ΚΕΜΠΑ

3645
ΚΩΔΙΚΟΣ
3053

ΕΤΗΣΙΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΑΙ: ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ:

ΕΥΡΩ 50,00. ΚΥΠΡΟΥ: ΕΥΡΩ 60,00. ΕΥ-
ΡΩΠΗΣ: ΕΥΡΩ 90,00. ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ
ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ: ΕΥΡΩ 100,00. ΤΙΜΗ
ΦΥΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΣ: ΕΥΡΩ 1,20

Τ
ΙΔΡΥΤΗΣ † Ἀρχιμ. Χαράλαμπος Δ. Βασιλόπουλος 7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 Ἡ Σύναξις Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ ΕΤΟΣ ΝΑ´ ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ 1861

ΗΝ 1ην Ἰανουαρίου τοῦ ἔτους 1961
ἐξεδόθη τὸ πρῶτον τεῦχος τοῦ
«Ὀρθοδόξου Τύπου» καὶ μάλιστα εἰς
100.000 ἀντίτυπα.
50 Χ Ρ Ο Ν Ι Α « Ο Ρ Θ Ο ∆ Ο Ξ Ο Σ Τ Υ Π Ο Σ »
Ἦτο ἕν ὅραμα τοῦ μακαριστοῦ Γέρον-
τος π. Χαραλάμπους Βασιλοπούλου, τοῦ
διαδόχου του, μακαριστοῦ πλέον π. Μάρ-
κου Μανώλη καὶ τῶν συνεργατῶν του, τό
ὁποῖον ἔγινε πραγματικότης. Ἔκτοτε, μὲ
τὴν χάριν τοῦ Κυρίου, ἐκδίδεται ἀνελ-
50 χρόνια ἀγώνων καί προσφορᾶς ὑπέρ τῆς Πίστεως καί τῆς Πατρίδος
ἐκπλήρωσιν διαπύρου εὐχῆς τοῦ μεγάλου
Φώτη Κόντογλου μετενωμάσθη εἰς «ΟΡ-
ὀλίγας γραμμάς. Εἰς τὸ πρῶτον φύλλον καὶ
μάλιστα εἰς τὸ κύριον ἄρθρον μὲ τίτλον
Ἀναφέρει: «…Ἡ ἐφημερίς μας εἶναι
ἀπαύγασμα, εἶναι βλάστημα ἁγνῆς καὶ ἀτρέ-
βασμοῦ πρὸς τὴν σεπτήν μας Ἐκκλησίαν…
ἐξ οὗ πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα
τέλειον.
Ἡ πέννα μας θὰ συμβουλεύη, θὰ δέχε-
ται συμβουλάς, θὰ ἐξαίρη τὰ καλά. Ἀλλὰ
θὰ στηλιτεύη καὶ θὰ καυτηριάζη τὰ κακά,
ὅταν μετὰ πρώτην καὶ δευτέραν νουθε-
σίαν καὶ ὑπόμνησιν, τὸ κακὸν δὲν ἐννοεῖ
νὰ παραχωρῆ τὴν θέσιν του εἰς τὸ κα-
λόν…».

ΤΟ ΒΑΤΙΚΑΝΟΝ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗΝ

λιπῶς ἑβδομαδιαίως.
Ἡ πρώτη ὀνομασία ἦτο «ΤΥΠΟΣ ΕΛΛΗ-
ΝΙΚΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ». Τὸ ἔτος 1967 εἰς
ΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ».
Πενῆντα χρόνια ἐπέρασαν ἀπὸ τότε. Ἡ
ἱστορία τοῦ «Ο.Τ.» δὲν περιγράφεται εἰς
«Ἀπευθυνόμεθα πρὸς τοὺς Ἕλληνας» φα-
νερώνεται τὸ πιστεύω καὶ ὁ σκοπὸς τῆς
ἐφημερίδος.
πτου Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς Πίστεως.
Εἶναι κατοπτρισμός, γλυκεῖα φεγγοβολὴ
ἀγάπης πρὸς τὴν Ἑλληνικὴν Πατρίδα, σε-
Τὴν δημοσιογραφίαν —τὸ θεῖον αὐτὸ καὶ Εἰς αὐτὰς τὰς ἀρχὰς παρέμεινε πιστὸς ὁ
τόσον κακοποιημένον λειτούργημα!—
«Ο.Τ.», δι᾽ αὐτὸ καὶ ἡ προσφορά του εἶναι
ἀσκοῦμεν ἀπὸ σήμερον μὲ ἕνα γνώμονα:
τὸν φωτισμὸν ἐκ τοῦ Πατρὸς τῶν Φώτων,
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 7ην ΣΕΛ.

Μὲ συνέντευξιν «βόμβα» τοῦ ὑπευθύνου τῶν Παπικῶν διὰ τὴν ἑνότητα τῶν «Ἐκκλησιῶν» Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΠΡΟ∆ΡΟΜΟΣ

ΠΡΟΔΟΣΙΑΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΥΠΟ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ Εἰς τοὺς διαλόγους ἐκηρύχθησαν εἰς ἀφάνειαν τὸ «φιλιόκβε» καὶ ὅλαι αἱ κακοδοξίαι τοῦ Παπισμοῦ
ΠΡΙΝ ΠΤΩΧΕΥΣΩΜΕΝ Εἰς τὴν τράπεζαν τῶν διαλόγων ἡ διπλωματία τῆς ἀγάπης καὶ ἡ φιλία Ρώμης– Φαναρίου (ὄχι ὅμως καὶ ἡ πίστις), ἡ
σύνθεσις τῶν δύο πραγματικοτήτων εἰς μίαν ἤτοι τῆς Συνοδικότητος τῆς Ὀρθοδοξίας μετὰ τοῦ Πρωτείου τοῦ Πά-

Π
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΣ, ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΕ πα, ὁ «ἐμπλουτισμός» τῶν Ἐκκλησιῶν ἀπὸ τὸν διάλογον (τί ἀλήθεια ἠμποροῦμεν νὰ λάβωμεν ἀπὸ τὴν αἵρεσιν καὶ τὴν
ΡΟ ΗΜΕΡΩΝ εἰσήλθομεν εἰς τὸ 2011. Τὰ πολιτικὰ μηνύματα
κακοδοξίαν τοῦ Παπισμοῦ;), οἱ δύο πνεύμονες τῆς «Ἐκκλησίας» (προαναγγέλλοντες τὴν ψευδένωσιν) καὶ ὁ κερμα-
πολλά. Ἄλλα αἰσιόδοξα, ἄλλα ἀπαισιόδοξα, ἀλλὰ ἰσορροπι- τισμὸς τοῦ Χριστιανοῦ εἰς Ὀρθόδοξον καὶ Παπικόν. (Νὰ ἀποδεχθῶμεν δηλαδὴ τὴν αἵρεσίν των, ὅταν ἡ Ἐκκλησία
στικά. Ἀπὸ τὰ μηνύματα αὐτὰ ἀπουσιάζει τὸ μήνυμα τῆς ἀνα-
τάσεως καὶ τῆς Ἀναστάσεως τῆς Πατρίδος. Μηνύματα, ὅμως, ἔχο- μας ἐπολέμησε τοὺς Νεστοριανοὺς καὶ Μονοφυσίτας, οἱ ὁποῖοι ἠλλοίωσαν τὴν διδασκαλίαν τοῦ Χριστοῦ;).
μεν καὶ ὑπὸ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἡγεσίας. Πολλὰ ἐξ αὐτῶν ἀνα-
λύουν τὰ αἴτια τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως καὶ τῆς πτώσεως τῆς κοι-
νωνίας ἀπὸ πάσης ἀπόψεως. Ὑποδεικνύουν, ὀρθῶς, ὡς λύσιν σω-
Τὴν στρατηγικὴν Παπικῶν καὶ ἕνα αἰσιόδοξο διάλογο». Ἕνας διά- κληρον τὴν Ἑλλάδα, ἀλλὰ καὶ εἰς λωσεν ὁ Καρδινάλιος Κούρτ Κόχ, ὁ
τηρίας τὴν ἐπιστροφὴν εἰς τὸ Χριστὸν καὶ τὴν Ἐκκλησίαν. Μερικὰ
Ὀρθοδόξων, μετὰ τὸ Βατερλὼ τοῦ λογος ὅμως δύναται νὰ στηρίζεται τὰς χώρας, αἱ ὁποῖαι ἀπηλλάγησαν ὁποῖος καθώρισε τὰ ὑπάρχοντα
ἐξ αὐτῶν εἶναι βαθύτατα πνευματικά, ἀφοῦ ἐπισημαίνουν τὴν ἅλω-
θεολογικοῦ διαλόγου εἰς τὴν Βιέν- εἰς αὐτοὺς τοὺς ἄξονας; Ἡ συνέν- ἀπὸ τὸν κομμουνισμόν. προβλήματα. Αὐτὰ ἔχουν σχέσιν μὲ
σιν τῆς Ἑλλάδος ἀπὸ ἐπικινδύνους αἱρέσεις, ἀλλὰ καὶ τὴν ἅλωσιν
νην, κατὰ τὸν παρελθόντα Σεπτέμ- τευξις τοῦ Καρδιναλίου δὲν διεψεύ- 2ον) Εἰς τοὺς διαλόγους τὸ ζήτη- τὴν Συνοδικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας
τῆς Ἑλλάδος ἀπὸ κατευθυνομένους «στρατοὺς» ἐξ ἀλλοδαπῆς μὲ
βριον ἀπεκάλυψεν ὁ κυριώτερος σθη ὑπὸ τοῦ Φαναρίου, τὸ ὁποῖον μα δὲν εἶναι ἡ αἵρεσις τοῦ «φιλιόκ- καὶ τὸ Πρωτεῖον τοῦ Πάπα. Περὶ
σκοπὸν τὴν κατάργησιν τοῦ ὁμογλώσσου, τοῦ ὁμοθρήσκου, τῆς
ἐκπρόσωπος τοῦ Παπισμοῦ διὰ τὴν ἀπὸ μακροῦ χρόνου ἔχει λησμονή- βε», διὰ τὴν ὁποίαν ἡ «κιβωτός» τῆς συνολικῆς αἱρέσεως τοῦ Παπι-
καινῆς παραδόσεως, τοῦ ὁμαίμου ὡς καὶ τοῦ Ἑλληνοχριστιανικοῦ
ἑνότητα τῶν «Ἐκκλησιῶν», Καρδι- σει τὴν αἵρεσιν τοῦ Παπισμοῦ καὶ σμοῦ καὶ τοῦ «φιλιόκβε» οὔτε λέ-
πολιτισμοῦ. Τὸ 2011 εὑρίσκει τὴν Πατρίδα μας μὲ πολλὰ κοινωνικά,
τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενι-
νάλιος Κούρτ Κόχ, μὲ συνέντευξίν τὴν δαιμονικὴν Οὐνίαν, ἡ ὁποία ξις ὑπὸ τοῦ Φαναρίου καὶ τῶν
οἰκονομικά, θεσμικὰ καὶ ἐθνικὰ ἀδιέξοδα. Ὁ πολιτικὸς κόσμος, ὁ
σμοῦ, τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρ-
ὁποῖος ἐπρωταγωνίστησεν εἰς αὐτὰ τὰ ἀδιέξοδα παριστάνει τὸν
του εἰς τὸ Ἐκκλησιαστικὸν ἠλεκ- ἀπὸ διετίας ἀναπτύσσει μεγάλην χεῖον, δὲν ὁμιλεῖ καὶ δὲν θὰ ὁμιλή- ἐκπροσώπων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκ-

«σωτῆρα» ἀφορίζων καὶ καταλογίζων εὐθύνας εἰς ὅλους τοὺς

τρονικὸν πρακτορεῖον εἰδήσεων
ἄλλους πλὴν ἑαυτοῦ. Παράλυτος ὁ λαὸς ἀποδέχεται τὰ πάντα, διό-
«amen» ὑπὸ ἡμερομηνίαν 18 Δε-
τι δὲν ὑπάρχει πολιτικὴ καὶ πνευματικὴ δύναμις ἀντιστάσεως. Τὸ
κεμβρίου. Ὁ ἐπαγγελματίας τοῦ Οἰ-
δρᾶσιν εἰς τὰς Ἀθήνας καὶ εἰς ὁλό-
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Κάθισμα γ´ Ὠδῆς —Ἦχος δ´
ση. Τοῦτο προκύπτει ἀπ᾽ ὅσα ἐδή- κλησίας εἰς τοὺς διαλόγους. Τὰ θέ-
ματα τῆς Πίστεως, τῆς διαστρε-
βλώσεως τοῦ Εὐαγγελίου, αἱ κακο-

Ο
τραγικὸν διὰ τὸν Ἕλληνα καὶ τὴν Ἑλλάδα εἶναι ὅτι οἱ περισσότε-
κουμενισμοῦ καὶ τῶν διαλόγων δοξίαι τοῦ Παπισμοῦ, ἡ Οὐνία κ.λπ. Ὁ μέγας ὑετός, πρός ποτάμεια ρεῖθρα, προέρχεται σαρκί, βα-
ροι ἐκ τῶν πολιτικῶν δὲν πιστεύουν εἰς τὴν Πατρίδα, εἰς τὸν Θεόν,
Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου Διονυσίου Τάτση
Καρδινάλιος Κούρτ Κόχ ἀποκαλύ- δὲν τίθενται ὑπὸ τῶν Ὀρθοδόξων. πτισθῆναι θελήσας· πρός ὅν ὁ θεῖος Πρόδρομος, ἐκθαμβού-
εἰς τὴν οἰκογένειαν ὡς καὶ εἰς ὅλα ἐκεῖνα τὰ κύτταρα, τὰ ὁποῖα
πτει ὅτι: Τὰ θέματα αὐτὰ τὸ Φανάριον τὰ μενος ἔλεγε· Πῶς βαπτίσω σε, ρύπον μή ἔχοντα ὅλως; Πῶς
ἐκράτησαν ὄρθιον τὸ Ἑλληνορθόδοξον γένος. Ἐὰν ἔζη ὁ μακα-
Τὴν 7ην Ἰανουαρίου ἑορτάζομεν τήν Σύναξιν τοῦ Τιμίου Προ-
ἐκήρυξεν εἰς ἀφάνειαν. Τί εἶναι εἰς
ριστὸς Γέρων Θεόκλητος Διονυσιάτης θὰ ἀνεφώνη ἢ θὰ ἔγραφε Ι ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΙ χριστιανοὶ νιώθουν μέσα στὴν Ἐκκλησία παι-
1ον) Ὅλα προχωροῦν καλῶς εἰς ἐκτείνω μου, τήν δεξιάν ἐπί κάραν, ἥν τρέμει τά σύμπαντα;

δρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου εἰς τιμήν τοῦ πανιέρου Προδρό-

τὸ προσκήνιον; Τὸ ἀποκαλύπτει ὁ
ἐκ νέου πὼς ὅ,τι Ἑλληνικὸν καὶ Ὀρθόδοξον εὑρίσκεται ὑπὸ διὰ τοῦ Θεοῦ, γιατὶ ἐκεῖ ἔχουν τὴ δυνατότητα νὰ τροφοδο-
τὸν διάλογον Ὀρθοδόξων καὶ Πα-
τήσουν τὴ ψυχή τους μὲ τὸ θεῖο λόγο, νὰ γίνουν μέτοχοι
διωγμὸν εἰς τὴν Πατρίδα μας, ἡ ὁποία κατεκτήθη ὑπὸ τῶν λαθρο-
μου, ἐπειδή ὑπηρέτησεν εἰς τό μυστήριον τοῦ θείου Βαπτίσματος.
πικῶν μὲ βάσιν τὴν διπλωματίαν Παπικὸς ἐκπρόσωπος κ. Κούρτ

μεταναστῶν–Μουσουλμάνων. Κάτι τὸ ὁποῖον εἶχε προβλέψει ὁ μα-
τῆς ἀγάπης, τὴν ὁποίαν ἐφεῦρεν ὁ
Παπισμὸς κατὰ τὰς ἐργασίας τῆς
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 7ην ΣΕΛ.
Β´ Βατικανῆς Συνόδου, καὶ τὴν φι-
τῶν μυστηρίων καὶ νὰ ἀντλήσουν δύναμη γιὰ τὸν κατὰ τῆς ἁμαρ-
Κόχ: Τὸ πρόβλημα εἶναι ἡ «σύνθε-
τίας ἀγώνα τους. Ὅλα αὐτὰ πάντα μὲ τὴ βοήθεια τῶν κληρικῶν, οἱ
σις τῆς Συνοδικότητος τῶν Ὀρθο-
ὁποῖοι εἶναι οἰκονόμοι τῶν μυστηρίων τοῦ Θεοῦ. Ἡ σχέση αὐτὴ με-
δόξων μὲ τὸ Πρωτεῖον τοῦ Πάπα». Ἀνωτέρω εἰκών ἐπί ξύλου διά χειρός Φωτίου Κόντογλου, εὑρισκομένη
ταξὺ κληρικῶν καὶ λαϊκῶν εἶναι ἀποτελεσματικὴ ὑπὸ δύο προϋπο-
Ἤτοι: «νὰ συνθέσουμε τὶς δύο

Ἀπάντησις εἰς νέον θεολόγον–κληρικόν καί συγγραφέα

λίαν μεταξὺ Βατικανοῦ καὶ Φανα- εἰς τό προσευχητάριον τῆς οἰκογενείας Δημ. Παπαδήμου, Ἀθῆναι 1935.
θέσεις. Οἱ πρῶτοι νὰ εἶναι θεοφοβούμενοι καὶ ἐνάρετοι καὶ οἱ δεύ-
ρίου. Ὁ διάλογος δηλαδὴ δὲν διεξά- αὐτὲς πραγματικότητες μαζί». Τὸ
τεροι καλοπροαίρετοι καὶ ἀποφασιστικοί. Ὅταν δὲν ὑπάρχουν
φιλιόκβε, αἱ κακοδοξίαι τοῦ Παπι-
αὐτὲς οἱ προϋποθέσεις, δημιουργοῦνται ποικίλα προβλήματα, τὰ
γεται μὲ βάσιν τὴν κοινὴν πίστιν. Ὁ
σμοῦ καὶ ἡ Οὐνία δὲν ἔχουν θέσιν Ἡ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς
ὁποῖα ἀκυρώνουν τὸ σωτηριῶδες ἔργο τῆς Ἐκκλησίας. Ἰδιαίτερα
διάλογος διεξάγεται μὲ βάσιν τὴν

Η ΙΕΡΩΣΥΝΗ ΔΕΝ
φιλίαν καὶ τὴν ἀγάπην, αἱ ὁποῖαι
ἀποτελοῦν «σταθερὸ σημεῖο γιὰ
ΣΗΜΕΡΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ «Ο.Τ.»
εἰς τὸν διάλογον, ἐπειδὴ οἱ ἐκπρό-
ὅταν οἱ κληρικοὶ δὲν ἔχουν τὴ συναίσθηση τῆς ἱερῆς τους ἀπο-
στολῆς. Κάτι ποὺ συχνὰ συμβαίνει στὸν Ἱερὸ χῶρο τῆς Ἐκκλη-
σωποι τῆς Ὀρθοδοξίας ἐκήρυξαν
«ΤΑΥΤΑ ΜΕΛΕΤΑ»
σίας.
εἰς ἀφάνειαν τὴν αἵρεσιν τοῦ Παπι-

ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΑΣΜΑ Τοῦ κ. Μιχαὴλ Ε. Μιχαηλίδη, Θεολόγου

σμοῦ. Διὰ τοὺς Ὀρθοδόξους προ-
Μὲ δεδομένη αὐτὴ τὴν ἀρνητικὴ πραγματικότητα, πρέπει κάθε

Δ
 Ἀγωνισθῆτε διά νά διατη- πιστὸς νὰ ἔχει τὴν εὐαισθησία γιὰ τὴ βελτίωσή της καὶ προπαντός,
έχει ἡ ἐξεύρεσις λύσεως εἰς τὸ Πρω-

ρήσωμεν τήν Ἁγίαν Ὀρθό- γιὰ τὴν πνευματικὴ πρόοδο τῶν κληρικῶν καὶ τὸν περιορισμὸ τῆς
τεῖον τοῦ Πάπα. Τώρα ἀποκαλύ-
Τοῦ Μοναχοῦ Μωυσέως Ἁγιορείτου δοξον Πίστιν μας. Σελ. 8 δράσης τῶν ἀναξίων. Ὁ Μέγας Βασίλειος συχνὰ ἀναφέρεται στὰ
πτεται ἡ δυναμικὴ τῆς «προπαγάν- Ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος δέν εἶχε ἀμέσως καί βαπτίσθηκε ἀπό τόν

διάφορα προβλήματα τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ δημιουργοῦσαν ἀνάξι-

γίνει ἀκόμα χριστιανός. Δέν εἶχε Ἀνανία, ἔτσι κι ὁ Αὐγουστῖνος
 Ταύτισις εἰς ὅλα τά θέματα
δας» τοῦ Φαναρίου καὶ τῶν Ἑλλή-
ΥΣΤΥΧΩΣ ὑπάρχει ἕνας ἰσχυρὸς πόλεμος, ἐσωτερικός, καὶ τε- οι κληρικοὶ καὶ πονοῦσε γιὰ τὰ ὅσα συνέβαιναν. Δυστυχῶς τὰ ἴδια
τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσο-
νων Ἀρχιερέων κατὰ τοὺς θεολογι- βαπτισθεῖ. Παρόλες τίς συμβου- ὑπάκουσε στή μυστική φωνή
λευταῖα ἀπροκάλυπτος, μὲ τάσεις οἰκουμενιστικές, μοντέρνες περίπου συμβαίνουν καὶ σήμερα, παρόλο ποὺ ἡ Ἐκκλησία δὲν ἀντι-
λύμων μετά τοῦ Οἰκουμενι-
λές τῆς ἐξαίρετης μητέρας του, τοῦ Θεοῦ καί ἀμέσως πῆρε στά
καὶ ἀλλότριες καὶ μάλιστα ἀπὸ κινήσεις Ἀρχιερέων. Μιλοῦν γιὰ
κοὺς διαλόγους εἰς τὴν Κύπρον καὶ
κοῦ Πατριαρχείου. Σελ. 8 μετωπίζει στοὺς κόλπους της μεγάλους αἱρετικούς, ὅπως ὑπῆρχαν
τῆς Μόνικας, νά μελετήσει τήν χέρια του τήν Ἁγία Γραφή κι
μετάφραση τῆς ἀπειρόκαλης θείας Λειτουργίας, γιὰ δύο Ἐκκλησίες,
εἰς τὴν Βιέννην νὰ πείση τοὺς
 Ὁ νέος Δήμαρχος Ἀθηναί- στὴν ἐποχὴ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου. Στηριζόμενος σὲ μιὰ ἐπι-
γιὰ εἴσοδο τῶν γυναικῶν στὸ ἱερὸ βῆμα, γιὰ νεοπατερική, μεταπατε-
Ὀρθοδόξους ὅτι δῆθεν ὁ Πάπας Ἁγία Γραφή, γιά νά γνωρίσει τό ἀνοίγοντάς την βρέθηκε μπρο-
ων περιεφρόνησε τόν Ἀρ- στολὴ τοῦ Ἁγίου «Πρὸς Ἰταλοὺς καὶ Γάλλους ἐπισκόπους», θὰ
ρικὴ καὶ συναφειακὴ θεολογία, γιὰ κοσμικὲς συναυλίες ἐντὸς τῶν
εἶναι μέλος τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖνος ἀδια- στά στήν πρός Ρωμαίους ἐπι-
χιεπίσκοπον κατά τήν ὁρκω- σχολιάσω τὴ σημερινὴ πραγματικότητα τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας
ἱερῶν ναῶν καὶ λοιπά. Τοὺς μιμοῦνται καὶ ἀκολουθοῦν ἱερεῖς, ποὺ πα-
φοροῦσε. στολή τοῦ Παύλου, (ΙΓ΄12–14):
ἢ γιὰ τὴν ἀκρίβεια τὰ προβλήματα, ποὺ δημιουργοῦν οἱ κληρικοί
ὡς ἐκ τούτου ἔπρεπε νὰ ἀπο-
ρασύρουν τὸν λαὸ σ᾽ ἕνα δρόμο ἁπλουστεύσεως, εὐκολίας καὶ ἰσοπε- μοσίαν του. Σελ.8
της καὶ τὸ σκανδαλισμό, ποὺ προκαλεῖται στοὺς πιστούς.
δεχθῶμεν τὸ Πρωτεῖον. Ἡ στρατη- Ὡστόσο, δέν ἄργησε νά ᾽ρθεῖ ἡ «Ἡ νύξ προέκοψεν ἡ δέ ἡμέρα
δώσεως. Ὅποιος ἀντιδρᾶ ἀμέσως χαρακτηρίζεται φανατικός, ταλιμ-  Πολλοί ἀντίχριστοι, ἀόρατα
γικὴ αὐτὴ τοῦ Φαναρίου ἀπέτυχε ἤγγικεν, ἀποθώμεθα οὖν τά
α´. Ἀποδοχὴ τῶν δογμάτων τῆς Ἐκκλησίας
ὥρα τῆς Χάριτος. Ἐκεῖ πού πά-
πάν, ἀπηρχαιωμένος, μονολιθικὸς καὶ ἀρτηριοσκληρωτικός. Γίνεται τά χαράγματα. Τοῦ Ἀρχιμ.
τόσον ἐξ αἰτίας τῆς δυναμικῆς τῆς λευε μέ τόν ἑαυτό του καί συγ- ἔργα τοῦ σκότους καί ἐνδυσώ-
προσπάθεια νὰ φθαρεῖ, νὰ γελοιοποιηθεῖ, νὰ θεωρηθεῖ φαιδρός. Ἡ Δανιήλ Ἀεράκη. Σελ. 3 Ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας συχνὰ διαστρεβλώνεται ἀπὸ με- «Ὁμολογίας Πίστεως», διὰ τῆς μεθα τά ὅπλα τοῦ φωτός. Ὡς ἐν
ρικοὺς ἱεροκήρυκες, οἱ ὁποῖοι ὑπερτονίζουν τὸ κοινωνικὸ ἔργο
κλονιζόταν στήν αὐτοεξέτασή
ἀκρίβεια, ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ παράδοση θὰ ἐλέγχει πάντα τοὺς παραχα-  Ἔτος εἰρηνικόν. Τοῦ κ.
ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατή-
τῆς Ἐκκλησίας καὶ θέτουν σὲ δεύτερη μοίρα τὸν ἐξαγιασμὸ τῶν
ὁποίας κατηγγέλετο ἡ ἐπερχομένη
ράκτες.
του, μιά μακρινή παιδική φωνή,
Στεργίου Σάκκου. Σελ. 4
πιστῶν. Γι᾽ αὐτὸ καὶ δὲν ἀκούγονται κηρύγματα μὲ πνευματικὸ πε-
προδοσία τῆς Πίστεως ὅσον καὶ ἀπὸ σάν ὄμορφο τραγούδι, τοῦ ᾽λεγε: σωμεν, μή κώμοις καί μέθαις μὴ
Ἕνα νέο, λίαν σοβαρό, ἐπικίνδυνο, ἐπιπόλαιο, ἄστοχο καὶ ἀσεβὲς  Ὁ χαρακτήρ τῆς Ὀρθοδό- ριεχόμενο. Μόνο κατὰ τὴν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς
τὴν ἀδιαλλαξίαν τῶν Παπικῶν καὶ κοίταις καί ἀσελγείαις, μή ἔριδι
ἀτόπημα ἀποτελεῖ ἡ ἔκδοση ἑνὸς βιβλίου μὲ τὸν βαρύγδουπο τίτλο
«Tole et lege»: Πάρε καί διάβασε!
ξου Πίστεως. Τοῦ κ. Πανα- γίνεται λόγος γιὰ τὴ μετάνοια καὶ τὴν προσευχή. Κάτι παρόμοιο
τὰς διαφωνίας τῶν Ὀρθοδόξων εἰς καί ζήλῳ, ἀλλ’ ἐνδύσασθε τόν
«οἱ προϋποθέσεις τῆς ἱερωσύνης μέσα ἀπὸ τὰ κείμενα τῶν Πατέρων. γιώτου Μπούμη. Σελ. 5
Αὐτή ἡ φωνή ἔμοιαζε μέ φω-
παρατηροῦμε καὶ στὸ γραπτὸ λόγο. Στὴν πληθώρα τῶν περιοδικῶν ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 7ην ΣΕΛ.
Κανονικὸ Δίκαιο καὶ Οἰκονομία στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας» κάποιου νε-
Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, καί τῆς
 Ἔκκλησις τοῦ Ἀρχιεπισκό- καὶ τῶν βιβλίων λίγα ξεχωρίζουν γιὰ τὸ πνευματικό τους περιεχό-
νή παιδιοῦ. Μά οὔτε παιδί, οὔτε
αροῦ θεολόγου Ἰωάννου Ἀ. Ἀρσενιάδη, ποὺ πρόσφατα πληροφο-
Ἐννεάμηνον
σαρκός πρόνοιαν μή ποιεῖσθε
που Ἀθηνῶν κ. Ἱερωνύμου μενο. Τὰ περισσότερα εἴτε ἠθικολογοῦν εἴτε κρίνουν τὸ τί συμ-
ἄγγελος τοῦ μιλοῦσε. Ἦταν ἡ
ροῦμαι χειροτονήθηκε καὶ κληρικός. Μοῦ εἶπαν ὁρισμένοι νὰ μὴ ἀσχο-
εἰς ἐπιθυμίας».
πρός τήν Πολιτείαν διά τήν βαίνει στὴν κοινωνία μας, ἡ ὁποία, πρέπει νὰ τὸ ὁμολογήσουμε,
μυστική φωνή τοῦ ἴδιου τοῦ Κυ-

μνημόσυνον
ληθῶ καθόλου, γιατὶ δὲν ἀξίζει τὸν κόπο, θὰ χάσω ἄδικα χρόνο στὴ Ἐκκλησιαστικήν περιου- ποτὲ δὲν ὑπῆρξε χριστιανική, μὲ τὴν ἔννοια τῆς τήρησης τῶν
ρίου, ὅπως μίλησε τότε καί στό «Ἀπό τώρα ἀλλάζει ἡ πορεία
μελέτη του, θὰ τοῦ δώσω ἀξία, ὅτι πρόκειται γιὰ συμπίλημα ἀπὸ συν- σίαν. Σελ. 6 ἐντολῶν τοῦ Εὐαγγελίου.
π. Μάρκου Μανώλη
διώκτη Σαῦλο, ἔξω ἀπ’ τή Δα- τῆς ζωῆς ἑνός ἀπό τά μεγαλύτε-
εχεῖς ἀντιγραφές, παρὰ τὶς παραπομπὲς καὶ τὴ φαινομενικὴ γνώση
 Ὁμολογοῦν ὅτι καταργοῦν β´. Πιστοὶ στοὺς θεσμοὺς
ρα πνεύματα τῶν αἰώνων, πού
τῶν Πατέρων. Κάποιοι χαρακτηρισμοὶ τοῦ δευτέρου μέρους τοῦ βι-
μασκό. Ἦταν ἡ ἀνεπανάληπτη

βλίου μὲ ἀνάγκασαν νὰ σύρω τὶς γραμμὲς αὐτὲς μὲ πόνο, λύπη, ἔκπλη- τό σημερινόν μάθημα τῶν
μέχρι τώρα ἐπάλαιε μεταξύ πί-
Ἡ Ἐκκλησία ἔχει πολλοὺς θεσμοὺς καὶ πλούσια παράδοση. Δὲν
στιγμή τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ.
Θρησκευτικῶν, διότι εἶναι Τήν Κυριακήν, 16ην Ἰανουα-

Ο
ξη καὶ πίκρα. Σκέπτομαι ποιοὶ τὸν παρότρυναν σὲ κάτι τέτοιο, ποιοὶ εἶναι ἕνας τυχαῖος ὀργανισμός, ποὺ ἐπιδέχεται συνεχεῖς ἀλλαγές,
Ὅπως τό διώκτη Σαῦλο τόν ἔκα- στεως καί ἀπιστίας, μεταξύ
πνευματικοὶ τὸν συμβούλεψαν, ποιοὶ καθηγητὲς τοῦ ἔδωσαν ὕλη, ὁμολογιακόν διά τήν Ὀρθό- ρίου ἐ.ἔ εἰς τόν Ἱερόν Ναόν
διορθώσεις καὶ συμπληρώσεις. Εἶναι θεοΐδρυτος ὀργανισμὸς καὶ
νε «σκεῦος ἐκλογῆς» καί μέγα πνεύματος καί σάρκας, μεταξύ
ποιοὶ δέχτηκαν νὰ τὸ τυπώσουν καὶ τὸ ποιὸ σοβαρό, ποιοὶ νὰ τὸν χει- δοξον Πίστιν. Σελ. 6 Ἁγίου Γεωργίου Διονύσου, με-
γι᾽ αὐτὸ ὅσα καθιέρωσαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες πρέπει νὰ γίνονται σε-
Ἀπόστολο, ἔτσι καί τόν παρα- λάσπης καί οὐρανοῦ», σημει-
 «Μεθοδεύουν σταδιακῶς τά τήν θείαν Λειτουργίαν, θά
ροτονήσουν. βαστά. Οἱ καινοτομίες καὶ ἡ περιφρόνηση τῆς παράδοσης μόνο
ώνει ὁ Ἀρχιμ. π. Θεόδωρος
τελεσθῆ τό ἐννεάμηνον μνη-
στρατημένο Αὐγουστῖνο, τόν
τήν πλήρη ἀποχριστιανοποί- ἀρνητικὰ ἀποτελέσματα ἔχουν. Ἀπόδειξη ἀληθινῆς εὐσέβειας σ᾽
ΛΟ ΤΟ πρῶτο μέρος δὲν βοηθᾶ καθόλου τὸν φιλόδοξο νέο νὰ μόσυνον τοῦ πνευματικοῦ μας
Μπεράτης στό βιβλίο του «Ὁ
ησιν τῆς χώρας». Ὑπό τοῦ
ἀνάδειξε ἱερό καί Ἅγιο Ἐπίσκο-
βγάλει τ᾽ ἀνίερα καὶ ἀσεβῆ συμπεράσματα τοῦ δευτέρου μέ- ἕναν χριστιανὸ εἶναι ἡ διαφύλαξη τῆς παράδοσης καὶ τὸ συντη- πατρός Ἱερομονάχου Μάρκου
Σεβ. Μητροπολίτου Αἰτω-
πο καί Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας υἱός τῶν δακρύων».
ρητικὸ φρόνημα. Δὲν ἐννοῶ τὴν προσκόλληση σὲ νεκροὺς τύ-

Μ
ρους τοῦ ἐπικίνδυνου βιβλίου του. Τὸ πρῶτο μέρος λέει τ᾽ λίας κ. Κοσμᾶ. Σελ. 6 Κ. Μανώλη.
τοῦ Χριστοῦ. Δέν εἶναι ἄγνωστο τό περι-
ἀκριβῶς ἀντίθετα ἀπὸ τὰ τοῦ δευτέρου. Ὑπάρχει σύγχυση ἢ κακὴ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 7ην ΣΕΛ. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 2αν ΣΕΛ.
πρόθεση; Προσπαθεῖ νὰ δικαιολογήσει τ᾽ ἀδικαιολόγητα καὶ νὰ τεκ-
Κι ὅπως ὁ Σαῦλος ὑπάκουσε

μηριώσει πατερικὰ προβλήματα προσωπικὰ ἢ φίλων του;

ΑΣ ΛΕΓΕΙ λοιπὸν ὁ νέος αὐτὸς θεολόγος ὅτι τὰ κείμενα τῶν
τῆς ᾿Αμερικῆς καί τῆς Εὐρώπης οἱ μάλιστα τῶν νέων, στήν ᾿Ορθόδοξη ὀφείλεται στή γλώσσα ἀλλά σέ εἶναι ἐγγράμματοι καί κατά κόσμον
Πατέρων καὶ οἱ ἱεροὶ κανόνες τῆς Ἐκκλησίας γράφτηκαν μόνο
ναοί, ἀντί νά γεμίσουν, ἀδειάζουν, ῾Ελλάδα εἶναι ἱκανοποιητικό καί ἄλλους πολύ βασικούς λόγους. σοφοί, ὅταν δέν ζοῦν ἀποστολικά
γιὰ ἐκεῖ καὶ γιὰ τότε καὶ ὄχι γιὰ ἐδῶ καὶ τώρα. Τονίζει ὅτι ἀστο-
μέχρι σημείου πολλοί Ρωμαιοκαθο- ἔχει αὐξητική τάση. Αὐτό προκύ- καί πατερικά, ἀλλά ἔχουν κοσμικό
χοῦμε ἂν δὲν τὰ ἐντάσσουμε μέσα στὸ ἱστορικό τους πλαίσιο. Μᾶς δι-
᾿Εν πρώτοις ἡ προσέλευση τῶν

δάσκει ὅτι πορνεία στὴν Κ. Διαθήκη σημαίνει εἰδωλολατρεία, ἀπο-

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΘΟΥΝ λικοί νά σκέπτονται καί νά προ- πτει καί ἐκ τοῦ ὅτι διαρκῶς κτίζον- ἀνθρώπων στίς ἐκκλησίες εἶναι φρόνημα καί ἀνάρμοστη συμπερι-
φορά, ὄχι μόνο δέν προσελκύουν
στασία ἀπὸ τὸν Θεό, ἀνηθικότητα χωρὶς ἀγάπη (λὲς καὶ ὑπάρχει καὶ
τείνουν τήν ἐπαναφορά τῆς λατι- ται νέοι ναοί καί νέα μοναστήρια, συνάρτηση τῆς πνευματικῆς κα-
ἀνηθικότητα μὲ ἀγάπη), ὅταν εἶναι ἡ πράξη μὲ χρήματα καὶ ἐγωϊσμό.
ἀλλά ἀντίθετα διώχνουν τούς ἀν-
ΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ;
νικῆς γλώσσης, ἡ ὁποία ὅμως ὡς τά ὁποῖα ἐπιβιώνουν μέ τήν ὅποια ταστάσεως τῶν λειτουργῶν της, τῆς
Ὅταν εἶναι ταπεινὴ καὶ δίχως χρήματα ἆραγε δὲν εἶναι πορνεία; Οἱ
πρός τήν συγγένειά της μέ τίς μικρή ἤ μεγάλη οἰκονομική συμβολή ἁγιότητος τῶν κληρικῶν. ῞Οπου θρώπους ἀπό τήν ᾿Εκκλησία. Πολ-
Ἱεροὶ Κανόνες μᾶς λέγει ὁ νέος θεολόγος θέλουν «πιὸ ἐλεύθερη Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Θεοδώρου Ζήση
σύγχρονες λατινογενεῖς γλῶσσες τοῦ ἐκκλησιάσματος. ᾿Αντίθετα στή ὑπάρχουν ἅγιοι ἐπίσκοποι, ἱερεῖς, λοί ἔχουμε γίνει δέκτες τραυμα-
ἑρμηνευτικὴ μέθοδο» καὶ «ἡ ἐνδεδειγμένη μέθοδος ἑρμηνείας εἶναι
εἶναι πολύ ἀπομεμακρυσμένη, μέ Δύση οἱ ναοί δέν μποροῦν νά συν- μοναχοί καί μονάζουσες, τό παρά- τικῶν ἐμπειριῶν σέ ἐξομολογήσεις
ἱστορική», δηλαδὴ ὅτι ἐγράφησαν γιὰ ἐκείνη τὴν ἐποχὴ καὶ ὄχι γιὰ τὴ
(7ον)
τεράστιες διαφορές στό λεξιλόγιο· τηρηθοῦν καί ἀναγκάζονται νά ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι ἀπομακρύν-

Ε
δειγμά τους ἀκτινοβολεῖ «ὡς πόλις
δική μας. Ἡ παράβαση τῶν Κανόνων σημαίνει γιὰ τὸν φιλόδοξο συγ-
τηση, θά ἔπρεπε οἱ ἐγγράμματοι, οἱ εἶναι ὄντως ἄλλη γλώσσα, ξένη κλείσουν ἤ ἀκόμη καί νά πωληθοῦν, θηκαν ἀπό τήν ᾿Εκκλησία ἐξ αἰτίας
γραφέα παραπλάνηση καὶ ἀστοχία καὶ ὄχι ἁμαρτία. Μᾶς ὑποδεικνύει
ἐπάνω ὄρους κειμένη», εὐωδιάζει ἡ
μορφωμένοι, οἱ πτυχιοῦχοι μέσων, γλώσσα. Δέν συμβαίνει ὅ,τι μέ τήν ὁπότε χρησιμοποιοῦνται σέ διάφο- τοῦ κακοῦ παραδείγματος, τῆς
ὅτι λαθεύουμε νὰ ἰσχυριζόμαστε ὅτι οἱ Ἱεροὶ Κανόνες εἶναι ἀμετά-
ἁγία ζωή τους ὡς «ὀσμή εὐωδίας
ἀνωτέρων καί ἀνωτάτων σχολῶν ἀρχαία καί τήν νέα ἑλληνική, ὅπου ἐμπαθοῦς ζωῆς ἤ ἁπλῶς τῆς ἀνάρ-
τρεπτοι.
4. Γιά τόν ἐκκλησιασμό ρες κοσμικές χρήσεις. Τί ὠφέλησε πνευματικῆς», καί σπεύδουν οἱ
ἀναλογικά νά προσέρχονται σέ με- ὑπάρχει ἀδιάσπαστη χρονική ἑνό- λοιπόν ἡ περίφημη «Λειτουργική μοστης ποιμαντικῆς συμπεριφορᾶς
ΙΡΩΝΕΥΕΤΑΙ τοὺς ἀκραιφνεῖς ὀρθοδόξους χριστιανοὺς ὅτι λη-
ἄνθρωποι νά ὀσφρανθοῦν αὐτήν
δέν φταίει ἡ γλώσσα. γαλύτερο ποσοστό στούς ναούς. τητα καί συνέχεια μέ ἐλάχιστες δια- μερικῶν κληρικῶν. Αὐτό πού ἐμπο-
σμονοῦν τὸν ἀρχαῖο θεσμὸ τῆς οἰκονομίας. Ἡ οἰκονομία ὅμως
᾿Ανανέωση» στή Δύση καί ἡ μετά- τήν εὐωδία καί νά γευθοῦν τήν γλυ-
Συμβαίνει ὅμως τό ἀντίθετο. Με- φορές. ῾Επομένως καί ἡ ἐπαναφορά δίζει τούς ἀνθρώπους νά ἔλθουν
δὲν ἀντικαθιστᾶ τὴν ἀκρίβεια καὶ ἡ ἀκρίβεια δὲν ἀποτελεῖ ἐξαί-
᾿Αποϊεροποίηση καί φραση τῶν λειτουργικῶν κειμένων; κύτητα τῆς ἁγίας τους ζωῆς, ὅπως
στίς ἐκκλησίες δέν εἶναι ἡ λειτουρ-
ρεση. Οἰκονομία δὲν ὑπάρχει σὲ θέματα ὄχι μόνο δογματικὰ ἀλλὰ καὶ
γαλύτερο εἶναι τό ποσοστό τῶν ὀλι- τῆς λατινικῆς δέν πρόκειται ἐκεῖ νά ᾿Ασφαλῶς ἡ ᾿Εκκλησία θά ἤθελε νά σπεύδουν οἱ μέλισσες στά εὔοσμα
ἀντιεκκλησιαστικό κλῖμα γική γλώσσα, ἀλλά ἡ ἀπουσία ἁγί-
σὲ σοβαρὰ ἠθικά. Ἡ γνωστὴ ρήση εἶναι ἀληθινή: Ἅγιος γίνεσαι, ἀλλὰ
γογραμμάτων πού ἐκκλησιάζονται λύσει τό πρόβλημα. προσελκύσει ὅλους τούς ἀνθρώ- ἄνθη. ῾Απλοϊκοί καί ἀγράμματοι
παπὰς δὲν γίνεσαι! Δὲν εἶναι αὐτὸ ζηλωτισμός, ἀλλὰ πίστη τῆς Ἐκκλη-
καί μικρότερο τῶν ἐγγραμμάτων. πους, νά μεταφέρει τό σωτηριῶδες ων, φωτισμένων κληρικῶν, πού νά
Δέν πρέπει πάντως καί ἐδῶ νά ἱερεῖς καί μοναχοί, μέ ἁγία ὅμως καί
σίας παλαιότατη καὶ ὄχι τοῦ 19ου αἰῶνος, ὅπως βεβαίως ἡ ὑπερηφά-
Θά ἔπρεπε ἐπίσης ὅπου δοκι- μήνυμα σέ περισσοτέρους ἀνθρώ- προσελκύουν μέ τό παράδειγμά
Τό ποσοστό πάντως τῶν ἐκκλη- ἐλπίζουμε ὅτι θά σπεύσουν ὅλοι ἤ οἱ ἀσκητική ζωή, προσελκύουν καί
νεια, ἡ ὑποκρισία καὶ ἡ πλεονεξία. Οἱ παραπομπὲς στὸν π. Φιλόθεο Φά-
μάσθηκαν οἱ μεταφράσεις στίς τους. ῞Οπως ἤδη ἐπεσήμανε ὁ Ἁγιο-
σιαζομένων πιστῶν δέν εἶναι συνάρ- περισσότεροι νά ἐκκλησιασθοῦν, πους, νά ἁγιάσει, νά φωτίσει καί νά ἀναπαύουν, συνδέουν τούς ἀνθρώ-
ρο δείχνουν ὅτι συμφωνεῖ μαζί του, ὁ ὁποῖος φθάνει νὰ λέει: «ὁ ἔρως
σύγχρονες γλῶσσες νά παρατηρη- ρείτης Μοναχός «᾿Ι. Δαμασκηνός»,
μόλις μεταφρασθοῦν τά λειτουρ- σώσει ὅλους τούς ἀνθρώπους. ῾Η πους μέ τήν ἐκκλησία καί μέ τήν Θ.
ὅμως δὲν εἶναι ἁπλῶς μιὰ σωματικὴ λειτουργία, οὔτε ἕνα θανάσιμο
τηση τοῦ ἄν κατανοοῦν ἤ δέν κατα- «δυστυχῶς ὁ λόγος πάντων ἡμῶν
νοοῦν τήν γλώσσα. ῎Αν ἦταν συνάρ- θεῖ αὔξηση τοῦ ἐκκλησιάσματος. γικά κείμενα. Δόξα τῷ Θεῷ τό πο- ἀδιαφορία καί ἡ ἀποξένωση τῶν Λατρεία. ᾿Αντίθετα ἀπρόσεκτοι καί
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 7ην ΣΕΛ. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 2αν ΣΕΛ.
῞Οπως ὅμως εἴπαμε ἤδη, στίς χῶρες σοστό τῶν ἐκκλησιαζομένων καί ἀνθρώπων ἀπό τήν ᾿Εκκλησία δέν ἀμελεῖς κληρικοί, καί ὅταν ἀκόμη
Σελὶς 2α
ΤΙΜΗ ΕΙΣ ΤΟΥΣ 150 ΑΧΑΙΟΥΣ
Ο ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΣ Μητροπολίτης Πατρῶν
κ. Χρυσόστομος, κατά τήν διάρκειαν εἰδικῆς
ἐκδηλώσεως εἰς τό Συνεδριακόν Κέντρον τοῦ
Πανεπιστημίου Πατρῶν, ἐτίμησε τούς 150
Ἀχαιούς ἀγωνιστάς, οἱ ὁποῖοι ἐπολέμησαν εἰς
τήν Κύπρον κατά τήν τουρκικήν εἰσβολήν τό
1974. Τό ὅλον κλῖμα ἦτο ἔντονα συγκινη-
σιακῶς φορτισμένον κυρίως μέ τήν παρουσίαν
τῶν ἐπιζόντων πολεμιστῶν καί τῶν συγγενῶν
τῶν φονευθέντων καί ἀγνοουμένων. Κατά τήν
διάρκειαν τῆς ἐκδηλώσεως προεβλήθη βιντε-
οταινία μέ πραγματικά γεγονότα ἀπό τάς πο-
λεμικάς ἐπιχειρήσεις εἰς τά πεδία τῶν μαχῶν
εἰς τήν Κύπρον.
Ἀπό τήν ἀληθῶς συγκλονιστικήν ὁμιλίαν τοῦ
Μητροπολίτου Πατρῶν Χρυσοστόμου, μετα-
φέρομεν μερικά ἀπό τά πανέμορφα καί
εὐωδιαστά ἄνθη τοῦ λόγου, τόν ὁποῖον ὅστις
τόν ἀναγιγνώσκει, ἔχει τήν αἴσθησιν ὅτι
ἀκροᾶται τόν Ἐπιτάφιον τοῦ Περικλέους!
«Ἡ Κύπρος εἶναι ὁ μεγάλος μας πόνος, ἡ παν-
τοτινή μας ἀγάπη, ἡ ἀγιάτρευτη μέχρι σήμερα,
πληγή μας, τό ματωμένο κομμάτι τοῦ εἶναι
μας... Κλαῖμε γιά τήν Κερύνεια καί τήν Ἀμμό-
χωστο, γιά τόν Ἅγιο Ἀνδρέα τῆς Καρπασίας...
Δέ μποροῦμε νά ξεχάσουμε, γιατί ἀπό τόν τόπο
μας ξεκίνησαν 150 καί πλέον παλληκάρια τότε,
γιά νά πᾶνε στή γῆ τῆς Κύπρου τήν Ἑλληνική
«Πολυφωνικόν» σημαίνει
οἰκουμενιστικόν!
ΕΙΣ ΤΟ τελευταῖον σημείωμά του
εἰς τόν «Ο.Τ.» διά τό μάθημα τῶν
Θρησκευτικῶν, ὁ κ. Ἰωάννης Τά-
τσης ἔγραψε καί τά ἑξῆς: «Οἱ
«ὑπεύθυνοι γιά τό μάθημα τῶν
Θρησκευτικῶν θεολόγοι τοῦ Παι-
δαγωγικοῦ Ἰνστιτούτου καί οἱ ὑπο-
στηρίζοντες αὐτούς θεολόγοι τοῦ
συνδέσμου «ΚΑΙΡΟΣ» κατά δική
τους ὁμολογία, ἐργάζονται γιά τή
μετατροπή τοῦ θρησκευτικοῦ μα-
θήματος ἀπό «ὁμολογιακό–μονο-
φωνικό» σέ «ἀνοικτό–πολυφωνι-
κό». Προφανῶς μονοφωνικό εἶναι
γιά αὐτούς τό μέχρι σήμερα διδα-
σκόμενο μάθημα, πού εἶναι βασι-
σμένο στήν ὀρθόδοξη χριστιανική
θεολογία… Ἀλλʼ εἶναι ἀνάγκη νά
ξεκαθαρίσουμε ἐπιτέλους τό σκο-
πό τοῦ θρησκευτικοῦ μαθήματος.
Θέλουμε μέ αὐτό νά καλλιεργή-
σουμε καί νά ἐνισχύσουμε τήν
ὀρθόδοξη χριστιανική συνείδηση
τῶν μαθητῶν μας ἤ ἐπιδιώκουμε
τή δημιουργία πολιτῶν, πού θά
ἀντιμετωπίζουν ὅλες τίς θρησκευ-
τικές δοξασίες μέ τόν ἴδιο τρόπο;
Θά ὁδηγήσουμε τούς μαθητές
κοντά στό Χριστό, στόν Ὁποῖο ἤδη
πιστεύουν, ἤ θά γεμίσουμε τή διά-
νοιά τους μέ σύγχυση φωτός καί
σκότους, Ἀλήθειας καί ψεύδους,
Χριστοῦ καί Βελίαρ;». Καί ὀρθῶς
καταλήγει ὅτι, «ἐάν τελικά κλη-
θοῦμε νά διδάξουμε τό μάθημα
στά ἑπόμενα χρόνια, πιθανότατα
θά πρέπει νά στηρίξουμε τή διδα-
σκαλία μας ὄχι στά σχολικά ἐγχει-
ρίδια, ἀλλά στίς πηγές τῆς ὀρθό-
δοξης θεολογίας, δηλαδή τήν Ἁγία
Γραφή, τούς Ἁγίους Πατέρες καί
τά συναξάρια τῶν Ἁγίων».
Καί βεβαίως αὐτό τό τελευταῖον
θά πράξουν οἱ ἀληθινοί θεολόγοι,
ἐάν ἐξακολουθοῦν οἱ τῆς Παιδείας
ὑπεύθυνοι νά πολεμοῦν τό μάθημα
τῶν Θρησκευτικῶν, δηλαδή, τήν
Χριστιανικήν διδασκαλίαν.
Ἡ Ὀρθόδ. Ἐκκλησία
εἰς τήν Ἀλβανίαν
ΦΑΙΝΕΤΑΙ ὅτι εἰς τήν Ἀλβανίαν
δημιουργοῦνται προβλήματα εἰς
τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, ἐάν
κρίνωμεν τά τῆς ἐπισκέψεως τοῦ
ἰδίου τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀλβανίας
εἰς τόν κ. Γ. Παπανδρέου τήν 8ην
Δεκεμβρίου, «κατά τήν διάρκειαν
τῆς ὁποίας ὁ Μακαριώτατος ἐνη-
μέρωσε τόν κ. Πρωθυπουργόν διά
τά προβλήματα, τά ὁποῖα ἀντιμε-
τωπίζει τόσον ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκ-
κλησία τῆς Ἀλβανίας, ὅσον καί τά
προβλήματα τῆς Ἑλληνικῆς Μει-
ονότητος, ἀλλά καί διά τάς ἀπειλάς
τάς ὁποίας δέχεται ὁ ἴδιος ἀπό
ἀκραίους ἐξτρεμιστάς».
Ἀσφαλῶς, δύο κυρίως εἶναι οἱ
παράγοντες τῆς φυλετικῆς καί
θρησκευτικῆς μισαλλοδοξίας τῶν
Ἀλβανῶν. Ἀπό τήν μίαν ὁ ἐθνικός
παροξυσμός μέ τάς ἐδαφικάς διεκ-
δικήσεις των (Τσαμουριά κ.λπ. …),
καί ἀπό τήν ἄλλην, ὁ γνωστός φα-
νατισμός καί ἡ μισαλλοδοξία (τζι-
χάντ) τῶν μουσουλμάνων.
Ἀλλά τί νά εἴπωμεν, ὅταν καί
ἡμεῖς πολεμῶμεν ἐπιμόνως καί
ἐχθρικῶς τό μάθημα τῶν Θρη-
σκευτικῶν;
«Ἀποκαλούμενες
Μητέρες Πατρίδες»
ΕΙΣ ΤΟ τελευταῖον τεῦχος τῆς
«ΔΡΑΣΕΩΣ» (Δεκέμβριος 2010, ἀρ
.τ. 484), δημοσιεύεται ἐπιστολή
τοῦ ὁμ. Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου
Ἀθηνῶν καί Διευθυντοῦ τῆς
Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης Ἀθηνῶν κ.
Παναγιώτου Γ. Νικολοπούλου, διʼ
ἀτυχῆ δήλωσιν Κυπρίων παραγόν-
των, διά τοῦτο, καί δικαίως κατα-
γράφει τήν διαμαρτυρίαν του:
«Ὄχι ἁπλῶς ἔκπληξη, ἀλλά ἐνό-
χληση ὀδυνηρή καί ἀπογοήτευση
τραυματική προκάλεσε ὁ χαρακτη-
ρισμός “ἀποκαλούμενες μητέρες
πατρίδες”, μάλιστα ἀναφερόμενος
στήν Ἑλλάδα. Διότι λησμονήθηκε
ἔτσι ἁπλά καί εὔκολα πῶς στήθηκε
αὐτή ἡ ἐλεύθερη Κυπριακή Δημο-
κρατία. Ἀγωνίσθηκαν παλληκάρια,
συσπειρώθηκε ὁ Κυπριακός λαός,
ὕστερα ἀπό ἕνα πάνδημο δημοψή-
φισμα. Ἡ Κύπρος, χώρα ἑλληνική,
ζἠτησε νά βρεθεῖ μαζί μέ τήν ὑπό-
λοιπη Ἑλλάδα. Στήν ἄρνηση τοῦ
καί νά ὑπερασπιστοῦν τά ἅγια ἐδάφη μας. Κά-
ποιες μανάδες τότε, ὅταν τά παιδιά τους ἔφευ-
γαν γιά τήν Κύπρο ἀπό τή γῆ τῆς Ἀχαΐας, γονά-
τισαν μπροστά στήν Παναγιά καί τόν Ἅγιο
Ἀνδρέα καί ἔγινε ἕνα ὁ κλαυθμός τους μέ τῆς
Μάνας τοῦ Κυρίου μας τά δάκρυα. Κάποιες δέν
ξαναεῖδαν τά παιδιά τους. Στά χωριά τους ἡ
μνήμη τους εἶναι ζωντανή, γιατί στέκεται μαρ-
μαρωμένη ἡ λεβεντιά τους, ἀετίσιο τό φεγγο-
βόλο βλέμμα τους, ὁδοδείκτης στήν πορεία
τῶν νεωτέρων, καύχημα γιά τόν τόπο μας, στο-
λίδια γιά τή γῆ τῆς Ἀχαΐας…»Ὠ ξεῖν ἀγγέλλειν
Ἀχαιοῖς, ὅτι τῆδε κείμεθα τοῖς τῶν ἡρωϊκῶν
προγόνων ἡμῶν ρήμασι πειθόμενοι»... Καμάρι
μας ὁ ἀγώνας σας, σεμνό καύχημά μας καί ἱερή
ὑπερηφάνειά μας ὁ κόπος σας, ἡ ἀγωνία σας, ἡ
αὐταπάρνησή σας... Σᾶς ἀξίωσε ὁ Θεός νά ζή-
σετε μέχρι σήμερα καί νά λευκανθῆτε μέσα
ἀπό τό δρόμο τῆς τιμῆς, ἀφανεῖς συνεχιστές
λαμπαδηδρόμοι μέ τή δάδα τοῦ πνευματικοῦ
φέγγους... Ἔχετε τό προνόμιο νά μιλᾶτε στά
παιδιά σας γιά τίς ἡμέρες τῆς δόξης πού ζήσα-
τε... Ἡ προσφορά σας εἶναι τίμια καί γιʼ αὐτό ἀτί-
μητη. Μεγάλη καί συγκλονιστική… Ὅλα αὐτά
τά εἶχα στήν καρδιά μου ὡς θησαυρόν πολύτι-
μον καί θέλησα νά σᾶς τά προσφέρω, ὡς ἀντί-
δωρον εὐγνωμοσύνης καί τιμῆς γιά τόν ἀγώνα
σας ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος»…
κατακτητῆ μίλησαν τά ὅπλα. Νέα
παιδιά κατέβηκαν στούς δρόμους,
ἄλλα μεγαλύτερα πολεμοῦσαν,
συλλαμβάνονται, φυλακίζονται,
μαρτυροῦν, ἀπαγχονίζονται, του-
φεκίζονται. Καί ὅλα αὐτά, διότι
ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ ΔΙΑ
ΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΝ
ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
ΕΠΕΙΔΗ ἀναγνῶσταί τινες
ἔχουν ἀμφισβητήσει τά ὅσα
ἐγράφησαν εἰς τό σχόλιον
ἡμῶν τῆς 10/12/2010 «ὁ Κύ-
ριος ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν», σχε-
τικῶς μὲ τήν προφορικήν δή-
λωσιν ὁμολογίας τοῦ Σεβα-
σμιωτάτου Μεσσηνίας κ. Χρυ-
σοστόμου πρός τόν ἅγιον Κυ-
θήρων κ. Κύριλλον, ὅτι «τά
περί διηρημένης Ἐκκλησίας
γραφέντα ὀφείλονται εἰς
ἀτυχῆ φραστικήν διατύπω-
σιν... κ.λπ.»... εἰσηγοῦνται, ὅ-
πως δηλώση γραπτῶς ὅτι ὁ
Παπισμός εἶναι αἵρεσις.
Γνωρίζομεν ὅτι διά τόν ἅ-
γιον Μεσσηνίας ἀποτελεῖ
πρόκλησιν, ἀλλʼ ἐάν ἐπιδείξη
καί εἰς αὐτήν τήν περίπτωσιν
τήν ἰδίαν ταπείνωσιν, τήν
ὁποίαν ἐπέδειξε προφορικῶς,
τόν παρακαλοῦμεν νά μή δι-
στάση νά ὑπογράψη, διά νά
διαλυθῆ καί τό ἔσχατον νε-
φύδριον διά τό ἀληθές ὀρθό-
δοξον φρόνημά του καί τήν
ἄρσιν πάσης ἀμφιβολίας.
ἐβίωναν πώς ἡ Ἑλλάδα δέν ἦταν
«λεγόμενη μητέρα», ἀλλά ἡ ἴδια ἡ
ὑπόστασή της. Ἔτσι ὑπάρχουν
Πρόεδροι καί Ὑπουργοί καί βου-
λευτές καί Διοίκηση Κυπριακῆς Δη-
μοκρατίας. Ὁ Καραολῆς καί ὁ Δη-
μητρίου καί ὁ Αὐξεντίου καί τόσοι
ἄλλοι μάρτυρες τῆς ἐλευθερίας
τῆς Κύπρου ἐβίωναν Ἕλληνες μέ
μητέρα Πατρίδα τήν Ἑλλάδα. Ἄς
μή μιαίνουμε τή θυσία τους!…».
Συγχαίρομεν τόν κ. Καθηγητήν
διά τήν ἐθνικήν καί ἀξιοπρεπῆ
ἀπάντησιν.
Ἡ Ἐκκλησία
περιορίζει ἤ ἐλευθερώνει;
ΑΠΟ ΤΗΝ μηνιαίαν ἔκδοσιν
«Ἐνοριακή Εὐλογία» τοῦ Ἱεροῦ
Ναοῦ Ἁγίου Νικολάου Πευκακίων,
ἀρ. τ. 102, μεταφέρομεν μερικάς
σκέψεις τῆς Μαρίνας Διαμαντῆ
ἀπό σύντομον κείμενόν της μέ τόν
ἀνωτέρω τίτλον:
«Διάβαζα πρό καιροῦ τή συνέν-
τευξη μιᾶς νέας ἠθοποιοῦ, ἡ ὁποία
εἶχε φωτογραφηθεῖ γυμνή γιά κά-
ποιο περιοδικό καί, ὅταν τή ρώτη-
σαν πῶς αἰσθάνεται γι᾽ αὐτήν τή
φωτογράφηση, ἀπάντησε, οὔτε λί-
γο οὔτε πολύ ὅτι ἔκανε τό πιό φυ-
σιολογικό πρᾶγμα τοῦ κόσμου, καί
πρόσθεσε χαρακτηριστικά: «Τό
“βρώμικο” σῶμα εἶναι κατάλοιπο
τοῦ Χριστιανισμοῦ»! Καί ἡ ἀρθρο-
γράφος σημειώνει: «Αἰσθανόμαστε
ὅτι καί μόνο ἡ ὕπαρξη ἑνός κανόνα
μᾶς «προσβάλλει». Μᾶς περιορίζει
τήν ἐλευθερία μας. Δέν μπαίνουμε
κἄν στόν κόπο νά σκεφτοῦμε, για-
τί διαμαρτυρόμαστε καί ἐπαναστα-
τοῦμε! Ἐπαναστατοῦμε ἐναντίον
αὐτοῦ, πού μᾶς ἀνοίγει τά μάτια;…
Μέ αὐτή τή νοοτροπία φθάσαμε
στή σημερινή ἐποχή, ὅπου κάθε
διαστροφή προβάλλεται ὡς προσ-
ωπικό δικαίωμα. Εἴμαστε σέ μιά
ἐποχή, ὅπου ὅλα ἐπιτρέπονται κι
ὅποιος μᾶς ἐλέγχει …καταπατᾶ τά
δικαιώματά μας. Καί γιʼ αὐτό θέ-
λουμε καί τήν Ἐκκλησία νά ἐξελι-
χθεῖ καί νά ἐκσυγχρονισθεῖ, γιά νά
μή μᾶς ἐλέγχει»!...
Δυστυχῆ πλάσματα! Ταλαίπωροι
ψυχαί! Ὡς πότε εἰς τόν δρόμον τοῦ
κακοῦ;
Ἐπιστροφή
ἐκκλησιαστικῆς
περιουσίας εἰς Ρωσίαν
ΟΡΘΩΣ ἐγράφη ὅτι «εἰς τήν
Ἑλλάδα τό Κράτος ἐπιχειρεῖ εἰς
πᾶσαν δυσκολίαν του, νά συκο-
φαντήση τήν Ἐκκλησίαν, νά τήν
παρουσιάση ὡς ἔχουσαν μυθικήν
ἀκίνητον περιουσίαν καί νά θέτη
θέμα ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας
ἀπαιτῶντας εἴτε τήν ὑπερβολικήν
φορολόγησίν της, εἴτε τήν παρά-
δοσίν της… Ἐνῶ ὅμως αὐτά κάνει
τό Ἑλληνικόν Κράτος, τό Ρωσικόν
Κράτος ὄχι μόνον στηρίζει τήν
Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, ἀλλά καί
τάς θρησκευτικάς ὀργανώσεις,
πρός τάς ὁποίας ἐπιστρέφει τήν πε-
ριουσίαν, τήν ὁποίαν εἶχεν ἁρπάσει
τό κομμουνιστικόν καθεστώς».
Τήν σχετικήν ἀπόφασιν ὑπέγρα-
ψεν ὁ Πρόεδρος τῆς Ρωσίας κ.
Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ὁ ὁποῖος καί
ἐνημέρωσε τόν Πατριάρχην Μό-
σχας κ. Κύριλλον, ὁ ὁποῖος ἐπίσης
εὐχαρίστησε τόν Πρόεδρον καί τό
Κοινοβούλιον, πού ἐψήφισε τόν
σχετικόν νόμον. Μέ τόν τρόπον
αὐτόν ἔγινεν ἡ ἀποκατάστασις τῆς
δικαιοσύνης, ἡ ὁποία εἶχεν ἀνα-
τραπῆ ἐπί τόσα πολλά ἔτη.
Τό Ἑλληνικόν Κράτος θά δι-
δαχθῆ κάποτε διά τήν ἀχαριστίαν,
τήν ὁποίαν ἐπί πολλά ἔτη ἐπιδει-
κνύει πρός τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλη-
σίαν, εἰς τήν ὁποίαν ὀφείλει καί
αὐτήν τήν ὕπαρξίν του; Εἴθε νά δι-
δαχθῆ!
Ἀπειλεῖται ἡ νεολαία
«ὅλου τοῦ κόσμου»
Η ΕΙΚΟΝΑ εἶναι πολύ ζοφερή καί
τά στοιχεῖα τραγικά. «Καθημερινά,
σημειώνει ἡ “ΖΩΗ” (Τ. 4225), γεν-
νιοῦνται περισσότερα ἀπό 1.000
βρέφη προσβεβλημένα ἀπό τόν ἰό
HIV. Πολλά ἀπό αὐτά πεθαίνουν
πρίν φθάσουν τήν ἡλικία τῶν δύο
ἐτῶν», ἀναφέρεται στήν ἐτήσια
ἔκθεση τῆς UNICEF (Νοέμβριος
2010). «Ἡ νεολαία ὅλου τοῦ κό-
σμου ἀπειλεῖται ἀπό τό AIDS. Ἀπό
τά 40 ἑκατομμύρια ἀνθρώπων, πού
ζοῦν μέ Αids, περισσότεροι ἀπό τόν
ἕνα στούς τέσσερις (11,8 ἑκατομ-
μύρια) εἶναι ἡλικίας 15 μέ 24 ἐτῶν.
Αὐτή τή στιγμή οἱ μισές ἀπό τίς νέ-
ες μολύνσεις παρουσιάζονται με-
ταξύ νέων». Καί δέν εἶναι οἱ μόνες
ἐπιπτώσεις. «Μέχρι τό 2001 τό Aids
εἶχε σκοτώσει τήν μητέρα ἤ καί
τούς δύο γονεῖς 10,4 ἑκατομμυ-
ρίων παιδιῶν».
Καί ὁ σχολιαστής σημειώνει: «Τί
σημαίνουν ὅλα αὐτά; Εἶναι περισ-
σότερο ἀπό φανερό, ὅτι ἡ ἁμαρτία
χτυπάει χωρίς οἶκτο. Καί τό χειρό-
τερο, χτυπάει ἀνελέητα τήν ἀθώα
καί τρυφερή παιδική ἡλικία. Οἱ
ἀριθμοί αὐτοί θά ἔπρεπε νά κάμουν
τήν ἀνθρωπότητα ὁλόκληρη νά
ντρέπεται γιά τό κατάντημά της»...
Δυστυχῶς, καθώς λέγει ὁ ἱερός
Χρυσόστομος: «Ἐσχάτη μέθη καί
κακόν ἔσχατον ἡ ἁμαρτία». Ἡ
αἰχμαλωσία εἰς τήν ἁμαρτίαν εἶναι
εὔκολη. Ἡ ἀπελευθέρωσις ὅμως
εἶναι δύσκολη. Ἡ ἁμαρτία μοιάζει
μέ τό μεθύσι. Θολώνει καί τήν θέ-
λησιν καί τόν νοῦν.
Διατί «Συγγνώμη»;
Ο «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ» εἶναι
πάντοτε εὐαίσθητος εἰς θέματα
Ὀρθοδοξίας καί ἀγωνίζεται διά τήν
ὑπεράσπισιν τοῦ Ἀληθοῦς καί τοῦ
Δικαίου. Εἰδικῶς δέ, εἰς τήν περί-
πτωσιν τοῦ ἀδίκου ἀφορισμοῦ τοῦ
ἐκλεκτοῦ ἀντιαιρετικοῦ θεολόγου
Νικ. Σωτηροπούλου, ὄχι ἅπαξ καί
δίς, ἀλλά πολλάκις ἤλεγξε τήν ἀδι-
κίαν τήν γενομένην εἰς τό πρόσ-
ωπον αὐτοῦ.
«Τήν 14ην Δεκεμβρίου συμπλη-
ρώνονται 17 ἀκριβῶς ἔτη, ἀφʼ ὅτου
ἡ λεγομένη Μείζων καί Ὑπερτελής
Σύνοδος τοῦ Φαναρίου ἐπέβαλε
στόν θεολόγο καί ἱεροκήρυκα Ν.
Σωτηρόπουλο τήν ἐσχάτη τῶν
ἐκκλησιαστικῶν ποινῶν, τόν ἀφο-
ρισμό, χωρίς ἀπαγγελία συγκεκρι-
μένης κατηγορίας καί χωρός κλῆσι
σέ ἀπολογία. Γέμισε ὁ κόσμος ἀπό
ἀσεβεῖς καί ἀντιχρίστους, καί κα-
νένα ἀπʼ αὐτούς δέν ἐτόλμησαν νά
ἀφορίσουν οἱ ἐκπροσωποῦντες τήν
Ἐκκλησία. Ἀφώρισαν μόνον ἕνα
ἐργάτην τοῦ Εὐαγγελίου». Μερικοί
λέγουν, νά ζητήση συγγνώμην! Μά
διατί καί εἰς τί ἔπταισε; Οὔτε κἄν
ἐκλήθη εἰς ἀπολογίαν!
Τί νά εἴπωμεν; Τοιαῦται ἄδικοι
πράξεις, οὔτε εἰς τούς ἀνθρώπους
τοῦ μακράν τοῦ Θεοῦ, κόσμου, δέν
ἐκτελοῦνται. Ἡ Μείζων Σύνοδος, ἡ
ὁποία διέπραξε τό ἀνοσιούργημα,
μᾶς ὑπενθυμίζει τήν ἄλλην ἐκείνην
ψευδομείζονα Σύνοδον τῆς Λευ-
κωσίας, ἐπί Μακαρίου Γ΄εἰς Λευκω-
σίαν!
Ἕως πότε λοιπόν ἡ ἀδικία καί
ἐντός τῆς Ἐκκλησίας;
Ο ΑΓΙΟΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
Σ
Ο ΠΡΟ∆ΡΟΜΟΣ ΚΑΙ ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΤΙΣ 7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ἡ Ἐκκλησία
μας τελεῖ σύναξη πρὸς τιμὴν
τοῦ Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ
Ἰωάννου, τὴν ἑπόμενη μέρα τῶν
Θεοφανείων, γιατὶ ἔπαιξε πρωτα-
γωνιστικὸ ρόλο στὴ Βάπτιση τοῦ
Κυρίου. Στὸ Μέγα Ὡρολόγιον δια-
βάζουμε: «Τὴν ἑορτάσιμον ταύτην
σύναξιν ἡμεῖς ἐπιτελοῦμεν εἰς
τιμὴν τοῦ πανιέρου Προδρόμου,
ὡς ὑπουργήσαντος εἰς τὸ μυστή-
ριον τοῦ θείου βαπτίσματος».
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος
ὑπῆρξε σπουδαία ἀσκητικὴ προσω-
πικότητα τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Συνα-
ξαριστὴς μᾶς δίνει μερικὲς ἐνδια-
φέρουσες πληροφορίες γιὰ τὸν
τρόπο ζωῆς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου:
«Μέχρι τοῦ τριακοστοῦ τῆς ἡλι-
κίας του ἔτους εἶχε μείνει ἀνὰ τὴν
ἔρημον τῆς Ἰουδαίας εἰς ζωὴν
ἀσκητικὴν καὶ ἀφιερωμένην καθ᾽
ὁλοκληρίαν εἰς τὴν προσευχήν,
τὴν μελέτην καὶ τὴν πνευματικὴν
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΘΟΥΝ ΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ;
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΚ ΤΗΣ 1ης ΣΕΛ.
καί ὑμῶν τῶν συγχρόνων θεολόγων
καί κληρικῶν δέν λέει τίποτε, διότι
δέν ὑπάρχει ἁγιότης. ῎Αν σήμερον
λοιπόν χρειάζεται κάποια ἀλλαγή,
ἡ ἀλλαγή αὐτή πρέπει νά γίνει εἰς
τήν ζωήν μας, πού πρέπει νά γίνει
ἀσκητική καί Πατερική»23. Τό ἴδιο
ἔγραψε παλαιότερα καί μᾶς εἶπε
καί ἀπόψε ὁ π. Μωϋσῆς μέ εἰλι-
κρίνεια πρός τούς ἑυατούς μας καί
πρός ὅλους «πώς χρειάζεται καλύ-
τερα προσωπική ἀναγέννηση»24 καί
ὄχι ἡ διατυμπανιζόμενη «Λειτουρ-
γική ᾿Αναγέννηση». Σέ ἕνα ὡραῖο
ἐπίσης ἄρθρο ὁ π. Σταμάτης Σκλή-
ρης μέ τίτλο «῾Η ἀλεκτική γλώσσα
τοῦ παραδείγματος» γράφει·
«῞Ο,τι ζοῦμε γνήσια, καλό ἤ κακό,
θά γίνεται πρός τά ἔξω γνωστό. Θά
λειτουργεῖ ὡς παράδειγμα πρός
μίμησιν ἤ πρός ἀποφυγήν. Δέν μπο-
ροῦμε πιά νά ἐμπνέουμε τήν
ἀλήθεια τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς οὔτε
μέ τήν πιό τέλεια λειτουργική, οὔτε
μέ τήν πιό ἄψογη θεολογία. ῾Ο
σύγχρονος ἄνθρωπος μᾶς θέτει
πολύ ἁπλά τό ἐρώτημα· δέν μέ
νοιάζει τί μοῦ λές περί τοῦ Χριστοῦ,
ἀλλά ποιός εἶσαι ἐσύ. ῎Η μέ ἄλλα
λόγια· ἄν ἡ αὐθεντική βίωση τοῦ
Χριστοῦ σέ ἀλλοίωσε, ὥστε νά σοῦ
προκύπτει αὐθόρμητα καί ἀλεκτικά
αὐτό τό μήνυμα, τότε ὁ Χριστός
εἶναι ἡ ᾿Αλήθεια»25.
῾Η ἀποξένωση ἀπό τήν ᾿Εκκλησία
δέν ὀφείλεται βέβαια μόνον στήν
ἀπροσεξία καί στόν ἀμελῆ βίο με-
«ΤΑΥΤΑ ΜΕΛΕΤΑ»
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΚ ΤΗΣ 1ης ΣΕΛ.
στατικό μέ τόν μεγάλο σοφό καί
λογοτέχνη τῆς ρωσικῆς γῆς, τό
Ντοστογιέφσκι. Ἐνῶ ὁδηγεῖται
στόν τόπο τῆς ἐξορίας μέ
αὐστηρή συνοδεία, μιά εὐλαβής
Ρωσίδα πλησίασε τόν ἐξόριστο
καί τοῦ χάρισε μιά μικρή Καινή
Διαθήκη. Αὐτό τό Εὐαγγέλιο
στά χέρια τοῦ Ντοστογιέφσκι
ὑπῆρξε τό πρῶτο ἐφόδιο ζωῆς.
Ἡ ρωσίδα μπάμπουσκα πρόσ-
φερε τό Εὐαγγέλιο στόν μεγάλο
Ρῶσο διανοητή καί ἄλλαξε ὁλό-
κληρο τόν ψυχικό του κόσμο.
Ἕνα ἁπλό, φαινομενικά, γεγο-
νός, ἀλλά μέ τεράστιες μετα-
μορφωτικές καί πολιτιστικές
προεκτάσεις.
Κανένα βιβλίο στόν κόσμο
δέν ἔχει κάνει αὐτά τά θαύματα
τῆς ἠθικῆς καί ψυχικῆς ἀναγέν-
νησης στήν ἱστορία τῶν ἀνθρώ-
πων. Καί αὐτή ἡ ἰδιαιτερότητα
τῆς Ἁγίας Γραφῆς ὀφείλεται
στή θεοπνευστία της. Ὅλα τ’
ἄλλα βιβλία, ἄνθρωποι τά ἔγρα-
ψαν καί ἀνθρώπινη σοφία καί
ἐμπειρία περιέχουν.
Ἡ Ἁγία Γραφή, κι αὐτή, βέ-
βαια, ἀπό ἀνθρώπους γράφτη-
κε, ἀλλ’ ὁ Θεός ἔδωκε στούς
συγγραφεῖς της τό φωτισμό καί
τή Χάρι Του, γιά νά καταγρά-
ψουν τό νόμο καί τίς βουλές
Του. Δέν ἤτανε δυνατό χτεσινοί
ψαράδες, ὅπως ὁ Πέτρος, νά
γράψουν τέτοια θεόπνευστα κεί-
μενα, ἤ σάν τόν Ἰωάννη, νά γρά-
ψει καί διατυπώσει τέτοια ὑψη-
λή Θεολογία.
«Πᾶσα Γραφή θεόπνευστος
καί ὠφέλιμος πρός διδασκα-
λίαν, πρός ἔλεγχον, πρός ἐπα-
νόρθωσιν, πρός παιδείαν τήν ἐν
δικαιοσύνῃ» (Β΄Τιμ. Γ΄16). Ὁ
Θεός τήν ἔκαμε δῶρο στούς ἀν-
θρώπους, γιά νά τούς ὁδηγεῖ
στήν πορεία τῆς ζωῆς τους.
Τό ὅτι ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι βι-
βλίο θεόπνευστο, καί ὄχι κατόρ-
θωμα ἀνθρώπινο, τό βεβαιώνει
καί ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ὅταν
λέγει: «οὐ γάρ θελήματι ἀνθρώ-
που ἠνέχθη ποτέ προφητεία,
ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΩΤ.
π. ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ
Τὴν Κυριακὴ 9 Ἰανουαρίου
2011, στὶς 6 τὸ ἀπόγευμα, στὸν
Ἱερὸ Ναὸ Παναγίας Μυρτιδιώ-
τισσας Πειραιῶς (Νέο Φάληρο),
θὰ ὁμιλήσει ὁ ὁμότιμος καθη-
γητὴς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς
τοῦ Α.Π.Θ. πρωτ. π. Θεόδωρος
Ζήσης μὲ θέμα: «Ἡ σπουδαιότης
τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας».
Τηλ. 210.4128191& 6979.136828
ρικῶν ἱερέων. Αὐτά εἶναι ἁπλῶς μία
βασική αἰτία της. ῾Υπάρχουν καί
ἄλλοι λόγοι, πού ἀποσποῦν τούς
ἀνθρώπους ἀπό τόν σωτήριο δρόμο
τῆς ᾿Εκκλησίας. Δέν ἔχει παύσει ὁ
Σατανᾶς ἀνά τούς αἰῶνες νά ἀντι-
μάχεται τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ, πα-
ρασύροντας πολλούς ἔξω ἀπό τήν
᾿Εκκλησία, κατ’ ἀρχήν σέ ἕνα ἀποϊ-
εροποιημένο χῶρο, ὅπου ὁ ἄνθρω-
πος δῆθεν ἀναπτύσσεται ἐλεύθερα
χωρίς ἐξαναγκασμούς καί μεταφυ-
σικές ἀγωνίες, στή συνέχεια ὅμως
μεταβάλλοντας αὐτόν τόν χῶρο σέ
βασανιστική κυριαρχία του «ὡς
ἄρχων τοῦ αἰῶνος τούτου», σέ σα-
τανακρατούμενο κόσμο, πολέμιο
τοῦ Θεοῦ καί ἀντίπαλο τῆς ᾿Εκ-
κλησίας. ῎Αν παρακολουθήσει κα-
νείς τήν ἐξέλιξη τοῦ εὐρωπαϊκοῦ
πολιτισμοῦ μετά τήν ψευδώνυμη
᾿Αναγέννηση καί τήν συνέχειά της,
τόν παραπλανητικό Διαφωτισμό,
πού κατήντησε Διασκοτισμός, μετά
τούς ὁποίους ἐπεκράτησε ἡ περί-
φημη «νεωτερικότητα», θά δια-
πιστώσει ὅτι ἡ ἀποδέσμευση τῶν
κρατῶν ἀπό τήν θρησκεία, ἡ δημι-
ουργία δηλαδή τοῦ λαϊκοῦ, τοῦ κο-
σμικοῦ κράτους, τό ὁποῖο ἔκοψε
κάθε δεσμό μέ τήν ᾿Εκκλησία, ἔγινε
χωρισμός ᾿Εκκλησίας καί Πολιτείας,
καί θεώρησε τήν θρησκεία ὡς ἰδιω-
τική ὑπόθεση τοῦ κάθε ἀνθρώπου,
συντελέστηκε ὄχι ἁπλῶς μία ἀποϊ-
εροποίηση τῆς ζωῆς, ἀλλά οὐσια-
στικῶς κηρύχθηκε πόλεμος ἐναντί-
ον κάθε ἱεροῦ εἴτε φανερός εἴτε
κρυφός. Καλλιεργήθηκε νοοτροπία
ἀλλ’ ὑπό Πνεύματος Ἁγίου φε-
ρόμενοι ἐλάλησαν Ἅγιοι Θεοῦ
ἄνθρωποι» (Β´ Πέτρ. Α´ 21).
Ἄν γινότανε μιά πανελλαδική
δημοσκόπηση γιά τό ποσοστό
τῶν τακτικῶν μελετητῶν τῆς
ἔφτανε τό 4% – 5%.
Ἁγίας Γραφῆς, ἀμφιβάλλω ἄν
Ἕνας καθαρά προσωπικός
ὑπολογισμός εἶναι ὁ ἑξῆς: Ἐάν
τό ποσοστό τῶν χριστιανῶν, πού
ἐκκλησιάζονται τακτικά, κυμαί-
νεται στό 5%–8% , τότε οἱ μελε-
τητές τῆς Γραφῆς θἀ πρέπει νά
ὑπολογιστοῦν σέ πολύ λιγότε-
ρους.
Πρέπει νά ὁμολογήσουμε
πώς, παρόλες τίς ἀλλεπάλληλες
ἐκδόσεις καί τούς ἱκανοποιητι-
κούς ἀριθμούς ἀντιτύπων τῆς
Ἁγίας Γραφῆς, οἱ τακτικοί με-
λετητές εἶναι πολύ λιγότεροι. Ὁ
Vittorio Messori λέγει ὅτι «ἡ
Ἁγία Γραφή εἶναι τό ἀσυναγώ-
νιστο μπέστ–σέλλερ ὅλων τῶν
ἐποχῶν». Σ’ ἀντίθεση λοιπόν μέ
τήν παγκόσμια, ἀλλά καί τήν
ἑλληνική κυκλοφορία, οἱ τακτι-
κοί μελετητές παραμένουν μιά
μικρή μειοψηφία. Διότι, ἀσφα-
λῶς μέ μιά πρόχειρη καί στιγμι-
αία ἤ συμπτωματική μελέτη κά-
ποιων στίχων τῆς Γραφῆς, δυό
καί πέντε καί δέκα φορές τό
χρόνο, δέ λογίζεται τακτική καί
συνειδητή μελέτη τῆς Βίβλου.
«Τοῦτο πάντων αἴτιον τῶν
κακῶν, τό μή εἰδέναι τάς Γρα-
φάς», λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστο-
μος. Ἀπό τήν παραμέληση τῆς
μελέτης αὐτῆς πηγάζουν ὅλα τά
κακά. Ἀναμφισβήτητα. «Πῶς
πιστεύσουσιν οὗ οὐκ ἤκουσαν»;
(Ρωμ. Ι´ 14). Πῶς θά πιστέψει
κανείς, ἄν δέ μελετήσει καί
ἀκούσει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ;
Ἀλλά καί πῶς θά τό ἐφαρμόσει,
ἄν δέν τό μάθει;
Ἀνάμεσα στίς ὑπέροχες καί
θεόπνευστες συμβουλές τοῦ
Παύλου στόν μαθητή του Τιμό-
θεο εἶναι κι αὐτή, ἡ τόσο ση-
μαντική γιά ὅλους μας: «Ταῦτα
μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι» (Α´ Τιμ.
Δ´ 15). Νά μελετᾶς τούς θεό-
πνευστους λόγους τῆς Γραφῆς
καί μέσα σ’ αὐτούς νά βρίσκεται
ὅλη σου ἡ ὕπαρξη.
Ἡ θεία Ἁγία Γραφή, Παλαιά
καί Καινή Διαθήκη, περιέχει
ὅλο τό Νόμο τοῦ Θεοῦ καί τοῦ
Κυρίου καί Σωτήρα μας Ἰησοῦ
Χριστοῦ. Εἶναι ὁ λύχνος καί τό
φῶς, ὁ ἄρτος καί τό ὕδωρ, ἡ
ὁδός καί ἡ ἀλήθεια. Λοιπόν;
Μελέτη.
Καί μή ξεχνᾶμε: Γραμμένη
στήν Ἑλληνική μας γλῶσσα.
Δῶρο τοῦ Θεοῦ.
καὶ ἠθικὴν ἐκείνην τελειοποίησιν, ἡ
ὁποία ἐχρειάζετο διὰ νὰ ἐκτελέσῃ
τὸ ὑψηλότερον, τιμιώτερον, ἐνδο-
ξότερον καὶ θειότερον ὅλων τῶν
ὑπουργημάτων, ὑπηρετῶν ὡς Πρό-
δρομος τοῦ ἐνανθρωπήσαντος
Θεοῦ».
Τὸ ἀπολυτίκιο τοῦ Προδρόμου
ἀναφέρει:
«Μνήμη δικαίου μετ᾽ ἐγκω-
μίων· σοὶ δὲ ἀρκέσει ἡ μαρτυρία
τοῦ Κυρίου Πρόδρομε· ἀνεδεί-
χθης γὰρ ὄντως καὶ Προφητῶν
σεβασμιώτερος, ὅτι καὶ ἐν ρεί-
θροις βαπτίσαι κατηξιώθεις τὸν
κηρυττόμενον. Ὅθεν τῆς ἀληθεί-
ας ὑπεραθλήσας, χαίρων εὐηγγε-
λίσω καὶ τοῖς ἐν Ἅδῃ, Θεὸν φα-
νερωθέντα ἐν σαρκί, τὸν αἴροντα
τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου καὶ πα-
Πρωτ. Δ.Δ.Τ.
ρέχοντα ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος».
ἀντιεκκλησιαστική. Συκοφαντήθη-
κε ἡ ᾿Εκκλησία καί σπιλώθηκαν οἱ
λειτουργοί της. Στόν ἐκτός τῆς
῾Ελλάδος εὐρωπαϊκό χῶρο ἡ ἀντιε-
κκλησιαστική αὐτή νοοτροπία ἐκ-
φράσθηκε μέ τήν Γαλλική ᾿Επανά-
σταση, ἡ ὁποία ἀρχίζει στίς ἡμέρες
μας νά κρίνεται ἀντικειμενικώτερα,
στήν μεγάλη δέ ᾿Ορθόδοξη χώρα
τῆς Ρωσίας ἡ ἀντιεκκλησιαστική νε-
ωτερικότητα ἄρχισε μέ τό ἐκσυγ-
χρονιστικό δυτικῆς ἐμπνεύσεως ἔρ-
γο τοῦ Μ. Πέτρου, καί ὁλοκληρώ-
θηκε μέ τήν ἐπιβολή τῆς ἀθεϊστικῆς
ἰδεολογίας τοῦ Κομμουνισμοῦ.
῾Ο ῾Ελληνισμός κατά θεία ρύθμι-
ση, ὅπως ἁπλοϊκά τό διετύπωσε ὁ
῞Αγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, αἰχμάλω-
τος καί ὑπόδουλος στούς ᾿Οθωμα-
νούς Τούρκους, ἔχασε μέν τήν σωμα-
τική του ἐλευθερία καί τήν κρατική
του ὑπόσταση, κράτησε ὅμως τήν
πίστη του, τήν ᾿Ορθοδοξία26. Δέν
μπῆκε στή βασική διαδικασία, πού
χαρακτηρίζει τήν νεωτερικότητα, δη-
λαδή στήν ἀποϊεροποίηση, στήν
ἐκκοσμίκευση. ᾿Απέναντι τοῦ εὐρω-
παϊκοῦ Διαφωτισμοῦ, πού προέβαλ-
λαν ὁ Κοραῆς καί ὁ κύκλος του, οἱ
Κολλυβάδες ῞Αγιοι, πού ἐμνημο-
νεύσαμε, προέβαλλαν τόν ᾿Ορθόδο-
ξο Φωτισμό, τόν φωτισμό τοῦ ῾Αγίου
Πνεύματος, μετά τήν κάθαρση τοῦ
ἀνθρώπου ἀπό τά πάθη, καί τήν
θέωση. Τό ἡσυχαστικό κίνημα τῶν
Κολλυβάδων τοῦ δεκάτου ὀγδόου
αἰῶνος ἦταν ἡ ἀπάντηση τῶν ᾿Ορ-
θοδόξων στόν Νεοβαρλααμισμό τοῦ
Διαφωτισμοῦ καί στήν κατεδάφιση
τῶν ὀρθοδόξων παραδόσεων. Οἱ
λαϊκοί ἀγωνιστές τοῦ 1821, ὁ Μα-
κρυγιάννης καί ὁ Κολοκοτρώνης,
πού ἀγωνίζονταν «γιά τοῦ Χριστοῦ
τήν πίστη τήν ἁγία, γιά τῆς πατρίδος
τήν ἐλευθερία», δέν εἶχαν καμμία
σχέση μέ τούς εὐρωπαΐζοντες καί
ἀλλοτριωμένους καλαμαράδες τοῦ
Κοραῆ.
Ὑποσημειώσεις:
23. ῎Ενθ᾿ ἀνωτ., σελ. 67.
24. Σύναξη, τεῦχος 73, ᾿Ιαν.-Μάρτ.
2000, σελ. 99.
25. Σύναξη, τεῦχος 66, ᾿Απρ. - ᾿Ιούν.
1998, σελ. 57.
26. Διδαχή Ε´, ᾿Ιω. Μενούνου, ἔνθ᾿
ἀνωτ., σελ. 269-270· «῞Οταν ἐπέρασαν
τριακόσιοι χρόνοι ὕστερα ἀπό τήν
σταύρωσιν τοῦ Χριστοῦ μας, ἔστειλεν
ὁ πανάγαθος Θεός τόν ἅγιον Κων-
σταντῖνον καί ἐστερέωσε βασίλειον
χριστιανικόν καί εἶχαν τό βασίλειον οἱ
χριστιανοί χιλίους ἑκατόν πενῆντα
χρόνους. ῞Υστερα τό ἐσήκωσεν ὁ Θεός
τό βασίλειον ἀπό τούς χριστιανούς καί
ἤφερε τόν Τοῦρκο μέσα ἀπό τήν ᾿Ανα-
τολήν καί τοῦ τό ἔδωκε διά ἐδικόν μας
καλόν καί τό εἶχε ὁ Τοῦρκος τό
βασίλειον χρόνους τριακοσίους εἴκοσι
ὀκτώ... Καί τί; ῎Αξιος ἦτον ὁ Τοῦρκος
νά ἔχη βασίλειον; ᾿Αλλά ὁ Θεός τοῦ τό
ἔδωκε διά τό καλόν μας. Καί διατί δέν
ἤφερεν ὁ Θεός, ἄλλον βασιλέα, ὁπού
ἦτον τόσα ρηγᾶτα ἐδῶ κοντά νά τούς
τό δώση, μόνον ἤφερε τόν Τοῦρκον
μέσαθε ἀπό τήν Κόκκινην Μηλιά καί
τοῦ τό ἐχάρισε; Διατί ἤξευρεν ὁ Θεός
πώς τά ἄλλα ρηγᾶτα μᾶς βλάπτουν εἰς
τήν πίστιν καί ὁ Τοῦρκος δέν μᾶς
βλάπτει, ἄσπρα δῶσ᾿ του καί κα-
βαλλίκευσέ τον ἀπό τό κεφάλι».
ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ
᾿Αρχιμ. Γαβριὴλ Διονυσιάτου
«ΟΔΗΓΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ
ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ»
᾿Απὸ τὰς ἐκδόσεις τοῦ
«᾿Ορθοδόξου Τύπου» (Κά-
νιγγος 10 — 10677 ᾿Αθῆναι,
τηλ. 210–3816206), κυκλο-
φορῆ τὸ ψυχωφελὲς βιβλί -
ον τοῦ μακαριστοῦ ᾿Αρχιμ.
Γαβριὴλ Διονυσιάτου ὑπὸ
τὸν τίτλον: «῾Οδηγὸς Πνευ-
ματικοῦ καὶ ᾿Εξομολο-
γουμένου» (εἰς 5ην ἐπιμε-
λημένην ἔκδοσιν ).
7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011
ΤΑΣΟΣ Γ. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ: «Ὁ Ἑλληνισμός τῆς Διασπορᾶς»
(Ἀμερικῆς – Καναδᾶ), Λεμεσός – Κύπρος 2003, σελίδες 407.
Ὁ φίλτατος παλαιός συνάδελφος ρόντο καί Καναδᾶ κ. Σωτηρίου
στό μεγάλο «Λανίτειο» Γυμνάσιο Λε- «Ἐπισκόπου Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου
μεσοῦ, Τάσος Νικολαΐδης, ὡς μελετη- κ. Νικηφόρου «Ἐκκλησία καί Ὀρθο-
τής τώρα τοῦ «Ο.Τ.» στήν Ἀμερική, μ’ δοξία»
ἔχει ἀνακαλύψει, κι ἔτσι μαθαίνω τή
φιλολογική, τή λογοτεχνική καί δημο- Ὁ Μοναχισμός στήν Ἀμερική
σιογραφική του δράση. Πρέπει νά 11/9 Ἡ μέρα πού ἄλλαξε τήν Ἀμερι-
προσφέρω στούς ἀναγνῶστες τοῦ κή (ἡ πτώση τῶν διδύμων πύργων)
«Ο.Τ.» κάποια στοιχεῖα τῆς προσωπι- Ἡ ὑπόθεση τῆς Παιδείας στήν Ἀμε-
κότητάς του, ἔτσι ἁπλά καί φιλικά, χω- ρική
ρίς καμιά δόση ὑπερβολῆς. Ὁ Τάσος
Ἑλληνική Διασπορά, μέρος τῆς
Νικολαΐδης ἦταν καί εἶναι ὁ ἐκπαιδευ-
τικός πού ἀγάπησε καί τήν ἐπιστήμη ἱστορίας τοῦ Ἑλληνισμοῦ
του, ἀλλά καί τά παιδιά· πού δίδαξε ὡς
Ἐπίμετρο: Μέ τό Φῶς τῆς Ἀναστά-
καθηγητής καί ἀργότερα ὡς Γυμνα- σεως
σιάρχης μ’ ἐκείνη τήν ἀγάπη τοῦ ἀλη-
Φωτογραφικό ὑλικό κ.λπ.…
θινοῦ παιδαγωγοῦ. Ἐνθουσιώδης καί
δραστήριος σέ κάθε ἔργο πού ἀνα- Πρέπει νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ χορηγία
λάμβανε, συνδύαζε θερμή χριστιανική τοῦ βιβλίου προσφέρεται ἀπό τήν
πίστη καί γνήσια φιλοπατρία, σάν ἀλη- Ἱερά Μονή Κύκκου, γι᾽ αὐτό καί οἱ
θινός Ἕλληνας τῆς Κύπρου. Τά ἰδανι- εὐχαριστίες τοῦ συγγραφέα εἰδικά
κά τῆς ζωῆς του: «Χριστός καί Ἑλλά- στόν Μητροπολίτη Κύκκου κ. Νικη-
δα». φόρο.
Ἐκτός τῶν ἄλλων βιβλίων του, τώ- Ὁ Τάσος Νικολαΐδης καλλιέργησε
ρα ἔχω στά χέρια μου ἕνα πολυσέλιδο τό συγγραφικό εἶδος τῆς πρόζας. Καί
καί ἐξαίρετο, γιά τόν «Ἑλληνισμό τῆς αὐτό, γιατί, ὅπως γράφει ὁ ἴδιος:
Διασπορᾶς», καί εἰδικότερα τῆς Ἀμε- «Ἔπρεπε νά ἀντιδρᾶ, νά παίρνει θέση
ρικῆς καί τοῦ Καναδᾶ. Πολυταξιδευ- στούς διάφορους ἐρεθισμούς, στά γε-
τής καί ὁ ἴδιος, ἀντιλαμβάνεστε τόν γονότα τῆς ζωῆς, πνευματικά, κοινω-
πλοῦτο τῶν πληροφοριῶν, τῶν στο- νικά, ἐκπαιδευτικά, πολιτιστικά, θρη-
χασμῶν, τῶν περιγραφῶν καί προπάν- σκευτικά, πολιτικά, πού ὅλη του ἡ ζωή
των τῶν φωτογραφιῶν, πού κατακλύ- ἦταν ἀφιερωμένη μέσα ἀπό ἀληθινές
ζουν τίς σελίδες τοῦ πολυσέλιδου βι- ἀξίες, πού ἀφοροῦν τόν ἄνθρωπο.
βλίου του, μέ τίς 407 σελίδες.
Θερμά συγχαρητήρια, ἀγαπητέ Τά-
Σημειώνω μερικά ἀπό τά περιεχόμε- σο Νικολαΐδη. Ὁ Θεός πάντα μαζί
να τοῦ βιβλίου:
σου.
Χαιρετισμοί: Ἀρχιεπισκόπου Το- Μιχ. Μιχαηλίδης
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΗΜΕΡΙΔΟΣ: «ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ – Νοησιαρ-
χία ἤ μέθεξις;» (17 Ἀπριλίου 2010), Ἔκδοσις Ἱ. Ναοῦ Ἁγίας Πα-
ρασκευῆς Ἀττικῆς, Ἀθῆναι 2010, σελίδες 176.
Εὐχάριστη ἔκπληξη μᾶς ἐπεφύλαξε 5. Φωτίου Σχοινᾶ, Δρ. Φιλοσοφίας,
ὁ Ἱερός Ναός τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, Σχολ. Συμβούλου.
μέ τόν ἐξαίρετο ἀπό κάθε ἄποψη τό-
6. Πρωτοπρ. Γεωργίου Δ. Μεταλ-
μο, πού καταχώρησε τίς εἰσηγήσεις
ληνοῦ, ὁμ. Καθηγητοῦ Παν/μίου
τῆς ἡμερίδας, πού πραγματοποιήθηκε
Ἀθηνῶν.
στίς 17 Ἀπριλίου 2010 καί μέ θέμα:
7. Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
«Γλῶσσα καί λατρεία – Νοησιαρχία ἤ
Πειραιῶς καί Ν. Φαλήρου Σεραφείμ.
μέθεξις;».
Τό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ περιλαμβάνει:
Ἦταν ἐπείγουσα ἀνάγκη νά συγ-
κληθεῖ ἡ ἡμερίδα γιά τό θέμα τῆς Παρέμβαση Καθηγητοῦ Σταύρου
γλώσσας στή Λατρεία, γιά νά προλη- Κουρούση
φθεῖ ἡ γάγγραινα τῆς μεταγλώττισης Λόγον ἐκφωνηθέντα τήν Κυριακή
τῶν Μυροφόρων ἀπό τόν Ἀρχιμ.
τῶν Λειτουργικῶν κειμένων στή Δη-
μοτική. Καί νομίζω πώς ἡ ἐπιτυχία τοῦ Τῖτον Χορτᾶτον, ἱεροκήρυκα.
ἀριθμοῦ – καί προπάντων τοῦ περιε- Μηνύματα
χομένου – τῶν εἰσηγήσεων, ὑπῆρξε
Φωτογραφικά στιγμιότυπα, καί
πολύ μεγάλη.
Κείμενο τοῦ Φωτίου Κόντογλου.
Προηγεῖται ὁ Πρόλογος τῶν Πρα-
Στόν Πρόλογο τοῦ τόμου, μεταξύ
κτικῶν τοῦ τόμου, ἀπό τόν Μακαριώ-
ἄλλων, σημειώνει ὁ Μακαριώτατος
τατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν κ. Ἱερώ-
Ἀρχιεπίσκοπος κ. Ἱερώνυμος καί τά
νυμο, καί ἀφοῦ μεσολαβήσει προσ-
ἑξῆς: «Φάνηκε ξεκάθαρα πώς ἀποτε-
φώνηση ἀπό τόν Ἀρχιμανδρίτη Διο-
λεῖ μεγάλο εὐεργέτημα γιά τήν Ἐκ-
νύσιο Κατερίνα, ἀμέσως μετά ὁ ἴδιος
κλησία νά διαφυλάξει ὡς κόρη
ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἐκφωνεῖ τόν ἐναρ-
ὀφθαλμοῦ τήν πλουσιότατη θεολογι-
κτήριο λόγο τῆς ἡμερίδας.
κή καί ἐκκλησιαστική της γλῶσσα,
Μετά ἀκολουθοῦν οἱ ἑξῆς εἰσηγη- ὅπως ἐπίσης καί ὅτι ἡ ἁπλούστευσή
τές: της πιθανόν νά ἐπισύρει τόν εὐτελισμό
τῶν ὑψηλῶν νοημάτων, πού ἡ ὑπάρ-
1. Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
χουσα γλῶσσα μεταφέρει. Δόθηκε ὡς
Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας
λύση ἡ ἀνάγκη ἐξοικειώσεως τοῦ πι-
Ἰωήλ.
στοῦ λαοῦ μας μέ τόν ἀκροώμενο
2. Φωτίου Ἀρ. Δημητρακοπούλου, ἐκκλησιαστικό λεκτικό πλοῦτο καί ἡ
Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. μετοχή του σ᾽ αὐτόν. Σέ αὐτό τόν το-
3. Μαρίας – Ἐλευθερίας Γ. Γιατρά- μέα μεγάλη τυγχάνει ἡ εὐθύνη ποιμέ-
κου, Δρ. Φιλ. – Ἱστορίας. νων καί διδασκάλων...».
4. Πρωτοπρ. Ἀθανασίου Στ. Λα- Συγχαίρομεν θερμότατα.
γουροῦ, ἐφημ. Ἱ. Ν. Ἁγ. Παρασκευῆς. Μιχ. Μιχαηλίδης
Ἔτος ΚΘ´, Ἀριθμ. 1/7 Ἰανουαρίου 2011
ΒΙΒΛΙΑ – ΑΝΑΤΥΠΑ Η ΑΓΙΑ ΤΑΒΙΘΑ, Τριμηνιαῖο πε-
ριοδικὸ τῆς ὁμωνύμου «᾿Ορφανικῆς
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΩΤ. ΠΑΠΑΔΟ-
Στέγης», Μάϊος – ᾿Ιούλ., Αὔγ. – ᾿Οκτ.
ΠΟΥΛΟΥ «Πνευματικὰ Διανθίσμα-
2010. Λεβάδεια.
τα (στὸ κατώφλι τοῦ νέου χρόνου)»,
ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ᾿Εσφιγ-
Χίος 2010. Σχ. 24x17 σσ 12.
μενίτης, Διμηνιαία ᾿Ορθόδοξος ῎Εκ-
«Η ΑΝΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΕΒΑ-
δοσις ῾Αγίου ῎Ορους. Μάϊος – Ἰούν.,
ΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
Ἰούλ. – Αὔγ., Σεπτ. – Ὀκτ., Νοέμβ. –
ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΠΑΡΤΗΣ
Δεκ. 2010. ῞Αγιον ῎Ορος.
κ.κ. ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΣΕ ΕΠΙΤΙΜΟ
ΑΓΙΟΣ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝ, Τρίμηνη
ΔΙΔΑΚΤΟΡΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗ-
περιοδικὴ ἔκδοση ῾Ι. Μητρ. Τρίκκης
ΜΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ». Ἔκ-
καὶ Σταγῶν. Ἀπρίλ. – Μάϊος, Ἰούν.,
δοσις Ἱ. Μητροπόλεως Μονεμβασίας
καὶ Σπάρτης, Σπάρτη 2010. Σχ. 21x14 Ἰούλ. – Σεπτ. 2010. Τρίκαλα.
σσ 96. ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ,
Τριμηνιαῖον περιοδικὸν ᾿Ορθοδόξου
ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ – ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ᾿Εξωτερικῆς ῾Ιεραποστολῆς. Β´ Τρί-
PRAVOSLAVNAYA RUS. Δεκα- μηνο 2010. Θεσσαλονίκη.
πενθήμερον περιοδικὸν (σὲ γλῶσσα ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ, Μηνιαῖον
ρωσική), ἔκδοσις τῆς ῾Ι. Μονῆς
Δελτίον τοῦ ῾Ιδρύματος ῾Αγ.
῾Αγίας Τριάδος. Jordanville Ν.Υ.
Νεκτάριος. Ἰούλ. – Αὔγ., Σεπτ. –
Νοέμβ. 2010.
Ὀκτ., Νοέμβ. – Δεκ. 2010. Λευκωσία.
PRAVOSLAVJE XNEHB (PRA-
VOSLAVNIAIA ZHIZN), Μηνιαῖον
περιοδικὸν (σὲ γλῶσσα ρωσική),
ἔκδοσις ῾Ι. Μ. ῾Αγ. Τριάδος. Jordanvil-
le Ν.Υ. Αὔγ. 2010.
ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ, Μηνιαῖον
῾Εβδομαδιαία ᾿Εκκλησιαστικὴ
᾿Ορθόδοξον Χριστιανικὸν περιο- ᾿Εφημερίς. ᾿Ιδιοκτησία· «Παν-
δικὸν τῆς ᾿Αδελφότητος «Λυδία». ελλήνιος ᾿Ορθόδοξος ῞Ενω-
Μάϊος, Ἰούν., Ἰούλ., Αὔγ., Σεπτ., σις» (Π.Ο.Ε.), Κάνιγγος 10, 106
Ὀκτ., Νοέμβ. 2010. Θεσσαλονίκη. 77 ᾿Αθῆναι, Τηλ. 210 38 16 206,
ΦΑΞ 210 38 28 518. Ἐκδότης·
Κωνσταντῖνος Σωτ. Σωτηρό -
ΑΙ ΟΜΙΛΙΑΙ ΤΗΣ Π.Ο.Ε. πουλος, Φασίδερη 9, ῾Εκάλη.
Διευθυντὴς Συντάξεως· Γεώρ-
Συνεχίζονται σὺν Θεῷ αἱ ὁμι - γιος Ζερβός, Θησέως 25, Νέα
λίαι τῆς «Πανελληνίου ᾿Ορ- ᾿Ερυθραία (14671). ῾Υπεύθυνος
θοδόξου ῾Ενώσεως» (Π.Ο.Ε.) Τυπογραφείου· Κωνσταντῖνος
εἰς τὴν αἴθουσαν αὐτῆς (Κάνιγ- Μιχ. Σαμωνᾶς, ᾿Αμαδριάδος 15,
γος 10, Α´ ὄροφος). Τὴν προσ- Δροσιά. Τύποις «᾿Ορθοδόξου
εχῆ Δευτέραν 10 Ἰανουαρίου, Τύπου» (Θησέως 25, 14671 Νέα
καὶ ὥραν 7–8 μ.μ., ὁ Ἀρχιμ. π. ᾿Ερυθραία, Τηλ. 210 81 34 951,
Μελέτιος Βαδραχάνης, μὲ θέ- ΦΑΞ 210 81 36 981).
μα: ῾Ιστοσελίς «Ο.Τ.»:
«Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ». www.orthodoxostypos.gr
Θά ἐπακολουθήση ἡ κοπή ᾿Ηλεκτρον. ταχυδρομεῖον:
orthotyp@otenet.gr
τῆς Βασιλόπιττας.
Τὰ ἐνυπόγραφα ἄρθρα ἐκ-
Τὴν Δευτέραν 17 Ἰανουαρί-
φράζουν τὰς προσωπικὰς ἀ -
ου, τὴν ἰδίαν ὥραν, θὰ ὁμιλή-
ση ὁ Ἀρχιμ. π. Μελέτιος Βα- πόψεις τῶν ἀρθρογράφων, οἱ
ὁποῖοι καὶ φέρουν τὴν εὐθύ -
δραχάνης, μὲ θέμα:
νην τῶν γραφομένων.
«Ἐν παντί εὐχαριστεῖτε (Α´
᾿Εὰν δὲν εὑρίσκετε τὴν ἐφη-
Θεσσαλονικεῖς ε´ 18)».
μερίδα μας εἰς τὸ περίπτερόν
Παρακαλοῦνται τὰ μέλη σας, παρακαλοῦμεν νὰ τηλε-
τῆς Π.Ο.Ε. καὶ οἱ φίλοι τοῦ
φωνῆτε εἰς τὸν ἀριθμὸν 210-
«᾿Ορθοδόξου Τύπου», ὅπως 38.16.206, διὰ νὰ καλυφθῆ ἡ
παρακολουθήσουν αὐτάς.
ἔλλειψις.
7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 Σελὶς 3η

Η στηλη της «πανελληνιου ενωσεως θεολογων» ΠΟΛΛΟΙ ΟΙ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΙ, ΑΟΡΑΤΑ ΤΑ ΧΑΡΑΓΜΑΤΑ

«Μὴ ταρασσέσθω ὑμῶν ἡ καρδία μηδὲ δειλιάτω»
ΤΟ ΛΥΤΡΩΤΙΚΟΝ ΜΗΝΥΜΑ (Ἰωάν. ιδ´ 27)

ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ Η ΤΥΡΒΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
Τό γεγονός τῆς ἐνανθρωπήσεως
τοῦ Θεοῦ Λόγου καί τῆς Γεννή-
σεώς Του διά τῆς Παρθένου Μα-
ρίας ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ἑορτάζει καί
ψάλλει ἡ ᾿Εκκλησία μας μέ κάθε
λαμπρότητα. Καλεῖ τόν πιστόν ἄν-
θρωπο νά συμμετάσχει στό θεῖο
καί χαρμόσυνο–κοσμοσωτήριο γε-
γονός τῆς σαρκώσεως τοῦ Λόγου
τοῦ Θεοῦ, πού σημαίνει ἀφ᾿ ἑνός
τήν ἄκρα συγκατάβαση τοῦ Θεοῦ
καί ἀφ᾿ ἑτέρου τή λύτρωση τοῦ
ἐκπεσόντος ἀνθρώπου.
Κοινή διαπίστωση· ὁ λόγος τῆς
᾿Εκκλησίας —τό κήρυγμά της ἀπευ-
θύνεται πρός τόν σύμπαντα κόσμο
μέ σκοπό οἱ «πάντες ἵνα ἕν ὦσιν»
(᾿Ιω. 17, 21), ὁ κόσμος ὅλος νά ἐκ-
φρασθεῖ μέ τήν εὐαγγελική ρήση
«εἷς ποιμήν μία ποίμνη» (᾿Ιω. 10, 16)
στό πρόσωπο τοῦ σαρκωθέντος,
σταυρωθέντος καί ἀναστάντος ᾿Ιη-
σοῦ Χριστοῦ. ῞Ομως, τό καθολικό
καί παγκόσμιο αὐτό κήρυγμα τῆς
᾿Ορθοδ. ᾿Εκκλησίας προσλαμβά-
νεται συνήθως μόνο ἀπό τό «μικρόν
ποίμνιον» (Λουκ. 12,ω32) , ἀπό τό
«κατ᾿ ἐκλογήν λεῖμμα τῆς χάριτος»
τοῦ Θεοῦ (Ρωμ. 11, 5), ἀπό τή «μικρά
ζύμη», ἡ ὁποία κατά κανόνα «ὅλον
τό φύραμα ζυμοῖ» (Α´ Κορ. 5, 6).
Αὐτή εἶναι ἡ μία ὄψη τῆς ζωῆς,
πού ὁ ἄνθρωπος μέ τή χάρη τοῦ
Θεοῦ ἐπιδιώκει νά βιώσει τήν ἀλή-
θεια τῆς θείας ᾿Αποκαλύψεως τοῦ
Χριστοῦ· νά ἁγιάσει τόν παρόντα
βίο καί νά κερδίσει τήν οὐράνια
Βασιλεία.
Παρά ταῦτα, παράλληλα, προ-
βάλλει καί ἡ ἄλλη ὄψη τοῦ κόσμου·
ἡ ἐπίγειος βιοτή, τά πραγματικά γε-
γονότα, τά ὁποῖα (περι-)κυκλώνουν
τόν ἄνθρωπο —εἴτε αὐτός εὑρί-
σκεται ἐντός τοῦ λείμματος εἴτε
ἐκτός τοῦ λείμματος. ῾Ολόκληρη ἡ
 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΥΤΕΞΟΥΣΙΟΝ. Τὴν ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα
ἀνθρωπότητα κατατρύχεται ἀπό
“ἐλλείμματα”, παραπτώματα καί πα-
ραλείψεις, ἀπό ὑστερήματα, πού
εἶναι ἡ ἐφήμερη πραγματικότητα·
καί γιά πολλούς ἀρχίζει μέ τή
γέννηση τοῦ ἀνθρώπου καί τε-
λειώνει μέ τόν θάνατο, χωρίς ἄλ -
λες διαστάσεις, χωρίς Χριστούγεν-
να, σταύρωση, ἀνάσταση καί μέλ-
λουσα ζωή, χωρίς ἀθανασία τῆς
ψυχῆς.
῞Ομως, ὅλα καθρεπτίζονται στόν
καθρέπτη τῆς ἐξ ᾿Αποκαλύψεως
᾿Αλήθειας, στό βαθύτερο νόημα
Τοῦ κ.Ἠλία Δ. Μπάκου
Δρ. Θεολογίας–Φιλολόγου
τῶν Χριστουγέννων καί στό πρόσ-
ωπο τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Λόγου
τοῦ Θεοῦ. Στό πρόσωπό Του, δια-
κρίνουμε τόν κόσμο ὅλο καί τίς
ἀξίες του σέ πρό Χριστοῦ καί μετά
Χριστόν. ῎Αν θέλουμε νά ἰδοῦμε
καθαρά τή νέα δημιουργία, τήν
ἀνακαίνιση τοῦ ἀνθρώπου, τήν «μι-
κράν ζύμην», «τό μικρόν ποίμνιον»,
«τό κατ᾿ ἐκλογήν λεῖμμα τῆς χάρι-
τος» καί πρό πάντων τό πρόσωπο
τοῦ Θεανθρώπου ᾿Ιησοῦ θά δια-
πιστώσουμε καί σοβαρά ἐλλείμμα-
τα, παραλείψεις, παραπτώματα τοῦ
ἑαυτοῦ μας, καί γενικώτερα, ἐλατ-
τώματα τῆς κοινωνίας, πού ζοῦμε.
Συγκεκριμένα· ὁ νοητός ἥλιος
τῆς δικαιοσύνης, θείας καί ἀνθρώ-
πινης, ἀναδεικνύει καί καταδει-
κνύει ἐλλείμματα θεσμικῆς–πολι-
τειακῆς καί ἱερῆς ᾿Εκκλησιαστικῆς
δικαιοσύνης κατά τήν ἄσκησή της.
Καταγράφονται ἐλλείμματα κοινω-
νικῆς καί ἐκκλησιαστικῆς δικαιο-
σύνης, ἐλλείμματα παιδείας καί πο-
λιτισμοῦ, ἐλλείμματα σεβασμοῦ
τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου καί τῶν
δικαιωμάτων του, ἐλλείμματα δη-
μοκρατίας, ἐλλείμματα χριστιανι-
κῆς ἀγάπης καί φιλανθρωπίας, ἰσό-
τητας καί (ἐπι–) κοινωνίας τῶν ἀν-
θρώπων.
῾Η μέν Πολιτεία ἀναγνωρίζει,
συνήθως, μόνο οἰκονομικά ἐλλείμ-
ματα καί ἀρκεῖται στήν ἐπισήμανσή
τους καί ὑπόσχεται τή μελλοντική
θεραπεία τους, καί στήν καλύτερη
περίπτωση τά (αὐτο–) χρεώνεται
καί τέλος τά λησμονεῖ. ῞Ολα τά
ἄλλα παραμένουν ἀδιάφορα καί
στά ἀζήτητα...
Τά καθαρῶς, ὅμως, πνευματικά
τά χρεώνεται ἡ ᾿Εκκλησία· τό κή-
ρυγμα τῆς πίστεως ἀνήκει στήν
᾿Εκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί στούς
ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου. Στίς ἡμέ-
ρες μας ἡ ᾿Εκκλησία, καί ὁ λόγος
τοῦ Θεοῦ βάλλονται πανταχόθεν.
῾Η ἴδια πολιορκεῖται ἀπό τόν ἄνθρω-
πο τῆς ἀποστασίας καί τά προ-
βλήματά του. Πολιορκεῖται ἀπό τήν
σύγχρονη ἀθεΐα τοῦ θεωρητικοῦ
καί πρακτικοῦ ὑλισμοῦ, πού θέλει
καί ἐπιδιώκει τήν ἀπομόνωσή της
—ἀπομάκρυνσή της ἀπό τόν ἄν-
θρωπο. Πολιορκεῖται καί ἀποδο-
μεῖται(;) ἀπό τά ὁράματα τῆς πολι-
τικῆς καί οἰκονομικῆς παγκοσμιο-
ποίησης, ἀπειλεῖται ἀπό τόν θρη-
σκευτικό συγκρητισμό, ἀπό τίς χρι-
στιανικές αἱρέσεις καί ὁμολογίες
καί ἰδιαίτερα ἀπό τόν παπικό καθο-
λικισμό.῾Η ᾿Εκκλησία κατά τόν
ἀνθρώπινο χαρακτῆρα της «κλυ-
δωνίζεται ἀλλ᾿ οὐ καταποντίζεται»,
«πύλαι ῞Αδου οὐ κατισχύσουσιν
αὐτῆς» (Ματθ. 16, 18 ). Καί γιά νά
μή λησμονοῦμε τήν ἱστορία θυ-
μούμαστε τό ὅραμα τῆς κοσμο-
κρατίας τοῦ παπισμοῦ (᾿Ιννοκέντιος
Γ´ πάπας Ρώμης, 1198–1216, τόν
ἱερό Φώτιο, Πατριάρχη Κωνσταντι-
νουπόλεως καί τόν Νικόλαο Δ´
πάπα Ρώμης, 9ος αἰ.), τό σχίσμα
Ρώμης – Κωνσταντινουπόλεως καί
τίς σταυροφορίες (1054–1204), τίς
ἑνωτικές πρωτοβουλίες καί συ-
ζητήσεις τῶν παπικῶν μέ τήν ᾿Ορ-
θόδοξη ᾿Εκκλησία τῆς ᾿Ανατολῆς
(1204–1261) μέ ἀποκορύφωμα τήν
ἑνωτική Σύνοδο Φερράρας – Φλω-
ρεντίας (1438 –1439) μέ κορυφαῖο
πρόσωπο τόν Ἅγιο Μᾶρκο τόν
Εὐγενικό, Ἐπίσκοπο ᾿Εφέσου, καί
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀνησυ-
χοῦσε γιὰ τοὺς χριστιανούς, γιὰ τὰ
πνευματικά του παιδιά, μήπως τεν-
τώσουν τὰ αὐτιά τους νὰ δεχτοῦν
τὰ ἀπατηλὰ μηνύματα ἐκείνων, ποὺ
ἦσαν «κνηθόμενοι τὴν ἀκοὴν» (Α´
Τιμ. δ´ 3).
Ὁ Χριστὸς τῆς πρώτης καὶ τῆς
δευτέρας Παρουσίας εἶναι ὁ Ἥ-
λιος. Αὐτὸν ὅποιος ἀκολουθεῖ, «οὐ
μὴ περιπατήσῃ ἐν τῇ σκοτία, ἀλλ᾽
ἕξει τὸ φῶς τῆς ζωῆς» (Ἰωάν. η´
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ´ ΛΟΥΚΑ 12). Πολλοὶ παρασύρονται στὴν
ἐξέτασι τοῦ μελλοντικοῦ ἔκτακτου
16 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011
σημείου, ποὺ ἔχει ποικίλα ὀνόματα,
Ἀπόστολος: Κολ. γ´ 4 – 11 καὶ φυσικὰ δὲν θὰ εἶναι τίποτε
ἄλλο, παρὰ μιὰ ἀκόμα ἔξαρσις τοῦ
Εὐαγγέλιον: Λουκ. ιζ´ 12 – 19
κακοῦ.
Ἦχος α´.— Ἑωθινόν: Α´ • Πάντα τὸ Φῶς, πάντα καὶ τὸ κα-
κό.
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ • Πάντα ὑπάρχει ἔντασις τοῦ κα-
κοῦ.
Ο ΝΕΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ Δὲν εἶναι κακὸ νὰ προσέχη κα-
Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ τὸ Θεό. Ζοῦν χωρὶς νεὶς τὴν ποικιλώνυμη σατανικότη-
τα. Κακὸ εἶναι ν᾽ ἀποπροσανατολί-
ἠθική, χωρὶς ἀναστολὲς καὶ χωρὶς εὐγενικοὺς σκοπούς. Τὸ ζεται. Ν᾽ ἀποσύρη τὸ βλέμμα του
ἐνδιαφέρον τους εἶναι μόνιμα στραμμένο στὴν ἀπόκτηση ἀπὸ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, καὶ
ὑλικῶν ἀγαθῶν καὶ στὶς σαρκικὲς ἀπολαύσεις. Δὲν κατα-
νὰ τρομοκρατῆται μὲ κάποιον
βάλλουν καμιὰ προσπάθεια νὰ ὑπερνικήσουν τὰ πάθη τους ἐρχόμενο ἀντίχριστο. «Μή τις
καὶ νὰ ἀκολουθήσουν διαφορετικὸ τρόπο ζωῆς, δηλαδὴ μιὰ ὑμᾶς ἐξαπατήσῃ κατὰ μηδένα τρό-
πορεία μὲ ὁδηγὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. πον» (Β´ Θεσ. β´ 3).
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μιλάει γιὰ τὴν ἀπέκδυση τοῦ ἁμαρ- • Κάθε ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας,
τωλοῦ ἀνθρώπου, μαζὶ μὲ τὶς συνήθειές του καὶ τὶς πράξεις ποὺ θέλει μάλιστα νὰ παρασύρη
του. Δηλαδὴ γιὰ ἕνα νέο τρόπο ζωῆς. Ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος στὴν ἄβυσσο τοὺς ἄλλους, εἶναι
ἦταν αἰχμάλωτος τῶν παθῶν του. Δὲν εἶχε νεκρώσει τὰ μέ- υἱὸς τῆς ἀπωλείας καὶ ἄνθρωπος
λη του καὶ ἐπιθυμοῦσε ἀπολαύσεις, ἡδονές, πορνεῖες, ἀκα- τῆς ἁμαρτίας καὶ ἀντικείμενος καὶ
ἀντίχριστος.
θαρσίες. Ἐπίσης εἶχε ὀργή, θυμό, πονηριά, κακολογία, μί-
σος, ἀλλὰ καὶ τὸ πάθος τῆς πλεονεξίας, ποὺ σὲ τελευταία • Ἂν τὸ πρόσωπο, ποὺ ἄλλοτε λέ-
γεται «ἀντικείμενος», ἄλλοτε
ἀνάλυση εἶναι εἰδωλολατρία. Ἀντίθετα, ἐκεῖνος ποὺ ἀρνεῖται «ὑπεραιρόμενος», ἄλλοτε «ἄνθρω-
ὅλα αὐτὰ καὶ ἀγωνίζεται γιὰ τὴν πιστὴ ἐφαρμογὴ τῶν
πος τῆς ἁμαρτίας», ἄλλοτε «υἱὸς
ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ στὴ ζωή του, εἶναι ὁ νέος ἄνθρωπος, τὸν τῆς ἀπωλείας», ἄλλοτε «ὁ κατέ-
ὁποῖο πρέπει νὰ ἐνδυθεῖ ὁ κάθε πιστός. Ὁ νὲος ἄνθρωπος χων» (ὁ Ἀπόστολος Παῦλος δὲν
εἶναι αὐτός, ποὺ συνεχῶς ἀνανεώνεται, γίνεται καινούργιος
χρησιμοποιεῖ τὴ λέξι «ἀντίχρι-
καὶ προοδεύει στὴν τέλεια γνώση τοῦ Θεοῦ. στος»), εἶναι ἔκτακτο φαινόμενο,
αὐτὸ δὲν καταργεῖ τὸ ἄλλο, τὸ ἀ-
Δίχως τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ κανένας δὲν μπορεῖ νὰ προ-
πείρως σπουδαιότερο. Ποιό;
οδεύσει πνευματικά. Ἐκεῖνοι ποὺ δὲν μιλοῦν γιὰ ἐντολές,
ἀλλὰ τονίζουν μόνο τὴν ἀγάπη χωρὶς προϋποθέσεις, βρί- • Ὅποιος πηγαίνει θεληματικὰ
σκονται σὲ λαθεμένη πορεία. Δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ παραμε- κόντρα στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, γί-
νεται ἀντικείμενος. Ἂς θυμηθοῦμε
ρίζουν τὶς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ἀναφέρονται σὲ ἀνώτε-
γιὰ ποιὸ θέμα σὲ ἄλλη ἐπιστολή του
ρες πνευματικὲς καταστάσεις, ὅπως εἶναι ἡ θέωση τοῦ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρει τὸ
ἀνθρώπου, μὲ πολὺ μεγάλη εὐκολία καὶ περισσὸ θράσος.
Διάβολο ὡς «ἀντικείμενον». Γιὰ τὸ
Εἶναι καιρὸς νὰ γίνουμε ταπεινοὶ στὸ φρόνημα καὶ πρακτι- θέμα τῆς τεκνογονίας. Λέει: «Βού-
κοὶ στὴν κατὰ Θεὸν πορεία μας, γιὰ νὰ ἔχουμε ἐλπίδα σω- λομαι νεωτέρας γαμεῖν, τεκνογο-
τηρίας. νεῖν, οἰκοδεσποτεῖν, μηδεμίαν
ἀφορμὴν διδόναι τῷ ἀντικειμένῳ
Πρωτ. Δ.Δ.Τ. λοιδορίας χάριν» (Α´ Τιμ. ε´ 14).
ποιΐα. Μετέρχονται τὰ πονηρότερα
μέσα γιὰ ν᾽ ἀποφύγουν τὴν τεκνο-
γονία. Εἶναι ἢ δὲν εἶναι, κατὰ τὸν
Ἀπόστολο Παῦλο «ἀντικείμενοι»;
• Ἂν μιὰ φορὰ μᾶς ἐνδιαφέρη,
ποιὸς σὲ κάθε ἐποχὴ εἶναι ὁ θρο-
νιασμένος ἀντικείμενος, χίλιες
Τοῦ Ἀρχιμ. Δανιήλ Γ.
Ἀεράκη, Ἱεροκήρυκος
φορὲς ἂς μᾶς ἐνδιαφέρη νὰ μὴ γι-
νώμαστε ἐμεῖς ἀντικείμενοι στὸ
Θεό, ἀντίχριστοι.
• Ἡ θεοποίησις εἶναι ἀπὸ τὰ πιὸ
ἔντονα χαρακτηριστικὰ τῆς ἐποχῆς
μας. Ὅ,τι θρονιάζεται στὶς καρδιὲς
τῶν πολλῶν εἶναι «θεὸς» γιὰ τὸν
κόσμο.
Κάποτε «ὁ ἀντικείμενος καὶ
ὑπεραιρόμενος», ὡς εἴδωλο, στή-
νεται καὶ μέσα στοὺς δικούς μας
ναούς! Ὄχι διότι τοὺς ναούς μας
καταλαμβάνουν βάρβαροι καὶ τοὺς
βεβηλώνουν, ὅπως συνέβη σὲ κρά-
τη δεδηλωμένου ἀθεϊσμοῦ.
Τὸ ἄλλο εἶναι χειρότερο: Μέσα
στὸν ὀρθόδοξο Ναὸ στήνεται τὸ
εἴδωλο, ὁ «ὑπεραιρόμενος», αὐτὸς
ποὺ «κουμαντάρει» ἐγωϊστικὰ τὰ
πάντα, αὐτὸς ποὺ «φιγουράρει»
σὰν παγώνι, αὐτὸς ποὺ ἀπαιτεῖ ὅλοι
νὰ τὸν προσκυνοῦν καὶ νὰ σκύβουν
τὸ κεφάλι σὲ κάθε ἀνοησία του.
«Εἰς τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ ὡς Θεὸν
καθίσαι».
• Ὅταν θεοποιοῦνται οἱ τύποι,
ὅταν θρησκειοποιῆται ἡ Ἐκκλησία,
ὅταν ἐξωθῆται ὁ Χριστὸς στὸ περι-
θώριο, ὅταν ἀγνοῆται τὸ Εὐαγγέ-
λιό Του, τότε δὲν ἔχουμε ἀντίχρι-
στη συμπεριφορά;
• Ἀντὶ νὰ δίνουμε, λοιπόν, σημα-
σία στὰ «ἀντικείμενα», ἂς προσέ-
χουμε τὰ κείμενα, τὰ ἱερά, τὰ θεό-
πνευστα κείμενα τῆς Ἁγίας Γρα-
φῆς.
• Ἀντὶ νὰ φοβώμαστε τὸν ὁποι-
ονδήποτε «ἀντικείμενον», νὰ εἴμα-
στε ἑνωμένοι μὲ τὸν «κείμενον»,
«ὅς ἐστιν Ἰησοῦς Χριστὸς» (Α´ Κορ.
γ´ 12).
Καθένας, ποὺ δὲν δέχεται τὸ
Χριστὸ ὡς σαρκωμένο Θεό, πολὺ δὲ
περισσότερο Τὸν πολεμάει, εἶναι
ἀντίχριστος. Ἔτσι λέει ὁ Εὐαγγε-
λιστὴς Ἰωάννης στὶς Ἐπιστολές
στὴν Ἀποκάλυψι ἀναφέρεται, ὅσο
καὶ ἂν ἐπιμένουν οἱ κατ᾽ ἐπάγγελμα
ἀντιχριστολογοῦντες!). Λέει ὁ
Ἰωάννης: «Καὶ νῦν ἀντίχριστοι πολ-
λοὶ γεγόνασιν. Τίς ἐστιν ὁ ψεύτης,
εἰ μὴ ὁ ἀρνούμενος ὅτι Ἰησοῦς οὐκ
ἔστιν ὁ Χριστός; Οὗτός ἐστιν ὁ ἀντί-
χριστος, ὁ ἀρνούμενος τὸν Πατέρα
καὶ τὸν Υἱόν. Πᾶς ὁ ἀρνούμενος τὸν
Υἷον οὐδὲ τὸν Πατέρα ἔχει» (Α´
Ἰωάν. β´ 18–23).
• Σημασία δὲν ἔχει ἡ πολυπρα-
γμοσύνη γύρω ἀπὸ τὸ πρόσωπο
τοῦ ἀντίχριστου. Σημασία ἔχουν
δύο σχετικά.
• Τὸ ἕνα: Πάντοτε μισοῦνται καὶ
πολεμοῦνται οἱ ἀληθινοὶ χριστια-
νοί.
• Τὸ ἄλλο: Οἱ χριστιανοὶ στηρί-
ζονται ὄχι στὸν ἀντίχριστο, ἄλλα
στὸ Χριστό.
Δυστυχῶς, πολλοὶ τρομοκρα-
τοῦν τοὺς ὀλιγοψύχους μὲ τὸν
«ἀντίχριστο».
• Ὁ πιστὸς δὲν πολυπραγμονεῖ
γύρω ἀπ᾽ τὴν ἅπαξ ἀναφορὰ τοῦ
Παύλου σ᾽ ἕνα μυστηριῶδες πρόσ-
ωπο σατανικῆς συμπεριφορᾶς καὶ
σατανικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ, ἀλλ᾽ ἀ-
σχολεῖται μὲ τὸ αὐτονόητο ἔργο
ὅλων τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων ὅ-
λων τῶν αἰώνων.
Ξέρετε πῶς μοιάζουμε;
Μᾶς ἔχουν κυκλώσει πολλὲς
φλόγες καὶ ἐνῶ καιγόμαστε, ἐμεῖς
δὲν ἀσχολούμαστε μὲ τὸ πῶς θὰ
γλυτώσουμε ἀπ᾽ τὸ στόμα τους ἢ
πῶς θὰ τὶς σβήσουμε, ἄλλα τρέ-
μουμε μιὰ μόνο φλόγα πού... κάπο-
τε θὰ ἔρθη!
Μεγαλύτερη ἐπιτυχία τοῦ μεγά-
λου Ἀντιχρίστου, τοῦ Διαβόλου,
ἀπὸ αὐτὴν δὲν ὑπάρχει! Καιγόμα-
στε ἀπὸ τοὺς πολλοὺς ἀντιχρί-
στους του, καὶ ἐκεῖνος μᾶς ἔπεισε
νὰ μὴ τοὺς φοβώμαστε, ἀλλὰ νὰ
τρέμουμε κάποιον πού... θὰ ἔρθη!
Καὶ στὴν κόλασι ἀκόμα οἱ ἀπρόσ-
εκτοι καὶ περίεργοι «χριστιανοὶ» θὰ
τσακώνωνται γιὰ τὸ ποιὸς εἶναι τε-
λικὰ καὶ ἂν ἦρθε ἢ δὲν ἦρθε στὴ γῆ
ὁ ἀντίχριστος!
Μερικοὶ ἔχουν καταληφθῆ ἀπὸ
ἄγχος, ὅτι δὲν θὰ μποροῦν πιὰ νὰ
κάνουν τίποτε, ἀφοῦ μάλιστα εἶ-
ναι... σίγουρο, ὅτι θὰ προσπαθή-
σουν νὰ τοὺς σφραγίσουν μὲ κά-
ποιο «χάραγμα» τοῦ ἀντιχρίστου,

μέ τήν τραγική κατάληξη τῆς
ἁλώσεως τῆς Πόλεως (1453)· καί
τὴν δίνει ὁ Μέγας Βασίλειος στὸ ἔργον του «Ὅτι οὐκ ἔστιν αἴτιος
φθάνουμε στό σήμερα (Ρώμη –
τῶν κακῶν ὁ Θεός», ὅπου ἀναφέρει: «Στὸν Θεὸν δὲν εἶναι ἀρεστὸν
ἐκεῖνο, ποὺ γίνεται ἀπὸ ἀνάγκη, ἀλλὰ ἐκεῖνο, ποὺ κατορθώνει κανεὶς μὲ Κωνσταντινούπολη – ᾿Αθήνα – Ρα-
βέννα κ.ἄ.), στήν πολύμορφη πο-
λιορκία τῆς ᾿Ορθοδοξίας ἀπό τόν
τὴν ἀρετή. Ἡ δὲ ἀρετὴ κατορθώνεται μὲ τὴν ἐλεύθερη βούληση καὶ ὄχι
ρωμαιοκαθολικισμό. Εἶναι τέτοια ἡ
μὲ τὸν καταναγκασμό. Ἡ δὲ ἐλεύθερη βούληση ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν προ-
σωπική μας ἐκλογή. Αὐτὴ ἡ προσωπικὴ ἐκλογὴ εἶναι τὸ αὐτεξούσιον».
σύγχυση τῶν ἐκκλησιαστικῶν καί
θεολογικῶν ζητημάτων τῆς ἐποχῆς
Μακάριοι ἐκεῖνοι, ποὺ τὸ αὐτεξούσιον τους τὸ θεμελιώνουν στὴν
μας, πού δυσκολευόμαστε νά
ἀγάπη.
 ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟΥΣ ΛΟΓΙΣΜΟΥΣ. Μία θεοφώτιστη συμ- διακρίνουμε καί πολύ περισσότερο
νά (ἀπο–)δεχθοῦμε, ἐάν ὁ κίνδυ-
νος τοῦ παπισμοῦ εὑρίσκεται ἐ-
βουλὴ μᾶς δίδει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ βιβλίον του
κτός ἤ καί ἐντός τῶν πυλῶν. ῞Ενα
«Συμβουλευτικὸν Ἐγχειρίδιον», λέγοντας: «Περισσότερον πρέπει
ὅμως εἶναι βέβαιο ὅτι μαζί μέ τόν
νὰ φυλάττη κανεὶς τὴν καρδίαν του ἀπὸ τῶν πονηρῶν λογισμῶν καὶ τῶν
ρωμαιοκαθολικισμό εἰσβάλλει στήν
παθῶν, παρὰ τὰς αἰσθήσεις του ἀπὸ τῶν βλαβερῶν ἀντικειμένων. Διό-
᾿Ορθοδοξία καί ἡ ἐκκοσμίκευση ὡς
τι, καθὼς πολλάκις ἡ ἀντλία ἀμελουμένη, βυθίζει ἀνελπίστως τὸ πλοῖον
ἐσωτερικός ἐχθρός καί αὐτό εἶναι
μετὰ τῶν ναυτῶν ἐν καιρῷ γαλήνης καὶ κοιμωμένων αὐτῶν, οὕτω καὶ οἱ
πολύ σοβαρό. Πιστεύουμε καί ἐλπί-
κακοὶ λογισμοὶ ἀμελούμενοι, βυθίζουσι τοὺς ἀνθρώπους εἰς τὰς κακὰς
ζουμε ὅτι «ἡ ᾿Εκκλησία μας, ὡς
πράξεις καὶ τὴν ἀπώλειαν».
 ΠΟΤΕ ΕΡΧΕΤΑΙ Η ΘΕΩΡΙΑ. Στὸν Λόγον του «Περὶ χα- οἰκονόμος τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ
καί φύλαξ τῆς πίστεως» καί τοῦ
Γένους τῶν ῾Ελλήνων καί ἀγρυπνεῖ
ροποιοῦ πένθους» στὴν «Κλίμακά» του γράφει μεταξὺ ἄλλων ὁ
καί τήν αὐτοκριτική της κάμνει καί
Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης τὴν ἀκόλουθη διδασκαλία: «Μὴ βιάζε-
τά «ἐλλείμματα» —ὅπου αὐτά ὑ-
σαι νὰ φθάσης τὴν θεωρία, ἐνῶ δὲν ἦλθε ἀκόμα ἡ ὥρα της. Ἄφησε κα-
πάρχουν— εἴτε στόν ποιμαντικό
λύτερα νὰ κυνηγήση ἐκείνη καὶ νὰ φθάση τὸ κάλλος τῆς ταπεινώσεώς
της σχεδιασμό εἴτε στήν ἀξιοποί-
σου, ὁπότε καὶ θὰ ἑνωθῆ μαζί σου μὲ αἰώνιον πάναγνο γάμο». Μὲ ἄλλα
ηση στελεχῶν της καί ἔχει πολλά,
λόγια συμβουλεύει αὐτούς, ποὺ βιάζονται νὰ γνωρίσουν τὰ «ὑπὲρ
εἴτε πολύ περισσότερον σέ θέματα
πίστεως καί ἀκρίβειας ζωῆς. Δέν
νοῦν», πρὶν καθαρισθοῦν καὶ ἑτοιμασθοῦν γιὰ μιὰ τέτοια συνάντηση.
 ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΗΣ. Μᾶς τὸ λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος
θά δεχθοῦμε ὅμως τήν ἐπισήμαν-
ση (κατηγορία) τοῦ Δυτικοῦ χρι-
ὁ Θεολόγος στὸ ἔργον του «Θεολογικὰ ἔπη», ὅπου στὸ Β´ Ποί-
στιανισμοῦ σύμφωνα μέ πρόσφατα
ημά του, γράφει: «Νὰ ξέρης ὅτι εἶσαι ξένος καὶ πάροικος σὲ ξένη γῆ.
δημοσιεύματα, ὅτι ἡ κατ᾿ ᾿Ανατολάς
Ἀπὸ αὐτὴν θὰ σὲ ἐπαναφέρη ὁ Θεὸς στὴν Πατρίδα σου, ἀφοῦ ἀγω-
᾿Ορθόδοξος ᾿Εκκλησία ἔχει ἔλλειμ-
νισθῆς γιὰ λίγο καὶ μὲ βραβεῖο μεγαλύτερον ἀπὸ τοὺς κόπους σου».
μα (κ.ἄ.). Καί προφανῶς ἐννοεῖται
Αὐτὸ εἶναι τὸ θεμέλιον τοῦ καλοῦ φρονήματος τοῦ πιστοῦ, ὅπου θε-
ἔλλειμμα ὀρθῆς πίστεως καί ἤ-
θους. Οὔτε, πολύ περισσότερο, θά
μελιώνονται μὲ στέρεον τρόπον ἡ Πίστις, ἡ Ἐλπὶς καὶ ἡ Ἀγάπη. Ἄς
υἱοθετήσουμε τήν «θεωρία τῶν
προσπαθήσουμε.
 ΠΟΣΟΝ ΔΙΑΡΚΕΙ Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς
κλάδων», οὔτε τή θεωρία τῆς θεο-
λογίας τῆς συνάφειας ἤ τῆς μετα-
διδάσκουν ὅτι πρέπει νὰ μετανοοῦμε συνεχῶς, ἀφοῦ συνεχῶς ἁμαρ-
πατερικῆς – νεωτερικῆς θεολογίας
τάνουμε. Κάθε ἡμέρα πέφτουμε στὶς παγίδες τῶν δαιμόνων πότε μὲ
ἤ τῆς ᾿Ορθοδόξου θεολογίας τῶν
λόγια, πότε μὲ ἔργα καὶ πότε καὶ μὲ τὰ δυό καὶ πάντως μὲ τὴν σκέ-
Θρησκειῶν. Πρόκειται γιά ἀδόκι-
μες προτάσεις, πού στοχεύουν
ψη τῶν κρίσεων καὶ κατακρίσεων, ποὺ κάνουμε. Στὸ «Γεροντικὸν»
στήν ἀποδόμηση τῆς ᾿Ορθοδοξίας
βρῆκα ἕνα σχετικὸν διάλογον μὲ τὸν Ἀββᾶ Ποιμένα καὶ τὸν μετα-
καί ὁδηγοῦν σέ θρησκευτικό συγ-
φέρω ἐδῶ, γιὰ νὰ καταλάβουμε ὅλοι ὅτι ἡ μετάνοια δὲν εἶναι μόνον
θέμα χρόνου καὶ πολύχρονων προσπαθειῶν, ἀλλὰ προεχόντως θέμα
κρητισμό καί σέ συνακόλουθα σχή-
καρδιακῆς συντριβῆς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Γράφει λοιπὸν τὸ «Γερον-
ματα πολυπολιτισμικότητας, νεω-
τερικότητας κ.ἄ. ῾Η ᾿Ορθόδοξος
τικὸν»: «Ἕνας ἀδελφὸς ἐρώτησε τὸν Ἀββᾶ Ποιμένα, λέγοντας: “
᾿Εκκλησία προτάσσει τήν ἐν Χριστῷ
Ἔκανα μεγάλη ἁμαρτία καὶ θέλω νὰ μείνω σὲ μετάνοια ἐπὶ τρία χρό-
᾿Αλήθεια καί ἀπόρροια αὐτῆς εἶναι
νια”. Τοῦ λέγει ὁ Γέρων “Πολὺ εἶναι”. Τὸτε οἱ παριστάμενοι στὸν διά-
ἡ ᾿Αγάπη τοῦ Χριστοῦ. ῾Η ᾿Ορθο-
λογον εἶπαν: “Μήπως σαράντα ἡμέρες;”. Καὶ ξανάπε ὁ Γέροντας:
δοξία ἔθετε καί θέτει πάντα ζήτη-
μα ᾿Ορθοδόξου χριστιανικῆς ἀλή-
“Πολὺ εἶναι. Ἐγὼ λέγω, ὅτι ἂν μὲ ὅλη του τὴν καρδιὰ μετανοήση κανεὶς
θειας καί πίστεως, καί ἔπειτα ὅλα
καὶ δὲ συνεχίση νὰ ἁμαρτάνη, ἀκόμα καὶ σὲ τρεῖς ἡμέρες τὸν δέχεται ὁ
τά ἄλλα. Μέ τή βεβαιότητα αὐτή
Π. Μ. Σωτῆρχος
Θεός”». Μακάρι νὰ μετανοήσουμε ὅλοι…
καί τήν ἐλπίδα καί χάρη τοῦ νη-
πιάσαντος Θεοῦ Λόγου καλούμα-
στε νά ἑορτάσουμε τά Χριστού-
᾿Επίκαιρα βιβλία τῶν ἐκδόσεων τοῦ «Ο.Τ.»
γεννα ἀλλά καί νά θεραπεύσουμε
«ἐν ἀληθείᾳ Χριστοῦ» τά ὅποια
«ἐλλείμματα» εἴτε μᾶς ἀνήκουν
εἴτε ὄχι·
Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἐξ ὕψους ὁ
Σωτήρ ἡμῶν, ἀνατολή ἀνατολῶν καί
οἱ ἐν σκότει καί σκιᾷ, εὕρομεν τήν
ἀλήθειαν· καί γάρ ἐκ τῆς Παρθένου
ἐτέχθη ὁ Κύριος.
(᾿Εξαποστειλάριον Χριστουγέννων)
ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ;
Τοῦ κ. Νεκταρίου Ψαρομμάτη, Θεολόγου
Μὲ τὴν προαιρετικὴ διδασκαλία
τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν
ἀναρωτιώμαστε ἂν θὰ μπορέσει ὁ
ἄνθρωπος νὰ ἐναρμονιστεῖ μὲ τὴν
κατεξοχὴν χριστιανική ἀρετὴ τὴν
ἀγάπη1, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἀπὸ τὴ μία
βασικότατη ἰδιότητα τοῦ ἐν Τριάδι
προσκυνητοῦ Θεοῦ καὶ ἀπὸ τὴν
ἄλλη τὴν ἀληθινή, αὐθεντικὴ ζωή2.
«Ἡ ἀγάπη, ἡ ἀνιδιοτελὴς καὶ ἡ ἀνυ-
στερόβουλη3, μᾶς δημιουργεῖ τὸ
αἴσθημα τῆς ψυχικῆς εὐφορίας καὶ
τῆς ἀσφάλειας»4. Πῶς τὰ μέλη τῆς
κοινωνίας θὰ μπολιαστοῦν στὴν
Ἐκκλησία ὡς Σῶμα Χριστοῦ; Πῶς
θὰ ἀναπτυχθεῖ ἡ ἀδελφικὴ ἀγάπη
μὲ αἴσθηση εὐθύνης, φροντίδας
καὶ σεβασμοῦ γιὰ κάθε ἀνθρώπινη
ὕπαρξη; Πῶς ἡ μάνα θὰ φροντίζει
καὶ θὰ διαφυλάττει τὴ ζωὴ τοῦ παι-
διοῦ χωρὶς νὰ τὸ «ρίχνει» στὰ «σκα-
λοπάτια» κάποιου ἱδρύματος ἢ
στὸν Καιάδα; Πῶς θὰ βιωθεῖ ἡ γνή-
σια ἀγάπη στὰ ἀνδρόγυνα, τώρα
ποὺ τὰ διαζύγια αὐξάνονται μὲ θύ-
ματα τὰ παιδιά; Πῶς θὰ ἀγαπήσου-
με τὶς ἀξίες, τὴ φύση καὶ τὸν πολι-
τισμό, τώρα ποὺ οἱ οἰκολόγοι καὶ οἱ
εἰδικοὶ ἐπιστήμονες κρούουν τὸν
κώδωνα τοῦ κινδύνου γιὰ τὸ οἰκο-
σύστημα; Πῶς οἱ γιατροὶ θὰ σκύ-
ψουν μὲ ἀνιδιοτέλεια στοὺς ἀρρώ-
στους τους (ψυχασθενεῖς, ψυχωτι-
κούς, μανιοκαταθλιπτικούς, γέρον-
τες καὶ κατάκοιτους μὲ ἄνοια,
σκλήρυνση κατὰ πλάκας, σχιζο-
φρενεῖς κ.ἄ.) Πῶς ἡ ἐπιστήμη θὰ
ὑπηρετεῖ τὸν ἄνθρωπο καὶ ὄχι τὴν
καταστροφή του, δεδομένου, ὅτι
κατὰ τὸν Πλάτωνα «πᾶσα ἐπιστήμη
χωριζομένη ἀρετῆς, ἀδικία ἐστί»;
Πῶς ὁ στρατὸς θὰ ἔχει ὑψηλὸ φρό-
νημα, γιὰ νὰ ὑπερασπίζεται τὴν
ἐδαφικὴ ἀκεραιότητα τῆς ἐνδόξου
Χώρας μας, ποὺ τὴν πότισαν μὲ τὸ
αἷμα τους οἱ ἥρωές μας, ποὺ πολε-
μοῦσαν «γιὰ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ
τὴν ἁγία καὶ τῆς Πατρίδος τὴν
ἐλευθερία»; Τὸ θέλημα καὶ τὸ φρό-
νημα τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ 1821
ἐκφραζόνταν στὶς συνελεύσεις μὲ
τὴν ἐπίκληση τῆς ὁμοουσίου καὶ
ἀδιαιρέτου Τριάδος. Καὶ ὅμως
ἐμεῖς ἐναντιονώμαστε σ᾽ αὐτοὺς μὲ
τὴν ἀπορθοδοξοποίηση τῆς Πατρί-
δος μας. Δὲν θὰ τρίζουν τὰ κόκκα-
λα τῶν ἀγωνιστῶν αὐτῶν;
Ἡ προαιρετικὴ διδασκαλία τοῦ
μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν θὰ
κάνει εὔκολη λεία τοὺς ἐφήβους
στὶς θρησκευτικὲς σέκτες, στὸν
Ἰνδουϊσμό, στὶς διάφορες αἱρέσεις,
στὸν σατανισμό, τὴν παραθρησκεία,
τὴν παραψυχολογία, τὴ μαγεία κ.ἄ.
Ποιὸ θὰ εἶναι τὸ ἀξιολογικὸ κρι-
τήριο τοῦ ἐφήβου, ἡ εὕρεση τῆς
προσωπικῆς του ταυτότητας καὶ
ἐντελέχειας; (ἀπὸ τὸ «κατ᾽ εἰκόνα,
στὸ καθομοίωση»). Χωρὶς Θεὸ ὅλα
ἐπιτρέπονται. Ἀντίθετα μὲ τὸ Θεό
ἀποκτᾶ νόημα ἡ ζωή καὶ οἱ ἀντιξο-
ότητες, ὅταν εἰδωθοῦν μέσα ἀπὸ
τὸ πρίσμα τῆς αἰωνιότητας, παίρ-
νουν καινούργιο νόημα: «οὐκ ἄξια
τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς
τὴν μέλλουσαν δόξαν ἀποκα-
λυφθῆναι εἰς ἡμᾶς»5.
Τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν
δὲν διασφαλίζει μόνο τὰ ἀνθρώπινα
δικαιώματα, ἀλλὰ σύμφωνα μὲ τὸ
παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ, «Ἐγὼ δὲ
λέγω ὑμῖν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς
ὑμῶν, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμέ-
νους ὑμᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μι-
σοῦσιν ὑμᾶς καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ
τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς»6.
Χωρὶς τὴν ὀρθοδοξία οἱ πειρα-
σμοὶ καὶ τὰ προβλήματα γίνονται
ἀφόρητα7, ἡ ζωὴ παράλογη, μικρή,
φευγαλέα8, καὶ φτάνουν οἱ ἄνθρω-
ποι μέχρι καὶ τὴν αὐτοκτονία (εὐ -
θανασία, ναρκωτικά) καὶ τὴν ἄρνη-
ση τῆς ζωῆς9.
Ἀλλά, ἐκτὸς τὰ ὑπαρξιακὰ κοι-
νωνικά, ψυχολογικά, ψυχιατρικὰ
ἀποθέματα τοῦ μαθήματος τῶν
Θρησκευτικῶν ἐκεῖνο, ποὺ ἀποτε-
λεῖ ὁρόσημο καὶ τὸ κάνει ἀναπό-
φευκτο εἶναι τὸ μυστήριο τοῦ θα-
νάτου, πού συγκλονίζει τὸν ἄνθρω-
πο καὶ τὸν ρίχνει στὴν ἀπελπισία
καὶ τὸ μηδενισμό. Πῶς θὰ τὸν ἑρ-
μηνεύσουν οἱ ἔφηβοι, ὥστε ἁργό-
τερα ἢ καὶ στὴν ἡλικία τους, ὁ βιο-
λογικὸς θάνατος προσφιλῶν προσ-
ώπων ἐγκλωβίζει τὸν ἔφηβο στὰ λί-
γα χρόνια τῆς ἐπίγειας ζωῆς, ἐνῶ ὁ
ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ μένει
εἰς τὸν αἰῶνα 10;
Μὲ τὴν διδασκαλία τῶν θρη-
σκευτικῶν ὁ ἄνθρωπος ἀναπτύσσει
ὅλες τὶς πτυχὲς τῆς ζωῆς του καὶ
ὁλοκληρώνεται ὠς μοναδικὴ καὶ
ἀνεπανάληπτη προσωπικότητα. Ἔ-
τσι δὲν ὑποτάσσεται στὰ πάθη καὶ
σὲ κάθε εἴδους σεξουαλικὲς ἐκ-
τροπές, ποὺ σκοτίζουν τὸ μυαλὸ
(Φιλομοφυλία, παιδοφιλία, φετιχι-
σμός, παρενδυσία, ἐπιδειξιομανία,
σαδισμός – μαζοχισμός, ζωοφιλία,
νυμφομανία καὶ σατυρίασις, ὁμαδι-
καὶ διαστροφαί11).
Τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν
ἀποτελεῖ τροχοπέδη γιὰ τὸ ἄγ-
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 4ην ΣΕΛ.
Σήμερα οἱ λεγόμενοι ὀρθόδοξοι
χριστιανοὶ καταπατοῦν ἀσύστολα
τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν παιδο-
ΕΤΟΣ ΕΙΡΗΝΙΚΟΝ
᾿Από τίς εὐχές, πού ἀφειδώλευτα
ἀκούγονται τίς μέρες τίς γιορτινές,
ξεχωρίζω αὐτήν, πού ποθεῖ καί
εὔχεται νά ᾿ναι τό νέο ἔτος εἰρη-
νικό. Δικαιολογοῦν, νομίζω, τήν
ἐπιλογή ὄχι μόνον οἱ πρόσφατες
συγκυρίες καί τά ἐπεισόδια, πού
ἀναστάτωσαν καί πάλι τήν πρω-
τεύουσα, τήν συμπρωτεύουσα καί
ἄλλες πόλεις τῆς Πατρίδας μας,
ἀλλά καί ὁ ἴδιος ὁ πόθος, πού ἀπό
παλιά φωλιάζει στοῦ καθενός τήν
καρδιά· νά ζοῦμε εἰρηνικά. Εἶναι ὁ
πόθος, πού ὤθησε τούς Ρωμαίους
νά ἀλλάξουν τήν παράδοσή τους
καί νά μή λογαριάζουν ὡς πρῶτο
μήνα τοῦ ἔτους τόν Μάρτιο, πού
τούς θύμιζε τόν θεό τοῦ πολέμου
Mars, ἀλλά τόν ᾿Ιανουάριο. Αὐτός
παίρνει τό ὄνομά του ἀπό τόν εἰδω-
λολατρικό θεό ᾿Ιανό, τόν προστάτη
τῶν μετακινήσεων καί συναλ-
λαγῶν, πού ἀπαιτοῦν καί προϋ-
ποθέτουν ἕνα κλίμα εἰρηνικό.
᾿Αποτυπωμένη καί στό ἡμε-
ρολόγιο ἡ λαχτάρα γιά εἰρήνη γίνε-
ται ἀκόμη πιό τραγική καί ὀδυνηρή,
καθώς ἀπό τά ἀρχαῖα χρόνια ὁ
ναός τοῦ ᾿Ιανοῦ, πού ἄνοιγε σέ πε-
ριόδους πολέμου, δέν ἔκλεισε πο-
τέ. Ποτέ δέν σταμάτησαν οἱ πόλε-
μοι ἀπό τήν ἀρχαιότητα μέχρι σή-
μερα. Κατ᾿ ἐπανάληψη αἱματοκυ-
λίσθηκε ἡ ἀνθρωπότητα. ῾Εκατόμ-
βες ἀτέλειωτες ἀπαρτίζουν οἱ ἀν-
θρώπινες ζωές, πού βίαια τερμα-
τίσθηκαν, οἱ ἄλκιμοι νέοι πού χάθη-
καν πάνω στόν ἀνθό τους. ᾿Απέ-
ραντες καί ἀπύθμενες λίμνες τά
δάκρυα τῶν γονιῶν, πού εἶδαν τά
σπλάχνα τους νεκρά, τῶν χηρῶν
καί τῶν ὀρφανῶν, τῶν ἐκτοπισμέ-
νων, τῶν προσφύγων, πού ἀνέστι-
οι, ἄσιτοι, γυμνοί λιτανεύουν στόν
κόσμο τά πικρά δῶρα τοῦ πολέμου·
τήν φτώχεια, τήν ἐξαχρείωση, τήν
ταλαιπωρία τους.
«Τί φρίκη πού ἔχει ὁ πόλεμος!
Τί συμφορά ἀφήνει!
Αὐτά τά λόγια λέγοντας
πύρινα δάκρυα χύνει»
μαζί μέ τόν ποιητή, ὅποιος ἔζησε
τήν πικρή ἐμπειρία τοῦ πολέμου.
«Κανείς δέν εἶναι τόσο ἀνόητος,
ὥστε νά προτιμᾶ τόν πόλεμο παρά
τήν εἰρήνη», ἔγραφε ὁ ῾Ηρόδοτος,
ὁ πατέρας τῆς ἱστορίας. ῾Η δια-
του, ποὺ μόνο σ᾽ αὐτὲς ἀναφέρεται
τὸ ὄνομα «ἀντίχριστος» (οὔτε στὴν
δευτέρα πρὸς Θεσσαλονικεῖς οὔτε
Τοῦ κ. Στεργίου Ν. Σάκκου, Ὁμ. Καθηγητοῦ Α.Π.Θ.
πίστωση αὐτή ἔχει τήν ἰσχύ της σέ
κάθε ἐποχή. Κι ὅμως συνήθως κυ-
ριαρχεῖ ὁ ἀνεπιθύμητος πόλεμος.
Σωστά λέχθηκε ὅτι «ἡ ἱστορία τῆς
γῆς μας τήν ἱστορία τῶν πολέμων
κατάντησε νά καταγράφει». Ταλα-
νίζεται ἀνειρήνευτος ὁ κόσμος μας
καί μένει ὄνειρο ἄπιαστο τό «ἐπί
γῆς εἰρήνη», πού μήνυσαν οἱ ἄγγε-
λοι στούς ταπεινούς βοσκούς τῆς
Βηθλεέμ. Αὐτό, βέβαια, δέν δι-
καιολογεῖ ἐκείνους, πού κατηγο-
ροῦν τόν Χριστό, διότι δέν βλέ -
πουν στήν γῆ τήν εἰρήνη. ῎Ας ἀνα-
ρωτηθοῦν οἱ ἴδιοι ἄν ὄντως ἔχουν
δεχθεῖ τόν Χριστό, ἄν ἐφήρμοσαν
τό Εὐαγγέλιό του. Συχνά, σάν τούς
παλιούς ᾿Ιουδαίους, προτιμοῦμε
τόν Βαραββᾶ καί σταυρώνουμε
τόν Χριστό. Καί πῶς νά εἰρηνεύ-
σουμε, ἀφοῦ καθημερινά προσ-
βάλλουμε καί διαβάλλουμε Tόν μο-
ναδικό χορηγό τῆς εἰρήνης καί
συχνά κάνουμε τό πᾶν, γιά νά Tόν
ἐκβάλουμε ἀπό τήν ζωή μας;
῾Η εἰρήνη μέ τόν Θεό εἶναι τό
θεμέλιο, ὅπου θά στηριχθεῖ ἡ εἰρή-
νη μέ τόν ἑαυτό μας καί μέ τούς
συνανθρώπους μας. Διότι ἡ πραγ-
ματική εἰρήνη δέν εἶναι ἁπλῶς ἡ
ἀπουσία πολέμου· εἶναι τό πλήρωμα
τῆς εὐτυχίας, πού πηγάζει ἀπό τόν
οὐρανό. ῞Οποιος ἐμπιστεύεται στόν
Θεό κοιμᾶται εἰρηνικά, διαβεβαιώ-
νει ὁ Ψαλμωδός (Ψαλ. 4, 9· πρβλ.
᾿Ησ. 26, 3). ῾Ο ἐνανθρωπήσας Θεός,
ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός, εἶναι ὁ αὐθεν-
τικός «ἄρχων τῆς εἰρήνης» καί ὁ
ἀξιόπιστος χορηγός της. Αὐτός μέ-
σα στήν ἀνεξιχνίαστη οἰκονομία Του
ἀναθέτει στόν ἄνθρωπο τήν δυνα-
τότητα καί τήν εὐθύνη τῆς συνερ-
γασίας μέ τόν Θεό, γιά τήν ἀποκα -
τάσταση τῆς εἰρήνης πάνω στήν γῆ.
Καί ἐδῶ ἀνακύπτει τό πρόβλημα,
καθώς ἡ ἁμαρτία διακόπτει τήν σω-
τήρια συνεργασία. ᾿Ενῶ, λοιπόν, ὁ
Θεός προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη
φύση, γιά νά τήν ἀποκαταστήσει
στήν πρώτη δόξα της, ὁ ἄνθρωπος
ἀρνεῖται νά προσλάβει αὐτήν τήν
δόξα, ἀθετεῖ τήν εἰρήνη, πού ἔφερε
στήν γῆ ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός.
῎Ετσι καταντᾶ ἀτελέσφορη κάθε
εἰρηνιστική προσπάθειά Του.
῾Η εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ δέν ἀνα-
δύεται ἀπό τήν εἰρηνόφιλη φιλο-
λογία τῆς ἐποχῆς μας. Εἶναι ἐν-
τελῶς ἄσχετη πρός τήν εἰρήνη, γιά
ὅτι θὰ μεταβληθοῦν αὐτόματα σὲ
ἄβουλα νούμερα, σὲ ἀγέλη κάποι-
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ 4ην ΣΕΛ.
τήν ὁποία μιλοῦν οἱ διπλωμάτες στά
συνέδρια, οἱ πολιτικοί καί οἰκονομι-
κοί ἀναλυτές, οἱ ἐφημερίδες, οἱ ρα-
διοφωνικοί καί τηλεοπτικοί σταθ-
μοί. Δέν εἶναι ἡ εἰρήνη, πού περι-
ορίζεται στίς σχέσεις ἀνεκτῆς γει-
τονίας καί ἀψόγου στάσεως μεταξύ
κρατῶν, τά ὁποῖα εἶναι χωρισμένα
ψυχικά· μεταξύ κοινωνιῶν, οἱ ὁ-
ποῖες σκέπτονται καί ἐργάζονται
ἀτομιστικά· μεταξύ λαῶν, πού ὑψώ-
νουν συνοριακά τείχη ἀνυπέρβλη-
τα καί συμφέροντα ἀσυμβίβαστα·
μεταξύ ἀνθρώπων, πού ἀδιαφο-
ροῦν γιά τόν ἄλλον, πού ἀγνοοῦν
τήν ἀλληλλεγγύη καί ἐξοβελίζουν
τήν ἀγάπη. ῞Ολα αὐτά ἀπαρτίζουν
ἕνα κίβδηλο ὁμοίωμα τῆς ἀληθινῆς
εἰρήνης τοῦ Χριστοῦ. ῾Η ζωή τῆς
ἁμαρτίας καί τοῦ ἐγωϊσμοῦ δέν
εἶναι δυνατόν νά θεμελιώσει τήν
ἀληθινή εἰρήνη, διότι αὐτή ἀκριβῶς
ἀνάβει τήν θρυαλλίδα τοῦ πολέμου
σέ κάθε ἐπίπεδο.
Τό διατυπώνει ἁπλά καί ἀδιαμ-
φισβήτητα ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ μέ
τήν γραφίδα τοῦ Ἁγίου ᾿Ιακώβου
τοῦ Ἀδελφοθέου· «Τά πάθη καί οἱ
ἡδονές διασαλεύουν τίς ἁρμονικές
σχέσεις τῶν ἀνθρώπων καί ὁδη-
γοῦν σέ συγκρούσεις» (βλ. 4, 1–3).
Τό διακηρύττει ὁ σοφός Πλάτων·
«῾Η κακία δημιουργεῖ στάσεις καί
μίση καί μάχες, ἐνῶ ἡ δικαιοσύνη
παρέχει ὁμόνοια καί φιλία». Τό ἐπι-
βεβαιώνει ὁ Πλούταρχος· «Οὐδείς
φύεται ἀνθρώποις πόλεμος ἄνευ
κακίας, ἀλλά τόν μέν φιληδονία,
τόν δέ πλεονεξία, τόν δέ φιλοδοξία
τις ἤ φιλαρχία συρρήγνυσι». Τό
προσυπογράφει ὁ ἔμπειρος γνώ-
στης τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς Ἅγιος
Χρυσόστομος· «Οὐδέν οὕτω ποιεῖ
μάχην καί πόλεμον ὡς ὁ τῶν πα-
ρόντων ἔρως, ὡς ἡ δόξης ἤ χρη-
μάτων ἤ τρυφῆς ἐπιθυμία».
Γιά τήν διασφάλιση τῆς εἰρήνης
τά διάφορα κράτη ἐξοπλίζονται
ἐφαρμόζοντας τό ἀρχαῖο δόγμα
τῶν Ρωμαίων «si vis pacem para bel-
lum», «ἄν θέλεις εἰρήνη ἑτοίμαζε
πόλεμο». Αὐτό τό ἴδιο δόγμα ὀφεί-
λει νά ἐφαρμόσει καθένας, πού ἐπι-
θυμεῖ νά διασφαλίσει τήν προσω-
πική, τήν οἰκογενειακή, τήν κοινω-
νική εἰρήνη. Νά ἀντιπαλαίσει τά
πάθη καί τίς κακίες ἀνοίγοντας
πρῶτα στήν καρδιά του τόπο γιά
τήν χιλιοτραγουδισμένη εἰρήνη.

ΟΡ ΘΟΔ ΟΞΟΝ ΣΗ ΜΕ ΙΩΜ Α ΤΑ ΡΙΟ Ν τῶν παθῶν του καὶ τὶς ἁμαρτωλὲς σης εἴμαστε θύματα τῆς φιλοδο-
ξίας καὶ δὲν περιορίζουμε εὔκολα
κοὺς ἄρχοντες; Στὰ τρία τελευ- πλοίαρχος νὰ ἀνεβαίνεις μὲ τὴν
νοημοσύνη ψηλότερα ἀπὸ κάθε
ἐπιθυμίες καὶ σπιρούνια, γιὰ νὰ ταῖα ἐρωτήματα ἀπαντοῦμε ὄχι.
βαδίζει ἀποφασιστικὰ τὸν ἀνηφο- τὸν ἐγωϊσμό μας. Νομίζω ὅτι γιὰ Γιὰ τὸ πρῶτο ὅμως ὁ Μέγας Βα- τρικυμία, ποὺ σηκώνουν οἱ αἱρετι-
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΑΝΘΗ πρὸς τὸ Θεὸ καὶ νὰ νιώθει ἐπιτα-
κτικὴ ἀνάγκη νὰ βρεῖ κάποιον, ρικὸ δρόμο τῆς εὐσέβειας. Στὸ ὅλα αὐτὰ χρειαζόμαστε μεγάλο σίλειος δίνει τὴν ἀπάντηση: Ὁ κοὶ ἄνεμοι καὶ νὰ διαφυλάττεις τὸ
ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ποὺ θὰ τὸν καθοδηγήσει στὴν ἔργο αὐτὸ τὸν βοηθάει πολὺ ὁ λό- καὶ ἔμπειρο δάσκαλο. Γιὰ νὰ μπο- Ἐπίσκοπος «θηρεύει γιὰ τὸν Κύ- πλοῖο ἀβύθιστο στὰ ἁλμυρὰ καὶ

(6ον)
πνευματικὴ ζωὴ καὶ θὰ τὸν βοη- γος τοῦ Θεοῦ, τὸν ὁποῖο μὲ ἐνδια- ρεῖ κανεὶς νὰ ἀτενίζει τὸ κάλλος ριο ἀνθρώπους καὶ κατὰ τὸ θέλη- πικρὰ κύματα τῆς κακοδοξίας,
Λόγῳ τῆς ἀνακινήσεως τοῦ θέματος «Γάμου – Προ-
θήσει στὴν πραγματοποίηση τῶν φέρον μελετάει καὶ ἀκούει. Εἰδι- τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ χρειάζεται νὰ μά του ἑλκύει ἀπὸ τὸ βυθὸ ὅσους περιμένοντας τὴ γαλήνη, ποὺ θὰ
γαμιαίων σχέσεων», αἱ εἰκονιζόμεναι δύο ἐκδόσεις
νέων στόχων, ποὺ θέτει αὐτή. Καὶ κότερα πρέπει νὰ εἶναι προσε- καθαριστεῖ ὁ ὀφθαλμός τῆς ἔχουν συλληφθεῖ ἀπὸ τὸ διάβο- φέρει ὁ Κύριος, ὅταν βρεθεῖ κά-
τοῦ «Ο.Τ.» «῾Ο γάμος πῶς θὰ ἐπιτύχη» καὶ «Προγα-
ιβ´. Χρειάζεται χειραγωγία ὅπως οἱ παλαιοὶ ναυτικοὶ περίμε- κτικὸς στὸ θέμα τῶν ἁμαρτωλῶν ψυχῆς, δηλαδὴ νὰ ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ λο». Αὐτὸ εἶναι τὸ κύριο ἔργο ποια ἄξια φωνὴ νὰ τὸν ξυπνήσει
μιαῖαι σχέσεις – Πολιτικὸς γάμος – ᾿Αμβλώσεις», τῶν
Ἐκεῖνος ποὺ ἀποφασίζει νὰ ναν τοὺς εὐνοϊκοὺς ἀνέμους, γιὰ συνηθειῶν του. Εἶναι ἐνδιαφέρου- τὸ σκοτισμὸ τῆς ἄγνοιας, ποὺ μοι- του. Ὑπάρχουν ὡστόσο καὶ ἄλλοι γιὰ νὰ ἐπιτιμήσει τοὺς ἀνέμους
ἀειμνήστων ᾿Αρχιμ. π. Χαραλάμπους Βασιλοπούλου
ἀκολουθήσει τὴν κατὰ Θεὸν ζωὴ νὰ ἀνοιχτοῦν στὸ πέλαγος, ἔτσι σα ἡ ἐπισήμανση τοῦ Μεγάλου άζει μὲ τὴν τσίμπλα, ποὺ κλίνει ἢ τομεῖς, τοὺς ὁποίους ἀναφέρει ὁ καὶ τὴ θάλασσα». «Σὲ παρακαλῶ
καὶ π. ᾿Επιφανίου Θεοδωροπούλου, ἀντιστοίχως,
πρέπει νὰ ἀλλάξει πολλὰ στὴν καὶ αὐτὸς περιμένει κάποιον, ποὺ Βασιλείου: «Ἐμεῖς ποὺ ἔχουμε ἐμποδίζει τὰ μάτια». Ἅγιος μας γράφοντας στὸ φίλο νὰ προσέχεις κάθε στιγμή, νὰ μὴ
εὑρίσκονται καὶ πάλιν εἰς τὴν ἐπικαιρότητα. καθημερινότητά του καὶ προ- θὰ τὸν χειραγωγήσει, γιὰ νὰ δια- συνηθίσει πολὺ χρόνο στὸ δημό- *** του Ἀμφιλόχιο, ποὺ εἶχε χειροτο- ἄγεσαι ἀπὸ τὶς πονηρὲς συνήθει-

Βιβλιοπωλεῖον «ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΤΥΠΟΥ»

παντὸς νὰ ἀπαρνηθεῖ τὸ κοσμικὸ
Κάνιγγος 10, α´ ὄροφ. 106 77 ᾿Αθῆναι,
φρόνημα. Νὰ θεωρήσει μάταια
Τηλ. 210–38 16 206 ΤΕΛΕΦΑΞ 210–38 28 518
καὶ περιττὰ ὅλα ὅσα τὸν συγκι-
νοῦσαν μέχρι τότε. Ὁ νοῦς καὶ ἡ
καρδιά του νὰ στραφοῦν σταθερὰ
περάσει «ἀσφαλῶς διὰ τῶν
ἁλμυρῶν κυμάτων τοῦ βίου».
Ὁ νέος ἀγωνιστὴς τοῦ Θεοῦ
χρειάζεται καὶ χαλινάρι καὶ σπι-
ρούνια. Χαλινάρι γιὰ τὶς ὁρμὲς
σιο βίο, διακρινόμαστε γιὰ τὴν
ἀφθονία τῶν φαντασιῶν, ποὺ
ἔρχονται στὴ διάνοιά μας ἀπὸ τὸν
πονηρὸ καὶ τὴν ἀδιαφορία μας,
γιὰ τὴν ἀντιμετώπισή τους. Ἐπί-
ιγ´. Ὁ νοήμων πλοίαρχος
Ποιὸ εἶναι τὸ ἔργο τοῦ Ἐπισκό-
που; Εἶναι ἀξιωματοῦχος ὁ Ἐπί-
σκοπος; Ἔχει ἐξουσία; Πρέπει νὰ
ἔχει συνεργάτες του τοὺς κοσμι-
νηθεῖ Ἐπίσκοπος Ἰκονίου Πισι- ες, ἀλλὰ τὰ κακῶς κείμενα νὰ τὰ
διορθώνεις, γιὰ νὰ γίνονται χρήσι-
δίας: «Ἀνδρίζου λοιπὸν καὶ ἴσχυε
μα, μὲ ὁδηγὸ τὴ σοφία, ποὺ σοῦ
καὶ προπορεύου τοῦ λαοῦ, τὸν
ἔδωσε ὁ Θεός».
Πρεσβ. Διονύσιος Τάτσης
ὁποῖο ἐμπιστεύθηκε ὁ Ὕψιστος
στὰ χέρια σου. Καὶ ὡς νοήμων
Σελὶς 4η
Ἐπισημαίνει εἰς τὸ πρωτοχρονιάτικον μήνυμά του ὁ Σεβ. Γόρτυνος
ΤΡΕΙΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΠΑΡΑΣΥΡΟΥΝ ΕΙΣ
ΤΑ ΠΛΟΚΑΜΙΑ ΤΩΝ ΤΟΥΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ
Ἀπαιτεῖται μετάνοια ὡς αὐτὴ ὁρίζεται ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας διὰ τὴν ἀντιμετώπισιν
τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως
Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Γόρτυ-
νος καὶ Μεγαλοπόλεως κ. Ἰερε-
μίας εἰς τὸ Πρωτοχρονιάτικον μή-
νυμά του ὑπογραμμίζει ὅτι ἡ θρη-
σκευτικὴ καὶ πνευματικὴ κατά-
στασις εἰς τὴν Πατρίδα μας δὲν
εἶναι καλή, ἀφοῦ ἐπικρατοῦν τρία
κακά: Ὁ συγκρητισμός, ὁ παπι-
σμός καὶ ὁ βαρλααμισμός.
Τονίζει, ἐπίσης, ὅτι τὰ πράγμα-
τα δὲν βαδίζουν καλῶς καὶ ὑλικῶς
καί, διὰ νὰ διορθωθοῦν τὰ κακῶς
κείμενα, ἀπαιτεῖται μετάνοια, ὡς
αὐτὴ ὁρίζεται ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας
μας.
Τὸ μήνυμα
Τὸ μήνυμα τοῦ Μητροπολίτου
ἔχει ὡς ἀκολούθως:
«1. Πέρασε, ἀγαπητοί μου χρι-
στιανοί, τό 2010. Πάει, ἔγινε παλιός
ὁ χρόνος αὐτός, καί τώρα ἔχουμε
νέο ἔτος, τό 2011. Καλά παρομοί-
ωσαν τόν χρόνο σάν ἕνα ποτάμι
πού τρέχει – τρέχει τά νερά του καί
πάει νά χυθεῖ στίς θάλασσες καί
στούς ὠκεανούς. Ἔτσι καί ἡ δική
μας ζωή φεύγει καί τρέχει γρήγορα
καί πάει νά χυθεῖ στόν μεγάλο
ὠκεανό τῆς αἰωνιότητας. Ἄς τό κα-
ταλάβουμε ὅτι εἴμαστε προσωρινοί.
2. Ὅμως, ἀδελφοί, παρά τό ὅτι ἡ
παρούσα ζωή μας εἶναι προσωρινή,
ἔχει μεγάλη ἀξία, γιατί μέ αὐτή
κερδίζουμε τήν αἰωνιότητα. Κερδί-
ζουμε τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ!
Πραγματικά, στήν παρούσα ζωή
γνωρίζουμε τόν Θεό μας καί αὐτό,
πού θά ζήσουμε στήν αἰωνιότητα
θά εἶναι ἀνάλογο μέ αὐτό, πού ζή-
σαμε στήν παρούσα ζωή.
3. Γιά νά ζήσουμε σωστά τά χρό-
νια τῆς ζωῆς μας, σωστά καί καλά,
ὅπως πρέπει σάν χριστιανοί βαπτι-
σμένοι πού εἴμαστε, πρέπει νά νοή-
σουμε, ἀγαπητοί μου, ὅτι ζοῦμε σέ
χρόνια πονηρά. Καί ἀφοῦ λοιπόν
εἶναι πονηρά τά χρόνια τῆς ζωῆς
μας, πρέπει νά ζοῦμε προσεκτικά,
νά «περιπατοῦμε μέ σοφία», ὅπως
μᾶς λέει ὁ Ἀπόστολος (Κολ. 4, 5).
Γενικά στά χρόνια πού ζοῦμε καί
ὑλικῶς καί πνευματικῶς δέν πᾶμε
καθόλου καλά. Ὅσοι βέβαια δια-
βάζουν τό θεόπνευστο βιβλίο τήν
Ἀποκάλυψη, δέν παραξενεύονται
καθόλου γιά ὅσα μᾶς συμβαίνουν,
γιατί τό βιβλίο αὐτό καθρεπτίζει καί
τήν δική μας ἐποχή. Καί πνευμα-
τικῶς καί ὑλικῶς, εἶπα, δέν πηγαί-
νουμε καλά, ἀλλά θά τό ἐξηγήσω
πιό συγκεκριμένα αὐτό στήν Ἐγκύ-
κλιό μου αὐτή.
4. Πνευματικῶς δέν πᾶμε καλά.
Ὑπάρχουν βέβαια οἱ πραγματικά
εὐσεβεῖς χριστιανοί, πού ζοῦν τήν
σωστή ὀρθόδοξη πνευματικότητα,
ἀλλά στό πλῆθος τῶν χριστιανῶν
ΠΟΛΛΟΙ ΟΙ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΙ, ΑΟΡΑΤΑ ΤΑ ΧΑΡΑΓΜΑΤΑ
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΚ ΤΗΣ 3ης ΣΕΛ.
ου ἀριθμοῦ!
Ἀλλοίμονο!
• Τότε, ποῦ πάει τὸ Αἷμα τῆς Και-
νῆς Διαθήκης;
• Ποῦ πάει ἡ παντοδυναμία τοῦ
Χριστοῦ;
• Ποῦ πάει ἡ ἐλευθερία τοῦ
ἀνθρώπου;
• Ποῦ πάει ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ποὺ
τὰ «πάντα ἰσχύει» (Φιλιπ. δ´ 13) ὁ πι-
στός;
• Ποῦ πάει ἡ βεβαιότητα, ὅτι θὰ
καταλυθῆ τὸ κράτος τοῦ ἀντιχρί-
στου Διαβόλου τελείως;
Ὁ πιστὸς χριστιανός, ἕνα φο-
βᾶται: Νὰ μὴ παραδοθῆ στοὺς πει-
ρασμοὺς καὶ θελήση μόνος του νὰ
γίνη ἄβουλο νούμερο σκοτεινῶν
δυνάμεων. Δὲν φοβᾶται τὴν ὑπο-
δούλωσι τῆς βουλήσεώς του κατὰ
τὸν ὁποιονδήποτε μαγικὸ τρόπο.
Γιατί κάτι τέτοιο δὲν γίνεται.
Δὲν ταράζεται ἀπὸ τὸ σύνδρομο
τῆς θρησκευτικῆς τρομοκρατίας,
ποὺ ἔχει καταλάβει ἀστήρικτους
καὶ ἀνόητους. Στηριγμένος ὁ
πιστὸς σὲ ὅσα ἡ Γραφὴ βεβαιώνει,
κάπως ἔτσι ἀντιστέκεται:
—Φύγετε τῆς ἐσχατομανίας τὰ
παιδιά, ποὺ θέλετε νὰ μὲ τρομάξτε
μὲ τὸν ἐρχομό τοῦ... ἀντιχρίστου!
Ἐγὼ ἔχω τὸ δικό μου Κύριο, τὸ Χρι-
στό μου, ποὺ ἦρθε. Καὶ Τὸν περιμέ-
νω νὰ ξανάρθη γιὰ νὰ πάρη ἀκόμα
πιὸ κοντά Του ὅλους τοὺς εὐσε-
βεῖς. «Ὁ Κύριος ἐγγύς»!
Τὶς σκιὲς δὲν τὶς φοβᾶμαι! Μήτε
τὰ «μορμολύκια» καὶ τὰ φαντασιο-
κοπήματα. Ζῶ στὸ φῶς τῆς ἀλήθει-
ας. Ἀνήκω στὸ στρατὸ τοῦ Ἰησοῦ,
στὴν Ἐκκλησία τῆς χαρᾶς καὶ τῆς
ἐλευθερίας.
Μὲ ἀφορμὴ κάποια καινούργια
***
«ταυτότητα», ποὺ ἔχει χαρακτη-
ριστῆ «Kάρτα τοῦ Πολίτη» μερικοὶ
ταράζονται. Μιλᾶνε γιὰ τὸ «χάρα-
γμα» κάποιου θηρίου, ποὺ τὸ ἔχουν
βαφτίσει «ἀντίχριστο»!
Τὸ ὅτι ἡ λέξις «ἀντίχριστος» δὲν
ὑπάρχει στὴν Ἀποκάλυψι εἶναι πασί-
γωστο. Τὸ ὅτι γιὰ πολλοὺς ἀντίχρι-
στους μιλάει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάν-
νης στὴν πρώτη του Ἐπιστολὴ (β´
18–23), καὶ αὐτὸ εἶναι πασίγνωστο.
Ὅπως ἐπίσης πασίγνωστο καὶ αὐτο-
νόητο εἶναι, ὅτι ἄπο τὴν ἐποχὴ τοῦ
Κυρίου μέχρι τὴ συντέλεια τοῦ κό-
σμου ἦρθαν, ἔρχονται καὶ θὰ
ἔρχωνται μυριάδες ἀντίχριστοι, ὅ -
λοι ὅσοι ἀρνοῦνται τὸ Χριστὸ ὡς
Σωτήρα, ὅσοι πολεμοῦν τὸ Χριστὸ
καὶ τοὺς χριστιανούς, ὅσοι ἀσεβοῦν
στὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἐκεῖνο, ποὺ δὲν ἔχουν προσέξει
πολλοὶ εἶναι τὰ ἅγια χαράγματα.
μας σήμερα ἐπικρατοῦν αὐτά τά
τρία κακά: Ὁ συγκρητισμός, ὁ παπι-
σμός καί ὁ βαρλααμισμός. Τά
ἐξηγῶ αὐτά πού εἶπα: Ὅταν λέω
ὅτι πολλοί ἤ μερικοί ἀπό τούς χρι-
στιανούς μας ζοῦν τόν συγκρητι-
σμό, ἐννοῶ ὅτι δέν ἔχουν καθαρή
πίστη στόν Χριστό καί μόνο στόν
Χριστό, ἀλλά τά ἔχουν μπερδεμένα
μέσα τους. Μαζί μέ τόν Χριστό πι-
στεύουν καί σέ εἴδωλα. Πιστεύουν
σέ ἀστρολογίες καί σέ μαγεῖες, πού
τούς δημιουργοῦν φοβίες. Μαζί μέ
τήν χριστιανική πίστη ἀνακατεύουν
καί ἄλλα θρησκεύματα ξένων καί
μή χριστιανικῶν λαῶν. Ἄλλοι δέ
χριστιανοί, φαίνεται μέν νά ἔχουν
κάποιο πνευματικό ἐνδιαφέρον,
ἀλλά παρουσιάζουν ἕνα παπισμό
καί ἕνα βαρλααμισμό στήν ζωή
τους. Βλέπουμε πραγματικά μερι-
κούς χριστιανούς νά ζοῦν μέ μία
παπική νοοτροπία. Ἐκφράζονται
καί συμπεριφέρονται μέ πολύ ἐγωϊ-
σμό, σάν νά πιστεύουν τόν ἑαυτό
τους ἀλάθητο πάπα καί γι᾽ αὐτό ἐπι-
βάλλονται ἐξουσιαστικά στούς ἄλ-
λους. Ἄλλοι, ἀκόμη περισσότερο,
ἐκφράζονται στόν χῶρο μας καί θε-
ωρητικά ὑπέρ τοῦ αἱρετικοῦ πάπα
καί θέλουν τήν ἕνωσή μας μαζί του.
Ἀλλά δέν μπορεῖ νά γίνει ποτέ αὐ-
τό. Δέν εἶναι δυνατόν, χριστιανοί
μου, νά ἑνωθεῖ τό φῶς μέ τό σκο-
τάδι καί ἡ ἀλήθεια μέ τό ψέμμα. Ἄν
γίνει κάτι τέτοιο, τότε θά παύσει ἡ
ἀλήθεια νά εἶναι ἀλήθεια. Καί εἶναι,
τέλος, ἄλλοι χριστιανοί, πού ζοῦν
τόν βαρλααμισμό. Ζοῦν δηλαδή
τήν διδασκαλία τοῦ αἱρετικοῦ δυτι-
κοῦ Βαρλαάμ, πού βάλθηκε νά ἀλ-
λάξει τήν γνήσια ὀρθόδοξη παρά-
δοσή μας σπέρνοντας στόν χῶρο
μας τόν κολοκυθόσπορο τοῦ παπι-
σμοῦ. Ὁ «βαρλααμισμός» εἶναι ὁ
παπισμός στήν πράξη. Εἶναι ἕνα
φρόνημα καί ἕνας τρόπος ζωῆς
ἄκρως ἀντίθετος μέ ἐκεῖνο τό τα-
πεινό καί γλυκό πνεῦμα, πού βλέ-
πουμε στούς βίους τῶν Ἁγίων μας
καί στήν παράδοση τοῦ ὀρθόδοξου
ἔθνους μας.
5. Αὐτή γενικῶς, χριστιανοί μου,
εἶναι ἐν πολλοῖς ἡ θρησκευτική κα-
τάσταση στήν Πατρίδα μας: Συγ-
κρητισμός, παπισμός καί βαρλααμι-
σμός. Καθόλου καλή καί καθόλου
εὐχάριστη κατάσταση. Τί φταίει;
Φταίει τό ὅτι πολλοί χριστιανοί μας
δέν κατηχοῦνται ὀρθόδοξα. Σέ
πολλά μας κηρύγματα σᾶς λέμε νά
εἶστε ἁπλῶς καλοί ἄνθρωποι, γιά νά
ζεῖτε καλά καί νά εἶστε ὠφέλιμοι
στήν κοινωνία, ἀλλά δέν σᾶς μι-
λᾶμε γιά τόν τρόπο καί τήν μέθοδο
νά γίνετε θεοφόροι καί Ἅγιοι ἄν -
θρωποι. Καί ὀρθόδοξος χριστιανός,
πού δέν ξέρει αὐτό τό λεπτό καί ἰδι-
αίτερο, πού ἔχει ἡ πίστη του, αὐτό
πού τήν διακρίνει ἀπό τά ἄλλα αἱρε-
τικά θρησκεύματα, αὐτός ὁ χρι-
στιανός εὔκολα ἐντυπωσιάζεται καί
Μιλᾶνε μόνο γιὰ τὸ ἕνα χάραγμα
τοῦ θηρίου, καὶ καμμιὰ μνεία δὲν
κάνουν γιὰ τὰ πολλὰ σφραγίσματα
τοῦ Θεοῦ στοὺς πιστούς. Ἄς ἀνα-
φέρουμε μερικά:
• «Καὶ ἐρρέθη ταῖς ἐξουσίαις
(τῶν ἀκριδῶν),ἵνα μὴ ἀδικήσωσι
τὸν χόρτον τῆς γῆς οὐδὲ πᾶν χλω-
ρόν, οὐδὲ πᾶν δένδρον, εἰ τοὺς
ἀνθρώπους οἵτινες οὐκ ἔχουσι τὴν
σφραγῖδα τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τῶν μετώ-
πων αὐτῶν» (Ἀποκ. θ´ 4). Δηλαδή:
Εἶπαν στὶς ἀκρίδες νὰ μὴ βλάψουν
τὸ χορτάρι τῆς γῆς οὔτε κανένα
χλωρό, οὔτε κανένα δέντρο, παρὰ
μόνο νὰ βλάψουν ἀνθρώπους, ποὺ
δὲν ἔχουν τὴν σφραγίδα τοῦ Θεοῦ
στὰ μέτωπά τους!
• Ἔχουν οἱ χριστιανοὶ καμμιὰ
σφραγίδα στὸ μέτωπο; Κανένα χά-
ραγμα; Ὄχι. Ἄρα δὲν εἶναι χρι-
στιανοί; Εἶναι, ἀφοῦ τὸ χάραγμα
εἶναι συμβολικὸ καὶ ἀόρατο.
• Ἔχουμε καμμιὰ σφραγίδα στὸ
μέτωπο; Ἄρα δὲν εἴμαστε χριστια-
νοί! Καὶ ὅμως εἴμαστε. Εἶχαν καμ-
μιὰ σφαγίδα στὸ μέτωπό τους οἱ
Ἅγιοι Μάρτυρες; Ὄχι. Ἄρα δὲν
ἦσαν χριστιανοί! Ἀσφαλῶς ἦσαν.
Εἶχαν τὸ σφράγισμα καὶ τὸ χάρα-
γμα, ἀλλ᾽ ἀόρατο!
• Γιατί, λοιπόν, τὸ εὐλογημένο
σφράγισμα καὶ χάραγμα, γιὰ τὸ
ὁποῖο μιλάει ὁ Ἰωάννης στὴν Ἀπο-
κάλυψι καὶ στὰ ζ´, θ´, καὶ ιδ´ κεφά-
λαια, εἶναι συμβολικὰ καὶ ἀόρατα,
καὶ μόνο τὸ σφράγισμα τοῦ θηρίου
(Ἀποκ. ιγ´ 16) θὰ εἶναι ὁρατὸ καὶ
πραγματικό; Ἐξηγῆστε οἱ ταράζον-
τες τὸν κόσμο, γιατί;
Μόνο στὸν ἐγκέφαλο πλανεμέ-
νων καὶ ἀκραίων προτεσταντῶν
τῆς Ἀμερικῆς μπορεῖ νὰ ἀναζητηθῆ
ἐξήγησις. Τὸ πῶς τώρα ἀπὸ κεῖ
ἦρθε ἐδῶ, αὐτὸ εἶναι ἕνα ἄλλο μυ-
στήριο, ἑπτασφράγιστο, ἢ μᾶλλον
μιὰ ἐπιτυχία τοῦ ἀντίχριστου, τοῦ
Διαβόλου.
• Μὲ τὸ εἰσιτήριο τοῦ οὐρανοπο-
λίτη ἀσχολοῦνται οἱ ἅγιοι. Δὲν
εἴμαστε τῆς γῆς αὐτῆς πολίτες. Λέ-
ει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος: «Οὐκ εἶ
πολίτης, ἀλλ᾽ ὁδίτης εἶ καὶ ὁδοιπό-
ρος. Μὴ εἴπῃς· ἔχω τήνδε τὴν πό-
λιν, καὶ ἔχω τήνδε. Οὐκ ἔχει οὐδεὶς
πόλιν. Ἡ πόλις ἄνω ἐστἰ» (Ε.Π.Ε. 33,
120). Μετάφρασις: Δὲν εἶσαι πολί-
της, ἀλλὰ διαβάτης καὶ ὁδοιπόρος.
Μὴ πῆς, ἔχω αὐτὴ τὴν πόλι ἢ ἔχω
τὴν ἄλλην. Κανένας δὲν ἔχει πόλι,
μόνιμη κατοικία. Ἡ πόλις μας εἶναι
πάνω.
• Οἱ χριστιανοὶ εἶναι:
Οὐρανοδρόμοι. Πορεύονται πρὸς
τὸν οὐρανό, περπατῶντας στὴ γῆ.
«Οὐκ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν,
ἄλλα τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν»
(Ἑβρ. ιγ´ 14).
Οὐρανοπολίτες. «Τὰ ἄνω φρο-
παρασύρεται ἀπό τά φληναφήματα
τῶν παπικῶν καί τῶν βααρλαμιστῶν
ἤ τῶν ἀποκρυφιστικῶν θρησκειῶν.
6. Ὄχι ὅμως πνευματικῶς, ἀλλά
καί ὑλικῶς, ἀγαπητοί μου, δέν πᾶμε
καλά. Πρίν ἀπό καιρό, ἀπό πέρυσι,
εἴχαμε τήν ἀπειλή καί τόν φόβο ὅτι
θά πέσουμε σέ οἰκονομική κρίση.
Ἀλλά τώρα στίς ἡμέρες μας ζοῦμε
τό κακό αὐτό. Καί ἀκόμη ἔχουμε
τήν ἀγωνία γιά μεγαλύτερα κακά.
Μερικοί μιλᾶνε γιά πτώχευση. Καί
πάλι, καί γιά τό ὑλικό αὐτό κακό, θά
ρωτήσω ἐδῶ: Τί ἔφταιξε καί δημι-
ουργήθηκε αὐτή ἡ κρίση; Πολλοί
λένε πολλά καί «ὁ πνιγμένος ἀπό τά
μαλλιά του πιάνεται», λέει ὁ λαός
μας. Ἡ Ἐκκλησία μας ὅμως, ἀγαπη-
τοί μου, τά κρίνει διαφορετικά τά
πράγματα. Τά κρίνει πνευματικά καί
«καθολικά». Τί σημαίνει αὐτό τό
«καθολικά»; Σημαίνει ὅτι, ἀφοῦ ἡ
φύση τῶν ἀνθρώπων εἶναι μία, καί
ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε ἑνωμέ-
νοι, ὅλοι μας λοιπόν, κατά κάποιο
τρόπο καί σέ διάφορο βαθμό ὁ κα-
θένας, ὅλοι μας εἴμαστε ὑπεύθυνοι
γιά τό κακό καί τά κακά, πού συμ-
βαίνουν. Ἡ Ἐκκλησία μας ὡς αἰτία
τῶν κακῶν θεωρεῖ τήν ἁμαρτία. Καί
ἐπειδή ὅλοι μας βαρυνόμαστε ἀπό
ἁμαρτήματα, γι᾽ αὐτό καί ὅλοι μας
εἴμαστε ὑπεύθυνοι γιά τό κακό, πού
μᾶς συνέβηκε. Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία
μας σέ κάθε θλιβερό συμβάν, πού
χτυπᾶ τά παιδιά της, ὡς φάρμακο
θεραπείας συνιστᾶ τήν μετάνοια.
7. Μετάνοια, χριστιανοί μου, με-
τάνοια. Αὐτό θά μᾶς σώσει. Ἄς δώ-
σει ἡ Παναγία Δέσποινα τό ἔτος
αὐτό νά εἶναι ἔτος μετανοίας. Με-
τάνοια σημαίνει νά ἀλλάξουμε πο-
ρεία ζωῆς καί νά στραφοῦμε πρός
τόν Θεό. Νά πᾶμε νά ἐξομολογη-
θοῦμε τά κρίματά μας, νά προσευ-
χόμαστε, νά νηστεύουμε τίς Τε-
τάρτες καί τίς Παρασκευές καί νά
μελετᾶμε τόν Ἅγιο λόγο τοῦ Θεοῦ.
Καί πρό παντός νά ἔχουμε μέ
ὅλους ἀγάπη καί νά μή κατηγο-
ροῦμε κανένα. «Νά ζοῦμε βίο τέ-
λειο κατά τό Εὐαγγέλιο», ὅπως μᾶς
λένε τά παιδιά στά κάλαντά τους.
Καί τότε, χριστιανοί μου, ὁ Κύριος
ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός καί Θεός μας
θά μᾶς δώσει τόν φωτισμό Του καί
τήν δύναμή Του, γιά νά ξεπερά-
σουμε τήν κρίση αὐτή τοῦ καιροῦ
μας, ἀλλά καί κάθε πνευματική καί
ὑλική κρίση. Καί ἀκόμη ὁ Χριστός
μας, μαζί μέ τίς καλές καί εὐτυχι-
σμένες ἡμέρες σ᾽ αὐτή τήν ζωή, θά
μᾶς δώσει καί τήν οὐράνιο Βασι-
λεία Του, γιά νά εἴμαστε αἰώνια
εὐτυχισμένοι κοντά Του, ΑΜΗΝ.
Εὐλογημένο ἀπό τόν Θεό καί
εὐτυχισμένο τό νέο ἔτος.
Μέ πολλές εὐχές
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί
Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας
νοῦμεν, οὐ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς» (Κολοσ.
γ´ 2).
Οὐρανοδεῖκτες. Δείχνουμε
στοὺς πεζοπόρους καὶ ταλαίπω-
ρους τοῦ κόσμου, πὼς τὸ «πολί-
τευμα ἡμῶν ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει»
(Φιλιπ. γ´ 2).
• Περπατᾶμε μὲ σκοπὸ καὶ στόχο
τὸν οὐρανό: «Κατὰ σκοπὸν διώκω
ἐπὶ τὸ βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως»
(Φιλιπ. γ´ 14). Περπατᾶμε μὲ διπλὴ
σφραγίδα στὸ μέτωπο.
Ἡ μιὰ εἶναι ἡ δική μας: Ἡ ὁμολο-
γία. Ἡ ἄλλη τοῦ Χριστοῦ. Ἡ χάρις.
Ναί, δέχομαι τὸ χάραγμα τοῦ Ἁγί-
ου Πνεύματος.
• Ἔχουμε καὶ ἄλλο ἅγιο σφράγι-
σμα στὴν Ἀποκάλυψι. Δόθηκε
ἐντολὴ στοὺς τέσσερις ἀγγέλους:
«Μὴ ἀδικήσητε τὴν γῆν μήτε τὴν
θάλασσαν μήτε τὰ δένδρα, ἄχρις
οὗ σφραγίσωμεν τοὺς δούλους
τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐπὶ τῶν μετώπων
αὐτῶν. Καὶ ἤκουσα τὸν ἀριθμὸν
τῶν ἐσφραγισμένων· ἑκατὸν τεσ-
σαράκοντα τὲσσαρες χιλιάδες
ἐσφραγισμένοι ἐκ πάσης φυλῆς
υἱῶν Ἰσραήλ…» (Ἀποκ. ζ´ 2).
Οἱ δοῦλοι τοῦ Θεοῦ ἔχουν χά-
ραγμα στὸ μέτωπο; Ὄχι. Καὶ ὅμως
εἶναι χριστιανοί. Βέβαια παρακα-
λοῦν: «Μὴ εἰσενέγκης ἡμᾶς εἰς πει-
ρασμόν».
Σὲ τί διαφέρει ὁ πειρασμὸς ἀπὸ
ὁποιαδήποτε ἐξωτερικὴ ἐπέμβασι
ἄλλου; Στὸν πειρασμὸ ἐνδίδει ἡ
ἐλευθερία μας. Στὴν ἄλλη ἐπέμβασι
ἢ ἐπιρροὴ δὲν λειτουργεῖ ἡ ἐλευθε-
ρία. Μὲ μαγικὸ τρόπο οὔτε κακὸ
οὔτε καλὸ μποροῦν νὰ μᾶς κάνουν.
• Βέβαια λογαριάζουμε τοὺς
ἀντίχριστους, τὶς ἀντίχριστες, τὰ
ἀντίχριστα. Ὅσοι καὶ ὅσα μᾶς σερ-
βίρουν τὴ διαφθορὰ καὶ τὴν δια-
στροφὴ τῆς ἀλήθειας.
• Ὁ Ἀπ. Παῦλος προσπαθοῦσε νὰ
χαραχτῆ στὶς καρδιὲς ὅλων «Ἰη-
σοῦς Χριστὸς ἐσταυρωμένος»
(Γαλ. γ´ 1). Πῶς Τὸν χάραζε; Μὲ τὴν
ἀόρατη χαρακτικὴ τέχνη. Μὲ τὸ
χρωστῆρα τοῦ λόγου του.
• Οἱ χριστιανοὶ δὲν φοβόμαστε
τὸν ἕναν ἀριθμό, ἔστω καὶ ἂν
αὐτὸς εἶναι 666 ἢ 777 ἢ 888! Τὰ
ἀναρίθμητα ἁμαρτήματά μας φο-
βόμαστε.
• Οἱ χριστιανοὶ δὲν φοβόμαστε
τὸν ἀντικείμενον. Στηριζόμαστε
στὸν κείμενον, «ὅς ἐστιν Ἰησοῦς
Χριστὸς» (Α´ Κορ. γ´ 12). Οἱ χριστια-
νοὶ δὲν δίνουν σημασία στὰ «ἀντι-
κείμενα». Προσέχουμε τὰ κείμενα,
τὰ ἱερά, τὰ θεόπνευστα κείμενα
τῆς Ἁγίας Γραφῆς.
• Οἱ χριστιανοὶ ἕνα χάραγμα πο-
θοῦν. Νὰ γραφτῆ τὸ ὄνομά τους
στὸν κατάλογο τοῦ οὐρανοῦ
(Λουκ. ι´ 20).
Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ
Τὴν 10ην Ἰανουαρίου ἑορτάζομεν τὴν μνήμην τοῦ ἐν
Ἁγίοις πατρός ἡμῶν Γρηγορίου ἐπισκόπου Νύσσης.
ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ;
Ἀνωτέρω τοιχογραφία, Ἱ. Μ. Στουντένιτσα, Σερβία, 14ος αἰών.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΚ ΤΗΣ 3ης ΣΕΛ.
χος12, τὸν ἄκρατο καταναλωτισμὸ
καὶ τὴν πλεονεξία13: «Φάγωμεν, πίω-
μεν, αὔριο γὰρ ἀποθνήσκομεν»14. Ἡ
ἐποχή μας μοιάζει πολὺ μὲ τὴν Ρω-
μαϊκὴ ἐποχή, γιατὶ τείνουμε πρὸς
μία παγκόσμια κυβέρνηση, μὲ ἑνιαία
οἰκονομικὴ ἑνότητα μὲ τὸν συγκρη-
τισμὸ τῶν θρησκειῶν καὶ μὲ τὴν
ἐξάλειψη τῆς ἰδιαιτερότητας κάθε
ἐπιμέρους πολιτισμοῦ. Τὸ σύνθημα
τῆς ἐποχῆς εἶναι «ὁ ἄρτος καὶ τὸ θέ-
αμα», ἐνῶ οἱ σεξουαλικὲς διαστρο -
φὲς βαπτίζονται σεξουαλικὲς ἰδιαι-
τερότητες.
Ἡ ὀρθόδοξη θεολογία προβάλλει
τὸν ἄνθρωπο ὡς ψυχοσωματικὴ
ἑνότητα τονίζοντας τὴν ἀλληλεπί-
δραση τῆς ψυχῆς μὲ τὸ σῶμα. Ἀπὸ
ἐδῶ ἀπορρέει ἡ φροντίδα τοῦ χρι-
στιανοῦ γιὰ τὸ σῶμα. Ὁ Τριαδικὸς
Θεὸς εἶναι δημιουργὸς ὄχι μόνο τῆς
ψυχῆς ἀλλὰ καὶ τοῦ σώματος15, ἐνῶ
ὁ βίαιος χωρισμὸς τῶν δύο αὐτῶν
συστατικῶν, γίνεται μὲ τὴν ἐνέρ-
γεια τοῦ διαβόλου, ἐπειδὴ ὁ Θεὸς
οὐ «θελήσει θέλει τὸν θάνατον τοῦ
ἁμαρτωλοῦ ὡς τὸ ἐπιστρέψη καὶ
σωθῆ», «ἵνα μὴ τὸ κακὸν ἀθάνατον
γέννηται» κατὰ τὸν Ἅγιον Γρηγό-
ριον τὸν Θεολόγο.
Τὸ σῶμα δὲν εἶναι μόνο ἕνας
βιολογικὸς ἢ μηχανιστικὸς ὀργανι-
σμός, ἕνας ἀριθμὸς τῆς ἁλυσίδας
τῆς παραγωγῆς καὶ τοῦ καταναλω-
τισμοῦ, ἀλλὰ ἀποτελεῖ α) ἔργο
Θεοῦ, ἀδιάσπαστη ἑνότητα τῆς ψυ-
χοσωματικῆς του ὀντότητας16, β)
πρόσληψη τῆς ἀνθρωπίνης ὑπο-
στάσεως ὑπὸ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ,
καὶ γ) ναὸ τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ17.
«Καὶ ἐποίησεν ἀπὸ ἕν αἷμα καὶ ἀπὸ
τὸ αὐτὸ πρωτόπλαστον ζεῦγος ὅλα
τὰ ἔθνη ὁ Θεός, γιὰ νὰ κατοικοῦν σὲ
ὅλη τὴν ἐπιφάνεια τῆς γῆς. Καὶ
αὐτὸς ὥρισε γιὰ τὸ καθένα ἀπὸ τὰ
ἔθνη αὐτὰ χρόνους ἐκ προτέρου
προσδιωρισμένους ὑπὸ τῆς προνοί-
ας του γιὰ τὴν ἐμφάνιση καὶ ἐξαφά-
νιση αὐτῶν, καθὼς καὶ τὰ σύνορα
τῆς κατοικίας τους. Ὁ σπουδαιότε-
ρος σκοπός, γιὰ τὸν ὁποῖον ἐποί-
ησεν ὁ Θεὸς τὰ ἔθνη, εἶναι νὰ ζη-
τοῦν ταῦτα τὸν Κύριον, ἐὰν θὰ κα-
τώρθωναν ψηλαφητὰ διὰ τῆς σκέ-
ψεως νὰ τὸν εὕρουν, καίτοι αὐτὸς
ὑπάρχει ὄχι μακριά, ἀλλὰ πολὺ
κοντὰ πρὸς τὸν καθένα ἀπὸ ἐμᾶς»18.
Σημειώσεις
1. «Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστὶ» Ἰωάν. δ´, 8.
2. «ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ
μαθηταὶ ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν
ἀλλήλοις Ἰωά. ιγ´, 35.
3. «ἐντολὴ καινὴν δίδωμι ὑμῖν ἵνα
ἀγαπᾶτε ἀλλήλους, καθὼς ἠγάπησα
ὑμᾶς ἵνα καὶ ὑμεῖς ἀγαπᾶτε ἀλλήλους.
Ἰωάν. ιγ´, 34 καὶ «ἐγὼ εἰμὶ ὁ ποιμὴν ὁ
καλός, ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν
αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων.
4. Ματακιὰ Ἀργύρη: Λεξικὸ ἐννοιῶν
σελ. 9.
5. Ρωμ. η´, 18.
6. Ματθ. ε´, 44.
7. Ὁ Ἀπ. Παῦλος στήριξε ἀκόμη πε-
ρισσότερο τὶς ψυχὲς τῶν μαθητῶν,
προτρέποντάς τους νὰ μένουν ἀμετα-
κίνητοι στὴν πίστη, λέγοντας ὅτι, ἐφό-
σον ὁ Θεὸς τὸ ὅρισε, πρέπει νὰ ὑπο-
στοῦμε πολλὲς θλίψεις γιὰ νὰ εἰσέλ-
θουμε στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Παν.
Τρεμπέλα: Ἡ Καινὴ διαθήκη μετὰ
῾Ο ᾿Αρχιμ. π. Χαράλαμπος Δ. Βασιλόπουλος
ἐξακολουθεῖ νὰ ἐξηγῆ τὴν ῾Αγίαν Γραφὴν
Διατίθενται εἰς τὰς ἐκδόσεις τοῦ
«᾿Ορθοδόξου Τύπου» τὰ κάτωθι ἔργα του:
Εἰς τὴν σειράν: «῾Η ῾Αγία Γραφὴ ἐξηγημένη»
ΤΟ ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ
***
᾿Επίσης εἰς σχῆμα ἐγκολπίου
ΤΟ ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ
συντόμου ἑρμηνείας. Πράξεις ιδ´, 22.
8. «Ποία γὰρ ἡ ζωὴ ὑμῶν; ἀτμὶς γὰρ
ἔσται ἡ πρὸς ὀλίγον φαινομένη, ἔπειτα
δὲ ἀφανιζομένη. Ἰακ. δ´, 14.
9. «Μακάριος ἀνὴρ ὅς ὑπομένει πειρα-
σμόν. Ὅτι δόκιμος γενόμενος λήψεται
τὸν στέφανον τῆς ζωῆς, ὅν ἐπηγγείλα-
το ὁ Κύριος τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν».
Ἰάκ. α´, 12. «Ἰδοὺ μακαρίζομεν τοὺς
ὑπομένοντας τὴν ὑπομονὴν Ἰὼβ ἠκού-
σατε, καὶ τὸ τέλος Κυρίου εἴδετε, ὅτι
πολύσπλαγχνός ἐστιν ὁ Κύριος καὶ
οἰκτίρμων». Ἰακ. ε´, 11. Πᾶσαν χαρὰν
ἡγήσασθε, ἀδελφοί μου, ὅταν πειρα-
σμοῖς περιπέσητε ποικίλοις, γινώσκον-
τες ὅτι τὸ δοκίμιον ὑμῶν τῆς πίστεως
κατεργάζεται ὑπομονήν. Ἡ ὑπομονὴ
ἔργον τέλειον ἐχέτω, ἵνα ἦτε τέλειοι καὶ
ὁλόκληροι, ἐν μηδενὶ λειπόμενοι». Ἰακ.
Α´, 2–4.
10. Ἰωάν. η´, 35.
11. Φιλιπποπούλου Γ. : Κλινικὴ ψυχια-
τρικὴ σελ. 173 –183.
12. «Οἱ ἐνθνικοὶ καὶ οἱ εἰδωλολάτρες,
ποὺ ἀγνοοῦν ὁλοτελῶς τὰ ἀσυγκρίτου
ἀξίας οὐράνια ἀγαθά, ζητοῦν ὅλα
αὐτὰ τὰ μάταια καὶ φθαρτά, ὡς τὰ μό-
να σοβαρὰ καὶ ἀπαραίτητα. Σεῖς ὅμως
μὴ ἀνησυχῆτε γι᾽ αὐτά, γιατὶ ὁ Πατέ-
ρας σας ὁ οὐράνιος γνωρίζει ὅτι ἔχετε
ἀνάγκη ἀπὸ ὅλα αὐτὰ καὶ συνεπῶς θὰ
σᾶς τὰ δώσει αὐτός. Ζητεῖτε πρωτί-
στως καὶ κυρίως τὰ πνευματικὰ ἀγαθὰ
τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀπό-
κτηση τῶν ἀρετῶν, ποὺ ὁ Θεὸς ζητεῖ
ἀπὸ σᾶς ὡς ὅρο, γιὰ νὰ σᾶς χαρίσει τὰ
ἀγαθὰ αὐτά, καὶ τότε ὅλα αὐτὰ τὰ ἐπί-
γεια θὰ σᾶς δοθοῦν μαζὶ μὲ ἐκεῖνα.
Μὴ κυριευθῆτε λοιπόν, ἀπὸ ἀνήσυχη
φροντίδα γιὰ ὅσα ἐνδέχεται νὰ πα-
ρουσιασθοῦν κατὰ τὴν αὐριανὴ ἡμέ-
ρα. Γιατὶ αὐτὴ θὰ φροντίσει γι᾽ ὅσα θὰ
σᾶς συμβοῦν κατ᾽ αὐτήν. Ἀρκεῖ γιὰ
τὴν ἡμέρα ἡ δική της σκοτούρα καὶ τα-
λαιπωρία». Τρεμπέλα Παν.: Ἡ Καινὴ
Διαθήκη μετὰ συντόμου ἑρμηνείας
σελ. 26 Ματθ. στ´, 32–34.
13. «ἔστιν δὲ πορισμὸς μέγας ἡ εὐσέ-
βεια μετὰ αὐταρκείας· οὐδὲν γὰρ εἰση-
νέγκαμεν εἰς τὸν κόσμον δῆλον ὅτι
οὐδὲ ἐξενεγκεῖν τι δυνάμεθα· ἔχοντες
δὲ διατροφὰς καὶ σκεπάσματα, τού-
τοις ἀρκεσθησόμεθα. Οἱ δὲ βουλόμε-
νοι πλουτεῖν ἐμπίπτουσιν εἰς πει-
ρασμὸν καὶ παγίδα καὶ ἐπιθυμίας
πολλὰς ἀνοήτους καὶ βλαβεράς, αἵτι-
νες βυθίζουσιν τοὺς ἀνθρώπους εἰς
ὄλεθρον καὶ ἀπώλειαν. ῾Ρίζα γὰρ πάν-
των τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία, ἧς
τινες ὀρεγόμενοι ἀπεπλανήθησαν ἀπὸ
τῆς πίστεως καὶ ἑαυτοὺς περιέπειραν
ὀδύναις πολλαῖς». Α´ Τιμ. Στ´, 6–10.
14. Α´ Κορ. ιε´, 32.
15. Μητσοπούλου Νικ.: Θέματα ὀρθο-
δόξου ἡθικῆς Θεολογίας. Α´ σελ. 126.
16. «Αἱ φιλοσοφικαὶ καὶ ψυχιατρικαὶ
βάσεις τῆς Ψυχοσωματικῆς Ἰατρικῆς».
Ψυχοσωματικὴ ἀντίδρασις τοῦ δέρ-
ματος, ψυχοσωματικὴ ἀντίδρασις
καρδιαγγειακοῦ συστήματος, τοῦ
ἀναπνευστικοῦ συστήματος, τοῦ μυο-
σκελετικοῦ συστήματος, τοῦ τριχωτοῦ
τῆς κεφαλῆς, τῶν ἐνδροκρινῶν ἀδέ-
νων, τοῦ νευρικοῦ συστήματος, τοῦ
γαστρεντερικοῦ συστήματος κ.ἄ. Φι-
λιπποπούλου Γ.: Κλινικὴ ψυχιατρικὴ
σελ. 389–404.
17. Μητσοπούλου Νικ.: Θέματα ὀρθο-
δόξου ἠθικῆς Θεολογίας. Α´ σελ. 127.
18. Τρεμέλα Παν.: Ἡ Καινὴ Διαθήκη
μετὰ συντόμου ἑρμηνείας σελ. 554 Πρ.
ιζ´, 26–27.
ΝΕΑΝΙΚΑ
Μὲ ἰδανικά!
Τοῦ ἀνθρώπου τὸ μεγαλεῖο, κα-
λοί μου φίλοι, βρίσκεται σαφῶς στὰ
ἰδανικά του. Στοὺς σκοποὺς καὶ
τοὺς στόχους του. Στὶς ἀρχὲς καὶ
τὶς πεποιθήσεις του. Στὰ σχέδια καὶ
τὶς ἐπιδιώξεις του. Τὸ νὰ ἔχει δὲ
κανεὶς ἰδανικά, σημαίνει πὼς ζεῖ,
πὼς σκέπτεται, πὼς ἔχει ταυτότη-
τα, πὼς εἶναι προσωπικότητα.
Τὰ ἰδανικὰ ψυχώνουν τὸν ἄν-
θρωπο. Τὸν γοητεύουν. Τοῦ ἀνα-
πτερώνουν τὸ εἶναι. Γεμίζουν κενά.
Ἐμπνέουν. Καθοδηγοῦν. Ἀνοίγουν
δρόμους. Φλογίζουν καὶ διεγεί-
ρουν. Τὸν κάνουν νὰ κατακτᾶ καὶ
νὰ μεγαλουργεῖ. Στήνουν ἁψίδες
θριάμβου. Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνου-
με τὰ ἰδανικά, καθὼς εἶπαν, «δημι-
ουργοῦν ἀνάταση, συγκίνηση, πί-
στη καὶ πόθο γιὰ νίκη. Ἀναμο-
χλεύουν καρδιές. Εἶναι σάλπιγγες
καὶ θούρια καὶ παιάνες, ποὺ ξεση-
κώνουν στρατιὲς γιὰ τὴ μάχη».
Θὰ τὸ ἔχετε προσέξει. Τὸ μυ-
στικὸ κάθε ἐπιτυχημένου, κάθε με-
γάλου, ἀλλὰ καὶ κάθε ἁγιασμένου
ἀνθρώπου, εἶναι σαφῶς τὰ ἰδανικά
του. Ἂν μποροῦσαν νὰ μᾶς κωδι-
κοποιήσουν τὴ ζωή τους μὲ δύο λέ-
ξεις, σαφῶς τοῦτες θὰ ἦταν: «Δύ-
ναμή μας εἶναι τὰ ἰδανικά μας»!
Σπουδαῖος εἶναι καὶ τοῦτος ὁ λό-
γος: «Ὁ μόνος τρόπος νὰ ζήσει καὶ
νὰ πεθάνει κανεὶς σὰν ἄνθρωπος,
εἶναι νὰ ζήσει καὶ νὰ πεθάνει γιὰ
ἕνα ἰδανικό»!
Τὸ ἴδιο καὶ τοῦτος ὁ λόγος τοῦ
Σίλλερ: «Ἐκεῖνος ποὺ ἔχει ἰδανικά,
ἀναπνέει τὶς καθαρὲς πνοὲς τοῦ
πνεύματος». Νὰ σὲ τί μεγαλεῖο βρί-
σκεται…
Μὰ ἂν αὐτὸ συμβαίνει γιὰ τὴν
κάθε ἡλικία, περισσότερο ἰσχύει
γιὰ τοὺς νέους. Τὰ νιάτα εἶναι πλα-
σμένα γιὰ ἰδανικά. Ἡ ἀναζήτηση
τῶν ἰδανικῶν, ἐκδηλώνεται κυρίως
στὰ ἐφηβικὰ χρόνια, ποὺ εἶναι πε-
ρίοδος ἀνησυχιῶν, ἀναζητήσεων,
ὁραματισμῶν.
Ἆραγε τί σημαίνει ζωὴ χωρὶς
* * *
ἰδανικά; Μᾶς τὸ λέει ξεκάθαρα τό
γράμμα μιᾶς μαθήτριας: «Νομίζω
πώς μοῦ λείπουν οἱ στόχοι. Ζῶ
χωρὶς ἐνδιαφέροντα καὶ χωρὶς κα-
νένα προορισμό! Μοῦ φταῖνε τὰ
πάντα, ἀλλὰ δὲν ξέρω τί πραγμα-
τικὰ θὰ ἤθελα. Νιώθω ἀποκομμένη
ἀπʼ ὅλους καὶ ὅλα. Ἡ ζωή μου δὲν
ἔχει νόημα…». Κι αὐτὴ ἡ ὁμολογία
της θυμίζει τοῦτο τὸ λόγο: «Ὁ
ἄνθρωπος χωρὶς ἰδανικό, καταντά-
ει μηδενικό»!
Ξεχνῶντας τὰ ἰδανικά του ὁ
ἄνθρωπος ἢ ζῶντας χωρὶς αὐτά,
ξεχνᾶ τὴν ἴδια του τὴν ὕπαρξη,
ἀφοῦ δὲν παλεύει πιὰ γιὰ ἕνα συγ-
κεκριμένο σκοπό. Κι ὁ Πλάστης δὲν
τὸν δημιούργησε γιʼ αὐτό…
Χωρὶς ἰδανικά, χωρὶς παλμὸ κι
ἐνθουσιασμὸ γιὰ τὴν κατάκτησή
τους, ἰδιαίτερα τά νιάτα, ἀσφυκτι -
οῦν, χάνονται, ἀργοπεθαίνουν. Για-
τί μόνον «ἐκεῖνοι ποὺ ἔχουν ἰδανι-
κά, ἀναπνέουν τὶς καθαρὲς πνοὲς
τοῦ αἰθέρα», ἔλεγε ὁ Σίλλερ.
Ἡ ζωὴ χωρὶς τὰ ἰδανικά εἶναι μιὰ
ἀπέραντη ἔρημος. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ κοι-
νωνία, μὲ τέτοιους ἀνθρώπους. Κι
«ἀλλοίμονο σʼ ὅποιον κρύβει μέσα
του ἐρήμους», εἶχε πεῖ ὁ Νίτσε.
Λοιπόν, τί θὰ ἦταν ὁ κόσμος
χωρὶς τὸν ἥλιο, τὸ σῶμα χωρὶς τὴ
ζωή, ἡ ἄνοιξη χωρὶς τὰ λουλούδια,
ὁ οὐρανὸς χωρὶς τʼ ἀστέρια, ὁ ὁδοι-
πόρος χωρὶς σκοπό; Ὅτι εἶναι καὶ
τὰ νιάτα χωρὶς ἰδανικά!
Ναί, τὰ ἰδανικὰ εἶναι ἡ οὐσία τῆς
* * *
ζωῆς. Ὅμως τὰ ὁποιαδήποτε ἰδανι-
κά; Κάθε στόχος κι ἐπιδίωξη;
Σαφῶς ὄχι! Ἡ κρίση τῆς νεολαίας
σήμερα, τελικὰ κρίση ἰδανικῶν
εἶναι. Μερικοὶ ἔχουν σὰν ἰδανικό…
νὰ μὴ ἔχουν ἰδανικά! Καὶ σκοπό…
νὰ μὴ ἔχουν σκοπούς! Ἄλλοι ἔμα-
θαν (ἢ τοὺς ἔμαθαν) νὰ στοχεύουν
στὸ χρῆμα, τὶς διασκεδάσεις, τὶς
Δείχνουν τὸν δρόμον διὰ
τὰ ἐθνικὰ μας δίκαια
Ἀνοιχτὴ ἐπιστολὴ πρὸς τὴν πολι-
τικὴ ἡγεσία ἀπηύθυναν ὁ Ἀκαδη-
μαϊκὸς Βασ. Μαρκεζίνης καὶ ὁ Κα-
θηγητὴς τοῦ Maryland Θεόδ. Κα-
ρυώτης, σχετικὰ μὲ τὸ καθεστὼς
τῆς Α.Ο.Ζ. (Ἀποκλειστικῆς Οἰκονο-
μικῆς Ζώνης) καὶ τῆς ὁριοθέτησής
της στὸ Καστελόριζο. Στὴν ἐπιστο-
λή, μεταξὺ ἄλλων, ἐπισημαίνουν
ὅτι: 1.Ἡ δημιουργία τῆς Κυπριακῆς
Α.Ο.Ζ. (2004) ἀπὸ τὸν Τάσσο Παπα-
δόπουλο ἦταν ἡγετικὴ κίνηση καὶ
ἔγινε ἀποδεκτὴ ἀπὸ Ε.Ε. καὶ Η.Π.Α.
2.Ἡ ἔννοια τῆς ὑφαλοκρηπίδας ἐ-
δῶ καὶ 25 χρόνια ἔχει ὑπερκερα-
στεῖ ἀπὸ τὴν Α.Ο.Ζ. 3.Βάσει τῆς νέ-
ας Διεθνοῦς Σύμβασης (1982) ὅλα
τὰ νησιὰ διαθέτουν Α.Ο.Ζ. (περιοχὴ
200 μιλίων πέριξ τῆς αἰγιαλίτιδας
ζώνης), ἄρα καταρρίπτεται τὸ ἐπι-
χείρημα τῆς Τουρκίας ὅτι τὰ νησιά
μας δὲν ἔχουν ὑφαλοκρηπίδα 4.Τὸ
Καστελόριζο, ἑλληνικότατο νησί,
τὸ ὁποῖο κατοικεῖται, ἔχει ἀναμφι-
σβήτητα Α.Ο.Ζ. 5.Τελευταῖες μελέ-
τες ἀποδεικνύουν ὅτι ὑπάρχουν
μεγάλες ποσότητες φυσικοῦ ἀερί-
ου καὶ πετρελαίου στὸ τρίγωνο Κα-
στελόριζο-Κρήτη-Κύπρος 6.Ἤδη οἱ
Η.Π.Α., ἡ Ρωσία, τὸ Ἰσραήλ, χῶρες
τῆς Ε.Ε. ἔχουν ἀνακηρύξει τὴν
Α.Ο.Ζ. τους 7.Ἡ συνεκμετάλλευση
δὲν ὁδηγεῖ πουθενὰ καὶ οὐδέποτε
χρησιμοποιήθηκε ἀπὸ ἄλλες χῶ-
ρες, ποὺ ἀντιμετώπισαν προβλήμα-
τα, ὅπως ἡ Ἑλλάδα μὲ τὴν Τουρκία.
8.Τὸ ὅτι ἡ Τουρκία δὲν θὰ ἀναγνω-
ρίσει τὴν Ἑλληνικὴ Α.Ο.Ζ. εἶναι νο-
μικὰ ἀδιάφορο.
Ἀτόπημα τοῦ Ἰσραὴλ
Ἡ ἐφημερίδα «Βέστ» τῶν Σκο-
πίων ἔγραψε (29.12.2010) σχετικὰ
μὲ τὴν ἐπίσκεψη τοῦ Προέδρου
ΖΗΤΗΜΑΤΑ
ἀπολαύσεις, τὴν εὔκολη ζωή, τὸ
σέξ, τὴν ἡδονή. Καὶ ζοῦμε ὅλοι τό
καθημερινό τους δράμα.
Ὁ Ἀλέξης Καρρὲλ εἶχε πεῖ: «Τὸ
μέλλον ἀνήκει σʼ ἐκείνους, ποὺ κά-
νουν τὰ πάντα γιὰ ἕνα ἰδανικό».
Ἐννοεῖται γιὰ ἕνα πραγματικὰ σω-
στὸ ἰδανικό.
Διεθνὴς ἔρευνα τῆς Research In-
ternational ἀποκαλεῖ μεγάλο κομμάτι
τῆς νεολαίας «νεαροὺς ἡδονι-
στές», ὑπὸ τὴν ἔννοια ὅτι θεωροῦν
Ὁ «Ὀρθόδοξος Τύπος»
μέ τά «Νεανικά Ζητήματα»
ἀπευθύνεται εἰς τούς νέους
καί τούς προσκαλεῖ ὅπως
στείλουν τάς ἐρωτήσεις των
διά σύγχρονα θέματα καί
προβληματισμούς τους εἰς
τό ἠλεκτρονικόν μας ταχυ-
δρομεῖον (orthotyp@otenet.gr),
μέσω ΦΑΞ (210.8136981) ἤ
μέσῳ ἀλληλογραφίας (Θησέως
25, 14671 Νέα ᾿Ερυθραία).
τὴ ζωὴ ἕνα ἀτελείωτο πανηγύρι. Θέ-
λουν συνέχεια νὰ διασκεδάζουν.
Δὲν δείχνουν νὰ ἐνδιαφέρονται γιὰ
κάτι μεγαλύτερο καὶ οὐσιαστικὸ στὴ
ζωή τους, δὲν τοὺς ἐνδιαφέρουν
καὶ πολύ τά ἐθνικὰ ἢ καὶ τὰ διεθνῆ
προβλήματα, ἔχουν παραιτηθεῖ ἀπὸ
κάθε προσπάθεια ἀλλαγῆς τοῦ ἑαυ-
τοῦ τους καὶ τοῦ κόσμου.
Στὰ Ἐξάρχεια τῆς Ἀθήνας, ποὺ
εἶναι τὸ γνωστὸ «στέκι» τῶν ἀναρ-
χικῶν καὶ τῶν ἄλλων περιθωριακῶν
ὁμάδων τῆς νεολαίας, ἕνας δημο-
σιογράφος ἔκανε ἔρευνα. Τοὺς
ρώτησε γιὰ τὴ ζωὴ καὶ τὶς ἐπιδιώ-
ξεις τους. Μερικοὶ εἶπαν: «Μείναμε
χωρὶς ἰδανικά, βρισκόμαστε σὲ
ἀδιέξοδο…». Μία προσεκτικὴ ὅμως
ματιὰ στὴν ἔρευνα ἔδειχνε, πὼς οἱ
περισσότεροι εἶχαν ἰδανικά, ὅμως
ἦταν ἀντεστραμμένα! Ἐπρόκειτο
γιὰ πίστη σὲ ἀπαξίες…
Ἀλλʼ αὐτὴ ἡ κατάσταση δὲν ἐξυ-
πηρετεῖ στὸ ἀκέραιο τὶς ἐπιδιώξεις
τῶν ἐχθρῶν τῆς νεολαίας, ὅλων
τῶν ἐχθρῶν της, ὅλων ἐκείνων πού
θέλουν νὰ τὴν ἔχουν τοῦ χεριοῦ
τους; Ἄς τὸ σκεφτοῦμε…
Εἶνʼ ἀλήθεια πὼς ἂν κάποιος θέ-
* * *
λει νὰ πλήξει ἕναν νέο ἄνθρωπο,
ἕναν θεσμό, ἕναν ὀργανισμό, ὡς κι
ἕναν λαὸ ἀκόμη, αὐτὸ ποὺ ἔχει νὰ
κάνει εἶναι νὰ τὸν μάθει νὰ ζεῖ
χωρὶς ἰδανικὰ ἢ μὲ ἰδανικὰ ἀντε-
στραμμένα ἢ καὶ μὲ τὴ σύγχυση γιὰ
τὸ ποιὰ πράγματι εἶναι τὰ ἰδανικά
τῆς ζωῆς μας. Εἶναι ἀκριβῶς αὐτὴ
ἡ κατάσταση ποὺ ζοῦμε ὅλοι σήμε-
ρα στὴν ἐποχὴ τῆς πολτοποίησης
τῆς παγκοσμιοποίησης!
Κάθε ἐποχὴ καὶ ἰδιαίτερα ἡ δική
μας μὲ τὰ τόσα μέσα ποὺ διαθέτει,
θέλει νὰ δημιουργεῖ κάθε φορά τὰ
δικά της ἰδανικά, νὰ μᾶς προσδιο-
ρίζει ποιὸ ἀκριβῶς εἶναι τὸ ἰδανικό.
Τὸ ἴδιο κάνει καὶ μὲ τοὺς ἥρωες, τὰ
πρότυπα καὶ τὶς ἀξίες. Αὐτὸ γίνεται
μὲ πολὺ ἔμφαση καὶ στὴ δική μας
ἐποχή. Σήμερα!
«Ὁ κόσμος μας εἶναι γεμάτος
ἀπὸ ἰδεολογίες καὶ γυμνὸς ἀπὸ ἰδα-
νικά», ἀναφέρει κάπου σύγχρονος
στοχαστής. Ναί, ζοῦμε στʼ ἀλήθεια,
σὲ μιὰ ἐποχὴ γεμάτη ἀπὸ ἰδέες,
ἰδεολογίες, κοσμοθεωρίες καὶ συ-
στήματα κάθε μορφῆς. Σʼ ἕνα κα-
ταιγισμὸ ἀπὸ κηρύγματα ὑλιστικά,
μηδενιστικά, ἀναρχικά, ἀνατρεπτι-
κά. Τὰ περισσότερα ἐντυπωσιάζουν
σὰν τὰ βεγγαλικά! Ὑψώνονται, κά-
νουν κάποιο θόρυβο πολύ, ἔχουν
λάμψη μεγάλη, ὅμως ἐλάχιστα φω-
τίζουν καὶ χάνονται γρήγορα. Καὶ
τότε, τί γίνεται τότε, μὲ τὸν νέο,
πού ἔχει ταυτιστεῖ μαζί τους;
Μὲ τὰ πραγματικὰ σωστὰ ἰδανικὰ
οἱ νέοι δημιουργοῦν, κατακτοῦν,
γοητεύουν. Μὲ τὰ ἀντεστραμμένα
ὅμως, γίνονται χαλαστές, ἐμπρη-
στές, βομβιστές, σκοταδιστές,
ἀμοραλιστές, ἀρνητὲς τῶν πάντων!
Ὅσο καὶ νὰ τὸ ψάξουμε, σʼ ἕνα
τῆς Βουλῆς τῶν Σκοπίων στὴν
Κνεσὲτ (κοινοβούλιο) τοῦ Ἰσραήλ.
Σύμφωνα μὲ τὸ δημοσίευμα ὁ Πρό-
εδρος τῆς Κνεσὲτ Reuven Rivlin
ὑποδέχτηκε τὸν Πρόεδρο τῆς Βου-
λῆς τῆς π.Γ.Δ.Μ. Traiko Velianofski, ὁ
ὁποῖος μίλησε στὴν Κνεσέτ, μὲ τὰ
κάτωθι λόγια: «κ. Πρόεδρε. Εἶστε ὁ
πρῶτος “Μακεδόναςʼʼ, ποὺ ὑπόγρα-
ψε στὸ βιβλίο τῶν ἐπισκεπτῶν,
ἀλλὰ δὲν εἶστε ὁ πρῶτος “Μακεδό-
ναςʼʼ ποὺ ἦρθε στὸ Ἰσραήλ. Πρῶτος
ἦταν ὁ Μ. Ἀλέξανδρος».
(Πληροφορίες ἀπὸ www.vest.com.mk,
www.noiazomai.net)
Πραξικόπημα ἡ ἐπιβολὴ
τοῦ Μνημονίου
Ὁ συνταγματολόγος Καθηγητὴς
τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν Γ.Ἰ.
Κασιμάτης, Διευθυντὴς τοῦ Νομι-
κοῦ Γραφείου τοῦ Ἀνδρέα Παπαν-
δρέου (1981-1988), Πρόεδρος τῆς
Ἕνωσης Ἑλλήνων Συνταγματολό-
γων (1992-1997), δήλωσε σχετικὰ
μὲ τὸ Μνημόνιο: «…οἱ συμβάσεις
τῆς Τρόϊκα εἶναι ἀνυπόστατες καὶ
οἱ ὅροι τους εἶναι ἀντίθετοι μὲ τὴ
Διεθνῆ Νομιμότητα καὶ τὸ Σύνταγ-
μά μας… ἡ ἐξουσία, ποὺ ἀσκεῖται
αὐτὴ τὴ στιγμὴ στὴν Ἑλλάδα ὡς
πρὸς τὶς ὑποχρεώσεις τῶν δανει-
ακῶν συμβάσεων καὶ τοῦ μνημονί-
ου εἶναι ἐξουσία ἐκτὸς συντάγμα-
Ἐπίκαιροι ἐκδόσεις τοῦ «Ὀρθ. Τύπου»
Ἀρχιμανδρίτου Σπυρίδωνος Μπιλάλη (†)
«Η ΑΙΡΕΣΙΣ ΤΟΥ FILIOQUE»
 Σπουδαία μελέτη διὰ τὸ φλέγον θέμα
τοῦ FILIOQUE
7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011
θὰ καταλήξουμε. Πώς τὰ πραγμα-
τικὰ σωστὰ ἰδανικὰ ἀπορρέουν
ἀπαραίτητα ἀπʼ τὸν Θεὸ καὶ τὴν
Ὀρθόδοξη Πίστη μας. «Κάθε τί ποὺ
δὲν προέρχεται ἀπʼ τὸν Θεό, δὲν
μπορεῖ νὰ ἐκπληρώσει τὴν προσδο-
κία μου», σημείωνε ὁ Πασκάλ. Κι
ἀπʼ τὴν ἀρετὴ «τὸ μέγιστον τῶν ἐν
ἀνθρώποις καλὸν» κατὰ τὸν Εὐρι-
πίδη, τὴν ἠθικὴ καὶ τὸ πάθος γιὰ
τὴν ἁγιότητα καὶ τὴν τελειότητα.
Ἀπʼ τὰ ἰδανικὰ βέβαια δὲν πρέπει
* * *
νὰ διακατέχονται μόνο τά ἄτομα,
καὶ εἰδικὰ οἱ νέοι, ἀλλʼ οἱ πάντες καὶ
τὰ πάντα, ὡς κι αὐτοὶ οἱ λαοί. Πόσο
διαφορετικὰ θὰ ἦταν τότε τὰ πρά-
γματα στὴ ζωή!
Εἶπαν πὼς «τὰ ἰδανικὰ εἶναι τῶν
λαῶν ἡ ψυχή. Δυστυχισμένα ὅσα
ἔθνη δὲν κινοῦνται ἀπὸ ἰδανικά».
Μόνο δυστυχισμένα; Ὅπως καὶ τὰ
ἄτομα, εἶναι καταδικασμένα σὲ μα-
ρασμό, ὑποτέλεια, ὑποδούλωση κι
ἀφάνεια. Γιὰ τοῦτο «ὄχι, σʼ ὅποιον
θελήσει νὰ σκλαβώσει τὴ γῆ καὶ τὴ
σκέψη μας ἢ νὰ μολύνει τὰ ἰδανικά
τῆς φυλῆς μας».
Πῶς γεννιοῦνται σὲ μιὰ (νεα-
* * *
νικὴ) ψυχὴ τὰ ἰδανικά; Νὰ ἕνα
ὡραῖο ἐρώτημα. Τὴν ἀπάντηση
μποροῦμε νὰ τὴν βροῦμε καὶ ἀπὸ
τοῦτο τὸ λόγο τοῦ Γκαῖτε: «Δὲν
μοῦ ἀρέσει τὸ εὔκολο, ποθῶ τὸ
ἰδανικό». Ἄρα τὸ εὔκολο εἶναι -ἄς
ποῦμε- ὁ κάμπος, τὸ ἰδανικὸ εἶναι
ἐκείνη ἡ πανύψηλη κορυφὴ, ποὺ
ὑψώνεται μπροστά μας καὶ μᾶς κα-
λεῖ νὰ τὴν κατακτήσουμε. Στʼ ἀλή-
θεια μήπως μᾶς τελματώνουν οἱ
τόσες ἀνέσεις καὶ οἱ εὐκολίες, πού
ζοῦμε σήμερα; Μήπως αὐτὲς εἶναι
ἡ αἰτία τῆς ἔλλειψης ἰδανικῶν;
Βρίσκεται στὴ φύση τῶν ἰδα-
νικῶν ὁ ἀγώνας ὁ συνεχής, ὁ κό-
πος ὁ πολὺς κι ὁ μόχθος χωρὶς τέ-
λος. Δὲν ἐπιτυγχάνονται μὲ τὴν
ὀνειροπόληση. Ἐξάλλου γιὰ ἰδα-
νικὰ πρόκειται. Γιὰ κορυφὲς πανύ-
ψηλες καὶ καταχιονισμένες. Ἀπο-
τελοῦν τὴν ἀέναο τάση καὶ πορεία
μας πρὸς τὴν τελειότητα καὶ τὴν
ἁγιότητα. Δὲν ἔλεγε τυχαῖα ὁ Κα-
βάφης τοῦτο τὸ λόγο: «Σὰν βγεῖς
στὸν πηγαιμὸ γιὰ τὴν Ἰθάκη, νὰ
εὔχεσαι νὰ ʼναι μακρὺς ὁ δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες…».
Ἄρα εἶναι ἀνάγκη νὰ βγοῦμε ἀπʼ
τὶς ἀνέσεις, νὰ ἐγκαταλείψουμε
τὴν τρυφηλὴ ζωὴ καὶ νὰ ποθήσου-
με τοὺς πολυσχιδεῖς ἀγῶνες καὶ τὶς
περιπέτειες γιὰ νὰ συναντηθοῦμε
μὲ τὰ ἰδανικά…
Μὲ τὸ ποὺ θὰ ξεκινήσουμε νὰ
κάνουμε αὐτό, τότε θὰ νοιώσουμε
νὰ συμβαίνει αὐτὸ ποὺ ἀναφέρει ὁ
Οὑγκώ: «Τὸ ἰδανικὸ εἶναι ἡ κορυ-
φή, ὅπου κατέρχεται ὁ Θεὸς καὶ
ἀνέρχεται ὁ ἄνθρωπος». Ναί, ὁ
Θεὸς βλέποντας τὸν πόθο καὶ τὸν
ἀγώνα μας, κατεβαίνει δίνοντάς
μας τὸ χέρι Του κι ἐμεῖς δὲν εἶναι
δυνατὸ τότε, ἂν τὸ πιάσουμε σφι-
χτά, νὰ μὴ ἀνεβοῦμε! Γιʼ αὐτὸ καί,
ὅπως εἶπαν, «ὅταν κανεὶς ἀγωνίζε-
ται γιὰ ἕνα ἰδανικό, δὲν ἀργεῖ καὶ
νὰ τὸ κατακτήσει». Νάτο, λοιπόν,
καὶ τὸ ἄλλο μυστικό τῆς ἐπιτυχίας!
Εἶπαν πολὺ σωστά: «Δῶστε σω-
* * *
στὰ ἰδανικὰ στοὺς ἐφήβους καὶ θὰ
δεῖτε τί ἀξίζουν». Ναί, νὰ τοὺς δο-
θοῦν! Καὶ νὰ τὰ ἀναζητήσουμε καὶ
νὰ τὰ κάνουμε δικά μας, καταδικά
μας, κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι φίλοι…
Σύνθημά μας δέ, ἄς εἶναι
τοῦτος ὁ ὑπέροχος λόγος τοῦ
Γκαῖτε: «Πάντα ψηλότερα νʼ ἀνε-
βαίνω, πάντα μακρύτερα νὰ κοιτά-
ζω»… Ἤ καὶ τοῦτος τοῦ Βερίτη:
«Γιὰ τὰ ψηλά, γιὰ τὰ ὡραῖα τρα-
βᾶμε! Γιὰ τὶς κορφὲς τῆς Ἀλήθειας
διψᾶμε!». Πορεία πρὸς ὅ,τι ὑψηλὸ
καὶ μεγάλο, λοιπόν. Πρὸς ἐκεῖ ποὺ
τὰ ἰδανικά μᾶς καλοῦν…Καὶ μάλι-
στα τώρα ποὺ βρισκόμαστε στὸ κα-
τώφλι τῆς ζωῆς, καλοί μου φίλοι…
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
τος, εἶναι δηλαδὴ πραξικοπηματικὴ
ἐξουσία. Ἂν ὑπῆρχε κάποιο δικα-
στήριο ἄμεσης προσφυγῆς θὰ ἔκρι-
νε παράνομη τὴν παρουσία τῆς
Τρόϊκα. Ἂν γιὰ παράδειγμα τὶς συμ-
βάσεις εἶχε ὑπογράψει ἡ Γερμανία
θὰ παρενέβαινε ὁ εἰσαγγελέας…».
(Πληροφορίες ἀπὸ kontra news)
Νέα… «Κάρτα Ἐργασίας»
Ἡ ἠλεκτρονικὴ κάρτα ἐργασίας,
ποὺ εἰσάγει ἡ Κυβέρνηση θὰ
ἐφαρμοστεῖ ἀπὸ τὶς 15.9.2011 στὶς
ἐπιχειρήσεις. Τὰ παραπάνω προ-
βλέπει νομοσχέδιο γιὰ τὸ Σῶμα
Ἐπιθεώρησης Ἐργασίας. Ἡ «κάρ-
τα ἐργασίας» θὰ χρησιμοποιεῖται
γιὰ τὴν καταγραφὴ τῆς προσέλευ-
σης, τοῦ χρόνου ἐργασίας, τῆς
ἀποχώρησης τοῦ ἐργαζομένου,
ἐνῶ θὰ συνδέεται μὲ τὸ κεντρικὸ
ἠλεκτρονικὸ σύστημα μεταξὺ ΙΚΑ,
ΣΕΠΕ καὶ ΟΑΕΔ. Ἤδη ἐγείρονται
τεκμηριωμένες ἀντιδράσεις σχε-
τικὰ μέ τὴν σκοπιμότητα τῆς ἠλεκ-
τρονικῆς κάρτας, ἀφοῦ πολλοὶ
ὑπάλληλοι σήμερα χρησιμοποιοῦν
κάρτα (ὄχι ἠλεκτρονική)· τὸ προ-
σχηματικὸ ἐπιχείρημα εἶναι τῆς
εἰσφοροδιαφυγῆς, τῆς ἀσφάλειας
τῶν προσωπικῶν δεδομένων τῶν
ἐργαζομένων κ.ἄ.
(Πληροφορίες ἀπὸ id-ont.blogspot.
com, www.imerisia.gr)
7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011
Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
Πολύς θόρυβος ἔχει γίνει κατά
τό παρελθόν [1] καί ἐπαναλαμβάνε-
ται ἀπό καιροῦ εἰς καιρόν γιά τό
ποιός εἶναι ὁ χαρακτήρας τῆς
Ὀρθόδοξης Θεολογίας καί ποιός
χαρακτηρισμός ἀνταποκρίνεται
στά πράγματα καί πρέπει νά ἀποδο-
θεῖ σ᾽ αὐτήν. Αὐτός μάλιστα ὁ θό-
ρυβος δημιουργεῖται καί ἐν ἀντιθέ-
σει πρός τό χαρακτήρα καί τό χα-
ρακτηρισμό τῆς Δυτικῆς Θεολο-
γίας. Ἔτσι εἶπαν πολλοί, μᾶλλον
αὐθόρμητα καί ἀβασάνιστα, ὅτι ἡ
μέν Ἀνατολική Ὀρθόδοξη Θεολο-
γία εἶναι ἀποφατική ἤ «ἀρνητική» ἤ
ἀφαιρετική (via negationis, π.χ. ὁ Θε-
ός εἶναι ἄυλος καί ἄχρονος), ἡ δέ
Δυτική εἶναι καταφατική (via affir-
mationis, π.χ. ὁ Θεός εἶναι ἀγαθός,
παντοδύναμος κ.τ.λ.).
Ἀλλά αὐτή ἡ ἀντιδιαστολή καί
διαμάχη, καί κατά τή δική μας γνώ-
μη, «οὐδέν ὠφελεῖ ἀλλά μᾶλλον
(ἀλυσιτελής) θόρυβος γίνεται»
(Ματθ. 27,24). «Ἵνα μή (λοιπόν,
ἀνωφελής) θόρυβος γένηται ἐν τῷ
λαῷ» (Ματθ. 26,5) τοῦ Θεοῦ, πρέπει
νά τοποθετήσουμε τά πράγματα
κατ᾽ ἀρχήν σέ κάποια πιό ξεκάθαρη
βάση καί νά ἐπισημάνουμε ὅτι στήν
προσπάθεια αὐτή τοῦ χαρακτηρι-
σμοῦ τῆς (Ὀρθόδοξης) Θεολογίας
γίνεται μιά κάποια σύγχυση μεταξύ
μεθόδου στό θεολογεῖν, στή θεο-
λογία, καί τρόπου διατυπώσεως τῆς
θεολογίας, τῶν πορισμάτων καί
τῶν συμπερασμάτων της.
Ὅμως ἐπαναλαμβάνουμε ὅτι,
κατά τή γνώμη μας, εἶναι ἀπαραί-
τητο νά γίνεται μιά κάποια διάκριση
μεταξύ τῆς μεθόδου προσεγγίσε-
ως καί ἐμβαθύνσεως στή Θεολο-
γία, στόν περί Θεοῦ λόγο, καί στόν
τρόπο διατυπώσεως καί ἐκφράσε-
ως αὐτῆς τῆς θεολογικῆς ἐμπει-
ρίας, γνώσεως, ἐπιγνώσεως καί
βιώσεως. Μεταξύ αὐτοῦ πού βιώνει
ὁ Θεολόγος, ὁ θεολογῶν, καί ἐκεί-
νου πού θέλει νά μεταδώσει στούς
ἄλλους, ὑπάρχει διαφορά. Γι᾽ αὐτό
καταλήγουμε στό συμπέρασμα ὅτι
ὁ χαρακτήρας καί ὁ χαρακτηρισμός
τῆς θεολογίας πρέπει νά περιλαμ-
βάνει καί νά συνδυάζει καί τόν τρό-
πο προσεγγίσεως καί ἐμβαθύνσεως
καί τόν τρόπο διατυπώσεως, μετα-
δόσεως καί παραδόσεως τῆς θεο-
λογικῆς ἀλήθειας.
Ἐν πάσῃ περιπτώσει, γιά νά προ-
χωρήσουμε, πρέπει νά ἐπανέλθου-
με καί νά ποῦμε ὅτι, κατά τήν ἐπι-
κρατοῦσα τακτική μεγάλων Πατέ-
ρων τῆς Ἐκκλησίας, ἡ Θεολογία, τό
θεολογεῖν, ἐμφανίζεται καί ὡς ἀπο-
φατική καί ὡς καταφατική συγχρό-
νως, ὡς πρός τή διατύπωση. Ὁ με-
γάλος δογματολόγος τῆς Ἐκκλη-
σίας Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ὁ
ὁποῖος ἐκφράζει καί (τούς) ἄλλους
Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας[2], γράφει:
«Ὅτι μέν οὖν ἐστι Θεός ἄναρχος,
ἀτελεύτητος… ἀκατάληπτος, ἀπε-
ρινόητος, ἀγαθός, δίκαιος, παντο-
δύναμος, πάντων κτισμάτων δημι-
ουργός… καί γινώσκομεν καί ὁμο-
λογοῦμεν»[3]. Ἔτσι συνδυάζεται
καί ἡ ἀποφατική (π.χ. ἄναρχος, ἀτε-
λεύτητος) καί ἡ καταφατική (π.χ.
ἀγαθός, δίκαιος) διατύπωση στήν
καταγραφή τῶν ἰδιοτήτων τοῦ
Θεοῦ.
Ὡστόσο πολλοί δέν συμφωνοῦν
μέ τήν ἀποκλειστική καθιέρωση
τῶν ὅρων ἀποφατική–καταφατική
γιά τό χαρακτήρα καί τό χαρακτη-
ρισμό τῆς Ὀρθόδοξης Θεολογίας,
ἴσως γιατί ἀντιπροσωπεύουν μονό-
πλευρα μόνο τή διατύπωση αὐτῆς
καί ὄχι τήν προσέγγισή της, τήν
προσοικείωσή της καί τή βίωσή της.
Γι᾽ αὐτό ἄλλοι θεολόγοι, ἀκολου-
θοῦντες καί αὐτοί ὀρθόδοξη πατε-
ρική παράδοση, προτιμοῦν, ἔστω
καί μέ κάποια ἐπιφύλαξη, ἡ Ὀρθό-
δοξη Θεολογία νά χαρακτηρίζεται
ἐμπειρική ἤ μυστική. Ἄλλοι πάλι μί-
λησαν περί συναισθηματικῆς θεο-
λογίας καί ἄλλοι περί ὑπεροχικῆς.
Παρενθετικῶς ἐδῶ νά ἀναφέ-
ρουμε ὅτι ἡ «ἐλαχιστότης» μας πρό
ἐτῶν, ἀσχολούμενη μέ τήν ἑρμη-
νεία τοῦ Νόμου καί τῶν ἱερῶν Κα-
νόνων, καί εἰδικότερα μέ τό συσχε-
τισμό ὑποκειμενικῆς καί ἀντικειμε-
νικῆς μεθόδου, πρότεινε, ἐκτός
τῶν ἀνωτέρω, καί τή βιωματική ἑρ-
μηνεία μέ ἀναφορά στό ρόλο τῆς
διαισθήσεως τοῦ ἑρμηνευτῆ καί
τοῦ συντονισμοῦ του πρός τό κοι-
νωνικό ἤ τό ἐκκλησιαστικό γεγο-
νός καί γίγνεσθαι[4].
Πλήν ὅμως καταλήγουμε στή
διαπίστωση ὅτι καμμία ἀπό τίς θεο-
λογικές μεθόδους προσεγγίσεως
καί κατανοήσεως, ὅπως καί κανέ-
νας ἀπό τούς μέχρι σήμερα δοθέν-
τες ἤ διδόμενους χαρακτηρισμούς
ὡς πρός τή διατύπωση τῶν ἐμπει-
ριῶν δέν καλύπτει ὅλο τό φάσμα
τῆς προσοικειώσεως, τῆς βιώσεως,
196 1– 20 11
ΠΕΝΗΝΤΑ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ
Ἦτο καὶ εἶναι πάντοτε τὸ ἔλεος του Θεοῦ, ποὺ ἐπροστάτευσε καὶ
προστατεύει τοὺς ἀγῶνας τῆς ἐφημερίδος αὐτῆς καὶ δι᾽ αὐτὸ εὐχαρι-
στοῦμεν τὸν Κύριον μας καὶ ἐπικαλούμεθα συνεχῶς τὴν χάριν Του,
ὥστε ἡ ἀνιδιοτελής, εἰλικρινής, γεμάτη ἀγάπη πρὸς τὴν ἀλήθειαν τῆς
πίστεως μας, φωνὴ τοῦ «Ο.Τ.» νὰ δυναμώνη συνεχῶς. «Διήλθομεν
διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος καὶ ὁ Κύριος μᾶς ἐξήγαγεν εἰς ἀναψυχήν».
Παρακαλοῦμεν τοὺς ἀγαπητοὺς ἀναγνώστας, συνεργάτας καὶ φίλους,
ὅπως δέωνται καὶ συμπαρατάσσωνται εἰς τὴν «παράταξιν Κυρίου».
Εἶναι σπουδαῖον διὰ τὴν συντακτικὴν ἐπιτροπὴν τοῦ «Ο.Τ.» νὰ
ἔχωμεν γραπτὴν ἀπάντησίν σας εἰς τρία ἐρωτήματα.
1. Πῶς βλέπετε τὰ κείμενα τῆς ἐφημερίδος.
2. Ποίας βελτιώσεις θέλετε νὰ μᾶς προτείνετε.
3. Πῶς κρίνετε τὴν πορείαν τῶν 50 χρόνων τῆς ἐφημερίδος.
Αἱ προτάσεις σας θὰ μᾶς βοηθήσουν, ὥστε νὰ εἴμεθα εἰς τὸ ἑξῆς
περισσότερον συνεπεῖς πρὸς τοὺς στόχους καὶ τὰς ἐπιδιώξεις τοῦ
«ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΤΥΠΟΥ».
Πολλοὺς φανεροὺς καὶ κρυφοὺς ἐχθροὺς ἀντιμετώπισεν ὁ
«Ο.Τ.» εἰς τὰ πενῆντα χρόνια τῆς ἐκδόσεως του, ἀλλὰ μὲ τὴν Χάριν
τοῦ Κυρίου μας καὶ τὰς πρεσβείας τοῦ Ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενι-
κοῦ, ἐστάθη ἀλύγιστος καὶ ἔδωσε καὶ συνεχίζει νὰ δίδη τὴν μάχην
τῆς καλῆς μαρτυρίας διὰ τὴν Ὀρθοδοξίαν.
τῆς διατυπώσεως καί μεταδόσεως
τῆς ἐν Χριστῷ ἀποκαλύψεως καί
ἀποστολικῆς παραδόσεως, τ.ἔ. ὅλο
τό φάσμα καί τή διαδικασία τῆς
Ὀρθόδοξης Θεολογίας. Ὅλοι οἱ
χαρακτηρισμοί, πού ἀναφέρθηκαν,
νομίζουμε ὅτι εἶναι ἐλλιπεῖς ἤ μο-
νομερεῖς.
Ἀκόμη καί ὁ ἑλκυστικός ὅρος μυ-
στικισμός ἤ μυστική θεολογία δέν
φαίνεται νά ἱκανοποιεῖ ἐπαρκῶς ἤ
μᾶλλον ἀπολύτως τούς ἐπιστήμο-
νες–Θεολόγους ὡς πρός τό χαρα-
κτήρα καί χαρακτηρισμό τῆς
Τοῦ κ. Παναγιώτου Ἰ. Μπούμη,
Ὁμοτ. Καθηγητοῦ Παν. Ἀθηνῶν
Ὀρθόδοξης ἐκκλησιαστικῆς Θεο-
λογίας. Στό σημεῖο αὐτό ἴσως ἀρκεῖ
νά μεταφέρουμε δύο ἀποσπάσμα-
τα ἀπό τό βιβλίο τοῦ ἀείμνηστου
καθηγητοῦ μας Παναγιώτου Τρεμ-
πέλα: «Ὁ Μυστικισμός θά ἠδυνά-
μεθα νά εἴπωμεν προκαταβολικῶς,
ὅτι ἀποτελεῖ θρησκευτικήν ἐμπει-
ρίαν, προσωπικήν καί ὑποκειμενι-
κήν ἐμπειρίαν, ἡ ὁποία, ὡς ὀρθῶς
παρατηρεῖ ὁ Βλαδίμηρος Lossky,
ἐάν δέν στηρίζεται “ἐπί τῆς ὑπό τοῦ
συνόλου τῆς Ἐκκλησίας φυλαττο-
μένης ἀληθείας, θά ἐστερεῖτο πά-
σης ἀντικειμενικότητος”»[5]. Καί
μετά ἀπό ὑποδειγματικά παραθέ-
ματα καί παρατηρήσεις προσθέτει:
«Ἱκανά ταῦτα νά καταδείξωσι, πό-
σον εὔκολον καθίσταται καί εἰς
οὐχί ἐκ κακῶν προθέσεων ὁρμω-
μένους μυστικούς νά παρεκκλίνω-
σιν εἰς τήν πλάνην τοῦ Πανθεϊ-
σμοῦ, ὅταν ὁ παράγων τοῦ συναι-
σθήματος καταδουλῶν τάς ἄλλας
τῆς ψυχῆς δυνάμεις καί δεσπόζων
ἐξ ὁλοκλήρου τοῦ λογικοῦ δι᾽ ἐπι-
σκοτίσεως αὐτοῦ κατακυριαρχῇ
τῆς ἐξελίξεως τῆς ὅλης πνευμα-
τικῆς καί θρησκευτικῆς ζωῆς τοῦ
μυστικοῦ»[6].
Γι᾽ αὐτό καί ἐν ἀπορίᾳ εὑρισκό-
μενος μετά καί τήν ἀφορμή, πού
μοῦ ἔδωσε τό εὐσύνοπτο καί προ-
κλητικό ἄρθρο ἑνός ἀπό τούς ἀγα-
πητούς μαθητές μας «Ὁ χαρακτή-
ρας τῆς Ὀρθόδοξης Θεολογί-
ας»[7], ὄχι τυχαίως συνάντησα ἤ
μᾶλλον συναντήθηκα μέ ὁρισμέ-
νους ὕμνους τῆς Ὀρθόδοξης λα-
τρείας κατά τή Μεγάλη Ἑβδομάδα.
Σ' αὐτούς γίνεται λόγος περί τοῦ
Κυρίου ὡς μυσταγωγοῦντος τούς
μαθητές Του στούς θείους λόγους
Του καί στά ἱερά μυστήρια καί ἰδι-
αιτέρως στό μυστήριο τῆς Θείας
Εὐχαριστίας.
Συγκεκριμένως οἱ ἐν λόγῳ
ὕμνοι–τροπάρια ἔχουν ὡς ἑξῆς :
1) «Μυσταγωγοῦσα φίλους
ἑαυτῆς, τήν ψυχοτρόφον ἑτοιμάζει
τράπεζαν, ἀμβροσίας δέ, ἡ ὄντως
Σοφία τοῦ Θεοῦ, κιρνᾷ (= προσφέ-
ρει) κρατῆρα πιστοῖς. Προσέλθω-
μεν εὐσεβῶς καί βοήσωμεν · ἐνδό-
ξως δεδόξασται Χριστός ὁ Θεός
ἡμῶν» (Τροπάριο αʹ ᾨδῆς, Μεγάλη
Τετάρτη ἑσπέρας)[8]. Δηλαδή: «Ἡ
ἀληθινή σοφία τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριος,
εἰσάγοντας στό μυστήριο φίλους
καί μαθητές Του, ἑτοιμάζει τήν
τράπεζα, πού τρέφει τίς ψυχές καί
προσφέρει κύπελλο ἀμβροσίας
στούς πιστούς. Ἄς προσέλθουμε,
λοιπόν, εὐσεβῶς…».
2) Ἄπιτε (= πηγαίνετε γιά νά ἑτοι-
μάσετε), τοῖς μαθηταῖς, ὁ Λόγος
ἔφη, τό Πάσχα ἐν ὑπερώῳ τόπῳ, ᾧ
νοῦς ἐνίδρυται (= ἐγκαταστάθηκε),
οἷς μυσταγωγῶ, σκευάσατε, ἀζύμῳ
ἀληθείας λόγῳ · τό στερρόν δέ τῆς
χάριτος μεγαλύνατε» (Τροπάριο θʹ
ᾨδῆς, Μεγάλη Τετάρτη ἑσπέ-
ρας)[9].
3) «Μυσταγωγῶν σου, Κύριε,
τούς μαθητάς, ἐδίδασκες λέγων· ὦ
φίλοι, ὁρᾶτε, μηδείς ὑμᾶς χωρίσει
μου φόβος· εἰ γάρ πάσχω, ἀλλ' ὑπέρ
τοῦ κόσμου· μή οὖν σκανδαλίζεσθε
ἐν ἐμοί, οὐ γάρ ἦλθον διακονη-
θῆναι, ἀλλά διακονῆσαι καί δοῦναι
τήν ψυχήν μου λύτρον ὑπέρ τοῦ
κόσμου. Εἰ οὖν ὑμεῖς φίλοι μού
ἐστε, ἐμέ μιμεῖσθε…» (Ἀπόστιχο,
Μεγάλη Τετάρτη ἑσπέρας)[10].
Στό ζητούμενο, λοιπόν, γιά τό
ποιός εἶναι ὁ χαρακτήρας (καί ὁ σω-
στός χαρακτηρισμός) τῆς Ὀρθόδο-
ξης Θεολογίας καί ἐπηρεασμένος
καί γοητευμένος ἀπό τά ἀναγνώ-
σματα τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας
θά ἔκανα λογοπρόταση γιά μιά μυ-
σταγωγική Θεολογία, προκειμένου
νά θεολογήσει ὀρθῶς καί ὀρθοδό-
ξως ὁ Θεολόγος, δογματικός καί
μή. Χαρακτηριστικά, νομίζουμε,
εἶναι τά ἀναγνώσματα, τά ὁποῖα μέ
παρωθοῦν καί ὁδηγοῦν στήν υἱοθέ-
τηση καί προβολή τῆς προτάσεως
αὐτῆς περί μιᾶς μυσταγωγικῆς θε-
ολογίας. Περί μιᾶς θεολογικῆς
γνώσεως καί ἐπιγνώσεως, προσεγ-
γίσεως καί κατανοήσεως καί βιώ-
σεως τῆς ἐν Χριστῷ περί Θεοῦ
Ἀποκαλύψεως καί συγχρόνως ἤ ἐν
συνεχείᾳ μυήσεως, μεταδόσεως
καί παραδόσεως αὐτῆς τῆς ἀλήθει-
ας καί σέ ἄλλους.
Περαιτέρω θά καταλήγαμε καί
θά προτείναμε ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Θε-
ολογία εἶναι (πρέπει νά εἶναι) μυ-
σταγωγική, τ.ἔ. νά ἄγει, νά εἰσάγει
καί νά ἀνάγει στά μυστήρια τοῦ
Θεοῦ. Νά καθοδηγεῖ μέ τό φωτισμό
τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν ἀνακά-
λυψη «τῆς πάσης» ἀλήθειας πού
ἐμπεριέχεται μέσα στήν Ἀποκάλυ-
ψη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία μᾶς παραδό-
θηκε διά τῶν Ἀποστόλων. Πρβλ. τό
Ἰω. 16,12-13: «Ἔτι πολλά ἔχω ὑμῖν
λέγειν, ἀλλ' οὐ δύνασθε βαστάζειν
ἄρτι· ὅταν δέ ἔλθῃ ἐκεῖνος, τό
πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁδηγήσει
ὑμᾶς (τούς Ἀποστόλους) εἰς τήν
ἀλήθειαν πᾶσαν».
Βεβαίως, «μυσταγωγεῖ ἡ Σοφία
τοῦ Θεοῦ» τούς μαθητές καί ἀπο-
στόλους, ὅπως μᾶς ὑπενθυμίζουν
τά τροπάρια τῆς Μεγάλης Ἑβδο-
μάδας. Ἀλλά καί οἱ διάδοχοί τους,
οἱ διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας καί οἱ
θεολογοῦντες ὀφείλουν νά προσ-
έρχονται («προσέλθωμεν») μέ προ-
θυμία καί νά προστρέχουν πρός
αὐτήν («Ἄπιτε»), χωρίς ραθυμία.
Πρέπει προηγουμένως ὁ διδάσκα-
λος νά ὁδεύει πρός τό μυστήριο, τό
«ἀποκεκαλυμμένον», καί ἀκολού-
θως τόν διδασκόμενο μαθητή, ἀνα-
γνώστη ἤ ἀκροατή νά ὁδηγεῖ πρός
αὐτό. Ἄν ὁ δάσκαλος δέν πηγαίνει
ὁ ἴδιος καί μάλιστα προπορευόμε-
νος πρός αὐτό, πῶς θά ὁδηγεῖ ἐπι-
τυχῶς, σαφῶς καί σοφῶς τό μαθη-
τή;
Ἄρα ὁ διδάσκαλος μυσταγωγεῖ
καί ὁ μαθητής μυσταγωγεῖται. Ὄχι
ὅτι δέν μπορεῖ νά συμβαίνει καί τό
ἀντίθετο κάποτε, ἤ καί τά δύο μαζί,
ἤ ἀλλιῶς καί οἱ δύο μαζί μυσταγω-
γοῦν καί μυσταγωγοῦνται. Μόνο
ὅτι αὐτό δέν μποροῦσε νά συμβαί-
νει μεταξύ τοῦ κατ' ἐξοχήν διδα-
σκάλου, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, καί
τῶν πρώτων μαθητῶν Του, τῶν
Ἀποστόλων, καθώς καί τῶν μετα-
γενεστέρων. Ἐπίσης σέ πολύ μει-
ωμένο βαθμό μόνο μπορεῖ νά συν-
έβη μεταξύ τῶν δώδεκα Ἀποστό-
λων καί τῶν Ἀποστολικῶν Πατέ-
ρων. Ἐπίσης σέ κάποιο βαθμό μπο-
ρεῖ νά συμβαίνει μεταξύ τῶν προ-
πορευομένων, φωτισμένων καί
ἁγίων μορφῶν καί τῶν ἁπλῶν με-
λῶν τῆς Ἐκκλησίας.
Ἄξιον ἰδιαίτερης προσοχῆς καί
ἀξιολογήσεως εἶναι καί τό γεγονός
ὅτι ἡ λέξη αὐτή (μυσταγωγικός-ή)
προσιδιάζει καί στίς ἐκφράσεις τῆς
Ἁγίας Γραφῆς, πού ἀναφέρονται
στά μυστήρια τοῦ Θεοῦ. Στό κατά
Ματθαῖον Εὐαγγέλιον λέει ὁ Κύ-
ριος πρός τούς μαθητές Του:
«Ὑμῖν δέδοται γνῶναι τά μυστήρια
τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν»
(Ματθ. 13,11). Πρβλ. καί Μᾶρκ. 4,11:
«Ὑμῖν τό μυστήριον δέδοται τῆς
βασιλείας τοῦ Θεοῦ». Πρβλ. καί
Λουκ. 8,10.
Ἀκολούθως καί ὁ ἀπόστολος
Παῦλος μεταξύ πολλῶν ἄλλων γρά-
φει: «Λαλοῦμεν Θεοῦ σοφίαν ἐν
μυστηρίῳ, τήν ἀποκεκρυμμένην,
ἥν προώρισεν ὁ Θεός πρό τῶν
αἰώνων εἰς δόξαν ἡμῶν» (Αʹ Κορ.
2,7), καί προσθέτει «γνωρίσας (ὁ
Θεός) ἡμῖν τό μυστήριον τοῦ θελή-
ματος αὐτοῦ, κατά τήν εὐδοκίαν
αὐτοῦ» (Ἐφεσ. 1,9). Συγχρόνως
προτρέπει τούς πιστούς χριστια-
νούς «Προσευχόμενοι ἐν παντί
καιρῷ ἐν πνεύματι… καί ὑπέρ ἐμοῦ,
ἵνα μοι δοθῇ λόγος ἐν ἀνοίξει τοῦ
στόματός μου, ἐν παρρησίᾳ γνωρί-
σαι τό μυστήριον τοῦ εὐαγγελίου»
(Ἐφεσ. 6, 18-19), καί συμπληρώνει
στά ἀνωτέρω: «Εἰς ἐπίγνωσιν τοῦ
μυστηρίου τοῦ Θεοῦ πατρός καί
τοῦ Χριστοῦ, ἐν ᾧ εἰσιν πάντες οἱ
θησαυροί τῆς σοφίας καί γνώσεως
ἀπόκρυφοι» (Κολ. 2,2-3).
Πρός ἐπιβεβαίωση τῶν ἀνωτέρω
ὑπενθυμίζουμε καί τήν πρόσκληση
τοῦ μαθητῆ καί ἀποστόλου Φίλιπ-
που πρός τόν ὑποψήφιο ἀπόστολο
Ναθαναήλ μέ τό «ἔρχου καί ἴδε»
(Ἰω. 1,46). Τά ρήματα «ἔρχου» καί
«ἴδε» εἶναι χαρακτηριστικά τοῦ
τρόπου Χριστογνωσίας καί Θεο-
γνωσίας, τ.ἔ. τῆς θεολογίας. Καλεῖ
σέ μία πορεία καί προσαγωγή στόν
Ἰησοῦ Χριστό καί τή γνώση τοῦ
Θεοῦ. Καί ὡς ἀποτέλεσμα αὐτῆς
τῆς πορείας καί προσεγγίσεως, ὡς
συνέπεια καί συνέχεια αὐτῆς τῆς
διαδικασίας τῆς μυσταγωγίας
ἔχουμε τήν ἄλλη μαρτυρία-ὁμολο-
γία τῶν ἀποστόλων πού διατυπώ-
νεται ἀπό τόν ἀπόστολο καί κατ'
ἐξοχήν θεολόγο, τόν Ἰωάννη τόν
Εὐαγγελιστή. Αὐτός διαβεβαιώνει
τούς Χριστιανούς μαθητές: «ὅ
ἑωράκαμεν (= ἔχουμε δεῖ καλά) καί
ἀκηκόαμεν, ἀπαγγέλλομεν καί
ὑμῖν, ἵνα καί ὑμεῖς κοινωνίαν ἔχητε
μεθ' ἡμῶν. Καί ἡ κοινωνία δέ ἡ ἡμε-
τέρα μετά τοῦ πατρός καί μετά τοῦ
υἱοῦ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί
ταῦτα γράφομεν ἡμεῖς, ἵνα ἡ χαρά
ἡμῶν (καί ὑμῶν) ᾖ πεπληρωμένη»
(Αʹ Ἰω. 1,1 ἑξ.).
Αὐτή ἡ ὁδός καί ἡ μέθοδος ἀκο-
λουθεῖται ἀπό ἕναν, τόν προηγη-
θέντα μαθητή τοῦ Κυρίου, στόν
ἄλλο μαθητή καί ἀπό ὅλους τούς
μαθητές καί ἀποστόλους στούς
ἑπόμενους μαθητές χριστιανούς.
Εἶναι μία συνεχής καί ἐπαναλαμβα-
νόμενη παράδοση καί παραλαβή.
Εἶναι μία συνεχής κοινωνία μεταξύ
Θεοῦ καί ἀνθρώπων.
Ὁ χαρακτήρας, λοιπόν, τῆς Ὀρ-
θόδοξης Θεολογίας εἶναι ὁ συνδυ-
ασμός προσεγγίσεως καί γνώσεως
καί τρόπου μεταδόσεως καί παρα-
δόσεως, εἴτε γίνεται προφορικῶς
εἴτε γραπτῶς, εἴτε ἀποφατικῶς εἴτε
καταφατικῶς. Βεβαίως καί ἰδαιτέ-
ρως στή μετάδοση χρειάζεται σα-
φήνεια καί καθαρότητα λόγου. Ὁ
ἀπόστολος Παῦλος λέει: «Ὁ λόγος
ἡμῶν ὁ πρός ὑμᾶς οὐκ ἔστιν ναί καί
οὔ. Ὁ τοῦ Θεοῦ γάρ υἱός Χριστός
Ἰησοῦς ὁ ἐν ὑμῖν δι᾽ ἡμῶν κηρυ-
χθείς… οὐκ ἐγένετο ναί καί οὔ» (Βʹ
Κορ. 1,17 ἑξ.).
Μετά ἀπό πολλά χρόνια καί ὁ
Μέγας Βασίλειος, ὁ οὐρανοφάν-
τωρ τοῦ Χριστοῦ καί μύστης τοῦ
Δεσπότου, ὁ φωστήρας ὁ φαεινός
στόν Ϟαʹ κανόνα του, ὁ ὁποῖος
υἱοθετήθηκε καί ἀπό τήν Πενθέκτη
Οἰκουμενική Σύνοδο καί ἀπόκτησε
οἰκουμενικό κῦρος, γράφει: «Τῶν
ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ πεφυλαγμένων δο-
γμάτων καί κηρυγμάτων (τ.ἔ. τά θε-
ολογικά γράμματα), τά μέν ἐκ τῆς
ἐγγράφου διδασκαλίας ἔχομεν, τά
δέ ἐκ τῆς τῶν Ἀποστόλων παραδό-
σεως διαδοθέντα ἡμῖν ἐν μυστηρίῳ
παρεδεξάμεθα»[11]. Ἡ ἔκφραση
«ἐν μυστηρίῳ» μπορεῖ νά σημαίνει
τό μυστικῶς, ἀλλά μπορεῖ νά δηλώ-
νει ὅτι π.χ. ἕνα δόγμα μεταδιδόταν
«ἐν τῇ ἀκολουθίᾳ ἑνός μυστηρί-
ου»[12], τῆς Ἐκκλησίας, ἀπό τούς
Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι
βίωναν τό μυστήριο καί τό «κοινω-
νοῦσαν», τό μετέδιδαν καί στούς
ἄλλους Χριστιανούς.
Ἀλλ᾽ ἐκτός τούτων ἡ λέξη «μυ-
στήριον», ἡ ὁποία ἐπαναλαμβάνε-
ται στόν κανόνα αὐτόν τοῦ Μεγά-
λου Βασιλείου, προσλαμβάνει καί
ἄλλες ἀνάλογες ἔννοιες πού προσ-
ιδιάζουν στή μυσταγωγία, ὅπως,
ὅταν λέει: «Ἐπιλείψει με ἡ ἡμέρα,
τά ἄγραφα τῆς ἐκκλησίας μυστήρια
διηγούμενον. Ἐῶ τ᾽ ἄλλα· αὐτήν δέ
τήν ὁμολογίαν τῆς πίστεως, πι-
στεύειν εἰς Πατέρα καί Υἱόν καί
ἅγιον Πνεῦμα, ἐκ ποίων γραμμάτων
ἔχομεν; »[13]. Ὅπως ἐπίσης καί ἡ
κατωτέρω: «Εἶτα τοσούτων ὄντων
ἀγράφων (παραδόσεων), καί το-
σαύτην ἐχόντων ἰσχύν εἰς τό τῆς
εὐσεβείας μυστήριον»[14].
Ἑπομένως μέ τήν υἱοθέτηση καί
χρησιμοποίηση τοῦ ὅρου μυσταγω-
γική θεολογία καλύπτουμε ἕνα πο-
λύ εὐρύ φάσμα τῶν μυστηρίων τοῦ
Θεοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας, τά ὁποῖα
ἔχουν «ἰσχύν εἰς τό τῆς εὐσεβείας
(τῆς ἀληθινῆς θεολογίας) μυστή-
ριον», τῆς ἀναζητήσεως, τῆς διερ-
γασίας της καί τῆς προσφορᾶς της.
Μετά τά ἀνωτέρω θά μποροῦσε
κάποιος ἀπροκατάληπτα νά συμ-
φωνήσει ὅτι, ἐνῶ ὁ ὅρος μυστικι-
σμός ἤ μυστική Θεολογία ἐμφανί-
ζει κάποια μονομέρεια ἤ ὑποκρύ-
πτει ὁρισμένους κινδύνους, ὅπως
εἴδαμε πιό μπροστά, ἀντιθέτως ἡ
ὁρολογία μυσταγωγική Θεολογία
ἔχει τό πλεονέκτημα ὅτι ἀπομα-
κρύνει τούς κινδύνους καί τίς μο-
νομέρειες αὐτές καί δίνει μιά πιό
ὁλοκληρωμένη εἰκόνα καί χαρα-
κτηρισμό τῆς Ὀρθόδοξης Θεολο-
γίας, τῆς ὀρθῆς καί σωστῆς Θεολο-
γίας. Ποιά εἶναι καί ποιά πρέπει νά
εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Θεολογία, ἡ γνή-
σια καί ἀληθινή. Ὀντολογικῶς καί
δεοντολογικῶς ὁ χαρακτηρισμός
αὐτός νομίζουμε ὅτι εἶναι ἀρκούν-
τως ἱκανοποιητικός.
Ἡ (Ὀρθόδοξη) Θεολογία ὡς μυ-
σταγωγική, μέ τόν μυσταγωγικό της
χαρακτήρα, ἄγει καί ὁδηγεῖ τό χρι-
στιανό, τόν ἄνθρωπο γενικῶς, πρός
τό Θεό, στή μετοχή καί κοινωνία τῆς
ἀλήθειας, χρησιμοποιώντας τό λό-
γο αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ, τήν ἔγγραφη
καί ἄγραφη ἀποστολική παράδοση
καί τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Καί
συγχρόνως ἀποφαίνεται πρός
αὐτόν τό συζητητή καί συνοδοιπό-
ρο εἴτε ἀποφατικῶς εἴτε καταφα-
τικῶς, διατυπώνοντας σέ σαφεῖς
προτάσεις τίς περί Θεοῦ, Ἰησοῦ Χρι-
στοῦ, Ἐκκλησίας, ἀνθρώπου καί
ἐσχάτων ἀλήθειες, βασιζόμενη ἀπα-
ραιτήτως καί στήν αὐθεντική Παρά-
δοση τῆς Ἐκκλησίας.
Ὑποσημειώσεις:
[1] Πρβλ. Παν. Τρεμπέλα, Μυστικι-
σμός - Ἀποφατισμός, Καταφατική Θε-
ολογία, τεῦχος Αʹ, Ἀθῆναι 1981, σελ. 3
ἑξ.
[2] Πρβλ. τό τοῦ Μάρκου Ἐφέσου
τοῦ Εὐγενικοῦ: «Ὁ Δαμασκηνός
Ἰωάννης ἐκ προσώπου τῆς Ἐκκλησίας
ἁπάσης καί τῶν Χριστιανῶν ἁπάν-
των» (Ἀπολογία εἰς τήν τοῦ Ἐφέσου
ἐπιστολήν ἐν εἴδει διαλόγου, PG
160,149 Β).
[3] Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς ὀρθοδό-
ξου πίστεως, Αʹ, 2 (2), ἔκδ. Ν. Μα-
τσούκα, Θεσσαλονίκη 1992 (Αʹ ἀνα-
τύπωση), σελ. 28.
[4] Βλ. Παν. Μπούμη, «Ἡ ἑρμηνεία
τοῦ Νόμου», «Ἀξίες καί Πολιτισμός»,
Ἀφιέρωμα στόν Καθηγ. Εὐάγγελο
Θεοδώρου, Ἀθῆναι 1991, σελ. 376 ἑξ.
[5] Παν. Τρεμπέλα, ὅπ. παρ., σελ. 13.
Πρβλ. V. Lossky, Ἡ μυστική θεολογία
τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας (Μετάφρ.
Στέλλας Πλευράκη), Θεσσαλονίκη
1964, σελ. 5.
[6] Παν. Τρεμπέλα, ὅπ. παρ., σελ. 21.
[7] Βλ. Μιχ. Γαλενιανοῦ, «Ὁ χαρα-
κτήρας τῆς Ὀρθόδοξης Θεολογίας»,
Ὀρθοδοξία καί Παιδεία, τεῦχ. 7ον, Δε-
κέμβριος 2009, σελ. 147 ἑξ.
[8] Γιά περισσότερη μεταφραστική-
ἑρμηνευτική προσέγγιση βλ. Ἀρχιμ.
Ἐπιφ. Θεοδωροπούλου, Ἡ Μεγάλη
Ἑβδομάς μετά ἑρμηνείας, ἔκδ. «Ἀπο-
στολικῆς Διακονίας», Ἀθήνα 2009,
σελ. 180-181, καί Κων. Γρηγοριάδη, Ἡ
Ἁγία καί Μεγάλη Ἑβδομάς. Ἁγιογρα-
φικά καί ὑμνολογικά κείμενα, νεοελ-
ληνική ἀπόδοση, πατερικά σχόλια
ἐκκλησιαστικῆς οἰκοδομῆς, Ἀθήνα
2005.
[9] Ἀρχιμ. Ἐπιφ. Θεοδωροπούλου,
ὅπ. παρ., σελ. 198-199.
[10] Ὅπ. παρ., σελ. 208-209.
[11] Γ. Ράλλη–Μ. Ποτλῆ, Σύντα-
γμα τῶν θείων καί ἱερῶν κανόνων,
τόμ. Δʹ, Ἀθήνησι 1854 (Φωτ. ἀνατύπω-
ση Ἀθῆναι 1966), σελ. 283.
[12] Παν. Μπούμη, Ἡ ἀκρίβεια καί
ἡ ἀλήθεια τῶν ἱ. κανόνων (Ἐπιστασία–
ἑρμηνευτικόν γύμνασμα ἐπί τῶν 91ου
καί 92ου κανόνων τοῦ Μ. Βασιλείου),
Κατερίνη 1996, σελ. 17. Πρβλ. καί Γ.
Φλωρόφσκυ–Μετάφρ. Δ. Τσάμη,
Ἁγία Γραφή, Ἐκκλησία, Παράδοσις,
Θεσσαλονίκη 1976, σελ. 119, ἀλλά καί
σελ. 120.
[13] Παν. Μπούμη, ὅπ. παρ., σελ.
121.
[14] Ὅπ. παρ., σελ. 128.
ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΕΙΣ ΕΙΡΩΝΙΚΑ–ΧΛΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑ ΤΟ: «ΕΙΠΕ ΚΑΙ ΕΛΑΛΗΣΕΝ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ»
Ε
ΙΝΑΙ διάχυτη ἡ ἀντίληψη ὅτι ὅ-
ποιος ἔχει σπουδάσει, ἢ δηλώ-
νει ἢ αὐτοανακηρύσσεται δημοσιο-
γράφος, αὐτομάτως, πρῶτα ὁ ἴδιος
καὶ ὕστερα οἱ ἄλλοι, θεωρεῖ ὅτι γί-
νεται παντογνώστης–«ξερόλας»
κατὰ τὴν λαϊκὴ ἔκφραση– καὶ ὅτι
ἀκόμα μπορεῖ καὶ πρέπει νὰ ἔχει
ἄποψη καὶ γνώμη περὶ «παντὸς ἐπι-
στητοῦ», ἀκόμα καὶ ὑπεραισθητοῦ,
πράγματος καὶ θέματος. Συνήθως
δὲ ἄνθρωποι τῆς κατηγορίας αὐ-
τῆς, ποὺ ὑποτίθεται ὅτι ὑπηρετοῦν
τὴ σωστὴ ἐνημέρωση τῆς κοινῆς
γνώμης, διεκδικοῦν ἕνα εἶδος ἀλά-
θητου, γιὰ ὅσα προφορικὰ ἢ γρα -
πτὰ διατυπώνουν καὶ ὑποστηρί-
ζουν.
Κάθε ἄλλος, ποὺ ἔχει διαφορε-
τικὴ ἢ ἀντίθετη ἄποψη ἀπʼ τὴ δική
τους, γίνεται συχνὰ ἀντικείμενο
εἰρωνείας, ἐμπαιγμοῦ, ἀποδοκιμα-
σίας καὶ ἀπαίτησης δημόσιας κατα-
δίκης καὶ ἀπόρριψης τῶν ἀπόψεών
του. Θεωροῦν ὅτι διαθέτουν τὸ
ἀποκλειστικὸ προνόμιο καὶ δικαίω-
μα νὰ ὁμιλοῦν «περὶ πάντων καὶ
τινῶν ἄλλων» χωρὶς νὰ ἀναγνωρί-
ζουν τὸ ἴδιο δικαίωμα σὲ ὅλους
τοὺς ἄλλους. Ἰδιαιτέρως δὲ στοὺς
ἀνθρώπους, ποὺ ἀνήκουν ἢ προέρ-
χονται ἀπʼ τὴν χῶρο τῆς Ἐκκλη-
σίας. Ὅταν κάποιος ἔχει τὸ θάρ-
ρος καὶ τὴν τόλμη νὰ ἐκθέσει μὲ
παρρησία τὴν ἄποψή του, γιὰ θέ-
ματα καὶ προβλήματα, ποὺ ἄμεσα ἢ
ἔμμεσα τὸν ἐνδιαφέρουν καὶ τὸν
ἀφοροῦν, ἢ πολὺ περισσότερο δια-
φωνήσει μὲ τὶς ἀπόψεις τους, τότε
οἱ τιμητὲς καὶ ἐπικριτὲς «πάντων
καὶ πασῶν» στρέφονται ἐναντίον
του, πιὸ πολὺ δὲ ὅταν ἀνήκει στὸν
Ἐκκλησιαστικὸ χῶρο.
Κάποιοι ἀπʼ αὐτοὺς κατέχουν
περίοπτες θέσεις σὲ ἔντυπα καὶ
ἠλεκτρονικὰ μέσα ἐνημέρωσης –
γράφε συχνὰ παραπληροφόρη-
σης– καὶ γιʼ αὐτὸ μποροῦν νὰ ἐπη-
ρεάζουν μερίδα τῆς ἀνυποψίαστης
κοινῆς γνώμης, ποὺ κάθε μέρα
βομβαρδίζεται ἀπʼ τὸν προφορικὸ
καὶ γραπτό τους λόγο.
Οἱ παραπάνω σκέψεις πέρασαν
ἀπʼ τὸ νοῦ καθὼς πρόσφατα (22–
12–2010) σὲ ἑβδομαδιαία ἀξιόλογη
ἐφημερίδα τοῦ Ἀγρινίου διάβασα
κείμενο συνεργάτη της μὲ τίτλο:
«Εἶπε καὶ ἐλάλησεν ἡ Ἐκκλησία…».
Εἰλικρινὰ δὲν ἐνδιαφέρει τὸ ὄνομα,
οἱ σπουδὲς καὶ ἡ προσφορὰ στὴν
τοπικὴ κοινωνία τοῦ συντάκτη, ποὺ
ὑπογράφει τὸ σχετικὸ δημοσίευμα,
ἀπʼ τὴν ἐπαγγελματικὴ ἔπαλξη τῆς
καταξιωμένης μαχητικῆς ἐφημερί-
δας, ποὺ τὸν ἐμπιστεύεται ὡς συν-
εργάτη της. Ὀφείλω ὅμως ὡς μα-
κροχρόνια τακτικὸς συνδρομητὴς–
ἀναγνώστης ἑνὸς λίαν ἀξιόλογου
ἐπαρχιακοῦ ἐντύπου, νὰ καταθέσω
τὶς προσωπικές μου ἀπόψεις σχε-
τικὰ μὲ τὸ ὕφος καὶ τὸ περιεχόμενο
τοῦ ἄρθρου, ποὺ στεγάζεται κάτω
ἀπʼ τὸν ὑπέρτιτλο: «Σχολιανά». (Νὰ
ὑπενθυμίσω τὸ νόημα τῶν σχε-
τικῶν λέξεων: Σχόλη: εἶναι ἡμέρα
θρησκευτικῆς γιορτῆς, ἡμέρα
ἀργίας καὶ ἀναπαύσεως. Σχολια-
νός: ὁ ἄνθρωπος τῆς σχόλης, ἐορ-
τάσιμος. Ἡ φράση «ἀκούω τὰ σχο-
λιανά μου» σημαίνει ἐπιτιμῶμαι,
ἐπικρίνομαι αὐστηρά).
Ὁ φιλοξενούμενος στὰ σχο-
λιανὰ ἀρθρογράφος, μὲ ἀπαξιωτικὸ
τρόπο καὶ εἰρωνικὸ ὕφος ἀπʼ τὸ
ὕψος τοῦ δημοσιογραφικοῦ θώκου
συγκαταβαίνει νὰ μᾶς πεῖ ὅτι:
«προσωπικὰ περίμενα καὶ περίμενα,
καὶ τελικὰ ἔγινε αὐτὸ ποὺ πίστευα
ὅτι θὰ γινόταν πολὺ νωρίτερα. Ἡ
Ἐκκλησία μίλησε γιὰ πολιτικὲς καὶ
οἰκονομικὲς ἐξελίξεις, ποὺ διάγου-
με καὶ μίλησε, ὅπως περίμενα. Ὄχι
ξεκάθαρα…». Πρὶν ὅμως ἀπὸ κάθε
ἄλλο θὰ ἔπρεπε ὁ ἀρθρογράφος νὰ
ἀναζητήσει τὸ πραγματικὸ νόημα
τῆς λέξης Ἐκκλησία. Νὰ κατανοή-
σει τί σημαίνει. Ἂν σʼ αὐτὴν ἀνήκει
καὶ ὁ ἴδιος ὡς μέλος της, μιὰ καὶ
καθὼς πιστεύω ἔχει βαπτισθεῖ σύμ-
φωνα μὲ τὸ ὀρθόδοξο τυπικό, φέ-
ρει χριστιανικὸ ὄνομα, ποὺ πιθανὸν
ἀκόμα νὰ ἀναγράφεται στὴ σχετικὴ
Θ
ἔνδειξη τοῦ δελτίου ταυτότητας.
ΕΛΩ νὰ πιστεύω ὅτι ἂν γνώριζε
τὸν ὁρισμό, τὴν οὐσία καὶ τὸ
βάθος τῆς λέξης Ἐκκλησία, θὰ
ἦταν πολὺ διαφορετικὸ τὸ ὕφος
καὶ τὸ περιεχόμενο τοῦ κειμένου,
ποὺ φέρεται ὡς πνευματικό του
προϊόν. Γιατί, ὅπως καταγράφονται
οἱ ἀπόψεις του καὶ ἡ ἀναφορά του
στὴν Ἐκκλησία, γενικῶς, δημιουρ-
γεῖται ἡ ἐντύπωση ὅτι ἀπέναντί του
ἔχει μιὰ γηρασμένη ἰδιότροπη κυ-
ρία, πρὸς τὴν ὁποία ἀπευθύνεται
μὲ βλοσυρὸ ὕφος καὶ αὐστηρότη-
τα. Τῆς κουνάει τὸ δάκτυλο ἀπει-
λητικά, τὴν μαλώνει, γιατί τόλμησε
νὰ μιλήσει, ἐνῶ ταυτόχρονα τῆς
ὑποδεικνύει μὲ σιγουριὰ ἀλάθητου
οἰκονομολόγου, τί πρέπει νὰ κάνει.
Πῶς πρέπει νὰ συμπεριφερθεῖ, τί
πρέπει νὰ ἐκποιήσει ἀπ᾽ τὴν περιου-
σία της, προκειμένου νὰ εἶναι ἀνε-
κτὴ ἀπʼ τοὺς διαχειριστὲς τῆς πολι-
τικῆς ἐξουσίας, ποὺ ἔφεραν τὴν
Πατρίδα μας στὸ σημερινὸ κατάν-
τημα. Ἐπηρεασμένος ἀπὸ διαστρο-
φὴ τῆς ἱστορικῆς ἀλήθειας καὶ
πραγματικότητας μιλάει γιὰ «σκο-
τεινὰ χρόνια, τουρκοκρατία, καὶ
ἀρχαιότητα» τονίζοντας τὸν ἐπιζή-
μιο, τάχα, ρόλο τῆς Ἐκκλησίας στὴ
ζωὴ καὶ τὴν πορεία τοῦ ἔθνους.
Κατὰ συγκατάβαση ἀναγνωρίζει
στοὺς κληρικοὺς «τὸ δικαίωμα νὰ
παρεμβαίνουν στὰ πολιτικὰ πρά-
γματα καὶ νὰ λένε τὴ γνώμη τους».
Καὶ γενναιόδωρα προσθέτει ὅτι:
«ἐδῶ θὰ ἀπογοητεύσω πολλοὺς
καὶ θὰ πῶ ὅτι –καλῶς ἢ κακῶς–
ἔχουν τὸ (δικαίωμα) μόνο καὶ μόνο,
γιατί ἐκπροσωποῦν τὴ στάση ζωῆς
ἑκατομμυρίων. Προσωπικὰ αὐτὸ
δὲν μοῦ ἀρέσει, ἀλλὰ τὸ δέχομαι ὅ-
πως δέχομαι καὶ τὴ γνώμη τῶν μει-
οψηφιῶν».
Εὐτυχῶς ποὺ μὲ μεγαθυμία ὁ
ἀρθρογράφος ἀνέχεται τοὺς κλη-
ρικοὺς νὰ μποροῦν «νὰ ὁμιλοῦν ὡς
ἐκπρόσωποι ἑκατομμυρίων» ἀν-
θρώπων. Ἐνῶ ὡς φυσικὰ πρόσωπα,
ὡς ἐνεργοὶ καὶ ὑπεύθυνοι πολίτες
αὐτοῦ του τόπου, «δὲν δικαιοῦνται
νὰ ὁμιλοῦν», καθὼς θὰ ἔλεγε ἀεί-
μνηστος πολιτικός. Προφανῶς ἄ -
γνοια ἢ σύγχυση τῆς ἔννοιας τῆς
λέξεως πολίτης ὁδηγεῖ στὴν μὴ
ἀναγνώριση καὶ παραδοχὴ τῶν δι-
καιωμάτων, ποὺ ἀπορρέουν ἀπʼ τὸ
γεγονὸς ὅτι ἕνα φυσικὸ πρόσωπο
εἶναι μέλος μιᾶς συντεταγμένης
δημοκρατικῆς πολιτείας. Ἄρα ἔχει
ἀναφαίρετο δικαίωμα, βασικὸ κα-
θῆκον καὶ ὑποχρέωση νὰ ἐκφράζει
Τοῦ κ. Ἰωάννου Β. Κωστάκη,
Θεολόγου–τέως Λυκειάρχου
τὶς ἀπόψεις του καὶ νὰ ἀγωνίζεται
νομίμως στὰ πλαίσια τῶν δημοκρα-
τικῶν κανόνων, γιὰ τὴν προβολὴ
καὶ διάδοσή τους.
Εἶναι λυπηρὸ νὰ ἐξισώνεται τὸ
δικαίωμα γνώμης τῶν κληρικῶν,
ποὺ συνήθως ἀποβλέπουν στὴν
πρόοδο τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου,
καὶ «ἐκπροσωποῦν ἑκατομμύρια»,
ὅπως λέγει, μὲ «τὴ γνώμη μειοψη-
φιῶν…».
Εἶναι δὲ τρανὴ ἀπόδειξη ἄγνοιας
ἢ σκόπιμης παραπληροφόρησης ἡ
ἄποψη ὅτι: «κάποιοι προσπαθοῦν
νὰ μᾶς πείσουν ὅτι ἡ Ἐκκλησία
προσφέρει ἀπʼ τὰ δικά της καὶ ὄχι
ἀπὸ ὅσα τῆς ἔχει παραχωρήσει
αἰῶνες τώρα ἡ ἑκάστοτε ἀρχή…».
Ἀγνοεῖ, προφανῶς, ὁ συντάκτης
ὅτι ἡ περιουσία τῆς Ἐκκλησίας
εἶναι τὰ πιστὰ μέλη της. Ἡ ἴδια εἶναι
τόσο πλούσια ἢ φτωχὴ σὲ ὑλικὰ
ἀγαθά, ὅσο ἡ ἀγάπη, ἡ ἐμπιστοσύ-
νη καὶ ἡ δυνατότητα τῶν μελῶν
της τὸ ἐπιτρέπουν μὲ τὴν προ-
σφορὰ ἐκ τοῦ ὑστερήματος ἢ τοῦ
πλεονάσματός τους.
Ἡ Ἐκκλησία ὡς θεῖο καθίδρυμα
«οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου»,
γιʼ αὐτὸ εἶναι πέρα καὶ πάνω ἀπὸ
ὑλικὲς ἀνάγκες καὶ πραγματικότη-
τες. Ὅμως ὡς Θεανθρώπινη σύν-
αξη–κοινωνία, γιὰ τὴ θεραπεία καὶ
τῶν ὑλικῶν ἀναγκῶν τοῦ ἀνθρώπι-
νου στοιχείου της, τῶν μελῶν της,
καὶ ὄχι μόνο, ἔχει ἀνάγκη καὶ στη-
ρίζεται ἀποκλειστικὰ στὴν θυσια-
στικὴ αὐτοπροσφορὰ ἀγαθῶν καὶ
ὑπηρεσιῶν ἀλληλοβοήθειας. Τὰ
ὅποια ὑλικὰ στηρίγματα καὶ περι-
ουσιακὰ στοιχεῖα διαθέτει ὁ διοι-
κητικὸς ὀργανισμὸς τῆς Ἐκκλη-
σίας, δὲν ἀποτελοῦν προσωπικὴ
ἰδιοκτησία ἑνὸς ἢ περισσοτέρων
ἀτόμων. Εἶναι κοινὸ κτῆμα τοῦ σώ-
ματος τῶν πιστῶν, καὶ στὸ βαθμὸ
τοῦ δυνατοῦ εἶναι στὴ διάθεση
ὅσων στεροῦνται ἢ πάσχουν, ἀδια-
κρίτως, χρώματος, φυλῆς, ἐθνικό-
τητας, γλώσσας ἢ διαφορετικῶν
θρησκευτικῶν καὶ ἄλλων πεποιθή-
Α
σεων.
Ν ΣΤΗ μακραίωνη δραματικὴ
καὶ περιπετειώδη πορεία τῆς
Ἐκκλησίας ὑπῆρξαν κάποιοι ἡγεμό-
νες ἢ πολιτικοὶ ἡγέτες, οἱ ὁποῖοι στὰ
πλαίσια ἄσκησης τῆς ἐξουσίας, πα-
ρεχώρησαν περιουσιακὰ στοιχεῖα ἢ
ἐνίσχυσαν οἰκονομικὰ τὶς Ἐκκλη-
σιαστικὲς δραστηριότητες, αὐτὲς οἱ
προσφορὲς δὲν ἦταν προσωπικὰ
«δωράκια» ἢ «λαδώματα» ἢ «μίζες
καὶ προμήθειες», γιὰ προώθηση
ἔκνομων συναλλαγῶν. Δὲν πῆγαν
στὶς τσέπες τῶν Ἐκκλησιαστικῶν
ἀνδρῶν, ἀλλὰ ἔγιναν ἔνδυμα γιὰ τὸ
γυμνό, τροφὴ γιὰ τὸν πεινασμένο,
φάρμακο γιὰ τὸν ἀσθενῆ, ὑπόδημα
γιὰ τὸν ξυπόλυτο, στέγη γιὰ τὸν
ἄστεγο, ἀνακούφιση γιὰ τὸν πά-
σχοντα συνάνθρωπο. Καὶ ὅλα αὐτὰ
γιατί συχνὰ οἱ ἐκπρόσωποι τῆς πο-
λιτείας δὲν θέλουν ἢ δὲν μποροῦν
νὰ καλύψουν τὶς πάμπολλες ἀνάγ-
κες τῶν ἀναξιοπαθούντων πο-
λιτῶν. Μὲ τὴν ἰσχὺ δὲ τῶν νόμων
καὶ τὰ ἐκτελεστικά της ὄργανα, ἡ
ὅποια συντεταγμένη πολιτεία, ἀδυ-
νατεῖ νὰ ἐμπνεύσει τὴν ἀγάπη καὶ
τὴ συμπάθεια πρὸς τὸν πάσχοντα
καὶ νὰ κινητοποιήσει τοὺς πολίτες
της σὲ ἀναγκαστικὲς θυσίες καὶ
ἀγαθοεργίες. Ἐκτὸς τούτων ἡ ὅ-
ποια παροχὴ καὶ μέριμνα τῆς πολι-
τείας γιὰ τοὺς πάσχοντες γίνεται
μέσω ἀμειβόμενων–μισθοδοτού-
μενων ὑπαλλήλων της. Κάποτε δὲ
ἡ διαχείριση τῶν σχετικῶν κονδυ-
λίων εἶναι ὕποπτη καὶ ἀδιαφανής,
ὅπως προκύπτει ἀπʼ τὰ κατὰ και-
ροὺς ἀποκαλυπτόμενα σκάνδαλα
κακοδιαχείρισης τοῦ δημόσιου
πλούτου, ἀπʼ τὶς καταχρήσεις τῆς
ἐξουσίας καὶ τὴν ἄνομη–ἀνήθικη
ἰδιοποίηση πιστώσεων, ποὺ θεωρη-
τικὰ προορίζονται γιὰ ἀνακούφιση
τῶν πασχόντων συνανθρώπων μας.
Ἀντίθετα στὸ χῶρο τῆς Ἐκκλη-
σίας ἡ ἀξιοποίηση καὶ ἡ διανομὴ
τῶν ὅποιων ὑλικῶν ἀγαθῶν ἔχει
στὴ διάθεσή της, στηρίζεται πάνω
στὴν ἑκούσια καὶ ἄμισθη προσ-
φορὰ εὐσεβῶν ἀνθρώπων –κυρίως
γυναικῶν–, οἱ ὁποῖοι πιστεύουν ὅτι:
«κρύπτεται ἐν πένησι Χριστός. Καὶ
πτωχὸς μὲν ὁ ἐκτείνων τὴν χεῖρα,
Θεὸς δὲ ὁ διὰ πτωχοῦ λαμβάνων».
Ὅποιος προσφέρει ἐθελοντικὰ καὶ
ἐργάζεται ἀφιλοκερδῶς στὸ χῶρο
τῆς Ἐκκλησίας, στὸ πρόσωπο τοῦ
γυμνοῦ, τοῦ ἄρρωστου, τοῦ πεινα-
σμένου, τοῦ πάσχοντος συναν-
θρώπου, βλέπει τὸν Χριστὸ «ἐν
ἑτέρα μορφὴ» νὰ ζητιανεύει τὴν
ἀγάπη, ποὺ κανένας ἀνθρώπινος
νόμος δὲν μπορεῖ νὰ ἐπιβάλει.
Ἔχει τὴν βεβαία πίστη–κίνητρο ὅτι
«ὁ ἐλεῶν πτωχὸν δανείζει Θεόν».
Γιʼ αὐτὸ ὅταν ὑπηρετεῖ τὸν πάσχον-
τα ἔχει τὴν αἴσθηση ὅτι περιθάλπει
ἕνα πληγωμένο μέλος τοῦ σώμα-
τος τοῦ Χριστοῦ.
Ἂν οἱ κατὰ καιροὺς πολιτικοὶ
ἄρχοντες πρόσφεραν ἢ προσφέ-
ρουν κάποια οἰκονομικὴ ἢ ἄλλη
βοήθεια πρὸς τὴν Ἐκκλησία, τὴν
εἰσπράττουν πολλαπλάσια μέσω
τοῦ τεράστιου κοινωνικοῦ–ἀνθρω-
πιστικοῦ ἔργου, ποὺ ἐπιτελεῖ αὐτὴ
διαχρονικά, ἡ ὁποία ἀπευθύνεται
πρὸς ὅλους τοὺς πολίτες ἀδιακρί-
τως. Μόνο ἄγνοια ἢ ἑκούσια ἀπο-
σιώπηση ἢ παραπληροφόρηση μπο-
ρεῖ νὰ ἰσχυρισθεῖ ὅτι ἡ Ἐκκλησία
δὲν ἔχει «προσφορὰ ὑλική, χειρο-
πιαστὴ γιὰ τὸ λαὸ ποὺ πεινάει…»,
ὅπως σημειώνει ὁ ἀρθρογράφος.
Σίγουρα θὰ ἀναθεωρήσει τὶς ὅποι-
ες ἐπιφυλάξεις του ἢ ἀρνητικὲς
ἀπόψεις, ἂν θελήσει νὰ ἐνημερω-
θεῖ σωστὰ καὶ ὑπεύθυνα καὶ πληρο-
φορηθεῖ τὴν ἀλήθεια γιὰ τὴν τερά-
στια κοινωνικὴ προσφορὰ τῆς
Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μὲ τὰ ἑκα-
τοντάδες φιλανθρωπικὰ καταστή-
ματα καὶ τὰ περίπου 3000 φιλόπτω-
χα ταμεῖα, ποὺ διαθέτει στὴν ἐπι-
κράτεια. Ἀφήνω κατὰ μέρος τὸ μο-
ναδικὸ ἔργο ἀγάπης, ποὺ συντε-
λεῖται μὲ τὰ ἀνὰ τὸν κόσμο Ἱερα-
ποστολικὰ κλιμάκια, ποὺ δεκαετίες
τώρα συντηροῦνται καὶ λειτουρ-
γοῦν μὲ συνεχῆ οἰκονομικὴ καὶ κά-
θε ἄλλη ἐνίσχυση ἀπὸ τὴν Ἐκκλη-
σία τῆς Ἑλλάδος καὶ τὶς ἄλλες ἀνὰ
τὸν κόσμο Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες.
«Ἐπιλείψει με» ὁ χῶρος καὶ ὁ
χρόνος τῆς ἐφημερίδας διηγούμε-
νον τὰ ὅσα θαυμαστὰ ἐπιτελοῦνται
σήμερα στὴν Πατρίδα μας ἀλλὰ καὶ
στὸν κόσμο ὁλόκληρο μὲ πρωτο-
βουλία καὶ θυσίες τῶν Ὀρθοδόξων
Ο
Ἐκκλησιῶν ἀνὰ τὴν οἰκουμένη.
ΣΟΝ ἀφορᾶ τώρα γιὰ τὴν κα-
ραμέλα τῆς ἀμύθητης τάχα
Ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας, ἡ
ὁποία «κατὰ τὴν ἐκτίμηση τῶν πο-
λεμίων της, ἀρκεῖ γιὰ νὰ φᾶνε ἀλη-
θινὰ ὅσοι πεινᾶνε», ὅπως λέγει, ἄς
ὑποβληθεῖ στὸν κόπο νὰ μελετή-
σει: Πῶς ἀποκτήθηκε, πόσες φορὲς
ὡς τώρα ἡ λαίμαργη ἁρπακτικὴ πο-
λιτικὴ ἐξουσία, βιαίως, τὴν ἔχει λε-
ηλατήσει χωρὶς ἀνταλλάγματα, δῆ-
θεν γιὰ διανομὴ σὲ πτωχοὺς καὶ
ἀποκατάσταση ἀκτημόνων. Ἄς
φροντίσει νὰ μάθει ποὺ καὶ πῶς
διατέθηκε, μὲ ποῖα κριτήρια, ποῖοι
χόρτασαν ἀπʼ τὴ διαρπαγή της, καὶ
ποία εἶναι σήμερα ἡ τύχη τῶν διαρ-
παγέντων μὲ ἀναγκαστικοὺς νό-
μους καὶ διατάγματα. Παράλληλα
ἄς φροντίσει νὰ μάθει τί ἔχει σήμε-
ρα ἀπομείνει ὡς δυνατότητα ἐπω-
φελοῦς ἀξιοποίησης ἀπʼ τὴν περί-
φημη Ἐκκλησιαστικὴ περιουσία.
Ποῖα προσκόμματα καὶ γραφειο-
κρατικὰ ἐμπόδια, σὲ συνδυασμὸ μὲ
τὸν λαϊκισμό, παρεμβάλει ἡ πολι-
τεία, προσχηματικὰ καὶ ὑποκριτικά,
ἀρνούμενη τὴν χορήγηση τῶν
ἀναγκαίων ἀδειῶν ἀξιοποίησης,
ὅσων μποροῦν νὰ ἀποφέρουν κά-
ποιο οἰκονομικὸ ὄφελος, ποὺ τε-
λικῶς ἂν προκύψει θὰ ἐπιστραφεῖ
στὸ λαὸ, ποὺ ἔχει ἀνάγκες. Μὲ σύ-
στημα καὶ συνέπεια καλλιεργεῖται
σήμερα ἕνα ἀντιεκκλησιαστικὸ κλί-
μα προκειμένου νὰ ἀποδυναμώσει
πιθανὲς ἀντιδράσεις καὶ νὰ διευκο-
λύνει ἔτσι μιὰ νέα καὶ τελευταία
διαρπαγή, ὥστε νὰ ἀπογυμνωθεῖ ἡ
Ἐκκλησία ἀπὸ τὶς ἐλάχιστες οἰκο-
νομικὲς δυνατότητες ἄσκησης φι-
λανθρωπικῆς δράσης καὶ κοινω-
νικῆς προσφορᾶς. Τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ
πρόεδρος τῆς Ρωσίας Μεντβένεφ
ὑπογράφει ἀπόφαση –νόμο, μὲ τὸν
ὁποῖο ἐπιστρέφεται στὶς Ἐκκλησίες
καὶ θρησκευτικὲς ὀργανώσεις ἡ πε-
ριουσία ποὺ εἶχε διαρπαγεῖ ἀπʼ τὸ
ἀθεϊστικὸ καθεστώς, ἐμεῖς ἐδῶ
στὴν Ἑλλάδα ἐπιχειροῦμε νέα ἁρ-
παγὴ τῆς ὅποιας Ἐκκλησιαστικῆς
περιουσίας ἔχει ἀπομείνει. Ἂν αὐ-
τὸ δὲν εἶναι κομπλεξικὸ σύνδρομο,
τότε πῶς ἀλλιῶς μπορεῖ νὰ χαρα-
κτηρισθεῖ;
Κιʼ ἀκολουθεῖ στὸ δημοσίευμα
μιὰ ἄλλη πρόταση–μεγάλη ἰδέα
ποὺ φανερώνει πλήρη ἄγνοια τοῦ
τί εἶναι καὶ τί μπορεῖ νὰ προσφέρει
ἡ Ἐκκλησία διὰ τῶν λειτουργῶν
της, ἀλλὰ καὶ ἀποδεικνύει τὴν
ἀνευθυνότητα καὶ τὴν ἐπιπολαι-
ότητα, μὲ τὴν ὁποία ἀντιμετωπί-
ζονται βασικὰ καὶ καίρια θέματα
τῆς ἐθνικῆς καὶ κοινωνικῆς συ-
νοχῆς. Ἡ διατύπωσή της ἔχει ὡς
ἑξῆς: «Ἂν ἡ Ἐκκλησία πιὰ δὲν ἔχει
πλοῦτο–ὅπως εἶχε σίγουρα κάπο-
τε–… ἔχω μιὰ πρόταση γιὰ μιὰ θυ-
σία ποὺ μπορεῖ νὰ κάνει. Νὰ ἀπαλ-
λάξει τὸ ἀσθενὲς κράτος ἀπὸ τὸ
ΤΡΙΗΜΕΡΟΙ ΕΟΡΤΑΣΜΟΙ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ
ΛΑΥΡΑΣ ΣΑΒΒΑ ΤΟΥ ΗΓΙΑΣΜΕΝΟΥ
Ἡ Ἱερά Λαύρα τοῦ Ὁσίου Σάββα
τοῦ Ἡγιασμένου ἐπανηγύρισε καί
ἐφέτος συμφώνως πρός τήν τάξιν
τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων
μέ σεμνοπρεπῆ λαμπρότητα τήν
μνήμην τριῶν μεγάλων Ἁγίων ἐξαι-
ρέτως τιμωμένων ὑπʼ αὐτῆς διʼ
ἴδιον ἕκαστος λόγον.
Ἐπανηγύρισεν τήν μνήμην τοῦ
Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ
Δαμασκηνοῦ, χωρίς νά παραλείψῃ
τήν μνήμην τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρ-
τυρος Βαρβάρας, εἰς τό ἴδιον αὐ-
τοῦ παρεκκλήσιον, ἐν ᾧ τό ἀσκητή-
ριον καί ὁ τάφος αὐτοῦ. Τῆς ἑορ-
τῆς ταύτης προέστη ὁ κατά σειράν
Ἀρχιερεύς τοῦ Πατριαρχείου τοῦ
ἔτους τούτου, Σεβασμιώτατος Ἀρ-
χιεπίσκοπος Ἀβήλων κ. Δωρόθεος.
Ἐπανηγύρισεν ὡσαύτως διʼ ὁλο-
νυκτίου ἀγρυπνίας τήν μνήμην τοῦ
ἱδρυτοῦ αὐτῆς, Ὁσίου Σάββα τοῦ
Ἡγιασμένου, προεξάρχοντος τοῦ
Μακαριωτάτου Πατρός ἡμῶν καί
Πατριάρχου κ.κ. Θεοφίλου, συλλει-
τουργούντων Αὐτῷ τοῦ Ἀρχιερέως
τοῦ τριημέρου ἑορτασμοῦ Ἀρχιεπι-
σκόπου Ἀβήλων κ. Δωροθέου, τοῦ
Γέροντος Ἀρχιγραμματέως Ἀρχιε-
πισκόπου Κωνσταντίνης κ. Ἀρι-
στάρχου, εἰκοσάδος Ἱερέων, τεσ-
σάρων Ἱεροδιακόνων καί πολλῶν
μοναχῶν ἐξ ἄλλων Ὀρθοδόξων
Ἐκκλησιῶν καί ἀραβοφώνων Ὀρ-
θοδόξων τῆς Βηθλεέμ, Χωρίου τῶν
Ποιμένων καί Μπετζάλλας.
Οὐχ ἧττον, ἡ ἱερά λαύρα ἐπανη-
γύρισε τήν μνήμην τοῦ ἐν Ἁγίοις
Πατρός ἡμῶν Νικολάου, Ἐπισκό-
που Μύρων τῆς Λυκίας τοῦ θαυμα-
τουργοῦ εἰς τόν ἱερόν αὐτοῦ Ναόν,
τόν πρῶτον τῆς Ἱ. Μονῆς, κτισθέν-
τα ὑπό τοῦ Ἁγίου Σάββα καί «θεό-
Σελὶς 5η
βάρος τῶν μισθῶν καὶ τῶν συντά-
ξεων τῶν ἱερέων». Ἐδῶ ἀποκαλύ-
πτεται ὁλοκάθαρα ὁ κύριος στόχος
τοῦ δημοσιεύματος. Φτάνει στὸ
σημεῖο νὰ ζητᾶ καὶ Συνταγματικὴ
ἀναθεώρηση προκειμένου νὰ φύ-
γουν τὰ νομικὰ ἐμπόδια, ὥστε νὰ
διακοπεῖ ἡ μισθοδοσία τῶν ἱερέων,
γιὰ νὰ ἀποφύγει, τάχα, τὸν κίνδυνο
πτώχευσης ἡ χώρα, στὸν ὁποῖο τὴν
ὁδήγησε ἡ ἀφροσύνη τῶν διαχει-
ριστῶν τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας,
παρὰ τὶς κατὰ καιροὺς διαρπαγὲς
τῆς Ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας.
Τὶς κρίσεις γιὰ τὴ σοβαρότητα καὶ
τὴν ὑπευθυνότητα τῆς πρότασης
τὶς ἀφήνω στὴ διάθεση καὶ τὶς γνώ-
Ο
σεις τῶν ἀναγνωστῶν.
ΡΗΞΙΚΕΛΕΥΘΟΣ ἀρθρογρά-
φος ἐνοχλεῖται ἀκόμη καὶ ἀπʼ
τὸ «κόστος ἐξωραϊσμοῦ τῶν Να-
ῶν», ἀγνοώντας ὅτι οὐδέποτε ὁ
κρατικὸς προϋπολογισμὸς προέ-
βλεψε δαπάνες καὶ πιστώσεις, γιὰ
ἀνέγερση ἢ ἐπισκευὴ ἱερῶν ναῶν
τῆς ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, πλὴν
μερικῶν περιπτώσεων διασώσεως
πολιτιστικῶν μνημείων ἀπʼ τὸ
Ὑπουργεῖο πολιτισμοῦ. Ἐνῶ ἀντι-
θέτως σήμερα παρὰ τὴν οἰκονο-
μικὴ κρίση καὶ δυσπραγία ἡ Ἑλλη-
νικὴ πολιτεία ἔχει παραχωρήσει
οἰκόπεδο φιλέτο καὶ ἔχει ἐγγράψει
πίστωση ἑκατομμυρίων εὐρὼ
(80.000.000); γιὰ ἀνέγερση μου-
σουλμανικοῦ τεμένους στὴν καρ-
διὰ τῆς Ἑλλάδος, στὴν Ἀθήνα.
Εἶναι προφανὲς ὅτι ὁ ἀξιότιμος δη-
μοσιογράφος δὲν γνωρίζει ὅτι τὰ
ἔξοδα ἀνέγερσης, συντήρησης,
λειτουργίας καὶ ἐξωραϊσμοῦ (εὐ-
πρέπεια στὴν ἐκκλησιαστικὴ γλώσ-
σα) τῶν ἱερῶν Ναῶν τῆς Ὀρθοδο-
ξίας καλύπτονται ἀπʼ τὶς προσφο-
ρὲς τῶν πιστῶν μελῶν της. Ἄγνοια
αὐτῆς τῆς πραγματικότητας ἴσως
ὀφείλεται καὶ στὴ ἀπουσία τῆς Ἐκ-
κλησίας ἀπʼ τὴ ζωὴ ὅσων ἔχουν τὴν
ἐσφαλμένη ἀντίληψη ὅτι τὸ κράτος
ἐπιχορηγεῖ ἢ χρηματοδοτεῖ τὴ συν-
τήρηση καὶ λειτουργία τῶν ναῶν,
τὴ στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποία τοὺς ἔχει
ἐπιβληθεῖ καὶ σημαντικὴ φορολο-
γικὴ ἐπιβάρυνση, στὰ πάσης φύσε-
ως ἔσοδά τους. Ἴσως δὲ ὁ «ὀβο-
λὸς» τῶν ἐπικριτῶν νὰ μὴ ἔχει πέ-
σει ποτὲ στὸ παγκάρι τῶν ταπεινῶν
οἴκων λατρείας τοῦ Θεοῦ. Εἶναι δὲ
ἐπικίνδυνη ἀφέλεια νὰ ζητάει κα-
νεὶς ἐξηγήσεις καὶ νὰ προσπαθεῖ νὰ
ἐπιβάλει ὅρους λειτουργίας καὶ δι-
οίκησης σὲ θεσμοὺς ποὺ δὲν συμ-
βάλει προσωπικὰ στὴν ὕπαρξη καὶ
δραστηριοποίησή τους.
Ἕνας «γιγαντιαῖος θεσμός», ὅ-
πως ἀποκαλεῖ ὁ ἴδιος τὴν Ἐκκλησία,
ποὺ «ἔχει λόγο στὴ χώρα μας», στὶς
κρίσιμες στιγμὲς ποὺ περνάει ὁ τό-
πος, πρέπει νὰ ἀντιμετωπίζεται μὲ
δέος, σεβασμὸ τῆς ἱστορικῆς πα-
ρουσίας καὶ προσφορᾶς του καὶ ὄχι
μὲ βιαστικὲς, ἐπιπόλαιες κρίσεις καὶ
προτάσεις, ποὺ «κνήθουν τὴν ἀκο-
ὴν» τῶν λαϊκιστῶν καὶ ἐξάπτουν τὴ
φαντασία καὶ τὶς διαθέσεις τῶν ποι-
κιλώνυμων ἁρπακτικῶν.
Τὴν ὥρα ποὺ οἱ Πανέλληνες
ἀγωνιοῦν γιὰ τὸ «τί τέξεται ἡ ἐπι-
ούσα» καὶ χρειάζονται, πρωτίστως,
πνευματικὴ στήριξη καὶ ἐνίσχυση,
γιὰ νὰ σταθοῦν ὄρθιοι στὴ σαρω-
τικὴ λαίλαπα ποὺ τοὺς ἀπειλεῖ,
εἶναι ἀνεύθυνο καὶ ἐπικίνδυνο νὰ
ἀποδυναμώνεται ὁ συνεκτικὸς ρό-
λος τῆς ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας
στὴν Ἑλληνικὴ κοινωνία. Ἄς γίνει
κάποτε κατανοητὸ ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη
Ἐκκλησία, ὡς θεσμός, δὲν εἶναι μιὰ
ἀκόμη κοινωνικὴ ὑπηρεσία δια-
νομῆς ὑλικῶν ἀγαθῶν. Δὲν ἔχει
ἄλλωστε τὰ μέσα, τὴ δυνατότητα
καὶ τὶς προϋποθέσεις ὑλικοῦ χορ-
Η
τασμοῦ τοῦ πλήθους τῶν ἐνδεῶν.
ΕΚΚΛΗΣΙΑ εἶναι πνευματικὸ θε-
ανθρώπινο καθίδρυμα ποὺ ἱκα-
νοποιεῖ, κυρίως, τὴν πνευματικὴ
πείνα καὶ δίψα τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ
ἀντιλαμβάνεται ὅτι «οὐκ ἐπʼ ἄρτῳ
μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος». Ὅταν
δὲ οἱ συνθῆκες καὶ τὰ ὑλικὰ δεδο-
μένα τὸ ἐπιτρέπουν συμβάλλει στὴ
θεραπεία τῶν βιολογικῶν ἀναγκῶν
τῶν ἀνθρώπων.
κτιστον» κληθέντα, καθότι κατά τό
ἥμισυ καί τό πλέον αὐτοῦ εἶναι
ἐντός βράχου φυσικῶς λελαξευμέ-
νου. Εἰς τοῦτον φυλάσσονται καί
τά ὀστᾶ τῶν ὑπό τῶν Περσῶν ἀναι-
ρεθέντων Ἀββάδων τό 614 μ.Χ., ἐν
ᾧ ἡ μνήμη ἑορτάζεται τήν 20ήν
Μαρτίου ἑκάστου ἔτους.
Τῆς ἑορτῆς ταύτης ἐν ἀπολύτῳ
μοναστηριακῇ ἡσυχίᾳ τελεσθείσης,
προεξῆρξεν ὁ Ἀρχιερεύς τῆς σει -
ρᾶς τοῦ Πατριαρχείου, Ἀρχιεπίσκο-
πος Ἀβήλων κ. Δωρόθεος. Μετά
τήν θ. Λειτουργίαν ἐτελέσθη κατά
τό ἔθος μνημόσυνον ὑπέρ ἀναπαύ-
σεως τῶν ψυχῶν πάντων τῶν ἀπʼ
αἰῶνος κεκοιμημένων Ἁγιοσαβ-
βιτῶν πατέρων εἰς τόν προαύλιον
χῶρον μεταξύ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ
Ἁγίου Νικολάου καί τοῦ Καθολικοῦ
τῆς Ἱ. Μονῆς, ἔμπροσθεν τοῦ τά-
φου τοῦ Ἁγίου Σάββα τοῦ Ἡγια-
σμένου.
Σελὶς 6η 7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011

Στόχος των, ὡς λέγουν, νὰ ἐπισκέπτωνται οἱ μαθηταὶ κι ἕνα τζαμὶ καὶ ὄχι μόνον ἐκκλησίας

ΕΚΚΛΗΣΙΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΘΗΝΩΝ κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ

Μέ συνέντευξιν εἰς τό «ΣΚΑΪ» ζητεῖ ἀπό τήν Πολιτείαν τήν ἀποδέσμευσίν της

ΟΜΟΛΟΓΟΥΝ ΟΤΙ ΚΑΤΑΡΓΟΥΝ ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟΝ

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΝ
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν κ.
Ἱερώνυμος παρεχώρησε συνέντευξιν
εἰς τόν Ραδιοφωνικόν Σταθμόν
«Σκάϊ» κατά τήν Παραμονήν τῶν
Χριστουγέννων. Τήν συνέντευξιν
ἔδωσεν εἰς τόν δημοσιογράφον Ἄρην
Πορτοσάλτε. Εἰς αὐτήν τήν συνέν-
τευξιν ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ὡμίλησε
διά τά συσσίτια τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκο-
πῆς, διά τήν πρόθεσίν του νά ἱδρύ-
ση Ταμεῖον Κοινωνικῆς Προνοίας μέ
στόχον τήν ἀνακούφισιν τῶν ἐμπε-
Βρῆκε ὅμως τὴ δύναμη μέσα ἀπὸ
τὴν παράδοσή του, μέσα ἀπὸ τὶς
ἀρχές, τὶς ἀξίες, στὶς ὁποῖες στηρί-
ζεται ὁ Ἕλληνας νὰ ξεπεράσει τὶς
δυσκολίες.
Γιʼ αὐτὸ εὔχομαι νὰ ὁπλιστοῦμε
μὲ ὑπομονή, μὲ ἀγάπη ἀλλὰ κυρίως
μὲ πνεῦμα ἀλληλεγγύης καὶ συνερ-
γασίας. Καὶ αὐτοὶ ποὺ εἴμαστε λίγο
πιὸ χαμηλά, στερούμαστε, νὰ ἔχου-
με ὑπομονὴ περισσότερο. Καὶ αὐτοὶ
ποὺ εἶναι λίγο πιὸ ψηλὰ καὶ ἔχουν
περισσότερα, νὰ σκεφτοῦν καὶ
τοὺς ἄλλους. Καὶ εἶναι ἀλήθεια ὅτι,
αὐτὸ ποὺ ἔχει λεχθεῖ καὶ ἐπικρατεῖ
ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΔΙΟΤΙ ΕΙΝΑΙ
σήμερα ὁ διευθυντής, μπορεῖ νὰ
σᾶς πεῖ λίγο περισσότερα. Ἐγὼ θὰ
ἤθελα νὰ πῶ ὅτι ἡ γραμμὴ μας εἶναι
ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΟΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟΝ ΠΙΣΤΙΝ
Διατὶ ψεύδονται, ὅταν λέγουν ὅτι δὲν ἀλλοιώνουν τὸ μάθημα καὶ τὴν πίστιν καὶ ὅτι
ὅσο μπορεῖ περισσότερο νὰ βοηθή-
δὲν ὑφίσταται θέμα μὲ τὸ σύνταγμα
σει ἡ Ἐκκλησία τοὺς ἀνθρώπους,
ποὺ ὑποφέρουν.
Ἂν θέλετε συγκεκριμένα νὰ σᾶς
πῶ ἡ Ἀρχιεπισκοπὴ δίνει σήμερα Τὸ σημερινὸν μάθημα τῶν Θρη- τικό, ποὺ σημαίνει ὅτι εἶναι θέμα ὅτι σκοπὸς τῆς παιδείας εἶναι ἡ
10.000 πιάτα φαγητό, κάθε μέρα, σκευτικῶν ἀποτελεῖ παρελθόν. Τὸ ἀπόφασης τοῦ μαθητῆ καὶ τῆς καλλιέργεια τῆς ἐθνικῆς καὶ θρη-
Ἡ Ἁγία Δεξιὰ τοῦ Τιμίου Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ νέον μάθημα δὲν θὰ διδάσκη τὴν πί- οἰκογένειάς του, ὁ κ. Γιαγκάζογλου σκευτικῆς συνείδησης».
ἔχει ἕνα μεγάλο ἀριθμὸ ἱδρυμά-
Ἰωάννου (Ἱερά Μονή Ἁγίου Διονυσίου, Ἅγιον Ὄρος). στιν εἰς τὸν Θεὸν καὶ εἰς τὴν παρά- τονίζει ὅτι ἤδη κάποιοι μαθητὲς
των, τὰ ὁποῖα συντηρεῖ καὶ ἔχει κά-
Ψεύδονται
νει ἕνα πενταετὲς πρόγραμμα, δοσιν, ἀλλὰ θὰ δίδη ἔμφασιν εἰς τὴν ὀρθόδοξοι ἔχουν προσφύγει σὲ
2010-2015. Μέσα σὲ αὐτὸ τὸ διά- ἀνεξάρτητες ἀρχές, ὅπως ὁ Συνή-
ἱστορίαν τῶν θρησκειῶν. Τὸ σημε- γορος τοῦ Πολίτη, γιὰ νὰ ἀπαλλα-
στημα θὰ γίνουν πάρα πολλὰ ἔργα,
Ὁ κ. Γιαγκάζογλου, ὁ ὁποῖος λέ-
ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥΜΕΝΗ… ρινὸν μάθημα θεωρεῖται κατηχητικὸν γοῦν ἀπὸ τὰ Θρησκευτικὰ αἰτιολο- γεται ὅτι ἔχει στενωτάτην συνεργα-

ριστάτων συμπολιτῶν μας καί τήν
πρόθεσίν του νά ἀξιοποιήση τήν
Ἐκκλησιαστικήν περιουσίαν, ἡ ὁποί-
α δέν εἶναι μεγάλη ὡς ἰσχυρίζονται
διάφοροι πλευραί.
Ἡ συνέντευξις τοῦ Ἀρχιεπισκό-
που ἔχει ὡς ἀκολούθως:
«Ἄρης Πορτοσάλτε: Ἔχουμε
κοντά μας τὸν Μακαριώτατο Ἀρ-
χιεπίσκοπο Ἀθηνῶν κύριο Ἱερώνυ-
μο. Μακαριώτατε, εὐχαριστοῦμε
ποὺ εἶστε κοντά μας.
Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος: Εὔ -
χομαι σὲ ὅλους τούς ἀκροατὲς
Καλὰ Χριστούγεννα, καλὲς γιορτὲς
καὶ ἕναν χρόνο εὐλογημένο, ἀλλὰ
νὰ μᾶς ἔχει ὁπλισμένους ὅλους μὲ
ὑπομονὴ καὶ ἀγάπη, γιατί ὅλοι μαζὶ,
ὅπως πολὺ ὡραῖα λέτε, πρέπει νὰ
προσπαθήσουμε γιὰ νὰ ξεπεράσου-
με, νὰ ὑπερβοῦμε τὶς δυσκολίες,
ποὺ ἔχουμε.
— Μακαριώτατε, ἔχουμε πρά-
γματι μιὰ δύσκολη χρονιὰ καὶ ἐδῶ
ἐκδηλώνεται ὁ ἐθελοντισμός, ἡ
διάθεση γιὰ βοήθεια καὶ ἀλληλοϋ-
ποστήριξη. Ἐδῶ σέ αὐτὴ τὴν αἴθου-
σα συναντῶνται ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖ-
οι πρόσφεραν καὶ ἄνθρωποι, οἱ
ὁποῖοι ἔλαβαν αὐτὴ τὴν προσφορά.
— Κοιτάξτε αὐτὴ τὴν στιγμὴ
εἶναι μονόδρομος. Καὶ πρέπει ὅλοι
νὰ τὸ καταλάβουμε αὐτὸ ὅτι χρει-
αζόμαστε τὴν συνεργασία, κάθε
μορφῆς συνεργασία περισσότερο
ἀπὸ κάθε ἄλλη ἐποχή. Ὁ τόπος μας
ἔχει γνωρίσει πολλὲς φορὲς δυσ-
κολίες καὶ πολλὲς φορὲς ἀδιέξοδα.
καὶ στὸ ἐξωτερικὸ στὶς συζητήσεις,
ἡ Ἑλλάδα μπορεῖ νὰ εἶναι μιὰ φτω-
χὴ χώρα, ἀλλὰ ἔχει πάρα πολλοὺς
πλούσιους. Ἑπομένως εἶναι ἡ ὥρα
τώρα οἱ πολὺ πλούσιοι νὰ δείξουν
αὐτὸ ποὺ ταιριάζει σὲ ἕναν Ἕλλη-
να.
— Μακαριώτατε, ἡ Ἐκκλησία τῆς
Ἑλλάδος ἔχει ἕνα πολὺ μεγάλο
ἔργο καὶ κρατάει τὸν κοινωνικὸ
ἱστὸ γιὰ νὰ μὴ διαρραγεῖ. Θὰ πρέπει
λοιπὸν σὲ αὐτὸ τὸ ἔργο μᾶλλον νὰ
ἐπενδύσουμε περισσότερο στὸν
καιρὸ ποὺ ἔρχεται.
— Δὲν θὰ μποροῦσε ἡ Ἐκκλησία
νὰ κάνει διαφορετικὰ, γιατί αὐτὴ
εἶναι ἡ ἀποστολή της. Τὸ κύριο βέ-
βαια ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι τὸ
Ἱεραποστολικὸ, δηλαδὴ ἡ πνευμα-
τικὴ καλλιέργεια τοῦ ἀνθρώπου, νὰ
βοηθήσει κάθε ἄνθρωπο νὰ δεῖ τὸν
προορισμό του, νὰ τὸν καλλιεργή-
σει. Ἀλλὰ ἂν μείνει μόνο σὲ αὐτὸ
τὸν χῶρο, δηλαδὴ κλειστεῖ στοὺς
τοίχους τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι ἡ
ἀποστολὴ ὁλόκληρη. Πρέπει νὰ γί-
νει μιὰ λειτουργία, μετὰ τὴν λει-
τουργία. Πρέπει νὰ ἀνοίξουν οἱ
πόρτες καὶ νὰ ἀγκαλιάσουμε ὅλο
τὸν κόσμο. Εἴτε εἶναι πολὺ κοντά
μας, εἴτε εἶναι ἀδιάφοροι, εἴτε εἶναι
καὶ ἐπιθετικοὶ πολλὲς φορές. Καὶ
αὐτὸ τὸ κάνει μὲ πολὺ προσοχὴ καὶ
μέσα στὰ μέτρα τῶν δυνατοτήτων
ἡ Ἀρχιεπισκοπή. Ἤδη ἔχει δημι-
ουργήσει ἕνα φορέα, ποὺ τὸν ὀνο-
μάζει “ΑΠΟΣΤΟΛΗ” μὲ ἕνα τερά-
στιο πρόγραμμα – εἶναι κοντά μας
ποὺ θὰ ἀνακουφίσουν τοὺς ἀνθρώ-
πους καὶ κυρίως αὐτοὺς, ποὺ ἔχουν
προβλήματα.
Εἶναι ὅμως μιὰ εὐκαιρία νὰ κάνω
καὶ πάλι μιὰ ἔκκληση. Ὅλοι μιλᾶνε
σήμερα γιὰ τὴν περιουσία τῆς
Ἐκκλησίας…
Αὐτός ὁ μύθος ποὺ λέγεται καὶ
ἐννοοῦν ἀγροτικὴ γῆ ἐδῶ καὶ ἐκεῖ
δὲν ἀξίζει. Εἶναι “ἄνθρακας”, ὅπως
εἶπα. Ἔχει ὅμως ἀπέραντη περιου-
σία μέ μεγάλη ἀξία μέσα στὸ Λεκα-
νοπέδιο τῆς Ἀττικῆς καὶ σὲ ἄλλα μέ-
ρη, ἡ ὁποία εἶναι δεσμευμένη δυσ-
τυχῶς.
Ἔχω κάνει ἔκκληση πρὸς τὴν
Πολιτεία, καὶ στὴν Ἱεραρχία τὸ ἔχω
ἀνακοινώσει, ὅτι εἴμαστε ἕτοιμοι,
ἂν ἀποδεσμευτεῖ αὐτὴ ἡ περιουσία
νὰ τὴν ἀξιοποιήσουμε σὲ συνεργα-
σία μὲ τὴν Πολιτεία ἢ μὲ φορεῖς, μὲ
διαφάνεια, καὶ ὅλα τά ἔσοδα ἀπὸ
αὐτὴ τὴν περιουσία τὴν ἀποδε-
σμευμένη καὶ τὴν ἀξιοποιημένη νὰ
μὴ πᾶνε οὔτε σὲ μαῦρες τρύπες,
οὔτε σὲ μετοχὲς τῆς Ἐκκλησίας
ἀλλὰ –καὶ εἶναι μιὰ εὐκαιρία νὰ
ἀκουστεῖ πάλι–, ἡ Ἀρχιεπισκοπὴ
Ἀθηνῶν θέλει νὰ κάνει ἕνα ταμεῖο
κοινωνικῆς πρόνοιας καὶ ὅλα τά
χρήματα αὐτὰ νὰ συγκεντρωθοῦν
στὸ Ταμεῖο αὐτὸ, γιὰ νὰ μπορέσουν
οἱ ἄνθρωποι νὰ δοῦν καλύτερες
ἡμέρες, ἰδίως αὐτοὶ ποὺ ἔχουν τὰ
προβλήματα.
— Εὐχαριστοῦμε πολὺ Μακαριώ-
τατε, καλή σας χρονιά.
— Ἐπίσης».
Τ
Τοῦ κ. Ἰωάννου Β. Κογκούλη, Καθηγητοῦ Α.Π.Θ.
ΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 26 Δεκεμβρίου
2010, στὴ σελίδα Α24 τῆς
ἔγκριτης ἐφημερίδας «ΤΟ
ΒΗΜΑ», μεταξὺ τῶν ἀπόψεων γιὰ
τὸ σχετικὸ μὲ τὴν οἰκονομικὴ κρίση
κείμενο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς
Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος «Πρὸς τὸ
λαό», φιλοξενήθηκε ἡ ἄποψη τῆς
Ἀναπληρώτριας Καθηγήτριας Ἱστο-
ρίας καὶ Ἱστορικῆς Ἐκπαίδευσης
στὸ Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο
Θεσσαλονίκης κας Μαρίας Ρεπού-
ση, μὲ τὸν τίτλο «ἀποσιωπήσεις τῆς
διακήρυξης».
Σχετικὰ μὲ τὸ θέμα αὐτό, στὸ
ὄνομα ἑνὸς δημοκρατικοῦ διαλό-
γου, ὡς Πανεπιστημιακὸς δάσκα-
λος, ἔχω νὰ κάμω τὶς παρακάτω πα-
ρατηρήσεις.
α) Ἡ κα Μ. Ρεπούση στὸ ἐν λόγῳ
κείμενο θεωρεῖ τὴν παρέμβαση τῆς
Ἐκκλησίας πολιτικὴ καὶ τὴ χαρα-
κτηρίζει ὡς ἐκτροπὴ ἀπὸ τὴν ἀπο-
στολή της, στὴν ὁποία ἁρμόζει μό-
νο ἡ σιωπή! Ἕνας θεσμὸς δηλαδὴ
δύο χιλιάδων ἐτῶν θὰ πρέπει νὰ
εἶναι ἀμίλητος καὶ ἀμέτοχος μπρο-
στὰ στὸ πνευματικὸ καὶ κοινωνικὸ
γίγνεσθαι τῆς Πατρίδας μας, τὴ
στιγμὴ ποὺ οἱ πολίτες αὐτῆς τῆς
Χώρας στὴν πλειοψηφία τους εἶναι
καὶ μέλη τῆς Ἐκκλησίας καὶ περι-
μένουν ἀπʼ αὐτὴν λόγο εὐθύνης
καὶ παραμυθίας. Καὶ μάλιστα δεδο-
μένου ὅτι, ὡς γνωστόν, ἡ Ἐκκλησία
ἔσωσε τόσο τὸ Γένος μας ὅσο καὶ
προπαγάνδα στὰ σχολεῖα» καὶ νὰ
διερωτᾶται, γιατί ἡ Πολιτεία ἐπι-
τρέπει στὴν Ἐκκλησία «νὰ παρεμ-
βαίνει στὴν Ἐκπαίδευση». Ποιὸς
ὅμως στὶς μέρες μας ἀπαγορεύει
τὴν ἔκθεση ἀπόψεων γιὰ ὁποιοδή-
ποτε θέμα καὶ πολὺ περισσότερο
γιὰ τὴν Ἐκπαίδευση τῶν παιδιῶν
μας;
Πότε ἐπίσης ἡ Ἐκκλησία, κατʼ
ἐξοχὴν θεσμὸς Πολιτισμοῦ καὶ Παι-
δείας, ἀνέβαλε, ἐμπόδισε ἢ ἐπέβα-
λε μία ἐκπαιδευτικὴ μεταρρύθμιση,
τὴ στιγμὴ ποὺ τὴν εὐθύνη αὐτὴ τὴν
ἔχει ἡ Πολιτεία; Γιατί, ἀλήθεια, θέ-
λουμε τὴν Ἐκκλησία νὰ μὴ ἔχει
φωνὴ στὴν ἐπιχειρούμενη ἀπίσχαν-
ση τοῦ Γένους, τὸν εὐτελισμὸ τοῦ
ἀνθρώπου, τὴ γενικευμένη ἐμπο-
ρευματοποίηση προσώπων καὶ
πραγμάτων, τὴν ὑποδούλωση τῶν
λαῶν; Καὶ αὐτὸ τὴ στιγμὴ πού,
ὅπως προαναφέρθηκε, οἱ καλά,
ἀντικειμενικὰ καὶ ἀπροκατάληπτα
ἐνημερωμένοι ἱστορικοὶ ὁμολο-
γοῦν ὅτι ἡ Ἐκκλησία σὲ δύσκολες
περιόδους τῆς ἱστορίας μὲ θυσίες,
μαρτύριο καὶ αἷμα, κράτησε τὸ Γέ-
νος μας ὄρθιο, τὴ γλώσσα μας ζων-
τανὴ καὶ τὴν ἀξιοπρέπειά μας ἀκέ-
ραιη;
γ) Ἀποκορύφωμα τῆς ἀπαξιω-
τικῆς πρὸς τὴν Ἐκκλησία στάσης
τῆς κ. Μ. Ρεπούση εἶναι ἡ κατα-
κλείδα τοῦ κειμένου της, ὅπου διε-
ρωτᾶται: (ἡ Ἐκκλησία) «δὲν μᾶς
ἀπὸ τὸ Παιδαγωγικὸν Ἰνστιτοῦτον γώντας ὅτι πρόκειται γιὰ ζήτημα σίαν μετὰ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, εἶναι
καὶ δι᾽ αὐτὸ σπεύδει νὰ τὸ καταργή- θρησκευτικῆς ἐλευθερίας.
ἀποκαλυπτικὸς εἰς τὴν συνέντευξίν
Ὁ κ. Γιαγκάζογλου ἐξηγώντας τὸ του. Μᾶς λέγει ὅτι δὲν εἶναι
ὁποῖον θὰ διδάσκη τὰς βασικὰς νέο μοντέλο τοῦ μαθήματος, τὸ ἀνεκτὸν τὸ ὁμολογιακὸν – κατηχη-
ση καὶ νὰ καθιερώση ἕνα ἄλλο, τὸ
ἀρχὰς τοῦ Ἰσλάμ, τοῦ Παπισμοῦ, ὁποῖο θὰ παραδοθεῖ τὸ ἑπόμενο τικὸν μάθημα εἰς μίαν Χώραν, εἰς
τοῦ Βουδδισμοῦ καὶ τῆς Ὀρθοδο- διάστημα στὴν ὑπουργὸ Παιδείας τὴν ὁποίαν ἡ συντριπτικὴ πλειοψη-
ξίας. Οὐσιαστικῶς τὸ νέον μάθημα κυρία Ἄννα Διαμαντοπούλου, ἐπι- φία εἶναι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Τὸ
δὲν θὰ καλλιεργῆ τὴν θρησκευτικὴν σημαίνει ὅτι πρέπει νὰ διευρυνθεῖ δικαίωμα αὐτὸ τῶν Ὀρθοδόξων θυ-
συνείδησιν, ὡς τὸ Σύνταγμα ὁρίζει, καὶ νὰ μὴ ἀφορᾶ μόνο στὴν ὀρθό- σιάζεται εἰς τὰς ἀπαιτήσεις τῆς πο-
οὔτε θὰ κάνη ἀναφορὰ εἰς τὴν Πί- δοξη θρησκεία.
“Ὅλες οἱ γνωστὲς θρησκεῖες, Ἑλλάδος. Μᾶς λέγει ἐπίσης ὅτι δὲν
λυφυλετικῆς καὶ πολυπολιτισμικῆς
ἐπαφὴν τὸν μαθητὴν μὲ τὸν μωαμε- ὅπως ἐπὶ παραδείγματι ὁ βουδδι- ἁλώνεται ἡ πίστις ἀπὸ τὸ νέον μά-
στιν. Τὸ νέον μάθημα θὰ φέρη εἰς
σμός, ὁ προτεσταντισμός, ἡ Ρωμαι- θημα. Ψεύδεται ὁ κ. Γιαγκάζογλου,
θανισμὸν μὲ ἐπισκέψεις εἰς Τζαμιά. οκαθολικὴ Ἐκκλησία καὶ τὸ Ἰσλάμ,
Ἀπὸ τὸ νέον μάθημα θὰ ἀπαλλάσ- πρέπει νὰ διδάσκονται στὰ σχο- διότι γίνεται κάτι χειρότερον: Δὲν
σωνται καὶ οἱ Ὀρθόδοξοι, ἀφοῦ τὸ λεῖα”, ἐπισημαίνει ὁ εἰδικὸς σύμ- γίνεται ἀναφορὰ εἰς τὴν Πίστιν, εἰς
ζητήσουν. Ταῦτα ὑποστηρίζει ὁ συ- βουλος καὶ συνεχίζει: “Θὰ ἦταν τὸν Τριαδικὸν Θεόν, εἰς τοὺς Πατέ-
νεργάτης τοῦ Ἀρχιεπισκόπου – θε- σωστὸ οἱ μαθητὲς νὰ μποροῦν νὰ ρας τῆς Ἐκκλησίας καὶ εἰς τὸ μετα-
ολόγος κ. Γιαγκάζογλου, ὁ ὁποῖος ἐπισκέπτονται στὸ πλαίσιο τοῦ μα- φυσικόν. Ὅπως δὲν «προωθεῖται»
ἔχει πρωταγωνιστικὸν ρόλον εἰς τὸ θήματος τῶν Θρησκευτικῶν καὶ καὶ οὐδεμία Πίστις ἢ Θεός. Τὸ νέον
Παιδαγωγικὸν Ἰνστιτοῦτον. Αἱ ἀπό- ἕνα τζαμὶ καὶ ὄχι μόνο τὶς ἐκκλη- μάθημα τοῦ κ. Γιαγκάζογλου καὶ
ψεις του εἶναι ταυτόσημοι μὲ ὅλας σίες”.
Ἐπίσης, ὁ κ. Γιαγκάζογλου ἀνα- ωθεῖ τὴν ἀθεΐαν καὶ τὴν ἀποχρι-
τοῦ Παιδαγωγικοῦ Ἰνστιτούτου προ-
τροπολιτῶν εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ τοῦ φέρει: “Αὐτὴ τὴ στιγμὴ τὸ μάθημα στιανοποίησιν τῶν νέων γενεῶν τῆς
τὰς θέσεις τῶν οἰκουμενιστῶν Μη-
Ἑλλάδος. Ὅσον
ἀφώνου Ἀρχιε-
διὰ τὸ Σύντα-
πισκόπου Ἀ- ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ο «ΚΑΙΡΟΣ»
Πρὸ ἑβδομάδων εἴχομεν ἐπικρίνει τὴν θεολογικὴν ὁμάδα τοῦ «Και- ἑρμηνεύει ὡς
γμα; Αὐτὸ τὸ
θηνῶν κ. Ἱερω-
μεν νὰ μὴ ὁμι- ροῦ», διότι μὲ τὰς εἰσηγήσεις καὶ τὴν στάσιν της βοηθεῖ τὴν πολιτεί- θέλει. Τὸ Σύν-
νύμου (ἐλπίζο-
λήση μετὰ τὴν αν εἰς τὴν κατάργησιν τοῦ σημερινοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν. ταγμα ὡς πρὸς
κατάρ γ ησιν Πέντε θεολόγοι τῆς ὁμάδος μᾶς ἀπήντησαν ὅτι ψευδόμεθα, διότι ὁ τὴν καλλιέργει-
«Καιρός» εἶναι ὑπὲρ τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν. Θεολόγοι, αν τῆς Ἐθνικῆς
τοῦ μαθήμα- ὅμως, οἱ ὁποῖοι ἐμφανίζονται νὰ ταυτίζωνται μὲ τὰς πρωτοβουλίας τοῦ
τος). Ὁ κ. Γιαγ- «Καιροῦ» ἢ ἐμφανίζωνται ὡς μέλη του (ἀνεξαρτήτως τοῦ γεγονότος καὶ Θρησκευ-
κάζογλου εἰς ὅτι ἠμπορεῖ νὰ μὴ εἶναι) μέσα ἀπὸ τὸ διαδίκτυον τάσσονται ἐναντίον τικῆς Συνειδή-
δηλώσεις του τοῦ σημερινοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν καὶ ὑπὲρ τοῦ μαθήμα- σεως παραμέ-
εἰς τὴν ἐφη- τος, τὸ ὁποῖον διαμορφώνει τὸ Παιδαγωγικὸν Ἰνστιτοῦτον τοῦ ὑπουρ- νει ἀναλλοί-
μερίδα «Θέ- γείου Παιδείας καὶ ὁ κ. Γιαγκάζογλου. Μήπως ὁ «Καιρὸς» ἐπιθυμεῖ μὲ ωτον ἀπὸ τὸ

Ὑποστηρίζει ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Αἰτωλίας εἰς συνέντευξίν του

τοὺς βαλκανικοὺς γενικότερα ἀπάντησε ἐπίσης, γιατί δὲν συμμε- μα» τῆς 24ης μίαν ἀνακοίνωσιν νὰ μᾶς διευκρινίση τὸν χαρακτῆρα τοῦ μαθήματος 1975. Τοῦτο ση-

ΜΕΘΟΔΕΥΟΥΝ ΣΤΑΔΙΑΚΩΣ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ

λαοὺς ἀπὸ τὸν ἐκμουσουλμανισμό,
ὅπως παλαιότερα ἀπὸ τὸν ἐκλατινι-
σμό, καὶ ποὺ σήμερα οἱ πάντες συμ-
τέχει κι ἐκείνη, ὅπως ὅλοι, στὴν
βελτίωση τῶν δημοσίων οἰκονο-
μικῶν τῆς Χώρας. Ποῦ εἶναι, ἀλή-
Δεκεμβρίου τῶν Θρησκευτικῶν, ποὺ θέλει νὰ διδάσκεται εἰς τὰ σχολεῖα; Ἐπίσης, μαίνει ὅτι δὲν
σχε- μήπως, ἐπιθυμεῖ νὰ ἀπαντήση, ἂν ὁ κ. Γιαγκάζογλου, συνεργάτης τοῦ ἀνεθεωρήθη ἡ
Ἀρχιεπισκόπου καὶ ἐκπρόσωπος τῶν προοδευτικῶν θεολόγων εἰς τὸ συγκεκριμένη
εἶπεν
Παιδαγωγικὸν Ἰνστιτοῦτον εἶναι μέλος τοῦ «Καιροῦ»; Μετὰ χαρᾶς θὰ

ΑΠΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΙΗΣΙΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ

φωνοῦν πὼς ἡ κρίση, ἡ ὁποία μα-
στίζει τὴν κοινωνία μας, εἶναι πρώ-
τιστα ἠθικὴ καὶ μετὰ οἰκονομική.
θεια τὸ κρασὶ καὶ τὸ λάδι της;». Δὲν
τικῶς:
«Μὲ τὸ σκε- ἀναμένωμεν τὰς ἀπαντήσεις του, ὑπὸ τὴν προϋπόθεσιν ὅτι αὗται θὰ διάταξις κατὰ
μπορεῖ ὅμως νὰ μὴ γνωρίζει ἡ κ. Μ. πτικὸ ὅτι τὸ προέρχωνται ἀπὸ τὴν διοίκησιν του καὶ ὄχι ὑπὸ ἁπλῶν μελῶν του.
Ρεπούση ὡς ἱστορικὸς ὅτι τὰ πιὸ μάθημα στὴ
τὰς δύο ἀναθε-

Ἡ Ἐκκλησία ἀσφαλῶς καὶ δὲν
πρέπει νὰ πολιτικολογεῖ. Ὀφείλει
πολλὰ Νοσοκομεῖα καὶ ἄλλα ἱδρύ- σημερινή του
ωρήσεις τοῦ
ματα στὴν Ἀθήνα εἶναι κτισμένα σὲ ἔχει ὁμολογιακὸ χαρακτήρα καὶ πε-
μορφὴ ἀποτελεῖ κατήχηση, τὸ Παι- ριορίζεται μόνο στὴν ὀρθόδοξη Ὁ Συνταγματικὸς νομοθέτης, ὅταν
Συντάγματος.

Πολιτεία καί ἐπαγγελματικαί ὁμάδες δέν ἐπιθυμοῦν τόν Χριστόν εἰς τήν ζωήν
μας. Ἡ «Κάρτα τοῦ Πολίτου» θά καταργήση τό αὐτεξούσιον τοῦ ἀνθρώπου
Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Αἰτωλίας
καί Ἀκαρνανίας κ. Κοσμᾶς εἰς συ-
νέντευξίν του εἰς τήν «Πολιτεία
Αἰτωλῶν καί Ἀκαρνάνων» καταγ-
γέλλει τήν μεθοδευμένην ἀποχρι-
στιανοποίησιν τῆς ζωῆς μας ἐκ μέ-
ρους τῆς Πολιτείας καί ἐπαγγελμα-
τικῶν ὁμάδων. Τόσον ἡ Πολιτεία
ὅσον καί ἐπαγγελματικαί ὁμάδες κα-
ταβάλλουν πᾶσαν προσπάθειαν διά
τήν ἀποβολήν τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν
ζωήν μας. Ὁ Μητροπολίτης εἰς τήν
ἰδίαν συνέντευξιν ὁμιλεῖ καί διά τήν
«Κάρταν τοῦ Πολίτου». «Ἡ “Κάρ-
τα τοῦ Πολίτου” θά καταργήση πι-
στεύω τό αὐτεξούσιον τοῦ ἀνθρώ-
που», ἐπισημαίνει. Τό πλῆρες κείμε-
νον τῆς συνεντεύξεως ἔχει ὡς ἀκο-
«—Σεβασμιώτατε πὼς σχολιάζε-
λούθως:
τε τὴν σημερινὴ κρίση – ὅποια χα-
ρακτηριστικὰ κι ἂν φέρει– ποὺ
πλήττει τοὺς Ἕλληνες. Ποιοὶ λόγοι
θεωρεῖτε πώς ὁδήγησαν σὲ αὐτή;
— Οἱ Ἕλληνες σήμερα ζοῦν σὲ
καιρὸ εἰρήνης. Ζοῦν συγκριτικὰ μὲ
παλιότερα σὲ μιὰ ἐποχὴ, ὅπου ἔ-
χουν σχετικὴ εὐμάρεια, ἀνέσεις καὶ
τὴ δυνατότητα ἐπικοινωνίας ἢ προ-
όδου. Ἔχουν ὅμως δημιουργήσει
μόνοι τους μὲ προσωπικές τους ἐπι-
λογές, ὑποχωρήσεις, ἀταξίες ἢ ἀνυ-
πακοὲς τὰ προβλήματα ποὺ ὑπάρ-
χουν καὶ τὴν ὅλη αὐτὴ ταραγμένη
πει αὐτὴ τὴ στιγμὴ νʼ ἀπελπιστοῦμε,
ἀλλὰ νὰ φέρουμε μέσα μας τὸ Φῶς.
Νὰ γνωρίσουμε τὸ Θεό, νʼ ἀκού-
σουμε καὶ νὰ ζήσουμε τὸ Εὐαγγέ-
λιο, τὸ ὁποῖο μπορεῖ ἀναμφίβολα νὰ
μᾶς βοηθήσει σέ ὁποιαδήποτε ση-
μερινὴ δυσκολία. Καὶ τὰ οἰκονομικὰ
καὶ τὶς κοινωνικές μας σχέσεις,
ἀλλὰ καὶ τὴν ἀναταραχὴ ἢ ἀγωνία
τοῦ αὔριο ποὺ βιώνουμε.
Τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καλλιεργεῖ
ἀρετές. Χωρὶς Αὐτὸν δὲν μπο-
ροῦμε νὰ προχωρήσουμε.
—Μὲ ποιὸ τρόπο ἡ Ἐκκλησία θὰ
μποροῦσε παρόλα αὐτὰ νὰ στηρίξει
ἔμπρακτα ὅσους ἔχουν σοβαρὴ
ἀνάγκη, ποὺ ἀγγίζει ἐνδεχομένως
ἀκόμη καὶ τὴν βιωσιμότητά τους;
— Μόνο ἡ Ἐκκλησία μπορεῖ νὰ
βοηθήσει σʼ αὐτὴ τὴν περίπτωση.
Πρῶτα ἀπʼ ὅλα στὸν οἰκονομικὸ το-
μέα. Ἂν κάνει ὅμως μιὰ περιοδεία
κανεὶς στὴν Ἑλλάδα, θὰ διαπιστώ-
σει πὼς τὰ μεγαλύτερα κοινωνικὰ
ἱδρύματα στηρίζονται ἀπὸ αὐτή. Σὲ
κάθε δύσκολη στιγμὴ τοῦ λαοῦ μας
(κατοχή, περίοδοι ἀνέχειας κ.λ.π.)
ἦταν παροῦσα προσφέροντας στὸ
μεγαλύτερο δυνατὸ βαθμό. Βοη-
θοῦσε καὶ συνεχίζει νὰ βοηθᾶ. Σή-
μερα, ἐδῶ, στὸ νομό μας ἡ Μητρό-
πολη ὅσο μπορεῖ εἶναι ἀρωγὸς καὶ
συμπαραστάτης ὅσων ἀντιμετωπί-
ζουν πολὺ σοβαρὰ οἰκονομικὰ προ-
βλήματα. Τὸν περασμένο χρόνο,
δόθηκαν ἀπὸ τὴν Μητρόπολή μας
ποῦμε στὸ λαὸ μας τί θὰ κάνει.
Πάντως θὰ πρέπει νὰ τονίσουμε
πὼς οἱ ἀντιδράσεις μας στὸ συγκε-
κριμένο θέμα εἶναι πολὺ μεγάλες,
διότι δὲν βλέπουμε διαφάνεια ἀπὸ
τοὺς κυβερνητικοὺς παράγοντες σʼ
αὐτὸ τὸ θέμα καὶ φοβούμαστε μή-
πως πέσουμε σὲ μιὰ σκλαβιὰ τοῦ
κάθε πολίτου καὶ σὲ μιὰ ἀφαίρεση
τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου, ὁ
ὁποῖος καταλήγει νὰ ταυτίζεται μὲ
ἕνα νούμερο. Ἡ Κάρτα τοῦ Πολίτη
θὰ καταργήσει πιστεύω τὸ αὐτε-
ξούσιο τοῦ ἀνθρώπου.
— Τὸ τελευταῖο ἐπίσης χρονικὸ
διάστημα εἴμαστε μάρτυρες
σχεδὸν ὅλοι, σὲ μιὰ ἔκρηξη τῆς
βίας. Παρακολουθοῦμε σκηνὲς,
ποὺ ποτὲ ἄλλοτε δὲν εἶχαν κατα-
γραφεῖ μὲ τέτοιο μένος καὶ σὲ τέ-
τοια ἔκταση. Γιατί πιστεύετε πώς
συμβαίνει αὐτό;
— Ἐὰν δὲν ἔχουμε μέσα μας τὸ
Χριστὸ ὁ ὁποῖος μᾶς τίμησε, μᾶς
ἔκανε μέλη τῆς Ἐκκλησίας Του,
μᾶς λέει νὰ ἀγαπᾶμε ἀκόμη καὶ τὸν
ἐχθρό μας καὶ φυσικὰ νὰ συγχω-
ροῦμε, δὲν μποροῦμε νὰ δοῦμε τὸν
συνάνθρωπό μας ὅπως πρέπει.
Στὴν ἀντίθετη περίπτωση “γίνεται ὁ
ἄνθρωπος γιὰ τὸν ἄνθρωπο λύκος”.
Ὅταν βλάπτεται τὸ συμφέρον μας,
τρέχουμε νʼ ἀφανίσουμε αὐτὸν ποὺ
θεωροῦμε ὑπαίτιο. Ἐὰν εἴχαμε μιὰ
ἐσωτερικὴ καλλιέργεια δὲν θὰ
ἁπλώναμε ἐπάνω του ὅποιος κι ἂν
ὅμως νὰ πολιτεύεται καὶ νὰ ἑρμη-
νεύει τὰ γεγονότα ἐκεῖνα, ποὺ
ἀφοροῦν στὴ ζωὴ τοῦ πολίτη καὶ πι-
στοῦ τῆς ἐποχῆς μας. Καὶ τοῦτο
διότι ἀγκαλιάζει τὸν ἄνθρωπο ὡς
σύνολο, ὡς πρόσωπο καὶ εἰκόνα
τοῦ Θεοῦ. Ἑπομένως ἡ Ἐκκλησία
μὲ τὸ ἔργο της ὑπερασπίζεται τὴν
ἀνθρώπινη ζωὴ ἀπέναντι σὲ κάθε
σύστημα ὀργανωμένης ἀνευθυνό-
τητας καὶ συλλογικῆς ἀπληστίας
τῶν, χωρὶς ἠθικοὺς φραγμούς, πι-
στευόντων γιὰ τὸν ἑαυτό τους
στὴν ἐγκόσμια ἀθανασία διεθνῶν
καὶ ντόπιων ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΩΝ.
Στὴ βάση αὐτὴ μὲ τὸν ἐμπνευ-
σμένο καὶ ἀγαπητικό της λόγο πρὸς
τὸν ἑλληνικὸ λαὸ ἡ Ἐκκλησία ἐκθέ-
τει τὴν πραγματικότητα, ποὺ βιώ-
νουμε ὅλοι, κάνει πρὸς ἔπαινόν της
τὴν αὐτοκριτική της καὶ προτείνει
λύσεις γιὰ τὴν ὑπέρβαση τοῦ κοινω-
νικοῦ φόβου καὶ τῆς ψυχολογικῆς
καταπίεσης, ποὺ μᾶς ἐπιβάλλει καὶ
συντηρεῖ τὸ οἰκονομικὸ ἄγος.
β) Ἄδικα ἐπίσης, κατὰ τὴ γνώμη
μας, ἡ κα Μ. Ρεπούση θεωρεῖ ὅτι ἡ
Ἐκκλησία «εἶναι μία ἀντιδραστικὴ
δύναμη, ποὺ συντάσσεται σὲ
πολλὲς περιπτώσεις μὲ τὴν ὀπισθο-
δρόμηση». Καὶ τοῦτο διότι, ἀντιτι-
θέμενη ἡ Ἐκκλησία σʼ ἕνα σχολεῖο
μὲ τὴ μορφὴ Σύγχρονου Ψηφιακοῦ
Φροντιστηρίου παροχῆς χρησιμο-
θηρικῶν γνώσεων, ἐνδιαφέρεται
γιὰ τὴν, κατὰ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο,
«ὑγιαίνουσαν» διδασκαλία, τὴν
ἀνόθευτη Παιδεία τῶν νεοελλή-
νων, τὴ μόρφωσή τους —καὶ ὄχι
ἁπλῶς τὴν ἐκπαίδευσή τους— τὴν
κτήματα τῆς Ἐκκλησίας. Ὅτι ἐπί-
σης ὑπάρχουν συμβάσεις μεταξὺ
Πολιτείας καὶ Ἐκκλησίας, σύμφωνα
μὲ τὶς ὁποῖες ἡ πρώτη ὀφείλει νὰ
πληρώνει τοὺς μισθοὺς τῶν ἱερέων
λόγω ἀκριβῶς τῶν ὡς ἄνω παρα-
χωρήσεων τῆς δεύτερης.
Τὰ περὶ «μεγάλου ἰδιοκτήτη» καὶ
«φοροασυλίας» τῆς Ἐκκλησίας
εἶναι καρπὸς ἀνεύθυνης προπα-
γάνδας. Εἶναι ἕνας μύθος, ποὺ κά-
θε τόσο ἀναπαράγεται γιὰ λόγους
ἐντυπωσιασμοῦ καὶ σκοπιμότητας.
Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ Ἐκκλησία καὶ
τοὺς φόρους της πληρώνει, καὶ ἡ
ὅποια περιουσία της ποὺ δικαιοῦται
νὰ ἔχει χάριν τοῦ λαοῦ, ἐν πολλοῖς
λεηλατήθηκε, καταπατήθηκε ἢ πα-
ραμένει δεσμευμένη ἢ καὶ ἀναξιο-
ποίητη συχνά, λόγω μικρῆς ἀξίας.
Ὀφείλει ἐπίσης ἡ κ. Μ. Ρεπούση νὰ
γνωρίζει ὅτι στὶς μέρες μας, καὶ τὸ
ξέρει καλὰ αὐτὸ ἡ Πολιτεία, ἡ
Ἐκκλησία τόσο στὴν Ἀθήνα, ὅσο
καὶ στὴν περιφέρεια συντηρεῖ κα-
θημερινὰ χιλιάδες ἀνθρώπων, ἀνε-
ξάρτητα ἀπὸ θρησκεία καὶ πολιτικὰ
πιστεύω, μὲ φαγητὸ καὶ ἄλλες εἰσ-
φορές.
Αὐτὰ ἀσφαλῶς καὶ πολλὰ ἄλλα,
κυρίως δὲ ἡ συμβολὴ στὴν κοινω-
νικὴ συνοχὴ καὶ τὴν ψυχικὴ ἠρεμία
τοῦ λαοῦ μας, εἶναι «τὸ κρασὶ καὶ
τὸ λάδι» τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὸ τὸ
λάδι καὶ τὸ κρασὶ τὰ ἀντλεῖ ἀπὸ τὴ
ζωὴ τοῦ σαρκωθέντος, σταυρω-
θέντος καὶ ἀναστάντος Χριστοῦ,
ἀπὸ τὸν προφητικὸ λόγο τοῦ Εὐαγ-
γελίου καὶ τὴν ἁγιοπνευματικὴ
ἐμπειρία τῶν Πατέρων της.
δαγωγικὸ Ἰνστιτοῦτο προτείνει νὰ θρησκεία ἐν εἴδει κατηχητικοῦ. Μέ- ἐνομοθέτη τὸ 1975, δὲν εἶχεν ὑπ᾽
διδάσκονται οἱ μαθητὲς βασικὲς χρι τώρα τὸ μάθημα εἶναι μονοφω- ὄψιν του τὴν σημερινὴν πολυφυλε-
ἀρχές τοῦ Ἰσλάμ, τοῦ βουδισμοῦ νικὸ καὶ αὐτὸ πρέπει νὰ σταματή- τικὴν καὶ πολυπολιτισμικὴν Ἑλλά-
καὶ τοῦ καθολικισμοῦ, γιὰ νὰ μὴ σει”.
νιώθουν «ἄβολα» (!), ὅταν ἔρχονται
Ὅπως ἐξηγεῖ ὁ σύμβουλος τοῦ εἶχεν ὑπ᾽ ὄψιν του ὅτι ἡ πορεία τοῦ
δα. Ὁ Συνταγματικὸς νομοθέτης
σὲ ἐπαφὴ μὲ ἀλλόθρησκους.
Παιδαγωγικοῦ Ἰνστιτούτου, οἱ μα- Ἑλληνισμοῦ εἶναι συνυφασμένη μὲ
Μετὰ τὴν Ἱστορία τὸ ὑπουργεῖο θητὲς ἔρχονται ὁλοένα καὶ συχνό-
Παιδείας “πιάνει” καὶ τὰ Θρησκευτι- τερα σὲ ἐπαφὴ μὲ ξένους συμμα- τὴν Πίστιν τῶν Ὀρθοδόξων και δι᾽
κά, σχεδιάζοντας τὴ συνολικὴ θητές τους καὶ πρέπει νὰ εἶναι ἐνή- αὐτὸ προενόησε νὰ ὑπάρξη ἡ διά-
ἀλλαγὴ τοῦ μαθήματος προκειμέ- μεροι γιὰ τὴ θρησκεία τους, προ- ταξις περὶ τῆς καλλιεργείας τῆς
νου νὰ ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ τὸν κατηχη- κειμένου νὰ μὴ τοὺς ξενίζουν οἱ ἐθνικῆς καὶ θρησκευτικῆς συνειδή-
τικὸ καὶ δογματικό του ρόλο, ποὺ διαφορετικὲς καταστάσεις.
ἀφορᾶ μόνο στὴν ὀρθόδοξη πίστη,
σεως. Ὅταν δὲ ἀπετολμήθη νὰ κα-
Στὸν νέο τύπο τοῦ μαθήματος τῆς διατάξεως, ὁ πρώην πρόεδρος
μὲ σκοπὸ νὰ γίνει περισσότερο
τατεθῆ πρότασις ἀναθεωρήσεως
τῶν Θρησκευτικῶν ὁ κ. Γιαγκάζο-
ἱστορικὸς καὶ πολιτιστικὸς γιὰ ὅλες
τὶς θρησκεῖες. γλου προτείνει νὰ σταματήσει ἡ κα- τῆς Βουλῆς καὶ πρώην ὑπουργὸς
τήχηση καὶ νὰ διευρυνθεῖ τὸ μάθη- τοῦ ΠΑΣΟΚ κ. Ἀπόστολος Κακλα-
Ὕστερα ἀπὸ τὰ σχέδια τοῦ μα, στὸ πλαίσιο τῆς διδασκαλίας μάνης ἔδωσε, πραγματικῶς, τὴν κοι-
ὑπουργείου Παιδείας γιὰ μετα- στοὺς μαθητὲς ὅλων τῶν μεγάλων νοβουλευτικὴν “μάχην τῆς ζωῆς”
τροπὴ τοῦ μαθήματος τῆς Ἱστορίας θρησκειῶν, καθὼς οἱ αὐριανοὶ πο- του, διὰ νὰ μὴ ἀλλάξη ἡ διάταξις
σὲ προαιρετικό, ποὺ ἀποκάλυψε τὸ λίτες, ὅπως ἐπισημαίνει ὁ ἴδιος,
“ΘΕΜΑ”, ἔρχεται νέα πρόταση ἀπὸ πρέπει νὰ ἔχουν τέτοιου εἴδους καὶ τὸ ἐπέτυχε. Σήμερον ὁ κ. Γιαγ-
τὴν ἁρμόδια ὁμάδα ἐργασίας τοῦ γνώσεις. Ὁ εἰδικὸς σύμβουλος κάζογλου, μέλος τοῦ Παιδαγωγικοῦ
Παιδαγωγικοῦ Ἰνστιτούτου, βάσει ὑποστηρίζει ὅτι δὲν ἁλώνεται ἡ πί- Ἰνστιτούτου τοῦ ὑπουργείου Παι-
τῆς ὁποίας τὰ Θρησκευτικὰ κάνουν στη ἀπὸ τὴ διεύρυνση τοῦ μαθήμα- δείας καὶ συνεργάτης τοῦ Ἀρχιεπι-
κατήχηση καὶ πρέπει νὰ διευρυν- τος τῶν Θρησκευτικῶν πέραν τῶν σκόπου μᾶς λέγει ὅτι δὲν ὑπάρχει
θοῦν, ὥστε νὰ μετατραποῦν σὲ στοιχείων τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐπιση- πρόβλημα μὲ τὸ Σύνταγμα. Προ-
ἱστορία καὶ γνώση ὅλων τῶν γνω- μαίνοντας ὅτι μέσα ἀπὸ τὸ νέο μά- βαίνει δὲ εἰς τὴν δήλωσιν αὐτήν, διὰ
στῶν θρησκειῶν. θημα, ποὺ θὰ εἶναι σαφῶς πιὸ διευ- νὰ δικαιολογήση τὸ ἔγκλημά του εἰς
Μιλώντας στὸ “ΘΕΜΑ” ὁ σύμ- ρυμένο οἱ μαθητές, ἀκόμα καὶ βάρος τοῦ σημερινοῦ μαθήματος
βουλος τοῦ Παιδαγωγικοῦ Ἰνστι- αὐτοὶ τοῦ Δημοτικοῦ, θὰ ἔχουν τὴν τῶν Θρησκευτικῶν, τὸ ὁποῖον προ-
τούτου κ. Σταῦρος Γιαγκάζογλου εὐκαιρία νὰ ἔρθουν σὲ ἐπαφὴ μὲ φανῶς τοῦ προκαλεῖ «ἀηδία», διό-
ἐπεσήμανε ὅτι ἀκόμα καὶ οἱ ὀρθό- στοιχεῖα ἀπὸ τὶς παραδόσεις καὶ τι εἶναι ὁμολογιακὸν καὶ κατηχητι-
δοξοι μαθητὲς θὰ μποροῦν νὰ ἄλλων λαῶν μέσω τῆς θρησκείας.
ἀπαλλάσσονται ἀπὸ τὰ Θρησκευτι-
Σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὸ Σύνταγμα, ὁ κ.
κόν. Ἂς εἶναι καλά, ὅμως, ἡ ἀφωνία
κά, καθὼς ἡ θρησκεία ἀποτελεῖ Γιαγκάζογλου ὑπογραμμίζει ὅτι δὲν τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, ὁ ὁποῖος κατά
εὐαίσθητο προσωπικὸ δεδομένο. ὑπάρχει κάποιο πρόβλημα, καθὼς καιροὺς πρέπει νὰ αἰσθάνεται ὡς
Ἀναφερόμενος ἐμμέσως στὴ μετα- δὲν ἐπιβάλλεται ἡ διδασκαλία τῆς ὑπουργὸς τῆς πολιτείας.
τροπὴ τοῦ μαθήματος σὲ προαιρε- ὀρθόδοξης πίστης, ἀλλὰ τονίζεται
Γ. ΖΕΡΒΟΣ

Ἐπισημαίνει ὁ Σεβ. Ξάνθης εἰς μήνυμά του διά τό νέον ἔτος

κατάσταση. Αὐτὸ τὸ λέω, γιατί δό- σὲ ἀδυνάτους 323.000 εὐρώ. Ἡ ἦταν. Ὁ Χριστὸς μᾶς λέει νʼ ἀγα- προσφερόμενη, μέσα στὸ πλαίσιο Ὅποιος μελετᾶ τὸ Εὐαγγέλιο

ΜΟΝΟΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟΝ ΚΑΙ

θηκαν μὲ ὅλη τους τὴ δύναμη σὲ Ἐκκλησία ποτὲ δὲν εἶπε “ὄχι” σὲ κα- πᾶμε. Ὁ Ἅγιός μας Κοσμᾶς ὁ Αἰτω- τοῦ παιδαγωγοῦντος σχολείου, μὲ γνωρίζει ὅτι ὁ Χριστός, ὅταν ἔλεγε
μιὰ προσπάθεια νʼ αὐξήσουν τὸ νένα ἀναγνωρίζοντας ὡς ἀδελφὸ λὸς ἔλεγε πὼς “Προτιμῶ νὰ χαθῶ ἄριστα κείμενα καὶ καλοὺς δασκά- τὶς παραβολές, εἶχε ὑπόψιν του τὴν
κατὰ κεφαλὴν εἰσόδημα, νὰ ἱκανο- τὸν κάθε ἄνθρωπο. Ὅσο μποροῦμε ἐγὼ γιὰ νὰ σωθεῖτε ἐσεῖς”. Τὰ ἐπει- λους ὑψηλοῦ ἐπιπέδου. Ἡ Ἐκκλη- κοινωνικο–οἰκονομικὴ πραγματικό-

ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΝ ΘΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΩΜΕΝ ΤΗΝ ΚΡΙΣΙΝ

ποιήσουν τὶς ὑλικές τους ἀνάγκες
καὶ νὰ ζήσουν μιὰ πολυτελῆ ζωή,
ἀπολαύσουν ἀγαθὰ ἢ ὑλικοὺς θη-
σαυροὺς καὶ ἀκόμη νʼ ἀποκτήσουν
περισσότερες γνώσεις ἀνθρώπινες.
Ὅμως ἄφησαν τὸν ἐσωτερικὸ
ἄνθρωπο τελείως γυμνὸ ἀπὸ φῶς,
ἀπὸ διδαχὴ, κατεύθυνση καὶ κυρίως
ἀπὸ πνεῦμα Θεοῦ. Τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ
ὅμως ἀπὸ μόνα τους δὲν μποροῦν
νὰ ὁδηγήσουν στὴν πρα-γματικὴ
πρόοδο τῶν ἀνθρώπων. Καὶ ἐπιπλέ-
ον μὲ τὴν καλλιέργεια τοῦ ἐγωι-
σμοῦ, τῆς ἰδιοτέλειας ἢ τῆς φιλαυ-
τίας ἀνέβηκαν σὲ ἕνα ὕψος μὴ θέ-
λοντας νὰ γνωρίσουν δυσκολίες.
Ὅταν ὅμως προέκυψαν οἱ δυσ-
κολίες βρεθήκαμε ἀνέτοιμοι ἀπέ-
ναντί τους καὶ παραπαίουμε. Καὶ
μιλᾶμε γιὰ πτώχευση, γιὰ οἰκονομι-
κὴ δυσπραγία, τὰ ὁποῖα πιστεύω
πὼς ἐμεῖς δημιουργήσαμε. Ἐὰν
ὑπῆρχε μιὰ προσοχή, διάκριση καὶ
σύνεση στὴν κατανάλωση τῶν ἀγα-
θῶν, σήμερα θὰ ἤμασταν σὲ καλύ-
τερη κατεύθυνση. Μέσα ἀπὸ μιὰ
πιὸ λιτὴ ζωὴ, ποὺ θὰ μπορούσαμε
νὰ ζοῦμε – ὄχι στερημένη– θὰ ἀντι-
μετωπίζαμε εὐκολότερα τὶς συνέ-
πειες. Γιʼ αὐτὸ νομίζω πὼς δὲ πρέ-
40ήμερον
Μνημόσυνον
Τήν 8ην Ἰανουαρίου, ἡμέραν
Σάββατον, θά τελεσθῆ, μετά τήν
θείαν Λειτουργίαν τό 40ήμερον
μνημόσυνον τοῦ μακαριστοῦ Παύ-
λου Μπιλάλη, παιδιάτρου, φίλου
τοῦ «Ο.Τ.» καί ἐκ τῶν παλαιοτέ-
ρων ἀναγνωστῶν του. Τό μνημό-
συνον θά τελεσθῆ εἰς τόν Ἱ. Ν.
Ἁγίων Ἀναργύρων Ἠλιουπόλεως.
βοηθᾶμε καὶ θὰ συνεχίσουμε νὰ τὸ
κάνουμε.
— Πρόσφατα σὲ ἡμερίδα, ποὺ
πραγματοποιήθηκε στὸ Μεσολόγγι,
κορυφαῖος ἀκαδημαϊκὸς ἐκπρόσω-
πος ζήτησε τὴν συνδρομὴ τῆς
Ἐκκλησίας, προκειμένου νʼ ἀντιμε-
τωπισθεῖ τὸ τραγικὸ φαινόμενο τῆς
αὐτοχειρίας, τὸ ὁποῖο τὸν τελευ-
ταῖο καιρὸ ἔχει λάβει μεγάλες καὶ
ὀδυνηρὲς διαστάσεις. Μὲ ποιὸ τρό-
πο μπορεῖ νὰ γίνει αὐτό;
— Δυστυχῶς ἔχουμε μιὰ ἔξαρση
τὸν τελευταῖο καιρὸ καὶ σʼ αὐτὸ τὸ
θλιβερὸ φαινόμενο. Ἂν μελετήσει
κανεὶς τὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας,
θὰ διαπιστώσει πὼς ποτὲ κανεὶς
ποὺ ἦταν κοντὰ στὸ Χριστὸ δὲν
ἀντιμετώπισε ζήτημα ἀποθαρρύν-
σεως ἢ αὐτοχειρίας. Εἶχε τὴ δύνα-
μη νʼ ἀντιμετωπίζει τὶς δυσκολίες
καὶ νὰ τὶς ξεπερνᾶ. Ἐν προκειμένω,
ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ τρέξει κοντὰ
στὸν συνάνθρωπο καὶ νὰ συμπαρα-
σταθεῖ, ὅμως καὶ ὁ ἴδιος θὰ πρέπει
παράλληλα νὰ ἔρθει σʼ αὐτὴ καὶ νὰ
ζήσει τὴ ζωή της. Ἀμέσως θὰ εἰρη-
νεύσει, θὰ γαληνεύσει καὶ θʼ ἀπαν-
τήσει στὰ ἐρωτήματα ἢ τὴν ἀπό-
γνωσή του. Θὰ πάρει κουράγιο καὶ
δύναμη. Μὲ ἄλλα λόγια ἂν συνδε-
θεῖ ὁ πιστὸς μὲ τὴν Ἐκκλησία σί-
γουρα θὰ βοηθηθεῖ.
— Ἡ Κάρτα τοῦ Πολίτη τελικὰ
“προσέκρουσε” στὶς ὑπηρεσίες τοῦ
ἴδιου τοῦ κράτους, ποὺ τὴν ἐμπνεύ-
στηκε καὶ τελικὰ ἀνεστάλη ἡ ἐφαρ-
μογή της. Πῶς τὸ σχολιάζετε αὐτό;
— Περιμένουμε τὴν ἀπόφαση
τῆς Κυβέρνησης, ἀλλὰ καὶ τὰ ἀπο-
τελέσματα τῆς ἔρευνας, ποὺ κάνει
ἡ Ἱερὰ Σύνοδος, γιὰ νὰ μιλήσουμε
ξεκάθαρα καὶ νὰ μποροῦμε νὰ
σόδια αὐτὰ νομίζω πὼς εἶναι τὸ
ἀποτέλεσμα τῆς ἀποστασίας μας.
Ἄς τὸ προσέξουμε.
— Πιστεύετε πώς σήμερα γίνεται
κατὰ πολλοὺς τρόπους μιὰ προσ-
πάθεια ἀποχριστιανοποίησης;
— Ναί. Πιστεύω πὼς γίνεται.
Βλέπουμε μιὰ ἀντίδραση σέ ὅ,τι
πνευματικὸ καὶ ἐκκλησιαστικό.
Βλέπουμε μιὰ προσπάθεια νὰ ἀλλο-
τριωθεῖ ἡ Ὀρθόδοξος Ἀλήθεια. Πε-
ριμένουμε –ὅπως λένε– τὴν ὑποτί-
μηση τοῦ μαθήματος τῶν Θρη-
σκευτικῶν μὲ τὴν ἀνακαίνιση –
ὅπως ἐπίσης λένε– τοῦ Λυκείου. Τὸ
μάθημα μπαίνει ὡς προαιρετικό.
Δὲν εἶναι αὐτὸ ἀποχριστιανοποί-
ηση, ὅταν ἀπὸ τοὺς νέους μας ἀ-
φαιροῦμε τὴ γνώση τοῦ θελήματος
τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ γνώση τοῦ Χρι-
στοῦ μας; Βλέπουμε ἐκπαιδευτι-
κοὺς νὰ κατεβάζουν τὶς εἰκόνες
κάτω ἀπὸ τὶς αἴθουσες κατὰ παρά-
βαση παλαιότερης ἀπόφασης τοῦ
ἀειμνήστου Ὑπουργοῦ Ἀ. Τρίτση,
ποὺ ἀκόμη δὲν ἔχει ἀνακληθεῖ. Για-
τί ἀπομακρύνεται ὁ Χριστός; Ποιὸν
θέλουν νὰ βάλλουν στὴ θέση του;
Ποιὸς ἄλλος ἔχει πεῖ πώς “Ἐγὼ
εἶμαι τὸ Φῶς τοῦ κόσμου”; Ποιὸς
ἄλλος τόλμησε νὰ τὸ πεῖ; Βλέπου-
με παράλληλα καὶ ἄλλες τάσεις. Νὰ
μὴ γίνεται γιὰ παράδειγμα ἡ προσ-
ευχὴ στὰ σχολεῖα, ἢ νὰ μὴ ἐκκλη-
σιάζονται τὰ παιδιά. Μάλιστα τὶς τε-
λευταῖες ἡμέρες σὲ τελετὴ ὁρκω-
μοσίας νέου δημάρχου ἔγινε “ἐπα-
νάσταση” γιὰ τὴν ἐκεῖ παρουσία
τοῦ Μητροπολίτη. Αὐτὲς οἱ ἐκδη-
λώσεις μπορεῖ νὰ εἶναι σποραδικὲς
ἀλλὰ δείχνουν πὼς δὲν θέλουν κά-
ποιοι τὸ Χριστό. Αὐτὸ συμβαίνει,
γιατί αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι δὲν ἔχουν
καταλάβει Ποιὸς εἶναι».
σία πονάει καὶ παλεύει γιὰ τὸν ἐνά-
ρετο βίο καὶ τὸ ἀκηλίδωτο ἦθος,
τὴν πνευματικὴ θωράκιση καὶ τὴ
φωτισμένη πορεία στὸ γεμάτο πει-
ρασμούς, δυσκολίες καὶ ἀντιξοότη-
τες κόσμο μας.
Ἂν αὐτὸ εἶναι ὀπισθοδρόμηση
τότε ἔχουμε χάσει δυστυχῶς τὸ
νόημα τῶν λέξεων, λησμονοῦντες
ὅτι ὀπισθοδρομικὸς εἶναι ὅποιος
στὸ ὄνομα τοῦ προοδευτισμοῦ παί-
ζει μὲ τὸ μέλλον τῶν παιδιῶν μας,
τὰ παγιδεύει στὶς κομματικὲς περι-
χαρακώσεις καὶ τὰ φανατίζει μὲ
στεῖρες ἰδεοληψίες. Ὀπισθοδρο-
μικὸς εἶναι ἐκεῖνος, ποὺ αὐθαίρετα
ἀγωνίζεται γιὰ τὴν «Ἀποκαθήλω-
ση» τῆς Ἑλληνορθόδοξα προσανα-
τολισμένης Παιδείας, χωρὶς νὰ
ἐνδιαφέρεται γιὰ τὸν ἐσωτερικὸ
κόσμο τοῦ κάθε νέου καὶ ἐνθαρρύ-
νει μία «Παιδεία» ἀνερμάτιστη καὶ
ξεκομμένη ἐν πολλοῖς ἀπὸ τὶς πολι-
τισμικές μας ἀξίες καὶ τὴ δοκιμα-
σμένη παράδοσή μας.
Σὲ κάθε ὅμως περίπτωση εἶναι
τραγικὸ καὶ ἀντιδημοκρατικό, τὴ
στιγμὴ ποὺ καὶ ὁ τελευταῖος πολί-
της ἔχει λόγο γιὰ τὴν ποιότητα τῆς
Παιδείας στὸν τόπο μας, ἡ κα Μ.
Ρεπούση νὰ μιλᾶ γιὰ «ὀρθόδοξη
50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΑΧΗΣ
ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΙΣΤΕΩΣ
ΕΓΓΡΑΦΗΤΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΑΙ
Ὁ «Ὀρθόδοξος Τύπος» μάχεται,
διαφωτίζει, ἐνημερώνει μὲ ὁδηγὸν
τὴν Ὀρθόδοξον Πίστιν τῆς Ἐκκλησίας μας.
τητα τῆς ἐποχῆς του. Στὴν Κυριακὴ
δὲ προσευχή, τὸ «Πάτερ ἡμῶν»,
μεταξὺ τῶν ἄλλων κάνει λόγο καὶ
γιὰ τὸν «ἄρτον τὸν ἐπιούσιον».
Αὐτὸ δείχνει τὴ σοβαρότητα μὲ τὴν
ὁποία ἡ Ἐκκλησία ἀντιμετωπίζει
ὅ,τι ἀφορᾶ τὴν πνευματικὴ καὶ τὴν
ὑλικὴ διάσταση τῆς ζωῆς τῶν
ἀνθρώπων, χωρὶς μανιχαϊκὲς ἀντι-
λήψεις καὶ κοντόθωρες προσεγγί-
σεις. Γιʼ αὐτὸ ἄλλωστε ἔχει τὸ δι-
καίωμα ἀλλὰ καὶ τὴν ὑποχρέωση νὰ
μιλᾶ, ὑπερασπιζόμενη μὲ τὸν ἀξια-
κό της λόγο τὴν ἀξιοπρέπεια καὶ
τὴν ἐλευθερία τῶν ἀνθρώπων.
Ὁ καθένας βεβαίως μπορεῖ νὰ
ἀσκήσει κριτικὴ στὴν Ἐκκλησία.
Ἐκεῖνο ποὺ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ
γίνει, ἐφόσον ἔχουμε Δημοκρατία,
εἶναι ἡ φίμωση τῆς Ἐκκλησίας. Για-
τί ἀκριβῶς εἶναι θεσμὸς ζωντανός,
λαϊκὸς καὶ ἱστορικός. Εἶναι θεσμός,
ποὺ ὑπηρετεῖ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴν
κοινωνία.
Μὲ τιμὴ
Ἰωάννης Β. Κογκούλης
Καθηγητὴς Προκομήτορας
τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς
τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου
Θεσσαλονίκης
Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ξάνθης
κ. Παντελεήμων εἰς μήνυμά του
διά τό νέον ἔτος ἀναφέρεται εἰς
τήν κατάρρευσιν τῆς οἰκονομίας,
εἰς τήν οἰκονομικήν κατοχήν τῆς
χώρας μας, εἰς τήν ἐκμετάλλευσιν
τῶν ἀδυνάτων, εἰς τήν ἐπικράτη-
σιν τῆς ἀνηθικότητος, τῆς ἀστορ-
γίας, τοῦ ψεύδους καί τῆς ἀπάτης.
Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ξάνθης
τονίζει ὅτι ἡ μόνη ἐλπίς, διά νά ξε-
περάσωμεν τά προβλήματα καί
τήν κρίσιν εἶναι ἡ ἐπιστροφή εἰς
τόν Χριστόν καί τήν Ἐκκλησίαν.
Τό πλῆρες κείμενον τοῦ μηνύ-
ματος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου
Ξάνθης ἔχει ὡς ἀκολούθως:
«Πρός τὸν Ἱερὸ Κλῆρο καὶ τὸν
εὐσεβῆ Λαό τῆς καθʼ ἡμᾶς Ἱερᾶς
Μητροπόλεως
Ἀδελφοί μου Ἀγαπητοί,
Μὲ τὴν χάρη τοῦ Ἐνανθρωπή-
σαντος Κυρίου καὶ Θεοῦ ὑπο-
δεχὸμαστε τὸν καινούργιο χρόνο
μὲ αἰσιοδοξία καὶ τὴν ἐλπίδα στὸν
Θεὸ καὶ μόνο, ὅτι δὲν θὰ μᾶς ἐγκα-
ταλείψει καὶ ὅτι παρὰ τὴν κρίση ποὺ
βιώνουμε, κρίση πρώτιστα πνευμα-
τική, θὰ ἐπιβιώσουμε.Ὁ λαὸς μας
ἔζησε δίσεκτα χρόνια καὶ δίσε-
κτους αἰῶνες καὶ ἐπιβίωσε, γιατί
εἶχε πνευματικὰ ἀντισώματα. Δι-
ψώντας γιὰ τὴν ζωὴ ἀνταλλάσσου-
με αὐτὲς τὶς ἡμέρες εὐχὲς γιὰ χρό-
νια πολλά. Ἄλλοι συνηθίζουν γιὰ τὸ
καλό τοῦ νέου χρόνου νὰ ξενυ-
χτοῦν στὰ τυχερὰ παιγνίδια, νὰ
κρεμοῦν πέταλο στὴν πόρτα τοῦ
σπιτιοῦ τους ἤ νὰ μπαίνουν μὲ τὸ
δεξὶ πόδι στὸ σπίτι τους.
Ὅλα αὐτὰ δείχνουν τὴν βαθειὰ
ἐπιθυμία ὅλων μας νὰ ζήσουμε μα-
κρυὰ ἀπὸ προβλήματα καὶ δυσκο-
λίες, νὰ ἔχουμε ὑγεία καὶ εἰρήνη.
Μόνο ποὺ οἱ εὐχὲς δὲν φθάνουν
καὶ πολὺ λιγότερο οἱ δεισιδαιμονίες
δὲν ἔχουν τὴν δύναμη νὰ ἀλλάξουν
τὴν ροὴ τῶν πραγμάτων, ποὺ κα-
τευθύνονται κατὰ βάσιν ἀπὸ τὸν
Θεό.
Οἱ τύχες, βέβαια, τοῦ κόσμου
φαίνεται νὰ εἶναι στὰ χέρια τῶν
ἰσχυρῶν τῆς γῆς. Καὶ οἱ δικές μας
φαίνεται νὰ ἐξαρτῶνται ἀπὸ ἄλ-
λους, ἀπὸ τὸ Διεθνὲς Νομισματικὸ
Ταμεῖο.
Ἡ Ἐκκλησία μᾶς διδάσκει: “μὴ
πεποίθατε ἐπʼ ἄρχοντας, ἐπὶ υἱοὺς
ἀνθρώπων, οἷς οὐκ ἔστι σωτηρία”.
Καὶ ἀλλοῦ: “Μακάριος οὗ ὁ Θεὸς
Ἰακὼβ βοηθὸς αὐτοῦ, ἡ ἐλπὶς
αὐτοῦ ἐπὶ Κύριον τὸν Θεὸν αὐτοῦ”.
Ὅλοι μᾶς ἔχουν ἀπογοητεύσει
καὶ ἀπὸ ὅλους ἔχουμε πληγωθεῖ.
Τελικὰ συνειδητοποιοῦμε ὅτι πάνω
στὴ γῆ βασιλεύει τὸ ὠμὸ συμφέ-
ρον, ἡ ἐκμετάλλευση τῶν ἀδυνά-
των, ἡ ἀνηθικότητα, ἡ ἀστοργία, τὸ
ψεῦδος καὶ ἡ ἀπάτη.
Τὰ ἐθνικὰ καὶ κοινωνικά μας προ-
βλήματα περίσσεψαν, τὰ παιδιὰ μας
κινδυνεύουν ἀπὸ τὰ ναρκωτικά, ἡ
ἀνεργία βρίσκεται στὰ ὕψη, ἡ οἰκο-
νομία μας κατέρρευσε, ἡ χώρα μας
εἶναι ὑπὸ οἰκονομικὴ κατοχή, ἡ
οἰκογένεια δεινοπαθεῖ, τὸ ἦθος δο-
κιμάζεται.
Κατὰ τὴ ρήση ἑνὸς πνευματικοῦ
ἀνθρώπου σὲ καμία ἄλλη χώρα τοῦ
κόσμου δὲν γίνεται τέτοια δια-
στρέβλωση καὶ παραχάραξη τῆς
ἱστορίας ὅπως σὲ ἐμᾶς. Τὶς διαχρο-
νικὲς ἀξίες καὶ τὰ ἰδανικά τά περι-
φρονήσαμε καὶ τὰ βγάλαμε ἀπὸ τὴν
ζωή μας, δὲν θὰ μπορέσουμε νὰ
φθάσουμε πιὸ κάτω ἀπʼ ὅτι εἴμαστε
καὶ ἀναζητοῦμε διεξόδους. “Οὐκ
ἐστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία”.
Στὸ Χριστὸ καὶ στὴν Ἐκκλησία ἄς
ἀναζητήσουμε τὴν δύναμη νὰ ξε-
περάσουμε τὴν κρίση. Ἡ πίστη τρέ-
φει τὴν ἐλπίδα καὶ ἡ ἐλπίδα δίνει
φτερὰ καὶ δύναμη.
Αὐτὰ μᾶς χρειάζονται, γιὰ νὰ βά-
ζουμε σὲ κίνηση τὶς ψυχικές μας
δυνάμεις, νὰ ἐνεργοποιήσουμε τὰ
ψυχικά μας κοιτάσματα, μποροῦμε
ἐὰν τὸ θέλουμε. Τὸ χρωστᾶμε
στοὺς προγόνους μας, τὸ χρωστᾶ-
με στὰ παιδιά μας, τὸ χρωστᾶμε
στὶς μέλλουσες γενιές.
Καλὴ εὐλογημένη καὶ δημιουρ-
γικὴ ἡ νέα χρονιά.
Διάπυρος πρὸς Κύριον εὐχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
Ο ΞΑΝΘΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΘΕΩΡΙΟΥ
ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ».
7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 Σελὶς 7η

ΠΡΙΝ ΠΤΩΧΕΥΣΩΜΕΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΣ… ΤΟ ΒΑΤΙΚΑΝΟΝ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗΝ ΠΡΟΔΟΣΙΑΝ… ΣΕΒ. ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ: ΤΙ
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΚ ΤΗΣ 1ης ΣΕΛ. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΚ ΤΗΣ 1ης ΣΕΛ. βρεῖ τὸν δρόμο γιὰ τὸ καλὸ μέλλον
καριστὸς Γέρων εἰς ἀνύποπτον χρόνον μὲ ἄρθρον του εἰς τὸν τοῦ διαλόγου.
αὐτῆς τῆς ἀποκαλύψεώς του παρα- γέλιον, ὡς κατὰ τὸ παρελθὸν οἱ Νε-
«Ο.Τ.».
τοὺς διαλόγους. θέτομεν τὴν ἀκόλουθον δήλωσίν στοριανοὶ καὶ οἱ Μονοφυσῖται; Ἔχο-
Ἐδῶ καὶ δύο χρόνια εἴχαμε ἐπι- ΗΓΕΤΑΣ ΧΡΕΙΑΖΟΜΕΘΑ
Τὸ 2010 εὑρίσκει τὴν Χώραν μας ὑπὸ πνευματικὴν καὶ ἐκκλησια- χειρήσει μιὰ ἱστορικὴ προσέγγιση
του. «Ἡ βάση τοῦ οἰκουμενισμοῦ μεν δογματικὰς διαφορὰς μὲ τὸν
ἔντονα τὴν κοινωνικὴ ἀδικία, τότε
Τὰ ὅσα, ὅμως, ἀποκαλύπτει ὁ
στικὴν «ξήρανσιν». Αἱ αἱρέσεις ἁλωνίζουν εἰς ὁλόκληρον τὴν στὸ ζήτημα τοῦ διαλόγου, ἀλλὰ συ-
μας εἶναι, ἡ πίστη μας, τὸ πιστεύω Παπισμὸν καὶ τὰς κακοδοξίας του.
συμπεριφέρεται σὰν ἕνα θηρίο
Καρδινάλιος Κούρτ Κόχ ἐκθέτουν Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου καὶ
Ἑλλάδα ἄνευ ἀντιστάσεως τῆς Διοικούσης Ἐκκλησίας, μὲ ἐξαίρε- νειδητοποιήσαμε ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι
μας καὶ τὸ Βάπτισμά μας. Ὑπ᾽ Ὁ Παπισμὸς εἶναι Κράτος καὶ αἵρε-
σιν τὴν ἀντίστασιν ὡρισμένων Ἱεραρχῶν, οἱ ὁποῖοι διακρίνονται διὰ ἀντιμετωπίζουν τὴ ἱστορία μὲ δια- κλεισμένο στὸ κλουβὶ καὶ ἐπιτίθε-
ὅλους τοὺς οἰκουμενιστάς, Ἀρχιε- αὐτὴν τὴν ἔννοια θὰ πρέπει πρῶτα σις. Ἡ Ὀρθοδοξία ἐκφράζει τὴν Ἁγίου Βλασίου ἔγραψεν εἰς τὴν

τὴν πνευματικότητά των καὶ τὴν ἀγάπην των διὰ τὴν διδασκαλίαν φορετικὸ τρόπο ἀπὸ ἐμᾶς τοὺς κα- ται ἐναντίον ὅλων. Μὲ προβληματί-
ρεῖς καὶ καθηγητὰς Πανεπιστημίου, «Καθημερινὴν» τῆς 25ης Δεκεμ-
ζει ἔντονα αὐτὴ ἡ κοινωνικὴ ἀνα-
νὰ ἀναγνωριζόμαστε ὡς Χριστιανοὶ Ἀλήθειαν τῆς Πίστεως. Ἐὰν αἱ κε-
τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Διοικοῦσα Ἐκκλησία εἰς τὴν με- θολικούς. Ἐπειδὴ τὰ διάφορα ζη-
ἀφοῦ εἰς τὴν «κοινὴν γλῶσσαν» βρίου ἕνα ἄρθρον συμφώνως πρὸς
ταραχή.
καὶ στὴ συνέχεια ὡς Καθολικοὶ ἢ φαλαὶ τῆς Ὀρθοδοξίας ὑπογρα-
γάλην της πλειοψηφίαν εἶναι ξένη πρὸς τὰ μεγάλα προβλήματα τῆς τήματα εἶναι πολὺ δύσκολα καὶ
ἰσοδυναμοῦν μὲ τὴν προδοσίαν τῆς Ὀρθόδοξοι, ὄχι κατὰ τὸ Δόγμα, ψουν τὴν προδοσίαν τῆς Πίστεως τὸ ὁποῖον χρειάζονται ἡγέται, οἱ
κοινωνίας, τῆς νεολαίας καὶ τῆς Πατρίδος. Εἰς τὰς ἐργασίας της ὑπάρχει ἀνάγκη ἐξειδικευμένων Ἐπίσης, μὲ προβληματίζει ἔντο-
Πίστεως. Ὁ Καρδινάλιος κάνει ἀπο- ὁποῖοι θὰ καθοδηγοῦν θετικῶς τὸν
ἀσχολεῖται μὲ ἐκθέσεις ἰδεῶν, πεπραγμένων, συναντήσεων κ.λπ. να τὸ ὅτι τόσον καιρὸ ὑπονομεύον-
ὅπως λένε οἱ διαμαρτυρόμενοι, θὰ ὑποχρεωθοῦν νὰ σχίσουν τὰ
ἱστορικῶν, οἱ ὀρθόδοξοι πρότειναν
καλύψεις. Ὑπογραμμίζει ὅτι ὁ διά- λαὸν καὶ εἰς οὐδεμίαν περίπτωσιν
Κυριολεκτικῶς γελᾶ ὁ κόσμος καὶ ἰδιαιτέρως ἡ νεολαία, ἡ ὁποία ἕνα θεολογικὸ κείμενο βασισμένο ταν, μὲ ποικίλους τρόπους, ὅλοι οἱ
ἀλλὰ στὸ ὅτι ἀνήκουμε στὴν Καθο- συμβόλαια τῆς Ἑνώσεως καὶ θὰ τὴν
λογος ἀποτελεῖ «πηγὴ ἐμπλουτι- θὰ καθοδηγοῦνται ἀπὸ τὴν ὀργήν
παρακολουθεῖ καθημερινῶς τὸ διαδίκτυον καὶ διαπιστώνει ὅτι δὲν στὸ πρωτεῖο καὶ τὴν συνοδικότητα. κοινωνικοὶ θεσμοί, ποὺ παίζουν ἐξι-
λικὴ ἢ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. ἀκυρώσουν ἀπὸ τὰς δυναμικὰς
σμοῦ γιὰ ὅλους μας». Ὁ Καρδινά- του καὶ τὰ πάθη. Τὸ ἄρθρον αὐτὸ
ὑφίστανται θέσεις διὰ κρίσιμα ζητήματα τῆς κοινωνίας καὶ τοῦ γέ- Γιατὶ ἀκριβῶς ἡ συνοδικότητα εἶναι σορροπητικὸ ρόλο στὴν κοινωνία.
Δύο Ἐκκλησίες μὲ κοινὴ Ἀποστο- ἀντιδράσεις ἐναντίον τῶν προδοτῶν
λιος δὲν λέγει ὅτι ἀποτελεῖ πηγὴν
νους. Ἔκπληξις ἀπετέλεσεν τὸ φυλλάδιον «Πρὸς τὸν Λαὸ», διὰ
ἔχει ὡς ἀκολούθως…
τὸ κεντρικὸ θέμα γιὰ τοὺς ὀρθο- «Ἡ κρίση συνυπάρχει μὲ τὴν Καὶ διερωτῶμαι: Ποιὸς τελικὰ θὰ
λικὴ Παράδοση». Ἡ δήλωσίς του Ἐπισκόπων καὶ Πατριαρχῶν τοῦ
τοῦ ὁποίου κατήγγειλεν ὅτι ἡ Χώρα εὑρίσκεται ὑπὸ οἰκονομικὴν δόξους, ἐνῶ γιὰ τοὺς καθολικοὺς μπορέση νὰ θεραπεύση τὶς πληγές,
ἐμπλουτισμοῦ διὰ τὸν Παπισμόν,
ἀνθρώπινη ζωή. Στὴν ἀρχαία γραμ-
αὐτὴ εἶναι πολὺ ἀποκαλυπτικὴ διὰ ἐντίμου κλήρου καὶ τοῦ πιστοῦ
κατοχήν. Ἀλλὰ καὶ δι᾽ αὐτὸ τὸ φυλλάδιον, τὸ ὁποῖον ἱκανοποίησε τὸ κεντρικὸ θέμα εἶναι τὸ πρωτεῖο. ματεία, μὲ τὸν ὅρο αὐτὸν χαρακτη- μὲ θάρρος, σοβαρότητα, γνώση καὶ
ἀλλὰ πηγὴν τόσον διὰ τὸν Πα- τὰ ἑπόμενα βήματα πρὸς τὴν Ἕνω- λαοῦ. Τὰ γεγονότα μετὰ τὴν Σύνο-
τὸν πιστὸν λαόν, Μητροπολῖται διεχώρησαν, ἐκ τῶν ὑστέρων, τὴν Κατὰ συνέπεια ἡ μεγάλη πρόκληση ριζόταν κάθε “σημεῖο καμπῆς” καὶ κῦρος; Ποιὸν θὰ ἐμπιστευθοῦν οἱ
πισμὸν ὅσον καὶ διὰ τοὺς Ὀρθοδό- σιν, μὲ τὰ ὁποῖα συμφωνοῦν αἱ κε- δον τῆς Φερράρας καὶ τὴν ψευδοέ-
θέσιν των καταγγέλλοντες ὅτι δὲν ἐγνώριζον τὸ περιεχόμενον τοῦ γιὰ τὸ μέλλον συνίσταται στὸ πῶς ἀναφερόταν σὲ κάμψεις κατὰ τὴν ἄνθρωποι, ὅταν ὅλοι παρουσιάζον-
ξους. Ἀλλὰ τί «ἐμπλουτισμὸν» θὰ φαλαὶ τῆς Ὀρθοδοξίας ὡς ἔχουν νωσιν, μὲ τὴν «ἀποθεωτικὴν» ὑπο-
φυλλαδίου καὶ ἄλλα ἠχηρᾶ. Ἡ Διοικοῦσα Ἐκκλησία, μὲ ἐξαίρεσιν νὰ συνθέσουμε αὐτὲς τὶς δύο ἐξέλιξη τῶν γεγονότων. Στὴν Ψυ- ται ὡς διεφθαρμένοι, ἀνίκανοι,
λάβη ἡ Ὀρθοδοξία ἀπὸ τὸν Παπι-
ὡρισμένους Ἱεράρχας, ἔχει χαράξει τὴν γραμμὴν τῆς ἀφωνίας. Ἡ
ἀποδείξει ἕως σήμερον μὲ τὴν στά- δοχὴν τοῦ ἀντιπαπικοῦ Ἐπισκόπου
πραγματικότητες μαζί. χολογία, κρίση εἶναι “ἡ διατάραξη ἐκμεταλλευτὲς τοῦ λαοῦ;
σμόν, ὅταν ἡμεῖς ἔχομεν τὴν κατά-
γραμμὴ αὐτὴ δὲν ἐκπορεύεται ἀπὸ θεολογικὴν θέσιν, ἀλλὰ ἀπὸ
σιν των. Ἔχομεν ὅμως κοινὴν πίστιν, καὶ ἀργότερον Ἁγίου Μάρκου τοῦ
—Αmen.gr: Πῶς βλέπει σήμερα τῆς ἰσορροπίας καὶ παρουσιάζεται Ἡ Ἐκκλησία ἀπὸ τὴν φύση της,
νυξιν, τὴν πνευματικότηταν, τὸ ἀνό-
ἀδυναμίαν στρατηγικῆς. Ἡ γραμμὴ αὐτὴ εἶναι καταστρεπτική, διό- ὡς βίαιη, ἀπότομη ἀντίδραση”. Στὴ
ὅταν ἡ Ὀρθοδοξία ἐκφράζει τὴν Εὐγενικοῦ καὶ τὰς ἐκδηλώσεις ἐναν-
ὁ Ρωμαιοκαθολικὸς κόσμος, τὸν ἐκτὸς τοῦ ὅτι νοηματοδοτεῖ τὸν
θευτον τῶν ἱερῶν μυστηρίων, μετα-
τι αὕτη δὲν ἐξημερώνει τοὺς ἀθέους ἢ πλανεμένους Χριστιανοὺς Λογική, κρίση λέγεται “ἡ σύνδεση ἢ
Ἀλήθειαν τῆς Πίστεως, ἐνῶ οἱ Πα- τίον τῶν «Ἑνωτικῶν», μὲ τὰς ὁποί-
Ὀρθόδοξο; ἀνθρώπινο βίο καὶ ἔχει μιὰ πνευμα-
λαμβάνομεν Σῶμα καὶ Αἷμα Χρι-
πολιτικούς. Ἀπεναντίας, ἐκλαμβάνουν τὴν σιωπὴν ὡς ἀδυναμίαν ἡ ἀποσύνδεση δύο ἐννοιῶν ἢ ἀπό- τικὴ ἀποστολή, συγχρόνως λει-
πικοὶ εἶναι αἱρετικοὶ καὶ ἐκ τῆς αἱρέ- ας ἐματαιώθη ἡ «Ἕνωσις», ἂς τὰ
τῆς ἐπισήμου Ἐκκλησίας καὶ κάμνουν σαρωτικὰς ἐπιθέσεις ἐναν- —Καρδινάλιος Κoch: Πιστεύω
στοῦ ταυτοχρόνως ἀπὸ τὸ κοινὸν
δοση στὸ ὑποκείμενο ἑνὸς κατηγο- τουργεῖ ἐξισορροπητικὰ στὴν κοι-
σεώς των ἔχουν προκύψει ὅλα τὰ κι- ἔχουν ὑπ᾽ ὄψιν των οἱ Οἰκουμενι-
τίον της. Ὁ Πρωθυπουργὸς καὶ ἡ κυβέρνησις παρὰ τὰς πολὺ κα- ὅτι, ὅταν συναντιόμαστε μὲ τοὺς
ποτήριον καὶ τὴν κοινὴν Λαβίδα
ρουμένου ἢ ἡ ἀπομάκρυνση ἑνὸς νωνία. Δὲν μπορεῖ νὰ παίξη τὸν ρό-
νήματα ἀθεΐας καὶ αἱ παραθρησκεῖ- σταί. Ὀφείλουν νὰ θυμοῦνται ὅτι ὁ
λάς των σχέσεις μὲ τὸν Ἀρχιεπίσκοπον καὶ Ἐπισκόπους (τοῦ κλί- ὀρθοδόξους βρισκόμαστε σὰν στὸ
κατηγορουμένου ἀπὸ τὸ ὑποκείμε-
τοῦ Ἱερέως, ἔχομεν τὸ ἀειπάρθενον
σπίτι μας. Γιατὶ οἱ Ὀρθόδοξοι ἔχουν λο τοῦ ψυχοναρκωτικοῦ, σύμφωνα
αι. Ἔχομεν κοινὸν Βάπτισμα; Ὁ πι- λαὸς ἔχει μεγάλην ἐκκλησιολογικὴν
ματος τοῦ κυβερνῶντος κόμματος) προωθοῦν: νο”.
τῆς Παναγίας, τὴν ὁποίαν τιμῶμεν
διατηρήσει τὶς δομές, τὴ νοοτροπία μὲ τὴν ρήση τοῦ Μὰρξ “ἡ θρησκεία
στὸς λαὸς καὶ ὁ ἔντιμος κλῆρος πι- συνείδησιν καὶ βαθυτάτην πίστιν.
1ον) Τὸν χωρισμὸν Κράτους–Ἐκκλησίας. 2ον) Τὴν κατάργησιν εἶναι τὸ ὄπιον τοῦ λαοῦ”, ἀλλὰ οὔτε
καλυτέρως ἀπὸ τοὺς Παπικοὺς
τῆς Ἀρχαίας Ἐκκλησίας. Ἐμεῖς οἱ Αὐτὸ σημαίνει ὅτι κάθε κρίση –
στεύει πὼς ὄχι. Ἀρχιερεῖς ἀποστά- Ὀφείλουν, ἐπίσης, νὰ θυμοῦνται ὅτι
τῆς μισθοδοσίας τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου. 3ον) Τὴν ἀποκαθήλωσιν τῶν φιλοσοφική, ἠθική, κοινωνική, ψυ- νὰ παίξη καὶ τὸν ρόλο τοῦ εἰσαγγε-
παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι αὐτοὶ ἔχουν
καθολικοὶ βρισκόμαστε σὲ κίνδυνο
ται ἐκ τῆς Πίστεως καὶ στιγματι- αἱ ἀνθενωτικαὶ δυνάμεις εἶναι πολ-
ἱερῶν εἰκόνων καὶ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἐκ τῶν δημοσίων σχολείων. χολογικὴ– προκαλεῖ πόνο, ἀλλὰ λέα καὶ νὰ καταγγέλλη αὐτούς, ποὺ
τὴν Μαριολατρείαν κ.λπ. Ἐκτὸς καὶ
νὰ ξεχάσουμε αὐτὴν τὴν πραγματι-
σμένοι οἰκουμενισταὶ ἔχουν ἀντίθε- λαπλασίως περισσότεραι ἀπὸ τὰς
4ον) Τὴν κατάργησιν τῆς πρωϊνῆς προσευχῆς εἰς τὰ σχολεῖα, τοῦ κότητα. Καὶ ἐὰν ἀκόμη ἡ ρήξη ἀνά- συγχρόνως καὶ μπορεῖ νὰ συντελέ- ἐνδεχομένως εὐθύνονται γιὰ τὴν
ἐὰν «ἐμπλουτισμὸς» θὰ εἶναι ἡ με-
ἐκκλησιασμοῦ τῶν μαθητῶν καὶ τῶν μαθητριῶν. 5ον) Τὴν κατάρ-
τον ἄποψιν, ἔχουν νοθεύσει τὴν πί- «ἑνωτικὰς» καὶ φιλοπαπικάς.
ση στὴν ἀναγέννηση, ἀναδημιουρ- οἰκονομικὴ καὶ κοινωνικὴ κρίση. Ὁ
Ἡ συνέντευξις μεσα σὲ αὐτὲς τὶς Ἀρχαῖες Ὀρθό-
τεξέλιξις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πα-
γησιν τοῦ σημερινοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν καὶ τὴν ἐπι-
στιν εἰς τὸ ζήτημα αὐτὸ καὶ προσ-
δοξες Ἐκκλησίες ἔγινε περισσότε- γία τοῦ ἀνθρώπου καὶ φανερώνει Προφήτης Ἠσαΐας ἀναφερόμενος
τριάρχου εἰς Πάπαν, ὡς καὶ ἡ μετε-
βολὴν τοῦ μαθήματος τῆς θρησκειολογίας. 6ον) Τὴν ἀποβολὴν τοῦ στὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ ἔλεγε: “Δὲν
παθοῦν νὰ μᾶς πείσουν ὅτι τὸ Βά-
ρο ἀπὸ μιὰ χιλιετία, ἔχω τὴν αἴσθη- τὴν κατάσταση τοῦ ὀργανισμοῦ.
ξέλιξις τῶν Ἀρχιεπισκόπων εἰς Πά-
Τιμίου Σταυροῦ ἀπὸ τὸ Ἐθνικὸν Σύμβολον, τὴν σημαίαν. 7ον) Τὴν θὰ φιλονικῆ, οὔτε θὰ φωνάζη... κα-
πτισμα τῶν Παπικῶν εἶναι ἰσόκυρον
ση ὅτι βρίσκομαι σὰν στὸ σπίτι μου, Ὅσο πιὸ δυνατὸς εἶναι ὁ ἀνθρώπι-
πας. (Ἤδη εἰς τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων Κατωτέρω παραθέτομεν τὸ πλῆ-
συρρίκνωσιν καὶ συγχώνευσιν Ἱερῶν Μητροπόλεων (κατὰ δήλωσιν νος ὀργανισμὸς τόσο καὶ προκαλεῖ λάμι ραγισμένο δὲν θὰ τὸ σπάση
μὲ τὸ Βάπτισμα τῶν Ὀρθοδόξων. Ὁ
ὅταν τὶς ἐπισκέπτομαι. Μὲ τοὺς
ρες κείμενον τῆς συνεντεύξεως τοῦ
Βουλευτοῦ τοῦ ΠΑΣΟΚ). 8ον) Τὴν βαρεῖαν φορολογίαν τῆς Ἐκκλη-
μνημονεύονται ὡς Πρόεδροι Αὐτο-
Προτεστάντες, καίτοι διαχωριστή- ὑψηλότερο πυρετό. καὶ λυχνάρι, ποὺ καπνίζει δὲν θὰ τὸ
πιστὸς λαὸς καὶ ὁ ἔντιμος κλῆρος Καρδιναλίου Κούρτ Κὸχ εἰς τὸ
σίας, ἐνῶ ἤδη ἐζητήθη ἡ φορολόγησις φιλοπτώχου ταμείου καὶ μά-
κεφάλων Ἐκκλησιῶν, ὅταν εἰς τὴν
καμε μόλις πρὶν ἀπὸ 400 χρόνια, σβήση” (Ματθ. ιβ΄, 19–20).
ἀντιδρᾶ πρὸς μεγάλην ἀπογοήτευ-
Τὸν τελευταῖο καιρὸ στὴ Χώρα
ἠλεκτρονικὸν ἐκκλησιαστικὸν πρα-
λιστα ἀναδρομικῶς. 9ον) Τὴν διαγραφὴν τῆς προσφορᾶς τῆς
Ὀρθοδοξίαν δὲν ὑπάρχουν Πάπαι ἢ
εἶναι μιὰ ἄλλη πραγματικότητα. μας διερχόμαστε μεγάλη οἰκονο- Στὸ σημερινὸ πρόβλημα καὶ τὴν
σιν τῶν Οἰκουμενιστῶν Ἀρχιερέων,
Ἐκκλησίας εἰς τὸ γένος τῶν Ἑλληνορθοδόξων ἐκ τῶν σελίδων τῆς
Πάπας). κτορεῖον εἰδήσεων «amen». Αὕτη
—Αmen.gr: Γνωρίζετε ὅτι τόσο μικὴ κρίση καὶ διάφορες κοινω- αὐριανὴ ὕφεση χρειάζονται ἡγέ-
οἱ ὁποῖοι ἐργάζονται εἰς τοὺς κόλ-
ἱστορίας. 10ον) Τὴν κατασκευὴν Τζαμιῶν εἰς ὁλόκληρον τὴν Χώ- «—Αmen.gr: Σεβασμιώτατε,
ἔχει ὡς ἀκολούθως:
στὸν καθολικὸ κόσμο, ὅσο καὶ στὸν νικὲς ἀναταραχές. Οἱ ἄνθρωποι τες, ποὺ θὰ παρηγοροῦν καὶ θὰ κα-
Ὁ ὑπεύθυνος διὰ τὴν ἑνότητα
ραν μὲ πρωτοβουλίαν τοῦ Κράτους, τῶν Δήμων καὶ τῶν Περιφε-
πους τῆς Ἐκκλησίας μας, διὰ τὴν
γιορτάζουμε τὰ 50 χρόνια τοῦ Πον- θοδηγοῦν θετικὰ τὸν λαὸ καὶ ὄχι νὰ
ὀρθόδοξο ὑπάρχουν πιστοὶ ἀντίθε- ἀρχίζουν νὰ συνειδητοποιοῦν τὴν
τῶν «Ἐκκλησιῶν» ὑπενθυμίζει τὴν
ρειαρχῶν 11ον) Τὴν ἀνατροπὴν ὑπὲρ τῆς Τουρκίας τοῦ στάτους τιφικοῦ Συμβουλίου γιὰ τὴν Ἑνό-
διάλυσιν τῆς Ὀρθοδοξίας. Μήπως
κβὸ εἰς τὴν Θράκην. Καὶ 12ον) Τὴν νομιμοποίησιν τῆς ὁμοφυλοφι- τοι μὲ τὸ διάλογο. Τί θὰ λέγατε κατάσταση, ποὺ διερχόμαστε. Ἡ καθοδηγοῦνται ἀπὸ τὴν ὀργὴ τοῦ
δήλωσιν τοῦ Πάπα Ἰωάννου Παύ-
τητα τῶν Χριστιανῶν. Πόσο σημαν-
ἔχομεν ὅμως καὶ κοινὸ πιστεύω;
λίας διὰ τῆς… πλαγίας ὁδοῦ. πρὸς αὐτὲς τὶς ὁμάδες πιστῶν; διαχρονικὴ ἔλλειψη θεσμικῆς ὀρ- λαοῦ καὶ τὰ πάθη. Οἱ ἄνθρωποι σή-
τικὴ εἶναι αὐτὴ ἡ ἐπέτειος;
λου Β´ περὶ δύο πνευμόνων τῆς Ἄλλη ἡ παράδοσις τῶν Ὀρθοδόξων
γάνωσης τοῦ κράτους, ἡ διαφθορὰ μερα ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ παρακλη-
—Καρδινάλιος Koch: Καὶ μεταξὺ
«Ἐκκλησίας», ἐκεῖνον τῆς Ἀνα-
Ἐκτός, ὅμως, ὅλων τῶν προαναφερομένων, ὑπάρχουν καὶ —Καρδινάλιος Koch: Κατὰ τὴ
κι ἄλλη τῶν Παπικῶν. Τὸ γνωρίζουν
καὶ ἡ τάση πρὸς εὐδαιμονία χωρὶς τικὸ λόγο καὶ ὄχι καταγγελτικό, ἀπὸ
ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα εὑρίσκονται εἰς τὸ προσκήνιον καὶ διὰ τὰ ὁποῖα ἡμῶν τῶν καθολικῶν ὑπάρχουν
τολῆς καὶ ἐκεῖνον τῆς Δύσεως: Ὁ
διάρκεια τῶν 50 ἐτῶν ἀπὸ τὴν ἵδρυ-
αὐτὸ καλῶς οἱ Ὀρθόδοξοι, οἱ ὁποῖοι
τὶς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις κά- νηφαλιότητα καὶ ψυχραιμία καὶ ὄχι
δὲν ὑφίσταται συνολικὴ θέσις τοῦ Ἀρχιεπισκόπου καὶ τῆς Διαρ- αὐτὲς οἱ μειονότητες, ὅπως οἱ lefe-
Καρδινάλιος ὑποστηρίζει ὅτι εἰς τὴν
σή του τὸ Συμβούλιο ἔχει κάνει ἕνα ἀπὸ ἔξαψη τῶν παθῶν, τὰ ὁποῖα
κατευθύνουν τοὺς διαλόγους. Ἐὰν
vriani, ποὺ δὲν θέλουν τὸν οἰκου- ποτε θὰ δημιουργοῦσαν ἔντονη
κοῦς Ἱερᾶς Συνόδου. Ἕν τοιοῦτον θέμα εἶναι ἡ στάσις κεντροα- ἐξαιρετικὸ ἔργο γιὰ τὸν Οἰκουμενι-
ἐποχὴν τῆς παγκοσμιοποιήσεως ἡ
ἐκφράζονται μὲ ὀργὴ καὶ βία, ποὺ
ἦτο κοινὸ τὸ πιστεύω καὶ εἴχομεν
ριστερῶν Δημάρχων καὶ Δημοτικῶν Συμβούλων κατὰ τὴν ὁρκωμο- μενικὸ διάλογο. Ἀλλὰ νομίζω ὅτι σὲ κρίση.
σμό. Ἡ συνάντηση τοῦ Πάπα Παύ- δὲν ὁδηγοῦν πουθενά, ἀλλὰ μᾶλ-
Ἐκκλησία πρέπει νὰ ἀναπνέη καὶ κοινὴν παράδοσιν θὰ εἶχον ἀποτολ-
σίαν των. Εἴτε ἠρνήθησαν νὰ ὁρκισθοῦν θρησκευτικῶς, εἴτε ἐπέ- λου Στ΄ μὲ τὸν Οἰκουμενικὸ Πα- ἕναν κόσμο πάντα πιὸ παγκοσμιο- Ὅταν ὁ ἄνθρωπος βλέπη κατά-
λον ἐξυπηρετοῦν ἄλλες σκοπιμό-
μὲ τοὺς δύο πνεύμονας. Τί σημαί- μήσει τὴν «Ἕνωσιν». Γνωρίζουν
πληξαν τοὺς Ἱεράρχας καὶ τοὺς κληρικούς, εἴτε ὑπέδειξαν εἰς τριάρχη Ἀθηναγόρα ὑπῆρξε καθο- ποιημένο ἀποτελεῖ πρόκληση ὅτι ἡ ματα τὴν κατάσταση καὶ συνειδη-
τητες.
νουν ὅλα αὐτά; Ὅτι θὰ τεθοῦν εἰς ὅμως, ὅτι δὲν ἔχομεν κοινὴν παρά-
Ἀρχιερεῖς ὅτι ὁ νόμος δὲν προβλέπει ὁρκωμοσίαν ὑπὸ Ἀρχιερέων ριστικὴ γιὰ τὴν ἀπαρχὴ τῆς κοινῆς Ἐκκλησία πρέπει νὰ ἀναπνέει, τοποιεῖ τὴν πραγματικότητα, ὅταν
Οἱ πληγὲς τοῦ σώματος, ὅταν ξύ-
τὴν γωνίαν ὅλαι αἱ διαφοραὶ Ὀρθο-
ὅπως ἀνέφερε ὁ Ἰωάννης Παῦλος ξυπνᾶ ἀπὸ τὸ ὄνειρο καὶ παρατηρεῖ
δοσιν καὶ δι᾽ αὐτὸ δὲν τὴν ἀπετόλ-
καὶ Κληρικῶν ὡς ἔπραξαν εἰς βάρος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γορ- μας πορείας. Βέβαια δὲν ἔχουμε
νωνται, προκαλοῦν μίαν ἡδονή,
δόξων καὶ Παπικῶν, διὰ νὰ προχω-
τυνίας καὶ Μεγαλοπόλεως. Οἱ Δήμαρχοι καὶ Δημοτικοὶ σύμβουλοι Β΄ μὲ δύο πνεύμονες. τὸν γύρω του κόσμο μὲ διαφορε-
μησαν. Ἐὰν τὴν ἀπετόλμων ὁ
ἀκόμα φθάσει στὴν πλήρη ἕνωση
τικὰ μάτια, τότε, μετὰ τὸ σὸκ ποὺ ἀλλὰ αὐξάνουν τὴν ὀδύνη καὶ τὴν
ρήση πάσῃ θυσίᾳ ἡ Ἕνωσις τῶν
προσέβαλον τὸν Ἑλληνικὸν λαόν, ὁ ὁποῖος εἰς τὴν συντριπτικὴν
πιστὸς λαὸς καὶ ὁ ἔντιμος κλῆρος
τῶν δύο Ἐκκλησιῶν καὶ ὑπάρχουν Ἐκεῖνον τῆς Ἀνατολῆς καὶ ἐκεῖ
πλειοψηφίαν του πιστεύει εἰς τὸν Θεόν, εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ τὴν ὑφίσταται, μπορεῖ νὰ πέση σὲ δύο πληγή. Δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ
«Ἐκκλησιῶν» οὕτως ὥστε νὰ δυ-
πολλὰ νὰ κάνουμε. Μὰ τὸ πιὸ ση- νον τῆς Δύσης. Κατὰ συνέπεια ὁ
θὰ τὴν ἐματαίωνε. Τέλος: τί σημαί-
προσφορὰν τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου καὶ τῶν Ἐπισκόπων εἰς τὸ γένος. ἀντίθετες καταστάσεις. Ἢ νὰ τὸν αὐτοηδονίζεται μὲ τὸν ἐρεθισμὸ
νηθῆ νὰ «λειτουργήση» ὡς μία
μαντικὸ σήμερα εἶναι νὰ ἐμβαθύ- διάλογος ἀποτελεῖ πηγὴ ἐμπλουτι-
νει πρῶτα Χριστιανὸς καὶ μετὰ
Ἐὰν ἐλάμβανον θέσιν προεκλογικῶς εἶναι βέβαιον ὅτι πολλοὶ ἐξ νουμε τὸν διάλογο τῆς ἀγάπης καὶ σμοῦ γιὰ ὅλους μας. καταλάβη κατάθλιψη, ἀπογοήτευ- τῶν πληγῶν. Σήμερα δὲν ὑπάρχει
«Ἐκκλησία» εἰς τὴν Παγκοσμιοποι- Ὀρθόδοξος ἢ Παπικός; Ὅτι θὰ συμ-
αὐτῶν δὲν θὰ εἶχον ἐκλεγῆ. Τὴν ἐκκλησίαν ὑπερασπίσθη κατὰ τρό- τῆς φιλίας. Πιστεύω ὅτι ὁ διάλογος ση καὶ νὰ προβῆ σὲ αὐτοκαταστρο- καιρὸς γιὰ παιχνίδια μὲ τοὺς πλη-
ημένην ἐποχήν. Καὶ δι᾽ ὅσους ἀμφι-
—Amen.gr: Σὲ ἕναν κόσμο ὅλο
προσευχώμεθα μετὰ τῶν Παπικῶν,
πον μοναδικὸν ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως τῆς ἀγάπης καὶ τῆς φιλίας ἀποτελεῖ φικὲς ἐνέργειες ἢ νὰ ἐπιτεθῆ ὡς γωμένους καὶ πεινασμένους ἀν-
καὶ πιὸ παγκοσμιοποιημένο, μὲ
βάλλουν ὡς πρὸς τὴν ἑρμηνείαν κι οἱ ὁποῖοι διεστρέβλωσαν τὸ Εὐαγ-
κ. Ἰερεμίας. Τὴν στάσιν του «ἐξύμνησαν» ἀντιοικουμενισταὶ Μη- τὴ βάση τοῦ ἀληθοῦς Οἰκουμενι- θηρίο στὴν κοινωνία καὶ τοὺς θε- θρώπους.
τροπολῖται εἰς τὰ κηρύγματά των. Οἱ ἄλλοι ἐσιώπησαν, προφανῶς ἐμφανῆ κοινωνικο–οἰκονομικὴ καὶ σμούς της. Φαίνεται ἐδῶ ἡ ἀλή-
σμοῦ. Χωρὶς τὴν ἀγάπη καὶ τὴν φι- ἠθικὴ κρίση, μπορεῖ μιὰ Ἐκκλησία, Ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ αὐξήση τὸ
διότι ὁ Σεβ. Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως ὡμίλησε διὰ ἱστορίαν, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ λία μαζί, μεταξὺ τῶν δύο ἀδελφῶν ποὺ παραμένει διαιρεμένη νὰ δώ-
θεια, ὅτι ὁ ἄρρωστος ἄνθρωπος φιλανθρωπικὸ καὶ κοινωνικό της
διὰ τὴν προσφορὰν τῆς Ἐκκλησίας εἰς τὸ γένος καὶ εἰς τοὺς ἐθνι- ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΚ ΤΗΣ 1ης ΣΕΛ. Ἐκκλησιῶν (τῆς Ὀρθοδόξου καὶ ἀρρωσταίνει τοὺς θεσμοὺς καὶ ἔργο καὶ νὰ γίνη πόλος ἑνότητας
κοαπελευθερωτικοὺς ἀγῶνας καὶ ἐστράφη ἐναντίον ὅλων ἐκείνων, σει ἀπαντήσεις σὲ ὅλα αὐτὰ τὰ στὴν συνέχεια οἱ ἀρρωστημένοι
τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας) ὁ διάλο- προβλήματα, ποὺ ταλανίζουν αὐ - τῶν ἀνθρώπων. Πρέπει ὅλοι νὰ
οἱ ὁποῖοι προωθοῦν τὴν ἀθεΐαν εἰς ἕνα Κράτος, εἰς τὸ ὁποῖον ἡ πο- πους, ἀλλὰ τὴν παράδοση ποὺ ἐμπνέει καὶ καθοδηγεῖ ἀπλανῶς γος δὲν θὰ μπορέσει νὰ προχωρή- θεσμοὶ ἀρρωσταίνουν πιὸ πολὺ τὸν ἀγωνισθοῦμε γιὰ τὴν θεσμικὴ
ρεία τοῦ Ἑλληνισμοῦ εἶναι συνυφασμένη μὲ τὴν πίστιν του. Εἰς τὸ στὸν ἐξαγιασμὸ καὶ τὴ σωτηρία. τὸν τὸν κόσμο; ἄνθρωπο.
σει μπροστά. Καὶ πιστεύω ὅτι ἡ με- ὀργάνωση τοῦ Κράτους μας, ποὺ
πρόσωπον τοῦ Γόρτυνος ἐκτυπήθη ἡ Ἐκκλησία. Δὲν θὰ ἔπρεπεν ὁ γ´. Τὸ ἐπισκοπικὸν ἀξίωμα γάλη φιλία, ποὺ διέπει τὶς σχέσεις —Καρδινάλιος Koch: Εἶναι ση- Οἱ εἰδικοὶ οἰκονομικοὶ ἀναλυτὲς εἶναι ὁ μεγάλος ἀσθενής, γιὰ τὴν
Ἀρχιεπίσκοπος «τοῦ ὑπουργικοῦ συμβουλίου» νὰ συγκαλέση ἐκτά- μεταξὺ Ρώμης καὶ Κωνσταντινού- μαντικὸ σήμερα, σʼ ἕνα κόσμο παγ- προβλέπουν αὐτὸν τὸν χρόνο ἰδιαί- πάταξη τῆς διαφθορᾶς καὶ τὴν προ-
Οἱ φιλόδοξοι κληρικοὶ πάντα ἐπιδιώκουν τὸ ἐπισκοπικὸν ἀξίωμα. κοσμιοποίημενο καὶ ὁ Χριστια-
κτως τὴν Διαρκῆ Ἱερὰν Σύνοδον καὶ νὰ λάβη θέσιν ἐναντίον τῶν Καὶ αὐτὸ συμβαίνει, γιατὶ δὲν ἔχουν ἐκτιμήσει τὸ μεγάλο βάρος πολης ἀποτελεῖ τὴ βάση, ἕνα στα- τερη κοινωνικὴ καὶ οἰκονομικὴ σφορὰ ἐλπίδας, ψυχραιμίας καὶ
ἀθέων καὶ τῆς ἀθεΐας, ἡ ὁποία εἶναι μία ἐλαχίστη μειοψηφία εἰς τὴν θερὸ σημεῖο, γιὰ ἕνα αἰσιόδοξο μέλ- νισμὸς νὰ εἶναι μιὰ παγκόσμια ἀγάπης. Ἀληθινὸς ἡγέτης δὲν εἶναι
τῆς ὑψηλῆς ἀποστολῆς. Βλέπουν τὴν Ἀρχιερωσύνη ὡς ἀξίωμα κο- ὕφεση. Αὐτὴ ἡ κατάσταση θὰ δημι-
Χώραν μας καὶ εἶναι σεβαστὰ τὰ δικαιώματά της; Μὲ ποῖον δικαίω- λον τοῦ διαλόγου. πραγματικότητα. Κατὰ συνέπεια ἐκεῖνος, ποὺ ξεσηκώνει τὰ πληγω-
σμικό, μὲ τὸ ὁποῖο θὰ μπορέσουν νὰ ἱκανοποιήσουν τὸ πάθος τῆς ουργήση μεγαλύτερο πόνο στὸν
μα ὁ Ἀρχιεπίσκοπος καὶ ἡ ΔΙΣ παριστάνουν τοὺς θεατὰς εἰς τὴν με- —Αmen.gr: Στὶς 30 Νοεμβρίου
καὶ τὸ Οἰκουμενικὸ κίνημα θὰ πρέ-
λαό. Ὁ πονεμένος ἄνθρωπος εἶναι μένα πλήθη, ἀλλὰ αὐτὸς ποὺ θερα-
γαλυτέραν ἐπίθεσιν ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας; (Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος φιλοδοξίας ἀλλὰ καὶ πολλὰ ἄλλα πάθη τους. Ὁ Μέγας Βασίλειος πει νὰ ξέρει νὰ μιλᾶ μὲ μία κοινὴ
περιγράφοντας τὴ δυσάρεστη κατάσταση τῆς Ἐκκλησίας ἐξαιτίας πραγματοποιήσατε ἐπίσκεψη στὸ ἰδιαίτερα εὐαίσθητος, μὲ ἀπρόβλε- πεύει πληγὲς καὶ ὀργανώνει τοὺς
ἠσθάνθη τὴν πικρὰν γεῦσιν ἐκ τῆς συμπεριφορᾶς τοῦ Δημάρχου Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ποὺ ὡς
γλώσσα, γιατὶ ἀποτελεῖ ἀνάγκη τῆς κοινωνικοὺς θεσμούς, αὐτὸς ποὺ
καὶ τῶν ἀθέων Δημοτικῶν συμβούλων τοῦ Δήμου Ἀθηναίων. Ἐκλή- τῆς δράσης τῶν ἀρειανῶν, ἀναφέρεται καὶ στὸ ἐπισκοπικὸ ἀξίω- ἐποχῆς μας, προκειμένου νὰ μπο- πτες συνέπειες. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος
μα, ποὺ κατεῖχαν ἀκατάλληλοι ἄνθρωποι. Εἶναι συγκλονιστικὸς ὁ γνωστὸν ἀποτελεῖ τὴν κινητήριο χάση τὰ δικαιώματά του, γιὰ τὰ βλέπει τὸ παρὸν καὶ ἀποβλέπει στὸ
θη διὰ νὰ ὁρκίση τὸν νέον Δήμαρχον· οὗτος μὲ τὴν «παρέαν» του ρεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει ὅλες τὶς κοι-

Ο
ἠρνήθη καὶ τελικῶς ὥρκισε μόνον ὁρισμένους Δημοτικοὺς Συμ-
βούλους. Οἱ ἄλλοι, ὀπαδοί, ἀνεγέρσεως Τζαμιῶν καὶ συστηματικοὶ
πολέμιοι τῆς Ἐκκλησίας μας ὡρκίσθησαν πολιτικῶς).
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ἐσιώπησε. Δὲν ἠκολούθησε τὸ παράδειγμα
τοῦ Γόρτυνος. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος καὶ οἱ περὶ αὐτὸν ὀφείλουν
νὰ ἐγκαταλείψουν τὴν καταστρεπτικὴν γραμμὴν τῆς ἀφωνίας.
Αὕτη μεταφράζεται, ὑπὸ τῶν φίλων τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ὡς ἀδυνα-
μίαν. Τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι νὰ ὁδηγεῖται καὶ ἡ Ἐκκλησία πρὸς ἧττας,
ἂν καὶ ὡρισμέναι εἶναι δεδομέναι. Τὴν ἀδυναμίαν τοῦ Ἀρχιεπισκό-
που ἔχουν διαπιστώσει πολλοὶ Μητροπολῖται καὶ διὰ αὐτὸ ἤρχισαν
νὰ ὁμιλοῦν δημοσίως καὶ νὰ λαμβάνουν θέσιν τόσον διὰ τὰ προ-
βλήματα τοῦ λαοῦ ὅσον καὶ διὰ πνευματικὰ θέματα. Οὐδέποτε ὡμί-
λουν τόσοι πολλοὶ Μητροπολῖται κατὰ τὰ τελευταῖα εἴκοσι ἔτη καὶ
μάλιστα διὰ κρίσιμα ζητήματα τῆς κοινωνίας καὶ τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ
κρίσις προσφέρεται διὰ μεγαλυτέραν «ἔξοδον Ἱεραρχῶν εἰς τὴν
Κοινωνίαν», διὰ τὴν διαφώτισιν τοῦ λαοῦ καὶ τὴν προβολὴν τοῦ λό-
γου τῆς Ἐκκλησίας διὰ τὴν ἀντιμετώπισιν τῆς Κρίσεως. Αὐτὸ ὀφεί-
λει νὰ τὸ ἀντιληφθῆ καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος. Ἐδῶ ὀφείλομεν νὰ μετα-
φέρωμεν τὴν θέσιν τοῦ πιστοῦ λαοῦ, ἡ ὁποία λέγει: Ἐὰν οἱ Ἀρχιε-
ρεῖς ἠκολούθουν τὸ παράδειγμα τῶν Μεγάλων Πατέρων καὶ ἤλεγ-
χον τὴν διαφθορὰν ἀρχόντων καὶ ἀρχομένων, τὴν τρυφηλὴν ζωὴν
καὶ τὴν χλιδὴν τῶν Ἀρχόντων ἢ τὰς ἀδικίας εἰς βάρος τοῦ λαοῦ, δὲν
θὰ εἶχε φθάσει ἡ Χώρα εἰς τὸ σημερινὸν κατάντημα.
Τὸ 2011 εὑρίσκει ὅμως τὴν θρησκευτικὴν κατάστασιν τῆς Χώρας
μας ἀπελπιστικήν, μὲ προσωπικὴν εὐθύνην τοῦ Ἀρχιεπισκόπου καὶ
τοῦ συνόλου τῆς Ἱεραρχίας. Αἱ αἱρέσεις ἁλωνίζουν κυριολεκτικῶς.
Τὸ σύνολον τῶν Ἱεραρχῶν καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος σιωποῦν. Σπανίως
λαμβάνουν θέσιν καὶ αὐτὴ εἶναι ὑποτονική. Ὡρισμένοι Ἱεράρχαι
κάμνουν αὐτό, τὸ ὁποῖον προστάζει τὸ συμφέρον τῆς Ἐκκλησίας.
Ἀλλὰ αὐτοὺς τοὺς ἀπομονώνουν καὶ τοὺς χλευάζουν ἄλλοι Ἱεράρ-
χαι, οἱ ὁποῖοι μὲ τὰ «παπαγαλάκια» των εἰς τὸν τύπον, τὰ ΜΜΕ καὶ
εἰς τὰς διαφόρους ἱστοσελίδας (Ἴντερνετ) τοὺς ἐμφανίζουν ὡς
«ἀκραίους φονταμενταλιστάς», καὶ ἐξστρεμιστάς.
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος «τρέμει» κυριολεκτικῶς νὰ ἀντισταθῆ εἰς τὸ Φα-
νάρι εἰς θέματα Οἰκουμενισμοῦ καὶ ἀντιπαπισμοῦ. Μὲ ἀποτέλεσμα ἡ
Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος νὰ ἄγεται καὶ νὰ φέρεται ὑπὸ τοῦ Οἰκουμε-
νιστικοῦ ἅρματος τοῦ Φαναρίου, τὸ ὁποῖον προκαλεῖ μεγάλας ἀντι-
δράσεις εἰς τὸν πιστὸν λαὸν καὶ τὸν ἔντιμον κλῆρον. Ὁ Ἀρχιεπί-
σκοπος ἔφθασεν εἰς τὸ σημεῖον νὰ μὴ δύναται νὰ ἐλέγξη Συνοδικῶς
τοὺς Μητροπολίτας Πρεβέζης καὶ Δημητριάδος διὰ τὴν ἀπόδοσιν
τῶν Ἱερῶν μυστηρίων εἰς τὴν Δημοτικὴν Γλῶσσαν (παρὰ τὴν ἀπα-
γόρευσιν τῆς ΔΙΣ) ὡς καὶ διὰ τὰς αἱρετικὰς θέσεις τῆς Ἀκαδημίας
Θεολογικῶν Σπουδῶν Βόλου. Φοβᾶται νὰ θέση τὸ θέμα εἰς τὴν
Ἱερὰν Σύνοδον τῆς Ἱεραρχίας, διότι οἱ συγκεκριμένοι Μητρο-
πολῖται εἶναι τοῦ κλίματος τοῦ Φαναρίου.
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν, ὡς πρόεδρος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ὀφεί-
λει νὰ ἀλλάξη τακτικὴν καὶ Στρατηγικήν. Οἱ «σύντροφοί» του εἰς τὴν
Πολιτείαν τὸν ἐπρόδωσαν. Ὁ πιστὸς λαὸς διαπιστώνει ὅτι ὁ Ἀρχιε-
πίσκοπος δὲν προσφέρει τίποτε εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ εἰς τὸν λαόν.
Αὐτὸ τὸ πιστεύουν καὶ Ἀρχιερεῖς, οἱ ὁποῖοι «ὁμαδοποιοῦνται» μὲ
σκοπὸν τὴν διαδοχήν του, ἐν καιρῷ. Ἕνας Ἀρχιεπίσκοπος ὅμως δὲν
ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ εἶναι ἄφωνος διὰ τὰ οἰκονομικὰ καὶ κοινωνικὰ
προβλήματα τοῦ λαοῦ, διὰ τὰ ἐθνικὰ θέματα, διὰ τὴν παιδείαν, διὰ
τὴν διαφθοράν, καὶ τὴν σπατάλην, διὰ τὴν διάρρηξιν τῶν θεσμῶν,
τῶν Νόμων καὶ τῶν θησαυροφυλακίων τῆς Χώρας. Ὀφείλει νὰ ἀψη-
φίση ὅλα τὰ κόμματα καὶ ὅλους τοὺς πολιτικοὺς καὶ νὰ σταθῆ ὑπε-
ράνω ὅλων αὐτῶν κάνοντας διαρκῆ ἔλεγχον τῆς ἀνεντιμότητος καὶ
τῆς ἀνηθικότητος τῶν πολιτικῶν ἐξουσιαστῶν καὶ καταθέτων προ-
τάσεις. Ἕνας Ἀρχιεπίσκοπος δὲν ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ μένη ἄφωνος
εἰς τὴν συστηματικὴν προσπάθειαν Κυβερνήσεως καὶ Κομμάτων διὰ
τὴν ἐγκατάστασιν ἀθέου Λαϊκοῦ Κράτους, μὲ τὴν κρατοῦσαν
Ἐκκλησίαν «Τσαλακωμένην» καὶ περιθωριοποιημένην, ἄνευ θέσε-
ως καὶ λόγου εἰς τὴν κοινωνίαν. Ἕνας Ἀρχιεπίσκοπος δὲν ἔχει τὸ
δικαίωμα νὰ σιωπᾶ εἰς τὴν γενικωτέραν ἐπίθεσιν ἐναντίον τῆς
Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία συνοδεύεται, συνήθως, ἀπὸ συκοφαντίας εἰς
βάρος της. Ὀφείλει νὰ ἀλλάξη γραμμή· δὲν πείθει. Διευκολύνει μὲ
τὴν γραμμὴν του (ἀθελήτως ἢ ἠθελημένως) τοὺς πολιτικούς, οἱ
ὁποῖοι θέλουν μίαν Ἑλλάδα ἀποχριστιανοποιημένην.
Ἐὰν δὲν ἀλλάξη «γραμμὴν» καὶ συνεχίζει τὰς ὑποχωρήσεις τό-
σον ἔναντι τῆς πολιτείας ὅσον καὶ ἔναντι τοῦ Φαναρίου (θέματα
παπισμοῦ, οἰκουμενισμοῦ, μεταπατερικὴ θεολογία) ὁ πιστὸς λαὸς
θὰ ἀναφωνήση: Ἐπὶ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν κ. Ἱερωνύμου ἐπτω-
χεύσαμεν πνευματικῶς καὶ ἐκκλησιαστικῶς. Ἂς ἀλλάξη λοιπὸν
γραμμήν, ὅπως τὸ ἀπαιτεῖ ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἔντιμος Κλῆρος.
Γ. ΖΕΡΒΟΣ
λόγος του: «Οἱ φιλόδοξοι καὶ μὴ φοβούμενοι τὸν Κύριον εἰσπη-
δοῦν στὰ ὑψηλὰ ἀξιώμτα καὶ τὸ ἐπισκοπικὸν ἀξίωμα προτίθεται φα-
νερὰ ὡς ἔπαθλο δυσσεβείας. Ὅποιος βλασφημεῖ χειρότερα, εἶναι
προτιμότερος γιὰ τὴ διαποίμανση τοῦ λαοῦ». Μὲ ἄλλα λόγια, τότε
γίνονταν Ἐπίσκοποι οἱ ἀθεόφοβοι, οἱ φιλόδοξοι καὶ οἱ βλάσφημοι,
δηλαδὴ οἱ αἱρετικοί. Στὴν ἐποχή μας τὰ πράγματα ἔχουν ἀλλάξει
μερικῶς. Οἱ βλάσφημοι δὲν ἀναδεικνύονται Ἐπίσκοποι. Ὅμως
ἰσχύουν τὰ δύο πρῶτα. Ἔχουμε κληρικοὺς ἀθεόφοβους, οἱ ὁποῖοι
μὲ κάθε μέσο ἐπιδιώκουν τὴν ἀνάδειξή τους στὸ ἐπισκοπικὸ ἀξίω-
μα, ὅπως καὶ φιλόδοξους, παρόλο ποὺ τὸ ἦθος τους δὲν εἶναι ἱερο-
πρεπές, γιὰ νὰ μὴ πῶ τίποτα χειρότερο, καὶ ὅμως ἀναλαμβάνουν
τὸ ὑψηλό ἀξίωμα. Καὶ τὰ ἀποτελέσματα εἶναι τραγικά. Σκανδαλί-
ζονται οἱ πιστοί, χωρὶς νὰ μποροῦν νὰ διορθώσουν κάτι. Ἡ εὐθύ-
νη προφανῶς μοιράζεται καὶ στοὺς ἐκλέκτορες, οἱ ὁποῖοι χωρὶς
πολλὴ σκέψη καὶ χωρὶς συναίσθηση τοῦ τί κάνουν, τοὺς ψηφίζουν,
ἀδιαφορώντας γιὰ τὰ ὅσα μὲ μαθηματικὴ ἀκρίβεια πρόκειται νὰ
συμβοῦν.
δ´. Λείπει ἡ σεμνότητα
Τὸ κύριο ἔργο τῶν κληρικῶν εἶναι νὰ ποιμαίνουν τὸ λαὸ τοῦ
Θεοῦ καὶ νὰ μεριμνοῦν, ὅσο αὐτὸ εἶναι δυνατό, γιὰ τὴν κάλυψη
τῶν βασικῶν ἀναγκῶν τῶν φτωχῶν. Γι᾽ αὐτὸ πρέπει νὰ ἔχουν ἦθος,
γιὰ νὰ πείθουν καὶ νὰ διαχειρίζονται τὰ χρήματα, ποὺ τοὺς προσ-
φέρονται μὲ προσοχὴ καὶ διαφάνεια, ἀποφεύγοντας δαπάνες, ποὺ
ἱκανοποιοῦν τὶς προσωπικές τους φιλοδοξίες. Τὸ θέμα εἶναι σο-
βαρό, γιατὶ ὑπάρχουν ἀρκετοὶ κληρικοὶ μεγάλων καὶ πλούσιων ἐνο-
ριῶν, οἱ ὁποῖοι ἐνεργοῦν μὲ τρόπο ἀπαράδεκτο. Θεωροῦν τὰ ἔσο-
δα τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ δικά τους καὶ τὰ δαπανοῦν αὐθαίρετα, ξε-
χνώντας ὅτι τὸ ἱερὸ χρῆμα, ποὺ προέρχεται ἀπὸ τοὺς πιστούς, πρέ-
πει νὰ ξοδεύεται μόνο γιὰ ἱεροὺς σκοποὺς καὶ ὄχι γιὰ κοσμικὲς
δραστηριότητες ἄσχετες μὲ τὸ ποιμαντικὸ ἔργο. Ὁ Μέγας Βασί-
λειος ἀναφέρεται στὸ θέμα ὡς ἑξῆς: «Ἔχει φύγει ἡ ἱερατικὴ σε-
μνότητα, ἔχουν λείψει οἱ ἄνθρωποι ποὺ ποιμαίνουν τὸ ποίμνιο τοῦ
Κυρίου μὲ ἐπιστήμη, γιατὶ αὐτοὶ ποὺ κατέχονται ἀπὸ τὸ πάθος τῆς
ἐξουσίας δαπανοῦν τὶς χορηγίες γιὰ τοὺς φτωχοὺς γιὰ τὶς δικές
τους ἀπολαύσεις καὶ γιὰ διανομὲς δώρων».
ε´. Προσοχὴ στὴν ἐκλογὴ Ἐπισκόπων
Ἡ ἀνάδειξη τῶν Ἐπισκόπων πρέπει νὰ γίνεται μὲ πνευματικὰ κρι-
τήρια. Μόνο οἱ ἐνάρετοι καὶ ζηλωτὲς νὰ ἐκλέγονται, ἐνῶ οἱ φιλό-
δοξοι καὶ κοσμικοὶ καὶ ὅταν ἀκόμα ἔχουν πολλὰ χαρίσματα, πρέ-
πει νὰ ἀποκλείονται, γιατὶ εἶναι σὲ θέση νὰ προκαλέσουν μεγάλα
καὶ δυσεπίλυτα προβλήματα τόσο στὴν τοπικὴ Ἐκκλησία ὅσο καὶ
εὐρύτερα. Ἰδιαίτερα προσεκτικὴ πρέπει νὰ εἶναι ἡ Ἱερὰ Σύνοδος
τῆς Ἱεραρχίας στὶς παρεμβάσεις τῶν ἀνθρώπων τῆς πολιτικῆς
ἐξουσίας, οἱ ὁποῖοι ἐνδιαφέρονται νὰ ἐκλεγοῦν οἱ δικοί τους
ἄνθρωποι, ἀνεξάρτητα ἂν εἶναι ἄξιοι. Γιὰ νὰ πετύχουν τὸ σκοπὸ
αὐτό, δὲν διστάζουν νὰ συκοφαντήσουν τοὺς ἄλλους συνυποψή-
φιους καὶ ἂς εἶναι ἀποδεδειγμένα ἐνάρετοι καὶ ὄντως ἄξιοι. Ἔχου-
με ἀρκετὰ παραδείγματα, ποὺ ἐκλέκτηκαν Ἐπίσκοποι οἱ συμπαθεῖς
στοὺς πολιτικοὺς καὶ ἐνεργοῦν ὡς δοῦλοι καὶ φερέφωνά τους. Τὸ
ἀρνητικὸ αὐτὸ φαινόμενο πρέπει νὰ ἐκλήψει, γιὰ νὰ μὴ ἔχει καμία
ἐπικαιρότητα ὁ λόγος τοῦ Μεγάλου Βασιλείου: «Πράγματι ἐκεῖνοι,
ποὺ ἀνῆλθαν στὴν ἐξουσία ( κατέλαβαν τὸ ἐπισκοπικὸν ἀξίωμα) μὲ
ἀνθρώπινες σκευωρίες ἀνταποδίδουν τὴ χάρη γι᾽ αὐτὲς τὶς ἐξυ-
πηρετήσεις μὲ τὸ νὰ ἐπιτρέπουν στοὺς ἁμαρτάνοντες κάθε ἄνεση
γιὰ τὶς ἀπολαύσεις».
στ´. Πορεία μὲ ὁδηγὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ
Οἱ κληρικοὶ πρωτίστως, ἀλλὰ καὶ οἱ λαϊκοί, δὲν πρέπει νὰ πο-
ρεύονται σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τῆς καρδιᾶς τους. Ὁ πνευματι-
κός τους ἀγώνας πρέπει νὰ στοχεύει στὸ νὰ γίνει τὸ θέλημά τους
θεοφιλές, δηλαδὴ νὰ εἶναι σύμφωνο μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ Εὐαγγε-
λίου. Μόνο τότε θὰ παύσουν οἱ ἀναταραχὲς στὴν Ἐκκλησία καὶ ἡ
σύγχυση στοὺς πιστούς, οἱ ὁποῖοι συχνὰ παρακολουθοῦν τοὺς
ἰδιόρρυθμους κληρικοὺς νὰ δημιουργοῦν ἐνοχλητικὲς καταστά-
σεις, ποὺ καταλήγουν στὸ σκανδαλισμό τους.
Τὰ ἀποτελέσματα τῶν παραπάνω ἀρνητικῶν φαινομένων ἐπηρε-
άζουν τοὺς πιστούς, ἐνῶ χαροποιοῦν τοὺς ἄθεους. Ἡ πίστη στὸ
Χριστὸ μειώνεται, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ γίνεται ἀναξιόπιστος καὶ γε-
νικὰ διαμορφώνεται ἕνα κλίμα ἀντιχριστιανικό, ὅπου «τὰ στόματα
τῶν εὐσεβῶν σιγοῦν, ἐνῶ κάθε βλάσφημη γλώσσα εἶναι ἀνοιχτή».
Οἱ ὑπεύθυνοι πρέπει νὰ ἀνησυχήσουν καὶ νὰ ἐργαστοῦν γιὰ τὴ
βελτίωση ἢ καὶ ἐξάλειψη αὐτῶν τῶν φαινομένων, γιατὶ ἀπομακρύ-
νονται οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, τὴν ὁποία θεωροῦν κιβωτὸ
σωτηρίας καὶ ἀπάνεμο λιμάνι, ὅπου ἐξασφαλίζουν τὴ γαλήνη τῆς
ψυχῆς τους, μακριὰ ἀπὸ τὰ ἀπειλητικὰ κύματα τῆς καθημερινῆς
σκληρῆς βιοπάλης.
δύναμη τοῦ Οἰκουμενικοῦ διαλό- ὁποῖα ἀγωνίσθηκε χρόνια, ὅταν πει- μέλλον.
γου στὸν Ὀρθόδοξο κόσμο. Αὐτὴ νωνικο–πολιτικὲς καὶ ἠθικὲς προ-
κλήσεις τοῦ σύγχρονου κόσμου. νάη καὶ δὲν μπορῆ νὰ συντηρήση Ἡ κοινωνικὴ καὶ οἰκονομικὴ κρί-
ἡ ἐπίσκεψη εἶχε ἐθιμοτυπικὸ χαρα- τὴν οἰκογένειά του καὶ νὰ μορφώ- ση πρέπει νὰ ἀντιμετωπισθῆ μὲ κρί-
κτήρα ἢ ἐπεδίωξε νὰ ἐπαναπροσ- Γιατί, ἐὰν οἱ ἐκκλησίες δὲν πα-
ση τὰ παιδιά του, ὅταν πιέζεται ση, δηλαδὴ μὲ διάκριση, περίσκε-
διορίσει τὴ σημασία τοῦ Οἰκουμε- ρουσιάζονται μὲ μία κοινὴ γλώσσα, ἀσφυκτικὰ καὶ μάλιστα ὅταν βλέπη ψη, σύνεση καὶ ἀποφασιστικότητα.
νικοῦ διαλόγου μετὰ τὴ συνάντηση δὲν θὰ ἔχουν τίποτα νὰ ποῦνε στὴν
τῆς Βιέννης; κοινωνία μας. Γιʼ αὐτὸ καὶ ἡ παρου-
—Καρδινάλιος Koch: Συμμετεί- σία τῶν ἐκκλησιῶν στὴν κοινωνία,
χαμε καὶ ἐμεῖς στὴ μεγάλη Θρονικὴ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ οἰκουμενικὸ κί- Η ΙΕΡΩΣΥΝΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΑΣΜΑ
ἑορτὴ τοῦ προστάτη τοῦ Οἰκουμε- νημα.
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΚ ΤΗΣ 1ης ΣΕΛ.
νικοῦ Πατριαρχείου Ἀπόστολου Ἡ βάση τοῦ οἰκουμενισμοῦ μας
Ἀνδρέα. Ὑπῆρξε μιὰ πανέμορφη εἶναι, ἡ πίστη μας, τὸ πιστεύω μας ἁμάρτημα, ἀλλὰ ἡ θεόσδοτη παρόρμηση τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἐπιδιώξει
ἐμπειρία, ὅπως καὶ ἐκείνη τῆς συν- καὶ τὸ βάπτισμά μας .Ὑπʼ αὐτὴ τὴν τὴν ἕνωσή του μὲ τὸν ἄλλο, ποὺ εἶναι βασικὴ προϋπόθεση τῆς ζωῆς».
άντησης μὲ τὸν Οἰκ. Πατριάρχη ἔννοια θὰ πρέπει πρῶτα νὰ ἀνα- Γίνεται ἐσκεμένα παρερμηνεία τῶν Γραφῶν, γιὰ νὰ ἐξαχθοῦν συμπε-
Βαρθολομαῖο, τὸν ὁποῖο ἐκτιμῶ ἰδι- γνωριζόμαστε ὡς χριστιανοὶ καὶ ράσματα τῆς ἀρεσκείας, τῆς προτιμήσεως κι ἐξυπηρετήσεώς τους. Ὁ
αιτέρως γιὰ τὴ βαθιὰ πνευματικό- στὴ συνέχεια ὡς Καθολικοὶ ἢ π. Φιλόθεος μάλιστα λέγει πὼς πολλοὶ νέοι ὁδηγοῦνται σὲ ψυχοπάθεια
τητά του καὶ τὴν ἀρχοντική του Ὀρθόδοξοι, ὄχι κατὰ τὸ δόγμα, λόγω τῆς αὐστηρότητος κάποιων παραδοσιακῶν ἱερέων σὲ θέματα
εὐγένεια καὶ καλοσύνη, ποὺ τὸν ὅπως λένε οἱ διαμαρτυρόμενοι, ἠθικῆς. Πιστεύουμε πὼς τὸ ἀντίθετο συμβαίνει ἀπὸ τ᾽ ἀχαλίνωτα πά-
θη καὶ τὸν πανσεξουαλισμό.
διακρίνουν. Ἀκολούθησε συνάντη- ἀλλὰ στὸ ὅτι ἀνήκουμε στὴν καθο-
ση μεταξὺ τῆς ἀντιπροσωπείας τοῦ λικὴ ἢ τὴν ὀρθόδοξη ἐκκλησία. Ὁ μεγάλος νεαρὸς θεολόγος ἀποφθέγγεται μετὰ πάσης βεβαιότη-
Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ Δύο Ἐκκλησίες μὲ κοινὴ Ἀποστο- τας: «Κανένας μὰ κανένας ἄνθρωπος ὅμως πάνω στὴν γῆ εἴτε εἶναι
τῆς ἀντιπροσωπείας μας, ὅπου συ- λικὴ Παράδοση. κληρικός, εἴτε εἶναι μοναχός, εἴτε εἶναι λαϊκὸς εἴτε ἀκόμα, ἀκόμα εἶναι
ζητήσαμε διάφορα ζητήματα περὶ ἅγιος δὲν μπορεῖ νὰ ἰσχυρισθεῖ ὅτι εἶναι ἐρωτικὰ ἀνέπαφος καὶ ἂς ἔχει
Καταλήγοντας, ὁ Καρδινάλιος
τοῦ διαλόγου, τὸ μέλλον του ἀλλὰ Kurt Koch μᾶς δήλωσε ὅτι προτίθε- καὶ τὸ χάρισμα τῆς παρθενίας καὶ αὐτὸ τὸ λέμε μὲ τόση σιγουριά, διό-
καὶ γιὰ τοὺς τρόπους συνέχισής τι μελετώντας τὰ κείμενα τῶν Πατέρων βλέπουμε μεγάλους Ἁγίους
ται νὰ ἀρχίσει τὶς ἐπισκέψεις καὶ σὲ
του. ἄλλα Ὀρθόδοξα Πατριαρχεῖα καὶ Ἱεράρχας τῆς Ἐκκλησίας μας νὰ διατυπώνουν καὶ νὰ λέγουν γιὰ τὸν
ἑαυτό τους ὅτι δὲν εἶναι ἐρωτικὰ ἀνέπαφοι, ὅπως ὁ Μέγας Βασίλειος,
Στὴν Βιέννη ἀνέκυψαν δυσκο- ἐκκλησίες. Ὅπως μᾶς εἶπε ἐπίκει-
λίες μὰ εἶμαι σίγουρος ὅτι ἔχουμε ται τὸ ταξίδι του στὴ Μόσχα». ποὺ λέγει ὅτι «ἂν καὶ δὲν παντρεύτηκα δὲν εἶμαι παρθένος»! Ἐδῶ ἀπο-
δεικνύεται ἡ ἀγραμματοσύνη τοῦ σπουδαίου θεολόγου. Ἡ ἔκφραση
τοῦ οὐρανοφάντορος Ἁγίου Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, τοῦ τέλειου με-
ταξὺ τῶν τελείων, θέλει νὰ δείξει τὸ ὕψος τῆς παρθενίας καὶ τὸ μέγε-
50 ΧΡΟΝΙΑ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ» θος τῆς ταπεινώσεώς του. Ἐκεῖ ὅμως ποὺ ἐξέρχεται τῶν ὁρίων εἶναι
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΚ ΤΗΣ 1ης ΣΕΛ. ὅταν ἀσεβῶς γράφει –καὶ νὰ μὲ συγχωρεῖτε γιὰ τὴ μεταφορά– «ὁ δὲ
μεγάλη. Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος δὲν διστάζει νὰ ὁμολογήσει ὅτι ἦταν καὶ σο-
δομίτης «γνώμῃ καὶ προαιρέσει». Αὐτὸ μᾶς δείχνει ὅτι οἱ Πατέρες δὲν
Μέσω τοῦ «Ο.Τ.» προεβλήθησαν πλῆθος θεολογικῶν καὶ πνευ-
ματικῶν θεμάτων. Θέματα πνευματικοῦ καταρτισμοῦ καὶ Ὀρθο- διαχώριζαν τὶς ἁμαρτίες σὲ βαριὲς καὶ ἐλαφριές, ἀλλὰ πάντοτε ἔδιναν
δόξου κατηχήσεως. Θέματα Ποιμαντικῆς καὶ πνευματικῆς εὐθύ- βάση στὴν μετάνοια τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν προσφορὰ τῆς ὑπάρξεώς
νης. τους στὴν εὐσπλαγχνία τοῦ Θεοῦ». Ἡ μετάνοια δὲν σοῦ δίνει δικαίω-
μα γιὰ τὴν ἱερωσύνη. Τὸ νὰ κατονομάζει ἔτσι τὸν Ἅγιο Συμεὼν τὸν Νέο
Ἡ προβολὴ κειμένων καὶ ἀσκητικῶν προσώπων τῆς Ἀθωνικῆς Πο- Θεολόγο εἶναι αὐθαιρεσία, παρερμηνεία, πλήρης ἀκατανοησία τοῦ πα-
λιτείας συντελεῖ λίαν συντόμως εἰς τὴν ἄνθησιν, κυρίως τοῦ ἀγιο-
τερικοῦ λόγου. Ὅταν ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέγει «εἶμαι ὁ
ρειτικοῦ μοναχισμοῦ, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν ἐν γένει ἄνθησιν τοῦ Ὀρθο- πρῶτος τῶν ἁμαρτωλῶν» σημαίνει ὅτι ἦταν φονιάς, ληστὴς καὶ πόρνος;
δόξου Μοναχισμοῦ εἰς τὴν Πατρίδα μας, εἰς τὴν Κύπρον ἀλλὰ καὶ
Ὅταν ὁ Μέγας Βασίλειος λέγει «δέξαι οὖν καμέ, φιλάνθρωπε Χριστέ,
εἰς πολλὰ ἄλλα μέρη τοῦ κόσμου. ὡς τὴν πόρνην, ὡς τὸν Ληστήν, ὡς τὸν Τελώνην καὶ ὡς τὸν Ἄσωτον καὶ
Ἀκολουθοῦν πάμπολαι θεολογικαὶ μελέται καὶ πνευματικὰ κεί- ἆρόν μου τὸ βαρὺ φορτίον τῶν ἁμαρτιῶν» σημαίνει ὅτι εἶναι ληστὴς καὶ
μενα συγχρόνων πνευματικῶν ἀναστημάτων, ὅπως τοῦ π. Γερβα- πόρνος; Ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος στὶς εὐχὲς τῆς θείας Με-
σίου Παρασκευόπουλου, τοῦ π. Φιλοθέου Ζερβάκου, τοῦ π. Γα- ταλήψεως λέγει: «Ὡς τὸν Ἄσωτον ἐδέξω, καὶ τὴν Πόρνην προσελ-
βριὴλ Διονυσιάτου, τοῦ π. Θεοκλήτου Διονυσιάτου, τοῦ π. Ἐπιφα- θοῦσαν, οὕτω δέξαι μὲ τὸν πόρνον καὶ τὸν ἄσωτον οἰκτίρμον» σημαίνει
νείου Θεοδωροπούλου, τοῦ Φώτη Κόντογλου, τοῦ π. Ἰωὴλ Γιαννα- ὅτι ἦταν πόρνος καὶ ἄσωτος; Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς προ-
κοπούλου, τοῦ π. Ἀμφιλοχίου Μακρῆ, τοῦ π. Σπυρίδωνος Μπιλάλη, σερχόμενος στὴ θεία Κοινωνία λέγει: «Φώτισόν μου τὰ τῆς ψυχῆς
τοῦ π. Ἰουστίνου Πόποβιτς, τοῦ Βλαντιμὶρ Λόσκυ, τοῦ καθηγητοῦ αἰσθητήρια, καταφλέγων μου τὰ τῆς ἁμαρτίας ἐγκλήματα» σημαίνει ὅτι
Κων. Καβαρνοῦ, τοῦ π. Ἰ. Ρωμανίδη καὶ πλήθους ἄλλων συνερ- εἶναι ἐγκληματίας; Νὰ μὴ χάσουμε στὸ τέλος τὴ σοβαρότητά μας, τὰ
γατῶν. λογικὰ μας καὶ τὰ λίγα γράμματα, ποὺ γνωρίζουμε.
Ἠσχολήθη μὲ πάρα πολλὰ θέματα, ποὺ ἀπησχόλησαν καὶ ἀπα- Φυσικὰ καὶ οἱ Ἅγιοι Πατέρες δὲν ἦταν ἠθικιστές. Ἦταν ὅμως ἠθι-
σχολοῦν τὴν Ἐκκλησίαν μας, ὅπως μὲ τὸ θέμα τῆς «Λειτουργικῆς κοί, εἶχαν ἀκέραιο ἦθος καὶ μὲ τὰ ἔργα τους μάστιζαν τοὺς τελῶνες
Ἀναγεννήσεως», τῶν «Μεταφράσεων», τῆς «νεοπατερικῆς θεο- καὶ τοὺς φαρισαίους, ὅπως καὶ ὁ Χριστός, ποὺ εἶπε καὶ μόνο νὰ δεῖς
λογίας»· κυρίως μὲ τὸ θέμα τοῦ «Οἰκουμενισμοῦ῀» καὶ τῶν αἱρέ- πονηρὰ μοίχευσες στὴν καρδιά σου. Ἔφαγε ὁ Χριστὸς μὲ τοὺς ἁμαρ-
τωλούς, ἀλλὰ δὲν χάϊδεψε τὰ πάθη τους, δὲν τὰ ἐπαίνεσε, δὲν τὰ πα-
σεων, ὅπως μὲ τὸ θέμα τῆς Οὐνίας, τοῦ Παπισμοῦ, τοῦ μασωνι-
ράβλεψε, τοὺς ἀγάπησε, γιὰ νὰ συγκινηθοῦν καὶ νὰ μετανοήσουν. Ἡ
σμοῦ. Ἐπίσης ἠγωνίσθη κατὰ τῶν ἐκτροπῶν τῆς ἐκκλησιαστικῆς
Διοικήσεως, διὰ τὴν ἀμφίεσιν τῶν κληρικῶν, διὰ τὴν ἀπομάκρυν- στάση αὐτὴ δὲν σημαίνει ὅτι κανεὶς μπορεῖ ν᾽ ἁμαρτάνει ἀσύστολα καὶ
νὰ θέλει νὰ γίνει ἱερεύς, λέγοντας ὅτι μετανόησε καὶ ὁ Χριστὸς ὅλα
σιν τῶν 12 ἀκατηγορήτων Μητροπολιτῶν, διὰ τὴν παιδείαν, διὰ τὸ
τὰ συγχωρεῖ. Αὐτὴ ἡ ἀγαπολογία εἶναι ἐπισφαλὴς καὶ παραπλανητική.
μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν καὶ τῆς Ἱστορίας, διὰ τὰς ἐκτρώσεις,
διὰ τὸν πολιτικὸν γάμον, ἀλλὰ καὶ διὰ ἐθνικὰ θέματα, τὸ Βορειοη- Οἱ Ἐπίσκοποι χειροτονοῦνται γιὰ νὰ τηροῦν τοὺς Ἱεροὺς Κανόνες
τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὄχι γιὰ νὰ τοὺς παραβλέπουν, νὰ τοὺς χρησιμο-
πειρωτικόν, Κυπριακόν, διὰ τὴν Θράκην.
ποιοῦν μόνο πρὸς ὑπεράσπιση τῶν δικαιωμάτων τους καὶ νὰ τοὺς πα-
Ὁ ἀγὼν ὅμως ἀπαιτεῖ καὶ θυσίας· καὶ δὲν εἶναι μόνον αἱ προσωπι- ρερμηνεύουν, νομίζοντας ὅτι ἔτσι βοηθοῦν. Ἡ ἀθέτηση τῶν Ἱερῶν Κα-
καὶ θυσίαι τοῦ κάθε συνεργάτου, ὁ ὁποῖος συνήθως δωρεὰν προσ- νόνων ἔχει δυσμενεῖς συνέπειες. Σεβάσμιος Ἁγιορείτης Γέροντας ἔλε-
φέρει τὰς ὑπηρεσίας του, ἀλλὰ καὶ αἱ διώξεις, ποὺ ἔχουν ὑποστῆ. γε πὼς «ὅλα τὰ προβλήματα τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι ἀπὸ κωλυμα-
Πολλάκις ἐδιώχθησαν οἱ ἀείμνηστοι π. Χαράλαμπος, π. Μᾶρκος, μέ- τούχους κληρικούς»! Οἱ ὀδυνηρὲς ἀλήθειες δὲν εἶναι ἐνοχλητικὲς κι
λη τοῦ Δ.Σ. τῆς Π.Ο.Ε. εἰς δικαστήρια, στρατοδικία, διακοπὴν μι- ἐξοργιστικὲς γιὰ τοὺς ἀνώριμους, ὅπως γράφει ὁ ἔμπειρος καὶ ὥριμος
σθοδοσίας κ.ἄ. νεανίσκος συγγραφέας, ἐμᾶς, ἀλλὰ γιὰ ὅσους καταπατοῦν τοὺς
Ἐπὶ τῇ συμπληρώσει 50 ἐτῶν κυκλοφορίας δοξάζομεν τὸν Δω- Ἱεροὺς Κανόνες τῆς ἁγίας μητέρας μας Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Ὁ
ροεδότην Κύριόν μας δι᾽ αὐτὴν τὴν εὐλογίαν, εὐχαριστοῦμεν τοὺς Θεὸς νὰ ἐλεήσει τὸν νεοχειροτόνητο Ἀρχιμανδρίτη Ἰωάννη Ἀρσενιά-
σεβαστούς μας συνεργάτας, συνδρομητὰς καὶ φίλους τοῦ «Ο.Τ.» δη. Ἐγκάρδια εὔχομαι ν᾽ ἀνανήψει γιὰ τὶς ἀσεβεῖς, ἀνακριβεῖς, ἐπιπό-
καὶ ἐπικαλούμεθα τὰς προσευχάς των, ὥστε ὁ «Ο.Τ.» νὰ συνεχίση λαιες καὶ ἐξωπραγματικὲς ρήσεις του. Ἡ ἱερωσύνη δὲν εἶναι τέχνασμα,
τὸν ἁγιοπνευματικόν καταρτισμόν καί τόν ἀντιαιρετικόν ἀγῶνα ἐπ᾽ πείραμα, παιχνίδι καὶ δοκιμή, ἀλλὰ θυσία, προσφορά, τελείωση καὶ μαρ-
ἀγαθῷ τῆς φιλτάτης Πίστεώς μας καὶ τῆς Πατρίδος. τυρία ζῶντος Θεοῦ, ποὺ ἀδυνατεῖ νὰ σκηνώσει στὸ ἀκάθαρτο.
Σελὶς 8η
ΑΓΩΝΙΣΘΗΤΕ ΔΙΑ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΩΜΕΝ ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟΝ ΠΙΣΤΙΝ ΜΑΣ
Η θευτο καὶ ἀμόλυντο...
ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ὡς μᾶς τὴν παρέδω-
σαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας (καὶ ὄχι εἰς
νεωτεριστικὴν ἔκδοσιν) ἀποτελεῖ τὸν
ἀλάνθαστον ὁδηγόν μας διὰ τὸ παρὸν καὶ τὸ
μέλλον, ὑπογραμμίζει ὁ πρωτοσύγκελλος
τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κονίτσης Ἀρχιμαν-
δρίτης π. Ἰωὴλ εἰς τὸ κήρυγμά του διὰ τὸ
Ἀποστολικὸν Ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς
πρὸ τῶν Φώτων. Ὑπογραμμίζει, ἐπίσης, ὅτι:
«Ναί, αὐτὴ τὴν Ἁγία μας Ὀρθόδοξη Πίστη
πρέπει νὰ διατηρήσωμεν ἕως τέλος τῆς ζωῆς
Ἐπισημαίνει ὁ Σεβ. Αἰγιαλείας κ. Ἀμβρόσιος
ΒΑΔΙΖΟΜΕΝ ΟΛΟΤΑΧΩΣ ΠΡΟΣ ΕΝ ΤΑΥΤΙΣΙΣ ΕΙΣ ΟΛΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ Ο ΝΕΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ
ΑΘΡΗΣΚΟΝ ΚΑΙ ΚΟΣΜΙΚΟΝ ΚΡΑΤΟΣ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΠΕΡΙΕΦΡΟΝΗΣΕ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΝ
Ἐπισημαίνει εἰς συνέντευξίν του ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ. Θεόφιλος, ὁ ὁποῖος τονίζει ὅτι ὁ ρόλος
Τὴν ἀνησυχίαν του ὅτι βαδίζομεν
πρὸς ἕν ἄθρησκον καὶ κοσμικὸν
Κράτος, εἰς τὸ ὁποῖον θὰ διαφεν-
τεύουν τὴν ζωήν μας αἱ δυνάμεις τῆς
Παγκοσμιοποιήσεως, ἐκφράζει εἰς
συνέντευξίν του εἰς τὴν ἐφημερίδα
«Πελοπόννησος» ὁ Μητροπολίτης
Αἰγιαλείας καὶ Καλαβρύτων κ.
Ἀμβρόσιος. Ἐπισημαίνει, ἐπίσης, ὅτι
αἱ δυνάμεις αὗται θὰ πλήξουν τὴν
γλῶσσαν, τὴν θρησκείαν καὶ τὰς πα-
ραδόσεις. Ἐκφράζει δὲ τὴν ἐκτίμησιν
ὅτι ἀπὸ τὴν κρίσιν αὐτὴν εἴτε θὰ
ἐξέλθωμεν περισσότερον δυνατοὶ καὶ
καθαροὶ ἢ θὰ καταποντισθῶμεν. «Ἡ
ὥρα, ὅμως αὐτή, εἶναι ἡ ὥρα τῆς
Ἐκκλησίας». Εἰς τὴν ἰδίαν συνέντευ-
ξιν ὁ Σεβ. Μητροπολίτης ὁμιλεῖ διὰ
τὰ προβλήματα μὲ τὴν Παναγίαν τὴν
Τρυπητὴν (νὰ γίνη ὁ Ἱ. Ναὸς περισ-
σότερον λειτουργικὸς καὶ προσβάσι-
μος εἰς ἡλικιωμένους καὶ ΑΜΕΑ), τὸ
«λάθος» νὰ ἀποδεχθῆ ὡς βοηθὸν
Ἐπίσκοπον τὸν Προκόπιον Πετρί-
δην, τὴν μὴ ἀποκατάστασιν τοῦ
Ἱεροῦ Ναοῦ τῶν Εἰσοδίων Θεοτόκου
(εἶχε κτυπηθῆ ὑπὸ τοῦ Ἐγκελάδου)
τὴν οἰκονομικὴν κρίσιν, ἡ ὁποία ἔχει
ὡς ἀποτέλεσμα τὴν μείωσιν τῶν ἐσό-
δων τῶν Ἱερῶν Ναῶν καὶ τῆς Ἱ. Μη-
τροπόλεως, τὴν Ἱερωσύνην, τὰ σκάν-
δαλα εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, τὸν Ἀρχιε-
πίσκοπον κ. Ἱερώνυμον, τὴν ἀποχρι-
στιανοποίησιν τοῦ Κράτους κ.λπ.
Ἀπόσπασμα
τῆς συνεντεύξεως
«—Πρόσφατα διάβασα ἕνα βιβλίο
καὶ συγκεκριμένα τοῦ π. Κύριλλου
Κωστόπουλου, ἱεροκήρυκα τῆς Ἱ.
Μ. Πατρῶν, μὲ τίτλο “Τὰ κωλύοντα
τὴν ἱερωσύνη καὶ καθαιροῦντα τοὺς
κληρικοὺς παραπτώματα”. Πρόκει-
ται γιὰ ἕνα βιβλίο ποὺ ταράσσει τὸν
ἐφησυχασμὸ τῶν ὑπηρετούντων
τὴν Ἐκκλησία ἀλλά, παράλληλα,
ἱκανοποιεῖ τὸ κοινὸ αἴσθημα, ποὺ
χρόνια τώρα παρακολουθεῖ τὴν
ἅλωσή της χωρὶς κανεὶς νὰ παίρνει
τὰ κατάλληλα μέτρα. Θεωρεῖτε ὅτι
οἱ κανόνες, ποὺ ἔχουν τεθεῖ ἀπὸ
τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας,
ἐφαρμόζονται σήμερα ἢ ἡ ἱερωσύ-
νη ἐπιλέγεται πλέον ὡς εὔκολος καὶ
ἄμεσος τρόπος ἐπαγγελματικῆς καὶ
μόνο ἀποκατάστασης;
—Ἡ ἱερωσύνη εἶναι θέμα ἐσωτε-
ρικῆς κλήσεως καὶ προσκλήσεως
τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο. Δὲν εἶναι
τρόπος ἐπαγγελματικῆς ἀποκατα-
στάσεως. Τὸ ράσο εἶναι ὁδὸς θυ-
σίας καὶ δὲν ἰσοσκελίζεται μὲ κανέ-
να ὑλικὸ κριτήριο.
Βεβαίως, ὑπάρχει μιὰ παροιμία,
ποὺ ἀναφέρεται στοὺς κακοὺς
ἱερεῖς: Παπὰς ἔγινες Κώστα; Ἔτσι
τό ᾽φερε ἡ κατάρα! Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν
ἰσχύει γιὰ τὸν Ἕλληνα κληρικό.
Ἔχουμε ἀνθρώπους ποὺ θὰ μπο-
ροῦσαν νὰ διαπρέψουν στὴν ὑπό-
λοιπη κοινωνική τους ζωή, κι ὅμως
γίνονται ἱερεῖς καὶ σηκώνουν αὐτὸ
τὸ μεγάλο φορτίο, μόνο καὶ μόνο
γιὰ νὰ γίνουν ἀγωγοὶ τῆς διελεύσε-
ως τῆς Θείας Χάριτος πρὸς τὸν
ἄνθρωπο καὶ τὴν κοινωνία.
—Γιατί, ὅμως καὶ ὁ χῶρος τῆς
Ἐκκλησίας μαστίζεται ἀπὸ σκάνδα-
λα, τόσο οἰκονομικὰ ὅσο καὶ ἠθικά;
—Θὰ σᾶς ἀπαντήσω μὲ ἐρώτη-
ση. Σκέπτεσθε πόσες παγίδες δίνει
ἡ κοινωνία στὸν ἱερέα; Σκέπτεσθε
πόσοι ἄνθρωποι εὐθύνονται γιὰ τὰ
παραστρατήματα τῶν ἱερέων; Σκέ-
πτεσθε τί πόλεμο κάνει ὁ Διάβολος
σὲ ἕναν ἱερέα; Ὁ ἱερέας πρέπει καὶ
ὀφείλει νὰ ἀγωνίζεται καθημερινά.
Κάποια στιγμή, ὅμως, παγιδεύε-
ται! Ὅταν ἀκοῦτε ὅτι ὑπάρχει μιὰ
ἠθικὴ πτώση, πρέπει νὰ ξέρετε ὅτι
ὑπάρχουν δύο ἔνοχοι. Ποτὲ ἕνας!
Συνεπῶς, ἀγώνας γίνεται καὶ σὲ
αὐτὸν τὸν ἀγώνα, τὸν πνευματικό,
ὑπάρχουν καὶ θύματα! Ὁ Διάβολος
εἶναι αὐτός, ποὺ θέλει νὰ γκρεμίσει
ἕναν ἱερέα, γιὰ νὰ κάνει ζημιὰ στὸ
πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας μας.
Γι᾽ αὐτὸ πρέπει νὰ ἀγωνιζόμαστε
καὶ νὰ ἀγρυπνοῦμε! Ὅμως, ἐμεῖς
στὴ Μητρόπολή μας ἔχουμε εὐλα-
βεῖς ἱερεῖς καὶ γι᾽ αὐτὸ δοξάζω τὸν
Θεό!
—Θεωρεῖτε ὅτι ἔχετε κάνει λαν-
θασμένες ἐπιλογὲς προσώπων καὶ
δὴ κληρικῶν;
—Βεβαίως καὶ ἔχω κάνει. Δὲν
εἶναι, ὅμως, θέμα λανθασμένης
ἐπιλογῆς. Στὴν πορεία κάποιος ξε-
κινάει καλά, στὴ συνέχεια, ὅμως,
ἐπειδὴ παγιδεύεται πέφτει!
Ἕνας ἔντιμος κληρικός, ὅταν
βλέπει ὅτι ἔχει ἀδυναμίες ἀπὸ τὶς
ὁποῖες ἀδυνατεῖ νὰ ξεφύγει, πρέπει
νὰ φεύγει ἀπὸ τὸ ράσο του. Ἀλλά,
ἐμεῖς, στὴν Μητρόπολή μας, δὲν
ἔχουμε τέτοιου εἴδους περιστατι-
κά.
—Ποιὰ εἶναι ἡ γνώμη σας γιὰ τὸν
Ἀρχιεπίσκοπο; Ἀρκετὲς φορὲς σᾶς
ἔχουμε δεῖ νὰ μὴ ἔχετε τὴν ἴδια
ἄποψη. Γιατί παρατηρεῖται αὐτὸ τὸ
φαινόμενο;
—Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος εἶναι ἕνα
πολὺ σεβαστὸ πρόσωπο. Βλέπει τὰ
πράγματα ἀπὸ τὴ δική του σκοπιά.
μας, ἀγωνιζόμενοι τόσον κατὰ τοῦ κακοῦ
ἑαυτοῦ μας, ὅσον καὶ ἐναντίον τῶν «λύκων
ποὺ ἔρχονται πρὸς ἐμᾶς, φορῶντας τὴν προ-
βιὰ γιὰ νὰ κατασπαράξουν τὸ ποίμνιον». Εἰς
ἄλλα σημεῖα τοῦ κηρύγματος ὑπογραμμίζει:
«Ἐπὶ τῆς οὐσίας, ὁ δρόμος μας εἶναι κοινός.
Εἶναι ἡ ὁδὸς ποὺ ἀκολούθησαν μὲ ταπείνωση
ἀλλὰ καὶ χαρὰ ὅλοι οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας.
Αὐτὲς οἱ εὐλογημένες ὑπάρξεις, “οἱ φίλοι τοῦ
Θεοῦ”, ποὺ ἀγωνίστηκαν μὲ ὅλες τους τὶς δυ-
νάμεις καὶ κράτησαν τὴν ἁγία μας πίστη. Τὸν
ἀνεκτίμητο τοῦτο θησαυρό, τὸν ὁποῖον ὁπωσ-
Ἀλλιῶς τὰ βλέπω ἐγώ, ἀλλιῶς
ἐκεῖνος.
Καὶ βεβαίως, ἔχω χρέος νὰ ὑπο-
δεικνύω, ἂν κάτι δὲν μοῦ ἀρέσει,
χωρὶς νὰ σημαίνει αὐτὸ ὅτι κάνω
πολεμική.
Πῆγε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος καὶ ἔκανε
πρὶν ἀπὸ λίγες μέρες συναυλία
στὸν Ἅγιο Παντελεήμονα Ἀθηνῶν.
Εἶναι μιὰ δημόσια πράξη.
Ὅμως αὐτὸ μὲ ἐνόχλησε καὶ
πρέπει νὰ τὸ πῶ! Ἔχουμε διαφορε-
τικὴ ἀντίληψη τῶν πραγμάτων καὶ
εἴμαστε συνυπεύθυνοι!
—Τελικά, ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ
ἔχει παρεμβατικὸ λόγο σὲ ἄλλους
χώρους, ὅπως γιὰ παράδειγμα στὴν
πολιτική; Ὁ κόσμος γιὰ νὰ καθοδη-
γηθεῖ τί χρειάζεται; Μήπως χρει-
άζεται τοὺς χαμηλοὺς τόνους, ποὺ
διατηρεῖ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἢ χρει-
άζεται τὸν πύρινο λόγο τοῦ Ἀμβρο-
σίου, ποὺ μᾶς ἔχει συνηθίσει νὰ
μιλᾶ ἔξω ἀπὸ τὰ δόντια;
—Χρειάζονται καὶ τὰ δύο. Ὁ κα-
θένας μὲ τὸ χάρισμά του. Ὁ
Ἀμβρόσιος εἶναι ἕνας ἄνθρωπος,
ποὺ ἔχει φωνὴ καὶ τὰ λέει καθαρὰ
καὶ δυνατά!
Γιατί δηλαδὴ νὰ λέει ὁ Πάγκαλος
τὴ γνώμη του καὶ νὰ βρίζει; Γιατί ὁ
Πάγκαλος μπορεῖ νὰ λέει ὅτι οἱ
στρατιωτικοὶ καὶ οἱ παπάδες εἶναι
ἀντιπαραγωγικοί; Γιατί αὐτὸς ἔχει
τὸ δικαίωμα; Ἄρα, γιατί εἶναι κακὸ
νὰ παρεμβαίνω ἐγώ; Εἶναι ἱερὴ ἀγα-
νάκτηση!
Ἐσεῖς ζητᾶτε καθοδήγηση. Ὁ
κόσμος ρωτᾶ γιὰ τὴν “Κάρτα τοῦ
Πολίτη”. Πρέπει νὰ πεῖ κάποιος τὴν
ἄποψή του. Ὅταν τὴ λέει φωναχτά,
κάποιους τοὺς παρενοχλεῖ!
Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος δὲν ἔχει πεῖ τὴν
τελευταία της λέξη! Ἂν ἡ Σύνοδος
πεῖ κάτι ποὺ δὲν θὰ τὸ δέχομαι, κά-
τι δηλαδὴ ποὺ δὲν θὰ ἱκανοποιεῖ τὴ
συνείδησή μου, θὰ βγῶ καὶ θὰ πῶ
πὼς δὲν συμφωνῶ.
Ἀλλά, δὲν βγῆκα πρίν, ὅπως κά-
ποιοι ἄλλοι Ἀρχιερεῖς. Ἡ Σύνοδος,
λοιπόν, εἶναι ἡ ἀνωτάτη ἀρχὴ καὶ
πρέπει νὰ βρεῖ τὴ λύση, ἀλλὰ ἀκόμα
δὲν ἔχει δοθεῖ ἡ τελικὴ ἀπάντηση
τῆς Ἐκκλησίας.
—Ἔχετε σκεφθεῖ ποτὲ κατὰ τὸ
παρελθὸν ὅτι μπορούσατε νὰ γίνε-
τε Ἀρχιεπίσκοπος;
—Ποτέ! Νομίζω ὅτι ἐδῶ ποὺ εἶμαι
εἶναι παραπάνω ἀπ᾽ ὅ,τι μοῦ ἀξίζει
καὶ δὲν θέλω ποτὲ τὰ ὑψηλὰ ἀξιώ-
ματα. Ποτὲ δὲν σκέφτηκα μιὰ με-
γάλη Μητρόπολη. Ἤθελα μιὰ μικρὴ
Μητρόπολη, γιὰ νὰ εἶμαι ὅσο τὸ δυ-
νατὸν πιὸ κοντὰ στὸν ἄνθρωπο.
Γιὰ νὰ βγαίνω στὸ δρόμο, γιὰ νὰ
χαμογελάω καὶ νὰ μοῦ χαμο-
γελᾶνε. Δὲν ἤθελα μιὰ ἀπρόσωπη
Μητρόπολη. Λυπᾶμαι ποὺ ἡ γρα-
φειοκρατία μὲ κρατάει μερικὲς
φορὲς μακριὰ ἀπὸ ἐσᾶς.
Ἤθελα νὰ εἶμαι συνεχῶς στὸ
δρόμο νὰ βοηθῶ τὸν κόσμο. Νὰ
δώσω τὴν αἴσθηση ὅτι εἶμαι ὁ πατέ-
ρας καὶ εἶστε τὰ παιδιά μου.
Ὅταν ἦρθα πρὶν ἀπὸ πολλὰ χρό-
νια σὲ αὐτὴ τὴν Μητρόπολη εἶπα:
Ἐδῶ ἦρθα καὶ ἐδῶ θὰ πεθάνω! Πλέ-
ον, μιὰ φιλοδοξία ἔχω: Νὰ σᾶς δίνω,
ἂν μπορῶ, φωτεινὸ παράδειγμα, νὰ
βλέπετε στὸ πρόσωπό μου κάτι ἀπὸ
τὴν ἁγιότητα, ποὺ ὁ Θεὸς δημιουρ-
γεῖ στὸν ἄνθρωπο καὶ νὰ σᾶς κάνω
νὰ στρέφεστε πρὸς τὰ πάνω, πρὸς
τὸν οὐρανό! Αὐτό, ἂν τὸ καταφέ-
ρω, θὰ εἶναι ἐπιτυχία!
—Σεβασμιώτατε, διανύουμε μιὰ
ἐποχὴ ἀρκετὰ δύσκολη, κατὰ τὴν
ὁποία ἡ ἀβεβαιότητα καὶ τὸ ἄγχος
χαρακτηρίζουν τὴν καθημερινότη-
τά μας. Ἡ Ἐκκλησία ποιὸν ρόλο θὰ
μποροῦσε νὰ παίξει καὶ πῶς ὁ λόγος
της θὰ μποροῦσε νὰ λειτουργήσει
παρηγορητικὰ καὶ θεραπευτικά;
—Ἀγαπητὲ Μιχάλη, νομίζω ὅτι
ἔρχεται ἡ ὥρα τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ
οἰκονομικὴ κρίση θὰ κάνει τὸν ἄν-
θρωπο νὰ ξανασκεφθεῖ τὴ ζωή του.
Νὰ σκεφθεῖ ποιὰ εἶναι τὰ θεμέλια
τῆς ζωῆς του. Κάποιοι θὰ ἐξακολου-
θοῦν νὰ βάζουν σαθρὰ θεμέλια, κά-
ποιοι θὰ ξαναβροῦν τὴ Δαμασκό
τους, τὸ δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς πρὸς
τὸ Θεό. Ὅσοι στὴ μεγάλη δυσκολία,
ποὺ ἔρχεται μπορέσουν νὰ ἀγκι-
στρωθοῦν στὸν Θεό, νὰ εἶναι ἔντι-
μοι, ἀληθινοί, ἀφοσιωμένοι στὴν
οἰκογένειά τους, αὐτοὶ θὰ βροῦν
ψυχικὴ ἠρεμία.
Ὁ Θεὸς ἔχει τὸν τρόπο νὰ εὐλο-
γεῖ τὸ λίγο καὶ νὰ τὸ κάνει πολύ! Ἂν
ὁ ἄνθρωπος, μέσα ἀπὸ αὐτὴ τὴν
ὀδύνη, ἀποκτήσει καὶ πάλι ἀνθρω-
πιά, τότε θὰ κερδίσει πολλά! Ἐὰν
παραμείνει ὑλιστής, τότε θὰ χαθεῖ!
Ἡ ἀνησυχία μου εἶναι, λοιπόν, ὅτι
πᾶμε σὲ ἕνα ἄθρησκο καὶ κοσμικὸ
Κράτος, ποὺ θὰ διαφεντεύουν τὴ
ζωή μας ἄλλοι ἐκτὸς συνόρων, ἡ
παγκοσμιοποίηση προωθεῖται συ-
στηματικά. Θὰ πλήξουν τὸν Ἑλλη-
νικὸ λαὸ στὴ γλώσσα, τὴ θρησκεία
καὶ στὶς παραδόσεις. Ἑπομένως,
ἀπὸ αὐτὴ τὴν κρίση ἢ θὰ βγοῦμε
πιὸ δυνατοὶ καὶ πιὸ καθαροί, ἢ θὰ
καταποντιστοῦμε!
Θεωρῶ, λοιπόν, πὼς φθάνει ἡ
ὥρα ποὺ ἡ Ἐκκλησία θὰ σκύψει καὶ
θὰ παρηγορήσει τὸν ἄνθρωπο».
δήποτε πρέπει νὰ κρατήσουμε καὶ ἐμεῖς ἀνό-
Ἀπὸ τὰ βάθη τῶν αἰώνων ἀκούγεται καὶ πάλι ἡ
φωνὴ “Τοῦ Ἁγίου καὶ Ἀληθινοῦ”, Τοῦ Κυρίου
ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, πρὸς τὸν Ἐπίσκοπο τῆς Φι-
λαδελφείας, ἀλλὰ καὶ πρὸς κάθε ψυχή, ποὺ ἔχει
παραδοθεῖ στὴ δική Του ἀγάπη καὶ ἀγωνίζεται νὰ
ἐφαρμόσει τὸ πανάγιον καὶ σωστικὸν θέλημά
Του. “Κράτει ὅ ἔχεις, ἵνα μηδεὶς λάβῃ τὸν στέ-
φανόν σου” (Ἀποκ. Γ´ 11) δηλ. Κράτα καλὰ τὴν πί-
στη ποὺ ἔχεις, γιὰ νὰ μὴ πάρει κανεὶς τὸν στέ-
φανόν σου καὶ τὴν ἀνταμοιβὴ τῶν ἀγώνων σου».
Ἡ Πολιτικὴ δὲν δύναται νὰ ἀποδώση ἄνευ τῆς συνδρομῆς τῆς Ἐκκλησίας
Ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.
Θεόφιλος, εἰς συνέντευξίν του εἰς
τὴν ἐφημερίδα «Ἐλεύθερος Τύ-
πος» καὶ εἰς τὴν ἔγκριτον δημο-
σιογράφον κ. Βάλλια Νικολάου
ὡμίλησε διὰ τὸν ρόλον τοῦ Πα-
τριαρχείου, ὁ ὁποῖος δὲν εἶναι μό-
νον θρησκευτικὸς ἀλλὰ καὶ πολι-
τικός, ἀφοῦ συνδέεται εὐθέως μὲ
τὸ στάτους κβὸ τοῦ καθεστῶτος
τῶν Ἱεροσολύμων. Ὁ Πατριάρχης
ὡμίλησεν, ἐπίσης, διὰ τὴν ἐπού-
λωσιν τῶν πληγῶν τὰς ὁποίας
ηὗρε κατὰ τὴν ἀνάληψιν τῶν κα-
θηκόντων του. Ἐνῶ διὰ τὰ σχέσεις
τοῦ Πατριαρχείου μετὰ τοῦ Οἰ-
κουμενικοῦ Πατριαρχείου ἐτόνι-
σεν ὅτι «ὑπάρχει πλήρης ταύτι-
σις».
Τὸ πλῆρες κείμενον τῆς συνεν-
τεύξεως τοῦ Πατριάρχου Ἱεροσο-
λύμων κ. Θεοφίλου ἔχει ὡς ἀκο-
λούθως:
«—Μακαριώτατε, πέρασαν σχε-
δὸν πέντε χρόνια ἀπὸ τὴν ἐκλογή
σας στὸν πατριαρχικὸ θρόνο. Ποιὸ
θεωρεῖτε τὸ σημαντικότερο ἔργο
σας;
—Ἐπανῆλθε ἡ ὁμαλότης στὴ λει-
τουργία τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσο-
λύμων. Πλέον, τὸ κῦρος του ἔχει
ἀποκατασταθεῖ καὶ τὸ Πατριαρχεῖο
διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο
ὄχι μόνο εἰς στὸ θρησκευτικὸ γί-
γνεσθαι, ἀλλὰ κυρίως εἰς τὸ πολιτι-
κό, γιατί συνδέεται ἄρρηκτα μὲ τὸ
καθεστὼς τῶν Ἱεροσολύμων.
Διαδραματίζει σημαντικὸ ρόλο
στὴν ἐκτόνωση τοῦ θρησκευτικοῦ
φανατισμοῦ, συμβάλλοντας τὰ μέ-
γιστα διὰ τῆς συμμετοχῆς του σὲ
διαφόρους διαθρησκευτικοὺς δια-
λόγους.
Ἀπόδειξη τούτου εἶναι ἡ συμμε-
τοχὴ τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύ-
μων στὸ Συμβούλιο Θρησκευτικῶν
Ἱδρυμάτων τῆς Ἁγίας Γῆς, τὸ ὁποῖο
ἐγένετο μὲ πρωτοβουλία τοῦ State
Department καὶ ἀποτελεῖται ἀπὸ
ραββίνους, τὴν ἑβραϊκὴ θρησκευ-
τικὴ ἡγεσία τοῦ Ἰσραήλ, ποὺ ἐκπρο-
σωπεῖ τὴν κυβέρνηση, τὴ θρησκευ-
τικὴ ἡγεσία τῆς Παλαιστινιακῆς
Ἀρχῆς καὶ ἀπὸ τοὺς ἀρχηγοὺς τῶν
Ἐκκλησιῶν.
—Ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα συναν-
τήσατε κάποιες δυσκολίες καί, ἂν
ναί, ποιὲς εἶναι αὐτές;
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΗΝ
ΕΠΙΘΕΣΙΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΚΟΠΤΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΝ
Συνεκλονίσθη ὁλόκληρος ἡ πο-
λιτισμένη ἀνθρωπότης ἀπὸ τὴν
δολοφονικὴν ἐπίθεσιν Μουσουλ-
μάνων ἐναντίον τῆς «Ἐκκλησίας»
τῶν Κοπτῶν εἰς τὴν Ἀλεξάνδρει-
αν, ἡ ὁποία εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα
νὰ εὕρουν τὸν θάνατον 21 Κό-
πται. Ἡ ἐπίθεσις ἔγινε κατὰ τὴν
ὥραν λειτουργίας διὰ τὸ νέον
ἔτος. Τὸ Ἀθηναϊκὸν Πρακτορεῖον
Εἰδήσεων (ΑΠΕ) μετέδωσε τὴν
2αν Ἰανουαρίου δήλωσιν τοῦ Πά-
πα, ἀλλὰ καὶ δηλώσεις τοῦ Πρω-
θυπουργοῦ τῆς Αἰγύπτου καὶ τῆς
Παλαιστινιακῆς Ὀργανώσεως
Χεζμπολάχ. Συμφώνως μὲ τὴν
ἀνταπόκρισιν τοῦ ΑΠΕ:
«Ὁ πάπας Βενέδικτος ὁ 16ος κα-
ταδίκασε σήμερα “τὴν δειλὴ πράξη”
τῶν δραστῶν τῆς ἐπίθεσης ἐναν-
τίον ἐκκλησίας Κοπτῶν στὴν Ἀλε-
ξάνδρεια, μὲ 21 νεκρούς. “Μὲ με-
γάλη θλίψη ἔμαθα γιὰ τὴν σοβαρὴ
ἐπίθεση ἐναντίον τῆς κοπτικῆς χρι-
στιανικῆς κοινότητας”, δήλωσε ὁ
πάπας μετὰ τὴν λειτουργία στὴν
πλατεία τοῦ Ἁγίου Πέτρου. “Ἡ
ἐνέργεια αὐτὴ ὅπως καὶ ἐκείνη τῆς
τοποθέτησης βομβῶν στὰ σπίτια
χριστιανῶν στὸ Ἰράκ, ὥστε νὰ
ἀναγκαστοῦν νὰ τὰ ἐγκαταλεί-
ψουν, προσβάλλει τὸν Θεὸ καὶ ὅλη
τὴν ἀνθρωπότητα”, ἐπισήμανε.
“Ἀπέναντι σὲ αὐτὴ τὴν στρατηγική
τῆς βίας μὲ στόχο χριστιανοὺς καὶ
ἐπιπτώσεις σὲ ὅλους τοὺς λαούς,
προσεύχομαι γιὰ τὰ θύματα καὶ
τοὺς συγγενεῖς τους”, κατέληξε ὁ
πάπας.
ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τὴν μνήμη τῆς Οἰκογενείας τοῦ Μεγάλου Βασιλείου (Βασίλειος
καὶ Ἐμμέλεια οἱ γονεῖς, Βασίλειος, Γρηγόριος, Πέτρος, Ναυκράτιος,
Μακρίνα καὶ Θεοσέβεια τὰ τέκνα), πανηγυρίζει τὴν Κυριακὴ 9
Ἰανουαρίου (Κυριακὴ μετὰ τὰ Φῶτα σύμφωνα μὲ τὴν 4—9—1999 Συ-
νοδικὴ ἀπόφαση), ὁ Ἱερὸς Ναὸς τῶν Ἁγίων Βασιλείου τοῦ Μεγάλου
καὶ Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Ν. Φιλαδελφείας. Τὸ πρωῒ τῆς Κυριακῆς καὶ
ἀπὸ ὥρας 7 ἕως 10:30 θὰ ψαλοῦν Ὄρθρος καὶ πανηγυρικὴ Θεία Λει-
τουργία (μετ᾽ ἀρτοκλασίας καὶ σχετικοῦ κηρύγματος). Θὰ ἀκολου-
θήσει εὐλογία τῶν παίδων καὶ διανομὴ δώρων πρὸς αὐτά. Κατὰ τὴν
διάρκεια τῶν Ἱ. Ἀκολουθιῶν θὰ ἐκτεθεῖ πρὸς προσκύνηση ἀπότμη-
μα ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ Μεγάλου Βασιλείου.
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΡΚΩΜΟΣΙΑΝ ΤΟΥ
τοῦ Πατριαρχείου εἶναι θρησκευτικὸς καὶ πολιτικός
—Βεβαίως καὶ συναντήσαμε δυσ-
κολίες, ἦταν τὰ λάθη τοῦ παρελ-
θόντος, ἀλλὰ μὲ τὴ βοήθεια τοῦ
Θεοῦ κατορθώσαμε νὰ τὶς ξεπερά-
σουμε καὶ νὰ τὶς θεραπεύσουμε...
—Στὸ παρελθόν, τὸ Πατριαρχεῖο
Ἱεροσολύμων ἀντιμετώπιζε οἰκο-
νομικὰ προβλήματα. Αὐτὰ τὰ προ-
βλήματα ἔχουν ξεπεραστεῖ;
—Ὑπῆρχαν πολλὲς ἐκκρεμότη-
τες, μεγάλα χρέη, ποὺ γιὰ πολλοὺς
καὶ διάφορους λόγους τὸ Πατριαρ-
χεῖο δὲν εἶχε ἀνταποκριθεῖ εἰς τὶς
ὑποχρεώσεις του. Τώρα, μὲ τὴ βοή-
θεια τοῦ Θεοῦ, πολλὰ κενὰ ἔχουν
καλυφθεῖ.
Τὸ οἰκονομικὸ ζήτημα εἶναι ἕνα
πρόβλημα, ποὺ πάντοτε μᾶς ἀπα-
σχολοῦσε καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ μᾶς
ἀπασχολεῖ, ἀλλὰ θέλω νὰ πιστεύω
ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνοδικὴ πο-
ρεία.
Σήμερα, τὰ πάντα λειτουργοῦν
μὲ διαφάνεια καὶ μὲ σοβαρότητα.
Ἐπίσης, ἕνα ἄλλο πρόβλημα εἶναι
ὅτι τὸ Πατριαρχεῖο ἔχει περιουσίες
γῆς, ποὺ βρίσκονται σὲ στρατη-
γικῆς σημασίας θέσεις ἀπὸ πολι-
τικῆς πλευρᾶς.
Ἀντιλαμβάνεστε ὅτι τὸ Πατριαρ-
χεῖο βρίσκεται πάντοτε ἐν μέσῳ
δύο συμπληγάδων.
—Ποιὲς εἶναι οἱ σχέσεις σας μὲ
τὴν κυβέρνηση τοῦ Ἰσραήλ, τῆς
Ἰορδανίας καὶ τὴν Παλαιστινιακὴ
Ἀρχή;
—Μὲ ὅλες τὶς κυβερνήσεις, κυ-
ρίως μὲ τὸ Ἰσραὴλ καὶ τὴν Ἰορδα-
νία, οἱ σχέσεις μας εἶναι ἄριστες
καὶ τὸ ἐννοῶ.
Μὲ τὴν Παλαιστινιακὴ Ἀρχή, ἐπί-
σης, οἱ σχέσεις μας εἶναι πάρα πολὺ
καλές, συνεχῶς βελτιώνονται, ἂν
καὶ ὁρισμένες φορὲς ὑπάρχουν πα-
ρεξηγήσεις ἀπὸ παράγοντες, ποὺ
εἶναι γνωστοὶ καὶ ἔχουν προσωπικά,
οἰκονομικὰ καὶ ἰδεολογικὰ συμφέ-
ροντα.
—Ἡ σχέση σας μὲ τὸν Οἰκουμε-
νικὸ Πατριάρχη;
—Δὲν μιλᾶμε περὶ σχέσεως μὲ
τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη, ὑπάρ-
χει ταύτιση σὲ ὅλα τὰ θέματα.
—Τὸ Πατριαρχεῖο πέρασε μιὰ
πολὺ ἄσχημη περίοδο λόγω τῶν γε-
γονότων, ποὺ συνέβησαν μὲ τὸν
ἔκπτωτο Πατριάρχη Εἰρηναῖο. Τί γί-
νεται μὲ τὴν ὑπόθεσή του;
Ἡ ἡγεσία τοῦ Λιβάνου καταδίκα-
σε τὴν ἐπίθεση στὴν Ἀλεξάνδρεια.
Ὁ πρωθυπουργὸς Σαὰντ Χαρίρι τό-
νισε πὼς τὸ “ἀποτρόπαιο ἔγκλημα
ἔχει στόχο νὰ χρησιμοποιηθεῖ ἡ
θρησκεία ὡς ἕνα μέσο παραβίασης
τῶν ἀνθρωπίνων, ἠθικῶν καὶ θρη-
σκευτικῶν ἀξιῶν”. “Κάθε ἐπίθεση
ἐναντίον τῆς συνύπαρξης μου-
σουλμάνων καὶ χριστιανῶν εἶναι
μιὰ ἐπίθεση ἐναντίον τῆς ἀραβικῆς
ἐθνικῆς ἀσφάλειας”, ἐπισήμανε.
Συλλυπητήριο τηλεγράφημα
ἔστειλε στὸν Αἰγύπτιο πρόεδρο
Χόσνι Μουμπάρακ ὁ πρόεδρος τοῦ
λιβανικοῦ κοινοβουλίου Ναμπὶχ
Μπέρι.
Ἀπὸ τὴν πλευρά της ἡ Χεζμ-
πολὰχ ἀνακοίνωσε πὼς δὲν ὑπάρ-
χουν λόγια καταδίκης, ποὺ νὰ
ἐκφράζουν τὴν ὀργὴ καὶ τὴν θλίψη
γιὰ τὸ τρομοκρατικὸ ἔγκλημα.
Ἡ σιϊτικὴ ὀργάνωση ἰσχυρίζεται
πὼς ἡ ἐπίθεση αὐτὴ “εἶναι ἕνα ση-
μεῖο τῶν ἐπικίνδυνων συνωμοσιῶν
μὲ στόχο τὶς διαφορετικὲς θρη-
σκεῖες σὲ περισσότερες ἀπὸ μιὰ
ἀραβικὲς καὶ μουσουλμανικὲς
χῶρες, οἱ ὁποῖες ἐξυπηρετοῦν τὸ
σιωνιστικὸ σχέδιο στὴν κατεχόμε-
νη Παλαιστίνη καὶ τὸ ἀμερικανικὸ
σχέδιο κατακερματισμοῦ τῶν ἀρα-
βικῶν καὶ ἰσλαμικῶν χωρῶν”.
Στὸ μεταξύ, οἱ αἰγυπτιακὲς ἀρ-
χὲς ἐπέβαλαν σήμερα αὐστηρὰ μέ-
τρα ἀσφαλείας γύρω ἀπὸ ἐκκλη-
σίες σὲ ὅλη τὴ χώρα. Μὲ ἀπόφαση
τοῦ ὑπουργείου Ἐσωτερικῶν πε-
ρισσότεροι βαριὰ ὁπλισμένοι ἀστυ-
νομικοὶ καὶ πράκτορες ἔχουν ἀνα-
Εἰς ἄλλα σημεῖα ἐπισημαίνει:
«Ἀγαπητοί μου, κάθε φορὰ ποὺ ἡ ἀγάπη τοῦ
Θεοῦ μᾶς ἐπιτρέπει νὰ ἀποχαιρετήσουμε τὸ πε-
ρασμένο καὶ νὰ ὑποδεχόμαστε τὸ νέον ἔτος, ἄς
μὴ βλέπουμε πόσα ἔξοδα δαπανήσαμε καὶ πόσο
“μαμωνὰ” ἀποκομίσαμε. Ἄς μὴ μᾶς ἐνδιαφέρει
βασανιστικὰ μόνο ἡ φορολογική μας δήλωση καὶ
μαζὶ μὲ αὐτὴ ἡ γνώμη τοῦ μακρὰν τοῦ Θεοῦ κό-
σμου. Ὄχι, ἀλλὰ ἂς φροντίζουμε ἐφεξῆς νὰ μᾶς
ἐνδιαφέρει ἂν τὸ ἔτος, ποὺ διανύσαμε ἦταν ἡ
διαγωγή μας ἐν ταπεινώσει καὶ σύμφωνη μὲ τὸ
ἀπόλυτο θέλημα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
—Μὲ τὴν ὑπόθεση τοῦ Εἰρηναί-
ου δὲν ἀσχολούμαστε πλέον...
—Κατὰ πόσον οἱ θρησκεῖες μπο-
ροῦν νὰ συμβάλουν στὴν ἐπικρά-
τηση τῆς εἰρήνης στὶς παγκόσμιες
κοινωνίες;
—Οἱ θρησκεῖες διαδραματίζουν
καθοριστικὸ ρόλο. Τὸ πρόβλημα
τῆς διεθνοῦς διπλωματίας, ἀλλὰ
καὶ τῶν πολιτικῶν εἶναι ὅτι, ἐπειδὴ
ἀκριβῶς δὲν κατέχουν εἰς βάθος
τὰ θέματα τῆς θρησκείας, προσπα-
θοῦν νὰ παραθεωρήσουν τὸ ρόλο,
ποὺ διαδραματίζει ἡ θρησκεία σὲ
παγκόσμια κλίμακα καὶ δειλὰ δειλὰ
ἀναγνωρίζουν ὅτι ὅπου σημειώνον-
ται διενέξεις πολιτικῆς φύσεως ἢ
ὁτιδήποτε ἄλλο ἡ αἰτία εἶναι κα-
θαρὰ θρησκευτική.
Προσπαθοῦν νὰ τονίζουν πάλι τὸ
πολιτικὸ μέρος ἢ τὸ ἐθνικό, ἡ ρίζα
ὡστόσο εἶναι θρησκευτική.
Τὸ λέω αὐτὸ ἀπὸ τὴν πείρα ποὺ
ἔχω. Ἐδῶ στὴν περιοχή μας, ἀπο-
δεικνύεται τελικὰ ὄχι ἡ ρίζα τοῦ πο-
λιτικοῦ προβλήματος καὶ τῆς διε-
νέξεως εἶναι καθαρὰ θρησκευτική,
γι᾽ αὐτὸ καὶ ὅλες οἱ κυβερνήσεις
σήμερα εὐρωπαϊκὲς καὶ μὴ συντρέ-
χουν οἰκονομικῶς κάθε εἴδους
πρωτοβουλία, ποὺ ἀφορᾶ στὸ δια-
θρησκειακὸ διάλογο.
Καθημερινά, δέχομαι ἀποστολὲς
ἀπὸ τὴν Εὐρώπη καὶ ἀπὸ τὴν Ἀμε-
ρική, πολιτικές, διπλωματικὲς καὶ
ἐκκλησιαστικές. Ὁ σκοπὸς γιὰ τὸν
ὁποῖον ἔρχονται εἶναι γιὰ νὰ ἀκού-
σουν τὶς ἀπόψεις μας στὸ θέμα τοῦ
Μεσανατολικοῦ, τοῦ Παλαιστινια-
κοῦ καὶ τῶν Ἱεροσολύμων.
Ἀντιλαμβάνονται πλέον ὅτι οἱ δι-
πλωματικὲς καὶ πολιτικὲς προσπά-
θειες δὲν ἀποδίδουν καρποὺς
χωρὶς τὴ συνδρομὴ τῆς θρησκευ-
τικῆς ἡγεσίας ἤ, ἂν θέλετε, τῆς
θρησκείας.
—Ὡς Προκαθήμενος τῆς Σιωνί-
τιδος Ἐκκλησίας, ἔχετε στὴν πνευ-
ματική σας δικαιοδοσία τὸν Ἱερὸ
Ναὸ τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ.
Ποιὸ μήνυμα θὰ θέλατε νὰ στείλε-
τε ἀπὸ τὸν ἱερὸ αὐτὸ χῶρο πρὸς
τοὺς χριστιανούς;
—Οἱ ἄνθρωποι νὰ ἀνοίξουν τὶς
καρδιές τους καὶ νὰ δεχθοῦν τὸ
μήνυμα τῆς εἰρήνης καὶ τῆς αἰσιο-
δοξίας, ποὺ εἶναι ὁ Χριστός.
—Ποιὸς θεωρεῖτε ὅτι εἶναι ὁ ρό-
λος τῆς Ἐκκλησίας σήμερα;
πτυχθεῖ καὶ σημεῖα ἐλέγχου ἔχουν
στηθεῖ σὲ ὅλες τὶς ἐπαρχίες. Ἐπί-
σης ἀπαγορεύεται νὰ σταθμεύουν
αὐτοκίνητα κοντὰ σὲ ἐκκλησίες. Τὰ
κρατικὰ μέσα ἐνημέρωσης μετέ-
δωσαν πὼς ἑκατοντάδες ὕποπτοι
ἔχουν συλληφθεῖ, χωρὶς νὰ ἀνα-
κοινώσουν περισσότερες λεπτομέ-
ρειες. Μὲ ἐντολὴ τοῦ ὑπουργείου
Παιδείας τηρήθηκε ἑνὸς λεπτοῦ
σιγὴ στὴ μνήμη τῶν θυμάτων σὲ
σχολεῖα καὶ πανεπιστήμια».
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί
πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμος,
πληροφορηθεὶς τὴν δολοφονικὴν
ἐπίθεσιν καὶ τὰ ἀποτελέσματά
της ἐδήλωσεν:
«Εἶναι μεγάλη ἡ θλίψη μου γιὰ
Ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Βουλγαρίας
ΟΧΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΕΓΕΡΣΙΝ ΕΙΣ ΛΙΜΕΝΑ
ΑΓΑΛΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ
Συμφώνως μὲ ἀνταπόκρισιν τοῦ
Ἀθηναϊκοῦ Πρακτορείου Εἰδήσεων,
ὑπὸ ἡμερομηνίαν 29ην Δεκεμβρίου,
ἐκ τῆς Βουλγαρίας:
«Ἡ Βουλγαρικὴ Ἐκκλησία ἐξέ-
φρασε τὴν ἀντίθεσή της στὴν πρό-
θεση τῶν δημοτικῶν ἀρχῶν τῆς πό-
λης Σωζόπολ (Σωζόπολη) νὰ τοπο-
θετήσουν ἄγαλμα τοῦ Ἀπόλλωνα
ὕψους 13 μέτρων στὸ λιμάνι, ὡς
“ἀπαράδεκτη ἀπόπειρα ἀναβίωσης
τῆς λατρείας παγανιστικοῦ Θεοῦ”.
“Πρόκειται γιὰ ἀντιχριστιανικὸ
σχέδιο, ποὺ θὰ προκαλέσει ἀνυπο-
λόγιστες πνευματικὲς καὶ ἠθικὲς
ζημιὲς στοὺς ὀρθόδοξους κατοί-
κους τῆς Σωζόπολης”, ἀναφέρεται
σὲ ἀνακοίνωση τοῦ ἐκκλησιαστι-
κοῦ συμβουλίου τῆς βουλγαρικῆς
Ἐκκλησίας τῆς περιοχῆς αὐτῆς τῆς
Ἀνατολικῆς Βουλγαρίας, ποὺ ἔχει
ὡς ἕδρα τὴν πόλη Σλίβεν.
Στὴν ἀνακοίνωση, ποὺ φέρει τὴν
ὑπογραφὴ τοῦ μητροπολίτη Σλίβεν,
Ἐπίσης ἂς ἐρευνοῦμε νὰ βροῦμε κατὰ πόσο
δώσαμε τὸ παρὸν στὰ προσκλητήρια τῶν πνευ-
ματικῶν ἀγώνων τῆς Ἐκκλησίας μας... Καὶ ὅσον
ἀφορᾶ τὸ νέον ἔτος, ἂς γινόμαστε πολὺ προσε-
κτικοὶ μπροστὰ στὶς τόσες καὶ τόσες καλοστη-
μένες παγίδες, ποὺ ἑτοιμάζει ὁ παγκάκιστος
ἐχθρὸς καὶ τὰ ταλαίπωρα ὄργανά του. Προσε-
κτικοὶ καὶ ἄγρυπνοι φρουροὶ ἐπὶ τῶν ἐπάλξεων.
Προσοχὴ στὴ χαλάρωση, στὴ σύγχυση τῶν
ἰδεῶν, στὴ νόθευση τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανι-
κοῦ ἤθους μας. Σὲ καταστάσεις δηλαδή, ποὺ
παίρνουν καὶ δίνουν στὶς ἡμέρες μας καὶ ἀπει-
—Ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι
ἀναντικατάστατος καὶ αὐτὸ ἀπο-
δεικνύεται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι σὲ
χῶρες τὶς ὁποῖες ἡ Ἐκκλησία (σ.σ.:
ἀναφέρομαι στὶς Δυτικὲς Ἐκκλη-
σίες) ἔχει χάσει τὴν πνευματική της
ἀποστολὴ καὶ διάθεση, οἱ ἄνθρωποι
βρίσκονται σὲ μιὰ κατάσταση συγ-
χύσεως καὶ ἀπογοητεύσεως, μὲ
ἀποτέλεσμα νὰ καταφεύγουν σὲ
θρησκεύματα, πού, ἀντὶ νὰ τοὺς
ἀνανεώνουν πνευματικὰ καὶ νὰ
τοὺς ἐνισχύουν, τοὺς δημιουργοῦν
ἐπιπρόσθετα προβλήματα.
Ὅσον ἀφορᾶ στὴν Ὀρθόδοξη
Ἐκκλησία, ἀποδεικνύεται ὅτι σὲ
χῶρες, ποὺ ἐπικρατεῖ, οἱ ἄνθρωποι
ἀναγνωρίζουν τὴν προσφορά της
καὶ καταφεύγουν σ᾽ αὐτὴν ἀνεξάρ-
τητα ἀπὸ τὶς ἀδυναμίες τῶν ταγῶν
καὶ τῶν κληρικῶν τῆς Ὀρθόδοξης
Ἐκκλησίας.
—Ἡ παγκόσμια κρίση εἶναι καὶ
κρίση ἀξιῶν;
—Εἶναι κρίση ἠθικῆς, διότι τὸ
οἰκονομικὸ ζήτημα δὲν εἶναι ἡ ἀρχὴ
τῶν πάντων. Ἡ ἀρχὴ τῶν πάντων
εἶναι ἡ ὑπέρβασις ἐκ μέρους τοῦ
ἀνθρώπου, τοῦ Ἐγώ του...
—Ἐξαιτίας τῆς οἰκονομικῆς κρί-
σης οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι αἰ -
σθάνονται ἀπογοητευμένοι, ὀργι-
σμένοι. Ἀνάλογα εἶναι καὶ τὰ συν-
αισθήματα τῶν νέων, οἱ ὁποῖοι δη-
λώνουν ὅτι φοβοῦνται γιὰ τὸ μέλ-
λον τους. Τί μήνυμα θὰ στέλνατε σ᾽
αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους;
—Οἱ ἄνθρωποι αἰσθάνονται ἀπο-
γοητευμένοι. Τὸ βλέπω καὶ ἐγώ,
ποὺ δέχομαι καθημερινὰ χιλιάδες
προσκυνητὲς ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη τοῦ
κόσμου. Αὐτὸ τὸ συναίσθημα εἶναι
ἔντονα ζωγραφισμένο στὰ πρόσω-
πά τους.
Εἶναι δικαιολογημένες ἡ φοβία
καὶ ἡ ἀπελπισία τους, διότι αἰσθά-
νονται ὅτι προδίδονται ἀπὸ παντοῦ.
Τὸ μήνυμα τῆς αἰσιοδοξίας εἶναι
ἀκριβῶς τὸ μήνυμα τῆς ἐπεμβάσε-
ως τοῦ Θεοῦ στὴν ἱστορία, δηλαδὴ
τὰ Χριστούγεννα. Εἶναι τὸ πρόσω-
πο τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος οὐδέπο-
τε ἀπογοήτευσε ἀλλὰ καὶ οὔτε ἀπο-
γοητεύει.
Ὁ Χριστὸς εἶναι τὸ Φῶς τῆς γνώ-
σεως. Ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης.
Ἀλλὰ ἐξαρτᾶται κατὰ πόσον ὁ
ἄνθρωπος νέος καὶ ἡλικιωμένος
εἶναι ἕτοιμος νὰ προβεῖ στὴν ὑπέρ-
βαση τοῦ ἑαυτοῦ του».
τὸν ἀδόκητο χαμὸ χριστιανῶν
ἀδελφῶν μας ἀπὸ τὸ τυφλὸ τρομο-
κρατικὸ χτύπημα στὴν Ἀλεξάν-
δρεια τῆς Αἰγύπτου.
Πρόκειται γιὰ βαρύτατο πλῆγμα
κατὰ τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθε-
ρίας καὶ τῆς εἰρηνικῆς συνύπαρξης
μεταξὺ πιστῶν διαφορετικῶν θρη-
σκειῶν καὶ δογμάτων σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς
πλέον εὐαίσθητες περιοχὲς τοῦ
κόσμου μας.
Προσεύχομαι γιὰ τὴν ἀνάπαυση
τῶν ψυχῶν τῶν ἀθώων θυμάτων,
ἐκφράζω τὰ θερμά μου συλλυπη-
τήρια στὶς οἰκογένειές τους καὶ
καλῶ τοὺς χριστιανοὺς τῆς πε-
ριοχῆς νὰ ἐπιδείξουν ψυχραιμία καὶ
σύνεση καὶ νὰ ἀπαντήσουν στὴν
ἀποτρόπαια καὶ ὠμὴ βία μὲ τὴν
προσευχή τους».
Ἰωαννίκιου, προστίθεται ὅτι “ἐδῶ
καὶ δύο χιλιάδες χρόνια ἡ Σωζόπο-
λη εἶναι παραδοσιακὴ χριστιανικὴ
πόλη, ποὺ δὲν ἔχει καμία σχέση μὲ
τὴν παγανιστικὴ πόλη τῆς ἀρχαι-
ότητας Ἀπολλώνια Πόντικα.
Εἶναι ἀπαράδεκτο στὴν ὀρθόδο-
ξη Βουλγαρία νὰ ἀναζωπυρώνεται
ἡ λατρεία μιᾶς παγανιστικῆς θεό-
τητας.
Ὁ ἰσχυρισμὸς τοῦ δημάρχου τῆς
πόλης, ὅτι ῾μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ἡ Σω-
ζόπολ θὰ γίνει σὰν τὴ Βαρκελώνη
καὶ τὸ Ρίο ντὲ Τζανέιρο εἶναι ἀνυ-
πόστατος, ἐπειδὴ στὶς πόλεις αὐτὲς
ἔχουν στηθεῖ ἀγάλματα τοῦ Σωτή-
ρα Ἰησοῦ Χριστοῦ κι ὄχι παγανι-
στικῶν θεῶν”, προστίθεται στὴν
ἀνακοίνωση.
Ἐπίσης, τὸ ἐκκλησιαστικὸ συμ-
βούλιο τῆς ἐπαρχίας Σλίβεν κάλε-
σε τοὺς ὀρθόδοξους χριστιανοὺς
τῆς Σωζόπολης νὰ ἀντιδράσουν καὶ
νὰ ἀποτρέψουν τὴν τοποθέτηση
τοῦ ἀγάλματος».
7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011
λοῦν ἀκόμα “εἰ δυνατὸν πλανῆσαι καὶ τοὺς
ἐκλεκτοὺς” (Ματθ. ΚΔ´ 24).
Ἀδελφοί μου, “Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ
φόβου Θεοῦ καὶ ἐν ὁμολογίᾳ Ὀρθοδόξου πί-
στεως”.
Τὸ παρελθὸν πέρασε. Τὸ μέλλον ἀνήκει στὰ
χέρια τοῦ τριαδικοῦ Θεοῦ καὶ ἐπιτέλους δὲν
γνωρίζουμε ἂν θὰ ἔχουμε μέλλον σ᾽ αὐτὴ τὴν
πρόσκαιρη ζωή, ὁ καθένας μας προσωπικά.
Ἂς ζοῦμε ἐν μετανοίᾳ καὶ ὁμολογίᾳ τὶς
στιγμὲς τοῦ παρόντος, οἱ ὁποῖες καὶ θὰ μᾶς ὁδη-
γήσουν τελικῶς στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἀμήν».
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἐσιώπησεν, ὅπως πάντα
Δήμου τῆς Ἀθήνας ἀπὸ τὸν τομέα
τῆς καθαριότητας, οἱ ὁποῖοι ἀποδο-
Συμφώνως μὲ τὴν ἡμερησίαν
κίμασαν τὸν κ. Κακλαμάνη κατὰ
ἐφημερίδα «Δημοκρατία» ὑπὸ ἡμε-
τὴν ἀποχώρησή του, καθὼς καὶ
ρομηνίαν 30ην Δεκεμβρίου:
«Τὴν ἀπαρχὴ μιᾶς σκοτεινῆς πε- ὀπαδοὶ τῆς Χρυσῆς Αὐγῆς, οἱ ὁποῖ-
ριόδου γιὰ τὸν δῆμο τῆς Ἀθήνας πι- οι διαμαρτύρονταν, γιατί δὲν τοὺς
θανῶς νὰ σηματοδοτεῖ ἡ χθεσινὴ
ἐπέτρεψαν τὴν εἴσοδο στὸ Δημαρ-
πολιτικὴ ὁρκωμοσία τοῦ νέου δη-
χεῖο.
μάρχου Γιώργου Καμίνη.
Ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ὑφυπουργὸ Ἐσω-
Ἡ πρωτοφανὴς αὐτὴ κίνηση πο-
τερικῶν στὴν ὁρκωμοσία ἦταν πα-
λιτικοῦ καὶ θρησκευτικοῦ ἀμοραλι-
σμοῦ τοῦ κ. Καμίνη, σὲ μιὰ χρονικὴ
ρόντες ὁ πρώην δήμαρχος καὶ ἀντι-
πρόεδρος τῆς Ν.Δ. Δημήτρης
περίοδο, ποὺ ἡ κοινωνία χρειάζεται
Ἀβραμόπουλος καὶ ὁ γενικὸς γραμ-
ἑνότητα, διχάζει καὶ ἀποτελεῖ ὄνει-
ματέας Μετανάστευσης Ἀνδρέας
δος γιὰ τὴν ἱστορία τῆς πόλης.
Τάκης.
Τὰ ὅσα πρωτοφανῆ διαδραματί-
στηκαν στὴν ὁρκωμοσία τοῦ νέου Ἀσέβεια πρὸς
δημοτικοῦ συμβουλίου, γιὰ πρώτη
τὸν Ἀρχιεπίσκοπο
φορὰ μετὰ ἀπὸ 176 χρόνια ἀπὸ τὴν
ἵδρυση τοῦ δήμου Ἀθηναίων, ἀπο- ΜΠΑΧΑΛΟ πραγματικὸ ἐπικρά-
τελοῦν ντροπὴ γιὰ τὴν ἱστορία τῆς τησε κατὰ τὴν ὁρκωμοσία τοῦ νέου
πόλεως τῶν Ἀθηνῶν μὲ εὐθύνη δημάρχου Γ. Καμίνη καὶ τῶν 148
τῆς νέας δημοτικῆς ἀρχῆς, ἀνέφε-
δημοτικῶν συμβούλων τοῦ Δήμου
ρε σὲ δήλωσή του ὁ ἀπερχόμενος Ἀθηναίων.
δήμαρχος Νικήτας Κακλαμάνης
Τὸ δημαρχιακὸ μέγαρο περικυ-
ἐκφράζοντας ἔτσι τὴν πλειοψηφία
κλώθηκε ἀπὸ διμοιρίες τῶν ΜΑΤ
τῶν δημοτῶν, οἱ ὁποῖοι εἶναι ἀντί- πρὸς ἀποφυγὴν ἐπεισοδίων.
θετοι σὲ τέτοιου εἴδους κινήσεις,
ποὺ πλήττουν καὶ προσβάλλουν τὸ Ἀλλὰ ὅσοι παρευρέθησαν στὴν
θρησκευτικὸ αἴσθημα τοῦ λαοῦ. ὁρκωμοσία ἔμειναν ἔκπληκτοι μὲ
Μὲ πολιτικὸ ὅρκο συμπληρωμα- τὸν τρόπο, ποὺ συμπεριφέρθηκε ὁ
νέος δήμαρχος στὸν Ἀρχιεπίσκοπο
τικὴ δήλωση, τὸν ὁποῖο διάβασε ὁ
Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ.
ὑφυπουργὸς Ἐσωτερικῶν Γιῶργος
Ἱερώνυμο καὶ στὸν προκάτοχό του
Νιόλιος, ὁρκίστηκαν καὶ οἱ ἐπικε-
Ν. Κακλαμάνη.
φαλῆς καὶ τὰ μέλη τῶν δημοτικῶν
παρατάξεων «Λαϊκὴ Συσπείρωση» Ἐνῶ τὸ τυπικὸ προέβλεπε νὰ
τοῦ κ. Νίκου Σοφιανοῦ καὶ «Ἀθήνα εἰσέλθουν καὶ οἱ τρεῖς μαζὶ ἀπὸ τὴν
Ἀνοιχτή Πόλη» τῆς κυρίας Ἑλένης κεντρικὴ εἴσοδο, ὁ νέος δήμαρχος
Πορτάλιου, ἡ ὁποία χθὲς τὸ πρωῒ τοὺς ἐγκατέλειψε, χωρὶς νὰ τοὺς
ἐπικοινώνησε μὲ τὸν κ. Καμίνη καὶ ἐνημερώσει, καὶ πραγματοποίησε
τοῦ ζήτησε νὰ μὴ παρευρεθεῖ στὴν μόνος του πανηγυρικὴ εἴσοδο στὴν
ὁρκωμοσία ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθη- αἴθουσα τελετῶν τοῦ μεγάρου, κα-
νῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυ- ταχειροκροτούμενος ἀπὸ τοὺς
μος καθὼς καὶ οἱ νεοεκλεγέντες συμβούλους του.
δημοτικοὶ σύμβουλοι Γιῶργος Ἀμυ- Αἰφνιδιασμένοι οἱ ὑπάλληλοι τῆς
ρᾶς καὶ Πέτρος Κωνσταντίνου.
ἐθιμοτυπίας ἀναζητοῦσαν ἐναγω-
νίως τοὺς δύο ἀκόμη ἐπισήμους,
Εὐθύνη γιὰ νὰ ξεκινήσει ἡ τελετή.
Τὸν θρησκευτικὸ ὅρκο ἐπέλεξαν
Καὶ ἀφοῦ τοὺς βρῆκαν, ἤθελαν
ὁ κ. Κακλαμάνης καὶ οἱ σύμβουλοι νὰ τοὺς περάσουν ἀπὸ τὸ ὑπηρε-
τῆς παράταξης «Ἀθήνα πόλη τῆς
σιακὸ πορτάκι, ποὺ ὁδηγεῖ στὴν
ζωῆς μας», καθὼς καὶ ὁ νεοεκλε-
αἴθουσα καὶ ὄχι ἀπὸ τὴν ἐπίσημη
γείς σύμβουλος Νίκος Μιχαλολιά-
εἴσοδο!
κος, χοροστατοῦντος τοῦ Ἀρχιεπι-
σκόπου. Τὴν κατάσταση φαίνεται ὅτι
ἔσωσε ὁ κ. Νικήτας Κακλαμάνης, ὁ
Ἔχω πλήρη αἴσθηση τῆς εὐθύ- ὁποῖος πῆρε τὸν Ἀρχιεπίσκοπο καὶ
νης (σ.σ.: μᾶλλον δὲν τὴν ἔχει ἂν τὸν ὁδήγησε στὴν αἴθουσα, γιὰ νὰ
κρίνουμε ἀπὸ τὸν τρόπο, ποὺ ἐπέ- ἀρχίσει ἡ τελετή.
λεξε νὰ ὁρκιστεῖ), ποὺ ἀναλαμβά-
Ὡστόσο δὲν παραχωρήθηκε ἡ
νουμε σήμερα καὶ τῶν προσδοκιῶν,
ποὺ ἔχει τροφοδοτήσει ἡ προσπά- κεντρικὴ θέση στὸν Ἀρχιεπίσκοπο,
ἀλλὰ τὴν κράτησε, γιὰ τὸν ἑαυτὸ
θειά μας.
του ὁ δήμαρχος».
Ἔχω πλήρη συνείδηση τῶν δυσ-
κολιῶν, ποὺ θὰ ἀντιμετωπίσουμε
σὲ αὐτὸ τὸ ἐγχείρημα. Ἡ δημοτικὴ
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος δυστυχῶς,
ἀρχή, ποὺ σήμερα ἀναλαμβάνει τὰ
δὲν προέβη εἰς οὐδεμίαν δήλωσιν,
καθήκοντά της, εἶναι ἡ πρώτη δη-
παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι εἶχε κληθῆ,
μοτικὴ ἀρχή, ποὺ καλεῖται νὰ διοι-
ἐπισήμως, διὰ νὰ ὁρκίση τὸν νέον
κήσει τὴν Ἀθήνα σὲ συνθῆκες μιᾶς
Δήμαρχον μὲ θρησκευτικὸν ὅρ-
δεινῆς κρίσης, ποὺ ἀλλάζει τὴν
κον. Ἐτήρησε τὴν γραμμὴν τῆς
οἰκονομική, κοινωνικὴ καὶ διανοη-
ἀφωνίας, ἐνῶ ὤφειλε νὰ ὑπερα-
τικὴ ζωὴ τῆς κοινωνίας μας.
σπισθῆ τὸν θεσμὸν τῆς Ἐκκλη-
Μιᾶς κρίσης βιωσιμότητας, σὲ
σίας, ὡς ἔπραξεν ὁ Γόρτυνος καὶ
τελευταία ἀνάλυση ἀνέφερε στὴ
Μεγαλοπόλεως. Ἄλλωστε τὸν
δήλωσή του μετὰ τὴν ὁρκωμοσία
εἶχαν προσκαλέσει διὰ τὴν ὁρκω-
ντροπὴ ὁ κ. Καμίνης.
μοσίαν. Εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὸν Δή-
Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ὁρκωμο-
μαρχον Θεσσαλονίκης, ὁ ὁποῖος
σίας ἔξω ἀπὸ τὸ δημαρχιακὸ μέγα-
εἶχε ξεκαθαρίσει εἰς τὸν οἰκεῖον
ρο καὶ ὑπὸ τὴ διακριτικὴ παρακο-
Ἱεράρχην ὅτι δὲν θὰ τὸν προσ-
λούθηση ἀνδρῶν τῶν ΜΑΤ ἦταν
συγκεντρωμένοι συμβασιοῦχοι τοῦ
καλέση, διότι ἡ ὁρκωμοσία θὰ ἦτο
πολιτική.
Φοβᾶται κοινωνικὴν ἔκρηξιν
ΣΕΒ. ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ: ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΦΗΤΩΝ
τὴν Χώρα. Καὶ ὄχι τώρα ἀλλὰ τὰ τε-
λευταῖα 30 χρόνια. Ὅλοι εἶναι
Σύμφωνα μὲ ρεπορτὰζ τοῦ Ἠλεκ-
ὑπεύθυνοι”, εἶπε μεταξὺ ἄλλων ὁ κ.
τρονικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Πρακτο-
ρείου Εἰδήσεων «amen», ὑπὸ ἡμε-
Χρυσόστομος.
“Ἡ λαϊκὴ ὀργὴ σήμερα δὲν ἔχει
ρομηνίαν 1ην Ἰανουαρίου:
«Ἀνήσυχος ἐμφανίστηκε τὸ βρά-
ἀρχὴ καὶ τέλος. Καθημερινῶς
δυ τῆς Πρωτοχρονιᾶς ὁ Μητροπο- αὐξάνει καὶ σὲ ποιότητα καὶ σὲ πο-
λίτης Περιστερίου Χρυσόστομος
σότητα. Αὐξάνει ἡ ὀργή, ὁ θυμὸς
γιὰ ἐνδεχόμενη κοινωνικὴ ἔκρηξη
ἐξαιτίας τῆς οἰκονομικῆς κρίσης
καὶ ἡ ἀγανάκτηση τοῦ ἑλληνικοῦ
λαοῦ. Ὁλοκλήρου τοῦ ἑλληνικοῦ
καὶ τῶν σκληρῶν μέτρων λιτότη-
λαοῦ ἐκτὸς ἀπὸ ἐκείνους, ποὺ συν-
τας, ποὺ λαμβάνονται γιὰ τὴν ὑπέρ- εχίζουν νὰ βολεύονται”, εἶπε καὶ
βασή της. δήλωσε ἀνήσυχος ὅτι θὰ ζήσουμε
“Νηστικὸ ἀρκούδι δὲν χορεύει. καταστάσεις ἀνάλογες μὲ ἐκεῖνες
Νὰ τὸ καταλάβουν οἱ πολιτικοί”, τό- τῆς περιόδου τῆς Κατοχῆς: “Θὰ
νισε ὁ Μητροπολίτης Περιστερίου, αὐξάνονται οἱ ἄνεργοι, οἱ ἄστεγοι
μιλώντας στὸ Alter καὶ τὸ ἀπογευ- καὶ ἐκεῖνοι ποὺ θὰ ζητοῦν ἕνα πιά-
ματινὸ δελτίο εἰδήσεων τοῦ Ἄκη το φαγητό”.
Παυλόπουλου, σημειώνοντας ὅτι “ὁ
Ὁ Μητροπολίτης Περιστερίου
λαὸς χρειάζεται ἐλπίδα καὶ προσ- ἐκτίμησε πὼς θὰ εἶναι δύσκολο
δοκία. Χρειάζεται ἑνότητα. Ὁ λαὸς
“ἀκόμα καὶ γιὰ ἐμᾶς ὡς Μητρόπολη
ἀπελπίζεται, διότι βλέπει ὅτι οἱ θυ- νὰ τοὺς βοηθήσουμε”, ἀφοῦ, ὅπως
σίες του δὲν βρίσκουν ἀνταπόκρι-
εἶπε, ὑπάρχουν πλέον οἰκογένειες,
ση”. ποὺ κανένα μέλος τους δὲν ἐργά-
Ὁ Μητροπολίτης Χρυσόστομος, ζεται καὶ ἡ ἐπιβίωσή τους καθίστα-
ποιμενάρχης μιᾶς ἐπαρχίας, ποὺ ται ἐξαιρετικὰ δύσκολη.
ἐκτείνεται στὸν πολυπληθέστερο
“Ἡ μὴ ὕπαρξη κοινωνικῆς δικαιο-
δῆμο τοῦ λεκανοπεδίου, ὅπου εἶναι σύνης θὰ μετατρέψει ἕνα πολιτικὸ
ἐμφανεῖς οἱ ἐπιπτώσεις ἀπὸ τὴν θέμα σὲ κοινωνικὸ θέμα. Θὰ ἔχου-
κρίση, τόνισε ὅτι “ἡ Ἐκκλησία πρέ- με ἐξεγέρσεις”, ἐπισήμανε καὶ
πει νὰ κάνει σημαία της” τὸ κήρυ- ὑπενθύμισε ὅτι ὅλες οἱ ἐξεγέρσεις
γμα τῶν προφητῶν, οἱ ὁποῖοι ἐπέ- στὴν Εὐρώπη, τὴ Νότιο Ἀμερικὴ καὶ
κριναν πρῶτα τὴν ἐξουσία τῆς ἀλλαχοῦ ξεκίνησαν ἀπὸ τὴν κοινω-
ἐποχῆς τους. “Νὰ βγεῖ νὰ μιλήσει νικὴ ἀδικία καὶ τὴν φτώχεια τοῦ
γιὰ ὅλους αὐτούς, ποὺ ἔφεραν ἐδῶ λαοῦ».