ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ

សាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាល

Royal School of Administration

់ ំនាន្់ទី១០
សិសសមន្តន្រីជាន្់ខពសជ

មុខវិជាជៈ អាសា៊ាន្ (ក្រវត្រិ សាារ័ន្ សមិទធផល)

លលខរូដ្ថ្ននរ់ៈ ល ោះលររ

រិច្ច រក្សាវក្ជាវសរអ
ី ំពី

លសច្ររីសលងេរអំពីផផន្ រលំអិត្ររស់
សហគមន្៍ន្លោបាយសន្ិរសខ
ុ អាសា៊ាន្២០២៥
ផណនា ំ ន្ិងរលក្ងៀន្លោយលលារសាន្តសារចារយៈ សិរ លហងឡង
ុ
លរៀរលរៀងលោយសិសស៖

១. លលារ ឆន្ រូល ២. រញ្ញ

ា លអារ សំអាង

៣. លលារ អូន្ យូអុី ៤. រញ្ញ

ា ហម លី

៥. លលារ អិន្ សុគា ៦. លលារ ស៊ាន្

ុ សារ ី

ឆ្ន ំសិរា ២០១៨-២០១៩

 មាតិកា

I. សេចក្ដីស្ដើ ម ............................................................................................... 2

II. ប្រវតតិ និ ង សោលរំ ណងររេ់េហគមន៍ ន សោបាយេនតិ េខ

ុ អាស៊ា ន............ 2

១.១ របវត្តិ ននការកកកើ ត្ អាស៊ា ន ........................................................................... 2

១.២ របវត្តិ ននការកកកើ ត្ សហគមន៍ន កោបាយសនិត សុ ខ អាស៊ា ន ...................................... 3

III. លក្ខណៈេមបតតិ និ ង ធាតុ ្ស ំេំខា ន់ ៗ ននេហគមន៍ ន សោបាយេនដិ េខ

ុ អាស៊ា

នឆ្ន២
ំ ០២៥ ................................................................................................. 4

A.ធាត្ុ សំ ខា ន់ ទើ ១៖ អាស៊ា នជាសហគមន៍ ដដលកោរពកោលការណ៍ ជំ រុ ញ ឲ្យរបជាជនចូ ល រួម ..... 5

និ ង កតត ត្កលើ របជាជន ....................................................................................... 5

B.ធាត្ុ សំ ខា ន់ ទើ ពើ រ ៖ ត្ំ ប ន់ ដដលមានសនតិភា ព សនតិ សុ ខ និ ង កសថ រ ភាព ................................ 6

C.ធាត្ុ សំ ខា ន់ ទើ បើ ៖ មជឈមណឌ លអាស៊ា នកនុងត្ំ ប ន់ ថា មវ នត័ និ ង ការសំ ឡឹង កមើល កៅពិ ភ ពកោកខាង
ករៅ ........................................................................................................... 9

D.ធាត្ុ សំ ខា ន់ ទើ បួ ន ៖ ការពរងឹ ង នូ វ សមត្ថ ភា ពសថ ប័ន អាស៊ា ន និ ង វត្ត មា នអាស៊ា ន ................ 10

IV. ការអនុ វ តត ន៍ និ ង ការពិ និ តយស ង

ើ វិ ញ .................................................... 11

១. យនត កា រននការអនុ វ ត្ត ន៍ ............................................................................... 11

២. ធនធាន ................................................................................................ 11

៣. ទំ នា ក់ ទំ ន ង ............................................................................................ 11

៤. ការពិ និ ត្យកឡើង វ ិញ .................................................................................... 11

V. សតើ ក្ មពុ ជាគួ រ សប្តៀមខលួនបររណាេប្មារ់ េហគមន៍ ន សោបាយេនដិ េ ខ

ុ អាស៊ា ន

ឆ្ន ២
ំ ០២៥? ............................................................................................... 12

១. បញ្ហា របឈមរបស់ ក មពុ ជាកនុ ងបរ បទ

ិ APSC ........................................................ 12

២. ដំ ក ោះរសយសរមាប់ ករត្ៀមខលួ នមុ ន ឆ្ន ២

ំ ០២៥ .................................................. 13

VI. សេចក្ដីេ ននិ ដ្ឋា ន .................................................................................... 14

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 1
I. សេចក្ដីស្ដើ ម

បនាទ ប់ ពើស ង្គ្រា មកោកកលើ ក ទើ ២ រត្ូ វ បានបញ្ច ប់ ចរនត ស កលភាវូ ប នើ យ កមម រត្ូ វ បានបំ ផុស កឡ ើង
ទូ ទ ំង ពិ ភ ពកោកតាមរយៈការចងរកងកឡង
ើ ជាសមាគមននរបកទសកៅតាមត្ំ ប ន់ កផេងៗ ដដលកៅថា
“អងា កា រអនត រ ជាត្ិ ” ជាពិ កសសអងា កា រសហរបជាជាត្ិ ជា គរមូ ។ ចំ ដណកឯកៅកនុ ងត្ំ ប ន់ អា សុ ើ អា កគន យ៍
អងាការអនតរជាត្ម
ិ ួយរត្ូវបានបកងកត្
ើ កឡង
ើ កដើមបធា
ើ នាបាននូ វសថរិ ភាពកនុងត្ំបន់ កៅថា “សមាគមរបជាជាត្ិ
អាសុ ើ អា កគន យ៍ - អាស៊ា ន”។ រហូ ត្ មកដល់ ប ចចុ បបនន កនោះ រពោះរាជា ចរកកមពុ ជាបានចូ ល ជាសមាជិ ក
កពញសិ ទធិ ននសមាគមរបជាជាត្ិ អា សុ ើ អា កគន យ ៍ “អាស៊ា ន”បានជិ ត្ ១៩ឆ្ន កំ ហ យ
ើ ។ កនុ ងរយៈកពលជិ ត្ ២
ទសវត្េន៍កនោះ កមពុជាបានចូ លរួមចំដណកោ៉ាងសកមមកុ ងក
ន ិចចការដែរកាសនតិភាព សថិរភាព និងសនតិសុខកៅ
ទូ ទ ំង ត្ំ ប ន់ អា សុ ើ អា កគន យ៍ ក៏ ដូ ច ជាពិ ភ ពកោកទំង មូ ល ជាពិ កសសកលើ ប ញ្ហា របឆ្ំង អំ កពើ កភរវកមម ។
សមាគមកនោះបានកធវើ កា រវ ិវត្ត ន៍ ខួ ល នជាបនត ប នាទ ប់ កដើ មប ើកាល យខលួ នជាអងា កា រត្ំ ប ន់ មួ យ ដដលមាន
ភាពរ ងមាំ
ឺ ជា របកោជន៍ ដ ល់ រ ដឋ ជា សមាជិ ក កហត្ុ កនោះកហើយ កទើ ប បនត ព រងឹ ង នូ វ រចនាសមព័ នធ រ បស់ ខួ ល ន
ដដលអងាការកនោះ បានដបងដចកជាសហគមន៍ចំនួន ៣ រួមមាន៖ សហគមន៍នកោបាយសនតិសុខអាស៊ាន
(APSC) សហគមន៍ កសដឋ កិ ចច អា ស៊ា ន(AEC) សហគមន៍ស ងា ម វបបធម៌អា ស៊ា ន(ASCC)។ កនុង
ចំក មសហគមន៍ទង
ំ បើ កគសកងកត្កឃញ ៏ ំខាន់របស់សហគមន៍នកោបាយសនតិសុខអាស៊ាន
ើ ពើមុខររដស
កនុ ងការពរងឹ ង សនតិ សុ ខ សនតិ ភា ព និ ង កសថ រ ភាពរបស់ របកទសសថិ ត្ កនុ ងត្ំ ប ន់អា សុើ អា កគន យ ៍។ កោយសរ
កមើ ល កឃើញ ពើ ត្ួ នា ទើ ដ៏ សំ ខា ន់រ បស់ ស ហគមន៍ ន កោបាយសនតិ សុ ខ អាស៊ា ន ការសិ ការសវរជាវកនោះ
នឹ ង ផដ ល់ កសចកដើ ស កងេ ប អំ ពើ “ដផនការលំ អិត្ របស់ ស ហគមន៍ន កោបាយសនតិ សុ ខ អាស៊ា នឆ្ន ២
ំ ០២៥”
រួម ទំង បទវ ិភាគសុ ើ ជ ករៅអំ ពើ “ការករត្ៀមលកេ ណៈរបស់ ក មពុ ជាកដើ មបើអ នុ វ ត្ត ស ករមចបាននូ វ ដផនការ
APSCកនោះ”។

II. ប្រវតតិ និ ង សោលរំ ណងររេ់េហគមន៍ ន សោបាយេនតិ េខ

ុ អាស៊ា ន

១.១ របវត្តិននការកកកើត្ អាស៊ាន

ដំ បូ ង សមាគមមួ យ ដដលមានក្មោះថា សមាគមអាសុើ អា កគន យ ៍ (The Association of

South East Asia or ASA) រត្ូ វ បានបកងកើ ត្ កឡើង ។ សមាគមកនោះមានអាយុ រត្ឹ ម ដត្ ២ ឆ្ន គ
ំ ត្់
កោយសរនកោបាយននសមាគមកនោះោម នរបសិ ទិធ ភា ព។
សមព័ នធ MAPHILINDO៖ ជាគំ និ ត្ ផតួ ចកផតើ ម កដើ មប ទ
ើ ប់សក ត្់ កា ររ ករាលោលននលទធ
ើ ិ កុ មុ ម យនើ សត
ចូ ល កនុ ងត្ំ ប ន់ អា សុ ើ អា កគន យ ៍ និ ង បានបញ្ច ប់កៅវ ិញកៅរយៈកពល ១ដខប៉ាុ ក ណ ោះ។ សមាគមរបជាជាត្ិ
អាសុ ើ អា កគន យ៍ ដដលកៅកាត្់ ថា “អាស៊ា ន” ជាអងា កា រត្ំ ប ន់ ដដលសថិ ត្ កនុ ងភូ មិ ស ង្គ្សត ជិ ត្ ខាង និ ង មាន
លកេ ណៈកសដឋ កិ ចច នកោបាយ សសនា របនពណើ វបបធម៌ និ ង មានកោល បំ ណ ងរួម កនុ ងការរស់ កៅ

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 2
កនុ ងត្ំ ប ន់ ដដលរបកបកោយសនតិ ភា ព វ ិបុ ល ភាព និ ង វឌ្ឍនភាពករកាមបាវចនា “ចកេុ វ ិស័ យ មួ យ អត្ត
សញ្ហា ណមួ យ សហគមន៍ មួ យ ” ឬអាចមានន័ យ មយ៉ាង កទៀត្ថា អាស៊ា នជាអងា កា រអនត រ រោឋ ភិ បា លកនុ ង
ត្ំ ប ន់ មួ យ ដដលមានបុ គាល ភាពគត្ិ យុ ត្ត ។

១.២ របវត្តិននការកកកើត្ សហគមន៍ន កោបាយសនតិសុខ អាស៊ាន

សមាគមអាស៊ា នគឺ សថិ ត្ កៅចំ កពលដដលពិ ភ ពកោកជួ ប នឹ ង វ ិបត្តិ ននសង្គ្រា មរត្ជាក់ ដដលបងក
កោយបលុ កកុ មុ ម យនើ សត និ ង កសរ ខា
ើ លង
ំ បំ ផុ ត្ ដូ ច កនោះសនតិ សុ ខ កនុ ងត្ំ ប ន់ គឺ ជា បញ្ហា សំ ខា ន់ បំ ផុ ត្ ដដល
របកទសជាសមាជិ ក អាស៊ា នរត្ូ វ យកចិ ត្ត ទុ ក ោក់។ កហត្ុ កនោះកហើយ កទើ ប អាស៊ា នបានបកងកើ ត្ សហគមន៍
នកោបាយសនតិ សុ ខ អាស៊ា នបនាទ ប់ ពើ មា នការរពមករពៀងពើ ថាន ក់ ដឹ ក នាំកំ ពូ ល ៗកនុ ងរដឋ ជា សមាជិ ក ។

 សហគមន៍ កនោះបានកកើ ត្ កឡើង តាមរយៈ៖

 កសចកតើ របកាសត្ំ ប ន់ស នតិ ភា ព កសរ ភាព
ើ និង អពយរកឹ ត្យ
 សនធិ ស ញ្ហា មិ ត្ត ភា ព និ ង សហរបត្ិ ប ត្តិ កា រកៅអាសុើ អា កគន យ ៍
 សនធិ ស ញ្ហា ឆ្ន ំ ១៩៩៥ ដដលសតើ ពើ ត្ំ ប ន់អា សុ ើ អា កគន យ ៍ោម នអាវុ ធ នុ យ កកល ដអ៊ារ និ ង កៅឆ្ន ំ
១៩៩៨ កនុ ងកិ ចច របជុ ំ កំ ពូ ល អាស៊ា នកលើ ក ទើ ៦ នាទើ រកុ ង ហាណូ យ របកទសកវៀត្ ម
 កិ ចច របជុំ កលើ ក ទើ ៩ ឆ្ន ំ ២០០៣ នាទើ រកុ ង បាលើ ដដលជាកសចកតើ ដែល ង ការណ៍ (Bali
Concord II) និ ង កិ ចច របជុ ំ កំ ពូ ល កលើ ក ទើ ១០ ការរបជុ ំ បា នអនុ ម័ ត្ នូ វ ដផនការ
សកមម ភា ពរបស់ ស ហគមន៍ន កោបាយសនតិសុ ខ កឡើង កដើ មប ើកធវើ កា រអនុ វ ត្ត ន៍។
 ប៉ាុ ដនត កទោះជាោ៉ា ង រកុ ម របឹ កាននសហគមន៍ កនោះកទើ ប បកងកើ ត្ កឡើង កនុ ងឆ្ន ំ ២០០៩
រសបតាមសមរត្ើននធមមនុញ្ាអាស៊ាន ដដលបានករៀបចំនូវដផនទើចងអុលផលូវសរមាប់សហគមន៍
២០០៩-២០១៥ (Roadmap for ASEAN Community 2009-2015) ដដលកនុ ង
កនាោះមានដផនការលំ អិ ត្ APSC 2025 (APSC Blueprint) និ ង ដផនការទំ នា ក់ ទំ ន ង
របស់ ស ហគមន៍A PSC ផងដដរ។
 កោលបំ ណ ងននការបកងកើ ត្ សហគមន៍ ន កោបាយសនតិ សុ ខ អាស៊ា ន៖
 រស់ កៅកនុ ងសងា ម សនតិ ភា ព ោម នសង្គ្រា មទំង កនុ ងត្ំ ប ន់ និ ង ពិ ភ ពកោក
 រស់ កៅកនុ ងកសរ ភាព
ើ របជាធិ ប កត្យយ និ ង បរ ោកាសដត្មួ
ិ យ សកមល ង ដត្មួ យ មិ ន មាន
ការដខវ ង គំ និ ត្ ោន
 សហគមន៍ ដែរកា និ ង កលើ ក កមព ស់ នូ វ សនតិភា ព សនតិ សុ ខ កសថ រ ភាព និ ង ពរងឹ ង ដែម
កទៀត្នូ វ ត្នមល កឆ្ពោះកៅរកសនតិ ភា ពកនុ ងត្ំ ប ន់
 កលក
ើ កមពស់ភាពរងមាំ
ឹ ននត្ំបន់ រកាត្ំបន់ោមនអាវុធនុ យកកលដអ៊ារ នង
ិ ពរងឹងលទធរិ បជាធប
ិ កត្
យយ រពមទំង កលើ ក កមព ស់ អ ភិ បា លកិ ចច ល អ

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 3
  កោរពឯករាជយភាព អធិ ប កត្យយភាព សមភាព បូ រ ណភាពទឹ ក ដើ និ ង អត្ត ស ញ្ហាណ
ជាត្ិ ននរដឋ ជា សមាជិ ក ទំង អស់ ការកបត ជាា ចិ ត្ត ចូល រួម ទទួ ល ខុ ស រត្ូ វ រួម ោន កនុ ងកលើ ក
កមព ស់ស នតិ ភា ព និ ង វ ិបុ ល ភាពកនុ ងត្ំ ប ន់ បដិ កសធការ្ល នានន និ ង របកាន់ យ កការ
កោោះរសយកោយសនតិ វ ិធើ ជា អាទិ៍។

ជាអត្ថ ន័ យ រួម សហគមន៍ន កោបាយសនដិ សុ ខ អាស៊ា ន គឺ ជា សហគមន៍ ដដលធានាថារបជា

ពលរដឋ និ ង រដឋ ជា សមាជិ ក ទំង អស់ រស់ កៅកនុ ងសនតិ ភា ពជាមួ យ ោន និ ង កៅកនុ ងពិ ភ ពកោកមួ យ ដដល
មានរបជាធិ ប កត្យយ សុ ខ ដុ ម នើ យ កមម ។ សហគមន៍ កនោះកលើ ក ត្កមកើ ង ការអភិ វ ឌ្ឍនកោបាយរសបកៅ
តាមកោលការណ៍ របជាធិ ប កត្យយ នើ ត្ិ រ ដឋ និ ង អភិ បា លកិ ចច ល អ កោរព និ ង កលើ ក ត្កមកើ ង ការការានរសិ ទធិ
កសរ ភាពជាមូ
ើ ល ោឋ នដូ ច ដដលមានដចងកនុ ងធមម នុ ញ្ា អា ស៊ា ន។ វាបានជួ យ កលើ ក ត្កមកើង ការត្រមង់ ទិ ស
ពលរដឋ អា ស៊ា នរគប់ វ ិស័ យ កនុ ងសងា ម កោយមិ ន មានការករ សកអ
ើ ើ ង កភទ ពូ ជ សសន៍ សសនា ភាស
សងាម និងវបបធម៌ ឲ្យចូ លរួមកហយ
ើ ទទួលយកផលរបកោជន៍ពើសមាហរណកមមអាស៊ាន និងការកសង
សហគមន៍។

III. លក្ខណៈេមបតតិ និងធាតុ្ស ំេំខាន់ៗននេហគមន៍នសោបាយេនដិេខ

ុ អាស៊ានឆ្ន ំ
២០២៥
កៅកនុ ងបរ បទនកោបាយកន
ិ ុ ងភូ មិ ភា គអាសុ ើ អា កគន យ ៍ សហគមន៍អា ស៊ា នបានករៀបចំ ដផនការកម
សរមាប់នកោបាយសនតស
ិ ុ ខអាស៊ាន ដដលមានកោលកៅធានាឲ្យរបជាពលរដឋអាស៊ានរស់កៅកនុងសនតភា
ិ ព
កនុ ងត្ំ ប ន់រ បស់ ខួ ល ន និ ង កៅកនុ ងពិ ភ ពកោក និ ង កៅកនុ ងបរ ស
ិ ថ នដដលមានលិ ទិធ របជាធិប កត្យយ និ ង
សុ ខ ដុ ម រមនា។ ដផនការកមកនោះកតត ត្កៅកលើធា ត្ុ សំ ខា ន់ ៗ ៤ ដូ ច ត្កៅ៖

A. សហគមន៍ ដដលកោរពកោលការណ៍ ដដលកតត ត្កលើ កា រកោរពចាប់ ត្ំ ប ន់ អនត រ ជាត្ិ កិ ចច

រពមករពៀង និ ង ការកលើ ក កមព ស់ កា រយល់ ដឹ ង ។

B. ត្ំ ប ន់ ដដលមានសនតិ ភា ព សនតិ សុ ខ និ ង កសថ រ ភាព ដដលកតត ត្កលើ កា របកងកើ ន សមត្ថ ភា ពកនុ ង
ការកឆលើ យ ត្បកៅនឹ ង ការគំ រា មកំ ដហង និ ង ការរបឈមដផន ក សនតិ សុ ខ នានា។

C. ការកលើ ក កមព ស់ កិ ចច ស ហរបត្ិ ប ត្ត កា រណ៍ កនុ ងត្ំ ប ន់ និ ង កលើ ឆ្ កអនត រ ជាត្ិ និ ង ពរងឹ ង ភាព
សនូ លននអាស៊ា នដដលកដើ រ ត្ួ នា ទើ ោ៉ា ងសំ ខា ន់កលើ ប ញ្ហា អនត រ ជាត្ិ ។

D. ការពរងឹ ង សមត្ថ ភា ព និ ង វត្ត មា នសថ ប័ន អាស៊ា នកៅករមិ ត្ ថាន ក់ ជា ត្ិ ត្ំ ប ន់ និ ង អនត រ ជាត្ិ ។

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 4
A.ធាត្ុ សំខា ន់ទើ ១៖ អាស៊ានជាសហគមន៍ដដលកោរពកោលការណ៍ ជំ រុ ញ ឲ្យរបជាជនចូ ល រួម

និ ង កតតត្កលើរបជាជន

កដើ មប ើព រងឹ ង សនតិ ភា ព និ ង សនតិ សុ ខ កនុ ងត្ំ ប ន់ ការសហការណ៍ ដផន ក សនតិ សុ ខ នកោបាយកៅកនុ ង
ដផន ក កនោះ គឺ សំ កៅដល់ ការកលើ ក កមព ស់ កោលការណ៍ រគឹោះ គុ ណ ត្នមល រួម បទោឋ ន និ ង កោលការណ៍ ចាប់
អនតរជាត្ិរគប់រគងការរបរពត្
ឹ ដកោយសនតវិ ិធនើ នទំនាក់ទំនង នង
ិ ការកលក
ើ កមពស់លទធរិ បជាធប
ិ កត្យយ ត្មាលភាព
និ ង ការកោរពចាប់។ សកមម ភា ពសំ ខា ន់ ៗ ននធាត្ុ សំ ខា ន់ ទើ ១ កនោះមានដូ ច ខាងករកាម៖

ក. របត្ិប ត្តិ និង កលើក កមព ស់កោលការណ៍រគឹោះ អាស៊ាន គុ ណត្នមល រួម និ ង កោលការណ៍ចាប់អ នត រ
ជាត្ិរគប់រគងការកធវើទំនាក់ទំន ងកោយសនតិវ ិធើ តាមរយៈ៖

 (១) ការអនុ វ ត្ត កោយកពញកលញ និ ង មានរបសិ ទធ ភា ពនូ វ ធមម នុ ញ អាស៊ា ន និ ង កិ ចច

រពមករពៀងនានារបស់ អា ស៊ា ន (២) ការកលើ ក កមព ស់ កោលការណ៍ ចាប់អ នត រ ជាត្ិ
រគប់ រគងការកធវើ ទំ នា ក់ ទំ ន ងកោយសនតិ វ ិធើ (៣) ការកោរពកោលការណ៍ ឯករាជយភាព
អធិ ប កត្យយភាព(៤) ការមិ ន ករជៀត្ដរជកចូ ល កិ ចច កា រនផទ កុ ន ងរបស់ រ ដឋ ជា សមាជិ ក និ ង
(៥) ពរងឹ ង ការកោរព និ ង ការទទួ ល សា ល់ នូ វ កោលបំ ណ ងនិ ង កោលការណ៍ សិ ទធិ
សញ្ហា មិ ត្ត ភា ពនិ ង សហរបត្ិ ប ត្តិ កា រកៅកនុ ងភូ មិ ភា គអាសុ ើ អា កគន យ៍។
 (១) ការកលើកកមពស់ការយល់ដឹងរបស់របជាជនអាស៊ាន និងសថប័នានក់ពន
័ ធរបស់អាស៊ាន
កលើ ស ហគមន៍ ដដលជំ រុ ញ ឲ្យរបជាជនចូ ល រួម និ ង កតត ត្កលើ របជាជន (២) ការកលើ ក
កមព ស់ កា រយល់ ដឹ ង និ ង (៣) ការឲ្យត្នមល ខពស់ កលើ របព័ នធ ចាប់ និ ង នកោបាយវបបធម៌
និ ង របវត្តិ ស ង្គ្សត រ បស់ រ ដឋ ជា សមាជិ ក ។

ខ. ពរងឹង លទធិរបជាធិប កត្យយ អភិបាលកិចច ល អ និ ត្ិរ ដឋ កលើក កមព ស់និង ការានរសិទិ ធម នុ សេ សិទិ ធ
កសរ ភា
ើ ពជាមូ ល ោឋន រួម ទំង របយុ ទធ របឆ្ំងនឹ ង អំ កពើ ពុក រលួ យ តាមរយៈ៖
 ការកលើ ក កមព ស់ កោលការណ៍ លិ ទិធ របជាធិ ប កត្យយបងក ឲ្យមានវបបធម៌អ ភិ បា លកិ ចច ល អ
និ ង ការបង្គ្ញ្ហា បកោលការណ៍ អភិ បា លកិ ចចល អកៅកនុ ងកោលនកោបាយ និ ង ការអនុ វ ត្ត
នានារបស់ អា ស៊ា ន។
 ការបងក ឲ្យមានវបបធម៌សុ ច រ ត្ភាព
ិ និ ង ការរបឆ្ំង អំ កពើ ពុ ក រលួ យ និ ង ការបង្គ្ញ្ហា ប
កោលការណ៍ ការរបឆ្ំង អំ កពើ ពុ ក រលួ យ កៅកនុ ងកោលនកោបាយ និ ង ការអនុ វ ត្ត នា នា
របស់ អា ស៊ា ន។
 ការករៀបចំ ឲ្យមានកមម វ ិធើ ស រមាប់កា រោំរទោនកៅវ ិញកៅមករវាងរដឋ ស មាជិ ក កដើ មប ើ
អភិ វ ឌ្ឍយុ ទធស ង្គ្សត ពរងឹ ង នើ ត្ិ រ ដឋ និ ង របព័នធ ចាប់កា រកលើ ក កមព ស់ និ ង ការការានរសិ ទធិ

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 5
 មនុ សេ យុ ត្តិ ធ ម៌ស ងា ម កដើ មបើធា នាថារបជាជនអាស៊ា នរស់ កៅកនុ ងសនតិ ភា ព កសចកតើ
នែល ែូ ន រ ភាពសុ ខ ដុ ម និ ង ការរ កចំ
ើ ករ ន។
ើ
 ការជំរុញឲ្យមានការចូ លរួមពើសថប័នានក់ពន
័ ធរបស់អាស៊ាន និងសថប័នានក់ពន
័ ធ ដនទកទៀត្
កដើមបកា
ើ រអនុ វត្តនដ ៏ នរបសិទធភាពនូ វសហគមន៍សនតិសុខនកោបាយរបស់ អាស៊ាន។
៍ មា

គ.បង្គ្ញ្ហាបវបបធម៌ស នតិភា ពដដលរួម បញ្ចូ លគុ ណត្នមល ននភាពអត្់ធម ត្់ និ ង រកាផលូវក ត លដដល
ជាកមាលង
ំ សរមាប់ភា ពសុ ខ ដុ ម សនតិភាព និង សថិរ ភាពកៅកនុងត្ំ ប ន់ និ ង ករៅត្ំ ប ន់តា មរយៈ៖
 ការកលើ ក កមព ស់ វ បបធម៌ស នតិ ភា ពដដលរួម មានការកោរពភាពសំ បូ រ ដបប ការកលើ ក កមព ស់
ភាពអត្់ កអាន និ ង ការយល់ ដឹ ង ពើ ស សនា និ ង វបបធម៌។
 ការកាត្់ ប នថ យ ការដខវ ង គំ និ ត្ ោន កដើ មបើកា ត្់ ប នថ យ ភាពតានត្ឹ ង ការកោោះរសយជកមាលោះ
និ ង ការរបយុ ទធ របឆ្ំង នឹ ង សកមម ភា ពរជុ ល និ យ មករកាមរគប់ រូ ប ភាព។

B.ធាត្ុ សំខា ន់ទើ ពើរ ៖ ត្ំ ប ន់ដដលមានសនតិភា ព សនតិសុខ និង កសថ រ ភាព

កដើ មប ើក សងត្ំ ប ន់ ដដលមានសនតិ ភា ព សនតិសុ ខ និ ង កសថ រ ភាព អាស៊ា នបកងកើ ត្ នូ វ កោលការណ៍

សនតស
ិ ុខ កដើមបកើ ធវឲ្
ើ យរបកសរើ កឡង
ើ នូ វសមត្ថភាពរបស់សមាជិកអាស៊ានកដើមបកើ ោោះរសយបញ្ហារបឈម
ទំង ឡាយដដលមាន និ ង បញ្ហា ដដលកំ ពុ ង កកើ ត្ កឡ ើង ែមើ ៗ ដូ ច ជាកោោះរសយភាពខុ ស ដបល ក ោន និ ង
ជកមាលោះកោយសនតិ វ ិធើ កហើយ កធវើ ឲ្យរបាកដថាត្ំ ប ន់អា ស៊ា នជាត្ំ ប ន់ ដដលោម នអាវុ ធ នុ យ ដកល ដអ៊ា រ និ ង អាវុ ធ
របល័ យ កោក ក៏ ដូ ច ជាពរងើ កិ ចចស ហរបត្ិ ប ត្តិ កា រ និ ង សនដិ សុ ខ តាមផលូ វសមុ រទ។ រ ឯធាត្ុ
ើ ផេំចំ ប ងរបស់
ត្ំ ប ន់ ដដលមានសនតិ ភា ព សនតិ សុ ខ និ ង កសថ រ ភាពមាន៦ចំ ណុ ច សំ ខា ន់ ៗ ដូ ច ខាងករកាម៖

ក.ការពរងឹងសមត្ថ ភា ពអាស៊ានកនុងការកោោះរសយបញ្ហារបឈមចាស់ និង ែមើ

កដើ មប ើជំ រុ ញ ការកសងសមត្ថ ភា ពអាស៊ា នកនុ ងការកោោះរសយបញ្ហា ទំង កនាោះ គឺ រត្ូ វ បកងកើ ន ត្ួ នា ទើ
និ ង ភារៈកិ ចច រ បស់ កិ ចច របជុ ំ និ ង សថ ប័ន អាស៊ា នកផេងៗកទៀត្
កនុ ងន័យ កឆលើ យ ត្បកៅនឹង បញ្ហា របឈម
ជាក់ោ ក់ របកបកោយរបសិ ទធិ ភា ព និ ង ទន់ កពលកវោ។ កិ ចច របជុំ និ ង កវទិ កា រអាស៊ា ននើ មួ យ ៗរត្ូ វ កធវើ
សកមម ភា ព ចាត្់ វ ិធានការ ករៀបចំ គ ករមាង និ ង ដផនការលំ អិ ត្ ឲ្យបានសមរសបកៅនឹ ង មុ ខ ររ និ ង ឯក
កទសរបស់ សថ ប័ ន កៅតាមវ ិស័ យ ខុ ស ៗោន ។ ឧទហរណ៍ កិ ចច របជុំ រ ដឋ ម ង្គ្នើត អា ស៊ា នសតើ ពើ ឧ រកឹ ដឋ ក មម ឆល ង
ដដន គឺ កធវើ របត្ិ ប ត្តិ កា រកៅតាមជំ នា ញរបស់ ខួ ល ន កោយកតត ត្ការយកចិ ត្ត ទុ ក ោក់ សំខា ន់ កៅកលើ កា រ
កោោះរសយបញ្ហា ឧរកឹ ដឋ ក មម ឆល ង ដដនតាមរយៈការកធវើ កិ ចច ស ហរបត្ិ ប ត្តិ កា រ ជាមួ យ ត្ួ អ ងា អា ស៊ា នានក់
ព័ នធ កផេងៗកទៀត្។ ចំ កានោះកិ ចច របជុំ រ ដឋ ម ង្គ្នតើ កា រានរជាត្ិ អា ស៊ា នវ ិញ គឺ ផារភាា ប់ កៅនិ ង កិ ចច ស នទ នា យុ ទធ
សង្គ្សត កៅកលើ ប ញ្ហា ការការានរ និ ង បញ្ហា សនតិ សុ ខ ។

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 6
 ខ.ការកឆលើយ ត្បរបកបកោយរបសិទិ ធភា ព និង ទន់កពលកវោកៅនឹង បញ្ហាបនាទន់ ឬក៏សថនភាព
វ ិបត្តិ ទង
ំ ឡាយដដលប៉ាោះានល់ អា ស៊ាន
កដើ មប ើកធវើ ឲ្យរបាកដថា ការកឆលើ យ ត្បកៅនឹ ង បញ្ហា បនាទ ន់ និ ង សថ នភាពវ ិបត្តិ ដដលប៉ាោះ ានល់ ដ ល់ អា
ស៊ា នឲ្យទន់ កពលកវោ និ ង មានរបសិ ទិធ ភា ព សមាជិ ក អាស៊ា នរត្ូ វ ដត្ចូ ល រួម ោំរទរបធានអាស៊ា នកនុ ង
ការបកងកើ ត្ ការ ោល័
ិ យ ដ៏មា នគុ ណ ភាព និ ង ការករៀបចំ គ ករមាងកផេងៗកទៀត្ កដើ មបើចា ត្់ វ ិធានការភាលមៗ
ើ ។ ឧទហរណ៍៖ ការបកងកើត្កិចចរបជុ ំថានក់ដឹកនាំ ថានក់រដឋមង្គ្នតើ និ ង មង្គ្នតើ ជា ន់ ខព ស់
កៅនឹងបញ្ហាដដលកកើត្កឡង
តាមរយៈកិ ចច របជុ ំ video conferencing បនាទ ន់ កដើ មបើសិ កា និ ង ពិ ភា កាកលើ ប ញ្ហា ទំង កនាោះ។ មយ៉ាង
កទៀត្ សមាជិ ក ទំង អស់ គួ រ ដត្រួប រួម ោន រោះរកមកធយបាយ
ិ និ ង យនត កា រកផេងៗដដលអាចអនុ វ ត្ត បា នភាល
មៗ កឆលើ យ ត្បកៅនឹ ង បញ្ហា បនាទ ន់។ ករៅពើកា របកងកើ ត្ យនត កា រែមើ ៗ កដើ មបើកោោះរសយ សមាជិ ក ទំង អស់
ក៏ គួ រ ដត្គិ ត្ គូ រ ដល់ យ នត កា រដដលមានរសប់។

គ.ការពរងឹងសមត្ថ ភា ពអាស៊ានកនុងការកោោះរសយបញ្ហាសនតិសុខ ែមើៗ

កដើ មប ើជំ រុ ញ ការកោោះរសយបញ្ហាសនតិ សុ ខ ែមើ ៗ ដដលកកើ ត្ មានកឡើង សមាជិ ក អាស៊ា នរត្ូ វ ៖

 ពរងឹ ង កិ ចច ស ហរបត្ិ ប ត្តិ កា រកនុ ងការកោោះរសយនិ ង របយុ ទធ របឆ្ំង ឧរកឹ ដឋ ក មម ឆល ង ដដន

តាមរយៈការកលើ ក កមព ស់ អ នុ ស ញ្ហាMLAT(២០០៤)
 ការអនុ វ ត្ត នូ វ យុ ទធ នា ការរបឆ្ំង និ ង ផេពវ ផាយឧរកឹ ដឋ ក មម ឆល ង ដដន
 ការជំ រុ ញ ឲ្យមានការចូ ល រួម ពើ រគប់ភា គើ ាន ក់ព័ នធ ( សថ ប័ន រដឋ និ ង ឯកជន)
 ការពរងឹ ង សមត្ថ ភា ពរបព័ នធ យុ ត្តិ ធ ម៌
 ការរបយុ ទធ របឆ្ំង កៅនឹ ង រគប់ រូ ប ភាពននការផត ល់ ជា មកធយបាយដល់ ភា រវករ
 ការបនត ស ករមចឲ្យបាននូ វ កតើ រសនម៉ា រ បស់ ស ហគមន៍ អា ស៊ា នដដលោម នករគឿងកញៀន
 ការជំ រុ ញ កិ ចច ស ហរបត្ិ ប ត្តិ កា ររបឆ្ំង ការជួ ញ ដូ រ និ ង ការរត្់ព នធ ម នុ សេ
 ការចូ ល រួម កធវើ កា រលុ ប បំ បា ត្់កា រជួ ញ ដូ រ អាវុ ធ ធុ ន ត្ូ ច និ ង ធុ ន រសល
 ពរងឹ ង កិ ចច ស ហរបត្ិ ប ត្តិ កា រកនុ ងការរបយុ ទធ របឆ្ំង ឧរកិ ដឋ ក មម ប កចច ក វ ិទយ ការរគប់ រគង
រពំ ដដន ការរគប់ រគងករោោះមហនត រា យ និ ង ការកឆលើ យ ត្បបនាទ ន់។

ឃ.ការកោោះរសយភាពខុ ស ដបល ក ោន និង ជ ំកោោះកោយសនតិវ ធ

ិ ើ
កដើ មប ើកឆលើ យ ត្បកៅនឹ ង ធមម នុ ញ្ា អា ស៊ា ន និ ង កោលការណ៍ ននចាប់ អ នត រ ជាត្ិ កុ ន ងការកោោះរសយ
ជកមាលោះកោយសនតិ វ ិធើ កជៀសវាងការករបើ កំ ោំង សមាជិ ក អាស៊ា នរត្ូ វ ៖

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 7
  កលើ ក កមព ស់ នូ វ ការកសងភាពឯករាជយវ ិធានការកាានរតាមផលូ វទូ ត្ ត្នមល ស នតិ ភា ពត្មាល ភាព
សកមម ភា ពរសវរជាវកៅកលើ ស នតិ ភា ព ការរគប់ រគងជំ កោោះ ការកោោះរសយជំ កោោះនិ ង យនត កា រ
ននការកោគយល់ ោន សតើ ពើ កោលនកោបាយការានរ និ ង សនតិ សុ ខ ។
 ពិចារ កលើការសថបនានូ វគំរូដដលមានរសប់អំពើការកោោះរសយជំកោោះកោយសនតិវ ិធើ ជាមួយ
នឹងយនតការបដនថម និងជំរុញរដឋសមាជិកអាស៊ានចូ លរួមឲ្យបានសកមមកុ ងការដែរកាសនត
ន ភាិ ពនិ ង
ការកសងសនតិ ភា ពករកាយជកមាលោះ។

ង.រកាត្ំ ប ន់អា សុើ អា កគន យ៍ជា ត្ំ ប ន់ោមនអាវុ ធនុ យ ដកល រ ដអ៊ារ និង អាវុ ធ របល័ យ កោក
កដើ មប ើកធវើ ឲ្យដផនការដដលបានករោងទុ ក កនោះសករមចកៅបាន កោលការណ៍ មួ យ ចំ នួ ន ខាង
ករកាមនិ ង ចាំបា ច់ រត្ូ វ ដត្អនុ វ ត្ត ៖

 ជំ រុ ញ ការអនុ វ ត្ត របកបកោយរបសិ ទធិ ភា ព នូ វ សនឋិ ស ញ្ហា ត្ំ ប ន់អា សុ ើ អា កគន យ៍ ដដលោមនអាវុ ធ
នុ យ ដកល រ ដអ៊ារ (SEANWFZ)កាត្់ ប នថ យ សានវ វុ ធ និ ង ការមិ ន រ កសយភាយននអាវុ
ើ ធ របល័ យ
កោក និ ង ោំរទការបកងកើ ត្ ត្ំ ប ន់ ដដលោម នអាវុ ធ នុ យ ដកល រ ដអ៊ា រ ។
 អភិ វ ឌ្ឍដផនការអាស៊ា នសរមបសរមួ ល (a coordinated ASEAN approach)កដើ មប ើជំ រុ ញ
បញ្ហា សុ វ ត្ថិ ភា ពអាវុ ធ នុ យ ដកល ដអ៊ា រ កៅកនុ ងកិ ចចស ហរបត្ិ ប ត្តិ កា រជាមួ យ ភាន ក់រ រថាមពលបរមាណូ
អនត រ ជាត្ិ (the International Atomic Energy Agency)និ ង នដគូ រ ានក់ ព័ នធ ដ៏ នទកទៀត្។

ច.ជំរុ ញសនតិសុខ ផលូវសមុ រទ និង កលើក កមព ស់កិ ចចស ហរបត្ិប ត្តិ ការសមុ រទកនុងត្ំ ប ន់អា ស៊ាន និង
ករៅត្ំ ប ន់
តាមរយៈការពរងឹ ង យនត កា រននការដឹ ក នាំរ បស់ អា ស៊ា ន (ASEAN-Led) និ ង ការទទួ ល យកនូ វ
អនុ ស ញ្ហា និ ង កោលការណ៍ អនត រ ជាត្ិ សើត ពើ ប ញ្ហា សមុ រទ ដូ ច ជា៖

 រកាសមុ រទចិ ន ខាងត្បូ ងជាសមុ រទសនតិ ភា ព សុ ខុ ដុ ម រមនា និ ង សហរបត្ិ ប ត្តិ កា រ និ ង ជំ រុញ ការ
ចរចាររវាងសមាជិ ក អាស៊ា នជាមួ យ និ ង របកទសចិ ន
 កលើ ក កមព ស់ កិ ចច ស ហរបត្ិ ប ត្តិ កា រកដើ មប ើកោោះរសយបញ្ហា សមុ រទឲ្យបានរបកសើ រ តាមរយៈកិ ចច
សហរបត្ិ ប ត្តិ កា រដផន ក សនតិ សុ ខ សមុ រទ ការរុ ក រក និ ង ការសកង្គ្រាោះជាមួ យ ភាគើ កុ ន ងនិ ង ករៅត្ំ ប
ន់ ។
 ធានាសនតិភាព សនតិសុខ កសរភាព
ើ និងោមនការហាមឃាត្់នាវាចរណ៍ និងការកហាោះកហរើ អនតរជាត្ិ
តាមរយៈការោំរទការអនុ វ ត្ត របកបកោយរបសិ ទធិ ភា ពននចាប់ និ ង អនុ ស ញ្ហា អនត រ ជាត្ិ រួម ទំង
ចាប់ស មុ រទឆ្ន ំ ១៩៨២ (UNCLOS) និ ង ជំ រុ ញ កិ ចច ស ហរបត្ិ ប ត្តិ កា រ កិ ចចស នទ នា និ ង ទំ នា ក់

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 8
 ទំ ន ងអនត រ ជាត្ិ ជា មួ យ សថ ប័ ន ជាត្ិ និ ង អនត រ ជាត្ិ ដដលធានាសនតិ សុ ខ ដផន ក នាវាចរណ៍ និ ង ការ
កហាោះកហ ើរ ។

C.ធាត្ុ សំខា ន់ទើ បើ៖ មជឈមណឌលអាស៊ានកនុ ងត្ំ ប ន់ថា មវ នត័ និ ង ការសំ ឡង

ឹ កមើល កៅពិភ ពកោកខាងករៅ
ធាត្ុ សំ ខា ន់ ៗ ននមជឈមណឌ លអាស៊ា នកនុ ងត្ំ ប ន់ និ ង ការសំ ឡ ង
ឹ កមើ ល កៅពិ ភ ពកោកខាងករៅ៖

ក.ពរងឹង នូ វ សមគាើភា ព ភាពសអិត្ រមួ ត្ និង ភាពានក់ព័នធ ននការអភិវ ឌ្ឍត្ំ ប ន់សថបត្យកមម ដដល
បាន បកងកើត្ កឡើង កោយយនត ការដឹក នាំអា ស៊ាន៖

 ពរងឹងនូ វត្ំបន់កោលកៅអាស៊ានកនុងការអភិវឌ្ឍនិមាមបនកមមដដលមានលកេណៈកបើកចំហ ត្មាលភាព

បរ ោប័
ិ នន និ ង មានចាប់ ជា មូ ល ោឋ ន តាមរយៈការពិ ករោោះកោបល់ ជា មុ ន ជាមួ យ មង្គ្នតើ ជា ន់ ខព ស់
កនុ ងការ កំ ណ ត្់ នូ វ កោកៅជាយុ ទធ ស ង្គ្សត និ ង ពិ ភា កាោ៉ា ងលអិត្ លអន់ ចំ កានោះចកេុ វ ិស័ យ អាស៊ា ន
កនុ ងការតល ស់ បូ ត រ និ ង យុ ទធ ស ង្គ្សត និ ង ភូ មិ ស ង្គ្សត ន កោបាយ កដើ មប ើធា នានូ វ ការអនុ វ ត្ត
របកបកោយរបសិ ទធ ភា ពននកសចកតើ របកាសកិ ចច របជុ ំ កំ ពូ ល អាសុ ើ អា កគន យ៍ សតើ ពើ កោលការណ៍
ផលរបកោជន៍ ននទំ នា ក់ ទំ ន ង និ ង បកងកើ ត្ នូ វ របព័ នធ កលើ ដផន ក មួ យ នន TAC កដើ មប ើព រងើ ក នូ វ
វ ិសលភាព និ ង ធានានូ វ ការសហរបត្ិ ប ត្តិ កា រទំង កនុ ង និ ង ករៅត្ំ ប ន់។

 ពរងឹ ង នូ វ របសិ ទធ ភា ព ននយនត កា រដឹ ក នាំអា ស៊ា នកោយកធវើ ឲ្យដំ កណើ រការននការអនុ វ ត្ត របកប
កោយរបសិ ទធ ភា ព តាមរយៈការបនត កធវើ ជា មាច ស់ ផោះទ ននកិ ចច របជុ ំ ជា មួ យ នដគូ ស នទ នា និ ង ភាគើ
ខាងករៅកផេងកទៀត្ និ ង ដចករ ំដលក ព័ ត្៌មា នរួម ោន ទំង ការបកងកើ ត្ សថ ប័ ន សននិ សិ ទធ និ ង កិ ចច
របជុ ំ ាន ក់ ព័ នធ វ ិស័ យ នានា យនត កា រដឹ ក នាំអា ស៊ា នកលើ បញ្ហា អនត រ វ ិស័ យ ។ ពរងឹ ង និ ង សហការ
ដំកណើរការ EAS និង APT ជាកវទិកាសរមាប់កិចចសនទនាជាយុ ទធសង្គ្សត សតើពើនកោបាយសនតិសុខ
និងបញ្ហាកសដឋកិចច សមាហរណកមមកសដឋកិចច និងកិចចសហការអភិវឌ្ឍ និងការកសងសមត្ថភាព
កដម
ើ បឲ្
ើ យមាននូ វកសថរភាព នង ឹ នូ វដំកណើរការ ARF ADMM នង
ិ នរិ នតរភាព។ ពរងង ិ ADMM-Plus
កដើមបព
ើ រងឹងការកំណត្់អត្តសញ្ហាណ និងកោោះរសយបញ្ហារបឈម និងកលើក កមពសស
់ មត្ថភាពកនុង
ត្ំបន់ នង
ិ សមត្ថភាពរួមោនកនុងការកោោះរសយបញ្ហាបចចុបបនន នង
ិ បញ្ហារបឈម នាកពលអនាគត្។

ខ.ពរងឹង កិ ចចសហការជាមួ យនដគូ ស នទ នា ពរងឹង ទំ នា ក់ទំ ន ងជាមួ យភាគើខា ងករៅ និង ្ន

ដល់ នដគូ ស កាត នុ ពលែមើៗ សរមាប់ទំនា ក់ទំន ងមានអត្ថ របកោជន៍ចំ កានោះោនកៅវ ិញកៅមកក៏ដូច ជា ការ
កឆលើយ ត្បរួម ោន និង កឆ្ពោះកៅរកការអភិវ ឌ្ឍជាសកល

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 9
  ការកធវើ កា រជាមួ យ នដគូ ស នទ នា កដើ មប ើធា នារបសិ ទធ ភា ពការអនុ វ ត្ត ន៍ ដផនការសកមម ភា ពនើ មួ យ ៗ
កោយករបើ របាស់ មូ ល និ ធិ និ ង កិ ចច ស ហរបត្ិ ប ត្តិ កា រដដលមានរសប់ រ វាងអាស៊ា ន និង នដគូ
សនទ នា កដើ មបើប កងកើ ន កិ ចច ស ហរបត្ិ ប ត្តិ កា រកៅកនុ ងរគប់ វ ិស័ យ
 អភិ វ ឌ្ឍ និ ង រកាភាពជានដគូ របកបកោយរបសិ ទធ ភា ពជាមួ យ ភាគើ នា នា កដើ មបើោ ំរទចកេុ វ ិស័ យ
សហគមន៍ អា ស៊ា នឆ្ន ២
ំ ០២៥ តាមរយៈការពរងឹ ង ទំ នា ក់ ទំ ន ងរវាង CPR
 ដសវ ង រកការចូ ល រួម របកបកោយនិ រ នត ភា ពជាមួ យ នដគូ ស កាត នុ ព លែមើ ៗ
 ពរងឹ ង សមត្ថ ភា ពរបស់ អា ស៊ា នកនុ ងការចូ ល រួម និ ង កឆលើ យ ត្បកៅនិ ង បញ្ហា អនត រ ជាត្ិពើ ផ ល
របកោជន៍ រ ួម និ ង ការរពួ យ បារមភ តា មរយៈការបកងកើ ត្ កសចកតើ ដែល ង ការ និ ង សហរបត្ិ ប ត្តិកា ររវាង
អាស៊ា ន និ ង ប ត ពហុ ភា គើ ពើ ប ញ្ហា អនត រ ជាត្ិ ននការរពួ យ បារមភ រួម ។

D.ធាត្ុ សំខា ន់ទើ បួន ៖ ការពរងឹង នូ វ សមត្ថ ភាពសថប័ន អាស៊ាន និង វត្ត មា នអាស៊ាន

កដើ មប ើស ករមចបាននូ វ ចកេុ វ ិស័ យ សហគមន៍អា ស៊ា ន ឆ្ន ២

ំ ០២៥ សថ ប័ន អាស៊ា នរត្ូ វ បនត ដក
សរមួ ល នូ វ ដំ កណើ រការការររកដើ មបើប កងកើ ន នូ វ របសិ ទធ ភា ព របសិ ទធ ផ ល កនុ ងការរគប់ រគងសថ ប័ន អាស៊ា ន
ការពរងឹ ង អគា កលខាធិ កា រអាស៊ា ននិ ង វត្ត មា នរបស់ អា ស៊ា នកៅថាន ក់ ត្ំ ប ន់ ថាន ក់ ជា ត្ិ និ ង ថាន ក់ អ នត រ ជាត្ិ ។

ធាត្ុ សំ ខា ន់ ៗ ននការពរងឹ ង នូ វ សមត្ថ ភា ពសថ ប័ ន អាស៊ា ន និ ង វត្ត មា នរបស់ អា ស៊ា នគឺ ៖

ើ យសមត្ថភាពននការររអាស៊ានដំកណើរការ ពរងឹងនូ វការសរមបសរមួល ននរដឋជាសមាជិក
១. កធវឲ្
អាស៊ាន និងកលើកកមពស់ទំនាក់ទំនងទំងករៅត្ំបន់អាស៊ាន និងពរងឹងកលខាធិការអាស៊ានកោយអនុ វត្តនូវ
៏ ពងខ
របាយការណ៍ និងផតល់អនុសសន៍ដខ ់ ពស់ននរកុមការររពិកសសកនុងការពរងឹងកលខាធិ ការោឋនអាស៊ា ន
និ ង រត្ួ ត្ ពិ និ ត្យការអនុ វ ត្ត ដដលបាន អនុ ម័ត្ កោយថាន ក់ ដឹ ក នាំអា ស៊ា នកនុ ងកិ ចច របជុ ំ កំ ពូ ល អាស៊ា នកលើ ក
ទើ ២ ៥ កៅ Nay Pyi Taw។
២.កលើ ក កមព ស់ វ ត្ត មា នសថ ប័ ន អាស៊ា នកៅថានក់ ជា ត្ិ ថាន ក់ ត្ំ ប ន់ និ ង ថាន ក់ អ នត រ ជាត្ិ កោយជំ រុ ញ
ការបកងកើ ត្ អងា ភា ព/ការដបងដចកតាមប ត រកសួ ង /ភាន ក់ រ រកៅកនុ ងរដឋ ជា សមាជិ ក អាស៊ាន ជំ រុ ញ នូ វ
ការបកងកើ ត្ មជឈមណឌលសិ កា ឬសថ ប័ន អាស៊ា ន ឫកមម វ ិធើ សិ កាអាស៊ា នកៅតាមប ត របកទសជា
សមាជិ ក ដូ ច ជាការពរងឹ ង AUN កនុ ងការកិ ចចស ហរបត្ិ ប ត្តិ កា រកនុ ងត្ំ ប ន់ ជា ក់ោ ក់ និ ង កដើមប ើកលើ ក កមព ស់
ការយល់ ដឹ ង និ ង អត្ត ស ញ្ហា ណរបស់ អា ស៊ា នកៅថាន ក់ ត្ំ ប ន់ និ ង អនត រ ជាត្ិ ។
៣.បកងកើនវត្តមាន និងការយល់ដឹងអំពើអាស៊ាន តាមរយៈការកលើកកមពស់ទំនាក់ទំនងជាមួយភាគើ
ានក់ពន
័ ធ កដើមបប
ើ នតវត្តមាន ត្នមល កដើមបព
ើ រងង
ឹ ការរគប់រគងដឹកនាំកុ ងប
ន ត សមាជិកអាស៊ាន នង
ិ នដគូ សហការ
និ ង ធានានូ វ ការយល់ ដឹ ង និ ង បកងកើ ត្ នូ វ កមម វ ិធើ ស បបុ រសធម៌ នា នា ដូ ច ជាការជួ យ ជនពិកា រ និ ង រកុ ម
រយរងករោោះ និ ង កលើ ក កិ ត្ិត នា ម និ ង វត្ត មា នរបស់ ស ហគមន៍ អា ស៊ា ន។

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 10
IV. ការអនុ វ តត ន៍ និ ង ការពិ និ តយស ង
ើ វិ ញ

អាស៊ា ននឹ ង ធានាឱ្យបានការអនុ វ ត្ត ន៍ កពញកលញនូ វ ចកេុ វ ិស័ យ សហគមន៍ អា ស៊ា នឆ្ន២
ំ ០២៥
និ ង ដផនការលមអិ ត្ សហគមន៍ន កោបាយសនតិ សុ ខ (APSC) ឆ្ន ២
ំ ០២៥ របកបកោយរបសិ ទធ ភា ព
តាមរយៈ (១)យនត កា រននការអនុ វ ត្ត (២)ធនធាន (៣)ទំ នា ក់ ទំ ន ង និ ង (៤)ការពិ និត្យកឡ ើង វ ិញ។

១. យនត ការននការអនុ វ ត្ត ន៍

 កធវើ ឱ្យសុើ ស រវ ក់ និ ង ពរងឹ ង រកបៀបវារៈ និ ង សកមម ភា ពអាទិ ភា ព

 ោក់ ឱ្យអនុ វ ត្ត កៅករមិ ត្ ជាត្ិ និ ង កៅករមិ ត្ អាស៊ា ន
 ពរងឹ ង ការសរមបសរមួ ល កលើ ប ញ្ហា អនត រ វ ិស័ យ
 ពរងឹ ង សមត្ថ ភា ពសរមបសរមួ ល របស់ សថ ប័ន និ ង
 ោក់ ជូ ន នូ វ ការវាយត្នមល របចាំឆ្ន កំ ៅកលើ ដំ កណើ រការ និ ង ការអនុ វ ត្ត ន៍ កៅកាន់ កិ ចច របជុ ំ កំ ពូ ល
អាស៊ា នតាមរយៈរកុ ម របឹ កាសហគមន៍ ន កោបាយសនតិ សុ ខ អាស៊ា ន។

២. ធនធាន

កគៀងគរធនធានពើ រ ដឋ ជា សមាជិ ក អាស៊ា ន និ ង របភពខាងករៅទក់ ទ ងនឹ ង ការផត ល់ មូ ល និ ធិ

ជំ នា ញ និ ង ការកសងសមត្ថ ភា ពកដើ មបើអ នុ វ ត្ត វ ិធានការដដលបានរពមករពៀងោន ។

៣. ទំ នា ក់ទំ ន ង

អនុ វ ត្ត ស កមម ភា ពទំ នា ក់ ទំ ន ង ទំង ករមិ ត្ ថាន ក់ ជា ត្ិ និ ង ថាន ក់ ត្ំ ប ន់ កដើ មប ើផាភាា ប់ អន ក ានក់ ព័ នធ
នានាកៅនឹ ង គំ និ ត្ ផតួ ចកផតើ ម កនុ ងដផនការ APSC ឆ្ន ំ ២០២៥ និ ង អនុ ញ្ហា ត្ឱ្យភាគើ ាន ក់ ព័ នធ ទ ំង អស់
កាល យជាអន ក ចូ ល រួម និ ង រួម ចំ ដណកោ៉ា ងមានអត្ថ ន័យ ចំ កានោះដំ កណើ រការកនោះ។

៤. ការពិនិ ត្យកឡង
ើ វ ិញ
 ពិនិត្យ និងវាយត្នមលកដើមបធា
ើ នាថាសកមមភាពទំងឡាយកឆលើយត្បកៅនឹងត្រមូវការ និងអាទិភាព
របស់ អា ស៊ា នកោយគិ ត្ គូ រ ពើ កា រដរបរបួ ល បរ បទកន
ិ ុ ងត្ំ ប ន់ និ ង ពិ ភ ពកោក។
 ំ ០១៧, ២០១៩, ២០២០ និង ២០២៣។ កនុងដំ
ពិនិត្យនិងវាយត្នមលរត្ូវកធវើកៅឆ្ន២ ក់កាលនន
ការពិ និ ត្យនិ ង វាយត្នមល រដឋ ជា សមាជិ ក អាស៊ា នរត្ូ វ បានផត ល់ សិ ទិធ កុ ន ងការកធវើ ប ចចុ បបនន ភា ព
ដផនការលមអិ ត្ APSC ឆ្ន ំ ២០២៥ និ ង
 រាយការណ៍លទធ ផ លននការពិ និ ត្យ និ ង ការវាយត្នមល កោយអគា កលខាធិ កា រអាស៊ា នកនុ ងកិ ចច របជុ ំ
កំ ពូ ល អាស៊ា នតាមរយៈរកុ ម របឹ កា APSC។

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 11
V. សតើ ក្ មពុ ជាគួ រ សប្តៀមខលួនបររណាេប្មារ់ េហគមន៍ ន សោបាយេនដិ េ ខ
ុ អាស៊ា ន

ឆ្ន ២
ំ ០២៥?

កៅកនុ ងប ដ របកទសសមាជិ ក អាស៊ា ន កគសកងក ត្ កឃើញ ថាអាស៊ា នរត្ូ វ បានដបងដចកជាពើ រ ។

មាេ ងគឺ រកុ ម របកទសអាស៊ា នអន ក មានរួម មាន នែ មា៉ា កឡសុើ សិ ងា បុ រ ើ រប៊ាុយ កណ ឥណូ ឌ កនសុ ើ និ ង ហវើលើ ពើ ន
រ ឯមា
ើ េ ងកទៀត្គឺ រកុ ម របកទសអាស៊ា នអន ក រកដដលកគនិ យ មកៅថារកុ ម របកទស CLMV រួម មាន កមពុ ជា
ឡាវ មើ ោ៉ា ន់ មា៉ា និ ង កវៀត្ ម។

កៅកនុ ងបរ បទដដលអាស

ិ ៊ា នបានកំ ណ ត្់ស ករមចឲ្យបាននូ វ សមាហរណកមម កៅឆ្ន ២
ំ ០២៥ កមពុ
ជាកំ ពុ ង ដុ ត្ នដដុ ត្ កជើ ង និ ង សវោះ ដសវ ង ពរងឹង ខលួ នរគប់ វ ិស័ យ ជាពិ កសសគឺ ខិ ត្ ខំ កធវើ ោ៉ា ង ឲ្យមាន
។ រត្ង់ ចំ ណុ ចកនោះ កមពុជាកជៀសមិ ន ផុ ត្
កសថ រ ភាពនកោបាយ និ ង កសដច កិ ចច រ បស់ ខួ លនមានភាពរ ងមាំ
ឹ
កឡ ើយ កនុ ងការទទួ ល យកជំ នួ យ ពើ ម ហាអំ ច ជាពិ កសសចិ ន កដើ មប ើមា នលទធ ភា ពត្ភាា ប់ កហោឋ រចនា
សមព័ នធ ដដលជាសនស្មរបស់ អា ស៊ា នឲ្យបានដល់ កោលកៅ។ ករៅដត្ពើ ប ញ្ហា កសដឋ កិ ចច ដដលកមពុ ជា
កធវើ កា រសហការោ៉ា ងជិ ត្ សនិ ទធ ជា មួ យ របកទសមហាអំ ច ចំ ណុ ចរបឈមដ៏ ធំ មួ យ កទៀត្ដដលកគមន
ិ
អាចកមើលរ ំលងកនាោះគឺ ពហុ ភាពននរបបនកោបាយរបស់របកទសជាសមាជិកអាស៊ាននើមយ
ួ ៗ ដដលកធវើ ឲ្យ
ពិ បា កកនុ ងការ្នកៅសករមចកោលកៅសនតិ សុ ខ នកោបាយរបស់ អា ស៊ា ន។ កមពុ ជាដដលរត្ូ វ បានកគ
បងេំ ឲ្យរបកាន់ រ បបលិ ទិធ របជាធិ ប កត្យយករកាយកិ ចច រពមរានងសនតិ ភា ពនាទើ រកុ ង បា៉ា រ ស
ើ ២៣ ត្ុ ោ
១៩៩១ មានរពំដដនកៅខាងកកត្
ើ ជាប់កវៀត្ មដដលរបកាន់របបកុ មុ យន
ម ស
ើ ដសងាមនយ
ិ ម និ ង ខាងលិ ច
ជាប់ របកទសនែដដលរបកាន់ រ បបរបជាធិ ប កត្យយ ខណៈដដលរដឋ របហារដឹ ក នាំកោយរបបកោធាកកើត្
កឡង ើ មិ ន មានជំ ហ
ើ ជាញឹកញាប់។ កតាតកនោះបានកធវើឲ្យរបបនកោបាយកមពុជាមានភាពកកមងខចើ របា៉ាក់រកបុ ក
ចាស់ ោ ស់ កុ ន ងត្ំ ប ន់។

១. បញ្ហារបឈមរបស់ ក មពុជាកនុងបរ បទ
ិ APSC

កនុ ងបរ បទកមព

ិ ុ ជា ការមិ ន យកចិ ត្ត ទុ ក ោក់រ បស់ ព លរដឋ ចំ កានោះ APSC ជាបញ្ហា របឈមបងក ប់
មួ យ ករានោះការសងក ត្់ ធង ន់ កលចកឡ ើង ដត្កៅកលើ AEC ប៉ាុ ដនត ស ហគមន៍ កសដឋ កិ ចច មិ ន អាចមាននិ រ នត រ ភាព
បានកទកបើោមនរកបខ័ណឌសនតិសុខនកោបាយរងមាំ
ឹ ។ រឯរបបនកោបាយកៅកមព
ើ ុ ជា លទធិរបជាធិបកត្យយក៏
មានភាពទន់ កខាយ ដដលញាុ ំង ឲ្យកមពុ ជារបឈមនឹ ង បញ្ហា ជាករចើ ន ទំង កនុ ងរបកទស និ ង កនុ ងត្ំ ប ន់ ដូ ច
ជា៖

 អសថិ រ ភាពសនដិ សុ ខ នកោបាយកនុ ងរបកទស៖ ចាប់ ពើ ឆ្ន ១

ំ ៩៩៣ កមពុ ជាបានកធវើ កា រកបាោះកឆ្ន ត្
ករៀងរាល់ ៥ ឆ្ន ម
ំ ដ ង សរមាប់ ករជើស ករ សរោ
ើ ឋ ភិ បា លដឹ ក នាំរបកទស ដត្កទោះជាោ៉ា ង ក៏កោយ
វ ិបត្តិ ករកាយការកបាោះកឆ្ន ត្បានកកើ ត្ កឡើង ជានិ ចច ដដលបានកធវើ ឲ្យមានភាពរា ង
ំ សទោះ កនុ ងការបកងកើ ត្

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 12
 រោឋ ភិ បា លែមើ កហ ើយ កតាត កនោះបានជោះឥទធិព លោ៉ា ងខាល ំង កៅដល់ ស នដិ សុ ខ នកោបាយកនុ ងត្ំ ប
ន់ ។
 បញ្ហា រពំ ដដនរវាងរដឋ ជា សមាជិ ក ៖ កទោះបើ ជា កមពុ ជាបានចូ ល ជាសមាជិ ក អាស៊ា នតាំង ពើ ឆ្ន ំ
១៩៩៩ មកក៏ កោយ ដត្បញ្ហា រពំ ដដនជាមួ យ រដឋ ជា សមាជិ ក អាស៊ា នដូ ច ោន កនាោះ មិ ន រត្ូ វ បាន
បញ្ច ប់ កនាោះកទ។ ទំងរបកទសនែ ឡាវ និងកវៀត្ ម បញ្ហារពំដដនកនោះបានរ ំខានរបកទសកមពុជា
មដ ង កាល ពុំ រសករសនដ កឡើយ ។
 ជកមាលោះនកោបាយ និ ង សនតិ សុ ខ កនុ ងត្ំ ប ន់ និង ករៅត្ំ ប ន់៖ ចិ ន និ ង ឥ ឌ បានពយោមពរងើ ក
និ ង ជោះឥទធិ ព លរបស់ ខួ ល នចូ ល កនុ ងឥណូ ឌ ចិ ន ដដលអាចកធវើ ឲ្យមានការសងេ យ
័ ពើស រៈសំ ខា ន់
របស់ អា ស៊ា ន ខណៈបចចុ បបនន កនោះកមពុ ជាកំ ពុ ង ទទួ ល បានជំ នួ យ ដ៏ ករចើ ន កលើ ស លុ ប ពើ ម ហា
អំ ចចិ ន និ ង ក៏ កំ ពុ ង ក្ងនដសហការជាមួ យ ឥ ឌ កលើ វ ិស័ យ ានណិ ជា ក មម ។ ការណ៍ កនោះ
ឹ កធវើឲ្យកមពុជាមានសមាពធកៅកពលកមពុជាត្រមូវឲ្យបរាញជំហកនុងបញ្ហាជកមាលោះ
នង មួយ ជា
ពិ កសសចំ កានោះជកមាលោះកលើ នផទ ស មុ រទចិ ន ខាងត្បូ ងរវាងរបកទសជាសមាជិ ក អាស៊ា ន និ ង មហាយ
កេចិ ន ។
 បញ្ហា របព័ នធ យុ ត្តិ ធ ម៌៖ ការអនុ វ ត្ត ចាប់ កៅមានភាពទន់ កខាយ និ ង ខវោះ ឯករាជយភាព។
 បញ្ហា របឈមរាុ នំ រ ៉ា៖ គិ ត្ រត្ឹ ម កពលបចច បបនន កនោះ រដឋ ជា សមាជិ ក អាស៊ា នកំ ពុ ង ជួ ប បញ្ហា ដដដលៗ
កៅកឡ ើយ ដដលពុ ំ ទ ន់ កោោះរសយ និ ង រគប់ រគងបានរគប់ រជុ ង ករជាយ។ បញ្ហា ទំង កនាោះគឺ អំ កពើ
ពុ ក រលួ យ ការរត្់ព នធ ករគឿងកញៀន ការចាប់ជំ រ ត្ន
ិ ិ ង ការរត្់ព នធ ម នុ សេ អំ កពើ ភា វរកមម ឧរកិ ដឋ ក មម
បកចច ក វ ិទយ (Cybercrimes) ។ល។ ដដលកៅដត្បនត ោ យើរបកទសអាស៊ា ន ជាពិ កសសកមពុ ជា
ដដលជារបកទសទន់ កខាយមួ យ ខណៈសមត្ថ ភា ពសថ ប័ ន និ ង សមត្ថ ភា ពមង្គ្នើត កៅមានករមិ ត្ ។

២. ដំក ោះរសយសរមាប់ករត្ៀមខលួនមុ ន ឆ្ន២

ំ ០២៥

កដើ មប ើកឆលើ យ ត្បកៅនឹ ង បញ្ហា របឈមកនុ ងត្ំ ប ន់ និ ង កនុ ងរបកទសមុ ន នឹ ង សមាហរណកមម អា ស៊ា ន
ឆ្ន ២
ំ ០២៥ ចូ ល មកដល់ កមពុ ជាចាំបា ច់ រត្ូ វ គិ ត្ គូ រ ោ៉ា ងយកចិ ត្ត ទុ ក ោក់ បំ ផុ ត្ កលើ ក តាត ដូ ច ខាងករកាម៖

 ពយោមសហការជាមួយរបកទសមហាអំ ចកោយរបុងរបយ័ត្នជាទប
ើ ំផុត្ កធវោ
ើ ៉ា ង កុ ំឲ្យធាល ក់
ចូ ល កៅជាកូ ន អុ ក របស់ ម កនាគមន៍ មួ យ តដ ច់ មុ ខ ។ ការកធវើ ខួ ល នដបបកនោះនឹ ង នាំក មពុ ជាទទួ ល
បានទំង ផលរបកោជន៍ស រមាប់ អ ភិ វ ឌ្ឍ និ ង កសងរបកទស រួម ទំង មានទំ នា ក់ ទំន ងលអ
ជាមួ យ រាល់ ប ដ របកទសជាសមាជិ ក និ ង មហាអំ ច។
 កោោះរសយបញ្ហា នផទ កុ ន ងរបកទសឲ្យមានសមគាើ ភា ព រួប រួម ជាត្ិ រកាឲ្យបានកសថ រ ភាព
នកោបាយ និងស ដ ប់ធានប់សងាម និងការានរឲ្យបានពើការកធវើបដិវត្តពណ៌ករកាមរគប់រូបភាព។

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 13
 របយុ ទធ របឆ្ំង នឹ ង អំ កពើ ពុ ក រលួ យ កៅតាមសថ ប័ន រដឋ និ ង ពរងឹ ង អភិ បា លកិ ចច គឺ កធវើ ោ៉ា ង
បំ កពញឲ្យបាននូ វ ចំ ណុ ចអបបបរមាននត្រមូ វ ការរបស់ អា ស៊ា ន។
 កធវើ កា រចរចារ និ ង កោោះរសយរាល់ ជ កមាលោះរពំ ដដនជាមួ យ របកទសជិ ត្ ខាងឲ្យចប់ស ពវ រគប់កោយ
សនដិ វ ិធើ និ ង កោយករបើ ន កោបាយឈនោះ -ឈនោះ ។ ករកាយពើ កា រកោោះរសយចប់ នូ វ បញ្ហា រពំ ដដន
កមពុ ជានឹ ង មានឪកាសចាប់ នដជាមួ យ របកទសជិ ត្ ខាងកធវើ កា ររបយុ ទធ របឆ្ំង កៅនឹ ង ការរត្់ ព នធ
ករគឿងកញៀន ការរត្់ព នធ ម នុ សេ អំ កពើ ភា វរកមម និ ង ឧរកិ ដឋ ក មម ប កចច ក វ ិទយ ។ល។
 ពរងង
ឹ សមត្ថភាពមង្គ្នរា
តើ ជការរគប់សថប័នកដម ើ ំរុញការកធវក
ើ បជ ់ ុជ
ើ ំដណទរមងស ើ ករៅ កធវកា
ើ ររបយុ ទធ
របឆ្ំង ោ៉ា ងសកមម កៅនឹ ង ឧរកិ ដឋ ក មម ដដលនឹង រត្ូ វ កោោះរសយកៅកនុ ងដផនការកម និ ង ករត្ៀមខលួ ន
កនុ ងការកនុ ងការសហការ ដដលរួម មានការដចករ ំដលកព័ ត្៌ មា ន (intelligence) ការចូ ល រួម
ករៀបចំ ដផនការ វ ឹកហាត្់ និ ង ែវ ិកា។
 ចំ ណុចពិ កសសចុ ង ករកាយគឺ រត្ូវ កធវើ ការបង្គ្ញ្ហា បព័ត្៌មានដល់ពលរដឋ កៅតាមរសទប់ ជាពិ កសស
មង្គ្នតើរាជការរគប់លំោប់ថានក់ នូ វ ព័ ត្៌ មា នចាំបា ច់ បំ ផុ ត្ ចំ នួ ន បើ រួម មាន ព័ ត្៌មា នទូ កៅអំ ពើ អា ស៊ា ន
ព័ ត្៌ មា នានក់ ព័ នធ និ ង ព័ ត្៌ មា នដដលផដល់របកោជន៍តទល់ដល់ពលរដឋឲ្យបានទូ លំទូោយ សរមាប់
ពួកោត្់គិត្គូ រ ករត្ៀមលកេណៈ និ ង ោក់ ចិ ត្ត ជា ពលរដឋ អា ស៊ា នមុ ន ដំ បូ ង កគ។

VI. សេចក្ដីេ ននិ ដ្ឋា ន

មកទល់ កពលកនោះ ដផនការកមសហគមន៍ន កោបាយសនតិ សុ ខ អាស៊ា នចំ នួ ន ពើ រ (APSC

2009-2015 និ ង APSC 2015-2025) រត្ូ វ បានបកងកើ ត្ កឡ ើង កដើ មបើធា នាឲ្យមានសនតិ ភា ព និ ង
កសថ រ ភាព និ ង ដដលដផអ ក កលើ កោលការណ៍ រគោះឹ ននធមម នុ ញ្ា អា ស៊ា ន និ ង សនធិ ស ញ្ហា កផេងៗដូ ច ជា កសចកតើ
របកាសត្ំ ប ន់ស នតិ ភា ព កសរ ភាព
ើ និ ង អពយរកឹ ត្យ និ ង សនធិស ញ្ហា មិ ត្ត ភា ព និ ង សហរបត្ិ ប ត្តិ កា រកៅ
អាសុ ើ អា កគន យ៍ ។ល។ ដផនការកមសហគមន៍ ន កោបាយសនតិ សុ ខ អាស៊ា ន មានកោលកៅធានាឲ្យរបជា
ពលរដឋ អា ស៊ា នរស់ កៅកនុ ងសនតិ ភា ពកៅកនុ ងត្ំ ប ន់រ បស់ ខួ ល ន កៅកនុ ងពិ ភ ពកោក និ ង កៅកនុ ងបរ ស
ិ ថន
ដដលមានលិ ទិធ របជាធិ ប កត្យយ និ ង សុ ខ ដុ ម រមនា។ ដផនការកមកនោះបានកតត ត្កៅកលើ ធា ត្ុ សំ ខា ន់ ៗ ៤
ដូ ច ជា៖

(១) សហគមន៍ ដដលកោរពកោលការណ៍ ដដលកតត ត្កលើ កា រកោរពចាប់ ត្ំ ប ន់ អនត រ ជាត្ិ កិ ចច

រពមករពៀង និ ង ការកលើ ក កមព ស់ កា រយល់ ដឹ ង ។

(២) ត្ំ ប ន់ ដដលមានសនតិ ភា ព សនតិ សុ ខ និ ង កសថ រ ភាព៖ ដដលកតត ត្កលើ កា របកងកើ ន សមត្ថ ភា ព
កនុ ងការកឆលើ យ ត្បកៅនឹ ង ការគំ រា មកំ ដហង និ ង ការរបឈមដផន ក សនតិ សុ ខ នានា។

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 14
 (៣) ការកលើ ក កមព ស់ កិ ចច ស ហរបត្ិ ប ត្ត កា រណ៍ កនុ ងត្ំ ប ន់ និ ង កលើ ឆ្ កអនត រ ជាត្ិ និ ង ពរងឹ ង ភាព
សនូ លននអាស៊ា នដដលកដើ រ ត្ួ នា ទើ ោ៉ា ងសំ ខា ន់កលើ ប ញ្ហា អនត រ ជាត្ិ ។

(៤) ការពរងឹ ង សមត្ថ ភា ពនិ ង វត្ត មា នសថ ប័ន អាស៊ា នកៅករមិ ត្ ថាន ក់ ជា ត្ិ ត្ំ ប ន់ និ ង អនត រ ជាត្ិ ។

កៅកនុ ងបរ បទសនត

ិ ិ សុ ខ នកោបាយកនោះ កមពុ ជាកៅមានបញ្ហា របឈមមួ យ ចំ នួ ន ដូ ច ជា សនតិ សុ ខ
នកោបាយកៅកនុ ងរបកទសកៅមិ ន ទន់ កពញកលញ បញ្ហារពំដដនជាមួយរបកទសជិត្ខាងកៅកនុងអាស៊ាន

មិ ន ទន់ រត្ូ វ បានកោោះរសយរួច រាល់ ការរបកួ ត្ របដជងរបស់ ម ហាអំ ចខាងករៅ និ ង ការទទួ ល

ជំ នួ យ ឬផលរបកោជន៍ ពើ ម ហាអំ ចដដលនាំឲ្យរបកទសកៅកនុ ងអាស៊ា ន ការមានទំ កនារខុ ស ោន

ជកមាលោះសមុ រទចិ ន ខាងត្បូ ង និ ង សមត្ថ ភា ពរបស់ ក មពុ ជាកៅមានករមិ ត្ ទក់ទ ងនឹ ង ឧរកិ ដឋ ក មម ឆល ង ដដន

កៅកនុ ងត្ំ ប ន់ អា ស៊ា ន។

កដើ មប ើករត្ៀមខលួ នចូ ល រួម អនុ វ ត្ត ដផនការកមសនតិ សុ ខ នកោបាយឆ្ន ំ ២០២៥ របកទសកមពុ ជាគួ រ

(១)សហការជាមួ យ របកទសមហាអំ ចកោយរបុ ង របយ័ត្ន (២)ពរងឹ ង សមគាើ ភា ពនផទ កុ ន ង និ ង

ពរងឹ ង សនតិ ភា ព និ ង សថិ រ ភាពនកោបាយ (៣)ពរងឹ ង លិ ទធិ របជាធិ ប កត្យយ និ ង អភិ បា លកិ ចច ល អ (៤)

កោោះរសយជកមាលោះជាមួ យ របកទសជិ ត្ ខាងកោយសនតិ វ ិធើ (៥)ពរងឹ ង សថ ប័ ន ានក់ ព័ នធ និ ង របយុ ទធ

របឆ្ំង នឹ ង ឧរកិ ដឋ ក មម កៅកនុ ងដផនការកម (៦)ករត្ៀមខលួ នកនុ ងការសហការ រួម ទំង ការតល ស់ បូ ត រព័ ត្៌មា ន

និ ង ចូ ល រួម មូ ល និ ធិ និ ង (៧)បង្គ្ញ្ហា បព័ ត្៌មា នានក់ ព័ នធ នឹ ង អាស៊ា ន និ ង ដផនការកមកៅរបជាពលរដឋ

និ ង សថ ប័ន ានក់ ព័ នធ ឲ្យបានទូ លំ ទូោ យ៕

មុ ខ វិ ជ្ជា៖ អាស
៊ា ន ក្រុ ម ទី ៦ ទំ ព័ រ 15