StyL sp. z o.o. ul.

Graniczna 29 40-017 Katowice

tel. 32 209 99 90 fax. 32 209 92 23
e-mail. styl@fr.pl www.styl.fr.pl

NAZWA INWESTYCJI: Budowa terminala pasażerskiego Nr 3

Międzynarodowego Portu Lotniczego Łódź
im. Władysława Reymonta

ZADANIE 3 – Budowa terminala pasażerskiego Nr 3

ADRES INWESTYCJI:
94-328 Łódź, ul. Gen. St. Maczka 35,
Działki nr: 18, 19/1, 19/2, 20/1, 22, 23, 24, 25/5, 26/1, 29/4, 30/1, 30/10,
30/11, 31/5, 31/6, 32/5, 32/6, 33, 34/10, 34/11, 34/12, 56, 69/1, 69/2,
69/3, 69/4, 69/5, 70, 71, 72/4, 83/1, 83/7, 83/8, 83/9, 83/10, 84/1, 85, 86/1
- obręb P-34.

INWESTOR: Port Lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta Sp. z o.o.

94-328 Łódź, ul. Gen. St. Maczka 35

OPRACOWANIE: PROJEKT WYKONAWCZY - PRZETARGOWY

CZĘŚĆ OPRACOWANIA: INSTALACJE HYDRANTOWE I TRYSKACZOWE

Branża/Projektant Imię i Nazwisko Nr Uprawnień podpis

Główny projektant, mgr inż. arch. 211/83/WBPP

Leszek Szostak

Instalacje mgr inż. 25/71/Wm

hydrantów p-poż, Faustyn Czajgucki
tryskaczowe

Branża / Sprawdzający Imię i Nazwisko Nr Uprawnień podpis

Instalacje mgr inż. 143/69

hydrantów p-poż, Paweł Wiśniowski
tryskaczowe

Branża / Współpraca Imię i Nazwisko Nr Uprawnień podpis

Instalacje mgr inż.

hydrantów p-poż, Damian Łuszczyk
tryskaczowe
Instalacje mgr inż.
hydrantów p-poż, Tomasz Lis
tryskaczowe

Katowice, lipiec. 2008

Spis treści

1. Podstawa opracowania............................................................................................................................3
2. Kwalifikacja budynku................................................................................................................................3
3. Instalacja tryskaczowa.............................................................................................................................3
4. Rodzaje i parametry urządzenia gaśniczego...........................................................................................3
5. Parametry urządzenia wg VdS CEA 4001:2003-01(01)..........................................................................4
6. Sekcje instalacji tryskaczowych...............................................................................................................4
7. Opis instalacji tryskaczowej.....................................................................................................................4
8. Zestawy pompowe i sprężarka................................................................................................................5
9. Instalacja rurowa powyżej zaworów kontrolno-alarmowych....................................................................5
9.1 Stosowane połączenia...........................................................................................................................5
9.2 Przewody rurowe odwadniające i płuczące...........................................................................................6
9.3 Mocowania przewodów rurowych..........................................................................................................6
9.4 Zawory testowe .....................................................................................................................................7
9.5 Tryskacze...............................................................................................................................................7
9.5.1 Rodzaj tryskaczy....................................................................................................................7
9.5.2 Rozstawienie i umiejscowienie tryskaczy...............................................................................7
9.5.3 Umiejscowienie przeszkód w stosunku do tryskaczy.............................................................7
9.5.4 Zabezpieczenie przeszkód tryskaczami dodatkowymi...........................................................8
9.6 Przejścia przez ściany i stropy...............................................................................................................8
9.7 Oznakowanie instalacji...........................................................................................................................8
9.8 Próby instalacji.......................................................................................................................................8
10. Instrukcja obsługi instalacji....................................................................................................................8
10.1 Konserwacja i przeglądy instalacji.......................................................................................................9
10.2 Obsługa i konserwacja instalacji tryskaczowej...................................................................................10
10.2.1 Utrzymanie instalacji w gotowości do pracy........................................................................10
10.2.2 Tymczasowe unieruchomienie instalacji.............................................................................12
10.3 Obsługa i konserwacja urządzeń........................................................................................................12
11. Założenia branżowe..............................................................................................................................15
12. Instalacja hydrantowa...........................................................................................................................15
12.1 Źródło wody.......................................................................................................................... 15
12.2 Wyposażenie instalacji hydrantowej......................................................................................16
12.3 Pompownia............................................................................................................................16
13. Izolacja rurociągów zasilających hydranty...........................................................................................16
14. Rurociągi, armatura i zabezpieczenia..................................................................................................16
15. Ogólne warunki wykonania i odbioru robót.......................................................................................... 17
16. Rozgraniczenie pomiędzy robotami instalacyjnymi i elektrycznymi......................................................17

Spis rysunków

Rys. 1L. -Instalacja tryskaczowa i hydrantowa.Rzut piwnicy.Strona lewa.

Rys. 1P. -Instalacja tryskaczowa i hydrantowa.Rzut piwnicy.Strona prawa.
Rys. 2L. -Instalacja tryskaczowa podstropowa i hydrantowa.Rzut parteru i antresoli.Strona lewa.
Rys. 2P. -Instalacja tryskaczowa podstropowa i hydrantowa.Rzut parteru i antresoli.Strona prawa.
Rys. 3L. -Instalacja tryskaczowa podstropowa i hydrantowa.Rzut parteru.Strona lewa.
Rys. 3P. -Instalacja tryskaczowa podstropowa i hydrantowa.Rzut parteru.Strona prawa.
Rys. 4L. -Instalacja tryskaczowa z sufitów podwieszonych.Rzut parteru.Strona lewa.
Rys. 4P. -Instalacja tryskaczowa z sufitów podwieszonych.Rzut parteru.Strona prawa.
Rys. 5L. -Instalacja tryskaczowa podstropowa i hydrantowa.Rzut piętra i maszynowni.Strona lewa.
Rys. 5P. -Instalacja tryskaczowa podstropowa i hydrantowa.Rzut piętra i maszynowni.Strona prawa.
Rys. 6L. -Instalacja tryskaczowa podstropowa i hydrantowa.Rzut piętra.Strona lewa.
Rys. 6P. -Instalacja tryskaczowa podstropowa i hydrantowa.Rzut piętra.Strona prawa.
Rys. 7L. -Instalacja tryskaczowa z sufitów podwieszonych.Rzut piętra.Strona lewa.
Rys. 7P. -Instalacja tryskaczowa z sufitów podwieszonych.Rzut piętra.Strona prawa.
Rys. 8. -Instalacja tryskaczowa podstropowa i hydrantowa.Rzut wieży.
Rys. 9. -Instalacja tryskaczowa z sufitów podwieszonych.Rzut wieży.
Rys. 10. -Instalacja tryskaczowa. Przekroje. Piwnica.
Rys. 11. -Instalacja tryskaczowa. Przekroje. Parter.
Rys. 12. -Instalacja tryskaczowa. Przekroje. Piętro.
Rys. 13. -Instalacja tryskaczowa. Przekroje. Wieża.
Rys. 14. -Schemat instalacji hydrantowej.
Rys. 15. -Schemat instalacji tryskaczowej.

2
1. Podstawa opracowania.
− Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 w sprawie warunków technicznych jakim
powinny odpowiadać budynki ich usytuowanie.
− Rozporządzenie ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21.04.2000 w sprawie ochrony
przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
− Urządzenia tryskaczowe, wytyczne projektowania i instalowania na podstawie wytycznych VdS CEA
4001:2003-01(01)

2. Kwalifikacja budynku.
Budynek terminalu został podzielony na kilka stref pożarowych (Poz.3, pkt.3)
Kwalifikacja zagrożenia pożarowego wg wytycznych VdS CEA 4001:2003-01(01).
Pomieszczenia w budynku terminalu zostały zakwalifikowane do następujących klas zagrożenia
pożarowego wg załącznika A:

Klasa zagrożenia
Pomieszczenie
pożarowego
Pomieszczenie biurowe OH1
Parkingi OH2
Pasaże handlowe OH3
Hole terminali OH3
Pomieszczenia techniczne OH3

3. Instalacja tryskaczowa.
Instalacja tryskaczowa będzie chronić wszystkie pomieszczenia z wyjątkiem tych, w których dopuszcza
się wyłączenia na podstawie p.4.1.1 wytycznych VdS CEA 4001:
- p om ies zc ze n i a t ec h n ic zn e w yd zi e l o n e og n io wo ś c i a nam i F 9 0- A i po wi e r zc h n i do
2
15 0m .
- p om ies zc ze n i a o t ec hn o l og i i m ok r ej w yd zi e l on e o gn i o wo ś c ia n am i F 9 0- A
- s za tn i e w yk on a ne z m ater ia ł ó w n i e pa l n yc h i z s zaf k am i m et a lo w y m i
- p om ies zc ze n i a h i g ie n ic zn o s a n it ar ne

Instalacja tryskaczowa została zaprojektowana w klasie 1.

Dobrano urządzenia oraz rozwiązania techniczne odpowiadające wymogom tej klasy.
2
Powierzchnie chronione wynoszą w sumie F=21.527m .

Ustalenie maksymalnej liczby tryskaczy przypadającej na urządzenie:

2
Przyjęto dopuszczalną powierzchnię chronioną przez jeden tryskacz = 9,0m .
Maksymalna ilość tryskaczy przypadająca na urządzenie tryskaczowe wyniesie:
21527
n max = ≅ 2400tryskaczy
9
4. Rodzaje i parametry urządzenia gaśniczego.
Urządzenia tryskaczowe
Urządzenie tryskaczowe wodne
Poziom Rodzaj pomieszczenia suche
Zagrożenie pożarowe
zagrożenie pożarowe
- parking OH2 -
-5,00 - bagażownia OH3
- pom. techniczne OH3
- pom. odpraw pasażerów
(odloty i przyloty) - OH3
0,00
- pom. biurowe - OH1
- pasaże handlowe - OH3
- pom. biurowe - OH1
+6,60
wentylatorownia - OH3
+9,90 przestrzeń instalacyjna - OH1
+17,40 wieża - OH2

3
5. Parametry urządzenia wg VdS CEA 4001:2003-01(01) .

Rodzaj zagrożenia Jedn. OH1 OH2 OH3 OH2 - suche

Minimalna intensywność zraszania mm/min 5 5 5 5

2
Powierzchnia działania m 72 144 216 180
Min. czas działania min. 60 60 60 60
Maks. powierzchnia chroniona
2
przez jeden tryskacz m 12 12 12 12
3
Min. zapas wody m 22 44 65 54

6. Sekcje instalacji tryskaczowych.

Kondygnacje Rodzaj Zawór kontrolno –

Nr sekcji
pomieszczenia tryskaczy pomiarowy
stojące rozpylające DN100 powietrzno-wodny
Parkingi
ST-1 t=+68°C K=80 z przyspieszaczem
poziom -5,00
Ø15 379 tryskaczy
stojące rozpylające
Bagażownia + DN150 wodny
ST-2 t=+68°C K=80
pom. techniczne 675 tryskacze
Ø15
Pomieszczenie stojące =
odpraw pasażerów rozpylające DN150 wodny
ST-3
odlotów i przylotów t=+68°C K=80 817 tryskaczy
+ pasaże handlowe Ø15
wiszące
Pomieszczenia
rozpylające DN150 wodny
ST-4 biurowe i
t=+68°C K=80 410 tryskaczy
gastronomia
Ø15

7. Opis instalacji tryskaczowej.

Zaprojektowano urządzenia tryskaczowe wodne i suche.

Instalacja sucha obsługuje parking samochodowy na poziomie -5,00m, który jest nie ogrzewany.
Instalacja tryskaczowa wodna obsługuje pozostałą część budynku z wyjątkiem pomieszczeń, które nie
kwalifikują się do gaszenia instalacją tryskaczową.
Instalacja tryskaczowa typu wodnego jest wypełniona wodą pod ciśnieniem.
W razie pożaru ampułka z cieczą rozszerzalną zamontowana w tryskaczu pęka, co powoduje
natychmiastowy wypływ wody z instalacji a w konsekwencji spadek ciśnienia, który powoduje otwarcie
zaworu kontrolno-alarmowego.
Instalacja tryskaczowa zasilana jest pompami i czerpie wodę ze zbiornika zapasu i tłoczy ją do
rozdzielacza Ø150, na którym zamontowano 4 sekcje tryskaczowe, w tym jedną suchą.
Każda sekcja wodna wyposażona będzie w czujniki przepływu przekazujące informacje o uruchomieniu
sekcji lub jej części do centrali sygnalizacji pożaru.
Ze względu na umiejscowienie wszystkich zaworów kontrolno – alarmowych w jednym pomieszczeniu,
urządzenie tryskaczowe będzie posiadało dwa mechaniczne akustyczne alarmy z turbinką wodną, jeden
dla zaworów kontrolno – alarmowych wodnych, drugi dla powietrzno – wodnych.
Dzwony alarmowe usytuowano na zewnątrz budynku, przy dojeździe pożarowym od strony PPS.
Uzupełnianie wody w zbiornikach odbywać się będzie samoczynnie w czasie krótszym niż 36 godz.
dwoma przewodami DN80, wyposażonymi w 2 zawory pływakowe na komorę.

Urządzenie tryskaczowe wyposażone będzie w przyłącze dla straży pożarnej DN100 z zaworem
zwrotnym i dwoma nasadami tłocznymi DN75 wyprowadzonymi na zewnątrz budynku, 1,0m nad poziom
terenu.

Zasilanie tryskaczy rurociągami z rur stalowych ocynkowanych.

4
8. Zestawy pompowe i sprężarka.

Zestaw pompowy dla urządzenia tryskaczowego:

• pompy główne – 2 szt. + zbiornik (wyczerpywalny) + zasilanie z sieci miejskiej jako źródło
niewyczerpywalne wody.
• hydrofor o pojemności użytkowej V = 150m 3 jako źródło wyczerpywane
Ciśnienie w hydroforze
Vt
P = ( P1 + P2 + 0,1 ⋅ h) × − P1
Va
3
P 1 =1 0, 1 h =2 7 ,5 0 V a = 8, 0 m
3
P 2 =0 ,5 V t = 23 , 0 m

23,0
P = (1 + 0,5 + 2,75) × − 1 = 8,5bar
8,0
Ciśnienie maksymalne – 9,2 bar
Ciśnienie minimalne – 7,0 bar
Przyjęto dwa zestawy pompowe o wydajności Q = 63,0 m h wysokości H = 92,0 msłH2O, mocy silnika
3

Ns = 30 ÷ 55,0kW, zasilane energią elektryczną z dwóch niezależnych źródeł.

Jedna pompa pilotująca o mocy 0,37 ÷ 1,1 kW.

9. Instalacja rurowa powyżej zaworów kontrolno-alarmowych.

Instalacja systemu mokrego powinna być wykonana z rur stalowych czarnych ze szwem
zabezpieczonych antykorozyjnie przez malowanie. Instalacja systemu suchego powinna być wykonana z
rur stalowych ocynkowanych ze szwem. Rurociągi łączone na gwinty lub na których będzie się
wykonywało rowki żłobione powinny mieć minimalną grubość ścianek zgodnie z ISO R65 M (Schedule 40
w NFPA 13). Rurociągi, na których będzie się wykonywało rowki tłoczone lub będą łączone za pomocą
spawania powinny mieć minimalną grubość ścianek zgodnie z ISO R65 L2 (Schedule 10 w NFPA 13).
Instalację suchą należy wykonać jako rozgałęźną. Nie dopuszcza się stosowania układów rusztowych
(gridded systems). W instalacji suchej można stosować tylko tryskacze stojące. W instalacji suchej
rurociągi powinny być układane ze spadkiem 2mm na 1m przy rurociągach większych od DN50 i 4mm na
1m przy rurociągach do DN50.
Na rysunkach nie pokazano tras prowadzenia rurociągów. Zasadą jest prowadzenie rurociągów głównych
przez strefy wspólne (pasaże itp. ). Rurociągi rozprowadzające powinny być oddzielne dla instalacji
podstropowej, od instalacji w sufitach podwieszonych. Wszystkie części instalacji wykonane z metali
żelaznych nie ocynkowanych, a zwłaszcza rurociągi, obejmy i wporniki winny być zabezpieczone
antykorozyjnie przez nałożenie co najmniej jednej warstwy farby przeciwrdzewnej, po uprzednim
oczyszczeniu podłoża z ewentualnych śladów rdzy.
Następnie w/w elementy należy pomalować farbą wykończeniową w kolorze określonym przez
Generalnego Projektanta Realizacji lub w kolorze konwencjonalnym.
W przypadku instalacji prowadzonych w sposób widoczny przez pomieszczenia reprezentacyjne (hala
sprzedaży, biura, pasaż itp.) należy stosować farbę wykończeniową w kolorze ustalonym z Generalnym
Projektantem Realizacji.
Do zasilania instalacji tryskaczowej w sufitach podwieszonych w pomieszczeniach najemców należy
2
przewidzieć zaślepione odejście z przewodu zasilającego. Dla obiektów o powierzchni 100m należy
przygotować odejście DN50. Dla większych obiektów odejście o średnicach DN65,DN80,DN100.
Wykonanie instalacji tryskaczowej w sufitach podwieszonych będzie po stronie najemców obiektów i jest
poza zakresem tego opracowania.

9.1 Stosowane połączenia.

Dopuszcza się wykonanie połączeń przewodów rurowych za pomocą technologii połączeń rowkowanych,
kołnierzowych, złączek gwintowanych wg ISO 228-1 lub ISO 7-1 lub połączeń spawanych. Przy
połączeniach gwintowanych należy wykonywać gwinty stożkowe a do uszczelnień gwintów powinno się
stosować konopie. Do uszczelnienia gwintów tryskaczy należy stosować taśmy teflonowe. Połączenia
gwintowane powinny być stosowane maksymalnie do średnicy DN50. Złączki rowkowane powinny
posiadać Certyfikat Zgodności CNBOP lub znak CE i atest FM do stosowania w instalacjach
tryskaczowych. Rury łączone za pomocą złączek rowkowanych powinny być łączone za pomocą

5
aprobowanej, współgrającej ze sobą kombinacji kształtki, uszczelki i rowka na rurze. Złączki, łącznie z
uszczelkami, używane w systemach suchych powinny być specjalnie przeznaczone do tego typu
instalacji. Przed założeniem złącza rowek należy oszlifować. Możliwe jest również wykonywanie połączeń
spawanych przy zachowaniu odpowiedniej jakości spawów i zabezpieczeniu przewodów rurowych przed
korozją. Spawanie powinno być wykonywane w specjalnie do tego celu przystosowanym warsztacie. Jeśli
zajdzie konieczność spawania na terenie budowy, to spawanie przewodów rurowych nie jest dozwolone
w zamkniętych pomieszczeniach i musi być wykonywane na zewnątrz, w odpowiedniej odległości od
budynku. W przypadku połączeń spawanych, żaden element nie może mieć długości przekraczającej
12m.
W instalacji suchej rurociągi powinny być układane ze spadkiem 2mm na 1m przy rurociągach większych
od DN50 i 4mm na 1m przy rurociągach do DN50.
Do ochrony przestrzeni pod schodami ruchomymi należy zamontować tryskacze wiszące w koszyczkach
i wykonać podłączenie do rurociągu zasilającego. Instalacja wewnątrz schodów zostanie dostarczona
przez wykonawcę schodów ruchomych.
Po wykonaniu instalację należy przepłukać i poddać testowi hydraulicznemu przy parametrach
określonych w NFPA. Żadne przecieki nie są dopuszczalne.

9.2 Przewody rurowe odwadniające i płuczące

Przewdoy rurowe instalacji tryskaczowej powinny być ułożone w taki sposób, aby możliwe było
odwodnienie instalacji w stronę zaworów kontrolno-alarmowych. W instalacji suchej rurociągi powinny być
układane ze spadkiem 2mm na 1m przy rurociągach większych od DN50 i 4mm na 1m przy rurociągach
do DN50.
W przypadku gdy to nie jest możliwe należy stosować pośrednie zawory odwadniające umieszczone na
pionach lub rurach zasilających o rozmiarach:

− dla rur o średnicy do DN50 – zawory o średnicy DN20 lub większe

− dla rur o średnicy od DN50 do DN80 – zawory o średnicy DN32 lub większe
− dla rur o średnicyod DN100 – zawór o średnicy DN50

Woda z odwodnienia powinna być kierowana do kanalizacji, lub w inne przeznaczone do tego miejsce.
Na wylocie zaworów spustowych należy przewidzieć szybkozłączkę do podłączenia węża. Cała instalacja
tryskaczowa powinna być tak zmontowana, by możliwe było jej płukanie. Łatwo demontowalne kształtki
lub zakorkowane zawory powinny być umieszczone na końcach przewodów zasilających. Przewody te
powinny mieć średnicę min DN50.

9.3 Mocowania przewodów rurowych

Wszystkie przewody rurowe należy mocować za pomocą systemów zamocowań przeznaczonych dla
instalacji tryskaczowych posiadających Certyfikat Zgodności CNBOP lub znak CE i atest FM do
stosowania w instalacjach tryskaczowych. Wsporniki należy wykonać w taki sposób aby przy ich montażu
i demontażu nie zachodziła konieczność stosowania źródeł ciepła. Pod rurociągami głównymi i armaturą
należy umieścić podpory ze stali ocynkowanej. Podpory należy montować do posadzki. Podpory muszą
spełniać wymagania NFPA.
Rurociągi o średnicy max DN25 można mocować do blachy trapezowej. Rurociągi o średnicy większej niż
DN25 powinny być mocowane do konstrukcji budynku.

Należy wykonać punkty stałe instalacji.

Rurociągi muszą być mocowane zgodnie z zasadą:

Minimalna odległość zawiesia od tryskacza stojącego – 89mm

Maksymalna odległość od zawiesia do ostatniego tryskacza na rurze odgałęźnej:
- dla rurociągu DN25 – 0,9m
- dla rurociągu DN40 i większego – 1,5m

Rurociągi o średnicy max DN100 należy zawieszać uchwytami o średnicy M10

Rurociągi o średnicy DN150 należy zawieszać uchwytami o średnicy M12

Nie dopuszcza się podwieszania urządzeń niezwiązanych z instalacją tryskaczową do przewodów i
mocowań instalacji tryskaczowej.

Instalacja tryskaczowa może wykorzystywać zawieszenia innych instalacji, jeśli są one
przewidziane do utrzymania dodatkowego ciężaru od instalacji tryskaczowej.

Każdy punkt podparcia powinien wytrzymać ciężar rury wypełnionej wodą plus 114kg.

6
9.4 Zawory testowe

Każda sekcja i podsekcja powinna być wyposażona w zawór testowy DN25 o współczynniku wypływu K
równym najmniejszemu tryskaczowi zamontowanemu w danej sekcji. Zawór powinien znajdować się w
łatwo dostępnym miejscu na wysokości max 2100mm nad posadzką. Wypływ z przewodu testowego
należy wyprowadzić na zewnątrz lub w przeznaczone do tego miejsce. Zawory testowe powinny być
oznaczone tabliczkami w celu łatwej identyfikacji. Na tabliczce powinna się znaleźć informacja, jaką
część budynku obsługuje dany zawór oraz numer sekcji.

9.5 Tryskacze

9.5.1 Rodzaj tryskaczy

Należy instalować wyłącznie tryskacze posiadające Certyfikat Zgodności CNBOP lub znak CE i
atest FM.
Przewidziano zastosowanie tryskaczy standardowych stojących i wiszących standardowego
reagowania( szybkiego reagowania w pomieszczeniach biurowych ). W świetlikach i
pomieszczeniach o podwyższonej temperaturze należy stosować tryskacze o temperaturze
znamionowej 93°C. Tryskacze w sufitach podwieszonych należy instalować z rozetami
maskującymi. W instalacji suchej można stosować tylko tryskacze stojące.
Tryskacze należy montować w sposób przewidziany przez producenta oraz przy spełnieniu
wymagań NFPA. Należy zapewnić odpowiednią ilość tryskaczy zapasowych każdego typu
zastosowanego w obiekcie.

9.5.2 Rozstawienie i umiejscowienie tryskaczy.

Tryskacze standardowe należy montować prostopadle do stropu w pozycji stojącej/wiszącej w

odległości min 25,4 mm, max 305 mm od stropu.
Tryskacze stojące należy montować z jarzmami ustawionymi równolegle do przewodów
rozprowadzających. W częściach wspólnych z sufitem podwieszonym zabezpieczana jest
przestrzeń poniżej i powyżej sufitu podwieszonego. Tryskacze w sufitach podwieszonych należy
montować z rozetami osłonowymi. Wykonanie podłączenia tryskaczy, ze szczególnym
uwzględnieniem tryskaczy suchych, należy wykonać zgodnie z wymaganiami VdS.
Do ochrony przestrzeni pod schodami ruchomymi należy zamontować tryskacze wiszące w
koszyczkach i wykonać podłączenie do rurociągu zasilającego. Instalacja wewnątrz schodów
zostanie dostarczona przez wykonawcę schodów ruchomych.

9.5.3 Umiejscowienie przeszkód w stosunku do tryskaczy.

W przypadku wystąpienia przeszkód zakłócających zraszanie tryskaczy niemożliwych do

przesunięcia, należy przewidzieć dodatkowe tryskacze pod przeszkodami. Dla tryskaczy
standardowych wszystkie przeszkody o szerokości większej od 1200mm wymagają dodatkowej
ochrony.
Należy zachować właściwe odległości pomiędzy instalacją tryskaczową, a instalacjami
pozostałych branż, aby zapewnić właściwe działanie instalacji tryskaczowej.
Dla tryskaczy standardowych (tabele i figury zgodne z NFPA13 wydanie z 2002roku):
- przeszkody znajdujące się w strefie do 90cm poniżej stropu należy umiejscawiać zgodnie z
tabelą 8.6.5.1.2 i figurą 8.6.5.1.2(a).
- przeszkody znajdujące się poniżej 90cm od stropu o szerokości do 120cm nie stanowią
przeszkody dla tryskaczy standardowych.
- przeszkody o szerokości powyżej 120cm wymagają dodatkowej ochrony poniżej przeszkody.
- przeszkody znajdujące się przy ścianie o szerokości do 80cm, nie wymagają dodatkowej
ochrony jeśli są umiejscowione zgodnie z figurą 8.6.5.1.2(b).
- przeszkody znajdujące się przy ścianie o szerokości powyżej 80cm wymagają dodatkowej
ochrony poniżej przeszkody.
- należy zachować odpowiednią odległość przeszkód od tryskaczy. Patrz figura 8.6.5.2.1.3.
- przeszkody zabudowane na nie stanowią przeszkody dla wypływu z tryskacza jeśli są
umiejscowione zgodnie z tabelą 8.6.5.2.2 i 8.6.5.2.2.
- należy zachować wolną przestrzeń poniżej tryskacza mon 457mm.

7
 9.5.4 Zabezpieczenie przeszkód tryskaczami dodatkowymi.

W celu zabezpieczenia tych przeszkód w ofercie firmy powinna być zawarta ilość tryskaczy do
zabezpieczenia przeszkód. Powinien to być zapas kompletny nie wymagający zwiększania ceny
ryczałtowej na późniejszym etapie wykonywania prac. Wraz z zapasem tryskaczy należy
uwzględnić niezbędne akcesoria montażowe oraz wykonanie samych czynności montażowych,
zamontowanie instalacji zasilających wykonanie odpowiednich projektów, rysunków, prób oraz
udzielenie gwarancji na te tryskacze.
Po ukończeniu robót przeprowadzone zostanie rozliczenie materiału na podstawie faktycznie
zainstalowanej liczby tryskaczy, w celu dokonania stosowanej zapłaty.

9.6 Przejścia przez ściany i stropy.

W przegrodach ogniowych należy zastosować przejścia przez przegrody ogniowe o odporności

ogniowej 2h. Przepusty instalacyjne powinny posiadać aktualną aprobatę techniczną ITB i
powinny być wykonane w sposób przewidziany w aprobacie technicznej ITB.
Wszelkie rurociągi i przewody przechodzące przez ściany i stropy nie będące przegrodami
ogniowymi, poza ściankami z płyt gipsowo-kartonowych, winny być od nich odizolowane za
pomocą osłon sztywnych z rur stalowych o odpowiedniej średnicy oraz uszczelnione masą; w
miejscu połączeń należy wykonać poprawki malarskie.
W miejscu przepuszczania instalacji przez szczeliny dylatacyjne na rurach należy stosować
elementy kompensacyjne w celu zapobieżenia przenoszenia sił na rury. Zaleca się łączenie
rurociągów za pomocą złączy rowkowanych elastycznych zapobiegających przenoszeniu sił na
rury.

9.7 Oznakowanie instalacji.

Do niniejszego działu należy odpowiednie oznakowanie elementów instalacji zgodnie z

wymaganiami NFPA. Na głównych urządzeniach i armaturze należy umieścić wodoodporne
tabliczki z numerem urządzenia i opisem. Numer powinien odpowiadać oznaczeniu na
schemacie. Schemat instalacji oraz podział obiektu na sekcje powinien wisieć na ścianie
pompowni.
Na zaworach alarmowych należy umieścić tabliczki z opisem sekcji i podaniem podstawowych
parametrów oraz tabliczkę z graficznym pokazaniem strefy chronionej przez dany zawór.
Na ścianie, przy zaworach spustowych, płuczących i testowych należy umieścić tabliczki z
opisem rodzaju zaworu i numeru sekcji, którą obsługuje. Przyłącze dla straży pożarnej powinno
być odpowiednio oznakowane. Tabliczki muszą być trwałe i umocowane w sposób solidny.

9.8 Próby instalacji.

Po wykonaniu, instalację należy przepłukać i poddać testowi hydraulicznemu przez czas 2 godzin
przy ciśnieniu 13,4 bar. Żadne przecieki nie są dopuszczalne. Dodatkowo instalację suchą należy
testować powietrzem przy ciśnieniu 3,5 bar przez czas 24 godzin. Maksymalny, akceptowalny
spadek ciśnienia powietrza w tym czasie wynosi 0,1bar. Testy należy przeprowadzić w obecności
Użytkownika. Na podstawie wyników testów należy sporządzić protokoły, które powinny być
podpisane przez Inwestora i wykonawcę.

10. Instrukcja obsługi instalacji.

Informacje podstawowe.

− Obsługę i konserwację instalacji może prowadzić tylko osoba odpowiedzialna i

przeszkolona.
− Prace konserwacyjne i przeglądy muszą być prowadzone regularnie i opisane w książce
obsługi instalacji tryskaczowej.
− Wszystkie alarmy pożarowe , uszkodzenia i wyłączenia instalacji z pracy muszą być
zapisane w książce obsługi instalacji.
− Zapisy w książce obsługi muszą być potwierdzone przez uprawnioną osobę.
− W każdym wypadku wystąpienia pożaru należy natychmiast powiadomić Straż Pożarną.
− W przypadku pożaru wyposażenia elektrycznego należy stosować tylko gaśnice śniegowe
lub proszkowe. Nie należy używać w takich wypadkach wody - zagrożenie życia. Wyłączyć

8
 instalację elektryczną głównym przełącznikiem. Uważać na niebezpieczne dymy
wytwarzane przez palące się przewody elektryczne.
− Działanie instalacji odbywa się w sposób automatyczny, raz uruchomiona instalacja nie
wymaga dalszych czynności i pozostaje w pełnej gotowości do gaszenia pożaru. Należy
jednak bardzo dokładnie przestrzegać instrukcji konserwacji zawartej w tym opracowaniu.
− Podstawowe prace konserwacyjne są opisane w rozdziałach 3.4, 3.5, 3.6 tego
opracowania.
− Niezależnie od opisanych w tym opracowaniu czynności i prac konserwacyjnych, należy
przestrzegać instrukcji producenta dotyczących poszczególnych części instalacji.

Napełnienie instalacji.
Instalacja jest napełniona wodą ze zbiorników ( zbiorniki natomiast
z wodociągu miejskiego ).
Przy napełnianiu instalacji tryskaczowej należy otworzyć zawory odpowietrzające 3/4" na głównych
przewodach rozdzielczych instalacji, w celu jej odpowietrzenia.
Uruchomienie instalacji.
Wszystkie przełączniki na tablicach sterowniczych należy ustawić
w pozycji "AUTO" ( praca automatyczna ).

10.1 Konserwacja i przeglądy instalacji.

a) Prace konserwacyjne mogą przeprowadzać tylko osoby odpowiedzialne, pełnoletnie i posiadające
odpowiednią wiedzę o instalacji i jej obsłudze.
b) Pompownię instalacji tryskaczowej należy utrzymywać w czystości.
c) Osoby nieuprawnione nie mogą przebywać w pompowni, pompownia powinna być przez cały
czas zamknięta.
d) Wszystkie prace konserwacyjne należy zapisywać w książce obsługi instalacji.
e) Przeglądów może dokonywać przeszkolony personel, wynik przeglądu należy zapisać w
raporcie.
f) Prace opisane w poniższym zestawieniu prac konserwacyjnych należy prowadzić w podanych
odstępach czasu.
g) Poniższa tabela przedstawia zakres prac niezbędnych w czasie eksploatacji poszczególnych
elementów instalacji.

Zestawienie okresowych prac konserwacyjnych i przeglądów .

Legenda :
CH - kontrola ; CL - czyszczenie ; RV - konserwacja
D - dziennie ; W – tygodniowo ; M - miesięcznie ; A - rocznie ; R - wg potrzeb
Urządzenie czynności okres
CH M
Zbiorniki zapasu wody CL 2A
RV R
CH M
Zbiorniki zalewowe pomp CL 2A
RV R
CH M

9
Zawory pływakowe CL R
RV R
CH A
Zawory stopowe , kosze ssawne , filtr CL R
RV R
CH W
Zasuwy z wyłącznikami krańcowymi CL R
RV R
CH M
Zasuwy , zawory CL R
RV R
CH W
Zawory kontrolno – alarmowe CL R
RV R
CH W
Wyłączniki ciśnieniowe alarmu CL R
RV R
CH W
Wskaźniki przepływu CL R
RV R
CH W
Dzwon alarmowy CL R
RV R
CH M
Tryskacze CL R
RV R
CH W
Łączniki ciśnieniowe CL R
RV R
CH W
Włączniki pływakowe CL R
RV R
CH W
Pompy CL R
RV R
CH A
Szafy sterownicze CL R
RV -

10.2 Obsługa i konserwacja instalacji tryskaczowej.

10.2.1 Utrzymanie instalacji w gotowości do pracy.
W celu utrzymania instalacji tryskaczowej w pełnej gotowości do gaszenia pożaru, należy
wykonywać przedstawione poniżej czynności kontrolne w podanych odstępach czasu i rejestrować
je w książce. Wszelkie usterki należy niezwłocznie usuwać.
)
1. Codziennie należy przeprowadzać następujące kontrole wizualne: *
a) kontrole wizualne instalacji.

10
b) ciśnienie wody powyżej i poniżej zaworów kontrolno-alarmowych.
)
* kontrole przeprowadzać tylko w dni robocze; maksymalny okres po-
między kontrolami - 3 dni.
2. W odstępach tygodniowych, należy przeprowadzać następujące dodatkowe prace:
a) Sprawdzenie poziomu wody w zbiornikach zapasu wody.
b) Sprawdzenie czy grzejnik w pompowni instalacji tryskaczowej jest sprawny.
c) Kontrola urządzeń alarmowych dla każdego zaworu kontrolno-alarmowego.
d) Sprawdzenie urządzeń alarmowych mechanicznych i elektrycznych oraz pozycji zaworów.
e) Sprawdzenie pozycji, zamocowania i monitorowania wszystkich wyłączników krańcowych (
nienaruszone zabezpieczenia, itp. ).
Zasuwy i zawory zlokalizowane na przewodach: przed i za pompą, przed zaworem kontrolno-
alarmowym oraz pozostałe na przewodach doprowadzających wodę do instalacji tryskaczowej,
powinny być otwarte i zabezpieczone w takiej pozycji. Zasuwy i zawory znajdujące się na
przewodzie testowym pomp oraz odwadniające zbiorniki i instalację powinny być zamknięte:
zasuwy powinny być zabezpieczone w takiej pozycji.
f) kontrola gotowości do pracy urządzeń uruchamiających silniki pomp oraz silników.
3. W odstępach miesięcznych, należy przeprowadzać następujące dodatkowe prace:
a) Kontrola gotowości do działania pomp i silników. Pompy należy poddawać próbie pracy przy
maksymalnym przepływie przez co najmniej 15 minut ( aż silnik osiągnie prawidłowe parametry
pracy ) i odczytać pobór prądu. W przypadku zaniku napięcia silnik elektryczny jest zasilany z
awaryjnego źródła energii elektrycznej , należy również sprawdzić w praktyce automatyczne
przełączanie.
b) Kontrola stanu przewodów instalacji tryskaczowej, tryskaczy i zawieszeń przewodów. W okresie
zimowym kiedy istnieje możliwość zamarznięcia wody w instalacji, należy kontrolować
temperaturę w pomieszczeniach,
o
w których znajduje się instalacja ( min. +5 C ).
c) Kontrola automatycznych urządzeń zasilania wody ( zawory pływakowe ) dla zbiorników zapasu
i zalewowych.
d) Kontrola swobody otwierania i zamykania zasuw.
e) Kontrola transmisji alarmów do centralki alarmowej.
f) Kontrola funkcjonowania instalacji monitorowania.
g) Kontrola zgodności z przepisami dotyczącymi maksymalnych dopuszczalnych wysokości
składowania.
h) Kontrola minimalnej przestrzeni pomiędzy deflektorem tryskacza a górnym poziomem
składowania materiałów ( min. 0,5m ).
4. W odstępach półrocznych , należy przeprowadzać następujące prace:
a) Kontrola drożności zasuw.
b) Kontrola wizualna filtrów.
c) Kontrola swobody ruchu ruchomych części urządzeń.
5. Kontrole dodatkowe:
a) Co 5 lat należy przeprowadzać dokładną kontrolę wszystkich zbiorników
z wodą i w razie potrzeby przeprowadzić gruntowne czyszczenie oraz niezbędne naprawy (
likwidacja ewentualnych nieszczelności, uzupełnienie powłok ochronnych, w przypadku zbiorników
stalowych - malowanie farbą antykorozyjną ).
b) Co 2 lata należy czyścić zbiorniki wody i w razie potrzeby również wykonać nowe ich
zabezpieczenie przeciw ewentualnym przeciekom.
c) Po 25 latach należy przeprowadzić szczegółową kontrolę całej sieci przewodów instalacji.
Przewody muszą być dokładnie przepłukane i sprawdzone hydraulicznie. Wszelkie przewężenia
przekrojów rur, spowodowane na skutek osadzania się zanieczyszczeń, muszą być
zlikwidowane. Parametry pracy zainstalowanych tryskaczy muszą być poddane wyrywkowej
kontroli, przeprowadzonej przez uprawnione laboratorium.

11
Uwagi :
a) Zaleca się, aby raz w roku dokonywany był kompleksowy przegląd całej instalacji tryskaczowej
( w tym kontrola wydajności pomp w zależności od ich wysokości podnoszenia i porównanie
zmierzonych wartości z charakterystykami pomp podanymi przez producenta ).
b) Do przeprowadzenia niektórych specjalistycznych czynności konserwacyjnych instalacji,
kwalifikacje przeszkolonego personelu mogą okazać się nie wystarczające. W takich
przypadkach należy skontaktować się z firmą specjalistyczną.
c) Zestawione dane odnośnie konserwacji i obsługi zawierają tylko podstawowe informacje. Jednak
w indywidualnych przypadkach należy odwołać się do instrukcji obsługi i konserwacji podanych
przez producenta ( patrz katalogi ).
d) W przypadku zmian budowlanych w budynku ( np. przesunięcie ścian działowych, zmiana
wysokości i rodzaju stropów podwieszanych w pomieszczeniach, itp. ), rozbudowy budynku lub
zmiany aranżacji pomieszczeń ( np. zmiana wysokości i lokalizacji regałów do przechowywania
i magazynowania towarów, zmiana rodzaju magazynowanych w obiekcie towarów, itp. ), instalacja
tryskaczowa powinna zostać zmodyfikowana w sposób odpowiadający aktualnym potrzebom
przeciwpożarowym budynku, jedynie przez uprawnioną firmę, zgodnie z obowiązującymi polskimi
przepisami
i VdS.

10.2.2Tymczasowe unieruchomienie instalacji.

1. W przypadku planowanego wyłączenia całej instalacji tryskaczowej z ruchu lub tylko jej części
( np. w celu dokonania ewentualnych zmian w instalacji tryskaczowej - zgodnie z powyższym
punktem d) w części Uwagi ) należy o tym zamiarze powiadomić, z co najmniej trzydniowym
wyprzedzeniem, firmę, w której obiekt został ubezpieczony.
O zamiarze unieruchomienia instalacji tryskaczowej należy powiadomić również Straż Pożarną.
2. W przypadku konieczności nieprzewidywanego unieruchomienia instalacji tryskaczowej lub jej
części ( np. przy awarii źródła energii elektrycznej lub innych urządzeń decydujących o zadziałaniu
instalacji tryskaczowej),należy niezwłocznie powiadomić o zaistniałej sytuacji Straż Pożarną oraz
firmę ubezpieczeniową.
W obu przypadkach należy zachować szczególną ostrożność oraz, na czas unieruchomienia
instalacji tryskaczowej ( lub jej części ) wyposażyć budynek ( lub jego część ) w zastępcze środki
ochrony przeciwpożarowej, zapewniającej szybką lokalizację i likwidację pożaru.
Po usunięciu przyczyny, na skutek której instalacja tryskaczowa ( lub jej część ) została
unieruchomiona, należy jak najszybciej przywrócić instalację do pełnej gotowości do zadziałania. O
fakcie tym należy również powiadomić Straż Pożarną oraz firmę ubezpieczeniową.

10.3 Obsługa i konserwacja urządzeń.

1. Zbiorniki magazynowe, zapasu i pośredni.
a) Czy zbiorniki są pełne?
b) Czy woda jest w dobrym stanie ( tzn. nie jest silnie zanieczyszczona
i jest bez glonów )?
c) Czy ogólny stan zbiornika jest dobry ( ochrona antykorozyjna, przecieka-
nie )?
2. Zawory pływakowe.
a) Czy możliwe jest uruchomienie zaworów pływakowych?
Woda musi wypływać strumieniem gdy zostanie obniżona dźwignia; jednocześnie wypływ wody
musi być wskazywany na szafce sterowniczej, za pośrednictwem włącznika poziomu,
b) Czy podczas zamknięcia zaworów są one szczelne?
3. Zasuwy.

12
Kontrola zasuw.
Wszystkie zasuwy zabezpieczone wyłącznikiem krańcowym należy skontrolować ręcznie
przynajmniej raz w tygodniu; należy rejestrować cotygodniowe kontrole.
• Uruchom w pozycji całkowicie otwartej do pozycji zamkniętej lub odwrotnie w przypadku
kontrolowania rurociągów - następnie powróć do pozycji, w której zasuwa jest gotowa do
pracy.
• Sprawdź czy nie w pełni otwarta lub nie w pełni zamknięta pozycja została wskazana
przez wyłącznik krańcowy na szafce kontrolnej.
• Czy ogólny stan zasuwy jest dobry?
• Czy zasuwa jest sucha ( czy nie przeciekają żadne uszczelki )?

4. Zawór alarmowy.
Patrz instrukcje producenta - wg załącznika.
5. Łączniki ciśnieniowe.
a) Ciśnienie, które zostało ustawione nie powinno być zmieniane.
b) Czy oznaczenie prawidłowego ciśnienia jest wciąż wyraźne ( prawidłowe ciśnienie można
znaleźć na tabliczkach informacyjnych )?

6. Włączniki poziomu.
Gdy zbiornik nie jest pełny, czy jest to wskazane na szafce kontrolnej alarmu pożarowego.
7. Stan tryskaczy - kontrole comiesięczne.
a) Czy wszystkie tryskacze są przykręcone we właściwej pozycji?
b) Czy zamki tryskaczy są wolne od zanieczyszczeń?
c) Czy tryskacze nie są zablokowane lub zakryte magazynowanymi towarami lub innymi
instalacjami ( musi występować co najmniej 50 cm wolnej przestrzeni pod deflektorami
tryskaczy)?
d) Kontrole roczne:
Czy tryskacze umiejscowione w kuchni nie są oblepione brudem?
e) Czy ogrzewanie jest wystarczające by ochronić przed uszkodzeniem na skutek zamarznięcia (
należy zwrócić uwagę czy nie ma wybitych szyb, itp.)?
f) Czy wystarczająca jest ilość tryskaczy rezerwowych?

Ogólnie :
− Czy wszystkie drzwi przeciwpożarowe są zamknięte?
− Czy ogólny stan czystości jest zadowalający?
− Czy palne odpadki są natychmiast usuwane ( pył palny, włókna lub pozostałości oleju na
stropach, lub ich dźwigarach wspornikowych )?
8. Pompy instalacji tryskaczowej.
a) Pompa i silnik powinny działać równo i bez niewłaściwych drgań.
b) Wydajność podana na płytce znamionowej silnika nie może zostać przekroczona podczas pracy
próbnej.
c) Temperatura łożyska ( mierzona na zewnątrz wsporników łożyskowych ) nie powinna wynosić
o o
więcej niż 50 C powyżej temperatury pokojowej i nie może przekroczyć 90 C.
d) Należy sprawdzić poziom oleju i w razie konieczności, uzupełnić lub wymienić olej.
e) Należy sprawdzić wyciek w uszczelnieniu komory dławikowej.
Próba wydajności pomp:
− O próbie tej należy poinformować pracowników ochrony przeciwpożarowej.
− Otwórz zawór spustowy ( 2" ) na odpowiednim zaworze kontrolno-alarmowym.
− Uruchom pompę, zamknij zawór spustowy.
− Otwórz zasuwę na przewodzie sprawdzającym ( 4.5 w przypadku próby

13
 z pompą 8 x 6 x 10 LF, lub 10 x 8 x 14 HF ) do zbiornika z wodą.
− Sprawdź przepływ wody na mierniku, sprawdź ciśnienie wody w przewodzie tłocznym pompy.
Próbę tę należy wykonać przy różnych wydajnościach pompy. Wirnik należy porównać z
charakterystyką pompy podaną przez producenta.
− Zatrzymaj ręcznie pompę.
− Ustaw przełącznik na szafce sterowniczej w pozycji "AUTO" ( praca automatyczna ).

9. Dzwon alarmowy.
Dzwon alarmowy nie wymaga jakiejkolwiek regularnej konserwacji. Części obrotowe są wykonane
z tworzywa "Derlin" i nie wymagają smarowania, zaleca się jednak, aby alarmy były okresowo
uruchamiane. Należy natychmiast naprawiać jakiekolwiek uszkodzenie.
10. Szafka sterownicza.
a) Gdy przycisk jest w pozycji "0" ( wyłączony ), czy następuje wskazanie na szafce sterującej.
b) Gdy przycisk jest w pozycji "HAND" ( praca ręczna ), czy następuje wskazanie na szafce
sterującej.
c) Czy we wszystkich fazach obecne jest napięcie prądu? (przyrząd pomiarowy z przełącznikiem
fazy znajduje się w szafce sterującej)
Należy sprawdzić pobór prądu przy różnych wydajnościach pompy ( amperomierz jest w szafce
z przełącznikami ).
d) Należy sprawdzić wyłącznik mocy pompy. Jeżeli jest on wyłączony, musi być wskazywany błąd
na szafce sterującej.
e) Sprawdź automatyczny cykl pracy każdej pompy. Po sprawdzeniu pomp tryskaczowych,
wykonać test pompy utrzymującej ciśnienie w instalacji, pompy tryskaczowe powinny być wtedy
wyłączone.

11. Kontrola płukania.

a) Instalację płukać z wymaganą wydajnością, aż woda będzie czysta na co wskazuje nie
gromadzenie się zanieczyszczeń na filtrach tkaninowych na wylotach z zaworów spustowych.
Płukanie instalacji przeprowadzić przy minimalnych przepływach odpowiednio :
- 470 l/min dla rur DN 50
- 797 l/min dla rur DN 65
- 1344 l/min dla rur DN 80
- 1514 l/min dla rur DN 100
- 2839 l/min dla rur DN 150
- 3785 l/min dla rur DN 200

Jeżeli źródło zasilania nie wytwarza w/w przepływów, płukanie należy przeprowadzić przy
maksymalnych możliwych przepływach.
b) Płukanie instalacji należy wykonywać co 5 lat lub wg potrzeb w zależności od stanu instalacji.
c) Umiejscowienie zaworów do płukania jest przedstawione na odpowiednich rysunkach.
d) Przy płukaniu instalacji zawór odwadniający na stanowisku zaworu kontrolno-alarmowego w
pompowni musi być otwarty.

Wyposażenie w części zamienne:

W zapasie należy przewidzieć niezbędne części, które najczęściej ulegają zużyciu. Do takich
należą tryskacze.
Ze względu na różnorodne typy tryskaczy należy zamówić następujące typy i ilości:
o
temperatura 68 C:
• tryskacze rozpylające stojące: GRINNEL Kv80 - 16 szt.,
• tryskacze rozpylające wiszące: GRINNEL Kv80 - 24 szt.,
• tryskacze rozpylające stojące o płaskim strumieniu

14
 rozproszonej wody: GRINNEL Kv80 - 12 szt.,
• tryskacze przyścienne o standardowej powierzchni
zraszanoia: GRINNEL Kv80 - 5 szt..
• tryskacze przyścienne o zwiększonej powierzchni
zraszanoia: GRINNEL Kv80 - 5 szt..

11. Założenia branżowe.

Dla części architektoniczno-konstrukcyjnej:

- wykonać przebicia w ścianach i stropach zgodnie z przekazanymi założeniami,

- zainstalować rury ochronne dla przejść rurociągów wody wodociągowej w ścianach zewnętrznych

Dla części elektrycznej:

- podłączyć energie elektryczną do pomp tryskaczowych i do pomp hydrantowych, zgodnie z Vds CEA
4001:2003-01(01).

Dla części automatyka:

- pracę pomp, zawory hydrantowe, poziom wody w zbiornikach, położenie zaworów odcinających
należy podłączyć do lokalnej sieci BAS oraz wykonać sygnalizację stanów niewłaściwych
zgodnie z Vds CEA 4001:2003-01(01)

12. Instalacja hydrantowa.

12.1 Źródło wody

Dostawca wody nie gwarantuje odpowiedniej ilości i odpowiedniego ciśnienia wody na cele
przeciwpożarowe.
Z tego względu zaprojektowano zbiorniki zapasu wody magazynujące wodę na czas trwania pożaru
min. 2 godzin.
Zbiorniki zastosowano bezciśnieniowe o wymiarach śred. 6,87, wys. 3,06, pojemność całkowita
3 3
Vcał. = 106,0m , pojemności użytkowej Vu = 95,0m zlokalizowano na kondygnacji piwnicznej.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21.04.2006 w sprawie ochrony

przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów określa zapotrzebowanie wody
przez instalację gaśniczą dla hydrantów wewnętrznych i zewnętrznych.

Dla hydrantów wewnętrznych:

Wydajność źródła( pompowni) zapewniająca wodę dla 4 sąsiednich hydrantów DN52 w ilości :
q = 4 x 2,5 = 10,0l/s i ciśnieniu wypływu 0,2MPa.
Czas trwania pożaru – 2godz.
3
Ilość zapasu wody: Vzb min = 2 x 10 x 3,6 = 72,0m

Dla hydrantów zewnętrznych:

Wydajność źródła( pompowni) zapewniająca wodę dla 2 sąsiednich hydrantów DN80 w ilości :
q = 2 x 10,0l/s = 20,0l/s i ciśnieniu wypływu 0,2MPa.
Czas trwania pożaru – 2godz.
3
Ilość zapasu wody: Vzb min = 2 x 20,0 x 3,6 = 144,0m
3
Razem zapotrzebowanie wody wynosi: Vcałk = 72,0 + 144,0 = 216,0m
3
Dobrano 4 zbiorniki zapasu wody każdy o pojemności 95,0m .
3
Całkowita pojemność zbiorników zapasu wyniesie 4 x 95,0 = 380m .
Zgodnie z wyżej przytoczonym Rozporządzeniem minimalne zapasy wody powinny wynosić:
3
- dla hydrantów wewnętrznych: 100,0m
3
- dla hydrantów zewnętrznych : 200,0m

15
 3
Razem: 300,0m
3 3
380,0m > 300m

Dopływ wody uzupełniającej do zbiorników z przyłącza wodociągowego DN100 zasilającego zbiorniki.

Poziom wody w zbiornikach bedzie regulowany dwoma zaworami pływakowymi DN50.

12.2 Wyposażenie instalacji hydrantowej.

Zgodnie z wymaganiami normy PN-B-02865/1997 budynek portu lotniczego będzie wyposażony w:

− hydranty DN52 z podwójnym wężem 2x20m ( zasięg 40+10m ) - kondygnacja podziemna

− hydranty DN25 z podwójnym wężem 2x15 ( zasięg 30+3m ) - kondygnacje nadziemne

Hydranty należy stosować firmy Gras.

DN52 - szafka hydrantowa typ HW-52N

DN25 - hydrant zawieszany KOMBI typ HW-25N-k, gaśnice w układzie pionowym

3
Wydajność hydrantów Ø25 q = 1,0dm /s
3
Ø52 q = 2,5dm /s

Projektuje się jednoczesny pobór wody z czterech hydrantów DN52 q = 4x2,5=10l/s

12.3 Pompownia

Zbiorniki zapasu wody należy ustawić na fundamencie o wysokości h=450mm.

3
Dla hydrantów zewnętrznych – dobrano zestaw hydroforowy o wydajności Q = 20,0l/s, tj 72,0m /h typ
agregatu ZH-ICL/S3.45-30-1/11kW+1.4.70/1,1kW+ obejście testujące na zbiornik DN80. Moc
zainstalowana 34,1kW, pobierana – 22,0kW.
3
Dla hydrantów wewnętrznych dobrano zestaw hydroforowy o wydajności Q=10,0l/s = 36,0m /h
wysokości podnoszenia 53,0m sł.w., dwie pompy robocze jedna stanowi rezerwę, pompa pilot służy do
uzupełnienia ubytkow ciśnienia typ ZH-ICL S.3.18.50/5,5kW+1.2.8/1,1kW+ obejście testowe na zbiornik
DN65.
Moc zainstalowana 17,6kW, moc pobierana 11,0kW.

13. Izolacja rurociągów zasilających hydranty

Rurociągi zasilające hydranty w garażu podziemnym należy ogrzać taśmą grzewczą elektryczną typ FS-
A-2X z zespołem poł. RAY CLIC do długości 150m i sterownik AT-TS-13 uchwyty mocujące RAYCHEM.
Rurociągi ocieplone należy zaizolować izolacją typu Isol-Perfect Profi i płaszczem PVC-N łączonym na
nity firmy Korff o następujących grubościach izolacji
DN32 ÷ DN80 – 30,0mm
Inne rurociągi zasilające hydranty w części ogrzewanej nie należy izolować.
Rurociągi zasilające hydranty wewnętrzne należy wykonać z rur stalowych ocynkowanych łączonych
przez skręcanie lub przez lutowanie lutem twardym ( np. mosiężnym ).
Rurociągi przebiegające przez pomieszczenia nie zakryte i będące widoczne należy pomalować w
kolorze tła farbą olejną nawierzchniową zgodnie z instrukcją malowania.

14. Rurociągi, armatura i zabezpieczenia.

Rurociągi należy układać ze spadkiem umożliwiającym odwodnienie głównych przewodów oraz
odpowietrzenie. Spadki należy stosować 0,3% ÷0,5%.
Rurociągi o średnicy do DN65 wykonać z rur stalowych ocynkowanych wg PN/H-74200, powyżej DN65
wykonać z rur stalowych czarnych wg PN/H-74219 łączonych przez spawanie lub za pomocą złączy
Victualic lub podobnych.
Podwieszenia rurociągów wykonać ze stali wg typowych rozwiązań firmy HILTI lub innych firm
posiadających odpowiednie atesty. Certyfikaty zgodności CNBOP lub znak CE.
Podwieszenia stosować w następujących odległościach:
DN200 – 4,0m
DN150 – 4,0m

16
 DN100 – 4,0m
DN80 – 4,0m
DN65 – 3,0m
DN50 – 3,0m
DN40 – 3,0m
DN32 – 3,0m
DN25 – 3,0m

Rurociągi z rur stalowych czarnych należy oczyścić i zabezpieczyć przed korozją farbą antykorozyjną a
następnie dwukrotnie farbą nawierzchniową odporną na wilgoć w kolorze uzgodnionym z użytkownikiem.
Przejścia rurociągów stalowych przez przegrody ogniowe należy zabezpieczyć masą uszczelniającą typ
CP601S firmy HILTI zgodnie z aprobatą AT-15-3269/98 o odporności ogniowej tej ściany.
Rurociągi instalacji hydrantowej należy wykonać z rur stalowych wg PN/H-74200 typ średni
ocynkowanych.

15. Ogólne warunki wykonania i odbioru robót

- Całość robót wykonać zgodnie z „Warunkami Technicznymi Wykonania i Odbioru Robót

Budowlano – Montażowych, cz. II – Instalacje sanitarne i przemysłowe”.

- Montaż urządzeń i materiałów należy wykonać zgodnie z wytycznymi producentów urządzeń i

materiałów.

- Koordynacja, wykonanie i uzgodnienia z konstruktorem otworów o średnicy mniejszej niż 200 mm

należy do Wykonawcy.

- Wszystkie podwieszenia i podparcia Wykonawca jest zobowiązany do opracowania i uzgodnienia

z konstruktorem we własnym zakresie.

- Wykonawca jest zobowiązany do opracowania i przekazania Inwestorowi instrukcji obsługi,

schematy oraz DTR wykonanych instalacji i zamontowanych urządzeń.

- Wykonawca zawiera umowę na wykonanie instalacji kompletnej z punktu widzenia wymagań

technicznych, formalnych i estetycznych, dlatego Wykonawca zobowiązany jest do ujęcia w swojej
wycenie wszystkich materiałów i robót niezbędnych do prawidłowego wykonania i eksploatacji instalacji,
nawet jeżeli nie zostały dokładnie opisane w niniejszym projekcie oraz do sprawdzenia we własnym
zakresie doboru urządzeń i materiałów.

- Wykonawca jest zobowiązany do wykonania w sposób przejrzysty, estetyczny i trwały oznaczeń

na rurociągach: kierunki przepływu, oznaczenia przewodów, numery sekcji.

- Zastosowane w obiekcie urządzenia powinny posiadać zgodnie z obowiązującymi przepisami

certyfikaty lub deklaracje zgodności z normami lub aprobatami, atesty CNBOP.

- Pompy i zestawy pompowe muszą być oddzielone od konstrukcji wibroizolacją i od rurociągów

połączeniami elastycznymi.

- Wszystkie zawory i przepustnice muszą być łatwo dostępne dla obsługi i konserwacji.

16. Rozgraniczenie pomiędzy robotami instalacyjnymi i elektrycznymi.

Przyjmuje się, że:

- dostawa szaf sterowniczych (automatyki) wraz ze wszystkimi elementami automatyki wraz z

ustawieniem, regulacją i uruchomieniem,

- dostawa wszystkich elementów automatyki w tym czujników i elementów wykonawczych wraz z

ich podłączeniem w szafie i na obiekcie.

- dostawa i ułożenie kabli i przewodów zasilających od szaf zasilająco - sterowniczych oraz do

pojedynczych odbiorników pracujących w instalacjach sanitarnych,

17
- dostawa i ułożenie kabli i przewodów sterowania i sygnalizacji związanych z automatyką instalacji
sanitarnych wraz z przygotowaniem tras zbiorczych zgodnie z listą kablową według wykonawczego
projektu automatyki,

- montaż łączników serwisowych,

- wykonanie projektu automatyki należy do wykonawcy instalacji tryskaczowej i hydrantowej.

18