sijima, mozda, treba posebno iedvojiti Vitomila Zypana i Eta Peroci Vitomil Zupan (1914-1986) je jo$ 1956, pod peudonimom Langus objavio fanastinn prigy, sa snovnim, Skvirom, “Putovanje whiljads gradova’. Ta priéa je svojom Inekonvencionalnosc odudarala od” jednog "relativno jednolicnog trenda tadaSnje naSe djetje proze. Duhovita i “zanimmjiva, ope i tebnior stllom asocira na neke evropske bajo lu sb sguo ia, ak wet primis, ponedto od romantions fantastke, npr. Hofimana ili Poa “Ela Peroci(\922) je napisala veliki bro) knjiga u kojima se surese reenovrstan tip pripovijetke Ipak, dominia kratka fantastine priga sa temom iz Zivota najmiadih. Ela Peroci pie jednostavo. Ima dara dau naoko obitnom svijetu malog ‘jeteta gots femu Koja nosi fantastitan naboj. Takode, sa ‘Puno smisla ona u svojim priéama ostvaryje prelazale iz fealne w fantastina ravan, wz blagi humor i bez veliih sdomishjanja i koastrukeij. Znatejne njene knjige su "Mo Jkdobran._moze biti i balon” (1955), “Maca, papotarka’ (1963), "Kuica iz kocaka” (1964), "Za laku noe” (1964) itd, U makedonsko knjevnosti za djecu i omladinu ima, ‘akodo, vise autora bajk i fantastinih pita: Slavko Janevsta, Vasil Kunoski, Vanéo Nikolesi, Volee Nauncevski, Olivera Nikolova i dr sta uspjeha imao je Slavko Janevski sa pritom “Sotema bajka” (1952) i 10 na. ejelom jugoslovenskom prostoru. Ta pica sjedinjuje izjestanbrojfolkiomih motiva, 7V, B Pepe, Slovensckakyjizemost 2 docu Kajdevoe a dec rnd dation bibotcams, Beograd 1988, 13 m2 ss poznatim motivom iz djs fmtastixe ~ 0 ofivijenom Inthe, Tunak prige je Feéemo diets, koje dodivijava niz ‘avantaia u svjotu Same, insekata 1 igraka. Osim te pre, jof niz tekstova Janevskog pokazuje autorovu umjeSnost ‘pronaladenju vrijednih siden 2a dje6ju poz. M. Crkovié, Een sss ravi negovs “Eats pe nog 2. REALISTICKA PROZA, Praktiéno sve do drug polovine XIX vieka dite nije prisuin wlterstin, bar ne Hao njenautenticnijunak. T oni Ht ds ona, oy skre stan avi, nema jasnihindivdualnos 1 gjlgju stain. "Oni ne rasta, ne Sj, te mcg, ete. Osa zara lor, bee volle da deluj, bez, semble.” ~ Kade 1 Yan Preokget does sa velikim piscima proilog slj6a, pri sveza Carlsom Dikensom i Markom venom, Carls Dikens (1812-1870, velkienlesi realist iz tv Yikiorjne ere, wvodiw iteraturu djeca sradalnke. Njegov Oliver Tis, iz inoimenog romana (1837-8), po milljen Shoshana nrtar pjesama rake Sumome pike ekspanzije kaptalizma 1 induinjske ere Stara su sudbine kao So su Oliver Tvist, David Kopedild CDavie Koperile?) il Pip (Veliko ofeivanje"), Gurmuto u Dehumane okolnost, « namilosrdna borbu za egzistenciju ~ bilo dase rad 0 pros, Kadi Sesnaestofasovnom rad — ijt teako uspijva da spas bilo Sa od epote dina, Dies tako raza thelj koje biéno u masovno} predstavt ‘rts fj uztaon period. To vopte nije dob ile i sete, bar M Cinkovie, Dig rjternast Zagre 1967, $4. ie eabdicect pon, ne vsiliasent ps, 50 modiient pas, ne seule ps, ssn! cons dane se ols veloc par 3 ‘esensbltg. "Jana, 88 (nf rer) 23‘neu tom surovom vijeku, kao da hoe da por Dikens. No, ‘on je i velit lirigar. Na tragict svoj mab junake i tragic ‘wemena u kom Zive, on grad pri¢s pune topline i njeznost Dijesa i razorena djlinjsha shake mu kao sedstvo optubbe Doty dnata, vine foveénos | mora” Ltn) Evo Bele (oor Je ko jdaeogodinak das zapos ric) 1 sluégjevi koje Je upeznso radabnjivali sa njegov atid zanos, alii njegov humanizam,linénos, sklonost ka hepiendu i miclodramskim efektims. O3tra’ polarzacija, {med dobra i zlaostavila je ncke njegove likeve na nivou Karkatura, Medatim, sve u svemu, Dikens je stvori { mnogo seinen Hove ecto it, Um oe te Ho epoznevanju, neramimijevanj + lostevljanja djece strane odrasih, koju je svojevremeno isiakao Ruso, Dikeas inca satan opt koja Ce ima vl ode. ‘Utcsj Dikensa na evropsku knjievnost,posebno diet, bio je velik.U Francuskoj su gs, np. nazivali “a Dikens” ‘Uticao je a niz pisaca. Modan tom stisia tba poscbno naglasit Alfonsa Dodea (1840-1897), koji pise. jedan pesimistiski roman 0 djetea (‘Le Petit Chose, histoire d'un nfant, kin, fojs je zapocets kao dicta, ali u tom dua nije zavrben. ‘Ves sredinom iu dragojpolovini XIX vijeka bro autora oj jet peerage lava junala o wena: Me me Ségur svo} roman pile 1857, Lujea Alskot 1867 (“Lite ‘women, Hektor Malo svoj Gaveni roman o nahoéetu (“Bez erode) bie 186, Mark Tven bj “Toma Sojera” 1878. itd stina, osnovna boja th djla nije uv ‘odin, vet mori, panda, evant poroditna isl, ali ipak socjalne dimenzije kao da Dreovladuju. Nastje, dake, jedna cra rascvata romana 0 ject, naravno w Koniekstarasevata romana kao forme lenjevmost uopste.Tpaky u tom vrement najvedi odjek, a ‘yjerovatno i nave umjetni domet, medu djlima te vst, Inala su dva romana ameritkog pisea Marka Tvena, fako da OV. F. Caedes,nd, 181-18, 224 pojave th kajiga pojedin kojzevai istrigari weimaju kao potetak doje (ealistickog) romana, Mark Tven (1835-1910) je pseudonim Semjuela anata Kien Ty amen pe ode uF all kad mu je bilo Est: godine porodica mu se preselila Hanibal, na zapadoo} obali Mistsipija. Taj gradi€.Tven je sara’ svojim zavitajem, u nema je protekio njegovo See ees imovitin obalama {vim saobratajem reds svakako jednu od najvadnijh area ameri¢kog Zivota, Za Ajesaka, buduceg pisca, ta iia njeka je carstvo bezmjeme slobods i fantane Usvojim esajim sjecanjima Tven ominje Hanibal kao *rajsko mjesto 2a djetaka’. Sa. 12 dina, poslije ofeve smrti, on se zaposliava. u Tokalno) Samparj, sa 15 pis humorsicke erties i obj th Jokalnom lists. Safadajasa tim listom ne prekida nt kad se otisnio iz Honibala. Misisipjem, radeci posao brodskog plots. Zatien usestvajew atu Sjevera Jaga, da bi Boslje Tata. mnogo Tao | putvae, nepresino pial | Postepeno izhjauti pr plan amentke knjzevnosti i Knjizeynostiengleskog jezika. Njegova slava rast, njegov senzacionalni stil ets, po nijetima T. S. Eliots, “i 73 ‘Ameri 123 Engle... ponowno ofkri¢e egleskog jezik", redaju se nalaskavija priznana itd. Medal, dolaze i tek) Ft ude gt ate Ke apa pesinza, ‘i vjerovanje w frum, ‘Tyen je ostao w istorii amerigke literature kao jedan od utemeljivata modemog knjizevnog, iaaza. Po rjecima E. Hemingveja, “ova modema literatura Amerike profi iz {ene knjige Marka Tvena koja se 2ove “Haken Fi’. [ajenatsnija Tvenova djla su: Tom Sojer” “Halbert Fin”, “Zivot na Misisipij, “Kraljvic i pros “enki na dvoru kraja Artura” 1 de.’ Dva prva romana predstavijaju Cie pM. Gnosis teas Zagreb 1967, 119. 225isin sje poze po skim sodovina, utenti poeta oe oa omen o kjna je Ten lia kaw ‘denen mje ne ne, Attobigrata intonaa (gee elope Ter afr Re Sac oswarent sno resi meniom. U irom ‘eegprentt pn “Tees Soja Cee aps "Ba Pare Seer [Yon Seto bo Tom Ser 3 = jog jnog mesa ‘ith sobne ros mane, oj sam sve poenavan na ‘eae Tay Sor pigede slovenia Serena's Poschae corfof fees: porta aro pin to utr ag we niegou ivi deo iazeto Zome fee pret Pat Emer} ncyor nace tape ee "od Kv sa Siprrecuon propa dob sy ws "Ten date deinen soe rake, Vet w prom pun atoms Sjen aor labo og malog era Ran Wo “punesa’ uel fom eno meas apace See ee mice ae ee eed teas ee icin take dada feet onime su sarah 22 zor lam Stage, Negor Tom Je bw drut, za oes eae ca ae ae ene dae tly al xe sh nj go nek ve Sabranpsnog sian “Koj gaat mvt oda Sana Se drage sane ope, Tvcov Jonas panes Tihogo.plcneefoei, namaiog serie, riwinesd ‘feng Sima, hse pig. icy psi’ oo stan ur pp fhlles ikea racine peo af Boks Tater al) joes o aja) tant both kove Climo san eter ope pas oszvavan eek Pease ceca iet ie ner Sitson Vek, Mak Tven itera Injierncsti SAD, Cetin 1962, wm. 25 sini pi ti ae ne ee i ns ear eee santas eal es eee: Boer clase oie "reg i Sic eee ee ie odedy ane ipa djetjeg a ee aren meee io ere a ee eee sorejeaee erent aleve ee eee oot faeces ee ere eee eee iro an, eee os Seer See! -druitvenih slojeva i Ijudskih tipova i karaktera, U_njima je Soe eae eee Sear tama eae aes Sender meee aaa eee ee hagg meee et “Dotivijaju Hakberi Fina” je, svakako, bolje djelo od noe Sg He nt sae Sit ae aa ee ae ei ee ee Seal a agen toe ia te ope Tn cee he Sowing Rin eeeeeaaae ee shar eee ae ‘tvenove intervene tom emis jes tale morn koncepeije _laog lk. Onl sto name ako mile alter, do “olsen miglavale” sve eslzvanih ash nse | 0 afimmae jada uate vada, ne ajo mace, enh ‘rod oi V ss, 92-3 mm