Vous êtes sur la page 1sur 7

A.

ALAT DAN BAHAN


1. Alat
a. Tabung reaksi 5 buah
b. Rak tabung reaksi 1 buah
c. Gelas ukur 10 mL 3 buah
d. Gelas uku 25 mL 2 buah
e. Pipet tetes 5 buah
f. Penggaris 1 buah
g. Gelas kimia 1 buah
h. Lap kasar 1 buah
i. Lap halus 1 buah
j. Botol semprot 1 buah
2. Bahan
a. Larutan Kalium Tiosianat (KSCN) 0,002 M
b. Larutan Ferri Nitrat (Fe(NO3)3) 0,2 M
c. H2O (Aquades)
d. Tissue
e. Label
B. PROSEDUR KERJA
1. lima tabung reaksi disediakan dan dibersihkan serta diberi label nomor 1, 2, 3, 4, 5. Ke-
lima abung reaksi masing-masing dimasukkan 5,0 mL larutan KSCN 0,002 M . Pada
tabung reaksi 1 ditambahkan larutan Fe(NO3)3 0,2 M dan dijadikan sebagai standar.
2. 10 mL Fe(NO3)3 0,2 M diukur dan ditambahkan air hingga volumenya mencapai 25 mL.
Kemudian 5 mL dari larutan ini diukur dan dimasukkan ke dalam tabung reaksi kedua.
(sebelumnya dihitung konsentrasinya)
3. 10 mL dari larutan pada pengenceran pertama diukur dan ditambahkan aquades hingga
volumenya menjadi 25 mL. Kemudian 5 mL dari larutan ini diukur dan dimasukkan ke
dalam tabung reaksi ketiga.
4. Perlakuan yang sama dilakukan seterusnya sampai tabung kelima dengan menggunakan
larutan Fe(NO3)3 yang semakin encer.
5. Semua larutan diukur tinggi mula-mulanya dengan mistar.
6. Warna larutan dari tabung 1 dan tabung 2 dibandingkan. Jika warnanya tidak sama, maka
larutan dari tabung standar dikeluarkan setetes demi setets hingga terlihat intensitas warna
yang sama. Kemudian ukur tinggi larutan pada 1 dan dua, serta tingginya dibandingkan.
Perlakuan yang sama dilakukan seterusnya untuk tabung 1 dan 3, tabung 1 dan 4, serta
tabung 1 dan 5.
F. HASIL PENGAMATAN
No Perlakuan Hasil
1 5 mL KSCN + 5 mL Fe(NO3)3 0,2 M Merah kecoklatan
2 5 mL KSCN + 5 mL Fe(NO3)3 0,08 M Merah bata
3 5 mL KSCN + 5 mL Fe(NO3)3 0,032 M Orange kekuningan
4 5 mL KSCN + 5 mL Fe(NO3)3 0,0128 M Kuning
5 5 mL KSCN + 5 mL Fe(NO3)3 0,00512 M Kuning bening

No Tinggi larutan Tinggi larutan standar Perbandingan


1 Tabung 1 6 cm 6 cm 1 cm
2 Tabung 2 6 cm 0,7 cm 0, 12 cm
3 Tabung 3 6 cm 0,5 cm 0,08 cm
4 Tabung 4 6 cm 0,1 cm 0,02 cm
5 Tabung 5 6 cm 0 cm 0 cm
Tabung Konsentrasi awal Konsentrasi kesetimbangan
ke- [Fe3+ ] [SCN-] [FeSCN2+] [Fe3+] [SCN-]

I 200 × 10-3 M 2 × 10-3 M 1 × 10-3 M 199×10-3M 1 × 10-3 M


II 80 × 10-3 M 2 × 10-3 M 0,12 × 10-3 M 79,3×10-3 M 1,88 × 10-3 M
III 32 × 10-3 M 2 × 10-3 M 0,08 × 10-3M 31,8×10-3M 1,92×10-3M
IV 12, 8 ×10-3M 2 × 10-3 M 0,2 × 10-3M 12, 7×10-3M 1,98×10-3M
V 5, 12×10-3M 2 × 10-3 M 0M 5,1×10-3M 2× 10-3 M

G.

[Fe3+ ] [FeSCN2+] [FeSCN2+] NAL


Tabung [Fe3+ ] [FeSCN2+] [SCN-]
[SCN-] [Fe3+ ] [SCN-] ISIS
ke-
DAT
-9 -3 -3
I 199 × 10 M 199 × 10 M 5,03 × 10 M
A
-9 -3 -3
II 17,9×10 M 5,1 × 10 M 3,12 × 10 M 1. P
-9 -3 -3
III 4,9 × 10 M 1,3 x 10 M 4,83 × 10 M erba
-9 -3 -3
IV 0,5 × 10 M 0,1 × 0 M 3,12 × 10 M ndin
V 0M 0M 0M
gan tinggi larutan dari kedua tabung yang dibandingkan
Tinggi larutan dalam tabung standar
Perbandingan tinggi =
Tinggi larutan dalam tabung ke−
6 cm
a. Tabung 1 = = 1 cm
6 cm
0,7 cm
b. Tabung 2 = = 0,12 cm
6 cm
0,5 cm
c. Tabung 3 = = 0, 08 cm
6 cm
01 cm
d. Tabung 4 = = 0,02 cm
6 cm
0 cm
e. Tabung 5 = = 0 cm
6 cm
2. Konsentrasi awal Fe3+
a. Tabung 2
[Fe(NO3)3]= 0,2 M
V1 x M1 = V2 x M2
10 mL x 0,2 M = M2 x 25 mL
0,2 M x 10 mL
M2 =
25 mL
M2 = 0,08 M
b. Tabung 3
V1 x M1 = V2 x M2
10 mLx 0,08 M = M2. 25 mL
10 mL x 0,08 M
M2 =
25 mL
M2 = 0,032 M
c. Tabung 4
V1 x M1 = V2 x M2
10 mLx 0,32 M = M2. 25 mL
10 mL x 0,32 M
M2 =
25 mL
M2 = 0,0128 M
d. Tabung 4
V1 x M1 = V2 x M2
10 mLx 0,0128 M = M2. 25 mL
10 mL x 0,0128 M
M2 =
25 mL
M2 = 0,00512 M
3. Konsentrasi standar
nSCN- = M x V = 0,002 M x 5 mL = 0,01 mmol
nFe3+ = M x V = 0,2 M x 5 mL = 1 mmol
Fe3+ + SCN- FeSCN2+
Mula-mula: 1 mmol 0,01 mmol -
Bereaksi: 0,01 mmol 0,01 mmol 0,01 mmol
Setimbang: 0,99 mmol - 0,01m mol
𝑛 0,01 𝑚𝑜𝑙
[FeSCN2+] = 𝑉𝑡𝑜𝑡𝑎𝑙 = = 1 × 10-3 M
10 𝐿

4. Konsentrasi FeSCN2+ setelah kesetimbangan


[FeSCN2+] = perbandingan tinggi x konsentrasi standar
a. Tabung 1
[FeSCN-] = 1 cm x 1.10-3 M = 1 x 10-3 M
b. Tabung 2
[FeSCN-] = 0,12 cm x 1.10-3 M = 0,12 x 10-3 M
c. Tabung 3
[FeSCN-] = 0,08 cm x 1.10-3 M = 0,08 x 10-4 M
d. Tabung 4
[FeSCN-] = 0,02 cm x 1.10-3 M = 0,02 x 10-3 M
e. Tabung 5
[FeSCN-] = 0 cm x 1.10-3 M = 0 x 10-2 M
2. Konsentrasi Fe3+ pada keadaan setimbang
a. Tabung 1
[Fe3+] = [Fe3+] awal – [FeSCN2+] setimbang
(200 x 10-3) M – (1 x 10-3) M = 199 x 10-3 M
b. Tabung 2
[Fe3+] = [Fe3+] awal – [FeSCN2+] setimbang
(80 x 10-3) M – (0,63 x 10-3) M = 79,3 x 10-3 M
c. Tabung 3
[Fe3+] = [Fe3+] awal – [FeSCN2+] setimbang
(32 x 10-3) M – (0,17 x 10-3) M = 31,8 x 10-3 M
d. Tabung 4
[Fe3+] =[Fe3+] awal – [FeSCN2+] setimbang
(12,8 x 10-3) M – (0,08 x 10-3) M = 12,7 x 10-3 M
e. Tabung 5
[Fe3+] = [Fe3+] awal – [FeSCN2+] setimbang
(5,12 x 10-3) – (0,07 x 10-3) = 5,1 x 10-3 M
3. Konsentrasi SCN- pada keadaan setimbang
[SCN-] = [SCN-] awal – [FeSCN2+] setimbang
a. Tabung 1
[SCN-] = [SCN-] awal – [FeSCN2+] setimbang
(2 x 10-3) M – (1 x 10-3) M = 1 x 10-3 M
b. Tabung 2
[SCN-] = [SCN-] awal – [FeSCN2+] setimbang
(2 x 10-3) M – (0,12 x 10-3) M = 1,88 x 10-3 M
c. Tabung 3
[SCN-] = [SCN-] awal – [FeSCN2+] setimbang
(2 x 10-3) M – (0,08 x 10-3) M = 1,92 x 10-3 M
d. Tabung 4
[SCN-] = [SCN-] awal – [FeSCN2+] setimbang
(2 x 10-3) M – (0,02 x 10-3) M = 1,98 x 10-3 M
e. Tabung 5
[SCN-] = [SCN-] awal – [FeSCN2+] setimbang
(2 x 10-3) M – (0) M = 2 x 10-3 M
4. Harga kosntanta pada keadaan setimbang
a. [Fe3+][SCN-][FeSCN2+]
1.) Tabung 1
Kc = (199 x 10-3 M) (1 x 10-3 M) (1 x 10-3 M)
= 199 x 10-9 M3
2.) Tabung 2
Kc = (79,3 x 10-3 M) (1,88 x 10-3 M) (0,12 x 10-3 M)
= 17,9 x 10-9 M3
3.) Tabung 3
Kc = (31,8 x 10-3 M) (1,92 x 10-3 M) (0,08 x 10-3 M)
= 4,9 x 10-9 M3
4.) Tabung 4
Kc = (12, 7 x 10-3 M) (1,98 x 10-3 M) (0,2 x 10-3 M)
= 0,5 x 10-9 M3
5.) Tabung 5
Kc = (5,1 x 10-3 M) (2 x 10-3 M) (0 M)
= 0 M3
[Fe3+ ][FeSCN2+ ]
b.
[SCN− ]

1.) Tabung 1
(199 x 10−3 M)(1 x 10−3 M)
Kc =
(1 x 10−3 M)

= 199 x 10-3 M
2.) Tabung 2
(79,3 x 10−3 M)(0,12 x 10−3 M)
Kc =
(1,88 x 10−3 M)

= 5,1 x 10-3 M
3.) Tabung 3
(31,8 x 10−3 M)(0,08 x 10−3 M)
Kc =
(1,92 x 10−3 M)

= 1,3 x 10-3 M
4.) Tabung 4
(12,7 x 10−3 M)(0,2 x 10−3 M)
Kc =
(1,99 x 10−3 M)

= 0,1 x 10-3 M
5.) Tabung 5
(5,1 x 10−3 M)(0 M)
Kc =
(2 x 10−3 M)

= 0 x 10-3 M
[FeSCN2+ ]
c.
[Fe3+ ][SCN− ]

1.) Tabung 1
1 x 10−3 M
Kc =
(199 x 10−3 M)(1 x 10−3 M)

= 5,03 M-1 × 10-3 M


2.) Tabung 2
0,12 x 10−3 M
Kc =
(79,3 x 10−3 M)(1,88 x 10−3 M)

= 3,12 × 10-3 M
3.) Tabung 3
0,08 x 10−3 M
Kc =
(31,8 x 10−3 M)(1,92 x 10−3 M)

= 4,83 × 10-3 M
4.) Tabung 4
0,2 x 10−3 M
Kc =
(12,7 x 10−3 M) (1,98 x 10−3 M)

= 3,12 x 10-3 M-1


5.) Tabung 5
0M
Kc =
(5,1 x 10−3 M)(2 x 10−3 M)

=0M

Vous aimerez peut-être aussi