Maintenance

Magazine van

Dutch Institute World Class

Maintenance feestelijk geopend
Nummer 9, december 2010

NVDO Onderhoudskompas brengt toekomst maintenance in beeld

‘Business Park Aviolanda gesteund door twee kabinetten’
Haalbaarheidsonderzoek naar Master Onderhoudsmanagement
 MACHINEONDERHOUD & PROCESOPTIMALISATIE

MAAK ER MEER VAN MET NUMAC

#
%"
"
 $"

 "

 #
 !!
$!
(
#""
! !!!

"
"
&
#"

!
"


"
$ "


%"




$ 
$

%!"

% ' 


! 



!"

$ " "
 #"












KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.NUMAC.NL MACHINEONDERHOUD & PROCESOPTIMALISATIE

Maintenance editie 9.indd 2 6-12-2010 16:27:42

 Maintenance 14
In november werd samen met ondernemers uit de maintenance sector, vertegenwoordigers van
het onderwijs en onderzoekinstellingen en regionale en lokale bestuurders het Dutch Institute
World Class Maintenance (DI-WCM) officieel geopend. Velen hebben hieraan hard gewerkt om dit
voor elkaar te krijgen en daarvoor bedank ik hen bijzonder hartelijk!!!

De eerste stap is gezet, maar nu gaat het pas echt beginnen. We staan aan een nieuwe start,
maar de marathon moeten we nog lopen. Ik reken er op dat we met de bestaande constructieve
samenwerking in 4-O verband (ondernemer, onderwijs, onderzoek en overheid) meer concrete stappen
gaan zetten naar een World Class Maintenance sector. Het DI-WCM is er onder meer verantwoordelijk
voor dat de maintenance sector continue innoveert. Zo participeren wij in een innovatieproject waarin
vijf deelprojecten worden uitgevoerd, het zogeheten WCM-IP. Stuk voor stuk deelprojecten waarmee
uiteindelijk de bedrijven hun onderhoudsproces tegen lagere kosten kunnen (laten) uitvoeren of hogere
beschikbaarheid bewerkstelligen. Daarnaast hebben wij twee nieuwe projecten ingediend bij Pieken in 27
de Delta. Het ene betreft het onderhoud aan turbines van windmolens en de andere is gericht op het
onderhoud aan (kleine) onbemande vliegtuigjes verder te verbeteren.
Het Program Office WCM is als project beëindigd, maar het stokje is overgedragen aan het Dutch
Institute World Class Maintenance. Samen met het Maintenance Education Consortium en andere
partners gaan we nu op weg om daadwerkelijk een ‘worldclass’ maintenance sector te krijgen. Daar
liggen voldoende uitdagingen en moet veel kennis gevaloriseerd worden. Maar in het volle besef dat
het onderhoudswerk alleen maar gaat toenemen en er minder personeel beschikbaar komt, is de
noodzaak alleen maar dringender geworden. Niet alleen om de werkgelegenheid van dit werk en de
ondernemingen in Nederland te houden, maar ook als voorbeeld voor wereldwijde asset owners.

Ik bedank iedereen voor de vele inspirerende woorden, felicitatiemailtjes, bloemen en attenties

en wens u allen de komende Kerst- en Nieuwjaarsperiode veel (lees)plezier en nodige
ontspanning en rust toe. In 2011 gaan we dan met een goed onderhouden team aan de slag
om verwachtingen waar te maken.

Lex Besselink
Directeur Dutch Institute
World Class Maintenance
40

INHOUD
Dutch Institute World Class Mainteance geopend 10
‘Business Park Aviolanda gesteund door twee kabinetten’ 15
NVDO Onderhoudskompas brengt toekomst maintenance in beeld 17
Universiteiten starten onderzoek Master Onderhoudsmanagement 19
‘Cross-sectorale samenwerking biedt grootste voordelen’ 20
‘Stilstand van een machine betekent onherstelbaar productieverlies’ 22
‘Het element prijs maakt nog vaak de dienst uit’ 24
‘Onderhoudsaspecten vanuit de luchtvaart naar de industrie brengen’ 27
Minase rondt quickscan ‘onderhoud en energie’ af 29
Projectleiders kijken tevreden terug op Pieken in de Delta-projecten 30
Atos Consulting brengt ontwikkeling service organisaties in beeld 33
Midden-Brabant gaat voor doorontwikkeling luchtvaartcluster 34
Onderhoudsklus Thaise staatsoliemaatschappij voor FG International 37
Vlaanderen en Nederland starten met ontwikkelen PMSRA 39
Zeeland pakt door met World Class Maintenance 40

Maintenance december‘10

Maintenance editie 9.indd 3 6-12-2010 16:27:51

 Defensie ondertekent overeenkomst met Boeing
Begin november werd een framework
agreement, een zogeheten intentie
overeenkomst, getekend tussen The
Boeing Company en het Logistiek Centrum
Woensdrecht. Met deze overeenkomst willen
beide partijen de mogelijkheden tot intensivering
van de samenwerking tussen het ministerie van
Defensie en Boeing onderzoeken op het gebied
van onderhoud, reparaties en modificaties.
Het Logistiek Centrum Woensdrecht houdt
zich als onderhoudscentrum binnen Defensie
bezig met deze werkzaamheden voor vliegende
wapensystemen. Het intensiveren van de
samenwerking is gericht op het kunnen
laten vliegen van de Chinook en Apache
helikopters van de Koninklijke Luchtmacht en
Aviation Competence Centre opent opleidingslocatie Zuid-Limburg
Op 14 oktober opende het Aviation
Competence Centre (ACC) een nieuwe
opleidingslocatie op de Maastricht
Maintenace Boulevard bij Maastricht
Aachen Airport. Met een hangar van meer
dan duizend vierkante meter en nieuw
4 Maintenance december ‘10
Maintenance editie 9.indd 4
op het stimuleren van regionale onderhouds-,
reparatie- en modificatiewerkzaamheden voor
de militaire en civiele luchtvaart.
Directeur van het Logistiek Centrum
Woensdrecht van de Defensie Materieel
Organisatie, commodore ir. Peter Ort, is
enthousiast over de getekende overeenkomst.
‘Het intensiveren van de onderhoudsactiviteiten
samen met Boeing en de Nederlandse industrie
draagt bij aan onze missie om de Nederlandse
helikoptervloot te laten vliegen. Ook past deze
overeenkomst perfect bij het World Class
Maintenance en Business park Aviolanda
initiatief, dat ook wordt ondersteund door de
pas aangetreden nieuwe Nederlandse regering.
De regering wil de Nederlandse positie en dan
ingerichte theorie- en praktijklokalen voldoet
het opleidingscentrum aan de eisen die
de Europese luchtvaartindustrie stelt aan
trainings- en examencentra, en is daarmee op
weg naar een zogenaamde Part 147 erkende
organisatie. De sector Techniek van het
vooral in Zuidwest Nederland als regio voor
militaire en civiele onderhouds-, reparatie
en modificatiewerkzaamheden versterken.
Deze overeenkomst biedt hiervoor goede
perspectieven,’ aldus Ort.
Ook de Boeing directeur van de afdeling
Army Integrated Logistics programs,
mevrouw Widener, staat volledig achter de
overeenkomst. ‘Boeing is al decennia lang
partner van het Nederlandse ministerie van
Defensie voor vliegtuigonderhoudprogramma’s
waaronder de Chinook en Apache helikopter.
Wij richten ons op het aanhalen van de
banden met Nederland en het bijdragen
aan de Nederlandse luchtvaartindustrie- en
economie,’ aldus Widener.
Maastrichtse ROC Leeuwenborgh Opleidingen
voert als enige in Limburg de niveau 3 en 4
opleidingen Luchtvaarttechniek uit.
Eerder dit jaar sloot het ACC een
onderwijsovereenkomst met het Duitse
Berufscollege Alsdorf (Aachen). Deze
unieke Europese samenwerking houdt in
dat een twintigtal Duitse jongeren zowel in
Duitsland als in Nederland onderwijs volgen
dat perspectief biedt op een internationaal
erkend diploma. Maar de ambitie van dit
ROC gaat verder. Door het lidmaatschap van
het Maintenace Education Consortium kreeg
de sector Techniek onlangs de toekenning
voor het uitvoeren van de opleidingen
van de Maintenace Class Limburg. Door
deze gunning van de Stichting ‘Maak het
in de Techniek’ (MIT) gaat Leeuwenborgh
Opleidingen ook maintenance-opleidingen
uitvoeren in de proces- en energietechniek.
Op 12 februari 2011 is de open dag van
de Luchtvaarttechniekopleidingen aan de
Horsterweg 13, Maatricht-Aiport.
Fotbijschrift vlnr. Giel Delbressine
(opleidingsmanager), Carla Langen
(College van Bestuur), Ferno Snijders
(College van Bestuur) en Roy Palmen
(sectordirecteur) bij de gedenkplaat
van de opening met het logo van ACC .
6-12-2010 16:28:01
 InnMain waarborgt
belang sector
De sector Industrial Maintenance is een technisch
hoogwaardige sector en wint internationaal aan
belang. Het is daarom nodig om het niveau van
het onderwijs gericht op industrieel onderhoud
te verbeteren en om de kennis internationaal
te verspreiden. Om die reden hebben
opleidingsinstituten, Kamers van Koophandel en het
bedrijfsleven uit verschillende Europese landen de
samenwerking InnMain - Educational Association
for Innovation in the Industrial Maintance -
gevormd. Van 13 tot 15 oktober kwamen de
partners van InnMain voor het eerst samen in
Düsseldorf. Stichting MEC en het Markiezaat
College participeren in deze samenwerking.
InnMain houdt zich bezig met zes richtingen
binnen Industrial Maintenance: automatisering,
vloeistoffen, elektronica, mechanisch, lassen en
autotechniek. Het doel van InnMain is om een
Europees profiel te ontwikkelen voor de functie van
Maintenance Technician en Maintenance Supervisor.
De deelnemers zijn daarom gestart met het
vergelijken van hun onderwijs-programma’s, met
het Europees Kwalificatiekader als uitgangspunt.
Het Markiezaat College in Bergen op Zoom biedt
opleidingen aan voor de zes richtingen waar
InnMain zich op richt. Naast de opleidingen binnen
Maintenance (zoals Monteur Mechatronica,
Technicus Elektrische Bedrijfsinstallaties en Eerste
Monteur Sterkstroominstallaties), biedt het
College ook maintenance-opleidingen aan binnen
de sectoren Vliegtuigonderhoud en Autotechniek.
In het hoofdkantoor van de Duitse Kamer van
Koophandel in Düsseldorf kwamen meer dan
dertig vertegenwoordigers bijeen van verschillende
organisaties uit Duitsland, Nederland, Italië, Turkije
en Spanje. Ook werkt het gezelschap samen met
instituten uit Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en
Bulgarije. InnMain wordt ondersteund door drie
internationale bedrijven: Daikin, ABB en Lincoln.
Contract baanverlenging
Groningen Airport
De aannemerscombinatie DuraVermeer-Imtech
heeft begin oktober het contract ondertekend met
Groningen Airport Eelde voor de uitvoering van de
baanverlenging op de regionale luchthaven. Ook zal
de combinatie tien jaar lang het baanonderhoud
voor haar rekening nemen. De luchthaven wil de
huidige 1800 meter lange start- en landingsbaan
verlengen tot 2500 meter. Voor reisorganisaties
en luchtvaartmaatschappijen is de verlenging
een essentiële voorwaarde om rechtstreeks te
kunnen vliegen op Europese bestemmingen. De
werkzaamheden gaan ongeveer zes maanden
duren. De aannemerscombinatie DuraVermeer-
Imtech wil de baanverlenging op een duurzame
manier uitvoeren. Het doel is om milieubelasting,
het energie- en matreiaalverbruik, de CO2-
uitstoot en de hinder voor de omgeving tijdens
de aanleg en het onderhoud daarna zo beperkt
mogelijk te houden.
Maintenance editie 9.indd 5
Proefinstallatie Ekompany voor
coaten ureum op Chemelot Campus
Ekompany bouwt op de Chemelot Campus in jaren gaan zij gezamenlijk initiatieven starten
Sittard-Geleen een proefinstallatie voor het om de Campus verder vorm te geven.
maken van langzaam werkende messtoffen.
Door de meststof ureum te coaten komt
de stikstof langzaam vrij en kan het zeer
zorgvuldig worden gedoseerd, wat goed
is voor het milieu. Directeur Eric van
Kaathoven: ‘Bij ons onderzoek naar langzaam
werkende meststoffen maken wij gebruik van
de expertise die op de Chemelot Campus
aanwezig is.’
Chemelot is opgezet analoog aan
Brainport Eindhoven, BioBased Europe
en het toekomstige Maintenance Value
Park Terneuzen, waar ondernemingen,
onderwijs- en kennisinstellingen intensief
samenwerken aan open innovatie. Chemelot
biedt grondstoffen, utilities, faciliteiten en
een innovatieve campus. Om de verdere
ontwikkeling van de Chemelot Campus te
stimuleren zijn de provincie Limburg, DSM
Nederland en de Universiteit van Maastricht
een samenwerking aangegaan. In de komende
Verenigde Leerstoel World Class
Maintenance officieel opgericht
Tijdens de opening van het Dutch Institute en Lectoraat World Class Maintenance
World Class Maintenance op 18 november staat niet op zich, maar zal nadrukkelijk
in Breda, is het convenant om te komen samenwerken met de onderwijskolom vanaf
tot een Verenigde Leerstoel ondertekend. het VMBO tot aan het wetenschappelijk
Het onderwijs levert een belangrijke niveau. Belangrijk hierbij is dat er een goede
bijdrage aan het World Class Maintenance kennistransfer plaatsvindt vanuit onderzoek
programma en activiteiten,. Door specifieke naar zowel het bedrijfsleven (vooral MKB)
kennis in te brengen kunnen kansen als naar het onderwijs. Partijen maken zich
omgezet worden in concrete business. sterk voor een doorlopende leerlijn in het
Toponderwijs en Toponderzoek versterken maintenance onderwijs.
de innovatiekracht van de maintenance
sector en leveren een belangrijke bijdrage Niet alleen de onderlinge samenwerking
aan de sustainability van deze industrie. in de maintenancesector is van belang
Daarom wordt er een verenigde Leerstoel maar ook de samenwerking met relevante,
World Class Maintenance ingericht. Hierin versterkende partijen als Dinalog op het
werken onderwijs, onderzoek, bedrijfsleven gebied van service logistiek. Met deze
gefaciliteerd door de overheid samen aan verenigde aanpak bereidt de MRO-sector
een wereldklasse maintenancesector met zich voor op de toekomst. Om deze sector te
internationale uitstraling. ondersteunen in haar ambitie World Class te
zijn, is het belangrijk om vanuit de overheid
Doelstelling van de Verenigde Leerstoel dit initiatief te ondersteunen zodat krachten
is de innovatiekracht vergroten door: kunnen worden gebundeld tussen de 4 O’s en
Kennisontwikkeling, Kennisontsluiting- en om een gezamenlijke en integrale aanpak met
circulatie en kennisoverdracht. de gehele onderwijskolom (vmbo-mbo-hbo-
Partners in de Leerstoel World Class wo) te stimuleren. Het hele systeem moet
Maintenance zijn: TU Eindhoven, Universiteit World Class zijn met als resultaat te kunnen
Twente, TU Delft, Nederlandse Defensie voldoen aan de kwantitatieve en kwalitatieve
Academy en de Universiteit van Tilburg. vraag door voldoende en beter toegeruste
De Universiteit van Tilburg heeft een crosssectorale maintenance professionals af
coördinerende rol in de ontwikkeling van de te leveren en daarmee het innovatievermogen
Leerstoel en zorgt voor afstemming met het en economische groei van het bedrijfsleven
Lectoraat en overige onderwijs. De Verenigde te versterken. Hiermee wordt de
Leerstoel heeft een nationale scoop. De concurrentiekracht van het bedrijfsleven in
ontwikkeling van de Verenigde Leerstoel Nederland verder versterkt.
Maintenance december ‘10 5
6-12-2010 16:28:01
 Partners Maintenance Education Consortium maken
kans op centra voor innovatief vakmanschap
Een aantal partners van stichting MEC
heeft business cases ingediend voor
Centra voor Innovatief Vakmanschap
(CIV) binnen het MBO-onderwijs. Een
Centrum voor Innovatief Vakmanschap is
een clustering van het bedrijfsleven en
een onderwijsinstelling gericht op één
economisch innovatiespeerpunt. De centra
dragen bij aan de innovatiekracht van
ondernemers en proberen de vragen, binnen
de sectoren op te lossen door intensief
samen te werken met het onderwijs. In juli
van dit jaar hebben de ministeries van OCW
en EZ geld beschikbaar gemaakt voor de
ontwikkeling van de centra. De meeste van
de ingediende business cases door MEC-
partners worden aangemerkt als kansrijk of
WCAA en Fokker Elmo gaan samenwerken
zelfs zeer kansrijk. De business case gericht
op de chemische industrie van MEC-partner
ROC Leeuwenborg Opleidingen speelt in op
de hoge concentratie van deze bedrijven in
Limburg, met Chemelot als open innovatie
campus als centrum. Het op te richten CIV
verbetert de chemie opleidingen, waarbij een
sterke focus wordt gelegd op het innovatief
vermogen van de toekomstige werknemers.
Het Markiezaat College heeft eveneens de
eerste stappen gezet om te komen tot een
CIV voor Proces, Maintenance, Safety &
Reliability. De samenwerking resulteert in
een centrum dat vanaf 2013 in het hart van
de Chemistry triangle (Vlaanderen, Brabant,
Limburg en Zeeland) gaat opereren en
biedt dan een aantrekkelijke en inspirerende
leerwerkomgeving rondom duurzame en
innovatieve technologie. Het CIV gericht
op High Tech Automotive Systems van het
Zadkine en Albeda College in Rotterdam
lost de arbeidsmarktvragen op voor de
bedrijven in de mobiele sector. Het centrum
verbindt de relevante bedrijfstakken en
onderwijsinstellingen op mbo en hbo niveau.
De ontwikkelde oplossingen en innovaties
worden vervolgens teruggeleid naar de
oorspronkelijke producent voor aanpassingen
in het ontwerp of productie. De visie van de
partners is dat er vanuit een ‘open space’
gedachte kennis en faciliteiten worden
gedeeld n dat het leren toepassen van de
kennis als een dienst vermarkt gaat worden
door het centrum. Om in te kunnen spelen
op ontwikkelingen in de luchtvaartsector
heeft het Markiezaat College een business
case opgesteld voor Aviation Maintenance.
Binnen dit centrum wordt een infrastructuur
gecreëerd, waarin de kennis wordt
doorvertaald naar opleidingen en bedrijven.
Het centrum komt hiermee tegemoet
aan de vraag naar excellentie, (meer)
innovatieve en ondernemende werknemers
en een goede afstemming tussen kennis en
ondernemerschap. Aviation is weliswaar
geen innovatiespeerpunt, maar er is
interesse getoond door andere partijen die
subsidies verstrekken.

Logo Maintenance
Valuepark Terneuzen
feestelijk onthuld

Peter Huis in ’t Veld (CEO WCAA) en Viviane Bresseleers (Manager Training &
Development Fokker Elmo) schudden de hand op de samenwerking Op de laatste dag van november werd in de
‘boerderij’ van DOW Chemical Terneuzen een
De World Class Aviation Academy (WCAA) en Fokker Elmo gaan samenwerken als het gaat om voortgangsbijeenkomst gehouden voor de
interne opleidingen en vakgerichte trainingen voor de medewerkers van Fokker Elmo. Voor beide participanten in het Maintenance Valuepark
bedrijven die gevestigd zijn op het bedrijventerrein Aviolanda versterkt deze samenwerking de Terneuzen. Ongeveer vijftig deelnemers
ambitie om verder te groeien als belangrijke spelers in de luchtvaartindustrie. luisterden naar de laatste stand van zaken
De WCAA denkt mee over de inhoud van de opleidingen en trainingen, zodat een op maat gemaakt aangaande de grondverwerving, plannen
pakket kan worden geleverd. Niet alleen passend bij de wensen van Fokker Elmo maar ook bij de rond de inrichting, de samenwerking met het
werkwijze en bedrijfsgerelateerde kennis van het bedrijf. Jan Lagasse, Managing Director Fokker onderwijs en het Dutch Institute World Class
Elmo: ‘De vakgerichte opleidingen en trainingen die de WCAA voor Fokker Elmo zal gaan verzorgen Maintenance en de visies van de directeuren
sluiten aan op onze doelstelling om hoogwaardige kwaliteit te leveren waarmee we kunnen voldoen van Dow Terneuzen en Zeeland Seaports. Het
aan de wensen van onze klanten en de wet- en regelgeving in de luchtvaartsector. Fokker Elmo vindt ligt in de bedoeling dat in de eerste helft van
het belangrijk om te investeren in haar medewerkers en budgetteert dan ook jaarlijks 3,5 procent 2011 concrete gegevens over grondprijzen
van de bruto loonsom voor opleidingen en trainingen. Met het aangaan van de samenwerking met de en inrichtingsmogelijkheden aan de partners
WCAA willen wij nog meer investeren in onze medewerkers en een verdere professionaliseringsslag bekend kunnen worden gemaakt.
maken in de wijze van opleiden en trainen.’ De eerste vakgerichte training gaat in op het onderwerp Aan het eind van de bijeenkomst was
’Veiligheid in de Luchtvaartsector. Met aandacht voor Human Factors (over bewustwording van ook het moment waarop het logo van het
verantwoordelijkheden binnen de luchtvaartsector) en Safety, Health en Environment. Op termijn Maintenance Value Park Terneuzen en de
is het de bedoeling dat een groot deel van de interne opleidingen en trainingen van Fokker Elmo huisstijl van het project werden onthuld, dat
worden ondergebracht bij de WCAA. werd ontworpen door KetchumPleon.

6 Maintenance december ‘10

Maintenance editie 9.indd 6 6-12-2010 16:28:07

 Responsible Care prijs
2010 Kolb Nederland
De Responsible Care prijs 2010 is toegekend
aan Kolb Nederland en werd tijdens een
masterclass bij Havenschap Moerdijk
uitgereikt aan managing director Jan Peters.
De reden voor de toekenning werd gebaseerd
op het gegeven dat Kolb Nederland in 2006
het groen licht kreeg voor de bouw van een
derde reactor voor de productie van niet-
iogene tensiden, het wasactieve deel in
wasmiddelen. Voorwaarde was wel dat de
reactiewarmte zou worden hergebruikt om
uiteindelijk 50 procent energie te besparen.
Dat is gelukt en het bedrijf is erin geslaagd in
ene batchproces de reactiewarmte met een
nieuw innovatief systeem, een stoomaccu,
terug te winnen en zo energie te besparen.
Windturbines dreigen
stil te staan in 2020
De elektriciteit die Nederlandse windturbines in
2020 gezamenlijk opwekken kan waarschijnlijk
niet in zijn geheel worden benut. Als, zoals
gepland, nog negen gigawatt extra aan
windvermogen wordt gebouwd, gaat jaarlijks
ongeveer 1,5 terawatt uur aan energie
verloren. Zou er worden uitgebreid met 12
gigawatt, dan zou er zelfs vijf terawattuur
verloren gaan, ongeveer 15 procent van de
totale jaarproductie. Deze conclusie trekt
energieadviesbureau KEMA in een rapport
dat vakblad De Ingenieur heeft ingezien en
heeft gepubliceerd. Volgens De Ingenieur
moet het internationale hoogspanningsnet
fors worden uitgebreid, moeten bestaande
centrales worden aangepast of moet en
grootschalig opslagsysteem worden gebouwd.
Als dat niet gebeurt, is het stopzetten van
turbines in 2020 onvermijdelijk. Het rapport
van de KEMA is gemaakt in opdracht van de
energiebedrijven Essent, Nuon, Eneco, Delta
en de Algemene Energieraad. De bevindingen
staan haaks op eerdere studies, waaruit bleek
dat de integratie van negen gigawatt aan extra
windenergie geen problemen zou opleveren
voor het Nederlandse elektriciteitssysteem.
De afwijkende uitkomst is volgens De Ingenieur
voor een belangrijk deel het gevolg van de
gehanteerde aannames over de flexibiliteit
van conventionele energiecentrales. Kolen-
en gascentrales dienen als back-up tijdens
perioden met weinig wind en moeten
ervoor zorgen dat er geen tekorten op het
net ontstaan. Als turbines bij veel wind
veel elektriciteit genereren, gaan de gas-
en kolencentrales op een lager pitje. ‘De
mogelijkheid om centrales in deellast te laten
draaien of zelfs uitschakelen is echter beperkt’,
aldus De Ingenieur.
Bron: Het Financiële Dagblad
en De Ingenieur.
Maintenance editie 9.indd 7
Condition Based Maintenance en
Condition Based Logistics
Ondernemingen, kennisinstelling en de
regionale ontwikkelingsmaatschappijen in
Zuid Nederland gaan het project condition
based logistics (CBL) opzetten. Thematisch
ligt dit in het verlengde van condition
based maintenance (CBM), gekoppeld
aan het Praktijk en Ontwikkelcentrum dat
begin dit jaar door onder andere Impuls
Zeeland werd opgezet (zie ook: www.
conditionbasedmaintenance.nl). CBL is een
logistiek concept waarbij de informatie over
de toestand van systemen proactief wordt
gebruikt om een ‘lean’ en responsieve keten
te ontwikkelen. De overeenkomst met CBM
is dat via intelligente (remote) diagnostieke
technieken het mogelijk is de toestand van
een technisch systeem te bepalen. Op basis
daarvan ontstaat een veel scherper beeld
van de onderhoudsbehoefte. Op deze manier
krijgt het onderhoud een veel voorspelbaarder
karakter, waardoor kosten naar beneden
gaan en de inzetbaarheid van systemen
verbetert. Het project verkeert nog in de
ontwikkelfase en geïnteresseerde partijen die
willen deelnemen kunnen contact opnemen
met Marc de Haas van de Brabantse
Ontwikkelingsmaatschappij, MdeHaas@bom.nl
Project ‘Sociale Innovatie’ borgt innovatiekracht
binnen onderwijsinstellingen
De Stichting MEC heeft onlangs een plan van projecten bleek dat onderwijsorganisaties
aanpak voor het project ‘Sociale Innovatie’ vaak niet in staat zijn voortvarend innovatieve
opgeleverd. Het plan gaat in op de vraag hoe producten en processen in te zetten. De
innovaties daadwerkelijk tot stand kunnen komen organisatiestructuur is daar meestal niet
op de werkvloer van onderwijsorganisaties op ingericht en dit is van cruciaal belang
gericht op maintenance. Het is de bedoeling om een Excellent Training Centra te kunnen
dat door het plan de regelruimte van een team ontwikkelen. Succesvolle innovatie begint bij
en de arbeidssatisfactie toeneemt. Door een succesvolle werknemers in een organisatie
betere benutting van verschillende talenten in die blijven leren van ervaringen.
de arbeidsorganisatie moeten de veranderde
(werk)processen effectief en duurzaam te Sociale Innovatie gaat over de ontwikkeling
borgen zijn. tot innovatieve werknemers die zich
onderdeel voelen van de organisatie en die
Uiteindelijk wordt een afdeling of instelling zich voor die organisatie verantwoordelijk
creatiever en vergroot het lerend en voelen (systeemdenken: de bomen én het
innovatief vermogen. Verschillende bos zien). De ontwikkeling naar succesvol
organisaties participeren in dit project: (sociaal) innoveren verloopt volgens zelf
ROC West Brabant, ROC Zeeland, Albeda uitgestippelde weg, procesmatig, en
College, Leeuwenborgh opleidingen, Avans kan niet worden opgelegd door eigen
Hogeschool, Hogeschool Zeeland, Moller management of projectmanagement.
College, Moller Lyceum en DaCapo College. Iedere onderwijsinstelling in het project
Daarnaast hebben de volgende bedrijven brengt haar eigen contact in het
zich eveneens als partner verbonden aan bedrijfsleven mee. Het initiatief ligt bij de
het project: Philips Lighting bv, Cegelec, samenwerkende onderwijsinstellingen die
Sabic, CSi, SkilledIn en Paree bv. Uit eerdere zelf hun eigen deelproject gaan definiëren:
het innovatiethema, het probleemveld, de
uitdagingen en de sleutelspelers. Draagvlak
Uw nieuws in Maintenance? wordt gecreëerd door daadwerkelijke
Mail het naar: participatie van alle partijen waarin
info@worldclassmaintenance.com gezamenlijke besluitvorming plaatsvindt en
actieplannen worden gemaakt.
Maintenance december ‘10 7
6-12-2010 16:28:08
 Volker Rail Infra-Projecteam van het jaar 2010
Tijdens het in november gehouden I-Maintain
Infracongres van de NVDO in Maarssen
werd Volker Rail uitgeroepen tot Infra-
Projectteam van het jaar 2010. Het project
Onderhoudscontract Volker Rail: Tunnels
Amsterdam ‘Meer met minder, hoe doe je
dat?, werd zowel door de vakjury als bij de
publieksstemming verkozen tot winnaar.
Er waren drie projecten genomineerd,
de winnaar Volker Rail met het project
in Amsterdam opgezet met het doel het
succesvol inrichten van een onderhoudsproject
in een voor Volker Rail nieuwe markt. Volker
Rail concentreert zich daarbij met audits
op projectbeheersing, installaties binnen de
contractscope, focus op totale performance en
klanttevredenheid. Ook is er ruime aandacht
voor het maatschappelijk belang en de
aspecten van doorstroming en veiligheid.
Heijmans Infra had het project ‘Drie
samenwerkende wegbeheerders’ ingediend.
Een project met de Directie Zeeland van
Rijkswaterstaat, de provincie Zuid Holland
en Heijmans Infra. De waarde van het
project bedraagt ongeveer 11 miljoen euro
en heeft ene integrale aanpak. De aannemer
AMC seminar vestigt aandacht op
‘Meer met Minder’
Grip op ‘Meer met Minder’ was eind oktober
het thema van het negende AMC seminar
dat dit jaar in Amsterdam werd gehouden.
Behalve vele presentaties en workshops
over het verbeteren van kosteneffectiviteit
werd ook extra aandacht gegeven aan de
veiligheid en duurzaamheid van assets.
Bij het AMC staat ‘get a grip’ voor het
sturen op betrouwbare informatie door
het nemen van de juiste beslissingen op
het juiste moment en met de juiste kennis
van zaken. Deskundigen als Guy Clément,
Directeur-generaal Material Resources van
de Belgische Defensie, Sjoerd Vollebregt,
voorzitter van de Raad van Bestuur Stork BV
en Klaas Visser, Directeur Wapensystemen
Defensie Materieel Organisatie behoorden tot
de belangrijkste sprekers.
Op de web site van het AMC Centre: www.
amccentre.nl zijn alle presentaties van de
verschillende sprekers en workshops te
vinden en zijn ook foto’s van de deelnemers en
8 Maintenance december ‘10
Maintenance editie 9.indd 8
voert onderhoudswerkzaamheden uit aan
asfaltherstel, geleiderails, markeringen,
wegmeubilair, verzorgingsplaatsen, openbare
verlichting, verkeersregel installaties, tunnels
en groen. Het project is opgestart vanuit
zowel trajectverbetering/groot onderhoud als
ook het dagelijks beheer en onderhoud. Het
project werd genomineerd, omdat het laat zien
hoe beheer en onderhoud op een innovatieve
manier uitgevoerd kunnen worden.
Het derde project betrof de ‘Aanbesteding
van project IPC Slufter’ van het Havenbedrijf
Rotterdam. Het doel van deze aanbesteding
is het contracteren van de partij die op de
economisch meest voordelige wijze het beheer,
onderhoud en operations van de Slufter kan
uitvoeren voor een periode van ongeveer
vijf jaar. Een reden voor nominatie was het
integrale prestatiecontract waarin het beheer,
onderhoud en de operations van de Slufter
werden opgenomen.
De winnaar Volker Rail kreeg een wisseltrofee
en een bedrag van 2000 euro en mogen
gratis deelnemen aan de Hbo opleiding
Praktijkgericht Risicomanagement voor
behere en onderhoud van de NVDO.
de excursie naar aanleg van de Noord-Zuid lijn
van de Amsterdamse metro te vinden. Tijdens
de excursie stelden de deelnemers vragen
over hoe de ‘assets’ worden ontworpen en
of er ook al is nagedacht hoe het onderhoud
voor een zeer lange tijd moeten worden
aangepakt. Pasklare antwoorden werden niet
gegeven, maar het was wel aanleiding tot een
animerend debat onder de deelnemers.
In 2011 zal het tiende AMC seminar
terugkeren naar de ‘roots’ en wordt dit
jaarlijkse tweedaagse seminar in Den Helder
gehouden op 2 en 3 november.
Foto: Tijdens het seminar werd door
NVDO-voorzitter Dick Huybens en John
Stavenuiter (AMC Center) de EFNMS
award uitgereikt aan ir. Maurice
Franssen voor zijn Master thesis over
Tactical Risk Management en Cost
Effectiveness, waarin hij werd begeleid
door ir. Peter Van Gestel.
Stork verhuist
chemische fabriek
IJmuiden naar Geleen
Stork Technical Services heeft een chemische
fabriek van OCI Nitrogen (voorheen DSM Agro)
verhuisd van IJmuiden naar Geleen. Deze
complexe en uitzonderlijke verhuizing werd
succesvol uitgevoerd in acht maanden en de
fabriek draait momenteel op volle capaciteit. De
fabriek werd eind 2009 gesloten op verzoek van
de overheid vanwege de 116 ammoniaktreinen
die jaarlijks van Geleen naar IJmuiden nodig
waren om de fabriek te bevoorraden. OCI
Nitrogen besloot daarom de hele fabriek
naar Geleen te verhuizen. Volgens Gert Jan
de Geus, COO of OCI Nitrogen werd Stork
Technical Services in de arm genomen vanwege
hun ervaringen en daardoor scherpe prijs.
Een belangrijke uitdaging bij de ontmanteling
was het asbest dat werd aangetroffen in de
pijpleidingkleppen en dichtingen. ‘Dat moest
eerst worden verwijderd’, aldus De Geus.
Maar Stork heeft dit prima aangepakt en
bleef toch binnen het geplande tijdschema.
Vanaf maart 2010 is met de opbouw van
de fabriek begonnen en de mechanische
werkzaamheden werden afgerond op 31 juli. Op
16 augustus werden de branders ontstoken.
‘Een kritiek moment, omdat er altijd iets mis
kan gaan in deze fase. Maar na een paar kleine
startproblemen draait de fabriek nu op volle
capaciteit en is in amper acht maanden een
megaklus uitgevoerd’, zo meent De Geus.
Onderhoudswerk:
Doe het veilig!
Onder deze titel organiseerde het Europees
Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op
het Werk (OSHA) eind november een grote
conferentie in Brussel. Enige honderden
deelnemers uit de meeste Europese lidstaten
discussieerden een hele dag over het belang
van veiligheid bij onderhoudswerken. Het
accent tijdens deze bijeenkomst lag vooral
op veilig en gezond, de (mede)werker
centraal. Tijdens verschillende presentaties
en workshops werd uitvoerig stilgestaan
bij preventie en de basisregels voor veilig
onderhoud. De Finse directeur van het OSHA,
Jukka Takala, vatte het krachtig samen:
‘Onderhoudsactiviteiten kunnen werknemers
in gevaar brengen, maar het niet-uitvoeren
van onderhoud kan nog meer werknemers
in gevaar brengen. Bij het uitvoeren van
onderhoud hangt uw gezondheid en veiligheid
en die van uw collega’s af van de kwaliteit
van uw werk.’ Met deze conferentie toonde
het OSHA duidelijk aan dat onderhoud/
maintenance ook binnen de Europese Unie
meer en meer aandacht vraagt en krijgt.
Meer informatie kunt u vinden op: http://
osha.europa.eu/en/topics/maintenance
6-12-2010 16:28:09
 Bas Kimpel voorzitter NVDO
Kerstgroet
Tijdens de in november gehouden Het Dutch Institute World
jaarvergadering van de NVDO werd Bas Kimpel Class Maintenance en het
benoemd tot voorzitter van de vereniging. Hij Maintenance Education
volgt Dick Huybens op, die na een periode Consortium wensen alle lezers
van acht jaar terugtreedt. Bas Kimpel werkt en betrokkenen een fijne kerstmis
als Directeur Operations & Maintenance bij toe en een world class 2011.
Fluor en was sinds november 2009 actief
als waarnemend voorzitter. Dick Huybens
blijft actief binnen de NVDO en zal zich in de
regiokring West en de sectie Infra inzetten Raad van Toezicht
voor de sectoren Weg, Water, Rail en Energie.
Bas Kimpel zal zich optimaal inzetten om en Programmaraad
samen met de andere NVDO bestuursleden,
de leden en collega verenigingen als Profion,
DI-WCM krijgen vorm
Vomi en het Dutch Institute World Class
Maintenance de belangen van maintenance en Begin december werd de eerste vergadering
de mensen die in de sector werkzaam zijn zo van de bijna voltallige Raad van Toezicht van
krachtig mogelijk te behartigen. het Dutch Institute World Class Maintenance
gehouden. Sinds de oprichting begin oktober zijn
behalve Aad Veenman (voorzitter) de volgende
Acht JSF contracten Nederlandse bedrijven leden toegetreden, Rob Franken namens het
Maintenance Education Consortium en tevens
Tijdens de in november gehouden jaarlijkse NIDV conferentie en expositie in de Rotterdamse voorzitter van de Raad van Bestuur van het ROC
Ahoy hallen werden acht nieuwe overeenkomsten getekend tussen de producenten van West Brabant, Joop Sistermans namens Profion
de Joint Strike Fighter en Nederlandse bedrijven. Fokker, Thales, Aeronamic, en KMWE en tevens voorzitter van de Adviesraad voor het
hebben nieuwe overeenkomsten afgesloten voor het leveren van onderdelen voor de JSF of Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) en
de F-35 Lightning II. De vier ondernemingen tekenden acht overeenkomsten met Lockheed voormalig lid van de Groepsraad en Executive Vice
Martin, Northrop Grumman, Pratt & Whitney en Honeywell. De afgesloten overeenkomsten President van AkzoNobel, verantwoordelijk voor
zijn additioneel aan eerder afgesloten overeenkomsten en vormen een significante Strategie en Technologie en Cor Kloet namens de
toename in de verwachte omzet van meer dan vier miljard dollar. Behalve omzetverhoging NVDO en CEO van Spie Nederland. Momenteel
verwachten de Nederlandse bedrijven verenigd in het Netherlands Industrial Fighter Aircraft kent de DI-WCM Raad van Toezicht nog twee
Replacement Paltform (NIFARP) gedurende de totale productie en onderhoudsfase van de JSF vacatures, de provincie Noord Brabant zal nog
werkgelegenheid voor 4000 tot 6000 werknemers. een kandidaat namens de overheid voordragen,
terwijl ook de DI-WCM Programmaraad nog
een kandidaat kan voordragen. De DI-WCM
Onderzoek naar corrosie marineschepen Programmaraad zal worden geleid door voorzitter
Ellis Spitzen Deelen, Maintenance manager
Behalve grote calamiteiten als brand of andere onderzoek hoop ik daar een bijdrage aan DOW Benelux in Terneuzen en zij zal worden
ernstige ongelukken is de tweede grote vijand te leveren en de toepasbaarheid van deze bijgestaan door Michel Weeda van de Brabantse
van marineschepen: corrosie. Zuurstof en meettechniek aan te tonen.’ TNO stelt haar Ontwikkelingsmaatschappij namens de regionale
water werken in op de maritieme platformen corrosielab beschikbaar voor het onderzoek. ontwikkelingsmaatschappijen, Louis Grubben van
en tasten die aan met veiligheidsrisico’s en Het promotieonderzoek van Homborg past Essent mede namens de asset owners, Emmy
hoge kosten tot gevolg. Een elektrotechnisch precies binnen het onderzoeksprogramma Bakker namens het Maintenance Education
marineofficier uit Den Helder, Axel Homborg, ‘Maintenance of Military Platform Systems’ van Consortium, Walter Mestrom namens Profion en
gaat nu proberen hiervoor een oplossing te de NDLA. Wetenschappelijke medewerkers CEO van PDM en Leo van Dongen van NedTrain en
vinden door een promotieonderzoek naar deze van de Defensieacademie onderzoeken in bijzonder hoogleraar aan Universiteit van Twente.
‘vijand’ uit te voeren. het kader van dit programma innovatieve
Voor dit promotieonderzoek is een onderhoudsconcepten. Ze proberen daarmee het
samenwerkingsovereenkomst afgesloten onderhoudsproces binnen Defensie efficiënter FG International zet
tussen vertegenwoordigers van de Nederlandse en effectiever te maken of goedkoper, minder
Defensie Academie (NDLA), het Marinebedrijf milieubelastend en minder storingen. ‘Vanuit fakkeltoren in Aruba
en TNO. Alle partijen zullen direct profiteren de NDLA verzorgen wij de wetenschappelijke
van de onderzoeksresultaten en deze zullen begeleiding van Axel Homborg’, zo legt dr. Ir. FG International Holland BV uit Eindhoven heeft
ook ter beschikking komen voor anderen. Tiedo Tinga uit. De universitair hoofddocent een belangrijk contract gewonnen van de grootste
De onderzoeker Axel Homborg blijft als onderhoudstechnologie, die tijdens de opening onafhankelijke Noord Amerikaanse olieraffineerder
promovendus tijdens de onderzoeksperiode van het Dutch Institute World Class Maintenance de Valero Energy Group. Het project omvat de
werken bij het Marinebedrijf. ‘Zo blijf ik dicht bij samen met vier andere universiteiten nog ontmanteling en verwijdering van de oude negentig
de praktijk en mijn contacten geven waardevolle een intentieverklaring tekende voor meer meter hoge fakkeltoren, terwijl op dezelfde locatie
input voor mijn onderzoek en de resultaten samenwerking en onderzoek naar een Master een nieuwe zal worden opgebouwd. De beperkte
kunnen tegelijkertijd direct worden toegepast.’ opleiding Maintenance, kijkt uit naar de ruimte vlakbij de kustlijn zorgt voor een extra
Homborg stelt dat via elektrochemische onderzoeksresultaten. ‘Met de opgedane uitdaging. De specifieke werkwijze van FG en de
metingen het corrosieproces valt te monitoren. kennis van het corrosieproces kunnen we de snelle levertijd, waardoor de stillegging beperkt
De uitkomsten van die metingen geven aantasting van metalen constructies in schepen blijft, waren doorslaggevend om het contract te
informatie over de aard van de aantasting. ‘We goed voorspellen en misschien is dit ook goed bezegelen. De door FG zelf ontwikkelde werkwijze
weten alleen nog niet hoe we die informatie toepasbaar in andere sectoren, zoals infra, heeft meer belangstelling en contracten uit de off
optimaal moeten interpreteren. Met mijn proces en luchtvaart,’ aldus professor Tinga. shore wereld opgeleverd.

Maintenance december ‘10 9

Maintenance editie 9.indd 9 6-12-2010 16:28:15

 Dutch Institute World Class Maintenance geopend:

‘De baby is geboren, nu moeten

wij hem gezamenlijk grootbrengen’
‘Het Dutch Institute World Class Maintenance brengt het benodigde licht in de duisternis
en creëert gestructureerde samenwerking.’ ‘De spiraal gaat hier elke dag omhoog in plaats
van omlaag.’ ‘Nu dit instituut is verrezen, moeten wij gezamenlijk doorpakken. Dit is pas
het begin van de vele successen die zullen volgen.’ Het zijn lovende woorden van bestuur-
ders en ondernemers die de oprichting van het Dutch Institute World Class Maintenance
(DI-WCM) als natuurlijke opvolger van het Program Office World Class Maintenance prijzen.
Tegelijkertijd is Lex Besselink, directeur van het DI-WCM, klaar om de spreekwoordelijke
hand aan de ploeg te slaan: ‘Wij gaan de hoge ambities waarmaken en het niveau van main-
tenance in Nederland daadwerkelijk verhogen.’

‘Na het Dutch Institute for Advanced Logis-
tics (Dinalog) is de vestiging van het DI-WCM
het tweede nationaal topinstituut in Breda
en ook nog eens in hetzelfde gebouw’, opent
Peter van der Velden als eerste spreker
het feestelijke openingsprogramma van het
DI-WCM. ‘Ik ben niet alleen trots op deze
prestaties als burgemeester van Breda, maar
juist ook als commissievoorzitter van het
Pieken in de Delta-programma in Zuidwest-
Nederland. Zelfgenoegzaamheid is daarbij
niet aan de orde, de komende jaren moet er
nog veel gebeuren. Het WCM programma
zal verder nationaal ingebed moeten worden.
Afgelopen jaar is daartoe met de toetreding
van de provincie Limburg een start gemaakt
en wie weet waar het sterke merk WCM nog
allemaal door zal dringen.’
Peetvader
‘De beeldspraak met spiralen wordt vaak
negatief gebruikt, maar daar is hier in Zuid-
Nederland geen enkele reden voor’, vervolgt
Van der Velden. ‘De spiraal gaat hier elke
dag omhoog in plaats van omlaag. Binnen het
Pieken in de Delta-programma zijn de afgelo-
pen jaren ontzettend veel innovatieprojecten
voor de onderhoudsindustrie geïnitieerd. Wij
hebben samen goed en veel gezaaid, genoeg
voedsel gegeven en met de oprichting van het
DI-WCM oogsten we. Maar wij zijn er nog
niet. Het instituut is geboren, maar bevindt
zich nog in de kraamfase en moet met veel
zorg en liefde worden grootgebracht. Met een
degelijke Raad van Toezicht, een betrokken
Programmaraad, een gedreven directeur en
enorm gemotiveerde medewerkers heb ik
daar het volste vertrouwen in. Zes onderne-
mingen zijn in 2007 met dit initiatief gestart
en nu bij de formele start van het DI-WCM,
hebben meer dan driehonderd nationale en
internationale toonaangevende bedrijven en
kennisinstellingen de weg gevonden naar de
netwerkorganisatie die dit topinstituut is.
Met vertrouwen in de toekomst en in peetva-
‘Met de komst van het DI-WCM
neemt voor het eerst in de
geschiedenis iedereen in de
gehele keten zijn verantwoording’
der Lex Besselink, directeur van het DI-WCM
en peetmoeder Emmy Bakker, directeur
van het Maintenance Education Consortium
(MEC) ben ik ervan overtuigd dat het DI-
WCM nationaal en internationaal de kansen
gaat verzilveren.’
‘Na twee jaar voorbereidende werkzaamhe-
den is dit de officiële start voor de nationale
en cross-sectorale verankering van WCM’,
liet Aad Veenman, voorzitter van de Raad
van Toezicht van het DI-WCM optekenen.
‘Voor het eerst in de geschiedenis neemt de
gehele keten – van onderwijs tot onderzoek
en de toepassing van onderhoudskennis in de
praktijk – zijn verantwoording. Ondernemers,
onderwijzers, overheden en onderzoekers
slaan binnen het DI-WCM de handen ineen.’
Nanny
‘Ik ben de spreekwoordelijke nanny van het
DI-WCM’, vertelt Ellis Spitzen-Deelen. De
site maintenance director van Dow Benelux
is sinds kort voorzitter van de Program-
maraad DI-WCM. Deze Raad heeft als taak
om vanuit het bedrijfsleven, het onderwijs,
de onderzoekswereld en regionale ontwik-
kelingsmaatschappijen de inhoud en focus
van het WCM programma te borgen. ‘Met de
verwekking van de WCM baby heb ik weinig
te maken gehad, maar aan de opvoeding ga
ik een intensieve bijdrage leveren. Het WCM
programma is van ongekend belang voor de
industrie in het westen van de wereld. Veer-
tig jaar terug dacht dit werelddeel voor altijd
de beste van de wereld te kunnen zijn. Men

10 Maintenance december ‘10

Maintenance editie 9.indd 10 6-12-2010 16:28:23

 Maintenance december ‘10 11

Maintenance editie 9.indd 11 6-12-2010 16:29:34

Maintenance editie 9.indd 12 6-12-2010 16:29:38
 zag het oosten als ontwikkelingsgebied, maar
dat is niet langer meer gerechtvaardigd.
Sterker nog, in het oosten zijn ontzettend
veel fabrieken met nieuwe technologieën
verrezen. Ondertussen zijn de verouderde fa-
brieken in het westen weliswaar gereviseerd,
maar zijn de onderhoudskosten hier een stuk
hoger dan in andere delen van de wereld. Het
WCM programma is het handvat om hier
verandering in te brengen. Wij pakken als
bedrijfsleven de uitdaging op om in de ‘old
economies’ de onderhoudskosten in het ko-
mende decennium met de helft te reduceren.
Die winst kunnen wij behalen door innovaties.
Van technologische aard, maar ook op het
vlak van samenwerking. Dit moeten en gaan
wij met zijn allen doen. Voor de baanbre-
kende innovaties zijn de vier O’s allen nodig.
Het DI-WCM brengt het benodigde licht in
de duisternis en creëert de zo gewenste en
gestructureerde samenwerking.’
Wobine Buys – directielid Economie en Mobi-
liteit bij de provincie Noord-Brabant – sprak
namens de Brabantse gedeputeerde Economie
en Duurzaamheid, Lily Jacobs, van een fantas-
tisch resultaat. Tegelijkertijd onderstreepte
zij het belang om door te gaan op de ingesla-
gen weg. ‘Wat ooit begon met een handjevol
pioniers en ondernemers in West-Brabant,
is uitgegroeid tot een breed en nationaal
gedragen DI-WCM’, stelt Buys. ‘De binnen
WCM ontwikkelde nieuwe manier van samen-
werken heeft een essentiële basis gelegd voor
de toekomst van onze economie. Alleen in
Zuid-Nederland zijn er al een tiental locaties
waar hoogwaardige industrie gehuisvest is
en de aanwezige kapitaalintensieve goederen
onderhoud van wereldklasse vergen. Het WCM
programma vormt een perfect voorbeeld van
de manier waarop de provincie Noord-Brabant
wil werken met de Agenda van Brabant. Een
beleidsprogramma gekenmerkt door open
innovatie. De oprichting van het DI-WCM is
noodzaak om verder op te kunnen schalen. Nu
dit instituut verrezen is, moeten wij gezamen-
lijk doorpakken. Dit is pas het begin van de
vele successen die volgen.’
Maintenance editie 9.indd 13
Business development
‘Als DI-WCM gaan wij de ambities waarma-
ken en het onderhoudsniveau daadwerkelijk
verhogen’, stelt directeur Lex Besselink.
Een van de belangrijke zaken waarmee het
DI-WCM zich in 2011 blijft bezighouden is
de continuering van de business develop-
ment-projecten. ‘Het gaat daarbij om het
Maintenance Value Park in Terneuzen, WCM
Park Aviolanda in Woensdrecht en de door-
ontwikkeling van het luchtvaartcluster in de
regio Tilburg. Dit zijn alle drie projecten die
een doorlopend karakter kennen. Komend
kalenderjaar denken wij op alle dossiers
een flinke voortgang te kunnen boeken.
Voor Terneuzen geldt dat in 2011 de grond
aangekocht moet zijn en er een aanzet van
het technisch ontwerp voor de verschillende
locaties moet worden opgeleverd. Boven-
dien moet het kennis- en innovatiecentrum
van start gaan. In het geval van Aviolanda
willen wij binnen nu en een jaar een grote
‘vis’ binnenhalen. Wij hebben de ambitie
om een van de internationaal toonaange-
vende luchtvaartbedrijven te laten landen
in Woensdrecht. Ten slotte geldt voor de
doorontwikkeling van het luchtvaartcluster
Tilburg dat wij een concreet plan klaar
willen hebben om daadwerkelijk in het veld
van start te gaan. Komend jaar moeten de
eerste helikoptertrainingen starten en een
aantal simulatoren in het gebied neergezet
worden.’
Behalve aan business development, hecht
Besselink heel veel waarde aan de ontwik-
keling van nieuwe innovatie- en demonstra-
tieprojecten. ‘Met WCM-IP is een groot
project van start gegaan. In de komende
periode willen wij nog twee à drie grotere
projecten initiëren. Recent zijn twee van
dit type projecten – rondom het onderhoud
van windturbines en onbemande (vliegtuig)
systemen – ingediend bij het Pieken in de
Delta-programma. Wij doen er alles aan om
die in de komende periode als DI-WCM van
de grond te krijgen. Naast het genereren
van deze projecten, willen wij de kennis
die de afgelopen jaren onder de vlag en
projecten van het Maintenance Competence
Center zijn opgedaan, zodanig toepasbaar
maken dat deze bij bedrijven geïmplemen-
teerd wordt. Kennis ontwikkelen is één ding,
daarna is het zaak de bedrijven daadwerke-
lijk beter te laten worden van de kennis; de
onderhoudskosten te verlagen, de doorloop-
tijd en de beschikbaarheid te verhogen en
de levensduurte verlengen.’
‘Tegelijkertijd moet de organisatie van
DI-WCM op de benen komen’, vervolgt
Besselink. ‘De website zal in de komende
maanden verder worden verbeterd en wij
blijven werken aan promotieactiviteiten rond
het onderhoudsvak. Achter het DI-WCM zit
dus nog een hele wereld die goed georgani-
seerd dient te worden. Het zijn de randvoor-
waarden om goed te kunnen functioneren.
Echter de inhoud heeft de hoogste prioriteit
en daar zijn wij nu officieel mee gestart.’
Dutch Institute World Class
Maintenance opens
The opening of the Dutch Institute
World Class Maintenance (DI-WCM)
was mid November. The Dutch Insti-
tute World Class Maintenance is the
natural successor of the Programme
Office World Class Maintenance. The
Dutch Institute World Class Main-
tenance opened her new premises in
the presence of dozens of represen-
tatives from government, business,
education en knowledge institutions.
2011 will be dedicated to the continu-
ation of business development projects
and the development of innovation and
demonstration projects, according to
Lex Besselink director DI-WCM. ‘As
DI-WCM we will increase maintenance
levels and achieve our ambitions’, says
Lex Besselink.
Maintenance december ‘10 13
6-12-2010 16:29:52
 Jaap Drost en Rob Sturm geven World Class Maintenance park Woensdrecht vliegende start:
‘Business Park Aviolanda
gesteund door twee kabinetten’
‘Aviolanda takes off’. Het is een slogan die de initiatiefnemers van WCM en Business Park
Aviolanda vanaf nu met recht mogen prediken. Met de benoeming van de twee directeuren –
Jaap Drost en Rob Sturm – gaat het project een volgende fase in en worden vanaf 1 januari
de eerste kavels te koop aangeboden.
WCM en Business Park Aviolanda is een
van de WCM parken die worden ontwikkeld
onder de vlag van het World Class Main-
tenance programma. Het park is gelegen
rond de vliegbasis Woensdrecht. Inzet is
nationale en internationale Maintenance,
Repair & Overhaul (MRO) bedrijvigheid,
maar ook luchtvaartproductiebedrijven
zijn meer dan welkom. Eerder al hebben
de provincie Noord Brabant, de gemeente
A flying start WCM and Busi-
nesspark Aviolanda
‘New companies will be definitely
settling in here. We have room for
starters in our business centre and we
also have ample space at WCM and
Business park Aviolanda for the bigger,
well known companies. We are aiming
for R&D, production and maintenance
companies. The official start, to put
WCM and Business Park Aviolanda on
the map, has been given’, says Rob
Sturm (director of the Business Park
Aviolanda Holding) and Jaap Drost
(director of the BV/CV Grond Exploitatie
Maatschappij). The sale, led by these
two directors), of the first plots of the
WCM and Business Park Aviolanda
starts on the 1st of January 2011.
14 Maintenance december ´10
Maintenance editie 9.indd 14
Woensdrecht, de World Class Aviation Aca-
demy, Stork Fokker, de Brabantse Milieufe-
deratie en het Program Office World Class
Maintenance hun handtekening gezet onder
een ambitieuze intentieverklaring waarmee
de weg vrij was voor een joint venture en
een structuurvisie. Recentelijk werd een
nieuw hoogtepunt bereikt, binnen de joint
venture Business Park Aviolanda werd Rob
Sturm als directeur van de holding Business
Park Aviolanda aangesteld en bovendien
werd Jaap Drost tot directeur van de BV/
CV Grond Exploitatie Maatschappij (GEM)
benoemd. Drost heeft ruime ervaring in
diverse managementfuncties bij Grontmij
Nederland en bij regionale samenwerkings-
verbanden in Zuid-Nederland. Sturm was op
zijn beurt bijna tien jaar werkzaam voor de
Schiphol Group, hier hield hij zich voorna-
melijk bezig met gebiedsontwikkeling op
en rond de luchthaven en was onder meer
hoofd van het grondbedrijf van Schiphol
Real Estate. Met de benoeming van de twee
directeuren gaat het aantrekken van nieuwe
bedrijven en het in de markt zetten van
de beschikbare kavels van Business Park
Aviolanda officieel van start.
Kabels
‘De rollen zijn nu duidelijk verdeeld’, stelt
Drost. ‘Er is een holding en een grondexploi-
tatiemaatschappij. De kerntaak van de laat-
ste is om in samenwerking met de diverse
partners de locatie geschikt en aantrekkelijk
te maken voor nieuw te vestigen bedrijven,
passend binnen het totale concept van Avio-
landa. Daarmee zijn wij verantwoordelijk voor
de uitgifte van gronden en de borging van de
vestigingsvoorwaarden. De uitgifte van de
eerste kavels kan overigens vanaf 1 januari
plaatsvinden. Elke potentiële vestiger wordt
door een bedrijvenfilter gehaald. Er wordt
onder meer gekeken of het bedrijf MRO en
luchtvaartgerelateerde activiteiten uitoefent
en of de onderneming aansluit bij het palet
van huidige bedrijven. Vanaf nieuwjaarsdag
wordt overigens niet alleen gestart met de
uitgifte van gronden, maar ook met de verta-
ling van het element duurzaamheid naar de
praktijk om de totale locatie ook op lange
termijn op niveau te houden. Wij maken een
globaal inrichtings- en schetsplan, de grote
van de kavels wordt nog niet vastgesteld.
Wel is al bekend dat in 2011 vier hectare
beschikbaar is en vanaf 2012 nog eens
anderhalf tot twee hectare.’
‘Kortom, vanaf nu gaan we het concept met
de aanwezige ondernemers verder vormgeven
en het WCM en Business Park Aviolanda
op de kaart zetten’, vervolgt Drost. Sturm
vult aan: ‘Het goede nieuws is dat de MRO
bedrijvigheid er al zit, wij daar op voort kun-
nen bouwen en de losse eindjes aan elkaar
knopen. Vanaf nu wordt vol gas gegeven op
de promotie en acquisitie. De cake is er, nu
gaan we voor de slagroom zorgen. We sluiten
6-12-2010 16:29:54

niks – en daarmee de komst van geen enkel
bedrijf – uit. We willen bijvoorbeeld ook een
bedrijfsverzamelgebouw starten. Er is dus
plaats voor start-ups, maar ook voor grote,
bekende en symbolische namen. En, het kun-
nen R&D-, productie- en onderhoudsbedrijven
zijn. Een producent van vliegtuigen is bijvoor-
beeld ook welkom. En in deze fase nemen we
elk bedrijf wat interesse toont even serieus.’
Drost: ‘Natuurlijk is er in het begin bijzondere
aandacht voor de Nederlandse bedrijven die
in dit cluster willen participeren. Uiteindelijk
is het streven een volledig gevuld en divers
business park, waarbij voorkomen wordt dat
over twintig jaar herstructurering nodig is.
Dit wordt dé plek waar luchtvaartonderhoud
samen komt en als het goed is komen wij
straks grond tekort.’
One-stop-shop
De twee kersverse directeuren prijzen zich
gelukkig met de rol die Fokker speelt binnen
het WCM en Business Park Aviolanda. Het
Maintenance editie 9.indd 15
bedrijf heeft aangegeven graag mee te wer-
ken aan de doorontwikkeling van het project.
Sturm: ‘Samen met ons willen ze hun one-
stop-shoppingconcept verder uitbouwen. Via
die one-stop-shop is het mogelijk om bij groot
onderhoud voor alles in Woensdrecht terecht
te kunnen. Van het onderhoud van de romp,
tot het landingsgestel tot de motoren en het
‘Met de komst van het DI-WCM
neemt voor het eerst in de
geschiedenis iedereen en de gehe-
le keten zijn verantwoording’
interieur. Al dit onderhoud kan door het clus-
ter van bedrijven straks in Woensdrecht in
één keer verricht worden.’ ‘Fokker verbreedt
ook het dienstenpakket en doet allang niet
meer alleen onderhoud aan Fokkervliegtuigen’,
deelt Drost mee. ‘Wij willen daar graag toon-
aangevende partijen aan toevoegen. Dit is een
samenspel van een groot aantal partijen; van
Rob Sturm en Jaap Drost
Stork, tot Defensie, de gemeente en Logistiek
Centrum Woensdrecht. Met hen komen we
eens per kwartaal samen voor een strate-
gisch acquisitieoverleg.’
‘Mocht over een aantal jaren dit maintenan-
ce en business park volledig gevuld zijn, dan
behoren uitbreiding op de vliegbasis zelf of
industrieterrein De Kooi tot de mogelijkhe-
den’, vervolgt Sturm. ‘De invulling hiervan
is echter pas iets van de langere termijn.
Het vullen van het WCM en Business Park
Aviolanda kent hoe dan ook een doorlooptijd
van enkele jaren.’ ‘Tot op het niveau van de
regering wordt het belang van dit project
erkent’, vult Drost aan. ‘Daarbij is onder-
houd in het regeerakkoord zelfs vermeld als
een belangrijke sector voor de toekomst
van de BV Nederland.’ Sturm besluit: ‘En dit
was ook bij het vorige kabinet het geval. Wij
hebben dus de steun van twee kabinetten
en dat kan zeker niet elk WCM en Business
park stellen.’
Maintenance december ‘10 15
6-12-2010 16:29:56
 passie voor mobiliteit

Het gemak van

Driessen Autolease
■ Merkonafhankelijk ■ Maatwerk
■ Direct & dichtbij ■ Ook voor short-lease

Eindhoven
Hugo van der Goeslaan 1a, 5643 TW
Tel: (040) 264 65 15, Fax: (040) 258 77 49
75047

info@driessen-autolease.nl www.driessen-autolease.nl
73056

Maintenance editie 9.indd 16 6-12-2010 16:29:59

 NVDO Onderhoudskompas brengt
toekomst maintenance in beeld
Driehonderdduizend arbeidsplaatsen en een omzet van vijfendertig tot veertig
miljard euro. Het zijn cijfers uit het eerste NVDO Onderhoudskompas. Met
dit document heeft de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud
(NVDO) voor het eerst in de geschiedenis de Nederlandse onderhoudssector
officieel in kaart gebracht. ‘De maintenance sector is in Nederland nog gro-
ter dan altijd werd gedacht ’, stelt NVDO-voorzitter Bas Kimpel.

‘De complexiteit, omvangrijkheid en de diversiteit Afhankelijk van het type bedrijf en de kerncom- hierbij te helpen. Het onderhoudskompas creëert
van Nederlandse onderhoudsbranche was voor petenties, zijn bepaalde scenario’s gunstig of daarmee nu al spin-off.’
ons aanleiding om afgelopen voorjaar te starten juist ongunstig. Elke onderneming kan daarmee
met het Onderhoudskompas’, licht Kimpel toe. een strategie uitstippelen. Wij zeggen dus niet Het NVDO Onderhoudskompas is begin
‘De NVDO bestaat nu achtenveertig jaar en is ‘dit gaat het worden’, maar schetsen toekomst- december gratis aan de NVDO-leden
ooit opgericht vanuit de behoefte om kennis uit beelden waar een ieder zijn weg in kan vinden. toegestuurd. Voor meer informatie over
te wisselen tussen Hoofden van de technische Momenteel bekijken wij de mogelijkheid om via het document kunnen geïnteresseerden
dienst. Later is ook de ambitie ontstaan om via bijvoorbeeld seminars of workshops bedrijven terug op de website www.nvdo.nl.
de NVDO de sectoren te promoten en profileren.
Om met de buitenwacht te kunnen communice-
ren, moet je je verhaal onderbouwen met feiten
en cijfers. Daarnaast zagen wij een behoefte
ontstaan aan overzicht van belangrijke trends,
ontwikkelingen, kansen en bedreigingen. Om deze
twee redenen hebben wij opdracht gegeven voor
de realisatie van het Onderhoudskompas.’

Scenariostudies
Het NVDO Onderhoudskompas wordt een
jaarlijks terugkerende publicatie. Het is enerzijds
gericht op het onderzoeken en vaststellen van
generieke trends en cijfers binnen de branche
en anderzijds op meer specifieke trends in de
diverse sectoren van de onderhoudsbranche:
onroerend goed, infra, procesindustrie, manu-
facturing en fleet. Het eerste exemplaar van het
Onderhoudskompas werd half november tijdens
de algemene ledenvergadering overhandigd
aan voormalig minister Sybilla Dekker. ‘Met het
Onderhoudskompas zijn eindelijk officiële cijfers
over de omvang van de onderhoudssector in
Nederland beschikbaar’, vervolgt Kimpel. ‘Nu dit
jaarlijks zal worden bijgehouden ,zullen ook de Conclusies Onderhoudskompas
cijfers ieder jaar steeds betrouwbaarder worden.
In het kompas zijn bovendien de specifieke trends De voornaamste conclusies van het onderhoudskompas:
onderzocht en vastgesteld aan de hand van t
Elk bedrijf in Nederland erkent het tekort aan technisch geschoold personeel;
scenariostudies’, stelt Kimpel. ‘De resultaten uit t
Meer dan de helft van de onderhoudsbedrijven verwacht in de nabije toekomst meer
deze scenariostudies worden gepubliceerd aan mensen nodig te hebben;
de hand van de zogenaamde visiedocumenten. t
Ruim driekwart van de onderhoudsbedrijven verwacht in de toekomst nog afhankelijker te
In dit eerste jaar van het Onderhoudskompas worden van technologie, kennis en mensen;
hebben we twee visiedocumenten voor onroerend t
Meer dan de helft van de onderhoudsbedrijven verwacht dat de toenemende verschuiving
goed en de arbeidsmarkt uitgebracht. In 2011 van verantwoordelijkheden naar een lagere positie in de onderhoudsketen grote gevolgen
zullen deze documenten betrekking hebben op de zal hebben voor de maintenance sector;
procesindustrie en infra.’ t
Het belang van duurzaamheid wordt breed erkend, maar toch denkt twintig procent van
Volgens Kimpel vormen de visiedocumenten voor de bedrijven dat de impact van duurzaamheid op hun bedrijf slechts zeer beperkt zal zijn;
onderhoudsbedrijven handvaten om hun strategie t
Ruim de helft van de onderhoudsbedrijven verwacht in de toekomst een andere soort
te bepalen. ‘Met de scenariostudies schetsen wij medewerkers nodig te hebben (andere eisen op het gebied van opleiding, competenties
een aantal kernonzekerheden naar de toekomst en vaardigheden).
toe. Die zijn weer uitgezet in een assenkruis.
75047

Maintenance december ‘10 17

73056

Maintenance editie 9.indd 17 6-12-2010 16:30:00

 Het belang van onderhoud
De kapitaalintensieve goederen welke binnen
de scope van de Daedalus Aviation Group
vallen zijn vliegtuigen en vliegtuigonderde-
len. In ons geval gaat het daarbij vooral
om militaire toestellen. Waar vroeger in
veel gevallen vooral werd gekeken naar de
aanschafkosten is het vandaag de dag ‘Total
Cost of Ownership’ (TCO) of ‘Life Cycle
Management’ (LCM) waar steeds meer de
aandacht naar uit gaat. Instandhoudingskos-
ten zijn een veelvoud van de aanschaf, dus
is het zaak daarbij efficiënte en effectieve
keuzes te maken. Vooral in een tijd waarin
defensie budgetten krimpen, terwijl de taak-
stelling gelijk blijft dan wel slechts beperkt
naar beneden wordt bijgesteld.
Het zogenaamde ‘Performance Based Logis-
tics’ concept gaat in dit kader een steeds
grotere rol spelen. Hierbij ontstaat een
tendens dat een deel van het wapensysteem
management (vooral onderhoud) wordt
uitbesteed aan industriële partners welke
tegen een vooraf afgesproken prestatie
invulling geven aan een bepaald deel van de
instandhouding. De werkzaamheden van Dae-
dalus zijn daarbij op dit moment gericht op
het detacheren van ervaren onderhoudsper-
soneel op plekken waar defensie een tekort
aan mensen en/of ervaring heeft, maar in
toenemende mate ook op het aannemen van
complete projecten, waarbij onder andere
modificaties en tweedelijns onderhoud aan
militaire toestellen wordt uitgevoerd.
Bovendien heeft civiel personeel geen militaire
neventaak, waardoor meer productieve uren
ter beschikking komen. Een essentieel gege-
ven om in dergelijke constellaties succesvol
te kunnen zijn is enerzijds een goede relatie
met Defensie, gebaseerd op wederzijds
vertrouwen en commitment, en anderzijds
een onderling samenwerkingsverband tussen
de diverse industriële defensie partners.
De Daedalus Aviation Group heeft inmiddels
onder andere op succesvolle wijze ondersteu-
ning geleverd bij de opbouw van het F-16 wa-
pensysteem management in Chili. Met deze
aanpak kan de kwaliteit van het onderhoud en
daarmee ook de inzetgereedheid en de uitein-
delijke TCO van complexe, kapitaalintensieve
goederen, worden gewaarborgd.
Marc van Lokven
Director Marketing & Business Development
Daedalus Aviation Group

Transformatie door implementatie

Het naderende 2011 kan worden gekenmerkt
als begin van een tijdperk met aangekondigde
bezuinigingen in alle sectoren, dus ook op
innovatie en regionaal economisch beleid. In
contrast hiermee staat de financiële steun
van de Zuidelijke provincies en Europese EFRO
fonds voor het Dutch Institute World Class
Maintenance. Hier bestaat de collectieve over-
tuiging dat investeren in onderhoud noodzakelijk
is en blijft voor een veilige, duurzame positie
van onze industrie en infrastructuur en vanzelf-
sprekend de werkgelegenheid.
Qua proces klinken bezuinigingen voor de onder-
houdsman of -vrouw niet vreemd in de oren.
Vaak zijn technische diensten opgelegd dat het
budget omlaag moest. Een ‘crisis’ leidt ook
tot creativiteit en dwingt om met minder mid-
delen dezelfde of zelfs een betere performance
neer te zetten. In de periode 1990-2010 zijn
vele technische diensten getransformeerd ten
opzichte van hoe ze ooit functioneerden, terwijl
de fabrieken ook nog eens een hogere perfor-
mance leveren. Nu zien we een interessante
dynamiek bij maakbedrijven (OEM’s). Bij som-
migen groeien de onderhoud- en service activi-
teiten zo hard, dat ze bijna kantelen naar een
totaal andere organisatie, met nieuwe cultuur,
competenties en processen. Denk aan ASML,
dat wereldwijd service- en onderhoudsdiensten
levert voor haar installed base. De technologi-
sche expertise, het wat (sensortechniek, ICT,
remote monitoring & diagnosis, spare parts)
en de organisatorische expertise, het hoe (cen-
traal, decentraal, lokaal) zijn beschikbaar en in
de loop der jaren geoptimaliseerd.
Meer maakbedrijven opereren internationaal
en krijgen vragen voor service- en onderhouds-
diensten en -contracten. Moeten zij nu het wiel
opnieuw uitvinden of kunnen zij versneld de ‘best
practices’ van andere organisaties implemente-
ren? De technologie is beschikbaar en de erva-
ringen ook. Vanuit DI-WCM zullen wij trajecten
waarin bedrijven zich willen verbeteren richting
‘World Class’ ondersteunen. Enerzijds door onze
kennis en anderzijds door onze kennissen, het
grote WCM netwerk, beschikbaar te stellen. In
2011 zullen we behalve aan strategische innova-
tieprojecten ook aandacht besteden aan de imple-
mentatie van al beschikbare kennis. Transformatie
en valorisatie door implementatie dus!
Aad Veenman
Voorzitter Raad van Toezicht
Dutch Institute World Class Maintenance

18

Maintenance editie 9.indd 18 6-12-2010 16:30:02

 Universiteiten starten onderzoek
Master Onderhoudsmanagement
De Technische Universiteit Eindhoven, de Universiteit Twente, de Technische
Universiteit Delft, de Universiteit van Tilburg, de Stichting Maintenance
Education Consortium en de Nederlandse Defensie Academie hebben tijdens
de opening van het Dutch Institute World Class Maintenance (DI-WCM) hun
handtekening onder een intentieverklaring gezet. Met deze overeenkomst
geven de verschillende partijen het startsein voor onder andere een haalbaar-
heidsonderzoek naar een universitaire opleiding Onderhoudsmanagement.

Rob Franken, lid van de Raad van Toezicht van
het DI-WCM en voorzitter van de Stichting
Maintenance Education Consortium (MEC), sprak
tijdens de ondertekening van het convenant van
een doorbraak in het Nederlandse onderwijs. ‘Na
drie, bijna vier jaar hard werken is dit een feeste-
lijk moment. Het succes neemt onder de World
Class Maintenance vlag meer en meer toe. Met
het ondertekenen van de intentieovereenkomst is
samenwerking in de hele onderwijsketen een feit.’
‘Het is allemaal begonnen bij het basisonderwijs’,
vervolgt Franken. ‘Met Frieks Techniektruck reist
onderhoud letterlijk heel Zuid-Nederland door en
wordt zelfs Vlaanderen aangedaan. Basisschool-
leerlingen worden op speelse wijze in contact
gebracht met techniek en dat is een succes.
De truck is ook voor de komende maanden nog
volgeboekt. Behalve het basisonderwijs is ook het
beroepsonderwijs aangehaakt. Meer dan twintig
onderwijs- en onderzoekinstellingen van VMBO
tot en met HBO spannen zich nu samen met het
bedrijfsleven in om de sector op het niveau van
wereldklasse te brengen. Dit raamwerk is vanaf
de basis opgebouwd en als voorzitter ben ik
ongelooflijk trots dat nu ook het wetenschappelijk
onderwijs is aangehaakt. Bovendien is ook buiten
de reguliere onderwijskolom aansluiting tot stand
gekomen. Zo heeft de World Class Aviation
Academy al eerder het levenslicht gezien en is
inmiddels ook het initiatief opgepakt om voor
de procesindustrie een Center of Excellence te
ontwikkelen en op te zetten.’
Franken is blij dat niet alleen de technische uni-
versiteiten hun handtekening onder de intentie-
verklaring hebben gezet, maar ook de Universiteit
van Tilburg participeert. Zo wordt techniek
volgens Franken met sociale innovatie verbon-
den. Hoogleraar Henk Akkermans ondertekende
namens de Tilburgse universiteit de intentiever-
klaring. ‘Met deze intentieverklaring start niet
alleen een haalbaarheidsonderzoek naar een
Master Onderhoudsmanagement, maar wordt
ook een begin gemaakt met het invullen van de
blinde vlekken in het wetenschappelijk onderzoek
naar onderhoud’, stelt Akkermans. ‘Overigens
komen ook bij het formeren van onderwijspro-
gramma’s blinde vlekken naar voren. Een van de
blinde vlekken is het onderkennen van installed
base maintenance. Wetenschappers willen vaak
nieuwe dingen verzinnen, het is echter minstens
zo belangrijke om de bestaande assets goed
te onderhouden. Kapitaalintensieve goederen
gedurende de gehele levensduur optimaal laten
functioneren, is meer werk dan een nieuwe asset
ontwerpen en bouwen. Het is dan ook raar dat
het maintenance onderzoek aan universiteiten
leidt aan achterstallig onderhoud. Daar gaan we
vanaf nu verandering in brengen.’
Multidisciplinair
‘Maintenance is een multidisciplinair vak-
gebied’, vult Geert-Jan van Houtum van de
Technische Universiteit Eindhoven aan. ‘Daar
zit ook de moeilijkheid voor het starten van
een Master Onderhoudsmanagement. In het
onderzoek gaan we onder meer bekijken of
wij vanuit verschillende opleidingen – zoals
werktuigbouwkunde en informatie – meerdere
onderhoudsmaster gaan aanbieden of één
Master gaan ontwikkelen voor alle verschil-
lende disciplines. De belangrijkste drempel
om tot zo’n Master te komen is de bewerke-
lijkheid. Hoe dan ook, met het ondertekenen
van de verklaring spreken we gezamenlijk een
positieve intentie uit om tot een gezamenlijke
Master en onderzoekstrajecten te komen.’ Ook
Leo van Dongen, de kersverse bekleder van
de leerstoel Maintenance Engineering aan de
Universiteit Twente, ziet de intentieverklaring
als een belangrijke stap voorwaarts. ‘Onder-
houd is een vak van verbinden. Van ontwerp tot
monitoring tot uitvoeren van het onderhoud.
Het vakgebied is voortdurend in beweging.
Universiteiten hebben tot nu toe eendimensio-
naal het optimum gezocht. Vanaf nu komt daar
verandering in. Deze intentieverklaring verbindt
disciplines, organisaties en mensen. Met het
haalbaarheidsonderzoek bekijken wij hoe de
verschillende disciplines gebundeld kunnen
worden. Ik ben overtuigd dat het vakinhoudelijk
allemaal gaat lukken. De crux is de organisa-
torische kant van dit geheel. Elke afzonderlijke
instelling moet zich erin herkennen en erken-
nen dat dit de uiteindelijke weg is die wij met
zijn allen gaan kiezen.’
Universities start feasibility stu-
dy for Master in Maintenance
The technical Universities of Eindhoven,
Twente, Delft, Tilburg, the Nederlandse
Defensie Academie and the Stichting
Maintenance Education Consortium are
starting with a feasibility study for the
university Master degree in Main-
tenance Management. In the coming
period, the study will clarify whether a
scientific Maintenance degree can rely
on support. Furthermore it can start
filling in the blind spots in the scientific
research over maintenance.

Maintenance december ‘10 19

Maintenance editie 9.indd 19 6-12-2010 16:30:06

 Innovatieproject WCM-IP van start:

‘Door crosssectorale
samenwerking kunnen de grootste
voordelen behaald worden’
WCM-IP is de komende jaren één van de grootste innovatieprojecten dat onder de vlag van het
Dutch Institute World Class Maintenance (DI-WCM) wordt uitgevoerd. Het project beleefde
onlangs de officiële start en sluit naadloos aan op de ambities van het World Class Maintenance
programma. De vijf verschillende werkpakketten binnen WCM-IP concentreren zich achtereenvol-
gens op uitvoering onderhoud en personeel, monitoring based maintenance, onderhoudsbewust
ontwerpen, fysische verschijnselen en stopmanagement. Alle werkpakketleiders onderschrijven
het belang van het project: ‘Via de crosssectorale samenwerking in het project en de verschil-
lende werkpakketten kunnen grote voordelen behaald worden en wordt de concurrentiepositie
van Nederlandse bedrijven aanzienlijk verbeterd.’

Het WCM-IP project wordt uitgevoerd
onder leiding van penvoerder Essent. Het
uitgebreide consortium telt verder een
groot aantal andere deelnemende organi-
saties waaronder de Nederlandse Defensie
Academie, Bosch Rexroth, Dow Chemical,
Shell Moerdijk, Akzo, DSM, Gasunie, Ned-
Train, Stork Technical Services, Universiteit
Twente, Koninklijke Marine en Wärtsilä.
Concurrentievoordelen
Het eerste werkpakket draagt de titel
‘Hands on Tool Time’ en wordt geleid door de
PDM Group. Het werkpakket moet de Hands
on Tool Time bij de deelnemende partijen
verhogen met tien procent en op die manier
de kosten met vijftien procent reduceren
en de beschikbaarheid met vijftien procent
verhogen. Hierbij wordt ook intensief gekeken
naar de resultaten die Profion met Hands on
Tool Time project weet te bewerkstelligen.
Bob Huisman, Manager Maintenance Deve-
lopment bij Nedtrain, is trekker van werkpak-
ket twee. Dit draagt de titel ‘Conditiemoni-
toring en onderhoudsprocessen’. ‘De kick-off
van het werkpakket heeft al plaatsgevonden’,
vertelt Huisman. ‘Aanleiding van dit werkpak-
ket is het beschikbaar komen van nieuwe
onderhoudstechnologieën, onder meer voor
het monitoren van de conditie van assets. De
verschillende partijen hebben het gezamen-
lijke doel om met die nieuwe technologieën
de onderhoudsprocessen beter in te richten.
Daartoe is het wel noodzaak om te weten
welke mogelijkheden er zijn op het gebied van
condition en monitoring based maintenance
en wat er al gebeurt in Nederland. Met deze
twee zaken zullen Bosch Rexroth, Stork
Technical Services, de Universiteit Twente en
NedTrain zich bezighouden, in samenwerking
met een aantal andere partijen.’
‘Het draait in dit werkpakket om echte in-
novaties en het zodanig inzetten van nieuwe
technologieën dat de productiviteit wordt
verhoogd’, vervolgt Huisman. ‘Dit kan uitein-
delijk forse concurrentievoordelen voor alle
partijen opleveren. Net als bij alle andere
werkpakketen geldt dat via crosssectorale
coöperatie – dus samenwerking door de indu-
strieën heen – de grootste voordelen behaald
kunnen worden. Vanuit het vroegere World
Class Maintenance Consortium hebben de
verschillende deelnemers hier al sinds 2006
de nodige ervaring mee opgedaan. Daar kun-
nen wij nu op verder borduren.’
Kennisbron
Het derde werkpakket wordt geleid door de
Universiteit Twente. Het heeft betrekking op
onderhoudsbewust ontwerpen. ‘Dit bete-
kent nadenken over het totale leven van een
product, en dan met name de gebruiksfase
waarvan onderhoud een essentieel onderdeel
vormt’, vertelt Frans Kokkeler. Samen met
Sipke Hoekstra coördineert Kokkeler onder
leiding van professor Fred van Houten bin-
nen de vakgroep Ontwerpen & Productie het
derde werkpakket. De drie spreken vaak over
‘voor-denken’. Kokkeler: ‘Kleine ingrepen aan
het begin van het Product Creatie Proces
hebben grote gevolgen voor de hoeveelheid
benodigd onderhoud en de onderhoudbaar-
heid van apparaten. Veel kosten en onder-
houdsproblemen zijn te voorkomen door
onderhoudsaspecten mee te nemen in de
productspecificatie fase. Bij asset owners
verandert het denken over de ‘aankoopkos-
ten’ van een asset de laatste jaren wezenlijk.
Naast de aankoopkosten gaan de totale
levensduurkosten een steeds grotere rol
spelen. In het besluitvormingsproces tot
aankoop is onderhoud daarmee een belang-
rijk onderdeel aan het worden. De inbreng
van door universiteiten wereldwijd ontwikkel-
de kennis in de vorm van publicaties speelt
hierin een essentiële rol. Met een goede
literatuur search voor een probleem wordt
al een flinke stap gemaakt. We hebben de
indruk dat onze Nederlandse industrie deze
kennisbron nog te weinig gebruikt.’
Materiaalniveau
Het werkpakket dat door professor Tiedo
Tinga van de Nederlandse Defensieacademie
(NLDA) wordt geleid, houdt zich bezig met
de toepassing van fysische faalmechanismen

20 Maintenance december ´10

Maintenance editie 9.indd 20 6-12-2010 16:30:08

 in het onderhoud. ‘Met dit werkpakket laten
wij zien dat het van toegevoegde waarde is
om kennis op te bouwen over het fenomeen
fysische faalmechanismen’, vertelt Tinga.
‘Fysisch falen betekent dat ergens diep in het
materiaalniveau iets stuk gaat. Elke compo-
nent van een asset dat stuk gaat, gebeurt
ten gevolge van een bepaald faalmechanisme.
In de praktijk blijkt hier weinig kennis over
beschikbaar te zijn.’
In het werkpakket verrichten Wärtsilä, Gas-
Unie, Bosch Rexroth en de Koninklijke Marine
meerdere casestudies. Aan de hand van
specifieke voorbeelden wordt vastgesteld wat
in welke case het fysische faalmechanisme
is. ‘Bij een machine die regelmatig kapot
gaat, wil je bijvoorbeeld het onderliggende
probleem achterhalen. Als je namelijk weet
wat het faalmechanisme is, weet je welke
belastingen maatgevend zijn voor het falen.
Bij vermoeiing is bijvoorbeeld de wisselende
belasting maatgevend voor het falen. Om
preventief onderhoud te kunnen plegen moet
je dan niet meten hoeveel uren een machine
draait, maar hoe vaak je de machine aan- of
uitzet. Kortom, kennis over de faalmechanis-
men stellen zowel asset owners als main-
tenance bedrijven in staat beter onderhoud
te plegen en bovendien onderhoudsbewust
te ontwerpen.’ Voor het einde van 2010 wil
de NLDA samen met de andere kennispart-
ner binnen het werkpakket – de Universiteit
Maintenance editie 9.indd 21
Twente – voor de verschillende deelnemende
bedrijven de case vaststellen en bestuderen.
Uiteindelijk moet het werkpakket leiden tot
een generieke handleiding met richtlijnen voor
de omgang met fysische faalmechanismen.
Shutdownability
‘Werkpakket vijf staat in het teken van de
optimalisering van besluitvorming om-
trent grote onderhoudsstops’, vertelt Paul
Casteleijn, Turnaround Adviseur van Stork
Technical Services . ‘Bij de grotere industri-
ele bedrijven in bijvoorbeeld de proces- en
chemiesector komen met regelmaat grote
onderhoudsstops voor. Ten tijde van een
dergelijke stop worden honderden onder-
houdsmensen ingezet om de benodigde
werkzaamheden te verrichten. Het besluit-
vormingsproces helemaal aan het begin
van een dergelijke stop is een hele lastige,
omdat van vele zijden in een organisatie
punten worden ingebracht. Veelal worden
verschillende grote projecten uitgevoerd in
de stop, waardoor invloeden op kosten en
doorlooptijden groot zijn. Bovendien kunnen
tussen verschillende productie-eenheden op
de locatie relaties aanwezig zijn en wordt
ook steeds meer met externe andere bedrij-
ven in de ‘supply chain’ gewerkt. De interac-
ties tussen al deze ‘parameters’ is niet altijd
gemakkelijk te overzien. De besluitvormings-
processen lopen al één tot anderhalf jaar
voor de feitelijke stopuitvoering. Om dit beter
te organiseren, willen wij in dit werkpakket
handvaten ontwikkelen om de besluitvorming
over stops te kunnen formaliseren.’
‘In feite betekent dit dat we behalve naar main-
tainability en sustainability ook naar shutdow-
nability toe gaan’, vervolgt Casteleijn. ‘Vroeg of
laat moet elk asset immers een keer worden
stilgelegd voor onderhoud en dit moet dan zo
efficiënt mogelijk verlopen. In het werkpakket
gaan wij een concrete businesscase bekijken
en achterhalen welke risico’s bij onderhouds-
stops komen kijken. Vervolgens proberen we
dit te kwantificeren en kwalificeren om tot
argumenten te komen in de discussie hoe het
beter georganiseerd kan worden. Door spreek-
woordelijke parameters te ontdekken en achter
die parameters een rekenmodel met een syn-
these te genereren, ontstaan handvaten om de
stops beter te managen. Aan het eind van het
project willen wij deze zaken in een handzaam
boekwerk bundelen.’
Ten slotte wordt via een overkoepelend
werkpakket als concrete deliverable van
het WCM-IP project de gebundelde kunde
in een handboek voor ‘Maintenance Repair
and Overhaul optimalisatie’ vastgelegd.
Dit handboek zal bestaan uit de verworven
nieuwe kennis en inzichten en de praktische
implementatie en verkregen resultaten uit
de werkpakketten.
Maintenance december ‘10 21
6-12-2010 16:30:11
 ‘Stilstand van een machine betekent
onherstelbaar productieverlies’

22 Maintenance december ´10

Maintenance editie 9.indd 22 6-12-2010 16:30:28

 ‘Onze klanten produceren vierentwintig uur per dag en zeven dagen per
week. Stilstand van een machine betekent voor hen een direct productiever-
lies dat ze nooit meer inhalen. De technische beschikbaarheid van de machi-
nes die wij leveren is daardoor van levensbelang.’ Aan het woord is Jan de
Bruijn, managing director van het West-Brabantse bedrijf CSi.

CSi is sinds 1964 vanuit Raamsdonksveer
wereldwijd actief in de markt van material hand-
ling en productdistributie. Het bedrijf ontwerpt,
produceert, levert, installeert en onderhoudt
geautomatiseerde logistieke systemen. Vandaag
de dag telt het bedrijf ongeveer vierhonderd
medewerkers. ‘Onze systemen automatiseren lo-
gistieke functies en vind je op drie plaatsen in de
keten terug’, vertelt algemeen directeur Jan de
Bruijn. ‘Ten eerste aan het eind van de produc-
tielijn als de primaire verpakking van goederen
heeft plaatsgevonden. Onze systemen verpakken
losse producten in dozen en stapelen deze op
pallets inclusief labeling, wikkelen en dergelijke.
Daarnaast leveren wij automatiseringssystemen
voor complexe magazijnhandelingen en voor de
packaging industry. De markt van logistieke au-
tomatiseringssystemen is een echte groeimarkt.
Als sector staat de logistiek nog maar aan het
begin van het traject van automatisering. Alle
handelingen na de pallet – dus het moment dat
de goederen door fabrikanten op pallets worden
gestapeld – bevatten namelijk nog ongekend veel
handmatig werk. Die raak je vroeg of laat kwijt.
Deze markt zal in de komende vijf tot tien jaar
daarom toegroeien naar een volwassen niveau.’
De systemen die CSi levert kunnen met recht
betiteld worden als kapitaal intensieve goederen.
Een gemiddeld systeem kost volgens De Bruijn
ongeveer achthonderdduizend tot één miljoen
euro. ‘Onze service-activiteiten zijn de afgelopen
vijf jaar verdubbeld. CSi was een aantal jaren
geleden een projectenbedrijf en onderhoud was
een ondergeschoven kindje. Hier komt meer
en meer verandering in. De eerste stap die wij
daarbij een aantal jaren geleden gezet hebben is
die van reactief naar proactief onderhoud. Wij
sluiten met klanten nu zelfs al contracten af waar
wij een technische beschikbaarheid garanderen
van 99,8 procent. In de toekomst zal dit zelfs
opschuiven naar perfomance based contracting
waarbij wij een bepaalde output garanderen.
Nu alle instandhoudingsfuncties in onze orga-
nisatie aanwezig zijn – preventief, correctief en
monitoring based maintenance, modificaties en
reservedelen logistiek – gaan wij een integraal
concept neerzetten. En daarmee niet slechts
een systeem, maar technische beschikbaarheid
leveren aan onze klanten. Van het projectenbedrijf
dat ook een beetje service deed, zijn wij daardoor
een gebalanceerd projecten- en servicebedrijf ge-
worden. In de toekomst verwacht ik dat wij zelfs
een servicebedrijf worden dat ook projecten doet.
Technische beschikbaarheid is voor onze klanten
namelijk cruciaal. Zij produceren vierentwintig
uur per dag en zeven dagen per week. Stilstand
van een machine betekent voor hen direct een
productieverlies dat ze nooit meer inhalen.’
Deze vernieuwde strategie brengt volgens De
Bruijn logischerwijs veranderingen met zich mee
voor de onderhoudsafdeling van het bedrijf. ‘Onze
service-organisatie moet meer integraal en
interactiever gaan werken. Dit wil zeggen dat ze
van elk project moeten leren. Komen ze bijvoor-
beeld een storing meerdere keren tegen, moeten
ze dit in het ontwerp van een volgend systeem
meenemen. Kortom het belang van maintenance
engineering neemt sterk toe.’
Als direct gevolg van deze ontwikkeling kijkt De
Bruijn ook met bovengemiddelde interesse naar
het World Class Maintenance programma. ‘Wij
gaan graag met bedrijven uit andere sectoren in
gesprek om te kijken waar wij in onze service-
organisatie zaken kunnen verbeteren. Zo hebben
wij een begin gemaakt met condition based
maintenance, maar weet ik dat ze hier in de
luchtvaartindustrie vele malen verder mee zijn.’

Maintenance december ‘10 23

Maintenance editie 9.indd 23 6-12-2010 16:30:31

 Maarten Bakx, managing director ABS Nederland:

‘Het element prijs

maakt nog vaak de dienst uit’
Nederland telt vele installaties voor afvalwatertransport- en zuivering.
Een van de bedrijven die verantwoordelijk is voor een groot deel van het
onderhoud aan deze installaties is ABS Nederland. ‘Voor Nederland geldt
dat 99 procent van de huishoudens op een waterzuiveringsinstallatie is
aangesloten. Daardoor is de vraag naar nieuwe installaties minimaal en is
Nederland een echte vervangingsmarkt’, vertelt Maarten Bakx, managing
director van ABS Nederland.

ABS maakt onderdeel uit van de Zweedse
Cardo Group. Als Cardo Flow Solutions, in
het veld bekend als ABS, opereert het bedrijf
in het segment van afvalwaterbehandeling.
‘Wij opereren in de keten vanaf het moment
van de creatie van afvalwater tot en met de
zuivering’, vertelt Bakx. ‘Wij leveren, instal-
leren en onderhouden pompen en mengers,
maar ook beluchtingssystemen, compressoren
en monitoringsapparatuur. Deze helpen onze
klanten afvalwater te zuiveren via riool- en
zuiveringsinstallaties.’
Vervangingsmarkt
‘Vanuit Maastricht bestrijken wij de Benelux.
Voornaamste klanten zijn waterschappen en
gemeenten’, vervolgt Bakx. ‘Voor Nederland
geldt dat 99 procent van de huishoudens op
een waterzuiveringsinstallatie aangesloten is.
Daardoor is de vraag naar nieuwe installaties
minimaal en is Nederland een echte vervan-
gingsmarkt. Voor België is dat percentage een
stuk lager, maar ook die markt is voornamelijk
een vervangingsmarkt. Als gevolg hiervan is
onze omzet voor een belangrijk deel direct of
indirect afkomstig van service activiteiten via
onderhoudscontracten met de waterschappen
en gemeenten. Nieuw geleverde onderdelen
zijn dan ook vaak bestemd voor vervanging van
oude onderdelen en zijn daarmee ook toe te
rekenen aan onze service activiteit.’
Een van de concepten waarmee ABS in het oog
springt is Aquaweb (zie afbeelding). Dit moni-
toringsconcept voorziet in de behoefte om op
afstand de pompen te bewaken en te regelen.
Bakx: ‘Het systeem is zo ingericht dat beheer-
ders op afstand gealarmeerd kunnen worden
bij eventuele storingen en het probleem via
internet op kunnen lossen. Nu beschikken
zestig tot zeventig procent van de Nederlandse
gemeenten en de ook de meeste waterschap-
pen over een monitoringsysteem van ABS of
een soortgelijk systeem van een andere markt-
partij. Voor de markt is het belangrijk dat er
een soort open en uniform monitoringsysteem
gaat ontstaan. Nu kunnen gemeenten soms
niet zonder hoge kosten overstappen of andere
merken erbij aanschaffen omdat ze vast zitten
aan een bepaalde leverancier.’

Aanbesteding
De markt van afvalwaterbehandeling kenmerkt
zich door de grote hoeveelheid aanbeste-
dingen. Doordat de klanten van ABS veelal
gemeenten en waterschappen zijn, krijgt ook
ABS hier met grote regelmaat mee te maken.
Voornaamste criterium dat door waterschap-
pen en gemeenten gehanteerd wordt bij deze
aanbestedingen van onderhoudscontracten
voor de zuiveringsinstallaties, is volgens Bakx
nog altijd de prijs. ‘Voor deze klanten staat
kostenreductie nog altijd op de eerste plaats.
Kostenreductie betekent echter niet direct dat
de prestaties van de installaties omhoog gaan.
Wij proberen ons daarom te richten op de
kosten van gebruik, waarbij grote kostenposten
zitten in de aantallen storingen per jaar en het
energieverbruik. Met onze onderhoudscon-
tracten willen we het aantal storingen per jaar
omlaag brengen, niet alleen door het onder-
houd, maar ook door een verdergaand advies

24 Maintenance december ´10

Maintenance editie 9.indd 24 6-12-2010 16:30:33

 op individuele pompinstallaties of het gehele
stelsel. Het energieverbruik wordt mede geredu-
ceerd door een optimaal ingeregelde installatie,
maar vooral ook door de inzet van energiezui-
nige apparatuur. Daarbij geldt dat de installed
base aan afvalwaterinstallaties in Nederland zo
gigantisch groot is, dat er voor ons nog veel te
halen is. Het is dan wel belangrijk dat je met een
goed verhaal naar je klant komt. Zo vinden wij dat
een goed onderhouden installatie, op de juiste
manier ontworpen en gebruikt, eigenlijk geen tot
maximaal één storing per jaar kent. Een ambitie
die uitstekend aansluit bij de visie van het World
Class Maintenance programma. Natuurlijk, een
gemiddelde van één storing per jaar per instal-
latie is bijna niet te voorkomen in een rioolstelsel,
maar meer zou het normaal ook niet mogen
zijn. Daarnaast kan bij vele installaties in het
afvalwaterbeheer een behoorlijke hoeveelheid
energie worden bespaard. Door energiezuinigere
pompen, mengers of compressoren te gebruiken,
maar ook via betere aansturing en monitoring.’
Maarten Bakx en gedeputeerde Jos Hessels bij de opening van het nieuwe ABS gebouw
Maintenance editie 9.indd 25
Ondanks de forse ambities van ABS, zijn er vol-
gens Bakx ook drempels. Zo wordt de markt vaak
nog gekenmerkt door een beperkte flexibiliteit.
‘Het is moeilijk om innovaties te introduceren.
Anderzijds is het ook een voordeel, gemeen-
ten stappen niet snel over naar een andere
leverancier en daardoor raak je ze als klant
niet snel kwijt. In het huidige model maakt het
systeem van aanbestedingen en het element prijs
daarbinnen echter vaak de dienst uit. Natuurlijk,
er zijn ook opdrachtgevers die wel innovaties of
kwaliteitsaspecten meenemen in de opdracht-
verstrekking. Sommige gemeenten, maar zeker
de waterschappen zijn daar een goed voorbeeld
van. Zij zijn vooruitstrevend in een voortdurende
verlaging van de life cycle costs, maar dan wel
door middel van innovaties, kwalitatief hoogwaar-
dig onderhoud en een verlaagd energieverbruik.
In mijn optiek is het daarom een kwestie van tijd
alvorens ook de rest van de opdrachtgevers op
grote schaal gaat kiezen voor investeringen die
op de lange termijn het beste renderen.’
Nieuwbouw
ABS Nederland heeft half oktober in
Maastricht een nieuw bedrijfspand in
gebruik genomen. Een van de aanleidingen
voor de investeringen in nieuwbouw, was
de keuze vanuit het moederbedrijf om
ABS een belangrijke rol binnen de Cardo
Groep te laten spelen. Op de nieuwe
locatie verzorgt het bedrijf namelijk niet
alleen meer de reparaties voor de Neder-
landse en Belgische, maar ook voor de
Duitse markt. Sinds afgelopen zomer zijn
daartoe activiteiten vanuit Duitsland naar
Nederland verhuisd.
De Limburgse gedeputeerde Jos Hessels
opende half oktober op feestelijke wijze
het nieuwe pand van ABS. ‘Er zijn niet
zoveel fabrikanten in de afvalwatersector,
die zelf het onderhoud verrichten aan
installaties in het veld’, vertelt Maarten
Bakx, managing director ABS Nederland.
‘Nu wij zowel voor de Benelux als voor
Duitsland de reparaties verzorgen aan
deze producten, spelen wij een steeds
prominentere rol in de markt. In de
komende jaren gaan wij ons vanuit deze
nieuwe locatie verder ontwikkelen. Boven-
dien beschikken we hier over een unieke
testfaciliteit waarmee wij voor klanten en
fabrikanten gemaal- en rioolpompen tot
honderd kilowattuur kunnen testen.’
Maintenance december ‘10 25
6-12-2010 16:30:34
Maintenance editie 9.indd 26 6-12-2010 16:30:40
 ‘Onderhoudsaspecten vanuit de
luchtvaart naar de industrie brengen’
Elf jaar geleden startte Franc Buijsen met twee partners in Roosendaal het ingenieursbureau TIAT Europe
op. Sinds de oprichting richt het bedrijf zich met opleidingen, engineering en inspecties op Niet-Destructief
Onderzoek (NDO) in de aerospace sector. Enkele jaren geleden kwam uit TIAT Europe met Quality Inspec-
tion Services bovendien een nieuw bedrijf voort dat voor alle andere industrieën NDO-werkzaamheden
uitvoert. ‘NDO is een vakgebied wat in toenemende mate interesse geniet bij de onderhoudsindustrie. In
de luchtvaart is het al sinds jaar en dag een belangrijk aandachtsgebied, dit wordt het meer en meer dus
ook bij andere industrieën. Met TIAT bedienen wij wereldwijd luchtvaartonderhoudsbedrijven en vlieg-
tuigbouwers. Dit jaar hebben wij bijvoorbeeld een aantal Chileense engineers in Nederland die hier een
opleiding volgen, maar we ondersteunen ook al jarenlang een grote Mexicaanse airliner bij het geven van
hun opleidingen. Ook met onze inspectietak zijn wij wereldwijd actief. Zo verrichten we NDO-inspecties
bij Fokker en vele privévliegtuigen in Nederland, maar inspecteren wij ook complete vloten in landen als
Kazachstan, El Salvador en Brazilië. Door onze naamsbekendheid in de luchtvaartsector, zijn wij vijf jaar
geleden op verzoek van een aantal industriële bedrijven een inspectiebedrijf voor alle niet-luchtvaart indu-
strieën begonnen. Met dit bedrijf, Quality Inspection Services (QIS), richten wij ons op de industriële markt
zoals bijvoorbeeld op schepen, windmolens en tankbouw. De markt die wij hiermee aanboren is vele malen
groter dan die van luchtvaart. Bovendien sluiten wij door deze ontwikkeling uitstekend aan bij het World
Class Maintenance (WCM) gedachtegoed. Kennis die wij bij TIAT opdoen gebruiken wij namelijk bij QIS en
vice versa. Daardoor zijn we bij de inspectie van stalen bruggen bijvoorbeeld nieuwe onderzoeksmetho-
den aan het introduceren. Dit crosssectoraal opereren – van luchtvaart tot nucleaire toepassingen – via
een one-stop-shop past perfect bij WCM. In de komende jaren zetten wij deze trend door en bekijken wij
bovendien de mogelijkheden voor uitbreidingen van onze bedrijven in België, Engeland en Mexico.’
foto: Edwin Wiekens

Maintenance december ‘10 27

Maintenance editie 9.indd 27 6-12-2010 16:30:45

 




 
 



 
 
  
  



 


  
 
 
     
  
   


 
 

 


  
 

 
 


   

 
  


     

  

 
  
    




 
   

 
       

  


 
  




  

 
    



 



  

À>˜ÃÊ>˜˜>iÀÌÃÃÌÀ>>ÌÊÎÊUÊxä{ÈÊ
Ê/ˆLÕÀ}ÊUÊ/\Êä£ÎʇÊx{ÎÊÈäÊÇÎÊUÊ\Êä£ÎʇÊxÎÈÊ{{ÊÇx

Maintenance editie 9.indd 28 6-12-2010 16:30:47

 Minase rondt quickscan ‘onderhoud en energie’ af:

‘Komende maanden in het teken

van optuigen innovatieprojecten’
De quickscan en bijbehorende workshops over de kansen voor de onder-
houdsindustrie in het marktsegment energie, uitgevoerd door het Tilburgse
onderzoek- en adviesbureau Minase in opdracht van het Dutch Institute World
Class Maintenance (DI-WCM) zijn afgerond. ‘In de komende drie maanden
wordt geprobeerd rond de geïdentificeerde vraagstukken en thema’s een aan-
tal innovatieprojecten van de grond te krijgen’, vertelt Wiebe Cnossen, pro-
jectleider van de quickscan en werkzaam bij Minase.

Eerder werd al bekend dat de quickscan zich
richtte op een viertal relevante vraagstukken
en thema’s: onderhoud aan windturbines, de
consequenties van gedecentraliseerde energieop-
wekking voor onderhoud, de relatie tussen asset
owner en asset producent en ten slotte beter
gebruik van informatie in het optimaliseren van
onderhoud, stilstand en rendement bij centrale
opwekkingsinstallaties. ‘In een reeks van work-
shops en aanvullende gesprekken is de afgelopen
maanden een dialoog gestart met de industrie,
met als belangrijkste aanwezige de asset owners
Essent en Delta. Uitkomst is het voorstel om
een aantal innovatieprojecten te starten op de
geïdentificeerde vraagstukken en crosssectorale
besprekingen aan te gaan met andere WCM
aandachtgebieden.‘Een van de belangrijkste
redenen waarom behoefte bestaat aan onder-
houdsinnovaties is de komst van marktwerking in
de energiesector. Daardoor is het kostenbewust-
zijn bij asset owners verhoogd. Logischerwijs is
onderhoud aan kapitaalintensieve goederen een
grote kostenpost en daarmee direct een belang-
rijk aandachtsgebied voor hen. Zowel de asset
owners als de onderhoudsleveranciers hebben
tijdens de workshops aangeven graag met elkaar
tot innovaties en optimalisatie te komen,’ aldus
Cnossen. ‘Een van de belangrijke kansen die
tijdens de diverse workshops geïdentificeerd zijn,
is performance based contracting. Een aanpak
die in andere sectoren haar sporen al heeft ver-
diend. De uitdaging voor de energiesector is om
te leren van anderen en dit op maat te maken
voor de eigen sector. Eén van de mogelijkheden
om hiertoe te komen is crosssectorale samen-
werking. Zo vindt onderhoud aan compressoren
zowel in de procesindustrie, de luchtvaart als in
de energiesector plaats. Hier ligt een mooie kans
voor DI-WCM om de initiatieven op Aviolanda,
MVP Terneuzen en WCM-Energie te verbinden,’
zo menen de onderzoekers.
Windenergie
Een tweede thema wat uitgebreid behandeld is
in de workshops, is het slimmer omgaan met
data. Door de opkomst van duurzame energie kennis.’ Cnossen besluit: ‘Nu de quickscan begin
veranderen de karakteristieken van de elektrici- december officieel is vrijgegeven, doen wij aan het
teitscentrales in toenemende mate. Daarmee DI-WCM de aanbeveling om in het eerste kwartaal
verandert ook de onderhoudsvraag, want de van 2011 kennissessies te starten. Deze sessies
piekbelastingen en belastingsprofielen hebben zouden ook open moeten staan voor andere
hun weerslag op het onderhoudsschema. De Maintenance sectoren. Een interessante optie is
toenemende variatie in energieopwekking vergt om sessies telkens op een van de Maintenance
een slimmere manier van onderhoudsplanning. parken in ontwikkeling te organiseren om cross
Het slim combineren van proces en onderhouds sectorale samenwerking te bevorderen. Op basis
data vormt daarbij een interessant gebied voor van de verkregen input in deze bijeenkomsten
optimalisatie in de bedrijfsvoering. ‘Je kunt hier willen wij in ieder geval zo snel mogelijk een pro-
ook andersom redeneren,’ aldus Cnossen. ‘Bin- jectvoorstel schrijven rondom het thema slimmer
nen elke productieorganisatie wordt voor velerlei omgaan met data. Het streven is om uiterlijk in
doeleinden data verzameld en vastgelegd; vari- het tweede kwartaal van 2011 rond dit vraagstuk
erend van gegevens in ERP systemen enerzijds, een innovatieproject van start te laten gaan. Ook
tot procesbesturing en Manufacturing Executions voor de andere twee thema’s gaat het DI-WCM in
Systems anderzijds. Het moet toch mogelijk zijn de komende periode kijken of met de verschillende
om in die data patronen en verbanden te herken- partners innovatieprojecten geformuleerd kunnen
nen die gebruikt kunnen worden bij de optimalisa- worden.’
tie van onderhoud?’
Het derde vraagstuk in het onderzoek – de
verschuiving van centrale naar decentrale
energieopwekking – wordt toegespitst op
windenergie. Het onlangs bij Pieken in de Delta
ingediende projectvoorstel World Class Wind-
turbine Maintenance is illustratief voor vrijwel
alle punten die uit de door Minase uitgevoerde
quickscan zijn gekomen. Dit project is
onder regie van Delta en Economische
Impuls Zeeland opgewerkt en kan op steun
rekenen van bijna 30 voornamelijk Nederlandse
bedrijven en kennisinstellingen. Het project bevat
werkpakketten gericht op Performance Based
Contracting, technische innovaties op het gebied
van Condition Based Maintenance, alternatieve
samenwerking- en organisatiemodellen.
Kennisoverdracht
Het laatste thema dat in de workshops naar
voren is gekomen, is kennisoverdracht. Dit
onderwerp heeft in de energiesector door de jaren
heen weinig aandacht gekregen. Wetende dat de
onderhoudssector een sterk vergrijzende populatie
kent, hebben onder meer Delta en Essent aan-
gegeven behoefte te hebben aan de borging van

Maintenance december ‘10 29

Maintenance editie 9.indd 29 6-12-2010 16:30:50

 Projectleiders kijken tevreden terug op Pieken in de Delta-projecten:

‘De geformuleerde ambities

zijn ruimschoots overtroffen’
Met subsidie van Pieken in de Delta gingen de afgelopen jaren diverse innovatie- en demon-
stratieprojecten in het World Class Maintenance programma van start. Twee van die pro-
jecten – Onderhoud Militaire Vliegtuiggasturbines (PPSxPBL) en MCC-2 – bevinden zich in
een laatste fase. De projectleiders Arjen Vos van DutchAero Services en John Kustermans
van NV Rewin kijken met tevredenheid terug op de projecten. Vos: ‘De behaalde successen
mogen er zijn en vanaf nu gaat de ontwikkelde kennis concreet in de praktijk gebracht wor-
den om new business te genereren.’

Ook John Kustermans, projectleider van MCC-2,
kijkt met een goed gevoel terug op het Pieken-
project. MCC-2 – de afkorting van Maintenance
Competence Center – is de natuurlijke opvolger
van het project MCC-1. ‘Het MCC is eind 2007
geïnitieerd. Nu, ruim drie jaar verder, kunnen wij
met recht van een succes spreken. Er is in de
regio Zuidwest-Nederland een crosssectoraal
platform van asset owners, toeleveranciers en
kennis- en onderwijsinstellingen gerealiseerd. Dit
heeft niet alleen veel betekend voor de promotie
van onderhoud in de regio, maar ook heeft de
MCC stuurgroep een belangrijke bijdrage gele-
verd aan het WCM Masterplan.’
Katalyserende werking
Nog belangrijker dan de hiervoor genoemde
resultaten zijn volgens Kustermans de onder het
MCC succesvol geïnitieerde innovatie- en de-
monstratieprojecten. ‘Het project van DutchAero
Services is hier een voorbeeld van. Verder zijn
Project leaders satisfied with
Pieken in de Delta projects
Various innovative and demonstration
projects which were either initiated or
coordinated by the World Class Main-
tenance programme and financed by
Pieken in de Delta, will be coming to an
end in the coming months. One of these
prestigious projects is Maintenance Com-
petence Centre (MCC) 2. MCC is a cross
sector platform for asset owners, asset
maintainers, suppliers and knowledge and
educational institutions. The most impor-
tant results achieved within the MCC-2
project are the various innovation projects
over knowledge storage, knowledge on
composites, cooperation contracts, life-
time extension maintenance and condition
based maintenance. Dutch Aero services
has led one of the projects emerging out
of the cross sector platform. This has led
to the delivery of a validated blueprint for
Performance Based Logistics.
door partijen binnen het MCC onder meer op
het vlak van kennisborging, composietenkennis,
samenwerkingscontracten, levensduurverlengend
onderhoud en condition based maintenance
projecten gestart en heeft het MCC daarbij
ondersteuning verleend. Daarnaast is voor asset
owners de Maintenance Innovation Community
West-Brabant opgericht. Bovendien heeft via
diverse bijeenkomsten – waaronder een congres
en diverse workshops – kennisdisseminatie
binnen het platform plaatsgevonden. Wij kunnen
daarom met recht concluderen dat vanuit het
MCC een belangrijke katalyserende werking is
uitgegaan. De ambitie om minimaal vijf projecten
op te werken is ruimschoots overtroffen.’
‘Zoals inmiddels bekend wordt het MCC onder
de vlag van het Dutch Institute World Class
Maintenance (DI-WCM) voortgezet als de pijler
WCM Competence’, vervolgt Kustermans. ‘In het
eerste kwartaal van 2011 wordt deze overgang
definitief afgerond. Momenteel zijn wij druk bezig
om alle resultaten die binnen het MCC bereikt
zijn, te verankeren in het DI-WCM. Fysiek is dit
zichtbaar door de integratie van de MCC site
in die van het DI-WCM, maar ook achter de
schermen wordt alle kennis overgedragen. Op
deze manier is de voortgang van de binnen MCC
ontstane maintenance community geborgd.’
Prestatiebonus
‘Via een Pieken in de Delta-project hebben wij een
consortium gevormd met onder meer partijen uit
het MCC wat de daadwerkelijke betekenis en de
inhoud van Performance Based Logistics (PBL)
onderzocht heeft’, vertelt Arjen Vos, commerci-
eel directeur bij DutchAero Services. ‘De term
PBL vliegt namelijk met grote regelmaat om je
oren en dreigt een containerbegrip te worden.’
DutchAero Services is penvoerder van het
Piekenproject ‘Onderhoud Militaire Vliegtuiggas-
turbines (PPSxPBL)’. Het project, wat nagenoeg
afgerond is, kent een groot aantal deelnemers
van DutchAero Services, Logistiek Centrum
Woensdrecht en KEC tot de Nederlandse
Defensie Academie (NLDA), TNO, het Nationaal
Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) en NV
Rewin. Aanleiding voor het project is de Publiek
Private Samenwerking (PPS) onderhoud militaire
vliegtuigmotoren; een samenwerkingsverband
tussen het ministerie van Defensie en DutchAero
Services voor het onderhoud aan militaire vlieg-
tuigmotoren. ‘Als aanvulling op deze PPS en met
een doorkijk naar de vervanger van de F-16 is
een bedrijvencluster gevormd die de basis vormt
van het Piekenproject’, vertelt Vos. ‘Individuele,
goed lopende PPS- en PBL-constructies zijn
schaars binnen de militaire wereld. De combi-
natie die binnen dit project gerealiseerd wordt,
is dan ook zeldzaam.’ ‘Als concrete deliverable
van het project is een gevalideerde blauwdruk
voor PPSxPBL opgeleverd’, vervolgt Vos. ‘Dit ser-
viceconcept is erop gericht dat opdrachtgevers
in de toekomst ‘prestaties’ gaan inkopen bij de
uitvoerende partijen. Scherp geformuleerd geldt:
hoe beter bijvoorbeeld een motor presteert, des
te hoger de prestatiebonus voor de uitvoerder.’
Benchmarks
Zo eenvoudig als het klinkt, is het echter niet.
Volgens Vos was vooral het begin van het Pieken-
project lastig. ‘De term PBL bleek al behoorlijk
hol te zijn en wij hebben daardoor aanvankelijk
aardig wat discussies gevoerd over het bereik
waarbinnen het project zou plaatsvinden. In
de eerste periode hebben wij onderzocht wat
PBL inhoudt en hoe je als bedrijf de benodigde
prestaties kunt leveren. Vervolgens hebben we
bekeken welke benchmarks in (Zuidwest-)Neder-
land al aanwezig zijn om tot PBL te komen. Er
zijn immers zware consequenties verbonden aan
de keuze voor PBL. Veel mensen denken dat het
alleen een contractissue is, dat is absoluut niet
zo. Het model wat wij ontwikkeld hebben laat dit
ook heel duidelijk zien en is overigens crosssecto-
raal toepasbaar. Een van de zaken waarnaar je bij
PBL moet streven is een goed huwelijk tussen de
maintenance provider en de eindgebruiker. PBL
vergt namelijk evenveel van beide partijen.’
Een van de ontdekkingen van het bedrijvencluster
is dat een echt zuivere PBL-constructie in de
praktijk nog maar schaars wordt toegepast.
‘Toch wil bijna elke Defensie-organisatie ter
wereld het binnen enkele jaren toe gaan passen’,
stelt Vos. ‘Daarmee kan het voor deze regio een
Unique Selling Point (USP) worden. Zo pakken
wij als DutchAero Services het eindresultaat

30 Maintenance december ´10

Maintenance editie 9.indd 30 6-12-2010 16:30:55

 van dit project op om uit te groeien tot een
fullservice PBL-provider. Een belangrijk handvat
wat hiertoe binnen het project gerealiseerd is,
is het maturitymodel. De blauwdruk laat duidelijk
zien dat je naar PBL toe moet groeien. Je kunt
het niet vandaag zeggen en morgen doen. Er is
een ware cultuurverandering voor nodig. Zo moet
de gebruiker van de asset bijvoorbeeld openheid
Maintenance editie 9.indd 31
geven ten aanzien van de gebruikersdata. Het
onderlinge vertrouwen is daarmee essentieel en
dit moet je opbouwen. Je probeert met PBL een
win-win-business-case te creëren. Het einddoel
is voor alle partijen een verhoging van de inzet-
baarheid van de asset. Voor het Piekenproject
geldt dat het einddoel in zicht is. Dit innovatiepro-
ject heeft daadwerkelijk meerwaarde getoond.’
Naast de projecten MCC-2 en Onder-
houd Militaire Vliegtuiggasturbines
(PPSxPBL) worden in de komende
maanden ook de Pieken in de Delta-
projecten Human Capital en Vitale
afgerond. In de volgende editie van
Maintenance leest u meer over deze
twee projecten.
Maintenance december ‘10 31
6-12-2010 16:30:57
 Belangrijk
Bijna 48 jaar geleden richtte een aantal hoofden
van technische diensten vanwege de behoefte
om kennis over onderhoud uit te wisselen,
de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig
Onderhoud op. Later sloten de contractors
en consultants zich aan. Sindsdien is ken-
nisoverdracht, naast netwerken en belangen-
behartiging, altijd één van de drie kerntaken
van de NVDO gebleven. Tot voor kort was de
onderhoudssector enigszins in zichzelf gekeerd.
De onderhoudsmanagers vertelden elkaar hoe
belangrijk de onderhoudssector voor het be-
drijfsleven en de maatschappij is, maar voelden
zich tegelijkertijd niet begrepen en gewaardeerd
door het hogere management van hun bedrijf en
de buitenwereld.
Door onder andere het WCM initiatief, activi-
teiten van Profion en de inspanningen van de
NVDO zelf, komt maintenance nu steeds beter
op de kaart te staan en bestaat de behoefte
de buitenwereld te vertellen hoe belangrijk de
sector is. Gewenste erkenning en waardering
kunnen het snelste worden verkregen door
overheid, bedrijfsleven, onderwijs en belangen-
organisaties te voorzien van harde feiten en
cijfers. Vandaar dat de NVDO het initiatief heeft
genomen om de sector periodiek te onderzoe-
ken en een onderhoudskompas uit te geven
waarin jaarlijks de resultaten in feiten en cijfers
worden gepubliceerd. Met dit Onderhoudskom-
pas geeft de NVDO een belangrijke aanzet en
bijdrage voor het ontwikkelen van kennis over
de onderhoudssector. De resultaten geven een
goede kijk in de keuken van de brede en pluri-
forme markt van onderhoud en installatiebeheer.
Er wordt ingegaan op relevante marktontwikke-
lingen en trends en het kompas biedt bedrijven
een leidraad een beter beeld te krijgen van de
markt waarin zij actief zijn om de groeikansen
nog beter te benutten.
Tijdens de NVDO jaarvergadering van 19 no-
vember heb ik het eerste exemplaar uitgereikt
aan de voormalige VROM-minister, Sybilla Dek-
ker. Zij onderstreepte nadrukkelijk het belang
van een goed presterende onderhoudssector
op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal
niveau en gaf aan dat het Onderhoudskompas
een uitstekende bijdrage kan leveren in de
bewustwording hiervan. De eerste onderzoeks-
resultaten liegen er niet om. Met een omzet van
35 miljard Euro en 300.000 arbeidsplaatsen
kunnen wij met trots en een gerust hart naar
buiten toe uitdragen dat wij inderdaad een
belangrijke en maatschappelijk relevante sector
vertegenwoordigen.
Bas Kimpel
Voorzitter NVDO

0nderwijsbouwwerk in de steigers
Een groot genoegen kan worden ontleend
aan de opening van het Dutch Institute for
World Class Maintenance, enkele weken
geleden. Het bleek uiteindelijk een grote
manifestatie te worden van gemeenschap-
pelijke visie en eendrachtige samenwerking.
Twee indringende momenten mogen op
deze plaats gememoreerd worden. In de
eerste plaats is dat de toespraak van mevr.
Ellis Spitzen-Deelen, Maintenance manager
bij Dow Benelux, maar hier in haar rol als
voorzitter van de DI-WCM Programmaraad.
Haar heldere kijk op gewenste ontwikkelingen
en haar praktische benadering van het grote
belang van maintenance binnen de industrie.
Maintenance als operationeel instrument
binnen de long life cycle cost. Maintenance
als tool om kostenreductie te realiseren, vei-
ligheid te vergroten en daarmee de concur-
rentiekracht van het bedrijfsleven. Voeg dat
naast een vast voornemen om de samenwer-
king te zoeken tussen industrie en onderwijs
en de stukjes van een mooie puzzel liggen
klaar om gelegd te worden.
Even indrukwekkend is de ondertekening van
de intentieverklaring tussen de vijf universi-
teiten: de handen ineen slaan, over de eigen
schaduw heen stappen, de bundeling van
wetenschappelijke kennis en onderzoeks-
vermogen. Een unieke samenwerking is tot
stand gekomen: militair en civiel, techniek
en mensgericht, wetenschappelijk onderwijs
en het beroepsonderwijs met lectoren als
verbindende schakel.
Met de ondertekening van deze intentiever-
klaring kan worden gesteld dat het onder-
wijsbouwwerk nu vergaand in de steigers
staat en dat is een mooie conclusie. De
integraliteit en de betrokkenheid van het
onderwijs vanaf basisonderwijs tot en met
het wetenschappelijk onderwijs vormt een
unieke keten. Nog meer uniek als we daar
tegelijkertijd de koppeling met het brede,
cross-sectorale veld van de industrie aan
verbinden. Kortom, de integrale puzzel ligt
gereed om gelegd te worden. Nog mooier
zou het zijn als we deze organisatie ook
kunnen uitrollen samen met Dinalog. Im-
mers, zonder Logistiek geen Maintenance en
zonder Maintenance geen Logistiek. Een ver-
gelijkbare inrichting van het bouwwerk zou
zeer helpen om deze verbinding succesvol en
duurzaam tot stand te brengen.
Rob Franken
Voorzitter Maintenance Education Consortium

32

Maintenance editie 9.indd 32 6-12-2010 16:31:00

 Atos Consulting brengt ontwikkeling service organisaties bij high tech producenten in beeld:

‘Servitization zorgt voor strategie-

wijziging producenten assets’
‘De industriële producenten van kapitaalintensieve goederen (OEM’ers) krij-
gen in toenemende mate te maken met een groeiende vraag naar services.
Meer en meer veranderen deze industriële bedrijven daardoor van produ-
centen van asset naar service providers.’ Aan het woord is Frank Marks,
partner bij Atos Consulting.

Atos Consulting heeft recentelijk een zoge-

naamd ‘Services Maturity Model’ opgesteld
voor de ontwikkeling van serviceorganisaties
bij industriële bedrijven die kapitaalinten-
sieve goederen produceren. Die ontwikkeling
wordt betiteld als ‘servitization’. In het model
worden op basis van het type bedrijf voor de
belangrijkste aspecten van de service organi-
satie zowel de verschillende maturity stadia
geïdentificeerd als de bijbehorende ‘best
practices’. Doel van het model is om samen
met serviceorganisaties het verbeterpotenti-
eel te identificeren en te realiseren.

Herkenbare fasen
‘Het ontwikkelde model hebben wij de afgelopen
maanden gevalideerd bij een twintigtal bedrij-
ven’, vertelt Frank Marks. ‘Het gaat om high
tech bedrijven als Philips Healthcare, ASML en
FEI Company, maar ook andere producenten van
andere goederen zoals DAF Trucks. Voor deze
bedrijven zijn ondanks de crisis de inkomsten uit
‘services’ op de geleverde producten positieve
uitschieters. Dit vormt een aanleiding om bin-
nen ondernemingen de aandacht voor service
naar een hoger niveau te brengen. Natuurlijk
met als doel de prestaties van de services
verder te verbeteren.’
‘Het eindresultaat van de verschillende
sessies die wij hebben gehouden, is een
uitgebreid rapport dat gevalideerd is door
de betrokken ondernemingen’, vervolgt Frank
Marks. ‘De definitieve versie van dit rap-
port presenteren we in januari. Wij zijn dit
onderzoek naar servitization gestart omdat
vanuit de industrie behoefte ontstond aan
een antwoord op de vraag hoe zij om moeten
gaan met de toenemende vraag naar service
voor hun kapitaalintensieve goederen. Een
van de conclusies uit het onderzoek is dat
servitization een proces met duidelijk her-
kenbare fasen is. In de eerste fase zien de
bedrijven services als een noodzakelijk kwaad
en beperken zij zich tot het leveren van spare
parts. In de tweede fase ontdekken zij dat
services additionele en winstgevende omzet
kan opleveren. In de fase daarna worden ser-
vices als toegevoegde waarde gepositioneerd
en worden deze een significante groeifactor
voor bedrijven. In de laatste fase zijn de
ondernemingen behalve productleveran-
cier een totaalleverancier van producten en
oplossingen. In het onderzoek is naar voren
gekomen dat de stap van fase twee naar drie
al redelijk problematisch is en dat nog geen
enkel bedrijf de stap naar de laatste fase
heeft weten te maken.’
Passend business model
‘De wellicht meest verrassende conclusie uit
het onderzoek is dat het business model van
een productleverancier geleidelijk evolueert
naar meer services’, vervolgt Marks. ‘Des
te groter de services component is, des
te minder blijkt het business model echt te
voldoen. Oftewel er dient een fundamenteel
redesign plaats te vinden. Slechts zeer weinig
bedrijven hebben dit al gedaan. Wat in het
algemeen goed gaat, is de verandering aan
de harde kant van de organisatie – het fysiek
inrichten van de organisatie en de processen
om service te verlenen – aan de toenemende
service activiteiten van een bedrijf. Echter,
het ontwikkelen van de ‘soft skills’ – dus
bijvoorbeeld verkopers geen product maar
services laten verkopen, dan wel minder
vanuit het product en meer vanuit de klant te
redeneren – is veel complexer. Die cultuur-
omslag is moeilijk te realiseren. Daarnaast
lopen ook de informatiecomponenten – en
verrassend genoeg ook de Key Performance
Indicators – erg achter. Het is dus belangrijk
om voldoende kennis te ontwikkelen en in huis
te halen over services.’
Met het ontwikkelde Service Maturity Model
verwacht Frank Marks dat Atos Consul-
ting een belangrijke tool voor industriële
bedrijven in handen heeft. ‘Wij denken met
dit framewerk een tool in huis te hebben
waarmee wij producenten van kapitaalgoe-
deren kunnen helpen hun service roadmap
te ontwikkelen. Zie het maar als een stukje
begeleiding bij hun reis en mogelijkerwijs kan
het ontwikkelde model ook een versnelling
van die reis zorgen.’

Maintenance december ‘10 33

Maintenance editie 9.indd 33 6-12-2010 16:31:03

 Midden-Brabant gaat voor doorontwikkeling luchtvaartcluster:

‘Niet locatie, maar inhoud

gedreven ontwikkelen’
‘Alle seinen staan op groen om van Midden-Brabant dé maintenance en aerospace regio
te maken. Als we samen doorpakken kunnen we de kansen verzilveren. Dit is de verta-
ling van het World Class Maintenance programma naar deze regio.’ Aan het woord zijn
de Tilburgse wethouder Erik de Ridder en Paul van Kempen van KEC. De Ridder en Van
Kempen zien voor Midden-Brabant nieuwe kansen als de regio investeert in de doorontwik-
keling van het aanwezige luchtvaartcluster.

De industrie is voor Midden-Brabant altijd een
sector van belang geweest. In de grootste stad
in het gebied, Tilburg, biedt de industrie vandaag
de dag werk aan 14.000 mensen en in de gehe-
le regio Midden-Brabant zelfs aan 26.000 per-
sonen. Binnen en aan die industrie gelieerd, kent
het gebied een grote concentratie onderhouds-
en luchtvaartbedrijven. Van Chromalloy en
Naaykens Luchttechniek tot Goodyear, Standard
Aero, KIN Axxiflex, Bodycote, Virgin, Elf Aviation,
CZL Tilburg en Daedalus. ‘Zij vormen een sterk
onderhouds- en luchtvaartcluster’, stelt Bas
Kapitein, investeringsmanager bij de gemeente
Tilburg. ‘Bovendien beschikken wij naast die
bedrijven, met de luchtmachtbasis Gilze-Rijen
over de belangrijkste helikopterbasis van de
Nederlandse luchtmacht en biedt ROC Tilburg
verschillende luchtvaartgerelateerde opleidingen
aan. Kortom, het aerospace en maintenance
cluster is voor de regio zeer belangrijk. Vanuit
de aanwezigheid van al deze organisaties en de
gedachte dat het cluster belangrijk is, zijn wij
gaan nadenken over de mogelijkheid om het clus-
ter door te ontwikkelen.’
Onder voorzitterschap van de Tilburgse wet-
houder van Economische Zaken, Erik de Ridder,
komen de bedrijven in het cluster periodiek bij
elkaar om de onderlinge samenwerking te ver-
sterken. De Ridder: ‘Maintenance en aerospace
is diepgeworteld in de Midden-Brabantse eco-
nomie. Er gebeurt enorm veel in deze sector
en daarom is structureel overleg tussen de
belanghebbende partijen van groot belang. Zo
houden we de vinger aan de pols en kan je snel
reageren op nieuwe initiatieven. Samen bouwen
we verder aan een economisch weerbare regio.
Bedrijven moeten verleid worden naar Midden-
Brabant te komen. Als partners moeten wij
zorgen dat de vestigingsfactoren optimaal
zijn. Dus goed opgeleide arbeidskrachten, een
overheid die meedenkt en niet afremt en onder-
nemers die het gedachtegoed uitdragen. Alle
seinen staan op groen om van Midden-Brabant
dé maintenance en aerospace regio te maken.’
Regionaal gedragen
Henk Akkermans van de Universiteit van Tilburg
en Paul van Kempen van KEC kregen via het
regionale economische programmabureau
De Ideale Connectie en het REAP-project
‘Doorontwikkeling Luchtvaartcluster’, de
opdracht om een plan van aanpak te schrij-
ven. ‘De ambitie om het cluster uit te bou-
wen sluit uitstekend aan bij het World Class
Maintenance (WCM) programma’, vertelt Van
Kempen. ‘Een van de peilers van het WCM
programma is onderlinge afstemming over hoe
clusters verder ontwikkeld moet worden, via
een regionaal gedragen en integrale benade-
ring. Met het schrijven van dit rapport leveren
wij een voorstel voor die benadering.’
‘Het tijdspad van dit traject is vooralsnog moei-
lijk te indiceren’, vervolgt Kapitein. ‘De planvor-
ming moet in ieder geval op zo korte mogelijke
termijn zijn beslag krijgen. Aanvankelijk was
onder meer vanuit de provincie geld gere-
serveerd voor de komst van Bedrijvenpark
Wijkevoort, hier moest bedrijvigheid rond
luchtvaart en maintenance geconcentreerd
worden. Het traject heeft vertraging opgelopen
en uiteindelijk is besloten om Wijkevoort als
regulier bedrijventerreinen in de planning op te
nemen. De gemeenteraad heeft daarbij tege-
lijkertijd wel vastgesteld dat het maintenance
en luchtvaartcluster cluster van belang is
voor Tilburg en de regio. Als direct gevolg is
besloten om de mogelijkheid te onderzoeken
in dit cluster te investeren. Daarbij kunnen
nieuwe bedrijven zich in de toekomst natuurlijk
op Wijkevoort vestigen, maar het is slechts
een van de locaties in de regio waar nieuwe
ondernemers kunnen landen. Kortom, het clus-
ter wordt niet locatie, maar inhoud gedreven
ontwikkeld. Op de korte termijn wordt daarbij
naar plekken gekeken waar het project en het
cluster het beste tot zijn recht komt. Voor we
deze uitdaging daadwerkelijk oppakken wordt
zoals gezegd via het REAP-project een plan van
aanpak geschreven, om vast te stellen of de
hoge ambities haalbaar zijn.’
Simulatorenpark
‘In dit rapport wordt een bredere visie
gegeven op het cluster; waarom het bij de
regio past en waarom het juist nu tijd is
om als 3O’s – overheid, ondernemers en
onderwijsinstellingen – te gaan investeren’,
vervolgt Van Kempen. ‘In het rapport wordt
hier en daar verwezen naar concrete kansen
die voorliggen, deze worden momenteel
separaat uitgewerkt. Te denken valt onder
meer aan een helikopterdienstencentrum.
Dit sluit uitstekend aan bij de helikopterba-
sis op Gilze-Rijen. De World Class Aviation
Academy (WCAA) werkt momenteel aan
een bussinessplan voor een dergelijk trai-
ningscentrum. Verder wordt gewerkt aan
het opzetten van een simulatorenpark. Zoals
gezegd gaat het rapport hier niet gedetail-
leerd op in, het schetst immers de grote
lijn hoe de regio zich in de toekomst kan
positioneren. Eigenlijk kan het rapport wor-
den gezien als de vertaling van het WCM
programma naar de regio. De houding van
de nieuwe wethouder Economische Zaken
van de gemeente Tilburg is daarbij te loven
omdat hij over zijn eigen gemeentegrenzen
heenkijkt en zaken in de regio afstemt om
doublures te voorkomen.’
In het rapport komt duidelijk naar voren dat
de keuze voor aerospace en maintenance
een keuze voor de lange termijn is’, stelt
Van Kempen. ‘Het is niet zo dat je in deze
sector van vandaag op morgen kunt scoren.
Echter, door jarenlange investeringen is het
een aantal bedrijven in de regio gelukt – die
in het verleden onder meer machines bouw-
den voor de textielindustrie – om met de
tijd mee te gaan en zelfs vooraan te staan
bij ambitieuze projecten zoals de ontwikke-
ling van de Joint Strike Fighter (JSF). De
kansen voor dit type bedrijven nemen toe.
Een van de ontwikkelingen die in het rap-
port onder de aandacht wordt gebracht,
is bijvoorbeeld de focus binnen Defensie
om onder druk van de bezuinigingen meer
uit te besteden aan en samen te werken
met bedrijven. Tel daarbij op dat de bedrij-
ven in de regio nu nog niet zo veel samen
doen, dan zijn er kansen te over. Daarnaast
liggen er ook cross-sectorale kansen.
Onderhoudstechnologieën voor de lucht-
vaart kunnen bijvoorbeeld ook toegepast
worden voor het onderhoud van machines

34 Maintenance december ´10

Maintenance editie 9.indd 34 6-12-2010 16:31:04

 bij Fujifilm. Daarbij is in het rapport vast-
gesteld wat het betekent als je alle losse
projecten en cases bij elkaar brengt, kortom
het echte clusteren intensiveert. De eind-
conclusie? Als we samen doorpakken kunnen
we de kansen verzilveren.’

Recent werd aan de Brabantse

Commissaris van de Koningin, Wim van de
Donk, door veertig organisaties – van over-
heden tot bedrijven ewwn onderwijsinstel-
lingen – een adhesieverklaring overhandigd.
In dit document betuigen partijen hun steun
voor de plannen van de regio om te inves-
teren in de verdere ontwikkeling van het
luchtvaart- en maintenance cluster. Van de
Donk betuigde steun aan het initiatief: ‘Het
is goed als Midden-Brabant een duidelijke
keuze maakt. Het is zaak om nu heel stra-
tegisch en verstandig te kiezen, waar we in
Brabant over dertig à veertig jaar ons geld
mee willen verdienen.’

Onder: Wim van de Donk neemt de adhesiebetuiging in ontvangst

Central Brabant wants
to develop an aerospace
and maintenance cluster

The central region of Brabant, with

Tilburg as the biggest municipality, is
going to invest in the development of
the present aerospace and maintenance
cluster. Henk Akkermans of the Uni-
versity of Tilburg and Paul van Kempen
of KEC have been commissioned by the
regional economic programme office ‘De
Ideale Connectie’ to devise a plan for the
development of the cluster. The report
highlights the possibility of establishing a
helicopter service centre and a simulator
park. A group of forty organisations,
comprising government, private sector
and educational institutions have en-
dorsed the report and signed a letter in
favour of the development of the cluster
which will be carried out in close coo-
peration with the Dutch Institute World
Class Maintenance.

Maintenance december ‘10 35

Maintenance editie 9.indd 35 6-12-2010 16:31:11

 Bradford Engineering B.V. is a one hundred percent Dutch
company, specialised in engineering, design and development,
production and test of spaceflight components and systems.
Numerous of Bradford’s products have flown in space and Brad-
ford is one of the leading space engineering companies in The
Netherlands.

+!)+
("$( +$("

/

$%* +

/


 +&
/
#
 -# +&(,
/




 




180423




 




/

$(!)+!)+,* )'
/

...+!)+,* )'

Maintenance editie 9.indd 36 6-12-2010 16:31:14

 Onderhoudsklus Thaise staatsoliemaatschappij
voor FG International Holland BV
De Eindhovense onderneming FG International Holland BV is gespecialiseerd in
het vervangen van flare tips (vuurmonden/toortsen ) waarmee door oliemaat-
schappijen op booreilanden in de Noordzee maar ook door DSM in Geleen,
Dow in Terneuzen of Shell Moerdijk wordt afgefakkeld. De flare tips bevinden
zich meestal op een hoogte tussen de honderd en tweehonderd meter. Recent
haalde FG International een grote order binnen voor het vervangen van een
essentieel onderdeel van een boorplatform – de Riser Hose – voor de Thaise
kust van de staatsoliemaatschappij PTTEP Thailand. Deze order en de werk-
zaamheden van ‘the special lifting company’ sluiten daarmee volgens Mario
Kerssens, business development manager, uitstekend aan bij het gedachte-
goed van het World Class Maintenance programma.

‘Wij vervangen dus niet alleen flare tips, maar opereren veel breder.
Specialisaties zijn complexe hijsklussen zonder dat we mammoetkranen hoe-
ven te gebruiken. Wij installeren daarbij onze eigen ‘takels’ of gebruiken een
mobiel, modulair steigersysteem. Zo verrichten wij vervangings- en inspec-
tiewerkzaamheden, maar voeren ook onderhoudsklussen uit. Dat kan voor
booreilanden zijn, maar ook voor windmolens, de Amsterdam Arena of een
reclamebord op de Euromast. In het specifieke geval van de order in Thailand
hebben wij door een zeer zorgvuldige planning en een uitvoering met drievoudi-
ge redundantie, het onderdeel vervangen. Hierdoor is de onderbreking van de
productie van het booreiland geminimaliseerd. Het daadwerkelijke loskoppelen
van de slang en het vervangen werd binnen twintig minuten uitgevoerd. Deze
klus is met veel internationale belangstelling gevolgd en helpt ons bij de verde-
re verbreding van onze werkzaamheden. Wij bieden onze diensten namelijk niet
langer alleen aan olieboorplatforms aan, maar ook aan alle productie-eilanden
op zee. Onze medewerkers vliegen jaarlijks vele honderdduizenden kilometers
om overal ter wereld dit soort klussen uit te voeren. In de internationale
offshore wereld is men zeer gecharmeerd van de Nederlandse aanpak. Voor
PTTEP Thailand voeren wij bijvoorbeeld al bijna een decennium lang opdrachten
uit. Bovendien blijven wij de concurrentie voor door steeds nieuwere techno-
logieën te gebruiken. Zo lopen wij voorop in het gebruik van steeds lichtere
materialen voor de hijsconstructies waarbij wij nu in het bijzonder kijken naar
de toepassing van carbon.’

Maintenance december ‘10 37

Maintenance editie 9.indd 37 6-12-2010 16:31:20

 ONDERHOUD EN SERVICE VAN ALLE MERKEN

STORINGEN BINNEN 24 UUR OPGELOST

DIRECT HERSTEL BIJ INBRAAK

Veldhoven
De Run 5407
T 040-254 22 52
I. www.solyscreen.nl

Maintenance editie 9.indd 38 6-12-2010 16:31:20

 Vlaanderen en Nederland starten
ontwikkeling Proces Maintenance
Safety & Reliability Academy
Zowel in Nederland als in Vlaanderen kampen de chemie- en procesindustrie
met een kwantitatief en kwalitatief tekort aan arbeidskrachten. Bij gelijkblijvend
beleid zal dit tekort aan personeel in de komende jaren alleen maar toenemen.
Om hier een einde aan te maken is onder de vlag van het Dutch Institute World
Class Maintenance (DI-WCM) het project ‘Proces, Maintenance, Safety &
Reliability Academy’ gestart. Binnen dit project slaan onderwijsinstellingen en
bedrijfsleven voor het eerst grensoverschrijdend de handen ineen.

De komst van de PMSRA moet leiden tot meer
en beter gekwalificeerd personeel voor de pro-
cestechniek. Volgens experts is het een absolute
voorwaarde om het niveau van de procestech-
niek in Zuidwest-Nederland en Vlaanderen in
stand te houden. Word geen actie ondernomen,
dan ontstaat het risico dat deze spreekwoor-
delijke ‘Piek’ verloren gaat. Daarom wordt door
het Maintenance Education Consortium gestart
met PMSRA. Doel van het project is het ontwik-
kelen van een businesscase hoe de Excellente
TrainingCentre voor de proces- en energiesector
in het kader van maintenance het beste vormge-
geven kan worden, zodat de studenten en zittend
personeel in de juiste context kunnen worden
opgeleid en opgeschoold. Gedurende het project
wordt een businessplan inclusief haalbaarheids-
studie opgesteld, er wordt een intentieverklaring
tussen belanghebbenden voorbereid en er zal
een implementatieplan worden uitgewerkt.
‘Zowel Nederland als Vlaanderen kent een
aantal van dezelfde knelpunten’, vertelt Emmy
Bakker, directeur van de Stichting Maintenance
Education Consortium. ‘Met name de kwantiteit
en kwaliteit van de huidige opleidingen en het
niveau van de studenten, komen niet volledig
overeen met de huidige en toekomstige vraag
van de branche. Bovendien ervaren wij ook op
het gebied van imago voor maintenance en de
industrietak proces-chemie dezelfde problema-
tiek. Door middel van uitwisseling van kennis
en innovatie proberen wij deze problematiek
gezamenlijk te adresseren en op te pakken. Voor
de arbeidsmarkt gaat het namelijk niet om ver-
schillende gebieden, maar om één regio: de Rijn-
Schelde-Delta. Aan weerskanten van de grens is
daarbij de topindustrie te vinden die wij moeten
helpen. De gezamenlijke krachtbundeling leidt
daarbij tot versnelling en verbetering.’
logie en technologische kennis, het mobilise-
ren van jongeren voor technische opleidingen
en grensoverschrijdend samenwerken. Uit dit
project zijn mooie dingen voortgekomen en
voor ons was het als gevolg hiervan evident
om in PMSRA te stappen. De doelstellingen
van dit project liggen immers in het verleng-
de van het voorgaande. Met PMSRA wordt
de instroom voor zeer specifieke beroepen
gestimuleerd. De aanwas van jongeren
voor knelpuntberoepen wordt verbeterd en
daarmee wordt ook de procesindustrie in
Vlaanderen verankerd. Dit is voor ons een
belangrijk argument naar beleidsmakers. Het
is duidelijk dat er iets moet gebeuren op het
vlak van de arbeidsmarkt, anders bestaat het
risico dat bedrijven uit de procesindustrie
onze regio verlaten. Door met de PMSRA
de competentieprofielen voor medewerkers
in deze sector duidelijk in beeld te bren-
gen, kunnen we de opleidingen afstemmen
en stimuleren. Je kunt immers de meeste
fantastische installaties op je site hebben
staan, maar je hebt toch competent perso-
neel nodig om ze te bedienen en onderhouden.’
‘In Vlaanderen is er een absoluut tekort aan
arbeidskrachten voor de procesindustrie’, vult
Henk de Munck, adviseur bij VOKA, aan. ‘Het
Vlaamse bedrijfsleven heeft dan ook uitdruk-
kelijk de vraag neergelegd om dit probleem
aan te pakken. De PMSRA is daar een mooi
handvat toe, want het tekort is zowel kwalitatief
als kwantitatief. De opleidingen sluiten niet
meer aan bij de wensen van het bedrijfsleven.
Het is prettig dat Nederland en Vlaanderen
dezelfde taal spreken, letterlijk en figuurlijk. Dit
draagt er aan bij dat we het probleem voortva-
rend kunnen aanpakken. Uiteindelijk moet het
leiden tot een sterke pool van arbeidskrachten
waarmee de internationale concurrentiepositie
aanzienlijk verbeterd wordt.’
‘De afgelopen periode is er ontzettend veel
gepraat over de fundamenten van dit pro-
ject’, besluit Wyns. ‘Nu is het zaak dat in
2011 de fundamenten in uitvoering gebracht
worden zodat actief invulling wordt gegeven
aan het ontwikkelde businessplan.’

Knelpuntberoepen
‘De PMSRA ligt in het verlengde van een
Interreg III-project dat eind 2008 in Vlaanderen
is afgerond’, vertelt Iris Wyns, directeur van
het Opleidingscentrum voor Procestechniek en
Automatisering ACTA vzw. ‘Dit voorgaande pro-
ject kende drie doelen: het clusteren van techno-

Maintenance december ‘10 39

Maintenance editie 9.indd 39 6-12-2010 16:31:35

 Website praktijk- en ontwikkelcentrum Condition Based Maintenance gelanceerd
Zeeland pakt door met World
Class Maintenance
‘Het World Class Maintenance programma heeft ons als ontwikkelings-
maatschappij in staat gesteld om samen met de ondernemers onderhoud
definitief in Zeeland te verankeren.’ Aan het woord is Gerbert van der Wal
van NV Economische Impuls Zeeland.
Verbindingen leggen met partijen buiten
Zeeland en netwerken en samenwerkings-
verbanden intensiveren. Het was een van de
ambities van Gerbert van der Wal bij zijn
aantreden als eerste directeur van de ontwik-
kelingsmaatschappij NV Economische Impuls
Zeeland. Per 1 januari verlaat Van der Wal
Impuls om in dienst te treden bij European
Regional Affairs Consultants (ERAC). Tijd om
samen met hem terug te kijken op de deel-
name van Zeeland en Impuls aan het World
Class Maintenance (WCM) programma.
Verankeren
‘Op de eerste plaats hebben wij als partner
met het WCM programmadocument de
mogelijkheid aangegrepen om onderhoud
definitief in Zeeland te verankeren’, memo-
reert Van der Wal. ‘Binnen dit programma
zijn vervolgens zeer nuttige dingen voor
de Zeeuwse ondernemers bereikt. Zonder
deze programmatische aanpak was dit veel
moeilijker geweest. Nu trek je als Zuidwest-
Nederland – en in toenemende mate zelfs
als heel Nederland – als één geheel op
en vertel je een verhaal met verschillende
kleuren. Deze kleuren staan voor de ver-
schillende regio’s met hun eigen krachten.
Zo is Zeeland ontzettend sterk in proces,
energie en maritiem. Dat komt er in het
regeerakkoord nog niet helemaal uit, maar
positief is in ieder geval dat maintenance
wordt genoemd in het nieuwe regeerak-
koord. Zonder het WCM programma was
dit niet gelukt. Naar mijn idee is het echter
wel belangrijk om maintenance voortdurend
40 Maintenance december ‘10
Maintenance editie 9.indd 40
te blijven positioneren en op de kaart te zet-
ten.’ ‘De rol die Impuls, met veel partners,
in dit geheel vervuld heeft, is die van de
verbindende schakel’, vervolgt Van der Wal.
‘Als ontwikkelingsmaatschappij hebben wij
de afgelopen jaren tal van ondernemingen
met elkaar in contact gebracht en daar
waar nodig financieringen losgetrokken om
bijvoorbeeld innovatieprojecten te kunnen
starten. Het feit dat wij als ontwikkelings-
maatschappij voor de ondernemers geen
bedreigende partij zijn – zoals een concur-
rerende onderneming dat wel is – zorgt er
voor dat wij de rol van verbindende schakel
goed kunnen spelen.’
Profiel
Van der Wal is tevreden met de prestaties
die Zeeland de afgelopen jaren op het gebied
van onderhoud heeft bereikt. ‘Nu is het
zaak dat wie die resultaten ook gaan laten
zien’, stelt hij. ‘We kunnen tevreden zijn met
de resultaten tot dusver, maar er zijn nog
genoeg stappen te zetten. Maintenance is
vanuit meerdere zienswijzen voor Zeeland
van cruciaal belang. Op de eerste plaats
kun je door te excelleren in levensduurver-
lengend onderhoud geld verdienen. Niet
alleen in Zeeland, maar ook daarbuiten. In
heel Noordwest-Europa kom je kapitaalin-
tensieve assets tegen. Als Nederland en
Zeeland laten zien dé specialisten te zijn,
kun je de onderhoudskennis daar ten gelde
maken. Daarnaast is er een lange termijn
perspectief. Wij gaan naar een economie
toe, waarin je zorgvuldiger moet omgaan
met de natuurlijke hulpbronnen en assets.
Vanuit ecologisch perspectief is het daarom
belangrijk dat via goed onderhoud duur-
zaamheid gerespecteerd wordt. Die eco-
nomische en ecologische benadering gaan
prima samen. Deze past bovendien uitste-
kend bij het profiel van Zeeland.
‘Met een aantal van de nieuwe WCM pro-
jecten die in de pijplijn zitten, slaat het
programma en ook Zeeland definitief zijn
vleugels uit’, vervolgt Van der Wal. ‘Het is
van belang die ontwikkeling door te zetten.
In bijna drie jaar tijd is onder de vlag van het
WCM programma ontzettend veel bereikt.
Het is echter wel noodzakelijk om dit door te
blijven zetten en nog een aantal jaren vol te
houden. De betrokken ondernemers zien nog
voldoende reden om aan te haken bij projec-
ten die door het Dutch Institute World Class
Maintenance, NV REWIN, de Brabantse
Ontwikkelings Maatschappij of Impuls op
basis van ondernemersvragen of behoeften
worden voorgesteld of geïnitieerd . De stem van
de ondernemers moet daarbij doorklinken, dat
gebeurt nu al, maar mag nog meer gebeuren.’
Eenduidig
Een van de projecten die volgens Van der
Wal de Zeeuwse onderhoudsindustrie weer
naar een hoger niveau kan tillen, is een pro-
ject gericht op Condition Based Maintenance
(CBM). Aan het begin van het kalenderjaar
zag onder de vlag van het World Class
Maintenance programma het ‘virtuele’ prak-
tijk- en ontwikkelcentrum CBM het levens-
licht. Dit praktijk- en ontwikkelcentrum is een
6-12-2010 16:31:37
 plaats waar praktische kennis en ervaring
op het gebied van CBM wordt uitgewisseld
tussen de verschillende partijen. ‘Een van de
eerste activiteiten waarmee wij gestart zijn,
is het ontwikkelen van een website, een virtu-
ele ontmoetingplaats’, vertelt Rutger van der
Male, programmamanager bij de Zeeuwse
ontwikkelingsmaatschappij Impuls. ‘De web-
site gaat uiteindelijk een overzicht bieden van
benodigde en beschikbare technologieën voor
CBM. Eindresultaat is dan een eenduidig
CBM-stappenplan, aangevuld met praktijkca-
ses uit verschillende sectoren.’
‘De website moet informatie gaan verschaf-
fen over hoe bedrijven daadwerkelijk CBM
kunnen gaan toepassen’, stelt Van der Male.
‘Daarbij geldt het principe ‘meten is weten’,
dat is immers de basis van CBM. Voor elk
meetprincipe van CBM gaan wij een case
vastleggen, dit kan bijvoorbeeld een case
rond trillingsmetingen zijn. Een vraag die
daarbij bijvoorbeeld van belang is: waarom
meet je een trilling op een bepaalde plaats.
Zo zijn er tal van zaken die in kaart gebracht
Maintenance editie 9.indd 41
gaan worden en case per case wordt ook
bekeken welk beslissingmodel er achter zit.
Al die cases worden uiteindelijk via de websi-
te toegankelijk gemaakt waarbij wij uiteindelijk
proberen op basis van de cases een generiek
beslissingsmodel te ontwikkelen dat voor
verschillende sectoren – van maritiem tot pro-
ces- en chemie en energie –toepasbaar is.’
‘Niet alleen de website vormt een belangrijk
onderdeel van het praktijk- en ontwikkelcen-
trum CBM, maar ook de diverse bijeenkom-
sten die georganiseerd gaan worden om fysiek
contacten te leggen zijn daar onderdeel van’,
vervolgt Van der Male. ‘Dit sluit overigens aan
bij het doel van de website: ondernemers en
iedereen die betrokken is bij onderhoud infor-
meren, inspireren en verbinden rond CBM.
Zo komt op de site ook te staan welk bedrijf
bepaalde meetprincipes of sensoren levert.’
De website van het - en ontwikkelcentrum
Condition Based Maintenance (CBM) is te
vinden op www.conditionbasedmaintenance.nl
World Class Maintenance an-
chored in Zeeland
Gerbert van der Wal, departing director of
the NV Economische Impuls Zeeland states:
‘The World Class Maintenance programme
has made it possible for us (development
agencies) in cooperation with entrepre-
neurs to definitively anchor maintenance in
Zeeland’. Van der Wal is satisfied with the
achievements of Zeeland in the maintenance
area during the past years and believes in
the further development of this sector in
Zeeland. One of the roads which is being
taken for this purpose leads to the practice
and development centre of Condition Based
Maintenance (CBM). This innovative project
started early 2010 and a website has
recently been set up which will deem as
a virtual meeting place for CBM. Various
meetings will be organised during the coming
period to provide CBM with a physical entity.
Maintenance december ‘10 41
41
6-12-2010 16:31:38
 Agenda 17-12-10 t/m 30-03-11

22 januari 2011 Open Dag
WCAA en AM&TS
De World Class Aviation Academy
(WCAA) en de Aircraft Maintenance
& Training School (AM&TS) orga-
niseren op zaterdag 22 januari
2011 een open dag. In de week
voorafgaand aan de open dag
staat de officiële opening van het
gebouw gepland. De theorieloka-
len en praktijkruimten zijn door
studenten van beide opleidingsin-
stellingen al in gebruik. Ook is er
en grote hangar met vliegtoestel-
len om te oefenen.
Meer informatie: www.wcaa.nl
9 en 10 februari 2011 Partnerships
in uitbesteding van onderhoud
Krijg nieuwe inzichten in de
uitbestedingstrategie en hoor hoe
contractors en asset owners hun
partnership inrichten van o.a. BP,
Shell, Rijkswaterstaat, ProRailn
Numac en Egemin. Speerpunten
in dit tweedaagse congres zijn:
Ervaringen uit de crisis: hoe krijgt
u een dynamische organisatie?
Een waardevol contract waarbij
een pro actieve samenwerking
wordt beloond, opvangen van
een flexibele marktvraag in uw
onderhoudscontract, behoud van
kennis tijdens het uitbesteding-
traject en tenslotte de NVDO met
nieuwe onderzoeksresultaten: hoor
hoe u meer rendement haalt uit uw
onderhoudstrategie.
Meer info: www.nvdo.nl of www.iir.nl
1 maart 2011 Chemvision Antwerpen
Op 1 maart organiseert Indus-
trieLinqs i.s.m. VNCI het congres
Chemvision in Antwerpen. Tijdens
Chemvision 2011 buigen industrie,
wetenschap en overheid zich over
de vraag hoe de chemie aantrek-
kelijker kan worden gemaakt en
hoe kennis en ervaring ook in de
toekomst zijn te borgen. Want mis-
schien komt het grootste gevaar
voor continuïteit van de chemische
industrie in de Delta niet van bui-
ten, bijvoorbeeld het Oosten, maar
meer van binnen. Goed opgeleide
en ervaren medewerkers moeten
uiteindelijk de industrie gezond
en strijdbaar houden. Hoe kan de
industrie het onderwijs deskundig
ondersteunen en haar rol als at-
tractieve werkgever uitspelen?
Meer informatie is te vinden op
www.ilinqs.nl
17 maart 2011 verkiezing Mainte-
nance Manager of the Year 2011
Op donderdag 17 maart organi-
seert de NVDO i.s.m. IndustrieLin-
qs de jaarlijkse verkiezing van de
Maintenance Manager of the Year
2011. Maar behalve deze verkie-
zing wordt er ook een congres
georganiseerd over onderwerpen
als onderhoud wordt maintenance,
wordt asset management. Het
belang en de waarde van onder-
houd blijven almaar groeien want
de Nederlandse industrie gaat van
uitdaging naar uitdaging. Van eco-
nomische tegenwind tot uitstroom
van kennis. En toch blijft de lat hoog
liggen voor de verhouding tussen
gebruik, productie en kostprijs.
Onderhoud als concurrentiefac-
tor van de industrie. Daarvoor is
permanente verbetering nodig. Met
upgrades van kennis, materialen,
methodes, informatie en organisatie
kan de industrie blijven draaien. Op
topniveau. Bij iMaintain 2011 ligt de
lat ook hoog. Specialisten delen hun
visie op wat nodig is om een stijgen-
de lijn te houden voor alle sectoren
van de industrie in Nederland.
Meer informatie: www.nvdo.nl
of www.ilinqs.nl
24 maart 2011 Slotbijeenkomst
Maintenance Competence Center
Op donderdag 24 maart wordt
in Breda de slotbijeenkomst van
het Maintenance Competence
Center (MCC) gehouden. Het MCC
is inmiddels geïntegreerd in het
Dutch Institute World Class Mainte-
nance. Tijdens de slotbijeenkomst
zal worden teruggekeken op de
resultaten van de laatste drie jaar
en zal worden toegelicht wat de
toekomstplannen zijn.
Meer info: J.Kustermans@rewin.nl
12 tot en met 14 april 2011 Mainte-
nance Next expositie en congres
Van 12 tot en met 14 april
wordt Maintenance Next (voor-
heen Industrial Maintenance) in
de Ahoyhallen van Rotterdam
georganiseerd. Behalve een
expositie van ondernemingen in
de maintenance sector, zal ook
een boeiend congres programma
worden aangeboden en is er extra
aandacht voor studenten die een
aan maintenance gerelateerde op-
leiding volgen. De technologie- en
onderhoudsexpositie Maintenance
NEXT is een gevestigde vakbeurs
voor onderhoudsprofessionals.
De onderhoudsbranche laat zien
hoe de toekomst van onder-
houd eruit ziet. Met dynamische
presentaties van exposanten,
tastbare technologie-exposities en
sectoroverstijgende kennisuitwis-
seling. Passie voor techniek staat
op alle fronten centraal. Feitelijke
onderhoudshandelingen worden in
veel gevallen eenvoudiger, de con-
cepten worden ingewikkelder en de
technologie innovatiever. Of het nu
gaat om handen of hersenen, elke
onderhoudsprofessional wil geïnspi-
reerd worden met nieuwe inzichten
en toepassingen. Maintenance
NEXT stelt innovatieve technolo-
gie centraal op de beursvloer en
bevordert kennisuitwisseling tussen
beslissers uit vele branches. On-
derhoud gaat immers dwars door
alle technische sectoren heen.
Met meer technologie, meer
Colofon
Maintenance is een uitgave van het Dutch Institute World Class Maintenance.
Voor meer informatie zie www.worldclassmaintenance.com
Redactie:
Rien Puyenbroek (Hoofdredacteur), Stefi
Celie, Moniek Schoofs (WCAA) en Edwin
Gelissen-Van Gastel (EG Media)
Redactieraad:
Rien Puyenbroek, Stefi Celie, Moniek
Schoofs, Egbert Hanssen, John
Kustermans, Gerard Blom, Rutger
van der Male en Edwin Gelissen
Redactieadres:
Dutch Institute World Class
Maitenance, Princenhagelaan 13
4813 DA Breda T. 076-5311090
E. info@worldclassmaintenance.com
Mede mogelijk gemaakt door:
Dit project is mede mogelijk gemaakt door een
bijdrage uit het Europees Fonds voor Regionale
Ontwikkeling in het kader van OP-Zuid:
inspiratie en meer interactie biedt
Maintenance NEXT een perfecte
ontmoetingsplaats voor onder-
houdsprofessionals om hun passie
voor techniek te delen.
Meer informatie: www.maintenancenext.nl
26 mei 2011 Delta Pi congres Aan-
dacht voor Afhankelijkheden
Dagelijks worden we geconfron-
teerd met schijnbaar toevallige
omstandigheden die vaak zeer
bepalend zijn voor het goed wer-
ken van een systeem of project.
Ondanks ambities als World Class,
Operational Excellence en Outstan-
ding Performance blijven er toch
zaken misgaan. Welke afhankelijk-
heden spelen daarbij een rol?
Dit thema staat centraal op het Pi
Delta congres dat op 26 mei zal
worden gehouden.
Meer informatie is te vinden
op www.delta-pi.nl
Oplage: 5.000 exemplaren
Vormgeving:
EG Media
Druk: Roto Smeets GrafiServices,
Eindhoven
Projectmanagement:
Lex Besselink
Advertentieverkoop:
EG Media, Gulden 19
5406 DA Uden, T. 06-30084875,
E. maintenance@egmedia.nl

42 Maintenance december ‘10

Maintenance editie 9.indd 42 6-12-2010 16:31:41

 Word voor 5000 euro partner van

SOLAR MAGAZINE
en ontvang jaarlijks:

Vier hele pagina’s advertentie ter waarde van 6760 euro

Vier keer per jaar vermelding in het Solar Industrie Register ter waarde van 500 euro

Per editie 50 extra exemplaren van Solar Magazine

Plaatsing bedrijfslogo in het colofon onder de rubriek ‘partners’

Surf snel naar www.solarmagazine.nl/partnerworden

Maintenance editie 9.indd 43 6-12-2010 16:31:42

 Made by EG Media in 2010...
r1

r3
r2
Jaargang 1, numme

Jaargang 1, numme
Jaargang 1, numme

September 2010
a

December 2010
PV SEC Valenci
Oktober 2010
Juni 2010

Heerlen werkt
aan
ustry: icht
wil Solliance: nieuw
e
financiering van ‘EVA was als
ECN vraagt
bij Dutch Solar Ind ‘Junction box en
Behoefte overz
Solar industrie samenwerking ‘Solar industrie een inktvis op
hulp industrie
to practice ‘Streven naar vijf solar kennis op
ECN-vestiging
from innovation inverters over
op OPV-onderzoek universiteiten
hogere positie kennisinstelling
en moet pleiten voor recordaantal rd’
da rolschaatsen’ ’ jaar geïntegree
politieke agen industriebeleid’ installaties in 2011

e e e
Maintenanc Maintenanc Maintenanc
INHOUD
N
DRIE SERIES PROEFTUINE
IN BEELD
ELEKTRISCH RIJDEN

‘GEBRUIK DESIGN ALS

TAAL’
ONDERSCHEIDENDE

‘SOCIALE ACCEPTATIE
NODIG’
INTELLIGENTE NETTEN
Magazine van Magazine van Magazine van
SCHRIFT DECEMB ER 2010 ‘DOELSTELLING 10.000
NATIONA AL VAKTIJD OPLAADPUNTEN STICHTING
E-LAAD.NL FIER OVEREIND’

AMSTERDAM, BRABANT,
ROTTERDAM EN FRIESLAND
LOPEN ‘VOOROP’

RUUD KOO RNSTRA: RT

KAN EUROPESE MAINPO
‘NEDERLAND
AUTO WORDEN’
VOOR ELEKTRISCHE

dt nance
dturbines bie Velden: ‘Mainte te World Cla
ss
Onderhoud win Peter van der Piek worden’ Dutch Institu pend
nieuwe markt
kansen feestelijk geo nance in beeld
Maintenance door’ moet nationale e World Class Maintenance opgericht ting Maintenance
2010

mainte st
World Class
2010

‘Ook na 2010 pakt van het Onderh

oud!
Dutch Institut ance based contrac mpas brengt toekom twee kabinetten’
NVDO Onderhoudsko
2010

Nummer 9, december

Landelijke Dag s gaat voor perform nd door

Nummer 8, oktober

Doe mee aan de Aviolanda IHC Parts & Service Aviolanda gesteu ent
paradepaard voor ASML machines ‘Business Park Onderhoudsmanagem
Nummer 7, juli

Opening vestigin
g Terma eerste k verbetert uptime oek naar master
Slimme logistie Haalbaarheidsonderz

Inform your relations on a unique manner...

Maintenance editie 9.indd 44 6-12-2010 16:31:48