04.11.2018 IMG-20180923-WA0009.

jpg (1080×1350)

f le:///C:/Users/ASUS/Downloads/IMG-20180923-WA0009.jpg 1/1
04.11.2018 IMG-20180923-WA0007 (1).jpg (1080×1411)

f le:///C:/Users/ASUS/Downloads/IMG-20180923-WA0007%20(1).jpg 1/1
İÇİNDEKİLER

Anlamlı Cümle…………………………….…………………….…..11
Cinsiyet Bakımından İsim (Müzekker-Müennes)…………………...21
Sayı Bakımından İsim (Müfret-Tesniye-Cem’)……………………..27
Belirlilik Bakımından İsim (Nekre-Marife)………………………....37
Yapı Bakımından Fiil (Sahih ve İlletli)….…………….....................43
Zaman Bakımından Fiil (Mazi-Muzari-Emir)….…………………....51
Fiil ve Failin Müzekkerlik-Müennesliği…………………………….63
Mefulün Bih………………………………………………………....71
Harf-i Cerler………………………………………………………....79
Mübteda ve Haber……………………………………………...……87
İsim Tamlaması (İzafet)…………………………………................101
İrab ve Bina………………………………………………………...109
İzafette Nun Harfinin Düşmesi…………………………….............127
Sıfat……………….……………………………...………………...135
Muzari Fiilin Nasbı…………………………………………….......149
Muzari Fiilin Cezmi……………………………………………......157
Efal-i Hamse……………………………………………..................165
Fiillerde İrab……….……………………………………………….175
İsim ve Fiillerde Nefy………………………………………….......183
Munfasıl Zamirler…….……. ……………………………………..191
Muttasıl (Bitişik) Zamirler……………………………………...….197
Esma-i Hamse ve İrabı…………………………………..................209
Soru Edatları (Soru Üslubu ve Cevabı)………………………...….217
İşaret İsimleri ……………………………………………...............235
İsm-i Mevsul…………………………………………….................247
İnne ve Benzerleri………………………………………….............257
Kane ve Benzerleri…………………………………………............279
Sıfat Çeşitleri………………….…………………...…………….....291
Haber Çeşitleri……………………………………...……………....303
Haberin Öne Geçmesi…………………………………...................313
Temyiz…………………………………………..............................327
Sayıların Temyizi…………………………………………..............339
1
Sıra Sayıları ve Saatler…………………………………..................359
Meçhul Fiil ve Naib-i Fail……...….…………………………..…...371
Hal ve Çeşitleri…………………………………………..................381
İstisna…………………………………………................................393
Atıf…………………………………………....................................405
Bedel………………………………………….................................415
Te’kid …………………………………………...............................425
Geçişlilik Bakımından Fiil (Lazım ve Müteaddi)….…....................435
İki Meful Alan Fiiller …………………………………....................443
Meful-ü Mutlak ……………………………………........................453
Mefulün Lieclih (Leh/Minh) ……………………………................461
Zarflar (Mefulün Fîh)……………………………………………....467
Mukarebe, Reca ve Şuru Fiilleri ……………………………..........475
Şart Üslubu..…………………………………….............................483
Mankus, Maksur ve Memdud İsimler ……………………………..491
Gayr-ı Munsarıf……………………………………........................501
Cinsini Nefyeden Lâ (Lâ Nâfiye li’l-Cins)………………………...515
Kem-i Haberiyye ve İstifhamiyye………….…………………........523
Nida……………………………………..........................................531
Medh ve Zem Fiilleri ……………………………...........................539
Taaccüb Üslubu……………………………………........................547
İsm-i Fâil……………………………………...................................555
İsm-i Meful……………………………………................................556
Bazı Fiillerin Harf-i Cerlerle Kullanımı…………………….……...557
Bazı Fiillerin Mastarı…………………………………………….…560
GENEL DENEMELER…………………………………………….563
CEVAP ANAHTARLARI……………………………...………….586
KAYNAKÇA……………………………………………………....589

2
 ARAPÇA DİLBİLGİSİNİ

EN KOLAY ÖĞRETEN KİTAP

Editörler

Dr. Öğr. Üyesi Ömer SABUNCU

Öğr. Gör. Abdulhakim ÖNEL

Yazarlar

Dr. Öğr. Üyesi Yasin KAHYAOĞLU Dr. Öğr. Üyesi Ahmed Zakaria TAWFİK
Öğr. Gör. Abdulhakim ÖNEL Arş. Gör. Adem MİDİLLİ

1
 ÖNSÖZ
Elinizdeki bu mütevazi eser, öğretim esnasında karşılaşılan
sorunlardan ve eksikliklerden hareketle ortaya konmuş bir çalışmanın
ürünü olarak İmam-Hatip Liseleri, İlahiyat Fakülteleri, Arap Dili ve
Edebiyatı Fakülteleri ile Arapça Öğretmenliği Bölümü öğrencilerine
yönelik hazırlanmıştır.
Türkiye’de Arapça dilbilgisi konusunda önemli eserler telif
edilmiştir. Ancak bu eserlerin geneli akademik düzeye daha yakın ve
Arapçayı yeni öğrenen öğrencilere hitap etmemektedir. Zira bu
eserlerde kurallar uzun cümlelerle anlatılmakta, birçok istisnaî kurala
yer verilmekte, az örnek zikredilmekte ve zikredilen örneklerin
açıklaması yapılmamaktadır. Bu ve benzeri sebeplerden ötürü ilgili
eserlerin anlaşılırlığının zorlaştığını ve özellikle Arapça öğrenmeye
yeni başlayan öğrencilerin bu eserlerden yeterince istifade
edemediğini düşünmekteyiz. Biz bu eserle, Arap nahvine yeni bir
kural koyduğumuzu veya yeni bir teori geliştirdiğimizi iddia
etmiyoruz. Ancak bu eserde, kuralları çok basit ve anlaşılabilir şekilde
ortaya koyup örnek zikretmekle yetinmeyip verilen örneği de tablolar
içinde açıkladık. “Öğretmen Kitap Modeli” adını verdiğimiz bu
model, öğrenciye konuyu bir öğretmenden dinliyormuş gibi
anlatmaktadır.
Bu yöntem öğrenciye bir öğretmene ihtiyaç duymaksızın
kitaptan öğrenme imkânını sunmakta ve okuduğu cümlelerin tümünün
irabını öğretmektedir. Ayrıca kitapta cümleler tahlil edilirken tablolar
kullanılmış, öğrenciye bilgi daha düzenli ve daha derli-toplu bir
şekilde sunularak karmaşık bir sayfa düzeniyle karşılaşmaktan
kurtarılmıştır. Bu hususun da öğrenme açısından çok önemli olduğunu
düşünüyoruz. Kurallar anlatırken dikkat edilmesi gereken hususlar
kırmızı renkle gösterilmiştir. Her dersin sonunda bir özet eklenerek
konunun önemli detayları bir sayfa içinde sunulmuştur. Ayrıca gerek
test sorularla, gerekse klasik alıştırmalarla öğrencinin konuyu daha
çok pekiştirmesi ve özümsemesi hedeflenmiştir. Eserde yer alan
deneme sorularıyla da konuların genel çerçevede pekiştirilip
öğrencinin sınavlara yönelik pratik yapması amaçlanmıştır.
Dolayısıyla bu eser, daha önce yayınlanmış kitaplardan teknik
anlamda farklılık arz etmektedir. Ayrıca eser yayınlanmadan önce
4
Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde okuyan farklı seviyelerdeki
öğrencilere dağıtılarak anlaşılırlığı ölçülmüş, öğrencilerin geri
dönüşleri dikkate alınmış ve gelen olumlu tepkiler bu eseri yayınlama
konusunda bize cesaret vermiştir.
Bu eserin temel iddiası, öğrenciye nahiv kurallarını basit bir
şekilde sunmak ve konuları bir öğretmenin öğrenciye anlattığı gibi
aktarmaktır. Hz. Peygamber’in (s.a.s.) “İctihad edip isabet eden iki
ecir, hata eden bir ecir alır” hadisinden hareketle bir çalışma ortaya
koyduğumuzu ve bu çalışmaya dair yapılacak tenkit ve öneriler için
şimdiden teşekkürlerimizi arz ederiz. Çalışmamızı yayınlanmaya
değer bulan Âdem Saydan beyefendi nezdinde Ensar Neşriyat’a;
kitabın basımında emeği geçenlere; yazar arkadaşlarımıza ve esere
katkı sunan tüm öğrencilerimize şükranlarımızı sunuyoruz.

Dr. Öğr. Üyesi Ömer SABUNCU

Öğr. Gör. Abdulhakim ÖNEL
Şanlıurfa - 2018

5
 ﷽

ANLAMLI CÜMLE

ُ َ ُ ْ ُ َ ْ ُ َْ
‫الجملة الم ِفيدة‬

ِ ‫﴿ َّأو ُل العِْل ِم مٌّر و‬

﴾.‫آخ ُرهُ ُح ْلو‬ ُ
İlmin başı acı, sonu tatlıdır.