Vous êtes sur la page 1sur 38

Anexo:Lenguas indígenas de América

Este anexo recoge un extenso listado de más 875lenguas indígenas


de América agrupadas por familia lingüística, especificando el Este artículo contiene
caracteres especiales . Sin la
número de hablantes (o la fecha aproximada de extinción cuando no compatibilidad de
se trata de una lengua hablada), la región y el país donde se habla. representación apropiada,
podrían verse signos de
interrogación, recuadros u otros
Las lenguas extintas se marcan con el símbolo (†) y el año o siglo símbolos .
entre paréntesis representa la fecha aproximada de extinción (el
número de lenguas extintas en la lista es de 335).

Índice
Norteamérica y Centroamérica
Sudamérica
Ver también
Referencias
Bibliografía
Enlaces externos

Norteamérica y Centroamérica
Lista de lenguas de América del Norte y Central
Familia Nº de
Lengua Otros nombres Región País
lingüística hablantes
Abnaki de St.
Abnaki occidental Álgica 20 Río San Lorenzo Canadá
Francis
Abnaki de Penobscot Estados
Abnaki oriental Álgica † (1990)
Penobscot (Maine) Unidos
Algonquino de Carolina del Estados
Álgica †
Carolina Norte Unidos
Wyoming y Estados
Arapaho Hinóno'eitíít Álgica ~1000 (1996)
Oklahoma Unidos
Montana y Estados
Cheyenne Tsėhesenėstsestotse Álgica ~1721
Oklahoma Unidos

ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ,1 117 410


Cree Nēhiyawēwin Álgica Canadá
(2006)
Cree-montagnais
Canadá
Extinto en
Munsee Delawere Álgica 7 (1991) Ontario
Estados
Unidos
Estados
Etchemin Álgica † (s. XVIII) Maine
Unidos
Estados
Kikapooa, fox, Oklahoma
Kikapú Álgica ~5000 Unidos
kickapoo Coahuila
México

Connecticut y Estados
Loup Nimpuck Álgica † (s. XVIII)
Massachusetts Unidos
Canadá
Malecite- Malisseet- Nuevo Brunswick
Álgica 1655 Estados
passamaquoddy passamaquoddy Maine
Unidos
Wampanoag, natick, Sureste de Estados
Massachussett Álgica † (s. XIX)
pokanoket Massachusetts Unidos
Omāēqnomenew, Noreste de Estados
Menomini Álgica ~130 (1997)
menominee Wisconsin Unidos
Myaamia, Miami- Cuenca del Estados
Miami
Illinois
Álgica † (s. XX)2 Misisipi Unidos
Canadá
10 850
Micmac Míkmawísimk Álgica Estados
(2006)
Unidos
Mohegan-pequot
Costa Este y Estados
Mohegan narragansett, Álgica † (1908)
Wisconsin Unidos
montauk
Estado de Nueva Estados
Mohicano Álgica † (s. XX)
York Unidos
Delaware y Estados
Nanticoke Álgica †
Maryland Unidos

ᐊᓂᔑᓈᐯᒧᐎᓐ1 Canadá
Ojibwa Anishinaabemowin Álgica 56 531 Estados
chippewa, ojibwe Unidos

Potawatomi Neshnabémwen, Álgica 50 Ontario Canadá


ojibwa potawatomi Míchigan, Estados
Unidos
Indiana, Kansas,
Wisconsin
Algonquino de Estados
Powhatan Álgica † Virginia
Virginia Unidos
Estados
Quiripi Connecticut Álgica † Connecticut
Unidos
Estados
Shawnee Shaawanwa Álgica ~200 Oklahoma
Unidos

ᓱ ᐧ 1 Siksiká, Alberta
Canadá
Siksiká pies negros, Álgica 5000-8000 Estados
Montana
blackfoot Unidos

Ríos Hudson y Estados


Unami Delawere Álgica †
Delaware Unidos
Bahía de
Estados
Wiyot Wishosk Álgica † (1962) Humboldt
Unidos
(California)
Noroeste de Estados
Yurok Puliklah Álgica 12
California Unidos
Estados
Alsea Alseana † (1942) Oregón
Unidos
Estados
Yaquina Yakwina, yakona Alseana † (1884) Oregón
Unidos
Estados
Arikara Caddoana 3 (2010) Dakota del Sur
Unidos
Estados
Caddo Caddoana 25 Oklahoma
Unidos
Oklahoma y Estados
Kitsai Caddoana †
Texas Unidos
Estados
Pawnee Caddoana 20 Oklahoma
Unidos
Estados
Wichita Caddoana 5 Oklahoma
Unidos
Chimakum, Estados
Chemakum Chimakuana † Washington
chimacum Unidos
Estados
Quileute Quillayute Chimakuana † Washington
Unidos
Estados de
Chinook del Estados
Chinook alto Chinook † Washington y
Columbia Unidos
Oregón
Estados de
Chinook costeño, Estados
Chinook bajo Chinook † Washington y
Kiksht Unidos
Oregón
Estados de
Estados
Kathlamet Chinook † Washington y
Unidos
Oregón
Estados
Barbareño Chumashana † California
Unidos
Estados
Ineseño Chumashana † California
Unidos
Estados
Isleño Chumashana † California
Unidos
Obispeño Chumash norteño Chumashana † California Estados
Unidos
Estados
Purisimeño Chumashana † California
Unidos
Estados
Ventureño Chumashana † (~1950) California
Unidos
Comecrudo Carrizo Comecrudana † Tamaulipas México

Garza Comecrudana † México

Mamulique Comecrudana † Nuevo León México

Estados
Islas Aleutianas
Aleutiano Unagam tunuu Esquimo-aleutiana ~150 Unidos
Kamchatka
Rusia

Estados
Alaska Unidos
ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ1 ~35 000
Canadá
Esquimal Esquimo-aleutiana Nunavut
Inuktitut, inuit (2006)
Groenlandia
Dinamarca

~47 000
Groenlandés Kalaallisut Esquimo-aleutiana Groenlandia
(1997) Dinamarca
Nunavut
Inuinnaqtun Esquimo-aleutiana ~2000 Territorios del Canadá
Noroeste
Estados
Alaska Unidos
Iñupiaq Inupiaq Esquimo-aleutiana ~2100 Territorios del Canadá
Noroeste Rusia
(extinto)
Inuvialuktun Esquimo-aleutiana ~700 Nunavut Canadá
Yupik de Alaska Estados
Yup'ik Esquimo-aleutiana ~13 000 Alaska
central Unidos
Estados
Yupik de Siberia I. San Lorenzo
Akuzipik Esquimo-aleutiana ~1300 Unidos
central Siberia central
Rusia

Estados
Yupik del Pacífico Alutiiq Esquimo-aleutiana 500-1000 Alaska
Unidos
Cayuga Gayogohó:nǫ’ Iroquesa 100-200 Ontario Canadá

3 12 000- Oklahoma y
Estados
Cheroqui Iroquesa 22 000 Carolina del
Cherokee, Tsalagi Unidos
(2009) Norte
Estados
Erie Iroquesa † Grandes Lagos
Unidos
Canadá
Ontario
Hurón Wyandot Iroquesa 24 (2000) Estados
Oklahoma
Unidos
Canadá
Mohawk Kanien’kéha Iroquesa 3350 (2006) Grandes Lagos Estados
Unidos
Canadá
Chonnonton
Neutral Iroquesa † Grandes Lagos Estados
attawandaron
Unidos
Estados
Nottoway Iroquesa † (s. XIX) Virginia
Unidos
Oneida Onʌyotaʔa:ka Iroquesa 250 (1991) Ontario Canadá
Nueva York y Estados
Wisconsin Unidos
Canadá
Onodaga Onǫda'gegá Iroquesa 90 (1991) Grandes Lagos Estados
Unidos
Canadá
Seneca Onödowága Iroquesa 200 (2004) Grandes Lagos Estados
Unidos
Canadá
Susquehannock Iroquesa † Grandes Lagos Estados
Unidos
Canadá
Tuscarora Skarureh Iroquesa 11 (1991) Grandes Lagos Estados
Unidos
Estados
Keres occidental Acoma-Laguna Keresana 4580 (1990) Nuevo México
Unidos
Estados
keres oriental Zia, Cochití Keresana 3391 (1990) Nuevo México
Unidos
Bahía de Coos Estados
Hanis Kusana †
(Oregón) Unidos
R. Coquille Estados
Miluk Bajo coquille Kusana †
(Oregón) Unidos
Estados
Jemez Towa Kiowa-tañoana 1300 Nuevo México
Unidos
803 Estados
Kiowa Kiowa-tañoana Nuevo México
(1980) Unidos
101 Estados
Picuris Tiwa Kiowa-tañoana Nuevo México
(1990) Unidos

Nuevo México y Estados



Piro Tiwa Kiowa-tañoana Texas Unidos
(¿s. XIX?)
Chihuahua México

300 Estados
Taos Tiwa Kiowa-tañoana Oklahoma
(2000) Unidos
1298 Valle del río Estados
Tewa Tegua, tehua Kiowa-tañoana
(1980) Bravo Unidos
Estados
Tiwa del sur Tigua Kiowa-tañoana 1732 Texas
Unidos
Lempira,
Lenca hondureño Lenca † (1990) Honduras
Intibucá, La Paz
Lenca El
Lenca † (1970) Morazán
salvadoreño Salvador
Noroeste de Estados
Chico Maidu del valle Maiduana †
California Unidos
Koyoom k'awi 4 Noroeste de Estados
Konkow Maiduana
maidu del noroeste (1994) California Unidos
Maidu del noreste 2 Noroeste de Estados
Maidu Maiduana
o de la montaña (1994) California Unidos
1 Noroeste de Estados
Nisenan Maidu del sur Maiduana
(1994) California Unidos
Acateco Akateko Mayense 58 600 Huehuetenango
Kanjobal de Acatán (1998) Chiapas y Guatemala
Quintana Roo México

~85 500
Achí Ach'i Mayense Baja Verapaz
(1996) Guatemala
Los
18 059 Cuchumatanes
Aguacateco Awakateko Mayense Guatemala
(1996) Chiapas y
México
Veracruz

Chicomucelteco Mayense † Guatemala


México

185 300 Chiapas y


Chol Ch'ol Mayense México
(1995) Tabasco

Choltí Mayense † Guatemala


Honduras
Chontal de 45 850
Yokot t'an Mayense Tabasco México
Tabasco (1995)

El
Salvador
~30 000
Chortí Ch'orti Mayense
(1997)
Guatemala
Honduras

Chuj Mayense 50 000 Guatemala


México

173 233
Huasteco Téenek Mayense Región Huasteca México
(2000)

12
Itzá Itza Mayense Petén
(1996) Guatemala

~71 000 El Quiché


Ixil Mayense Guatemala
(1996) Chiapas
México

Huehuetenango
Popt'i, abxubal, 99 000
Jacalteco Mayense Chiapas y Guatemala
jakalteko, poptí (1998)
Quintana Roo México

Sur de
~500 000 Guatemala
Cakchiquel Kaqchikel Mayense Guatemala
(1996) Chiapas y
México
Campeche

77 800 Huehuetenango
Kanjobal Q'anjob'al Mayense Guatemala
(1998) Chiapas
México

731
Lacandón Hach t'an Mayense Selva Lacandona México
(1995)

Oeste de
~500 000
Mam Q'yol mam, mame Mayense Guatemala Guatemala
(1995)
Chiapas México

Maaya t'aan, 805 000 Península de Belice


Maya Mayense
maya yucateco (2000) Yucatán México

170
Mochó Qatok, motozintleco Mayense Chiapas México
(1990)

Mopán Maya mopán Mayense ~8000 Belice


(2000)
Guatemala

Guatemala
30 000
Pocomam Poqomam Mayense Alta Verapaz El
(1996)
Salvador
(extinto)

92 000 Centro de
Poqomchí Mayense
(1996) Guatemala Guatemala
Belice
El
400 000-
Salvador
Quekchí q'eqchi Mayense 500 000 Centro de
(1996) Guatemala
Chiapas Guatemala
México

Oeste de
1 000 524 Guatemala
Quiché K'ich'e Mayense Guatemala
(1996) Sureste de
México
México

15 000
Sacapulteco Sakapulteko Mayense El Quiché
(2006) Guatemala

8000
Sipacapense Sipakapense Mayense Sipacapa
(1996) Guatemala

~3000 Huehuetenango
Tectiteco Ba'aj, teco, tektiteko Mayense Guatemala
(1996) Chiapas
México

44 531
Tojolabal Tojol ab'al Mayense Chiapas México
(1995)

Bats'il k'op 371 430


Tzeltal Mayense Chiapas México
tseltal, tzendal (1995)

356 349
Tzotzil Bats'i k'op, tsotsil Mayense Chiapas México
(1995)

~3000
Uspanteco Uspanteko Mayense El Quiché
(1996) Guatemala

~88 300
Zutuhil Tz'utujil, zutujil Mayense Sololá
(1996) Guatemala
† Oriente de El El
Cacaopera Misumalpa
(1974) Salvador Salvador
† Centro de
Matagalpa Misumalpa
(s. XIX) Nicaragua Nicaragua
Región
200 000 Autónoma de la
Misquito Mískitu, miskito Misumalpa
(1996) Costa Caribe Nicaragua
Norte
Honduras
200 000
Sumo Manyangna, sumu Misumalpa Río Huaspuc
(1996)
Nicaragua
Honduras
Ulúa Misumalpa
Nicaragua
135 316 Sierra Madre de
Mixe Ayuuk Mixe-zoqueana México
(1995) Oaxaca
Popoluca de Yak'awü, oluteco Mixe-zoqueana 30 Oluta (Ver.) México
Oluta (1996)

Popoluca de
~4000 Mixe-zoqueana Veracruz México
Sayula
Popoluca de
~30000 Mixe-zoqueana Veracruz México
Soteapan
Popoluca de 400
Mixe-zoqueana Texistepec (Ver.) México
Texistepec (1996)

Chiapas,
~60 000 Oaxaca,
Zoque O'de püt Mixe-zoqueana México
(1995) Tabasco,
Veracruz
100 Estados
Alabama Albaamo innaaɬiilka Muskogeanas Texas
(1996) Unidos
Estados
Apalache Muskogeanas † Florida
Unidos
~1000 Estados
Chicasaw Chikashshanompa Muskogeanas Oklahoma
(1996) Unidos
Oklahoma y
~17 890 Estados
Choctaw Chohta Muskogeanas cuenca del
(1996) Unidos
Misisipi
Kowassá:ti, 100 Estados
Koasati Muskogeanas Texas y Luisiana
coushatta (1996) Unidos
Miccosukee 500 Estados
Mikasuki Muskogeanas Sur de Florida
hitchiti-mikasuki (1996) Unidos
Mvskoke,
~6213 Alabama, Florida Estados
Muskogui muskogee, Muskogeanas
(1996) y Oklahoma Unidos
creek, seminola
Estados
Ahtna Atnakenaege Na-dené 80 Alaska
Unidos
Apache de las 18 Estados
Apache kiowa Na-dené Oklahoma
llanuras (1990) Unidos
Apache Ndee 'biyati, 12 700 Estados
Na-dené Arizona
occidental coyotero (1990) Unidos
500 Columbia
Babine Witsuwit'en Na-dené Canadá
(1997) Británica
Carrier central, 2060 Columbia
Carrier Na-dené Canadá
necoslie, pinchie (2001) Británica
500 Columbia
Carrier del sur Na-dené Canadá
(1987) Británica
5 Estados
Chetco Na-dené Oregón
(1962) Unidos
1140 Columbia
Chilcotin Tŝinlhqut’in, tzilcotin Na-dené Canadá
(2001) Británica

Oklahoma y Nvo. Estados


279
Chiricahua Na-dené México Unidos
(1990)
Chihuahua México

Estados
Coquille Na-dené † Oregón
Unidos
Alberta y
300
Daneẕaa ᑕᓀ , beaver Na-dené Columbia Canadá
(1991)
Británica
Deg xinag Na-dené 15 Río Yukón Estados
Unidos
Dena’ina qenaga, Estados
Dena'ina Na-dené 75 Alaska
tanaina Unidos
ᑌᓀᓱᒼᕄᓀ Dëne
9030
Dené sųłiné Na-dené Oeste de Canadá Canadá
(1995)
chipewyan
2110 Territorios del
Dog-rib Tłı̨chǫ Yatiì Na-dené Canadá
(2001) Noroeste
† Estados
Eyak I·ya·q Na-dené Alaska
(2008) Unidos
Estados
Galice Na-dené † Oregón
Unidos
Noroeste de Canadá
770
Gwich'in Kutchin Na-dené Canadá Estados
(1998)
Alaska Unidos
Territorio del Canadá
10
Hän Han Na-dené Yukón Estados
(1996)
Alaska Unidos
5 Estados
Holikachuk Na-dené Alaska
(2007) Unidos
Na:tinixwe 8 Noroeste de Estados
Hupa Na-dené
mixine:whe (1998) California Unidos
812 Estados
Idioma jicarilla Abáachi mizaa Na-dené Nuevo México
(1990) Unidos
Noroeste de Estados
Kato Na-dené †
California Unidos
Norte de
400
Kaska Dene zágéʼ Na-dené Columbia Canadá
(1995)
Británica
Estados
Koyukon Denaakkʼe Na-dené 300 Alaska
Unidos
Dinakʼi Estados
Kuskokwim alto Na-dené 40 Alaska
kolchan, goltsan Unidos
Estados
Kuskokwim bajo Menhti kenaga Na-dené 30 Alaska
Unidos
Estados
† Nuevo México
Lipán Na-dené Unidos
(s. XX) Coahuila
México

Noroeste de Estados
Mattole Na-dené †
California Unidos
1800 Estados
Mescalero Na-dené Oklahoma
(1977) Unidos
149 000 Suroeste de Estados
Navajo Diné bizaad, navaho Na-dené
(1990) Estados Unidos Unidos
50
Sarsi Tsuut'ina, sarse Na-dené Alberta Canadá
(1991)

Norte de
35
Sekani Tse'khene Na-dené Columbia Canadá
(1997)
Británica
ᑌᓀ ᒐ Dene tha,
3920 Territorios del
Slavey ᑲᑊ ᑯᑎᑊᓀ Na-dené Canadá
(1991) Noroeste
k’áshogot’ine
Tagish Na-dené 2 Sur de Yukón Canadá
(1995)

Norte de
35
Tahltan Dahdzege Na-dené Columbia Canadá
(2002)
Británica
100 Estados
Tanana alto Tabesna Na-dené Alaska
(2000) Unidos
30 Estados
Tanana bajo Menthi kenaga Na-dené Alaska
(2000) Unidos
30 Estados
Tanacross Nee'aandeg Na-dené Alaska
(2000) Unidos
Columbia Canadá
~845
Tlingit Lingít Na-dené Británica Estados
(1995)
Alaska Unidos
Estados
Tolowa Na-dené 4 (1994) Oregón
Unidos
† Columbia
Tsetsaut Na-dené Canadá
(1927) Británica
Territorio del
Tutchone Na-dené ~400 (1985) Canadá
Yukón
Estados
Tututni Na-dené 10 (1962) Oregón
Unidos
Noroeste de Estados
wailaki Na-dené †
California Unidos
48 843
Amuzgo Tzañcue Otomangueana Oaxaca México
(1995)

47 662
Chatino Cha'cña Otomangueana Costa de Oaxaca México
(1995)

Chiapaneco Otomangueana † (~1960) Chiapas México

1038
Chocho Runixa ngiigua Otomangueana Oaxaca México
(1995)

Costa
Chorotega Otomangueana †
Rica
152 711 Oaxaca y
Chinanteco Tsa jujmí Otomangueana México
(1995) Veracruz
15 078
Cuicateco D'bakuu Otomangueana La Mixteca México
(1995)

406
Ixcateco Otomangueana Oaxaca México
(1995)

200
Jonaz Ézar, chichimeca Otomangueana Guanajuato México
(1995)

Mangue Otomangueana †
Nicaragua
649 Estado de
Matlatzinca Pijekak'joo, pirinda Otomangueana México
(1995) México
† Norte de
Matlame Otomangueana México
(s. XX) Guerrero
151 897 Estado de
Mazahua Jñatio Otomangueana México
(1995) México
Mazateco Ha shuta Otomangueana 246 198 Oaxaca México
(1995)
510 801
Mixteco Otomangueana La Mixteca México
(1995)

Hñahñú, ñathö, 327 319


Otomí Otomangueana Centro de México México
ñuhu y otros (1995)

9768 San Luis Potosí


Pame Xigüe Otomangueana México
(1995) Hidalgo
Papabuco Otomangueana † Oaxaca México

18 926
Popoloca Ngiwa Otomangueana Puebla México
(1995)

Solteco Otomangueana † Oaxaca México

Costa del
Sutiaba Maribio, subtiaba Otomangueana †
Pacífico Nicaragua
522
Tlahuica Pijekak'joo, ocuilteco Otomangueana Ocuilan (Méx.) México
(1995)

119 497 La Montaña de


Tlapaneco Me'phaa Otomangueana México
(1995) Guerrero
24 491
Triqui Xna'ánj nū' a Otomangueana La Mixteca México
(1995)

Didxazaa, ditzá 505 992


Zapoteco Otomangueana Oaxaca México
tsitsé y otros (1995)

Noroeste de Estados
Achuwami Palaihnihana 16 (2000)
California Unidos
Noroeste de Estados
Atsuwegi Palaihnihana 3 (1994)
California Unidos
Norte de Estados
Kashaya Kʼahšá:ya Pomoana 45 (1994)
California Unidos
Norte de Estados
Pomo central Pomoana 4 (1997)
California Unidos
Norte de Estados
Pomo del norte Pomoana † (1994)
California Unidos
Norte de Estados
Pomo del sur Pomoana 1 (1994)
California Unidos
Norte de Estados
Pomo nororiental Pomoana †
California Unidos
Norte de Estados
Pomo oriental Pomoana †
California Unidos
Norte de Estados
Pomo sudoriental Pomoana 5 (1994)
California Unidos
Columbia
Bella coola Nuxálk Salishana 20 (2002) Canadá
Británica
Suroeste de Estados
Chehalis alto Salishana †
Washington Unidos
Suroeste de Estados
Chehalis bajo Salishana †
Washington Unidos
Estado de Estados
Clallam Klallam Salishana 10 (1997)
Washington Unidos
Nxaảmxcín,
Estados
Columbiano salish del Columbia- Salishana 75 (1990) Oregón
Unidos
Wenatchi
Cowlitz Salishana † Suroeste de Estados
Washington Unidos
Salish del sur de Estado de Estados
Duwamish Salishana 110 (1990)
Puget Sound Washington Unidos
Canadá
Columbia
Halkomelem Holkomelem Salishana 225 (2002) Estados
Británica
Unidos
Kalispel-pend Estados
salish Salishana 64 (2005) Washington
d'oreille Unidos
Sur de Columbia
Lillooet St’at’imcets Salishana 200 (2002) Canadá
Británica
Estado de
Estados
Washington
Lusootseed Salishana 200 (1990) Unidos
Columbia
Canadá
Británica
Columbia
Nlaka'pamuctsin Thompson Salishana 720 (2001) Canadá
Británica
Lhéchalosem, Estado de Estados
Nooksack Salishana † (1988)
nootsack Washington Unidos
Columbia Canadá
Okanagan Salishana 615 (2001) Británica Estados
Washington Unidos
Península Estados
Quinault Salishana †
Olympic Unidos
Suroeste de
Sechelt Sháshíshálh Salishana 40 (1990) Canadá
Canadá
Columbia
Shuswap Secwepemc Salishana 1225 (2001) Canadá
Británica
Noroeste de Estados
Skagit Swinomish Salishana 100 (1977)
Washington Unidos
Estados
Snchitsuʼumshtsn Coeur d'Alene Salishana 5 (1999) Norte de Idaho
Unidos
Noroeste de Estados
Snohomish Salishana 10 (1998)
Washington Unidos
Noreste de Estados
Spokane Salishana 50 (2000)
Washington Unidos
Columbia
Squamish Salishana 15 (2002) Canadá
Británica
Canadá
Columbia
Straits salish Salishana 20 (2002) Estados
Británica
Unidos
Norpeste de Estados
Tillamook Salishana † (1970)
Washington Unidos
Noroeste de Estados
Twana Skokomish Salishana ¿†?
Washington Unidos
Estados
Cayuse Shahapwailutana † (s. XIX) Oregón
Unidos
N. California, S. Estados
Klamath-Modoc Lutuami Shahapwailutana † (~2000)
Oregón Unidos
Estados
Molala Shahapwailutana † (~1900) Oregón
Unidos
Nez Percé Shahapwailutana 500 (1981) Oregón Estados
Unidos
Estados
Sahaptin Shahapwailutana 1400 (1981) Oregón
Unidos
Norte de Estados
Konomihu Shastanas †
California Unidos
Norte de Estados
Okwanuchu Shastanas †
California Unidos
Norte de Estados
Shasta Shastika Shastanas †
California Unidos
Shasta de New Norte de Estados
Shastanas †
River California Unidos
Norte de las Canadá
Assiniboine Nakhota Siux 250 Grandes Estados
Llanuras Unidos
Ohio, Mississippí Estados
Biloxi Siux †
Luisiana Unidos
Carolina N., Estados
Catawba Siux †
Carolina S. Unidos
Estados
Chiwere Iowa, oto, missouri Siux 230 (1990) Oklahoma
Unidos
Estados
Crow Apsaalooke, cuervo Siux 4280 (1990) Montana
Unidos
Estados
Hidatsa Siux 100 (1986) Montana
Unidos
Estados
Kansa Osage, kaw Siux 5 (2004) Oklahoma
Unidos
Estados
Mandan Siux 6 (1992) Dakota del Norte
Unidos
Estados
Ofo Ofogoula Siux † Bajo Misisipí
Unidos
Ponca, ponka Nebraska, Estados
Omaha Siux 85 (2006)
omaha-ponca Oklahoma Unidos
Estados
Quapaw Kwapaw, dhegiha Siux † (~1970) Oklahoma
Unidos
Norte de las
Yankton, santee Estados
Siux Siux 33 000(1986) Grandes
dakota, lakota, sioux Unidos
Llanuras
Stoney Siux 2300 (2001) Sur de Alberta Canadá
Saponi, saponey, Estados
Tutelo Siux † Virginia
totero Unidos
Estados
Winnebago Siux 230 (?) Wisconsin
Unidos
Carolina del Estados
Woccon Siux †
Norte Unidos
Alto chontal de Tequistlateco-
Tequistlateco <900 (2009) Oaxaca México
Oaxaca jicaque
Bajo chontal de Tequistlateco-
Tequistlateco <900 (2009) Oaxaca México
Oaxaca jicaque
Jicaque Tequistlateco- † (~1900) Sur de Honduras Honduras
jicaque
Tequistlateco-
Tequistlateco Chontal † Oaxaca México
jicaque
Tequistlateco-
Tol Tolupán 300 (1985) Sur de Honduras Honduras
jicaque
10 625 Hidalgo y
Tepehua Hamasipini Totonacanas México
(1995) Veracruz
280 000 Veracruz y
Totonaco Tachiwiin Totonacanas México
(1995) Puebla
Columbia
Gitxsan Tsimshiánica 1330 (1997) Canadá
Británica
Columbia
Nisga'a Tsimshiánica 920 (1997) Canadá
Británica
Columbia Canadá
Tsimshian Sm'algyax Tsimshiánica 930 (1997) Británica Estados
Alaska Unidos
Sierra Madre
Acaxee Uto-azteca † (s. XIX) México
Occidental
Estados
Cahuilla Iviatim Uto-azteca 15 (2000) California
Unidos
Coca Uto-azteca † (¿s. XVI?) Jalisco México

Cocomacague Uto-azteca † (¿?) Sonora México

Estados
Comanche Nʉmʉ tekwapu Uto-azteca 200 (2000) Oklahoma
Unidos
Concho Concha, chinarra Uto-azteca † (s. XIX) Chihuahua México

19 000 Jalisco, Nayarit


Cora Naáyarite Uto-azteca México
(2005) Durango
Estados
Cupeño Uto-azteca † (¿?) California
Unidos
Eudeve Dohema Uto-azteca † (~1940) E. de Sonora México

Estados
Gabrieleño Tongva, fernandeño Uto-azteca † (¿1970s?) California
Unidos
Chihuahua y
Guarijío Makurawe, varohío Uto-azteca 1905 (1995) México
Sonora
Estados
Hopi Hopilàvayi Uto-azteca 5260 (2000) Arizona y Utah
Unidos
Jalisco, Nayarit
39 000
Huichol Wixarika Uto-azteca Durango, México
(2005)
Zacatecas
Desierto de Estados
Kawaiisu Nɨwɨ'abigidɨ Uto-azteca 5 (2005)
Mojave Unidos
Estados
Kitanemuk Uto-azteca † (1940) California
Unidos
Estados
Luiseño Juaneño Uto-azteca 39 (2000) California
Unidos
60 000
Mayo Yorem Nokki Uto-azteca Sinaloa, Sonora México
(2000)

Estados
Mono Monachi Uto-azteca 30 (1994) California
Unidos
Náhuatl Mexicano Uto-azteca 1,8 millones Centro de México México
(?)

Ópata Tehuima Uto-azteca † (~1930) Sonora México

Nevada, Oregón, Estados


Paiute Ute, yuto, paviotso Uto-azteca 1630 (1999)
Idaho y California Unidos
Timbisha, koso, California y Estados
Panamint Uto-azteca 20 (1998)
tümpisa Nevada Unidos

Tohono o akimel Estados


Arizona
Pápago o'odham ñiok Uto-azteca 9750 (2000) Unidos
Sonora
pima-pápago México

Sonora y
Pima O'ob ñiok, pima bajo Uto-azteca 1000 (1989) México
Chihuahua
El
Salvador
Pipil Nawat Uto-azteca ~500 (?) Centroamérica
Nicaragua

Guatemala
Pochuteco Uto-azteca † (1954) Oaxaca México

Estados
Serrano Uto-azteca 1 (1994) California
Unidos
Wyoming, Utah,
Estados
Shoshone Shoshoni Uto-azteca 1910 (2000) Nevada, Idaho y
Unidos
Montana
Suma-jumano Uto-azteca † (s. XIX) Sonora México

87 721
Tarahumara Rarámuri Uto-azteca Chihuahua México
(1995)

Estados
Tataviam Uto-azteca † (¿1916?) California
Unidos
Tecuexe Uto-azteca † (?) Zacatecas México

Tepecano Tepehuán Uto-azteca † (1970s) Jalisco México

Tepehuáno
Tepehuán Uto-azteca 6200 (1995) Chihuahua México
septentrional
Tepehuáno 10 600
Tepehuán Uto-azteca Durango México
meridional (1995)

Tubar Uto-azteca † (¿?) Chihuahua México

Estados
Tübatulabal Uto-azteca 6 (2000) California
Unidos
California,
Chemehuevi Arizona, Utah, Estados
Ute Uto-azteca 1980 (2000)
Paiute del sur Nevada y Unidos
Colorado
Estados
14 620 Arizona
Yaqui Yo'em noki, yoreme Uto-azteca Unidos
(2000) Sonora
México

Zacateco Uto-azteca † (?) Zacatecas México

Columbia
Haisla Wakash 25 (1991) Canadá
Británica
Columbia
Heiltsuk Wakash 300 (1991) Canadá
Británica
Kwakiwtl Kwa'ala Wakash 270 (1991) Canadá
Estados
Unidos
Estados
Makah Wakash † (2002) Washington
Unidos
Nitinaht Wakash 8 (¿?) Canadá
Columbia
Nootka Nuučaan̓uł Wakash 200 (2000) Canadá
Británica
Estados
Nomlaki Wintu central Wintuana ¿†? California
Unidos
Estados
Patwin Patween Wintuana ¿†? California
Unidos
Estados
Patwin del sur Wintuana † California
Unidos
Estados
Wintu Wintuana 5 (1997) California
Unidos
Estados
Karkin Yokutiana (U) † California
Unidos
Miwok de la Estados
Saclan Yokutiana (U) † California
bahía Unidos
Estados
Miwok de la costa Huimen Yokutiana (U) † California
Unidos
Miwok de la Estados
Yokutiana (U) 12 (1994) California
sierra central Unidos
Miwok de la Estados
Yokutiana (U) 6 (1994) California
sierra norte Unidos
Miwok de la Estados
Yokutiana (U) 7 (1994) California
sierra sur Unidos
Miwok de las Estados
Yokutiana (U) 1 (1962) California
llanuras Unidos
Estados
Miwok del lago Yokutiana (U) 2 (1994) California
Unidos
Estados
Ohlone del norte Costeño del norte Yokutiana (U) † California
Unidos
Estados
Ohlone del sur Costeño del sur Yokutiana (U) † California
Unidos
Estados
Buena Vista Tulamni, hometwoli Yokutiana (Y) † California
Unidos
yokuts del arroyo
Estados
Palewyami Poso Yokutiana (Y) † California
Unidos
yokuts Poso Creek
Wikchamni, Estados
Tule-Kaweah Yokutiana (Y) † California
yawdanchi Unidos
Yokuts Estados
Yokuts del norte Yokutiana (Y) 103 (1990) California
septentrional Unidos
Estados
Wappo Yuki-wappo † (s. XX) California
Unidos
Estados
Yuki Yuki-wappo † (1990) California
Unidos
Cochimí laymón Laymón Yumano-cochimí † (s. XIX) Península de México
California
Cochimí tipai Mti'pai Yumano-cochimí 96 (1995) Baja California México

Baja California y
cucapá Kua'pá Yumano-cochimí 206 (1995) México
Sonora
Condado de San Estados
Diegueño Iipai Yumano-cochimí 25 (1994)
Diego Unidos
Estados
Havasupai Yumano-cochimí ¿? Arizona
Unidos
Estados
Hualapai Yumano-cochimí ¿? Arizona
Unidos
Kiliwa K'olew Yumano-cochimí 55 (1995) Baja California México

Kumiai Tipai Yumano-cochimí 185 (1995) Baja California México

Ku'ahl Yumano-cochimí ¿? (2000)4 Baja California México

Estados
Maricopa Piipaash chuukwer Yumano-cochimí 160 (2000) Arizona
Unidos
Arizona y Estados
Mojave Hamakhav, mohave Yumano-cochimí 204 (2000)
California Unidos
Estados
Yavapai Yumano-cochimí ¿? Arizona
Unidos
Estados
Yuma Kwtsaan, quechan Yumano-cochimí 760 (2000) California
Unidos
México
† Coahuila
Coahuilteco Pajalate (aislada) Estados
(s. XX) Texas
Unidos

Cuitlateco (aislada) Guerrero México
(~1960)

A. Reina Carlota Canadá


320
Haida X̲ aat Kíl (aislada) I. Príncipe de Estados
(?)
Gales Unidos
Ombeayiiüts, 20 528 Sureste de
Huave (aislada) México
mareño (2000) Oaxaca
Kootenai, Kootenay 12 Columbia
Kutenai (aislada) Canadá
ktunaxa (?) Británica

Pakawa (aislada) Coahuila México
(s. XX)

P'urhépecha,
151 897
Purépecha tarasco, (aislada) Meseta Tarasca México
(2000)
michoacano
~800 Isla Tiburón y
Seri Cmiique iitom (aislada) México
(1995) costa de Sonora
5 Estados
Yuchi (aislada) Oklahoma
(¿?) Unidos
9600 Estados
Zuñi (aislada) California
(¿?) Unidos
† Estados
Adai (no clasificada) Luisiana
(s. XIX) Unidos

Alagüilac (no clasificada) † El Progreso


Guatemala
Aranama- (no clasificada) † Texas Estados
Tamique (~1880) Unidos
† Estados
Atákapa (no clasificada) Luisiana
(s. XX) Unidos
(no clasificada) †
Beothuk Terranova Canadá
¿Álgica? (s. XX)

(no clasificada) † Estados


Chimariko Oregón
¿Hokana? (~1910) Unidos
† Estados
Chitimacha Shetimasha (no clasificada) Texas
(1940) Unidos
Chontal de † Noroeste de
(no clasificada) México
Guerrero (¿?) Guerrero

Chumbio Chumbia (no clasificada) La Unión (Gro.) México
(s. XIX)

México
(no clasificada) Tamaulipas
Cotoname † (¿?) Estados
¿Coahuilteca? Texas
Unidos
(no clasificada) † Estados
Esselen California
¿Hokana? (s. XIX) Unidos
† Baja California
Guaicura Waikuri (no clasificada) México
(¿?) Sur

Itzuco (no clasificada) Guerrero México
(s. XIX)

(no clasificada) Estados


Kalapuya † Oregón
¿Penutí? Unidos
† Estados
Karankawa (no clasificada) Texas
(¿?) Unidos
(no clasificada) 10 Estados
Karuk Karok, olekwo’l California
¿Hokana? (1997) Unidos
(no clasificada)
Maratino Tamaulipeco † (¿?) Tamaulipas México
¿Uto-azteca?

Naolán Naolano (no clasificada) † (¿?) Tamaulipas México

† Estados
Natchez (no clasificada) Luisiana
(años 1930) Unidos
† Oeste de
Panteco (no clasificada) México
(¿?) Guerrero
† Baja California
Pericú (no clasificada) México
(¿?) Sur

Quinigua (no clasificada) Coahuila México
(s. XX)

(no clasificada) † Estados


Salinero California
¿Hokana? (1958) Unidos
(no clasificada) Estados
Siuslaw Šáayušła † (1960) SW de Oregón
¿Penutí? Unidos

Solano (no clasificada) Tamaulipas México
(¿?)

(no clasificada) Estados


Takelma Taakelmàʔn † (~1920) SW de Oregón
¿Penutí? Unidos
† Norte de
Tepuzteco (no clasificada) México
(¿?) Guerrero
† Florida, Georgia Estados
Timucua (no clasificada)
(s. XVIII) Alabama Unidos
Tónkawa (no clasificada) † Texas Estados
(s. XX) Unidos
† Estados
Tunica (no clasificada) Luisiana
(~1950) Unidos
(no clasificada) 252 Estados
Washo Washoe, Washu Nevada
¿Hokana? (2000) Unidos

Guatemala
Honduras
Xinca (no clasificada) ~1200 (2002)
(†)
El
Salvador (†)
(no clasificada) † Estados
Yana yahi Oregón
¿Hokana? (1916) Unidos

Sudamérica
Lista de lenguas de América del Sur
Familia Nº de
Lengua Otros nombres Región País
lingüística hablantes
Perú
2,1 millones Bolivia
Aimara aymara aimara Andes centrales
(2004) Argentina
Chile

Jaqaru jacaru aimara 725 (2004) Yauyos Perú

Kawki cauqui aimara 11 (2004) Yauyos Perú

Arauá arauanas † (1887) Amazonas Brasil

Dení arauanas 1000 (1999) Amazonas Brasil

Amazonas, Acre Brasil


Kulina Curina arauanas 2500 (1999)
Ucayali Perú

Jarawara,
Madi Jamamadi arauanas 420 (1999) Amazonas Brasil
Banawa

Paumarí arauanas 200 (1999) Amazonas Brasil

Sorowahá Suruahá arauanas 100 (1999) Amazonas Brasil

Apolista Lapachu arawak (S) † Apolobamba Bolivia

Bauré arawak (S) 5000 (1999) Beni Bolivia

Chané Izoceño arawak (S) † Salta Argentina

Guané Layana arawak (S) 9800 (1999) Mato Grosso del Sur Brasil

Ignaciano Moxo arawak (S) 5000 (1999) Beni Bolivia

Paiconeca arawak (S) † Santa Cruz Bolivia

Pauna arawak (S) † Santa Cruz Bolivia

Terêna arawak (S) 9800 (1999) São Paulo Brasil

Trinitario Moxo arawak (S) 5000 (1999) Beni Bolivia

Kustenaú Custenaú arawak (PX) † (s. XX) Parque del Xingú Brasil

Mehinaku arawak (PX) 95 (1999) Parque del Xingú Brasil

Pareci Haliti, Caxinití arawak (PX) 600 (1999) Mato Grosso Brasil

Saraveca arawak (PX) † Santa Cruz Bolivia

Waurá arawak (PX) 130 (1999) Parque del Xingú Brasil

Yawallapiti Custenaú arawak (PX) 135 (1999) Parque del Xingú Brasil

Apurina Ipurina, Cangiti arawak (SW) 2000 (1999) Acre Brasil

Chontaquiro arawak (SW) 2000 (1999) Acre Brasil

Iñapari arawak (SW) † Madre de Dios Perú

Mashko-Piro arawak (SW) † Madre de Dios Perú

Brasil
Maniteneri, Yine
Piro arawak (SW) 3000 (1999) Acre Perú
, Maxineri
Bolivia

Ashaninca asháninca arawak 15000 (1999) Cuzco Perú


(campa)
arawak Perú
Asheninca 18000 (1999) Cuzco
(campa)
Campa de arawak Perú
8000 (1999) Cuzco
Pajonal (campa)
arawak Perú
Caquinte poyenisati 200 (1999) Cuzco
(campa)
arawak Perú
Machiguenga 7000 (1999) Cuzco
(campa)
arawak Perú
Nomatsiguenga 2500 (1999) Cuzco
(campa)

Amuesha arawak (AC) 5000 (1999) Cuzco Perú

Chamicuro arawak (AC) † (~1950) Loreto Perú

Mayawana Mawakwa arawak (MW) 1500 (1999) Roraima Brasil

Brasil
Wapishana arawak (MW) 1500 (1999) río Branco
Guyana

arawak Brasil
Aruan Aroã † Marajó
(palikur)
arawak Brasil
Marawan † Amapá
(palikur)
Brasil
arawak
Palikur 400 (1999) Amapá Guayana
(palikur)
Francesa
arawak
Iñeri † (~1900) Dominica
(caribeño)
arawak Venezuela
Añú Parauhano † Lago Maracaibo
(caribeño)
arawak Venezuela
Caquetío † (s. XVI) Costa venezolana
(caribeño)
Venezuela
Guyana
arawak
Arawak-Lokono Lokono 2350 (1999) Centroamérica Guayana
(caribeño)
Francesa
Surinam

Nicaragua
arawak 100 mil Belice
Garífuna Cariff Centroamérica
(caribeño) (1999) Guatemala
Honduras
Cuba
Puerto Rico
arawak
Taíno clásico † (s. XVII) Mar Caribe República
(caribeño)
Dominicana
Haití

Bahamas
arawak Cuba
Taíno ciboney † (s. XVII) Mar Caribe
(caribeño) Jamaica
Haití

arawak Venezuela
Shebayo † (s. XIX) Trinidad
(caribeño)

arawak 300 mil Colombia


Wayúu Guajiro La Guajira
(caribeño) (1999) Venezuela

Achagua arawak (N) 200 (1999) Meta Colombia


Bahwana Chiriana arawak (N) 1 (1999) Río Demeni Brasil

Brasil
Baniwa-Içana Kurripako arawak (N) 3000 (1999) Río Içana Colombia
Venezuela

Brasil
Baniwa-Guainia arawak (N) ? Amazonas
Venezuela

Brasil
Bare arawak (N) ? Río Negro
Venezuela

Cabiyari arawak (N) 50 (1999) R. Miritparaná Colombia

Brasil
Guarequena arawak (N) 300 (1999) Río Xié
Venezuela

Kaishana arawak (N) † (~1950) Brasil

Maipure arawak (N) † Vichada Colombia

ríos Baria y Venezuela


Mandawaka arawak (N) †
Pasimoni

Manao arawak (N) † (~1750) Brasil

Piapoco arawak (N) 3000 (1999) Vaupés Colombia

Resígaro arawak (N) † (~1980) Loreto Perú

Tariana Kurripako arawak (N) 100 (1999) Río Vaupés Brasil

Yabaana arawak (N) † (~1950) Río Marauia Brasil

Yavitero Baniwa-Yavita arawak (N) † (1984) Río Atabapo Venezuela

Yucuna Guarú arawak (N) 600 (1999) Amazonas Colombia

<13000 Colombia
Nariño
Awa Pit Cuaiquer barbacoana (2004)
Carchi Ecuador
2000 (2004)

Barbacoa barbacoana † Nariño Colombia

Cara Caranqui barbacoana † (s. XVIII) Imbabura, Pichincha Ecuador

Cachi, Cayapa 7600 (2004) Ecuador


Cha'palaachi barbacoana Esmeraldas
Nigua 2000 (2004)

Coconuco barbacoana † Cauca Colombia

~20000
Cachi, Cayapa
Guambiano barbacoana (2004) Cauca Colombia
Nigua
2000 (2004)

Nariño Colombia
Pasto Muellamúes barbacoana † (s. XVII)
Carchi Ecuador

Sindagua Malla barbacoana † Nariño Colombia

4 (2004) Colombia
Totoró barbacoana Cauca
2000 (2004)
2000 (2004) Ecuador
Tsafiki barbacoana Pichincha
2000 (2004)

Airico, Ele, Jirara Arauca, Casanare Colombia


Betoi betoi †
Lolaca, Situfa Apure Venezuela

bora-witoto Colombia
Bora 2650 (2004) Amazonas, Loreto
(B) Perú
Miraña bora-witoto 660 (2004) Amazonas Colombia
(B)
bora-witoto Colombia
Muinane 547 (2004) Amazonas
(B)
bora-witoto Brasil
Coeruna †
(W)
bora-witoto Perú
Coixoma Loreto
(W)

bora-witoto Colombia
Meneca minica 7500 (2004) Amazonas
(W) Perú

Colombia
bora-witoto (ver
Murui Perú
(W) Meneca)
Brasil

bora-witoto (ver Perú


Nipode nüpode
(W) Meneca)

bora-witoto Loreto Perú


Nonuya 2
(W) Peña Roja Colombia

bora-witoto Amazonas Colombia


Ocaina Dyo'xaiya, Ivo'tsa 314 (2004)
(W) Loreto Perú

7900–14000 Perú
Cayahuita cahuapana LOR, SAM
(2004)

Cahuapana Chuncho cahuapana † Loreto Perú

500–2500 Perú
Jébero Xébero, Xíwila cahuapana Loreto
(2004)

candoshi- Perú
Candoshi Murato, Shapra 3000 (1981) Loreto
chirino
candoshi- Amazonas Perú
Chirino † (s. XVII)
chirino Cajamarca
candoshi- Ecuador
Rabona † (s. XVI) Zamora Chinchipe
chirino

Cañar Cañari cañar-puruhá † (s. XVIII) Cañar, Azuay Ecuador

Puruhá Puruguay cañar-puruhá † (s. XVII?) Chimborazo Ecuador

Bolívar Venezuela
Acahuayo Akawaio, Kapong caribe 4300 (1990) __ Guyana
Roraima Brasil

Apalaí caribe 450 (1994) N. de Pará Brasil

Bakairí caribe 570 (1995) Mato Grosso Brasil

Amazonas Venezuela
Karihona
Carijona caribe 140 (1999) Amazonas,
Guaque, Umaua Colombia
Guaviare

Chicán Chicão, Txikão caribe 146 (1994) Mato Grosso Brasil

Colima caribe (?) † (s. XIX) Cundinamarca Colombia

Hishkaryana Hixkaryána caribe 550 (1999) N. de Pará Brasil

Japreria caribe (2004) Zulia Venezuela

Kariña Galibi caribe 10 000 (1992) Costa del Caribe Venezuela


Guyana
Guayana
Francesa
Surinam
Brasil

Kaxuyana, Brasil
Kashuyana caribe 435 (1992) N. de Pará
Warikyana

Kuikúro caribe 277 (1995) Mato Grosso Brasil

Bolívar Venezuela
12 000
Makushí Macuxí caribe S. Guyana Guyana
(1991)
Roraima Brasil

Opón-Carare caribe † Santander Colombia

Panare caribe 1200 (1998) Amazonas, Bolívar Venezuela

Amazonas, Perú
Patagón Patagón de Perico caribe †
Cajamarca
Venezuela
Pemong Arekuna caribe 475 (1991)
Guyana

Tamanaco Chaima caribe † (s. XIX) NE. de Venezuela Venezuela

Surinam
Tiriyó Trio caribe 1130 (1999)
Brasil

S. de Guyana Guyana
Wai Wai caribe 1850 (1999)
N. de Pará Brasil

Waimiri-Atroari Jawaperi caribe 350 (1994) N. de Pará Brasil

Guayana
Francesa
Wayana caribe 950 (1999)
Surinam
Brasil

Bolívar Venezuela
Yekuana Dekwana, Makiritare caribe 5240 (1999)
Roraima Brasil

Cesar Colombia
Yukpa Yuco, Motilón caribe ~5500 (2004)
Zulia Venezuela

Kanamarí Canamarí, bendiapa catuquina 647 (1995) Amazonas Brasil

Katawixí katawishi catuquina † Amazonas Brasil

Katukina Katukína, wiridyapa catuquina † (1976) Acre Brasil

chapacura- Bolivia
Chapacura Huachi † Santa Cruz
wañam
chapacura- Bolivia
Herisebocona † Santa Cruz
wañam
chapacura- Brasil
Kabixí Pawumwa, Cabishí 100 (1986) Mato Grosso
wañam
chapacura- Bolivia
Kitemoca Quitemo †(?) Santa Cruz
wañam
Itenez, iteneo chapacura- Bolivia
Moré 5 (2000) Beni
itene wañam
chapacura- Bolivia
Napeca Nape, napeka † Santa Cruz
wañam
chapacura- Brasil
Oro win Pawumwa 5 (1986) Mato Grosso
wañam
chapacura- Bolivia
Rocorona † Santa Cruz
wañam
Torá Toraz chapacura- † Amazonas Brasil
wañam
Pakaanovas,
chapacura-
Urupá itaurupa † (~1950) Rondônia Brasil
wañam
yarú, jarú
Pakaanovas, Oro
chapacura-
Wari' Mon 1700 (1986) Rondônia Brasil
wañam
pacahanovo
Argentina
Chaná charrúa † (s. XVIII-XIX)
Uruguay

Charrúa charrúa † (s. XVIII-XIX) Uruguay

Genoa Minuane charrúa † (s. XVIII-XIX) Uruguay

Arhuaco Ijca, Bíntukua chibcha 14300 Cesar, Magdalena Colombia

Cesar, N. de Colombia
Barí Motilón, Dobocubi chibcha ~5000 (2004) Santander
Venezuela
Zulia
Boruca Brunca chibcha 30 (1986) S. de Puntarenas Costa Rica

Bribri Se’ie chibcha 6000 Talamanca Costa Rica

Buglere Bogotá chibcha Panamá

Cabécar chibcha Costa Rica

Corobicí chibcha ? NE Costa Rica

Cháguena chibcha † Panamá

Chimila Ette Taara chibcha 900 (2004) Magdalena Colombia

Panamá
Cuna Tule chibcha >1200 (2004) Antioquia, Chocó
Colombia

Dorasque chibcha Panamá

Duit chibcha † Boyacá Colombia

Guane chibcha † Santander Colombia

Guatuso Maléku chibcha 600 Alajuela Costa Rica

Huetar chibcha † (s. XVII) Costa Rica

Kankuamo, Colombia
Kankuí chibcha † Cesar
Atánquez

Kogui Kággaba chibcha 9765 Magdalena Colombia

Cundinamarca, Colombia
Muisca Chibcha, Duit chibcha †
Boyacá
Costa Rica
Ngäbere guaymí chibcha
Panamá

Rama chibcha ? SE. Nic Nicaragua

Tayrona chibcha † Colombia

Costa Rica
Téribe naso tjerdi chibcha
Panamá

ARA, BOY, NSA, Colombia


U'wa tunebo chibcha 7000 SAN
Venezuela
Apure
Voto chibcha † Costa Rica
Wiwa Damana chibcha 1850 (2004) Cesar Colombia

Colombia
71500 (2004)
Emberá Catío, Chamí chocó Costa del Pacífico Ecuador
2000 (2004)
Panamá

7960 (2004) Chocó, Valle del Colombia


Waunana Wounaan, Noanama chocó
2000 (2004) Cauca

Haush mánekenk chon † Tierra del Fuego Argentina

Gününa Yajich Argentina


Puelche chon † (1960) Chubut
Gününa küne
Buenos Aires, La Argentina
Querandí chon †
Pampa

Tierra del Fuego Argentina


Selk'nam Ona chon † (1985)
Magallanes Chile

Tehuelche Aonek'enk chon 4 (2004) Santa Cruz Argentina

Teushen Tehues chon † Santa Cruz, Chubut Argentina

Colombia
Cuiba Wamonae, deja guahibana 2275 (2004) Casanare
Venezuela

Colombia
Guayabero Jiw, mitúa, mitiwa guahibana 1060 (2004) Meta, Guaviare
Venezuela

Hitnü Jitnu, Macaguane guahibana 542 (2004) Arauca Colombia

Hítanü Iguanito guahibana ? Arauca Colombia

Arauca, Meta Colombia


Sikuani Hiwi, jiwi, guajivo guahibana 30600 (2004) Vichada, Guaviare
Venezuela
Apure, Amazonas

Huachipaeri Mashco, wačipaire harákmbut 310 (2000) R. Madre de Dios Perú

Amarakaeri harákmbut 500 (1987) R. Madre de Dios Perú

Cholón Seeptsá hibito-cholón † San Martín Perú

Hibito híbito hibito-cholón † San Martín Perú

Argentina
Allentiac huarpe † (s. XVIII) Nuevo Cuyo
Chile

Argentina
Millcayac huarpe † (s. XVIII) Nuevo Cuyo
Chile

Ayomán Ayamán jirajarana † Lara Venezuela

Gayón jirajarana † Lara Venezuela

Jirajara jirajarana † Lara Venezuela

Zamora-Chinipe Ecuador
Achuar Shiwyar, achual jívara 6800 (2004)
Loreto Perú

Aguaruna Awahún, Aents jívara 34000 (2004) AMA, CAJ, SAM Perú

Huambisa wambisa jívara 5000 (2004) Amazonas, Loreto Perú

Malacato jívara † Loja Ecuador

Palta jívara † Loja Ecuador

Zamora–Chinchipe Ecuador
Shuar jívara 5000 (2004)
Morona-Santiago
Xoroca jívara † Zamora Chinchipe
Xoroca jívara Zamora Chinchipe
Ecuador

Salta, S. del Estero Argentina


Lule Tonocoté lule-vilela †
Tucumán

Vilela Chunupí lule-vilela † (?) Chaco, Santa Fe Argentina

macro-yê Brasil
Akroá † Goiás, Maranhão
(yê)
macro-yê Brasil
Apinajé 720 (1999) Tocantins
(yê)
macro-yê Brasil
Jaiko †
(yê)
macro-yê E. Mato Grosso Brasil
Kayapó A'ukré, Kikretum 5000 (1999)
(yê) SE. Pará
macro-yê N. Mato Grosso Brasil
Panará Kren-Akarôre 160 (1999)
(yê) SW. Pará
macro-yê N. Mato Grosso Brasil
Suyá Tapayuna 270 (1999)
(yê) SW. Pará
macro-yê Maranhão, Pará Brasil
Timbíra Canela, Piokobjé 2800 (1999)
(yê) Tocantins
macro-yê SE. Mato Grosso Brasil
Xavante 9000 (1999)
(yê) N. Goiás
macro-yê Brasil
Xakriabá † Minas Gerais
(yê)
macro-yê Brasil
Xerente 1550 (1999) Tocantins
(yê)
macro-yê SE Bahia Brasil
Kamakã †
(kam.) NE Espírito Santo
macro-yê Brasil
Mongoyó † SE Bahia
(kam.)
macro-yê Brasil
Menién † SE Bahia
(kam.)
macro-yê Brasil
Kotoxó † SE Bahia
(kam.)
macro-yê Brasil
Masakará † SE Bahia
(kam.)
Kumanaxó, macro-yê NE. Minas Gerais Brasil
Kapoxó †
Panhamé (max.) SE. Bahia
macro-yê Brasil
Makoní † NE. Minas Gerais
(max.)
macro-yê Brasil
Malalí † NE. Minas Gerais
(max.)
macro-yê NE. Minas Gerais Brasil
Maxakalí Mashakalí 854 (1999)
(max.) N. Espírito Santo
macro-yê NE. Minas Gerais Brasil
Monoxó †
(max.) SE. Bahia
macro-yê Brasil
Pataxó Patashó, Hãhãhãe † SE. Bahia
(max.)
macro-yê Minas Gerais, Bahia Brasil
Krenák Botocudo 10 (1999)
(kre.) Espírito Santo
macro-yê Brasil
Guerén † SE. Bahia
(kre.)
Purí macro-yê † Espírito Santo Brasil
(purí) Río de Janeiro
NE São Paulo
SE Minas Gerais
macro-yê Brasil
Coroado † Espírito Santo
(purí)
macro-yê Brasil
Koropó † Espírito Santo
(purí)
macro-yê Brasil
Dzubukuá Dzubucua † N Bahia
(kar.)
macro-yê Brasil
Kamurú Camuru † E Bahia
(kar.)
macro-yê Brasil
Kipeá Kirirí † NE Bahia, Sergipe
(kar.)
macro-yê Brasil
Sabuyá Sapoyá † Centro de Bahia
(kar.)
macro-yê Brasil
Yatê Fulniô 3000 (1999) Pernambuco
(yatê)
macro-yê E. Mato Grosso Brasil
Karajá Karayá, Javaé 2900 (1999)
(kar.) W Tocantins
macro-yê E. Mato Grosso del Brasil
Ofayé Opayé, Vacaria 25 (1999)
(ofa.) Sur
macro-yê S. Mato Grosso del Brasil
Bororo oriental < 1072 (1999)
(bor.) Sur
Bororo macro-yê Brasil
† E. Mato Grosso
occidental (bor.)
Kovare[ka] macro-yê Bolivia
Otúke † E Santa Cruz
Kurumina[ka] (bor.)
macro-yê Brasil
Umutína 1 (1999) W. Mato Grosso
(bor.)
macro-yê Brasil
Guató 5 (1999) SW. Mato Grosso
(gua.)
macro-yê Brasil
Rikbaktsá 990 (1999) N. Mato Grosso
(rik.)
macro-yê Brasil
Arikapú 1 (2010) Rondônia
(yê)
macro-yê Brasil
Yereomichí Djereomitxí, Jabutí 60 (2004) Rondônia
(yab.)
Sao Gabriel da Brasil
Dâw kamã makú 83 (1999)
Cachoeira
Brasil
Jupda Hudpa makú 1900 (1999) R. Papurí, R. Tiquié
Colombia

San Juan de Venezuela


Hoti Joti makú 750
Manapiare
R. Papurí, bajo Colombia
Kakwa Cacua, Bará makú 220 (1999)
Vaupés

Nadëb Nadëb-Kuyawi makú 420 (1999) Río Uneiuxi Brasil

R. Guaviare, R. Colombia
Nukak makú 400 (1999)
Inirída

Gauinía (Col) Colombia


Puinave makú 3000 (1999)
Amazonas (Ven) Venezuela
Yujup Yuhup makú 400 (1999) R. Japurá, R. Tiquié Brasil
Colombia

Boquerón,
Angaité Emok mascoyana 971 (2004) Concepción Paraguay
Presidente Hayes
Concepción
Guaná Kaskihá, Cashquiha mascoyana 24 (2004) Paraguay
Presidente Hayes
Enxet, vowak Concepción
Lengua mascoyana 9387 (2004) Paraguay
eenthlit, enslet Presidente Hayes
A. Paraguay,
Boquerón
Maskoy Machicui, Enenlhit mascoyana 1312 (2004) Paraguay
Concepción y Pte.
Hayes
Sanapaná Quiativis, Saapa mascoyana 789 (2004) Presidente Hayes Paraguay

mataco- Argentina
Abipón Callaga † NE de Argentina
guaicurú
kadiweu,
mataco-
Caduveo kadiguedogui 1200 Mato Grosso del Sur Brasil
guaicurú
guaicurú
mataco- 3000-5000 Chaco y N. de Santa Argentina
Mocoví moqoit
guaicurú (2004) Fe
mataco- 2000-5000 Formosa, Chaco y Argentina
Pilagá
guaicurú (2004) Salta
mataco- 36000-6000 Formosa, Chaco y Argentina
Toba qom
guaicurú (2004) Salta
NE de Salta Argentina
mataco- 36000-6000
Nivaclé Chulupí-Ašlušlay Pte. Hayes,
guaicurú (2004) Paraguay
Boquerón
Chorotí, solote mataco- Argentina
Chorote 800 NE de Salta
yofuaha guaicurú

mataco- Paraguay
Maká towothli 1500
guaicurú Argentina

mataco- Tarija (Bolivia), N. de Argentina


Wichí lhamtés, weenhayek 40000
guaicurú Salta Bolivia

mataco- Argentina
Mbayá † Chaco
guaicurú
mataco-
Payaguá † Paraguay
guaicurú
Mamainde- Lakondê, Latundê Brasil
nambicuara 135 (1999) Mato Grosso
Nakarothe Nagarotê, Tawandê
Manduka, Galera Brasil
Nambikwara nambicuara 1150 (1999) Mato Grosso
Campo, Guaporé

Sabané Sabanes nambicuara 60 (1999) Mato Grosso Brasil

pano-tacana MDD, UCA Perú


Amahuaca Amawaka 247 (2004)
(P) Amazonas Brasil

pano-tacana Perú
Arazaire Arasairi (?) † Cuzco
(P)
pano-tacana Perú
Atsahuaca Chaspa † Madre de Dios
(P)
pano-tacana 120-267 Perú
Capanahua Kawapana Loreto
(P) (2004)
Cashibo Cacataibo, Uni pano-tacana 1500 (2004) HUA, UCA Perú
(P)

pano-tacana Ucayali Perú


Cashinahua Junikuin 900 (2004)
(P) Amazonas Brasil

pano-tacana Bolivia
Chácobo No'iria 247 (2004) Beni
(P)
pano-tacana Perú
Isconahua 50 (2004) Ucayali
(P)

pano-tacana Perú
Marubo ? Río Ucayali
(P) Brasil

pano-tacana Perú
Mayo-Pisabo 100 (2004) Loreto
(P)

pano-tacana 1177-2500 Perú


Mayoruna Matsés Loreto
(P) (2004) Brasil

pano-tacana Perú
Nahua Parquenahua 170 (2004) CUZ, MDD, UCA
(P)
pano-tacana Perú
Nocamán † Ucayali
(P)
pano-tacana Bolivia
Pacaguara Parquenahua 9-18 (2004) Beni
(P)
pano-tacana Perú
Pánobo Huariapana † Loreto
(P)
pano-tacana Perú
Remo † Loreto
(P)
pano-tacana Perú
Sensi Huariapana † Loreto
(P)

pano-tacana 450-500 Perú


Sharanahua Onicoin Río Ucayali
(P) (2004) Brasil

pano-tacana Perú
Shipibo Konibo, Shetebo 8000 (2004) Río Ucayali
(P)
pano-tacana Perú
Yamiaca Haãuñeiri † Madre de Dios
(P)

Ucayali Perú
pano-tacana
Yaminahua 517 (2004) Pando Bolivia
(P)
Amazonas Brasil

pano-tacana Bolivia
Araona Carina, Cavina 81 (2004) La Paz
(T)
pano-tacana Bolivia
Cavineño 1180 (2004) Beni, Pando
(T)

pano-tacana Beni, Pando, La Paz Bolivia


Ese'ejja ese'eha 725 (2004)
(T) Madre de Dios Perú

pano-tacana Bolivia
Reyesano Maropa † (~2000) Beni
(T)
pano-tacana Bolivia
Tacana Tupamasa 1820 (2004) La Paz
(T)
pano-tacana Bolivia
Toromona 25(?) (2004) La Paz
(T)

Peba peba-yagua † Loreto Perú

Yagua Yagüe, Yihamwo peba-yagua 294 (1999) Amazonas (Col) Colombia


760-4000 Loreto Perú
(1999) Amazonas (Bra) Brasil
(?)

Yameo peba-yagua † (~1960) Loreto Perú

Quechua 750 mil Perú


Quechua I o B quechua Perú Central
central (2004)

130 mil(2004)
2,4 mill. Argentina
(2004) Bolivia
? Chile
Quechua
Quechua II o A quechua 18000 mil Región andina
periférico Colombia
(2004)
2 mill (2004) Ecuador
2,7 mill. Perú
(2004)

Vichada Colombia
Piaroa Dearuwa, Wothüha sáliba-piaroa 10000 (2004)
Amazonas Venezuela

Sáliba sáliba-piaroa 1300 (2004) Arauca, Casanare Colombia

tallán- Perú
L. de Olmos † Lambayeque
sechura (S)
tallán- Perú
Sechura Sec † Lambayeque
sechura (S)
tallán- Perú
Catacaos † Catacaos
sechura (T)
tallán- Perú
Colán † Colán
sechura (T)
tinigua- Colombia
Tinigua 2 (2000) Meta
pamigua
tinigua- Colombia
Pamigua † Meta
pamigua
tinigua- Colombia
Majigua † Meta
pamigua

Koreguaje tucana (occ.) 2000 (1999) Río Orteguaza Colombia

Secoya tucana (occ.) 400 (1999) Río Putumayo Ecuador

Colombia
Siona tucana (occ.) 300 (1999) Río Putumayo
Ecuador

Orejón tucana (occ.) 200 (1999) Napo, Algodón Perú

Vaupés, Cuduyarí Brasil


Cubeo tucana (cen.) 6000 (1999)
Querarí, Pirabotón Colombia

Guacayá, Mirití Colombia


Tanimuca Retuarã tucana (cen.) 300 (1999)
Oikayá, Aporis

Colorado, Fríjol Brasil


Bará Waimajã tucana (or.) 500 (1999)
Lobo, Tiquié Colombia

Barasano Taiwano tucana (or.) 250 (1999) Vaupés Colombia

Carapana tucana (or.) 600 (1999) Vaupés Colombia

Desano Wirá, Mimí porá tucana (or.) 1000 (1999) Vaupés Colombia

Macuna tucana (or.) 350 (1999) Vaupés Colombia

Brasil
Piratapuya tucana (or.) 1100 (1999) Papurí
Colombia
Siriano tucana (or.) 250 (1999) Vaupés Colombia

Tatuyo tucana (or.) 300 (1999) Vaupés Colombia

Brasil
Tucano tucana (or.) 4100 (1999) Papurí, Caño Paca
Colombia

Brasil
tuyuca tucana (or.) 600 (1999) Tiquié
Colombia

Brasil
Wanano tucana (or.) 1100 (1999) Vaupés
Colombia

Yurutí tucana (or.) 200 (1999) Vaupés Colombia

Ríos Candeias y
Arikem tupí (arikem) † Jamari Brasil
(Rondônia)
Río Brasil
karitiâna tupí (arikem) 200 (1999)
Candeias(Rondônia)

Awetí awetí, awetö tupí (awetí) 90 (1999) río Xingú Brasil

Mawé maué, sateré tupí (mawé) 6000 (1999) río Tapajós Brasil

Aruá aruáshi tupí (mondé) 15 Rondônia Brasil

Cinta larga tupí (mondé) 600 (1999) Mato Grosso Brasil

Gavião Ikõro, digüt tupí (mondé) 472 (2002) Rondônia Brasil

Kanoé tupí (mondé) <150 Rondônia Brasil

Mondé tupí (mondé) <30 Rondônia Brasil

Mato Grosso, Brasil


Suruí Paitér tupí (mondé) 450 (1999)
Rondônia
tupí Brasil
Kuruáya 5 (1999) Xingú, Pará
(mundurukú)
tupí Brasil
Mundurukú 7000 Tapajós y Madeira
(mundurukú)
tupí Brasil
Puruborá 2 (2002) río Guaporé
(puruborá)
Arara, Urukú,
Itogapúk tupí Brasil
Karo 150 Rondônia
Ntogapíd, (ramarama)
Ramaráma
tupí Brasil
Urumí † (~1950) Rondônia
(ramarama)

Kepkiriwát tupí (tuparí) † Rondônia Brasil

Makurap tupí (tuparí) 7000 (1999) Rondônia Brasil

Mekéns Mequéns tupí (tuparí) 150 (1999) Rondônia Brasil

Sakirabiát tupí (tuparí) 70 (1999) Rondônia Brasil

Wayoró Ajurú tupí (tuparí) 80 (1999) Rondônia Brasil

Argentina
Avá Tapieté, Chané tupí (TG I) Bolivia
Paraguay

Argentina
Guaraní avañe'ẽ tupí (TG I) 4 millones Brasil
Paraguay
Guayakí Aché tupí (TG I) 850 Paraguay

Izoceño tupí (TG I) Bolivia

Argentina
Kaiwá Pãi-Tavyterã tupí (TG I) 14500 (1999) Brasil
Paraguay

Argentina
Mbyá tupí (TG I) 11300 (1999) Brasil
Paraguay

Ñadéva Nhadéva, Chiripá tupí (TG I) 4900 (1999) Brasil

Xetá tupí (TG I) † Brasil

Guarayu tupí (TG II) 5000 Bolivia

Jorá Horá tupí (TG II) † (1963) Bolivia

Sirionó-Yuqui tupí (TG II) 650 Bolivia

Brasil
Ñe'engatú tupí tupí (TG III) 3000 (1999)
Colombia

Tupinambá tupí (TG III) † Río de Janeiro Brasil

Asuriní tupí (TG IV) 200 (1999) Tocantins Brasil

Canoeiro Avá tupí (TG IV) 100 (1999) Tocantins Brasil

Guajajára tupí (TG IV) 10000 (1999) Maranhão Brasil

Parakanã tupí (TG IV) 350 (1999) Pará Brasil

Suruí de Pará tupí (TG IV) 150 (1999) Tocantins, Pará Brasil

Tapirapé tupí (TG IV) 200 (1999) Mato Grosso Brasil

Tembé tupí (TG IV) 150 (1999) Maranhão, Pará Brasil

Araweté tupí (TG V) 200 (1999) Pará Brasil

Asuriní del Brasil


tupí (TG V) 70 (1999) Pará
Xingú

Kayabí tupí (TG V) 800 (1999) Mato Grosso, Pará Brasil

Apiaká Apiacá tupí (TG VI) ? Mato Grosso Brasil

Amondawa Amundava tupí (TG VI) 50 (1999) Acre, Rondônia Brasil

Juma Yuma tupí (TG VI) 9 (1999) Amazonas Brasil

Karipuna Amundava tupí (TG VI) 12 (1999) Acre, Rondônia Brasil

Parintintín tupí (TG VI) 130 (1999) Amazonas Brasil

kagwahiv, mialát, Brasil


Tenharím tupí (TG VI) 260 (1999) Amazonas
diahói
Uru-eu-wau- Brasil
tupí (TG VI) 100 (1999) Rondônia
wau

Kamayurá tupí (TG VII) 270 (1999) Mato Grosso Brasil

Amanayé tupí (TG VIII) † (?) Pará Brasil

Anambé tupí (TG VIII) † (?) Pará Brasil

Emerillon tupí (TG VIII) 200 (1999) Pará Brasil

Guajá Awá tupí (TG VIII) 350 (1999) Maranhão, Pará Brasil
Takunyapé tupí (TG VIII) † Pará Brasil

Turiwára Turiwara tupí (TG VIII) † (?) Pará Brasil

Urubú-kaapor tupí (TG VIII) † (?) Maranhão Brasil

Brasil
Ampari, Jari,
Wayampi tupí (TG VIII) 1160 (1999) Pará Guayana
Wajapuku
Francesa

Zo'é tupí (TG VIII) 140 (1999) Pará Brasil

Manitsawá Xipayá, Šipaja tupí (yuruna) † Mato Grosso Brasil

Shipayá Xipayá, Šipaja tupí (yuruna) 2 (1999) Pará Brasil

Yuruna Juruna, Yudya tupí (yuruna) 278 (2001) Pará Brasil

chipaya Uruquilla uru-chipaya 1000 (2004) Oruro Bolivia

Murato uru-chipaya † Oruro Bolivia

uru (de Iru-Itu) Uchumataqu uru-chipaya 2 (2004) La Paz Bolivia

uru de ch'imú uru-chipaya † Puno Perú

Roraima Brasil
Sanumá (t)sanimá yanomami 2000 (1999)
Amazonas, Bolívar Venezuela

Roraima Brasil
Yanam Ninam yanomami 360 (1999)
Amazonas, Bolívar Venezuela

Roraima Brasil
Yanomam yanomami 3000 (1999)
Amazonas Venezuela

Roraima Brasil
Yanomámi Yanomae, Waiká yanomami 15000 (1999)
Amazonas Venezuela

Santa Cruz Bolivia


Ayoreo Moro zamucana 1586 (2004) A. Paraguay,
Paraguay
Boquerón
Chamacoco zamucana 1187 (2004) Central, Boquerón Paraguay

Guarañoca zamucana † Santa Cruz Bolivia

Zamuco zamucana † Santa Cruz Bolivia

Andoa- Perú
gae, siaviri zápara † (1993) Maynas
shimigae
tapweyokwaka, Perú
Arabela zápara 30-40 (2004) Maynas
chiripuno
cahuarana, Perú
Cahuarano zápara 5 (1976) Maynas
moracano

Conambo sápara, kayapwé zápara † Maynas Perú

amacacore, Perú
Iquito zápara 20-26 (2004) Maynas
quiturano

Zápara sápara, kayapwé zápara 1-4 (2004) Pastaza Ecuador

Aicana, Masaca Brasil


Aikanã (aislada) 150 (2002) Rondônia
corumbiara

Andoque (aislada) 610 (2000) río Caquetá Colombia

Camsá (aislada) 4022 (2004) Putumayo Colombia

Canichana (aislada) 3 Beni Bolivia


Cayubaba (aislada) † (~1950) Beni Bolivia

Chiquitano Tarapecosi (aislada) 6000 Chaco Boreal Bolivia

Nariño, Putumayo Colombia


Cofán A'ingaé (aislada) 2260 (2004)
Sucumbíos Ecuador

La Libertad, Perú
Culli (aislada) † (~1950)
Cajabamba

Esmeraldeño (aislada) † (~1875) Esmeraldas Ecuador

Huaorani (aislada) 1200 (2004) Pastaza Ecuador

Irantxé Münkü, Mynky (aislada) 125 (2009) Mato Grosso Brasil

Itonama Machoto, Saramo (aislada) 10 (2002) Mamoré Bolivia

Kanoé Kapixana, Amniapé (aislada) † Brasil

Kawésqar Qawasqar, alacalufe (aislada) 20 Puerto Edén Chile

Región de Chile
Kunza Kunsa, Atacameño (aislada) † (s. XIX)
Antofagasta

Kwazá Koaiá (aislada) 25 (2000) Rondônia Brasil

Leco Leko (aislada) 20 río Mapiri-Kaka Bolivia

Brasil
Máku (aislada) ?
Venezuela

Patagonia argentina Argentina


Mapudungun Mapuche (aislada) 100 mil
Sur de Chile Chile

Mochica Chimú (aislada) † (1920) Lambayeque Perú

Movima Mobima (aislada) 1400 Beni Bolivia

Muniche Otonabe (aislada) † (1990) Loreto Perú

Mura-Pirahã (aislada) 150 (1986) Amazonas Brasil

Paez Nasa (aislada) 40000 Cauca, Huila Colombia

Pankararú (aislada) † (s. XX) Pernambuco Brasil

(aislada) Argentina
Puelche Gününa këna † Chubut, Río Negro
chon (?)

Puquina (aislada) † La Paz Bolivia

Lima, Ancash, La Perú


Quingnam (aislada) † (s. XVIII)
Libertad

Taushiro (aislada) 7 (1975) Loreto Perú

Tequiraca Abishira, Auishiri (aislada) † Loreto Perú

Brasil
Ticuna Tukuna (aislada) 40000 (2004) Amazonas Colombia
Loreto Perú

100 (1990) Brasil


Trumaí ho kod ke (aislada) Mato Grosso
21 (1963)

Tuxá Tushá, Todela (aislada) † (s. XX) Bahia, Pernambuco Brasil

Kacha, Simacu, Perú


Urarina (aislada) 565 (2004) Loreto
Itucale

Warao Guarauno (aislada) 18000 (1999) Delta del Orinoco Venezuela

Yagán Yámana, háusi kúta (aislada) 1 (2010) Magallanes


Yagán (aislada) Magallanes
Chile

Yaruro Pumé (aislada) 5000 (2004) Apure Venezuela

Yuracaré (aislada) 2675 (2004) Cochabamba Bolivia

Yurumanguí (aislada) † Cauca Colombia

(no Brasil
Arára † Mato Grosso
clasificada)
(no Perú
Aguano † Loreto
clasificada)
(no Colombia
Andaquí Anguanunga † Caquetá, Huila
clasificada)
Uamué, atikum (no †< small>(s. Brasil
Aticum NE Brasil
huamoi, umã clasificada) XX)
(no Ecuador
Baenã † (~1940) Bahia
clasificada)
(no Amazonas Perú
Bagua Patagón de Bagua † (s. XVI)
clasificada) Cajamarca

(no Cuyo Argentina


Cacán Kakán, diaguita †
clasificada) Atacama Chile

(no Perú
Chacha † (s. XVI) LAL, SAM
clasificada)

(no República
Ciguayo † (~1550) Samaná
clasificada) Dominicana
henia-kamiare (no Argentina
Comechingón † Córdoba
kamichingan clasificada)
(no Perú
Copallén † (s. XVI) Amazonas
clasificada)
(no Brasil
Gamela Gamella, Curinsi †? (s. XX) Maranhão
clasificada)
(no Bolivia
Gorgotoqui † (s. XVIII) Santa Cruz
clasificada)
(no Apure, Barinas Venezuela
Guamo Guamontey †
clasificada) Guárico, Portuguesa
(no Ecuador
Huancavilca † (s. XVI) Guayas
clasificada)
(no Argentina
Humahuaca Omaguaca, Jujuy † (s. XVI) Humahuaca (Jujuy)
clasificada)
(no Brasil
Kambiwá † (s. XIX) Pernambuco
clasificada)
(no Brasil
Karahawyana 40 (1995) Amazonas
clasificada)
(no Brasil
Katembrí Mirandela † (s. XX) Bahia
clasificada)
(no Brasil
Kukurá Kokura † (s. XX) Mato Grosso
clasificada)
(no Brasil
Korubo 150 (1996) Amazonas
clasificada)
(no Bahia Brasil
Natú †
clasificada) Pernambuco
Omurano mayna, humurana, (no † (1958) Maynas Perú
roamaina clasificada)
numurana, umurano
(no Estado de São Brasil
Oti † (s. XX)
clasificada) Paulo
(no Venezuela
Otomaco taparita † (s. XX) Apure
clasificada)
(no Colombia
Panche † (s. XIX) Cundinamarca
clasificada)
(no Colombia
Pijao Natagaima, coyaima † (~1950) Tolima
clasificada)
(no Ecuador
Panzaleo † (s. XVI) Quito
clasificada)
(no Perú
Sacata Zácata † (s. XVI) Cajamarca
clasificada)
(no Argentina
Sanavirón † Córdoba
clasificada)

(no Zamora Chinchipe Ecuador


Tabancale Aconipa † (s. XVI)
clasificada) Cajamarca Perú

Pernambuco,
(no Paraíba Brasil
Tarairiú Tarariú, ochukuyana † (s. XIX)
clasificada) Río Grande del
Norte
(no Brasil
Taruma Taruamá † Pará
clasificada)
(no Brasil
Tingui-boto Tingui, Carapató † Alagoas
clasificada)
(no Brasil
Truká † Bahia, Pernambuco
clasificada)
(no Colombia
Yarí 760 (2000) Caquetá
clasificada)
(no Colombia
Yurí Carabayo 200 (2004) Amazonas
clasificada)

Ver también
Anexo:Población indígena histórica de la América Anglosajona

Referencias
1. Visite el sitio del Gobierno de Nunavut (http://www.gov.nu.ca/english/font/) para descargar de la fuente del silabario
inuktitut.
2. Existe un proyecto para revivir la lengua miami (http://www.myaamiaproject.com/) sostenido por la Tribu Miami de
Oklahoma y la Universidad Miami de Oklahoma.
3. Pulse este enlace (http://www.languagegeek.com/font/abserif.zip) para descargar la fuente del silabario cheroqui
compatible con Unicode.
4. Los datos censales de México no distinguen esta lengua catalogada por el Instituto Nacional de Lenguas Indígenas
(Inali). Los hablantes de ku'ahl comparten asentamientos con los hablantes de paipai.

Bibliografía
Adelaar, Wilhem (2004). The Language of the Andes. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-36275-7.
Campbell, Lyle. (1997). American Indian languages: The historical linguistics of Native America. New York: Oxford
University Press. ISBN 0-19-509427-1.
Campbell, Lyle; & Mithun, Marianne (Eds.). (1979). The languages of native America: Historical and comparative
assessment. Austin: University of Texas Press.
Dixon & Alexandra Y. Aikhenvald (eds.), The Amazonian languages. Cambridge: Cambridge University Press, 1999.
ISBN 0-521-57021-2.
Kaufman, Terrence. (1990). Language history in South America: What we know and how to know more. In D. L.
Payne (Ed.), Amazonian linguistics: Studies in lowland South American languages (pp. 13-67). Austin: University of
Texas Press. ISBN 0-292-70414-3.
Kaufman, Terrence. (1994). The native languages of South America. In C. Mosley & R. E. Asher (Eds.), Atlas of the
world's languages (pp. 46-76). London: Routledge.
Mithun, Marianne (2001). The languages of native North America. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN
052129875X.
Suárez, Jorge A. (1983). The Mesoamerican Indian languages. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN
0521296692
Voegelin, Carl F.; & Voegelin, Florence M. (1965). Classification of American Indian languages. Languages of the
world, Native American fasc. 2, sec. 1.6).Anthropological Linguistics, 7 (7): 121-150.
Voegelin, Carl F.; & Voegelin, Florence M. (1977). Classification and index of the world's languages. Amsterdam:
Elsevier. ISBN 0-444-00155-7.

Enlaces externos
Lengua wichi/weenhayek (Argentina y Bolivia). Sitio elaborado por lingüistas y hablantes nativos.
Signos fipográficos para lenguas americanas (fonts)

Obtenido de «https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Anexo:Lenguas_indígenas_de_América&oldid=104971813
»

Esta página se editó por última vez el 17 ene 2018 a las 14:18.

El texto está disponible bajo laLicencia Creative Commons Atribución Compartir Igual 3.0 ; pueden aplicarse cláusulas
adicionales. Al usar este sitio, usted acepta nuestrostérminos de uso y nuestra política de privacidad.
Wikipedia® es una marca registrada de laFundación Wikimedia, Inc., una organización sin ánimo de lucro.

Vous aimerez peut-être aussi