOfyg ypön;f rsm;udk ORIGINAL
f Gif rdrw
2/ tqdkygtaqmufttHkok;H vHk;? a&qif;wHwm;wpfpif;? pufypön;f ajcmufrsK;d ESifh ul;oef;a&mif;0,fa&;bPf\ pDrH(ypönf;xdef;)XmewGif BILLS OF LADING rsm; ,laqmifvsuf vma&mufMunfh½Ippfaq;&ef today;tyfygonf/
ESihf qufpyfajr{&d,m 3603'or22 pwk&ef;rDwmwdkY\ rsujf riftajctaetm; bPfcsdeftwGif; pHkprf;ar;jref;Ekdifygonf/ oabFmqdkufuyfrnfh tcsdefESifhwHwm;ae&mwdkYudk tao;pdwfod&Sdvdkygu atmufazmfjyygzkef;eHygwfrsm;odkY
oufqkid &f mNrdKUe,fokdY oGm;a&mufMunfh½IEkdiNf yD; tao;pdwt
f csutf vufrsm;udk wif'ga&G;cs,fpdppfa&;tzGJU qufoG,far;jref;Edkifygonf-
od&dSvdkygu wif'gyHkpH0,f,l&rnfhae&modkY vludk,fwkdifjzpfap? zkef;-01- zkef;-2301191? 2301178
250432odkY qufoG,fpHkprf;ar;jref;Edkifygonf/
jrefrmh&if;ESD;jr§KyfESHrIESifh ul;oef;a&mif;0,fa&;bPf udk,fpm;vS,fvkyfief;Xme
wif'gpdppfa&;tzGJU zkef;-01-256906 jrefrmhqdyfurf;tmPmydkif
wevFm? {jyD 23? 2018
tjrefjyefvmyg
rtdoJjzL(c)tdwHkonf aetdrfrS
xGufcGmoGm;ygojzifh tjrefjyefvmyg/
aoG;aqmifjzm;a,mif;í vufcHxm;&dS
oludk w&m;Oya't& ta&;,lrnf
jzpfaMumif;/
a':jrifhoef;
jynfolUvTwfawmfudk,fpm;vS,frsm; trsKd;om;vTwfawmfudk,fpm;vS,frsm;
ar 13 &ufta&muf owif;ydkY Mu&ef zdwfMum; ar 13 &ufta&muf owif;ydkY Mu&ef zdwfMum;
aejynfawmf {NyD 22 aejynfawmf {NyD 22
'kwd,tBudrf jynfolYvTwfawmf t|rykHrSeftpnf;ta0;udk aejynfawmf&Sd jynfolYvTwfawmftpnf;ta0;cef;rü 'kw,d tBudrf trsKd;om;vTwaf wmf t|rykrH eS t
f pnf;ta0;udk aejynfawmf&dS trsKd;om;vTwaf wmf tpnf;ta0;cef;rü
2018 ckESpf? ar 14 &uf(wevFmaeY) eHeuf 10 em&DwGif pwifusif;y&ef jynfolYvTwfawmfOuú|u ac:,lxm;&m 2018 ckEpS ?f ar 14 &uf (wevFmaeY) eHeuf 10 em&DwiG f pwifusif;y&ef trsKd;om;vTwaf wmf Ouú|u ac:,lxm;&m
tqdkyg tpnf;ta0;odkY wufa&muf&ef zdwfpmrsm;udk jynfolYvTwfawmfudk,fpm;vS,frsm;xHodkY ay;ydkYxm;aMumif; tqdyk g tpnf;ta0;odYk wufa&muf&ef zdwpf mrsm;udk trsKd;om;vTwaf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;xHoYkd ay;ydx
Yk m;aMumif;
od&Sd&onf/ od&Sd&onf/
jynfolYvTwfawmfudk,fpm;vS,frsm;taejzifh tpnf;ta0;twGuf vdktyfonfh jyifqifrIrsm; jyKvkyfEdkif&ef xdktpnf;ta0;twGuf vdktyfonfh jyifqifrIrsm; jyKvkyfEdkif&ef trsKd;om;vTwfawmfudk,fpm;vS,frsm;onf
zdwfpmvufcH&&Sdonfjzpfap? r&&Sdonfjzpfap aejynfawmf? jynfolYvTwfawmf½Hk;? a&;&maqmiftrSwf -12 (I-12) tpnf;ta0;zdwfpm vufcH&&Sdonf jzpfap? r&&Sdonfjzpfap aejynfawmf&Sd trsKd;om;vTwfawmfa&;&maqmif
odkY 2018 ckESpf? ar 12 &uf (paeaeY)xuf rapm? ar 13 &uf (we*FaEGaeY) xuf aemufrusapbJ ½Hk;csdeftwGif; (I-19) (tdkif-19) odkY 2018 ckESpf? ar 12 &ufxuf rapm? ar 13 &ufxuf aemufrusapbJ owif;ydkYMu&efESifh
owif;ydkYMu&efESifh udk,fpm;vS,fpdppfa&;uwfjym; ,laqmifvmMu&efjzpfaMumif; owif;&&Sdonf/ udk,fpm;vS,f pdppfa&;uwfjym; ,laqmifvmMu&efjzpfaMumif; owif;&&Sdonf/
owif;pOf owif;pOf
Edik if \
H pduk yf sKd;a&;? arG;jrLa&;ESihf a&vkyif ef;rsm; zGUH NzdK;wd;k wufa&;twGuf
aqmif&Gufaeonfh pdkufysKd;a&;? arG;jrLa&;ESifh qnfajrmif;0efBuD;X me
Zlvdkifrdk;(jrefrmhtvif;)
jrefrmEdik if \
H pD;yGm;a&;onf v,f,mu@udk t"dutajccHvsuf&o dS nf/ xdaYk Mumifh v,f,mu@zGUH NzdK;wd;k wufa&;twGuf t"duwm0ef&o dS nfh pdu
k yf sKd;a&;? arG;jrLa&;ESihf qnfajrmif;
0efBuD;Xmetaejzifh EdkifiH\ pdkufysKd;a&;? arG;jrLa&;ESifh a&vkyfief;rsm; zGHU NzdK;wdk;wufa&;twGuf aqmif&Gufaeonfh vkyfief;pOfrsm;ESifhywfoufí jynfaxmifpk0efBuD; a'gufwm
atmifoltm; oGm;a&mufawGUqkHar;jref;cJhonfrsm;udk jyefvnfwifjytyfygonf/
ar;/ / pu kd yf sKd;a&;? arG;jrLa&;ESihf qnfajrmif; w,f/ 'gawGjzpfatmif&&Sw d hJ tusKd;aus;Zl;awG aygif; 5930000 ausmfydkifwJh OD;ydkifaygif;
jynfe,ftm;vkH;udk jzefYa0
0efBuD;Xme&JU 'kwd, (1)ESpfwm [m yg0ifwo hJ al wG yl;aygi;f yg0ifaqmif&u G jf cif;&JU 9690000 ausmfrSm {uaygif; 24860000 jznfhqnf;ay;cJhNyD;jzpfygw,f/
umvtwGif; vkyfaqmifrIawGudk ajymjyay; tusKd;aus;Zl;awG jzpfygw,f/ ausmfukd v,f,majr vkyyf ikd cf iG hf vufrw
S rf sm;
aemufwpfcu k 'pf*spw
f ,f jynfaxmifpk0efBuD; a'gufwmatmifol
apvdkygw,f/ ar;/ / v,f,majru@rSm v,f,majrydik f xkwfay;aqmif&GufNyD; jzpfygw,f/ vsmxm; pepfjzifh pmcsKyfpmwrf;rsm;
ajz/ / t"duatmifjrifrt I aMumif;t&meJY qdik cf iG ehf yYJ wfoufNyD; aqmif&u G af erIawG pDrcH efcY rJG pI epf (Digital Deeds Management awG avsmhenf;usqif;a&;twGuf jynfoal wG
csuftay: 91 'or 99 &mcdik Ef eI ;f jzpfygw,f/
ywfoufvdkY v,f,mu@rl0g' udk odyg&ap&Si/hf jzefYa0jznfhqnf;ay;cJh System- DDMS) jzifh rSwyf w Hk ifjcif;vkyif ef; Oya'udk av;pm;vdu k ef mwwfwhJ tavhtusifh
topf a&;qGJcsrSwfcJhygw,f/ 'Dvdka&;qGJEdkif ajz/ / v,f,majrvkyfydkifcGifheJY ywfouf aqmif&Guf&eftwGuf DDMS Software
ajrvGwf? ajrvyfESifh ajr½dkif;rsm;pDrHcefYcGJ aumif ;awG & v
d S mapzd Yk todynmay; aqG;aEG;
jcif;aMumifh rl0g'ESit hf nD aqmif&u G cf whJ t
hJ wGuf vdkY 0efBuD;XmetaeeJY vkyfaqmif a&;Oya'? enf;Oya'eJYywfoufvdkY Oya' udk wdkif;a'oBuD;eJY jynfe,ftoD;oD;rSm a[majymyG a
J wG vk yc
f yhJ gw,f/ tJ'v D v kd yk wf hJ
vkyu f u
G if ,f awmifov l ,form;awG&0UJ ifaiG aewmqd&k if tpd;k &yxrwpfEpS t f wGi;f uwnf; jyifqifwm rxGuaf o;ayr,fh ,cifwnfqJ NrdKUe,f ½kH;aygif; 155 ½kH;udk wyfqif tokH;jyK tcgrSm aus;&Gmtkyfpkaygif; 344 tkyfpk
awmifolaygif; 27404 OD;udk todynmay;
&Sif;vif;aqG;aEG;a[majymcJhNyD;jzpfygw,f/
ar;/ / pdkufysKd;a&;rSmta&;ygvSwJh pdkufysKd;
a&ay;a0rIeyYJ wfoufNyD; 0efBuD;Xme&JU
vkyfaqmifrI awGudk odyg&ap&Sifh/
ajz/ / pdkufysKd;a&ay;a0rIeJY ywfoufvdkY
pdu k yf sKd;a&tcuftcJr&Sd ay;a0Edik zf Ykd
twGuf a&avSmifwrH? a&vTJqnf? uef? a&
wHcg;? jrpfa&wifvyk if ef;awGeYJ ,cif&w dS hJ qnf
a&aomuf pepfawGudk jyKjyifxdef;odrf;w,f/
tJ'DjyKjyifxdef;odrf;wJh vkyfief;awGvkyf½kHeJYyJ
t&ifu a&BuD; a&vQHjzpfay:cJw h hJ a'oawGrmS
a&BuD;a&vQHrIawG rjzpfawmhbl;/ a&udk
vG,v f ifwh ul ok;H pGEJ ikd w f mudk awG&U ygw,f/
'DtusKd;qufawGtaeeJYuawmh qefpyg;
pdkufysKd;rIrSm xl;xl;jcm;jcm; ESpf 70 twGif;rSm
pHcsdecf sKd;cJyh gw,f/ 'ghtjyif pdu k yf sKd;a&twGuf
a&&&Sda&;vkyfief;rsm; aqmif&Gufay;cJhwm
pkpak ygif; 8054 ckukd tpd;k &oufwrf; ESpEf pS w f m
umvtwGif;rSm aqmif&GufEdkifcJhwJhtwGuf
pdkuf{uaygif; 1 'or 234 oef;cefYtxd
pdu k yf sKd;a&udk jynfph v Hk aHk vmufpmG wd;k NyD; ay;a0
Edik cf yhJ gw,f/ 'ghtjyif tckEpS t f wGi;f aEGpyg;
pdkuf{u 1 'or 285 oef;cefYudk a&ay;a0
pdkufysKd;EdkifzdkY vsmxm;pDrH aqmif&Gufvsuf
&Sdygw,f/
vQyfppf"mwftm;xkwfvkyfEdkif
aemufwpfckuawmh pdkufysKd;a&? aomuf
okH;a&eJYywfoufwJh vkyfief;awGyJjzpfygw,f/
jynfaxmifpk0efBuD; a'gufwmatmifolESihf wm0ef&Sdolrsm; a&csKdig;arG;jrLa&; okawoeESihf wdk;csJUynmay;a&;A[dkXme taqmufttHktwGif; Munfh½IpOf/ tJ'Dvkyfief;awGteufrS a'otvdkuf odom
xif&mS ;pGm aqmif&u G cf w hJ hJ vkyif ef;awGuawmh
wdk;wufvmw,f/ pm;okH;olawG&JU oD;ESHawG u v,f,majrvkyyf ikd cf iG jhf yKvufrw S f xkwaf y; Oya'eJYtwl ajrvGwfajr½dkif;vma&muf vsu&f &dS m tjynft h 0 aqmif&u G v f su&f ydS gw,f/ rÅav;wd i
k ;
f a'oBuD ; ausmufqnfNrdKeU ,feYJ
ab;tÅ&m,fuif;wJh tm[m&jynf0h wJh pm;eyf cJw h mawGukd wpdu k rf wfrwfvyk af qmifcyhJ gw,f/ avQmufxm;wJo h l 562 OD;udk pdu k yf sKd;arG;jrLa&; 'guvnf; jrefrmEdkifiH&JU Ease of Doing jrpfom;NrdKUe,ftwGif;&Sd uif;wm; qnfa&
&du©mxkwfvkyfEdkifw,f/ aemufNyD;awmh 'geJYwGJvsuf 'DESpfESpfwmumvtwGif; 0efBuD; vkyif ef;awGeYJ vkyu Ykd wGuf ajr{uaygif; Business Ranking tqifh wdk;wufvmap aomufpepf? rauG;wdik ;f a'oBuD; *efaY *gNrdKeU ,f
f ikd Ef ikd zf t
v,f,meJY ywfoufwhJ pD;yGm;a&;awGrmS vnf; XmerSm wm0ef,pl OfupNyD; ajcmufvtwGi;f rSm 11180000 ausmfudk cGifhjyKcsxm;ay;NyD;awmh a&;twGuf taxmuftul jzpfapzdkYtwGuf &Sd jrpfoma&avSmifwrHpDrHudef;rSm a&avSmif
zGHU NzdK;wdk;wufvmw,f/ EdkifiHwumaps;uGuf v,f,majrOya'udk jyifqifwJhvkyfief;? aqmif&Gufvsuf&Sdygw,f/ aemufNyD;awmh aqmif&Gufcsufvnf; jzpfygw,f/ wrHeJY qufpyf a&tm; taqmufttkHawG?
eJYvnf; csdwfqufEdkifwJhtwGuf aps;uGufrSm ajrvGwf? ajrvyfESifh ajr½dkif;rsm; pDrHcefYcGJa&; ajrBuD;ajrykH rSeu f efa&;ESihf ajrykrH sm; xkwv f yk f ajr,mjyóemawGavsmhenf; a&tm;vQyfppfqdkif&m taqmufttkHawG
v,f,mxGufukefawG jynfyudk wifydkYEdkif Oya'? awmifolv,form; tcGifhta&; Edkifa&;twGuf UTM pepfeJY 'pf*spfw,f aemufxyfvnf; v,f,majrvkyyf ikd cf iG hf wnfaqmufNyD;pD;NyDjzpfwJhtwGuf wyfqif
w,f/ aemufwpfcsuu f awmh aus;vufa'oeJY umuG,af &;eJY tusKd;pD;yGm; jr§iw hf ifa&;Oya'udk uGi;f ajrykaH wGeYJ csdwq f uftok;H jyKEdik zf Ykd ajrjyif tjiif;yGm;rIeq YJ ikd &f m t,lcrH aI wGeyYJ wfoufNyD; a&tm;vQyfppfwmbdik pf uf 20 r*¾g0yf ESpv f ;Hk eJY
vlrIb0wdk;wufzGHU NzdK;vmwmudk awGU&w,f/ jyifqifwJhvkyfief;awGudk ynm&SifawGeJY aygif; xdrf;rSwf (Ground Control Point) 119 ck t,lcHrIaygif; 4534 ckrSm vuf&Sd 2835 ckudk vuf&SdrSm vQyfppf"mwftm;udk xkwfvkyfEdkif
zGHU NzdK;wdk;wufzdkYtwGuf a&S&SnfwnfwHhjcif; NyD; ud,
k w
f ikd yf g0ifvyk af qmifcyhJ gw,f/ v,f,m udk pdu k xf x
l m;&Sad y;Edik cf yhJ gw,f/ aemufNyD;awmh pdppfajz&Sif; aqmif&Gufay;EdkifcJhygw,f/ cJhygw,f/
vrf;p tusKd;aus;Zl;awG &&Scd pH m;ae&NyD jzpfyg ajr vkyfydkifcGifhjyKvufrSwftaeeJY awmifol Total Station 99 vkH;udk wdkif;a'oBuD;eJY v,f,majrtjiif;yGm;rIawGeYJ ajr,mjyóem tcsyfydk(c)odkY
EkdifiHawmftpkd;&\ jynfolYtwGuf 'kwd,(1)ESpfwm wevFm? {NyD 23? 2018
tcsyfydk(u)rS w,f/ 'gawGu pdu k yf sKd;a&;OD;pD;Xmeuawmh EdkifiHwumtqifhrDwJh pdkufysKd;ynmay;a&;ESifh jynfwGif;txnftvdyfxkwfvkyfwJh puf½kH 1896 OD;udk aygif;pyfNyD; toif; 96 oif;udk
aemufwpfckuawmh yJcl;wdkif;a'oBuD; pdu
k yf sKd;a&; todynmay;cJw h mawGyjJ zpfw,f/ aus;vufa'ozGHU NzdK;a&; oifwef;ausmif; awGtwGuf ukefMurf;vdktyfcsufudk jznfhwif; zGJUpnf;ay;EdkifcJhygw,f/ olwdkYydkifqdkifwJh xGef
twGif;&Sd ajrmufe0if;? awmife0if;? 0JBuD;? 'guawmh wpfEdkifiHvkH; twdkif;twmeJY wpf&m (Agricultural Extension and Develop- ay;EdkifzdkYtwGuf taxmuftuljyKaprSm jzpf pufBuD; 1437 pD;eJY &dwfodrf;a>cavSYpuf 233
awmifqnf a&aomufpepfawGudk *syefEdkifiH &mcdik Ef eI ;f rvkyaf y;Edik af o;ayr,fh todynm ment Training Centre) BuD;udk aZ,smoD&d ygw,f/ pD;wdkYeJY v,f,m0efaqmifrIvkyfief;awGudk
ODA acs;aiGeJY aqmif&Gufvsuf&Sdygw,f/ ay;rIawGeJYywfoufNyD; awmifolawG tusdK; NrdKUe,f aejynfawmfrSm 14-11-2017 rSm todtrSwfjyKvufrSwf&&Sda&; aqmif&GufEdkifa&; aygif;pyfaqmif&Gufay;Edkif
2018- 19 ckEpS rf mS pDru H ed ;f vkyif ef;awGtm;vk;H aus;Zl;awG cHpm;&aeNyD jzpfygw,f/ zGiv hf pS af y;Edik cf yhJ gw,f/ 'Dausmif;BuD;uaeNyD; 'ghtjyif 0gpdkufwJh awmifolwpfOD;csif; cJhygw,f/
NyD;pD;atmifaqmif&GufEdkifr,fvdkY arQmfvifhyg jynfy qefwifydkYrI ESpfqwifydkYEdkif awmh aus;&GmopfvIyf&Sm;rI tajccHoifwef; 0ifaiGw;kd wufvmapzdt Yk wGuf taxmuftul jyKjyifxdef;odrf;
w,f/ 'Dvv kd yk af qmifcsufawG vkyaf qmifaewJh 2016- 17 ckESpfrSm aEGpyg;? rdk;pyg; pdkuf awG? pdu k yf sKd;arG;jrLa&;qdik &f m acgif;aqmifrI jzpfapcJyh gw,f/ 'ghtjyif vkyo f m;awGtwGuf 'ghtjyif v,f,mokH;pufud&d,mawG
umvtwGif; vkyfaqmifNyD;oGm;wJhtcg pdkuf {uoef;aygif; 17 'or 695 pdkufysKd;EdkifcJhyg oifwef;awGeJY vlxkynmay;oifwef; pwJh ]]pH}}qdkwm ta&;BuD;ygw,f/ vkyfom;uRrf; okH;pGJEdkifa&;twGuf wpfydkifwpfEdkifokH;pGJEdkifwJh
{uaygif; 216285 {uceft Y xd wd;k jr§iNhf yD; w,f/ txGuw f if;aygif; 1327 'or 23 oef; oifwef;awGukd ,ckcsdet f xd oifwef;(6)Budr?f usifrI pHowfrSwfjcif;taejzifh uRrf;usifrI awmifolawGxH xGefpufawGa&mif;cswJh tpD
pdu
k yf sKd;a&ay;Edik rf mS jzpfygw,f/ 'ghtjyif caygif; xkwfvkyfEdkifcJhNyD; qefrufx&pfwef 1 'or oifwefom;OD;a& 549 OD;udk oifwef;rsm; ydcYk s pHrsm;udk acwfet YJ nD ydrk jkd ynfph aHk umif;rGeaf p&ef tpOfukd aqmif&u G cf yhJ gw,f/ tJ't D pDtpOfawG
qnfa&aomufpepftwGif; aEGpyg;pdkuf{u 747 oef; jynfyudk wifyEYkd ikd cf yhJ gw,f/ 2017-18 ay;Edik cf yhJ gw,f/ 'gaMumifh Edik if &H aUJ emifwpfcsdef a&mfbmtap;vSD;vkyfom;? a&mfbmysKd;cif; udak wmh aumfrwDawG? bPfawGeYJ ndE§ idI ;f NyD;
awG? awmifilNrdKUe,f? yJcsufaus;&Gmtkyfpk? b@mESpftwGif; 2018ckESpf azazmf0g&Dv rSm aus;&GmawGrSm pepfwuseJY acgif;aqmifrI vkyfom;? rIdif;cHa&mfbmxkwfvkyfa&; vkyfom; pDpOfay;cJhygw,f/ pDpOfaqmif&Gufay;EdkifcJhwJh
xef;yifaumufaus;&GmawGrSm v,fajr 89 txd aEGpyg;? rdk;pyg; pdkuf{u oef;aygif; 17 ynmawGjrifhvmawmhrSmyg/ awGtwGuf uRrf;usifrI pHESifh oif½dk;òef;wrf; twdik ;f twmtaeeJu Y awmh vufweG ;f xGepf uf
{ucefu Y kd aEGpyg;txGuw f ;kd wJh SRI pdu k ef nf; 'or 282 {u pdkufysKd;EdkifcJhNyD; txGuf yDyDjyifjyifaqmif&Guf awGukd (National Skills Standard Auth- 15306 pD;eJY xGefpufBuD; 363 pD;wdkY a&mif;cs
pepfeJY aEGpyg;pdkufysKd;EdkifcJhygw,f/ wif;aygif; 1105 'or 356 oef;xkwv f yk cf NhJ yD; aemufwpfckuawmh tpdk;&ESpfESpfwm ority - NSSA) &JU owfrSwfcsufawGeJYtnD ay;EdkifcJhygw,f/ aiGay;acsrIykHpHuawmh yxr
a&avSmifuefwnfaqmuf jzpfygw,f/ 2017-18 b@ma&;ESpftwGif; umvtwGif;rSm awmifolawGxHudk pdkufysKd; a&;qGNJ yD; a&mfbmtap;vS;D uRrf;usifvyk o f m; wpfenf;taeeJY t&pfuspepfeYJ ESpEf pS t f wGi;f rSm
csif;jynfe,f zvrf;NrdKUrSm aomufokH;a& 2018 ckEpS f rwfvtxd jynfyudk qefwifyEYkd ikd rf I enf;ynmawG jzefYjzL;wJhae&mrSm taxmuf todtrSwfjyKvufrSwf&&Sda&; aqmif&Gufay; ok;H &pfqyf? 'kw, d wpfenf;uawmh pufwefz;kd &JU
zlvkHpGmay;a0EdkifzdkYtwGuf vdkifAm;wrHrSm a& taejzifh qefrufx&pfwef 3 'or 518 oef; tyHhaumif;jzpfwJh call center udk 2017 ckESpf EdkifcJhNyD;jzpfygw,f/ 10 &mcdkifEIef; yxr t&pfay;oGif;&NyD; puf
ydkrdkodkavSmifzdkYtwGuf a&ydkvTJrSm HED wifyEYkd ikd cf yhJ gw,f/ &v'ftaeeJY 2016-17 ckEpS f rwfv 1 &ufaeYrSm pwifzGifhvSpfcJhygw,f/ aemufwpfcu k awmh IRRDB &JU Clone &,lum usefwhJ 90 &mcdik Ef eI ;f udak wmh ajcmufv
wyfqifcJhygw,f/ aemufwpfckuawmh csif; xuf jynfyudk qefwifyrYkd I ESpq f cefY wd;k jr§iwhf ifyYkd aemifwpfcsdef jynfoluaeNyD;awmh 'gawGudk Exchange tpDtpOft& a&mfbmrsKd; wpfBudrf 15 &mcdkifEIef;eJY ajcmufBudrfcGJNyD;awmh
jynfe,frSm wpfcgrSr&SdwJh oDuD&fa&avSmif EdkifcJhygw,f/ tok;H jyKNyD; tusKd;&Sw d mudo
k &d if wjznf;jznf;eJY zvS,fjcif;taeeJY tzGJU0ifEdkifiHawGrS rsKd;opf okH;ESpfMum jyefvnfqyf&wJhenf; jzpfygw,f/
wrHukd 'kw, d or®wBuD;eJY oGm;a&mufziG v hf pS f 'gaMumifrh Ykd aiGusyfoed ;f 300 wefpufwpfcu k kd
ay;cJhygw,f/ a&avSmifwrHzGifhvSpfay;EdkifcJh v,form;u aiGusyfodef; 30 oGif;½kHeJY
wJt h wGuf v,f,majr {u550 udk pdu k yf sKd;a& vuf0,f&,lEdkifygw,f/ 'DpepfeJY jzefYjzL;ay;
ay;a0EdkifwJhtjyif tJ'DteD;ywf0ef;usif&Sd vdkufwm[m pkpkaygif;xGefpufBuD; 1385 pD;eJY
aus;&Gm 11 &Gmudv k nf; aomufo;Hk a& ay;a0 &dwfodrf;a>cavSYpuf 59 pD;udk vuf&SdtaeeJY
EdkifcJhygw,f/ *gvefaygif; 235000 qHh oHul jzefYjzL;ay;EdkifcJhygw,f/ 'Dpepfuawmh
uGeu f &pfa&avSmifuef wnfaqmufNy;D a&ydu k f atmifjrifw,fvYkd ajymvd&Yk ygw,f/ v,form;
vdik ;f awGo, G w f ef;jcif;vkyif ef;udk e,fpyfa'o vdkcsifoavmufudk ay;EdkifzdkY&mtwGuf
ESihf wdkif;&if;om;vlrsKd;rsm; zGHU NzdK;wdk;wufa&; BudK;pm;aqmif&Gufaeygw,f/ aemufNyD;
OD;pD;XmeeJY yl;aygif;NyD; qufvuf pDraH qmif&u G f aqmif&u G af y;wmuawmh aiGaMu;enf;enf;eJY
oGm;rSm jzpfygw,f/ tusdK;&SdatmifokH;EdkifzdkY pufrIv,f,mrSm&Sd
&cdkifjynfe,f &aohawmifNrdKUe,f&Sd aewJh aiGusyfoed ;f 30 wef xGepf ufa[mif;awG
atmifAvvQKdydwfqnf? ausmufjzLNrdKUe,f&Sd udk jyefjyKjyifxed ;f odr;f NyD; tenf;tusOf; wwf
peJYvQKdydwfqnf? trf;NrdKUe,f&Sd y'JaMumeJY Edik w
f hJ awmifoal wGo;Hk pGEJ ikd zf t Ykd wGuf pufwefz;kd
vufcGma'GvQKdydwfqnfawG? &rf;NAJNrdKUe,f&Sd aiG$usyfoed ;f 20 eJY vufiif;? t&pfuspepfeYJ
vufy?H yke;f qd;k Nydeef YJ vrl;ajcvQKdyw d q
f nfawG? jyefvnfa&mif;csay;cJhygw,f/ 'guvnf;
awmifuw k Nf rdKeU ,f&dS jiif;acsmif;vQKdyw d qf nf? pkpkaygif; 395 pD; a&mif;csay;EdkifcJhygw,f/
armifawmNrdKUe,f&Sd udkif;BuD;vQKdydwfqnf vG,fvG,fulul0,fvdkY&
wnfaqmufjcif;vkyfief;awGudk aqmif&Guf aemufwpfcu k awmh awmifoyl ikd pf ufrsm;
ay;Edik cf yhJ gw,f/ 'ghtjyif vQyfppfa&wifvyk if ef; jyifqifay;jcif;eJY puft&efypön;f tvG,w f ul
jynfaxmifpk0efBuD; a'gufwmatmifolESihf wm0ef&Sdolrsm; a&csKdig;arG;jrLa&; okawoeESihfwdk;csJUynmay;a&;A[dkXmetaqmufttHkudk &&SdEdkifa&; pDpOfaqmif&Gufay;jcif;taeeJY
awGudkvnf; aqmif&Gufay;cJhygw,f/ vQyfppf
zJBudK;jzwfzGihfvSpfay;pOf/ pufrIv,f,mpcef; 45 ckrSm jyifqifa&;
a&wifvkyfief;awGudk u,m;jynfe,f? u&if
jynfe,f? ppfudkif;wdkif;a'oBuD;? rÅav; aemufwpfcu k awmh jrefrmhqefpyg;u@ tokH;jyKrI ydkNyD;rsm;vmr,f/ aemufwpfck 47 rsKd;eJY jrefrmEdkifiHrSm ARCPC – 2 eJY ud&d,mawGudk wyfqifNyD; awmifolydkifpuf
wdkif;a'oBuD;? &efukefwdkif;a'oBuD;? &cdkif zGUH NzdK;wd;k wufa&;eJyY wfoufNyD; awmifov l ,f aqmif&u G Ef ikd wf muawmh Postharvest Re- ARCPC -6 ESprf sKd;eJY rsKd;zvS,pf u kd yf sKd;jcif;jzifh awGukd jyifqifay;vsuf&ydS gw,f/ 2016-2017
jynfe,f? {&m0wDwdkif;a'oBuD; pwJhjynfe,f orm;awGtwGuf jrefrmEdkifiHqefpyg;toif; search Institute udk aejynfawmfrSm jrefrmEdkifiH&JU a&ajra'oeJY udkufnDwJh txGuf rS 2017-2018 b@mESpt f wGi;f jyifqifwhJ
awGeJY wdkif;a'oBuD;awGrSm vkyfief;aygif; csKyfeYJ yl;aygif;NyD; aqmif&u G af y;cJyh gw,f/ Edik if H wnfaxmifEdkifcJhygw,f/ 'Dvdk Postharvest aumif;rsKd;awGukd a&mfbmpdu k af wmifoal wGukd pufaygif; awmifolydkifxGefpufBuD; 423 pD;?
17 ckudk aqmif&Gufay;cJhNyD; v,f,majr{u awmf\ twdik yf ifcyH *k Kd¾ vf&UJ wm0efay;csuft& Research Institute udkwnfaxmifEdkifcJhwJh jzefYjzL;ay;EdkifrSmjzpfygw,f/ aemufNyD; rGef vufweG ;f xGepf uf 198 pD;? &dwo f rd ;f a>cavSpY uf
7000 cefu Y kd tusKd;jyKatmif aqmif&u G af y;Edik f qefpyg;toif;csKyf&JU xdef;csKyfrIeJY awmifol twGuf Buo H ;D ESeH YJ ywfoufwhJ rsK;d aumif;rsK;d oefY jynfe,frSm a&mfbmowif;tcsuftvuf ckepfp;D ? aemufw, JG mOfwpfp;D eJY a&pkypf uf ckepf
cJhygw,f/ v,form;awG&JU qefpyg;twGuf tajccH xkwfvkyfjzefYjzL;a&;vkyfief; vkyfay;Edkifovdk pifwmudk 21-9-2017 &ufaeYrmS zGiv hf pS Ef ikd cf NhJ yD; vk;H udk pufrv I ,f,mpcef;awGrmS &Sw d hJ tvky½f Hk
aemufwpfckuawmh 'DZ,feJY a&wif aps;EIef;udk nd§EdIif;owfrSwfay;EdkifcJhygw,f/ 2017-2018 ckEpS f BuHpu kd &f moDtxd pdu k {f &d,m a&mfbmpdkufawmifol Small Holder awG awGuaeNyD;awmh jyifqifay;EdkifcJhygw,f/
vkyif ef;ajcmufcu k kd vQypf pfa&wifvyk if ef;tjzpf pyg;wif; wpf&mudk ig;odef; owfrSwfay;cJhwJh pkpkaygif;\ 60 &mcdkifEIef; tpm;xdk;atmifjrif a&mfbm a&mif;? 0,f&mrSm owfrSwfa&mfbm 'ghtjyif pufrv I ,f,mpcef; 27 ckrmS yk*v ¾ u d
ppfudkif;wdkif;a'oBuD;? rÅav;wdkif;a'oBuD;? twGuf awmifolv,form;awG pdkufysKd;wJh pdu
k yf sKd;Edik cf yhJ gw,f/ 2016-2017 ckEpS t f wGi;f rSm tqifhtwef;vdkuf aps;rSef aps;aumif;&&SdzdkY vkyif ef;&Siaf wGeYJ ndE§ idI ;f NyD; pufypön;f awG? puf
u&ifjynfe,fwrYkd mS tqifjh r§iw hf if aqmif&u G f tcgrSm tajccH aps;EIef;owfrSwfcJhwJhtwGuf zGifhvSpfay;EdkifcJhwmawGuawmh ZD0enf;ynm owif;tcsuftvufpifwm wnfaxmifNyD; tydkypönf;awGudk vG,fvG,fulul 0,fvdkY&
ay;Edkif cJhygw,f/ aocsmapwm jzpfygw,f/ "mwfccJG ef; jzpfygw,f/ 'Dawmh ZD0enf;ynmudk jynfwiG ;f ? jynfy aeYpOf a&mfbmaygufaps;awG atmif jzefYjzL;ay;wJh pepfawGudkvnf;
ar;/ / pdkufysKd;a&;u@ zGHU NzdK;wdk;wufzdkY rsKd;aphawG pdkufysKd;MuwJh? xkwfvkyfMuwJh tok;H jyKNyD; a&m*gtrsKd;tpm;cGjJ cm;rI vkyif ef; udk aMumfjimay;jcif;eJY aps;ESrd rf cH&bJ owfrw S f aqmif&u G af y;vsuf&ydS gw,f/ 'grSom awmifol
twGuf pdu k yf sKd;a&;OD;pD;Xme&JU vkyf tzGt UJ pnf;awGzw UJG hJ vkyif ef;rSm tpd;k &? yk*v ¾ u d awGudk yDyDjyifjyif aqmif&GufEdkifcJhygw,f/ tqifhtwef;vdkuf aps;aumif;&&SdcJhygw,f/ v,form;awGtwGuf tqifajyrSm jzpfyg
aqmifcsufawGudkvnf; odyg&ap/ awmifoal wG yl;aygif;NyD; aqmif&u G cf yhJ gw,f/ aemufwpfck aqmif&GufEdkifcJhwmuawmh ar;/ / vufrv I ,f,muae pufrv I ,f,m w,f/
ajz/ / pdkufysKd;a&;OD;pD;Xme&JU vkyfaqmif pwifaqmif&GufwJhtcsdef yxrajcmufvrSm jrefrmhydk;pmu@ zGHU NzdK;wdk;wufa&;udk pepfukd ul;ajymif;aecsderf mS pufrI aemufwpfcu k puftok;H jyKr,fh awmifol
csufawGuawmh vkyfief;pwif {u wpfaomif;rjynfhrDcJhygbl;/ tcktcgrSm taxmuftuljzpfapzdkYeJY ydk;pmeJY ydk;csnfu@ v,f,mOD;pD;Xme&JU &nfreS ;f csufawG? taumif v,form;awGtwGuf v,f,mok;H pufu&d , d m
uwnf;u pdkufysKd;a&;taeeJY vkyfaqmif rsKd;aphxkwfvkyfzdkYtwGuf rsKd;aumif;rsKd;oefY zGHU NzdK;wdk;wufa&;twGuf tpdk;&eJY yk*¾vduwdkY txnf azmfraI wGeYJ ywfoufNyD; odyg&ap/ armif;ESifxdef;odrf;a&;eJY jyifqifa&;oifwef;
wJh&v'fudk yxrqkH;taeeJY ajymcsifygw,f/ pdkufysKd;rIrSm okH;qavmufjrifhrm;r,fvdkY rSef; yl;aygif;yg0if aqmif&u G v f map&ef jrefrmhy;kd csnf ajz/ / pufrIv,f,mOD;pD;Xme&JU taumif awGrSm zGifhvSpfcJhygw,f/ 'Doifwef;awGrSm
pdkufysKd;a&;OD;pD;Xmeudk pufdkifwG,fuwnf;u xm;wmuae ckepfqavmuf jrifrh m;cJyh gw,f/ u@zGHU NzdK;wdk;wufa&;qdkif&m tvkyf½kH txnfazmfraI wGuawmh rxifrw S f awmifov l ,form;awGukd ud, k w f ikd pf ufawG
enf;ynmay;zdq Yk w kd hJ &nf&, G cf sufukd pNyD;awmh rd;k pyg; 69702 {u pdu k yf sKd;xkwv f yk zf Ykd &nfreS ;f aqG;aEG;yGJawGudk usif;yay;EdkifcJhygw,f/ ayr,fh awmfawmfav;udk tusKd;oufa&mufrI jyifqif? armif;ESifEdkifzdkYtwGuf zGifhvSpf
vkyfaqmifcJhygw,f/ enf;ynmay;wmeJYtrQ xm;NyD; 69734 {u wd;k NyD;pdu k yf sKd;xkwv f yk Ef ikd f 'ghtjyif tjcm;oD;ESjH zpfwhJ 0goD;ESu H @zGUH NzdK; &Sdwmudkvnf; awGU&ygw,f/ bmaMumifhvJ ay;jcif;jzpfygw,f/ 28-2-2018 &ufaeYtxd
enf;ynmeJY wGNJ yD;awmh enf;ynmeJY ywfoufwhJ cJhygw,f/ 'Dvdk pdkufysKd;EdkifcJhwJhtwGuf pdkufysKd; wdk;wufa&;eJY ywfoufvdkYvnf; r[mAsL[m qdkawmh v,f,m0efaqmifrI vkyfief;rSm oifwef;aygif; 258 Budrf zGifhvSpfay;cJhNyD;ygNyD/
vkyfief;udk wdk;csJU NyD;awmh vkyfwJhae&mrSm cJw h o hJ ;D ESaH wGrS rsKd;aphxw k v f yk rf aI wGukd 2017- (wwd,rlMurf;)txd a&;qGJaqmif&GufEdkif vkyfom;&Sm;yg;rI jyóemudk ajz&Sif;zdkY pufrI awmifolvdktyfcsuf tajcjyKokawoe
awmifolv,form;awGtwGuf wpf{u&JU 2018 ckepftwGuf oD;ESHrsKd;aphjzefYjzL;vsuf NyD;jzpfygw,f/ jrefrmh0goD;ESHu@ zGHU NzdK; v,f,mu@ wdk;jr§ifhzdkYtwGuf 0efBuD;Xme vkyfief;awGtaeeJY Power Weeder
txGufEIef;jr§ifhwifwJh vkyfief;&,f? v,f,m &Sd&m pyg;oD;ESHtaeeJY 2279559 wif; jzefYjzL; wd;k wufa&;udk taxmuftuljyKaprSmjzpfovdk taeeJY rMumrDtcsdeftwGif;rSmyJ aqmif&Guf (Mum;aygif;vdu k uf &d , d m) jzifh aygif;jrufErdS ef if;
u@rSm ukefusp&dwfawG avQmYcswJh vkyfief; ay;EdkifcJhygw,f/ jrefrmEdkifiH&JU 0goD;ESHu@ zGHU NzdK;wdk;wufa&; cJyh gw,f/ v,f,m 0efaqmifrv I yk if ef;awGtjzpf a&;eJY wref;Edk;jcif;vkyfief;awGudk aqmif&Guf
&,f? obm0ywf0ef;usifukd vdu k af vsm nDaxG pdkufysKd;ynmay;a&;eJY aus;vufa'o aqmif&Gufxm;wJh a&&SnfarQmfrSef;csufrsm; 0efaqmifrIay;EdkifcJhwmawGuawmh yk*¾vdu Edik &f ef &nf&, G Nf yD; Mum;aygif;vdu k f ud&, d m
rI&SdwJh pdkufysKd;a&;pepfawGjzpfzdkY aqmif&GufcJh zGHU NzdK;wdk;wufa&; aqmif&GufcsufrSmvnf; udkvnf; a&;qGJcsrSwfEdkifNyD jzpfygw,f/ v,f,m0efaqmifrI vkyaf qmifaewJv h Ol ;D a& tcsyfydk(*)odkY
wevFm? {NyD 23? 2018 EkdifiHawmftpkd;&\ jynfolYtwGuf 'kwd,(1)ESpfwm
tcsyfydk(c)rS awGtwGufvnf; Sprinkler ? a&udk tpuf
prf;oyf okawoejyKjcif;vkyfief;? SRI cswJhenf; (Drip Irrigation) pwJh a&udk
aumufpdkufpufjzifh pyg;oD;ESH pdkufysKd;jcif;jzifh xdef;odrf;wJhvkyfief; (Water Saving)
rsKd;aphukefusrIeJY pdkufysKd;a&;vdktyfrIudk enf;pepfawGudk aqmif&GufcJhygw,f/ 'Dvdk
odompGm avQmYcsEdkifjcif;? yifyGm;rsm;jcif;? vkyfwJhtwGuf jrefrmjynftv,fydkif; tylydkif;
txGufEIef;wdk;jcif; pwJhtusKd;aus;Zl;awG Zkefa'opdkuf ,moD;ESHawGtwGuf ajrtpdk
&&SEd ikd rf mS jzpfum wpf{urSm rsKd;aphuek u f srIukd "mwfxdef;odrf;EdkifzdkY pdkufcif;ab;awGrSm
12 jynfrS ckepfjynftxd avQmYcsNyD; prf;oyf rdk;a&cHajrmif;wl;xm;jcif;eJY rdk;a&udk ajrmif;
aqmif&GufEdkifcJhygw,f/ awGtwGif; pkaqmif;xm;EdkifwJh ajrtpdk"mwf
'ghtjyif okawoetaejzifh pufrIv,f udk 15 rS 25 &mcdkifEIef;txd ydkrdkxdef;xm;
,mu@uaeNyD; xl;xl;jcm;jcm; azmfxkwf EdkifNyD; a&udkxdef;odrf;EdkifwJh( Water Har-
cJhwm uefoif;aygifazmfud&d,m jzpfygw,f/ vesting) enf;ynmudk &SmazGazmfxkwfEdkif
'Du&d , d mudv k nf; pepfus v,f,m azmfxw k f cJhygw,f/ 'Denf;vrf;uawmh jrefrmEdkifiH
a&;vkyfief;rSm tokH;jyKzdkY okawoejyK tcsKdUa'oawGrSm okH;aeMuygNyD/ wpfEdkifiHvkH;
prf;oyfaqmif&GufcJhygw,f/ 'gawGuawmh okH;Edkifr,fqdk&if jrefrmEdkifiHrSm a&&Sm;yg;rI
tpdk;&ESpfESpfwm umvtwGif;rSm wdk;wuf 'Pfudk umuG,fEdkifNyD; oD;ESHtxGufwdk;ap
ajymif;vJatmif aqmif&GufEdkifcJhwmawGyJjzpf rSm jzpfygw,f/
ygw,f/ aemufxyfvnf; okawoevkyfief; aemufwpfcku tyifZD0enf;ynm
awGudk qufvufNyD; aqmif&GufaeOD;rSm okawoe vkyfief;awGtaeeJY tyifwpfoQL; Digital Deeds Management System (DDMS) Software udk pmcsKyfpmwrf;rSwyf w
kH ifjcif;vkyif ef;wGif vufawGt
U oH;k csEdik af &;
jzpfygw,f/ arG;jrLxkwfvkyfjcif;eJY rsdK;xGef;enf;ynm tvkyfïHaqG;aEG;yJG usif;ypOf/
ar; / / tpdk;& 'kwd, (1) ESpfwm umv udkokH;NyD; tcsdefwdktwGif; rdbeJYykHpHwlwJh
twGif; awmifolawG rsKd;aumif; tyifawG yGm;rsm;arG;jrLjcif;udk aqmif&Guf wd& ämeft&SifawG wifoGif;wmudk vkyf pm;eyf&du©mzlvkHa&;? tm[m&jynfh0apa&; w,f/ pyg;uawmh t&Sdefpjr§ifhaeNyD? ig;vkyf
rsKd;oefYawG tokH;jyKEdkifzdkYtwGuf pdkufysdK;a&; EdkifcJhygw,f/ &Sm;yg;rsdK;xdef;jcif;vkyfief;awG ygw,f/ 'gaMumifhrdkY pdk;&drfpdwfwpfck0ifvm eJY tpm;tpmab;tÅ&m,f uif;&Sif;a&; ief;udkvnf; a&SUESpfrSm t&Sdeft[kefjr§ifh
okawoeOD;pD;Xme&JU vkyfief;aqmif&Guf udk tPkZD0 enf;ynmudk tokH;jyKNyD;awmh wmu udk,fhEdkifiHrSm wd& ämefaumifa& wdk;wufvmap&efu ya&m*suf&JU t"du aqmif&GufEdkifawmhr,f/
csufawGudkvnf; odyg&ap/ oD;ESHADZrsdK;awGudk ppfaq;azmfxkwfEdkifcJhyg b,favmuf&SdrSef;rod? b,favmufrsKd;okOf; vkyfief;jzpfygw,f/ aemufwpfcsufu ar*smwpfcktaeeJY oifMum;
ajz / / pdkufysdK;a&;okawoe OD;pD;Xme w,f/ aemufwpfcku oD;ESHtxGufwdk;a&;udk ovJqdkwm rodbl;/ 'gawGu twdtus jynfwGif; om;ig;pm;okH;rIomru jynfy ig;vkyfief;qdkif&m wuúodkvfBuD; zGifhvSpf
taeeJ Y u awmh a'otvd k u f taxmuftuljyKr,fh tyifeJYywfoufwJh odzdkYvdkvmygw,f/ bmaMumifhvJqdkawmh aps;uGuf0ifwJhtxd ig;vkyfief;OD;pD;Xmeu zdkY&mtwGuf ig;vkyfief;qdkif&m ynm&SifawG
oifhawmfwJh txGufaumif;rsdK;awG? rsdK;opf ZD0ur®aA'qdik &f m vu©PmawGeyYJ wfoufwhJ capacity odrS capacity tiftm;udk aqmif&Gufaeygw,f/ xkwfvkyfwJhae&mrSm eJY oGm;NyD;awmh aqG;aEG;wdkifyifcJhygw,f/
awGudk arG;jrLxkwfvkyfjcif; okawoe avhvmjcif;qdkif&m okawoevkyfief;awG b,fae&mrSmokH;rvJqdkwm ESpfpOf b,f t&nftaoG;jrifhwJhypönf;awG xkwfvkyfzdkY ig;vkyif ef;qdik &f m wuúov kd Bf uD;wpfck ray:
vkyfief;awG aqmif&GufcJhwm jzpfygw,f/ udk qufvufNyD;awmh t&Sdeft[kefjr§ifh avmufxkwfovJ? ESpfpOf arG;jrLa&;Xmeu vdkygw,f/ v,f,m? om;ig;xkwfukefawG aygufvmcifrSm &efukefwuúodkvfrSm bmom
tpdk;&ESpfESpfwmumvtwGif; pyg;oD;ESHeJY aqmif&Gufvsuf&Sdygw,f/ b,favmufrsm; arG;jrLrvJodrS jzpfvdkY wdk;jr§ifhxkwfvkyfEdkifzdkYtwGuf &nfrSef;csuf &yfwpfct k aeeJY ig;ynm&yfukd pwifoifMum;
ywfoufNyD; a&iwfcH pyg;rsdK;? tyl'PfcHEdkif tavtvGifhtenf;qkH;jzpf vkyfcJhwmjzpfygw,f/ olUtwGuf vkyfcJhwm awGxm;NyD;awmh wdkif;a'oBuD;eJY jynfe,f ay;zdkY taumiftxnfazmf aqmif&Gufvsuf
wJh pyg;rsKd;? qm;ief'PfcHEdkifwJh pyg;rsdK; tcktcgrSm pdkufysdK;zdkY tcsdefrSm okawoe uawmh 2016 ckESpf atmufwdkbmv toD;oD;rSm&SdwJh ig;vkyfief;pcef; 27 ckuae &Sdygw,f/ &efukefwuúodkvfrSm tar&duef
pwJ h a'otvd k u f tok H ; jyKEd k i f w J h pyg; vkyfzdkYvdktyfwJh enf;ynmuawmh &dwfodrf; avmufuwnf;uyg/ FAO- LIFT Fund pHerlemjyvkyfaqmifay;aeygw,f/ NyD;cJhwJh EdkifiHuvSLwJh tqifhjrifhwJh ig;eJY ywfoufwJh
rsKd;opfaygif; udk;rsdK;? ajryJoD;ESHtaeeJY rsKd;opf csdev f eG ef nf;ynmjzpfygw,f/ 'g[m tifrwef pDrHudef;&JUtultnDeJY aqmif&GufcJhygw,f/ ESpfrSm ig;vkyfief;pcef; 27 ckuae ig;om; tajccH taqmufttkHawG awmfawmf
okH;rsdK;? ESrf;oD;ESHrsdK;opf ESpfrsdK;? *sKHoD;ESH rS ta&;BuD;ygw,f/ 'Dae&mrSm tajccH rÅav;wdkif;a'oBuD;twGif;&Sd jrif;NcH? aygufaumifa& odef;aygif; 12591 txd rsm;rsm; jynfhpkHaeygNyD/ 'gudk t"duvkyfae
rsdK;opfwpfrsdK;? yJykyfoD;ESHrsdK;opfokH;rsdK;? taqmufttkHawGu ta&;BuD;ygw,f/ awmifom? EGm;xdk;BuD;? rvIdifNrdKUe,fawG? wdk;wufxkwfvkyfEdkifcJhygw,f/ wJh ygarmu©awGvnf;&Sdygw,f/ 'gawGeJY
ukvm;yJoD;ESHrsdK;opf wpfrsdK;? rwfyJoD;ESH vG,fvifhwulaqmif&GufEdkifzdkY awmifolawG rauG;wdkif;a'oBuD;twGif;rSm yckuúLeJY a&csdKig;arG;jrLa&; aqmif&GufrSm jzpfygw,f/ tckvmr,fh
rsdK;opf wpfrsdK;? BuHoD;ESH rsdK;opfwpfrsdK;? udk ynmay;wJh vkyfief;awGudk pdkufysKd;a&; a&pBudKNrdKeU ,fawGrmS aus;&Gmaygif; 1394 &Gm? obm0ab;'PfawGaMumifh ysufp;D oGm; ynmoifESpfrSm ig;eJYywfoufwJh bmom
csnfrQif&Snf0geJYywfoufwJh rsdK;opfwpfrsdK; okawoeOD;pD;Xmeuae aqmif&Gufvsuf&Sd tdrfajcaygif; 244223 tdrfawGuae wJh wdkif;a'oBuD; ig;ck&SdcJhygw,f/ tJ'Da'o &yfawGudk ar*smwpfcktaeeJY oifMum;Edkif
pkpkaygif; rsdK;opf 25 rsdK;udk pdkufysdK;a&; ygw,f/ 'Dvdkaqmif&GufEdkifcJhwJhtwGuf pyg; aumuf , l c J h y gw,f / trsd K ;om;tqif h awGudk ig;om;aygufjzefYjzL;wJhvkyfief;awG awmhrSm jzpfygw,f/
okawoeuae azmfxkwfEdkifcJhygw,f/ rsKd;tvdkuf tenf;qkH;eJY qefacsmxGuf&SdrI aumifa&pm&if; aumuf,ljcif;vkyfief;udk aqmif&GufcJhygw,f/ uscHcJhwmuawmh aiG$ aemufwpfcsuf ajymcsifwmuawmh
a&xdef;wJhpepfaqmif&Guf tjrifrh m;qk;H &&Sad pr,fh taumif;qk;H &dwo f rd ;f 2018 ckESpf Zefe0g&Dvtpuae wpfEdkifiH usyf oef;aygif; 54 'or 955 oef; tukef yifv,fvdyfrsdK;xdef;odrf;a&; vkyfief;yg/
vuf&SdrSm uÇmBuD;uajymif;vJvmNyD/ csdefudkod&SdzdkY aqmif&GufEdkifcJhygw,f/ tenf; vkH;rSm&SdwJh NrdKUe,faygif; 330 &SdwJhteuf tuscHaqmif&Gufay;cJhygw,f/ ig;om;ayguf 'Dvkyfief;udk orD;vSuRef;rSm yifv,fvdyf
&moDOwkajymif;vJvmNyD; obm0t&if; qkH;qdkwm tavtvGifhtenf;qkH;jzpfwmudk NrdKUe,faygif; 275 rSm&SdwJh wd& ämefaumifa& aumifa&uawmh odef;aygif; 80 'or 879 xdef;odrf;jcif;vkyfief; vuf&Sdaqmif&Guf
tjrpf a&&&SdEdkifrI[m tcsdKUae&mawGrSm qdkvdkwmyg/ pm&if;&&SdNyD; jzpfygw,f/ aumuf,lcJhNyD; odef;udk ay;tyfcJhygw,f/ aemufNyD;awmh aewJ[ h mudk todtrSwjf yKwJh Site Network
tuefYtowfeJY&Sdaeygw,f/ 'gaMumifhrdkY ar; / / arG;jrLa&;eJY ukoa&; OD;pD;Xme &&SdvmwJh wd& ämefaumifa&pm&if;awGudk EdkifiHwumtqifhrDwJh a&csdKig;arG;jrLa&; Certificate eJY "mwfcGJjcif;qdkif&m tod
pdkufysdK;a&;vkyfudkifwJhtcg a&udk acRwm taeeJY 2017 ckESpftwGif;rSm pm&if;oGif;jcif;vkyfief;udk twdtus aqmif okawoeeJY wdk;csJUynmay;a&; A[dkXmeudk trSwfjyKwJh ISO Certificate udk 2016
okH;pGJwJhenf;awGudk okawoejyKvkyfzdkYajym EdkifiHawmftqifh wd& ämefaumifa&pm&if; &Gufvsuf&Sdygw,f/ zGifhvSpfEdkifcJhygw,f/ EdkifiHwumtqifhrD ckESpfupNyD; vkyfcJhwm 2018 ckESpftxd ISO /
wJhtcgrSm pyg;oD;ESHtwGuf a&udkacRwm aumuf,lrIvkyfcJhwmudkvnf; od&ygw,f/ ar; / / tpdk;& 'kwd, (1) ESpfwm umv qdw k m aemifus&if ig;uefBuD;awG us,fus,f IEC 17025 : 2005 Certificate wwd,
NyD;awmh tokH;jyKEdkifwJhenf; a&pdkwpfvSnfh atmifjrifrItajctaeav;udk &Sif;jyay;yg twGif;rSm ig;vkyfief;OD;pD;Xme 0ef;0ef; vkyfaer,fhtpm; okawoeXme oufwrf;vufrSwf &&SdcJhygw,f/
ajcmufwpfcg a&xdef;wJhpepf( AWD) udk OD;&Sifh/ taeeJY b,fvdkrl0g'awG csrSwfaqmif&Gufae awGuae ae&menf;enf;eJY wefzdk;jrifhwJh enf;ynmaxmufyHh
aqmif&Gufay;EdkifcJhygw,f/ 'guvnf; okaw wd& ämefaumifa&pm&if; w,fqdkwm ajymjyay;ygOD;&Sifh/ ig;awG arG;xkwfay;EdkifawmhrSm jzpfygw,f/ ig;o,HZmwxdef;odrf;rItaeeJY ig;
oe&JU &v'fyg/ ajz / / pD;yGm;a&;ESifh ul;oef;a&mif;0,f ajz / / ig;vkyfief;OD;pD;XmetaeeJY csrSwf 'Dvkyfief;awGudk yl;aygif;vkyfaqmifay;cJh rzrf;& &moD? ig;rzrf;&{&d,mudk 2018 ckESpf
aemufxyf,meJY [if;oD;[if;&GufoD;ESH a&;0efBuD;Xme taeeJYvnf; xm;wJh rl0g'awGtaeeJYuawmh wmuawmh KOICA yg/ 'gawGuawmh arv 16 &ufuae Mo*kwfv 15 &uf
tpdk;&opfvufxufrSm yxrOD;qkH; aqmif txd ig;rzrf;&&moDtjzpf owfrSwfxm;
&GufEdkifcJhwm jzpfygw,f/ ygw,f/ ig;zrf;uGuftm;vkH;udk ig;rzrf;&
2017-2018 b@mES p f r S m vnf ; yJ {&d,mtjzpf owfrSwfaqmif&GufcJhygw,f/
EdkifiHwumudk wifydkYwJhtcgrSm EdkifiHaygif; w&m;r0if ig;zrf;vkyfief;awGudk wm;qD;
40 ausmfodkY 2018 ckESpf rwfvukeftxd umuG,fwdkufzsufEdkifzdkYtwGuf trsKd;om;
ig;wefcsdef 568227 'or 327 rufx&pf ig;vkyfief;pDrHcsufudk EU-GIZ &JU Trade
wef? tar&duefa':vm oef;aygif; 711 Development Programme- TDP u
'or 717 wifydkY EdkifcJhNyDjzpfygw,f/ ESpf 20 enf;ynmaxmufyHhrIeJY a&;qGJtwnfjyKcJhNyD;
twGif; pHcsdefwifwmyg/ qefpyg; wifydkY jzpfygw,f/
wmvnf; pHcsdefwifcJhovdk ig;wifydkYwmu ar; / / 2017-18 ckESpftwGif; aus;vuf
vnf; ESpf 20 twGif;rSm pHcsdefjyefvnfwif a'o¶NzdK;wdk;wufa&; OD;pD;Xme
ay;cJyh gw,f/ aemufxyf arG;jrLa&; ig;^ ykpeG f uae aus;vufa'o ¶NzdK;a&;vkyfief;
awGudk EU EdkifiHawGudk wifydkYEdkifzdkYtwGuf aqmif&GufcsufawGtay:rSm 0efBuD;taeeJY
National Residue Monitoring Plan udk okH;oyfay;ygOD;/
vuf&Sdtaumiftxnfazmf aqmif&Gufae ajz / / aus;vufa'o¶NzdK;wdk;wufa&;
ygw,f/ vuf&SdrSm w½kwfEdkifiH (AQSIQ) rS OD;pD;XmetaeeJYuvnf; ta&;
xkwfjyefxm;wJhpnf;urf;csuf Decree 135 BuD;wJh Xmewpfckyg/ olu aus;vufa'orSm
yg jy|mef;csufawGtwdkif; vdkufemaqmif&Guf &SdwJholawG ¶NzdK;wdk;wufatmif aqmif&Guf
EdkifcJhygw,f/ ig;uefawGudkvnf; tpdk;&xH aewmjzpfygw,f/ 'gaMumifh vlom;t&if;
awmife0if;qnfa&aomufpepfjzifh aEGpyg;rsm; pdkufysKd;xm;rIudk awGU&pOf/ wifjyNyD; t&Sdeft[kefjr§ifh aqmif&Gufaeyg tjrpf pOfqufrjywf tcsyfydk(C)odkY
EkdifiHawmftpkd;&\ jynfolYtwGuf 'kwd,(1)ESpfwm wevFm? {NyD 23? 2018
tcsyfydk(*)rS wHwm; ajcmufpif;? a&&&Sad &; 20 ck? rD;vif;a&; 'or 542 udk xkwfacs;aqmif&GufEdkifcJhyg
¶NzdK;rIyef;wdkifeJYtnD vlom;t&if;tjrpf 41 ck? usef;rma&; ig;ck? ynma&; 14 ckeJY w,f/ t&pfus Hire Purchase pepfeJY
¶NzdK;zdkY aqmif&Gufygw,f/ tJ'Dvdkaqmif&Guf tjcm; ¶NzdK;a&;vkyif ef; 30 ckwu Ykd kd aqmif&u
G f or0g,rtoif;om; awmifolawGudk puf
wJah e&mrSm aus;vufa'oawG oef&Y iS ;f aom ay;EdkifcJhygw,f/ ud&d,ma&mif;csrI tajctaerSm tpdk;&
aomufokH;a&zlvkHatmif &&Sda&;twGuf aus;&Gm¶NzdK;a&;pDrHcsuf a&;qGJjcif; ESpfESpfwmumvtwGif; wdkif;a'oBuD;?
UNICEFeJY yl;aygif;NyD;awmh aus;vuf pDrHudef;udk aus;&Gm 8963 &GmrSm pDrHcsufawG jynfe,ftoD;oD;&Sd NrdKUe,f 172 NrdKUe,frSm
a&&&Sda&; r[mAsL[meJY &if;ESD;jr§KyfESHrI tpD a&;qGJcJhNyD; aus;&Gmwpf&GmtwGuf $aiGusyf or0g,rtoif;2871 oif;&Sd toif;om;
tpOfudk a&;qGJNyD; vkyfief;awG aqmif&Guf odef; 100 axmufyHhay;cJh&m tdrfaxmifpk awmifol 7378 OD;udk pufypön;f pD;a& pkpak ygif;
vsuf&Sdygw,f/ pkpkaygif; a&&&Sda&; vkyfief; 3 'or 4 odef; vlOD;a& 1 'or 584 oef; 7851 pD; aiG$taeeJY bDvD,Haygif; 57 'or
aygif; 5795 ck udk aus;&Gmaygif; 4239 &GmrSm udk tusKd;jyKapEdkifcJhygw,f/ 959 udk yHhydk;aqmif&Gufay;EdkifcJhygw,f/
taumiftxnfazmf aqmif&GufEdkifcJhvdkY toufarG;0rf;ausmif; taxmuftul v,f,majrawG tqifhjr§ifhwifjyKjyif
tdrfaxmifpk 4 'or 6 odef; vlOD;a& 2 jyKoifwef;awG pkpkaygif; oifwef;Budrfa& jcif;vkyfief; aqmif&GufrItaeeJY pdkufysdK;
'or 264 oef;avmuftxd tusKd;jyK 1490 jzifh aus;vufjynfol 39689 OD; udk xkwfvkyfa&; or0g,rtoif;awG tqifh
apEdkifcJhygw,f/ zGifhvSpfydkYcsay;EdkifcJhygw,f/ wdk;jr§ifhEdkifa&;twGuf pufrIv,f,mpepf ysOf;rem;NrdKUe,fü awmifolrsm;tm; v,f,majrvkyfydkifcGifhjyKvufrSwf ay;tyfpOf/
aus;vufawGrSm a&&&Sda&;vkyfief;awG EdkifiHwumtzGJUtpnf;awGeJY yl;aygif; ul;ajymif;Edkifa&;eJY v,f,majrawG tqifh
aqmif&GufrItaeeJY axmufyHhaiG taxmuf jr§ifhwifjyKjyifjcif; vkyfief;awGudkvnf; xkwfvkyfrI enf;ynmoifwef;awG wdk;csJU bGJU BudKausmif;om; ausmif;ol pkpkaygif;
wifrubJ aus;vufrD;vif;a&;vkyfief;awG
tyHh (Grant)jzifh tzGJUtpnf; 31 zGJUeJY taumiftxnfazmf aqmif&Gufvsuf&Sdyg zGiv hf pS yf cYkd sEdik cf yhJ gw,f/ Edik if w
H umtzGt UJ pnf; 2531 OD;eJY bGJUvGef oifwef;om; oifwef;ol
udkvnf; aqmif&GufcJhygw,f/ aus;&Gm 4072
vkyfief;aygif; 39 ck? acs;aiG taxmuftyHh w,f/ aqmif&GufEdkifrItaeeJY NrdKUe,f 162 awGeJY jrefrmEdkifiHtwGif; tao;pm; tvkyf½kH 187 OD; wufa&muf oifMum;vsuf&Sdygw,f/
&GmrSm rD;vif;a&;vkyfief;aygif; 229457 ckeJY
(Loan)eJY tzGJUtpnf; oHk;zGJUeJY vkyfief;aygif; NrdKUe,f&Sd v,f,majrpkpkaygif; 64575 'or eJY vufrIvkyfief;awG ¶NzdK;wdk;wufvmzdkY ar; / / arG;jrLa&; wuúodkvftwGuf
pmoif a usmif ; ? aq;ay;cef ; tygt0if
ig;ck aqmif&Gufvsuf&Sdygw,f/ 62 {utwGuf acs;aiG$usyfoef; 19353 'or pdrHudef;awG? ½dk;&mvuf&ufuef;ြ¶NzdK;wkd; arQmfrSef; aqmif&GufcsufawGudk
trsm;ydik f taqmufttkH 32560 udk aqmif
ar; / / aus;vufaejynfoal wGeYJ NrdKU jyae 247 xkwfacs;aqmif&GufcJhNyD; v,f,majr wufa&;awG? tao;pm;aiGaMu;0efaqmifrI vnf; odyg&ap/
&GuEf ikd cf vhJ Ykd tdraf jc 3 'or 08 ode;f eJY vlO;D a&
tajccHjynfolawG&JU vlrIpD;yGm; jyKjyifaqmif&GufEdkifcJhygw,f/ v,f,m vkyfief;awG? qif;&JEGrf;yg;olawG&JU vlrIb0 ajz / / arG;jrLa&;qdkif&m wuúofdkvftae
1 'or 5 oef;wdkYudk tusdK;jyKEdkifcJhNyD;
b0udk taxmuftuljyKaewJh or0g,r taxmuftuljyK0efaqmifrI or0g,r wdk;jr§ifha&;qdkif&m oifwef;awGzGifhvSpfEdkifa&; eJY EdkifiHawmf&JU wd& ämefaq;uk
tao;pm; "mwftm;vdkif;pepfeJY aus;&Gm 44
OD;pD;XmetaeeJY ESpfESpfwmumvtwGif; toif;awGuaeNyD;awmhvnf; ajrx,fxdk; pDrHudef;awG? vufrIynm&yfawG? &ufuef; 0efaqmifrIvkyfief;rsm; aqmif&Gufay;EdkifzdkY
&Gm rSm&SdwJh tdrfajc 3896 ckeJY vlOD;a& 18498
bmawGvkyfaqmifNyD;NyDvJ qdkwm ajymjy xGe, f ufjyKjyifjcif;? pyg;&dwo f rd ;f a>cavSjY cif;? vkyfief;awGtqifhjr§ifhwifEdkifa&; aqmif&Guf twGuf wd& ämefaq;ukESifh om;ig;u@
OD;wdkYudk tusKd;jyKapcJhygw,f/
ay;yg&Sifh/ pyg;odkavSmifjcif;? v,f,mokH; puf EdkifzdkYtwGuf vufcwfoH pDrHudef;awGudk ¶NzdK;wdk;wufapa&;twGuf arG;jrLa&;
wdk;csJU aqmif&GufoGm;
MoU, LoA, MoM vufrSwfa&;xdk;NyD; ynm&SifawG arG;xkwfay;Edkif&ef[lonfh
aemufwpfck vkyfaewmuawmh vlxk ajz / / or0g,rOD;pD;Xme taeeJY ud&d,mawGjzpfwJh &dwfodrf;a>cavSYpuf 71
aus;vufaejynfoal wGeYJ NrdKU jyae pD ; eJ Y xG e f p uf B uD ; 677 pD ; wd k Y e J Y v,f , m vkyfief;awG aqmif&Gufvsuf&Sdygw,f/ &nf&, G cf sufeYJ aqmif&u G v f suf&w dS hJ wuúovkd f
A[dkjyK pDrHudef;jzpfygw,f/ vlxkA[dkjyKpDrH
tajccHjynfolawG&JU vlrIpD;yGm;b0 ¶NzdK; taxmuftuljyK 0efaqmifrIvkyfief;awGudk ar; / / jrefrmEdkifiHrSm wpfckwnf;&SdwJh jzpfygw,f/ jynfywuúodkvftaeeJY yl;aygif;
udef;udk NrdKUe,f 63 NrdKUe,fwGif vsmxm;NyD;
wdk;wufzdkY or0g,rpepfeJY wpfzufwpfvrf; aqmif&Guf ay;vsuf&Sdygw,f/ rsdK;aphxkwf a&qif;pdkufysKd;a&; wuúodkvf&JU aqmif&GufrItaeeJYuawmh xdkif;EdkifiH
NrdKUe,f 47 NrdKUe,frSm aqmif&Gufvsuf&Sdyg
ynma&;jr§ifhwifa&;tydkif;awGrSm b,fvdk Kasetsart University ? MopaMw;vsEdkifiH
w,f/ pDrHudef;vkyfief;cGJaygif; 9868 ck u taxmuftuljyK aqmif&Gufay;vsuf vkyfjzefYjzL;a&mif;csa&; or0g,rtoif;u
&Sdygw,f/ or0g,r u@BuD;udk ykHpHopf acs;aiGxw k af cs;ay;Edik rf uI awmh rsdK;aphxw k f &nfrSef;csufawG csrSwfaqmif&GufaeovJ tjynfjynfqdkif&m pdkufysdK;a&;okawoe
aqmif&Gufay;EdkifcJhvdkY aus;&Gm 12011 &Gm
awGeJY aqmif&GufEdkifzdkY vkyfaeygw,f/ {u 8260 {utwGuf acs;aiG$usyf 2478 qdkwm &Sif;jyay;yg&Sifh/ A[d k t zG J U ACIAR ? tjynf j ynf q d k i f &m
rSm&SdwJh vlOD;a& 7 'or 1 oef;tm; tusdK;jyK
or0g,ru EdkifiHwdkif; wdk;wufcsif&if &Sdudk oef;udk xkwfacs;ay;EdkifcJhygw,f/ aemufNyD; ajz / / a&qif;pdkufysdK;a&; wuúodkvf tPkjrLat*sifpD (IAEA)? a&GUvsm;wd& ämef
apcJhNyD;awmh usefNrdKUe,f 16 NrdKUe,frSm wdk;csJU
&Sd&rSm jzpfygw,f/ aus;vufae awmifol or0g,rwuúodkvf ^ aumvdyfav;ckrS uawmh vuf&Sdtaetxm;rSm aq;ukpcef;? e,l;ZDvefEdkifiH Massey
aqmif&GufoGm;zdkY &Sdygw,f/
pwifNyD;awmh jyKjyifajymif;vJNyD; BudK;pm; University ? MopBwD;,m;EdkifiH wd& ämef
aemufNyD; aus;vufa'o¶NzdK;wdk;wuf v,form;awGtwGuf t"duxm;&nfrSef; ESpfESpftwGif; 'DyvdkrmbGJU&&Sdol 3442 OD;udk
aqmif&Gufaeygw,f/ or0g,rtoif;awG arG;xkwfay;EdkifcJhygw,f/ aewJhae&mrSm oifMum;rIykHpHudk ajymif;vJ apmifha&Smufa&;tzGJUawGeJY yl;aygif;NyD;
a&;OD;pD;Xmeu jrpdrf;a&mifaus;&GmpDrHudef;
¸pnf;ay;rItaeeJY toif;opf 594 oif; ar; / / EdkifiHpD;yGm;a&;&JU t"duarmif;ESif zdkY BudK;pm;aeygNyD/ tJ'gawGuawmh a&qif; aqmif&Gufvsuf&Sdygw,f/
udkvnf; aqmif&Gufaeygw,f/ jrpdrf;a&mif
wdk;csJU zGJUpnf;ay;EdkifcJhNyD; ,cifu &SdNyD;om; tm;jzpfwhJ tao;pm;pufrv I ufrI pdkufysdK;a&;wuúodkvfu a'owGif;eJY EdkifiH arG;jrLa&;qdkif&m aq;wuúodkvfrS
pDru H ed ;f u tckqkd t&ifuxufatmifjrifvm
toif;eJYqdk&if pkpkaygif; 40586 oif;txd vkyif ef;awG vkyaf qmifaerIeyYJ wfouf vdv Yk nf; wumwuúodkvfawGenf;wl oifMum;oif,l ESpfESpfwmumvtwGif; wd& ämefaq;odyÜH
NyD; wdik ;f a'oBuD;? jynfe,ftoD;oD;u aus;&Gm
&SdygNyD/ ta&twGufxuf t&nftaoG; odyg&ap/ rIqdkif&m ynma&;pepfawG? okawoe ynmbGJU& 195OD;? bGJUvGefr[mbGJU& 87 OD;ESifh
awGuae awmif;qdkvmwJhtxd jzpfvmyg
uom t"dujzpfwJhtwGuf 'gawGudkom ajz / / tao;pm; pufrv I ufrv I yk if ef; vkyif ef;awG? pdu k yf sKd;ynmay;a&; vkyif ef;awG? yg&*lbGJU& ig;OD; arG;xkwfay;EdkifcJhNyD; arG;jrL
w,f/ pDrHudef;udkvuf&SdrSm ,lepfaygif; 8057
ckdifcdkifrmrm aqmif&GufEdkif&if awmifol t"du aqmif&Gufwmuawmh tpOf¶ NzdK;wdk;wufzdkYtwGuf BudK;yrf;aqmif a&;ynmbGJU& 100 cefYudkvnf; arG;xkwfay;
,lepfeJY aus;&Gmaygif; 9895 &GmrSm aiG$usyf
v,form;awGtwGuf wpfEdkifiHvkH;txd toufarG;0rf;ausmif;umvwdk oifwef;awG &Gufvsuf&Sdygw,f/ Oyrmwpfck taeeJY oGm;rSmjzpfygw,f/
271 'or 4 bDvD,H xkwfacs;ay;EdkifcJh
pnf;½kH;a&;yg jzpfapEdkifygw,f/ aqmif&Gufay;ygw,f/ oifwef; 378 ckxd ajym&r,fq&kd if a&qif;pdu k yf sdK;a&;wuúov kd f ar;/ / ESpEf pS w f mumvtwGi;f vkyaf qmif
ygw,f/ tJ'DtwGuf tdrfaxmifpkaygif; 9
yHhydk;aqmif&Gufay; aqmif&GufEdkifcJhygw,f/ 'ghtjyif rSwfykHwif &JU oifMum;rIykHpHudk ,cifu oifMum;rIudk csufawG? wdk;wufrIawGudkokH;oyf
'or 7 odef; vlOD;a& 6 'or 8 oef;udk
or0g,ruaqmif&GufaewJh tao;pm; vkyfief; 18 ckeJY "mwfcGJprf;oyfjcif;vkyfief; t"duxm;wJh pepfuae oif,loltajcjyK NyD; vmr,fhESpfawGrSm ydkrdkaumif;rGefwJh rl0g'
tusKd;jyKapcJhygw,f/
t&if;tESD;acs;aiG vkyfief;&Sdygw,f/ tJ'D 3017 ckudkvnf; aqmif&GufEdkifcJhygw,f/ wJh okawoetajcjyKwJph epftjzpf ajymif;vJ awG csrSwfoGm;zdkY&Sd&if ajymjyay;yg&Sifh/
twdk;aiGuawmh 61 'or 98 bDvD,H
vkyfief; taeeJY wdkif;a'oBuD;? jynfe,f 15 wd;k csJU zGiv
hf pS Ef ikd w
f hJ oifwef;awGrmS aqmif;'g; EdkifapzdkY BudK;pm; aqmif&Gufaeygw,f/ ajz / / rdrdwdkY&JU a&SUqufr,fh vkyfief;awG
&&SdcJhNyD; tJh'Dtwdk;aiGxJurS aiG$usyf 9 'or
ckrmS NrdKeU ,faygif; 291 NrdKeU ,f&dS toif; 30724 &ufuef;eJY toufarG;ynmodyÜHeJY ,Gef;ynm roifrae& bmom&yfawG? oifMum;ay;wJh atmifjrifzt Ykd wGuf rdrt d ygt0if
2 bDvD,H? jynfolxnfhaiGusyf 5 'or 9
oif;u toif;om; 2 'or 5 oef;ausmf aumvdyw f rYkd mS jynfwiG ;f xGuf qef? yJ? ajymif;? ykHpHrS rdrdpdwfBuKduf bmom&yfawGudk a&G;cs,f rdrd0efxrf;awGtaeeJY Concentration
bDv, D H pkpak ygif;aiG$usyf 15 'or 2 bDv, D eH YJ
udk acs;aiGxkwfay;cJhwm bDvD,Haygif; 586 *sKHpwJh tajccHwefzdk;jr§ifh pm;aomufukef oif,lEdkifapzdkY oif½dk;ñTef;wrf;awG ajymif;vJ qdkwJh wpdkufrwfrwf aZmufcsvkyfudkifwwf
aus;&Gmaygif; 162 &GmawGrSm vrf; 42^6rdkif?
a&;qGJcJhMuygw,f/ zdkY? Discrimination qdkwJh cGJjcm;odjrifrI
em;vnfrIpmcRefvTm a&;xdk; &SdwwfzdkY? pkpnf;aygif;½kH;aqmif&GufwwfzdkY?
*syefEdkifiHwum yl;aygif;aqmif&Gufa&; qef;opfwDxGifwwfzdkY qufoG,fjcif;? rQa0
at*sifp&D UJ taxmuftyHeh YJ a&qif;pdu k yf sdK;a&; jcif;wdkYudk tzGJUtpnf;wpfckeJY wpfckMum;rSm
wuúodkvfrSm enf;ynm yl;aygif;aqmif&GufrI tNrJaqmif&GufaezdkY vdkygw,f/ wdkYtm;vkH;
tpDtpOfawG? tdE´d,EdkifiH pdkufysdK;a&;okaw jynfolESifhtwlqdkwJh pum;twdkif; aqmif
oewuúov kd f (IARI) eJyY ;l aygif;NyD; tqifjh rifh
&GufMuzdkY vdkygw,f/ rdrdwdkYeJY vufwGJ
pdkufysdK;a&;okawoeeJY ynma&;A[dkXme
aqmif&GufaeMuwJh oufqdkifoltm;vkH;udk
(ACARE)udk wnfaxmifzGifhvSpfcJhygw,f/
vnf; vkv YH 0D&,
d &SMd uzdYk rdru d ,
kd u
f , kd f tm;ud;k
MopaMw;vs tjynfjynfqdkif&m pdkufysKd;a&;
MuzdkYeJY pkaygif; aqmif&GufMuzdkY wdkufwGef;
okawoe pifwm (ACIAR)eJY yl;ygif;NyD;awmh
vnf; okawoee,fy,fawGrSm yl;aygif; rSmMum;vdyk gw,f/ jynfoal wGtm;vk;H txuf
vkyfaqmifvsuf&Sdygw,f/ OyrmtaeeJY uajymwJht&mawGudk pkaygif;aqmif&Guf
"mwfajrMoZm tokH;jyKrIeJY awmifolawG&JU Mur,fqdk&if ra0;awmhwJhumvrSm jrefrm
0ifaiGtay: tusdK;oufa&mufru I kd avhvmwJh Edik if [
H m wd;k wuf¶ NzdK;vmawmhrmS jzpfygw,f/
okawoevkyif ef;awG? ¤if;tjyif Edik if w H um ed*kH;csKyftaejzifh ESpfESpfwmumv
wuúodkvf? okawoetzGJUtpnf; 25 ckjzifh wdk;wufrIrsm;udk okH;oyfNyD; pdkufysdK;a&;¶NzdK;
em;vnfrIpmcRefvTmawG a&;xdk;xm;&SdNyD; wdk;wufrI r[mAsL[mESifh &if;ESD;jr§KyfESHrIpDrH
jzpfygw,f/ ude;f wdu Yk kd a&;qGtJ aumiftxnfazmfomG ;rSm
wuúodkvfpifwm wnfaxmifwJhaeYrS jzpfygw,f/ EdkifiHawmftpdk;&&JU &nfrSef;csuf?
,aeYtxd bGJU&armifr,f 12000 ausmfudk wduscdkifrmrI? oEéd|mefpdwfjzifh jynfolESifh
arG;xkwaf y;Edik cf NhJ yD; 2017-2018 ynmoifEpS f twl qufvufBudK;yrf;tm;xkwfEdkifvdrfh
BuD;tHkBuD;0 a&avSmifwrHa&ydkvJTrS aEGpyg;pdkufysKd;&eftwGuf a&ay;a0aerIudk awGU&pOf/ yxrESpf0uf bGJU BudK bGJUvGefoifwef;awG r,fvdkY arQmfvifh&if; ed*kH;csKyfygw,f/
udk 2016 ckESpf Edk0ifbmvrSm zGifhvSpfcJhNyD; [kwfuJh-aus;Zl;wifygw,f&Sifh/ /
wevFm? {NyD 23? 2018 EkdifiHawmftpkd;&\ jynfolYtwGuf 'kwd,(1)ESpfwm
a':cifMunftrsKd;orD;aq;½kHzGihfyGJukd 23-12-2017 &ufu usif;y&m EdkifiHawmf\twdkifyifcHyk*¾dKvf a':atmifqef;pkMunf? jynfaxmifpk0efBuD; a'gufwmjrifhaxG;ESihf jrefrmEkdifiHqkdif&m w½kwfjynfoªor®wEkdifiHoHtrwfBuD;\ZeD;
Mrs. Wang Xue Hong wkdYu zJBudK;jzwfzGihfvpS fay;pOf/ owif;pOf
tcsyfykd(i)rS
(19)Budraf jrmuf ta&SaU wmiftm&Swuúov
kd rf sm; tm;upm;NydKifyu
JG sif;ya&; OD;pD;aumfrwD yxrtBudrf vkyif ef;tpnf;ta0;ukd 5-4-2018 &ufu usif;y&m OD;pD;aumfrwDem,u 'kw,
d or®w
7454 OD;txd avQmhcsEdkifcJhonf/ tdyfcsftdkif OD;jrifhaqG trSmpum;ajymMum;pOf/
AGDydk;ul;pufrIEIef;onf 2015 ckESpfwGif 15
'or 39 &mcdkifEIef;&Sd&mrS 2016 ckESpfwGif 14
(GHSA)yg vkyfief;rsm;udk aqmif&Gufvsuf rI? ukxkH;awGtaeeJYvnf; ta&;BuD;yg r[mAsL[mpDrHudef; 2017-2021 udk a&;qGJ jynfoªaq;½kHBuD;? ajrmufOuúvmyaq;½kH
'or 36 &mcdik Ef eI ;f ESihf 2017 ckEpS wf iG f 13 'or
&SdaMumif;? r[mrJacgifa'oBuD;wGif usef;rm w,f? ukxkH;qdkwmvnf; tNrJajymif;vJae cJhNyD; ¤if;tay:rlwnfí usef;rma&;0efaqmif BuD;ESihf &efuif;uav;aq;½kBH uD;wdw Yk iG f vlem
42 &mcdkifEIef;txd usqif;vmonfudk awGU&
a&; ab;uif;vkHNcHKrI (Greater Mekong ygw,f? HIV/AIDS, TB tp&SdwJh a&m*g rIrsm; jyKvkyfay;vsuf&Sdonf/ tvm;wl aygif; 1287 OD;udk &ifacgif;zGifhum ESvkH;cGJpdwf
onf/
Subregion Health Security) pDrHcsuf awGtwGuf aemufqkH;ay: ukxkH;vrf;òef jrefrmEdkifiH trsKd;om;uifqma&m*g umuG,f ukoay;EdkifcJhNyD; atmifjrifrI&mcdkifEIef;rSm 95
jrefrmEdkifiHü vlOD;a&wpfodef;wGif
tm; tm&SzGHU NzdK;a&;bPf (ADB) \ acs;aiG (Therapeutic Guidelines) awGvnf; xde;f csKyfa&; r[mAsL[mpDru H ed ;f 2017-2021 &mcdkifEIef;ausmfjzpfonf/ ESvkH;aoG;aMumcsJU
wDbDa&m*gjzpfyGm;rIEIef;onf 2014 ckESpfwGif
jzifh taumiftxnfazmfvsuf&SdaMumif;? xkwfxm;ygw,f}}[k usef;rma&;ESifh udka&;qGJcJhNyD; vlxktajcjyKuifqma&m*g ukorIrsm;udk csufcsif;vsifjrefpGmvkyfEdkif&ef
369 OD; rS 2016 ckESpfwGif 361 OD;xdom
uyfa&m*gtoGifjzifh a&m*gjzpfyGm;rIrsm;udk tm;upm;0efBuD;Xme jynfaxmifpk0efBuD; pm&if;jyKpkjcif; (Population Based Cardiac Cath Lab rsm;udk rÅav;jynfoª
avsmhusvmonfudkawGU&Sd&NyD; wDbDa&m*g
BudKwifumuG,fxdef;csKyfEdkifa&;twGuf pDrH a'gufwmjrifhaxG;u ajymMum;onf/ Cancer Registry)udk vnf; aejynfawmf aq;½kHBuD;? &efukefjynfoªaq;½kHBuD;? ajrmuf
aMumifh aoqkH;rIEIef;onf 2014 ckESpfwGif 53
csufrsm; a&;qGJtaumiftxnfazmf aqmif rul;pufEdkifaoma&m*grsm; jynfaxmifpke,fajrwGif pwifaqmif&Guf Ouúvmyaq;½kHBuD;wdkYü zGifhvSpfxm;&SdNyD;
OD;rS 2016 ckESpfwGif 47 OD;xd avsmhusvm
&Gufvsuf&SdaMumif; od&onf/ tajccHusef;rma&;0efxrf;rsm;rS rul; cJhojzifh usef;rma&;pDrHudef;pDrHcsufa&;qGJ vlemaygif; 8162 OD;udk ukoay;EdkifcJhonf/
aMumif; awGU&Sd&onf/ wDbDa&m*gwdkufzsuf
usef;rma&;ESifh tm;upm;0efBuD;Xme pufEdkifaoma&m*grsm;jzpfonfh aoG;wdk;? &müvnf;aumif;? &efykHaiGcGJa0csxm;&mü rÅav;jynfoªaq;½kHBuD;wGif jrefrm
a&;ESifhywfoufí wDbDvlemtcrJh&SmazG
\ xl;jcm;ajymifajrmufpGm pGrf;aqmifEdkif qD;csKd? aoG;csKd? emwm&SnftqkwfESifh touf vnf;aumif; rsm;pGmtaxmuftuljyKvsuf EdkifiHwGif yxrOD;qkH;tjzpf ta&;ay:ESvkH;
ukoay;EdkifrIrSm271650 &SdcJhNyD; wDbDvlem
rIrSm 2016 ckESpf em*a'owGif 0ufouf ½SLvrf;aMumif;a&m*grsm;ESifh uifqma&m*g &Sdonf/ aoG;aMumcsJUuGef&ufudk pwifxlaxmifEdkif
aq;ukorIatmifjrifEIef; 88 &mcdkifEIef;xd
a&m*guyftoGifjzpfyGm;rIESifh 2017 ckESpf rsm; (om;tdrfacgif;? &ifom;? cHwGif;) tm; ukorIydkif;qdkif&mwdk;wufrI cJhNyD; rlvu ½kH;zGifh&uf ½kH;csdeftwGif;om
&Sdvmonfudk awGU&Sd&ygonf/
&moDwkyfauG;a&m*gjzpfyGm;rI(H1N1) a&m*g a&m*g&SmazGukorIay;jcif;? vTJajymif;ay;jcif; jrefrmEdik if \
H usef;rma&;u@? aq;uko 0efaqmifrIay;cJh&mrS ,cktcg 24 em&DeD;yg;
iSufzsm;? aoG;vGefwkyfauG;? qifajc
jzpfyGm;rItm; umvwdktwGif; atmifjrifpGm vkyif ef;tm; yPmr usef;rma&;apmifah &Smuf rIu@ ydkrdkwdk;wufjrifhrm;vmapa&;\ ukorIay;EdkifcJhNyD; vlemaygif; 563 OD;udk
axmufa&m*g? iSufzsm;a&m*gumuG,f ESdrfeif;
xdef;csKyfEdkifcJhonf/ rIvkyfief;rsm;wGif xnfhoGif;aqmif&Gufjcif; wpfpdwfwpfydkif;rSm txl;ukq&m0efBuD;rsm; ukorIay;cJhNyD;jzpfonf/ uGef&ufzGJU í usef;rm
a&;ESifhywfoufí txl;atmifjrifvsuf
]]a&m*g&SmazGwJhae&mrSm uÇmh&efykHaiG (Package of Essential NCDs Inter- \ t&nftaoG;wdk;wufrIonf ta&;BuD; a&;0efaqmifrIay;jcif;onf xda&mufonfh
&SNd yD; ,cktcg 2030 jynfEh pS w f iG f jrefrmEdik if H
(Global Fund) &JU taxmuftyHheJY tvGef ventions -PEN) vkyfief;udk wdkif;a'o onfhtcsufjzpfonf/ jrefrmEdkifiH&Sd txl;uk udpjö zpfojzifh tjcm;a&m*grsm; ukorIuv kd nf;
wGif iSufzsm;a&m*guif;a0;a&; (Malaria
jyif;xefNyD; ul;pufjrefwJha&m*gawGudk "mwfcGJ BuD;? jynfe,f 10 ckESifh NrdKUe,f 90 wGif q&m0efBuD;rsm;\ uRrf;usifrIt&nftaoG; vkyfaqmif&ef pOf;pm;pDpOfvsuf&Sdygonf/
Elimination) udk OD;wnfa&;qGJxm;aom
&SmazGzdkYtwGuf oef;csDwefwJh ZD0vkHNcHKrI taumiftxnfazmf aqmif&Gufvsuf&SdNyD; tqifhtwef;jrifhrm;apa&; BudK;yrf;aqmif tonf;tpm;xdk; cGJpdwfukoay;jcif;
trsKd;om;r[mAsL[mpDrHudef; 2016-2020
tqifh(3)&SdwJh "mwfcGJcef;ESpfckudk awmifBuD; 2018 ckEpS w f iG f usefwikd ;f a'oBuD;? jynfe,f &Gufvsuf&Sdonf/ txl;ukq&m0efBuD;rsm; (Liver Transplant)vkyfief;? ausmufuyf
(National Strategic Plan 2016-2020)
eJY tif;pdefrSm zGifhcJhygw,f? tJ'Daq;½kHawG ckepfck&Sd NrdKUe,f 131 NrdKUe,frsm;odkY wdk;csJU onf jynfyEdkifiHrsm;rS txl;ukq&m0efBuD; tpm;xdk;cGJpdwfjcif; (Kidney Transplant)
udk a&;qGJNyD;pD;NyDjzpfí pwifaqmif&Gufvsuf
rSm ul;pufrIjyif;xefNyD; jrefwJha&m*gawGudk oGm;rnfjzpfNyD;2019 ckESpfwGif wpfEdkifiHvkH;&Sd rsm;ESifh yl;wGJvkyfudkifjcif;jzifh aq;ukorI vkyfief;? ½dk;wGif;jcifqDtpm;xdk;jcif; (Bone
&Sdonf/ qifajcaxmufa&m*guif;a0;a&;
&SmazGvdkY&aeygNyD? 'Da&m*gawGudk ½dk;½dk; NrdKUe,ftm;vkH;wGif vTrf;NcHKaqmif&GufoGm; t&nftaoG;wd;k wufvmrIrsm;udv k nf; awG&U Marrow Transplant) vkyfief;? om;orD;
vltm;vkH;aq;auR;jcif;vkyfief; (Mass
omref"mwfcGJcef;rSm &SmazGvdkYr&ygbl;? a&m*g Edkif&ef pDpOfaqmif&Gufvsuf&Sdonf/ onf/ &&S&d efcufco J rl sm; om;orD;&&Sad pa&;vkyif ef;
Drug Administration) udk ESpfpOf vlOD;a&
awGul;pufEdkifw,f/ 'gaMumifhrdkY 'D"mwfcGJcef; rul;pufEdkifaoma&m*grsm; tenf;i,f ukorIydkif;qdkif&mwdk;wufrIrsm;udk Oyrm (Fertility Center)? ESvkH;tqdkY&SifvJvS,f
32 oef;cefYtm; wdkufauR;vsuf&SdNyD; 2020
ESpfck[mvnf; uRefawmfwdkYEdkifiH&JU tm;xm; OD;armhvmonfudk pdppfawGU&Sd&í umuG,f tm;jzifhwifjy&vQif &ifacgif;zGifhESvkH;cGJpdwf wyfqifrIvkyfief; (Transcatheter Aortic
jynfEh pS wf iG f jrefrmEdik if üH qifajcaxmufa&m*g
&wJh "mwfcGJcef;awGjzpfygw,f? 'ghtjyif uko wdkufzsufa&;vkyfief;rsm;qdkif&m trsKd;om; ukojcif;udk &efuek jf ynfoaª q;½kBH uD;? rÅav; Valve Implantation) rsm;udk jynfyynm
uif;a0;a&; &nfrSef;csufodkY a&muf&Sd&ef
&Sifrsm;ESifh yl;aygif;í atmifjrifpGmt&Sdef
aqmif&GufoGm;rnfjzpfonf/
t[kefjr§ifh aqmif&Gufvsuf&Sdonf/ OD;aESmuf
temBuD;a&m*g vlemopf&SmazGa&;
ESifh tm½kHaMumcGJpdwfukXmersm;udk &efukef?
vkyfief;rSawGU&Sdol vlemopfaygif; 4888 OD;
rÅav;? ajrmufOuúvmyESifh aejynfawmf
udk aq;0g;ukoay;EdkifcJhonf/ þtcsuf
ckwif 1000 jynfoªaq;½kHBuD;wdkYwGif
onf temBuD;a&m*gumuG,fa&;udk t&Sdef
zGifhvSpfxm;vsuf&Sd&mrSm aemufqkH;ay:
rjywf qufvufaqmif&Guf&rnfudk rD;armif;
pufypönf;rsm; 0,f,ljznfhwif;ay;cJhNyD;
xdk;jyaejcif;jzpfonf/ wpfEdkifiHvkH;wGif rsufpd
ajrmufOuúvmyaq;½kHBuD;ü jrefrmEdkifiHwGif
twGif;wdrf cGJpdwfrIaygif; 222730 jyKvkyfcJh
,cifu rcGJpdwfEdkifcJhaom OD;aESmufESifh
ojzifh rsufpdtwGif;wdrfa&m*gonf jynfoª
tm½kHaMumqdkif&m cGJpdwfrIig;rsKd;udk aqmif
usef;rma&;jyóemwpfcktjzpf a&muf&Sdae
&GufaeEdkifNyDjzpfovdk EdkifiHwumESifhyl;aygif;
onfudk awGU&onf/
í cGJpdwfoifMum;rIrsm; aqmif&Gufvsuf&Sd
&efukef? rÅav;ESifh aejynfawmfwdkY&Sd
onf/ taxGaxGcpJG w d u
f q
k &m0efajrmufjrm;
EdkifiHydkifaq;½kHBuD;ckepf½kHwGif tonf;a&mif
pGmudkvnf; txl;rGrf;rHoifwef;rsm; ykHrSef
tom;0g (pD) a&m*gydk;ul;pufjcif;cH&ol vlem
aqmif&Gufay;vsuf&Sdonf/
rsm;teuf 2000 udk all oral direct acting
aq;wuúodkvf(1)? &efukefjynfoªaq;½kH
anti-viral aq;rsm;tokH;jyKí ‘tcrJh
BuD;? vufydkif;qdkif&m cGJpdwfukorIXmewGif
aq;ukojcif;vkyif ef; pwifEikd cf NhJ yD;2017 ckEpS f
vufaumuf0wfrS jywfawmufjcif;? vuf
'DZifbmv 31 &ufaeYtxd vlemaygif; 1671
acsmif;jywfawmufjcif;udk jyefvnfqufay;
OD;udk ukorIay;EdkifcJhNyD;jzpfonf/
Edkifjcif;? ajcnd§K;udk vufacsmif;ae&mwGif
ul;pufa&m*grsm; xdef;csKyfEdkifcJh
tpm;xdk;ay;Edkifjcif;wdkYudk atmifjrifpGm
ul;pufa&m*grsm;jzpfyGm;rI usqif;&ef
jynfaxmifpk0efBuD; a'gufwm jrifhaxG; jyifopfEkdifiHü rwf 14 &ufrS 15 &uftxd usif;yonfh Gavi, the Vaccine Alliance Board cGJpdwfuko ay;EdkifcJhonf/
twGuftjynfjynfqdkif&m usef;rma&;jy|mef;
Retreat tpnf;ta0;okdY wufa&mufpOf/ tcsyfykd(q)okdY
csuf Global Health Security Agenda
wevFm? {NyD 23? 2018 EkdifiHawmftpkd;&\ jynfolYtwGuf 'kwd,(1)ESpfwm
tcsyfykd (p) rS &G,ftdkusef;rma&;apmifha&SmufrIaqmif&Guf
aq;½kH0efaqmifrI jcif;? usef;rma&;todynmay;&mae&mi,f
aq;½krH sm;wGif vlemrsm;aq;½kw H ufa&muf rsm; (Health Education corner) xm;&Sjd cif;
jcif;ESifh tjcm;aq;½kHESifhqdkifaom udpörsm; rsm;udk txl;tav;xm; aqmif&Gufvsuf
udk 0efaqmifrIay;Edkif&eftwGuf {nfhBudKXme &Sdonf/
rsm;udk ckwif 100 ESifhtxuf tqifhaq;½kH wdkif;&if;aq;u@wdk;wufa&;
123 ½kHwGif {nfhBudK0efxrf;trsKd;orD;i,f taemufwdkif;aq;ynmrsm;udk tm;udk;
838 OD;jzifh pwif0efaqmifrIay;vsuf&SdNyD; tm;xm;jyKaeMuolrsm;&Sdovdk wdkif;&if;aq;
qufvufívnf; wdk;csJUaqmif&GufoGm;rnf ynmonfvnf; jynfolrsm;udk BuD;rm;aom
jzpfonf/ usef;rma&;taxmuftyHhay;aeaom u@
ckwif 200 ESifhtxuf aq;½kHBuD;rsm;ü jzpfonf/ uÇmhtv,fwiG f jrefrmhwikd ;f &if;aq;
aq;½kHrS tcrJhay;Edkifjcif;r&Sdaom aq;ESifh ynm[k *kP, f 0l if<h um;pGm csjyEdik af vmufatmif
aq;ypönf;rsm;udk t&nftaoG;jynfhrDNyD; tpGrf;xufaom aq;ynm&yfjzpfonf/
aps;EIef;rSefuefpGm a&mif;csay;aomaq;qdkif wdik ;f &if;aq;udk tm;ud;k tm;xm;jyKaeMu
rsm; zGiv hf pS jf cif;tm;vnf; aq;½kBH uD;23 ½kw H iG f onfh jynforl sm;twGuf wdik ;f &if;aq;½k?H aq;
pwifaqmif&Gufvsuf&Sdonf/ qufvufí cef; pkpak ygif; 241 ½kzH iG v hf pS u
f o k ay;vsuf&&dS m
wdk;csJUzGifhvSpfEdkif&ef pDpOfvsuf&Sdygonf/aq;½kH jyifyvlem 1512300 ESihf twGi;f vlem 29868
rsm;ü aq;qdkifzGifhvSpfjcif;rSm EdkifiHawmf OD;wdkYudk tcrJhukoay;EdkifcJhonf/
tpdk;&tzGJU (Cabinet) rSvnf; cGifhjyKNyD;jzpf uGif;qif;ukorIaygif; 12147 BudrfwGif
onf[k od&Sd&ygonf/ aq;0g;rsm;tm; tcrJh vlemaygif; 1777042 tm; wdkif;&if;aq;jzifh
ay;jcif;onf aumif;rGefaomfvnf; a&&Snf ukoay;jcif;ESihf usef;rma&;todynmay;jcif;
wGif zGUH NzdK;qJEikd if t
H wGuf rjzpfEikd yf g/ tvm;wl wdkYudkvnf; aqmif&GufEdkifcJhonf/
rsm;jym;vSpGmaom "mwfcGJppfaq;rIrsm;udk 21-3-2018 &ufu &Srf;jynfe,f pHjyaq;½Hkrsm; qkcsD;jr§ihfyGJESihf jynfe,fusef;rma&;oHwrefcefYtyfyGJ tcrf;tem;usif;ypOf/ wdik ;f &if;aq;0g;xkwv f yk af &;puf½EHk pS ½f rHk S
aq;½kHrsm;ü tcrJhay;vsuf&Sdonfudk awGU&Sd XmeokH;aq;0g;trsKd; 20 udk xkwfvkyfvsuf
&ygonf/ aps;EIef;oifhwifhí tvG,fwul udk wdk;csJU zGifhvSpfcJhygw,f? 'ghtjyif bGJUvGef om;zGm;uRrf;usifolqdkif&m rl0g'udk a&;qGJ &S&d mwGif ,cktcg usef;rma&;qdik &f mpHjyKtcsuf &Sd&m xyfrHí aomufaq;okH;rsdK;? pnf;aq;ESpf
0,f,l&&SdEdkifaom pm;aomufqdkif? pwdk;qdkif oifwef;oifMum;ay;rItaeeJu Y awmh vuf&dS cJhNyD; tcktcgrSm rl0g'awGeJYtnD usifhokH; tvufrsm;pmtkyt f m; a&;om;jyKpkxw k af 0NyD; rsdK;? vdr;f aq;wpfrsdK;wdt Yk m; topfxw k v f yk Ef ikd f
i,frsm;zGifhvSpfjcif;tm;vnf; aq;½kHBuD; rSm 'DyvdkrmbGJUvGefoifwef;? r[modyÜH aqmif&Gufvsuf&Sdygw,f}}[k jynfaxmifpk usef; rma&;0efxrf;rsm;? vlxktajcjyKtzGJU cJhNyD; aps;uGuftwGif; okH;pGJ&efroifhonfh
ukd;½kHwGif aq;½kHtaxmuftuljyKtzGJUrsm; oifwef;? yg&*lbGJUvGefoifwef;? aq;vufawGU 0efBuD; a'gufwmjrifhaxG;u qufvuf tpnf;rsm;? wdkif;&if;om;usef;rma&;tzGJU wdik ;f &if;aq; 79 rsKd;udk jynforl sm;odYk today;
\BuD;MuyfrIjzifh pwifaqmif&GufaeNyDjzpf yg&*lbGJUoifwef; pkpkaygif; 126 ck zGifhvSpf ajymMum;onf/ tpnf;rsm;ESifh usef;rma&;apmifha&SmufrIay; EdkifcJhonf/ wdkif;&if;aq;0g; rSwfykHwifjcif;?
onf/ aq;½kHrsm;ü a&m*gul;pufjzpfyGm;rIEIef; oifMum;ay;NyD; txl;ukq&m0ef? txl;uk olrsm;xH tkyaf & 20000 jzefaY 0NyD;jzpfygonf/ xkwfvkyfcGifhvdkifpifrsm; avQmufxm;jcif;udk
usap&eftwGuf aq;½kHwGif a&m*gul;pufrI olemjyKq&mr? aq;bufuRrf;usifynm&Sif usef;rma&;pmwwfajrmufrI tqdyk gpmtkyu f kd wdik ;f &if;om;bmomrsm; ajzavsmhrIrsm;vnf; aqmif&Gufay;cJhonf/
EIef; xdef;csKyf&ef vrf;òefcsufrsm; csrSwfay; rsm;udk arG;xkwfay;vsuf&Sdygw,f? 0efxrf; jynfolrsm; usef;rma&;todtjrif? odYk jyefqvkd suf&NdS yD; qufvufí aemufxyftyk f jrefrmhwikd ;f &if;aq;orm;awmfrsm; nDvmcHEiS hf
EdkifcJhonf/ rsm;NyD; t&nftaoG;rjynfrh rD aI wG r&S&d atmif usef ; rma&;pmwwf a jrmuf r I (Health a& 30000 cefY quf vufxw k af 0oGm;rnfjzpf ES;D aESmzvS,yf ?JG wdik ;f &if;aq;okwoe pmwrf;
0efxrf;t&nftaoG;jr§ifhwif tm;jznfhvkyfaqmifaeygw,f/ Literacy) jrifhvmygu a&m*grsm;jzpfyGm;rIudk onf/ ¤if;pmtkyw f iG f tjzpfrsm;í tvG,w f ul zwfyGJESpfBudrfpD jyKvkyfjcif;jzifh wdkif;&if; aq;
tvTmpk0H efxrf;rsm; t&nftaoG;jrifrh m; olemjyK? om;zGm;oifMum;a&;u@udk BudKwifumuG,fEdkifNyD; omreftjzpfrsm;aom umuG,Ef ikd o f nfh a&m*grsm;taMumif;udk xnfh ynm&yfqdkif&mukorItjrifrsm; zvS,fjcif;?
vmap&eftwGuf EdkifiHwumodkY oifwef; avhvmwJhtcg EdkifiHwumeJY,SOf&if acwf a&m*grsm; jzpfymG ;rIEeI ;f rsm;vnf; usqif;vmNyD; oGi;f xm;&Síd umuG,Ef ikd rf nfh enf;vrf;rsm;udyk g okawoeawGU&Sdcsufrsm;udk tokH;csEdkifjcif;
rsm;? tpnf;ta0;rsm; apvTwx f m;&Srd t I aeeJY aemufrusap&ef? olemjyKwuúodkvfESifh aq;½kH? aq;cef;odkYvma&mufwufa&muf&ol wpfygwnf;azmfjyxm;ojzifh rdom;pkwdkif;? wdkYudk jyKvkyfEdkifcJhojzifh wdkif;&if;aq;u@
EdkifiHwumtpnf;ta0;? tvkyf½kHaqG;aEG;yGJ? olemjyKoifwef;ausmif;awGrSm olemjyK? enf;vmygrnf/ odkYtwGuf enf;yg;aomvlem tdrfwdkif; vuf0,fxm;&Sdoifhaom pmtkyf ydkrdkwdk;wufap&ef aqmif&GufEdkifcJhonf/
ESD;aESmzvS,fyGJ? nDvmcHESifh EdkifiHjcm;ynm om;zGm;oif½dk;òef;wrf;awGudk jyifqif ta&twGuftm; aq;½kH0efxrf;rsm;rS t&nf wpftyk jf zpfygonf/ tajccHusef;rma&;0efxrf; tpm;taomufESifhaq;0g;
awmfoifpkpkaygif; 4146 OD;wdkYudk apvTwf a&;qGJcJhNyD; pwifoifMum;vsuf&Sdygw,f? taoG;jynfh0aom ukoapmifha&SmufrIrsm; rsm;rS ¤if;pmtkyu f t kd ok;H jyKí tdrw f ikd &f ma&muf ab;uif;pdwfcs&rI
EdkifcJhonf/ tckvdkajymif;vdkufwJhtcgrSmvnf; jynfy ydrk akd y;tyfEikd rf nft
h jyif a&m*gtwGuf aq;0g;? usef;rma&;ynmay;&mwGif ydík vG,u f al pa&; jynforl sm;\usef;rma&;udk Ncdr;f ajcmufae
]]q&m0efawG&JU t&nftaoG;udk uÇmeJY ynm&SifawGudkac: NyD; n§dEIdif;aqG;aEG;um aq;ypön;f ? "mwfreS ?f "mwfcJG ukeu f sp&dwrf sm; twGuf xdpk mtkyu f kd zke;f Tablet rsm;wGif xnfh onfh t"dujyóemwpf&yfrSm tÅ&m,f&Sd
&ifaygifwef;Edkifatmif aqmif&Gufaeyg jyKjyifajymif;vJcJhwmyg? 'Dvdkajymif;vJrI[m vnf; avsmhenf;vmrnfjzpfonft h wGuf Edik if H oGif;í tajccHusef;rma&; 0efxrf; 30000 aom "mwkypönf;rsm;yg0ifaom tpm;
w,f? vmr,fhESpfawGrSmvnf; 'DxufydkNyD; atmifjrifrw I pf&yfvvYkd nf;qdEk ikd o
f vdk rdrw
d Y kd awmf b@maiG ukefusaerIrsm;tm;vnf; cefYudk jzefYa0ay;Edkifa&; pDpOfvsuf&Sdonf/ taomufESifh t&nftaoG;rrDaom aq;0g;
vkyfaqmifoGm;rSmyg? uRefawmfwdkYrSm awmfwJh Edik if &H UJ olemjyK? om;zGm;awG&UJ t&nftaoG;eJY od o mpG m ouf o mvmrnf j zpf o nf / yd k v QH tqdyk g zke;f Tablet rsm;wGif usef;rma&; rsm;? tqdyt f awmufygaom tvSuek yf pön;f
q&m0efawG? txl;ukq&m0efawG&SdzdkY vdktyf ykH&dyfudkvnf; jrifhwufvmaprSmjzpfygw,f? aomaiGudk tjcm;vdktyfaom u@ü okH;Edkif qdkif&mpHjyKtcsuftvufrsm;pmtkyfomru rsm;rSm EdkifiHtwGif;odkYenf;vrf;aygif;pkHjzifh
ygw,f? tpdk;&ESpfESpftwGif;rSm aq;buf aemufNyD; usef;rma&;vªprG ;f tm; t&if;tjrpf rnfjzpfygonf/ 0efxrf;rsm;taejzifh odoifhodxdkufonfh tbufbufrS 0ifa&mufaejcif;jzpfonf/
qdkif&m enf;ynmbGJU? r[modyÜHbGJU? yg&*lbGJU? qdkif&mrl0g'? usef;rma&;vªpGrf;tm;t&if; jynforl sm;usef;rma&;? pmwwfajrmufrI tcsuftvufrsm;? pmtkypf mwrf;rsm;? vkyif ef; xdkjyóemrsm;udk tpm;taomufESifhaq;0g;
'Dyvdkrmoifwef;pwJh oifwef;topf 13 ck tjrpfqdkif&m r[mAsL[m 2018-2021 eJY twGuf enf;vrf;aygif;pkHESifhynmay;vsuf vrf;òefrsm;udk xnfhoGif;ay;xm;rnfjzpfNyD; uGyfuJa&;OD;pD;XmerS tjcm;ESD;ET,f0efBuD;Xme
,aeYacwf IT enf;ynm\tultnDu&kd ,lí rsm;ESihf yl;aygif;í tav;xm;aqmif&u G v f suf
0efxrf;rsm;\ pGrf;aqmifrI t&nftaoG; &Sdonf/
jrifrh m;vmapa&;ESihf jynforl sm;tm; xda&muf aps;rsm;? aq;qdik rf sm;odv Yk nf; a&Smifwcif
aom 0efaqmifrIrsm;ay;Edkifa&; BudK;yrf;rI 0ifa&muf ppfaq;jcif;udk tBudrfaygif;rsm;pGm
wpf&yf jzpfygonf/ jyKvkyfvsuf&SdNyD; jynfolrsm;onf ppfrSefaom
jynfolYusef;rma&;u@ tpm;tpmESifhaq;0g;rsm; okH;pGJEdkif&ef aqmif
tpdk;& ESpfESpfwm umvtwGif;wGif &Gufay;vsuf&Sdonf/ jrefrmEdkifiHtpm;
aus;vufusef;rma&;Xme? XmecGJrsm;tm; taomuf? aq;0g;? tvSukefESifh aq;ypönf;
topfwnfaqmufc&hJ mwGif aus;vufusef;rm rsm;qdkif&m tmPmydkiftzGJU\ tpnf;ta0;
a&;Xmetopf 18 ckEiS hf aus;vufusef;rma&; usif;ycJhNyD; a&SUqufvufaqmif&Guf&rnfh
XmecGJ 22 ck topfxyfrw H ;kd csJU zGiv
hf pS Ef ikd cf o
hJ nf/ vkyfief;rsm;tm; tzGJUtpnf;aygif;pkHyg0if
jynfolvlxktajcjyKusef;rma&;apmifha&Smuf taumiftxnfazmfrnfh r[mAsL[mESiv hf rf;
rI aq;cef; (Community Health Clinic) jyajrykHa&;qGJNyD; tcsdefESifh wpfajy;nD txl;
rsm;tm;vnf;zGiv hf pS íf vkyif ef;rsm;wd;k csaUJ qmif BudK;pm;aqmif&Gufvsuf&Sdonf/
&Guv f suf&&dS m ,cktcg aus;vufusef;rma&; jrefrmEdik if w H iG f tjzpfrsm;vmonfh qD;csKd
Xmeaygif; 1796 ckwGif aq;cef;rsm; zGifhvSpf ESiahf oG;wd;k a&m*grsm;udk xde;f csKyf&mwGif tvGef
vsuf&NdS yD; rdcifEiS hf uav;usef;rma&;vkyif ef;? ta&;BuD;aom tcsdK&nfrsm; wifoGif;rI?
ig;ESpfatmufuav;usef;rma&;vkyfief;? xkwv f yk rf ?I ¤if;wdw Yk iG f oMum;yg0ifrI xde;f odr;f
tm[m&jr§ifhwifa&;vkyfief;? umuG,faq; a&;? tpm;taomufrsm;wGif qm;yg0ifrI
xdk;ESHay;jcif;vkyfief;? aoG;wdk;? ESvkH;? qD;csdK uefYowfxdef;odrf;a&;wdkYudk aqmif&GufaeNyD
ponfh rul;pufwwfaoma&m*grsm;ESifh ywf jzpfygonf/ tpm;taomuf? tvSuek Ef iS hf
&efukefNrdKU ajrmufOuúvmytaxGaxGa&m*gukaq;½HkBuD; OD;aESmufESihftm½HkaMumcGJpdwfukXmeü cGJpdwfukoaerIudk awGU&pOf/ tcsyffydk (Z) odkY
oufaomvkyif ef;rsm;aqmif&u G jf cif;? oufBuD;
EkdifiHawmftpkd;&\ jynfolYtwGuf 'kwd,(1)ESpfwm wevFm? {NyD 23? 2018
tcsyfykd(q) rS
aq;ypönf; "mwk"mwfcGJjcif;rsm; twGuf ]]jynfolrsm;\ usef;rm
Edik if w
H um tqifrh "D mwfccJG ef;BuD;tm; zGiv hf pS f
ay;EdkifcJhNyD; ¤if;"mwfcGJcef;onf tar&duef a&;udk Ncdr;f ajcmufaeonfh
tajcpdu k f ANAB (ANSI- ASO National)
Accreditation Board rS ay;tyfaom ISO t"dujyóemwpf&yfrSm
17025 Certificate udk&&SdcJhojzifh uÇmh
tqifrh pD mG jzifh tpm;taomufEiS hf aq;0g;rsm; tÅ&m,f&Sdaom "mwk
udk t&nftaoG;ppfaq;vsuf&Sdonf/
tpdk;& ESpfESpfwmumvwGif FDA \ ypön;f rsm;yg0ifaom tpm;
wdkif;ESifhjynfe,f½kH;rsm; wnfaqmufNyD;cJhí
pOfqufrjywf zGifhvSpfoGm;rnf jzpfonf/ taomufEiS hf t&nftaoG;
¤if;tjyif jrefrmwpfEikd if v H ;Hk udk vTr;f NcHKEdik rf nfh
tpDtpOf twGuf FDA c½dik ½f ;Hk 24 ½k;H udv k nf; rrDaom aq;0g;rsm;?
wnfaqmufvsuf&NdS yD; tqdyk g½k;H rsm;wGif tpm;
taomufEiS hf aq;0g;tÅ&m,fukd ppfaq;ay; tqdyf tawmufygaom
jynfaxmifpk0efBuD; a'gufwmjrihfaxG; txl;ukaq;½HkBuD; (&efukefNrdKU) ajcmufxyfaqmifESihf OT Complex zGihfyGJtcrf;tem;wGif trSmpum;
Edkifonfh acwfrD"mwfcGJcef;rsm;vnf; yg0if
rnfjzpfonf/ a'otvdkuf tpm;taomuf? ajymMum;pOf/ tvSuek yf pön;f rsm;rSm Edik if H
aq;0g;? tvSuek rf sm; tÅ&m,fuif;&Si;f a&;udk
rMumrD aqmif&GufEdkifawmhrnfjzpfonf/
apmifhMuyfMunfh½I? qef;ppfvsuf&Sdygonf/
usef;rma&; okawoevkyfief;rsm;
aqmif&GufEdkif&ef vrf;òefcsufcsrSwfay;cJhNyD;
pwifaqmif&Gufvsuf&Sdonf/
Plus Japan Ministerial Meeting on
Sports) ESihf tjcm;qufpyftpnf;ta0;rsm;udk
twGi;f odYk enf;vrf;aygif;pkH
cGifhrjyK qdk;aq;rsm;? aomufa&oefY
vkyif ef;rsm;? at;cJtom;? ig;? ykpeG Ef iS ahf &xGuf
aqmif&u G &f ef Edik if aH wmfrS 2017-2018 b@m
ESpfwGif usyfoef; 1000 &&Sdojzifh usef;rma&;
Oyrmtm;jzifh jrefrmEdkifiHtrsdK;orD;tm;
upm;tzGJUcsKyfESifh &efukefwdkif;trsdK;orD;
tdrf&Siftjzpf atmifjrifpGmvufcHusif;yEdkifcJh
onf/
jzifh tbufbufrS 0if
ypön;f rsm;? ab;tÅ&m,f&adS om? t&nftaoG;
rrD a omt&uf r sm;? tvS u k e f y pö n f ; rsm;
apmifha&SmufrIvkyfief;rsm; taumiftxnf
azmf aqmif&Gufjcif;qdkif&m okawoe
tm;upm;qyfaumfrwDwdkYyl;aygif;í wmarG
NrdKeU ,f? usdKuúqt H m;upm;uGi;f ? jynfo&Ul ifjyif
jrefrmhtm;upm;onf uÇmudx
0ifa&mufEdkifap&ef 0efBuD;Xmetaejzifh
k ;kd azmuf
a&mufaejcif;jzpf/
xdef;csKyfa&;ESifhywfoufí aus;&Gmta&muf
ynmay;tpDtpOfrsm;tm; txl;tm;jznfh
(Implementation Research) 243 ck
aqmif&u G Ef ikd cf o
ESifh ocifjryef;NcHwdkYwGif tEkynm&Sifrsm;tyg
t0if trsKd;orD;tiftm; 1000 ausmfjzifh pnf;
hJ nf/ xGuaf y:vmonfh awG&U dS
tm;upm;tzGJUcsKyfXmeESifhyl;aygif;í vnf;
aumif;? EdkifiHwumESifhcsdwfqufí vnf;
xdkjyóemrsm;udk tpm;
aqmif&u G Ef ikd cf o
taomuf?aq;0g;?tvSuek w
hJ nf/ ok;H pG&J efroifah om tpm;
f u
Ykd kd rD',
D mrsm;rS
csufrsm;udv k nf; vdt k yfovdk rSjD irf;ok;H pGv
&Sdygonf/ okawoeESifhqdkifaom tvkyf½kH
½kH;vIyf&Sm;aqmif&GufEdkifcJhygonf/ tjcm;wdkif;
J suf
ESifhjynfe,frsm;rSmvnf; þuJhodkY vkyfaqmif
aumif; aqmif&Gufvsuf&Sdonf/ xdkYjyif
tm;upm;orm;avmif ; rsm;ud k aoG ; opf
taomufESifh aq;0g;
wpfqifh jynfolrsm;odkY today;aMunmjcif;
rsm;udk aqmif&Gufvsuf&Sdonf/
aqG;aEG;yGJ 13 ckuv kd nf; usif;ycJo h nft aeonfudk awGU&jcif;onf wpfrsKd;om;vkH;
h wGuf
usef;rmBuHUcdkifrI (National Fitness)udk &&Sd
0efxrf;rsm;\ okawoepGr;f &nf ydrk &kd &Sjd cif;jzifh
avmif;Edkif&ef tm;upm;odyÜHausmif;rsm;udk
wdk;csJU zGifhvSpfvsuf&Sdonf/
uGyfuJa&; OD;pD;X merS
rl0g'rsm;
usef;rma&;ESifh tm;upm;0efBuD;Xme
0efaqmifrIrsm;udk ydkrdkxda&mufrnfjzpfonf/
wpfrsKd;om;vkH;usef;rmBuHhcdkifa&;
aprSmyifjzpfonf/
tm;upm;uGi;f ? tm;upm;½krH sm;wGiv f nf;
tm;upm;ESiu hf m,ynmodyHÜ (vGKd ifaumf)
ESifh rkH&Gmtm; wdk;csJU zGifhvSpfEdkifcJhNyD; jzpfí
tjcm; ESD;ET,f0efBuD;X me
taejzifh usef;rma&;vlYpGrf;tm;t&if;tjrpf
qdkif&m rl0g'(Human Resources for
usef;rma&;ESifh tm;upm;0efBuD;Xme
onf tpdk;&ESpfESpfwmumvtwGif; usef;rm
jynfov l xl rk S tcrJ0h ifa&mufupm;Edik f aMumif;
aMumfjim qdkif;bkwfrsm;vnf; xm;&SdNyD;
tm;upm;ESihf um,ynmodyaHÜ usmif; ajcmuf
ausmif;&SdvmNyD; vufa&G;piftm;upm;orm;
rsm;ESifh yl;aygif;í
Health Policy)?usef;rma&; vlpY rG ;f tm;t&if;
tjrpf q d k i f &m r[mAsL[m (Human
a&;u@udk wdk;wufatmifaqmif&GufEdkifcJh
ovdk tm;upm;u@udv k nf; &&So
owif;pmrsm;rSvnf; aMumfjimay;onft h wGuf
jynforl sm;ydrk kd vma&mufupm;onfukd awGU jrif
d nfh b@m
rsm; ydkrdkay:xGuf vmEdkifawmhrnfjzpfonf/
tjynfjynfqdkif&m tm;upm;NydKifyGJrsm;tm;
tav;xm; aqmif&Guf
Resources for Health Strategy) (2018- aiGtwGif;rS tpGrf;ukefjr§ifhwifay;EdkifcJhonf/ ae&onf/ jynfolrsm; udk,fvufavhusifh tdrf&Siftjzpf 16 yGJ vufcHusif;yEdkifcJhonf/ vsuf&Sd}}
2021)ESihf om;zGm;uRrf;usiforl sm;qdik &f mrl0g' ,cktcg wdik ;f a'oBuD;ESihf jynfe,ftoD;oD;ü vIyf&Sm;rIrsm;udk avaumif;avoefY&onfh yxrtBudrt f m&Sjcif;vk;H tzGcUJ sKyf tpnf;
(Midwifery Workforce Policy) ? aEG&moD tm;upm;enf; oifwef;trsdK;rsdK;wGif ae&mrsm;wGif avhusifhaqmif&GufEdkifa&; ta0;ESifh ta&SUawmiftm&S jcif;vkH;tzGJUcsKyf olemjyKESifhom;zGm;zGHU NzdK;wdk;wufa&;? jynfol
usef;rma&; okawoeqdik &f mrl0g' (National vli,ftrsm; pdwfyg0ifpm;pGm wufa&muf twGuf Outdoor Fitness Equipment zGpUJ nf;jcif; tpnf;ta0; (1st Asian Chinlone rsm;\usef;rma&;pmwwfajrmufrI jr§iw hf ifa&;
Health Research Policy)rsm;udk a&;qGJ oifMum;aeonfudk awGU jrifae&onf/ rsm;tm; wyfqifaqmif&Gufay;vsuf&Sd&m67 Federation Congress and South East (Health Literacy Promotion)ESifhtajccH
Edik cf NhJ yD; ,cktcg ¤if;rl0g'rsm;udk usifo h ;Hk vsuf&dS xdktcsufonfvnf; 0efBuD;XmerS aqmif&Guf 5pkH wyfqifay;NyD; jzpfonf/ qufvufívnf; ASEAN Chinlone Federation) ud k usef;rma&;0efxrf;rsm; uRrf;usifrIqdkif&m
onf/ aeonfh tm;upm;u@rSm wdk;wufoifh ta&twGurf sm;pGm wyfqifay;oGm;rnfjzpf atmifjrifpGmusif;ycJhNyD; jcif;vkH;tm;upm;udk t&nftaoG;jrifrh m;a&;wdu Yk kd vkyaf qmifvsuf
vlwfdkif;vufvSrf;rDEfdkifaom usef;rma&; oavmufwdk;wufvmonf[k qdk&rnfjzpf aMumif; od&onf/ ydkrdkysHUESHYap&eftwGuf ynma&; 0efBuD;XmeESifh &SdouJhodkY tm;upm;avmuBuD;wdk;wuf&ef
apmifha&SmufrI&&Sd&eftwGuf tm;vkH;yl;aygif; onf/ tm;upm;u@wGifEdkifiHwumyl;aygif; yl;aygif;NyD; ausmif;rsm;wGif pwifaqmif&Guf twGuf vrf;jyajrykHrsm; vufawGUusaom
yg0ifaom trsKd;om;usef;rma&;pDrHudef; usef;rmBuHUcdkifaom jynfolrsm;jzpfap aqmif&u G rf tI aejzif(h 7)Budraf jrmuftmqD,H oGm;rnfjzpfaMumif; od&onf/ jrefrmEdkifiHü r[mAsL[mrsm;udk a&;qGt J aumiftxnfazmf
(2017-2021)udk tqifhvdkuf? tydkif;vdkuf a&;twGuf ]]udk,fvufvIyf&Sm; aq;wpfyg;}} tm;upm;qdkif&m tqifhjrifht&m&SdBuD;rsm; yxrOD;qkH; B.Sc(Sports) oifwef;qif; um tm;upm;u@udk jr§iw hf if&ef vkyaf qmif
pepfuspGm uRrf;usifrIqdkif&mtydkif;rS twwf (Healthy Myanmar Seminar (Exercise tpnf;ta0; ? (4) Budrfajrmuf tm;upm; ausmif;om; ausmif;ol 70 xGufay:vmcJhNyD; vsuf&ydS gonf/ pm&if;Z,m;rsm; wdusrSeu f ef
EdkifqkH;? taumif;qkH; aqmif&Gufvsuf&SdNyD; is Medicine) ESD;aESmzvS,fyGJudkusif;yEdkifcJh qdkif&m 0efBuD;rsm;tqifh tpnf;ta0; vuf&SdwGif '*kHESifh &wemykHwuúodkvfwdkYü a&;ESifh EdkifiHawmfb@maiGudk tavtvGifh
,cifu 0efBuD;XmewGif r&Szd ;l aom trsKd;om; NyD; xGufay:vmonfh tBuHjyKcsuf? qkH;jzwf (AMMS-4) (The 4 th ASEAN ausmif;om;aygif;207 OD; wufa&mufvsuf&Sd enf;yg;NyD; xda&mufpGmokH;pGJEdkifa&;twGuf
usef;rma&;pDru H ed ;f vufawGt U aumiftxnf csufrsm;udk taumiftxnfazmf&eftwGuf Ministerial Meeting on Sports)? onf/ wdkif;a'oBuD;ESifhjynfe,ftoD;oD;&Sd (2018-2019) ckESpftm; pm&if;Z,m;ESifh
azmfEdkif&eftwGuf apmifhMuyfMunfh½Ia&;tzGJU Edik if aH wmfor®w½k;H rS wdik ;f a'oBuD;^jynfe,f yxrtBudrt f mqD,H + *syef tm;upm;qdik &f m NrdKUe,f 310 rSm aEG&moDtajccH tm;upm; owif;tcsuftvufESifh EdkifiHawmfb@m
tm; zGpUJ nf;í pDru H ed ;f vkyif ef;rsm;udk pepfwus toD;oD;wGif vlraI &;0efBuD;rsm;u OD;aqmifí 0efBuD;rsm; tpnf;ta0; (The 1st ASEAN oifwef;rsm;udk zGiv hf pS cf &hJ mrSm tm;upm;enf; aiGudk rSefuefpGm cGJa0rIESifh yDjyifpGmokH;pGJrIESpf
8 rsKd;rS 32 rsKd;txd oifMum;ay;EdkifcJhNyD; pkpk tjzpf owfrSwfaqmif&Gufvsuf&Sdygonf/
aygif;oifwef;om; 121375 OD; vma&muf 0efxrf;rsm; oufomacsmifcsda&;ESifh
wufcJhaMumif; od&onf/ vkyif ef;cGiw
f iG af ysmf&iT pf mG wm0efxrf;aqmifEikd f
vlrIa&;0efBuD;rsm;? tm;upm;tzGJUcsKyf a&; twGuf (2018-2019) ckESpftm; 0efxrf;
rsm;rS tm;upm;ynm&Sifrsm;ESifh tm;upm; tdr&f mESpt f jzpf owfrw S íf 0efxrf;tdr&f mrsm;
vufa&G;pifrsm;yg0ifaom trsdK;om;tqifh aqmufvyk af y;jcif;rsm; aqmif&u G jf cif;? uko
jrefrmhtm;upm; pGrf;aqmif&nf jr§ifhwifa&; a&;0efaqmifrt I &nftaoG; jrifrh m;vmap&ef
aqG;aEG;yGJBuD;udk usif;yEdkifcJhNyD; ¤if;wdkYrS xGuf tbufbufrS jynfwGif;oifwef;rsm;? jynfy
ay:vmaom qkH;jzwfcsufrsm;tay:rlwnfí oifwef;rsm;odkY wufa&mufapjcif;udkvnf;
tm;upm;avmuBuD; wdk;wuf&eftwGuf t&Sdeft[kefjr§ifh aqmif&Gufvsuf&Sdygonf/
vrf;jyajrykrH sm;? vufawGu U saom r[mAsL[m jynfwiG ;f ^jynfytzGt UJ pnf;rsm;? wdik ;f &if;om;
rsm;udk a&;qGJí qufvuftaumiftxnf usef;rma&;tzGJUtpnf;rsm;? jynfolrsm;ESifh
azmfawmhrnfjzpfaMumif; od&onf/ vufwGJyl;aygif;í vlwdkif;vufvSrf;rDEfdkifaom
OD;pm;ay;qufvufaqmif&GufoGm;rnf omwlnDrQ usef;rma&;apmifha&SmufrIrS
usef;rma&;ESifh tm;upm;0efBuD;Xme wpfqifh jynforl sm;tm;vk;H usef;rma&m*guif;
26-3-2018 &ufu usif;yonfh N*dK[fwt k ajcjyKtcsuftvufrsm;udk usef;rma&;qkid &f m pDru
H ed ;f rsm;a&;qGjJ cif;ESihf wk;d csJu
JU muG,af q;xd;k vkyif ef; taejzifh jynfolrsm;\ usef;rma&;u@ü NyD; tvSq;Hk NyHK;aysmfEikdf af pzdYk tpGr;f ukeBf udK;yrf;
tEkpdwf pDrHcsufrsm;a&;qGJjcif;vkyfief;rsm;wGiftoHk;jyK&ef wifjyaomtpnf;ta0;wGif jynfaxmifpk0efBuD; a'gufwmjrihfaxG; trSmpum; OD;pm;ay;vkyfief;rsm;teuf t"duOD;pm;ay; aqmif&Gufvsuf&SdygaMumif; wifjyvdkuf&
ajymMum;pOf/ vkyif ef;rsm;tjzpfausmif;usef;rma&;vkyif ef;? ygonf/ /