Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
UNITATE DIDAKTIKOA
(2.zatia)
ASEGURU KONTRATUA
1 SARRERA
2 PERTSONA ASEGURUAK
3 KALTEEN AURKAKO ASEGURUAK
1
1.- SARRERA
1.1. Ezaugarriak
Benetakoa: hitzarmen autonomotik eta independentetik sortzen delako eta ez delako behar
kontratu nagusia horretarako.
Gehieneko fede oneko kontratua: fede ona kontratu guztietan eskakizun komuna den arren,
aseguru-kontratuan garrantzi berezia hartzen duelako; hartzaileari kontratua sinatu aurretik
ere eskatzen zaio aseguratzaileari estaliko den arriskuaren egoeraren berri ematen dionean.
2
ASEGURU HARTZAILEA: poliza sinatzen duen pertsona fisikoa edo juridikoa da. Beste nolabait
esanda, aseguru-erakundearekin asegurua kontratatzen duena da. Kontratutik eratorritako obligazioak
bere gain hartzen ditu eta betebehar nagusia prima ordaintzea izango da.
Aurreko biak dira alderdi kontratatzaileak, eta horiek gabe ez dago aseguru-kontraturik.
Kontratuaren ezaugarri da eraginak pertsona gehiagori zabal diezazkiekeela: AKLko 7. artikuluak
xedatutakoa betez, aseguru-hartzaileak bere kabuz edo besteren kontura kontrata dezake.Zalantza
dagoen kasuan, hartzaileak bere kontura kontratatu duela ondorioztatuko da. Hortaz, hartzaileak
besteren kontura kontratatzen duenean, asegurudunaren irudia sortzen da.
ASEGURUDUNA: bere burua edo ondasunak arriskuan dauden pertsona fisikoa edo juridikoa da.
Beste nolabait esanda, ezbeharra gerta ez dadin interesa duena da.
Horren ohiko adibidea da erakusketariaren kasua; hau da, erakusketan ikusgai egongo diren
beste batzuen gauzak aseguratzen ditu. Kasu horretan, hartzailea erakusketaria izango da eta
aseguruduna ikusgai dauden objektu horien titularra. Azken horrek jasoko ditu aseguru-kontratutik
eratorritako eskubideak. Hori guztia dela eta, eskubideak bere gain hartzen dituena ez da
kontratugilea.
Normalean, aseguruduna izan ohi da, nahiz eta pertsonen aseguruen kasuan, izaera propioa
duen, batez ere, bizi-aseguruaren kasuan; izan ere, haren presentzia ezinbestekoa da heriotza gertatuz
gero, bestela, aseguratzaileak eman beharreko zerbitzuaren hartzekodunik ez bailitzateke izango.
3
Salmenta-balioa: ezbeharra gertatu aurretik ondasunak duen balioa da. Kalteen aurkako
aseguruetan erabiltzen da batez ere.
Aldez aurretik finkatutako zenbatekoak: pertsonen aseguruetan interesaren balioa modu
subjektiboan finkatzen da ezbeharra gertatu aurretik.
Erabilera-balioa ezbeharra gertatuz gero asegurudunari ondasun zehatza ezin erabili izateak
eragin diezaiokeen kaltean oinarrituta finkatzen da. Pertsonalizatutako balioa da.
Berritako balioa ondasun hori berdin eta berri batekin ordezkatuta zehaztuko da merkatuko
prezioaren arabera.
Aseguratutako zenbatekoa prima kalkulatzeko kontuan hartu beharreko kontzeptua da, hainbat
datu estatistiko eta probabilistikorekin batera eta balorazioa egitea ahalbidetzen diguten finantza-
taulekin, heriotza-taulekin eta hainbat aldagairekin batera; esate baterako, asegurudunaren osasuna,
bizi-itxaropena eta abar hartu behar dira aseguru pertsonalaren kasuan. Zehazki, prima honela
kalkulatzen da:
Aseguru-kontratua idatziz formalizatu behar dela ikusi dugu lehen. Kontratu bakoitzeko
baldintzak jasotzen dituen dokumentuari poliza deritzen diogu. Sinatu artean, kontratazio-prozesu hau
egin behar da:
a) Hartzailearen ideia baldin bada, ASEGURU ESKAERA izeneko dokumentuarekin gauzatuko da:
bertan aseguratu nahi den arriskua deskribatuko da. Eskaera-eredua, oro har galdeketa
modukoa eta aseguru mota bakoitzerako desberdina dena, aseguru-erakundeak ematen du.
Horri esker, behar duen informazioa jasotzen du beharrezko xehetasunekin. Hartzailearen
zeregin bakarra eredua betetzea izango da.
4
onartzera mugatuko da; onartuz gero, kontratua gauzatuko da eta, bestela, uko egingo zaio
(atxikimendu-kontratua).
Kontratazio-prozesuko azken urratsa kontratua polizaren bidez idatziz formalizatzea da. Zenbait
kasutan, ordea, hartzaileak edo asegurudunak kontratua justifikatu beharra izaten du
aseguruerakundeak poliza eman aurretik. Kasu horietan, erakundeak BEHIN BEHINEKO ESTALDURA
DOKUMENTUA edo BERME GUTUNA emango du. Kontratuko oinarrizko elementuak jaso eta dagokion
poliza existitzen dela frogatuko du.
Orain ASEGURU POLIZAREN azterketara iritsiko gara. Bistakoa denez, edukiak bat etorri behar
du hartzaileak onartutako aseguru-proposamenarekin. Hori dela eta, AKLko 8. artikuluak honako hau
finkatzen du: “polizaren edukia ez badator bat aseguru-proposamenarekin edo hitzartutako
klausulekin, aseguruhartzaileak aseguru-erakundeari erreklamazioa egin ahalko dio poliza eman eta
hilabeteko epean dauden aldeak zuzen ditzan.Aipatutako epea igaro ondoren, erreklamaziorik ez bada
egin, polizan xedatutakoa bete beharko da. Paragrafo horretan xedatutakoa aseguru-kontratu ororen
polizan sartuko da".
1. Alderdi kontratatzaileen izen-abizenak edo izen soziala eta helbidea eta, dagokionean,
asegurudunaren eta onuradunaren izendapenak.
2. Aseguratutako kontzeptua.
8. Kontratuaren iraupena: haren eraginak indarrean jarriko diren eta amaituko diren eguna eta
ordua adierazi behar dira.
Poliza flotatzailearen kasuan, abonuaren aitorpena egiteko modua ere zehaztuko da.
5
a) Pertsonak izendatzeko moduaren arabera:
Izendunak: asegurudunaren eta onuradunaren identifikazio zehatza agertzen da, biak pertsona
bera ez direnean.
Agindurako poliza: kontratutik eratorritako etekinak poliza endosu bidez transmititu zaion
pertsonak jasotzeko moduan igorritako polizak dira.
d) Poliza flotatzaileak: Arriskua jasan dezakeen gauza erabat identifikatu gabe agertzen den
aseguru-kontratua biltzen dute. Modalitate horren bidez, arrisku bakartzat jotzen diren arrisku
multzoak aseguratzen dira.
Jarduera bakarraren inguruko hainbat aseguru kontratatu behar dituzten pertsonek erabiltzen
dute. Adibidez: etengabe toki desberdinetara igorri behar dituzten merkantziak aseguratzen
dituzten merkatariak.
Kasu horietan, interesa ezbeharra gertatzen denean soilik zehazten da; hartzaileak
asegurudunari gertatutako kaltea adierazi eta hari lotuta dagokion zerbitzua emango dio.
Baldintza orokorrak
6
Aseguru Kontratuari buruzko Legeak honakoa xedatzen du horrekin lotuta:
Baldintza partikularrak
Baldintza bereziak
Pertsonek lortutako bizi maila alda dezake heriotza batek edo erretiroak (diru-sarrerak
murrizten dira), baita aldi baterako gaixotasunak edo lesioak, edo gaixotasun edo lesio iraunkorrak ere
(gastuak gehitzen dira). Horrelako gertaeren ondorio ekonomikoen eragin negatiboak orekatzeko sortu
ziren Aseguru pertsonalak. Aseguru Kontratuei buruzko Legeak bere 80. artikuluan xedatutakoaren
arabera, aseguru horiek aseguratuaren existentzian, gorputzaren segurtasunean edo osasunean
eragina izan dezaketen arrisku guztiak barne hartzen dituzte.
Aurreko gaian ikusi dugu aseguru-kontratuko elementuetako bat dela interes aseguratua, eta
azaldu dugu interes hori dela pertsona batek ondasun batekin duen lotura ekonomikoa. Kaltea
7
gertatzen denean kalte-ordainak aseguratuak jasandako kaltea konpentsatuko duen edo ez
aseguratzen den interesaren balorazio ekonomikoa behar bezala egitearen araberakoa izango da.
Pertsonen gaineko aseguru-kontratua bi motatakoa izan daiteke: alde batetik, pertsona batek
izan ditzakeen arriskuak barne hartzen dituena, hau da, aseguratu bakarra dago kontratu bakoitzean;
eta, bestetik, ezaugarri komun eta aseguratzeko xedearen bestelakoren bat duten pertsonen talde bat
aseguratzen duena (esate baterako, enpresa bateko langileak, hegazkin bateko bidaiariak edo ikastetxe
bateko ikasleak), hots, hainbat pertsona aseguratzen dituena.
ASEGURATZAILEA: ezbeharra gertatuz gero, prima kobratzearen truke kalte-ordainari, kapitalari edo errentari
aurre egiteko betebeharra duen pertsona da. Lehen ikusi dugun moduan, pertsona juridikoa izan behar du.
ASEGURU HARTZAILEA: poliza sinatzen duen pertsona fisikoa edo juridikoa da. Beste nolabait esanda, aseguru-
erakundearekin asegurua kontratatzen duena da. Kontratutik eratorritako obligazioak bere gain hartzen ditu eta
betebehar nagusia prima ordaintzea izango da. Aurreko biak dira alderdi kontratatzaileak, eta horiek gabe ez
dago aseguru-kontraturik. Kontratuaren ezaugarri da eraginak pertsona gehiagori zabal diezazkiekeela: AKLko 7.
artikuluak xedatutakoa betez, aseguru-hartzaileak bere kabuz edo besteren kontura kontrata dezake.Zalantza
dagoen kasuan, hartzaileak bere kontura kontratatu duela ondorioztatuko da. Hortaz, hartzaileak besteren
kontura kontratatzen duenean, asegurudunaren irudia sortzen da. ASEGURUDUNA: bere burua edo ondasunak
arriskuan dauden pertsona fisikoa edo juridikoa da. Beste nolabait esanda, ezbeharra gerta ez dadin interesa
duena da. 7. artikulu beraren arabera, aseguru-hartzailea eta aseguruduna pertsona bera ez direnean,
kontratutik eratortzen diren obligazio eta betebeharrak aseguru-hartzaileari dagozkio, izaera dela eta
asegurudunak bete beharrekoak direnak salbu. Hala eta guztiz ere, aseguratzaileak ezingo dio uko egin
aseguruhartzaileari dagozkion obligazioak eta betebeharrak asegurudunak betetzeari. Kontratutik eratorritako
eskubideei dagokionez, asegurudunari egotziko zaizkio edo kasuan kasu, onuradunari, bizi-aseguruetako
hartzailearen eskubide bereziak salbu.
2.1. Eskaera
Enpresa batek erosketa bat egin nahi duenean dagokion eskaera egin beharko dio saltzaile edo
hornitzaileari. Eskaera era desberdinetan egin daiteke:
8
o Gastuak (garraioa, aseguruak, enbalajeak....) noren kontura diren zehaztu
o Aplikatu daitezken deskontuak
o Igorlearen sinadura
2.2. Albarana
Bezeroak erosketaren eskaera egin ondoren, saltzaileak artikuluak prestatzen ditu. Artikuluak saltzailearen
biltegitik aterako dira, entrega gauzatuko den lekurarte. Artikulu hauek albarana deritzaion agiri batekin
joaten dira. Agiri honek 2 helburu ditu: alde batetik, artikuluak saltzailearen biltegitik irten direla
ziurtatzen du eta, bestetik, artikuluak erosleari entregatu direla akreditatzen du. Albaranak normalean 4
kopia izaten ditu:
9
Zenbakia________
20___eko__________aren___________an
ESKAERA-PROPOSAMENA
Proposamenaren egilea_________________________________
NIF/CIF___________________kalea______________________
Herria______________________Kode postala______________
Proposamenaren hartzailea______________________________
NIF/CIF___________________kalea______________________
Herria______________________Kode postala______________
Bitartekaria___________________________________________
BALDINTZAK GUZTIRA
SINADURA
EBOLI,S.L.
Euskal Herria kalea,23
943 – 678934
20540 ZARAUTZ
CIF.- B-20/456900
ALBARANA
BEZEROA
Baldintzak Guztira
SINADURA
10
2.3 Faktura
Agiri honek salerosketa-eragiketa ziurtatzen du, bi kopia izango dituelarik, bata eroslearentzat eta
bestea saltzailearentzat. Enpresariek eta profesionalek fakturak igorri beharko dituzte egindako
eragiketengatik. Fakturak ondorengo datuak eduki behar dituzte gutxienez:
Bezero batekin eta hilabete bateko epearen barruan egindako eragiketa guztiak faktura bakar
batean sar daitezke
Txikizkariek egindako salmentetan, pertsonen garraioetan, ostalaritzan....eta zenbatekoa 60,10
€ baino txikiagoa denean, prezioaren alboan “BEZa barne” espresioa ipini daiteke
BEZari sujetoak dauden enpresari eta profesionalek derrigorrez Bidalitako Fakturen Liburu bat
eta Jasotako Fakturen Liburu bat eraman beharko dute
11
FAKTURA.- ARIKETAK
1..- Zaragozako ALFA S.A. El Pilar, 14 kalean dago kokaturik. K..P. 50.500. Bere CIF-a A-50/2222 da.
Maiatzaren 30ean salmenta bat egin dio BETA S.A. enpresari. Enpresa hau, Madrideko Fuencarral,
23an dago kokaturik eta bere CIF-a A-28/2323 da. K.P::28.009. Faktura Ekainaren 2an osatu da.
Produtuen zehaztasunak:
"A" produktutik 1.000 unitate, 1,80 €/bak
"B" produktutik 2.000 unitate, 3 €/bak
"C" produktutik 4.000 unitate, 1,20 €/bak
2.- Zamudioko AUDIO, S.A. enpresak (24.Poligonoa, 48.009 eta CIF A-48/359809) salmenta bat egin dio
Donostiako Jose Manuel Beltran txikizkariari (San Bartolome 4 , 20005 eta NIF 45.789.654-K), fakturan
ondorengo datuak sartu dizkiolarik:
A produktuko 800 unitate, bakoitza 3 €gatik, % 10eko deskontu batekin. Artikulu honi % 10ko
BEZa dagokio.
B produktuko 30 unitate, bakoitza 30 €gatik, %3ko deskontu batekin. Artikulu honi % 21ko
BEZa dagokio
12
FAKTURAREN JAULKITZAILEA BEZEROA_____________________________
______________________________________
______________________________________
NIF:
ZENBAKIA________ DATA____________________________________________________
KANTITA. DESKRIBAPENA BANAKAKO % BEZ B.E. ZENBATEKOA
PREZIOA
BEZa eta
BALIOKIDETZA ------------- ------------- ------------- ------------
% % % %
OINARRI
ZERGAGARRIA
ZERGAREN
KUOTA
FAKTURAREN
TOTALA
13
FAKTURAREN JAULKITZAILEA BEZEROA_____________________________
______________________________________
______________________________________
NIF:
ZENBAKIA________ DATA____________________________________________________
KANTITA. DESKRIBAPENA BANAKAKO % BEZ B.E. ZENBATEKOA
PREZIOA
BEZa eta
BALIOKIDETZA ------------- ------------- ------------- ------------
% % % %
OINARRI
ZERGAGARRIA
ZERGAREN
KUOTA
FAKTURAREN
TOTALA
14
4.- ORDAINKETARI ETA KOBRANTZARI DAGOZKION AGIRIAK
Salerosketaren prozesua ordainketarekin amaitzen da. Ordainketa egiteko momentua eroslearen eta
saltzailearen arteko akordio baten bidez finkatzen da. 2 eratakoa izan daiteke:
Momentuan: ordainketa artikuluak jasotzekoan edota epe oso laburrean egiten denean.
Atzeratutako ordainketa: ordainketa artikuluak jaso eta epe batetara egiten denean
Banku-transferentzia
Txekea
Truke-letra
4.1. BANKU-TRANSFERENTZIA
Gure kontu korrontetik beste kontu korronte batetara diru-kopuru bat bidaltzeko agintzea da.
Prozesua ondorengoa da
Beste tresna batzuekin gertatzen ez den bezala, transferentziak kostu bat du erabiltzen
duenarentzako. Kostua bidalitako diru-kopuruaren portzentai bat izango da, minimo bat dagoelarik.
Kostu hau eragiketaren azkartasunarekin eta eraginkortasunarekin konpentsatzen da. Oso praktikoa
gertatzen da ordainketa asko aldiberean egin behar direnean: hornitzaileak, nominak, aldizkako
ordainketak.... Gainera, transferentzi asko egiten badira kostua murriztu egiten da.
4.2. TXEKEA
Txekea ordainketak egiteko agiri bat. Beti kontu korronte baten aurka igortzen dira, hau da, kontu
korronte batean fondoak egon behar dira igorritako txekeei aurre egiteko. Horregatik, kontu korronte bat
irekitzean titularrari txeke talondegi bat ematen zaio. IGORTZAILEA txekea igortzen duena izango da, hau
da, kontu korrontearen titularra. IGORPENDUA beti banku bat da eta HARTZAILEA txekea kobratzen
duena da, igorpenduari aurkeztu ondoren.
Txekea igortzaile berak aurkezten badu kobrantzara, aldiberean hartzailea izango da.
A) Txekearen forma
15
4. Hartzailea (pertsona baten izena edota eramaileari).
5. Zenbatekoa letratan
6. Igorpen lekua eta data (letratan).
7. Igortzailearen sinadura
8. Serie zenbakia
B) Txeke motak
Txekea kobratzeko eskubidea duen pertsona (hartzailea) izendatzeko era desberdinak egon daitezke
eta horren arabera hainbat mota bereiz daitezke:
Eramaileari: Kobrantzara aurkezten duen edonork kobratu dezake. Gauza berdina gertatuko da
pertsona baten izena agertu ezkero (nominatiboa) eta ondoren “edo eramaileari” gehitu ezkero.
Nominatiboak: Printzipioz txekean zehazten den pertsona fisikoak edo juridikoak kobra dezake bakarrik.
Halere, txeke hauek endosuaren bidez eskuzaldatu daitezke. Endosua, txekearen atzekaldean agertuko den
klausula bat da. Bertan, “Txeke honen ordez .....................(ri) ordain” idatzi behar da eta endosatzailearen
sinadura eta endosuaren data ipini behar dira
Nominatiboak eta “ez agindura” klausularekin: Txekean zehazten den pertsona fisikoak edo juridikoak
kobra dezake bakarrik, endosatzeko aukerarik ez dagoelarik.
16