Αγαθαγγέλου Αναστασία, Λαζαρίδης Στέλιος, Θεοδοσάκη Ζωή, Χούσανλης Αναγνώστης,

Κελίδης Κυριάκος, Αντωνάρα Ελένη

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ
ΓΝΩΡΙΜΙΑΣ

Σκοπός: Γνωριμία των μελών της ομάδας.

1. Μετακίνηση και εντολές

Περπατούν όλοι σε έναν ορισμένο κύκλο. Προσέχω ο κύκλος να γεμίζει και να μην
κάνουν ομαδούλες, κάθε ένας περπατά μόνος στον κύκλο. Όταν δοθεί το σύνθημα
(σφύριγμα, σταμάτημα μουσικής, σταμάτημα ντέφι), ο εμψυχωτής δίνει ένα
πρόσταγμα: π.χ. «ομάδα 3» και αυτό σημαίνει να γίνουν ομάδες των 3. Μετά δίνει
μία εντολή: π.χ. «Πείτε από πού έρχεται ο καθένας από εσάς».
Συνεχίζω το ίδιο με διαφορετικό αριθμό ομάδων και διαφορετικές εντολές. Οι
ομάδες πρέπει να είναι το πολύ 6 ατόμων και οι εντολές θα μπορούσαν να είναι:
-«Γνωριστείτε μεταξύ σας, πείτε τα ονόματα σας»
-«Βρείτε ένα κοινό χαρακτηριστικό του χαρακτήρα σας»
-«Βρείτε κοινά χόμπι»
-«Πείτε κάτι που θα θέλατε να δοκιμάσετε και δεν το έχετε κάνει ακόμη»
-«Πείτε ένα μέρος που θα θέλατε να πάτε διακοπές»
-«Πείτε ένα άτομο που θαυμάζετε ή μια προσωπικότητα που θέλετε να γνωρίσετε»
2. Φωνές στον κύκλο Χ
Είμαστε σε κύκλο. Σε ένα σημείο κάτω στο έδαφος έχω ένα Χ (ζωγραφισμένο σε ένα
κομμάτι χαρτόνι). Ο κύκλος κινείται δεξιόστροφα και στο σφύριγμα σταματά.
Όποιος είναι πάνω στο Χ λέει το όνομα του και βγάζει μια κραυγή. (Όταν κινείται ο
κύκλος, οι συμμετέχοντες κοιτούν όσο μπορούν ψηλά).
Μετά αφού πουν αρκετοί τα ονόματα τους, σφυρίζω 2 φορές. Αυτό σημαίνει ότι
όλοι μαζί θα φωνάξουν το όνομα τους. Μετά κινείται πάλι ο κύκλος και σφυρίζω 3
φορές. Αυτό σημαίνει ότι θα φωνάξουν όλοι μαζί τις κραυγές τους.

ΖΕΣΤΑΜΑ-ΕΠΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑΣ

Σκοπός: Να ανέβει η διάθεση της ομάδας μέσα από την κίνηση και να θυμηθούν ο ένας το
όνομα του άλλου.

1. Ψείρες με ονόματα
Όλοι μαζί κάνουμε έναν κύκλο. Ένας μπαίνει στο κέντρο του κύκλου κρατώντας μια
μπάλα και φωνάζει το όνομα κάποιου που βρίσκεται στην περίμετρο του κύκλου.
Αυτός που θα ακούσει το όνομα του πρέπει να τρέξει και να πιάσει την μπάλα δίχως
αυτή να ακουμπήσει στο έδαφος. Αν τα καταφέρει, συνεχίσει φωνάζοντας κάποιο
άλλο όνομα. Αν δεν τα καταφέρει τρέχει να πιάσει την μπάλα και μόλις την πιάσει
φωνάζει δυνατά: «1, 2, 3, στοπ». Ταυτόχρονα, όλοι όσοι βρίσκονται στην περίμετρο
του κύκλου τρέχουν όσο μπορούν πιο μακριά, έως ακούσουν το 1, 2,3, στόπ. Στο
άκουσμα «στοπ» μένουν ακίνητοι. Τότε ο παίκτης με την μπάλα (αφού κάνει 3
βήματα) προσπαθεί να σημαδέψει όποιον είναι κοντύτερα του και να τον κάψει ή
 να του δώσει μια ψείρα . Αν όχι παίρνει ο ίδιος την ψείρα. Όποιος μαζέψει 3
ψείρες φεύγει από το παιχνίδι. Κερδίζει όποιος έχει τις λιγότερες.

2. Η άδεια καρέκλα (Επανατροφοδότηση της γνωριμίας)

Είμαστε σε κύκλο. Όλοι καθόμαστε σε μια καρέκλα. Κάπου στον κύκλο υπάρχει μία άδεια
καρέκλα. Όποιος είναι δεξιά της άδειας καρέκλας, φωνάζει το όνομα κάποιου που θυμάται
και αυτός που θα ακούσει το όνομα του, τρέχει να κάτσει στην καρέκλα. Έτσι όμως υπάρχει
μία άδεια καρέκλα τώρα κάπου αλλού. Όποιος κάθεται δεξιά της κάνει το ίδιο…..

Κάποια στιγμή παίρνουμε την άδεια καρέκλα έξω από τον κύκλο. Ένα άτομο μπαίνει μέσα
στον κύκλο. Αυτός που μπαίνει μέσα αφήνει πάλι πίσω του μια άδεια καρέκλα. Όποιος
κάθεται δεξιά της άδειας καρέκλας φωνάζει το όνομα κάποιου από τον κύκλο. Αυτός που
άκουσε το όνομα του τρέχει να κάτσει στην άδεια καρέκλα πριν προλάβει να την πιάσει ο
όρθιος. Όποιος χάσει μένει στο κέντρο.

ΣΠΑΣΙΜΟ ΠΑΓΟΥ

Σκοπός: Δημιουργία θετικού κλίματος, καλής διάθεσης, άνοιγμα των μελών της ομάδας.

1. Μουσικό κυκλοκάθισμα
Σε κύκλο. Όσο παίζει η μουσική περπατούν γρήγορα στον κύκλο. Μόλις σταματήσει
η μουσική τρέχουν σε μικρότερο κύκλο και κάνουν κυκλοκάθισμα.

2. Ο κόμπος
Σε κύκλο πιασμένοι από τα χέρια. Κάποια στιγμή ο συντονιστής κόβει τον κύκλο και
πιάνει από τον χέρι κάποιον και τον οδηγεί σε ζικ-ζακ. Οι υπόλοιποι συνεχίζουν να
είναι πιασμένοι από τα χέρια. Κάποια στιγμή όταν έχουν μπερδευτεί σαν κόμπος, ο
συντονιστής πιάνει τον πρώτο δηλ. αυτόν που είναι πίσω του με τον τελευταίο και
τους αφήνει να λύσουν το κουβάρι με όποιον τρόπο θέλουν αρκεί να μην αφήσουν
τα χέρια.

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

Σκοπός: Ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης και συνεργασίας.

1. Ευρώπη με σκοινί
Έχουμε ένα μεγάλο σκοινί. Τους χωρίζουμε σε μικρότερες ομάδες 5-6 ατόμων.
Τους δίνουμε το σκοινί και ζητάμε από την ομάδα να κάνει το σχήμα της
Ευρώπης (περίγραμμα). Μετά ζητάμε από τον καθένα ξέχωρα να τοποθετηθεί
στην χώρα όπου θα ήθελε να ταξιδέψει. Έτσι σχηματίζονται νέες ομάδες.
Ζητάμε από τις νέες ομάδες να αναπαραστήσουν την χώρα όπου βρίσκονται με
θεατρικό τρόπο.
(με το παιχνίδι αυτό μπορούμε να διδάξουμε επίσης λογοτεχνία, γεωγραφία,
ιστορία, ποίηση…)

2.Τσέχικο κυνηγητό -κρυφτό

Χωριζόμαστε σε 2 ομάδες . Κάθε ομάδα κάνει κύκλο και γυρίζει με μέτωπο προς την
εξωτερική πλευρά του κύκλου. Κολλιέται στην πλάτη κάθε παίκτη, ένα χαρτάκι με ένα
γράμμα, έναν αριθμό και ένα χρώμα. Το γράμμα αντιστοιχεί σε ένα κρυμμένο μηνυμα, το
χρώμα στην ομάδα π.χ. κόκκινη εναντίον πράσινης και ο αριθμός στο πλήθος των
γραμμάτων που πρέπει να βρουν π.χ. 15 γράμματα (ίσως και ίδια, δηλ. 2 φορές το Α)
κόκκινου χρώματος. Με το σύνθημα κάθε παίκτης προσπαθεί να ανακαλύψει τα γράμματα
των παικτών της άλλης ομάδας αλλά και να κρύψει τα γράμματα που έχει στην πλάτη του.
Όποια αμάδα ανακαλύπτει τα γράμματα της άλλης τα καταγράφει σε ένα χαρτί σε μια άκρη
της αίθουσας. Όποια ομάδα ανακαλύψει όλα τα γράμματα προσπαθεί να
αποκρυπτογραφήσει το μυστικό μήνυμα. Όποια βρει πρώτη το μήνυμα κερδίζει.

ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Σκοπός: η διασκέδαση μέσα από την κίνηση και η γνώση μέσα από το παιχνίδι.

Νερό
Ο ρύπος:
Στόχος: Ρύπανση, κίνδυνοι και διαχείριση.
Σχηματίζουμε έναν μεγάλο κύκλο. Ένας μένει στο κέντρο του κύκλου με δεμένα
μάτια. Αυτός συμβολίζει τον «ρύπο» .
Πως παίζεται
Σχηματίζουμε έναν κύκλο, όλοι οι συμμετέχοντες και κρατιόμαστε από τα χέρια.
Ένας από τους συμμετέχοντες μπαίνει στο κέντρο του κύκλου και παριστάνει τον
ρύπο. Του δίνεται ένα κείμενο, το οποίο διαβάζει δυνατά και εξηγεί τι είδους ρύπος
είναι, από πού προέρχεται και πως έχει καταλήξει εκεί. Μετά του δένουμε τα μάτια
και αφού τον στριφογυρίσουμε γύρω από τον εαυτό του, τον αφήνουμε ελεύθερο
να κινηθεί προς όποια κατεύθυνση θέλει, με σκοπό να απεγκλωβιστεί από τον
κύκλο και να είναι ελεύθερος να συνεχίσει ως ρύπος την διαδρομή του. Ο κύκλος
πρέπει συντονισμένα και σε απόλυτη ησυχία να κινείται ταυτόχρονα και όμοια με
τον ρύπο, έτσι ώστε ο ρύπος να μην μπορέσει να ξεφύγει έξω από τον κύκλο. Αν
παρόλα αυτά ο ρύπος καταφέρει να σπάσει τον κύκλο και να βγει έξω από αυτόν,
τότε θα πρέπει να μας περιγράψει την συνέχεια του ταξιδιού του, που θα καταλήξει
και τι θα γίνει στο τέλος.
Στη συνέχεια γίνεται συζήτηση για τα είδη ρύπων, τους κινδύνους τους προς το
περιβάλλον, τον άνθρωπο, την διαδρομή τους, την ορθή και μη διαχείριση τους, τις
δικές μας ευθύνες και συμπεριφορές.

Πανίδα

Οι κούκοι:
Στόχος: Να αναγνωρίσουν οι μαθητές τις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά του
κούκου, κυρίως για μαθητές προσχολικής και πρώτων τάξεων Δ. Σχολείου.
 Πως παίζεται
Κάνουμε ζευγάρια. Προτρέπουμε τα ζευγάρια σε διάστημα 2 λεπτών να τρέξουν
στην περιοχή και να συλλέξουν κουκουνάρια κουκουνάρες ή ότι φυσικό υλικό
υπάρχει στην περιοχή σε αφθονία. Κάθε ζευγάρι έχει και μια φωλιά, η οποία
σχηματίζεται με ένα κύκλο κάτω στο σώμα ή με ένα σκοινάκι. Μέσα στην φωλιά
αφήνουμε τα κουκουνάρια τα οποία συμβολίζουν τα αυγά των κούκων. Κάποιες
φωλιές έχουν λίγα αυγά, κάποιες πολλά.
Ο ένας από τους δυο παίκτες κάθεται στην φωλιά και προσέχει τα αυγά του,
διώχνοντας όποιον κούκο απειλεί να του κλέψει τα αυγά του. Ο άλλος παίκτης με το
σύνθημα τρέχει και προσπαθεί να κλέψει αυγά από τις άλλες φωλιές. Νικητής
όποιος κούκος μαζέψει τα περισσότερα αυγά.

Απορρίμματα

1.«Μουσικές καρέκλες» με σκουπίδια:

Στόχος: διαχωρισμός υλικών, χωρισμός σε ομάδες

Πως παίζεται

Μέσα σε ένα κύκλο τα μέλη της ομάδας τρέχουν κρατώντας ένα αντικείμενο συσκευασίας
στο χέρι το οποίο το ανταλλάσσουν με κάποιον και αυτό με τη σειρά του με κάποιον άλλον
κ.ο.κ. μέχρι να σταματήσει η μουσική ή μέχρι να δοθεί σύνθημα. Με το σύνθημα τρέχουν
και το πετούν στον αντίστοιχο κάδο με τη σωστή ένδειξη «γυαλί», «χαρτί», «αλουμίνιο»,
«πλαστικό» κοκ. Οι κάδοι είναι διάσπαρτοι στο χώρο κάπου μακριά έξω από τον κύκλο.

2.Παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού

Στόχος: Εφόρμηση για να εισαχθεί το θέμα των υλικών συσκευασίας και της αξίας που
έχουν (αξία πρώτης ύλης και κόστος επεξεργασίας) που τα καθιστούν θησαυρό, αναγνώριση
της περιοχής και εξάσκηση δεξιοτήτων προσανατολισμού, γνωριμία με χαρακτηριστικά
στοιχεία της περιοχής (προαιρετικό και μέσα από τις κάρτες προσανατολισμού)

Πως παίζεται

Η ομάδα χωρίζεται σε 4 ή 5 υποομάδες, ανάλογα με το για πόσα υλικά θέλουμε να

μιλήσουμε (χαρτί, γυαλί, αλουμίνιο, πλαστικό και προαιρετικά οργανικά). Η κάθε ομάδα
παίρνει ένα χαρτί με οδηγίες που οδηγούν την ομάδα στο επόμενο στοιχείο, και από εκεί
στο επόμενο κ.ο.κ. μέχρι να ανακαλύψουν το «θησαυρό». Οι οδηγίες μπορεί να αξιοποιούν
την πυξίδα «κάντε δύο βήματα ανατολικά…» ή σημεία αναφοράς της γύρω περιοχής «στη
σκιά του δέντρου που μας δίνει κόκκινους μικρούς καρπούς…». Ακόμα μπορεί να εμπλέκει
και μαθηματικές πράξεις, γρίφους κτλ. Μπορεί να γίνει όσο απλό ή περίπλοκο θέλει να το
κάνει ο εκπαιδευτικός και προσαρμόζεται σε όλα τα ηλικιακά επίπεδα.

Tips: τα σημάδια πρέπει να στηθούν σε χώρο ελεγχόμενο και να διασφαλιστεί ότι θα

μείνουν εκεί. Π.χ. αν βάλουμε μια φλούδα για θησαυρό από την προηγούμενη μέρα μπορεί
να το φάει κάποιο ζώο.

Αφού η ομάδα συγκεντρώσει τους θησαυρούς ακολουθεί συζήτηση

Πιθανές ερωτήσεις:

Ήταν ο θησαυρός αυτό που περιμένατε;

- Αυτό που κρατάτε θεωρείτε ότι είναι θησαυρός; γιατί; γιατί όχι;
- από πού προέρχονται τα υλικά που κρατάτε; πού καταλήγουν; πώς μεταφέρονται;
κτλ

Βιοποικιλότητα

Ο τρύγος της μέλισσας:

Στόχοι: Εφόρμηση για συζήτηση για τη ζωή της μέλισσας, τη σημασία της και τους κινδύνους

Πως παίζεται

Το κάθε μέλος της ομάδας παίρνει από ένα ποτηράκι, που στον πάτο του έχει τρύπες τέτοιες
που – αν γεμίσει με νερό – του φτάνουν για να κάνει περίπου δέκα βήματα. Τα μέλη
υποδύονται τις μέλισσες και το ποτηράκι με νερό είναι το νέκταρ που τρυγούν που είναι η
ενέργειά τους για να κινηθούν. Όσο έχει νερό το ποτήρι, μπορούν να κινούνται. Μόλις
τελειώσει και δεν καταφέρουν να το ανανεώσουν πρέπει να πέσουν κάτω και να
«πεθάνουν». Το παιχνίδι ξεκινά γύρω από έναν κουβά – την κυψέλη - όπου όλοι παίρνουν
το πρώτο «γέμισμα» ενέργειας. Με αυτό κινούνται στο χώρο όπου υπάρχουν «φυτεμένα»
διάφορα μελισσοτροφικά φυτά. Τα φυτά αυτά είναι σε φωτογραφίες όπου δίπλα υπάρχει
και μια δεξαμενή νερού από όπου μπορούν να ανεφοδιαστούν για να συνεχίσουν. Τα φυτά
αυτά είναι κυρίως αγριολούλουδα και ζιζάνια, οπότε κάποια από αυτά στην πορεία του
παιχνιδιού τα «ψεκάζουμε», τα «ξεριζώνουμε», τα απομακρύνουμε συμβολικά, βάζοντας
επάνω τους ένα Χ και αναποδογυρίζοντας τη δεξαμενή του νερού. Αυτό σημαίνει ότι οι
μέλισσες πρέπει να ψάξουν πιο μακριά για τροφή, αν τους φτάσει η ενέργεια. Μπορούμε
να βάλουμε σαν επιπλέον δυσκολία τον αποπροσανατολισμό της μέλισσας από την
ακτινοβολία κινητών τηλεφώνων, αναγκάζοντάς τες, όταν υπάρχει κινητό κάπου κοντά τους,
να κάνουν τρεις στροφές γύρω από τον εαυτό τους πριν συνεχίσουν. Όταν πλέον οι
περισσότερες μέλισσες έχουν πέσει κάτω, μαζευόμαστε και αρχίζουμε να συζητούμε το
πρόβλημα που έχει προκύψει μπροστά στα μάτια μας.

Πιθανές ερωτήσεις:

- Από τι πέθαναν οι μέλισσες;

- Για ποιο λόγο αυτά τα φυτά που τις έτρεφαν εξαφανίστηκαν;
- Αυτό ισχύει για όλες τις μέλισσες ή μόνο για τις άγριες;
- Οι ήμερες μέλισσες ταξιδεύουν με το μελισσοκόμο όπου υπάρχει τροφή. Πόσο
σημαντική είναι η δουλειά του μελισσοκόμου;
- Πόσο σημαντικές είναι οι μέλισσες για τα οικοσυστήματα και γενικά για τη συνέχιση
της ζωής στον πλανήτη; (βασικοί επικονιαστές, πάνω από 80% των φυτικών ειδών
αναπαράγονται από μέλισσα)

Ανανεώσιμες και μη ανανεώσιμες μορφές ενέργειας

Στόχος: εισαγωγή στο θέμα της ενέργειας

Πως παίζεται

Σε τέσσερις έως έξι ομάδες (ανάλογα με το πόσες μορφές ενέργειας θέλουμε να

ερευνήσουμε) δίνονται σειρές από μεγάλες κάρτες. Το κάθε πακέτο έχει κάρτες που λένε
μια ιστορία, δηλ για μια μορφή ενέργειας από πού προέρχεται και πώς καταλήγει να γίνεται
χρησιμοποιήσιμη από τον άνθρωπο. Οι ομάδες πρέπει να συνεργαστούν και να βάλουν τις
κάρτες στη σειρά και μετά να τις παρουσιάσουν στις υπόλοιπες ομάδες, να δουν τα κοινά
σημεία και τις διαφορές ανάμεσα στις μορφές ενέργειας που παρουσιάζουν και να
χωρίσουν αυτές τις μορφές σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις ανανεώσιμες και τις μη-
ανανεώσιμες με βάση κάποια χαρακτηριστικά. Σε συνέχεια μπορούν να συζητήσουν τα
υπέρ και τα κατά της κάθε μορφής ενέργειας.

Χούσανλης Αναγνώστης-Αγαθαγγέλου Αναστασία

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΑΙ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Από αρχαιοτάτων χρόνων το παιχνίδι ήταν τρόπος ζωής τρόπος εκμάθησης. Ο Σωκράτης και
ο Αριστοτέλης τόνιζαν ότι η διδασκαλία πρέπει να γίνεται με παιχνίδια, μουσική και χορό.
«Νους υγιείς εν σώματι υγιή» όπως έλεγαν. Ο άνθρωπος ξεκινάει το παιχνίδι από την
βρεφική ηλικία και δεν σταματάει σχεδόν ποτέ.

Παλαιότερα το παιχνίδι συνήθως γινόταν έξω στη φύση στις αλάνες, στα γήπεδα και γενικά
σε όλους του ανοικτούς χώρους. Οι βιομηχανικές κοινωνίες και η τρομερή ανάπτυξη του
τεχνικού πολιτισμού , απομάκρυναν τον άνθρωπο από τη φύση και πολύ περισσότερο
παρουσιάζουν μια στενότητα και εχθρότητα απέναντι στο παιδί και στο παιχνίδι του.

Το τσιμέντο έχει πνίξει τον ζωτικό χώρο του παιχνιδιού και οι χαρούμενες γειτονιές , που
έπαιζαν τα παιδιά έχουν γίνει θυσία στην ανάπτυξη της τεχνολογικής επιστήμης. Οι χώροι
του παιχνιδιού χάνονται και εξαφανίζονται τα αυτοσχέδια παιδικά παιχνίδια και μελλοντικά
δεν θα περνάει τίποτε στην παράδοση. Το παραδοσιακό παιχνίδι έχει υποχωρήσει και
πολλά παιχνίδια που παίζονται σήμερα έχουν επηρεαστεί από τα τεχνικά και κοινωνικά
προβλήματα της σύγχρονης εποχής. Το αποτέλεσμα είναι να μην εξυπηρετούν τους σκοπούς
των ψυχοσωματικών και κοινωνικών απαιτήσεων.

Το παιχνίδι εξελίχθηκε οι απαιτήσεις αυξήθηκαν ο τρόπος παιχνιδιού άλλαξε. Το απλό

παιχνίδι της γειτονιάς με το οποίο μεγάλωναν τα παιδιά μετατράπηκε σε παιχνίδι
ανταγωνιστικό όπως είναι το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ κ.τ.λ.π. τα οποία εκτός από
συναγωνιστικό χαρακτήρα έχουν πλέον και οικονομικό χαρακτήρα, και για μερικούς έχουν
γίνει επάγγελμα.

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια οδηγούν τους νέους μας να ζουν σε μια «εικονική

πραγματικότητα», αγνοώντας ή με έχοντας συναίσθηση της πραγματικότητας και των
προβλημάτων της εποχής μας.

Η αναβίωση του παραδοσιακού παιχνιδιού μέσα στον φυσικό του χώρο που είναι το
περιβάλλον, θα δώσει μια νέα διάσταση του ελεύθερου χρόνου του παιδιού, θα μετριαστεί
η πλήξη του, θα καλύψει τα κενά και θα απομακρυνθεί από τα αδιέξοδα, μαθαίνοντας
ταυτόχρονα για το περιβάλλον.

Το παιχνίδι στην «αλάνα», στο πάρκο της γειτονιάς, έξω στη φύση θα διευρύνει το πνεύμα
του, θα διεγείρει τις αισθήσεις του και θα του προκαλέσει ποίκιλα συναισθήματα.
Παίζοντας στο περιβάλλον το παιδί θα έρθει πιο κοντά σε αυτό, θα μάθει να το αγαπά και
ότι αγαπάς το σέβεσαι, το προστατεύεις, το φροντίζεις.

Επίσης θα μάθει να «λύνει» προβλήματα και καταστάσεις, θα οξύνει την κριτική του σκέψη,
θα μάθει να σκέφτεται δημιουργικά, ευρηματικά.

Ο στόχος λοιπόν του δικτύου είναι να μαθαίνουμε για το περιβάλλον χρησιμοποιώντας το

παιχνίδι και επειδή συγκεκριμένα το παραδοσιακό παιχνίδι είναι αυτό που γίνεται κυρίως
σε εξωτερικούς χώρους, είναι αυτό που θα βοηθήσει τον εκπαιδευτικό (εμάς) να φέρουμε
τα παιδιά κοντά στο περιβάλλον δια μέσω του παραδοσιακού παιχνιδιού.

Τα παραδοσιακά παιχνίδια δεν απαιτούν υλικά από πλαστικό, μέταλλο ή οποιοδήποτε άλλο
υλικό. Στα παραδοσιακά παιχνίδια χρησιμοποιούνται υλικά από την φύση ή και καθόλου
υλικά. Το οικολογικό τους αποτύπωμα μεγάλο και ακόμη μεγαλύτερη η συμβολή τους στην
φαντασία και δημιουργικότητα των παιδιών.

Παραθέτουμε λοιπόν μερικά παραδοσιακά παιχνίδια με τα οποία μεγάλωσαν παλαιότερες

γενιές και τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σε δικές μας δράσεις με τους μαθητές
μας.

ΔΙΕΛΚΥΣΤΙΝΔΑ
Η Διελκυστίνδα είναι παιχνίδι που παιζόταν από αρχαιοτάτους χρόνους και παίζεται
συνήθως με πολλά άτομα. Είναι γνωστή στην καθομιλουμένη ως Διελκυστίδα Είναι παιχνίδι
δύναμης και παραβγαίνουν οι ομάδες στο πια θα κατορθώσει να τραβήξει την άλλη ομάδα
μέχρι κάποιο σημείο ή μέχρι να την ρίξει κάτω. Τελευταία ακούγεται ότι γίνεται προσπάθεια
να γίνει Ολυμπιακό άθλημα. Παιζόταν και με δύο άτομα τραβώντας από το χέρι
προσπαθώντας να μετακινήσει ο ένας τον άλλο ή να τον ρίξει κάτω.

ΑΓΑΛΜΑΤΑΚΙΑ

Τα αγαλματάκια παίζονται από

τρία παιδιά και πάνω. Ένα παιδί
τα «φυλάει» και κλείνει τα μάτια
με την πλάτη γυρισμένη στα άλλα
παιδιά. Κρατά κλειστά τα μάτια
του και λέει τη φράση:
«Αγαλματάκια ακούνητα,
αγέλαστα, μέρα ή νύχτα;» Όσο
λέει τη φράση και κρατά κλειστά
τα μάτια τα άλλα παιδιά
κινούνται. Φωνάζουν «νύχτα»,
όταν δεν είναι έτοιμα και
«μέρα», όταν πάρουν μια συγκεκριμένη πόζα. Τότε ανοίγει τα μάτια του το παιδί που τα
φυλάει και όλοι πρέπει να μείνουν ακίνητοι. Αν κάποιο παιδί εκείνη τη στιγμή κινηθεί, τα
φυλάει εκείνο.

ΜΠΙΖ
 Μαζεύονται τα παιδιά και αποφασίζουν
ποιος θα τα «φυλάει». Αυτός λοιπόν
βάζει το αριστερό του χέρι σαν
παρωπίδα στο μάτι του και το δεξί του
χέρι κάτω από την αριστερή του
μασχάλη (όπως φαίνεται στη
φωτογραφία), κρατώντας την παλάμη
ανοιχτή προς τα πάνω.
Οι άλλοι παίκτες στέκονται πίσω του
και ένας απ' αυτούς του χτυπάει την
ανοιχτή παλάμη και ύστερα
απομακρύνεται μαζί με τους άλλους.
Όλοι χοροπηδούν γύρω του και
στριφογυρίζουν το δεξί τους δείκτη
φωνάζοντας «Μπιζζζ!», όπως κάνει η
μέλισσα. Αυτός που τα φυλάει πρέπει να
μαντέψει ποιος τον χτύπησε. Αν τον ανακαλύψει, τότε αυτός παίρνει τη θέση του, αλλιώς τα
ξαναφυλάει ο ίδιος.

ΑΜΠΑΡΙΖΑ

Σ’ αυτό το παιχνίδι, τα παιδιά

χωρίζονται σε δύο ομάδες. Κάθε ομάδα
έχει ένα σημείο εκκίνησης, συνήθως
κολόνα ή δέντρο. Στην αρχή ένα παιδί
από τη μια ομάδα (δεν έχει σημασία
ποια), “παίρνει αμπάριζα και βγαίνει”
για να προκαλέσει τους παίχτες της
άλλης ομάδας να τον κυνηγήσουν. Τότε
κάποιος απ’ την αντίπαλη ομάδα “παίρνει αμπάριζα και βγαίνει” και τον κυνηγάει. ‘Ετσι
βγαίνουν και τ’ άλλα παιδιά κυνηγούν. Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να κυνηγήσει τα παιδιά
που έχουν βγει πριν απ’ αυτόν, αλλά όχι τα παιδιά που έχουν βγει μετά. Επίσης κάθε
παίχτης μπορεί να γυρίσει στην κολόνα του και να βγει όσες φορές θέλει. ‘Οταν κάποιο
παιδί πιάσει ένα παίχτη της αντίπαλης ομάδας, τον πάει στη φυλακή, που είναι συνήθως
κοντά στην κολόνα του. Οι παίχτες της ομάδας του παιδιού που είναι φυλακισμένο, πρέπει
να το ακουμπήσουν για να ελευθερωθεί. Σκοπός του παιχνιδιού είναι ν’ ακουμπήσει ένας
παίχτης την κολόνα της αντίπαλης ομάδας
 ΤΟ ΤΖΑΜΙ

Το «Τζαμί» παίζεται από τέσσερα

παιδιά και πάνω. Τα παιδιά
χωρίζονται σε δύο ομάδες. Για να
αρχίσουν το παιχνίδι χρειάζονται
έξι κεραμίδια ή πλατιές πέτρες
και μια μπάλα. Τα κεραμίδια τα
βάζουν το ένα πάνω στο άλλο,
ώστε να σχηματιστεί ένας
πύργος. Η πρώτη ομάδα στέκεται
πίσω από τα κεραμίδια. Η
δεύτερη ομάδα πηγαίνει εφτά
οχτώ μέτρα μπροστά από τα
κεραμίδια. Τα παιδιά της
δεύτερης ομάδας προσπαθούν με τη μπάλα να ρίξουν τον πύργο με τα κεραμίδια. Κάθε παιδί
έχει μία ευκαιρία.

Αν κάποιο παιδί ρίξει τα κεραμίδια χτυπώντας τα με τη μπάλα, τότε διασκορπίζονται στο γύρω
χώρο οι δυο ομάδες. Η μεν πρώτη ομάδα επιδιώκει να «κάψει» τους παίκτες της δεύτερης
χτυπώντας τους με τη μπάλα, η δε δεύτερη προσπαθεί να ξαναβάλει τα κεραμίδια στη θέση
τους, έτσι ώστε να ξανασχηματιστεί ο πύργος, δηλαδή το «Τζαμί». Εάν προλάβει η δεύτερη
ομάδα και φτιάξει το «Τζαμί» πριν καούν όλοι οι παίκτες της, κερδίζει ένα σετ παιχνιδιού.

Ο παίκτης που θα τοποθετήσει το τελευταίο κεραμίδι του πύργου φωνάζει «Τζαμί» και
τελειώνει το σετ. Αν η πρώτη ομάδα κάψει όλους τους παίκτες της δεύτερης πριν προλάβουν
να φτιάξουν το «Τζαμί» τότε το παιχνίδι ξαναρχίζει και αντιστρέφονται οι ρόλοι. Νικήτρια
είναι η ομάδα που θα κερδίσει τα πιο πολλά σετ.

ΚΟΥΤΣΟ
Παίζεται από δυο άτομα. Το πρώτο παιδί που αρχίζει, ρίχνει μια στρογγυλή πέτρα στην αρχή
του σχεδίου στο πρώτο τετράγωνο( πάτημα). Πρέπει στηριγμένο στο ένα πόδι να σπρώξει μ'
αυτό την πέτρα στο δεύτερο πάτημα, μετά στο τρίτο κ.τ.λ., ώστε να φτάσει στο τέλος του
σχεδίου. Στη συνέχεια ρίχνει την πέτρα στο δεύτερο τετράγωνο κι μπαίνει με το ένα πόδι στο
σχέδιο και τετράγωνο-τετράγωνο φτάνει σ' εκείνο που βρίσκεται η πέτρα. Πάλι χτυπώντας την
με το πόδι ,με το οποίο πατά στο έδαφος, προσπαθεί τετράγωνο -τετράγωνο να τη βγάλει έξω
από το σχέδιο στο τέλος του. Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται με το τρίτο, το τέταρτο και το
πέμπτο τετράγωνο. Δεν πρέπει ούτε η πέτρα ούτε το πόδι να ακουμπήσει στις γραμμές του
σχεδίου. Αν
ακουμπήσει στη
γραμμή βγαίνει από
το παιχνίδι και
ξεκινά το άλλο
παιδί. Επίσης χάνει
το παιδί, του
οποίου η πέτρα δε
θα φτάσει στο
τετράγωνο που
ήταν η σειρά του.
Αν για παράδειγμα
έπρεπε να ρίξει την
πέτρα του στο 4ο
τετράγωνο κι αυτή,
όπως την πετάξει,
πάει στο 5ο, τότε το παιδί αυτό χάνει και συνεχίζει το άλλο παιδί. Το
σχέδιο χαράζεται με κιμωλία ή κεραμίδι και υπάρχουν διάφορες παραλλαγές. Οι πιο
συνηθισμένες είναι οι παρακάτω:

ΤΑ ΜΗΛΑ

Τα παιδιά χαράζουν δυο γραμμές που απέχουν μεταξύ τους 10-15 μέτρα (ανάλογα με τον
αριθμό και την ηλικία των παιχτών). Με λάχνισμα ορίζονται τα δυο παιδιά που θα στέκουν
απέξω, ένα σε κάθε γραμμή· τα υπόλοιπα, θα κινούνται μέσα στο χώρο που ορίζεται από τις
δυο γραμμές. Το ένα από τα δύο παιδιά που είναι έξω ρίχνει την μπάλα προσπαθώντας να
χτυπήσει κάποιο από τα παιδιά που είναι μέσα. Αν δε χτυπήσει κανένα, το άλλο παιδί από
απέναντι πιάνει την μπάλα και γρήγορα, πριν προλάβουν ν' απομακρυνθούν οι παίχτες, τη
ρίχνει πάνω τους.

Καθώς οι παίχτες που

είναι μέσα
προσπαθούν ν'
αποφύγουν την
μπαλιά,
απομακρύνονται από
το παιδί που τη ρίχνει
και μαζεύονται κοντά
στο άλλο. Τότε, όμως,
το παιδί με την μπάλα,
αντί να τη ρίξει πάνω στα παιδιά, είναι πιθανό να τη στείλει κατευθείαν στο αντικρινό του·
αυτό, αν την πιάσει αμέσως, μπορεί πολύ εύκολα να βρει στόχο· και μάλιστα να χτυπήσει όχι
μόνο ένα παιδί, αλλά και δύο ή περισσότερα, καθώς αυτά έχουν μαζευτεί κοντά του μην
προβλέποντας αυτόν το στρατηγικό ελιγμό. Όποιο παιδί χτυπηθεί από τη μπάλα, καίγεται και
βγαίνει από το παιχνίδι.
Όποιο παιδί πιάσει την μπάλα κερδίζει ένα «μήλο», που ισοδυναμεί με μια «ζωή». Αν ένα παιδί
που κατέχει ήδη ένα μήλο χτυπηθεί από την μπάλα, μπορεί να παραμείνει, χάνοντας το μήλο.
Γενικά, όσα μήλα έχει ο παίχτης τόσες φορές μπορεί να γλιτώσει. Έχει όμως το δικαίωμα να
χαρίσει το μήλο του σε κάποιον συμπαίχτη του.
Συνήθως ένα παιδί απομένει μέσα τελευταίο. Τότε τα δυο παιδιά που είναι απέξω ρίχνουν
συνολικά δέκα φορές την μπάλα για να το χτυπήσουν. Αν το πετύχουν, κερδίζουν, αν όχι
κερδίζουν όλα τα παιδιά που ήταν μέσα.

ΤΟ ΤΣΙΛΙΚΙ

Το τσιλίκι παιζόταν από μεγάλες παρέες στην

γειτονιά ή στην αλάνα. Επιλέγονταν κυρίως
ανοιχτοί χώροι, γιατί το ΤΣΙΛΙΚΙ, η μικρή βέργα
που έπαιζε τον πρώτο ρόλο, εκτινασσόταν πολύ
μακριά και ήταν επικίνδυνη για όλα τα παιδιά
αλλά και τους μεγάλους.

Για να παιχτεί το παιχνίδι χρειάζονται δύο

ξύλινες βέργες, μια μακριά 60 - 70 εκατοστά
περίπου (τσιλίκα) και μια μικρή 10 - 20 εκατοστά
περίπου (τσιλίκι), που είναι ξυσμένο όπως το
μολύβι μας, στις δυο άκρες του.

Όταν μαζευόταν πολλά παιδιά οι δυο αρχηγοί τα «έβγαζαν» κάνοντας βήματα

εναλλάξ και λέγοντας σε κάθε βήμα «τσελίκ τσομάκ αυγό», ώσπου κάποιος να πατήσει το
πόδι του άλλου και να επιλέξει πρώτος τους συμπαίκτες του.

Στη συνέχεια τα παιδιά έβαζαν σημάδι ρίχνοντας πέτρες και όποιος πλησίαζε πιο
κοντά στην Τσιλίκα άρχιζε πρώτος. Άλλες φορές τοποθετούσαν την Τσιλίκα κάθετα σε εσοχή
του εδάφους και πετούσαν το τσιλίκι από κάποια απόσταση προσπαθώντας να πλησιάσουν
την Τσιλίκα. Αυτός ή η ομάδα που πλησίαζε περισσότερο στην Τσιλίκα έπαιζε και πρώτη.

ΚΑΜΑΡΑ (Σχοινάκι)

Στην καμάρα (σχοινάκι) παίζουν όσα

παιδιά θέλουν, αλλά όχι πάρα
πολλά. Πιθανόν να χωρίζονται και σε δύο ομάδες. Δύο παιδιά βγαίνουν έξω και γυρνάν το
σχοινάκι. Τα παιδιά πηδούν ανάλογα και με τον ρυθμό του σχοινιού, ο οποίος πρέπει να
είναι σταθερός. Όποιο μπερδευτεί στο σχοινάκι, χάνει, βγαίνει έξω και γυρνάει το σχοινί. Ο
άλλος που γυρνούσε, μπαίνει μαζί με τα άλλα παιδιά και έτσι το παιχνίδι συνεχίζεται.

Επίσης σχοινάκι παίζεται και ατομικά, όπου η προσπάθεια των παιδιών επικεντρώνεται στο
ποιος θα κάνει τα περισσότερα πηδηματάκια.

ΤΑ ΣΚΑΜΝΑΚΙΑ Ή ΒΑΡΕΛΑΚΙΑ

Το παιχνίδι παίζεται από

5- 8 παιδιά, που σχηματίζουν μια
ομάδα. Τα παιδιά στέκονται
στην σειρά και ο πρώτος
πηγαίνει σε μια απόσταση 2
μέτρων και σκύβει,
ακουμπώντας τα χέρια του
στα γόνατά του. Ο δεύτερος
παίρνει φόρα και
ακουμπώντας τα χέρια του
στη ράχη του πρώτου πηδάει
από πάνω του κι ύστερα στέκει, όπως και ο πρώτος σε μια απόσταση επίσης 2 μέτρων.
Ακολουθεί ο τρίτος, που αφού πηδήσει και ακουμπήσει επάνω στον πρώτο, ύστερα πατάει
στο ενδιάμεσο διάστημα, παίρνει φόρα και πηδάει επάνω στον δεύτερο κι αφού πατήσει
και κάνει 2 βήματα, σκύβει κι αυτός με τη σειρά του. Το παιχνίδι συνεχίζεται ώσπου να
πηδήσει κι ο τελευταίος. Οπότε ξαναπηδάει πάλι ο πρώτος αν θέλει.
Στην παραλλαγή της Θράκης τα παιδιά δε στέκονται με τα χέρια τους
ακουμπισμένα στα γόνατά τους, μα πατώντας τα χάμω στη γη. Το πήδημα έτσι είναι πιο
εύκολο. Απεναντίας, στην παραλλαγή των Κοτυώρων του Πόντου ανάμεσα στον πρώτο και
στον δεύτερο αφήνουν μικρότερη απόσταση, ως ένα με ενάμιση μέτρο. Έτσι εκείνος που
πηδάει, δεν μπορεί να πάρει φόρα και το πήδημα γίνεται πιο δύσκολο.

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΓΙΑ ΧΩΡΙΣΜΟ ΟΜΑΔΩΝ:

Με συνθηματικές λέξεις: Ο συντονιστής καλεί καθέναν στα κρυφά (στο αυτί) τι

προτιμά, τον ήλιο ή το φεγγάρι, τον ουρανό ή την γη…και στέλνει το κάθε παιδί στην μία ή
άλλη ομάδα.

Κουμπανιά: Όλοι οι μαθητές σχηματίζουν έναν κύκλο. Λέγοντας όλοι μαζί ταυτόχρονα
«κουμπανιά» γυρίζουν κυκλικά το ένα χέρι τους από τον ώμο και στο τέλος της λέξης,
κατεβάζουν όλοι μαζί ταυτόχρονα το χέρι τους έχοντας την παλάμη στραμμένη προς τα
πάνω (μαύρο) ή προς τα κάτω (άσπρο). Όσοι είναι μειοψηφία βγαίνουν αποτελώντας την
μία ομάδα. Η διαδικασία συνεχίζεται έως ότου σχηματιστούν ισάριθμες ομάδες.

ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΠΑΙΞΕΙ ΠΡΩΤΟΣ

Το κεραμίδι (Λέσβος): Παίρνουν ένα κεραμίδι, μια πέτρα και την φτύνουν από την μία
πλευρά. Ύστερα ρωτάει ο συντονιστής «φτύμα ή άφτυτο» ή «ξερό ή χλωρό» την πετάει
ψηλά και ανάλογα από ποια πλευρά θα πέσει, θα παίξει πρώτη η μία ή η άλλη ομάδα.

Αγγώνω (Δημητσάνα): Ο ένας στέκεται απέναντι από τον άλλο σε απόσταση περίπου
10μ. Ύστερα αρχίζουν να προχωρούν, βάζοντας το ένα πόδι μπρός από το άλλο. Όταν
πλησιάσουν εκείνος που θα πατήσει το πόδι του άλλου, παίζει πρώτος.

Αξιοποίηση των τεχνικών της δημιουργικής γραφής στην

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Ελένη Σαραβάνου, Υπεύθυνη Καινοτόμων Δράσεων

Δ/μιας Εκπαίδευσης Ν.Δράμας

Πως μπορούμε να διεγείρουμε και να αναδείξουμε τις ικανότητες των μαθητών μας
στο γράψιμο μέσα από τα προγράμματα ΠΕ;

Δημιουργική γραφή θεωρείται κάθε γραφή, φανταστική λογοτεχνία, ποίηση, ή και

μη φανταστική λογοτεχνία, η οποία ξεφεύγει από τα όρια της τυπικής
επαγγελματικής, δημοσιογραφικής, ακαδημαϊκής γραφής, ή και των τυποποιημένων
μορφών της λογοτεχνίας. Έργα που εντάσσονται σε αυτήν την κατηγορία
περιλαμβάνουν τα μυθιστορήματα, τα διηγήματα, την ποίηση, σενάρια και θεατρικά
έργα.

Η ΔΓ μπορεί να αποτελέσει παιδαγωγικό εργαλείο που μπορούμε να

χρησιμοποιήσουμε στην εξέλιξη των πρ. ΠΕ αποκαλύπτοντας και αναδεικνύοντας
την δημιουργικότητα των μαθητών μας μέσα από τον γραπτό λόγο.
Σε ποιά φάση του προγράμματος ΠΕ μπορεί να εφαρμοστεί η
δημιουργική γραφή;

Οι δραστηριότητες της ΔΓ μπορούν να υλοποιηθούν στην αρχή του προγράμματος

με ερεθίσματα που θα δώσουμε στους μαθητές για το θέμα μας, όπως εικόνες,
άρθρα από εφημερίδες και περιοδικά, ειδήσεις, βιώματα στην φύση, επίσκεψη σε
μουσεία, κα

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην πορεία του προγράμματος και ενώ θα

συσσωρεύονται υλικά και εμπειρίες από τους μαθητές και θα προκύπτει η ανάγκη
έκφρασης αυτών.

Στο τέλος του προγράμματος μπορούν να αξιοποιηθούν έργα των μαθητών στην
τελική παρουσίαση του προγράμματος, η οποία είναι δυνατόν να γίνει σε μεγάλο ή
σε όλο το μέρος της, μέσα από την δραματοποιημένη ανάγνωση ή από άλλες
μορφές παρουσίασης των γραπτών που θα επιλέξει η περιβαλλοντική ομάδα
μαθητών και καθηγητών.

Οι ωφέλειες

 Κινητοποίηση του συναισθηματικού, νοητικού και φαντασιακού κόσμου του

μαθητή
 Ανάπτυξη της δυνατότητας έμπνευσης, κριτικής σκέψης και ακριβούς
διατύπωσης.

 Η άσκηση της γλώσσας και του νου καθώς ο μαθητής καλείται να αποδώσει
στο χαρτί ένα ολοκληρωμένο νόημα με εννοιολογική συνέπεια, με προσοχή
στις λέξεις, αλλά ακόμα και στην στίξη.

 Ενθύμημα μιας δράσης σε χρόνο, τόπο, ηλικιακές απαιτήσεις και πλαίσιο

ανάπτυξης

 Αφορμή ανάδειξης νέων λογοτεχνών ανάμεσα στους μαθητές.

Δημιουργία κειμένου

 Επιλογή θέματος/θεμάτων από την κάθε ομάδα.

 Διαμόρφωση χαρακτήρων. Πρωταγωνιστής, ανταγωνιστής.

 Πλοκή , δίλημμα, δραματική ένταση.

 Διαχείριση χρόνου, χρόνος ιστορίας, flashback.

  Αφηγηματική φωνή ( 1ο πρόσωπο, 2ο πρόσωπο, 3ο πρόσωπο-
παντογνώστης, 3ο πρόσωπο –κάμερα, 3ο πρόσωπο περιορισμένη
παντογνωσία μέσα από τα μάτια ενός ήρωα).

 Διαμόρφωση σκηνών, επεισοδίων, ρόλος διαλόγου, showing-telling.

 Δομή. Αρχή, μέση, τέλος.

1. ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

 Η αλήθεια είναι ότι…

 Θα ευχόμουν να είχα πει…
 Χρειάζομαι αποδείξεις…
 Για πρώτη φορά…
 Πολύ παλιά…
 Έμεινα έκπληκτος όταν…
 Όταν έστριψα είδα να έρχεται προς εμένα…
 Αυτή η μυρωδιά μου θύμισε…
 Μια καλοκαιρινή ημέρα…

2.Εργαστήριο: Δημιουργική Γραφή στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Το εργαστήριο θα περιλαμβάνει την ανάπτυξη τεχνικών της δημιουργικής γραφής
μέσα από έξη δραστηριότητες που έχουν ως στόχο την αξιοποίηση τους στα
προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που υλοποιούνται στα σχολεία από
ομάδες μαθητών και καθηγητών.

Δραστηριότητα 1η: Clustering

• Χωρισμός σε ομάδες 4-5 ατόμων.

• Από την εικόνα που έχει η κάθε ομάδα, διαλέξτε μια λέξη ή μικρή φράση που
σας έρχεται συνειρμικά στο μυαλό. (4 λεπτά).
• Ξεκινώντας από αυτήν γράψτε ένα cluster (διαθέστε 3 λεπτά).
• Από μια λέξη που σας αρέσει πιο πολύ κάντε ένα παρακλάδι του cluster
(διαθέστε 3 λεπτά).
Δραστηριότητα 2η : Freewriting

•Επιλέξτε 3-4 από τις παρακάτω φράσεις ως αρχή ενός κειμένου στο οποίο θα
χρησιμοποιήσετε τις λέξεις (όσες περισσότερες μπορείτε) από το cluster της
1ης δραστηριότητας.
• Γράψτε ελευθέρα ως 150 λέξεις για το καθένα cluster με μορφή πεζού ή
ποιήματος (5 λεπτά).
• Σύνολο χρόνου 20΄
Δραστηριότητα 3η: Κριτική ανάγνωση

•Σε κάθε ομάδα διαβάστε τα κείμενα και υπογραμμίστε λέξεις, φράσεις ή

σειρές που άρεσαν στην ομάδα σας.5΄
• Κάθε ομάδα διαβάζει τα κείμενα που έχει γράψει, δείχνοντας την αρχική
φωτογραφία στο σύνολο όλων των ομάδων μαζί. Από 10΄η ομάδα, περίπου
50΄ οι 5 ομάδες.
Δραστηριότητα 4η : Hot seat

•Κάθε ομάδα διαλέγει ένα κείμενο που θα ήθελε να διερευνήσει τους

χαρακτήρες του.
• Ένας από κάθε ομάδα με την σειρά κάθεται στην «καυτή θέση»
υποδυόμενος ένα χαρακτήρα από το κείμενο της ομάδας του.
• Οι υπόλοιποι κάνουν ερωτήσεις για να σκιαγραφήσουν τον χαρακτήρα (5-
10΄για κάθε ομάδα)
Δραστηριότητα 5η : Εφαρμογή τεχνικών σε περιβαλλοντικά κείμενα

•Διαβάστε ένα άρθρο με περιβαλλοντικό περιεχόμενο.

•Παίρνοντας αφορμή από αυτό γράψτε μια μικρή ιστορία χρησιμοποιώντας
τις τεχνικές Clustering και Freewriting έως 300 λέξεις.
Δραστηριότητα 6η : Διάχυση

• Διαλέξτε το «δέντρο της λογοτεχνίας».

• Κρεμάστε τα κείμενα σας στα κλαδιά του δέντρου.

3.ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

1. ΟΝΟΜΑ
2. ΗΛΙΚΙΑ
3. ΦΥΛΟ
4. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ
5. ΣΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΣΟΥ;
6. ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕΣ;
7. ΠΟΥ ΜΕΝΕΙΣ ΤΩΡΑ;
8. ΠΕΡΙΕΓΡΑΨΕ ΣΥΝΤΟΜΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΟΥ
9. ΠΕΡΙΕΓΡΑΨΕ ΣΥΝΤΟΜΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΟΥ
10. ΕΧΕΙΣ ΕΝΑ ΣΤΕΝΟ ΦΙΛΟ; ΠΕΡΙΕΓΡΑΨΕ ΤΟΝ ΣΥΝΤΟΜΑ
11. ΕΙΣΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ/Η Η ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟΣ/Η
12. ΠΟΙΟ ΕIΝΑΙ ΤΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΣΟΥ ΦΑΓΗΤΟ;
13. ΤΙ ΤΡΩΣ ΓΙΑ ΠΡΩΙΝΟ;
14. ΠΟΤΕ ΓΕΛΑΣΕΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΦΟΡΑ;
15. ΠΟΤΕ ΕΚΛΑΨΕΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΦΟΡΑ;
16. ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΠΙΟ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ ΣΟΥ ΣΤΙΓΜΗ;
17. ΤΙ ΣΕ ΦΟΒΙΖΕΙ ΠΙΟ ΠΟΛΥ;
18. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΣΟΥ;