Vous êtes sur la page 1sur 28
0 ARCHEOLOGO PORTUGUES EDIGA® E PROPRIEDADE DO MUSEU ETHNOLOGICO PORTUGUES COMPOSTO E EMPRESSO NA INPRENSA NACIONAL DE LISBOA VOL. XIV JANEIRO A AGOSTO DE 1909 N."1A8 Cidades mortas (Estudo postumo)! Relatorio das miuhas exploragdcs uas estagdes archeologicas suburbanas de Braga, e nomeadamente no Monte Redondo Quem desejar conhecer com precisio a topographia e orographia da cidade de Braga, situada Entre Cavado e Este, ascenda ao alto da torre-forte (torre do Collegio) que ao poente do Campo de S. Tiago (freguesia urbana da Cividade) ocoupa o centro da Bracara Augusta dos Romanos. 5 O nome de Cividade ficou provavelmente alli a indivar 4s sueces- sivas geragdes que, naquelle mesmo logar em que se eleva a torre-forte de hoje, esteve no tempo da dominag&o do povo-rei outra fortaleza, pois é aquella a parte mais elevada da antiga Bracara que Plinio de- nomina Oppidum e as inscripgdes Urbs, porque, como fica demonstrado, apenas se refere 4 parte murada, no 4 cidade em si. * 1 [A Ex Sr.t D. Delfina Rosa de Oliveira Cardoso Belling, viuya do signatario do artigo, devo 0 poder publicar n-O Areheologo esta memoria que © desditoso archeologo deixou pronta para o prelo, ¢ que elle, em verdade, me havia promettido. Acompanha-a uma vista (fig. 1.*) da colleee%o lapidar romana que Albano Bellino organizira em Braga, e que por impericia dos Bracarenses deizou de, com outras collecgdes formadas por elle, constituir 0 nucleo de in muse archeologico naquella cidade (efr. O Arch. Port., vir, 298-299), pois que 8 objectos foram, apés a morte, repartidos por dois museus, o de Guimariies e o Ethnologico. —J. L. ve V.] to O ArcHEoLoco Portus Do alto da referida torre descobre-se para o sul (em Orjaes) a parte existente da muralha romana de 7 palmos de largura e ainda Fig. 1."—Albano Bellino no seu museu lapidar de Braga hoje na extensio de mais de 20 metros) que mareava por aqnelle lado © perimetro da Urbs, com suas entradas acastelladas, seguindo por Maximinos (frente da actual igreja), ruas da Cruz de Pedra, Nova O Arcaro.oGo Porrucuts . 3 de Sousa, do Souto, largos de S. Joao, dos Remedios, Granjinhos, quintas do Fojacal ¢.do Avellar (Orjaes)‘. Diz o Contador de Argote (anno de 1721) que esta muralha tinha uma circunferencia de dezaseis estadios (meia legua), pequeno espago como o dos muros de Lugo e Astorga, uma porta ao oecidente (Ma- ximinos) ¢ outra ao oriente (Granjinhos), e que no sey tempo os ves: tigios dos muros mediam ainda 500 passos, largura de 23 palmos na quinta do Avellar, e altura de 20, 25, 10 e 12 palmos. ; Os muros, coroados de torres, tinham pelo menos, tantas portas quantas as vias militares. E vastissimo 0 horizonte que do alto da torre se descobre, mas hem proximo de nds, a 2 kilometros de raio, para sul e poente, erguem- se em/correspondencia mutua-o-monte de Santa Marta (Monte Maior), na freguesia de Espordes, e:0 monte das Caldas sobranceiro a Seme- the, Gondizalves ¢ Parada. Entre estes dois, a 5 kilometros de Braga, temos 0 Monte Redondo na freguesia de Guisande. Tinham 09s tres optima disposic&o para poderem corresponder-se por sinaes em-tempo de guerra e servirem de atalaia 4 cidade de Braga, que de qualquer d’elles se descobre toda. Para 0 nascente segue 0 monte Espinho, (Portella de Espinho) com os Sanetuarios do Sameiro ¢ Bom Jesus, © para o poente avista-se o notayel -conventd de Tib&es’a dominar amplas campinas que por este lado até ao Calvello (Montariol) deixam a cidade desabrigada. A 6 kilometros de distancia avistam-se outros montes, outr’ora for- tifieados, na margem diyeita do Cavado. A antiga Bracara foi ampliada desde o see. x para o norte, nas- cente © poente, e completamente reedificada pelo areebispo D. Diogo de Sonsa (1508-1532), que 4 pergunta de cl-rei D. Jo%o IIL sobre a causa de nfo apparecer na corte; respondeu: «& porque estou fazendo de um palheiro, que Vossa Majestade me deu, uma cidade», Braga é na. sua, maior parte plana, e tem por atalaias vigilantes os tres referidos montes (Citanias arruinadas) que a deyassam pelo sul. sueste & poente. Vem de longe a minha predilece&o pelo estudo da archeologia nos seus differentes ramos. Uma inscripeto quasi apagada pelo transeurso 1 Em trabalho especial elucidarei este assunto altamente interessante para quem deseje saber onde assentou a séde do notavel Convento Juridieo Bracaran- Gustano, 0 principal dos tres pertencentes si provincia ‘Tarraconense. [Suppouho que tal trabalho nio chegou a ser realizado,—J. L.. pr Vv.)

Vous aimerez peut-être aussi