ALGE
Alge se odlikuju specifičnim vegetativnim telom
koje se zove talus.
Veličina talusa algi varira pa postoje tzv. mikro
alge i makro alge.
Ono što alge razlikuje od viših biljaka je upravo
njihovo telo – talus, koji koliko god bio
složene građe, nikada nije podeljen na
stablo, koren i list.
Alge su tipični stanovnici vodenih staništa, iako
se mogu naći i izvan vodene sredine. Naziv
ovih organizama potiče od latinske reči algae
i u bukvalnom prevodu znači morska trava. U
biološkom smislu alge pripadaju nižim
biljkama koje poseduju pigment hlorofil i
vrše procese fotosinteze.
Alge su eukarioti, osim Cyanobacteria
(Cyanophita, Cianobacteriophyta) koje su
prokarioti.
Crvene Alge (Rhodophyta)
- rodofiti su veoma stara grupa algi (oko
milijardu i 2 stotine miliona godina)
- ime po boji talusa (crvena nijansa)
- većina od 4000 vrsta naseljava topla mora i ne
podnose velika kolebanja temperature
- oko 200 vrsta naseljava tekuće hladne i čiste
vode
- pričvršćuju se za stijene, ljuske životinja ili
predmete u vodi
- najveći broj rodofita su višećelijski organizmi
- mali broj rodofita su jednoćelijski i kolonijski
organizmi
- Batrachospermum se nalazi u slatkim vodama
- Corallina i Lithothamnion imaju čvrst talus
zbog prisustva krečnjaka
- Porphyra dostiže dužinu oko 1m
- Delesseria je krupna, žbunasta alga a dijelovi
talusa liče joj na list
Građa vegetativne ćelije
- veg.ćelija je obavijena ćel.zidom koji je
dvoslojan (celuloza i pektin)
- spolj.sloj je od pektina, mek i bubri u vodi
(sluzave alge) ili je tvrd (nagomilavanje
krečnjaka)
- u centru ćelije je krupna vakuola a uz ćelijski
zid je bezbojna citoplazma
- u citoplazmi je jedno jedro i pojedinačne ili
brojne hromatofore (rodoplasti)
- u rodoplastima ima više grupa pigmenata:
hlorofil a i d (zelena), karotin
(narandžasta),ksantofil, fikobilini (crvene i
plave)....pa crvene alge imaju različite boje
(uvijek nijansa crvene)
- u velikim morskim dubinama (crvena boja) a u
plićim morskim dubinama (žuta, žutozelena,
blijedocrvena)
- proizvod fotosinteze im je ugljeni hidrat
(floridea skrob)
Građa talusa
- talus je končast, listast ili korast
- najčešće je končast talus, pri čemu se niti jako
isprepletu tako da končasta građa nije
odmah uočljiva (prividno parenhimatozan
talus – tj poprečni presjek podsjeća na pravo
tkivo biljaka)
- može biti i parenhimatozan talus(krupan i
višeslojan), jednoosovinski talus (razgranata
nit ima centralan položaj u talusu) i
višeosovinski talus (više razgranatih niti
centralno postavljene u snopić)
Razmnožavanje
- vegetativno (diobom ćelije, raskidanjem
kolonije, raskidanjem niti,otkinutim
djelovima talusa)
- sporulativno (putem nepokretnih spora)
- polno (netipična oogamija – gameti nisu
pokretni) (nastaje zigot)
- polni i bespolni načini se ciklično smjenjuju
Klasifikacija
- sistematičari ih svrstavaju u 2 klase, više
redova i porodica
Uloga
- za proizvodnju organskih supstanci i kiseonika
u morima
- kao sklonište od grabežljivaca u morima
- izvor hrane (japanci vole porfiru)
- osušene crvene alge – hrana za životinje
- za dobijanje agar-agar želatinozne tvari
(kozmetika, prehrambena industrija)
- za pravljenje kapsula za lijekove
- hranljiva podloga u laboratorijama (za gljivice
i bakterije)
Mrke alge (phaeophyta)

- feofite su veoma stara grupa algi

- visok nivo razvijenosti tokom evolucije (morfologija, anatomija, razmnožavanje)
- mrke (smeđe) su boje
- najviše ih ima u hladnim morima na dubini od 6-15m
- u slatkim vodama su rijetke
- na dnu često obrazuju livade i šume
- endemska vrsta u Jadranskom moru je bračić (Fucus virsoides)

Građa vegetativne ćelije

- veg.ćelija je obavijena ćel.zidom koji je dvoslojan (celuloza i pektin)

- spolj.sloj je od pektina, mek i bubri u vodi (sluzave alge) ili je tvrd (nagomilavanje krečnjaka)
- u centru ćelije je krupna vakuola a uz ćelijski zid je bezbojna citoplazma
- u citoplazmi je jedno jedro i brojne sitne hromatofore (feoplasti)
- u feoplastima ima više grupa pigmenata: hlorofil a i c (zelena), karotin (narandžasta), i posebno
specifičan ksantofil (žuto mrka boja)
- proizvod fotosinteze im je ugljeni hidrat tj polisaharid laminarin

Građa talusa

- sve su višećelijske (nema jednoćelijskih i kolonijskih)

- rijetko imaju končast, korast ili listast talus
- većina ima kormoidan talus (vidljiv okom, a zna da naraste i nekoliko desetina metara – Macrocystis
pyrifera)
- takve sa kormoidnim talusom su izgrađene od ćelija različite veličine, oblika i funkcije - - u pogledu
morfologije i anatomije su evoluciono najnaprednije od svih algi

Razmnožavanje

- vegetativno (otkinutim djelovima talusa)

- sporulativno (putem pokretnih i nepokretnih spora)
- polno (izogamija – gameti istog oblika, veličine i pokretljivosti ili heterogamija – gameti nisu iste
veličine i pokretljivosti ili oogamija)
- uobičajena je ciklična pravilna smjena gametofita na kojem se stvaraju gameti i sporofita na kojem
se stvaraju spore
- smjena je ili izomorfna (gametofit i sporofit isti po obliku i veličini) ili je heteromorfna

Klasifikacija

- svrstane su u tri klase (1 klasa sa izomorfnom smjenom, 2 klasa sa heteromorfnom smjenom, 3

klasa nema smjenu „generacija i najnaprednija je)

Uloga

- za proizvodnju organskih supstanci i kiseonika u morima

- kao sklonište od grabežljivaca u morima
- za ishranu čovjeka i životinja
- u prehrambenoj, tekstilnoj i farmaceutskoj industriji
- kao đubrivo za zemlju
Silikatne alge - dijatomeje (Bacillariophyta)

- bacilariofite su alge mikroskopske veličine

- jedna od najmlađih grupa algi (prije 150 miliona godina)
- najčešće se one mogu naći u prirodi jer su se najbolje prilagodile raznim uslovima
- široko rasprostranjene: u slatkoj i slanoj vodi, u zemljištu, vlažnim stjenama, ledu, temalnim
vodama itd
- ipak ih je najviše u vodama (neke lebde u vodi kao planktoni, a neke su na dnu)
- one su jednoćelijski i kolonijalni organizmi

Građa vegetativne ćelije

- veoma specifična ćelija – liči na kutiju sa poklopcem

- čvrsti silikatni omotač – teka (theca) se sastoji od „poklopca“ (epiteka) i „kutije“ (hipoteka)
- na teki se nalaze brojni otvori (veza citoplazme i spoljne sredine)
- često imaju i šav koji se zove rafa (rapha)
- vakuola je u centralnom dijelu ćelije
- uz oklop je citoplazma
- ponekad imaju citoplazmatični mostić koji prolazi kroz vakuolu (nekad je i jedro u mostiću)
- u hromatofori (hloroplasti) sadrže: hlorofil a i c, karotin i dijatomin (vrsta ksantofila)
- proizvod fotosinteze im je ugljeni hidrat tj polisaharid hrizolaminarin

Razmnožavanje

- razmnožavaju se vegetativno (diobom ćelije ili raskidanjem kolonije) i polno

- dioba ćelije je veoma specifična zbog silikatnog oklopa (razdvajaju se epiteka i hipoteka)
- diobom ćelije svaka kćerka ćelija dobija polovinu oklopa od majke a manji dio oklopa sama
nadogradi
- posledica toga je da je uvijek jedna kćerka veličine majke a druga kćerka je manja
- e sad je problem što silikatni oklop ne daje mogućnost da ćelija raste pa usled stalnih dioba dolazi
do smanjivanja veličine kod polovine kćerki ćelija (a to bi dovelo do nestanka algi)
- rješenje je u polnom razmnožavanju tj iz zigota nastaju auksospore (tanku opnu ima i može da raste
pa kad dovoljno naraste onda dobije silikatni oklop)
- izogamije, hetergamije i oogamija

Klasifikacija

- svrstane su u dvije klase (classis) na osnovu simetrije ljuske:

a) Centrophyceae (ljuska je cilindrična, sočivasta ili prizmatična... nemaju šav...radijalna simetrija)

b) Pennatophyceae (ljuska je kao štapić, prav ili kao slovo S, imaju šav,..simetrija je bilateralna)

Uloga

- kao hrana za vodene životinje (planktonski oblici) jer su puni bjelančevina, masti, vitamina...
- za priozvodnju kiseonika u vodama
- u građevini i drugim granama industrijem. (od njihovog oklopa se tokom dugo vremena taložio
tvrdi materijal – dijatomit)
Zelene alge (Chlorophyta)

- Hlorifiti su baš zelene boje

- ima ih preko 10.000 vrsta
- najkopleksnija su grupa algi (složenost ćelije, građa talusa, razmnožavanje itd)
- nalaze se uglavnom u slatkim vodama ali ih ima i u slanim, na vlažnim stjenama, zemljištu, kori
drveta, aerofiti (u vazduhu), u unutrašnjosti životinja
- autotrofni su (sami proizvode sebi hranu)

Građa vegetativne ćelije

- odlike tipičnih biljnih ćelija

- ćelijski zid (više celoluze a manje pektina) + krupna vakuola + citoplazma (uz ćel.zid)
- jedro je u citoplazmi
- hromatofore (hloroplasti) stvaraju pigmente: najviše ima hlorofil a i b (isti odnos kao kod viših
biljaka) + karotini + ksantofil
- imaju tjelašca (pirenoidi) u kojima se gomila proizvod fotosinteze (rezervna tvar) tj polisaharid
skrob

Građa talusa

- veoma raznovrsni
- mogu biti: jednoćelijski (nemaju ćel zid a imaju bičeve), jednoćelijski (imaju ćel zid, nemaju bičeve
tj nisu pokretne), kolonijski (puno jednoćelijskih u koloniji), sifonalne (jedna čelija sa velikim
brojem jedara i krupnim talusom), višećelijske (končaste, parenhimatozne koji su najčešće
kormoidni)

Razmnožavanje

- vegetativno (diobom ćelije, raskidanjem kolonije, raskidanjem niti,otkinutim djelovima talusa)

- sporulativno (putem pokretnih i nepokretnih spora)
- polno (izogamija – gameti istog oblika, veličine i pokretljivosti ili heterogamija – gameti nisu iste
veličine i pokretljivosti ili oogamija ili konjugacija )

Uloga

- za proizvodnju kiseonika i organskih supstanci u vodama

- za ishranu čovjeka (salata)
- osušene se koriste za ishranu životinja
- kao đubrivo
- za istraživanja u medicini

Euglenoidne alge – Zelena Euglena (Euglenophyta)

a) stanište: u slatkim vodama sa stajaćom toplom vodom (bare, ribnjaci) ali ih ima i u slanim
b) građa: jednoćelijske alge, nemaju ćelijski zid, ćeliju obavija elastična pelikula, naprijed je
udubljenje („ždrijelo“) koje su unutra nastavlja u „rezervoar“, uz rezervoar su kontraktilne
vakuole, kreće se pomoću biča, ima očnu mrlju (osjetljiva na svjetlost), jedro je krupno,
hloropolasti sa hlorofilom a i b + karotini + ksantofil (kao zelene alge)
c) hrani se autotrofno (fotosinteza) i heterotrofno (organskim supstancama iz sredine)
d) razmnožava se bespolno tj vegetativno (dioba ćelije)
e) značaj: za proizvodnju kiseonika, za prečišćavanje voda
f) filogenija: položaj između biljaka i životinja
Zlataste alge

a) stanište: u slatkim vodama sa stajaćom toplom vodom (bare, ribnjaci) ali ih ima i u slanim
b) građa: jednoćelijske i kolonijalne, kreću se bičevima ili ameboidno, imaju hlorofil a i c,
karotin i ksantofil
c) hrani se autotrofno
d) razmnožava se vegetativno (dioba ćelije) , sporama ali i polno
e) značaj: lancu ishrane

Žuto – zelene alge

a) stanište: u slatkim vodama

b) građa: : jednoćelijske, kolonijalne i višećelijske, pigmenti: karotin i ksantofil, ćelijski zid od
pektina, silicijuma , gvožđa i kalcijuma
c) autotrofni
d) bespolno i polno
e) proizvođači (lanac ishrane)

Hara (Chara)

a) stanište: u slatkim vodama

b) građa: talus je kormoidan (razgranat) i pršljenaste građe, pričvršćeni za tlo, imaju hlorofil
a i b. karotin, ćelijski zid od celuloze, rezervna materija je skrob, ćelije sa velikim
vakuolama
c) autotrofi
d) vegetativno i polno
e) proizvođači (lanac ishrane)