wordt uw vereniging

45 kampioen
2011/2012 ?
+
Het introductievoetbalmagazine over 45+ voetbal

Bestel de unieke
45+ starterskit
Zie de antwoordkaart achterin

45+: Het tweede Lekker ballen survival of Tikkie terug Jaap:

jeugd team met je maten the fit-test trainingen 45+
 inhoud
Organisatie....................................... 4
Communicatie................................... 6
Fitcheck............................................ 8
Training............................................ 10
Samenwerking................................. 12
NOC*NSF Proeftuinen
Nieuwe Sportmogelijkheden
De 45+ starterskit is tot stand gekomen binnen het NOC*NSF pro-
gramma Proeftuinen Nieuwe Sportmogelijkheden. In de Proeftuin
45+ voetbal heeft de KNVB in samenwerking met voetbalverenigin-
gen FC Lisse, Zeelandia Middelburg en LAC Frisia 1883 ruim twee
jaar geëxperimenteerd met de diverse aspecten van 45+ voetbal.
Variërend van trainingen, warming-up, fittesten, toernooien, wer-
ving van deelnemers, samenwerking met andere sporten, gemeen-
ten, etcetra. Al deze ervaringen zijn vastgelegd in de starterskit
45+ voetbal die het uw vereniging makkelijk moet maken om zelf
te starten met 45+ voetbal of het bestaande aanbod een extra
impuls te geven. De KNVB hoopt uw vereniging de komende jaren
te kunnen begroeten in één van de vele 45+ 7x7-toernooien en
competities die inmiddels door het hele land worden georganiseerd!

4 6 8 10 12

inleiding Voetbal is fun

MODULE
1 Van alle Nederlandse mannen heeft de helft ooit in teamverband gevoetbald. Voetbal is
leuk. Op elke leeftijd. Om te zorgen dat de essentie van het spelletje niet verloren gaat,
ook al wordt u een dagje ouder, heeft de KNVB haar voetbal­aanbod uitgebreid met 35+
en 45+ voetbal. Met je vrienden, 7 tegen 7, op half veld, zonder reis- en competitieperi-
kelen. Oftewel de ideale voetbalvorm om niet te hoeven stoppen of weer te beginnen
met voetbal. Zo kunt u en uw vereniging toch nog een keer kampioen worden!

In dit magazine staat de 45+ voetbalvorm cen-
traal, een initiatief van de KNVB met als doel om
45-plussers (weer) aan het voetballen te krijgen en
te houden. Met ingang van het seizoen 2010 – 2011
is Continental partner geworden van het KNVB 35+
en 45+ voetbal. Samen met de KNVB wil Continen-
tal het 35+ en 45+ voetbal stimuleren. Door 35+ en
45+ voetbal wordt voor meer mensen het voetbal
weer toegankelijk. De KNVB en Continental zullen
35+ en 45+ voetbal in de komende tijd verder blijven
ontwikkelen. Het is een nieuwe spelsoort die echt
de moeite loont. Je kunt leden langer aan je club ver-
bonden houden, je krijgt potentieel meer vrijwilligers
en sponsoren binnen, je creëert meer kantine-omzet
en uiteindelijk kan het zelfs leiden tot een aanwas
en versterking van uw vereniging.
Starterskit
De KNVB heeft een starterspakket ontwikkeld waar-
mee elke vereniging in Nederland binnen de kortste
keren een 45+ elftal op de been kan brengen. In
deze starterskit vind je onder andere het handboek
dat je stapsgewijs helpt om 45+ voetbal bij jouw
vereniging van de grond te krijgen. In het handboek
staan praktische adviezen, tips en ervaringen van
drie proeftuinverenigingen die al met 45+ voetbal
experimenteren. Wanneer je alle stappen (modules)
hebt doorlopen, ben je klaar om deel te nemen aan
de 45+ toernooien, kun je er zelf een organiseren
of kun je gewoon een leuk potje voetballen tegen
andere verenigingen met een 7x7 seniorenteam.
Achter in het magazine bevindt zich een bestelkaart
waarmee je de 45+ starterskit met daarin het hand-
boek kunt opvragen. Je krijgt dan ook nog een bidon,
7 hesjes, een scheidsrechtersfluit en een aanvoer-
dersband erbij. Lees dit magazine door of leg het op
je vereniging weg om gelezen te worden en laat je
overtuigen van de mogelijkheden van 45+ voetbal,
een unieke kans voor elke vereniging.

2 45+ voetbal
 7x 7
‘nu kan ik toch
voetbal ‘Super om Afentoe
blijven voetballen, Ook met een baan nog je favoriete
ondanks mijn van 9 tot 9! sport te kunnen
drukke baan.’ beoefenen!’
Rob Vissers Toine van den Hoven

‘ik kijk weken

uit naar zo’n
toernooi’
Mark Verbiest ‘Vanaf de start
verkocht aan
dit spelletje’
Bas Luppens

‘Ik ben zelfs weer op-

nieuw bij de veteranen
begonnen’
Stefan Messbauer
‘Voor ons is de derde
helft ook belangrijk’
Ricardo Evaz

‘Voor mij de manier om

in conditie te blijven’
Jack Nagelkerke

Zeven vrolijke kerels. Ze kennen elkaar al
vanaf de D’tjes toen ze samen voor het
eerst op het ‘grote’ veld mochten. Bas was
drie jaar terug de laatste om te stoppen,
maar hij was ook de eerste om iedereen
weer te benaderen toen hij hoorde van de
45+ toernooien. ‘Voetbal is de mooiste
sport om te spelen. Dat laat je nooit los.
Nu op kleiner veld met 7 tegen 7 komt ook
de puurheid van het spel en het spelplezier
weer terug. En dat vinden we allemaal.
Ook het sociale aspect is belangrijk. We
spreken elkaar nu met regelmaat. En ook
voor de vereniging is het goed. Ik ben weer
begonnen met training geven, Mark is weer
bij de veteranen begonnen en Toine spon-
sort een van de jeugdelftallen. Doordat we
een selectie van twaalf hebben, kun je eens
een keer afzeggen. Zo kan Rob het nu ook
combineren met zijn baan als zelfstandig
ondernemer. Voor ons heeft 45+ voetbal
eigenlijk alleen maar voordelen. We hebben
weer dezelfde beleving die we vroeger had-
den. Het kriebelt weer. We kijken nu alweer
uit naar het volgende toernooi. Hopelijk
winnen we dan weer!’

3
 organisatie
In de 45+ starterskit bevinden Tip
2
MODULE zich onder andere powerpoint
presentatie, draaiboek toernooi,
toernooischema’s, spelregels en
contactgegevens van de KNVB

Nederland telt voetballend mee in de wereld. De voetbalopleiding is
bekend en berucht. De Hollandse school, totaalvoetbal. Dit alles is het
gevolg van hoe voetbal in Nederland is georganiseerd. Toch, door de
vele veranderingen om ons heen, de crisis, de drukte van velen staat
de individuele voetbalorganisatie onder druk en daarmee het gehele
voetballandschap. Met de starterskit 45+ helpt de KNVB voetbalver-
enigingen een nieuwe vorm van seniorenvoetbal te organiseren die kan
bijdragen aan het versterken van uw vereniging.
Het antwoord is ja. Sterker nog. Juist wan-
neer het minder gaat moet je 45+ voetbal
organiseren op de vereniging. Deze voet-
balvariant is een uitgelezen kans om uw
vereniging te versterken. Dat geldt dus ook
voor verenigingen waar het wel goed gaat.
Moeilijk is het niet. We zijn allemaal voet-
ballers en bij degene die het spelletje lang
genoeg hebben gespeeld, blijft het altijd
kriebelen, ongeacht of je al lang gestopt

Organiseren
bent of niet.

Aan-uitknop
Die kriebel, die hang naar een tijd dat het
voetbal en de vereniging een belangrijke rol
in je leven speelde, moet je als organisator

betekent
benutten. Dat is de aan/uit knop van veel
mensen om weer te beginnen met voetbal-
len. Gebruik die knop en de rest gaat vaak
als vanzelf.

de eerste
stap zetten
4 45+ voetbal
Kartrekkers en ambassadeurs zijn belangrijk
‘Het succes van het 45+ voetbal binnen onze vereniging en de snelheid waarmee het
is opgezet heeft alles te maken met de juiste man om het van de grond te tillen. Bij
ons was Johan Koolwijk dat. Maar ik spreek regelmatig collega-bestuurders en bij elke
vereniging loopt er wel een of meerdere Johans rond. Vrijwilligers die al jaren lid zijn
van de club, die er altijd hebben gespeeld, die leider zijn geweest bij de jeugdelftallen,
die elftallen getraind hebben en die ook in de veteranenelftallen een balletje hebben
getrapt. Voor hen is het vaak een enorme uitdaging om iets totaal nieuws te kunnen
gaan doen binnen de vereniging, waar ze zelf ook nog iets aan hebben. Mannen als
Johan moet je vragen om het 45+ voetbal binnen de vereniging op te zetten. Door
hem bovendien te ondersteunen met wat eenvoudige middelen wordt het enthou-
siasme alleen maar groter en is het in no-time geregeld. Mijn tip aan mijn collega- Competitie (7x7)
bestuurders is dan ook om te zoeken naar die kartrekker die er bij elke vereniging De KNVB kent een aantal mogelijkhe-
rondloopt en hem te vragen om je te helpen bij het opzetten van 45+ voetbal. Wij den om 45+ voetbal te spelen. Er is een
hebben gemerkt dat het namelijk gezond is voor de vereniging om dit voetbalaanbod officiële competitie. Dat is een reeks van
erbij te hebben.’ minimaal vier toernooien op vrijdagavon-
den in het najaar én in het voorjaar. Een
Eric Labelda, voorzitter VV Geldrop vereniging is tijdens de reeks éénmaal
gastheer en speelt de overige drie keer
bij de andere verenigingen in de poule.
Het uitgangspunt van deze competitie is
te zorgen voor een regionale indeling om
Hoezo geen animo? Het kostte zodoende de reisafstanden te beperken.
Voorwaarde is dat de deelnemers lid zijn
me 9 belletjes en het eerste van de KNVB. Daarom mogen voetballers
zevental was een feit! die deelnemen aan andere KNVB compe-
tities meespelen tijdens de toernooireeks.
Theo Vieders
KNVB 35+ en 45+ toernooien
Naast de competitie organiseert de KNVB
De KNVB kan een gehele competitie optui- de belangrijkste. Er is maar één iemand ook jaarlijks terugkerende 7x7-toernooien
gen met divisies en klassen en bijbehorende nodig om te starten. Iemand die enthousi- door het land. Deze vinden plaats na
faciliteiten, verplichtingen et cetera. Er ast is, die de vereniging kent, die zelf heeft afloop van het reguliere voetbalseizoen
is echter bewust een keuze gemaakt om gevoetbald of dat nog doet, die veel men- en spelers hoeven geen lid te zijn van de
dat niet te doen. Het 45+ voetbal is met sen kent, die communicatief is en die graag KNVB om deel te nemen. Voor verenigin-
name een succes vanwege het vrijblijvende dingen regelt. Oftewel, een kartrekker. Deze gen een uitgelezen kans om niet-leden
karakter. Dat element kan niet vaak genoeg mensen lopen op elke vereniging rond. enthousiast te maken!
benadrukt worden. Voetballen wanneer het
kan en niet omdat het moet. Als je eenmaal begint met mensen te bena- Via voorrondes en districtfinales kunnen
deren voor een 7 tegen 7 toernooi dan heb teams zich uiteindelijk plaatsen voor de
Door 7 tegen 7 te spelen op een half veld je snel een team bij elkaar. Voor de meesten landelijke finale, waar wordt gestreden
wordt het ook voor de twijfelaars weer aan- geldt: als ze eenmaal de smaak weer te om het Nederlands Kampioenschap 35+
trekkelijk om te gaan sporten. Als je dat dan pakken hebben dan willen ze meer. Dat mo- én 45+ voetbal.
kunt doen met gelijkgestemden en mannen mentum moet je dan zien vast te houden.
die je al kent of nog kent van vroeger, dan
is het helemaal leuk. Dan volgt zo’n derde
helft vanzelf.

Hoe nu te beginnen? over het

handboek
Zoals in de titel al gezegd, organiseren be-
USB-stick
tekent de eerste stap zetten. Dat is tevens Magazine

Trainings-
Het handboek in de doos die u kunt kaarten
Blijf op de hoogte! aanvragen met de bestelkaart in dit Handboek
magazine helpt uw vereniging om
Wil je beginnen met het opzetten 45+ voetbal op te tuigen. U kunt alle
van 45+ voetbal? Meld je dan aan modules gebruiken, maar u kunt ook
voor de KNVB-districtsnieuwsbrief selectief alleen die module pakken Bierviltjes 7 Trainingshesjes
over 45+ voetbal. Zo blijf je op de die u nodig heeft om een stap verder Communicatie-
hoogte van het laatste nieuws, te komen bij het organiseren van een 2 Bidons materiaal KNVB
nieuwe toernooien en andere activi- goed sportaanbod voor oudere voet-
teiten. Ga naar voetbal.nl/7tegen 7 ballers. In totaal zijn er zes modules 1 Scheidsrechtersfluit 1 Aanvoerdersband
en meld je aan. waarvan u in dit magazine een klein met KNVB-keycord
voorproefje krijgt.

5
 communicatie
MODULE
3

Poster, flyer, website

of aanspreken?

In de 45+ starterskit bevinden

Tip
zich onder andere voorbeeld-
brieven en e-mails, persbericht,
poster, handout, internetbanner
en een standaard advertentie

45+ Voetbal. Je hebt er zin in, je wilt het graag regelen voor je vereniging of je weet iemand die het binnen
jullie club wil opzetten. Prima, maar hoe krijg je dat eerste team bij elkaar en hoe zorg je ervoor dat het blijft
bestaan en hopelijk ook nog groeit? Het toverwoord is communicatie. Zorg dat zoveel mogelijk mensen weten
van het initiatief en hou ze op de hoogte van de ontwikelingen, vorderingen, prestaties en resultaten. Door
goed te communiceren vergroot je de bekendheid en het draagvlak van 45+ voetbal op je vereniging en wordt
het makkelijker om leden te werven, maar ook helpers, sponsoren en wie je nog meer nodig hebt. In de 45+
starterskit vind je in ieder geval een aantal standaard communicatiemiddelen dat je kunt inzetten om binnen
je vereniging een goede start te kunnen maken.

6 45+ voetbal
WETEN WAT JE WANNEER TEGEN WIE MOET ZEGGEN
Communicatie is belangrijk, maar dat betekent niet dat je een
top-fotograaf, PR-goeroe of een website-specialist moet zijn om
het goed te doen. Het gaat om de boodschap niet om de verpak-
king. Vertel wat je wilt vertellen en bedenk tegen wie je het zegt.
Tegen iemand van 16 zeg je iets op een andere manier dan tegen
iemand van zestig. Voetballers die gestopt zijn gaan gemiddeld
weer voetballen vanaf ± 45 jaar. Spreek hen als zodanig aan. De
redenen voor hen om weer te gaan voetballen zijn:
• gezelligheid en sociale contacten met teamgenoten
• werken aan de gezondheid en conditie
• missen van voetbal
Deze drie argumenten zijn de belangrijkste boodschap om niet
actieve voetballers aan te sporen om hun kicksen weer aan te
trekken en binnen de lijnen terug te keren.

Om 45+ voetbal te starten en te continue-

ren is een aantal zaken van belang. Er moet
een kartrekker gevonden worden, er moeten
deelnemers geworven worden, de vereniging
moet weten wat er gebeurt en iedereen
rondom de club moet weten dat 45+
voetbal er is. Allemaal zaken waarin com-
municatie een belangrijke rol speelt. Verder
zullen deelnemers op de hoogte gehouden
moeten worden, moet er wellicht naar spon-
soren gezocht worden of moet er contact
onderhouden worden met andere verenigin-
gen of met de plaatselijke fysiotherapeut.
Voor veel mensen klinkt dit logisch en iets
dat je vanzelf doet. Meestal is dat ook zo,
maar het is wel belangrijk om er goed over
na te denken en er iemand verantwoordelijk
voor te maken.
Goed communiceren en jezelf een plek
verwerven binnen de vereniging is vaak ook
een kwestie van zichtbaar zijn. Dus draag
de herkenbare 45+ hesjes uit de doos, re-
serveer trainingstijden en plaats op het veld
zodat dit ook op de site wordt opgenomen.
Waar heb je kans op succes?
Er is een aantal groepen die een hogere
kans op succes bieden. Denk hierbij aan
vaders van pupillen op zaterdag langs de
lijn. Spreek hen eens aan. Wat is er ooit
Direct communiceren
werkt het best;
spreek mensen aan
en enthousiasmeer
geworden van dat succesvolle eerste elftal
van twintig jaar geleden? Spoor hen op en
schakel ze in. Het kernwoord is enthou-
siasmeren. Zorg dat mensen enthousiast
worden om weer te gaan sporten, weer te
gaan voetballen. Denk wel goed na over hoe
je mensen benadert en met welke bood-
schap. De vaders langs de lijn worden niet
enthousiast van een foldertje met daarin
foto’s van oude, dikbuikige, grijsharige voet-
ballers. Zij zien meer in een fitte vijftiger die
een mooie actie maakt.
Communceren is niet eenmalig. Als de
deelnemers er zijn, hou ze dan goed op de
hoogte. Als ze enthousiast zijn, hou ze be-
trokken. Zorg dat ook de faciliteiten in orde
zijn. Zorg dat er veldruimte is, dat vervoer
geregeld is naar een toernooi. Nodig ze
regelmatig uit in de kantine voor een derde
helft met een biertje en bitterballen.
Wat zit er allemaal in
de 45+ starterskit?
We hebben al een aantal zaken voorbe-
reid om het u gemakkelijk te maken. In
de doos bevindt zich onder andere:
• een wervingsposter, u hoeft alleen
nog uw persoonlijke boodschap erop
te zetten
• een standaard advertentie, voor deel-
nemerwerving via het personeelsblad
• banners, laat via de verenigings-
site zien dat er 45+ voetbal op jullie
vereniging is
• brief, zowel voor ouders van pupillen
als voor leiders en trainers
• artikel, een standaard artikel over 45+
voetbal voor in het clubblad of voor op
de site
• hesjes, voorzien van een opdruk zodat
het ook zichtbaar is dat er door 45+’ers
wordt gevoetbald
We proberen het u zo eenvoudig mo-
gelijk te maken, maar het staat of valt
vooral met een gezonde dosis enthou-
siasme en positiviteit want de beste
communicatie is nog altijd van mond
tot mond.

Ik ben ouders gaan

aanspreken voor en
na de ouder/kind
wedstrijden bij ons
op de vereniging.
Bertram Theunisse

7
 fitcheck In de 45+ starterskit bevin-
Tip
den zich onder andere informa-
MODULE
4 tiefolder, screening-vragenlijst,
rapportageformulier, testprotocol
en het 10 stappenplan Haglund
Bewegen is gezond. En
bewegen of sporten is
nog leuker als men zich
goed voelt en gezond is.
Voor 45+’ers die weer gaan
voetballen, is het van be-
lang om te beseffen dat ze
geen 18 meer zijn. Sporten
op leeftijd betekent goed
luisteren naar het lichaam,
maar nog belangrijker, het
vergt een goede voorbe-
reiding. Wie na lange tijd
opnieuw gaat sporten doet
er verstandig aan zich te
laten testen op fitheid.
Speciaal voor dit doel
hebben de medisch speci-
alisten van de KNVB een
fitcheck ontwikkeld. Mid-
dels deze eenvoudige test
kan elke sporter eenvoudig
controleren hoe zijn fysieke
gesteldheid is en wat hij of
zij wel en niet kan. Je kan
hier dan in trainingen en
trainingsopbouw rekening
mee houden. Door de test
op regelmatige basis te
herhalen ontstaat een goed
beeld van de fitheid van
spelers. Zo voorkom je
blessures en blijft het voet-
bal nog vele jaren leuk. De
fitcheck is door elke fysio-

jong
therapeut af te nemen dus
ook de fysiotherapeut van
je club. De fitcheck maakt
onderdeel uit van het 45+
starterskit dat besteld kan
worden met de bestelkaart.

jonger
Hoe blijf je fit

8 45+ voetbal
jongens
 Soms moet ik mijn
warming-up
verlengen. maar
Zo blijf ik wel gezond
en blessurevrij.

Fitheid vergelijken met de fittcheck van KNVB SMC

De fitcheck zoals die is opgenomen in het handboek 45+ is samengesteld door het
Sportmedisch Centrum (SMC) van de KNVB. Het is een test waar elke fysiothera-
peut mee kan werken en waarvan de resultaten eenduidig, betrouwbaar, objectief en
vergelijkbaar zijn. Daarnaast is er ook een eenvoudige vragenlijst aan de hand waarvan
bepaald kan worden of je risico loopt door weer te gaan voetballen.

‘Mens sana in corpore sano’. Een gezonde
geest in een gezond lichaam. Het is een
bekend Romeins spreekwoord. Als eenmaal
dat 45+ elftal bij elkaar is gebracht, moet
het ook zo lang mogelijk kunnen voetballen.
De deelnemers moeten fit zijn, fit blijven en
als ze nog niet fit zijn zo snel mogelijk fit
worden.
Fysieke verschillen
Alle startende 45+’ers komen op een ander
niveau binnen in de groep. De een is altijd
blijven sporten en is lichamelijk in conditie.
De ander heeft al tien jaar niet meer gesport
en is vanwege zijn kantoorbaan ook een
aantal kilo aangekomen. Deze twee mannen
ervaren dezelfde training zeer verschillend.
De een doet de oefeningen en het partijtje
met twee vingers in de neus, de ander loopt
na een kwartier al op zijn tandvlees. Het is
goed om deze fysieke verschillen in beeld te
hebben. Je kan er dan rekening mee houden
in de trainingen en wedstrijden.
Vragenlijst
Hoe kom je er nu achter of iemand fit is?
Allereerst heeft de KNVB een vragenlijst
samengesteld. Dit is de eerste controlepost.
Wie deze post passeert, kan in ieder geval
gaan voetballen zonder dat dit gezondheids-
risico’s oplevert. Uit de vragelijst kan echter
ook direct al blijken dat het verstandig is
om eerst een deskundige zoals een huisarts
te raadplegen, alvorens te beginnen met
voetballen.
Fitcheck
Nu het team compleet is en weer begonnen
is met voetbal, is het ook belangrijk om te
weten hoe fit men werkelijk is. Daarvoor is
er de fitcheck. Deze test die door artsen,
fysiotherapeuten en bewegingsweten-
schappers is samengesteld, levert een
nauwkeurig en vergelijkbaar beeld op van
de fysieke gesteldheid en fitheid van een
deelnemer. Door de test op regelmatige ba-
sis uit te voeren, bijvoorbeeld tweemaal per
jaar, wordt duidelijk hoe de conditie van een
deelnemer zich ontwikkelt doordat hij weer
is gaan sporten. De test is zo opgesteld dat
hij door elke fysiotherapeut af te nemen is.
Voetbal is een spelletje. Een spelletje dat
heel erg leuk is om te doen. Om het leuk te
houden, is een goede gezondheid een must.
Voor de 45+-voetballers geldt dat zij eerlijk
moeten zijn naar zichzelf en naar anderen.
Je bent geen achttien meer, je hoeft niets
meer te bewijzen. Luister goed naar je
lichaam en sport verstandig.
Lourain van der Vleuten
Lourain van der
Vleuten is afgestu-
deerd bewegings-
wetenschapper en
fysiotherapeute.
Ze vergaarde haar
kennis en verrichtte
onderzoek aan de
universiteiten van
Maastricht en Amsterdam.
Lourain is zelf een fanatiek sporter die
zelf al vele sporten heeft beoefend. Als
fysiotherapeute heeft ze onder ander haar
sporen verdiend bij het Sportmedisch
Centrum van de KNVB en het nationaal
vrouwenelftal onder 19. Als onderzoek-
ster heeft ze gewerkt bij onder andere de
KNVB, KNRB en Eiffel Swimmers NZE.
Daarnaast is Lourain adviseur van de
NRB en de KNVB.
Haar ervaring heeft ze gebruikt om samen
met anderen de fitcheck te ontwikkelen.
Deze kwalitatief hoogwaardige test kan
verenigingen en leden helpen om 45+’ers
zo lang mogelijk te laten sporten.

9
 training
MODULE
5 Tikkie
terug
Jaap.
Trainen doe je om beter te worden, om het balgevoel weer terug te
krijgen, om in vorm te komen en natuurlijk ook om plezier te hebben.
Het allerleukst is natuurlijk partijtjes spelen, maar het kan geen kwaad
om ook eens wat anders te doen. Ömer Kaya en medewerkers van de
afdeling Voetbaltechnische Zaken van de KNVB ontwikkelden een aantal
specifieke 45+ trainingen.

Trainen, parti
of allebei? a

a
b
b
b 3 3
c 2 2

10-20 m.
4 4
b

1 1
a
a
30 m.

c
c

bal speler team a speler team b k neutrale pilon verplaatsbaar bal speler team a speler team b k neutrale pilon verplaatsbaar bal speler team a speler team b k neutrale pilon verplaatsbaar
keeper doel keeper doel keeper doel

Als het plan bestaat om als team deel te aanbiedt in de speciale 45+ startersdoos,
nemen aan een 45+ toernooi dan is het han- hebben als voordeel dat ze in zwaarte te
‘Niet te moeilijk’ dig om een aantal weken daarvoor te begin- varieren zijn zodat ze voor elk 45+ team
nen met trainen. De trainingen die de KNVB geschikt zijn. Doordat ze heel divers zijn,
Trainingen zien er op papier altijd veel heeft samengesteld kunnen door elk 45+ blijft het trainen altijd leuk. Bovendien zijn
ingewikkelder uit dan ze in praktijk zijn. team worden gebruikt om binnen 6 weken de verschillende onderdelen uitwisselbaar
Veel lijnen, pijlen, driehoeken en cirkels. in vorm te raken en klaar te zijn om te gaan waardoor je als trainer ook zelf je training
Echter wanneer een oefening eenmaal is vlammen op dat toernooi. De trainingen zijn kunt samenstellen, afhankelijk van wat de
uitgezet op het veld en iedere speler op heel divers, maar bestaan altijd uit de vaste groep leuk of minder leuk vindt.
zijn plek staat, dan blijkt zo’n training onderdelen warming-up, tussenvorm met
toch heel logisch in elkaar te steken en bijvoorbeeld pass- en trapvarianten en een De trainingsvormen zijn direct bruikbaar,
doorziet een beetje voetballer al heel partijspel. maar kunnen ook als inspiratie dienen
snel de essentie van de oefening. Trai- om zelf varianten te bedenken. Door te
nen is dan ook een kwestie van gewoon Vrijwel iedereen heeft ooit gevoetbald en trainen en aandacht te besteden aan deze
doen. Kijk naar de kaartjes, volg de kan zich vast nog wel trainingen herinneren trainingen, wordt het spelplezier verhoogd.
aanwijzingen en het wijst voor zich. die hij of zij kreeg. Niet elke trainingsvorm Daarnaast zorgt een geregelde training ook
is echter geschikt voor voetballers op voor een betere lichamelijke conditie en het
leeftijd. De trainingsvormen die de KNVB verminderen van de kans op blessures.

10 45+ voetbal

ijtje
de Trainingsvormen
die in de 45+ starter-
skit voor verenigingen
worden aangeboden,
zijn leuk en divers. Ze
hebben een vaste op-
bouw en bestaan uit
warming-up, tussen-
vorm met diverse vari-
anten en een partijspel.
Hoe sterk is de groep?
Trainingen kunnen in zwaarte worden
gevarieerd. Daarvoor is het wel van belang
om te weten hoe de spelersgroep ervoor
staat. Hoe fit zijn ze? Daarvoor kan gebruik
worden gemaakt van de fitcheck die wordt
aangeboden in de 45+ starterskit. Ook kan
voorafgaand aan de eerste training een
conditietest worden gedaan. Iedere oudere
voetballer kent de Coopertest, 12 minuten
lopen en het aantal meters tellen dat is
afgelegd. Tegenwoordig zijn er ook andere
en misschien ook wel leukere of voor een
oudere groep beter geschikte testen zoals
een multi-stage fitness test, beter bekend
als de shutlle-run of ‘piepjestest’.
In de 45+ starterskit
bevinden zich onder andere
Tip
voorbeeld- en opbouwtrainingen,
hersteltrainingen en een mp3-
bestand voor piepjestest
Door naast spelen
ook te trainen voel
ik me weer bijna
de voetballer van
twintig jaar geleden.
John Achterberg
‘ Trainingen
zijn in praktijk
ontwikkeld
en getoetst’
De trainingscyclus van zes weken die is opgenomen in de 45+ starterskit is ontwik-
keld door de afdeling Voetbaltechnische Zaken van de KNVB en dan met name door
Ömer Kaya. Ömer heeft zijn sporen in het voetbal ruimschoots verdiend. De 46-jarige
oud-speler van RKC Waalwijk en FC Den Bosch heeft na zijn actieve carrière zijn trai-
nersdiploma’s gehaald en heeft ook jaren in het onderwijs gewerkt onder andere als
docent aan het Cios in Goes. In zijn vrije tijd is hij hoofdtrainer bij amateurvereniging
RKDSV. Daarnaast is Ömer voetbaldocent bij de KNVB en het ROC Sport en Bewegen
in Eindhoven.
Volgens Ömer heeft spelplezier, variëteit en effectiviteit voorop gestaan bij het
bedenken van de trainingen. ‘We hebben het eerst op papier bedacht, maar we heb-
ben het eigenlijk in de praktijk ontwikkeld. We zijn met 45+ groepen van ondermeer
Zeelandia Middelburg gaan testen wat werkte in de praktijk en wat niet. We hebben
daarbij heel goed geluisterd naar de mening van de 45+ voetballers. Hun opmer-
kingen hebben we gebruikt om de trainingen aan te passen tot wat ze nu zijn. Een
gevarieerd aanbod waarmee zowel een beginnende als een geoefende groep voetbal-
lers mee aan de slag kan en waar ze zeker plezier aan zullen beleven.’
11
 samenwerking
MODULE
6

Samen sta
je sterker
Mensen hebben minder tijd en willen meer doen. Het aanbod van vrijetijdsbestedingen groeit nog steeds. Ver-
enigingen moeten concurreren. Met 45+ voetbal biedt de KNVB een mogelijkheid om het het voetbalaanbod
uit te breiden en verenigingen te ondersteunen. 45+ voetbal is meer dan een leuke invulling van vrijetijd voor
de deelnemers. Het kan een club echt helpen. Door goed naar de vereniging te kijken en naar de plaats die ze
inneemt binnen een stad, dorp of wijk kan een verdere versterking worden bereikt. Het sleutelwoord daarbij
is samenwerking. De KNVB kan hiervoor een intermediair zijn.

12 45+ voetbal
 Ons succesvolle Voorbeelden genoeg
ambtenarentoernooi
Zeelandia Middelburg organiseert toer-
heeft ons in drie jaar nooien voor omliggende verenigingen en
al 1 sponsor en 4 voet- andere doelgroepen.
ballers opgeleverd LAC Frisia ondersteunt andere vereni-
Gert Jan Dirksgraaf gingen in het opstarten van 45+ voetbal.

FC Lisse werkt samen met de plaatse-

Vele verenigingen en stichtingen zitten in
hetzelfde schuitje. Maar er zijn altijd par-
tijen zoekende naar faciliteiten, mogelijkhe-
den, ruimte. Het is zaak om deze met elkaar
te verbinden om samen sterker te staan.
Samenwerkingsverbanden kunnen op vele
terreinen ontstaan. Op het gebied van 45+
voetbal kan het zijn dat verenigingen samen
een of meerdere zeventallen op de been
brengen. Het kan ook zijn dat een grote
vereniging wel een zevental op de been kan
brengen maar geen veldruimte heeft om
te trainen of spelen terwijl de vereniging
vlakbij die ruimte wel heeft. Als zowel u en
verenigingen bij u in de buurt 45+ zevental-
len hebben, dan kan samenwerking goed
zijn om onderling vriendschappelijke wed-
strijden te organiseren of wellicht zelfs een
stads- of regiotoernooi. Zo zijn er tal van
mogelijkheden om samen te werken.
Blessurevrij
Denk ook eens verder dan voetbal. Bij 45+
voetbal is het belangrijk om spelers blessu-
revrij te houden. De fitcheck (pagina 8) kan
daarbij helpen. Ook regelmatige medische
begeleiding kan nuttig zijn. Hiervoor kan
een samenwerking met een fysiotherapie-
praktijk of zelfs een sportschool interessant
zijn om na te streven. Als vereniging kunt
u de leden van de sportschool bijvoorbeeld
een gratis proeftraining aanbieden.
Op zoek naar nieuwe deelnemers aan 45+
voetbal? Samenwerken met andere sporten
kan wel eens het antwoord zijn. Goede
voorbeelden zijn FC Lisse (zie kader) of
Zeelandia Middelburg dat twee 45+ bridge-
clubs in haar geledingen heeft. Door samen
te werken kunnen leden aan elkaars sport
‘ruiken’ waardoor (hernieuwde) interesse in
elkaars sport kan ontstaan. Zoek ook eens
naar geïnteresseerde bedrijven binnen uw
regio die onderling een toernooi willen spe-
len. Dat leidt vaak tot enthousiasme onder
deelnemers en een gereactiveerde interesse
in actief zelf voetballen.
De KNVB helpt
Ook de KNVB kan u helpen met het vinden
van nieuwe deelnemers. Bijvoorbeeld door
het 45+ voetbal bij andere clubs in uw
regio te promoten. Voor deelname aan een
Voetbal is een
teamsport, voetbal
organiseren is dat
ook
7tegen7-toernooi kunt u eveneens bij de
bond terecht. De KNVB voorziet u van een
draaiboek dat u stap voor stap begeleid in
het opzetten van zo’n toernooi. Uiteraard
kunt u voor vragen en advies altijd bij een
KNVB-medewerker terecht.
Gemeenten kunnen ook een cruciale rol
spelen bij het ondersteunen realiseren van
45+ voetbal. In steeds meer gemeenten
wordt budget gereserveerd voor sportdeel-
name in het algemeen en van ouderen in
het bijzonder. U kunt zelf de gemeenten
benaderen, maar de KNVB kan ook helpen.
Onze districtsmedewerkers hebben goede
contacten. Vaak weten zij ook wat de mo-
gelijkheden van de diverse gemeenten zijn.
Neem gerust contact met hen op.
lijke golfvereniging en sportschool en
biedt leden sportpakketten aan.
Gemeente Amsterdam, de KNVB en Ajax
werken samen om sportdeelname onder
haar oudere inwoners verhogen door
35+ en 45+ voetbal te stimuleren.
Inkomsten
Los van het 7x7 voetbal kunnen samen-
werkingsverbanden aangegaan worden om
inkomsten te genereren voor uw vereniging.
Er is een groeiend tekort aan kinderopvang-
plaatsen. Er is nu al een flink aantal voet-
balverenigingen dat overdag zijn kantine en
een deel van de velden ter beschikking stelt.
Maar ook welzijnsorganisaties zijn met re-
gelmaat op zoek naar locaties bijvoorbeeld
voor het geven van cursussen. Bestuurders
van verenigingen die verder durven kijken
dan alleen het voetbal kunnen snel goede
resultaten bereiken. Het handboek 45+
voetbal biedt tal van ideeën om door middel
van samenwerkingsverbanden de vereniging
en het 7x7 voetbal te versterken.
De ultieme samenwerking
Je kan als vereniging samenwerken met
tal van externe partijen om te kijken of
er mogelijkheden zijn om de vereniging
sterker te maken. De meest gewenste
samenwerking is echter die van de
enthousiastelingen die starten met 45+
voetbal. Door de taken goed te verdelen
en door goed samen te werken, kan op
elke vereniging van 7x7 voetbal een suc-
ces worden gemaakt!

Wie deelneemt aan toernooien of wedstrijden speelt tegen andere teams, doet er goed
aan om mailadressen of telefoonnummers te verzamelen. Deze komen namelijk altijd
van pas wanneer u zelf een toernooi wilt organiseren bijvoorbeeld als seizoensafsluiter.
Het verzamelen van namen en adressen is sowieso een goed idee. Gebruik elkaar, help
elkaar, deel kennis en leer van elkaar. Ook andere moderne middelen zoals een eigen
hyves of LinkedIn pagina kunnen hierbij helpen. Ook twitter is een nieuw medium dat
gebruikt kan worden in het streven naar meer samenwerking met derden. Deze midde-
len kunnen ook ingezet worden voor andere zoektochten bijvoorbeeld naar sponsoren.

13
 Samenwerken aan
sportparticipatie,
Nederland naar
Olympisch niveau
Met het ontwikkelen en uitrollen van het
45+ voetbal hoopt de KNVB niet alleen de
voetbalsport en voetbalverenigingen te
versterken, maar tevens een bijdrage te
leveren aan het verhogen van de sportpar-
ticipatie in Nederland, zoals beschreven in
het Olympisch Plan 2028. 45+ voetbal van
de KNVB maakt dan ook onderdeel uit van
diverse nationale sportprogramma’s van
sportkoepel NOC*NSF en het Ministerie van
VWS. Zo is 45+ voetbal door de KNVB ont-
wikkeld binnen het NOC*NSF programma
Proeftuinen Nieuwe Sportmogelijkheden en
maakt 45+ voetbal momenteel onderdeel
uit van het Nationaal Actieplan Sport en
Bewegen (NASB) en het beleidskader Sport
en Bewegen in de Buurt van het Ministerie
van VWS.
Fijn dat we nu ook op
vrijdag voetballers
in de kantine hebben,
en het zijn bovendien
plakkers!
Alex van Schaik
Zijaanzicht
+ +
muurtje 35 en 45 voetbal
14 45+ voetbal
De KNVB ondersteunt
u bij 35+ en 45+ voetbal
Als het lukt om een zevental enthou-
siastelingen weer terug het veld in
te krijgen, dan zijn er meerdere mo-
gelijkheden om hier structuur aan te
geven. Allereerst organiseert de KNVB
in het voor- en najaar een officiële 7x7
competitie voor 35+ en 45+ teams. Deze
competitie kent een reeks van minimaal
vier toernooien op vrijdagavonden in het
najaar én in het voorjaar. Een vereniging
is tijdens de reeks éénmaal gastheer
en speelt de overige drie keer bij de
andere verenigingen in de poule. Het
uitgangspunt van deze competitie is te
zorgen voor een regionale indeling om
zodoende de reisafstanden te beperken.
Voorwaarde is dat de deelnemers lid zijn
van de KNVB.
Band voor het leven.
Met ingang van het seizoen 2010 – 2011
is het bandenmerk Continental partner
geworden van 35+ en 45+ voetbal. Con-
tinental is al jaren internationaal actief
als voetbalsponsor, het meest recent als
official partner van de FIFA voor het WK
in Zuid-Afrika. Samen met de KNVB wil
Continental het 35+ en 45+ voetbal sti-
muleren en doorontwikkelen. Door 35+
en 45+ voetbal wordt voor meer mensen
het voetbal weer toegankelijk. Een
belangrijk motief voor deze doelgroep
Naast de competitie organiseert de KNVB
samen met Continental ook jaarlijks
terugkerende 7x7 toernooien door het
land. Deze vinden plaats na afloop van het
reguliere voetbalseizoen en spelers hoeven
geen lid te zijn van de KNVB om deel te
nemen. Voor verenigingen een uitgelezen
kans om niet-leden enthousiast te maken!
Via voorrondes en districtfinales kunnen
teams zich uiteindelijk plaatsen voor de
landelijke finale, waar wordt gestreden om
het Nederlands Kampioenschap 35+ én 45+
voetbal.
Heeft u meer of andere ondersteuning
nodig dan kunt u contactopnemen met het
districtskantoor van de KNVB in uw regio.
Continental hoofdsponsor van
het KNVB 35+ en 45+ voetbal.
om te (blijven) voetballen zijn de sterke
en unieke vriendschapsbanden die in het
amateurvoetbal ontstaan. Deze intrin-
sieke motivatie om te blijven voetballen,
is de basis geweest voor de ontwikkelde
centrale sponsorthematiek van Continen-
tal. Deze luidt: “een band voor het leven”.
Het betreft een link naar de corebusiness
en sluit tevens naadloos aan op de bele-
vingswereld van de doelgroep.
Kijk op www.eenbandvoorhetleven.nl
 45+: voetbal uit
de (oude) doos
45+ voetbal is leuk om te doen, maar
ook de andere 7x7 variant, 35+, kan een
waardevolle aanvulling zijn voor het
voetbalaanbod van uw vereniging. Om
u zo goed mogelijk te ondersteunen
bij het van de grond krijgen van 7x7
voetbal, is er de 45+ starterskit. Deze
doos bevat naast een aantal handige
materialen, vooral veel kennis. Met het
praktische handboek kunt u elk onder-
deel van het starten met 45+ bekijken
en in uw voordeel gebruiken.
7x7 = ook 35+
Vanwege het succes van 45+ voetbal biedt de KNVB, in samenwerking met Continen-
tal, deze voetbalvorm ook aan voor een jongere doelgroep, de 35+’er. Spelers in deze
leeftijdscategorie hebben vooral te maken met een drukke agenda, wellicht dat ze
daarom genoodzaakt zijn om te stoppen met voetbal. Om deze groep langer actief
te laten zijn en te binden aan de verenigingen is de 7x7 voetbalvorm geïntroduceerd.
Voor deze doelgroep gelden dezelfde regels, maar met een minimale leeftijd van 35
jaar. Topfitte 45+’ers kunnen meespelen in de 35+ categorie, omgekeerd is dispensatie
echter niet toegestaan. Heb je interesse? Ook voor jou of jouw vereniging komt de 45+
starterskit met bijbehorend handboek dan goed van pas. Je kunt de starterskit opvra-
gen via onderstande bestelkaart of via www.voetbal.nl/7tegen7.

In het geplastificeerde boekje zitten

voldoende trainingsvormen om in zes
weken fit te worden en klaar te zijn
voor deelname aan een toernooi. Dit
boekje kan eenvoudig meegenomen
worden naar het veld. Op de USB-stick
staan nog meer trainingsvormen om
zelf uit te printen en in het boekje te
steken. Op de stick staan verder tal
van handige documenten waaronder
voorbeeldbrieven, wervingsposters,
internetbanners en een informatieve
powerpointpresentatie.
Bestel de Starterskit!
U heeft kunnen lezen dat zowel 45+ als 35+ voetbal grote voordelen kunnen hebben voor
uw vereniging. Als we de voordelen nog een keer de revue laten passeren dan zijn dat:
nieuwe leden aantrekken, bestaande leden binden, meer (45+) vrijwilligers binnenhalen, het
seizoen verlengen, de kantine-inkomsten verhogen en het sponsorpotentieel vergroten.
Kortom, het is de moeite waard om op je eigen vereniging 45+ voetbal op te zetten. Temeer
omdat het weinig tijd en moeite kost. Met
behulp van de starterskit 45+ is het boven-
dien een fluitje van een cent. Dus bestel
‘m snel!

Antwoordkaart:
Ik wil graag meer weten over 45+ voetbal
Ik wil graag de 45+ starterskit ontvangen
Laat een districtsmedewerker contact met mij opnemen

Naam:

Naam vereniging:

Functie binnen vereniging:

Adres:

Postcode+plaats:

Telefoonnummer: Mobiel:

Email:

Of stuur een mail aan: 45plusvoetbal@knvb.nl waarin alle bovenstaande gegevens staan vermeld
15
 35+ en 45+ voetbal:
alleen voor échte mannen

Een band voor het leven.

Ontwerp, opmaak, fotografie en teksten: Procomm, woordenvormenbeeld, Rotterdam

Colofon Druk: Drukkerij Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam
Voor meer informatie en contact: www.voetbal.nl/7tegen7 of 45plusvoetbal@knvb.nl

KNVB Afdeling Marketing

Postbus 515
3700 AM Zeist