LENKŲ (GIMTOJI) KALBA

I DALIES RAŠTU VERTINIMO INSTRUKCIJA

2005 m. brandos egzaminų pagrindinė sesija

CZĘŚĆ I. WYPRACOWANIE

Wskazówki:

• Jedną pracę sprawdzają co najmniej dwie osoby (wykorzystują przybory do pisania z atramentem
lub wkładem odmiennej barwy), kierując się niniejszą instrukcją. Pracę komisji sprawdzającej
organizuje przewodniczący komisji sprawdzającej.
• Każdy ze sprawdzających dostaje instrukcję oceniania i formularze oceny I części maturalnego
egzaminu pisemnego z języka polskiego jako ojczystego (rozprawki / interpretacji tekstu) w 2005 r.
– RG-MBE (zamieszczone na stronie internetowej Centrum Egzaminacyjnego www.egzaminai.lt).
Jeden formularz oceny (RG-MBE) jest przeznaczony do wpisania oceny pracy pisemnej jednego
ucznia, dlatego formularze należy przygotować w ilości co najmniej dwukrotnie większej niż jest
prac pisemnych. Ponieważ formularz jest o wymiarze A5, wydruki formularzy o wymiarach A4
należy rozciąć na dwie części.
• Wszystkie błędy i usterki, dotyczące treści czy spójności pracy pisemnej, oceniający zaznacza za
pomocą znaków umownych na marginesach czystopisu ucznia. Brudnopis nie jest sprawdzany.
Wszystkie uwagi zaznaczane są tylko na marginesach. Następnie oceniający liczy błędy każdego
rodzaju i ustala według podanych tabel oceny liczbę uzyskanych punktów, uwzględniając każde z
kryteriów. Zdobyte przez ucznia punkty wpisuje się do odpowiednich rubryk formularza i
odnotowuje się ogólną liczbę punktów.
• Przewodniczący komisji sprawdzającej oblicza średnią ocen i wypełnia protokół egzaminu. Jeżeli
ocena różni się więcej niż o 5 punktów, komisja sprawdzająca jeszcze raz przegląda pracę i ustala
ostateczną ocenę.

POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA (22 punkty)

(dotyczy zarówno rozprawki, jak i interpretacji)

1. Błędy
Punkty 2. Błędy Punkty 3. Błędy Punkty
gramatyczne i
ortograficzne interpunkcyjne
leksykalne
0 8
1 7 0 7 0-2 7
2 6 1-2 6 3-4 6
3 5 3 5 5-7 5
4 4 4-5 4 8-9 4
5–6 3 6-7 3 10-11 3
7–8 2 8-9 2 12–14 2
9-10 1 10 1 15–17 1
ponad 10 0 ponad 10 0 ponad 17 0
 2005 m. lenkų kalbos brandos egzamino I dalies raštu vertinimo instrukcija ♦Pagrindinė sesija

OCENA TREŚCI WYPRACOWANIA - ROZPRAWKI (24 PUNKTY)

Kryteria Normy ocen Punkty

• Właściwe zrozumienie i wyczerpujące rozwinięcie tematu, właściwe
1. TEMAT zinterpretowanie wszystkich słów-kluczy zawartych w temacie …….. 5
(zrozumienie i • Właściwe zrozumienie, lecz niedostateczne rozwinięcie tematu.
rozwinięcie tematu) Odniesienie się nie do wszystkich słów-kluczy zawartych w temacie..... 4 -3
• Niedokładne zrozumienie i niedostateczne rozwinięcie tematu.
Niewyraziste lub zbyt powierzchowne odwołania do słów-kluczy,
zawartych w temacie. Liczne odstępstwa od tematu ……….... 2 -1
• Wypracowanie nie na temat 0
• Główna myśl jasna, logiczne i przejrzyste sformułowanie kolejnych
2. MYŚLENIE stwierdzeń, składających się na rozstrzygnięcie problemu zawartego w
(główna myśl i temacie. Logiczny tok rozumowania, wszystkie tezy wyczerpująco
argumentacja tez ) uargumentowane, przykłady logicznego uogólniania i wnioskowania.
Rozważania są umiejętnie połączone z elementami opisu i opowiadania 5-4
• Główna myśl jasna; w zasadzie logiczna, lecz zdawkowa argumentacja,
nie wszystkie tezy są uargumentowane; logiczny tok rozumowania 3
• Są elementy rozważań, lecz główna myśl wypracowania gubi się; tezy
niedostatecznie uargumentowane, są przypadki naruszenia logiki i
konsekwencji rozumowania ……………… 2
• Brak konsekwentnie wyłożonej głównej myśli; są elementy rozważań,
lecz tezy niedostatecznie uargumentowane lub większość argumentów
nie uzasadnia tez. Braki w logice i konsekwencji rozumowania……… 1
• Brak konsekwentnie wyłożonej głównej myśli, logiki rozumowania.
Tezy nieuargumentowane bądź argumenty nie uzasadniają tez. 0
• Uzasadnione i konsekwentne wykorzystanie elementów analizy
3. TEORIA teoretycznoliterackiej, operowanie niezbędnymi pojęciami ................ 4-3
LITERATURY • Uzasadnione, lecz tylko sporadyczne wykorzystanie elementów analizy
(operowanie wiedzą z teoretycznoliterackiej, brak konsekwencji w operowaniu niezbędnymi
teorii literatury) pojęciami .................................................................................................. 2
• Sporadyczne wprowadzenie elementów analizy teoretycznoliterackiej
bez należytego uzasadnienia .................................................................... 1
• Brak wykorzystania analizy teoretycznoliterackiej, operowania
niezbędnymi pojęciami ........................................................................... 0
• Umotywowane przywołanie różnorodnych kontekstów (znajomość
4. TŁO I KONTEKSTY tekstu utworu, twórczości pisarza, kontekstu epoki itd.). Nie więcej niż
kulturowe i 1 błąd merytoryczny …………….............................................. 3-2
historycznoliterackie, • Ograniczone, jednostronne odwoływanie się do kontekstów (np. bez tła
znajomość utworu epoki czy bez uwzględnienia całej treści utworu itp.). 2–3 błędy
merytoryczne ……………………………… 1
• Brak odwołań do kontekstu ……………………………....................... 0
• Próby zaprezentowania własnej interpretacji lektury. Jasno,
5. AUTOEKSPRESJA, konsekwentnie wyrażone i uzasadnione wartościowanie oraz postawa
poglądy i wartościowanie wobec omawianych zagadnień .......................................................... 4-3
• Własna interpretacja omawianej lektury w szczegółach
niekonsekwentna lub nielogiczna. Jest wyrażone wartościowanie i
postawa wobec omawianych zagadnień, lecz brak uzasadnienia lub
konsekwencji ............................................................................ 2-1
• Brak własnej interpretacji lektury. Brak oceny i wyrażania własnych
poglądów ……......................................................................................... 0
6. ORYGINALNOŚĆ, • Erudycja, celowe przywołanie materiału pozaprogramowego;
erudycja, szczególnie interesujące logiczne wywody, myślenie dywergencyjne; 3-2-1-0
twórcze podejście twórcze podejście, oryginalność i dojrzałość sądów, skojarzeń itp.

2
 2005 m. lenkų kalbos brandos egzamino I dalies raštu vertinimo instrukcija ♦Pagrindinė sesija

OCENA TREŚCI INTERPRETACJI (24 PUNKTY)

Kryteria Normy ocen Punkty

• Wyczerpujące i uzasadnione omówienie treści: tematyki, problematyki
oraz głoszonych w utworze wartości .................................................... 5
1. TREŚĆ • Uzasadnione omówienie treści: tematyki, problematyki oraz głoszonych
(omówienie treści) w utworze wartości. Niedostrzeżenie 1-2 elementów treści ................. 4
• Uzasadnione omówienie wybranych (nie wszystkich) dominujących
elementów treści …....................................... 3
• Ogólne omówienie tematyki lub problematyki interpretowanego utworu 2
• Wskazanie jedynie mniej istotnych elementów treści, brak należytego
uzasadnienia ………………………… 1
0
• Brak omówienia treści interpretowanego tekstu ……
• Logiczny i spójny tok rozumowania, liczne przykłady uogólniania i
2. MYŚLENIE wnioskowania. Wszystkie tezy wyczerpująco uargumentowane. 3-2
(logika rozważań) • Pojedyncze przykłady logicznego uogólniania i wnioskowania. Tezy
niedostatecznie uargumentowane, są przypadki naruszenia logiki i
konsekwencji rozumowania ……………… 1
• Brak logicznych uogólnień i wniosków. Tezy nieuargumentowane bądź
argumenty nie uzasadniają tez. 0
3. TEORIA • Wyczerpujące i uargumentowane omówienie poetyki tekstu (z
LITERATURY wyjaśnieniem funkcji wszystkich omawianych elementów budowy 6-5
(omówienie poetyki artystycznej) .......................................
/budowy artystycznej/ • Pełne, lecz niedostatecznie uargumentowane omówienie poetyki (brak
tekstu /rola podmiotu, wyjaśnienia funkcji niektórych omawianych elementów budowy
narratora, sytuacja artystycznej) ...................................... 4
liryczna, nastrój, • Niepełne i niedostatecznie uargumentowane omówienie poetyki (brak
kompozycja, przestrzeń, wyjaśnienia funkcji większości omawianych elementów budowy
czas, akcja itd. – w artystycznej) ...................................... 3
zależności od rodzaju • Wskazanie jedynie dominujących elementów budowy artystycznej
interpretowanego tekstu/) tekstu, z częściowym omówieniem ich funkcji ....................................... 2
• Wskazanie 1-2 elementów budowy artystycznej tekstu bez należytego
uzasadnienia …………………………… 1
0
• Brak omówienia poetyki tekstu ………………………
• Umotywowane przywołanie różnorodnych kontekstów (kontekst całości
4. TŁO I KONTEKSTY omawianego utworu, twórczości pisarza, epoki itp.), zarówno
kulturowe i kulturowych, jak i historycznoliterackich. Brak błędów merytorycznych 3
historycznoliterackie • Częściowo umotywowane przywołanie elementów kontekstu
kulturowego lub historycznoliterackiego. Nie więcej niż 1-2 błędy
merytoryczne …………………....... 2
• Niedostateczne odwoływanie się do kontekstu. 2–3 błędy merytoryczne 1
• Brak odwołań do kontekstu ………………………… 0
• Próby zaprezentowania własnej spójnej treściowo interpretacji lektury.
5. AUTOEKSPRESJA, Jasno, konsekwentnie wyrażone i uzasadnione wartościowanie oraz
poglądy i wartościowanie postawa wobec omawianych zagadnień ................................................ 4-3
• Własna interpretacja omawianej lektury w szczegółach
niekonsekwentna lub nielogiczna. Jest wyrażone wartościowanie i
postawa wobec omawianych zagadnień, lecz brak uzasadnienia lub
konsekwencji ............................................................................ 2-1
• Brak własnej interpretacji lektury. Brak oceny i wyrażania własnych
poglądów ……......................................................................................... 0
• Erudycja, celowe przywołanie materiału pozaprogramowego;
6. ORYGINALNOŚĆ, intertekstualność; szczególnie interesujące logiczne wywody, myślenie 3-2-1-0
erudycja, dywergencyjne; twórcze podejście, oryginalność i dojrzałość sądów,
twórcze podejście skojarzeń itp.

3
 2005 m. lenkų kalbos brandos egzamino I dalies raštu vertinimo instrukcija ♦Pagrindinė sesija

OCENA FORMY WYPRACOWANIA (14 PUNKTÓW)

(dotyczy zarówno rozprawki, jak i interpretacji)

Kryteria Normy ocen Punkty

• Trójdzielna kompozycja (odpowiedni wstęp, rozwinięcie, zakończenie),
1. KOMPOZYCJA tekstu zachowanie właściwych proporcji między częściami pracy .................. 2
• 2-3 usterki 1
• Więcej niż 3 usterki lub brak jakiejkolwiek koncepcji kompozycyjnej 0
• Tekst jednolity, spójny. Zachowana jedność nadawcy,
2. SPÓJNOŚĆ odbiorcy i tematu wypowiedzi pisanej. Logiczne i
tekstu i struktura akapitów konsekwentne wyodrębnianie kolejnych akapitów o
uporządkowanej wewnętrznej strukturze (wszystkie
akapity, występujące kolejno po sobie, są ze sobą
logicznie powiązane; wszystkie zdania każdego akapitu
rozwijają, uzasadniają jedną myśl, związaną z główną 4
myślą i tematem wypracowania). Nie więcej niż 1 usterka 3
.................................................................. 2
• 2-3 usterki ……………………………………………… 1
0
• 4 usterki
• 5 usterek
• Więcej niż 6 usterek ……………………………………
• Odpowiednio dobrane i umiejętnie wprowadzone cytaty, przytoczenia
3. PRZYTACZANIE lub jakiekolwiek odwołania się do źródeł (w celu uzasadnienia
(sposoby przytaczania wyrażanych przez ucznia sądów); ich liczba i objętość nie przesłania
cudzych myśli, toku rozumowania ucznia ........................................................................ 2
wprowadzanie cytatów) • 1–3 usterki ………………………………………………… 1
• Więcej niż 3 usterki lub brak jakichkolwiek przytoczeń, odwołań do
tekstów ………………………………………. 0
• Zharmonizowanie stylu wypowiedzi z treścią i formą pracy, zachowanie
4. JĘZYK I STYL jednorodności stylistycznej, różnorodność konstrukcji składniowych,
(właściwości stylu) konsekwentne zachowanie jedności form czasowników, bogate
słownictwo. Wypowiedź zwięzła, zrozumiała, precyzyjna, logiczna,
harmonijna. Nie więcej niż 2 usterki …............................... 4
• 3–4 usterki 3
• 5–8 usterek 2
• 9–12 usterek 1
• ponad 13 usterek 0
5. SWOISTOŚĆ i • Forma wypowiedzi szczególnie wyróżniająca się oryginalnością,
oryginalność wypowiedzi dojrzałością lub artystycznością wyrazu 2-1-0

POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA (22 punkty)

(dotyczy zarówno rozprawki, jak i interpretacji)

1. Błędy
Punkty 2. Błędy Punkty 3. Błędy Punkty
gramatyczne i
ortograficzne interpunkcyjne
leksykalne
0 8
1 7 0 7 0-2 7
2 6 1-2 6 3-4 6
3 5 3 5 5-7 5
4 4 4-5 4 8-9 4
5–6 3 6-7 3 10-11 3
7–8 2 8-9 2 12–14 2
9-10 1 10 1 15–17 1
ponad 10 0 ponad 10 0 ponad 17 0
4
2005 m. lenkų kalbos brandos egzamino I dalies raštu vertinimo instrukcija ♦Pagrindinė sesija