Vous êtes sur la page 1sur 71

§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -

Líp HT§ - K44


Ch¬ng I
tÝnh to¸n phô t¶I vµ c©n b»ng c«ng suÊt

ChÊt lîng ®iÖn n¨ng lµ mét yªu cÇu quan träng cña phô t¶i. §Ó
®¶m b¶o chÊt lîng ®iÖn n¨ng t¹i mçi thêi ®iÓm , ®iÖn n¨ng do c¸c
nhµ m¸y ph¸t ®iÖn ph¸t ra ph¶i hoµn toµn c©n b»ng víi lîng ®iÖn
n¨ng tiªu thô á c¸c hé tiªu thô kÓ c¶ tæn thÊt ®iÖn n¨ng. V× ®iÖn
n¨ng Ýt cã kh¶ n¨ng tÝch luü nªn viÖc c©n b»ng c«ng suÊt trong hÖ
thèng ®iÖn lµ rÊt quan träng.
Trong thùc tÕ lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô t¹i c¸c hé dïng ®iÖn lu«n
lu«n thay ®æi. ViÖc n¾m ®îc quy luËt biÕn ®æi nµy tøc lµ t×m ®îc
®å thÞ phô t¶i lµ ®iÒu rÊt quan träng ®èi víi viÖc thiÕt kÕ vµ vËn
hµnh. Nhê vµo ®å thÞ phô t¶i mµ ta cã thÓ lùa chän ®îc c¸c ph¬ng
¸n nèi ®iÖn hîp lý , ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu kinh tÕ vµ kü thuËt, n©ng
cao ®é tin cËy cung cÊp ®iÖn. Ngoµi ra dùa vµo ®å thÞ phô t¶i cßn
cho phÐp chän ®óng c«ng suÊt c¸c m¸y biÕn ¸p vµ ph©n bè tèi u
c«ng suÊt gi÷a c¸c tæ m¸y ph¸t ®iÖn trong cïng mét nhµ m¸y vµ
ph©n bè c«ng suÊt gi÷a c¸c nhµ m¸y ®iÖn víi nhau.
Theo nhiÖm vô thiÕt kÕ nhµ m¸y ®iÖn thuû ®iÖn cã tæng c«ng
suÊt ®Æt lµ 400 MW gåm cã 4 m¸y ph¸t ®iÖn kiÓu thñy ®iÖn cung
cÊp cho phô t¶i ë 3 cÊp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t, 110 KV vµ nèi víi hÖ
thèng ë cÊp ®iÖn ¸p 220 KV.
Ta chän m¸y ph¸t ®iÖn lo¹i TB-120-2
cã c¸c th«ng sè sau:
SF®m PF®m cos®m UF®m IF®m Xd’’ Xd’ Xd
(MVA) (MW) (kA) (kA)
125 100 0,8 10,5 6,875 0.192 0.273 1.907

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


1
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Trong nhiÖm vô thiÕt kÕ ®· cho ®å thÞ phô t¶i cña nhµ m¸y vµ
®å thÞ phô t¶i cña c¸c cÊp ®iÖn ¸p díi d¹ng b¶ng theo phÇn tr¨m
c«ng suÊt t¸c dông (Pmax) vµ hÖ sè (costb) cña tõng phô t¶i t¬ng øng
tõ ®ã ta tÝnh ®îc phô t¶i cña c¸c cÊp ®iÖn ¸p theo c«ng suÊt biÓu
kiÕn nhê c«ng thøc sau:
P%.Pmax
S 
(t) 100.cos tb

Trong ®ã :
S(t) : C«ng suÊt biÓu kiÕn cña phô t¶i t¹i thêi ®iÓm t tÝnh
b»ng (MVA)
P% : C«ng suÊt t¸c dông t¹i thêi ®iÓm t tÝnh b»ng phÇn
tr¨m c«ng suÊt cùc ®¹i
Pmax : C«ng suÊt cña phô t¶i cùc ®¹i tÝnh b»ng (MW)
costb :HÖ sè c«ng suÊt trung b×nh cña tõng phô t¶i
1-1.§å thÞ phô t¶i cña toµn nhµ m¸y.
NhiÖm vô thiÕt kÕ ®· cho nhµ m¸y gåm 4 tæ m¸y ph¸t thñy
®iÖn cã :
PF®m = 100 MW , costb®m = 0,8.
Do ®ã c«ng suÊt biÓu kiÕn cña mçi tæ m¸y lµ :
P 100
S  Fdm   125 MVA
Fdm cos
dm 0,8

Tæng c«ng suÊt ®Æt cña toµn nhµ m¸y lµ:


PNM®m = 4PF®m = 4.100= 400 MW
hay SNM®m = 4SF®m= 4.125 = 500 MVA
Tõ ®å thÞ phô t¶i cña nhµ m¸y ®iÖn tÝnh ®îc c«ng suÊt ph¸t ra
cña nhµ m¸y tõng thêi ®iÓm lµ:
PNM ( t ) PNM %
SNM ( t )  víi PNM ( t )  PNMdm
cosdm 100

KÕt qu¶ tÝnh to¸n cho ë b¶ng 1-1 vµ ®å thÞ vÏ ë h×nh 1-1:

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


2
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
B¶ng 1-
1
12- 14- 20-
T 0-8 8-12
14 20 24
P% 75 95 85 100 65
P(t) MW 300 380 340 400 260
S(t)
375 475 425 500 325
MVA

S(MVA)

425
500
375 325
475

T(h)
8 14 20 24
12
Hình 1.1: Đồ thị phụ tải toàn nhà máy
1-2.Phô t¶i tù dïng cña nhµ m¸y
Theo nhiÖm vô thiÕt kÕ hÖ sè phô t¶i tù dïng cña nhµ m¸y  =
9% c«ng suÊt ®Þnh møc cña nhµ m¸y víi costddm = 0,85 tøc lµ b»ng
hÖ sè c«ng suÊt ®Þnh møc cña nhµ m¸y vµ ®îc coi lµ h»ng sè víi
c«ng thøc :
Std(t)=.SNM = 0,09.500 = 45 (MVA)
12- 20-
T 0-8 8-12 14-20
14 24

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


3
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
34,6 40,0 37,3 31,9
Std(t) 41,1
5 5 5 5
Std (MVA)
37,3
5

41,1

40,
055
5
34,65 31,95
T(h)
8 12 14 20 24
Hình 1.2: Đồ thị phụ tải tự dùng toàn nhà máy

1-3.§å thÞ phô t¶i cÊp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t UF ( 10,5 kV )


Phô t¶i ®Þa ph¬ng cña nhµ m¸y cã diÖn ¸p 10,5 kV, c«ng suÊt
cùc ®¹i PUfmax = 10 MW , costb = 0,8 : bao gåm 2 kÐp*4 MW*4 km vµ
2 ®¬n*1MW*3 km.§Ó x¸c ®Þnh ®å thÞ phô t¶i ®Þa ph¬ng ph¶i c¨n
cø vµo sù biÕn thiªn phô t¶i hµng ngµy ®· cho vµ nhê c«ng thøc :
PUf ( t ) PUf %
SUf ( t )  víi PUf ( t )  PUf max
cos  tb
S(MVA) 100

KÕt qu¶ tÝnh ®îc theo tõng thêi ®iÓm t cho ë b¶ng 1-3 vµ ®å
thÞ phô t¶i ®Þa ph¬ng cho ë h×nh 1-3.
B¶ng 1-3
10- 14- 18-
T 0-6 6-10
14 18 24
12,5
P% 65 75 100 90 65
S(t) 8,1 9,37 12, 11, 8,12
11,2
5
ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn
9,37 8,12
5 4 5
T(h)
0 6 1 14 18 2
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
25 5 5 25 5

1-4.§å thÞ phô t¶i trung ¸p (110 kV)


NhiÖm vô thiÕt kÕ ®· cho P110max = 120 MW vµ costb = 0,8
gåm 1 kÐp + 4 ®¬n. §Ó x¸c ®Þnh ®å thÞ phô t¶i phÝa trung ¸p
ph¶i c¨n cø vµo sù biÕn thiªn phô t¶i hµng ngµy ®· cho vµ nhê c«ng
thøc :
P110 ( t ) P%
ST ( t )  víi P110 ( t )  P110 max
cos  tb 100

KÕt qu¶ tÝnh ®îc theo tõng thêi ®iÓm t cho ë b¶ng 1-4 vµ ®å
thÞ phô t¶i phÝa trung ¸p cho ë h×nh 1-4

B¶ng 1-4
T 0-6 6-10 10- 14- 18-

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


5
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
14 18 24
P% 75 85 95 100 75
112, 127, 142, 112,
150
S(t) 5 5 5 5

S(MVA)
150

127,5

142,5

112,5 112,5
T(h)
0 8 12 14 20 24

H×nh 1.4: Đồ thị phụ tải cấp điện ¸p 110 kV

1-5.§å thÞ phô t¶i vÒ hÖ thèng (220 kV).


Toµn bé c«ng suÊt thõa cña nhµ m¸y ®îc ph¸t lªn hÖ thèng qua
®êng d©y kÐp dµi 78 km .Tæng c«ng suÊt hÖ thèng S HT=3200 MVA
víi c«ng suÊt ng¾n m¹ch SNM=4500 MVA. Dù tr÷ quay cña hÖ thèng
SdtHT=480 MVA . Nh vËy ph¬ng tr×nh c©n b»ng c«ng suÊt toµn nhµ
m¸y lµ:
SNM(t) = SUf(t) + ST(t) + SVHT(t) + St d(t)
Tõ ph¬ng tr×nh trªn ta cã phô t¶i vÒ hÖ thèng theo thêi gian lµ:

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


6
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
SVHT(t) = SNM(t) - {SUf(t) + ST(t) + St d(t)}
Tõ ®ã ta lËp ®îc b¶ng tÝnh to¸n phô t¶i vµ c©n b»ng c«ng suÊt
toµn nhµ m¸y nh b¶ng 1-5 vµ ®å thÞ phô t¶i trªn h×nh 1-5.
B¶ng 1-5
10- 12- 14- 20-
T 0-6 6-8 8-10 18-20
12 14 18 24
SToàn nhà
375 375 475 475 425 500 500 325
máy
8,12 9,37 9,37 11,2 8,12
SUF 12,5 12,5 8,125
5 5 5 5 5
112, 127, 127, 142, 142, 112,
SUT 150 112,5
5 5 5 5 5 5
34,6 34,6 40,0 40,0 37,3 31,9
STD 41,1 41,1
5 5 5 5 5 5
219, 203, 298, 279, 232, 297, 338.2 172,
SVHTmax
72 5 1 95 65 65 75 4

1-6. NhËn xÐt chung.


Phô t¶i nhµ m¸y ph©n bè kh«ng ®Òu trªn c¶ ba cÊp ®iÖn ¸p vµ
gi¸ trÞ c«ng suÊt cùc ®¹i cã trÞ sè lµ: S Ufmax =
12,5MVA
STmax = 150 MVA
SVHTmax = 338.275 MVA
Tæng c«ng suÊt ®Þnh møc cña hÖ thèng lµ 3200 MVA, dù tr÷
quay cña hÖ thèng SdtHT = 480 MVA. Gi¸ trÞ nµy lín h¬n trÞ sè c«ng
suÊt cùc ®¹i mµ nhµ m¸y ph¸t lªn hÖ thèng SVHTmax = 338.275 MVA.
Phô t¶i ®iÖn ¸p trung chiÕm phÇn lín c«ng suÊt nhµ m¸y do ®ã
viÖc ®¶m b¶o cung cÊp ®iÖn cho phô t¶i nµy lµ rÊt quan träng.

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


7
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Tõ c¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n trªn ta x©y dùng ®îc ®å thÞ phô t¶i
tæng hîp cña nhµ m¸y nh sau:
S(MVA)
50
0
42
400
5
375
375 SNM

215.
1696 176.
.8 9 12
106
97. 9 SVHT
76. .6
3 1
48.1
35
30.0 31.8
29.7 21 5 29.7
5 8 STD
16. 17. 5
13. 85 14.7 SMF
8
65 T(h)
0 6 8 101 1 1 2 2
2 4 8 0 4

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


8
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Ch¬ng II
lùa chän ph¬ng ¸n nèi ®iÖn chÝnh

Chän s¬ ®å nèi ®iÖn chÝnh lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô hÕt


søc quan träng trong thiÕt kÕ nhµ m¸y ®iÖn. S¬ ®å nèi ®iÖn hîp lý
kh«ng nh÷ng ®em l¹i nh÷ng lîi Ých kinh tÕ lín lao mµ cßn ®¸p øng
®îc c¸c yªu cÇu kü thuËt
Theo nhiÖm vô thiÕt kÕ nhµ m¸y cã 4 tæ m¸y ph¸t, c«ng suÊt
®Þnh møc cña mçi tæ m¸y lµ 100 MW cã nhiÖm vô cung cÊp ®iÖn
cho phô t¶i ë ba cÊp ®iÖn ¸p sau:
Phô t¶i ®Þa ph¬ng ë cÊp ®iÖn ¸p Uf cã:
SUfmax = 12,5 MVA
SUfmin = 8,125MVA
Phô t¶i trung ¸p ë cÊp ®iÖn ¸p 110 KV cã:
STmax = 150 MVA
STmin = 112,5 MVA
Phô t¶i vÒ hÖ thèng ë cÊp ®iÖn ¸p 220 KV cã:
SVHTmax = 338.275 MVA
SVHTmin = 172,4 MVA
Theo nhiÖm vô thiÕt kÕ th× phô t¶i ®Þa ph¬ng phÝa ®iÖn ¸p
m¸y ph¸t ®îc cÊp b»ng c¸c ®êng c¸p kÐp mµ ®iÖn ¸p ®Çu cùc m¸y
ph¸t lµ 10,5 kV. C«ng suÊt ®îc lÊy tõ ®Çu cùc cña hai m¸y ph¸t nèi
víi tù ngÉu vµ mçi m¸y cung cÊp cho mét nöa phô t¶i ®Þa ph¬ng.
Trong trêng hîp mét m¸y bÞ sù cè th× m¸y cßn l¹i víi kh¶ n¨ng qu¸ t¶i
sÏ cung cÊp ®iÖn cho toµn bé phô t¶i ®Þa ph¬ng.
Nhµ m¸y cã ba cÊp ®iÖn ¸p lµ 10,5 KV; 110KV; 220KV, trong ®ã
líi 110KV vµ 220KV ®Òu lµ líi cã trung tÝnh trùc tiÕp nèi ®Êt v× vËy
®Ó liªn l¹c gi÷a ba cÊp ®iÖn ¸p ta dïng m¸y biÕn ¸p tù ngÉu .

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


9
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Tõ nh÷ng nhËn xÐt trªn ®©y ta cã thÓ ®Ò xuÊt mét sè ph¬ng
¸n nh sau:

2-1. Ph¬ng ¸n I (H×nh 2-1).

HT.
ST

220 KV 110 KV

B4 B1 B2 B3

F4 F1 F2 F3

H×nh 2-1

Do phô t¶i cao vµ trung ¸p lín h¬n nhiÒu so víi c«ng suÊt ®Þnh
møc cña m¸y ph¸t nªn mçi thanh gãp 110 KV vµ 220 KV ®îc nèi víi
mét bé m¸y ph¸t ®iÖn - m¸y biÕn ¸p ba pha hai d©y quÊn lÇn lît lµ
F3-B3 vµ F4-B4. §Ó cung cÊp ®iÖn thªm cho c¸c phô t¶i nµy còng nh
®Ó liªn l¹c gi÷a ba cÊp ®iÖn ¸p dïng hai bé m¸y ph¸t ®iÖn -m¸y
biÕn ¸p tù ngÉu (F1-B1 vµ F2-B2).

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


10
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Phô t¶i ®Þa ph¬ng Uf ®îc cung cÊp diÖn qua hai m¸y biÕn ¸p
nèi víi hai cùc m¸y ph¸t ®iÖn F1,F2.
¦u ®iÓm cña ph¬ng ¸n nµy lµ bè trÝ nguån vµ t¶i c©n ®èi. Tuy
nhiªn ph¶i dïng ®Õn ba lo¹i m¸y biÕn ¸p. Ngoµi ra khi S VHTmin =172,4
MVA < SF®m = 125 MVA nªn nÕu cho bé F4-B4 lµm viÖc ®Þnh møc
th× cã thÓ phÝa trung ¸p nhËn ®îc n¨ng lîng ph¶i qua hai lÇn biÕn ¸p
(v× phô t¶i trung ¸p rÊt lín), lÇn thø nhÊt qua B4, lÇn thø hai qua B1
vµ B2.

2-2. Ph¬ng ¸n II(H×nh 2-2).


HT
St
220 KV 110 KV

b1 b2 b3 b4

f1 f2 f3 f4

H×nh 2-2

§Ó kh¾c phôc nhîc ®iÓm ph¬ng ¸n I, chuyÓn bé F4-B4 tõ thanh


gãp 220 KV sang phÝa 110KV. PhÇn cßn l¹i cña ph¬ng ¸n II gièng nh
ph¬ng ¸n I.
NhËn xÐt :

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


11
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
- §é tin cËy cung cÊp ®iÖn ®¶m b¶o, gi¶m ®îc vèn
®Çu t do nèi bé ë cÊp ®iÖn ¸p thÊp h¬n thiÕt bÞ rÎ tiÒn
h¬n.
- PhÇn c«ng suÊt lu«n thõa bªn trung ®îc truyÒn qua
m¸y biÕn ¸p tù ngÉu ®a lªn hÖ thèng (v× tæng c«ng suÊt
c¸c bé bªn trung lu«n lín h¬n phô t¶i cùc ®¹i bªn trung).
- ¦u ®iÓm cña ph¬ng ¸n nµy lµ chØ dïng hai lo¹i m¸y
biÕn ¸p. Ngoµi ra do STmin = 112,5 MVA > 2SF®m =2.125
=250 MVA nªn 2 bé nèi víi thanh gãp 110KV cã thÓ lu«n
lu«n lµm viÖc ë chÕ ®é ®Þnh møc.

2-3. Ph¬ng ¸n III(H×nh 2-3).

HT
ST

B1 B2 B3 B4 B5 B6

   
SUF

NhËn xÐt :
- Sè lîng m¸y biÕn ¸p nhiÒu ®ßi hái vèn ®Çu t lín, ®ång
thêi trong qu¸ tr×nh vËn hµnh x¸c suÊt sù cè m¸y biÕn ¸p t¨ng,
tæn thÊt c«ng suÊt lín.
- Khi sù cè bé bªn trung th× m¸y biÕn ¸p tù ngÉu chÞu
t¶i qua cuén d©y chung lín so víi c«ng suÊt cña nã.

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


12
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Tãm l¹i: Qua nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y ta ®Ó l¹i ph¬ng ¸n I vµ
ph¬ng ¸n II ®Ó tÝnh to¸n, so s¸nh cô thÓ h¬n vÒ kinh tÕ vµ kü
thuËt nh»m chän ®îc s¬ ®å nèi ®iÖn tèi u cho nhµ m¸y ®iÖn.

Ch¬ng III
Chän m¸y biÕn ¸p vµ tÝnh tæn thÊt ®iÖn n¨ng

3-1.Chän m¸y biÕn ¸p - ph©n phèi c«ng suÊt cho m¸y biÕn ¸p.
Gi¶ thiÕt c¸c m¸y biÕn ¸p ®îc chÕ t¹o phï hîp víi ®iÒu kiÖn
nhiÖt ®é m«i trêng n¬i l¾p ®Æt nhµ m¸y ®iÖn . Do vËy kh«ng cÇn
hiÖu chØnh c«ng suÊt ®Þnh møc cña chóng.
I.Ph¬ng ¸n I (h×nh 2-1).
1. Chän m¸y biÕn ¸p :
- C«ng suÊt ®Þnh møc cña c¸c m¸y biÕn ¸p tù ngÉu B1, B2 ®îc

1
chän theo ®iÒu kiÖn sau: SB1®m = SB2®m  SF®m

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


13
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Trong ®ã  lµ hÖ sè cã lîi cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu
U C  U T 220  110
   0,5
UC 220
1
Do ®ã : SB1®m = SB2®m  0,5 125  250 MVA

Tõ kÕt qu¶ tÝnh to¸n trªn ta chän tæ hîp ba m¸y biÕn ¸p tù ngÉu
mét pha cho mçi m¸y biÕn ¸p B1,B2 lo¹i: TДЦ 125 - 242/10,5 cã c¸c
th«ng sè kü thuËt nh b¶ng 3-1 (lµ th«ng sè cho mét pha trong tæ hîp
3 pha ):
B¶ng 3-1
U®m (KV) P0 PN%
S®m UN%(*) I0( Gi¸
(KW)
(MVA) %) (106§)
UC UT UH C-T C-H T-H C-H C-T C-H T-H

0,
250 242 - 13,8 - - 11 210 - 650 - 6480
45

Nh vËy tæng c«ng suÊt cña tæ hîp 3 tæ m¸y biÕn ¸p tù ngÉu


mét pha lµ:
3.125 = 375 MVA
- M¸y biÕn ¸p B3 ®îc chän theo s¬ ®å bé :
SB3®m  SF®m = 125 MVA
Do ®ã ta chän m¸y biÕn ¸p t¨ng ¸p ba pha 2 cuén d©y cã S ®m =
125 MVA lµ lo¹i : TДЦ-125 (121/10,5) cã c¸c th«ng sè kü thuËt nh ë
b¶ng 3-2
B
¶ng 3-2
S®m UC®m UH®m P0 PN Gi¸
UN% I0%
(MVA) (KV) (KV) (KW) (KV) (106 §)
125 121 10,5 100 400 10,5 0,5 5120

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


14
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
- M¸y biÕn ¸p B4 còng ®îc chän theo s¬ ®å bé nh ®èi víi B3:
SB4®m  SF®m = 125 MVA
Do ®ã ta chän m¸y biÕn ¸p t¨ng ¸p ba pha 2 cuén d©y cã S ®m =
125 MVA lµ lo¹i : TДЦ-125 (242/10,5) cã c¸c th«ng sè nh ë b¶ng 3-3 .
B
¶ng 3-3
S®m UC®m UH®m P0 PN UN% I0% Gi¸ (106 §)
(MVA) (KV) (KV) (KW) (KV)
125 242 10,5 115 380 11 0,5 6480

2.Ph©n bè c«ng suÊt cho c¸c m¸y biÕn ¸p.


- §Ó thuËn tiÖn trong vËn hµnh, c¸c bé m¸y ph¸t- m¸y biÕn ¸p
hai cuén d©y F3-B3 vµ F4-B4 cho lµm viÖc víi ®å thÞ b»ng ph¼ng
suèt c¶ n¨m. Do ®ã c«ng suÊt t¶i cña mçi m¸y lµ:
SB3 = SB4 = SF®m = 125MVA
Do ®ã ë ®iªï kiÖn lµm viÖc b×nh thêng B3 vµ B4 kh«ng bÞ qu¸
t¶i
- Phô t¶i qua mçi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu B1vµ B2 ®îc tÝnh nh sau :
Phô t¶i truyÒn lªn phÝa trung ¸p cña mçi m¸y biÕn ¸p tù
ngÉu lµ :

SCT B1 ( t )  SCT B 2 ( t ) 


1
 ST ( t )  SB 3 
2
Phô t¶i truyÒn lªn phÝa cao ¸p cña mçi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu
lµ :

SCC B1  SCCB 2 
1
 SVHT ( t )  SB 4 
2
Phô t¶i truyÒn lªn phÝa h¹ ¸p cña mçi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu
lµ :

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


15
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
SCH B1  SCH B 2  SCC B1  SCT B1  SCC B 2  SCTB 2

KÕt qu¶ tÝnh to¸n cho trªn b¶ng 3-4:


t (h) 10- 12- 14- 18- 20-
0-6 6-8 8-10
12 14 18 20 24
SB1=S
125 125 125 125 125 125 125 125
B2
SCT(t) -6,25 1,25 1.25 8,75 8,75 12,5 -6,25 -6,25
SCC(t) 77,47 106,6
47,36 39,25 86,55 53,82 86,32 23,7
5 4
SCH(t) 86,22 98,8 100,3
41,11 40,5 87,8 62,57 17,45
5 2 9

DÊu ’-‘ chøng tá c«ng suÊt ®i tõ phÝa thanh gãp hÖ thèng


220kV sang thanh gãp 110KV ®Ó bæ xung lîng c«ng suÊt thiÕu phÝa
110kV.
Qua b¶ng ph©n bè c«ng suÊt 3-4 thÊy r»ng:
SCCmax = 106,64 MVA < SB1,B2®m=375 MVA
SCTmax = 12,5 MVA < SM = .SB1®m = 125 MVA
SCHmax = 100,39MVA < SM = 125 MVA
Nh vËy c¸c m¸y biÕn ¸p ®· chän kh«ng bÞ qu¸ t¶i khi lµm viÖc
b×nh thêng.
3. KiÓm tra c¸c m¸y biÕn ¸p khi bÞ sù cè.
V× c«ng suÊt ®Þnh møc cña c¸c m¸y biÕn ¸p hai cuén d©y ®îc
chän theo c«ng suÊt ®Þnh møc cña m¸y ph¸t ®iÖn nªn viÖc kiÓm
tra qu¸ t¶i chØ cÇn xÐt ®èi víi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu.
Coi sù cè nÆng nÒ nhÊt lµ lóc phô t¶i trung ¸p cùc ®¹i S Tmax=
150 MVA.
Khi ®ã SVHT =338.275MVA ; SUf =12,5 MVA

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


16
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
a) Gi¶ thiÕt sù cè bé F3-B3.
KiÓm tra ®iÒu kiÖn : 2.Kqtsc. .SB1®m  STmax
( 2.1,4.0,5.375 =525 > 338.275 MVA  tho¶ m·n ®iÒu kiÖn )
Lóc nµy c«ng suÊt t¶i lªn trung ¸p qua mçi m¸y lµ:
SCT-B1 = SCT-B2 = STmax/2 = 75 MVA
Cho c¸c m¸y ph¸t F1vµ F2 lµm viÖc víi gi¸ trÞ ®Þnh møc. Do ®ã
c«ng suÊt qua cuén h¹ cña B1 vµ B2 lµ:
SCH-B1,B2 = SF®m - SUf /2 - Std /4
= 125- 12,5/2 – 41,1/4 = 108,475 MVA
C«ng suÊt t¶i lªn cao ¸p cña 1 MBA:
SCC-B1,B2 = SCH-B1,B2 - SCT-B1,B2 = 108,475 - 75 = 33,475 MVA
Khi ®ã lîng c«ng suÊt nhµ m¸y cÊp cho phÝa cao ¸p cßn thiÕu
mét lîng :
SthiÕu = SVHT - SB4- 2.SCC-B1,B2
= 338.275 – 125 – 2.33,475 = 146,325 MVA < S dtHT
=480 MVA
Víi lîng c«ng suÊt thiÕu nµy nhá h¬n dî tr÷ quay cña hÖ thèng.
Qua trªn thÊy r»ng khi sù cè bé F3-B3,hai m¸y biÕn ¸p tù ngÉu
B1,B2 lµm viÖc kh«ng bÞ qu¸ t¶i.
b) Khi sù cè m¸y biÕn ¸p tù ngÉu B1(hoÆc B2).
Khi B1sù cè th× F1 ngõng. Trêng hîp nµy kiÓm tra qu¸ t¶i cña
B2:
KiÓm tra ®iÒu kiÖn : Kqtsc. .SB1®m  STmax – SB3
( 1,4.0,5.250 =175 >150 – 125 = 25 MVA  tho¶ m·n ®iÒu kiÖn )
- C«ng suÊt t¶i lªn trung ¸p:
SCT-B2 = STmax- SB3 = 150 - 125 = 25 MVA
- C«ng suÊt qua cuén h¹ cña B2:

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


17
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
SCH-B2 = SF®m- SUf - Stdmax/4
= 125 – 12,5 – 41,1/4 = 102.225 MVA
- C«ng suÊt t¶i lªn phÝa cao ¸p:
SCC-T2 = SCH-B2 - SCT-B2 = 102,225 - 25 = 77,225 MVA
Nh vËy khi sù cè B1, ®Ó ®¶m b¶o cho phô t¶i trung ¸p cùc ®¹i
ph¶i lÊy c«ng suÊt tõ thanh gãp hÖ thèng sang thanh gãp 110 kV
mét lîng 102,225 MVA. Khi ®ã lîng c«ng suÊt nhµ m¸y cÊp cho phÝa
cao cßn thiÕu lµ:
SthiÕu=SVHT - SB 4 - SCC-B2 =
= 338.275 - 125 – 77,225 = 136,05 MVA< S dtHT=480
MVA
Lîng thiÕu nµy nhá h¬n dù tr÷ quay cña hÖ thèngnªn B2 còng
kh«ng bÞ qu¸ t¶i.
II.Ph¬ng ¸n II (h×nh 2-2).
1. Chän m¸y biÕn ¸p.
-Hai m¸y biÕn ¸p B3 vµ B4 ®îc chän theo s¬ ®å bé .Do hai m¸y
biÕn ¸p nµy cïng nèi víi thanh gãp ®iÖn ¸p 110 KV nªn ®îc chän
gièng nhau vµ chän gièng m¸y biÕn ¸p B3 ë ph¬ng ¸n I lµ m¸y biÕn
¸p lo¹i : TДЦ-125-121/13,8 cã c¸c th«ng sè kü thuËt nh ë b¶ng 3-2
(ph¬ng ¸n I ).
-Hai m¸y biÕn ¸p tù ngÉu B1 vµ B2 ®îc chän t¬ng tù nh ph¬ng
¸n I
C«ng suÊt ®Þnh møc cña c¸c m¸y biÕn ¸p tù ngÉu B1, B2 ®îc

1
chän theo ®iÒu kiÖn sau: SB1®m = SB2®m  SF®m

1
Do ®ã : SB1®m = SB2®m  0,5 125  250 MVA

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


18
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Ta chän m¸y biÕn ¸p cã ký hiÖu: ATДЦTH-250 cã c¸c th«ng sè kü
thuËt nh sau :
S®m U®m (KV) UN%(*) P0 PN% I0( Gi¸
(MVA) (KW) %) (106§)
UC UT UH C-T C-H T-H C-H C-T C-H T-H

250 230 121 13,8 11 32 20 120 52 - - 0, 10000


0 5

2. Ph©n phèi c«ng suÊt cho c¸c m¸y biÕn ¸p.


§Ó ®¶m b¶o kinh tÕ vµ thuËn tiÖn trong vËn hµnh, c¸c m¸y ph¸t
F3,F4 cho lµm viÖc víi ®å thÞ phô t¶i b»ng ph¼ng suèt c¶ n¨m.
-Do ®ã c«ng suÊt t¶i qua mçi m¸y biÕn ¸p B3,B4 lµ:
SB3 = SB4 = SF®m = 125 MVA
- Phô t¶i qua c¸c m¸y biÕn ¸p tù ngÉu T1vµ T2 ®îc tÝnh nh sau :
Phô t¶i truyÒn lªn phÝa cao ¸p cña mçi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu lµ :

SCCB1  SCCB2 
1
SVHT (t) 
2
Phô t¶i truyÒn lªn phÝa trung ¸p cña mçi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu
lµ :

S CT  B1  S CT  B 2 
1
2

S T (t )  S B 3  S B 4 
Phô t¶i phÝa h¹ ¸p cña mçi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu lµ :
SCH B1  SCH B 2  SCC B1  SCT B1  SCC B 2  SCT B 2

Dùa vµo b¶ng 1-5 ®· tÝnh ë ch¬ng I vµ c¸c c«ng thøc ë trªn ta
tÝnh ®îc phô t¶i cho tõng thêi ®iÓm , kÕt qu¶ ghi trong b¶ng 3-5
B¶ng 3-5
t (h) 10- 12- 14- 20-
0-6 6-8 8-10 18-20
12 14 18 24
SB1=S
125 125 125 125 125 125 125 125
B2

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


19
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
SCT(t) -38 -22,5 -22,5 -7,5 -7,5 0 -38 -38
SCC(t) 109,8 101,7 149,0 139,9 116,3 148,8 169,1
86,2
6 5 5 7 2 2 4
SCH(t) 126,5 148,
71,86 79,25 69,98 58,16 84,57 43,1
5 82

DÊu ’-‘ chøng tá c«ng suÊt ®i tõ phÝa thanh gãp hÖ thèng


220KV sang thanh gãp 110KV ®Ó bæ xung lîng c«ng suÊt thiÕu phÝa
110KV.
Qua b¶ng ph©n bè c«ng suÊt 3-5 thÊy r»ng:
SCCmax = 169,14 MVA < SB1,B2®m=250 MVA
SCTmax = 38 MVA < SM = .SB1®m = 125 MVA
SCHmax = 148,82 MVA < SM = 125 MVA
Nh vËy c¸c m¸y biÕn ¸p ®· chän kh«ng bÞ qu¸ t¶i khi lµm viÖc
b×nh thêng.
3. KiÓm tra c¸c m¸y biÕn ¸p khi bÞ sù cè.
Còng coi sù cè nguy hiÓm nhÊt lµ x¶y ra khi phô t¶i trung ¸p cùc
®¹i. §èi víi c¸c bé m¸y ph¸t ®iÖn - m¸y biÕn ¸p hai cuén d©y kh«ng
cÇn kiÓm tra qu¸ t¶i v× c«ng suÊt ®Þnh møc cña c¸c m¸y biÕn ¸p
nµy ®îc chän theo c«ng suÊt ®Þnh møc cña m¸y ph¸t ®iÖn. Do ®ã
viÖc kiÓm tra qu¸ t¶i chØ tiÕn hµnh víi c¸c m¸y biÕn ¸p tù ngÉu.
a) Khi sù cè bé F3-B3 (hoÆc F4-B4).
KiÓm tra ®iÒu kiÖn : 2.Kqtsc. .SB1®m  STmax
( 2.1,4.0,5.250 =350 > 150 MVA  tho¶ m·n ®iÒu kiÖn )
Khi ®ã c«ng suÊt t¶i lªn c¸c phÝa qua mçi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu ®îc
x¸c ®Þnh nh sau:
- PhÝa trung ¸p:
1 1
SCT-B1 = SCT-B2 = ( STmax - SB4)= (150 - 125) = 12,5 MVA
2 2

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


20
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
- C«ng suÊt qua cuén h¹:
SCH-B1 = SCH-B2 = SF®m - SUf/2 - Std/4 = 108,475 MVA
- C«ng suÊt ph¸t lªn phÝa cao:
SCC-B1 = SCC-B2 = SCH-B1- SCT-B1 = 108,475 – 12,5 = 95,975 MVA
Khi ®ã phô t¶i hÖ thèng thiÕu mét lîng c«ng suÊt lµ:
SthiÕu = SVHT - (SCC-B1 + SCC-B2) = 338,275 - 2.95,975 = 146,325
MVA
Lîng c«ng suÊt thiÕu nµy nhá h¬n dù tr÷ quay cña hÖ thèng
=480MVA.
Qua trªn thÊy r»ng khi sù cè bé F3- B3 th× c¸c m¸y biÕn ¸p tù
ngÉu B1,B2 kh«ng bÞ qu¸ t¶i.
b) Khi sù cè tù ngÉu B1 (hoÆc B2).
Khi B1 bÞ sù cè th× F1 ngõng, ta kiÓm tra qu¸ t¶i cña B2.
KiÓm tra ®iÒu kiÖn : Kqtsc. .SB1®m  STmax - 2.SB3
(1,4.0,5.250 =175 >150 -2.125 = -125 MVA tho¶ m·n ®iÒu kiÖn )
C«ng suÊt t¶i qua c¸c phÝa cña B2 nh sau:
- PhÝa trung ¸p:
SCT-B2 = STmax - (SB3 + SB4) = 150 - 2.125 = 0 MVA
- PhÝa h¹ ¸p:
SCH-B2 = SF®m - SUf - Std/4 = 102,225 MVA
- PhÝa cao ¸p:
SCC-B2 = SCH-B2 - SCT-B2 = 102,225 - 0 = 102,225 MVA
Phô t¶i hÖ thèng bÞ thiÕu mét lîng c«ng suÊt lµ:
SthiÕu = SVHT - SCC-B2 = 338,275 -102,225 = 236,05 MVA<
SdtHT=480MVA
Lîng nµy nhá h¬n dù tr÷ quay cña hÖ thèng.
Do ®ã trong trêng hîp nµy B2 còng kh«ng bÞ qu¸ t¶i.

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


21
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Tãm l¹i: C¸c m¸y biÕn ¸p ®· chän ®Òu tho¶ m·n c¸c yªu cÇu kü
thuËt khi lµm viÖc b×nh thêng vµ khi sù cè.

3-2 TÝnh to¸n tæn thÊt ®iÖn n¨ng.


TÝnh to¸n tæn thÊt ®iÖn n¨ng lµ mét vÊn ®Ò kh«ng thÓ thiÕu
®îc trong viÖc ®¸nh gi¸ mét ph¬ng ¸n vÒ kinh tÕ vµ kü thuËt.
Trong nhµ m¸y ®iÖn tæn thÊt ®iÖn n¨ng chñ yÕu g©y nªn bëi
c¸c m¸y biÕn ¸p t¨ng ¸p.
I. Ph¬ng ¸n I (H×nh 2-1).
§Ó tÝnh to¸n tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong c¸c m¸y biÕn ¸p ta dùa
vµo b¶ng ph©n bè c«ng suÊt cña m¸y biÕn ¸p ®· cho ë b¶ng 3-4
1. Tæn thÊt ®iÖn n¨ng h»ng n¨m cña m¸y biÕn ¸p B3.
S2B3
C«ng thøc tÝnh to¸n: ΔA B3  ΔP0 .T  ΔPN . 2 .T
SB3dm
Trong ®ã: T: lµ thêi gian lµm viÖc cña m¸y biÕn ¸p, T= 8760h.
SB3: phô t¶i cña m¸y biÕn theo thêi gian vµ ®îc lÊy theo
®å thÞ phô t¶i h»ng ngµy.
Ta cã B3 lµ m¸y biÕn ¸p ba pha hai cuén d©y lo¹i TДЦ-125-
121/10,5 cã :
P0 = 100 kW, PN = 400 kW, SB3 = 125 MVA = h»ng sè.
125 2
Suy ra : AB3 = 0,1. 8760 + 0,4 . .8760 = 4380 MWh.
125 2
2.Tæn thÊt ®iÖn n¨ng h¨ng n¨m cña m¸y biÕn ¸p B4.
T¬ng tù nh tÝnh AB3, B4 lµ m¸y biÕn ¸p ba pha hai cuén d©y
lo¹i TДЦ -125-242/10,5 cã:
P0 = 115kW; PN = 380kW; SB4 = 125 MVA = h»ng sè .
125 2
Suy ra : AB4 = 0,115. 8760 + 0,38 . .8760 = 4336,2 MWh.
125 2

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


22
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
3.Tæn thÊt ®iÖn n¨ng h»ng n¨m trong m¸y biÕn ¸p tù ngÉu.
§Ó tÝnh tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong m¸y biÕn ¸p tù ngÉu ta coi
m¸y biÕn ¸p tù ngÉu nh m¸y biÕn ¸p ba cuén d©y. Khi ®ã cuén nèi
tiÕp, cuén chung vµ cuén h¹ cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu t¬ng øng víi
cuén cao, cuén trung vµ cuén h¹ cña m¸y biÕn ¸p ba d©y cuèn. Tæn
thÊt c«ng suÊt trong c¸c cuén ®îc tÝnh nh sau:
PNCH  PNTH
PNC  0,5.( PNCT  )
2
PNTH  PNCH
PNT  0,5.(PNCT  )
2
PNC H  PNT H
PNH  0,5.(  PNCT  )
2
-Chọn m¸y biÕn ¸p tù ngÉu lo¹i : ATДЦTH-250-230/121/11
Cã c¸c th«ng sè sau: P0= 120kW ; PN C-H= 520kW ; I0%= 0,5
P0 =120 kW PNCT = 520 kW => PNC = PNT = PNH =1/2
PNCH =260 kW

0,26  0,26
PNC  0,5.(0,52  )  0,26 MW
0,5 2

0,26  0,26
PNT  0,5.(0,52  )  0,26 MW
0,5 2

0,26  0,26
PNC  0,5.(0,52  )  0,78 MW
0,5 2

Tõ c¸c kÕt qu¶ b¶ng 3-4 vµ c«ng thøc tÝnh ë trªn ta cã c«ng thøc
tÝnh tæn thÊt ®iÖn n¨ng cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu 3 pha ®îc tæ hîp
tõ 3 m¸y biÕn ¸p mét pha nh sau :
365 24
AB1=AB2  3.P0 .T  . (PNC .SiC2 .t i  PNT .SiT2 .t i  PNH .SiH2 t i )
2 
3.SBdm i 1

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


23
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
ë ®©y: SiC , SiT , SiH lµ phô t¶i phÝa cao ¸p , trung ¸p vµ h¹ ¸p cña
mçi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu t¹i thêi ®iÓm t i ghi trong b¶ng
3-4 ®· tÝnh ë trªn .
T = 8760 h.
PN , Po , SB®m : lµ cña mét m¸y biÕn ¸p mét pha.
ViÕt gän l¹i:
24
 SiT.ti= (-6,25)2.6 + 1,252.2 + 1.252.2+8,752.2+8,752.2+
i 1

+ 12,52.4 +(-6,25)2.2 +(-6,25)2.4= 1406,25 MVA2.h


24
 SiC.ti=47,362.6+39,252.2 + 86,552.2 +77,4752.2 +53,822.2
i 1

+86,322.4
+ 106,642. 2 + 23,72.4 = 104114,2 MVA2.h
24
 SiH.ti= 41,112.6 + 40,52.2 + 87,82.2+ 86,2252.2+ 62,572.2 +
i 1

+ 98,822.4+ 100,392.2+ 17,452.4 = 111973,76 MVA2.h


Do ®ã:
365 24
AB1=AB2  3.P0 .T  . (PNC .SiC2 .t i  PNT .SiT2 .t i  PNH .SiH2 t i )
2 
3.SBdm i 1
365
=3.0,12.8760+ [0,26. 1406,25 +0,26. 104114,2 +0,78.
3.250 2
111973,76]
= 3824 MWh
Nh vËy tæng tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong c¸c m¸y biÕn ¸p cña ph-
¬ng ¸n I lµ:
A = AB1+AB2+AB3+AB4 =
= 2.3824 + 4380 + 4336,2 = 16364,2 MWh
II-Ph¬ng ¸n II (h×nh 2-2).

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


24
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
1. Tæn thÊt ®iÖn n¨ng hµng n¨m cña c¸c m¸y biÕn ¸p B3 vµ B4.
Theo c«ng thøc nh ë ph¬ng ¸n I :
S2B 3,B 4
AB3 = AB4= P0 .T  PN . 2 .T
S B3dm
M¸y biÕn ¸p B3 vµ B4 ®· chän lµ m¸y biÕn ¸p kiÓu TДЦ-125-
121/13,8 cã th«ng sè nh ë b¶ng 3-2 do ®ã tæn thÊt ®iÖn n¨ng cña
m¸y biÕn ¸p B3 vµ B4 ë ph¬ng ¸n nµy b»ng nhau vµ ®óng b»ng tæn
thÊt trong m¸y biÕn ¸p B3 ë ph¬ng ¸n I trªn:
AB3 = AB4 = 4380 MWh

2. TÝnh tæn thÊt ®iÖn n¨ng hµng n¨m cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu B1
vµ B2.
T¬ng tù ta ph¬ng ¸n I, ta cã:
M¸y biÕn ¸p tù ngÉu 3 pha : ATДЦTH-250-230/121/13,8 cã
P0=120 kW vµ PNC-T =520 kW , PNC-H = PNT-H =PNC-T/2=260 MW
vµ dùa vµo b¶ng 3-5
Tõ ®ã ta tÝnh ®îc :
0,26  0,26
PNC  0,5.(0,52  )  0,26 MW
0,52
0,26  0,26
PNT  0,5.(0,52  )  0,26 MW
0,52
0,26  0,26
PNH  0,5.( 0,52  )  0,78 MW
0,52

365 24
AB1= AB2  P0 .T  . (PNC .SiC2 .t i  PNT .SiT2 .t i  PNH .SiH2 t i )
2 
SB!dm i 1
ViÕt gän l¹i:
24
 SiT.ti= (-38)2.6 + (-22,5)2.2 + (-22,5)2.2 +(-7,5)2.2+(-7,5)2.2+
i 1

+ 02.4 +(-38)2.2 +(-38)2.4= 19578 MVA2.h

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


25
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
24
 SiC.ti=109,862.6+101,752.2 + 149,052.2 +139,972.2
i 1

+116,322.2 +148,822.4
+ 169,142. 2 + 86,22.4 = 379325,14 MVA2.h
24
 SiH.ti= 71,862.6 + 79,252.2 + 126,552.2+ 69,982.2+ 58,162.2
i 1

+
+ 148,822.4+ 84,572.2+ 43,12.4 = 202457,84 MVA2.h
Suy ra:
AB1 = AB2 =
365
=0,12.8760+ [0,26. 19578 +0,26. 379325,14 +0,78.
250 2
202457,84]
= 2579,13 MWh
Tõ c¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong c¸c m¸y biÕn
¸p ë trªn ta cã tæng tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong c¸c m¸y biÕn ¸p ë ph-
¬ng ¸n II lµ :
A = AB1 + AB2 + AB3 + AB4 =2AB1 + 2AB3 =
=2.2579,13 + 2.4380 = 13918,26 MWh.
B¶ng so s¸nh tæn thÊt ®iÖn n¨ng gi÷a hai ph¬ng ¸n:
B¶ng 3-6:
Tæn thÊt ®iÖn A(MWh)
n¨ng
Ph¬ng ¸n I 16364,2
Ph¬ng ¸n II 13918,26

Ch¬ng IV
TÝnh to¸n kt-kt Chän ph¬ng ¸n tèi u

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


26
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
ViÖc quyÕt ®Þnh bÊt kú mét ph¬ng ¸n nµo còng ®Òu ph¶i dùa
trªn c¬ së so s¸nh vÒ mÆt kinh tÕ vµ kü thuËt, nãi kh¸c ®i lµ dùa
trªn nguyªn t¾c ®¶m b¶o cung cÊp ®iÖn vµ kinh tÕ ®Ó quyÕt
®Þnh s¬ ®å nèi d©y chÝnh cho nhµ m¸y ®iÖn.
Trªn thùc tÕ vèn ®Çu t vµo thiÕt bÞ ph©n phèi chñ yÕu phô
thuéc vµo vèn ®Çu t m¸y biÕn ¸p vµ c¸c m¹ch thiÕt bÞ ph©n phèi.
Nhng vèn ®Çu t cña c¸c m¹ch thiÕt bÞ ph©n phèi chñ yÕu phô thuéc
vµo m¸y c¾t, v× vËy ®Ó chän c¸c m¹ch thiÕt bÞ ph©n phèi cho tõng
ph¬ng ¸n ph¶i chän c¸c m¸y c¾t.Trong tÝnh to¸n chØ tiªu kinh tÕ-kü
thuËt ta chØ cÇn chän s¬ bé c¸c m¸y c¾t.

4-1. Chän s¬ bé m¸y c¾t cña c¸c ph¬ng ¸n.


I-X¸c ®Þnh dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc cña c¸c m¹ch.
1-Ph¬ng ¸n I (H×nh 2-1).
a) CÊp ®iÖn ¸p vÒ hÖ thèng 220 KV.
- M¹ch ®êng d©y nèi víi hÖ thèng: Phô t¶i cùc ®¹i cña hÖ thèng
lµ SVHTmax = 144,21 MVA . V× vËy dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc cña
m¹ch ®êng d©y ®îc tÝnh víi ®iÒu kiÖn mét ®êng d©y bÞ ®øt . Khi
®ã
SVHT max 338,275
I lvcb    0,887 KA
3U dm 3.220

-M¹ch m¸y biÕn ¸p ba pha 2 cuén d©y B4 : Dßng ®iÖn lµm viÖc
cìng bøc ®îc x¸c ®Þnh theo dßng ®iÖn cìng bøc cña m¸y ph¸t ®iÖn.
1,05.S Fdm 1,05.125
I lvcb    0,344 KA
3U dm 3.220

-M¹ch m¸y biÕn ¸p tù ngÉu B3(B4) :


Khi lµm viÖc b×nh thêng th× dßng cìng bøc cña m¹ch nµy lµ :

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


27
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
S CC max 106,64
I lvcb    0,28 KA
3U dm 3.220

Khi sù cè bé bªn trung th× dßng cìng bøc lµ


S CC 33,475
I lvcb    0,0878 KA
3U dm 3.220

Khi sù cè mét m¸y biÕn ¸p tù ngÉu th× dßng cìng bøc lµ


S CC 77,225
I lvcb    0,2026 KA
3U dm 3.220

Nh vËy dßng ®iÖn lµm viÖc lín nhÊt ë cÊp ®iÖn ¸p 220 kV cña ph-
¬ng ¸n I nµy lµ :
Icbcao = 0,344 KA
b) CÊp ®iÖn ¸p trung 110 kV.
-M¹ch ®êng d©y : Phô t¶i trung ¸p ®îc cÊp bëi 2 ®êng d©y kÐp
*80MW ,
4 ®¬n*50MW, ta cã :
Dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc lµ :
kep
Pmax 120
I lvcb  2.I lv    0,787 KA
cos  . 3.U dm 0,8. 3.110

-M¹ch m¸y biÕn ¸p ba pha hai cuén d©y :


1,05.S Fdm 1,05.125
I lvcb    0,69 KA
3U dm 3.110

-M¹ch m¸y biÕn ¸p tù ngÉu :


Khi lµm viÖc b×nh thêng th× dßng cìng bøc cña m¹ch nµy lµ :
S CT max 12,5
I lvcb    0,0656 KA
3U dm 3.110

Khi sù cè bé bªn trung th× dßng cìng bøc lµ


S CT 75
I lvcb    0,393 KA
3U dm 3.110

Khi sù cè mét m¸y biÕn ¸p tù ngÉu th× dßng cìng bøc lµ

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


28
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
S CT 25
I lvcb    0,131 KA
3U dm 3.110

VËy dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc lín nhÊt ë phÝa 220 kV ®îc lÊy
lµ :
Icbtrung = 0,787 KA
c) CÊp ®iÖn ¸p 10,5 kV.
Dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc ë m¹ch nµy chÝnh lµ dßng ®iÖn
lµm viÖc cìng bøc cña m¸y ph¸t ®iÖn nªn ta cã :
1,05.S Fdm 1,05.125
I lvcb    7,22 KA
3U dm 3.10,5

B¶ng kÕt qu¶ tÝnh to¸n dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc cu¶ ph¬ng
¸n I lµ :
B¶ng 4-1
CÊp ®iÖn 220 kV 110 kV 13,8 kV
¸p
Icb (kA) 0,344 0,787 7,22

2-Ph¬ng ¸n II (H×nh 2-2).


a) CÊp ®iÖn ¸p 220 kV.
-M¹ch ®êng d©y còng nh ph¬ng ¸n I ta ®· cã : Ilvcb = 0,344 KA
-M¹ch m¸y biÕn ¸p tù ngÉu :
Khi lµm viÖc b×nh thêng th× dßng cìng bøc cña m¹ch nµy lµ :
S CC max 169,14
I lvcb    0,444 KA
3U dm 3.220

Khi sù cè mét m¸y biÕn ¸p tù ngÉu th× dßng cìng bøc lµ


S CC 102,225
I lvcb    0,268 KA
3U dm 3.220

VËy dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc lín nhÊt ë cÊp ®iÖn ¸p 220 kV
cña ph¬ng ¸n II lµ : Icbcao = 0,444 KA

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


29
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
b) CÊp ®iÖn ¸p 110 kV.
-M¹ch ®êng d©y t¬ng tù nh ph¬ng ¸n I ta cã : Ilvcb = 0,69 KA
-M¹ch m¸y biÕn ¸p ba pha hai cuén d©y nh ph¬ng ¸n I ta cã: Ilvcb
= 0,69 KA
-M¹ch m¸y biÕn ¸p tù ngÉu :
Khi lµm viÖc b×nh thêng th× dßng cìng bøc cña m¹ch nµy lµ :
S CT max 38
I lvcb    0,2 KA
3U dm 3.110

Khi sù cè bé bªn trung th× dßng cìng bøc lµ


S CT 12,5
I lvcb    0,0656 KA
3U dm 3.110

Khi sù cè mét m¸y biÕn ¸p tù ngÉu th× dßng cìng bøc lµ


S CT 125
I lvcb    0,656 KA
3U dm 3.110

Nh vËy dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc lín nhÊt ë cÊp ®iÖn ¸p 110
kV lµ:
Ilvcb = 0,69 KA
c) CÊp ®iÖn ¸p 13,8 kV.
Dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc ë m¹ch nµy chÝnh lµ dßng ®iÖn
lµm viÖc cìng bøc cña m¸y ph¸t ®iÖn nªn ta cã :
1,05.S Fdm 1,05.125
I lvcb    5,49 KA
3U dm 3.13,8

B¶ng kÕt qu¶ tÝnh to¸n dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc cña ph¬ng
¸n II lµ :
B¶ng 4-2
CÊp ®iÖn 220 kV 110 kV 13,8 kV
¸p
Icb (kA) 0,444 0,69 5,49

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


30
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
II-Chän m¸y c¾t cho c¸c ph¬ng ¸n.
C¸c m¸y c¾t khÝ SF6 víi u ®iÓm gän nhÑ, lµm viÖc tin cËy nªn
®îc dïng kh¸ phæ biÕn. Tuy nhiªn c¸c m¸y c¾t lo¹i nµy cã nhîc ®iÓm
lµ gi¸ thµnh cao, viÖc thay thÕ söa ch÷a thiÕt bÞ khã kh¨n.
Víi nhµ m¸y thiÕt kÕ ®Òu dïng c¸c m¸y c¾t khÝ SF6 ë c¶ ba cÊp
®iÖn ¸p.Ta chän s¬ bé m¸y c¾t theo ®iÒu kiÖn sau:
U®mMC  Ulíi
I®mMC  Icbmax
C¸c th«ng sè kü thuËt cña m¸y c¾t cho ë b¶ng 4-3.
B¶ng 4-3
CÊp Dßng §¹i lîng ®Þnh møc
Ph¬ng ¸n ®iÖn Ilvcb Lo¹i U I Ic¾t Il®®
¸p (KA) m¸y (KV) (KA) (KA) (KA)
(KV) c¾t
220 0,344 3AQ1 245 4 40 100
I 110 0,787 3AQ1 145 4 40 100
10,5 7,22 8BK4 17,5 12,5 80 225
1
220 0,444 3AQ1 245 4 40 100
II 110 0,69 3AQ1 145 4 40 100
13,8 5,49 8BK4 17,5 12,5 80 225
1

4-2. So s¸nh chØ tiªu kinh tÕ gi÷a c¸c ph¬ng ¸n.


*Vèn ®Çu t cho mét ph¬ng ¸n lµ : V = VB + VTBPP
Trong ®ã : Vèn ®Çu t cho m¸y biÕn ¸p : VB = ki. vBi
ki=1,4 : HÖ sè tÝnh ®Õn chuyªn trë vµ
x©y l¾p.
vBi: TiÒn mua m¸y biÕn ¸p.
Vèn ®Çu t cho m¸y c¾t: V TBPP = (nC.vC + nT.vT +
nH.vH)

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


31
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
nC,nT,nH : Sè m¹ch ph©n phèi.
vC,vT,vH :Gi¸ tiÒn mçi m¹ch ph©n phèi.
*PhÝ tæn vËn hµnh hµng n¨m cña mét ph¬ng ¸n ®îc x¸c ®Þnh nh
sau:
P = Pkh + PA
Trong ®ã:
a.Vi 8,4.Vi
Pkh =  : KhÊu hao hµng n¨m vÒ vèn vµ söa ch÷a
100 100
lín .
a=8,4: ®Þnh møc khÊu hao (%).
PA = .A : Chi phÝ do tæn thÊt hµng n¨m g©y ra.
 : lµ gi¸ 1 kWh ®iÖn n¨ng ( = 400 ®ång /kWh)
A : lµ tæn thÊt ®iÖn n¨ng hµng n¨m
I.Ph¬ng ¸n I.

1. Chän s¬ ®å nèi ®iÖn.


PhÝa 220 kV : Dïng s¬ ®å hÖ thèng hai thanh gãp.
PhÝa 110 kV : Dïng s¬ ®å hÖ thèng hai thanh gãp cã thanh gãp
®êng vßng v× sè nh¸nh vµo ra nhiÒu.
PhÝa 10,5 kV : Kh«ng dïng thanh gãp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t v×
phô t¶i ®iÖn ¸p m¸y ph¸t chiÕm kh«ng qu¸ 15% c«ng suÊt bé.
S¬ ®å nèi ®iÖn ph¬ng ¸n 1:(h×nh 4-1)

220 kV 110kV

B4 B1 B2 B3

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


32

   
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44

F4 F1 F2 F3

2.TÝnh hµm chi phÝ tÝnh to¸n.


a) Vèn ®Çu t.
Vèn ®Çu t cho m¸y biÕn ¸p : Ph¬ng ¸n I dïng 3 lo¹i m¸y biÕn
¸p lµ :
- Hai tæ hîp cña 3 m¸y biÕn ¸p tù ngÉu mét pha kiÓu AOДЦTH -
120
Víi gi¸ tiÒn : 161.103 R/1 pha(1R = 40.103 ®ång) nªn gi¸ tiÒn
cña c¶ 3 pha lµ 3.161.103.40.103 = 19,32.109 ®ång vµ
- Mét m¸y biÕn ¸p 3 pha hai cuén d©y lo¹i TДЦ-125 - 242/10,5
Víi gi¸ tiÒn : 162.103.40.103 = 6,48.109 ®ång vµ k = 1,4.
- Mét m¸y biÕn ¸p 3 pha hai cuén d©y lo¹i TДЦ-125 - 121/10,5
Víi gi¸ tiÒn : 128.103.40.103 = 5,12.109 ®ång vµ k = 1,4.
Nh vËy tæng vèn ®Çu t cho m¸y biÕn ¸p cña ph¬ng ¸n I lµ :
VB1 = 2.1,4.19,32.109 + 1,4.6,84.109 + 1,4.5,12.109 =
= 70,336.109 ®ång.
Vèn ®Çu t cho thiÕt bÞ ph©n phèi:
Tõ s¬ ®å h×nh 4-1 ta nhËn thÊy :

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


33
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
CÊp ®iÖn ¸p 220 kV gåm cã 4 m¹ch m¸y c¾t kiÓu 3AQ1 gi¸ tiÒn
mét m¹ch lµ : 71,5.103.40.103 = 2,86.109 ® / m¹ch .
VËy gi¸ 4 m¹ch m¸y c¾t kiÓu 3AQ1 lµ : 4.2,86.10 9 = 11,44.109
®ång
CÊp ®iÖn ¸p 110 kV gåm cã 5 m¹ch m¸y c¾t kiÓu 3AQ1 gi¸ tiÒn
mét m¹ch lµ 31.103.40.103 = 1,24.109 ® / m¹ch .
VËy gi¸ tiÒn 5 m¹ch m¸y c¾t 3AQ1 lµ : 5.1,24.10 9 = 6,2.109
®ång
CÊp ®iÖn ¸p 13,8 kV gåm cã 2 m¹ch m¸y c¾t ,gi¸ tiÒn mét m¹ch
lµ 15.103.40.103= 0,6.109 ® / m¹ch .
VËy gi¸ tiÒn cña 2 m¹ch m¸y c¾t lµ : 2.0,6.109 = 1,2.109 ®ång
Tæng vèn ®Çu t cho thiÕt bÞ ph©n phèi lµ :
VTBPP1 = 11,44.109 + 6,2.109 + 1,2.109 = 18,84.109 ®ång
Tõ ®ã tÝnh ®îc tæng vèn ®Çu t cña ph¬ng ¸n I lµ:
V = VB1 + VTBPP1 = 70,336.109 + 18,84.109 = 89,176.109
®ång
b) TÝnh phÝ tæn vËn hµnh hµng n¨m .
*KhÊu hao hµng n¨m vÒ vèn ®Çu t vµ söa ch÷a lín:
1
Pkh   a B %.VB1  a TBPP %.VTBPP1   8,4 .V
100 100
8,4
Suy ra: P kh  .89,176.109  7,49.109 ®ång
100

*Chi phÝ do tæn thÊt ®iÖn n¨ng hµng n¨m:


PA= .A1 = 400.19345,6.103 = 7,738.109 ®ång
Nh vËy phÝ tæn vËn hµnh hµng n¨m lµ:
P1 = Pkh + PA = 7,49.109 + 7,738.109 =15,22.109 ®ång
II-Ph¬ng ¸n II.
1. Chän s¬ ®å nèi ®iÖn.

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


34
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
T¬ng tù nh ph¬ng ¸n I ë cÊp ®iÖn ¸p 220kV ta dïng s¬ ®å hÖ
thèng 2 thanh gãp . CÊp ®iÖn ¸p 110 kV dïng hÖ thèng hai thanh
gãp cã thanh gãp vßng nh s¬ ®å h×nh 4-2 .
S¬ ®å nèi ®iÖn ph¬ng ¸n 2:

220 kV 110kV

B1
B1 B2 B3 B4

   
F1 F2 F3 F4
H×nh 4-2

2. TÝnh to¸n hµm chi phÝ tÝnh to¸n.


a) Vèn ®Çu t.
Vèn ®Çu t cho m¸y biÕn ¸p:
Ph¬ng ¸n nµy gåm cã :
- Hai tæ hîp m¸y biÕn ¸p tù ngÉu 3 pha kiÓu : ATДЦTH-250 víi
gi¸ tiÒn : 250.103.40.103=10.109 ®ång /3 pha

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


35
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
- Hai m¸y biÕn ¸p 3 pha hai cuén d©y kiÓu : TДЦ-125-121/13,8
gi¸ 5,12.109 ®ång víi k = 1,4
Nh vËy tæng vèn ®Çu t cho m¸y biÕn ¸p lµ :
VB = 2.1,4.10.109 + 2.1,4.5,12.109 = 42,336.109 ®ång
Vèn ®Çu t cho thiÕt bÞ ph©n phèi :
Tõ s¬ ®å 4-2 ta nhËn thÊy :
CÊp ®iÖn ¸p 220 kV gåm cã 3 m¹ch m¸y c¾t kiÓu 3AQ1 gi¸ tiÒn
mét m¹ch lµ 2,86.109 ® / m¹ch
VËy gi¸ 3 m¹ch m¸y c¾t kiÓu 3AQ1 lµ : 3.2,86.10 9 = 8,58.109 ®
CÊp ®iÖn ¸p 110 kV gåm cã 6 m¹ch m¸y c¾t kiÓu 3AQ1 gi¸ tiÒn
mét m¹ch lµ 1,24.109 ® / m¹ch
VËy gi¸ tiÒn 6 m¹ch m¸y c¾t 3AQ1 lµ : 6.1,24.10 9 = 7,44.109 ®
CÊp ®iÖn ¸p 13,8 kV gåm cã 2 m¹ch m¸y c¾t, gi¸ tiÒn cña 2
m¹ch m¸y c¾t lµ : 1,2.109 ®
Tæng vèn ®Çu t cho thiÕt bÞ ph©n phèi lµ :
VTBPP2 = 8,58.109 + 7,44.109 + 1,2.109 = 17,22.109 ®
Tõ ®ã tÝnh ®îc tæng vèn ®Çu t cña ph¬ng ¸n I lµ:
V2 = VB2 + VTBPP2 = 42,336.109 + 17,22.109 = 59,556.109
®ång
b) TÝnh phÝ tæn vËn hµnh hµng n¨m.
* Chi phÝ do tæn thÊt ®iÖn n¨ng :
Tõ c«ng thøc tÝnh ®· nªu ë trªn vµ tæn thÊt ®iÖn n¨ng A ®a
tÝnh ®îc ë ch¬ng III ta cã : P A = .A2 = 400.12349,77.103 =
4,94.109 ®ång
* KhÊu hao hµng n¨m :
8,4 8,4
P kh  .V  .59,556  5.10 9 ®ång
100 100

VËy phÝ tæn vËn hµnh hµng n¨m lµ :

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


36
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
P2 = Pkh + PA = 5.109 + 4,94.109 = 9,94.109 ®ång
B¶ng kÕt qu¶ tÝnh to¸n kinh tÕ cña hai ph¬ng ¸n ë b¶ng 4-
4:
B¶ng 4-4

Ph¬ng Vèn ®Èu t V PhÝ tæn vËn


¸n ( x109 ® ) hµnh P
( x109 ® )
I 89,176 15,22
II 59,556 9,94

Qua trªn ta chän ph¬ng ¸n II lµ ph¬ng ¸n tèi u cho b¶n ®å ¸n


thiÕt kÕ nµy do VII < VI vµ PII < PI

Ch¬ng V
TÝNH TO¸N DßNG §IÖN NG¾N M¹CH

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


37
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Môc ®Ých cña viÖc tÝnh to¸n ng¾n m¹ch lµ ®Ó chän c¸c khÝ cô
®iÖn vµ d©y dÉn, thanh dÉn cña nhµ m¸y ®iÖn theo c¸c ®iÒu kiÖn
®¶m b¶o vÒ æn ®Þnh ®éng vµ æn ®Þnh nhiÖt khi cã ng¾n m¹ch.
Dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tÝnh to¸n lµ dßng ®iÖn ng¾n m¹ch ba pha.
§Ó tÝnh to¸n dßng ®iÖn ng¾n m¹ch ta dïng ph¬ng ph¸p gÇn
®óng víi kh¸i niÖm ®iÖn ¸p trung b×nh vµ chän ®iÖn ¸p c¬ b¶n
b»ng ®iÖn ¸p ®Þnh møc trung b×nh cña m¹ng.
Chän c¸c lîng c¬ b¶n:
C«ng suÊt c¬ b¶n: Scb =100MVA;
C¸c ®iÖn ¸p c¬ b¶n: Ucb1 = 230 kV; Ucb2 =115 kV; Ucb3
=10,5 kV

5-1. TÝnh c¸c ®iÖn kh¸ng trong hÖ ®¬n vÞ t¬ng ®èi c¬ b¶n.

1. §iÖn kh¸ng cña hÖ thèng ®iÖn .


 Điện kháng của hệ thống

S HT S cb S 100
XHT= .  cb   0,022 .
S N S HT S HT 4500

2. §iÖn kh¸ng cña nhµ m¸y ph¸t ®iÖn.


C¸c m¸y ph¸t ®iÖn cã ®iÖn kh¸ng siªu qu¸ ®é däc trôc lµ X d’’ =
0.192. Do ®ã ®iÖn kh¸ng qui ®æi vÒ lîng c¬ b¶n lµ:
S cb 100
XF = X’’d.  0,192.  0,1536
S Fdm 125

3. §iÖn kh¸ng cña ®êng d©y 220kV


Theo nhiÖm vô thiÕt kÕ, nhµ m¸y ®îc nèi víi hÖ thèng qua hai
®êng d©y cao ¸p 220kV cã chiÒu dµi 78km. Cã X0 = 0,4 /km

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


38
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
TrÞ sè ®iÖn kh¸ng qui ®æi vÒ lîng c¬ b¶n lµ:

1 S cb 78 100
XD = X0 .l. 2  0,4. .  0,0295
2 U cb1 2 230 2

4. §iÖn kh¸ng cña m¸y biÕn ¸p 3 pha 2 cuén d©y.


Lo¹i ΤДЦ - 125-121/13,8
U N % Scb 10,5 100
XB3 = XB4 =  .  0,084
100 SB3dm 100 125

5. §iÖn kh¸ng cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu.


Nhµ chÕ t¹o ®· cho ®iÖn ¸p ng¾n m¹ch gi÷a c¸c phÝa ®iÖn
¸p cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu. Tõ ®ã ta cã:
UNC% = 0,5.( UNC-T + UNC-H - UNT-H ) = 0,5.( 11 + 32 - 20 ) =
11,5
UNT% = 0,5.( UNC-T + UNT-H - UNC-H ) = 0,5.( 11 + 20 - 32 ) =
-0,5  0
UNH% = 0,5.( - UNC-T + UNC-H + UNT-H ) = 0,5.( -11 + 32 + 20 ) =
20,5
Tõ ®©y tÝnh ®îc ®iÖn kh¸ng qui ®æi cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu
ba pha vÒ lîng c¬ b¶n:
U NC % Scb 11,5 100
XC = . = . = 0,046
100 SBdm 100 250

XT = 0
U NH % Scb 20,5 100
XH = . = . = 0,082
100 SBdm 100 250

5-2. TÝnh to¸n dßng ®iÖn ng¾n m¹ch.

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


39
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44

1.S¬ ®å nèi ®iÖn (H×nh 5-1).

ht

n1 n2

b1 b2 b3 b4
n3'

n3
n4
f1 f2 f3 f4

H×nh 5-1

2.S¬ ®å thay thÕ (H×nh 5-2)

HT

XHT
XD
N1 N2

XC XC
XB3 XB4
XH XH
N3’

N4
XF N3 XF XF XF

F1 F2 F3 F4

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y H×nh


®iÖn5-2
40
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44

3.TÝnh to¸n ng¾n m¹ch


§Ó chän khÝ cô ®iÖn cho m¹ch 220 kV,ta chän diÓm ng¾n m¹ch
N1 víi nguån cung cÊp lµ toµn bé hÖ thèng vµ c¸c m¸y ph¸t ®iÖn. §èi
víi m¹ch 110kV,®iÓm ng¾n m¹ch tÝnh to¸n lµ N2 víi nguån cung cÊp
gåm toµn bé c¸c m¸y ph¸t vµ hÖ thèng.Tuy nhiªn víi m¹ch m¸y ph¸t
®iÖn cÇn tÝnh to¸n hai ®iÓm ng¾n m¹ch lµ N3 vµ N’3. §iÓm ng¾n
m¹ch N3 cã nguån cung cÊp lµ toµn bé c¸c m¸y ph¸t(trõ m¸y ph¸t F2)
vµ hÖ thèng . §iÓm ng¾n m¹ch N’3 cã nguån cung cÊp chØ cã m¸y
ph¸t F2. So s¸nh trÞ sè cña dßng ®iÖn ng¾n m¹ch t¹i hai ®iÓm nµy
vµ chän khÝ cô ®iÖn theo dßng ®iÖn cã trÞ sè lín h¬n. §Ó chän
thiÕt bÞ cho mach tù dïng ta cã ®iÓm ng¾n m¹ch tÝnh to¸n N4.
Nguån cung cÊp cho ®iÓm ng¾n m¹ch N4 gåm toµn bé c¸c m¸y ph¸t
vµ hÖ thèng ®iÖn. Dßng ng¾n m¹ch t¹i N4 cã thÓ x¸c ®Þnh theo
dßng ng¾nm¹ch t¹i N3 vµ N’3

HT

X1
a) Ng¾n m¹ch ®iÓm N1
N
S¬ ®å tÝnh to¸n ®iÓm ng¾n
1 m¹ch N1(H×nh 5-3):
X2 X5
X8 X10
X3 X6

X4 X7 X9 X11

ThiÕt kÕ m«n häc


F1 nhµ m¸y ®iÖn F3
F2 F4
41
H×nh 5-3
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44

Tõ s¬ ®å h×nh 5-2 ta cã s¬ ®å thay thÕ tÝnh to¸n ®iÓm ng¾n


m¹ch N1 nh h×nh 5-3 cã c¸c th«ng sè nh sau :
X1 = XHT + XD = 0,022 + 0,0295 = 0,0515
X2 = X5 = XC = 0,046
X3 = X6 = XH = 0,082
X4 = X7 = X9 = X11 = XF = 0,1536
X8 = X10 = XB3,B4 = 0,084
B»ng c¸ch ghÐp nèi tiÕp vµ song song c¸c ®iÖn kh¸ng ta ®îc
h×nh 5-4:
 X 8  X 9  X 10  X 11   0,084  0,1536 
X12 =   0,1188
2 X 8  X 9  2
(X 2 .X 5 )  0,046 
X13 =   0,023
 X 2  X5  2

X14
N1 X F12
X1 13
HT X12
F34
H×nh 5-
4

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


42
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
 X 3  X 4  X 6  X 7   0,082  0,1536
X14 =   0,1178
 X 3  X 4  .2 2

GhÐp song song F1,F2 víi F3,F4 råi nèi tiÕp víi X 13 ta cã
X 12 . X 14 0,1188 .0,1178
X15 =   0,059
X 12  X 14 0,1188  0,1178

X16 = X13 + X15 = 0,023 + 0,059 = 0,082


S¬ ®å h×nh 5-5 lµ s¬ ®å tèi gi¶n cã hai ®Çu cung cÊp ®iÖn
cho N1 X1 N1 X16
HT NM

H×nh 5-5

§iÖn kh¸ng tÝnh to¸n tõ phÝa hÖ thèng ®Õn ®iÓm ng¾n m¹ch
N1 lµ :
S HTdm 3200
X ttHT  X 1 .  0,0515.  1.648
S cb 100

Tra ®êng cong tÝnh to¸n cña nhµ m¸y thuû ®iÖn t¹i t= 0 ses vµ
t= 
I*" = 0,64 ; I* = 0,74
§æi ra hÖ ®¬n vÞ cã tªn ta ®îc :
I" =
S 3200
I * " H Tdm
 0,64.
3U tb1 3 .23

KA
 S HTdm 3200
I = I *  0,74.  5,94 KA
3U tb1 3.230

§iÖn kh¸ng tÝnh to¸n tõ phÝa nhµ m¸y ®Õn ®iÓm ng¾n m¹ch
N1 lµ :
S Fdm 500
X ttNM  X 16 .  0,082.  0, 41
S cb 100

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


43
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Víi SF®m = 4SF®m = 4.125 = 500 MVA
Tra ®êng cong tÝnh to¸n cña thuû ®iÖn ta ®îc :
I”* = 2,73 ; I* = 2,7
§æi ra hÖ ®¬n vÞ cã tªn ta cã
I" =
S 500
I * " Fdm
 2,73.
3U cb1 3.230

KA
 S Fdm 500
I = I *  2,7.  3,388 KA
3U cb1 3.230

Nh vËy trÞ sè dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tæng t¹i ®iÓm N1 lµ :


- Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é: IN1" = 5,14 + 3,426 = 8,566
KA
- Dßng ng¾n m¹ch duy tr×: I N1 = 5,94 + 3,388 = 9,328
KA
- Dßng ®iÖn xung kÝch : ixkN1 = 2 .kxk.IN1" = 2 .1,8.8,566

= 21,8 KA

b) §iÓm ng¾n m¹ch N2


§Ó tÝnh to¸n ®iÓm ng¾n m¹ch N2 cã thÓ lîi dông kÕt qu¶ khi
tÝnh to¸n ,biÕn ®æi s¬ ®å cña ®iÓm N1 ë trªn. Tõ h×nh 5-3 ta cã:

X14
F12
HT X1 X13 N2
X12
F34

H×nh 5-6

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


44
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44

Còng nh ®èi víi ®iÓm N1 ta còng ghÐp F1,F2 vµ F3,F4 ta cã s¬


®å h×nh 5-7
X15 N2 X16
HT NM

H×nh 5-7

X15 = X1 + X13 = 0,0515 + 0,023 = 0,0745


X 12 . X 14 0,1188 .0,1178
X16 =   0,059
X 12  X 14 0,1188  0,1178

§iÖn kh¸ng tÝnh to¸n tõ phÝa hÖ thèng ®Õn ®iÓm ng¾n m¹ch
N2 lµ :
S HTdm 3200
X ttHT  X 15 .  0,0745.  2,384
S cb 100

Tra ®êng cong tÝnh to¸n cña nhµ m¸y thuû ®iÖn t¹i t= 0 ses vµ
t= 
I*" = 0,42 ; I* = 0,47
§æi ra hÖ ®¬n vÞ cã tªn ta ®îc :
I" =
S 3200
I * " H Td m
 0, 42.
3U tb1 3 .23

KA
 S HTdm 3200
I = I *  0,47.  3,77 KA
3U tb1 3.230

§iÖn kh¸ng tÝnh to¸n tõ phÝa nhµ m¸y ®Õn ®iÓm ng¾n m¹ch N2 lµ :
S Fdm 500
X ttNM  X 16 .  0,059.  0,295
S cb 100

Tra ®êng cong tÝnh to¸n cña thuû ®iÖn ta ®îc :


I”* = 3,95 ; I* = 3,2

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


45
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
§æi ra hÖ ®¬n vÞ cã tªn ta cã
I" =
S 500
I * " Fd m
 3,95.
3U cb 2 3.11

KA
S Fdm 500
I = I *   3,2.  8,03 KA
3U cb 2 3.115

Nh vËy trÞ sè dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tæng t¹i ®iÓm N2 lµ :


- Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é: IN2" = 3,37 + 9,91 = 13,28 KA
- Dßng ng¾n m¹ch duy tr×: IN2 = 3,77 + 8,03 = 11,77 KA
- Dßng ®iÖn xung kÝch : ixkN2 = 2 .kxk.IN2" = 2 .1,8.13,28 =
33,81 KA
c) §iÓm ng¾n m¹ch N3
Ta ®· biÕt ®iÓm ng¾n m¹ch N3 ®îc cung cÊp bëi hÖ thèng vµ
nhµ m¸y (trõ m¸y ph¸t F2) . Tång c«ng suÊt cña nhµ m¸y cung cÊp
cho ®iÓm ng¾n m¹ch N3 lµ
SF®m = 3SF®m = 3.125 = 375 MVA
Tõ s¬ ®å h×nh 5-3 ta cã s¬ ®å thay thÕ h×nh 5-8

HT

X1

X2 X5
X8 X10
X3 X6

N3
X4 X9 X11

F1 F3 F4
H×nh 5-8
ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn
46
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44

BiÕn ®æi t¬ng ®¬ng ta cã s¬ ®å h×nh 5-9 nh sau :

X1 X12 X14
HT NM
X6
N3

H×nh 5-9
Ta cã:
(X 2 .X 5 ) 0,046
X12 =   0,023
 X 2  X5  2

 X 8  X 9  X10  X11  0,084  0,1536


X13 =   0,1188
 X 8  X 9 .2 2

 X 3  X 4 . X 13  0,082  0,1536.0,1188
X14=   0,0789
 X 3  X 4   X 13 0,082  0,1536  0,1188
GhÐp F1 víi F3,F4 ta cã s¬ ®å h×nh 5-9.
Ta cã: X15 =X1 +X12 =0,0515 + ,0,023 = 0,0745
BiÕn ®æi s¬ ®å sao X6 , X14 , X15 thµnh s¬ ®å tam gi¸c thiÕu
X16 , X17 :
X 6 .X15 0,082.0,0745
X16 = X6 + X15 + = 0,082 + 0,0745 + =
X14 0,0789

0,2335
X 6 .X14 0,082.0,0789
X17= X6 + X14 + = 0,082 + 0,0789 + =
X15 0,0745

0,2477

X16 X17
HT NM

H×nh 5-10

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


47
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44

§iÖn kh¸ng tÝnh to¸n tõ phÝa hÖ thèng ®Õn ®iÓm ng¾n m¹ch
N3 lµ :
S HTdm 3200
X ttHT  X 16 .  0,2335.  7,472
S cb 100

V× XttHT > 3 nªn ¸p dông c«ng thøc tÝnh : I *" = I * =

1 1
  0,1338
X ttHT 7,472

§æi ra hÖ ®¬n vÞ cã tªn ta ®îc :


I" = I =
S 3200
I * " HTdm
 0,1338.
3U cb 3 3 .10

KA
§iÖn kh¸ng tÝnh to¸n tõ phÝa nhµ m¸y ®Õn ®iÓm ng¾n m¹ch
N3 lµ :
3.S Fdm 375
X ttNM  X 17 .  0,2477.  0,93
S cb 100

Tra ®êng cong tÝnh to¸n ta ®îc : I”* = 1,4 ; I*


= 1,6
§æi ra hÖ ®¬n vÞ cã tªn ta cã
I" =
S  S
I * " F dm F 2 dm
 1, 4.
3U cb 3

KA
S Fdm 375
I = I *   1,6.  32,99 KA
3U cb3 3.10,5

Nh vËy trÞ sè dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tæng t¹i ®iÓm N3 lµ :


- Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é: I N3" = 23,54 + 28,867 =
52,407 KA

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


48
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
- Dßng ng¾n m¹ch duy tr×: I N3 = 23,54 + 32,99 = 56,53
KA
- Dßng ®iÖn xung kÝch : i xkN3 = 2 .kxk.IN3" = 2 .1,8.52,407 =
133,41 KA

d) §iÓm ng¾n m¹ch N3'


§iÓm ng¾n m¹ch N3’ chÝnh lµ ng¾n m¹ch ®Çu cùc m¸y ph¸t
®iÖn F2 nªn nguån cung cÊp chØ gåm cã mét m¸y ph¸t F2 vµ cã s¬
®å thay thÕ nh h×nh 5-11
G2 X7 N3’

H×nh 5-
11

§iÖn kh¸ng tÝnh to¸n: Xtt = X7 = Xd" = 0,192


§æi ra hÖ ®¬n vÞ cã tªn ta cã :
- Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é vµ duy tr×:
1 S 1 125
IN3’" = IN3’ = X .
Fdm
 .  35,798 KA
tt 3U cb 3 0,192 3.10,5

- Dßng ®iÖn xung kÝch :


ixkN3’ = 2 .kxk.IN3’" = 2 .1,9.35,798 = 96,2 KA
(Ng¾n m¹ch ®Çu cùc lÊy kxk =1,9)
e) §iÓm ng¾n m¹ch N4
Tõ s¬ ®å thay thÕ h×nh 5-2 ta thÊy :
IN4 = IN3 + IN3' tõ ®ã ta cã :
-Dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é:
I"N4 = I"N3 + I"N3' = 52,407 + 35,798 = 88,205 KA
-Dßng ng¾n m¹ch duy tr× :
IN4 = IN3 + IN3' = 56,53 + 35,798 = 92,328 KA

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


49
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
-Dßng ®iÖn xung kÝch : ixkN4 = 133,41 + 96,2 = 229,61
kA
KÕt qu¶ tÝnh to¸n ng¾n m¹ch cña ph¬ng ¸n :

B¶ng 5-1
CÊp ®iÖn
§iÓm ng¾n I" I ixk
¸p
m¹ch (KA) (KA) (KA)
( kV )
220 N1 8,566 9,328 21,8
110 N2 13,28 11,77 33,81
52,40
N3 56,53 133,41
7
35,79 35,79
N3' 96,2
13,8 8 8
88,20 92,32
N4 229,61
5 8

4.Chän m¸y c¾t vµ dao c¸ch ly


- Ta cã tiªu chuÈn chän m¸y c¾t lµ :
U®mMC  U®mlíi
I®mMC  Icbmax
Ic¾t®m  I”
i®®m  ixk
- Ta cã ®iÒu kiÖn chän dao c¸ch ly lµ :
U®mCL  U®mlíi
I®mCL  Icbmax
i®®m  ixk

Tõ ®ã ta cã b¶ng chän m¸y c¾t vµ dao c¸ch ly nh sau:

M¹c Th«ng sè tÝnh to¸n Th«ng sè m¸y c¾t, dao c¸ch ly


h U®m Icb I” Ixk Lo¹i K.hiÖu U®m I®m Ic¾t® I®®m
( KV) (KA) (KA) (KA) (KV) (KA) m (KA)
(KA)

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


50
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Cao 220 0,444 8,56 21,8 MC 3AQ1 245 4 40 100
¸p 6 DCL SGC 245 0,8 -- 80
245/8
00
Trun 110 0,69 13,28 33,8 MC 3AQ1 145 4 40 100
g ¸p 1 DCL SGCP 123 0,8 -- 80
123/8
00
H¹ 13,8 5,49 52,40 133, MC 8BK41 17,5 12, 80 225
¸p 7 41 5
DCL SGCP 36 12, -- 125
36/12 5
50

Ch¬ng VI
Chän d©y dÉn vµ khÝ cô ®iÖn

6-1.Chän thanh dÉn cøng, thanh dÉn mÒm , thanh gãp.


1. Chän thanh dÉn cøng ®Çu cùc m¸y ph¸t.
Thanh dÉn cøng dïng ®Ó nèi tõ m¸y ph¸t tíi cuén h¹ cña m¸y
biÕn ¸p tù ngÉu vµ m¸y biÕn ¸p ba pha hai cuén d©y. TiÕt diÖn cña
thanh dÉn ®îc chän theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng l©u dµi.
a) Chän tiÕt diÖn thanh dÉn .
Gi¶ thiÕt nhiÖt ®é l©u dµi cho phÐp cña thanh dÉn b»ng ®ång
lµ cp = 70oC, nhiÖt ®é m«i trêng xung quanh lµ 0 = 35oC vµ nhiÖt
®é tÝnh to¸n ®Þnh møc lµ ®m = 200C. Tõ ®ã ta cã hÖ sè hiÖu
chØnh theo nhiÖt ®é lµ :
 cp   o 70  35
K hc    0,837
 cp   dm 70  20

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


51
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
TiÕt diÖn cña thanh dÉn cøng ®îc chän theo dßng ®iÖn l©u dµi cho
phÐp : Ilvcb  Icp.Khc
I 5,186
Do ®ã ta cã : Icp  K  0,837  6,2 kA
lvcb

hc

Nh vËy ta chän thanh dÉn cøng b»ng ®ång , cã tiÕt diÖn h×nh
m¸ng nh h×nh 6-1, quÐt s¬n vµ cã c¸c th«ng sè nh ë b¶ng 6-1:

B¶ng 6-1

KÝch thíc (mm) TiÕt M« men trë kh¸ng M« men qu¸n tÝnh Icp
3 4
diÖ (cm ) (cm ) c¶ 2
h b c r 1 thanh 2 1 thanh 2
n thanh
thanh thanh
1cù A
Wxx Wyy Wyoyo Jxx Jyy Jyoyo
c
mm
2

150 65 7 10 178 74 14,7 167 560 68 1260 7000


5

h
y y

y y
~
H×nh 6-1

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


52
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
b) KiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt khi nh¾n m¹ch.
Thanh dÉn ®· chän cã dßng ®iÖn cho phÐp I cp > 1000 A nªn
kh«ng cÇn kiÓm tra ®iÒu kiÖn æn ®Þnh nhiÖt khi ng¾n m¹ch.
c) KiÓm tra æn ®Þnh ®éng.
LÊy kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c pha lµ a = 60 cm, kho¶ng c¸ch gi÷a hai sø
®ì lµ l = 200 cm.
* TÝnh øng suÊt gi÷a c¸c pha:
Lùc tÝnh to¸n t¸c dông lªn thanh dÉn pha gi÷a trªn chiÒu dµi
kho¶ng vît lµ:
l 200
Ftt = 1,76.10-2. .ixk2 = 1,76.10-2. .113,62 = 757,1 kG.
a 60
( khd = 1 )
M« men uèn t¸c dông lªn chiÒu dµi nhÞp :
Ftt .l 757,1.200
Mtt = = = 15142 kG.cm
10 10

Vµ øng suÊt do lùc ®éng ®iÖn gi÷a c¸c pha lµ :


M tt 15142
tt = W = = 90,67 kG/cm2
yoyo 167

víi Wyoyo =167 cm3 lµ m« men chèng uèn cña tiÕt diÖn
h
ngang thanh dÉn.
* X¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch gi÷a 2 sø :
Lùc t¸c dông lªn 1 cm chiÒu dµi thanh dÉn do dßng ng¾n m¹ch

1 1
trong cïng pha g©y ra: f2 = 0,26.10-2. .ixk2 = 0,26.10-2. 6,5
b

.113,62 = 5,16 kG/cm


øng suÊt do dßng ®iÖn trong cïng pha g©y ra :
M2 f 2 .l 22
2 = W = kG/cm2
yy 12.Wyy

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn c


53
b y y0 y
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
§iÒu kiÖn æn ®Þnh ®éng cña thanh dÉn khi kh«ng xÐt ®Õn dao
®éng lµ : AДЦ-400
AOДЦTH-267 AДЦ-
cpCu   tt + 2
400 hay 2  cpCu - tt

12.Wyy .( cp Cu   tt )
l2  3AF2
f2

Víi thanh dÉn ®ång ~ cpCu = 1400 kG/cm


~
2
. VËy
~ kho¶ng c¸ch lín
nhÊt gi÷a c¸c sø mµ thanh dÉn vÉn ®¶m b¶o æn ®Þnh ®éng lµ :
~ G4 G1 G2
12.14,7.(1400 - 90,67)
H×nh 5-1 G3
l2max = = 211,57 cm
5,16

Gi¸ trÞ nµy lín h¬n kho¶ng c¸ch cña kho¶ng vît l = 200 cm. Do
®ã kh«ng cÇn ®Æt miÕng ®Öm t¹i hai ®Çu sø mµ thanh dÉn vÉn
®¶m b¶o æn ®Þnh ®éng.
2. Chän sø ®ì thanh dÉn cøng.
Sø ®ì thanh dÉn cøng ®îc chän theo ®iÒu kiÖn sau:
Lo¹i sø: Sø ®Æt trong nhµ.
§iÖn ¸p: US®m  U®mmg = 13,8 kV
§iÒu kiÖn æn ®Þnh ®éng.
Ta chän sø O- 20-2000KB.Y3 cã: U®m = 20 kV ; Fcp = 2000 kG ;
HS = 315 mm
KiÓm tra æn ®Þnh ®éng:
Sø ®îc chän cÇn tho¶ m·n ®iÒu kiÖn : F’tt  0.6 Fph
trong ®ã: Fph- Lùc ph¸ ho¹i cho phÐp cña sø.
F’ tt- Lùc ®éng ®iÖn ®Æt trªn ®Çu sø khi cã ng¾n
m¹ch.
H'
F’tt = Ftt H
s

Víi : Ftt – Lùc ®éng ®iÖn t¸c ®éng lªn thanh dÉn khi cã ng¾n
m¹ch

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


54
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Hs – ChiÒu cao cña sø
H’ – ChiÒu cao tõ ®¸y sø ®Õn träng t©m tiÕt diÖn thanh
dÉn
Thanh dÉn ®· chän cã chiÒu cao h = 150 mm.
Do ®ã: H’= Hs + 0,5.h =315 + 0,5.150 = 390 mm.
Lùc ph¸ ho¹i tÝnh to¸n cña sø :
H' 390
Ftt  Ftt .  757,1  1613,5 kG
0,6H s 0,6.315

Lùc nµy nhá h¬n lùc ph¸ ho¹i cho phÐp cña sø. VËy sø ®· chän
hoµn toµn tho¶ m·n
Thanh dÉn
F1

Ftt

H'=390
Hs=315 Sø
mm

H×nh
6-2
3. Chän d©y dÉn mÒm.
Thanh dÉn mÒm ®îc dïng ®Ó tõ ®Çu cùc phÝa cao, phÝa trung cña
m¸y biÕn ¸p tù ngÉu vµ cuén cao cña m¸y biÕn ¸p hai cuén d©y lªn
c¸c thanh gãp 220 kV vµ 110 kV. TiÕt diÖn cña thanh gãp vµ thanh
dÉn mÒm ®îc chän theo ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é l©u dµi cho phÐp. Khi
®ã dßng ®iÖn cho phÐp ®· hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é lµ:
Ihccp  Ilvcb/Khc
Trong ®ã : Ihccp lµ dßng ®iÖn lµm viÖc l©u dµi cho phÐp cña
d©y dÉn ®· ®îc hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é t¹i n¬i l¾p
®Æt.

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


55
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Ilvcb : dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc.
Khc: HÖ sè hiÖu chØnh,Khc = 0,837
C¸c d©y dÉn mÒm nµy treo ngoµi trêi, cã ®é æn ®Þnh nhiÖt t-
¬ng ®èi lín nªn ta kh«ng cÇn kiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt khi ng¾n
m¹ch.
a) Chän tiÕt diÖn.
Tõ kÕt qu¶ tÝnh to¸n dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc ë ch¬ng tríc
tÝnh ®îc dßng cho phÐp (®· hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é) cña c¸c cÊp
®iÖn ¸p.
M¹ch ®iÖn ¸p 220 kV:
- Dßng lµm viÖc cìng bøc cña d©y dÉn trong m¹ch nµy lµ: I lvcb =
0,444 kA
Ta ph¶i chän d©y dÉn cã :
I 0,444
Icp  K  0,837  0,53 kA
lvcb

hc

Nh vËy ta chän lo¹i d©y dÉn AC-400 cã S =400 mm 2 vµ Icp =


835 A.
M¹ch ®iÖn ¸p 110 kV:
Dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc cña m¹ch: Ilvcb = 0,69 kA
Ta ph¶i chän d©y dÉn cã :
I 0,69
Icp  K  0,837  0,824 kA
lvcb

hc

Nh vËy chän d©y AC-400 cã tiÕt diÖn S = 400 mm 2, Icp =0,835


kA.
b) KiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt khi ng¾n m¹ch.
BN
TiÕt diÖn nhá nhÊt ®Ó d©y dÉn æn ®Þnh nhiÖt lµ : Smin =
C
BN : Xung lîng nhiÖt cña dßng ®iÖn ng¾n m¹ch ( A2.s ) .

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


56
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
A. s
C : H»ng sè phô thuéc vµo vËt liÖu d©y dÉn ( ).
mm
A. s
Víi d©y dÉn AC cã C = 70 .
mm
TÝnh xung lîng nhiÖt :
BN = BNck + BNkck
Gi¶ thiÕt thêi gian tån t¹i ng¾n m¹ch lµ 0.5 sec. Khi ®ã cã thÓ
tÝnh gÇn ®óng xung lîng nhiÖt cña thµnh phÇn dßng ®iÖn ng¾n
m¹ch kh«ng chu kú:
BNkck1 = I”N12.Ta = ( 8,566.103 )2. 0,05 = 3,67.106 A2.s
BNkck2 = I”N22.Ta = ( 13,28.103 )2. 0,05 = 8,82.106 A2.s
Thµnh phÇn xung lîng nhiÖt cña thµnh phÇn dßng ®iÖn ng¾n
m¹ch chu kú ®îc x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p gi¶i tÝch ®å thÞ :
n
BNCK =  I tbi.ti
2

i 1

Tõ s¬ ®å thay thÕ tÝnh to¸n ng¾n m¹ch ®iÓm N1 vµ N2 ( ®·


®a vÒ hai biÕn ®æi ) cña ph¬ng ¸n tèi u ( ph¬ng ¸n 2) ta tÝnh ®îc
gi¸ trÞ dßng ®iÖn ng¾n m¹ch t¹i N1 vµ N2 theo thêi gian nh sau :

t
( sec ) 0 0,1 0,2 0,5

Dßng ®iÖn
IN1 ( kA ) 8,566 8,38 8,25 7,27
IN2 ( kA ) 13,28 9,28 13,67 11,04

§iÓm N1:
I 02  I 0,1
2
8,566 2  8,38 2
I2tb1 = = = 71,8 kA2
2 2
I I
2 2
8,38  8,25 2
2
I2tb2 = 0,1 0,2 = = 69,14 kA2
2 2
I  I 0,5
2 2
8,25  7,27 2
2
I2tb3 = 0,2 = = 60,46 kA2
2 2

Tõ ®ã : BNck1 = 71,8.0,1 + 69,14 .0,1 + 60,46 .0,3 = 32,232 kA 2.s


= 32,232.106 A2.s
VËy xung lîng nhiÖt cña dßng ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm N1 :

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


57
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
BN1 = BNck1 + BNkck1 = 3,67.106 + 32,232.106 =
35,902.106 A2.s

§iÓm N2:
I 02  I 0,1
2
13,28 2  9,28 2
I2tb1 = = = 131,24 kA2
2 2
I 2
 I 0,2
2
9,28 2  13,67 2
I tb2 =
2 0,1
= = 136,5 kA2
2 2
I  I 0,5
2 2
13,67  11,04 2
2
I2tb3 = 0,2 = = 154,4 kA2
2 2
Tõ ®ã: BNck1 = 131,24 .0,1 + 136,5.0,1 + 154,4.0,3 = 73,1 kA 2.s=
73,1.106 A2.s

VËy xung lîng nhiÖt cña dßng ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm N2 :
BN2 = BNck2 + BNkck2 = 8,82.106 + 73,1.106 = 81,92.106
A .s
2

TiÕt diÖn d©y dÉn nhá nhÊt ®¶m b¶o æn ®Þnh nhiÖt ë c¸c cÊp
®iÖn ¸p 220 kV vµ 110 kV lµ :
B N1 35,902.10 6
Smin1 = = = 85,6 mm2 .
C 70
B N2 81,92.10 6
Smin2 = = = 129,3 mm2 .
C 70
VËy c¸c d©y dÉn vµ thanh gãp mÒm ®· chän ®Òu ®¶m b¶o
æn ®Þnh nhiÖt .

c) KiÓm tra ®iÒu kiÖn vÇng quang.


KiÓm tra ®iÒu kiÖn vÇng quang theo c«ng thøc :
a
Uvq  U®m víi Uvq = 84.m.Rdt.lg( R ) kV
dt

Trong ®ã: Uvq lµ ®iÖn ¸p tíi h¹n ®Ó ph¸t sinh vÇng quang
m lµ hÖ sè cã xÐt ®Õn ®é xï x× cña bÒ mÆt d©y dÉn,
lÊy m = 0,87
a lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c pha cña d©y dÉn, lÊy a =500 cm
(víi cÊp 220 kV) vµ a =300 cm (víi cÊp 110 kV)

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


58
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
R lµ b¸n kÝnh ngoµi cña d©y dÉn.
§iÖn ¸p 220 kV:
D©y AC- 400 cã : Icp = 835 A, d = 26,6 mm ®Æt trªn mÆt
ph¼ng n»m ngang.
Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c pha lµ a = 500 cm. Kho¶ng c¸ch trung
b×nh h×nh häc atb = 1,26.a = 630 cm.
6300
Uvq = 84.0,87.1,33.lg 13,3 = 260 kV > U®m = 220 kV

Nh vËy d©y dÉn ®· chän tho¶ m·n ®iÒu kiÖn vÇng quang.
T¬ng tù ®èi víi ®iÖn ¸p 110 kV ta còng thÊy tho¶ m·n.

6-2.Chän c¸p vµ kh¸ng ®êng d©y.


1.Chän c¸p cho phô t¶i 10,5 KV
- Phô t¶i cÊp ®iÖn ¸p 10,5 KV cã Pmax =10 MW gåm :
+ 2 ®êng d©y c¸p kÐp P = 4 MW * 4 km , Cos = 0,8
P 4
S = Cos =  5MVA
0,8
+ 2 ®êng d©y c¸p ®¬n P = 1 MVA *3 km , Cos = 0,8
P 1
S = Cos = 0,8  1,25MVA
- TiÕt diÖn c¸p ®îc chän theo tiªu chuÈn mËt ®é dßng ®iÖn kinh
tÕ Jkt
I lvbt
Sc¸p = víi Ilvbt : Dßng ®iÖn lµm viÖc b×nh thêng
J kt
Chän tiÕt diÖn c¸p ®¬n:
C¸c ®êng c¸p ®¬n cã S = 1,25 MVA nªn dßng ®iÖn lµm viÖc
b×nh thêng lµ:
1,25
Ilvbt =  0,0523KA
3.13,8
Tõ ®å thÞ phô t¶i ®Þa ph¬ng ta tÝnh thêi gian sö dông c«ng suÊt
cùc ®¹i:
24

Tmax=
 P .T
i i
8,125.6  9,375.4  12,5.4  11,25.4  8,125.6
0
.365  365.  1700,253h
S max 49,375

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


59
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Tra b¶ng cã Tmax = 1700,253 h ta chän c¸p c¸ch ®iÖn b»ng giÊy cã
Jkt = 2A/mm2
148
TiÕt diÖn c¸p trong trêng hîp nµy : Sc¸p = = 74 mm2
2
Tra b¶ng chän lo¹i c¸p ba lâi b»ng ®ång vµ nh«m c¸ch ®iÖn b»ng
giÊy tÈm dÇu nhùa th«ng vµ chÊt dÎo kh«ng ch¸y, vá b»ng ch×
S = 95 mm2 ; U®m = 13,8 KV ; Icp = 265 A
- KiÓm tra c¸p theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng l©u dµi
K1.K2.Icp  Ilvbt
K1 : HÖ sè hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é
70  35
K1 =  0,837
70  20
K2 : HÖ sè hiÖu chØnh theo sè c¸p ®Æt song song, víi c¸p ®¬n
cã K2=1
 0,837.1.265 = 221,8 A > Ilvbt = 148 A
VËy c¸p ®· chän tho¶ m·n ®iÒu kiÖn ph¸t nãng l©u dµi cho
phÐp

Chän tiÕt diÖn c¸p kÐp cã S= 4,7 MVA


 Dßng ®iÖn lµm viÖc b×nh thêng qua mçi c¸p :
S 5
Ilvbt = 2. 3.U  2. 3.13,8  0,1046 KA
dm

Cã Jkt = 2A/mm2
I lvbt 98
TiÕt diÖn c¸p ®îc chän : Sc¸p = =  49mm 2
J kt 2
 Tra b¶ng chän lo¹i c¸p ba pha lâi ®ång c¸ch ®iÖn b»ng giÊy
tÈm dÇu nhùa th«ng vµ chÊt dÎo kh«ng ch¸y vá b»ng ch× ®Æt trong
®Êt ,ta chän c¸p cã U®m = 10,5 KV
S = 70 mm2 , Icp = 215A
T¬ng tù nh trªn ta kiÓm tra c¸p theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng l©u
dµi
Kqt.K1.K2.Icp  Icb = 2.Ilvbt
K1 = 0,837 ; K2 = 0,9 ( Víi 2 c¸p ®Æt song song ) ; Kqt = 1,3
 1,3.0,837.0,9.215 = 210 A > 196 A = 2.I lvbt
VËy ®iÒu kiÖn ph¸t nãng l©u dµi tho¶ m·n

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


60
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
KÕt luËn : C¸p ®· chän ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt

2.Chän kh¸ng ®êng d©y.

1 §¬n 2 KÐp 1 §¬n


3 MVA 8 MVA 3 MVA

* X¸c ®Þnh dßng cìng bøc qua kh¸ng:


Dßng cìng bøc qua kh¸ng ®îc gi¶ thiÕt khi sù cè 1 kh¸ng ®iÖn.
Lóc nµy c«ng suÊt qua kh¸ng cßn l¹i lµ:
1
Squa K =  S -  S ®¬n = 16,47 – 1,25 = 15,22 MVA
2

Ta cã:
C«ng suÊt qua Kh¸ng 1 Kh¸ng 2
kh¸ng
MVA
B×nh thêng 8,235 8,235
Sù cè kh¸ng 1 0 15,22
Sù cè kh¸ng 2 12,94 0

Dßng cìng bøc qua kh¸ng lµ:


S max K 15,22
IcbK = =  0,837 KA
3.U dm 3.10,5

Tra b¶ng ta chän kh¸ng d¬n PbA-10-600-10 cã dßng ®iÖn I ®mK =


600A

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


61
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
X¸c ®Þnh XK% cña kh¸ng

XHT XK MC1 XC1 MC2


EHT
N4 N5 N6

Trong ch¬ng tÝnh ng¾n m¹ch ta ®· tÝnh ®îc dßng ng¾n m¹ch t¹i
®iÓm N4
IN4” = 88,205 KA
VËy ®iÖn kh¸ng cña hÖ thèng tÝnh ®Õn ®iÓm ng¾n m¹ch N4 lµ:

I cb 5,49
XHT = =  0,062
88,205
I "N 4
Scb 100
§iÖn kh¸ng cña c¸p 1 lµ: XC1 = X0.l. 2 =
0,08.3. = 0,218
U tb 10,5 2
S1 .C1
Dßng æn ®Þnh nhiÖt cña c¸p 1 lµ : InhC1 =
t1
S1: TiÕt diÖn c¸p 70 mm2
C1: HÖ sè c¸p nh«m C1 = 90 As1/2/s
t1 : Thêi gian c¾t cña m¸y c¾t 1 : tc¾t MC1 = tc¾t MC2 + t =
0,7 + 0,3 = 1 sec
70.90
 InhC1 =  6300A
1
S 2 .C 2 70.90
Dßng æn ®Þnh nhiÖt c¸p 2 : InhC2 = = 0,7  7529,9A
t2
Ta ph¶i chän ®îc kh¸ng cã XK% sao cho h¹n chÕ ®îc dßng ng¾n
m¹ch nhá h¬n hay b»ng dßng c¾t ®Þnh møc cña m¸y c¾t ®· chän
®ång thêi ®¶m b¶o æn ®Þnh nhiÖt cho c¸p cã tiÕt diÖn ®· chän:
IN5”  ( IC®m1, InhC1 ) vµ IN6”  ( IC®m2, InhC2 )
Chän m¸y c¾t ®Çu ®êng d©y MC1: C¸c m¸y c¾t ®Çu ®êng d©y
®îc chän cïng lo¹i. Dßng cìng bøc qua m¸y c¾t ®îc tÝnh to¸n cho ®-
êng d©y kÐp khi 1 ®êng d©y bÞ sù cè

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


62
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
S 5
Icb = =  0,21KA
3.U dm 3.13,8
Tra b¶ng chän m¸y c¾t 8DA10 cã:
U®m = 15KV I®m = 2500 A Ic¾t ®m = 40 KA
Môc ®Ých cña viÖc chän kh¸ng ®iÖn ®êng d©y lµ ®Ó h¹n chÕ
dßng ng¾n m¹ch t¹i hé tiªu thô tíi møc cã thÓ ®Æt ®îc m¸y c¾t
8DA10 vµ c¸p cña líi ®iÖn ph©n phèi cã tiÕt diÖn nhá nhÊt lµ 70
mm2 theo yªu cÇu cña ®Çu bµi.
 IN5”  ( 40KA; 6,3KA )
IN6”  ( 20KA; 7,529KA )
VËy ta chän kh¸ng cã XK% sao cho ng¾n m¹ch t¹i N6 th× cã dßng
ng¾n m¹ch
IN6”  7,529 KA
Khi ng¾n m¹ch t¹i N6 th× ®iÖn kh¸ng tÝnh ®Õn ®iÓm ng¾n m¹ch
lµ:

I cb 5,49
X
 =
"
  0,729
I N 6 7,529
Mµ ta cã X = XHT + XK + XC1

 XK = X
 - XHT – XC1 = 0,729 – 0,062 – 0,218 = 0,449
I dmK 1000
Nªn  XK% = XK. .100  0,449. .100  8,2%
I cb 5490
VËy ta chän kh¸ng ®¬n d©y nh«m PbA-10-600-10
XK% = 10% ; I®m = 600A ; U®m= 13,8 KV

KiÓm tra kh¸ng võa chän


§iÖn kh¸ng t¬ng ®èi cña kh¸ng ®iÖn võa chän
I cb 5,49
XK = XK%.  0,1.  0,915
I dm 0,6
Dßng ng¾n m¹ch t¹i N5
I cb 5,49
I”N5 =   5,62 KA  Tho¶ m·n ®iÒu kiÖn:
X HT  X K 0,062  0,915

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


63
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
I”N5  Ic¾t ®m1= 40 KA
I”N5  InhC1 = 6,3 KA
Dßng ng¾n m¹ch t¹i N6
I cb 5,49
I”N6 =   4,594 KA
X HT  X K  X C1 0,062  0,915  0,218
Tho¶ m·n ®iÒu kiÖn: I”N6 < IC¾t ®m2= 20 KA
I”N6 < InhS2 = 7,529 KA
KÕt luËn: VËy kh¸ng ®· chän ®¶m b¶o yªu cÇu

6-3.Chän m¸y biÕn ®iÖn ¸p vµ m¸y biÕn dßng ®iÖn.


ViÖc chän m¸y biÕn ®iÖn ¸p vµ m¸y biÕn dßng ®iÖn phô thuéc
vµo t¶i cña nã. §iÖn ¸p ®Þnh møc cña chóng ph¶i phï hîp víi ®iÖn ¸p
®Þnh møc cña m¹ng.
1. CÊp ®iÖn ¸p 220 kV.
a) M¸y biÕn ®iÖn ¸p:
§Ó kiÓm tra c¸ch ®iÖn vµ cung cÊp tÝn hiÖu cho hÖ thèng b¶o
vÖ r¬le, ®o lêng ®Æt c¸c m¸y biÕn ®iÖn ¸p trªn thanh gãp 220 kV.
Thêng chän m¸y biÕn ®iÖn ¸p mét pha kiÓu HKф -220 - 58Y1 nèi
d©y theo s¬ ®å Yo/Yo// cã c¸c th«ng sè sau:
§iÖn ¸p s¬ cÊp: Us®m = 150000/ 3 V; §iÖn ¸p thø cÊp 1: Ut1®m
= 100/ 3 V
§iÖn ¸p thø cÊp 2: Ut2®m = 100/3 V ; CÊp chÝnh x¸c: 0,5
C«ng suÊt ®Þnh møc: STU®m = 400 VA
b) M¸y biÕn dßng ®iÖn.
C¸c m¸y biÕn dßng ®iÖn ®îc ®i kÌm víi c¸c m¹ch m¸y c¾t cã
nhiÖm vô cung cÊp tÝn hiÖu cho hÖ thèng b¶o vÖ r¬le. Víi môc
®Ých dã chän m¸y biÕn ®iÖn kiÓu TфH - 220-3T cã c¸c th«ng sè
sau:

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


64
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Dßng ®iÖn s¬ cÊp: Is®m =1200 A ; Dßng ®iÖn thø cÊp: I t®m
=5A
CÊp chÝnh x¸c : 0,5 ; Phô t¶i ®Þnh møc: 2
Dßng ®iÖn æn ®Þnh ®éng : ildd = 108 kA
M¸y biÕn dßng ®· chän cã dßng ®iÖn s¬ cÊp ®Þnh møc lín h¬n
1000A nªn kh«ng cÇn kiÓm tra ®iÒu kiÖn æn ®Þnh nhiÖt.
2. CÊp ®iÖn ¸p 110 kV.
a) M¸y biÕn ®iÖn ¸p:
§Ó kiÓm tra c¸ch ®iÖn vµ cung cÊp tÝn hiÖu cho hÖ thèng b¶o
vÖ r¬le, ®o lêng ®Æt c¸c m¸y biÕn ®iÖn ¸p trªn thanh gãp 110 kV.
Thêng chän m¸y biÕn ®iÖn ¸p mét pha kiÓu HKф -110 – 57,Y1 nèi
d©y theo s¬ ®å Yo/Yo// cã c¸c th«ng sè sau:
§iÖn ¸p s¬ cÊp: Us®m = 66000/ 3 V ; §iÖn ¸p thø cÊp 1: U t1®m =
100/ 3 V
§iÖn ¸p thø cÊp 2: Ut2®m = 100/3 V ; CÊp chÝnh x¸c: 0,5
C«ng suÊt ®Þnh møc: STU®m = 400 VA
b) M¸y biÕn dßng ®iÖn.
C¸c m¸y biÕn dßng ®iÖn ®îc ®i kÌm víi c¸c m¹ch m¸y c¾t cã
nhiÖm vô cung cÊp tÝn hiÖu cho hÖ thèng b¶o vÖ r¬le. Víi môc
®Ých dã chän m¸y biÕn ®iÖn kiÓu TфH-110M cã c¸c th«ng sè sau:
Dßng ®iÖn s¬ cÊp: Is®m =2000 A ; Dßng ®iÖn thø cÊp: I t®m =
5A
CÊp chÝnh x¸c : 0,5 ; Phô t¶i ®Þnh møc: 0,8
Dßng ®iÖn æn ®Þnh ®éng : ildd = 108 kA
M¸y biÕn dßng ®· chän cã dßng ®iÖn s¬ cÊp ®Þnh møc lín h¬n
1000A nªn kh«ng cÇn kiÓm tra ®iÒu kiÖn æn ®Þnh nhiÖt.

3. CÊp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t 10,5 kV.

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


65
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
M¹ch m¸y ph¸t ®iÖn c¸c biÕn ®iÖn ¸p vµ biÕn dßng ®iÖn
nh»m cung cÊp cho c¸cdông cô ®o lêng. Theo quy ®Þnh b¾t buéc
m¹ch m¸y ph¸t ph¶i cã c¸c phÇn tö ®o lêng sau: ampe kÕ, v«n kÕ,
tÇn sè kÕ, cos kÕ, o¸t kÕ t¸c dông, o¸t kÕ ph¶n kh¸ng, o¸t kÕ t¸c
dông tù ghi, c«ng t¬ t¸c dông, c«ng t¬ ph¶n kh¸ng. C¸c dông cô ®o
®îc m¾c nh h×nh 6-3.

S¬ ®å nèi c¸c dông cô ®o vµo BU vµ BI

W Wh VA
W VA
A A A Rh
R

a
b
c
2.HOM-
15

G V f
H×nh 6-3

a) Chän m¸y biÕn ®iÖn ¸p.


M¸y biÕn ®iÖn ¸p ®îc chän ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn sau :
Sdc  STU®m víi Sdc = ( Pdc)2  ( Qdc)2

V× phô t¶i cña biÕn ®iÖn ¸p lµ c¸c dông cô ®o lêng nªn dïng hai
biÕn ®iÖn ¸p mét pha nèi d©y kiÓu V/V vµ ®îc nèi vµo ®Çu cùc ®Ó
lÊy c¸c ®iÖn ¸p d©y AB vµ BC.
C¸c dông cô ®o lêng sö dông qua m¸y biÕn ®iÖn ¸p ®îc ghi ë
b¶ng 6-5.

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


66
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
B¶ng
6-5

Thø Tªn ®ång hå Ký Phô t¶i ab Phô t¶i bc


Tù hiÖu P(W) Q(Var P(W) Q(Var)
1 V«n kÕ ЗB2 7,2 )

2 TÇn sè kÕ Д344 6,5


3 O¸t kÕ t¸c dông Д 341 1,8 1,8
4 O¸t kÕ ph¶n Д 1,8 1,8
5 kh¸ng
O¸t kÕ tù ghi 342/1
Д 33 8,3 8,3
6 \\ dông
C«ng t¬ t¸c ИT 0,66 0,66 1,62
7 C«ng t¬ ph¶n ИTP 0,66 1,62 0,66 1,62
kh¸ng
Tæng céng 20,40 3,24 19,72 3,24

Phô t¶i cña biÕn ®iÖn ¸p ab:


Pab 20,4
Sab = 20,4 2  3,24 2 = 20,7 VA ; cosab =   0,98
Sab 20,7

Phô t¶i biÕn ®iÖn ¸p bc:


Pbc 19,72
Sbc = 19,72 2  3,24 2 = 19,9 VA ; cosbc =   0,99
S bc 19,9

V× phô t¶i cña m¸y biÕn ®iÖn ¸p lµ dông cô ®o lêng nªn ta


chän m¸y biÕn ®iÖn ¸p kiÓu mét pha HOM-15 cã c¸c th«ng sè sau :
§iÖn ¸p s¬: 15750 / 3 V ; §iÖn ¸p cuén thø 1: 100/ 3 V
§iÖn ¸p cuén thø 2: 100/3 V ; CÊp chÝnh x¸c : 0,5
Phô t¶i ®Þnh møc: S®m = 75 VA
* Chän d©y dÉn nèi tõ biÕn ®iÖn ¸p ®Õn dông cô ®o :
Gi¶ sö ®é dµi tõ m¸y biÕn ®iÖn ¸p ®Õn c¸c ®ång hå ®o lêng lµ
l = 60 m

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


67
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
Dßng ®iÖn trong c¸c pha a, b, c :
Sab 20,7 Sbc 19,9
Ia =   0,207 A ; Ic =   0,199 A
U ab 100 U bc 100

§Ó ®¬n gi¶n trong tÝnh to¸n coi I a = Ic= 0,2 A vµ coi cosab =
cosbc = 1
Khi ®ã Ib = 3 .Ia = 0,34 A
TrÞ sè ®iÖn ¸p gi¸ng trªn d©y dÉn pha a vµ b:
 Cu.l
U = (Ia + Ib) lÊy Cu = 0,0175 
F
V× m¹ch ®iÖn cã c«ng t¬ nªn U  0,5 %. VËy tiÕt diÖn d©y
dÉn lµ:
Ia  I b 0,2  0,34
Fdd = . Cu .l  .0,0175.60  1,134 mm2
U 0,5

§Ó ®¶m b¶o ®é bÒn c¬ ta chän d©y dÉn ®ång cã bäc c¸ch


®iÖn cã tiÕt diÖn lµ:
Fdd = 1,5 mm2
b) Chän m¸y biÕn dßng ®iÖn .
C¸c biÕn dßng ®îc ®Æt trªn c¶ ba pha vµ ®îc nèi theo s¬ ®å
sao. V× c¸c c«ng t¬ cã cÊp chÝnh x¸c 0,5 nªn c¸c m¸y biÕn dßng ®îc
chän ph¶i cã cïng cÊp chÝnh x¸c. Ngoµi ra cßn ph¶i ®¶m b¶o c¸c
®iÒu kiÖn sau:
§iÖn ¸p ®Þnh møc: UTI®m  UF®m =13,8 kV
Dßng ®iÖn ®Þnh møc s¬: ITI®m  Ilvcb = 5,186 kA
VËy chän m¸y biÕn dßng ®iÖn kiÓu TШ ۸-20-1 cã c¸c th«ng sè
kÜ thuËt nh sau:
U®m = 20 kV , Is®m = 10000 A , It®m = 5 A , phô t¶i ®Þnh møc Z®m
= 1,2  , cÊp chÝnh x¸c 0,5.
B¶ng dông cô ®o lêng nèi vµo TI ®îc ghi trong b¶ng 6-6:

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


68
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
B¶n
g 6-6
Thø Tªn dông cô KÝ hiÖu Phô t¶i (VA)
tù A B C
1 Am pe kÕ З-302 1 1 1
2 O¸t kÕ t¸c dông Д-341 5 5
3 O¸t kÕ tù ghi Д –33 10 10
4 O¸t kÕ ph¶n Д -342/1 5 5
5 kh¸ngt¬ t¸c dông
C«ng Д –670 2,5 2,5
6 C«ng t¬ ph¶n ИT-672 2,5 5 2,5
kh¸ngTæng céng 26 6 26

Pha a vµ c cña biÕn dßng mang t¶i nhiÒu nhÊt Smax =26 VA
Tæng trë dông cô ®o m¾c vµo c¸c pha nµy lµ:
Smax 26
Z®d =  2  1,04 
I 2tdm 5

§Ó tho¶ m·n cÊp chÝnh x¸c 0,5 cña m¸y biÕn dßng ®iÖn ta cÇn
chän d©y dÉn ®Õn c¸c dông cô ®o lêng cã ®ñ ®é lín cÇn thiÕt. Gi¶
sö kho¶ng c¸ch tõ m¸y biÕn dßng ®iÖn ®Õn c¸c dông cô ®o lêng lµ
l = 50 m.
Chän d©y dÉn b»ng ®ång cã tiÕt diÖn tho¶ m·n:

l. Cu 50.0,0175
Fdd    5,47 mm2
Zdm  Z  dc 1,2  1,04
Theo ®iÒu kiÖn vÒ ®é bÒn c¬ ta chän d©y dÉn ®ång cã bäc
c¸ch ®iÖn cã tiÕt diÖn F = 6 mm2.
KiÓm tra æn ®Þnh ®éng m¸y biÕn dßng ®iÖn:

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


69
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
M¸y biÕn dßng kiÓu TШ-20-1 cã s¬ cÊp lµ thanh dÉn cña thÕt
bÞ ph©n phèi nªn æn ®Þnh ®éng cña nã quyÕt ®Þnh bëi æn ®Þnh
®éng cña thanh dÉn m¹ch m¸y ph¸t. Do vËy kh«ng cÇn kiÓm tra æn
®Þnh ®éng cña m¸y biÕn dßng ®iÖn nµy.
KiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt khi ng¾n m¹ch:
V× dßng ®Þnh møc s¬ cÊp cña m¸y biÕn dßng ®iÖn lín h¬n
1000A nªn kh«ng cÇn kiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt.
VËy m¸y biÕn dßng ®iÖn ®· chän hoµn toµn tho¶ m·n yªu cÇu.

Ch¬ng VII
Chän s¬ ®å vµ thiÕt bÞ tù dïng

Lîng ®iÖn tù dïng cña nhµ m¸y thuû ®iÖn lµ rÊt nhá so víi nhµ
m¸y nhiÖt ®iÖn cïng c«ng suÊt. MÆt kh¸c theo ®Ò bµi thiÕt kÕ th×
®©y lµ nhµ m¸y thuû ®iÖn cã c«ng suÊt trung b×nh (  1000 MVA )
nªn s¬ ®å tù dïng cña nhµ m¸y thiÕt kÕ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau :
- Mét m¸y ph¸t hay mét nhãm m¸y ph¸t ghÐp chung 1 MBA, cã
mét MBA tù dïng h¹ tõ 13,8/0,4 KV. §iÖn lÊy ngay tõ cùc m¸y ph¸t.
- Dù phßng nãng cho nhau th«ng qua Aptom¸t phÝa h¹ ¸p. Khi
mét MBA bÞ sù cè, c¸c m¸y cßn l¹i sÏ t¨ng c«ng suÊt thay thÕ MBA
bÞ sù cè.

ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn


70
§å ¸n m«n häc Phạm Đức Thắng -
Líp HT§ - K44
- PhÝa cao cña MBA tù dïngkh«ng cÇn dïng m¸y c¾t mµ chØ cÇn
dïng c¸ch ly (v× lµ MBA trong nhµ, thêng b¶o qu¶n rÊt tèt nªn hÇu
nh kh«ng bao giê cã sù cè s¶y ra).
- PhÝa h¹ cña MBA tù dïng lµ Apt«m¸t vµ dao c¸ch ly phôc vô söa
ch÷a 380/220V ,do ®ã ph¶i nèi ®Êt ®Ó an toµn vµ cã d©y trung
tÝnh ®Ó lÊy ®iÖn ¸p pha.

1. Chän m¸y biÕn ¸p tù dïng.


M¸y biÕn ¸p tù dïng ®îc chän theo ®iÒu kiÖn sau:
S tdmax 41,1
S dmB    10,275MVA vµ (n-1).S®mB.Kqtsc Smaxtd
n 4
do ®ã ta chän MBA tù dïng TM-1,6 cã th«ng sè nh sau :

Lo¹i S®m UC®m UH®m P0 PN Un% I0%


(MVA) (kV) (kV) (kW) (kW)
TMTH 16 36,75 6,3 23 115 16,5 0,95

B1 B2 B3 B4

Ta cã s¬ ®å tù dïng cña thuû ®iÖn nh sau:

F1 F2 F3 F4

TM-1,6

0,4 KV
ThiÕt kÕ m«n häc nhµ m¸y ®iÖn
71

Vous aimerez peut-être aussi