WOLOF
vous croiserez parfois, surtout en brousse, des gens qui parlent Sérère, Peulh,
Toucouleur, Lébou, ...
Pour vous faire comprendre, mais surtout pour leur faire plaisir (ou les
amuser...),
EXPRESSIONS
Bonjour! : Salamalekum
Réponse au Bonjour : Malekum salam
Caabi: Clef
Tëg: jouer (de la musique)
Gëm: Croire
Ñaar: Deux
Ubbi: Ouvrir
Xam: Savoir, connaître
Mbaar: Un abris, une tente
Ndax ?: Est ce que ?
Ngelaw: Vent
Je: Dama
Tu: Danga
Il ou Elle: Dafa
Nous: Dañu
Vous: Dangeen
Ils ou Elles:
Deñu
COMPTER
Un: Benn
Deux: Ñaar
Trois: Ñett
Quatre: Ñent
Cinq: Juroom
Mille: Junni
DICTIONNAIRE/ABECEDAIRE:
accueillir : v. teeru
acheter : v. jënd
adulte : n. mag
agir : v. jëf
agréable : adj. neex
aide : n. ndimmal
aimer : v. bëgg
air : n. ngelaw
aller : v. dem
allumer : v. taal
ami(e) : n. xarit
amour : n. mbëggeel
année : n. at
appeler : v. woo
apprendre : v. jang
après-midi : n. ngoon
arachide : n. gerte
arbre : n. garap
argent : n. xaalis (métal et monnaie)
arriver : v. agsi
assis (être) : v. toog
assister à : v. seetaan
association : n. mbootaaj
attacher : v. fas, takk
attendre : v. xaar
aube : n. fajar
aujourd'hui : adv. tej
aussi : adv. itam
avec : prep. ak
aveugle : n. adj. gumba
avion : n. roppëlaan
avoir : v. am, n. am-am
Baigner : v. sangu
Bailler : v. obbëli
Baobab : n. guy
Barracuda : n. sëddë
Bas : adj. suufe
Beau : adj. rafet
Beaucoup : adv. bare
Beauté : n. taar
Bébé : n. liir
Bijou : n. takkay
Blague : n. caaxaan
Blaguer : v. caaxaan
Blanc : adj. n. weex
Blesser : v. gaañu
Bleu : adj. n. baxa
Boeuf : n. nag
Boire : v. naan
Bon : adj. baax
Bonbon : n. tangal
Bouche : n. guemiñ
Bracelet : n. lam
Bras : n. loxo
Bruit : n. coow
Brûler : v. lakk
C
Dame : n. soxna
Danse : v. fecc
Debout : adv. taxaw
Débuter : v. door
Dehors : adv. biti
Déjeuner : n. v. ndekki
Demain : n. ëllëk
Demander (interroger) : v. laaj
Demander (une faveur) : v. ñaan
Demi : n. adv. xaaj
Dent : n. bëñ
Dépêcher (se) : v. gaawantu
Derrière : adv. ginnaaw
Descendre : v. wacc
Deshabiller : v. simmeeku
Désirer : v. bëgg
Dessous : adv. suuf
Dessus : adv. kow
Deux : n. ñaar
Devant : adv. kanam
Différent : adj. wuute
Difficile : adv. jafe
Digérer : v. reesal
Dimanche : n. dibeer
Dîner : n. reer
Dire : v. wax
Distance : n. diggante
Dix : n. fukk
Doigt : n. baaraam
Donner : v. jox
Dormir : v. nelaw
Eau : n. ndox
Echanger : v. wecci
Eclair : n. melax
Ecouter : v. deglu
Ecrire : v. bind
Ecriture : n. mbind
Eléphant : n. ñey
Empêchement : n. ndog
Emporter : v. yobbu
Enfant : n. xale
Enlever : v. dindi
Entendre : v. degg
Entrer : v. dugg
Envelopper : v. ëmb
Epaule : n. mbagg
Epine : n. deg
Epouse : n. jabar
Epouser : v. takk
Epoux : n. jëkër
Espoir : n. yaakaar
Essayer : v. jeem
Essuyer : v. fomp
Eteindre : v. fey
Eternuer : v. tisooli
Etranger : n. ngan
Européen : n. tubaab
Excuser : v. baal
Fable : n. leeb
Fabriquer : v. defar
Face : n. kanam
Facile : adj. yomb
Faim : n. xiif , v. avoir faim : xiif
Faire : v. def
Fatiguer : v. soon
Femme : n. jigeen
Fermer : v. ub
Fesse : n. taat
Fête : n. xew
Feu : n. safara
Fleuve : n. dex
Fou : n. adj. dof
Frais : adj. sedd
Frapper : v. door
Froid : n. adj. sedd
Fumer : v. tux
Gamin : n. gune
Gauche : n. cammooñ
Gentil : adj. baax
Girafe : n. njamala
Goûter : v. mos, ñam
Grand-parent : n. maam
Guide : n. njiit
Habiller : v. solu
Habitude : n. aada
Hameçon : n. oons
Héberger : v. doloo
Heure : n. waxtu
Hier : n. demb
Histoire (conte) : n. leeb
Hivernage : n. nawet
Hôte : n. gan
Huître : n. yoxos
Humide : adj. toy
Hyène : n. bukki
Pas de K
Main : n. loxo
Maintenant : adv. leegi
Maison : n. kër
Malade : adj. feebar
Maladie (être) : feebar
Malhonnête (être) : dëng
Malin : adj. muus
Manger : v. lekk
Manioc : n. ñambi
Manquer : v. ñakk
Marchander : v. waxaale
Marchandise : n. njaay
Mardi : n. talaata
Mari : n. jëkër
Mariage : n. sey
Mariée : n. seyt
Marier (se) : v. sey
Matin : n. suba
Mauvais (être) : bon
Méchant (être) : soxor
Mentir : v. fen
Mer : n. geej
Merci : jërë-jëf
Mercredi : n. allarba
Mère : n. yaay
Message : n. battaxal
Mesurer : v. natt
Mille : n. junni
Mince (être) : tuuti, sew
Mois : n. weer
Mordre : v. matt
Mort : n. dee
Mouillé (être) : tooy
Mourir : v. dee
Moustique : n. yoo
Moustiquaire : n. sanke
N
Nager : v. feey
Naissance : n. juddu
Négliger : v. sofental
Nettoyer : v. fomp
Neuf : num. juroom
Neuf : adj. bees
Nez : n. bakkan
Noir : n. adj. ñuul
Nombreux : adj. bari
Non : adv. deedeet
Nord : n. bëj-gannaar
Nouveau : n. adj. bees
Nuage : n. niir
Nuit : n. guddi
Obéir : v. deggal
Obligation : n. wareef
Obscurité : n. lëndëm
Obtenir : v. jot
Océan : n. geej
Odeur : n. xet
Oeil : n. bët
Oeuf : n. nen
Offrir : v. maye
Oiseau : n. picc
Ombre : n. ker ou keppar
Or : n. wurrus
Oreille : n. nopp
Os : n. yax
Oublier : v. fatte
Ouest : n. sowu
Oui : adv. waaw
Ouvrir : v. ubbi
Pagne : n. sër
Pain : n. mburu
Paix : n. jamm
Paludisme : n. sibbiru
Pardon ! : baal ma !
Pardonner : v. ball
Parler : v. wax
Partir : v. dem
Payer : v. fey
Pays : n. reew
Pêcher : v. napp
Pénis : n. kooy
Penser : v. xalaat
Perdu (être) : reer
Personne : n. nit
Petit : adj. ndaw, tuuti
Peu : n. adv. tuuti
Peuple : n. askan
Peur : adj. ragal
Pied : n. tank
Piment : n. kaani
Pirogue : n. gaal
Plage : n. tefes
Plaire : v. neex
Plaisanter : v. caaxaan, fo, kaf
Plaisir : n. banneex
Pleurer : v. jooy
Pluie : n. taw
Poil : n. kawar
Poisson : n. jën
Porc : n. mbaam
Poser : v. teg
Posséder : v. am, moom
Poulet : n. ganaar
Pour : prep. ndax
Pourquoi : lu tax
Pourrir : v. nëp
Pourtant : ndaxam
Poussière : n. pënd
Premier : n. adj. jëkk
Prendre : v. jël, fab
Presser (se) : v. gaawantu
Propre : adj. set
Python : n. yeew
Q
Raconter : v. nettali
Rapide : adj. gaaw
Raser (se) : v. wattu
Rassasié (être) : v. suur, regg
Rattraper : v. dab
Refuser : v. bañ
Regarder : v. xool
Regretter : v. reccu
Remercier : v. gërëm
Rencontrer : v. daje
Rentrer (chez soi) : v. ñibbi
Reposer (se) : v. noppalu
Rester : v. des
Rêve : n. gent
Réveiller (se) : v. yeewu
Rhume : n. xurfaan, soj
Rien : pron. n. adv. dara
Rire : v. ree
Riz : n. ceeb
Rouge : adj. xonq
Sable : n. suuf
Sale (être) : v. tilim
Saluer : v. nuyu
Samedi : n. gaawu
Satisfait (être) : v. beg
Savoir : v. xam
Secours : n. ndimmal
Sentir : v. xeeñ
Sexe : n. lëf
Soif : adj. mar
Soleil : n. jant
Sommeil (avoir) : v. et n. nelaw
Sortir : v. gennë
Souhaiter : v. yeene
Sourire : n. v. reer
Suer : v. ñaq
Sueur : n. ñaq
Suivre : v. topp
Tache : n. gakk
Taire (se) : v. noppi
Tamarin : n. daqaar
Tamarinier : n. daqaar
Taquiner : v. tooñ
Taxe : n. juuti
Terre : n. suuf
Tête : n. bopp
Thé : n. attaaya
Thon : n. waxandor
Tomber : v. daanu
Tôt : adv. teel
Toucher : v. lamb, laal
Tousser : v. sëqat
Toux : n. sëqat
Travail : n. ligeey
Travailler : v. ligeey
Trente : n. fanweer
Tresse : n. lett
Tresser : v. lett
Trois : n. ñett
Vaccin : n. ñakk
Vacciner : v. ñakk
Vache : n. nak
Vagin : n. kanam
Vague : n. ginnax
Vendredi : n. ajjuma
Venir : v. dikk, ñëw
Vent : n. ngelaw
Vente : n. njaay
Ventre : n. biir
Vérité : n. dëgg
Viande : n. yapp
Vider : v. yulli
Village : n. dëkk
Ville : n. dëkk
Visage : n. kanam
Visiter : v. seet
Voir : v. xool, giss
Voix : n. baat
Voler (dérober) : v. sacc
Voler (se déplacer dans l’air) : v. naaw
Voyage : n. tukki
Voyager : v. tukki
pas de W
pas de X
Z
pas de z
Expressions:
Français Wolof