AP Lesson Plan Whole Year

FIRST GRADING PERIOD knilang mapag-
aaralan.
B. Paglalahad ng
Araling Panlipunan
Aralin
Oras: !. Ipakita ang mapa
. Iatanong ano ang
Yunit: Ang Kinalalagyan ng
gamit nito. Ipakita
Mga lalawigan sa Aking
ang mga simbolo na
rehiyon
nasa mapa.
I. Layunin:
Naipapaliwanag ang
Ito ay simbolo ng
kahulugan ng mga
kabundukan.
simbolo na ginagamit
sa mapa sa tulong ng
panuntunan
Lawa
II. Aralin:
Ang Mga simbolo ng Kagubatan
Mapa Kabundukan
Kagamitan:AP3LAR-
Ia-1
LMp.1-4 Talampas
Mapa, Mga Simbolo sa
Mapa
III. Pamamaraan: hoospital;
A. Pagganyak ilog
Ipaalala na noong
nasa paaralan
unang baiting sila
napag-aralan at kabahayan
natutuhan nila ang
tungkol sa
kapaligiran. burol
Ngayon ang mga
laalwigan naman bulkan
sa NCR o Nationala
Capital Region ang
2. Pagtalakay sa
Aralin
3. Paglalapat
Gawain 1
Pagtatapat ng
simbolo at pangalan
nito.
4.Pagbubuo ng Kaisipan
Ano ang gamit ng mga
simbolo sa mapa?
Bakit kailangan ang
mga simbolo sa mapa?
IV. Pagtataya:
Iguhit ang mga
sumusunod na simbolo
ng mapa .
1. Hospital;
2. Bulubundukin
3. Lawa
4. Ilog
5. Burol
6. Talampas
7. Kabahayan
8. Paaralan
9. Kagubatan
10. Bulkan
V. Takdang-Aralin:
Iguhit ang Mapa ng
Paso de Blas at iguhit
ang mga simbolo.
Hal. Paaralan
Barangay Hall
FIRST GRADING PERIOD
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin :
Natutukoy ang Ano - ano ang
kinalalagyan ng pangunahin at
bawat lalawigan sa pangalawang
rehiyon gamit ang direksiyon?
mga pangunahin at
pangalawang
direksiyon
II.
a. Pag-usapan ang sinasabi ng
Aralin 2:
bata sa larawan.
Kinalalagyan ng mga
b. Anu-ano ang gagamitin sa
Lalawigan sa
pagtukoy ng direksyon ?
Rehiyon Batay  Ipaliwanag ang
sa Direksyon Pangunahin at
LMpp.10-14 Pangalawang
Kagamitan: Mapa ng direksyon
NCR
III. Pamamaraan: . May mga mapa naman na ganito
A. Balik-aral: ang ginagamit na pananda. Compass
1. Pagtukoy ng 17 rose ang tawag dito. Ipinapakita nito
Lungsod ng NCR ang kardinal na direksyon o ang
2. Pagtukoy ng primaryang direksyon, ang hilaga,
pangunahing kanluran, timog at silangan. Nakaturo
direksyon ng mapa ito sa hilaga. Ang gawing kanan nito
B. Panlinang Na Gawain ay silangan at ang dakong kaliwa ay
1. Pagganyak kanluran. Timog naman ang katapat
Maliban sa ng hilaga. Ito ang mga cardinal o
pangunahing pangunahing direksiyon.
direksyon may iba
pang direksyon na
maaring magamit sa
pagtukoy ng lugar sa  May mga mapa naman na
mapa. gumagamit ng North Arrow
2. Paglalahad ng aralin upang ituro kung saan ang
hilaga.
Ito naman
ang compass. Ito
ay laging
nakaturo sa compass rose na
hilaga. Nakikita may pangunahin
mo ba ang mga at pangalawang
pangunahing direksyon
direksiyon na
nakalagay rito? 3. Paglala
Nakagamit ka na pat:
ba nito? Ito ay Pagtuk
isang kagamitan oy ng
upang matukoy lugar sa
ang tiyak na mapa
lokasyon. gamit
Ginagamit ito ng ang
mga iskawts at mgapan
mga Compass gunahi
manlalakbay n at
upang hindi sila pangala
maligaw. wang
direksy
on
4. Paglala
Kung ang lugar ay HK hat:
nasa pagitan ng hilaga at silangan, Anu- HS
sinasabing ito ay nasa ano ang
hilagang-silangan gamit
(HS). Kung ang lugar ay sa
nasa pagitan ng timog at pagtuk
silangan, ang oy ng
kinaroroonan nito ay pangun
nasa timog-silangan ahin at
(TS). Samantala, ang pangal
direksiyon sa wang
pagitan ng timog at kanluran TK TS direksy
ay on sa
mapa?
timog-kanluran IV. Pagtataya:
(TK). Hilagang- Tukuyin ang
kanluran (HK) direksyon
naman ang nasa gamit ang
pagitan ng hilaga pangunahin
at kanluran. at
Masdan ang pangalawang
direksyon ng
mga lugar
malapit sa
Marikina
City.
Hilaga:
Timog:
Silangan:
Kanluran:
Hilagang
Kanluran:
Timog
Silangan
V. Takdang
Aralin:
Alamin ang
mga lugar
malapit sa
Valenzuela
City batay s
apangunahin
at
pangalawang
direksyon.
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin
Nailalarawan mo ang
kinalalagyan ng iba’t ibang
lalawigan sa rehiyon gamit
ang mapa
II.
Aralin 2: Kinalalagyan ng
mga Lalawigan sa
Rehiyon Batay 2. Talakayan
sa Direksyon 1. Kapag tumingin sa mapa, hindi
LMpp.10-14 naman maaring ilagay ang
Kagamitan: Mapa ng totoong distansya ng bawat lugar
NCR sa isa’t isa. Ang mga gumagawa
III, Pamamaraan: ng mapa ay gumagamit ng
A. Panimulang Gawain pananda upang ipakita ang
1. Balik-aral: distansya ng mga lugar sa isa’t
Anu-ano ang mga isa sa mapa. Nakikita ang
kagamitan sa pagtukoy 2. Masdan at basahin ang
ng distansya at nakasulat
direksyon? 3. Ipaliwanag na ang tawag ditto ay
B. Panlinang na Gawain iskala. Inilalarawan nito ang layo
1. Pagganyak: ng sukat ng lugar sa mapa.
Kaya ba o maari bang 3. Paglalahat
ilagay ang tunay na Anu-ano ang mga tanda san a
distansya ng isang tumutukoy sa distansya at
lugar direksyon ng lugar sa mapa?
sa mapa? 4. Paglalapat
2. Paglalahad ng aralin
Ilarawan ang
1. Ipakita ang mapa at
direksyon ng mga lugar sa mapa
ituro ang bandang
baba gaya ng na IV. Pagtataya:
salarawan. Sabihin ang hinihingi ng bawat
instrumento na nakatala sa kolum.
1. Ano-ano ang pangunahing at

pangalawang direksiyon? Paano
natutukoy ang distansya sa
mapa?
2. Anong pananda ang ginagamit sa
mga mapa upang malaman kung
ano ang kinaroroonan ng isang
lugar?
Tanong North Compass Compass rose

Arrow
3. Anong direksyon ang ipinapakita?
4. Ano ang kahalagahan ng mga ito?
V. Takdang Aralin : Magdala ng

mapa ng Pilipinas.
Araling Panlipunan
7:00-7:40
II. Layunin
Nailalarawan mo ang
kinalalagyan ng iba’t ibang
lalawigan sa rehiyon gamit
ang mapa
II.
1. Ayon sa mapa, aling isla ang
Aralin 2: Kinalalagyan ng nasa pinaka kanlurang bahagi ng
mga Lalawigan sa bansa?
Rehiyon Batay
sa Direksyon a. Palawan c.
LMpp.10-14 Samar
Kagamitan: Mapa ng b. Panlillo Islands d.
NCR Basilan
III, Pamamaraan:
C. Panimulang Gawain 2. Ilan pang mga isla ang
2. Balik-aral: napangalanan sa mapa na nasa
Anu-ano ang mga kanlurang bahagi ng Siquijor?
kagamitan sa pagtukoy a. 11 c. 12
ng distansya at
direksyon? b. 5
D. Panlinang na Gawain d. 7
1. Pagganyak: c. Paglalapat:
Paano natin
matutukoy ang mga Tingnan ang mapa
kalapit na lugar at ang ng iyong rehiyon (NCR). Punan ang
direksyon ng mga ito ? bawat patlang ng angkop na lalawigan
2. Paglalahad ng aralin upang maging wasto ang bawat
 Ipakita ang mapa ng Pilipinas. pangungusap. Gawin ito sa sariling
 Sabihin na ang NCR ay isa sagutang papel.
lamang sa mga rehiyon nito.
Tingnan ang mapa ng ilang 1. Ang ______________ ay nasa
gawing hilaga-kanluran ng
lalawigan ng bansa. Sagutin ang mga
_______________.
tanong sa ibaba ng mapa.
2. Ang lalawigan ng
__________________ ang nasa
pinaka silangan ng lalawigan.
3. Ang ______________ ay nasa sa Araling
gawing timog-silangan ng Panlipunan
___________________. II. Summative Test
III. Pamamaraan:
4. Ang _________________ ay nasa Ipaliwanag ang
direksiyong kanluran ng rehiyon.
direksyon ng
5. Ang ______________ ay nasa malinaw.
direksiyong timog-kanluran ng
rehiyon. A. Hanapin sa Hanay B ang
kahulugan ng mga simbolo sa
IV. Pagtataya: Hanay
A. Isulat sa patlang ang titk
Gamitin muli ang mapa na
ng tamang sagot.
nagpapakita ng ilang lalawigan ng
bansa. Tukuyin ang ilang mga
lalawigan, bayan o lungsod na HANAY A HANAY
B
matatagpuan sa mga pangunahin at pangalawang
Isulat ang mga ito sa kaukulang talulot sa
direksiyon.
bulaklak. 1.
A. Ilog
2. B. Hospital
C. Bulubundukin
3.
D. Kagubatan
4.
E. Bulkan
F. Paaralan
5.
G. Lawa
6.
H. Talampas
V. Takdang Aralin : Pag-aralan ang
mga aralin na napag-aralan na.
Maghanda para sa Summative Test. 7.
I. Kabahayan
Araling Panlipunan
7:00-7:40
J. burol
I. Layunin 8.
Nakasasagot sa
lingguhang pagsusulit
9.
a. TS c. HK
b. HS d. TK
2. Bawat mapa ay may

simbolo o sagisag na palaging
nakaturo sa direksiyong
__________.
a. timog c.
silangan
b. hilaga
d. kanluran
3. Madaling hanapin ang

kinaroroonan ng isang lugar
sa pamamagitan ng paggamit
ng ________________.
a. panturo c.
larawan
b. mapa d.
guhit
4. Ano ang ibang tawag sa

pangunahing direksiyon?
a. North Arrow
c. cardinal na direksiyon
B. Iguhit ang mga b. bisinal na direksiyon

panandang ginagamit sa d. ordinal na direksiyon
pagtukoy ng direksiyon Kung ilalarawan ang
1.Compass pangalawang direksiyon,
binabanggit muna ang
2. Compass rose ng pangunahin direksiyong ________________.
at pangalawang direksiyon
c. kardinal c.
3. North Arrow, ilagay kung
relatibo
saang direksiyon ito
nakaturo. d. bisinal d.
C. Bilugan ang titik ng silangan
tamang sagot.
D. ..Pag-aralan muli ang
1. Alin dito ang pananda mapa ng sariling
para sa hilagang-kanluran? rehiyon at sagutin ang
mga sumusunod na
tanong gamit ang
pangunahin at
pangalawang
direksiyon:
5. Anong mga lalawigan

ang nasa Timog na bahagi ng
rehiyon?
ang nasa Timog-Kanluran na
bahagi ng rehiyon?
ang nasa Hilaga-Silangan na
bahagi ng rehiyon.
8. Anong lalawigan ang
nasa pinaka Hilaga na bahagi
ng rehiyon?
Anong mga lalawigan ang
nasa Silangan?
Hulyo 4 Basahin ang halimbawang mapa sa
ARALING PANLIPUNAN
Yunit: Ang Kinalalagyan ng Mga lalawigan

sa Aking rehiyon
VI. Layunin:
Naipapaliwanag ang kahulugan
ng mga simbolo na ginagamit sa
mapa sa tulong ng panuntunan
VII. Aralin:
Ang Mga simbolo ng Mapa
Kagamitan:AP3LAR-Ia-1
LMp.5-6
Mapa, Mga Simbolo sa Mapa 3. Talakayin ang mga simbolong
VIII. Pamamaraan: matatagpuan ditto
4. Pagsasanay
A.Panimulang gawain
Punan ang Talahananyan:
1.Balik-aral:
Simbolo Kahulugan Pangalan ng Lugar
Anu-ano ang mga simbolo ng mapa na ng ng Anyong kung
napag-aralan ninyo? Mapa Simbolo /Anyong saan ito
Tubig/istruktura matatag-
2. Pagganyak puan
Paano natin matutukoy ang isang lugar sa
mapa s apamamagitan ng simbolo?
A. Panlinang na Gawain
1. Pag-alis ng sagabal
 Anyong lupa IV.Tukuyin ang mga kahulugan ng simbolo
sa mapa ng Paso de Blas.
 Anyong tubig
 Istruktura
2. Paglalahad ng Aralin
Ipakita ang
mapa sa LM
IX. Takdang –Aralin:Itala ang mga
istruktura sa Paso de Blas.
Gumamit ng simbolo.
ARALING PANLIPUNAN Basahin ang halimbawang mapa sa
Yunit: Ang Kinalalagyan ng Mga lalawigan

sa Aking rehiyon
X. Layunin:
Naipapaliwanag ang kahulugan
ng mga simbolo na ginagamit sa
mapa sa tulong ng panuntunan
XI. Aralin:
Ang Mga simbolo ng Mapa
Kagamitan:AP3LAR-Ia-1
LMp.5-6
Mapa, Mga Simbolo sa Mapa
XII. Pamamaraan:
A.Panimulang gawain
1.Balik-aral: 7. Talakayin ang mga simbolong
Anu-ano ang mga simbolo ng mapa na matatagpuan ditto
napag-aralan ninyo? 8. Pagsasanay
Punan ang Talahananyan:
2. Pagganyak
Simbolo Kahulugan Pangalan ng Lugar
Paano natin matutukoy ang isang lugar sa ng ng Anyong kung
mapa s apamamagitan ng simbolo? Mapa Simbolo /Anyong saan ito
Tubig/istruktura matatag-
B. Panlinang na Gawain
puan
5. Pag-alis ng sagabal
 Anyong lupa
 Anyong tubig
 Istruktura
Ipakita ang mapa sa LM IV.Tukuyin ang mga kahulugan ng simbolo
sa mapa ng Paso de Blas.
IV. Takdang –Aralin:Itala ang mga
istruktura sa Paso de Blas.
Gumamit ng simbolo.
ARALING PANLIPUNAN
7:00-7:40
i. Layuinin:
1. Nakapagbabasa ng interpretasyon
tungkol sa kinalagyan ng ibat’ibang
lalawigan sa rehiyon batay sa mga
nakapaligid sa rehiyon gamit
angmga batayang heograpiya tulad
ng distansya at direksyon
II. Paksang Aralin
Aralin 2: Kinalalagyan ng mga Lungsod

sa
Rehiyon NCR) Batay sa Direksyon 3. Pagtalakay sa paksa
AP3LAR Ipakita ang larawang ito. (compass
LM pp. )rose
Kagamitan :  Ipaliwanag at ituro
Tsart, larawan ng batang nagsasalita ang apat na
Mapa pangunahing
III. Pamamaraan: direksyon sa mapa
A. Panimulang Gawain  H-hilaga (North)
1.Balik-aral:  T-timog(South)
Anu-ano ang mga simbolo ng mapa?
 S-silangan(East)
 K-Kanluran(West)
1. Pagganyak:
4. Pagsasanay:
Saan kaya matatagpuan ang
Gamit ang compass rose . Tukuyin ang
kinaroroonan ng Valenzuela City?
2. Ipakita ang larawan ng bata na nagsasalita. mga lungsod ng NCR at ang direksyon
at distansya nito sa Valenzuela City.
 Lungsod sa Silangan ng
Valenzuela
 Lungsod sa Hilaga ng
Valenzuela
 Lungsod sa Timog ng
Valenzuela
 Lungsod sa kanluran ng
valenzuela.
5.Paglalahat: Anu-ano ang mga
pangunahing direksyon sa mapa.
IV. Pagtataya:
Hanapin ang Makati City. Tukuyin
ang mga Lungsod sa:
1. Hilaga
2. silangan
3. Kanluran
4. Timog
IV. Takdang Aralin:
Alamin ang mga pangalawang
direksyon sa mapa.
Araling Panlipunan • Ilang bahagi/ kulay ang bumubuo
7:00-7:40 sa puzzle? Ano-ano kaya ang mga
ito?
• Paano nagkakaiba ang mga
ARALIN 4. Katangian ng mga Lalawigan bahaging bumubuo sa mapa?
sa Rehiyon
4. Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa
Panimula sa kanilang LM. Talakayin
I. Layunin: ang inaasahang matutunan ng mga
mag-aaral sa Aralin 4.
1. Natutukoy ang mga katangian 5. Ipabasa ang mga tanong sa Alamin
ng lalawigan sa sariling rehiyon Mo ang LM. at sabihin na sasagutan
batay sa lokasyon, direksyon, nila ang mga tanong pagkatapos ng
laki at kaanyuan aralin.
2. Naipaghahambing ang mga
lalawigan sa sariling rehiyon B. Paglinang
ayon sa lokasyon, direksyon, 1. Ipabasa ang aralin sa Tuklasin mo ng
laki at kaanyuan kanilang LM at pasagutan ang mga
sumusunod na tanong sa kanilang
II. Paksang Aralin: sagutang papel
Paksa: Katangian ng mga Lungsod Talakayin ang sagot ng mga bata. Sa
sa Sariling Rehiyon pagtalakay ng mga sagot, maaring
Kagamitan: Concept map ng katangian magsagawa ng sariling stratehiya katulad
ng mga lungsod sa isang ng paunahan ng mga pagsagot ng mga
rehiyon (NCR), mapa ng pangkat o pakontest. (Paalala: Sa
sariling rehiyon, puzzle
ng sariling rehiyon pagtalakay ng mga sagot, ituon ang
Sanggunian: Modyul 1, Aralin 4 pansin ng mga mag-aaral sa nabuong
K to 12- AP3LAR-Ic-4 mapa lalo sa direksyon at ang relatibong
Unang Araw lokasyon ng mga lalawigan sa rehiyon)
2. Magpakopya ng Gawain A at ipagawa sa
bawat mag-aaral.
III. Pamamaraan:
Maaring gawing pangkatan ayon sa
A. Panimula:
kakayahan ng mga mga-aaral.
1. Maghanda ng limang set ng mapa 3. Pangkatin ang klase sa lima (ayon sa
ng sariling rehiyon (Maaring dami ng lungsod sa
dagdagan ang set ng puzzles batay
sariling rehiyon)at ipagawa ang
sa dami ng lalawigan sa sariling
rehiyon). Kasama na sa set ang Lungsod Lokasyon Direksyon Laki Anyo
buong mapa na gagayahan at ang
mga puzzle pieces na ang mga
hugis ay katumbas ng mga hugis ng
iba’t ibang Lungsod ng Rehiyon
• Anong mapa ang nabuo mula sa

puzzle?
4. Talakayin ang mga kasagutan at
magbigay ng pagwawasto sa mga sagot.
5. Bigyang diin ang mga kaisipan sa

Tandaan Mo LM p.___
IV. Pagtataya
Pasagutan ang Natutuhan Ko
V. Takdang Gawain
3. Ipaulat sa bawat pangkat ang mga Iguhit ang mapa ng sariling rehiyon sa
katangian ng mga sumusunod na puting papel, bigyan ng pagkakakilanlan
lalawigan batay sa lokasyon, direksiyon, ang bawat lalawigan sa pamamagitan ng
laki at kaanyuan na makikita sa pagiiba-iba ng kulay na gagamitin sa
Tuklasin Mo LM p. ____ bawat isang lalawigan. Isulat ang detalye
ng bawat lalawigan ayon sa lokasyon,
Pangkat 1: Lungsod ng _______ direksyon, laki at kaanyuan.
Pangkat 2: Lungsod n ng _______ Rubric Para sa Pagbibigay ng Puntos sa
Pangkat 3: Lungsod ng ________ Drawing Activity
Pangkat 4: Lungsod ng ________ Kate
Gorya
Pangkat 5: Lungsod ng ________
3 2 1
Paghahambing ng dalawang lalawigan

ayon sa lokasyon nila sa rehiyon. Kinapapalooban ng
Halimbawa: Ang ______ ay nasa pinaka konsepto na
Nila- Kinapapaloo ngunit hindi
Timog na Ban ng Malayo
La gaanong
bahagi ng rehiyon kaysa sa lalawigan ng magandang
detalyado ang mga
ang
____________. man konsepto impormasy
tungkol sa impormasyon sa
40% on
mapa at mapa
inilagay sa
detalye ng mapa
Pagkatapos magsagot, ipabuod ang aralin mga
lalawigan
sa pamamagitan ng pagtatanong ng mga Kinakikitaan Kinakikitaan ng kulay
sumusunod: ng kulay at ngunit payak ang Walang
• Anu-ano ang mga katangian ng mga Pagk kakaibang konsepto sa kulay at
malik
lalawigan sa ating sariling rehiyon? konsepto sa pagguhit ng mapa payak ang
hain
• Anu-ano ang mga pagkakapare-pareho ng 30% pagguhit ng konsepto
mapa ng mapa
sariling nating lalawigan sa ibang
lalawigan sa ating rehiyon batay sa
Malinis ang Malinis ang gawa Marumi
lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan?
gawa at ngunit my ang
• Anu-ano ang mga pagkakaiba-iba nga walang bura kaunting bura ng lapis pagkakaga
Kalini
sarili nating lalawigan sa ibang lalawigan ng lapis at at lampas ng wa, puro
san lampas ng
sa ating rehiyon batay sa lokasyon, pangkulay bura ng
30% pangkulay
direksyon, laki at kaanyuan? lapis at
lampas na
pangkulay
Araling Panlipunan • Ilang bahagi/ kulay ang bumubuo
7:00-7:40 sa puzzle? Ano-ano kaya ang mga
ito?
• Paano nagkakaiba ang mga
ARALIN 4. Katangian ng mga Lalawigan bahaging bumubuo sa mapa?
sa Rehiyon
Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa
Panimula sa kanilang LM p. ____.
I. Layunin: Talakayin ang inaasahang matutunan
ng mga mag-aaral sa Aralin 4.
1. Natutukoy ang mga katangian Ipabasa ang mga tanong sa Alamin
ng lalawigan sa sariling rehiyon Mo ang LM. p._____ at sabihin na
batay sa lokasyon, direksyon, sasagutan nila ang mga tanong
laki at kaanyuan pagkatapos ng aralin.
2. Naipaghahambing ang mga
lalawigan sa sariling rehiyon B. Paglinang
ayon sa lokasyon, direksyon, 3. Ipabasa ang aralin sa Tuklasin mo ng
laki at kaanyuan kanilang LM p. ____ at pasagutan ang
mga sumusunod na tanong sa kanilang
II. Paksang Aralin: sagutang papel
Paksa: Katangian ng mga Lungsod Talakayin ang sagot ng mga bata. Sa
sa Sariling Rehiyon pagtalakay ng mga sagot, maaring
Kagamitan: Concept map ng katangian magsagawa ng sariling stratehiya katulad
ng mga lungsod sa isang ng paunahan ng mga pagsagot ng mga
rehiyon (NCR), mapa ng pangkat o pakontest. (Paalala: Sa
sariling rehiyon, puzzle
ng sariling rehiyon pagtalakay ng mga sagot, ituon ang
Sanggunian: Modyul 1, Aralin 4 pansin ng mga mag-aaral sa nabuong
K to 12- AP3LAR-Ic-4 mapa lalo sa direksyon at ang relatibong
Pangalawang Araw lokasyon ng mga lalawigan sa rehiyon)
ipagawa ang Gawain B sa LM Ipakita
ang halimbawa sa ibaba:
III.Pamamaraan:
A. Panimula:
Pangkatin ang mga mag-aaral ayon
sa dami ng set at ipabuo ang mapa Lungsod Lokasyon Direksyon Laki Anyo
ng rehiyon.
1. Pagkatapos mabuo ang puzzle,

itanong ang mga sumusunod sa
mga mag-aaral:
• Anong mapa ang nabuo mula sa
puzzle?
4. Ipaulat sa bawat pangkat ang mga
katangian ng LUngsod ng valenzuela 6.Talakayin ang mga kasagutan at
batay sa lokasyon, direksiyon, laki at magbigay ng pagwawasto sa mga sagot.
kaanyuan na makikita sa
Tuklasin Mo LM 9. Bigyang diin ang mga kaisipan sa
Pangkat 1: Lungsod ng _______ Tandaan Mo LM
Pangkat 2: Lungsod n ng _______ IV. Pagtataya
Pangkat 3: Lungsod ng ________ Itala ang detalye ng Valenzuela
Pangkat 4: Lungsod ng ________ Lokasyon__________
Direksiyon
Pangkat 5: Lungsod ng ________
Laki______
Anyo_____________
5. Gabayan ang paguulat ng mga
pangkat sa pamamagitan ng iba’t ibang
istratehiya katulad ng “news reporting”. VI. Takdang Gawain
Talakayin ang mga sagot ng mga mag- Iguhit ang mapa ng Lungsod ng
aaral sa Valenzuela sa puting papel, Isulat ang
pamamagitan ng pagtanong ng mga detalye ng ayon sa lokasyon, direksyon,
sumusunod: laki at kaanyuan.
• Paano mo nailarawan ang bawat Lungsod
sa iyong rehiyon?
Rubric Para sa Pagbibigay ng Puntos sa
• Ano anong mga katangiang pisikal ang Drawing Activity
ginamit mo upang ilarawan ang mga
Lungsod ?
• Kung kayo ay maghahambing ng mga
Lungsod paano ninyo paghahambingin
ang mga ito? makapaghambing?
Magbigay nga nag halimbawa ng
• Ano anong mga salita ang gagamitin
ninyo upang
paghahambing ng dalawang lalawigan

ayon sa lokasyon nila sa rehiyon.
Halimbawa: Ang ______ ay nasa pinaka
Timog na
bahagi ng rehiyon kaysa sa lalawigan ng
____________.
• Anu-ano ang mga pagkakapare-pareho ng

sariling nating lalawigan sa ibang
lalawigan sa ating rehiyon batay sa
lokasyon, direksyon, laki at kaanyuan?
• Anu-ano ang mga pagkakaiba-iba nga
sarili nating lalawigan sa ibang lalawigan
sa ating rehiyon batay sa lokasyon,
direksyon, laki at kaanyuan?
Kate
Gorya
3 2 1
Kinapapalooban ng
konsepto na
Kinapapaloo ngunit hindi
Nila- Ban ng gaanong Malayo
magandang ang
La konsepto detalyado ang mga
impormasy
tungkol sa impormasyon sa on
man 40%
mapa at mapa
inilagay sa
detalye ng mapa
mga
lalawigan
Kinakikitaan Kinakikitaan ng kulay
ng kulay at ngunit payak ang Walang
Pagkmali kakaibang konsepto sa kulay at
khain konsepto sa pagguhit ng mapa payak ang
30% pagguhit ng konsepto
mapa ng mapa
Malinis ang Malinis ang gawa Marumi Vibrant ValenzuelaThis vibrant city,
gawa at ngunit my ang once a quaint provincial town during the
walang bura kaunting bura ng pagkakaga colonial times, now stands as a modern and
Kalinisan ng lapis at lapis at lampas ng wa, puro bustling hub of wide array of
30% lampas ng pangkulay bura ng industries. Known as the northern gateway to
pangkulay
lapis at Metro Manila, a distinction which stems from
lampas na having two major highways traversing the
pangkulay city, MacArthur Highway and the North
Luzon Expressway, Valenzuela is regarded as
one of the country's top residential, cultural
and business destinations.
About Valenzuela
Araling Panlipunan b. Sa anong
direksiyon
Hulyo 15, 2015 Miyerkules naroon ang
I. Layunin: __________
(magbanggit ng
1. Makapagtukoy ng mga bagay na
kinalalagyan ng bawat nasa silid-
lungsod sa rehiyon (NCR) aralan)?
gamit ang mga pangunahin
3. Paupuin na ang
at pangalawang direksiyon
bata.
2. Mailalarawan ang
kinalalagyan ng iba-ibang 4. Itanong sa mga
lalawigan sa rehiyon gamit mag-aaral, “Batay sa
ang mapa maikling gawain, ano-
II. Paksa: ano ang mga salitang
ating ginamit upang
Paksa: Lokasyon ng mga
tukuyin ang iba-ibang
Lalawigan sa Rehiyon
direksiyon? (harapan,
Batay sa likuran, kanan,
Direksiyon kaliwa)
Kagamitan: mapa ng sariling
5. Sabihin sa mga
rehiyon, mapa ng ibang
bata na maliban sa
rehiyon,
mga nabanggit na
Larawan o totoong compass, compass tawag sa direksiyon,
rose, north arrow matututuhan nila sa
III. Pamamaraan: araling ito ang
wastong tawag sa mga
A. Panimulang Gawain: direksiyon.
1. Tumawag ng isang 6. Itanong sa mga
bata at patayuin sa mag-aaral, “Ano-ano
gitna ng klase habang ang makikita sa mapa
nakaharap sa pisara. maliban sa mga
2. Itanong sa mga simbolo o pananda na
bata ang sumusunod: napag-aralan na natin?
Mayroon ba?
a. Ano-ano ang
mga bagay sa 7. Tumawag ng ilang
harapan ng bata at ipaturo sa
inyong kaklase? mapa ang kanilang
Sa kanyang sagot.
likuran? Sa 8. Itanong ang mga
kanan? Sa nasa Alamin Mo LM p
kaliwa? ___.
9. Tumawag ng ilang Gawain A LM
mag-aaral upang p.____. Talakayin
sagutin ang mga ang pagtukoy ng
tanong. Isulat ito sa mga lugar sa
pisara. Sabihin sa mapa.
kanila na babalikan
• Ipamahagi ang
nila ang mga sagot na
pinalaking kopya
iyon pagkatapos ng
ng mapa ng
aralin.
inyong rehiyon.
B. Paglinang: Kung wala,
maaari mong
1. Ipabasa ang
ipasangguni ang
Tuklasin Mo LM p
mga
_____. Gamitin ang
mga susing tanong 1-4 mag-aaral sa mapa ng sariling
sa pagtalakay ng mga rehiyon.
pangunahin at Sabihin sa mga bata na isulat
pangalawang ang kanilang mga sagot sa
direksyon. katanungan sa isang manila paper
2. Magpakita ng at maghanda sa gagawing pag-
uulat pagkatapos ng Gawain.
mapa ng sariling
rehiyon sa klase. • Bigyan ng sapat
Ipatukoy ang mga na panahon ang
lalawigan sa iba’t mga pangkat sa
ibang direksyon sa paggawa ng
mapa. kanilang output.
3. Ipaliwanag ang • Ipaulat ang gawa
pamamaraan ng mga ng mga pangkat.
Gawain. C.Pagbubuo ng kaisipan
Gawain 1: Mga IV. Pagtataya:
Gamit ang mapa.at Makati
• Hatiin ang klase City ang relatibong lokasyon,
sa limang tukuyin ang mga lungsod sa
pangkat. mga sumusunod na direksyon.
• Magbigay ng mga
pamantayan sa H
paggawa upang
mapanatili ang
kaayusan ng Makati
klase. City
• Gawin muna ng
buong klase ang T
Araling Panlipunan
Gawain 2: Pagtukoy ng
Hulyo 20, 2015 Lunes
mga Lungsod sa NCR gamit ang
Direksiyon
II. Layunin: • Gamitin ang
kaparehang
1. Makapagtukoy ng
pangkat sa unang
kinalalagyan ng bawat
gawain at ang
lungsod sa rehiyon (NCR)
nabuong
gamit ang mga pangunahin
pamantayan sa
at pangalawang direksiyon;
paggawa.
IV. Paksa:
• Ipalabas muli ang
Paksa: Lokasyon ng mga mapang ginamit
Lalawigan sa Rehiyon sa Gawain 1.
Batay sa • Ipagawa ang
Direksiyon Gawain 2 batay sa
Kagamitan: mapa ng sariling mapa ng rehiyon.
rehiyon, mapa ng ibang • Iwasto ang sagot
rehiyon, ng mga pangkat
Larawan o totoong compass, compass pagkatapos ng
rose, north arrow Gawain.
V. Pamamaraan: • Gabayan ang mga

bata sa pagsagot
A. Panimulang Gawain: kung ang mga ito
ay nahihirapan.
Balik-aral
Pagtukoy ng mga 3. Talakayan
pangunahin at 4. Pagbubuo ng kaisipan:
pangalawang Paano ninyo natukoy
direksyon .na ang lokasyon ng mga
ginawa s lungsod sa NCR?
anakaraang IV. Pagtataya: Punan ng
pangkatang sagot ng talaan:
Gawain. Lungsod H S K T HS
A. Panlinang na Gawain 1. Valenzuela
1. Pagganyak : 2. Marikina
Magagawa kaya 3. Quezon
ninyong tukuyin ang 4. Paraῆaque
mga lokasyon ng ibat
5. Mandaluyong
ibang lungsod san CR
gamit ang relatibong
VI. Takdang Aralin:
lokasyon?
Gumawa ng sariling talahanayan ng
lokasyon gamit ang mga napiling
lungsod sa NCR.
Kagamitan:
Araling Panlipunan Populasyon ng Mga Barangay
Hulyo 8, 2015 Miyerkules sa Distrito 2
Populasyon
I. Layunin
Natutukoy ang populasyon ng iba’t ibang
pamayanan sa sariling lungsod.
II. Paksa:
Populasyon sa Aking Pamayanan Mga Barangay
Talahanayan ng populasyon ng mga
pamayanan sa sariling lungsod, bar grap ng 2. Ipakita ang simpleng bar graph. Sabihin na
populasyon ng iba’t ibang pamayanan sa maaring maipakita ang pagkakaiba iba o
sariling lungsod,
pagkakapareho ng dami ng kasapi sa bawat
Sanggunian: Modyul 1 Aralin 5 pangkat sa pamamagitan ng bar graph.
K to 12 – Ipaliwanag kung ano ang nasa x-axis at kung
AP3LAR-Id-5 ano ang nasa y-axis. Ipaguhit sa mga mag-
Integrasyon: Sining, Pagbasa, aaral sa pisara ang dami ng mga bata sa
Mathematics bawat pangkat batay sa katatapos na
gawain. Magbigay ng batayang halimbawa
I. Pamamaraan: bago ipagawa sa ilang piling mga magaaral.
A. Panimula:
Pag-usapan ang bar graph ng
Magpalaro ng “the boat is sinking” upang populasyon ng Distrito2 ng Valenzuela
pangkatin ang mga mag-aaral ayon sa: unang  Alamin ang populasyon ng
titik ng pangalan, buwan ng kaarawan o bawat isa ayon sa nakatala sa
edad (maaring magdagdag ng iba pang graph
batayan ayon sa nakagawiang pagpangkat  Ipakita pa ang ibang
pangkat). barangay sa Lungsod ng
1. Iproseso ang gawain sa pamamagitan ng Valenzuela
pagtanong ng mga sumusunod: Distrito 2
 Ilan ang pangkat na nabuo? Bagbaguin 12,441
 Ano ang pangkat na pinakamarami? Mapulang Lupa 23,617
 Ano naman ang pinaka-kaunti? Parada 15,377
Ilan miyembro ang bawat pangkat? Gen. T. de Leon 89,209
Ilan ang babae sa bawat pangkat at ilan Marulas 52,170
naman ang mga lalaki? 13,732
Paso de Blas
Anong iba pang tawag sa bilang ng bata sa
Karuhatan 37,748
bawat pangkat?
Maysan 24,251
Ugong 25,080
 Tukuyin ang laki o dami ng
tao sa mga barangay sa
Distrito 2 kung saan kabilang
ang Barangay Paso de Blas

C. Pag-usapan ang katangian ng
populasyon batay sa graph
IV. Pagtataya:
Isulat ang titik tamang populasyon
mula sa Hanay B ng mga barangay nakatala
sa Hanay A.
A B
Barangay Populasyon
1. Gen.T de Leon A. 15,377
2. Maysan B. 23,617
3. Ugong C. 13,732
4. Parada D. 24,251
5. Paso de Blas E. 35,080
6.Mapulang Lupa F. 89,209
V. Takdang –Aralin
Alamin ang mga barangay sa Distrito
1 ng Valenzuela at populasyon ng mga
barangay dito.
Valenzuela City: Annual Population Growth Rate Down to 2.27
Percent
Reference Number:
2002-017
Release Date:
Wednesday, October 9, 2002
Population to double in 31 years
The total population of Valenzuela City, as of May 2000 was 485,433 persons. This was up by
48,268 persons over the 1995 census figure.
For the period 1995 to 2000, the average growth rate of Valenzuela was 2.27 percent, down
by 2.54 percentage points from the 1990 to 1995 period. If the current growth rate continues,
the population of Valenzuela City is expected to double in 31 years.
The number of households increased to 106,382 as compared to 94,377 households in 1995.

The average household size recorded was 4.56 persons, slightly lower than the 1995 figure
of 4.62 persons and the national average of five persons.
City of Valenzuela ranked fifth in the National Capital Region (NCR)
Valenzuela City ranked fifth in terms of population size among the 12 cities and five
municipalities in the NCR. This city contributed 4.89 percent to the 9.93 million population in
the region. At the national level, Valenzuela city shared 0.63 percent to the total population
of 76.5 miilion.
Barangay Hen. T. de Leon was the largest in terms of population
Out of the 32 barangays in the city of Valenzuela, Hen. T. de Leon was the biggest in terms
of population size, constituting 72,234 persons or 14.88 percent. Marulas and Malinta followed
with 11.63 percent and 9.02 percent, respectively. Barangay Poblacion was the smallest in
terms of population with 267 persons.
Valenzuela City had a median age of 23 years
City of Valenzuela had a median age of 23 years in 2000 and 22 years in 1995. This meant
that half of the population were below 23 years old.
Sex ratio was recorded at 101.37
Males outnumbered their female counterparts with sex ratio of 101.37 males for every 100
females. In 1995, the ratio was 100.83. There were more males than females in the age
groups 0 to 14 and 25 to 54 years. On the other hand, females dominated in the rest of the
age groups.
Dependency ratio down to 54.16
The percentage of the total population belonging to age group 0 to 14 years was 32.74
percent. The oldest group (65 years and over) accounted for 2.39 percent, while 64.87
percent were in 15 to 64 years age group (economically active population).
The overall dependency ratio in 2000 was 54.16. This meant that for every 100 persons aged
15 to 64 years,
there were about 54 dependents (50 persons aged 0 to 14 years - young dependents, and
four persons aged 65 years and over - old dependents).
Distrito 1
Arkong Bato 9,999 Distrito 2
Bisig 1,285 Bagbaguin 12,441
Dalandanan 17,348 Mapulang Lupa 23,617
Lingunan 17,436 Parada 15,377
Malinta 46,231 Gen. T. de Leon 89,209
Pasolo 6,217 Marulas 52,170
Punturin 18,656 Paso de Blas 13,732
Balangkas 10,794 Karuhatan 37,748
Canumay East Maysan 24,251
Isla 4,525 Ugong 25,080
Mabolo 1,379
Palasan 5,836
Poblacion 412
Rincon 6,419
Bignay 22,462
Coloong 10,476
Lawang Bato 16,395
Malanday 17,075
Pariancillo Villa 1,239
Polo 11,62
Tagalag 3,212
Veinte Reales 22,198
Wawang Pulo 2,752
Canumay West 28,213
Marulas 52,170
Araling Panlipunan  Alamin ang populasyon ng
Hulyo 10, 2015 Biyernes bawat isa ayon sa nakatala sa
7:00-7:40 talahanayan
 Distrito 1
I. Layunin
1. Natutukoy ang populasyon ng iba’t ibang Arkong Bato 9,999
pamayanan sa sariling lungsod. Bisig 1,285
2. Naihahambing ang mga populasyon ng Dalandanan 17,348
iba’t ibang pamayanan sa sariling lungsod Lingunan 17,436
II. Paksa: Populasyon sa Aking Malinta 46,231
Pamayanan 6,217
Pasolo
Kagamitan: Talahanayan ng populasyon ng Punturin 18,656
mga pamayanan saSariling lungsod, bar Balangkas 10,794
grap ng populasyon ng iba’t ibang
Canumay East
pamayanan sa sariling lungsod Distrito 1 at
2, Isla 4,525
Sanggunian: Modyul 1 Aralin 5 Mabolo 1,379
K to 12 – Palasan 5,836
AP3LAR-Id-5 Poblacion 412
Integrasyon: Sining, Pagbasa, Rincon 6,419
Mathematics Bignay 22,462
Coloong 10,476
II. Pamamaraan: Lawang Bato 16,395
A. Panimula: Malanday 17,075
1. Balik-aral Pariancillo Villa 1,239
Anu-ano ang populasyon ng mga barangay Polo 11,62
sa distrito 1? Tagalag 3,212
▪ Gen.t. de leon Veinte Reales 22,198
▪ Maysan Wawang Pulo 2,752
28,213
▪ Mapulang Lupa Canumay West
Marulas 52,170
▪ Ugong
 Ipakita pa ang ibang
▪ Parada barangay sa Lungsod ng
▪Bagbaguin Valenzuela
Alin ang pinakamaraming tao?  Paghambingin ang dami ng
populasyon sa Distrito 1 at 2
C. Pag-usapan ang katangian ng
populasyon batay sa talahananayan
Pag-usapan ang talahanayan ng
populasyon ng Distrito 1 ng Valenzuela
IV. Pagtataya:
Isulat ang titik tamang populasyon
mula sa Hanay B ng mga barangay na
nakatala sa Hanay A.
A B
Barangay Populasyon
Arkong Bato A. 6,217
Bisig B. 46,231
Dalandanan C. 17,436
Lingunan D. 17,348
Malinta E. 9,999
Pasolo F. 1,285
V. Takdang –Aralin
Alamin ang Populasyon ng mga
lungsod sa NCR
Araling Panlipunan
Hulyo 15, 2015 Miyerkules
I. Layunin
Natutukoy ang populasyon ng iba’t ibang
lungsod sa NCR.
2. Naihahambing ang mga populasyon ng
iba’t ibang pamayanan sa sariling Rehiyon
II. Paksa: Populasyon sa Aking
Pamayanan
Kagamitan: Talahanayan ng populasyon ng mga
pamayanan sa
Sariling lungsod, bar grap ng populasyon ng
iba’t ibang pamayanan sa sariling lungsod,
Sanggunian: Modyul 1 Aralin 5
K to 12 –
AP3LAR-Id-5
Integrasyon: Sining, Pagbasa,

Mathematics
III. Pamamaraan
2. Pangkatang Gawain
A. panimulang Gawain
1. Balik-aral: ▪ Alamin ang lungsod na may
Anong Distrito ng Valenzuela ang pinakamalaking populasyon
pinakamarmaing tao o pinakamalaki ang ▪ Pinakakaunting populasyon
populasyon? ▪ Ihambing ang populasyon ng
2. Anong barangay ang may Lungsod ng Valenzuela s
pinakamalaking populasyon sa Distrito 1? amga ito
Sa Distrito 2?
3. Ang may pinakamaliit na populasyon sa
▪ Pag-uulat ng bawat pangkat
3. Talakayan
Distrito 1? Sa Distrito 2?
4. Paglalahat
Ano ang ipinakikita ng
1. Ipakita ang talahanayan ng mga lungsod
talahananyan?
sa NCR
Bakit mahalagang pag-aralan ang
populasyon ng isang lungsod?
IV. Pagtataya
Pag-aralan ang bar graph.
▪ Tukuyin ang populasyon ng mga
sumusunod na lungsod
1. Quezon City
2. Caloocan City
3. Makati City
▪ Paghambingin
4. Pinakamalaking populasyon
5. Pinakamaliit
IV. Takdang –Aralin
Araling Panlipunan
▪ Pangkatang Gawain
Hulyo 20, 2015 Lunes ▪ Paghambingin ang populasyon ng mga
bata/babae/lalaki/at matatanda
I. Layunin
Nailalarawan ang populasyon ng mga ▪ Anong paangkat ayon sa kasarian ang
pamayanan sa lalawigang kinabibilangan pinamalaki ang populasyon?
gamit ang talahanayan ▪ Pinakamaliit?
II. Paksa:
Populasyon sa Aking Pamayanan Pag-uulat ng mga pangkat
K to 12 – AP3LAR-Id-5 3. Paglalahat
PG/KM Sa anong mga kasarian nahahati ang
populasyon ng bawat Lungsod?
III. Pamamaraan
A. panimulang Gawain IV. Pagtataya
Balik-aral Punan ng tamang sagot.
1. Anong lungsod ang may pinakamalaking 1. Ang mga ___________ang
popoulasyon? pinakamalaking grupo ayon sa talahanayan.
2. Pinakamaliit na populasyon? 2. ___________ang sususunod na
3. Anong mangyayari sa pangngailangan ng tao pinakamalaki.
kapag Malaki ang populasyon? 3. Ang mga edad ng pangkat na pinakamaliit
B. Panlinang na Gawain ang populasyon.
Pag-aralan ang talahanayan ng populasyon ng 4. Edad ng pangkat na may katamtaman ang
Valenzuela ayon sa kasarian laki ng populasyon nila._____________
V. Takdang-Aralin
Alamin ang populasyon ayon sakasarian sa
buong NCR
38
Araling Panlipunan
Hulyo 21, 2015 Martes
I. Layunin
Nailalarawan ang populasyon ng mga
pamayanan sa lalawigang kinabibilangan
gamit ang talahanayan
II. Paksa:
Populasyon sa Aking Pamayanan
K to 12 – AP3LAR-Id-5
PG/KM
Kagamitan
Talahanayan ng POpulasyon ng NCR ayon sa
Kasarian
III. Pamamaraan
A. Panimulang Gawain
Balik-aral:
Anong kasarian ang pinakamalaking populasyon
sa Valenzuela?
▪ Itala ang pangkat na may pinakamalaking
Pinakamaliit ang populasyon?
populasyon s abuong NCR
Ipakita ang tahanayan ng populasyon ng buong ▪ Pinamaliit na populasyon
NCR ayon sa kasarian ▪ Edad ng mga babaing pinakamalaki ang
populasyon
▪ Edad ng lalaking pinamalaking populasyon
▪ Edad ng karamihang batang babae/lalaki
C. Talakayan at pag-uulat ng bawat pangkat
D.Paglalahat
▪ Anong kasarian ang pinakamalaking
populasyon sa buong NCR?
▪ Pinakamaliit?
IV. Pagtataya
Sagutin ang mga tanong batay sa
talahanayan.
1. Ang lungsod ng_______ang may
pinakamalaking populasyon ng lalaki.
2. Pinakamalaki namn ang populasyon ng
mga babae sa LUngsod ng _____________
3. Ipinapakita ng talahanayan ang mga
populasyon ng babae at lalaki ayon sa
_______________.
4. Pinakamarami ang batang lalaki sa
Lungsod ng ___________.
39
5. Pinakamaraming matatandang lalaki sa
lungsod ng __________.
40
Araling Panlipunan
Hulyo 22, 2015 Miyerkules
Tuklasin Mo
I. Layunin Gamitin ang mapa at alamin
ang mga sumusunod na datos
Makagagamit ng mapa upang
mailarawan ang populasyon ng Lungsod Lawak Bilang Hanapbuhay Mga
mga llungsod sa sariling rehiyon. ng ng Tanawin/Lugar
Lupa Tao pasyalan
II. Paksa: Manila

Quezon
Aralin 6: Populasyon ng mga
Makati
Lungsod sa Rehiyon( NCR) Mandaluyong
Valenzuela
C. Talakayan at Pangakatang pag-
Kagamitan: Mapa ng NCR
uulat.
III. Pamamaraan:
D. Paglalahat
A. Panimulang Gawain: Nagagamit ang mapa upang
malaman ang mga datos ukol sa
1. Balik-Aralan ang Populasyon ng mga
populasyon ng lungsod.
barangay sa Valenzuela.
Aling barangay ang pinakamalaki?
IV. Pagtataya
Pinakamaliit? Gamitin ang mapa at alamin ang
B. Panlinang na Gawain mga datos tungkol sa populasyon
Alamin Mo ng iba pang lungsod sa NCR.
Ipakita ang simpleng talahananyan 1. Paraῆaque
2. Marikina
ng populasyon halimbawa bago
3. Malabon
ipagawa ang susunod na Gawain. 4. Navotas
Lungsod ng Maynila 5. Caloocan
Takdang –Aralin:
Itala ang populasyon ng bawat
lungsod ayon sa datos sa mapa.
41
Araling Panlipunan 3
Hulyo 28, 2015
2:30- 3:10
Martes
I. Layunin
Makapaghambing ng mga “O Jing at Ding, eto ang kailangan
ninyongsaliksik. Alamin ninyo
populasyon ng iba’t ibang kasarian
ang ng- ibang
populasyon
i
sa sariling lungsod. pamayanan dito sa atin. Tayo’y
iba
Tuklasin pupunta sa bahay pamahalaan
II. Paksa: Mo upang makuha ang mga datus na
kailangan natin. Tandaan ang
mga bilin
Lungsod sa Rehiyon( NCR)
ko!”
Talahanayan ng Populasyon ng
Valenzuela
III. Pamamaraan
Alamin Mo
Gaano karaming tao
Gaano ang naninirahan sa
lugar ninyo?
Kung ihahambing sa “Opo, Ginang

karatig barangay, ano Reyes!”
ang masasabi mo sa
populasyon ng
Barangay Paso de
bLas?
42
Mga kailangang impomasyon o
datus Pag-uulat at Talakayan
Ilan ang populasyon buong Paglalahat
Valenzuela Ang mga lalaki ang pinakamalaking
populasyon sa Valenzuela
Ilan ang mga :
samantalang ang mga
 Babae matatandang babae naman ang
 Lalaki pinakamalaking populasyon .
 Bata
 matatanda IV. Pagtataya
Isulat ang Tama o Mali.
_________1. Pinakamalaking populasyon
ang mga lalaki sa valenzuela.
_________2. Mas maraming mga
matatandang babae sa Valenzuela.
_________3. Mas maraming kabataang
lalaki kaysa mga kabataang babae.
_________4. Mas maraming sanggol na
lalaki.
_________5. Halos di magkalayo ang
populasyon ng lalaki at babae sa edad na
25-29.
Itala sa sariling talahanayan ang datus na

nakalap sa ganitong format
Edad babae Lalaki Kabuuan
1-4
43
Hulyo 29, 2015
2:30- 3:10 Miyerkules
I. Layunin:
makagagawa ng talata tungkol sa
iba’t ibang pangkat ng tao at kung Dapat bigyang halaga at respeto
paano sila mapapahalagahan ang bawat pangkat ng tao sa ating
II. Paksa pamayanan.
II. Paksa: IV. Pagtataya;
Lagyan ng Tsek ang bawat
pangungusap na nakatala na
isinasagawa, ekis kung hindi
K to 12 - AP3LAR-Id-6
isinasagawa.
III. Pamamaraan ___1. Binabalewala ang ibang
pangkat ng tao.
A. panimulang Gawain
___2. Pinapahalagahan kahit anong
Balik-aral:
pangkat ng tao siya kabilang.
Populasyon ng mga babae at lalaki
___3. Inaaway ang batang di
sa Valenzuela ayon sa edad
kabilang sa pangkat na nakakarami.
___4. Iginagalang ang pasiya ng
1. Pagganyak mga taong kabilang sa ibang
Pareho ba ang pinagmulan at pangkat.
wikang sinasalita ng mga tao sa ___5. Pinagtatawanan sila.
ating lungsod?
V. Kasunduan:
2. Gawain 1
Magtala ng ibat ibang pangkat ng
Bawat pangkat ay magkaroon ng tao na mayroon sa kabahayan
pagtatala kung anu-anong pangkat malapit sa inyo.
ng tao sila kabilang kung Bisaya,
Tagalog ,kapmpangan at iba pa.
Iulat ang naitalang datus.
3. Gawain 3
Pagawin ng talata ang bawat bata
sa papel kung paano
pahahalagahan ang bawat
pangkat ng tao.
C. Paglalahat:
44
Hulyo 30, 2015
2:30- 3:10 Huwebes
I. Layunin:
Nasasabi ang mga katangiang
pisikal ng mga lungsod sa rehiyon. Matatapos ang laro kapag
natawag na lahat ng
II. Paksa:
Katangiang Pisikal at
Pagkakakilanlang Heograpikal ng number/ miyembro sa bawat
Kagamitan: mapang topograpiya pangkat. Ang pangkat na
ng mga lalawigan sa rehiyon, may pinakamaraming
Lalawigan sa Rehiyon nasagot ang siyang panalo
mga simbolo sa mapa, blankong sa laro.)
mapa ng mga lalawigan,
flashcard ng simbolo sa mapa
Sanggunian: Modyul 1, Aralin 7 K to Populasyon ng
12- AP3LAR-Ie-7 Malalaking Barangay sa
Valenzuela District 2
120,000
100,000
I. Pamamaraan: 80,000
60,000
40,000
20,000
0
A. Panimula:
1. Magpalaro tungkol sa
populasyon ng tao sa San
Narciso gamit ang bar
grap na pinamagatang
“Number heads”
(Pangkatin ang klase sa Ipakita ang bar grap tungkol sa
apat, bawat miyembro ng populasyon ng iba’t ibang
pangkat ay magkakaroon barangay sa Distrito 2 ng Valenzuela.
ng sariling numerong Ipaunawa muna kung ano ano ang
itatalaga ng lider, maaring nakikita sa bar graph. Magtalakayan
1-7. Tatawag ang guro ng tungkol sa mga ipinapakita
isang numero at tatayo Magtanong ng mga sumusunod:
ang miyembro ng bawat Aling barangay sa Distrito 2 ang
pangkat ng tinawag na pinakamalaki ang populasyon?
numero para sumagot sa Alin naman ang pinakamaliit?
tanong ng guro.
45
Pag pinagsama ang mga larawan ng tao ayon sa
populasyon ng mga barangay, mapa ng populasyon?
gaano karaming tao lahat? • Ano sa palagay
Saang barangay kaya ang mo ang dahilan kung
pinakamaraming pamilihan? Bakit bakit ganito ang
mo nasabi ito? distribusyon ng
populasyon sa mga
2.Magsanay sa pagbuo ng isang bar barangay sa ating
graph gramit ang sariling likhang sariling Lungsod?
datos. (Mahalang malaman ng mga (Tanggapin lahat ang
bata ang konsepto na nagpapakita sagot sa anong paraan
ng impormasyon ang graph) ng paghinuha ng mga
B. Paglinang: bata).
• Anong
1. Ipabasa ang nasa barangayang masikip
Tuklasin Mo LM p._____. dahil maraming tao?
Gawin ito sa malikhaing • Anong barangay
paraan sa pangunguna ang maluwag dahil
ng guro kasunod ang mga kakaunti ang
mag-aaral at pasagutan populasyon? lokasyon
ang mga tanong sa ng bawat lalawigan,
kanilang sagutang papel. ang pangunahing
2. Ang pinagkunan ay hanapbuhay at
ayon sa kapal ng
populasyon o bilang ng Gawain A
mga taong naninirahan sa Pangkatang gawain
isang kilometro
Gamitin ang mga datos sa
kuwadrado (km2).
Distrito 1 Gumawa ng bar graph ng
Ipaliwanag mabuti na ang
populasyon
ginamit na batayan ay
ayon sa Philippine Census Tuklasin Mo
2010, Population Density Tama kaya ang mga graph
(Approximated Value). ninyo sa mga populasyon ng bawat
3. Talakayin ang mapa ng barangay dito sa ating Distrito?
populasyon ng mga • Ipaliwanag nga
lalawigan sa sariling ninyo ang mga
rehiyon at ang naunang hula ninyo
talahanayan nito. Itanong tungkol sa mga
ang sumusunod: populasyon?
• Ano ang • Ano ano sa
katumbas ng isang palagay ninyo ang
mga dahilan kung
bakit magka iba iba
46
ang dami ng tao sa
mga barangay?
7. Ipaliwanag ang panuto at
ang mga dapat na isama sa iyong
talata. Sumangguni sa rubric para sa
pamantayan sa pagpupuntos.
Bigyan ng sapat na pagkakataon
ang mga bata na makatapos ng
Gawain s apaggawa ng graph.
3 2 1
Kategorya
Kinapapalo
Kinapapal Malayo
oban ng
ooban ng ang
konsepto
maganda konsepto
Nilalaman na malapit
ng sa
sa
konsepto paksang
paksang
tungkol sa pangkap
pangkap
pangkapa aligiran
aligiran
ligiran
Kinakikitaa Kinakikitaa
n ng kulay n ng kulay Walang
Pagkama at ngunit kulay at
likhain kakaibang payak payak ang
konsepto ang konsepto
konsepto
Malinis Malinis ang Marumi
ang gawa gawa ang
at walang ngunit my pagkakag
bura ng kaunting awa,
Kalinisan
lapis at bura ng puro bura
lampas ng lapis at ng lapis at
pangkulay lampas ng lampas na
pangkulay pangkulay
47
Araling Panlipunan
Hulyo 31, 2015
2:30- 3:10 Biyernes
I. Layunin
 Nasasabi ang mga
katangiang pisikal ng mga
lungsod sa NCR
2. Pag-usapan ang ginawang
 Nasasabi ang mga anyong –
tubig at anyong lupa na paglalakbay
nagpapakilala sa Iba’t ibang
lungsod sa NCR
II. Paksa:
Aralin 7: Katangiang Pisikal na
Nagpapakilala sa Iba’t Ibang
Paksa: Katangiang Pisikal at
pagkakakilanlang Heograpikal ng
Lungsod sa Rehiyon
Sanggunian: 3. Talakayan
K to 12 – AP3LAR-Ie-7
PG/KM
IV. Pagtataya:
III. Pamamaraan:
Itala ang mga anyong tubig sa mga
A. Panimulang Gawain: sumusunod na lugar.
2. Balik-Aralan ang Populasyon ng mga 1. Pasig
barangay sa Valenzuela. 2. Manila
Aling barangay ang pinakamalaki? 3. Valenzuela
Pinakamaliit? 4. Malabon
B. Panlinang na Gawain 5. Pasay
Alamin Mo V. Takdang –Aralin:
 Ipalabas ang mapa ng NCR Pag-aralan ng Katangiang pisikal ng
 Ipatukoy ang mga lungsod mga lungsod sa NCR.
dito
 Paglalakbay sa pamamagitan
ng Isipan sa saliw ng musika
 Ipakita ang powerpoint
presentatation ng NCR
48
Aralin 7: Katangiang Pisikal na
Nagpapakilala sa Iba’t Ibang
Lungsod sa Rehiyon
Sanggunian:
K to 12 – AP3LAR-Ie-7
II. Paksa:
Talahanayan ng Populasyon ng
Valenzuela
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral:
Tukuyin ang mga anyong-tubig at
anyong lupa s amga ilang lungsod
ng rehiyon.
Hal. Pasig River
Alamin Mo
Araling Panlipunan
 Ang mga pisikal at
7:00-7:40 heograpikal na
pagkakikilanlan ng mg
I. Layunin alungsod sa NCR
 Naihahambing ang mga  Muling pag-usapan ang mga
lungsod sa rehiyon batay sa simbolo na ginamit sa mapa
katangiang pisikal at  Ha. Bulubundukin
pagkakakinlang heograpikal
nito heograpikal
 Nakapagpapakita ng
pagpapahalaga sa iba’t C. Pgtalakay
ibang anyong tubig at D. Pagsasanay
anyong lupa na Pangkatang Gawain
nagpapakilala ng piling  Gamitin ang mapa
lungsod sa sariling rehiyon sa pagtukoy at
II. Paksa paghahambing ng
katangiang pisikal at
49
pagkakakilanlang heograpikal Paglalahat:
ng bawat lungsod May iba’t ibang pisikal na katangian
 Pag-uulat ng bawat pangkat ang bawat lungsod sa NCR.
Gamitin ang ganitong format IV. Pagtataya
Lungsod Simbolong Ipinahihiwatig Isulat ang mga simbolo sa mapa ng
Nakikita ng 5 lungsod sa NCR.
sa mapa katangiang V. Takdang-Aralin:
pisikal Paghambingin ang mga
A katangiang pisikal ng 3 lungsod sa
B NCR. GUmawa ng maikling talata.
C
D
Araling Panlipunan 1. Mga sining/tula at awit sa lungsod

7:00-7:40 na napili
2. pag-uulat
I. Layunin 3. Paghahambing sa pamamagitan
Natutukoy ang ilang sining mula sa ng mga datus sa mapa
iba-ibang lalawigan tulad ng tula, 4. Ipakita ang mga larawan tungkol
awit at sayaw sa paksa
Nailalahad ang mga paraan ng C. Talakayan
pagpapahalaga at pagsulong ng
D. Paglalahat
pagunlad ng sining sa iba’t ibang
ungsod ng kinabibilangan na Ang bawat lungsod ay may
rehiyon natatanging sining awit at tula.
Aralin 8: Ang Mga Anyong-Tubig at
Anyong-Lupa sa Aming Rehiyon
IV. Pagtataya
Lungsod sa Rehiyon
Sanggunian:
_________1. Ang up oblation ay
K to 12 – AP3LAR-Ie-7 likhang iskultura ni Napoleon
Kagamitan: Mapa ng NCR Abueva sa Quezon City.
III. Pamamaraan
_________2. Matatagpuan naman
ang bantayog ni Rizal sa Luneta Park
Balik-Aral: sa Maynila.
Ipasabi muli ang mga katangiang _________3. Ang Bantayog ni
pisikal ng mga lungsod sa Bonifacio ay matatagpuan naman
Valenzuela sa Lungsod ng Caloocan.
Alamin
50
_________4. May kanya-kanyang at itanghal itong bansa
himig o awit ang bawat lungsod sa
Metro Manila. Maynila, o Maynila
_________5. Ang Manila cathedral at dalhin mo ang bandila
Intramuros ay magagandang Maynila, o Maynila
arketekturang sining sa Maynila. at itanghal itong bansa
V. Takdang-Aralin 2. Himig Valenzuela

Sumulat ng talata tungkol sa
magagandang sining/awit ng ating 3.Marikina Hymn
lungsod.
Marikina Aking Hirang
Bayan naming minamahal
Sa 'yong puso ay may buhay
Ang paglaya't angking dangal
Marikina, ika'y dakila

Hiyas na tangi nitong bansa
Marikina idadambana
Ang giting mo'y di mawawala
4.Pasig HYmn
Mahal namin ang lungsod Pasig

Pook ng aming tahanan
Bantayog ng kadakilaan
At kagandahang asal
Na handog din ng puhunan

Dugo at buhay inialay
Sa panig ng Katipunan
Ng panahong himagsikan
Pagmasdan ang ating paligid

Mga HImno ng MG allungsod sa Metro Kayganda ng lungsod Pasig
Manila At ganap na ating pag-asa
1.Awit ng Maynila Pag-unlad at ginhawa
Kami ngayon ay nagpupugay

tanging lungsod naming mahal At sama-samang umaawit
tampok ng silanganan tunay na ligaya natin
patungo sa kaunlaran at kaligayahan Dangal nitong lungsod Pasig
nasa kanya ang pangarap
dunog, lakas, pag-unlad Pagmasdan ang ating paligid
ang Maynila tanging perlas Kayganda ng lungsod Pasig
ng bayan ngayo't bukas. At ganap na ating pag-asa
pag-unlad at ginhawa
Maynila, o Maynila
dalhin mo ang bandila Kami ngayon ay nagpupugay
Maynila, o Maynila At sama-samang umaawit
51
Tunay na ligaya natin Music by: Dr. Eliseo Pajaro
Dangal nitong lungsog Pasig..... Lyrics by: Ligaya Perez
5. Quezon City Hymn
Marikina Hymn
Lungsod Quezon, aming mahal,
Araw Mo ay saganang tunay, Marikina Aking Hirang
Sa amin ang alab mo'y buhay, Bayan naming minamahal
Sa ‘Yo buong sigla kaming nagpupugay. Sa 'yong puso ay may buhay
II Ang paglaya't angking dangal
Dito’y ilaw ang diwa Mo,
Hiyas Ka ng Bayang sinisinta,
Marikina, ika'y dakila
Dito’y nupli mithiing banal,
Hiyas na tangi nitong bansa
Sa ‘Yo ang pag-ibig namin at dangal.
Marikina idadambana
III Ang giting mo'y di mawawala
Pugad ka ng laya’t kagitingan,
Dito’y nupli mithiing banal Mga sining
Sa ‘Yo ang pag-ibig namin at dangal
Sa ‘Yo ang pag-ibig naming at buhay.
52
53
Napoleon Abueva
54
Fernando Amorsolo
55
2:30- 3:10
Miyerkules
I. Layunin:
Tullahan River sa Valenzuela
Natutukoy ang iba’t ibang angyong
tubig at anyong lupa ng mga lungsod
Malabon River
sa National Capital region Marikina River
Anyong Lupa
II. Paksa
Ang Metro Manila ay isang malawak
Aralin 8: Ang Mga Anyong-Tubig at
na kapatagan.
Anyong-Lupa sa Aming Rehiyon
Paksa: C. Paglalahat:
Ang Mga Anyong –Tubig at Anyong- Dapat alagaan at panatilihing
Lupa sa mga Lungsod sa NCR malilinis ang mga anyong-tubig at
K to 12 - AP3LAR-Ie-8 lupa sa NCR.
Kagamitan: Mapa ng NCR IV. Pagtataya;
III. Pamamaraan Lagyan ng Tsek ang bawat
A. panimulang Gawain pangungusap na nakatala na ay
Balik-aral: wasto, ekis kung hindi.
Balik-Aral: ___1. Ang Pasig River ay isang
 Mga sining iskultura at mahabang ilog sa Metro Manila.
istruktura sa mga lungsod sa ___2. Mababaho ang mga ilog sa
NCR. Metro Manila.
 Ipaawit ang Himig Valenzuela. ___3. Maganda pagmasadan ang
B. Panlinang na Gawain pagsikat at Paglubog ng araw sa
Lawa ng Maynila.
1. Pagganyak
___4. Ang Tullahan River ay
Mayroon bang mga anyong-tubig
napakalinis na ilog sa Valenzuela.
at anyong lupa sa Metro Manila o
mg alungsod sa NCR? ___5. Malinis ang ilog ng Marikina.
2. Gawain 1 V. Kasunduan:
Gamit ang mapa ipatala ang mga Basahin ang mga nayong-tubig at
anyong –tubig at anyong –lupa sa lupa sa NCR. Alamin kung paano ito
NCR pinangangalagaan ng local na
pamahalaang lungsod.
3. Pag-uulat
4. Talakayan
Talakayin ang mga sumusunod:
Anyong-Tubig
Ilog Pasig
Manila Bay o Lawa ng Maynila
56
Setyembre 07, 2015
2:30- 3:10
I. Layunin:
Gamitin ang mapa sa
paghahambing ng mga datus.
pisikal ng mga lungsod sa rehiyon.
C. Pag-uulat ng mga pangkat at
pagtalakay sa paksa
II. Paksa:
Napaghahambing ang mga
pangunahing anyong-lupa at
anyong –tubig sa mga lungsod sa
NCR
Sanggunian:
AP3LAR-Ie-8
KM/PG
Kagamitan:
Mga larawan
Mapa
III. Pamamaraan:
A. Panimulang Gawain:
Balik-Aral:
Mga anyong-tubig at anyong
lupa sa NCR
Pagganyak:Anu-anong mga
anyong-tubig ang
matatagpuan sa
Valenzuela?
Gawain 1
Pangkatang Gawain
 Paghambingin ang mga
anyong tubig sa mga
lungsod ng NCR.
57
Araling Panlipunan number/ miyembro sa
7:00-7:40 bawat pangkat. Ang
pangkat na may
pinakamaraming nasagot
I. Layunin:
ang siyang panalo sa laro.)
pisikal ng mga lungsod sa rehiyon. Populasyon ng
II. Paksa:
Malalaking Barangay sa
Katangiang Pisikal at Valenzuela District 1
Pagkakakilanlang Heograpikal ng 50000
Kagamitan: mapang topograpiya 40000
30000
ng mga lalawigan sa rehiyon, 20000
Lalawigan sa Rehiyon 10000
mga simbolo sa mapa, blankong 0
mapa ng mga lalawigan,

flashcard ng simbolo sa mapa
Sanggunian: Modyul 1, Aralin 7 K to
12- AP3LAR-Ie-7
Ipakita ang bar grap tungkol sa

populasyon ng iba’t ibang
II. Pamamaraan: barangay sa Distrito 1 ng Valenzuela.
Ipaunawa muna kung ano ano ang
nakikita sa bar graph. Magtalakayan
A. Panimula:
tungkol sa mga ipinapakita
1. Magpalaro tungkol sa Magtanong ng mga sumusunod:
populasyon ng tao sa San Aling barangay sa Distrito 1 ang
Narciso gamit ang bar pinakamalaki ang populasyon?
grap na pinamagatang Alin naman ang pinakamaliit?
“Number heads” Pag pinagsama ang mga
(Pangkatin ang klase sa populasyon ng mga barangay,
apat, bawat miyembro ng gaano karaming tao lahat?
pangkat ay magkakaroon Saang barangay kaya ang
ng sariling numerong pinakamaraming pamilihan? Bakit
itatalaga ng lider, maaring mo nasabi ito?
1-7. Tatawag ang guro ng
isang numero at tatayo 2.Magsanay sa pagbuo ng isang bar
ang miyembro ng bawat graph gramit ang sariling likhang
pangkat ng tinawag na datos. (Mahalang malaman ng mga
numero para sumagot sa bata ang konsepto na nagpapakita
tanong ng guro. ng impormasyon ang graph)
Matatapos ang laro kapag
natawag na lahat ng
58
• Anong
B. Paglinang: barangayang masikip
dahil maraming tao?
4. Ipabasa ang nasa • Anong barangay
Tuklasin Mo LM p._____. ang maluwag dahil
Gawin ito sa malikhaing kakaunti ang
paraan sa pangunguna populasyon? lokasyon
ng guro kasunod ang mga ng bawat lalawigan,
mag-aaral at pasagutan ang pangunahing
ang mga tanong sa hanapbuhay at
kanilang sagutang papel.
5. Ang pinagkunan ay Gawain A
ayon sa kapal ng Pangkatang gawain
populasyon o bilang ng
Gamitin ang mga datos sa
mga taong naninirahan sa
Distrito 1 Gumawa ng bar graph ng
isang kilometro
populasyon
kuwadrado (km2).
Ipaliwanag mabuti na ang Tuklasin Mo
ginamit na batayan ay Tama kaya ang mga graph
ayon sa Philippine Census ninyo sa mga populasyon ng bawat
2010, Population Density barangay dito sa ating Distrito?
(Approximated Value). • Ipaliwanag nga
6. Talakayin ang mapa ng ninyo ang mga
populasyon ng mga naunang hula ninyo
lalawigan sa sariling tungkol sa mga
rehiyon at ang populasyon?
talahanayan nito. Itanong • Ano ano sa
ang sumusunod: palagay ninyo ang
• Ano ang mga dahilan kung
katumbas ng isang bakit magka iba iba
larawan ng tao ayon sa ang dami ng tao sa
mapa ng populasyon? mga barangay?
• Ano sa palagay 8. Ipaliwanag ang panuto at
mo ang dahilan kung ang mga dapat na isama sa iyong
bakit ganito ang talata. Sumangguni sa rubric para sa
distribusyon ng pamantayan sa pagpupuntos.
populasyon sa mga Bigyan ng sapat na pagkakataon
barangay sa ating ang mga bata na makatapos ng
sariling Lungsod? Gawain s apaggawa ng graph.
(Tanggapin lahat ang
sagot sa anong paraan
ng paghinuha ng mga
bata).
59
3 2 1
Kategorya
Kinapapalo
Kinapapal Malayo
oban ng
ooban ng ang
konsepto
maganda konsepto
Nilalaman na malapit
ng sa
sa
konsepto paksang
paksang
tungkol sa pangkap
pangkap
pangkapa aligiran
aligiran
ligiran
Kinakikitaa Kinakikitaa
n ng kulay n ng kulay Walang
Pagkama at ngunit kulay at
likhain kakaibang payak payak ang
konsepto ang konsepto
konsepto
Malinis Malinis ang Marumi
ang gawa gawa ang
at walang ngunit my pagkakag
bura ng kaunting awa,
Kalinisan
lapis at bura ng puro bura
lampas ng lapis at ng lapis at
pangkulay lampas ng lampas na
pangkulay pangkulay
First district[edit]
60
Map of Valenzuela highlighting its 1st legislative district
Population
Area Barangay Captain (2010-
Barangay (2007 Households
(km2) 2013)
census)
Arkong Bato 34.40 8632 1896 Cristina Marie M. Feliciano
Balangkas 73.30 10663 1828 Ricardo R. de Guzman
Bignay 268.80 4109 950 Mary Ann R. Victoriano
Bisig 45.60 1173 231 Bienvenido S. Bartolome, Jr.
Canumay
296.80 25323 6070 Reynaldo S. Trinidad
West
Coloong 223.80 8936 1925 Wilfredo M. Ramos
Dalandanan 93.90 21810 4776 Ramon C. Encarnacion
Isla 39.60 3443 732 Joel S. Angeles[2]
Lawang Bato 287.50 13237 3168 Romeo J. Acuna
Lingunan 115.90 11875 2667 Danilo S.D. Delesmo
61
Population
Barangay 2
(2007 Households
(km ) 2013)
census)
Mabolo 115.00 1438 310 Joseph William D. Lee
Malanday 295.60 14875 3333 Fortunato P. Aravilla, Jr.
Malinta 174.10 43770 9232 Rodelio M. Hernandez
Palasan 15.60 5195 1088 Evelina D. Alejandrino
Pariancillo
5.00 1436 1436 Alberto L. Cristobal
Villa
Pasolo 79.50 3770 9232 Ricardo Ricarr C. Enriquez
Poblacion 3.40 267 58 John P. Arenas
Polo 5.20 1001 220 Rhoel F. de Guzman
Punturin 162.20 8525 1851 Alexander S.R. Pacheco
Rincon 24.40 5009 1056 Henry P. Evangelista
Tagalag 101.00 2687 526 Renato F. Bernardo
62
Population
Barangay 2
(2007 Households
(km ) 2013)
census)
Veinte Reales 192.90 17800 3892 Pio "Jojo" D. San Diego, Jr.
Second district[
Map of Valenzuela highlighting its 2nd legislative district
Population Barangay
Area
Barangay (2007 Households Captain (2010-
(km2)
census) 2013)
Bagbaguin 159.10 12468 2966 Jose S. Gregorio, Jr.
Gen. T. de Leon[3] 366.90 95,536 15537 Rizalino D. Ferrer, Jr.
Karuhatan/Caruhatan 190.60 37750 7613 Ricardo "Boy" De Gula
Mapulang Lupa 140.80 19294 4353 Fernando C. Francisco
63
Population Barangay
Area
Barangay (2007 Households Captain (2010-
(km2)
census) 2013)
Marulas 224.70 56454 12178 Ernesto P. de Guzman
Maysan 253.30 29,000 4831 Danilo M. Cantillon
Parada 34.40 11974 2634 Marcelo S. de Guzman
Paso de Blas 155.00 12623 2767 Fernando M. Esteban
Ugong 307.20 24918 5590 Ed
 This page was last modified on 11

May 2014 at 14:24.
64
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin
65
Nailalarawan ang populasyon ng mga ▪ Anong paangkat ayon sa kasarian ang
pamayanan sa lalawigang kinabibilangan pinamalaki ang populasyon?
gamit ang talahanayan ▪ Pinakamaliit?
II. Paksa:
Populasyon sa Aking Pamayanan Pag-uulat ng mga pangkat
K to 12 – AP3LAR-Id-5 3. Paglalahat
PG/KM Sa anong mga kasarian nahahati ang
populasyon ng bawat Lungsod?
III. Pamamaraan
A. panimulang Gawain IV. Pagtataya
Balik-aral Punan ng tamang sagot.
1. Anong lungsod ang may pinakamalaking 1. Ang mga ___________ang
popoulasyon? pinakamalaking grupo ayon sa talahanayan.
2. Pinakamaliit na populasyon? 2. ___________ang sususunod na
3. Anong mangyayari sa pangngailangan ng tao pinakamalaki.
kapag Malaki ang populasyon? 3. Ang mga edad ng pangkat na pinakamaliit
B. Panlinang na Gawain ang populasyon.
Pag-aralan ang talahanayan ng populasyon ng 4. Edad ng pangkat na may katamtaman ang
Valenzuela ayon sa kasarian laki ng populasyon nila._____________
V. Takdang-Aralin
Alamin ang populasyon ayon sakasarian sa
buong NCR
Araling Panlipunan
▪ Pangkatang Gawain 7:00-7:40
▪ Paghambingin ang populasyon ng mga I. Layunin
bata/babae/lalaki/at matatanda
66
Nailalarawan ang populasyon ng mga
pamayanan sa lalawigang kinabibilangan
gamit ang talahanayan
II. Paksa:
Populasyon sa Aking Pamayanan
PG/KM
Kagamitan
Talahanayan ng POpulasyon ng NCR ayon sa
Kasarian
III. Pamamaraan
Balik-aral:
Anong kasarian ang pinakamalaking populasyon
sa Valenzuela?
Pinakamaliit ang populasyon?
Ipakita ang tahanayan ng populasyon ng buong
NCR ayon sa kasarian ▪ Itala ang pangkat na may pinakamalaking
populasyon s abuong NCR
▪ Pinamaliit na populasyon
▪ Edad ng mga babaing pinakamalaki ang
populasyon
▪ Edad ng lalaking pinamalaking populasyon
▪ Edad ng karamihang batang babae/lalaki
C. Talakayan at pag-uulat ng bawat pangkat
D.Paglalahat
▪ Anong kasarian ang pinakamalaking
populasyon sa buong NCR?
▪ Pinakamaliit?
IV. Pagtataya
Sagutin ang mga tanong batay sa
talahanayan.
1. Ang lungsod ng_______ang may
pinakamalaking populasyon ng lalaki.
2. Pinakamalaki namn ang populasyon ng
mga babae sa LUngsod ng _____________
3. Ipinapakita ng talahanayan ang mga
populasyon ng babae at lalaki ayon sa
_______________.
4. Pinakamarami ang batang lalaki sa
Lungsod ng ___________.
5. Pinakamaraming matatandang lalaki sa
lungsod ng _____
67
Setyembre 09, 2015 Miyerkules
2:30- 3:10
I. Layunin: B. Panlinang na Gawain

Alamin Mo
Natutukoy ang pagkakaugnay-
 Ipalabas ang mapa ng NCR
ugnay ng mga anyong tubig at
anyong lupa sa sariling lalawigan at
rehiyon.  Ipatukoy ang mga lungsod
dito.
II. Paksang Aralin:
 IPakita ang tsart ng mga
bahaging/Anyong tubig na
Paksa:
nag-uugnay s amga lungsod
Pagkakaugnay-ugnay ng
ngMetro Manila sa NCR
mga Anyong Tubig at Anyong Lupa
sa Sariling Lalawigan at Rehiyon 2. Pag-usapan ang nilalaman ng tsart
Kagamitan: mga larawan ng Pagsasanay
magkakaugnay anyong lupa at Hanapin sa mapa ang mga iyon.
anyong 3. Talakayan
nilikhang tula Paglalahat
tubig, talahanayan o talaan, manila Ang mga ilog sa Metro Manila ay
paper, pentel pen, rubric, nagkakaugnay-ugnay sa isa’t isa
Sanggunian: K to 12, AP3LAR-If-9
IV. Pagtataya:
Integrasyon: Sining, Filipino Itala ang mga anyong tubig na nag-
uuganay sa mga sumusunod na
lungsod sa mga sumusunod na lugar.
III. Pamamaraan:
1. Navotas-Malabon (Batasan River)
2. Manila-Navotas-Caloocan (Estero
3. Balik-Aralan ang Populasyon ng mga de Maypad)
barangay sa Valenzuela.
3. Manila-Makati-Paraῆaque (Estero
Aling barangay ang pinakamalaki? de Tripa de gallina)
Pinakamaliit?
68
4. Las Piῆas –Manila Bay(Las Piῆas
River)
5. Marikina-Quezon City-Pasig
(Marikina River)
V. Takdang –Aralin:
Pag-aralan ng Katangiang pisikal ng
mga lungsod sa NCR.
Name Description
Drains water from Malabon and Navotas. Dumps water to Tanza River which leads
Batasan River
to Manila Bay via Tangos River.
Bayanan
Drains water from Muntinlupa. Dumps water into Laguna de Bay.
Creek
Drains water from Manila as far as Tayuman Street, Claro M. Recto Avenue,
Canal de la and Binondo. Ends in Binondo and there is afloodgate or pumping station in that
Reina end at Muelle de Binondo. Dumps water into Pasig River at its southern tip. Dumps
water into Manila Bay via Estero de Vitas in its northern tip.
Dampalit River Drains water from Malabon and Navotas and dumps it to Tangos River.
Estero de
Aviles
69
Name Description
Estero de
Binondo
Estero de
Drains water from Manila, Navotas and Caloocan. Dumps water to Navotas River.
Maypad
Estero de
Drains Paco and Pandacan. Leads to Pasig River.
Paco
Estero de
Drains Pandacan and Paco. Dumps water into Pasig River.
Pandacan
Estero de
Sampaloc
Estero de San
Sebastian
Estero de
Drains water from Manila. Dumps water to Manila Bay via Estero de Vitas.
Sunog Apog
Estero de Uli-
Uli
Estero de
Drains water from Manila (Paco and San Andres), Makati as far as Forbes
Tripa de
Park and Fort Bonifacio and then through Buendia Ave in Makati
Gallina
and Pasay (including Bangkal and Don Bosco Makati) and then in Parañaque.
70
Name Description
Dumps water into Manila Bay via the Parañaque River at an intersection near
western side of the NAIA runway.
Estero de
Quiapo
Estero de
Valencia
Estero de
Drains water from Manila (as far as Tayuman). Dumps water directly to Manila Bay.
Vitas
Major channel. Drains water from Makati, Pateros and Taguig. Dumps water into
Laguna River
Laguna de Bay.
Las Piñas
Major channel. Drains water from Las Piñas and dumps it directly to Manila Bay.
River
Magdaong
Drains water from Muntinlupa. Dumps water into Laguna de Bay.
River
Major channel. Drains water from Marikina, Cainta, Rodriguez, San

Marikina River Mateo and Antipolo in Rizal. as well as some parts ofQuezon City. It leads to Pasig
River.
Major channel. Drains water from Marilao, Meycauayan and as far as the
Marilao River
northwestern side of the La Mesa Dam area. Two other rivers, the Meycuayan
River and Polo River that drains Malabon and Valenzuela dump their water here.
71
Name Description
Another great rivers, the Santa Maria River and Balagtas River meet up with the
Marilao River in the Obando area before reaching Manila Bay.
Maytunas
Drains Mandaluyong and San Juan. Dumps water into San Juan River.
Creek
Meycauayan Major channel. Drains water from Valenzuela and Meycauayan in Bulacan. Dumps
River water into Manila Bay via Marilao River.
Drains water from Malabon and Bulacan. Dumps water to Manila Bay via the
Muzon River
entrance of Marilao River in Bulacan.
Major channel. Drains water from Navotas, Caloocan and Manila. Intersects
Navotas River with Tullahan River at the middle. Dumps water directly to Manila Bay (southern
end) and to Tangos River (northern end).
Parañaque Major channel. Drains Parañaque, Pasay and Manila areas. Dumps water directly
River into Manila Bay.
Major channel. Drains water from Laguna de Bay and Marikina River, and also
Pasig River Quezon City, Makati, Mandaluyong, Manila and San Juan (including San Juan
River). Dumps water directly to Manila Bay.
Pasong Diablo
Drains water from Alabang, Muntinlupa. Dumps water into Laguna de Bay.
River
72
Name Description
Major channel. Drains water from Pateros and Makati area (Guadalupe and Fort
Pateros River Bonifacio). Dumps most of its water into Laguna de Bay via Laguna River at its
southeastern tip. Dumps some of its water into Pasig River in Guadalupe.
Poblacion
Drains water from Muntinlupa (Poblacion). Dumps water into Laguna de Bay.
River
Drains water from Malabon, Valenzuela and Bulacan. Dumps water directly to
Polo River
Manila Bay.
San Juan Major channel. Drains water from Quezon City (including Tandang Sora and as far
River as Sauyo and Fairview), San Juan and Manila. Dumps water into Pasig River.
Major channel. Drains water from Parañaque and Muntinlupa. Dumps water into
Sucat River
Laguna de Bay.
Taguig River
Tangos River Drains water from Navotas. Dumps water directly to Manila Bay.
Drains water from Navotas. Connects with Dampalit River. Dumps water to Tangos
Tanza River
River.
Major channel. Drains water from La Mesa Dam, as well as the northern part of
Tullahan River
Quezon City, Valenzuela, Novaliches, Malabon and Navotas. Mouth is at Navotas.
Tunasan River Drains water from Muntinlupa. Dumps water into Laguna de Bay.
73
Setyembre 10 , 2015
Huwebes
 Muling pag-usapan ang mga

simbolo na ginamit sa mapa
I. Layunin  Hal. Ilog

Nakagagawa ng payak na mapa 
na nagpapakita ng mahahalagang Ipahanap ang mga ilog na nag-
anyong lupa at tubig sa sariling uugnay sa mga barangay sa
lalawigan at
Valenzuela at sa iba pang Lungsod.
II. Paksa
Aralin:10
Paggawa ng mapa na
nagpapakita ng Mahahalagang C. Pgtalakay
D. Pagsasanay
Anyong Tubig sa sariling Lungsod at
Pangkatang Gawain
mga karatig Lungsod
 Gamitin ang mapa
Sanggunian:
sa pagtukoy ng mga ilog sa
AP TG pp.1-4
Pangkat 1-Valenzuela.
K to 12 - AP3LAR-If-10
Pangkat2-Marikina
Pangkat 3-Pasig
III. Pamamaraan
Pangkat 4-Navotas-Malabon
A. Balik-Aral:
Tuntunin ang mga ito kung
Tukuyin ang mga anyong-tubig at
anong lungsod ang kaugnay
anyong lupa s amga ilang lungsod
nito.Iguhit ang mapa ng
ng rehiyon.
Lungsod na iniatas s apangkat
Hal. Pasig River
at ang lugar na kaugnay nito
sa pamamagitan ng simbolo
ng daloy ng ilog na
Alamin Mo
nakalarawan sa mapa.
 Ang mga pisikal at  Pagtatanghal ng mga
heograpikal na ginawang Mapa.
pagkakikilanlan ng mga Paglalahat:
lungsod sa NCR Naipapakita sa ginawang mapa
 ang pag-uugnay ng ilog sa isang
lungsod sa iba pang lungsod ng
NCR.
74
IV. Pagtataya V. Takdang-Aralin:
Pamantayan sa Paggawa Paghambingin ang mga
5-Naipakita nang walang mali ang katangiang pisikal ng 3 lungsod sa
pagkakaugnay ng ilog sa lugar na NCR. GUmawa ng maikling talata.
itinakda s apangkat
4- May kaunting mali
3-May 2 mali
2- May 3 mali
1- Hindi naiguhit nang wasto
75
Setyembre 11 , 2015
2:30- 3:10
Biyernes
I. Layunin
Nakagagawa ng payak na mapa Pangkatrang Gawain
na nagpapakita ng mahahalagang Iguhit ang mapa ng NCR
anyong lupa at tubig sa sariling D. Paglalahat
lalawigan at rehiyon Ang bawat lungsod ay sa NCR ay
II.Paksa: magkakaugnay at magkakadikit
Aralin:10 ayon s alokasyon nila sa mapa.
Paggawa ng mapa na
nagpapakita ng Mahahalagang
Anyong Lupa sa sariling Lungsod at
mga karatig Lungsod IV. Pagtataya
Sanggunian:
Pamantayan
AP TG pp.1-4
K to 12 - AP3LAR-If-10 5-naipakikita ang pagkakaugnay ng
Kagamitan: Mapa ng NCR mga lungsod sa NCR
III. Pamamaraan 4- May isang mali lamang
A. Panimulang Gawain 3- May 2 mali
Balik-Aral: 2- May 3 mali
Ipasabi muli ang mga katangiang 1- Hindi naipakita ang pagkakadikit
pisikal ng mga lungsod sa ng mga lungsod
Valenzuela V. Takdang-Aralin
B. Panlinang na Gawain Siyasatin at pag-aralang –muli ang
Alamin mapa ng NCR. Alamin ang mga
1. Ang mga anyong lupa sa rehiyon anyong lupa at tubig na
ng NCR (Malawak na kapatagan magkakaugnay sa lungsod.
ang Metro Manila)
2. Ipatukoy ang 5 samagkakadikit na
Lungsod
C. Talakayan
D. Pagsasanay
76
Setyembre 14 , 2015
2:30- 3:10
Lunes
I. Layunin:
Nagagamit ang mapa sa pagtukoy Talakayin ang mga sumusunod:

ng mahahalagang anyong lupa at Anyong-Tubig
anyong tubig sa sariling lalawigan at Ilog Pasig
rehiyon.. Manila Bay o Lawa ng Maynila
II. Paksa Tullahan River sa Valenzuela
Aralin:10 Malabon River
Paggawa ng mapa na Marikina River
Anyong Lupa
Anyong Lupa sa sariling Lungsod at
Ang Metro Manila ay isang malawak
mga karatig Lungsod
na kapatagan.
Sanggunian:
AP TG pp.1-4 C. Paglalahat:
K to 12 - AP3LAR-If-10 Magagamit natin ang mapa upang
Kagamitan: Mapa ng NCR matukoy ang mga anyonglupa at
III. Pamamaraan anyong tubig na nag-uugnay sa
A. panimulang Gawain mga lungsod sa NCR
Balik-aral: IV. Pagtataya;
 Mga anyong tubig sa NCR Lagyan ng Tsek ang bawat
 Ipaawit ang Himig NCR. pangungusap na nakatala na ay
wasto, ekis kung hindi.
___1. Ang Pasig River ay isang
1. Pagganyak
mahabang ilog na nag-uugnay sa
Mayroon bang mga anyong-tubig maraming lungsod sa Metro Manila.
at anyong lupa sa Metro Manila o ___2. Ang Marikina River ay ilog na
mgal ungsod sa NCR? karatig ng Pasig.
2. Gawain 1 ___3. Ang Tullahan River sa
Gamit ang mapa ipatala ang mga Valenzuela ay kaugnay ng Navotas
anyong –tubig at anyong –lupa sa at Malabon.
NCR. Ipatukoy ang mga lugar na ___4. Ang Las Piῆas River ay nag-
inuugnay ng mga anyong uugnay sa kapatagan ng Pasay at
lupa/tubig sa NCR. Manila.
3. Pag-uulat
4. Talakayan
77
___5. Ang San Juan River naman ,
ang tubig nito ay mula sa Quezon
City at Manila dumadaloy sa San
Juan.
V. Kasunduan:
Basahin ang mga anyong-tubig at
lupa sa NCR. Alamin kung paano ito
pinangangalagaan ng local na
pamahalaang lungsod.
78
 Gamitin ang mapa sa
Araling Panlipunan paghahambing ng mga datus.
7:00-7:40 Pag-usapan ito sa pangkat
pagtalakay sa paksa
I. Layunin:
D. Paglalahat:
Nakapagtukoy ang mga lugar na
sensitibo sa panganib sa sariling Malawak na panganib ang maaring
idulot ng pagyanig ng lindol sa
lalawigan at rehiyon gamit ang
Marikina fault line ayon sa hazard
hazard map;
maps.
II. Paksa:
IV. Pagtataya
Mga Lugar na Sensitibo sa
Panganib Magtala ng 5 lugar na maaring
mapektuhan sa pagyanig ng lindol
Kagamitan: Mga larawan ng mga
sa Marikina Fault.
kalamidad o sakuna na dulot ng
V. Takdang-Aralin
kalikasan, "Landslide and Flood
Saliksikin ang datus tungkol sa
Susceptibility Map," "Flood Hazard
paghahanda sakaling may lindol o
Map," "Geohazard Map" ng
kalamidad sa Metro Manila.
"Marikina Fault Line."
K to 12 - AP3LAR-Ig-11.1
TG/KM1-4
Integrasyon: Disaster Risk Reduction
Management
III. Pamamaraan:
Balik-Aral:
Mga anyong-tubig at anyong
lupa sa NCR
Pagganyak:Anu-anong mga
panganib na maaring
maranasan ng mg
alungsod sa NCR?
Gawain 1
Pangkatang Gawain
 Ipakita ang Hazard maps
 Talakayin ang lawak ng maaring
pinsala ng lindol sa Marikina Fault
line sa buong NCR. Itala ang mga
lugar na mapipinsala.
79
80
81
Araling Panlipunan
2:30- 3:10
I. Layunin:
Nakagagawa ng mga hakbang ng

pagtugon bilang paghahanda sa
mga posibling sakuna sa sariling
lalawigan at rehiyon .
II. Paksang Aralin:

k L i d
Paksa:
Paksa: Mga Lugar na Sensitibo

sa Panganib
Kagamitan: Mga larawan ng mga
kalamidad o sakuna na dulot ng
kalikasan, "Landslide and Flood
Susceptibility Map," "Flood Hazard
Map," "Geohazard Map" ng
"Marikina Fault Line." Papunian ang mga titik sa kahon
Sanggunian: Modyul 1, Aralin upang mabuo ang salitang
11.1 K to 12 - AP3LAR-Ig-11.1 KALAMIDAD)
Integrasyon: Disaster Risk Reduction Ano ang ipinahahayag ng mga

Management larawan?
III. Pamamaraan: Itanong ang mga sumusunod:
A. Panimulang Gawain: Aling sa mga kalamidad ang inyong
naranasan?
4. Balik-Aralan ang mga lungsod sa
May kaugnayan ba ang mga
NCR na tatamaan ng Marikina Fault.
kalamidad sa lokasyon at
B. Panlinang na Gawain topograpiya ng lalawigan o
1. Alamin Mo rehiyon? bawat kalamidad?
Ilahad ang mga larawan ng mga Bigyang diin ang kaugnayan ng
kalamidad na dulot ng kalikasan mga kalamidad na dulot ng
tulad ng baha, pagguho ng lupa, kalikasan sa mga anyong lupa at
lindol, tsunami at storm surge. anyong tubig ng sariling lalawigan at
Gumamit ng “concept map” na rehiyon. Magbigay ng halimbawa
ipinakikita ang mga kalamidad tulad batay sa naranasan na kalamidad
ng nasa baba. sa sariling lalawigan at rehiyon.
2. Paglalahad
82
Ipaliwanag sa mga bata na may pagbaha sa panahon ng tag-ulan at
iba’t-ibang uri ng mapa. Sila ngayon malalakas na bagyo.
ay gagamit ng “Hazard Map”. IV. Pagtataya:
Ipaliwanag kung ano ito at ano ang
Isulat ang Tama o Mali
gamit nito sa pamamagitan ng
sumusunod na impormasyon: 1. Maraming lugar sa Metro
Ito ay isang uri ng mapa na manila ang binabaha.
nagpapakita ng mga lugar na 2. Pinaghahandaan ng local n
maaaring maapektuhan at apamahalaan ng baway
mapinsala ng mga kalamidad tulad lungsod ang mga kalamidad.
ng pagbaha, bagyo, pagguho ng 3. Ang mga naninirahan s
lupa at lindol.Ginagamit ito upang apaligid ng mga ilog at
matukoy ang mga lugar na maaring mabababang lugar ay
manganib sa iba’t-ibang uri ng pinalilikas.
kalamidad. 4. Mabuting pag-aralan ang
Maghanda ng Flood Hazard Map ng hazard map ng rehiyon.
sariling lungsod at rehiyon. Maaring 5. Dapat lagging handa sa mga
sumangguni sa lokal na Planning kalmidad .
Office upang makakuha ng aktual V. Takdang –Aralin:
na mapa. Ipakita ito sa mga bata at Pag-aralan ng Katangiang pisikal ng
talakayin ang aktual na datos ng mga lungsod sa NCR.
sariling lungsod. Maaring itanong
ang mga sumusunod:
Ano-ano ang mga natural na
panganib na karaniwang
nararanasan ng lalawigan/ lungsod?
Rehiyon?
Aling mga lugar sa rehiyon ang
sensitibo sa mga sumusunod na
panganib?
Bagyo at pagbaha
3. Talakayan
Paghahanda ng bawat
pamahalaan ng mga lungsod sa
Metro Manila sa pagbaha sa
pamamagitan ng mga flood control
projects. Mga
Paglalahat
Ang Valenzuela at karamihan ng
mga lungsod sa Metro Manila sa
rehiyon ng NCR ay nakakaranas ng
83
In NCR, the P1.531 Billion Valenzuela-
Obando-Meycauayan Project with a total of
42 component projects has an average
completion of 72.82 percent for initial 21
DPWH projects funded under the P820 Million 1st to
6th batches of released allocation while six
implements (6) additional projects in the P711.025

Million 7th batch are for bidding and 15
others with plans and programs of work for
urgent flood approval.
control The project involves the construction of flood

control wall with an elevation of 13.5 lineal
meter for approximately 3.2 km stretch along
measures Meycauayan River in Valenzuela City to
prevent entry of flood waters during high tide
Thursday 14th of November 2013 and heavy flows, construction of flood
45 0 0 0 0 control wall at elevation 13.5 m for
approximately 9.0 km stretch along Palasan
MANILA, Nov 14 -- The Department of and Meycauayan Rivers in Obando, Bulacan
Public Works and Highways with fund to prevent entry of flood waters during high
releases in the Disbursement Acceleration tide and heavy flows including storm surge
Program (DAP) for 2012 allocated P5 Billion from Manila Bay, and the desilting of
for urgent funding of mitigation measures Meycauayan River in Obando, Bulacan to
under the Flood Management Master Plan for improve conveyance capacity as well as
Metro Manila and Surrounding Areas. improvement of riverwall.
Secretary Rogelio L. Singson said that The project involving the rehabilitation of
utilizing the first six (6) batches of allocation Catmon Creek, and riverwall along Malabon-
releases from the Department of Budget and Tullahan River, and construction of pumping
Management in the total amount of P3.940 stations and floodgates under the P600
Billion, the DPWH achieved an overall Million KAMANAVA Project-Phase I has an
accomplishment of 75.83 percent completion accomplishment of 86.34 percent for the
for the identified eight (8) priority projects in seven (7) projects included in the initial
the National Capital Region, five (5) projects releases while three (3) projects are for
in Central Luzon, two (2) projects in bidding and 22 with plans/program of work
Southern Tagalog Region specifically for approval.
located in the Province of Laguna and for the
procurement of dredging equipment and for DPWH has already accomplished 98.73
the operation and maintenance of dredging percent of works for the P211 Million Manila
equipment for Pasac-Delta Waterway in Bay Seawall Project which involves the
Guagua and Sasmuan, Pampanga. strengthening of existing seawall,
construction of floodgates (Remedios and
The seventh batch allocation amounting Salas) and repair/rehabilitation of Luneta
P1.059 Billion was released last August 2013
to complete the P5.0 Billion fund releases.
84
Pumping Station and construction of East Side of Mangahan Floodway Project
breakwater. was also completed.
About 91 percent accomplishment was Dredging of Labangan Channel in Hagonoy

posted under the P222.5 Million Upper Bulacan is on-going while the designs and
Marikina River Improvement Project at plans for permanent works for breaches in the
Nangka River with four (4) of its six (6) San Fernando-Sto Tomas Minalin Tail Dike
component projects which involve is undergoing review. (DPWH-PID)
construction of reinforced concrete slope - See more at:
protection, parapet and gravity completed. http://news.pia.gov.ph/index.php?article=2131384678
291#sthash.5wjHKXdw.dpuf
Dredging activities at Marikina River and

Mangahan floodway to hasten water flow
were also completed at a cost of P150 Million
while the construction of slope protection
along Cainta and Taytay Rivers under the
85
86
http://www.jumbodumbothoughts.c
om/2013/08/on-travelling-in-metro-
manila-floods.html
http://www.gov.ph/2013/06/19/dpw
h-report-flood-management-master-
plan-for-metro-manila-and-
surrounding-areas/
87
Araling Panlipunan NCR – pagbaha Pag-apaw ng
7:00-7:40 noong Marikina River at
Bagyong Ondoy iba pang ilog/creek
I. Layunin /Glenda sa Metro Manila
1. Natutukoy ang maagap at wastong
pagtugon sa mga panganib na Tanong:
madalas maranasan ng sariling
rehiyon Ano ang napansin ninyo sa mga
II. Paksa sakunang naranasan natin
sa ating lungsod at mga karatig na
Aralin:12
lungsod sa Metro Manila?
Maagap at Wastong Pagtugon sa Ano ang pagkakatulad ng mga
mga Panganib na Madalas sakunang naganap sa ating lungsod
Maranasan ng Sariling Rehiyon at ibang lungsod? Ano naman ang
Kagamitan:Mga larawan ng pagkakaiba?
mga sakuna na dulot ng Bakit may pagkakaiba at
kalikasan, manila paper, krayola, pagkakatulad ang mga sakunang
mapa ng NCR nagaganap sa iba’t ibang lungsod
AP TG pp.1-4 sa ating rehiyon?
Sanggunian: Modyul 1, Aralin 11.2 B. Paglalahad ng Aralin
III. Pamamaraan Basahin ang ulat ng Manila Times sa
A. Balik-Aral: nakaraang bagyong Glenda at
Pag-usapan muli ang epekto ng ang epekto nito sa Metro Manila sa
pag-ulan at pag-apaw ng ilog mga bata at isalin sa wikang Filipino.
TUllahan sa Valenzuela.Paabo
tumutugon ang pamahalaang local Typhoon Glenda shuts down
ditto. Metro Manila
B. Panlinang na Gawain July 16, 2014 10:46 pm
A. Panimulang Gawain by Anthony Vargas, Robertzon Ramirez,
Alamin Mo PNA and AFP
1. Paglalahad ng mga mag-aaral ng
mga larawan ng mga kalamidad na
naganap sa kanilang lalawigan o
rehiyon at sa ibang rehiyon. Idikit
ang mga larawan ayon sa tamang
hanay.
KALAMIDAD NA KALAMIDAD NA
NAGANAP SA NAGANAP SA
AKING LUNGSOD IBANG LUNGSOD
88
A flimsy umbrella provides no protection to a The eye of the storm just missed Manila,
father and his daughter running to an home to more than 12 million people, but the
evacuation shelter at the height of the typhoon huge winds and bursts of heavy rain brought
early Wednesday. the city to a virtual standstill.
Power in many areas, including the business
TYPHOON Glenda, the first strong typhoon to
district of Makati City (Metro Manila), was cut
hit the Philippines this year, shut down Metro
just after dawn as branches were torn off trees
Manila when it slammed into Luzon on
and electricity lines snapped.
Wednesday, leaving a trail of death and
The winds also tore down shanty homes in
destruction and forcing hundreds of thousands
slum areas where hundreds of thousands of
to evacuate.
people live along Manila Bay.
At least 14 people were reported dead, two of
“Our house was destroyed and we lost many
them in Metro Manila. Some of the victims
of our belongings,” housewife Dayang
were crushed to death by falling trees and
Bansuan said as she rested in a school that
electric posts.
had been turned into an evacuation
The National Disaster Risk Reduction and
center for people living in the coastal Manila
Management Council (NDRRMC) said three
slums.
persons died in Cavite and three in Quezon—
“We fled our home just before dawn when the
a pregnant mother and her two children who
water started rising up to our ankles.
were killed when a wall collapsed on them
I was really frightened, they [neighbors] were
while they were sleeping.
saying the winds were getting stronger. They
The NDRRMC added that 33,802 families
were telling us to evacuate.”
were forced to evacuate nationwide.
“I thought I was going to die. I went out to look
Six areas were placed under a state of
for gasoline in case we needed to evacuate,
calamity—Albay, Camarines Norte,
but it was a mistake,” said tricycle driver
Camarines Sur, Cavite, Gumaca town
Pedro Rojas, 35, as he nursed a cut head
(Quezon) and Muntinlupa City (Metro Manila).
while sheltering at a town hall on the outskirts
The typhoon’s ferocious winds tore roofs off
of Manila.
houses, overturned cars and ripped trees out
“My tricycle rolled over twice after I slammed
of the ground in the megacity of Manila, as
into sheets of rain. It was like hitting a wall…
well as remote fishing villages hundreds of
huge tin roofings were flying everywhere.”
kilometers away.
Normalcy
Rammasun (Glenda’s international
In Malacañang, President Benigno Aquino 3rd
codename), which in Thai means “God of
ordered the swift clearing and recovery
Thunder,” roared in from the Pacific Ocean
operations in areas affected by the typhoon.
with wind gusts of about 250 kilometers an
Presidential Communications Secretary
hour and smashed into poor fishing
Herminio Coloma Jr. said Aquino directed the
communities on Tuesday night.
NDRRMC and its local councils to expedite its
89
operations “to ensure an early return to  Pag-usapan ang pangyayari .
normalcy.”  Ihambing ang mga
Public Works and Highways Secretary
apektadong lungsod
 Alin ang madalas manyari sa
Rogelio Singson said there was minimal
Valenzuela.
flooding in Metro Manila.
 Pag-isipan kung sino ang
Coloma said teams from the Metropolitan tumutugon sa mga ganitong
Manila Development Authority “worked round suliranin sa sariling lungsod.
the clock to clear major roads of debris and (Lokal na pamahalaan, Red
fallen electric and cable posts.” Cross at Mayor)
Manila Mayor Joseph Estrada also dispatched  Paguulat ng mga pangkat
26 trucks to clear roads of toppled trees. Paglalahat:
Maagap at wastong pagtugon ng
The typhoon brought little rain in the city but
mga ahensya ng pamahalaan at
powerful winds toppled trees and power lines
mga local na pinuno ang
that caused blackouts. isinasagawa s apanahon ng
Coloma said the Department of Trade and kalamidad sa mga lungsod ng NCR.
Industry fielded teams to ensure that prices of IV. Pagtataya
basic goods remain stable. Isulat kung Tama o Mali.
1. Ang NDRRMC ay ahensyang
C. Pgtalakay tumutugon sa mga
Anu-anong lungsod ang kalamidad.
naapekyuhan ng bagyong Glenda? 2. Ang Mayor o pinuno ng
Anong pinsala ang dulot nito sa lungsod ay tumutugon din.
mga lungsod? 3. Walang pumapansin sa mga
Anu-ano ang mga hakbang ng local biktima ng kalamidad.
na pamahalaan para malutas ang 4. Maagang nililikas ang mga
mga suliranin? tao sa mga binabahang
Anong ahensya ng pamahalaan lugar.
ang tumututgon sa ganitong 5. Maraming napinsala sa
kalamidad? (The National Disaster hangin ng bagyong Glenda.
Risk Reduction and Management V. Takdang-Aralin:
Council o NDRRMC) Magbasa ng mga balita tungkol sa
D. Pagsasanay epekto ng bagyo sa NCR.
Pangkatang Gawain
 Pagbatayan ang ulat ng
manila Times
90
Agosto 12, 2015
2:30- 3:10 MIyerkules
I. Layunin
Nakagagawa ng payak na mapa
na nagpapakita ng mahahalagang
Ang bawat lungsod ay sa NCR ay
anyong lupa at tubig sa sariling
magkakaugnay at magkakadikit
lalawigan at rehiyon
ayon s alokasyon nila sa mapa.
II.Paksa:
Aralin:10
Paggawa ng mapa na
Anyong Lupa sa sariling Lungsod at IV. Pagtataya
mga karatig Lungsod Pamantayan
Sanggunian: 5-naipakikita ang pagkakaugnay ng
AP TG pp.1-4 mga lungsod sa NCR
K to 12 - AP3LAR-If-10 4- May isang mali lamang
Kagamitan: Mapa ng NCR 3- May 2 mali
III. Pamamaraan
2- May 3 mali
1- Hindi naipakita ang pagkakadikit
Balik-Aral:
ng mga lungsod
Ipasabi muli ang mga katangiang
V. Takdang-Aralin
pisikal ng mga lungsod sa
Valenzuela Siyasatin at pag-aralang –muli ang
mapa ng NCR. Alamin ang mga
anyong lupa at tubig na
Alamin magkakaugnay sa lungsod.
1. Ang mga anyong lupa sa rehiyon
ng NCR (Malawak na kapatagan
ang Metro Manila)
2. Ipatukoy ang 5 samagkakadikit na
Lungsod
C. Talakayan
D. Pagsasanay
Pangkatrang Gawain
Iguhit ang mapa ng NCR
D. Paglalahat
91
Graphic Organizer: Tree Diagram
Estratehiya sa Pag-uulat: Dula-
dulaan o News Casting Pumili ng
pinuno ng pangkat.
Araling Panlipunan Maglunsad ng “Brain Storming” ukol
sa maagap at wastong pagtugon sa
7:00-7:40 baha.
I. Layunin: Gawin ang graphic organizer at
ihanda ang dula-dulaan.
Nagagawa ang maagap at
wastong pagtugon sa mga  Bago Mangyari ang Bagyo at
panganib Baha
II. Paksa Maghanda ng emergency kit na
Maagap at Wastong Pagtugon sa may laman na pagkain, flashlight,
mga Panganib na Madalas radyong de batirya, kapote at mga
Maranasan ng Sariling Rehiyon damit, gamot.
Kagamitan:Mga larawan ng Alamin ang antas na makaranas ng
mga sakuna na dulot ng pagbaha sa inyong lugar.
kalikasan, manila paper, krayola, Makinig sa balita ukol sa pagbaha
mapang politikal ng bansa sa inyong lugar.
Sanggunian: Modyul 1, Aralin 11.2
K to 12 - AP3LAR-Ig-11.2  Sa Panahon ng Bagyo at Baha
Kagamitan: Manila paper, panulat Makinig sa radyo ng balita tungkol
Integrasyon: Disaster Risk Reduction sa kalagayan ng pagbaha sa
Management Lesson inyong lugar.
III. Pamamaraan Huwag lulusong sa baha upang
A. Panimulang Gawain makaiwas sa sakit.
Balik-aral:
 Pag-usapan ang nakaraang  Pagkatapos ng Bagyo at Baha
aralin. Makinig sa radyo ng balita tungkol
sa mga lugar na apektado pa
ng baha.
1. Pagganyak
Ano ang maaring isagaw bago at
Maagap at Wastong
pagkatapos ng baha? Pagtugon sa Bagyo at Baha
2. Gawain 1
Pangkatang Gawain
Paksa: Maagap at Wastong Bago Kasalukuyang Pagkatapos
Pagtugon sa Bagyo at Baha Mangyari nangyayari Mangyari
92
1. 1. 1.
2. 2. 2.
3. Pagsasadula
4. Talakayan
5. Paglalahat
Ang kahandaan sa bagyo at
pagbaha ay dapat isaisip at
isagawa.
IV. Pagtataya;
Lagyan ng Bago,
Panahon,Pagkatapos ng bagyo at
baha sa unahan ng bawat
pangungusapi.
___1. Alamin ang antas na
makaranas ng pagbaha sa inyong
lugar.
___2. Makinig sa radyo ng balita
tungkol sa kalagayan ng pagbaha
sa inyong lugar.
___3. Maghanda ng emergency kit
na may laman na pagkain,
flashlight, radyong de batirya,
kapote at mga damit, gamot.
___4. Makinig sa radyo ng balita
tungkol sa mga lugar na apektado
pa ng baha.
___5. Huwag lulusong sa baha
upang makaiwas sa sakit.
V. Kasunduan:
Alamim ang gagawin sa panahon
ng lindol.
93
Gawain 1
Pangkatang Gawain
Paksa: Maagap at Wastong
Pagtugon sa Lindol
Graphic Organizer: Concept
map Estratehiya sa Pag-uulat: News
Casting Pumili ng lider ng pangkat.
Maglunsad ng “Brain Storming”
tungkol sa maagap at wastong
pagtugon sa Lindol.
Araling Panlipunan Gawin ang graphic organizer at
7:00-7:40 ihanda ang news casting sa pag-
uulat.
I. Layunin:
 Paghahanda sa Lindol
1. Maghanda ng emergency kit na
wastong pagtugon sa mga
may laman na pagkain, flash light,
panganib
radyong de batirya, pito at mga
II. Paksa
damit, gamot.
Maagap at Wastong Pagtugon sa
2. Makilahok sa mga earthquake
mga Panganib na Madalas
drills.
Maranasan ng Sariling Rehiyon
 Sa Panahon ng Lindol
Kagamitan:Mga larawan ng
1. Isagawa ang “Duck, Cover
mga sakuna na dulot ng
and Hold.”
kalikasan, manila paper, krayola,
 2.Iwasan ang pagkataranta
mapang politikal ng bansa
(panic). Pagkatapos ng Lindol
1. Mabilis at maayos na lumabas ng
gusali o bahay.
Kagamitan: Manila paper, panulat
2. Siguraduhing ligtas ang gusali o
bahay bago pumasok ulit dito.
Management
MAAGAP AT WASTONG PAGTUGON
III. Pamamaraan:
SA LINDOL
Balik-Aral:
Mga dapat gawin bago, sa BAGO ANG LINDOL
panahon at pagkatapos
ng bagyo at baha.
B. Panlinang na Gawain HABANG LUMILINDOL
Pagganyak:Anong kalamidad
pa ang maaaring
maranasan sa Metro
Manila?
94
PAGKATAPO S NG LINDOL
Pag-usapan ito sa pangkat

pagtalakay sa paksa
D. Paglalahat:
Malawak na panganib ang maaring
idulot ng pagyanig ng lindol sa kaya
dapat isagawa ang ibayong pag-
iingat.
IV. Pagtataya
Isulat ang kung gagawin bago,
panahon o pagkatapos ng lindol
____1.Isagawa ang “Duck, Cover
and Hold.”
____2. Makilahok sa mga earthquake
drills.
____3. Mabilis at maayos na lumabas
ng gusali o bahay.
____4. Maghanda ng emergency kit
na may laman na pagkain, flash
light, radyong de batirya, pito at
mga damit, gamot.
____5. Siguraduhing ligtas ang gusali
o bahay bago pumasok ulit dito.
V. Takdang-Aralin
Alamin ang mga gawiang
pangkaligtasan sa panahon ng
pagguho ng lupa sa matataas na
bahagi ng lungsod/mga lungsod sa
NCR.
95
96
Araling Panlipunan Gawin ang graphic organizer at
7:00-7:40 ihanda ang dula-dulaan sa pag-
uulat.
I. Layunin:
 Bago ang pagguho ng Lupa
Tukuyin ang mga lugar na mataas
wastong pagtugon sa mga
ang posibilidad ng pagguho at
panganib
iwasang magtayo ng anumang
II. Paksa
istruktura rito.
Maagap at Wastong Pagtugon sa
Maging alerto kung nakaroon ng
mga Panganib na Madalas
lindol o kaya ay malakas at matagal
Maranasan ng Sariling Rehiyon
na pag-ulan na maaring maging
Kagamitan:Mga larawan ng
sanhi ng pagguho
mga sakuna na dulot ng
Gumawa ng maayos na plano sa
kalikasan, manila paper, krayola,
paglikas kung gumuho ang
mapang politikal ng bansa
lupa.
 Sa Panahon ng pagguho ng
Kagamitan: Manila paper, panulat
lupa
Agad na lisanin ang lugar patungo
Management
sa mas mataas na pwesto.
III. Pamamaraan:
 Pagkatapos ng pagguho ng
Balik-Aral: lupa Makinig sa balita tungkol
Mga dapat gawin bago, sa sa naganap na kalamidad
panahon at pagkatapos Lumayo muna sa lugar na gumuho
ng lindol. dahil baka may kasunod pang
B. Panlinang na Gawain pagguhong mangyari
Magpatulong sa mga rescuers kung
Pagganyak:
may nangangailangan ng tulong sa
Anong kalamidad pa ang gumuhong lupa.
maaaring maranasan sa Metro Maagap at Wastong Pagtugon sa pag-
Manila amilban sa lindol? guho ng Lupa
Pangkat 3:
Paksa: Maagap at Wastong
Pagtugon sa Pagguho ng Lupa,
Graphic
Organizer: concept map
Estratehiya sa Pag-uulat: Dula- Bago ang pagguho ng lupa
u
dulaan Pumili ng lider ng pangkat.
Maglunsad ng “Brain Storming” a
tungkol Panahon ng Pagkatapos ng

sa maagap at wastong pagtugon sa Pagguho ng lupa pagguho ng lupa
pagguho ng lupa.
97
Pag-uulat ng mga Pangkat
Bigyan ng sapat na panahon ang
bawat pangkat na makapag-ulat.
Paglalahat
Anong paghahanda ang dapat
gawin bago ang kalamidad?
Habang may kalamidad?
Pagkatapos ng kalamidad?
IV. Pagtataya
Isulat ang kung gagawin bago,
panahon o pagkatapos ng
pagguho ng lupa.
____1. Maging alerto kung nakaroon
ng lindol o kaya ay malakas at
matagal na pag-ulan na maaring
maging sanhi ng pagguho
____2. Agad na lisanin ang lugar
patungo sa mas mataas na pwesto.
____3. Lumayo muna sa lugar na
gumuho dahil baka may kasunod
pang pagguhong mangyari
____4. Gumawa ng maayos na
plano sa paglikas kung gumuho ang
lupa.
____5. Magpatulong sa mga rescuers
kung may nangangailangan ng
Tulong s apagguho ng lupa.
V. Takdang-Aralin
Alamin ang mga gawiang
pangkaligtasan sa panahon ng
pagguho ng lupa sa matataas na
bahagi ng lungsod/mga lungsod sa
NCR.
98
Setyembre 18, 2015
2:30- 3:10
Friday
 Napapaligiran ng mga bahagi

I. Layunin: ng tubig gaya ng Tullahan
Natutukoy ang mga River na nakarugtong sa Pasig
mahahalagang pangyayari sa s aTimog at Rio Grande sa
pinagmulan ng iyong lungsod at Pampanga kaya tinaguriang
mga karatig lungsod pulo.
II. Paksang Aralin:  Kabilang sa mga labanan
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng mula pa kay Gobernador –
Valenzuela heneral Legazpi kasama ang
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN Tambobong (Malabon at
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod kabundukan ng San
sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K to Mateo).Isinama sa
12 - AP3LAR-IIa-1 Catangalan (Mecauayan)
TG p. 21-22  Ipinangalan kay Dr. Pio
III. Pamamaraan: Valenzuela na kasapi ng
A. Panimulang Gawain: katipunan
 Noong Hulyo 21,1960 ay hinati
Balik-Aral
ni Pangulong Carlos P. Garcia
Pag-usapan ang mga Likas na sa 2 ang bayan ng Polo
Yaman at Pangangalaga nito .nanatiling Polo ang bandnag
B. Panlinang na Gawain silangan at Valenzuela hango
1. Alamin Mo s angalan ni Dr. Pio Valenzuela
Pag-usapan kung alamin nila ang ang kanluran.
pinagmulan ng Valenzuela.  Pagkatapos ng kulang-kulang
2. Basahin ang Kasaysayan ng 3 taon , pinag-isa muli ang 2
Lungsod ng Valenzuela. bayan na sakop nan g
Paglalahad lalawigan ng BUlacan ayon sa
Mga Bago Naging Lungsod Executive OrderNo.46 ni Pang.
Diosdado macapagal noong
SInaunang Kasaysayan
Setyembre 11, 1963. Ang Polo
 Bahagi ng malawak na
nman ay nagging
sakahan kasama ang
municipalidad.
Quezon,Novaliches at
 Ang P.D. No. 824 nilikha ang
Obando, BUlacan.
Metropolitan Manila o
99
Klakhang Maynila at inalis sa ______1. Dating sakop ng BUlacan
Bulacan ang Valenzuela .Mula ang Valenzuela.
noon bumilis ang pag-unlad ______2. Polo ang dating pangalan
ng Valenzuela. nito.
 Pebrero 14, 1998 pinirmahan ni ______3. Ibinalik sa Nobyembre 7 ang
pang. Fidel V. ramos ang Araw ng Valenzuela dahil ito ang
pagsasagawang araw na nahiwalay ang
Pinakamaunlad na Lugar ang municipalidad sa Bulacan.
municipalidad ng Valenzuela _____4. Pebrero 14, 1998 naging
 Setyembre 7, 2110 pinirmahan ganap na Lungsod ang Valenzuela.
ang Nobyembre 7 na siyang _____5. Hindi pa rin maunlad ang
Araw ng pagkatatag ng Valenzuela.
Valenzuela. Ang Valenzuela Takdang- Aralin
ay ganap na naggng Lungsod Maghanap ng larawan ng isa mga
noong Pebrero 14, 1998. makasaysayang lugar saValenzuela.
 Kinilala ang Nobyembre 7 na
Araw ng Valenzuela dahil ito
ang makasysayang araw na
nahiwalay sa Lalawigan ng Bulacan
ang Valenzuela.
Pagtalakay
1. Ano ang uang pangalan ng
Valenzuela ?
2. sa anong lalawigan ito kabilang?
3. Kanino ipinangalan ang Lungsod
ng Valenzuela?
4. Kailan nagging ganap na
Lungsod ito?
5. Anong uri ng Lungsod na ang
Valenzuela?
Pagsasanay: Pangkatang gawain
Magtala ng 5 mg akatangang
naglalarawan sa lungsod ng
Valenzuela.
Iulat sa klase kung bakit napili ang
mga katagang iyon.
Paglalahat
Ang Valenzuela ay isang lungsod sa
Metro Manila rehiyon ng NCR na
maunlad at masigla ang ekonomiya.
Pagtataya:
Lagyan ng Tama ang mga pahayag
na tumutukoy sa mga pangyayari sa
Valenzuela. Mali kung hindi.
100
A call to arms
For a long time, the early settlers of Polo

resisted Spanish rule, taking part in a series of
epic battles against the Spanish forces of
Miguel Lopez de Legazpi. The Spaniards
were dead set on conquering Rajah
Sulayman’s Maynila kingdom, which
included Polo, Tambobong (now Malabon
City), and the mountains of San Mateo.
In the infamous Battle of Bangkusay on June

3, 1571, Sulayaman enlisted local warriors
and seafarers from his kingdom and
neighboring Bulacan province, and battled
the Spaniards. Sulayman's forces were
vanquished, with the Maynila king killed in
battle. After destroying Sulayman's army
and forging friendly ties with Rajah
Lakandula, the Spaniards captured Maynila
and its neighboring towns, including Polo.
The vast sitio was then incorporated into the
Teacher’s Reference Information
township of Catangalan (now
Meycauayan) in the Bulacan alcaldia.
Early History
The first revolution
Valenzuela’s long and colorful history dates Seventeen years later, local leaders plotted
back to the pre-colonial era, and traces the what was considered as the first Filipino
city’s evolution from a rural provincial town revolution against Spain. In 1587, the
to a vibrant city, as well as its important role Cabeza de Barangay of Catangalan, Tassi
in the development of northern Metro Bassi, and Polo Chief Felipe Salonga joined
Manila. the revolutionary forces of Magat Salamat,
in an alliance dubbed as the Tondo
Prior to Spanish rule, and for centuries before Conspiracy of the Maharlikas.
Valenzuela’s urbanization, the city was
located in a flourishing agricultural and This planned insurrection included kin-
fishing town, and part of a large land area related noblemen, or maharlikas, who were
that included parts of present-day Quezon based in Tondo, Polo, Pandacan, Candaba,
City, Novaliches, and Obando, Bulacan. Taguig, Misil, Caranglan, Navotas and other
localities in Manila. However, an informant
Several bodies of water bound the area— leaked the secret to the Spaniards,
the Tullahan River, which connects to the unraveling the plot and quelling the uprising.
Pasig River on the south, and a number of
connecting rivers, including the Rio Grande Interestingly, history would unwittingly repeat
de Pampanga on the north. Because of the itself three centuries later, when Andres
unique geography of the area, early Bonifacio established the Katipunan; this
inhabitants considered it as a separate revered movement was also discovered
island or "pulo", which became the area’s and quashed by the Spaniards. And just like
namesake until it was changed to the more the Tondo Conspiracy, the Katipunan
Hispanic "Polo" during colonial rule. revolution was also supported by the local
inteligencia and political leaders, including
101
Dr. Pio Valenzuela, whom the present-day his parents' tutelage, Valenzuela enrolled at
Polo is named after. the Colegio de San Juan de Letran for his
basic education and eventually entered
An independent town the A La Real Universidad de Santo Tomás
de Aquino (University of Sto. Tomas), where
After the Spaniards established the Manila he became a Licenciado en Medicina in
archdiocese on August 14, 1595, the friars 1895.
who had set up churches in Catangalan
called for further division of the vast town, to While Valenzuela would go on to become a
enhance efforts to convert locals into the full-fledged and successful physician, fate
Catholic faith. had already presented him with a parallel,
yet starkly different path to take. In 1892, in
In 1623, Spanish Governor-General Alonso only his sophomore year at the UST College
Fajardo de Entenza ordered the separation of Medicine, Valenzuela joined a secret
of sitio Polo from Catangalan and its organization that aimed to put an end to
establishment as an independent town. Spanish rule. This covert group eventually
Both of these towns, however, still fell under transformed into the most significant
the Bulacan alcaldia. From the time of its revolutionary movement in Philippine
establishment, the town of Polo served as a colonial history: the Katipunan.
Spanish garrison, friar hacienda, and
political settlement. A life made revolutionary
The first Polo Cabeza de Barangay was Don Valenzuela played an ever-increasing role in
Juan Monsod, who worked with Spanish friar the Katipunan’s operations, being part of
Juan Taranco to make the separation from the organization’s triumvirate or the
Catangalan possible. Taranco operated the dreaded Camara Negra (Black Chamber),
parish of San Diego de Alcala, and the together with founder and Supremo Andres
church stood in what is present-day Bonifacio and strategist Emilio Jacinto, and
Barangay Poblacion, the center of the old serving as the group’s physician-general.
town of Polo. This triumvirate, along with the Supremo’s
brother Procopio Bonifacio, formed the
The ruins of the church that remain today— central Katipunan Council, which decided
the belfry and entrance arch—serve as a on strategy and policy for the revolutionary
reminder of the long and rich history of the group.
town, and a relic of a bygone era.
Dr. Valenzuela edited
Philippine Revolution the Katipunan publication Kalayaan, whose
maiden issue was published in January 1896.
The Kalayaan would only see one more
published issue however, after Spanish
A narrative of Valenzuela's history would not
authorities uncovered the Katipunan’s
be complete without an overview of the
existence.
Philippine Revolution against Spain,
because the man whom the city is named
after was one of the key players in the Taking up arms
uprising. It was, in fact, this man's significant
role in the revolution that made him the Valenzuela became famous and
fitting choice to be the town's namesake. controversial when he was tasked by
the Katipunan to smuggle arms from Japan.
Pio Valenzuela was born to parents During a general meeting on May 1, 1896 in
Francisco Valenzuela, a Polo kapitan mayor, Pasig, Valenzuela proposed to solicit
and Lorenza Alejandrino. After years under contributions for the cause.
The Katipunan approved Valenzuela's
102
proposal, on the condition that Jose Rizal, Valenzuela availed an offer of amnesty from
the foremost figure in the reform movement, the Spanish government and surrendered
endorse their revolt against Spain. on September 1, 1896. He was exiled in
Spain, where he was tried and imprisoned.
A fateful meeting For the next two years, Valenzuela found
himself detained in several prisons: in
With his orders, Valenzuela departed for Madrid, Malaga, Barcelona, and at a
Dapitan, Zamboanga del Norte, on board Spanish outpost in Africa.
the ship Venus with two other companions
to visit the exiled reformist on June 15, 1896. The revolution falls
In his memoir, Valenzuela said Rizal told him
that no revolution against Spain should While Valenzuela was incarcerated,
commence not until the support of wealthy Bonifacio's revolution endured for another
Filipinos is secured and sufficient arms were nine months. Their noble cause was dealt a
acquired. severe blow, when Jose Rizal was executed
on December 30, 1896 in Bagumbayan,
Upon his return to Manila, Manila, for his alleged ties to the
many Katipuneros sought Valenzuela for revolutionary forces.
Rizal's reply. As the results of his "secret
mission" had become more talked about, The already waning strength of the
the risk of alerting Spanish authorities ran Katipunan was further dampened by
greater and greater. Because of this, infighting between the Filipino leaders
Bonifacio advised Valenzuela to stay off the themselves, with Bonifacio becoming one of
streets and go into hiding. He moved from the casualties. The Supremo of
house to house, continuing to practice his the Katipunan was executed on May 10,
profession under assumed names and 1897 after refusing to recognize the
disguises. revolutionary government of Emilio
Aguinaldo, whom he accused of conspiring
The Katipunan unmasked with the Spanish authorities to end the
revolution.
A day after the Spaniards confirmed the
existence of the Katipunan on August 19, Aguinaldo entered into a truce with the
1896 and rounded up and imprisoned Spanish to end the revolution and place his
Filipinos they suspected as members of the government in exile in Hong Kong, in
revolutionary movement, Valenzuela fled to exchange for general amnesty and
Balintawak. Because of the Spanish monetary indemnity.
clampdown, Bonifacio declared armed
revolution against Spain on August 29, 1896 A new regime, a new path
in the Cry of Pugadlawin in Caloocan.
Aguinaldo pursued his cause while in exile. On
This led to a series of attacks in Manila, May 1898, when American naval troops
including those in Mandaluyong, Marikina, defeated the Spanish armada in the Battle of
Makati, Pandacan, Pateros, Sampaloc, Manila Bay, US Admiral George Dewey brought
Santa Ana, and Taguig, with Bonifacio Aguinaldo back to Manila and re-energized his
cause to establish a Philippine republic. But the
personally leading the charge in San Juan
Americans did not recognize Aguinaldo's
del Monte. However, due to the lack of
government and in turn colonized the
arms and local support from influential Philippines.
Filipinos, these battles were lost by the end
of August—just as Rizal had feared.
Japanese Occupation
103
During World War II, the Japanese invaded Polo During that time, the reunited towns were still part of
without resistance. And while the period can, the province of Bulacan. But in 1975, owing to the
from the surface, be considered as prosperous rapid growth of the Greater Manila Area in terms of
and cooperative with the new rulers, this came population, the social and economic requirements of
the early seventies, and Valenzuela's proximity to the
about due to immense fear of reprisals from GMA, Presidential Decree Number 824 was issued on
Japanese forces. The area became a place of November 7.
unfathomable terror, as Japanese soldiers
murdered countless Filipino civilians.
P.D. No. 824 created the Metropolitan Manila
Commission and led to the separation of the
In spite of the constant fear and danger, Polo, Municipality of Valenzuela from the Province of
true to its history of revolting against oppression, Bulacan. As part of the Greater Manila Area,
became a home ground for Makapilis Valenzuela's economy flourished and its population
(Makabayan Katipunan ng mga Pilipino), swelled significantly.
masked informers of guerillas fighting against
Japan.
On December 10, 1944, the Japanese The Dawn of a Vibrant City

massacred 100 males from Polo and
neighboring Obando suspected of rebellion. The social and political upheavals of the seventies
These males, which included Polo Mayor and early eighties did not dampen the pulsating
Feliciano Ponciano, were herded onto the economy of the Municipality—it was, in fact, a golden
municipal building from the early morning until age in the History and Culture of Valenzuela when
the late afternoon, where they were tortured to businesses and industries in the Municipality grew
rapidly.
death.
When liberation came, almost half of the town In 1986, a new socio-political order swept the entire
country. The four days of the EDSA People Power
was razed after approaching American and
Revolution were marked by an outpouring of love,
Filipino forces torched and shelled houses and anger, hysteria and courage by a people fighting for
other structures, including the 300-year-old San change and renewal. The restoration of democracy in
Diego de Alcala church, which they believed to the country also brought about a paradigm shift in
have Japanese occupants. national and local government relations.
With the war over, the townsfolk of Polo heaved The passage of the Local Government Code in 1991
a collective sigh of relief, and the rebuilding of unlocked the repressed energies of local
the town went underway. In less than two communities, as the Code provided genuine and
decades, the signs of recovery and progress meaningful autonomy to enable local governments to
began to show. attain their fullest development as self-reliant
Modern History communities. It was during this time that Valenzuela
began charting its own destiny and moved the local
economy into the direction it chose.
From Polo to Valenzuela
On February 14, 1998, then President Fidel V. Ramos
On July 21, 1960, President Carlos P. Garcia signed the Republic Act No. 8526, converting the
signed Executive Order No. 401, which divided Municipality of Valenzuela into a highly-urbanized city,
the town of Polo into two. The eastern side making the once rural fishing town the 12th City in
retained the name Polo, while the western side Metro Manila and the 83rd in the Philippines.
would become a new town, bearing the name of
its most famous son--Dr. Pio Valenzuela. The Municipality of Valenzuela, the gateway to the
north, is now Valenzuela City—one of the country's
premiere business and industrial centers.
Less than three years later, these two towns
would once again merge, as Executive Order
No. 46, signed by President Diosdado Macapagal
on September 11, 1963, paved the way for Polo being
annexed to Valenzuela, now a municipality. Araw ng Valenzuela
104
On September 27, 2010, an Ordinance was signed
declaring November 7 as the new Valenzuela
Foundation Day, or "Araw ng Valenzuela." This date
holds great significance to the city and its
people. While Valenzuela's cityhood was declared on
February 14, 1998, and July 2, 1960 marked the date
when the town became Dr. Pio's namesake, it was on
November 7, 1975 that Valenzuela first rose on its
own feet as a municipality separate from Bulacan.
But more importantly, November 7 marks the

historical birthday of Valenzuela, as a rural town given
the name Polo during the Spanish Era. It was on
November 7, 1621, 377 years before Valenzuela
became a city, that the very first parochial signature
was recorded recognizing Polo's township.
This date marks the birth of Polo, the once sleepy

town we now know as the vibrant city of Valenzuela, a
fact confirmed and established by Ordinance No. 03
Series of 2010. Thus, November 7 is now declared
as "Araw ng Valenzuela," a special day to celebrate
the city's rich history and culture, its people, and its
rise to urban progress.
105
Setyembre 17, 2015

Huwebes
2:30- 3:10
I. Layunin A. Panimulang Gawain

Naisasalaysay ang mga pagbabago Alamin Mo
ng sariling lungsod at mga karatig 3. Paghambingin ang mga datus
na lungsod tulad ng laki nito, Paglalahad ng Aralin
pangalan, lokasyon, populasyon, Pag-uulat ng mga pangkat sa
mga istruktura at iba pa. natalang datus.
II. Paksa Paghahambing ng laki, lokasyon at
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng populasyon
Valenzuela IV. Pagtataya
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN Lagyan ng tsek(/) ang tamang tala
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod at ekis (X) ang mali.
sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K Batay sa Mapa ng NCR
to 12 - AP3LAR-IIa-1 ____1. Ang Valenzuela ay mas
TG p. 21-22 maraming tao kaysa Maynila.
Kagamitan: Mapa ng NCR ____2. Mas malawak ang lupain ng
III. Pamamaraan Lungsod ng Quezon kaysa
A. Balik-Aral: Valenzuela City.
Pag-usapan ang pinagmulan ng ____3. Mas malawak naman ang
Lungsod ng Valenzuela lupain ng Valenzuela kaysa
B. Panlinang na Gawain Malabon.
____4. Maunlad ang kalakalan ng
lungsod ng Valenzuela gaya ng
Quezon City.
____5. Ang Makati ang may
pinakamatatayog na istruktura.
V. Takdang-Aralin:
Magdikit ng mga larawang
nagpapakita ng mga istruktura sa 3
mga lungsod ng NCR.
106
1. Magpatala ng mga Lungsod na
malapit sa Valenzuela
2. Ipatala ang laki, lokasyon at
populasyon na matatagpuan sa
datos ng mapa ng NCR.
Lungsod Populasyon Laki Istruktura
107
Oktubre 06, 2015
2:30- 3:10 Martes
I. Layunin 1. Anu-ano kaya ang

Nakabubuo ng timeline ng mga mahahalagang kasysayang naitala
makasaysayang pangyayari sa sa bawat lungsod?
rehiyon sa ibat-ibang malikhaing
2. Ipamahagi ang mga kards kung
paraan
saan nakatala ang mga
II.Paksa: makasaysayang pangyayari sa
Aralin:10 bawat lungsod.
II. Paksa Paglalahad
Paksa:
 Ipakita ang halimbawa ng
Paggawa ng Timeline ng
timeline ng maksaysayang
Makasaysayang pangyayari sa mga
pangyayari sa Valenzuela.
Lungsod sa NCR
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.2
Pinagmulan ng mga Lungsod sa
Kinabibilangang Rehiyon
K to 12 - AP3LAR-IIb-1
TG p. 21-22
Kagamitan:
Mapa ng NCR/kard ng mga
nakatalang kasaysayan ng bawat
lungsod Pangkatang Gawain
Timeline sa tsart Paglikha ng sariling timeline ng
III. Pamamaraan nakatalang lungsod sa kard
C. Talakayan
Balik-Aral:
D. Paglalahat
Ipasabi muli ang mga naitalang
Ang bawat lungsod ay sa NCR ay ay
datus sa laki, populasyon at istrutura
may kanya-kanyang
ng mga Lungsod sa NCR.
makasaysayang pangyayari.
Alamin
108
IV. Pagtataya
Pamantayan
5-Naipakikita nang wasto at
malinaw ang mga pangyayari sa
timeline ng nakatalang Lungsod sa
card
4- May isang mali lamang
3- May 2 mali
2- May 3 mali
1- Hindi naipakita ang mga
maksaysayang pangyayari sa
lungsod
V. Takdang-Aralin
Gumawa ng Graphic Organizer na
nagpapakita ng kasysayan ng
Valenzuela.
109
110
Oktubre 12, 2015
2:30- 3:10
Lunes
I. Layunin:
Natutukoy ang mga  Andres Bonifacio noon panahon
mahahalagang pangyayari sa ng Katipunan, .
pinagmulan ng iyong lungsod at  Binili ni Pangulong Quezon para
mga karatig lungsod sa pabahay ng mga nasa middle
II. Paksang Aralin: class na mga Pilipino ang Barrio
Obrero mula sa pamilya Tuazon
Paksa Pinagmulan ng Lungsod Quezon
ngayon ay naging Quezon City.
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN
 Ipinasa ng National Assembly of
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod
the Philippine Commonwealth
sa Kinabibilangang Rehiyon
ang Commonwealth Act 502 na
11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1
kilala sa tawag na Charter ng
TG p. 21-22
Quezon City sa nais ipalit na
III. Pamamaraan:
pangalan na Balintawak ginawa
itong Quezon City hango sa
Balik-Aral pangalan ni Pang. Manuel L.
Balik-aralan ang pinagmulan ng Quezon.
Valenzuela City at mga  Pagkatapos ng Digmaan ay
mahahalagang pets ata pangyayari ipinasa ang Atas ng Pangulo o
s apagkabuo nito. PD333 at isinama sa Quezon City
B. Panlinang na Gawain at naging hangganan nito ang
Caloocan,ang mga sumusunod
1. Alamin Mo
na lugar Baesa, Talipapa, San
Ano kaya ang pinagmulan ng Bartolome, Pasong Tamo,
Quezon City? Novaliches Poblacion, Banlat,
2. Basahin ang Kasaysayan ng Kabuyao, Pugad Lawin, Bagbag,
Lungsod ng Quezon . Pasong Putik na dating sakop ng
Paglalahad Novaliches
SInaunang Kasaysayan  Ito din ay napakaunlad at
 Binubuo ng maliliit na bayan pinakamalaking lungsod sa Metro
 San Francisco del Monte, Manila rehiyon ng NCR.
Novaliches at Balintawak. Pagtalakay
 Sa Bahay ni Tandang Sora sa 1. Ano ang unang pangalan ng QC
Pugad Lawin ngayon ay Bahay ?
Toro project 8 nagpupulong sila
111
2. Kanino ipinangalan ang Lungsod
ng Quezon?
3. kanino binili ni Pang. Quezon ang
lupain ng QC?
3. Saan nagtitipon sila Bonifacio
noon?
4. Anong uri ng Lungsod na ang
Quezon City?
Magtala ng mga katagang
naglalarawan sa QC
mga katagang iyon.
Paglalahat
Ang Quezon City ang pinakamalaki
at isa sa pinakamaunlad na lungsod
sa Metro manila rehiyon ng NCR.
Pagtataya:
Lagyan ng Tama ang mga pahayag
na tumutukoy sa mga pangyayari sa
Valenzuela. Mali kung hindi.
______1. Barrio Obrero ang dating
ngalan ng QC..
______2. Sa Pugad Lawin ngayon ay
Bahay Toro Project 8 nagpupulong
sila Bonifacio.
______3. Isinama sa QC ang ibang
lugar ng Novalichez kaya lumaki at
lumawak ito.
_____4. Mahina ang kalakalan sa
QC.
_____5. Pinalitan ng Quezon City ang
ngalan ng QC hango sa ngalan ni
pang. Quezon.
Takdang- Aralin
Maghanap ng larawan ng isa mga
makasaysayang lugar sa QC
112
Oktubre 20, 2015
2:30- 3:10
Martes
I. Layunin
Naisasalaysay ang mga pagbabago
ng sariling lungsod at mga karatig
na lungsod tulad ng laki nito, Paghahambing ng laki, lokasyon at
pangalan, lokasyon, populasyon, populasyon
mga istruktura at iba pa. Paglalahat
Ang QC ay isa sa pinakamaunlad na
II. Paksa lungsod sa Metro Manila
Pagbabago sa Quezon City
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN IV. Pagtataya
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod 1-3 Magtala ng halimbawa ng
sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 K Shopping Malls sa QC
to 12 - AP3LAR-IIa-1 4-5 Mga TV networks
TG p. 21-22 V. Takdang-Aralin:
Kagamitan: Mapa ng NCR Magdikit ng mga larawang
III. Pamamaraan nagpapakita ng mga istruktura sa
QC
A. Balik-Aral:
Pag-usapan ang pinagmulan ng
Lungsod ng Quezon
Paghambingin ang mga datus
Ng Lungsod ng Valenzuela at QC
Pag-uulat ng mga pangkat sa
natalang datus.
113
Ekonomiya ng QC
Alamin Mo
 Maraming shopping malls sa

Farmer’s Plaza, Sm, Trinoma
Araneta Center at iba pa
 Maraming Networks ng
telebisyon: GMA, ABS-CBN,
TV5, Ch,9 at 4
 Cellular Networks
 MRT
 Edukasyon
Maraming paaralan sa QC
Ilan sa mga ito ay University of
the Philippines Diliman at
Ateneo de Manila
University,OLFU,FEU at AMA.
Lungsod Populasyon Laki Istruktura
114
Nobyembre 04, 2015
2:30- 3:10
Miyerkules
I. Layunin
Natutukoy ang mga
mahahalagang pangyayari sa
pinagmulan ng iyong lungsod at  Navotas, Valenzuela and
mga karatig lungsod San Jose del Monte sa
Hilaga. Dating kabilang ito
II. Paksang Aralin:
sa lalawigan ng Rizal
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng hanggang 1975.
Caloocan Pinagmulan ng Caloocan
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN City
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod  Nahahati ito sa
magkahiwalay na bahagi
sa Hilaga at Timog bahagi
TG p. 21-22
 Sa Timog ang mga
III. Pamamaraan
barangay na malapit sa
Manila, Malabon
Balik-Aral: ,Valenzuela at QC sa Hilaga
Anu-ano ang mga sikat na malls at naman ang mas malapit sa
TV networks sa QC? Bulacan mas malawak ang
B. Panlinang na Gawain bahaging ito.
Alamin  Mayroon itong 188
barangay
Paglalahad
 Dahil sa R.A.333 ang mga
 Ang salitang Caloocan ay baryo ng Baesa, Talipapâ,
mula sa Tagalog na salitang San Bartolomé, Pasong
ugat na lo-ok; kalook- Tamó, Novaliches, Banlat,
lookan (or kaloob-looban) Kabuyao, Pugad Lawin,
na ibig sabihin kaloob- Bagbag, Pasong Putik, na
looban na lugar". Ito ang dati sakop ng Novaliches ay
hangganan ng maraming kinuha mula saupain ng
lungsod gaya ng Quezon Caloocan kaya nahati ito sa
City, Manila, Malabon,
115
magkakahiwalay na
lokasyon
Pangkatang Gawain
Gawan ng maikling buod o
salaysay ang pinagmulan ng
Lungsod ng Caloocan.
C. Talakayan
D. Paglalahat
Ang lungsod ng Caloocan ay
nahati sa dalawang bahagi ang
Timog na malapit sa Manila,
Valenzuela at Malabon at ang
Hilaga na malapit sa Bulacan. Ito
ay isa ding maunlad na lungsod
na may 188 barangay.
IV. Pagtataya
Sagutin ang mga tanong.
1. Sa anong salita nagmula ang
pangalan ng Caloocan?
2. Ilang bahagi ito nahati?
3. Ilang barangay mayroon ito?
4. Saan malapit ang timog na
bahagi?
5. Saan malapit ang hilagang
bahagi?
V. Takdang-Aralin
Gumawa ng Graphic Organizer na
nagpapakita ng kasysayan ng 3
Lungsod na tinalakay na.
116
Lungsod ng
Calocan City
Alamin Mo
Katulad ng mga lungsod sa Metro
manila maunlad din ba ang
Caloocan?
Paglalahad ng Aralin
 Maraming shopping malls sa
Caloocan gaya ng Victory
malls, SM , Araneta Center
at iba pa.
 Maraming pagawaan sa
Caloocan City at mga
estasyon ng bus
 Edukasyon
Maraming paaralan sa QC
Agosto 26-29
Araling Panlipunan Araling Panlipunan
7:00-7:40 7:00-7:40
I. Layunin:
I. Layunin
Natutukoy ang mga
Naisasalaysay ang mga
pagbabago ng sariling lungsod at
pinagmulan ng iyong lungsod at
mga karatig na lungsod tulad ng
mga karatig lungsod
laki nito, pangalan, lokasyon,
populasyon, mga istruktura at iba II. Paksang Aralin:
pa. Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng
II. Paksa Makati
Pagbabago sa Caloocan City Sanggunian: Modyul 1 ARALIN
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod sa Kinabibilangang Rehiyon
sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1
K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22
TG p. 21-22 III. Pamamaraan:
Kagamitan: Mapa ng NCR A. Panimulang Gawain:
III. Pamamaraan Balik-Aral
A. Panimulang Gawain  Valenzuela
A. Balik-Aral:
117
 QC San Pedro deMakati
 Manila na hango sa kanilang patron. Mins
B. Panlinang na Gawain an, tinawag din itong “Sampiro”.
Alamin Mo 1608
– Ang San Pedro de Makati o
Ano kaya ang pinagmulan ng Sampiro ay kumikita sapaggawa
Makati City? at pangangalakal ng mga paso o
2. Basahin ang Kasaysayan ng pottery making.
Lungsod ng Makati. 1890
Paglalahad
– Ang San Pedro de Makati ay pin

agpasiya hangmaging
KASAYSAYAN NG MAKATI
pangunahing bayan ng Maynila.
1470
1900
(Panahon bago dumating
– Nang matapos ang digmaan ng
ang mga Espanyol) – Ang
mga Pilipino atAmerikano, ang Ma
Makati ay pinamunuan
kati ay nasa ilalim ng panguluhan
niLakan Tagkan
ngmunisipal.
at ng kanyangasawa na si
Hunyo 11, 1901
Bouan.
– Itinalaga ngPhilippine
Ito ay isang matubig at
Commonwealth Act No. 137
madamong lugar na kung saan
ang San Pedro De Makati bilang
makikita ang pampang ng Ilog
lalawigan ng
Pasig.
Rizal. Makalipas ang dalawang ta
1571
on, isang administradorang hiniran
– Si Don Miguel Lopez de Legazpi,
g upang mamahala sa mga Gaw
ang nagtatag ng
ain
Maynila at unang Gobernador He
sa komunidad.
neral ng Pili-
Pebrero 28, 1914
pinas, angnakatuklas sa Makati. Tin
– Pinalitan ng Philippine Legislature
anong ni Legaspi ang pangalan n
Act No. 2390
g lugar sa mga katutubong
ang pangalang San Pedro Makati
naninirahan dito noon at dahil
ng Makati, nasiyang nanatiling
sahindi pagkakaintindihan ng mga
pangalan hanggang sa
salita, ito ay di naunawaanng mga
kasalukuyan
katutubo. Itinuro nila ang Ilog Pasig
Pagtalakay
at sumagot ng “makati na,
1. Ano ang unang pangalan ng
kumakati na” na ang ibig sabihin
Makati?
ay kumakati naang tubig.
2. Sino ang mga pinuno nito?
1578-1670
3. Anong lalawigan ito kabilang?
– Isang paring pranses sa isang
3. Sino ang nakatuklas sa makati?
distrito sa
4. Saan hango ang salitang
Sta.Ana de Sapa ang nagbigay n
Makati?
g pangalang
118
5. Ano ang ibang tawag sa
Makati?
naglalarawan sa QC
mga katagang iyon.
Paglalahat
Ang Makati City ang kabisera ng
kalakalan sa NCR at isa sa
pinakamaunlad na lungsod sa
Metro manila rehiyon ng NCR.
Pagtataya:
Lagyan ng Tama ang mga
pahayag na tumutukoy sa mga
pangyayari sa Makati. Mali kung
hindi.
______1. Pinamumunuan ito ni
lakan Tagnan at ang asawang si
Bouan
______2. Natuklasan ito ni Miguel
Lopez De Legazpi.
______3. Ang Makati ay hango sa
salitang Makati na ibig sabihin ay
bumabaw na ang tubig sa ilog.
_____4. Kasama ito sa lalawigan ng
Rizal.
_____5. Pinalitan ang San pedro de
Makati ng Makati lamang.
Takdang- Aralin
Maghanap ng larawan ng Makati
ngayon.
Araling Panlipunan II. Paksa

7:00-7:40 Pagbabago sa Makati City
I. Layunin Pinagmulan ng Lungsod sa
Naisasalaysay ang mga Kinabibilangang Rehiyon
pagbabago ng sariling lungsod at K-12-AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22
mga karatig na lungsod tulad ng
laki nito, pangalan, lokasyon, 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod
populasyon, mga istruktura at iba sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1
pa. K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22
119
Kagamitan: Mapa ng NCR  Ateneo Professional Schools
III. Pamamaraan  Mapua Institute of Technology
A. Panimulang Gawain  Asian Institute of Management (AIM)
Balik-Aral:  Lyceum of the Philippines –
Ekonomiya at mga paaralang Makati
kilala sa  Centro-Escolar University Makati
Valenzuela  FEU-Makati
Caloocan  Don Bosco Technical Institute
Manila  Assumption College
Quezon City  Collegio de sanAgustin
B. Panlinang na Gawain  St. Paul College
Mga negosyo sa Makati  Our Lady of Guadalupe Minor
Alamin Mo Seminary
Ang Makati ang  Asia Pacific College
pinakamayamang LGU sa bansa Pagtalakay at pagpapahalaga
Noong 212 mayroong 62,000 Paglalapat:
rehistradong mga negosyo at mga Anu-anop ang matatagpuan sa
opisina na Business Process Makati?
Outsourcing BPO offices in Metro Bakit ito tinawag na Kabisera ng
Manila at 1,159 companies sa Negosyo o Kalakalan?
kasalukuyan at pinakamataas Paglalahat
bilang ng Phil. Economic Zone Ang Makati ang
Authority PEZA-accredited IT Parks pnakamayamang lungsod sa
and Buildings. Ang pamahalaan Metro Manila.
ng Makati ay hindi nagtataas ng Pagtataya
buwis 1-3 Magtala ng 3 Paaralan sa
ngunit sobra pa din ang kanilang Makati
pondo. Sa loob ng 26 na taon ay 4-6 3 Negosyong makikita dito
tinatamasa nila ang sobrang kita Takdang Aralin:
ng lungsod. Dito din matatagpuan Magdikit ng larawan nagpapakita
ang mga matataas na gusali sa ng maunlad ang Makati.
Pilipinas
Paaralan
 University of Makati City
120
Araling Panlipunan pulo ng Luzon, at inimumungkahi
7:00-7:40 na ito ang kabisera ng Kaharian
ng Tondo. Ang lungsod ay nakilala
I. Layunin rin sa pangalan na binigay ng
Natutukoy ang mga mga pangkat etnikong
mahahalagang pangyayari sa mga Tagalog, ang Maynila, unang
pinagmulan ng iyong lungsod at nakilala bilang Maynilad. Ang
mga karatig lungsod pangalan ay mula sa salitang nila,
isang uri ng halamang mabulaklak
II. Paksang Aralin:
na tumutubo sa baybayin ng look,
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng na ginagamit para gumawa ng
Maynila
sabon para sa
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN pakikipagkalakalan; nanggaling
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod ito sa salitang may mila, na may
unlaping ma- na tumutukoy kung
saan ang isang lugar ay mayroong
TG p. 21-22
isang malagong bagay (ang nila
III. Pamamaraan
ay pwedeng Sanskrit na nila
"punong indigo").[1] (Ang
Balik-Aral: sinasabing naging pangalan ng
Anu-ano ang mga dating halaman ay nilad ay kathang isip
pangalan ng mga sumusunod na lamang.)[2][3] Ang lungsod ay may
lungsod: humigit sa 100 mga parke na
Valenzuela nakakalat sa buong lungsod.
Quezon City Ang Maynila ang naging upuang
kolonyal na pamahalaan
Caloocan City
ng Espanya noong opisyal na
B. Panlinang na Gawain pinamahalaan ang mga isla ng
Alamin Pilipinas ng tatlong siglo simula
Paglalahad 1565 hanggang 1898. Noong
Batay sa Kasaysayan ng Maynila, inokyupa ng Britanya ang Pilipinas,
noong ika-13 siglo, ang ang lungsod ay pinamahalaan
sinaunang Lungsod ng Maynila ay ng Gran Britanya ng dalawang
binubuo ng mga tindahan at taon simula 1762 hanggang 1764
opisinang tagatanggap sa may na naging parte sa Pitong Taong
tabi ng baybayin ng ilog Pasig, na Digmaan. Ang lungsod ay
nasa hilaga ng mga makalumang nanatiling kabisera ng Pilipinas sa
pamayanan. Ang opisyal na pamamahala ng pamahalaang
pangalan na binigay ng probisyonal ng mga Briton, na
mga Malay sa lungsod kumikilos sa pamamagitan ng
ay Seludong o Selurung, na mga arsobispo ng Maynila at ng
ginamit din sa isang rehiyon sa Real Audiencia.
Nasa Pampanga ang kuta ng
121
mga armadong rebelde laban sa namumulaklak na kung tawagin
mga Briton. ay Maynilad.
Ang Maynila ay nakilala noong IV. Pagtataya
may kalakalang Maynila- Sagutin ang mga tanong.
Acapulco na tumagal ng tatlong
siglo at nakapaghatid ng mga
pangalan ng Maynila batay sa
kagamitan simula sa Mehiko
bigay ng mga Malay?
papunta ng Timog-silangang Asya.
Noong 1899, binili ng Estados 2. Anong kaharian ito kabilang?
Unidos ang Pilipinas sa mga 3. Anong bulaklak ang
Espanyol at pinamahalaan ang pinanggalingan ng salitang
buong arkipelago ng hanggang Maynila?
1946.Noong ikalawang digmaang 4. Sa anong bansa
pandaigdig, nawasak ang nakikipagkalakalan ang Maynila ?
malaking parte ng lungsod. Ang 5. Anong bansa ang bumili sa
lungsod ay ang pangalawang bansang Pilipinas kung saan
pinakawasak na lungsod na kabisera ang Maynila?
sumusunod saWarsaw, Poland
V. Takdang-Aralin
noong ikalawang digmaang
pandaigdig. Ang rehiyon ng Gumawa ng Graphic Organizer na
kalakhang Maynila ay gumanap nagpapakita ng kasysayan ng
na entidad na may kasarinlan Maynila.
noong 1975.
 Isang pandaigdigan lungsod
ang Maynila at kilala bilang
"Beta+" ayon
sa Globalization and World
Cities Study Group
Pangkatang Gawain
Gawan ng maikling buod o
salaysay ang pinagmulan ng
Lungsod ng Maynila
C. Talakayan
D. Paglalahat
Ang lungsod ng Maynila ay
pinangalanan ng mga malay na
Serudong o Serulong at bahagi ng
kaharian ng Tondo. Ang Maynila
ay hango sa halamang
122
Paglalahad ng Aralin
Mga Paaralan
1. Pamantasang De La Salle –taft
Avenue , Manila
2. Pamantasan ng Malayong
Silangan (Far Eastern University)
Recto
3. Pamantasan ng santo Tomas
Espaňa, Manila
4. Kolehiyo ng San Beda
MENDIOLA ST., SAN Miguel Manila
5. Institusyong Teknolohikal ng
Mapúa –Intramuros
Araling Panlipunan 6. UP-Manila
7:00-7:40 7.Pamantasan ng Lungsod ng
Maynila
I. Layunin 8. NTC
Naisasalaysay ang mga 9, TUP
pagbabago ng sariling lungsod at 10. TIP
mga karatig na lungsod tulad ng 11. PNU
laki nito, pangalan, lokasyon, 12. Sta. Isabel College
populasyon, mga istruktura at iba 13. Adamson
pa. Mga Negosyo
II. Paksa  SM Manila (ibat ibang
Pagbabago sa Lungsod ng sangay o branches)
Maynila  Eisetann
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN  Central Market sa Recto
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod  Divisoria
sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1  Mga palengke sa
K to 12 - AP3LAR-IIa-1 Blementritt/Sta. Cruz at
TG p. 21-22 Quiapo
Kagamitan: Mapa ng NCR  Mga opisina
III. Pamamaraan
A. Balik-Aral: Pagtalakay
Lungsod ng Paglalahat
Maynila Ang ekonomiya at edukasyon sa
B. Panlinang na Gawain lungsod ng Manila ay maunlad.
Alamin Mo
Katulad ng mga lungsod sa Metro Pagtataya: Tukuyin ang nakatala
manila maunlad din ba ang sa mga kahon sa organizer.
Caloocan?
123
Manila Alamin Mo
Ano kaya ang pinagmulan ng
MalabonCity?
Mga Paaralan Mga Shopping 2. Basahin ang Kasaysayan ng
Malls Lungsod ng Malabon.
Paglalahad

1. KASAYSAYAN NG MAKATI 1.
Bagmula s asalitang @labong@ o
2. bamboo shoot. Dating bayan2. ng
3. Tambobong nito. Ito ay ginawang
3.
visita ng Tondo na itinatag ng
mga paring Agustinian.
Takdang-Aralin: - Ang pahayagang La
Alamin ang Pinagmulan ng Independencia ay nilimbag
Lungsod ng Makati. sa Malabon sa asilo de
Heurfanos isang bahay
Setyembre 1-5 ampunan noon.
Araling Panlipunan na” na ang ibig sabihin ay
7:00-7:40 kumakati naang tubig.
I. Layunin: 1578-1670
– Isang paring pranses sa isang
Natutukoy ang mga
distrito sa
Sta.Ana de Sapa ang nagbigay n
g pangalang
mga karatig lungsod
San Pedro deMakati
II. Paksang Aralin: na hango sa kanilang patron. Mins
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng an, tinawag din itong “Sampiro”.
Malabon 1608
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN – Ang San Pedro de Makati o
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod Sampiro ay kumikita sapaggawa
sa Kinabibilangang Rehiyon at pangangalakal ng mga paso o
11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 pottery making.
TG p. 21-22 1890
III. Pamamaraan: – Ang San Pedro de Makati ay pin
A. Panimulang Gawain: agpasiya hangmaging
Balik-Aral pangunahing bayan ng Maynila.
 Valenzuela 1900
 QC – Nang matapos ang digmaan ng
 Manila mga Pilipino atAmerikano, ang Ma
 Makati kati ay nasa ilalim ng panguluhan
ngmunisipal.
Hunyo 11, 1901
124
– Itinalaga ngPhilippine ______3.Tambobong ang dati
Commonwealth Act No. 137 nitong pangalan
ang San Pedro De Makati bilang _____4. Kasama ito sa lalawigan ng
lalawigan ng Rizal.
Rizal. Makalipas ang dalawang ta _____5. Si mayor Oreta ang unang
on, isang administradorang hiniran pinuno ng lungsod.
g upang mamahala sa mga Gaw Takdang- Aralin
ain Maghanap ng larawan nglungsod
sa komunidad. ng Malabon.
Pebrero 28, 1914
– Pinalitan ng Philippine Legislature
Act No. 2390
ang pangalang San Pedro Makati
ng Makati, nasiyang nanatiling
pangalan hanggang sa
kasalukuyan
Pagtalakay
1. Ano ang unang pangalan ng
Malabon?
3. Saang bayan ito isinama?
3. Sino ang Unang mayor nito?
4. Saan hango ang salitang
Malabon?
5. Kailan nagging Lungsod ang
Malabon?
naglalarawan sa Malabon.
Gumamit ng graphic organizer.
mga katagang iyon.
Paglalahat
Ang MMalabon City ay kabilang
sa Metro Manila isang maunlad na
lungsod sa rehiyon ng NCR.
Pagtataya:
______1. Hango ang malabon sa
salitang labong.
______2. Dating ipinisan ito sa
Navotas.
125
Araling Panlipunan Mga negosyo sa Malabon ay
7:00-7:40 pagawaan ng asuka;, sigarilyo,
kandila, pagawaan ng isda at
I. Layunin katas ng ilang ilang kung saan ang
Naisasalaysay ang mga pabango ay ibenebenta sa ibang
pagbabago ng sariling lungsod at bansa.Pagawaan ng kakaningaya
mga karatig na lungsod tulad ng ng as puto sulot, puto
laki nito, pangalan, lokasyon, bumbong, sapin-
populasyon, mga istruktura at iba sapin, broas, bibingka and camac
pa. hile. Kilala ang Nanay’s pancit
II. Paksa Malabon.Rosy’s Pancit Malabon
Pagbabago sa Malabon City ,Pescadores Restaurant at Balsa sa
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN Nigan, isang lumulutang na
Pinagmulan ng Lungsod sa restaurant na may 350 na upuan.
Kinabibilangang Rehiyon Dito din matatagpuan ang Dolor’s
K-12-AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 Kakanin. Ang bulungan sa
palengke ng Taňong.
sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 Paaralan
K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22  Araneta Dela Salle University
Kagamitan: Mapa ng NCR ang sikat na paaralan dito.
III. Pamamaraan Pagtalakay at pagpapahalaga
A. Panimulang Gawain Paglalapat:
Balik-Aral: Anu-anop ang matatagpuan sa
Ekonomiya at mga paaralang Malabon?
kilala sa Paglalahat
Valenzuela Ang Malabon ay kilala sa ibat
Caloocan ibang industriya at pagkain.
Manila Pagtataya
Quezon City 1-3 Magtala ng 3 industriya sa
Makati Malabon
B. Panlinang na Gawain 4-6 Kilalang pagkain sa Malabon
Alamin Mo Takdang Aralin:
126
Magdikit ng larawan nagpapakita
ng maunlad ang Malabon
127
Araling Panlipunan produksiyon ng pinaka produkto
7:00-7:40 ng palitan.
Ang Mandaluyong ay
I. Layunin isang lungsod ng Kalakhang
Natutukoy ang mga Maynila sa Pilipinas. Pinalilibutan
mahahalagang pangyayari sa ito ng ilang lungsod tulad
pinagmulan ng iyong lungsod at ng Maynila, ang kabisera ng
mga karatig lungsod bansa na nasa kanluran,
II. Paksang Aralin: ang lungsod ng San Juan sa
hilaga, ang lungsod
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng
Quezon at lungsod ng Pasig sa
Mandaluyong
silangan, at ang Lungsod ng
Makati sa timog. Binansagan ang
sa Kinabibilangang Rehiyon lungsod bilang "Sawang lungsod
11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 ng Pilipinas", "Puso ng Kalakhang
TG p. 21-22 Manila", at ang "Isang Kabisera ng
III. Pamamaraan mga matitinong Gobyernong di
A. Panimulang Gawain nagsasalubong sa Pilipinas".
Matatagpuan ang lungsod ng
Balik-Aral:
Mandaluyong sa puso ng
Anu-ano ang mga dating kalakhang Maynila. Kabilang sa
pangalan ng mga sumusunod na maraming atraksiyon ng lungsod
lungsod: ang kalahating parte
Valenzuela ng lundayang Ortigas, isa sa mga
Quezon City pangunahing sentro ng negosyo
Caloocan City at komersyo sa kalungsuran (nasa
lungsod ng Pasig ang natitirang
Makati
hati). Matatagpuan sa lundayang
Maynila Ortigas ang pangunahing
Malabon punong-tanggapan ng Asian
B. Panlinang na Gawain Development Bank at ang punong
Alamin tanggapan ng San Miguel
Paglalahad Corporation, ang pinakamalaking
korporasyon ng bansa.
Nagmula ang pangalan ng
Matatagpuan dito ang SM
Lungsod ng Mandaluyong
Megamall, isa sa pinakamalaking
sa salitang Tagalog na mga daluy.
shopping mall sa bansa pati na rin
Ito ay batay sa maraming
ang Shangri-la Plaza Mall at Star
matatangkad na damo na dating
Mall. Sa silangan ng Ortigas Center
tumutubo dito, ang mga damo ay
matatagpuan ang Wack-Wack
parang dumadaloy sa hangin na
Golf and Country Club, sa hilaga
ang ibig sabihin ay sentro ng
nito matatagpuan ang La Salle
kalakalan na inihalintulad sa
128
Greenhills, isang tanyag na 5. Anong bansa ang bumili sa
mataas na paaralang panlalaki. bansang Pilipinas kung saan
Ang estasyong ng MRT sa kabisera ang Maynila?
bulebard ng Shaw na itinuturing V. Takdang-Aralin
din isang mall, maliban na Gumawa ng Graphic Organizer na
pagiging estayson, ay nagpapakita ng kasysayan ng
nagdurugtong ng tatlo pang mga Maynila.
mall (Star Mall, Shangri-La Plaza, at
ang EDSA Central).
Sa mga nakatira dito, ang lungsod
ng Mandaluyong ay laging
ginagamit sa mga biro tungkol sa
pag-iisip ng isang tao (halimbawa:
ang isang tao na may
kahinahinalang katayuan ng pag-
iisip ay mula sa Mandaluyong). Ito
ay marahil ang National Center for
Mental Health (Pambansang
Senter ng Kalusugan ng Pag-iisip)
ay matatagpuan sa lungsod.
Matatagpuan din sa
Mandaluyong ang "Welfareville",
isang malaking pook kung saan
laganap ang kahirapan.
C. Talakayan
D. Paglalahat
Ang Mandaluyong City ay isang
maunlad na lungsod kung saan
matatagpuan ang mga
naglalakaihang mga gusali, mga
malls at iba pang negosyo.
IV. Pagtataya
pangalan ng Mandaluyong?
2. Anong ospital sa pag-iisip ang
matatagpuan dito?
3. Anong lugar dito ang sentro ng
negosyo?
4. Anong paaralang panlalaki ang
matatagpuan dito ?
129
pangingisda, pagtatanim ng
Araling Panlipunan bigas, paggawa ng sapatos,
7:00-7:40 paggawa ng tsinelas at
paghahabi. Ang komunidad ay
I. Layunin pinamumunuan ng cabeza de
Naisasalaysay ang mga barangay, isang kanluraning
pagbabago ng sariling lungsod at bersyon ng mga lokal na
mga karatig na lungsod tulad ng tagapamuno at ang mga
laki nito, pangalan, lokasyon, principalia bilang mga lokal na
populasyon, mga istruktura at iba aristokrata, isang napaka-matibay
pa. na institusyon sa lipunan dahil sila
II. Paksa ay ang mga kalimitang
Pagbabago sa Lungsod ng gumaganap sa mga
Paraňaque pampolitikang posisyon. Sila ay
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN makatwiran at tagapamagitan ng
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod pangangailangan ng mga mga
sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 mananakop na Espanyol. Ang
K to 12 - AP3LAR-IIa-1 edukasyon ay limitado para sa
TG p. 21-22 principalia lamang dahil sila lang
Kagamitan: Mapa ng NCR ang may kakayahang magbayad
III. Pamamaraan para rito. Ang naitalang simula ng
A. Panimulang Gawain Palanyag ay nagsimula noong
A. Balik-Aral: 1580 nang si Fr. Diego de Espinar,
Pag-usapan ang pinagmulan ng isang misyonerong Augustinian, ay
Lungsod ng hinirang na tagapamahala ng
Maynila kumbento o relihiyosong bahay ng
Valenzuela bayan. Bilang residenteng pari,
Malabon siya ay nagtatag ng bahay ng
Makati misyon doon, na may hurisdiksyon
Mandaluyong na umaabot hanggang
Q.C. sa Kawit sa lalawigan ng Cavite.
B. Panlinang na Gawain Ang Konseho ng Definitors (o
Alamin Mo konseho ng mga pinuno ng
Paglalahad ng Aralin relihiyon order) noong ika-11 Mayo
Ang Parañaque ay itinatag noong 1580, ay tinanggap ng Palanyag
1572, sa kadahilanang ang lugar bilang isang malayang bayan.
ay malapit sa dagat, ang mga Ang larawan ng patrona ng
Paraqueños (Parañaquense) ay Palanyag na si Nuestra Señora del
nakipagkalakalan sa mga Intsik, Buensuceso, ay dinala sa St.
Indones, Indians at Malayans. Andrew's Church sa La Huerta
Noong panahong iyon ang noong 1625.
pangunahing hanapbuhay ay Nasasaad sa ilang tala na dahil
ang paggawa ng asin, ang Palanyag ay matatagpuan sa
130
sangang-daan ng Maynila, at ng bilang kanilang lagusan
mga lalawigan patungong Intramuros, ang sentro
ng Cavite atBatangas, naging ng pamahalaang Espanyol
daan ito para maging sa Maynila. Ang mga kilalang
importanteng bahagi nang Paraqueños, tulad ni Manuel
kasaysayan ng Pilipinas ang mga Quiogue at ng sekular na pari na si
taong-bayan nito. Sa panahon ng Padre Pedro Dandan ay naging
pananakop ng mga Intsik na prominenteng rebolusyonaryo.
mandarambong na si Limahong Nang nasakop na ito ng mga
noong 1574, ang mga Amerikano, isa ang Parañaque sa
mamamayan ng Parañaque, lalo mgabayan na unang nagkaroon
na yaong mula ng pamahalaan.
sa Barangay Dongalo, ay Pagiging Lungsod
matapang na pumigil sa pag- Ang Lungsod ng Parañaque ay
atake sa Maynila. Ito ay ang ang ika-11 na lungsod sa
kinilala bilang ang "insedente sa kalakhang Maynila (sumunod sa
Red Sea" dahil sa mga dugo na Lungsod ng Las Pinas noong 1997),
dumaloy bilang resulta ng at hinirang bilang urbanisadong
pagtatanggol na ginawa ng tao lungsod ni dating Pangulong Fidel
mula sa baryo Sta. Monica, dating V. Ramos noong 15 Pebrero 1998.
pangalan ng barangay. Nang Ang Lungsod ng Parañaque
sakupin ng mga Briton ang ngayon
Maynila noong 1762, ang mga Noong Mayo ng taong 2001,
taong-bayan ay muling naging pormal na napasinayaan ang SM
tapat sa mga mananakop na City Sucat (dating SM Supercenter
Espanyol, lalo na sa mga Sucat), at ito ang naging unang
Augustinian. Ang pagsalakay SM Mall Franchise sa lungsod ng
gayunpaman ay nagpakita na Parañaque.
ang kapangyarihan ng mga Nobyembre 2000, ang ikalawang
Espanyol ay hindi masusupil at SM City mall sa lungsod ng
matapos ang higit sa isang daang Parañaque ay naitayo, ang SM
taon, ito ay mapatunayan na City Bicutan, na naging isa sa
totoo. Pagkatapos ay dumating pinakakilalang mall sa lungsod ng
ang Himagsikang Pilipino (mga Parañaque sumunod sa Uniwide
huling bahagi ng ika-19 na siglo) at Coastal Mall.
ang napagtanto ng mga Espanyol Pebrero 2003, ipinagdiwang ng
na ang bayan ay isang praktikal lungsod ang ikalimang taon ng
na lagusan patungong Cavite, pagiging lungsod nito.
ang balwarte ng mga July 2007, naitayo ang unang strip
rebolusyonaryo Katipunero. mall na matatagpuan sa Sucat,
Gayundin naman para sa mga lungsod ng Parañaque, ang
rebolusyonaryong nakabase sa "Santana Grove". Matatagpuan
Cavite, nakita nila ang bayan dito ang Shopwise, Jollibee,
131
Chowking, Starbucks, Icebergs, Alamin ang Pinagmulan ng
Behrouz, Guernicas, Pan De Lungsod ng Muntinlupa.
Manila, Wi-Tribe, Bacolod Chk-n-
Bbq, Serye Restaurant, Mongkok,
Tapa King, RCBC, MLM Dental
Nook, Greenhills Christian
Fellowship, Human Heart Natures,
South Support Printing at ang
Teleperformance .
Pebrero 2008, ipinagdiwang ng
lungsod ang ikasampung taon ng
pagiging lungsod nito.
Abril 2008, pormal na binuksan at
pinasinayaa ang Pergola Lifestyle
Mall sa BF Homes.
Agosto 2008, binuksan ang
dakilang Mall of Asia sa Diosdado
Macapagal Blvd.
Pagtalakay
Paglalahat
Ang ekonomiya lungsod ng
Paraňaque ay maunlad.
Pagtataya: Tukuyin ang nakatala

sa mga kahon sa organizer.
Paraňaque
Mga Hanapbuhay Mga Shopping

Malls
1. 1.
2. 2.
3. 3.
Takdang-Aralin:
132
Ang Lungsod ng Muntinlupa na
matatagpuan sa timog Kalakhang
Maynila, Pilipinas, mahigit-
kumulang 20 km ang layo mula
saMaynila. Pumapaligid rito ang
mga lungsod
ng Taguig, Parañaque at Las
Araling Panlipunan Piñas sa hilagang bahagi, ang
7:00-7:40 mga bayan naman
ngBacoor, Cavite at San
I. Layunin Pedro, Laguna sa timog at ang
Natutukoy ang mga lawa ng bay sa silangan. Hinahati
ng South Luzon Expressway (SLEx)
mga karatig lungsod ang lungsod sa mga bahaging
II. Paksang Aralin: kanluran at silangan.
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Tanyag ang Muntinlupa bilang
Muntinlupa lungsod na kung saan
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN matatagpuan ang National Bilibid
Prison, ang pambansang
11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 bilangguan na kung saan
TG p. 21-22 ikinukulong ang mga
III. Pamamaraan mapapanganib na taong
A. Panimulang Gawain nakagawa ng sala ng bansa, kaya
Balik-Aral: naman matagal rin na naging
Anu-ano ang mga dating singkahulugan ng Muntinlupa
pangalan ng mga sumusunod na o Munti ang salitang bilangguan.
lungsod:
Nagsimula ang Muntinlupa bilang
Valenzuela
isang lupain na napasailalim sa
Quezon City
pangangalaga ng mga paring
Caloocan City
Agustino noong 1601. May tatlong
Makati
panig ang pinagmulan ng
Maynila
pangalang Muntinlupa bagama't
Malabon
walang nakakatiyak kung alin ang
Paraňaque
tama dahil sa kakulangan ng
talaan o kasulatan tungkol dito.
Alamin
May isang panig na inu-ugnay
Paglalahad ang pangalan nito sa manipis na
133
luwad na matatagpuan sa pook. Rizal at naging bahagi ng Taguig
Mayroon namang iba na noong 1905. Naging ganap
nanatiling may kaugnayan ito sa lamang ang kasarinlang bayan ng
hugis ng lupain kaya't ang salitang Muntinlupa noong taong 1918 sa
"Monte", bundok sa wikang Kastila, pamamagitan ng Executive Order
ay isinalin sa Muntinlupa na ang 108 ni Gob. Harrison.
ibig sabihin ay bulubunduking Taong 1975 nang hiniwalay ito
lupa. Mayroon din nagsasabing mula sa lalawigan ng Rizal at
nagsimula ang pangalan dahil naging bahagi ng Kalakhang
"Monte Sa Lupa" ang sagot ng Maynila. Naging ganap na
mga naninirahan nang tanungin lungsod ang Muntinlupa at naging
sila ng mga Kastila kung ano ang ika-65 na lungsod ng Pilipinas
pangalan ng lugar sa noong ika-1 ng ika -3
pagaakalang ang pangalan ng buwan, 1995 sa pamamagitan ng
kanilang nilalaro ang siyang Republic Act No. 7926[1].
tinatanong. Simula 2001, idinidiwang na
Naitala ni Padre Joaquin de isang Special Working Holiday sa
Zuñiga, isang paring Katoliko, ang lungsod ang ika-1 ng ika-3 buwan
pangalan ng pook bilang La bilang Muntinlupa City Charter
Poblacion Que Sigue Se Llama Day.
Muntinlupa nuong kaagahan ng
Mga makasaysayang
ika-19 na dantaon. Ang barangay
lugar[baguhin]
Poblacion lamang ang itinuturing
na Muntinlupa nuong sinauna Bureau of Corrections
ngunit upang mapamahalaang Administration Building (Gusaling
mabuti ng mga Kastila ang lupain Pangasiwaan ng Kawanihan ng
ay ipinailalim rin nila rito ang mga mga Bilangguan) - Ito ang
karatig na pook ng Alabang, harapang gusali ng bilangguan na
Sucat, Tunasan at Cupang noong itinayo noong 1941 at nagsisilbi
taong-1869. ngayong pangasiwaan ng
tanggapan. Ito rin ang nakilalang
Naging bahagi ng Morong, Rizal
Bilibid sa 'telebisyon' at 'pelikula'
ang Muntinlupa noong 1901 at
bagama't sa kanlurang bahagi pa
panandaliang naging bahagi ng
ng gusaling ito matatagpuan ang
bayan ng Biñan, Laguna noong
pinaka-mahigpit na piitan na
1903. Nagsampa ng pagtutol ang
binubuo ng 12 gusali na kung
mga naninirahan kaya naman
tawagin ay mga brigada.
binalik muli ito sa lalawigan ng
134
Lawa ng Jamboree - Ito ang Paglalahat
pinaka-maliit na likas na lawa ng Ang Muntinlupa ay isang maunlad
bansa. Hilig itong tambayan ng na lungsod sa Metro Manila.
mga taong nais magpalamig o kahinahinalang katayuan ng pag-
iisip ay mula sa Mandaluyong). Ito
magmasid sa kalikasan.
ay marahil ang National Center for
Memorial Hill - Isa itong maliit na Mental Health (Pambansang
burol sa loob ng 'reserbasyong' Setyembre 8-12
Bilibid na kung saan matatagpuan Araling Panlipunan
ang isang lumang 'kanyon' ng 7:00-7:40
Pangalawang Digmaang I. Layunin:
Pandaigdig. Dito rin sa burol na ito Natutukoy ang mga
nakalibing ang tanyag na mahahalagang pangyayari sa
tagapangasiwa ng Bilangguan pinagmulan ng iyong lungsod at
mga karatig lungsod
noong 1937 hanggang 1949 na si
II. Paksang Aralin:
Eriberto Misa.
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng
'Director's Quarters (Tahanan ng Marikina
'Direktor) - Ito ang 'opisyal' na Sanggunian: Modyul 1 ARALIN
tahanan ng tagapangasiwa ng 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod
Bilibid na itinayong kasabay ng
gusaling pangasiwaan noong
TG p. 21-22
1941. Mamamalas sa mahusay na III. Pamamaraan:
pagkakagawa nito ang ambag A. Panimulang Gawain:
ng 'arkitektura' ng panahong
Balik-Aral
bago mag-digmaan at siyang
 Valenzuela
nagbibigay-katangian sa  QC
malaking gusaling ito.  Manila
Japanese Garden  Makati
 Malabon
Cemetery (Himlayang Halamanan
 Muntinlupa
ng mga Hapon) - sa halamanan  Mandaluyong
na ito nakalibing si punong hukbo B. Panlinang na Gawain
Tomoyuki Yamashita na naging
Alamin Mo
tanyag noong pananakop ng
Ano kaya ang pinagmulan ng
mga Hapon sa bansa. Marikina City?
produksiyon ng pinaka produkto 2. Basahin ang Kasaysayan ng
ng palitan. Lungsod ng Marikina.
Pagtalakay Paglalahad
135
 3. Kailan ito naging ganap na
KASAYSAYAN NG Marikina lungsod?
1. Ang pangalan na Marikina ay 4. Sa anong produkto ito kilala?
mula sa paring nagngangalang Pagsasanay: Pangkatang gawain
“Mariquina” Magtala ng mga katagang
Siya ay isang batang pari na naglalarawan sa Marikina
nagpatayo ng Jesus dela Pena Gumamit ng graphic organizer.
Chapel. Siya din ang nagbibinyag Iulat sa klase kung bakit napili ang
ng mga bata noon dito kaya mga katagang iyon.
bilang pagkilala ay ipinangalan s
akanya ang Marikina. Paglalahat
2. Mula sa dalagang Ang Marikina ya isang maunlad na
nagngangalang Maria Cuina lungsod na kilala bilang Kabisera
Noong panahon ng kastila ay may ng sapatos sa Pilipinas.
isang matalino at magandang Pagtataya:
dalaga na ang ngalan ay Maria Isulat ang Tama o Mali.
Cuina. Dahil sa angking talino ay ______1. May tatlong alamat na
napalago niya ang mga negosyo pinagmulan ang ngalan ng
at yumaman siya. Ibinibigay niya Marikina.
ang mga bahagi ng kayamanan ______2. Dating ipinisan ito sa
sa kawanggawa. lalawigan ng Rizal.
Nang may bumisitang ______3.Dahil sa napakagandang
manlalakbay at itanong nag lugar chapel ito ay pinangalanang
nila , inaakala ng mga mamayan Marikit Na na ngayon ay Marikina.
doon na tinatanong nila kung sino _____4. Sapatos ang
si Maria Cuina kaya yun ang sinabi pagkakakilanlan nito.
nila. _____5. Hindi maunlad ang lungsod
3. Hango sa salitang Marikit na ng Marikina.
Nang matapos na ang Jesus dela Takdang- Aralin
Pena chapel, nakita ng mga Maghanap ng larawan na
kastila na maganda ito kaya nagpapakita sa mga pook sa
tinawag nilang Marit Na ang Marikina.
Marikina.
Noong Hunyo 11,1901 ito ay sakop
ng lalawigan ng Rizal.Noong
December 8, 1996 ito ay nagging
lungsod at kilala sa paggawa ng
sapatos.
Pagtalakay
1. Saan nagmula ang pangalan
ng Marikina?
136
Araling Panlipunan
7:00-7:40 1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod
sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1
I. Layunin K to 12 - AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22
Naisasalaysay ang mga Kagamitan: Mapa ng NCR
pagbabago ng sariling lungsod at III. Pamamaraan
mga karatig na lungsod tulad ng A. Panimulang Gawain
laki nito, pangalan, lokasyon, Balik-Aral:
populasyon, mga istruktura at iba Ekonomiya at mga paaralang
pa. kilala sa
II. Paksa Valenzuela
Pagbabago sa Lungsod ng Caloocan
Marikina Manila
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN Quezon City
Pinagmulan ng Lungsod sa Makati
Kinabibilangang Rehiyon B. Panlinang na Gawain
K-12-AP3LAR-IIa-1 TG p. 21-22 Alamin Mo
137
Ekonomiya  Roosevelt College
Ang pinakamalinis na palengke  Our Lady of Perpetual Succor
ay matatagpuan lamang sa College
Marikina. Ang mga shopping mall  Marist School, St. Scholastica's
dito ay ang mga sumusunod: Academy
SM City Marikina, Blue Wave Mall  Kostka School
at Marquinton, , C&Ps Cirlce Mall,  Mother of Divine Providence
Riverbanks Cente, Sta. Lucia East School
Grandmall, Robinsons Place Metro  St. Nicholas School, Holy Trinity
East at SM City Masinag. School
Maraming call centers dito  Charis School, Infant Jesus
Academy
Pagawaan ng Sapatos- kilala ang  San Lorenzo Ruiz de Manila
Marikina s amatibay at de-kalidad School
na mga sapatos.  Ingenium School Foundation
Marmaing industriya na nakatayo  AMA Computer College East
sa Marikina, kaya nabuo ang Rizal
Marikina Industrial Zone.  STI College Marikina
Pagawaan ng sapatos,  International Electronics and
porselanang mga kagamitan, Technical Institute
sasakyan, pabango, appliances,  Informatics Professional
bags, baril, at iba pa. Development
Paaralan Pagtalakay at pagpapahalaga
 Pamantasan ng Marikina Paglalapat:
 Marikina Science High School. Saan matatagpuan ang
 National Christian Life College, pinakamalinis na palengke?
Anu-ano ang mga negosyo at
industriya sa Marikina? Anu-anong
paaralan ang matatagpuan dito?
Paglalahat
Ang Marikina ay isang maunlad na
lungsod sa Metro Manila.
Pagtataya
1-3 Magtala ng 3 industriya sa
Marikina
4-Kilalang Ginagawa o produkto
sa Marikina
5- Magtala ng paaralang
matatagpuan dito
Takdang Aralin:
Magdikit ng larawan nagpapakita
na maunlad ang Marikina.
138
139
Araling Panlipunan anyong tubig na ngayon ay ang
7:00-7:40 Navotas River. Dati itong kilala
bilang hacienda de Navotas na
I. Layunin pagmamay-ari ng mga paring
Natutukoy ang mga Dominican at ibinenta sa pamilya
mahahalagang pangyayari sa Pascual na ginawang residential
pinagmulan ng iyong lungsod at estate.
mga karatig lungsod San Jose de Navotas naman ang
pangalang ibinigay ayon sa
II. Paksang Aralin:
patron nitong Saint Joseph.
Paksa Pinagmulan ng Lungsod ng Noong 1904, ang bayan na ito ay
Navotas
ipinisan sa Malabon. Si Bernardo
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN Dagala, na tagarito sa Navotas,
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod ang inihalal na municipal
president.
Ang Navotas] ay isang lungsod
TG p. 21-22
sa Kalakhang Maynila sa Pilipinas.
III. Pamamaraan
Sinasakop ng bayan ang isang
makipot na mahabang lupa sa
Balik-Aral: may silangang pampang ng Look
Anu-ano ang mga dating ng Maynila. Nasa diretsong hilaga
pangalan ng mga sumusunod na ng Maynila ang Navotas, kanluran
lungsod: ng Lungsod ng Malabon, at timog
Valenzuela ng Obando, Bulacan.
Quezon City Isang mahalagang komunidad ng
palaisdaan ang Navotas.
Caloocan City
Nakasentro sa pagpapalaki
Makati ng isda ang karamihan sa mga
Maynila kabuhayan ng mga residente dito.
Malabon Nanghuhuli din ng mga isda ang
B. Panlinang na Gawain ilan sa Look ng Maynila.
Alamin Kabilang ang Navotas sa
impormal na sub-rehiyon ng
Ano ang pinagmulan ng Lungsod
Kalakhang Maynila na
ng navotas?
CAMANAVA. Maliban sa Navotas,
Saang lalawigan o lugar ito dati kabilang dito ang mga lungsod
nakapisan? ng Kalookan, Malabon,
Paglalahad at Valenzuela. Inaakalang laging
Ang pangheograpiyang binabaha ang lugar na ito ngunit
pagbabago dito ang nagbigay sa katotohanan dahil ito pagkati
ng ngalan nito bilang lugar na ng dagat, at ilan lamang mga
"butas", "nayon ng butas",or barangay ang apektado hinggil
"nabutas",at nakalikha ito ng sa mga proyekto na inumpisahan
140
ng parehong lokal at 3. Kanino ito ibinenta?
pambansang pamahalaan. 4. Ano ang turing o katawagan sa
Polusyon at labis Navotas?
na populasyon ang ilan lamang sa 5. Sino ang patron ng Navotas?
mga suliranin na sinusubukang
V. Takdang-Aralin
lutasin ng pamahalaan. Kilala ang
Navotas sa kanyang Gumawa ng Graphic Organizer na
mga patis at bagoong at nagpapakita ng kasysayan ng
tinuturing na "Kapital sa Navotas.
Pangingisda ng Pilipinas". Nasa
Navotas ang pinakamalaki at
pinakamakabagong pwerto sa
pangingisda sa Pilipinas, at marahil
sa buong mundo.
Tinatag ang Navotas noong Enero
16, 1906 bilang isang nagsasariling
bayan at naging lungsod
noong Hulyo 24, 2006 sa bisa ng
isang plebisito Republic Act 9387,
na inaprubahan noong Marso
10, 2007 sa bisa ng Artikulo 6, Sek.
27.1 ng Saligang Batas ng Pilipinas.
C. Talakayan
Saan hango ang ngalan ng
Navotas?
Saan ito nakapisan dati?
Anu-ano ang mga negosyo o
produkto dito?
Kalian ito naging Lungsod?
D. Paglalahat
Navotas ay isang luungsod na
kabilang sa CAMANAVA. Ito ay
maraming industriya at maunlad.
IV. Pagtataya
pangalan ng Navotas?
2. Sino ang nagmamay-ari dati ng
lupain nito?
141
Ayon sa mga Historian ay hang
okay legazpi, dati toing tinatawag
Araling Panlipunan na mabagsik o mapaksik na
7:00-7:40 naging pasik na ngayon ay Pasig.
Mabagsik ang ilog lalo na s
I. Layunin apanahon na umaapaw ito kung
Naisasalaysay ang mga may bagyo. Maari ding hango sa
pagbabago ng sariling lungsod at salitang dalampasigan na naging
mga karatig na lungsod tulad ng Pasig.
laki nito, pangalan, lokasyon, Ang ilog ay tinatawag na
populasyon, mga istruktura at iba bitukang manok noong panahon
pa. ng mga kastila.
II. Paksa Noong Hulyo 1994 ito ay naging
Pagbabago sa Lungsod ng Pasig lugar na urban. Pinirmahan ni
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN pangulong Fidel Ramos ang batas
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod na maging Lungsod ito ayon sa
sa Kinabibilangang Rehiyon 11.1 kinalabasan ng plebisito noong
K to 12 - AP3LAR-IIa-1 Enero 1995.
TG p. 21-22 Pagtalakay
Kagamitan: Mapa ng NCR Saan hango ang ngalan ng Pasig?
III. Pamamaraan Ano ang tawag sa ilog nito noon?
A. Panimulang Gawain Paglalahat
A. Balik-Aral: Ang Pasig ay isa sa mga kilalang
Pag-usapan ang pinagmulan ng lungsod sa Metro Manila.
Lungsod ng
Maynila Pagtataya: Tukuyin ang nakatala
Valenzuela sa mga kahon sa organizer.
Malabon
Makati
Pasig
Mandaluyong
Q.C.
B. Panlinang na Gawain Mga PInagmulan
Alamin Mo ng ngalan nito
Katawagan sa
Saan nagmula ang ngalan ng ilog Pasig at
Pasig? Kailan naging
Anu-ano ang mga pangyayaring 1.
Lungsod
nakapaloob sa lungsod na ito?
Paglalahad ng Aralin 2.
4.
Ang salitang pasig ay hango mula 3.
sa Sanskrit na “passed” o 5.
buhangin na tutmutukoy sa mga
pamayanang tribo sa Takdang-Aralin:
buhanganinan ng ilog Pasig.
142
Alamin ang negosyo at paaralan Noong 19th century ang pasig ay
ng Lungsod ng Pasig. kilala sa produkto nilang bigas,
mga prutas at tubo.
Sa ngayon ito ang isa sa
Araling Panlipunan pinakamaunlad na lungsod dahil
7:00-7:40 sa mga industriya at negosyo na
matatagpuan dito.
I. Layunin
Natutukoy ang mga Ang Ortigas center ay sakop nito
mahahalagang pangyayari sa ay kilalang sentro ng kalakalan sa
pinagmulan ng iyong lungsod at Metro Manila. Mga malls,
mga karatig lungsod condominiums , mga gusaling
II. Paksang Aralin: pangkalakalan at mga paaralan
Paksa : Pagbabago at Ekonomiya ay matatagpuan din.
ng Lungsod ng Pasig
Sanggunian: Modyul 1 ARALIN Matatagpuan din dito ang
1.1. Pinagmulan ng mga Lungsod Philippine Stock Exchange,
sa Kinabibilangang Rehiyon punoing tanggapan ng San
11.1 K to 12 - AP3LAR-IIa-1 Miguel Corporation at iba pang
TG p. 21-22 opisina ng mga dayuhang
III. Pamamaraan negosyante. Ang One Galleon
Place ay isang gusaling
Balik-Aral:
pinatatayo dito na maaring
Anu-ano ang mga dating
lagpasan ang Empire State
pangalan ng mga sumusunod na
lungsod: Building sa new York ,U.S.A. kung
matatapos ito.
Valenzuela
Quezon City Nandito din ang University of Asia
Caloocan City and the Pacific (UA&P) kilalang
paaralan sa bansa Rizal High
Makati
School at pamantasan ng
Maynila Lungsod ng pasig.
Malabon Pagtalakay
Paraňaque Anu-ano ang mga negosyong
B. Panlinang na Gawain matatagpuan dito?
Alamin Ano ang produkto ng pasig noong
Paglalahad 19th Century?
IV. Pagtataya
143
1-2. Anu-ano ang mga produkto III. Pamamaraan:
ng Pasig noong 19th century? A. Panimulang Gawain:
3-4. Mga negosyong itinatayo dito Balik-Aral
5. Paaralan sa Pasig  Valenzuela
V. Takdang-Aralin  QC
Gumawa ng Graphic Organizer na  Manila
nagpapakita ng kasaysayan ng  Makati
Pasig  Malabon
 Muntinlupa
 Mandaluyong
Alamin Mo
Ano ang batas na nagtatag sa
NCR?
Paano nalikha ang mga lungsod
sa Metro Manila?
Paglalahad

Atas ng pangulo824, Nobyembre 7, 1975
Setyembre 16-19
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
1.Natutukoy ang mga batas na
nagbigay bisa sa pagbuo ng
lungsod sa rehiyon
2. Naisasalaysay ang pagbuo ng
sariling lungsod at karatig nito sa
bisa ng batas.
II. Paksang Aralin:
Pagbubuo ng mga Lungsod sa
NCR ayon sa Batas
Day 1
ARALIN 1.1.1 Pagbuo ng Lungsod
Ayon sa Batas 11.1 K to 12 -
AP3KLR-IIa-b-1 Picture courtesy of slideshare by Divine Dizon
TG p. 21-22
144
1. Maynila- ito ay lungsod na Naging Lungsod Disyembre 8,1996
noong 13 siglo Ang Araw ng 10.Las Pinas-Pagkatatag 1797,
Maynila ay ipinagdiriwang tuwing naging lungsod Marso 26, 1997
ika-24 ng Hunyo upang gunitain Talakayan
ang proklamasyon sa siyudad Paglalapat
noong 1571 bilang kabisera ng Pangkatang gawain
kolonya ng Espanya sa Pilipinas. Paggawa ng organizer ng
2. Quezon- Pinahintulutan ni pagkatatag ng bawat lungsod sa
Pangulong Quezon na maipasa Metro Manila
ang naturang bill upang maging Pangkat 1
batas ng wala ang kanyang pirma Lungsod 1-2
noong 12 Oktubre 1939, at dito Pangkat 2
naitatag ang Lungsod Quezon. Lungsod 3-4
3. Caloocan-Pebrero 16, 1962 Pangkat 3
4. Pasay –Itinatag noong Lungsod 5-7
Disyembre 2, 1863 naging lungsod Pangkat 4
noiong Hunyo 21, 1947 Lungsod 8-10
5. Pasig Batas Republika bilang Paglalahat
7829 Disyembre ng taong 1994, Ang bawat lungsod sa NCR ay
nilagdaan ito ni pangulong Fidel V. nabuo ayon sa batas.
Ramos bilang isang batas, na Pagtataya
sinang-ayunan naman ng mga Magtala ng 5 lungsod at ang
tao sa ginanap na plebisito noong batas o petsa na natatag sila.
21 Enero 1995
6. Mandaluyong-pagkatatag 1841
naging Lungsod Pebreo 9, 1994
7. Makati-Pagkatatag-Hunyo 1,
1670
Nilagdaan ni Pangulong Fidel V.
Ramos ang Batas Republika Blg.
7854 noong 2 Enero 1995 na
ginawang lungsod ang Makat
8.Muntinlupa- Taong 1975 nang
hiniwalay ito mula sa lalawigan ng
Rizal at naging bahagi ng
Kalakhang Maynila. Naging
ganap na lungsod ang Muntinlupa
at naging ika-65 na lungsod ng
Pilipinas noong ika-1 ng ika -3
buwan, 1995 sa pamamagitan ng
Republic Act No. 7926
9. Marikina-Pagkatatag Abril16,
1630
145
Pagkatatag ng mgal ungsod
 Manila
 QC
 Caloocan
 Pasay
 Pasig
 Mandaluyong
 Makati
 Muntinlupa
 Marikina
 Las Piňas
Alamin Mo
Ano ang batas na nagtatag sa
NCR?
Paano nalikha ang mga lungsod
sa Metro Manila?
Paglalahad
Atas ng pangulo 824, Nobyembre

7, 1975 Pagkatatag ng Metro
Araling Panlipunan
Manila
7:00-7:40
I. Layunin:
1.Natutukoy ang mga batas na
nagbigay bisa sa pagbuo ng
lungsod sa rehiyon
2. Naisasalaysay ang pagbuo ng
sariling lungsod at karatig nito sa
bisa ng batas.
II. Paksang Aralin:
Pagbubuo ng mga Lungsod sa
NCR ayon sa Batas
Day 2
ARALIN 1.1.2 Pagbuo ng Lungsod
Ayon sa Batas 11.1 K to 12 -
AP3KLR-IIa-b-1
TG p. 21-22
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
146
noong Marso 10, 2007 sa bisa ng
Artikulo 6, Sek. 27.1 ng Saligang
Batas ng Pilipinas.
16.San Juan Noong Hunyo
16, 2007, niratipika ang pagpapalit
ng bayan na sa pagiging mataas
na urbanisadong lungsod, ayonsa
sa Republic Act. Bilang 9388 (Isang
Act na nagpapalit bayan ng San
Juan na maging Mataas na
Urbanisadong Lungsod upang
kilalanin bilang Lungsod ng San
Juan.)
17. Pateros naging munisipyo
noong January 1, 1909 at ang
Executive Order No. 36. On
November 7, 1975, ang Pateros ay
naging bahagi ng Metropolitan
Manila Area through Presidential
Decree No. 824.
Talakayan
Picture courtesy of slideshare by Divine Dizon Paglalapat
11.Paranaque- itinatag noong Pangkatang gawain
1572, Ang Lungsod ng Parañaque Paggawa ng organizer ng
ay ang ika-11 na lungsod sa pagkatatag ng bawat lungsod sa
kalakhang Maynila (sumunod sa Metro Manila
Lungsod ng Las Pinas noong 1997), Pangkat 1
at hinirang bilang urbanisadong Lungsod 11-12
lungsod ni dating Pangulong Fidel Pangkat 2
V. Ramos noong 15 Pebrero 1998. Lungsod 13-14
12. Valenzuela-Natatag-1632, Pangkat 3
Naging lungsod 14 Disyembre 1998 Lungsod 15-16
13. Malabon-pagkatatag 1821, Pangkat 4
naging lungsod-mayo7, 2001 Lungsod 17
14. Taguig- Noong 8 Disyembre Paglalahat
2004 ang Taguig ay ganap nang Ang bawat lungsod sa NCR ay
naging lungsod. nabuo ayon sa batas.
15. Navotas- inatag ang Navotas Pagtataya
noong Enero 16, 1906 bilang isang Magtala ng 5 lungsod at ang
nagsasariling bayan at naging batas o petsa na natatag sila.
lungsod noong Hulyo 24, 2006 sa
bisa ng isang plebisito Republic
Act 9387, na inaprubahan
147
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Nakabubuo ng timeline ng mga
makasaysayang pangyayari sa
rehiyon sa ibat ibang malikhaing
pamamaraan
II. Paksang Aralin: Makasysayang
pangyayari sa rehiyon
AP3KLR-IIa-b-1
III. Pamamaraan Maari kaya nating gawan ito ng
A. Panimulang Gawain Timeline?
Balik-Aral: Paglalahad
Mga Batas ng pagkatatag ng Pagganyak
bawat lungsod sa metro Manila Hango sa GMA News
B. Panlinang na Gawain Sa bawat sulok ng Metro Manila,
Alamin marami ang mga istruktura na
piping saksi sa ating kasaysayan.
Anu-ano kaya ang mga
May mga bahay na nagsilbing
kanlungan ng mga
NCR?
rebolusyonaryo. May mga gusaling
unang naging tahanan ng ilang
148
kolehiyo ng University of the 2. FORT SANTIAGO sa Intramural.
Philippines. May mga kalyeng hitik Ito yong naging kuta ng Espanya
sa mga mansion na naging noong unang panahon. At lugar
tahanan ng mga mayayamang ito kung saan maraming mga
Pilipino ilang henerasyon na ang Pilipino ang ikinulong at pinatay
nakararaan. noong panahon ng Word War II.
Pero ang mga istrukturang ito, 3. BONIFACIO MONUMENT sa
kung hindi abandonado ay Caloocan. Ipinatayo ito bilang
napabayaan na o kaya ay giniba alaala o marka sa unang
na para palitan ng mas ingkwentrong naganap sa
modernong mga gusali. Dahil dito, pagitan ng mga sundalong
nabubura ang mga importanteng espanyol at mga
naging bahagi ng ating rebolusyonaryong grupo ni Andres
kasaysayan. Bonifacio na Katipunan noong
Sa katunayan, ang ilang lumang taong 1896.
bahay sa Sta. Ana, Maynila 4. LIBINGAN NG MGA BAYANI sa
ngayon ay supermarket na. May Makati. Ito yong nagsilbing
mga lumang bahay sa Quiapo na libingan ng mga Pilipinong
ngayon ay condominium na. umabot ng 33,520 na namatay
Hindi kasi prayoridad ng marami noong World War II 1945.
sa atin, maging ng mismong mga 5. NATIONAL MUSEUM sa Manila.
lider ng pamahalaan ang Ito yong lugar na nagsisilbing
konserbasyon ng mga ipunan ng mga
makasaysayang istruktura. heritage ng ating bansa.
Paano ba mapoprotektahan ng 6. Edsa Shrine –ginagawa noong
gobyerno at ng mga 1989 matapos ang Edsa revolution
mamamayan ang mga Paglalahat : Ang ating rehiyon ay
mahahalagang gusali at bahay may makasysayang pangyayari
na naging bahagi ng ating na dapat alalahanin ng mga
kasaysayan? mamamayan.
Hanggang sa mga aklat at Paggawa ng pamantayan
larawan na lamang ba 5 Maayos na pagkakasunud-
magugunita ng mga susunod na sunod ng 5 maksaysayang
henerasyon ang makulay na pangyayaring nakatala
kwento ng ating pagka Pilipino? 4 4 na wastong
Pangkatang Gawain pagkakasunud-sunod sa timeline
Gumawa ng Timeline sa mga 3 tatlong wastong
sumusunod na Makasaysayang pagkakasunud-sunod
pangyayari sa NCR. 2 2 naitalang pangyayari sa
1. BALINTAWAK MONUMENT sa timeline
Balintawak. Ito yong lugar kung 1 Nangangailangan ng
saan naganap ang Philippine pagbabago
Revolution sa pamumuno ni
Andres Bonifacio noong 1896.
149
Araling Panlipunan II. Paksang Aralin:
7:00-7:40 Pagtutulungan ng mga Lungsod
I. Layunin: sa NCR
Nasasabi ang paraan ng AP3KLR-IIa-b-1
pagtutulungan ng mga lungsod sa
NCR
Kagamitan Ang Kalakhang
Tsart, mga larawan Maynila (Ingles: Metro Manila),
III. Pamamaraan tinatawag din bilang Pambansang
A. Panimulang Gawain Punong Rehiyon (Ingles: National
Balik-aral Capital Region), ay
Magbigay ng mga makasaysayang isang kalakhang rehiyon na binubuo
pangyayari sa NCR ng Maynila kasama ang mga karatig
B. Panlinang na Gawain lungsod ng Caloocan, Las
Alamin mo Pinas, Makati, Malabon, Mandalu-
Paano nagtutulungan ang mga yong, Marikina, Muntinlupa, Navo-
lungsod sa Metro Manila? tas, Paranaque, Pasay, Lungsod ng
Paglalahad Quezon, San Juan, Taguig,
150
at Valenzuela kasama ang bayan na 11,855,975, katumbas ng 13%
ng Pateros. populasyon ng bansa.
Ang rehiyon ay sentro ng politika, Ang kabuuang produktong
pangangalakal, lipunan, kultura, at pampook ng Kalakhang Maynila
pang-edukasyon ng Pilipinas. Ayon sa ayon noong Hulyo 2011 ay
iprinoklamang Utos ng tinatayang $159 bilyon o 33%
Pampanguluhan Blg. 940, ang ngkabuuang produktong pambansa.
kabuuan ng Kalakhang Maynila ay Sa loob ng taong 2011, ayon
ang sentro ng pamahalaan habang sa PricewaterhouseCoopers, ito ay
pang-28 sa mga pinakamalalaking
ekonomiya sa pinagsamasamang
lungsod sa buong mundo at pang-4
sa Timog-Silangang Asya.
Pagtalakay
ang Lungsod ng Maynila

ang kabisera. Ang pinakamalaking
lungsod sa Kamaynilaan ay
ang Lungsod ng Quezon,
samantalang ang
pinakamalaking distritong
pangkalakalan ay ang Lungsod ng
Makati.
Ang Kalakhang Maynila ang
pinakamaraming naninirahan
sa tinutukoy na 12 kalakhan ng
Pilipinas at pang-11 sa
pinakamaraming naninirahan sa
buong mundo. Batay sa sensus
noong 2010, ito ay may populasyon
151
(slideshare : NCR ni Dale Robert B. 5 pts. Napakahusay
Caoili) 4pts. Medyo Mahusay
3 Pts. Mahusay
FOOD PROCESSING 2 pts. Nangangailangan ng
MASS TRANSPORTATION OPERATION pagbabago
TOURISM
MACHINERIES
TEXTILES and GARMENTS
HANDICRAFTS and FURNITURE
Ilan sa mga produkto ng NCR o
National Capital Region ay mga
damit at tela, gamot, botelya,
pagkaing-delata at pagkaing-dagat.
Paglalahat
Ang mga lungsod sa NCR ay may
kanya-kanyang produkto na
ipinagbibili sa lahat ng panig ng
Pilipinas maging mismo sa Metro
manila.
Paglalapat
Gumawa ng Graphic Organizer sa
mga Produkto ng bawat lungsod.
Pagtataya
Pamantayan sa nagawang Graphic
Organizer
152
Dale Robert B. Caoili
153
Setyembre 22-26 industriya sa Pilipinas.
Araling Panlipunan Ito ang nagbibigay ng kabuuang
7:00-7:40 33% ng buong kita ng bansa.Ang
sentro ng kalakalan ay ang
I. Layunin:
Makati. Ang Manila naman ang
1. Makapagsasabi ng mga paraan may pinakaabalang pantalan o
ng pakikipagtulungan ng mga port kung saan dumadaong dito
lungsod sa rehiyon noon at sa ang mga produkto mula sa mga
kasalukuyan. karatig na lugar maging mula sa
2. Makapagsasabi ang ibang bansa. Ang metro Manila
kahalagahan ng ang lokasyon ng pang-
pakikipagtulungan ng mga ekonomiyang pag-angat. Nandito
lungsod . ang mga mamamayan na
II. Paksang Aralin: malalaki ang mga kita.
ARALIN 1.3.Paraan ng Nandito ang mga pangunahing
Pakikipagtulungan ng mga hanapbuhay at industriya. May
Lalawigan sa Kinabibilangang mga malls (sm branches)sa lahat
Rehiyon ng lungsod. Ang produkto ng
Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3 isang lungsod ay maaring ibenta
TG p. 1-4 sa lahat ng mga lungsod sa metro
III. Pamamaraan: manila o maging sa buiong
A. Panimulang Gawain: Pilipinas. May samahan din ang
Balik-Aral: mga namumuno sa Metro Manila
upang tiyakin ang pagtutulungan
Mga produkto ng mga sumusunod
ng bawat isa.
na lungsod
Ang Metropolitan manila
 Valenzuela Development Authority )
 QC Pangasiwaan sa Pagpapaunlad
 Manila ng kalakhang maynila ay
 Makati ahensyang nangangasiwa na
 Malabon sumasakop sa mga lungsod ng
 Muntinlupa Metro Manila. Ito ay nagsasagawa
 Mandaluyong ng gawiang may koordinasyon sa
 Marikina pagpapatupad at pagmamasid
B. Panlinang na Gawain at pagbibigay serbisyo sa buong
Alamin Mo Kalakhang Maynila.
Magkaroon ng Brainstorming Pinamumunuan ito ng Chairman.
tungkol sa pagtutulungan ng mga Talakayan
lalawigan. Paano nagtutulungan ang bawat
Paglalahad lungsod sa Metro Manila?
Ang Metro manila ay isang sentro Ano ang MMDA?
ng pananalapi, komersyo at Paglalapat
154
Gumawa ng graphic organizer na
nagpapakita ng pagtutulungan
ng bawat lungsod sa Metro
Manila.
Paglalahat
Nagkakaisa ang bawat lungsod sa
Metro Manila upang mapaunlad
ang NCR at ang bawat lungsod
dito.
Pagtataya
Pagkakaroon ng pamantayan sa
nagawang graphic organizer.
5- kompleto at nasasaad ang
pagtutulungan ng bawat lungsod
4- may kaunting pagkakamali
3- medyo maraming pagkakamali
2- Nangnagailangan ng pag-
unlad ng kaalaman.
155
Maga Larawan mula sa
http://www.slideshare.net/mstweet
y/national-capital-region-ncr
Ni Divine Dizon
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
1. Makapagsasabi ng mga paraan
ng pakikipagtulungan ng mga
lungsod sa rehiyon noon at sa
kasalukuyan.
2. Makapagsasabi ang
kahalagahan ng
pakikipagtulungan ng mga
lungsod .
II. Paksang Aralin:
ARALIN 1.3.Paraan ng
Pakikipagtulungan ng mga
Lalawigan sa Kinabibilangang
Rehiyon
Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3
TG p. 1-4
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
Pagkatatag ng mgal ungsod
 Manila
 QC
 Caloocan
 Pasay
 Pasig
 Mandaluyong
 Makati
 Muntinlupa
 Marikina
 Las Piňas
Alamin Mo
Anu-anoa ng mga produkto at
industriya sa Metro Manila
Paglalahad
156
Pagtalakay sa nilalaman at
ipinakikita ng bawat larawan
Paglalapat
Hayaang makagawa ng graphic
organizer ang mga bata tungkol
sa pagtutulungan ng bawat
lungsod sa pamamagitan ng
kanilang produkto o industriya.
Pag-uulat ng bawat pangkat
Paglalahat
Ang bawat lungsod ay may
sariling industriya o produkto na
tinatangkilik ng iba ring lungsod sa
Metro Manila.
Pagtataya
Tukuyin ang produktong
napapakinabangan ng iabang
lungsod sa Metro Manila
__________1. Malabon, Navotas
_________-2. Valenzuela
_________3. Marikina
_________4. Caloocan
_________5. pateros
157
Araling Panlipunan
7:00-7:40 Northern Caloocan, Malab
I. Layunin: 3rd Manila District on, Navotas,
1. Makapagsasabi ng mga paraan (CAMANAVA) and Valenzuela
ng pakikipagtulungan ng mga
lungsod sa rehiyon noon at sa
kasalukuyan. Las
2. Makapagsasabi ang Piñas, Makati, M
kahalagahan ng
Southern untinlupa, Parañ
pakikipagtulungan ng mga 4th
Manila District aque, Pasay, Pa
lungsod .
II. Paksang Aralin: teros,
ARALIN 1.3.Paraan ng and Taguig
Pakikipagtulungan ng mga
Lalawigan sa Kinabibilangang Talaang Pang-ekonomiya ng
Rehiyon bawat Lungsod
Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-1.3
III. Pamamaraan
A. Panimulang Gawain Local government City Income
Balik-Aral: unit Class Class
Paano nagtutulungan ang mga

Lungsod sa metro Manila?
Highly
B. Panlinang na Gawain Caloocan 1st Class
Urbanized
Alamin
Paano Nahahati sa mga distrito
ang mga Lungsod sa Metro
Manila? Las Piñas
Highly
1st Class
Paglalahad Urbanized
Alternate
District City/Cities
Name
Highly
Makati 1st Class
The Capital Urbanized
1st Manila
District
Mandaluyong, M Highly
Eastern Malabon 1st Class
arikina, Pasig, Qu
2nd Manila Urbanized
ezon City,
District
and San Juan
158
Local government City Income Local government City Income
unit Class Class unit Class Class
Highly
Mandaluyong 1st Class Pateros Municipality 1st Class
Urbanized
Highly Special Highly Special

Manila Quezon City
Urbanized Class Urbanized Class
Highly Highly
Marikina 1st Class San Juan 1st Class
Urbanized Urbanized
Highly Highly
Muntinlupa 1st Class Taguig 1st Class
Urbanized Urbanized
Highly Highly
Navotas 1st Class Valenzuela 1st Class
Urbanized Urbanized
Mga transportasyon:
Highly Mga Railways o Mga tren
Parañaque 1st Class
Urbanized  MRTManila Light Rail Transit
System, Manila Light Rail Transit
System Line 1
 LRT Manila Light Rail Transit
Highly System Line 2
Pasay 1st Class
Urbanized  , Manila Metro Rail Transit
System Line 3
 Philippine National Railways
Highly
Pasig 1st Class
Urbanized
159
Roadways/Mga Kalsada
 Ang Metro Manila ay may malawak
na mga nagkakakonektang mga
kalsada o kalye sa mga lungsod na
umaabot sa 5092 kilometro.
1087kilometro ay mga pambansang
kalye,2366 kilometro ay mga
lungsod, munisipyo o mga kalsadang
pambarangay,1639 kilometro ay mga
kalsada sa subdibisyon at 37
kilometro ang pribadong
nagpapatakboo namamahala ng mga
tollways.
 Aiports
Ninoy Aquino international Airport o
NAIA
 Villamor Air Base
 Clark Internationl Airport
Pangkatang Gawain
Itala ang mga Lungsod sa Metro Manila
Paglalahat
Ang ekonomiya ng lungsod ay nakabatay

sa pagiging First Class o Special Class ng
mga Lungsod dahil sa kanilang revenue o
kita.
Isulat kung First Class o Special Class ang

mga nagtutulungang lungsod sa metro
Manila
______1. Quezon City
______2. Valenzuela
______3. Pateros
_____4. Marikina
______5. Caloocan
160
Setyembre 29-Oktubre 3
Metropolitan Manila Area
Araling Panlipunan
Kamaynilaan
7:00-7:40 "Kalakhang Maynila"
I. Layunin:
1. Natatalakay ang mga
— Kalakhang Pook —
pagbabago na nagpapatuloy sa
sariling lalawigan at
kinabibilangang rehiyon
II. Paksang Aralin:
ARALIN 2: Mga Pagbabago at
Nagpapatuloy sa Aking
Lalawigan (Metro Manila)
Sanggunian: K to 12,
AP3KLR-IIc-2
TG p. 1-4
III. Pamamaraan:
Balik-Aral:
Mga Uri ng bawat Lungsod sa Metro
Manila (Class)
Alamin Mo
Itanong kung anu-ano ang
ipinagbago ng sariling Lungsod.
Paglalahad Ang Kalakhang
Maynila (Ingles: Metro Manila),
tinatawag din bilang Pambansang at pang-edukasyon
Punong Rehiyon (Ingles: National ng Pilipinas.Ang Kalakhang
Capital Region), ay Maynila ang pinakamaraming
isang kalakhang rehiyon na naninirahan sa tinutukoy na 12
binubuo ng Maynila kasama ang kalakhan ng Pilipinas at pang-11
mga karatig lungsod sa pinakamaraming naninirahan
ng Caloocan, Las sa buong mundo. Batay sa senso
Pinas, Makati, Malabon, Mandaluy noong 2010, ito ay may
ong, Marikina, Muntinlupa, Navota populasyon na 11,855,975,
s, Paranaque, Pasay, Lungsod ng katumbas ng 13% populasyon ng
Quezon, San Juan,Taguig, bansa.
at Valenzuela kasama ang bayan Ang kabuuang produktong
ng Pateros. pampook ng Kalakhang Maynila
Ang rehiyon ay sentro ng politika, ayon noong Hulyo 2011 ay
pangangalakal, lipunan, kultura, tinatayang $159 bilyon o 33%
161
ngkabuuang produktong Paglalahat
pambansa. Sa loob ng taong Ang lalawigan ng Metro manila ay
2011, ayon isang makabago at maunlad na
sa PricewaterhouseCoopers, ito ay lalawigan na binubuo ng mga
pang-28 sa mga pinakamalalaking mauunlad na mga lungsod.
ekonomiya sa pinagsamasamang Pagtataya
lungsod sa buong mundo at pang- Isulat kung Tama o Mali
4 sa Timog-Silangang Asy 1. Noon ang mga lungsod ay
kanya-kanya sa
Nandito ang mga pangunahing pamamlakad.
hanapbuhay at industriya. May 2. Nabuo ang Metro Manila
mga malls (sm branches)sa lahat bilang lalawigan sa rehiyon
ng lungsod. Ang produkto ng ng NCR.
isang lungsod ay maaring ibenta 3. Maunlad ang Metro
sa lahat ng mga lungsod sa metro Manila dahil sentro ito ng
manila o maging sa buiong kalakal, kultuira at
Pilipinas. May samahan din ang edukasyon ng NCR.
mga namumuno sa Metro Manila 4. Moderno ang mga gusali
upang tiyakin ang pagtutulungan at industriya sa Metro
ng bawat isa. Manila.
Ang Metropolitan manila 5. Makaluma ang
Development Authority ) teknolohiya sa Metro
Pangasiwaan sa Pagpapaunlad Manila.
ng kalakhang maynila ay
ahensyang nangangasiwa na
sumasakop sa mga lungsod ng
Metro Manila. Ito ay nagsasagawa
ng gawiang may koordinasyon sa
pagpapatupad at pagmamasid
at pagbibigay serbisyo sa buong
Kalakhang Maynila.
Pinamumunuan ito ng Chairman.
Talakayan
Kung ihahambing ang mga mga
lungsod noong araw sa ngayon,
alin ang mas maunlad nilang
kalagayan ngayon o noon?
Paglalapat
nagpapakita ng datos tungkol sa
sa Metro Manila na
nagpapahayag ng pagbabago
nito.
162
MMDA, nagsagawa ng ilang
Araling Panlipunan pagbabago sa bus lane scheme
7:00-7:40 GMANETWORK.COM
I. Layunin:
1. Natatalakay ang mga
pagbabago na nagpapatuloy sa
sariling lalawigan at
kinabibilangang rehiyon Makabu-
Pareho
Makasa-
II. Paksang Aralin: buti sa ng sama sa
ARALIN 2: Mga Pagbabago at trapiko epekto trapiko
Nagpapatuloy sa Aking
Lalawigan (Metro Manila)
Sanggunian: K to 12,
AP3KLR-IIc-2
TG p. 1-4 Pag-uulat ng bawat pangkat
III. Pamamaraan:
A. Panimulang Gawain: Talakayan
Balik-Aral: Ang mga pagbabagong
Ano ang masasabi ninyo sa mga isinasagawa sa Metro Manila
kagamitang pang-industriya sa maging transportasyon man o
Metro Manila hindi ay maaring may negatibo o
positibong epekto sa
mamamayan.
Alamin Mo Paglalapat
Pag-usapan ang balitang ito Gamitin ang pamantayan para sa
tungkol sa pagbabago sa byahe ginawa nilang venn diagram.
ng mga transportasyon sa Metro
Manila.
Paglalahad
Gawan ng reaksyon ang balitang
ito. Isulat sa venn diagram ang
inyong reaksyon
GMA News
July 10, 2012 ·
Napagpasyahan ng Metropolitan Manila

Development Authority na magsagawa ng ilang
pagbabago sa panukalang nagbabawal sa mga
bus na dumaan sa mga flyover at tunnel. Ito ay
matapos ang masikip na daloy ng trapiko sa
unang pagpapatupad nito noong Lunes.
163
Araling Panlipunan 2. Zapote Bridge, Las Pinas
7:00-7:40
Lugar kung saan nagkaroon ng ng labanan sa
I. Layunin: pagitan ng mga rebolusyonaryong mga
1. Naisasalaysay o naisasadula sundalo na pinamumunuan ni heneral Emilio
ang kwento ng mga Aguinaldo laban sa mga sundalong kastila
makasaysayang pook o noong Hunyo 13, 1899.
pangyayaring nagpapakilala sa
3. Fort Santiago, Manila
sariling lalawigan at mga karatig
Tasnggulan o kuta ng mga depensang
nito sa rehiyon. kastila kung saan maraming pilipinong
II. Paksang Aralin: pinatay at ikinulong. Isa sa mga kilalang
ARALIN 3: Mga Kuwento ng Pilipinong bilanggo ditto ay si Dr, jose
Kasaysayan at mga Rizal.
Makasaysayang Pook sa Aking 4. Luneta Park, Manila
Lalawigan (Metro Manila)at Lugar kung saan binaril ang ating
Rehiyon (NCR)
pambansang bayaning si Dr, Jose Rizal
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-
Dating Bagumbayan.
IIb-1.3
6. Balintawak Monument,
http://homeworks-
Caloocan City
edsci.blogspot.com/2011/09/histori Dito naganap ang pasimulang
cal-places-in-metro-manila.html pag-aaklas ng Pilipinas laban
TG p. 1-4 sa kastila.
III. Pamamaraan: 6. Pinaglabanan Shrine, San
A. Panimulang Gawain: Juan
Ito ang lugar kung saan
Balik-Aral naganap ang unang atake ng
Mga mahahalagang pangyayari mga rebolusyonaryong mga
sa kasaysayan ng Valenzuela Pilipino laban sa sa Espanya.
B. Panlinang na Gawain 7. People Power Monument,
Quezon City
Alamin Mo
Ito ay ginawa bilang alaala at
Anu-ano ang mga pagpapahalaga sa
makasaysayang pangyayari sa mapayapang rebolusyon
Metro Manila nppng 1986 na nagresulta sa
Paglalahad pagbagsak ng rehimeng
Historical Places in Metro Manila - NCR Marcos.
1. Mendiola, Manila Talakayan
Paglalapat
Lugar kung saan pinatay ang Paggawa ng bawat
maraming mga magsasakang pangkat ng graphic
nagsasagawa ng mapayapang organizer o timeline ng
pagtitipun-tipon. mahalagang pangyayari
sa Metro Manila,NCR.
164
Pagtataya
Tukuyin ang mga mahahalagang
pangyayari na naganap sa mga
sumusunod na lugar sa Metro
Manila.
__________1. Luneta
_________-2. Edsa Shrine, Q.C.
_________3. Fort santiago
_________4. Mendiola
_________5. Pinaglabanan bridge
165
Araling Panlipunan
Lungsod/Munisipyo Bansag
7:00-7:40
I. Layunin:
1. Natutukoy ng ilang simbolo at Tahanan ng Bamboo Organ
sagisag ng ating lalawigan at ma Lungsod ng Pagmamahalan
karatig nito sa ating rehiyon
at Kaunlaran
natatalakay ng ilang kahulugan
Las Piñas Sentro ng asin saf Metro
ng mga simbolo o sagisag na
2. Nakikita sa opisyal na sagisag Manila
ng lalawigan at mga karatig Kabisera ng Lantern sa
lalawigan sa rehiyon Metro Manila
II. Paksang Aralin:
ARALIN 4: Mga Simbolo at Sagisag
ng aking Lalawigan Katangi-tangi at Matapat
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIb- magpakailanman ng
1.3
Lungsod (The Distinguished
Mga Sagisag ng mga lungsod sa
and Ever Loyal City)
Metro Manila Manila
TG p. 1-4 Reyna sa Pasipiko (The
III. Pamamaraan: Queen City of the Pacific)
A. Panimulang Gawain: Perlas ng Silanganan(The
Balik-Aral Pearl of the Orient)
Mga mahahalagang pangyayari

sa kasaysayan ng Valenzuela
B. Panlinang na Gawain Ang Wall Street ng
Pilipinas(The Wall Street of
Alamin Mo
the Philippines)
Anu-ano ang mga
makasaysayang pangyayari sa Kabisrang pananalapi ng
Metro Manila Makati Pilipinas (The Financial
Paglalahad Capital of the Philippines)
Mga simbolo ng mga Lungsod sa Kabisra ng Kalakalan sa
Metro Manila
Pilipinas (The Business
Capital of the Philippines)
Ang Tigreng Lungsod sa

Mandaluyong
PIlipinas(The Tiger City of
the Philippines)
166
Kabisera ng Pamilihan sa ng Aliwan Piyesta
Pilipinas (The Shopping (Home of Aliwan Fiesta)
Capital of the Philippines) Pader ng Palitan sa
Pilipinas (Trading Wall of the
Philippines)
Kabisera ng Sapatos sa Kabisera ng pagdiriwang sa
Pilipinas (The Shoe Capital Metro Manila (Festival
of the Philippines) Capital of Metro Manila)
Marikina Tahanan ng Lungsod ng Asyano (Asian
Pinaklamalaking Sapatyos City)
sa Buong Mundo (Home of Lungsod ng mga Hapon sa
the World's Largest Shoes) Pilipinas (Japanese City of
the Philippines)
The Emerald City of the

Muntinlupa
Philippines Ang Maliit na Bayan na May
Malaking Puso (A Small
Town with a Big Heart)
Ang kabisra ng Palaisdaan
Kabisera ng balut sa
Navotas sa Pilipinas (The Fishing
Pateros Pilipinas(Balut Capital of the
Capital of the Philippines)
Philippines)
Tahanan ng Kilalang Balut
Ang Kabisera ng Kasuotan sa buong Mundo (Home of
sa Pilipinas (The Fashion the World Famous Balut)
Parañaque Capital of the Philippines)

Lungsod ng mga Ilaw (The
Lungsod ng mga Bituin (The
City of Lights) Quezon City
City of Stars)
Ang Daanan Patungo sa Isla

Puso ng Metro Manila
ng pilipinas (The Gateway to
(Heart of Metro Manila)
the Philippine Islands)
San Juan Tahanan ng mga Presidente
Pasay Lungsod ng paglalakbay
ng pilipinas (Home of
(The Travel City)
Philippine Presidents)
Kabisera ng paglalakbay sa
Kabisera ng Tiangge sa
Pilipinas (The Travel Capital
of the Philippines) tahanan
167
Pilipinas (Tiangge Capital of
the Philippines)
Metro Manila's
Taguig
ProbinSyudad
Nagniningning na Lungsod o
Aktibong Lungsod (The
Valenzuela Vibrant City)
Lungsod ng disiplina (The
City of Discipline)
7. Talakayan
Ipaliwanag ang bawat
bansag sa wikang Pilipino
Paglalapat
Paggawa ng bawat
pangkat ng graphic
organizer sa mga bansag
o simbolong katawagan sa
mga Lungsod sa Metro
Manila,NCR.
Pagtataya
Tukuyin ang mga Lungsod na may
mga bansag na nasa ibaba sa
Metro Manila.
__________1. Tahanan ng
Pinakamalaking sapatos sa Buong
Mundo.
_________-2. Tahanan ng Bamboo
Organ.
_________3. Lungsod ng mga Bituin
_________4. Perlas ng silanganan.
_________5. Lungsod ng Disiplina.
168
Araling Panlipunan
7:00-7:40 Local government unit
I. Layunin:
1. Natutukoy ng ilang simbolo at
sagisag ng ating lalawigan at ma
Caloocan
karatig nito sa ating rehiyon
natatalakay ng ilang kahulugan
ng mga simbolo o sagisag na
2. Nakikita sa opisyal na sagisag
ng lalawigan at mga karatig Las Piñas
lalawigan sa rehiyon
II. Paksang Aralin:
ARALIN 4: Mga Simbolo at Sagisag
ng aking Lalawigan
Makati
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIb-
1.3
Mga Sagisag ng mga lungsod sa
Metro Manila
TG p. 1-4 Malabon
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
Mga mahahalagang pangyayari Mandaluyong
Alamin Mo
Anu-ano ang mga Manila
Metro Manila
Paglalahad
Mga simbolo ng mga Lungsod sa
Metro Manila Marikina
Paglalahad
Muntinlupa
Mga Simbolo o Logo/Badges ng
Mga Lungsod sa metro Manila
169
Local government unit Local government unit
Navotas Valenzuela
1. Talakayan
Ipaliwanag ang bawat logo o
Parañaque
simbolo ng mga lungsod.
Ilarawan ang mga ito
Paglalapat
Paggawa ng bawat
Pasay pangkat ng graphic
organizer sa mga bansag
o logong bawat Lungsod
sa Metro Manila,NCR.
Pasig
Pagtataya
Tukuyin ang mga Lungsod sa
Metro Manila na may may
ganitong logo..
Pateros
__________1.
Quezon City
__________2.
San Juan __________3.
Taguig _________4.
_________5.
170
Oktubre 7-10 nasa kanya ang pangarap
Araling Panlipunan dunog, lakas, pag-unlad
7:00-7:40 ang Maynila tanging perlas
ng bayan ngayo't bukas.
Layunin:
Natatalakay ang kahulugan ng
Maynila, o Maynila
“official hymn” na nagpapakilala
dalhin mo ang bandila
ng sariling lalawigan.
Maynila, o Maynila
Nailalarawan ang lalawigan ayon
at itanghal itong bansa
sa mensahe ng awit ; at
Maynila, o Maynila
Maipagmamalaki ang katangian
ng lalawigan.
Awit ng Lungsod Quezon
Paksang-Aralin: I
Paksa: Official Hymn na Araw Mo ay saganang tunay,
Sa amin ang alab mo'y buhay,
nagpapakilala sa sariling Sa ‘Yo buong sigla kaming nagpupugay.
lalawigan
Kagamitan: sipi ng awit, DVD II
Player, Modyul Dito’y ilaw ang diwa Mo,
Hiyas Ka ng Bayang sinisinta,
Saggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 Dito’y nupli mithiing banal,
Integrasyon: Musika, Sining, P.E. Sa ‘Yo ang pag-ibig namin at dangal.
TG p. 1-3 III
III. Pamamaraan: Lungsod Quezon, aming mahal,
A. Panimulang Gawain: Pugad ka ng laya’t kagitingan,
Dito’y nupli mithiing banal
Balik-Aral: Sa ‘Yo ang pag-ibig namin at dangal
Sa ‘Yo ang pag-ibig naming at buhay.
Mga Bansag sa bawat lungsod sa
Metro Manila Music by: Dr. Eliseo Pajaro
Alamin Mo
CALOOCAN MABUHAY KA
Ipaawit ang Himno ng Valenzuela
at NCR Larawan mo ay kagitingan
Nanahan sa iyo ang katipunan
Paglalahad Hinilom ang sugat ng himagsikan
Pugad ka ng Katapangan
Ipapuna ang mga liriko at Nasa pahina ng kasaysayan
mensahe ng mga awit ng mga Ngalan mo ay Caloocan
sumusunod na mga lungsod.
Caloocan, Kanlungan ng Pag-asa
Himno ng Manila o A wit ng Maynila Pagningasin ang tagumpay
Pag-ibig ay ialay
Tanging lungsod naming mahal
tampok ng silanganan
patungo sa kaunlaran at Caloocan, dakilang lungsod ng mga bayani
Isabuhay ang minimithi
kaligayahan
171
Ipunla ang pagkakaisa Ang adhikain at mithiin ng bawat
Caloocan Mabuhay ka!
lungsod ay nakikita sa kanilang
Sama-samang salubungin himno o awit.
Sipag at tiyaga ay pagbutihin Pagtataya
Tayo'y mga lingcod
Sa mutya nating lungsod Isulat kung Tama o Mali
Pag-alabin ang damdamin 8. Ang bawat lungsod ay may
Tayo na Caloocan, kasaysayan na nakikita sa
Mabuhay ka!
awitin. Nabuo ang Metro
Caloocan, Kanlungan ng Pag-asa Manila bilang lalawigan sa
Pagningasin ang tagumpay rehiyon ng NCR.
Pag-ibig ay ialay
9. Nasa awit din ang paglalahad
Caloocan, dakilang lungsod ng mga bayani ng kanilang mithiin at dangal.
Isabuhay ang minimithi
10. Ang awit ay nagpapamalas ng
Ipunla ang pagkakaisa
Caloocan Mabuhay ka! pagmamahal sa sariling
Awit ng Malabon lungsod.
ito ang bagong umaga 11. Nagnanais ang bawat lungsod
bumangon na`t magsikap ng kaunlaran.
tayong lahat ay patungo
12. Pangangalaga sa kapaligiran
sa langit na pag unlad
ang isa sa mga tema ng himig
sabay tayo sa paglakad Valenzuela.
kasabay ng ating mga yapak
habang sa iisang tinig
ito ang ating awit
malabon,mahal nating bayan

tayo ang siyang mga kawal
walang kaba ang dibdib
pagkat ako ikaw ay kapit bisig
malabon mahal nating bayan

dito ay may bayanihan
isigaw natinb sa daigdig
tayo`y isang bayan isang awit isang tinig
Talakayan
Itanong ang mensahe ng bawat
awit. Ano ang ipinahahayag ng
mg aliriko ng awitin.
Paglalapat
nagpapakita ng tema ng ng
bawat awit ng mga lungsod na
tinalakay.
Paglalahat
172
Araling Panlipunan Ano ang naramdaman mo
7:00-7:40 habang pinakikinggan ang awit?
Layunin: Mahalaga ba para sa inyo ang
1. Natutukoy ng iba pang mga ating Opisyal na Himno?
sining na pagkakakilanlan ng Bakit?
inyong lalawigan; at
Gawain A
2. Naipakikita ng
Maghanda ng video na
pagpapahalaga ng mga sining
nagpapakita ng sayaw at iba
sa inyong lalawigan. Makabu- Makasa-
pang awit o pagdiriwang na kilala
Paksang-Aralin: buti sa
Pareho
sama sa
ng
Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA trapiko ang epekto
Pangkatin trapiko sa
mga mag-aaral
NAGPAPAKILALANG SARILING limang pangkat.
LALAWIGAN AT RE HIYON Ipasagot sa mga pangkat ang
Iba Pang Sining na Nagpapakilala mga sumusunod at ipaulat sa
saSariling Lalawigan klase ang mga sagot.
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 Ano ang sining na
Kagamitan: larawan na nagpapatanyag sa lalawigan?
nagpapakita ng mga sining sa Ilarawan ang sining. Paano
sariling lalawigan, Sining ipinapakita ng sining na ito ang
Integrasyon: Musika, Sining katagian ng mga tao sa
III. Pamamaraan: lalawigan?
A. Panimulang Gawain: Paano mo mahikayat ang mga
tao na pahalagahan ang sining
Balik-Aral:
na ito?
Ano ang masasabi ninyo sa Himno Pag-uulat ng bawat pangkat
ng Valenzuela at ibang lungsod
B. Panlinang na Gawain Talakayan
Alamin Mo Pag-usapan ang mga sining sa
Ano kaya ang mg aiba pang lungsod ng Valenzuela at ng iba
pagkakakilanlan ng mga lungsod pang lungsod.
kasama ang Valenzuela. Paglalapat
Paglalahad Iguhit ang ilang sining sa
A. Panimula Valenzuela.
 kung maari ang rehiyon Pagtataya
gamit ang DVD Player. Gumamit ng pamantayan sa pag-
 Ipaawit ang awit nang may wawasto ng mga iginuhit ng mga
kasabay o kung kaya na bata.
ipaawit ng sarili.  5 puntos –Malinaw na
Itanong: naipahayag ang mga sining
Ano ang pamagat ng ating ng lungsod
Opisyal na Himno ng lalawigan?
173
 4- May kaunting mali sa
ginawa
 3- Medyo marami ang mali
 1-2- Nangangailangan ng
pagbabago
174
Oktubre 13-Oktubre 15 Ano ang pamagat ng ating
Opisyal na Himno ng lalawigan?
Araling Panlipunan Ano ang naramdaman mo
habang pinakikinggan ang awit?
7:00-7:40
Mahalaga ba para sa inyo ang
Layunin: ating Opisyal na Himno?
3. Natutukoy ng iba pang mga Bakit?
sining na pagkakakilanlan ng
inyong lalawigan; at Gawain A
4. Naipakikita ng Maghanda ng video na
pagpapahalaga ng mga sining nagpapakita ng sayaw at iba
sa inyong lalawigan. pangMakabu- Makasa-
awit o pagdiriwang
Pareho na kilala
Paksang-Aralin: buti sa
ng sama sa
Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA trapiko ang epekto
Pangkatin trapiko sa
mga mag-aaral
NAGPAPAKILALANG SARILING limang pangkat.
LALAWIGAN AT RE HIYON Ipasagot sa mga pangkat ang
Iba Pang Sining na Nagpapakilala mga sumusunod at ipaulat sa
saSariling Lalawigan klase ang mga sagot.
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 Ano ang sining na
Kagamitan: larawan na nagpapatanyag sa lalawigan?
nagpapakita ng mga sining sa Ilarawan ang sining. Paano
sariling lalawigan, Sining ipinapakita ng sining na ito ang
Integrasyon: Musika, Sining katagian ng mga tao sa
lalawigan?
III. Pamamaraan:
Paano mo mahikayat ang mga
tao na pahalagahan ang sining
Balik-Aral: na ito?
Ano ang masasabi ninyo sa Himno Pag-uulat ng bawat pangkat
ng Valenzuela at ibang lungsod
B. Panlinang na Gawain Talakayan
Pag-usapan ang mga sining sa
Alamin Mo
lungsod ng Valenzuela at ng iba
Ano kaya ang mg aiba pang pang lungsod.
pagkakakilanlan ng mga lungsod Paglalapat
kasama ang Valenzuela. Iguhit ang ilang sining sa
Paglalahad
Valenzuela.
A. Panimula Pagtataya
 kung maari ang rehiyon
Gumamit ng pamantayan sa pag-
gamit ang DVD Player.
wawasto ng mga iginuhit ng mga
 Ipaawit ang awit nang may
bata.
kasabay o kung kaya na
ipaawit ng sarili.
Itanong:
175
 5 puntos –Malinaw na
naipahayag ang mga sining
ng lungsod
 4- May kaunting mali sa
ginawa
 3- Medyo marami ang mali
 1-2- Nangangailangan ng
pagbabago
176
Alamin Mo
Anu-ano ang mga sining sa Metro
Araling Panlipunan Manila
7:00-7:40 Paglalahad
Gawain B
I. Layunin:
Sa parehong pangkat,
Layunin: ipakumpara ang sariling sining sa
1.Natutukoy ng iba pang mga sining ng ibang lalwigan batay sa
sining na pagkakakilanlan ng mga talakayan.
inyong lalawigan; at Bigyan ng sagutang papel na
2.Naipakikita ng pagpapahalaga kagaya nang nasa LM.
ng mga sining sa inyong Papunuin ang Venn diagram sa
lalawigan. mga pangkat.
Paksang-Aralin: Kagaya ng awit, sayaw, mga
Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA gusali at iba pa. Maaring
NAGPAPAKILALANG SARILING Ipaliwanag na kasama sa sining
LALAWIGAN AT RE HIYON ang pagdiriwang at iba
Iba Pang Sining na Nagpapakilala maghanda ng sining at
saSariling Lalawigan pagdiriwang ng ibang lalawigan
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 na tanyag. Talakayin ang
Kagamitan: larawan na pagkakaiba o pagkakapareho
nagpapakita ng mga sining sa sa sariling lalawigan (Metro
sariling lalawigan, Sining Manila).
Integrasyon: Musika, Sining Paglalahat
III. Pamamaraan: Pahalagahan ang sining ng Metro
A. Panimulang Gawain: Manila
Pagtataya
Balik-Aral: Itala ang sining , gusali o
Ano ang masasabi ninyo sa Himno pagdiriwang na nakatala sa
ng Valenzuela at ibang lungsod bawat kahon.
Sining
Alamin Mo
Ano kaya ang mga iba pang 1. Las Pinas-
pagkakakilanlan ng mga lungsod 2. Marikina-
kasama ang Valenzuela. 3.
III. Pamamaraan: Gusali/Istruktura
A. Panimulang Gawain: 3.Manila
Balik-Aral
4. Quezon City
Mga mahahalagang pangyayari
5. Valenzuela
177
Araling Panlipunan Metro Manila? Sinu-sino ang mga
7:00-7:40 bayaning nagpasimula ng
I. Layunin: pagbabago?
Paglalahad
Layunin: Andres Bonifacio
Ama ng Katipunan na mula
1. Nahihinuha ang mga katangian
Tondo, Manila
ng isang bayani batay sa kanilang
mga nagawa at kontribusyon sa
Rosa Sevilla de Alvero
bayan.
Nagtatag ng paaralan mara sa
2. Nakikilala ang mga bayani ng
kababaihan na mula Tondo,
sariling lalawigan at rehiyon.
Manila
3. Nakakagagawa ng simpleng
Epifanio de los Santos
pananaliksik tungkol sa isang
Manunulat at mananalumpati na
bayani ng lalawigan at rehiyon.
mula sa Malabon
II. Paksang Aralin:
Madre Ignacia del Espiritu Santo
ARALIN 7.1: Mga Bayani ng Sariling
Nagtatag ng unang paaralan
Lalawigan
para sa mga nais maging madre,
Paksang Aralin:
mula sa Binondo, Manila
Mga Bayani ng Sariling
Melchora Aquino
Lalawigan/Rehiyon
Ina ng Himagsikan. Siya ay mula sa
Kagamitan: larawan ng
Kalookan
mga bayani, tsart, graphic
Melchora Aquino
organizer
Kahit matanda na, inaruga niya
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIh-7.1
ang mga nasusugatang
http://quizlet.com/8218796/g4-
katipunero
hekasi-region-ncr-at-6-8-mga-
Gregoria de Jesus
natatanging-pilipino-flash-cards/
Asawa ni Andres Bonifacio
Pagmamahal sa bayan Gregoria de Jesus
Lakambini ng Katipunan, mula siya
III. Pamamaraan: sa Kalookan
A. Panimulang Gawain: Ester Belarmino
Balik-Aral Magaaral na tumulong sa mga
gerilya
Mga mahahalagang pangyayari Emilio Jacinto
sa kasaysayan ng Valenzuela Utak ng Katipunan
B. Panlinang na Gawain Lydia Gellidon
Alamin Mo Tumulong sa mga gerilya, mula
Mga mahahalagang pangyayari Sta.Cruz, Manila
sa kasaysayan ng Valenzuela 13. Talakayan
Ipaliwanag ang gawaing
Anu-ano ang mga
ginampanan ng bawat
Pilipinong bayani sa NCR.
178
Paglalapat
Paggawa ng bawat pangkat ng
graphic organizer sa mga
bayaning pinag-aralan. Ilarawan s
apag-uulat ang mga bahaging
ginampanan ng bawat isa.
Pagtataya
Tukuyin ang mga bayani sa Metro
Manila.
__________1. Inaruga niya ang mga
katipunero
_________-2. Ama ng katipunan.
_________3. Utak ng katipunan.
_________4. Lakambini ng
katipunan.
_________5. Taga Sta. Cruz na
tumulong sa mga gerilyang
Pilipino.
179
Oktubre 27-Oktubre 31 Ibigay ang panuto para sa
Araling Panlipunan gawain.
7:00-7:40 Ipakopya at ipagawa ito sa
kanilang notebook o
Layunin:
sagutang papel.
1. Naipaliliwanag kung ano ang
Gabayan ang mga mag-aaral sa
ibig sabihin ng kultura at mga
pagsagot ng semantic web.
kaugnay na konsepto 
2. Nailalarawan ang kultura ng Talakayin ang mga kasagutan sa
sariling lalawigan batay sa ilang bawat gawain. Kung may mga
aspeto ng pagkakakilanlang maling kasagutan, ipaliwanag at
kultural at iwasto ito. Inaaasahan na lahat
ng gawain ay maisasagawa ng
Paksang-Aralin: mga bata.
ARALIN 1. Ano ang Kultura? Batayan ng puntos ng mga
Paksa: Ang Konsepto ng pangkat.
Kultura
BATAYAN Mahusay na Mahusay Hindi Mahusay (2-1)
K to 12 - AP3PKK-IIIa-1 Mahusay (5) (4-3)
Kagamitan: mga sinaunang
Nakikita ang Nakikita ang Di-gaanong sapat
kagamitan o mga kaugnay na mga sapat at ang kasagutang
larawan, 3 fig. 1/4 size na manila halimbawa sa maayos na ibinigay para
paper, lapis, krayola regional pinakatama kasagutan ang aralin.
at sa maunawaan
cultural profile
pinakamaayos upang
Integrasyon: Pagpapahalaga sa Kaalaman sa na kasagutan mga tanong
kulturang Pilipino paksa
maunawaan
III. Pamamaraan:
aralin
Organisasyon Maayos na Nakasunod Hindi gaanong
Balik-Aral: nakasunod sa sa mga nakasunod sa mga
mga poanutong panutong
Ano ang masasabi ninyo sa Himno panutong ibinigay ibinigay upang
ng Valenzuela at ibang lungsod ibinigay upang mabuo ang
B. Panlinang na Gawain upaang mabuo ang isinagawang
mabuo ang isinagawang gawain
Alamin Mo: isinagawang gawain
gawain
Simulan ang aralin gamit ang
mga susing tanong sa Alamin Mo
LM p. _____.
Paglalahad
A. Panimula
Talakayin ang aralin sa Tuklasin Mo
LM p. ____.
Gawain A: Araling Panlipunan
180
7:00-7:40 mga damit
I. Layunin: mga paniniwala
1. Naipaliliwanag kung ano ang mga tradisyon
ibig sabihin ng kultura at mga Alin sa mga ito ang nakikita pa rin
kaugnay na konsepto sa ngayon?
2. Nailalarawan ang kultura ng Anong paniniwala o kasabihan
sariling lalawigan batay sa ilang ang hangang ngayon ay
aspeto ng pagkakakilanlang pinapaniwalaan pa rin?
kultural Anong masasabi natin sa kultura
Paksang-Aralin: ng sinaunang Pilipino? Magdaos
ng “brainstorming” kaugnay sa
ARALIN 1. Ano ang Kultura?
mga tanong at sa naging sagot
Paksa: Ang Konsepto ng
ng mga bata.
Kultura
 Talakaying mabuti ang
K to 12 - AP3PKK-IIIa-1
pagkakaiba ng materyal at
Kagamitan: mga sinaunang
di materyal na kultura.
kagamitan o mga kaugnay na
Bigyang diin ang mga uri
larawan, 3 fig. 1/4 size na manila
nito.
paper, lapis, krayola regional
Paglalahad
cultural profile
Gawain B:
Integrasyon: Pagpapahalaga
Pangkatin ang mag-aaral. Ibigay
kulturang Pilipino
ang panuto ng gawain sa bawat
III. Pamamaraan: pangkat.
A. Panimulang Gawain: Bigyan ng manila paper at
panulat sa bawat pangkat.
Balik-Aral: Ipaulat ang kanilang gawa.
Ano ang masasabi ninyo sa Himno Itanong kung may mga
ng Valenzuela at ibang lungsod idadagdag pa ang ibang
B. Panlinang na Gawain pangkat sa mga iniulat ng
kanilang kakalase.
Alamin Mo
Paglalahat
Magdaos ng “brainstorming” Pahalagahan ang kultura ng
kaugnay sa mga tanong at sa Valezuela
naging sagot ng mga bata. Pagtataya
Ano ang pagkakaiba ng Paggamit ng rubrics sa
pamumuhay ng mga sinaunang pagbibigay puntos sa mga
Pilipino sa pamumuhay natin Gawain ng bata.
ngayon?
mga kagamitan
181
Mahusay (5) (4-3)
mga sapat at ang kasagutang
halimbawa sa maayos na ibinigay para
pinakatama kasagutan ang aralin.
at sa maunawaan
pinakamaayos upang
Kaalaman sa na kasagutan mga tanong
paksa
maunawaan
aralin
nakasunod sa sa mga nakasunod sa mga
mga poanutong panutong
panutong ibinigay ibinigay upang
ibinigay upang mabuo ang
upaang mabuo ang isinagawang
isinagawang gawain
gawain
182
Ano ang pagkakaiba ng
pamumuhay ng mga sinaunang
Pilipino sa pamumuhay natin
ngayon?
mga kagamitan
mga damit
mga paniniwala
Araling Panlipunan
mga tradisyon
7:00-7:40 Alin sa mga ito ang nakikita pa rin sa
I. Layunin: ngayon?
1. Naipaliliwanag kung ano ang Anong paniniwala o kasabihan ang
hangang ngayon ay pinapaniwalaan
ibig sabihin ng kultura at mga
pa rin?
kaugnay na konsepto
Anong masasabi natin sa kultura
2. Nailalarawan ang kultura ng
ng sinaunang Pilipino?
sariling lalawigan batay sa ilang
1. Sa talakayan, tumawag ng isa
aspeto ng pagkakakilanlang
o dalawang bata upang
kultural
kumuha ng isang sinaunang
Paksang-Aralin:
kagamitan o larawan may
ARALIN 1. Ano ang Kultura? kaugnayan sa uri ng kultura na
Paksa: Ang Konsepto ng tinatalakay.
Kultura Halimbawa: Ang tinatalakay ay
K to 12 - AP3PKK-IIIa-1 materyal/kasuotan…
Kagamitan: mga sinaunang 2. Sabihin sa klase: Sino ang
kagamitan o mga kaugnay na gustong kumuha ng isang
larawan, 3 fig. 1/4 size na manila kagamitan mula sa mga
paper, lapis, krayola regional nakadisplay na ito ang
cultural profile tumutukoy sa kasuotan? (Ang
Integrasyon: Pagpapahalaga mga tatawaging bata ay
kulturang Pilipino inaasahang
III. Pamamaraan: kukuha ng kimona, saya, putong,
A. Panimulang Gawain: o kung ano pa man ang nasa
display). Gawin ang proseso
Balik-Aral hanggang matapos ang
Mga mahahalagang pangyayari talakayan.
sa kasaysayan ng Valenzuela 3. Ipagawa sa mga mag-aaral
B. Panlinang na Gawain ang mga gawain sa Gawin Mo
Alamin Mo Paglalahad
Kolektahin ang mga sinaunang
kagamitan na dala ng mga bata. Gawain C:
Idisplay sa unahan ng silid aralan o Pangkatin ang mag-aaral. Ibigay
kung saan madali nilang makita. ang panuto ng gawain sa bawat
Batay sa dala nila magtanong ng
pangkat.
mga sumusunod:
183
Bigyan ng manila paper at
panulat sa bawat pangkat.
Ipaulat ang kanilang gawa.
Itanong kung may mga
idadagdag pa ang ibang
pangkat sa mga iniulat ng
kanilang kakalase.
Talakayan
 Talakayin ang mga
kasagutan sa bawat
gawain. Kung may mga
maling kasagutan,
ipaliwanag at iwasto ito.
Inaaasahan na lahat ng
gawain ay maisasagawa
ng mga bata.
 Ang kultura ay malawak na
konsepto kung kaya’t
maaring maipaliwanag sa
mga mag-aaral ang
konsepto sa pamamagitan
ng mga halimbawang
nakikita nila.
 Bigyang diin ang mga
kaisipan sa Tandaan Mo
Paglalapat
Pagsalitain sila sa araling tinalakay
ngayon
Pagtataya
Paggamit ng rubrics sa
pagbibigay puntos sa mga
Gawain ng bata.
184
Mahusay (5) (4-3)
mga sapat at ang kasagutang
halimbawa sa maayos na ibinigay para
pinakatama kasagutan ang aralin.
at sa maunawaan
pinakamaayos upang
Kaalaman sa na kasagutan mga tanong
paksa
maunawaan
aralin
mga panutong panutong
Araling
Panlipunan
upaang mabuo ang isinagawang 7:00-7:40
isinagawang gawain Layunin:
gawain Natutukoy
ng mga
halimbawa ng epekto ng lokasyon
at klima sa uri ng pamumuhay ng
kinabibilangang lalawigan
1. Naipaliliwanag kung paano
nakakaimpluwensya ang
lokasyon at klima sa uri ng
pamumuhay ng sariling
lalawigan o rehiyon.
Paksang-Aralin:
Paksa: Impluwensiya ng Klima
at Lokasyon sa Pagbuo at
Paghubog ng Pamumuhay sa
isang Lugar
Kagamitan: larawan ng mga lugar
sa sariling lalawigan/lungsod
Pisikal na mapa ng NCR
Climate map of the Philippines
Sanggunian: Modyul 3, Aralin 2
III. Pamamaraan:
185
Balik-Aral Lugar Karaniwang Karaniwang Maaring Maarin
Anu-ano ang mga kagamitan, hanapbuhay damit pagdiriwang g tema
kaugaliang nagmula pa sa mga ng mga
sining
sinaunang nananahan sa Pamayanang Manggawa Modernong palabas sa moder
Valenzuela? urban sa damit mga sine/ no
B. Panlinang na Gawain kompaniya teatro/
Alamin Mo concert
Pabrika piyesta ng
1. Pangkatin ang mga mag-aaral lalawigan,
sa lima. Sabihin na magkakaroon barangay
ng “imbestigasyon” sa mga Bundok o Magsasaka Madernong (kung may Tungko
nangyayari sa paanan ng pagpapastol damit/ kuyente) l sa
lugar sa sariling lalawigan. Ibigay bundok Maglililok ng panlamig radio/ TV buhay
kahoy sa
ang sumusunod na panuto.
bundok
May mga lugar na ibibigay sa kapaligi
bawat pangkat. Alamin kung ano ran
ang karaniwang gawain ng mga Tabing Moderno (kung may Tungko
tao sa mga lugar na iyon. dagat kuyente) l sa
radio/ TV pangin
Mangingisda gisda
 Magdaos ng Pamayanan Manggawa Moderno
“brainstorming” kaugnay ng rural- sentro Magsasaka
tanong. Tanggapin lahat
ang sagot ng mag-aaral.
 Talakayin ang paglalahad
 Paglalahad
sa Tuklasin Mo Magbigay ng
iba pang halimbawa ng
mga lugar, pagusapan ang Gawain A:
klima ng mga ito at kung sa Ibigay ang panuto sa gawain.
anong lokasyon Ipaugnay ang klima sa uri ng
matatagpuan ang mga ito. pamumuhay ng mga tao. Ito ay
Ipakita ang climate map ng indibidwal na gawain. Ipagawa
Pilipinas. Pag-usapan ang ang gawain sagutang papel.
iba’t ibang uri ng klimang Magdagdag ng mga kaisipan
karaniwang nakikita sa mga mula sa sariling lalawigan o
lugar. rehiyon.
Gawain B:
Ibigay ang panuto ng gawain.
Ipaugnay ang aspeto ng kultura at
katangian ng lugar sa mga bata.
Magdagdag ng mga kaisipan
mula sa sariling lalawigan o
rehiyon.
Talakayan
186
Pag-usapan ang mga Araling Panlipunan
isinagawang Gawain at iproseso 7:00-7:40
ang mga sagot ng mga bata Layunin:
Pagtataya 1. Natutukoy ng mga halimbawa
Paggamit ng rubrics sa ng epekto ng lokasyon at klima
pagbibigay puntos sa mga sa uri ng pamumuhay ng
Gawain ng bata. kinabibilangang lalawigan
BATAYAN Mahusay na Mahusay Hindi
Mahusay (5) (4-3) Mahusa
y (2-1)
Nakikita ang Nakikita Di-
mga ang sapat gaanong
halimbawa sa at maayos sapat
pinakatama at na ang
pinakamaayos kasagutan kasaguta
na kasagutan sa ng
upang ibinigay
Kaalaman mga tanong para
sa paksa maunawaa ang
n aralin.
aralin maunaw
aan
Organisas Maayos na Nakasunod Hindi
yon nakasunod sa sa mga gaanong
mga panutong panutong nakasun
ibinigay ibinigay od sa
upaang mabuo upang mga
ang mabuo ang panuton
isinagawang isinagawan g
gawain g gawain ibinigay
upang
mabuo
ang
isinagaw
ang
gawain
2. Naipaliliwanag kung paano
nakakaimpluwensya ang
lokasyon at klima sa uri ng
pamumuhay ng sariling
Paksang-Aralin:
Paksa: Impluwensiya ng Klima
at Lokasyon sa Pagbuo at
187
Paghubog ng Pamumuhay sa
isang Lugar
Kagamitan: larawan ng mga lugar
sa sariling lalawigan/lungsod
Pisikal na mapa ng NCR
Climate map of the Philippines
III. Pamamaraan:
Balik-Aral
Anu-ano ang mga Gawain ng
mga mamayan sa sinaunang
Valenzuela?
Alamin Mo
Ikumpara ang mga lugar na ito sa
sariling rehiyon o lalawigan.
Ipaliwanag ang panuto sa
pagsasagawa ng bawat gawain.
Itanong/ Ipagawa ang
sumusunod:
 Paglalahad
Gawain C
Ito ay indibidwal na gawain.
Ipaliwanag na ang kanilang mga
188
Paglalahad
A. Panimula
Ang kultura ng Pilipinas ay binubuo
ng mga sumusunod
Nobyemre 10-14 Mga Kultura sa Pilipinas:
Araling Panlipunan Wika
7:00-7:40 Paniniwala
Tradisyon o Kauglian
Layunin:
Pagkain
1. Natutukoy ng ilang halimbawa
Sining
ng ilang aspeto ng kultura ng
Kasuotan
sariling lalawigan a karatig na
Relihiyon
lalawigan sa rehiyon,
Gawain:
2. Nailalarawan ng kultura na
Pangkat 1
nagpapakilala ng sariling
Ipatala ang ibat-ibang wika ng
bawat kasapi ng pangkat sa
Paksang-Aralin:
talahanayan.
ARALIN 3.1. Ang Kultura ng Aming Pangkat 2
Lalawigan  Itala ang mga paniniwala
Paksa Paksa: /tradisyon o kaugalian na
Pagkakakilanlang Kultural ng umiiral sa kani-kaniyang
Sariling Lalawigan pamilya ng bawat bata
Kagamitan: mga larawan ng Pangkat 3
kultura sa Bansa/NCR  Isulat sa graphic organizer
Sanggunian: Pagkaing Pilipino
Kulturang Pilipino Pilipino  Pangkat 4
© Bernadette Aguilar | Krista De Leon |
Nicole Melo //2013  Sining/Kasuotan/larong
Pilipino
K to 12, AP3PKK-IIIb-3.1  Pangkat 5
Patnubay ng Guro pp.1-4 Relihiyon ng bawat kasapi
Integrasyon: Pagpapahalaga sa Talakayan:
mga pagkakailanlang kultural ng Pag-uulat ng bawat pangkat
lalawigan at Rehiyon, Sining Paglalahat
III. Pamamaraan: Ang kultura ay nagpapakita ng
A. Panimulang Gawain: pagkakakilanlan ng bawat
Balik-Aral: pangkat o grupo ng mga tao. Dito
rin naipapakita ang pagkakaiba-
Ano ang kultura?
iba ng bawat pangkat. May kani-
B. Panlinang na Gawain kanila silang orihinal na talento sa
Alamin Mo: iba’t ibang larangan.
Anu-ano ang mga kulturang Pagtataya:
Pilipinong umiiral sa NCR? Isulat sa graphic organizer ang
bumubuo sa kulturang Pilipino
189
Sa Pilipinas, ito ang mga sumusunod
na malimit gamitin sa bawat rehiyon
ng bansa:
Filipino: ay ang pangunahing wikang

Araling Panlipunan sinasalita sa bansa. Ito ay nakasalig
7:00-7:40 sa pangunguna ng Tagalog kasunod
ng iba pang umiiral na mga pagbigkas
I. Layunin: sa Pilipinas.
Natutukoy ng iba’t ibang pangkat
ng tao at pangkat etniko sa mga Tagalog: sinasalita ng mga
lalawigan sa sariling rehiyon. naninirahan sa Katimugang bahagi
Paksang-Aralin: ng Luzon. Sinasalita ito ng mga nasa
rehiyon sa CALABARZON AT
ARALIN 3.2. Mga Pangkat sa
MIMAROPA. Ito rin ang pangunahing
Rehiyon na Kinabibilangan Ko
wika ng Pambansang Punong
Paksa Ang Mga Pangkat sa Rehiyon na siyang kabisera ng bansa.
Rehiyon na Kinabibilangan Ko
AP3PKK-IIIb-3.2 Ilocano: pangunahing wika ng mga
Kagamitan: mga larawan, 1/4 taga HILAGANG LUZON at ginagamit
size na manila paper, lapis, krayola din ng mga taga nasa rehiyon 1 at 2.
regional cultural profile
Panggasinan: Ginagamit sa
Sanggunian:
lalawigan ng Pangasinan at ilang
Kulturang Pilipino Pilipino
© Bernadette Aguilar | Krista De Leon |
bahagi ng Hilagang Luzon at Gitnang
Nicole Melo //2013 Luzon.
Integrasyon: Pagpapahalaga sa
Kapampangan: Sinasalita ng mga
mga pagkakailanlang
taong naninirahan sa Gitnang Luzon
kultural ng lalawigan at
Rehiyon, Sining Bikolano: Wikang sinasalita ng mga
III. Pamamaraan: naninirahan sa Timog-Silangang
A. Panimulang Gawain: Luzon.
Balik-Aral: Cebuano: Tinatawag ding Bisaya.
Mga bumubuo sa kulturang Pangunahing wika ng Lalawigan
Pilipino ng Cebu,Silangang Negros, Bohol at
malaking bahagi ng Mindanao.
Alamin Mo Hiligaynon: Tinatawag na Ilonggo.
Sinasalita sa mga lalawigan sa pulo
ng Panay at Kanlurang Negros.
Wika
Ang wika ay isang bahagi ng Waray-Waray: Wikang ginagamit sa
pakikipagtalastasan sa paghahatid at mga lalawigan sa pulo nf Samar at
pagtanggap ng mensahe. Leyte sa Silangang Visayas.
190
Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De Paglalahad
Leon | Nicole Melo //2013
Anong paniniwala o kasabihan
ang hangang ngayon ay
pinapaniwalaan pa rin?
Pangkatang Gawain
 Itala ang wikang ginagamit ng
mga magulang sa bahay ng
bawat kasapi ng pangkat. Itala
ang mga ito sa manila paper
Ipaulat sa klase ang talaan ng
bawat pangkat
Paglalahat
Mayroong ibat ibang wikang
sinasalita ang mga mamamayan
ng NCR.
Pagtataya
Magtala ng 5 wikang sinasalita sa
Valenzuela at iba pang karatib na
lungsod.
191
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Nailalarawan ng iba’t ibang
PInoy Ako
pangkat ng mga tao at pangkat
etniko sa mga lalawigan sa sariling (Awit at Liriko ng Orange and
Lemons)
rehiyon.
Paksang-Aralin: Lahat tayo mayroon pagkakaiba
ARALIN 3.2. Mga Pangkat sa sa tingin pa lang ay makikita na 
Rehiyon na Kinabibilangan Ko Iba’t ibang kagustuhan ngunit
Paksa Ang Mga Pangkat sa iisang patutunguhan 
Rehiyon na Kinabibilangan Ko Gabay at pagmamahal ang
AP3PKK-IIIb-3.2 hanap mo Magbibigay ng halaga
Kagamitan: Liriko ng awit , regional sa iyo Nais mong ipakilala kung
cultural profile sino ka man talaga 
Sanggunian:
Kulturang Pilipino Pilipino Koro: Pinoy ikaw ay pinoy Ipakita
© Bernadette Aguilar | Krista De Leon | sa mundo 
Nicole Melo //2013
Awit: Ako ay Pinoy ng Kung ano ang kaya mo Ibang-iba
Orange and Lemons ang pinoy 
Integrasyon: Pagpapahalaga sa Wag kang matatakot Ipagmalaki
mga pagkakailanlang mo pinoy ako Pinoy tayo
kultural ng lalawigan at
Rehiyon, Sining Pakita mo ang tunay at kung sino
III. Pamamaraan: ka 
A. Panimulang Gawain: Mayroon mang masama at
Balik-Aral maganda 
Anu-ano ang mga wikang Wala naman perpekto Basta
ginagamit ng mga mamayan sa magpakatotoo oohh! Oohh! 
Valenzuela at mga karatig na Paglalahad
lungsod sa NCR? Pangkatang Gawain
B. Panlinang na Gawain Ilarawan sa pamamagitan ng
Alamin Mo pagguhit ang ibat ibang pangkat
Iparinig ang awitin ng Orange at ng tao sa Valenzuela at mga
Lemons. Ipakita ang liriko nitop na karatig na Lungsod.
nakasulat sa Manila paper. Magpakita ng mga larawan
bilang halimbawa .
192
Talakayan
 Talakayin ang mga iginuhit
na mga halimbawa ng
bawat pangkat.
 Ang kultura ay malawak na
konsepto kung kaya’t
maaring maipaliwanag sa
mga mag-aaral ang
konsepto sa pamamagitan
ng mga halimbawang
nakikita nila.
 Paglalahat
Ibat iba man ang kasuotan
o kaugalian ng bawat
pangkat etniko sa
Valenzuela o karatig na
lungsod Pilipino pa rin sila.
Pagtataya
Paggamit ng rubrics sa
pagbibigay puntos sa mga
Gawain ng bata.
193
BATAYAN Mahusay na Mahusay Hindi Mahusay (2-
Mahusay (5) (4-3) 1)
mga sapat at ang paglalarawan
halimbawa sa maayos na para ang aralin.
pinakatama Larawan na maunawaan
Kaalaman sa
paksa at nagpapakita
pinakamaayos na
na naiguhit naunawaan
aralin
mga panutong panutong
upaang mabuo ang isinagawang
isinagawang gawain
gawain
194
 Pangatwiranan kung paano
nito naiuugnay ang bawat
mamamayan sa NCR.
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Nasasabi ang kahalagahan ng 3. Talakayan
mga wika at dialekto at ang Pag-usapan ang mga
wastong paggamit nito tungo sa isinagawang Gawain at iproseso
maayos na ugnayan ng mga iba’t ang mga sagot ng mga bata
ibang pamayanan sa sariling Paglalahat
lalawigan at rehiyon. Ang mga dayalektong sinasalita
II. Paksang-Aralin: ng mga mamamayan ay siyang
ARALIN 3.3. Ang Mga Wika at nag-uugnay na maunawaan ang
Diyalekto sa Aming Lalawigan at kaugalian at kultura ng bawat
Rehiyon pangkat etniko naninirahan sa
Paksa: Mga Wika at Diyalekto sa mga lungsod ng NCR.
Sariling Lalawigan at Rehiyon BATAYAN Mahusay na Mahusay Hindi
Kagamitan: Basahin, Graphic Mahusay (5) (4-3) Mahusay
(2-1)
organizer, rubrics, manila paper,
Nakikita ang Nakikita ang Di-gaanong
pentel pens
mga halimbawa sapat at sapat ang
Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIc- sa maayos na kasagutang
3.3 Kaalaman pinakatama at kasagutan sa ibinigay para
III. Pamamaraan: sa paksa pinakamaayos na upang ang aralin.
A. Panimulang Gawain: kasagutan mga tanong maunawaan
maunawaan
Balik-Aral aralin
Anu-ano ang mga wikang
Organisas Maayos na Nakasunod Hindi
sinasalita sa Valenzuela at mga yon nakasunod sa sa mga gaanong
karatig na lungsod sa NCR? mga panutong panutong nakasunod
B. Panlinang na Gawain ibinigay upaang ibinigay sa mga
mabuo ang upang panutong
1. Alamin Mo
isinagawang mabuo ang ibinigay
Ano ang kaugnayan ng lokasyon gawain isinagawang upang
sa pagkakaiba o pagkakapareho gawain mabuo ang
ng mga wika sa mgalungsod sa isinagawang
NCR. gawain
2. Paglalahad 4. Pagtataya
 Ipagawa ang graphic Paggamit ng rubrics sa
organizer at ipasulat ang pagbibigay puntos sa mga
diyalekto/wika na sinasalita Gawain ng bata
sa kanilang tahanan.
195
Ipaliwanag na ang kanilang mga
isusulat kung paano naiuugnay ng
Araling Panlipunan mga dayalekto ang mga
7:00-7:40 naninirahan sa NCR.
Gabayan ang mga bata
Nov 16,2015 kung kinakailangan.
Talakayan
Talakayin ang mga kasagutan sa
I. Layunin: bawat gawain. Kung
 Nasasabi ang kahalagahan ng may mga maling kasagutan,
mga wika at dialekto at ang ipaliwanag at iwasto ito.
wastong paggamit nito tungo Inaaasahan na lahat ng gawain
sa maayos na ugnayan ng ay maisasagawa ng mga bata. 9.
mga iba’t ibang pamayanan Bigyang diin ang mga kaisipan sa
sa sariling lalawigan at rehiyon. Tandaan Mo
II. Paksang-Aralin: Pagtataya:
ARALIN 3.3. Ang Mga Wika at Tama o Mali
Diyalekto sa Aming Lalawigan ____1. Ibat ibang dayalekto ang
at Rehiyon sinasalita ng mga mamayan sa
Paksa: Mga Wika at Diyalekto NCR. sa Valenzuela ay binabaha.
sa Sariling Lalawigan at Rehiyon ____2. Ang Tagalog ang wikang
Kagamitan: Basahin, Graphic nag-uugnay sa bawat
organizer, rubrics, manila mamamayan.
paper, pentel pens ____3. Hindi sagabakl ang mga
Sanggunian: K to 12, AP3PKK - dayalekto sa pakikipag-ugnayan
IIIc-3.3 ng bawat lungsod sa NCR.
III. Pamamaraan: ____4. Ano man ang dayalekto ng
A. Panimulang Gawain: mga taga-NCr sila ay mga Pilipino
 Balik-Aral pa rin.
Anu-ano ang mga wikang ____5. Magulo ang NCR dahil sa
sinasalita sa Valenzuela at mga mga ibat ibang dayalekto.
karatig na lungsod sa NCR?
1. Alamin Mo
 Ano ang kaugnayan ng
lokasyon sa pagkakaiba o
pagkakapareho ng mga wika
sa mgalungsod sa NCR.
2. Paglalahad
 Gawain C
Pangkatang Gawain.
196
“Huwag kalimutan ang sariling atin,
marapat lang natin itong alagaan at
muling buhayin.”
Mga Kultura sa Pilipinas:

1. Wika
2. Paniniwala
3. Tradisyon o Kauglian
Kulturang
4. Pagkain
5. Sining
6. asuotan
Pilipino
7. Relihiyon
Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De

Leon | Nicole Melo //2013 sa 8:30 PM 1
komento:
Sabado, Setyembre 14, 2013 I-email ItoBlogThis!Ibahagi sa TwitterIbahagi
sa FacebookIbahagi sa Pinterest
Kultura
Ano nga ba ang ibig sabihin ng “Kultura”? Wika
Ang wika ay isang bahagi ng
Ito ay nagpapakita ng pagkakakilanlan ng pakikipagtalastasan sa paghahatid at
bawat pangkat o grupo ng mga tao. Dito rin pagtanggap ng mensahe.
naipapakita ang pagkakaiba-iba ng bawat
pangkat. May kani-kanila silang orihinal na
talento sa iba’t ibang larangan.
Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De Sa Pilipinas, ito ang mga sumusunod
Leon | Nicole Melo //2013 sa 9:00 PM Walang na malimit gamitin sa bawat rehiyon
komento:
ng bansa:
I-email ItoBlogThis!Ibahagi sa TwitterIbahagi
Filipino: ay ang pangunahing wikang
sinasalita sa bansa. Ito ay nakasalig
Ang Kultura sa Pilipinas sa pangunguna ng Tagalog kasunod
Bawat bansa ay may kani-kanilang ng iba pang umiiral na mga pagbigkas
pinaniniwalaan o nakagawiang sa Pilipinas.
gawain na ipinamana ng kani-kanilang
mga ninuno. Ang Pilipinas ay Tagalog: sinasalita ng mga
tinaguriang mayaman sa iba’t ibang naninirahan sa Katimugang bahagi
larangan sa kultura at isa sa mga ng Luzon. Sinasalita ito ng mga nasa
bansang kinikilala ang kulturang rehiyon sa CALABARZON AT
nagmula sa ating mga ninuno . MIMAROPA. Ito rin ang pangunahing
Naimpluwensyahan tayo ng ating mga wika ng Pambansang Punong
ninuno kaya ito’y ating ginagamit sa Rehiyon na siyang kabisera ng bansa.
pang-araw-araw na pamumuhay.
197
Ilocano: pangunahing wika ng mga
taga HILAGANG LUZON at ginagamit
din ng mga taga nasa rehiyon 1 at 2.
Panggasinan: Ginagamit sa
lalawigan ng Pangasinan at ilang
bahagi ng Hilagang Luzon at Gitnang
Luzon.
Kapampangan: Sinasalita ng mga

taong naninirahan sa Gitnang Luzon
Bikolano: Wikang sinasalita ng mga

naninirahan sa Timog-Silangang
Luzon.
Cebuano: Tinatawag ding Bisaya.

Pangunahing wika ng Lalawigan Adobo
ng Cebu,Silangang Negros, Bohol at
malaking bahagi ng Mindanao.
Hiligaynon: Tinatawag na Ilonggo.

Sinasalita sa mga lalawigan sa pulo
ng Panay at Kanlurang Negros.
Waray-Waray: Wikang ginagamit sa

mga lalawigan sa pulo nf Samar at
Leyte sa Silangang Visayas.
Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De
Leon | Nicole Melo //2013 sa 8:00 PM Walang
komento:
sa FacebookIbahagi sa Pinterest Tortang talong
Halina't Kumain
Ang mga Pilipino ay madaming kinahihiligan.
At isa na doon ay ang pagkain.
Eto ang mga halimbawa ng mga pinakasikat

na pagkain ng Pilipinas:
Lechon
198
Caldereta
Bicol Express
Menudo
Paksiw
Malalagkit :
Bibingka
Halo – halo
199
Sinukmani
Bilo-bilo
Puto – bumbong
Sapin- sapin
Kalamay Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De

Leon | Nicole Melo //2013 sa 7:00 PM Walang
komento:
200
Mga Tradisyon o Kaugalian  Mamanhikan
ng mga Pilipino
Ano nga ba ang “tradisyon o kaugalian”?
Ito ang mga paniniwala o opinyon na naisalin

mula sa mga magulang papunta sa mga anak
nila.
Ang mga Pilipino ay sadyang mahilig

sumunod sa mga nakagawian na at samga
tradisyon. Sila din ay mahilig maniwala sa
mga pamahiin.
Kami ay magbibigay ng mga Halimbawa.
Mga Karaniwang Tradisyon ng mga

Pilipino  Harana
 Piyesta
 Mahal na araw/ Senakulo

 Simbang gabi
 Flores De mayo
201
Dapat unahan ng babae ang lalake na
lumabas ng simbahan – upang hindi siya
maliitin.
Kapag umulan sa araw ng kasal – simbolo ng
kaswertehan.
Kapag may sumakabilang-buhay
Bawal matulog sa tabi ng kabaong –

maaaring hindi mo mapipigilan ang paggalaw
ng ulo mo.
Bawal magkamot ng ulo – maaaring
magkaroon ng kuto.
Pagsuutin ng pulang damit ang mga bata/
Pagtawid ng mga bata sa kabaong
– upang hindi sila guluhin ng namayapa.
Dapat putulin ang kwintas na nakakabit sa
namayapa – upang hindi na siya masundan.
Madalas na Kaugalian Bawal magwalis sa araw ng burol – bilang
respeto
Pagmamano – ito’y madalas ginagawa ng Bawal matuluan ng luha ang kabaong –
mga nakababata sa kanilang mga magulang upang hindi siya mahirapan sa pag-akyat sa
o sa mga nakatatanda sa kanila. langit.
Paggamit ng “po at opo” sa nakatatanda –
ito’y simbolo ng pagrespeto sa mga Iba pang pamahiin:
nakatatanda.
Mahilig makipagkapwa-tao -kapag madalas Bawal maggupit ng kuko sa gabi – upang
silang may nakakasalamuhang tao. hindi malasin .
Mapagkumbaba – nananatili pa rin ang “Friday the 13th” – mag-ingat sa araw na iyon
kanilang mga paa na nakaapak sa lupa. sapagkat may maaaring mangyari sa iyong
masama.
Madalas na Paniniwala Paggsing ng alas tres ng madaling araw –
maaaring may dumalaw sa inyo. Paggising ng
Sa Kusina: mga ispiritu.
Kapag may nakita kang taong pugot ang ulo –
Bawal kumanta sa harap ng kalan - may maaari siyang mamatay (pwede itong
masamang mangyayari. mapigilan basta ibaon lang ang kanyang
Bawal kumanta sa hapag-kainan – simbolo damit sa lupa)
ng hindi pagrespeto. Ipinaskil ni © Bernadette Aguilar | Krista De
Bawal paglaruan ang apoy – maaaring Leon | Nicole Melo //2013 sa 7:00 PM 10
lumabo ang mata. komento:
Hindi dapat makabasag ng pinggan sa araw I-email ItoBlogThis!Ibahagi sa TwitterIbahagi
ng okasyon – ito ay simbolo ng kamalasan. sa FacebookIbahagi sa Pinterest
Sa Kasal:
Idaan natin sa Sining
Bawal isukat ang damit pangkasal – Maaaring Ang mga Pilipino ay malikhain tao. Sa iba't
hindi matuloy ang kasal ibang klase ng sining, makikita ang mga
Bawal magkita ang magkapareha bago ang talento ng mga Pilipino.
araw ng kasal – maaaring mamatay ang isa
Laro:
sa kanila.
Tumbang-preso
202
Patintero
Sipa
Piko
Palo-Sebo
203
ARALIN 4. Mga Makasaysayang
Lugar sa Aming Rehiyon
Paksa: Makasaysayang Lugar
ng Aking Lalawigan at Rehiyon
Unang Araw
Kagamitan: Larawan ng mga
makasaysayang pook sa NCR at
rehiyon clip arts, graphic
organizer, dayorama, at Modyul 4.
Sanggunian: K to 12.
AP3PKK - IIId-4
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Patnubay ng Guro pp.1-5
III. Pamamaraan:
Pambansang Kasuotan A Panimulang Gawain:
Ito ang imahe ng pambansang kauotan ng
Pilipinas Balik-Aral:
Ano ang mgawika at dayalekto sa
ating rehiyon (NCR)?
Alamin Mo:
Magpakita ng ilang larawan ng
mga makasaysayang lugar o pook
sa kanilang lalawigan at rehiyon.
Itanong ang mga sumusunod:
Ano –ano ang mga
makasaysayang lugar na nakita
ninyo sa larawan?
Alin sa mga makasaysayang pook
ang matatagpuan sa ating
Nobyembre 17-Nobyembre 21 rehiyon?
Araling Panlipunan 4. Ipakitang muli ang mga larawan
7:00-7:40 ng makaysaysayang pook ng rehiyon
Layunin: Paglalahad
1. Natutukoy ang ilang Pangkatang gawain
makasaysayang pook ng Gawain:
lalawigan at rehiyon Pangkat 1-2
2. Nasasabi ang kahalagahan ng Ipatala ang ibat-ibang
mga makasaysayang pook makasaysayang pook sa 5 lungsod
upang makilala ang kultura ng sa NCR
kinabibilangang lalawigan at Ipalarawan ang mga ito sa kanila.
rehiyon Ipaulat ang ginawa ng pangkat
Paksang-Aralin: Pangkat 3-4
204
Ipatala ang ibat-ibang
makasaysayang pook sa 5 lungsod
sa NCR
Ipalarawan ang mga ito sa kanila.
Ipaulat ang ginawa ng pangkat
Talakayan:
Paglalahat
kanya-kanyang makasaysayang
pook gaya ng Luneta Park sa
Manila, Edsa Shrine sa Quezon City
at iba pang nagpapakita ng
NCR. Talakayin kung bakit
mahalaga ang mga ito
Pagtataya
Punan ang Graphic oraganizer ng
sa NCR.
Maksaysayang Lugar sa NCR
•_____ •____
____ ____
_____ ______
•______ •______
205
Kagamitan: Larawan ng mga
makasaysayang pook sa
lalawigan at rehiyon clip arts,
graphic organizer, dayorama, at
Modyul 4.
AP3PKK - IIId-4
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Patnubay ng Guro pp.1-5
III. Pamamaraan:
A Panimulang Gawain:
Balik-Aral:
Balik-aralan ang mga
maksaysayang pook sa NCr na
tinalakay kahapon?
Alamin Mo:
Magpakita ng ilang larawan ng
sa kanilang lalawigan at rehiyon.
Itanong ang mga sumusunod:
Ano –ano ang mga
makasaysayang lugar na nakita
ninyo sa larawan?
Araling Panlipunan Alin sa mga makasaysayang pook
7:00-7:40 ang matatagpuan sa ating
rehiyon?
Layunin: 4. Ipakitang muli ang mga larawan
3. Natutukoy ang ilang ng makaysaysayang pook ng rehiyon
makasaysayang pook ng
Paglalahad
Pangkatang Gawain
4. Nasasabi ang kahalagahan ng
Gawain:
mga makasaysayang pook
Pangkat 1-2
upang makilala ang kultura ng
 Isulat sa graphic organizer ang
kinabibilangang lalawigan at
mga makasaysayang pook sa
rehiyon
5 pang lungsod at isang
Paksang-Aralin:
bayan
ARALIN 4. Mga Makasaysayang  Ipaulat ang kanilang ginawa
Lugar sa Aming Rehiyon  Pangkat 3-4
Paksa Paksa: Makasaysayang IPatala ang mga Gawain
Lugar ng Aking Lalawigan at dapat gampanan ng
Rehiyon mamamayan para
Pangalawang Araw
206
pahalagahan ang mga mahahalagang pangyayari sa
makasaysayang tanawin sa NCR
NCR Pagtataya
Talakayan: Magtala ng 5 kahalagahan ng
Pag-uulat ng bawat pangkat mga makasaysayang pook/lugar
Paglalahat sa NCR. 1-5
kanya-kanyang makasaysayang
pook gaya ng Luneta Park sa
Manila, Edsa Shrine sa Quezon City Araling
at iba pang nagpapakita ng
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga K to 12, AP3PKK-IIIe-5
Patnubay ng Guro pp.1-5
Panlipunan
III. Pamamaraan:
7:00-7:40
I. Layunin:
Balik-Aral:
1. Naihahambing ang mga
kaugalian, paniniwala at Balik-aralan ang mga
tradisyon sa aking lalawigan at maksaysayang pook sa NCR na
karatig lalawigan sa rehiyon tinalakay kahapon?
2. Napahahalagahan ang mga B. Panlinang na Gawain
kaugalian, paniniwala at Alamin Mo:
tradisyon sa aking lalawigan at Ang mga kultura s akaratig na
karatig lalawigan sa rehiyon rehiyon ang Clabarzon
Paksang-Aralin: 4. Ipakitang muli ang mga
ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo, Paglalahad
Magkaiba, Magkapareho Pangkatang Gawain
Paksa: Pagkakatulad at Gawain:
Pagkakaiba ng mga Kaugalian, Ihambing ang kultura ng
Paniniwala at Tradisyon sa Aking NCR sa Calabarzon
Lalawigan (Metro Manila) at Talakayan:
Karatig Lalawigan sa Aking Pag-uulat ng bawat pangkat
Rehiyon Paglalahat
K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Ang wikang Tagalog na
Unang Araw ginagamit sa Calabarzon ay
Kagamitan: mga larawan, 1/4 parehorin sa NCR. May
size na manila paper, lapis, venn pagkakatulad at pagkakaiba rin
diagram , regional cultural profile ang 2 rehiyon sa kultura.
Sanggunian: Pagtataya
Slideshare.net Gamit ang Venn diagram itala
Integrasyon: Integrasyon: Sining, ang pagkakatulad at pagkakaiba
Pagpapahalaga ng NCR at Calabarzon . 1-5
207
ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo,
Magkaiba, Magkapareho
Paksa: Pagkakatulad at
Pagkakaiba ng mga Kaugalian,
Paniniwala at Tradisyon sa Aking
Lalawigan (Metro Manila) at
Karatig Lalawigan sa Aking
Rehiyon
K to 12, AP3PKK-IIIe-5
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Unang Araw
Kagamitan: mga larawan, 1/4
size na manila paper, lapis, venn
diagram , regional cultural profile
Sanggunian:
Slideshare.net
Integrasyon: Integrasyon: Sining,
Pagpapahalaga
Takdang-aralin III. Pamamaraan:
Magsaliksik sa kultura ng Rehiyon 3. A Panimulang Gawain:
Balik-Aral:
Balik-aralan ang mga
maksaysayang pook sa NCR na
tinalakay kahapon?
Alamin Mo:
Ang mga kultura s akaratig na
Araling Panlipunan rehiyon ang Clabarzon
7:00-7:40 4. Ipakitang muli ang mga
I. Layunin: Paglalahad
3. Naihahambing ang mga Pangkatang Gawain
kaugalian, paniniwala at Gawain:
tradisyon sa aking lalawigan at Ihambing ang kultura ng
karatig lalawigan sa rehiyon NCR sa Calabarzon
4. Napahahalagahan ang mga Talakayan:
kaugalian, paniniwala at Pag-uulat ng bawat pangkat
tradisyon sa aking lalawigan at Paglalahat
karatig lalawigan sa rehiyon Ang wikang Tagalog na
Paksang-Aralin: ginagamit sa Calabarzon ay
parehorin sa NCR. May
208
pagkakatulad at pagkakaiba rin
ang 2 rehiyon sa kultura.
Pagtataya
Gamit ang Venn diagram itala
ang pagkakatulad at pagkakaiba
ng NCR at Calabarzon . 1-5
Takdang-aralin
Magsaliksik sa kultura ng Rehiyon 3.
209
Araling Panlipunan Balik-Aral:
7:00-7:40 Ilarawan ang
I. Layunin: pagkakaiba/pagkakatulad ng
Nailalarawan ng iba’t ibang kultura ng NCR sa Calabarzon o
pangkat ng mga tao at pangkat Rehiyon IV -A
etniko sa mga lalawigan sa sariling B. Panlinang na Gawain
rehiyon. Alamin Mo:
Araling Panlipunan Ang mga kultura sa karatig na
7:00-7:40 rehiyon ang Rehiyon 3 o Gitnang
Luzon
I. Layunin: 4. Ipakitang muli ang mga
5. Naihahambing ang mga Paglalahad
kaugalian, paniniwala at Pangkatang Gawain
tradisyon sa aking lalawigan at Gawain:
karatig lalawigan sa rehiyon Ihambing ang kultura ng
6. Napahahalagahan ang mga NCR sa Rehiyon 3
kaugalian, paniniwala at Talakayan:
tradisyon sa aking lalawigan at Pag-uulat ng bawat pangkat
karatig lalawigan sa rehiyon Paglalahat
Paksang-Aralin: Ang wikang Tagalog na
ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo, ginagamit sa Calabarzon ay
Magkaiba, Magkapareho parehorin sa NCR. May
Paksa: Pagkakatulad at pagkakatulad at pagkakaiba rin
Pagkakaiba ng mga Kaugalian, ang 2 rehiyon sa kultura.
Paniniwala at Tradisyon sa Aking Pagtataya
Lalawigan (Metro Manila) at Gamit ang Venn diagram itala
Karatig Lalawigan sa Aking ang pagkakatulad at pagkakaiba
Rehiyon ng NCR at Rehiyon 3 . 1-5
Pangalawang Araw
Sanggunian:
Slideshare.net
Pagpapahalaga
Takdang-aralin
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Magsaliksik sa kultura ng Rehiyon 3.
III. Pamamaraan: Araling Panlipunan
210
7:00-7:40 Balik-Aral:
I. Layunin: Ilarawan ang
Nailalarawan ng iba’t ibang pagkakaiba/pagkakatulad ng
pangkat ng mga tao at pangkat kultura ng NCR sa Calabarzon o
etniko sa mga lalawigan sa sariling Rehiyon IV -A
rehiyon. B. Panlinang na Gawain
Araling Panlipunan Alamin Mo:
7:00-7:40 Ang mga kultura sa karatig na
I. Layunin: rehiyon ang Rehiyon 3 o Gitnang
Luzon
7. Naihahambing ang mga 4. Ipakitang muli ang mga larawan
kaugalian, paniniwala at
Paglalahad
tradisyon sa aking lalawigan at
Pangkatang Gawain
karatig lalawigan sa rehiyon
Gawain:
8. Napahahalagahan ang mga
Pangkat 1-1
 Ihambing ang kultura ng
NCR sa Rehiyon IV-A
Paksang-Aralin:
NCR sa Rehiyon 3
ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo,  Itala sa talahanayan ang
Magkaiba, Magkapareho mga impormasyon
Paksa: Pagkakatulad at Talakayan:
Pagkakaiba ng mga Kaugalian, Pag-uulat ng bawat pangkat
Paniniwala at Tradisyon sa Aking Paglalahat
Lalawigan (Metro Manila) at Ang wikang Tagalog na
Karatig Lalawigan sa Aking ginagamit sa Calabarzon ay
Rehiyon parehorin sa NCR. May
K to 12, AP3PKK-IIIe-5 pagkakatulad at pagkakaiba rin
Pangalawang Araw ang 2 rehiyon sa kultura.
Kagamitan: mga larawan, 1/4 Pagtataya
size na manila paper, lapis, venn Itala sa talahanan at pagkaktulad
diagram , regional cultural profile ng kultura ng BCR, Rehiyon IV –A
Sanggunian: at Calabarzon
Slideshare.net
Pagpapahalaga
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga
III. Pamamaraan:
211
NCR Rehiyon Gitnang
IV-A Luzon o
Rehiyon 3
1.
2.
3.
4.
5.
Takdang-aralin
Paghambingin ang 3 rehiuyon na
napag-aralan gamit ang
tatluhang venn diagram
NCR
Rehiyon 3
Calabarz
on
212
Sigaw sa pugad lawin noong ika-23 Agosto
Makasaysayang Pook sa NCR 1896.
FORT SANTIAGO
Nasa Intramurros, Maynila. Dito ikinulong ng
mga Espanyol si Rizal bago barilin sa
Bagumbayan ( Luneta)
PALASYO NG MALACANANGMatatagpuan
sa Maynila. Ito ay opisyal na tirahaan ng
Pangulo
EDSA SHRINE
Makikita sa Edsa Shrine sa panulukan ng
Ortigas Avenue at Edsa. Nakaharap ang
dambana sa Edsa.
http://homeworks-
edsci.blogspot.com/2009/09/mga-
makasaysayan-pook-sa-ating-
PUGAD-LAWINMatatagpuan sa Lungsod
bansa_3257.html
ng Pilipinas. Itnayo ito noong panahon ng
ng Quezon. Dito naganap ang makasaysayan
213
Andres Bonifacio Monument
Caloocan City
1930 Asilo de Huertanos
Photo Credit: en.wikipilipinas.org Malabon City
1882
Photo Credit: www.flickr.com
Archdiocesan Shrine of St. Anne
oldest catholic churches in the Philippines
Taguig
6th century
Photo Credit:
Photo Credit: www.valenzuela.gov.ph
Bonifacio Shrine
Manila City
Photo Credit: www.flickr.com
pinoychurches.blogspot.com
214
1882
Photo Credit: lizie.wordpress.com
Chinatown
Binondo,
Manila Photo
Kapitan Moy Residence

200yrs old residence of Don Laureano
Guevarra
"Marikina, The River City."
Photo
Credit:heprojectreview.blogspot.com
Carriedo Fountain Credit: www.globeimages.net

Plaza Sta. Cruz, Manila Jesus dela Pena Chapel
215
April 16, 1930
Marikina
Photo
Credit: pinoychurches.wordpress.com
Photo
Credit:heprojectreview.blogspot.com
Bell Tower of San Diego De Alcala Church

(Polo Church)
The belfry, or bell tower, of San Diego de
Alcala Church is over four hundred years old,
Kapitan Moy Residence and is a cultural and religious relic of the
200yrs old residence of Don Laureano
Guevarra
bygone Spanish era. The tower, along with
"Marikina, The River City." the entrance arch, is the only remaining
structure of the original church built in 1632.
The main structure of San Diego de Alcala
Valenzuela City was destroyed during Japanese rule and has
landmarks since been rebuilt and renovated, serving as
http://www.valenzuela.gov.ph/index an aesthetic counterpoint to the largely
.php/the_city/people unchanged tower.
Residence of Dr. Pio Valenzuela
Dr. Pio Valenzuela, the revered member of
the Katipunan’s triumvirate and our city’s
namesake, was born in this house on July 11,
1869. Found along Velilla Street in Barangay
Pariancillo Villa, this house has become a
tourist attraction, and more importantly, a
valuable part of the city’s heritage.
216
with its impressive architecture and
preserved Spanish aesthetics, is a shining
symbol of Valenzuela’s heritage, and is
likewise a choice venue for cultural and
artistic events, as well as public seminars and
conventions.
Arkong Bato
Arkong Bato
boundaries between Valenzuela
City and Malabon
1910
This stone arc, found along M.H. Del Pilar National Shrine of Our Lady of Fatima
Street, was built by the Americans in 1910, Located near the Our Lady of Fatima
and served as the boundary between Rizal University, this shrine is the center of the
and Bulacan province. Before the Philippine Fatima apostolate. It was declared
existence of MacArthur Highway and NLEX, a tourist site in 1982 by the Department of
Valenzuela was already the gateway to the Tourism, and most recently, it was declared a
north, albeit with M.H. Del Pilar being the pilgrimage site by the Diocese of Malolos.
main road to Northern Luzon. Today, the
Arkong Bato marks the boundary between
Barangay Santulan in Malabon and the arch’s
namesake, Barangay Arkong Bato in
Valenzuela.
Museo ng Valenzuela
Museo ng Valenzuela is one of the city’s main

historical and cultural landmarks, and houses
a vast collection of artifacts and memorabilia
that traces Valenzuela’s rich history and
immense progress. The sprawling Museo,
217
Valenzuela City Convention Center
Valenzuela’s Convention Center is well-

known among Valenzuelanos as the city’s
center for the performing arts, as well as a
Legislative
popular venue for concerts, art shows and
exhibits, and conventions.
Police
Valenzuela City Social Hall
Located within the premises of Valenzuela

City Hall, the Mediterranean-inspired Social
Hall is one of Mayor Win’s pet projects, and
218
Bumibilang ang mga Tagalog ng may
15,876,000. Pinagtatalunan pa rin ang
pinagmulan ng mga Tagalog, kung
nanggaling ba sila sa kilala ngayong Taal,
Batangas, o mula sa katimugan kung saan
nanirahan ang kalapit-wika nilang
mga Bisaya. Gayunman, katulad ng iba
mga katutubong kapangkatan,
pinaniniwalaang mga inanak sila ng mga
taong nagwiwika ng wikang Awstronesyo
mula sa sinaunang Taiwan. Nagsasalita ang
mga mamamayang Tagalog ng wikang
Tagalog, na may maraming mga sari-saring
kaibahang pangdiyalekto, bagaman
itinuturing na mauunawaan ang lahat ng
mga diyalektong Tagalog. Karamihan sa
mga mamamayang Tagalog na may dugong
Merdika at may-halong Merdika at Kastila
sa Ternate, Cavite ang nagsasalita ng
diyalektong Ternateño ng Chabacano.
Pangunahing pananampalataya ng mga
Tagalog ang Kristiyanismo, na
Kultura NG KARATIG NA REHIYON mga Romano Katoliko ang karamihan,
CALBARZON maging mga Protestante. Mayroon ding
Kanilang Pamumuhay: ilang mga Muslim. Maraming
Ang mga Tagalog ay nabubuhay sa mgamestisong Tagalog. Marami sa mga
pamamagitan ng Tagalog ang may halong Intsik at Pilipino,
na may maliit na bilang na may mga
pagsasaka, ninunong Kastila atAmerikano. Tinatawag
na Katagalugan ang rehiyon ng mga
pangingisda at
Tagalog.
pagtitinda.
Klima:
Masipag, matiyaga at masikap ang mga
Batangas, Cavite. Occidental Mindoro: ang
Tagalog.
tag-init ay mula Nobyembre hanggang
Sila ay likas na masayahin kaya madalas Abril samantalang tag-ulan naman mula
silang magdaos ng mga pagtitipon tulad ng Mayo hanggang Oktubre.
kasalan, kaarawan at kapistahan.
Palawan, Rizal, Laguna: hindi tiyak ang
panahon / tagtuyot mula isa hanggang
tatlong buwan.
Demograpiya ng Kulturang Tagalog:
219
Mga makikita sa Rehiyon:
Sa Laguna matatagpuan ang
-Talon ng Pagsanjan at Talon ng

Batocan.
-Lawa ng Laguna o Laguna de Bay - sa

pagitan ng Rizal at Laguna at
pinakamalaking lawa sa bansa.
-Lawa ng Taal - sa Batangas
-Bulkang Taal - nasa gitna ng lawa ng Taal
-Bundok ng Sierra Madre - nasa

kahabaan ng lalawigan ng Quezon
-Bundok Banahaw - sa Quezon
-Bundok Makiling - sa Laguna
220
Nobyembre 24-Nobyembre 28
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
9. Naihahambing ang mga
10. Napahahalagahan ang mga
Paksang-Aralin:
ARALIN 5. Kultura Ko, Kultura Mo,
Magkaiba, Magkapareho
Lalawigan (Metro Manila) at
Rehiyon
Pangalawang Araw
Sanggunian:
Slideshare.net
Integrasyon: Sining, Pagpapahalaga Pagpapahalaga
III. Pamamaraan:
Balik-Aral:
Ilarawan ang
pagkakaiba/pagkakatulad ng
kultura ng NCR sa Calabarzon o
Rehiyon IV -A
221
Alamin Mo:
NCR
Ang mga kultura sa karatig na
rehiyon ang Rehiyon 3 o Gitnang
Luzon
4. Ipakitang muli ang mga larawan
Paglalahad
Pangkatang Gawain
Rehiyon 3
Gawain: Calabarz
Pangkat 1-1 on
NCR sa Rehiyon IV-A
NCR sa Rehiyon 3
 Itala sa talahanayan ang
mga impormasyon
Talakayan:
Paglalahat
Ang wikang Tagalog na
ginagamit sa Calabarzon ay
parehorin sa NCR. May
pagkakatulad at pagkakaiba rin
ang 2 rehiyon sa kultura.
Pagtataya
Itala sa talahanan at pagkaktulad
ng kultura ng NCR, Rehiyon IV –A
at Calabarzon
NCR Rehiyon Gitnang
IV-A Luzon o
Rehiyon 3
1.
2.
3.
4.
5.
Takdang-aralin
Paghambingin ang 3 rehiyon na
napag-aralan gamit ang
tatluhang venn diagram
222
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Naihahambing ang mga
kaugalian, paniniwala at tradisyon
sa aking lalawigan at karatig
Napahahalagahan ang mga
kaugalian, paniniwala at tradisyon
sa aking lalawigan at karatig
II. Paksang-Aralin:
Lalawigan at
Rehiyon
Kagamitan: larawan ng mga o
clip arts, graphic organizers,
Integrasyon: Sining,
dayorama
Pagpapahalaga
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Pagbalik-aralan ang mga
Relihiyon. tradisyon ng sariling
lalawigan at karatig lalawigan sa
Ipagawa ang isang laro tungkol sa
mga kaugalian, paniniwala at
tradisyon.
Itanong: Tukuyin kung ano ang
mga sumusunod:
Nakakita ka ng itim na pusa
habang ikaw ay naglalakad.
223
Nagdaos ng kapistahan ng bayan IIwasto ang mga kasagutan ng
kina Nelia. mga bata sa Gawain A.
Malaki ang utang na loob ni Rene Pangkatin ang mga bata sa tatlo
sa kaibigan niya. (3). Ipagawa ang Data Retrieval
Nagmamano sila tuwing darating Chart_. Pag-uulat ng mga
ang kanilang mga magulang. Pangkat. Bigyan ng sapat na
panahon ang bawat pangkat
Kategory 3 2 1
a upang makapag-ulat.
Kinapapal Paalalahananan sila sa kanilang
ooban ng
Kinapapal konsepto
Malay gawain sa graphic organizers ukol
o ang
Nilalama
ooban ng ng
konse
sa iyon.
mga paghaha
n
konsepto mbing
pto Talakayin ang mga pagkakaiba at
pagha
ng ngunit
hambi
pagkakatulad ng kaugalian,
paghaha may
mbing kakulang
ng paniniwala at tradisyon sa saring
an rehiyon at ibang rehiyon. Itanong
Kinakikitaa Kinakikita
Payak ang mga sumusunod:
n ng an ng
Pagkama
kakaiban payak
ang Bakit kaya magkakaiba ang
likhain konse
g ang
pto kultura ng ating lalawigan
konsepto konsepto
Malinis Malinis sa kanilang lalawigan?
ang gawa ang Maru Ano ang inpluwensya ng lokasyon
at walang gawa mi ang
Kalinisan bura ng ngunit my pagka at kapaligiran sa pagkakaiba iba?
lapis kaunting kagaw Magkakapareho o magkakaiba
bura ng a,
lapis ba an
Naniniwala na magkakaroon ng
bisita kapag nakalaglag ang Gumamit
tinidor habang kumakain. karanasan kapag namuhay ka sa
3. Itanong muli kung saan ibang lalawigan? Gumamit ng
nabibilang ang mga sitwasyon. rubrics para sa gawain.
Isulat sa pisara ang mga sagot ng
mga bata
B. Paglinang na Gawain
Ipabasa ang isang kwento
na nauukol sa kaugalian,
paniniwala at tradisyon ng
dalawang rehiyon karatig ng NCR.
Magtalakayan kasama ang mga
bata.
Pasagutan ang mga katanungan
pagkatapos ng talakayan. Isulat
sa pisara ang mga kasagutan ng
mga bata.
Ipasagot sa mga bata ang
Gawain A
224
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Nasusuri ang papel na
ginagampanan ng kultura sa
pagbuo ng pagkakakilanlan ng
aking lalawigan at rehiyon
II. Paksang-Aralin:
ARALIN 6. Nakikilala Kami sa
Aming Kultura
Paksa: Ang Papel na
Ginagampanan ng Kultura sa
Pagbuo ng Pagkakakilanlan ng
Aking Lalawigan
Integrasyon: Pagpapahalaga, Kagamitan: concept map at
Sining semantic web
K to 12, AP3KLR-IIg-6
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Pagbalik-aralan ang mga
Relihiyon. tradisyon ng sariling
lalawigan at karatig lalawigan sa
Ipagawa ang isang laro tungkol sa
mga kaugalian, paniniwala at
tradisyon.
Isulat sa pisara ang mga sagot ng
mga bata
Magpakita ng mga
larawan ng materyal at di-
materyal na kultura.
225
 Materyal – larawan ng 2. Valenzuela
pagkain, kasuotan, tirahan, 3. Makati
alahas, gusali at mga 4. Quezon City
kasangkapan. 5. Pateros
 Di-materyal – larawan ng Takdang-Aralin:
pamahalaan, edukasyon, Saliksikin ang mga impormasyon
sining, panitikan, sayaw, tungkol sa Kultura ng NCR.
kaugalian, tradisyon, Araling Panlipunan
paniniwala, pamahiin, 7:00-7:40
pagpapahalaga at saloobin I. Layunin:
ng mga tao. Naipagmamalaki ang papel na
B. Paglinang ginagampanan ng kultura sa
Ilahad ang aralin gamit ang susing pagbuo ng pagkakakilanlan ng
tanong sa Alamin mo LM p._____. aking lalawigan at rehiyon
Ipagawa ang isang diyalogo na II. Paksang-Aralin:
nauukol sa papel na ARALIN 6. Nakikilala Kami sa
ginagampanan ng kultura Aming Kultura
Pangkat. Bigyan ng sapat na Paksa: Ang Papel na
panahon ang bawat pangkat Ginagampanan ng Kultura sa
upang makapag-ulat. Pagbuo ng Pagkakakilanlan ng
Paalalahananan sila sa kanilang Aking Lalawigan
Integrasyon: Pagpapahalaga, Kagamitan: concept map at
Sining semantic web
gawain sa graphic organizers ukol K to 12, AP3KLR-IIg-6
sa iyon. III. Pamamaraan:
Talakayan A. Panimula
 Ipasuri ang kultura ng mga Balik-aral:
mamamayan sa metro Kulturang Materyal at Di-Materyal
manila batay sa B. Paglinang na Gawain
Wika, tradisyon at Magpakita ng mga
paniniwala. larawan ng materyal at di-
Paglalahat: materyal na kultura.
Ang mga taga –metro  Materyal – larawan ng
Manila ay may sariling pagkain, kasuotan, tirahan,
pagkakakilanlan batay sa alahas, gusali at mga
kultura. kasangkapan.
Rubric ng Pagwawasto  Di-materyal – larawan ng
5- 4- 3- 2 - Di- 1- Hindi
Pagtataya: BATAYAN Mahusay Mahusay Medyo gaanong Mahusay
Punan ang mga pagkakailanlan na Mahusay Mahusay
ng kultura ng bawat lungsod sa Mahusay
Metro Manila.
pamahalaan, edukasyon,
1. Manila
226
sining, panitikan, sayaw, Ang mga taga –metro
kaugalian, tradisyon, Manila ay may sariling
paniniwala, pamahiin, pagkakakilanlan batay sa
pagpapahalaga at saloobin kultura.
ng mga tao. Rubric ng Pagwawasto
B. Paglinang
5- 4- 3- 2 - Di- 1- Hindi
Magtalakayan kasama ang mga BATAYAN Mahusay Mahusay Medyo gaanong Mahusay
bata sa pamamagitan ng mga na Mahusay Mahusay
sumusunod na katanungan: Mahusay
 Kapag tinatanong kayo

kung taga saan kayo, ano
Pagtataya:
ang inyong sinasagot?
Sabihin ang mga bagay, pagkain,
 Kapag ipinapalarawan sa
istrutura, lugar na maaring
inyo kung ano ang itsura ng
pagkakilanlan ng mga Lungsod sa
lugar ninyo, ano naman ang
Metro Manila o rehiyon ng NCR.
inyong sinasagot?
1.Makati
sa iyon.
2. Quezon City
 Gumuhit ng maaring ipakita
3. Marikina
tungkol sa pagkakakilanlan
4. Caloocan
ng ating Lungsod.
5. Valenzuela
Talakayan
Takdang-Aralin
Iprosesoa ng gawaing
Magdala ng larawan na
isinagawa ng bawat
nagpapakilala sa mga lugar sa
pangkat.
NCR.
Pag-usapan ang
kinalabasan.
Paglalahat:
227
Rehiyon IV-A CALABARZON
Mga makikita sa Rehiyon:
Sa Laguna matatagpuan ang
-Talon ng Pagsanjan at Talon ng Batocan.
-Lawa ng Laguna o Laguna de Bay - sa pagitan ng Rizal at Laguna at pinakamalaking lawa sa bansa.
-Lawa ng Taal - sa Batangas
-Bulkang Taal - nasa gitna ng lawa ng Taal
-Bundok ng Sierra Madre - nasa kahabaan ng lalawigan ng Quezon
-Bundok Banahaw - sa Quezon
-Bundok Makiling - sa Laguna
228
Sa panitikan, isang halimbawa ay ang
ANG MGA TAGALOG AT ANG PANITIKANG “Suyuan sa Tubigan” ni Macario Pineda ay
TAGALOG nagpapakita ng lokal na kultura ng mga
Ang ikinabubuhay ng mga Tagalog ay ang Tagalog. Sa kuwentong ito, ang panliligaw ay
pangangalakal, pangingisda, at pagtatanim. aniging tagisan ng galing.
Ang pangangalakal ng mga Tagalog ang isa sa Ang isa pang aspekto ng buhay Tagalog ay
itinuturong dahilan sa mayamang kultura ang pagtatanim. Nasa Nueva Ecija ang
nito. Dahil sa nakihalubilo ang mga Tagalog pinakamalaking kapatagan na matatagpuan
sa iba’t-ibang mga kultura, nakakuha sila ng sa bansa. At ito ay tinatawag na Rice Bowl of
mga impluwensiya na isinama nila sa sarili the Philippines, dahil ito ang isa sa mga
nilang kultura. Ang mga Tagalog ay namuhay nangungunang nagbibigay ng bigas sa bansa.
ng masagana sa mga tabing-ilog at tabing- Gaya ng mangingisda, ang magsasaka ay isa
dagat. Maliban sa Nueva Ecija, lahat ng mga pang karakter na importante sa literaturang
komunidad ng Tagalog sa Gitnang Luzon ay Tagalog. Siya ay masipag at matalino.
masagana sa mga ilog o kaya naman ay Kinukuha niya ang kanyang lakas mula sa
malapit sa dagat. Dahil malaking bahagi ito lupang kanyang sinasaka, binibigyang pansin
ng heograpiya ng tinitirhan ng mga Tagalog, niya ang pagpapalit ng panahon. Ang ani ang
hindi nakakagulat na kasama ang mga ito sa nagbibigay pagasa sa magsasaka. Ang isang
kultura at panitikan nila. Makikita rin ito sa magandang ani ay nagsisilbing pag-asa laban
kanilang hilig sa pagkain at ang pagkahilig sa kahirapan at gutom.
nila sa mga isadng matatagpuan sa mga ilog. Sa mga bugtong, iniisip ng mga Tagalog ang
Ang kasaganahan din ng mga ilog ay maaring palay bilang mga butil ng ginto:
maiturong dahilan kung bakit hindi matipid Nang wala pang ginto
ang pag-gamit ng isang Tagalog kapag siya ay Ay noon nagpalo
naglilinis. Nang magpakagintu-ginto
Isang importanteng karakter sa mga Tagalog Ay saka pa sumuko
ay ang mangingisda. Ang kanyang buhay ay Si Lamberto Antonio ay sumusulat ng
puno ng pakikipagsapalaran. Ang kanyang mga tula patungkol sa mga palayan ng Nueva
mga lambat ay may iba’t-ibang mga pangalan Ecija. Habang ang pagalala sa nakaraan
depende sa uring isda na gusto niyang naman ang nagdala kay Virgilio Almario sa
mahuli. Binabasa niya ang langit na parang “Oyaying Tagalog” para alalahanin ang
libro, maingat na pinapakiramdaman ang buhay sa probinsya.
mga pahiwatig ng kalikasan. Para sa mga Sa “Kung Baga sa Pamumulaklak”, ipinakita
mangingisdang Tagalog, ang ilog ay isang ni Macario Pineda ang pag-ikot ng buhay sa
puwersa na kinakailangan ng respeto dahil bukirin. Ang pagbibinata at pagdadalag ng
kumukuha din ito ng buhay. Ang huli ng mga mga lalake at babae pati na rin ang
mangingisda ay dadalhin na sa pampang, pagkagising ng kanilang mga damdamin.
kung saan ito ay hinahati o hindi naman kaya Sa prosa, ipinakita ni Rogelio Sikat sa “Tata
ay ibinibenta. Ang ganitong uri ng Selo” ang mga problema sa ganitong
pakikisalamuha ay kinakailangan sa kanyang pamumuhay. Ang pagdanak ng dugo at
propesyon. karahasan ang sasalubong sa mambabasa
229
habang ipinapakita ni Sikat ang galit ng isang Mga Halimbawa:
magsasaka sa kanyang amo dahil sa pag-gasa - May Isang bayabas
nito sa kanyang anak. Na pito ang butas
Kung gugunitain natin ang ating kasaysayan, Sagot: Mukha
masasabi natin na gaya ng topograpiya at - Bumbong kung liwanag
mga yaman ng mga Tagalog, malaking bahagi Kung gabi ay dagat
din ang mga naganap sa kasaysayan sa pag- Sagot: Banig
impluwensiya sa kulturang Tagalog. - Nagsaing si Hudas, kinuha ang tubig
Mula pa noong 1521, masasaksihan na ang Itinapon ang bigas
pakikipaglaban ng mga Tagalog para sa Sagot: Gata ng Niyog
pananatili ng kanilang kultura kahit na - Palda ni Santa Maria
nakuha na ng mga tao ang ilan sa mga gawain Ang kulay ay iba-iba.
at kulturang Espanyol. Isa sa pinakamalaking Sagot: Bahaghari
epekto nito, ay ang pagkawala ng epikong Ang mga salawikain ay mga kasabihan na
Tagalog. Gayunpaman, ang mga manunulat may malalim na kahulugan. Karamihan sa
na Tagalog ay nagsumikap para buhayin ang mga salawikain ay hindi alam kung saan
larangan at bigyan ng lokal na kulay ay nagmula, habang ang iba naman ay bahagi ng
literatura. mas mahahabang akda. Saan man sila
Kagaya na lamang ni Francisco Balagtas at nagmula, ang mga salawikain ay base sa
ang kanyang Florante at Laura na matatandang kasabihan na itinakda para
nagpapakita ng mahika, mga prinsesa at mapanatili ang katahimikan at
prinsipe at mga magigiting na mandirigma. pagkakasundo sa lipunan.
Ang makapangyarihang mga karakter at Mga Halimbawa:
kaganapan sa awit na ito ay maikukumpara - Paa na ang madulas
sa mga pangyayari sa Pilipinas sa panahong Dila lamang ang huwag
iyon. - Pag-aasawa’y di biro
Kanin bagang isusubo
Iluluwa pag napaso
- Kaibigang may malasakit
Ang tulang Tagalog ay nagmula pa sa daan- Daig ang walang turing na kapatid
taong tradisyong pabigkas na nagbigay ng - Kahaba-haba man ng prusisyon
katutubong pananalita gaya ng mga bugtong sa simbahan din ang tuloy.
at salawikain, na nagmula pa sa panahong Isang katutubong istilo ng tula ay tinatawag
bago pa dumating ang mga Espanyol o hindi na tanaga ay gumagamit ng mga talinghaga
naman kaya ay nabuo dail sa mga na gaya ng sa mga bugtong. Ito ay
pagbabagong naganap sa ating lipunan nagpapakita ng mga ideya tungkol sa buhay.
noong ika-16 na siglo. Halimbawa:
Ang bugtong ay kadalasang binubuo ng - Ang tubig ma’y malalim
dalawang linya at nagpapakita o Malilirip kung libdin
nagpapahiwatig ng isang bagay o pangyayari Itong budhing magaling
na dapat hulaan. Maliwanag paghanapin
230
Ang maikling kuwentong Tagalog naman ay Liwayway ang nangunguna sa mga ito, at ito
nagmula sa tradisyong pananalita na ang naglunsad sa karera ng maraming mga
ipinapasa sa mga henerasyon. Ang mga baguhang awtor.
kuwnetong ito ay ay ikinikuwento sa mga Ang panahon ng 1960 at 1970s ay malaki ang
mahahalagang piging at ordinaryong naging epekto sa pagbabago ng mga istilo ng
sitwasyon. Kabilang dito ang mga mito, literaturang Tagalog. Ang paglipana ng mga
alamat at kuwentong bayan na maaring rali at demonstrasyon ay nagdulot sa mga
magkaroon ng elemento ng mahika. manunulat na pag-isipan ang kanilang
Ang popularidad ng kuwentong pag-ibig ay kapangyarihan bilang manunulat at ang
natulung ng mga magasin noong 1920s. ang maaring maidulot na epekto nila sa lipunan.
Gitnang Luzon Rehiyon 3 Lugar Pasyalan
Buhanging Falls
Produkto ng Lalawigan ng Aurora Balete Tree
Kopra Lugar Pasyalan sa Aurora
Produkto ng Lalawigan ng Bataan Lugar Pasyalan sa Bulacan
Sugarcane Lugar Pasyalan sa Pampanga
Mais Lugar Pasyalan sa Tarlac
Produkto ng Lalawigan ng Malolos Kultura at Tradisyon
Pastilyas Kamestizuhan Street
Tinapa Barasoain Church
Produkto ng Lalawigan ng Nueva Ecija Sandbox at Alviera
Produkto mula sa Gatas ng Kalabaw Dinosaurs Island in CLark Land
Buko Pie Monasterio de Tarlac
Maja Blanca Isdaan
Yema Karamihan ng Kultura ng Rehiyon 3 ay
Produkto ng Lalawigan ng Pampanga depende sa mga Festivals. Ang mga ibang
Mais example nito ay:
Tilapia Pawikan Festival
Produkto ng Lalawigan ng Zambales Carabao Festival
Mais Pagoda Festival
Mangga
Singkaban Festival Ang Aurora ay isa pang lalawigan ng Pilipinas.
Araquio Festival Bahagi ng rehiyon ng Gitnang Luzon ang
Mud People Festival lalawigan. Lungsod ng Baler ang kabisera nito.
"Ang Tulisan"
Pawikan Festival
Carabao Festival
Pagoda Festival
Mud people Festival
Festivals:
231
Disyembre 1-Disyembre5
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Nailalarawan ang pagtulong sa
iba’t ibang pangkat ng mga tao
sa mga lalawigan sa
Paksang-Aralin:
ARALIN 7. Mga Pangkat ng Tao sa
Lalawigan at Rehiyon
Igagalang Ko
Paksa: Mga Pangkat ng Tao ng
Aking Lalawigan
K to 12, AP3PKK-IIIf-7
Unang Araw
Sanggunian:
232
http://www.slideshare.net/marisola Paglalahat
quino18/national-capital-region- Ibat’ibang pangkat ng tao ang
diverse-culture bumubuo sa cultural diversity ng
Integrasyon: Sining, Metro Manila o Rehiyon ng NCR.
Pagtataya
Pagpapahalaga
Magtala ng mga pangkat na tao na
naninirahan sa Metro Manila
K to 12, AP3PKK-IIIe-5 1-5
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Takdang-aralin
Patnubay ng Guro pp.1-4 Alamin mga relihiyon ng cultural
III. Pamamaraan: diversity o ibat ibang pangkat ng tao
sa Metro Manila.
Balik-Aral:
1. Balik aralan ang napag-aralan
tungkol sa kultura sa pamamagitan
ng graphic organizer kagaya ng
sumusunod:
Araling Panlipunan
7:00-7:40
Kultura ng
NCR I. Layunin:
1. Nailalarawan ang pagtulong sa
iba’t ibang pangkat ng mga
tao sa mga lalawigan sa
Materyal Di-Materyal
2. Nakapagpakita ng
pagpapahalaga ng iba’t ibang
B. Panlinang na Gawain pangkat ng mga tao at pangkat
Alamin Mo: etniko sa mga lalawigan sa
1. Ilahad ang aralin gamit ang susing sariling rehiyon
tanong : Anu- ano ang mga II. Paksang-Aralin:
ibat’ibang pangkat ng tao sa NCRo ARALIN 7. Mga Pangkat ng Tao sa
“cultural diversity” ? Paglalahad Lalawigan at Rehiyon
Pangkatang Gawain Igagalang Ko
Gawain: Paksa: Mga Pangkat ng Tao ng
Pangkat 1-4 Aking Lalawigan
 Itala ang maaring mga
K to 12, AP3PKK-IIIf-7
pangkat ng tao sa mga
Pangalawang Araw
lungsod ng Metro Manila o
Rehiyon ng NCR Kagamitan: mga larawan, 1/4
 Ihambing nag pagkakaiba nila size na manila paper, lapis, venn
sa wika. diagram , regional cultural profile
 Itala sa talahanayan ang mga Sanggunian:
impormasyon http://www.slideshare.net/marisola
Talakayan: quino18/national-capital-region-
Pag-uulat ng bawat pangkat diverse-culture
233
Integrasyon: Sining, Isulat ang katawagan sa lugar na
Pagpapahalaga kanilang pinagsasambahan.
Sanggunian: K to 12. Relihiyon Lugar ng
K to 12, AP3PKK-IIIe-5 Pagsamba
1.
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining 2.
Patnubay ng Guro pp.1-4 3.
III. Pamamaraan: 4.
A. Panimula 5.
Ilahad sa graphic organizer ang
mga pangkat ng taong bumubuo Takdang-aralin
sa mga mamamayan ng Metro Alamin mga hanapbuhay o
Manila, rehiyon ng NCR at ang kni- pinagkakakitaan ng cultural diversity
kanilang pananampalataya o o ibat ibang pangkat ng tao sa Metro
Manila.
relihiyon.
Alamin Mo:
Maliban sa ibat ibang pangkat ng
tao o mamamayan sa NCR, Ano
kaya ang kani-kanilang hanapbuhay
o pinagkakakitaan?
Paglalahad
Pangkatang Gawain
Gawain:
Pangkat 1-4
 Itala ang mga hanapbuhay ng
mga ibat ibang pangkat ng
Araling Panlipunan
tao sa Metro Manila
 Saan sila nagtatrabaho o 7:00-7:40
naghahanapbuhay. I. Layunin:
 Itala sa graphic organizer ang Nakapagpakita ng
mga impormasyon pagpapahalaga ng iba’t ibang
Talakayan: pangkat ng mga tao at pangkat
etniko sa mga lalawigan sa sariling
Paglalahat
rehiyon
Ibat’ibang pangkat ng tao ang
bumubuo sa cultural diversity ng II. Paksang-Aralin:
Metro Manila o Rehiyon ng NCR kaya ARALIN 7. Mga Pangkat ng Tao sa
namn ibat ibang relihiyon din ang Lalawigan at Rehiyon
matatagpuan ditto maging ang lugar Igagalang Ko
na ginaganapan ng kanilang Paksa: Mga Pangkat ng Tao ng
pagsamba. Aking Lalawigan
Pagtataya K to 12, AP3PKK-IIIf-7
Magtala ng mga relihiyon ng mga Pangatlong Araw
tao na naninirahan sa Metro Manila.
234
Kagamitan: mga larawan, 1/4 Pagtataya
size na manila paper, lapis, venn Itala ang impormasyon sa
diagram , regional cultural profile talahanayan.
Sanggunian: Pangkat Paniniwala Kasuotan
http://www.slideshare.net/marisola ng Tao Pagkain
quino18/national-capital-region- 1.
diverse-culture 2.
Integrasyon: Sining, 3.
Pagpapahalaga 4.
Sanggunian: K to 12. 5. 5.
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Takdang Aralin
Magdikit ng mga larawan ng
ibat’ibang pangkat etniko sa
III. Pamamaraan:
Metro Manila sa inyong mga
A. Panimula
kuwaderno.
Ilahad sa graphic organizer ang
mga pangkat ng taong bumubuo
sa mga mamamayan ng Metro
Manila, rehiyon ng NCR.
Alamin Mo:
Maliban sa ibat ibang pangkat ng
tao o mamamayan sa NCR, Ano
kaya ang kani-kanilang
pananamplataya kinaaniban?
Paglalahad
Pangkatang Gawain
Gawain:
Pangkat 1-4
 Itala ang mga gawaing kultural
ng mga ibatibang pangkat ng
tao sa Metro manila/NCR
 Anu-ano ang mga madalas
nilang ginagawa/ tradisyong
ipinapakkita
 Itala sa graphic organizer ang
mga impormasyon
Talakayan:
Paglalahat
Ibat’ibang pangkat ng tao ang
bumubuo sa cultural diversity ng
Metro Manila o Rehiyon ng .Iba-iba
din ang paniniwala at tradisyong
pinapairal sa kani-kanilang tahanan.
235
Awit Tula Sayaw
Ikatlong Markahan
Araling Panlipunan 1.
7:00-7:40 2.
I. Layunin: 3.
Natutukoy ang ilang sining mula sa 4.
iba-ibang lalawigan tulad ng tula,
awit at sayaw  Ipaliwanag ang mga
II. Paksang-Aralin: inilagay sa talaan sa
ARALIN 8. Sining Mo, pangkatang pag-uulat?
Pahalagahan Mga Sining ng Talakayan
Lalawigan Iproseso ang gawaing
Paksa: Iba Ibang Sining at Kultura isinagawa ng bawat
ng Aking Lalawigan at mga pangkat.Pag-usapan ang
Karatig Lalawigan kinalabasan.
Kagamitan: mga sining ng Paglalahat:
lalawigan (pagdiriwang, awit, Ang mga taga –metro
saya at Iba pa) Manila ay may sariling awit,
tula at sayaw.
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining Pagtataya:
K to 12, AP3PKK-IIIg-8 Suriin ang mga sumusunod. Isulat
PG pp. 1-4 kung Awit, Sayaw o Tula.
III. Pamamaraan: 1. Bakya Mo Neneng
A. Panimula 2. Cariňosa
Balik-aral: 3. Ang Tatlong Ina
Ibatibang pangkat ng tao sa NCR 4. Ugoy ng Duyan
B. Paglinang na Gawain 5. Bulaklakan
Mag-isip ng mga “folk Takdang-Aralin
songs” na nagpapakilala ng Magdala ng larawan na
lalawigan, halimbawa “bahay nagpapakita ng sining sa Metro
kubo”, “Tongtongtong Pikotong Manila.
kitong”, Manang Biday at iba pa.
Saan ninyo narinig ang mga
awiting ito? Ano ang
nararamdaman ninyo kapag
nakarinig kayo ng mga awit na
galing sa inyong lalawigan?
Paano naiiba ang mga awiting ito
sa mga naririnig ninyo sa radyo?
B. Paglinang
Magtala ng Tula, Sayaw at Awit sa
Metro Manila. Itala sa
talahanayan.
236
Mga Sining Paano
Katutubong Pahahalagahan
laro o Laro o
ng lahi Ipagmamalaki
Araling Panlipunan
7:00-7:40 1.
2.
I. Layunin:
3.
1. Natutukoy ang ilang sining
mula sa iba-ibang 4.
lalawigan tulad ng tula, 5.
awit at sayaw
2. Nailalahad ang mga Ipaliwanag ang mga
paraan ng inilagay sa talaan sa
pagpapahalaga at pangkatang pag-uulat?
pagsulong ng pagunlad ng Talakayan
sining sa iba’t ibang Iproseso ang gawaing
lalawigan ng isinagawa ng bawat
kinabibilangan na rehiyon pangkat.Pag-usapan ang
II. Paksang-Aralin: kinalabasan.
ARALIN 8. Sining Mo, Paglalahat:
Pahalagahan Mga Sining ng Ang mga taga –metro
Lalawigan Manila ay may sariling awit,
Paksa: Iba Ibang Sining at Kultura tula at sayaw maging
ng Aking Lalawigan at mga katutubong laro o laro ng
Karatig Lalawigan lahi at mga sining na
Kagamitan: mga sining ng makikita sa mga iskultura.
lalawigan (pagdiriwang, awit, Pagtataya:
saya at Iba pa) Magtala ng impormasyon sa
graphic organizer.
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining
K to 12, AP3PKK-IIIg-8 Laro Sining
Sining Pagpapahalaga
PG pp. 1-4
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Ang mga awit/Tula at sayaw sa
Metro Manila
B. Paglinang na Gawain Takdang-Aralin
Alamin Mo Magdala ng larawan na
Pag-usapan ang mga Laro/Sining nagpapakita ng awit, sayaw , tula
na makikita sa Metro Manila. at sining sa Metro Manila.
Paglalahad
Pangkatang Gawain
237
http://www.slideshare.net/marisola secondary schools in Metro Manila.
quino18/national-capital-region- There are around 81 colleges and
universities, thus it is considered as the
diverse-culture
educational center of the country.
 1. National Capital Region (NCR)
Many students from all parts of the
Diverse Culture
Philippines head to Metro Manila to
 2. Metro Manila, otherwise known as study. Facts About Metro Manila N C R
National Capital Region, is the center  9. Cities of Metro Manila
of Luzon and the capital region of the  10. Caloocan City
Philippines. Unlike the other 17  11. Caloocan City Highly Urbanized
Philippine regions, NCR does not have City Island Group Luzon Region
any provinces. N C R Introduction National Capital Region Province Third
 3. Metro Manila is bounded by the District Area 53.33 km² Barangays 188
Cordillera Mountains on the east, PSGC 137501000 ZIP 1408 Population
Laguna de Bay on the southeast, - Total 1,378,856 - Density/km²
Central Luzon on the north and 25,855.20 Income class 1 Urbanization
Southern Tagalog Region on the south. urban
N C R Introduction  12. CALOOCAN CITY or Kalookan is
 4. Metro Manila is composed of almost one of the cities and municipalities that
all the cultural groups of the comprise Metro Manila in the
Philippines. The primary language Philippines. The City is situated just
used is Tagalog with English as the north of and adjacent to the City of
secondary language. Introduction N C Manila C A L O O C A N C I T Y
R  13. Southern Caloocan City lies directly
 5. Metro Manila lies entirely within the north of the City of Manila and is
tropics and because of its proximity to bounded by Malabon City and
the equator, the temperature range is Valenzuela City to the north, Navotas
very small. N C R Introduction to the west, and Quezon City to the
 6. The region is considered as the east; and Northern Caloocan City and
political, economic, social, and cultural lies to the east of Valenzuela City,
center of the Philippines and is one of north of Quezon City, and south of San
the more modern metropolises in Jose del Monte City in the province of
Southeast Asia. Introduction N C R Bulacan. C A L O O C A N C I T Y Two
 7. According to Presidential Decree Areas
No. 940, Metro Manila is the  14. North Caloocan South Caloocan
Philippines’ seat of government but the  15. During the Spanish era, Caloocan
City of Manila is the capital. The used to be a small barrio named
Malacanan Palace, the official office Aromahan or Libis Espina. Chinese,
and residence of the President of the mestizos or Indians were the first
Philippines, and the buildings of the inhabitants of Caloocan. C A L O O C
Supreme Court of the Philippines are A N C I T Y History
based in Metro Manila. N C R  16. The arable portions of Libis Espina
Introduction owned by the Augustinians were
 8. • Metro Manila is the shopping leased to the 500 inhabitants at that
center of the Philippines • Metro Manila time. C A L O O C A N C I T Y History
is a place of economic extremes • Caloocan originated from the Tagalog
Metro Manila is rich in historical word “look” meaning Bay as the place
landmarks and recreational areas • In is near Manila Bay 1802- the residents
terms of educational institutions, there of the barrio grew Caloocan was
are 511 elementary schools and 220 converted into a town in 1815 First
Gobernadorcillo was Mariano
238
Sandoval, while the first curate was Density/km² 16,284.18 Income class 1
Fray Manuel Vaquerro, a Recollect Urbanization urban
 17. February 23, 1892, the railway  25. A city in the National Capital
project from Manila to Mabalacat, Region of the Philippines. The land is
Pampanga was inaugurated C A L O O bounded by Parañaque City on its
C A N C I T Y History A few years later, north and northeast side, Muntinlupa
export products produced by Caloocan City on the east and southeast, Imus
entrepreneurs were in great demand in Cavite on the south side, Bacoor
Manila to meet the commitments of the Cavite on the southwest and west side,
Philippine traders to Acapulco and Manila Bay on the northwest. L a s
November 23, 1892 the railroad line Piñas
from Manila to Dagupan was finally  26. Spanish era, the city used to be a
opened bringing economic small fishing port and a center for salt-
opportunities for the people of making and eventually Las Piñas
Caloocan. developed into a residential,
 18. In 1961, through a plebiscite, the commercial and industrial town of
municipality of Caloocan became a Metro Manila. L a s P i ñ a s
city. C A L O O C A N C I T Y History  27. Las Piñas is known as one of the
 19. THE LAND The total land area of cleanest cities in Metro Manila and has
Caloocan City is 55.8 square also recently achieved a status of the
kilometers. The land use is primarily in “Most Competitive City” in the country.
residential, commercial establishments, LasPiñas
facilities, parks, among many other  28. • Las Piñas used to be a fishing
land uses. C A L O O C A N C I T Y settlement on Manila Bay Shores in
Profile between 1762 to 1797. • Name derived
 20. THE PEOPLE Caloocan is the from the pineapples • Others say that it
country's third most populous city with was “Las Penas” due to excavation of
a population of 1,177,604. C A L O O C stones and adobe that was used for
A N C I T Y Profile construction purposes in the early
 21. ARTS & CULTURE The City’s years. L a s P i ñ a s History
Foundation Day showcases annually  29. • 1822, a unique Bamboo Organ
the festival of “Pamaypay ng was built inside the St. Joseph Church
Caloocan”, with the use of “Pamaypay” of the Parish of Las Piñas, and was
or fan as it is showcased on techno- completed in 1824. • Las Piñas was
modern Folk Street dancing also a major site in the Philippine
competition. C A L O O C A N C I T Y Revolution in 1896 and was also
Profile occupied by the Japanese Forces
 22. RELIGION The City has diverse during the World War II. • Became part
religious groups, sects or affiliates such of Rizal province pursuant to Philippine
as Roman Catholic, Born-Again Act No. 137. L a s P i ñ a s History
Christians, Iglesia ni Kristo, among  30. Two years later, the municipality
many other groups. C A L O O C A N C was combined with Parañaque and
I T Y Profile later became the seat of a new
 23. Las Piñas City municipal government. L a s P i ñ a s
 24. City Of Las Piñas Highly Urbanized History Las Piñas became a separate
City Island Group Luzon Region municipality on March 27, 1907 by
National Capital Region Province virtue of Philippine Act 1625. On
Fourth District Area 32.69 km² February 12, 1997, Las Piñas was
Barangays 20 PSGC 137601000 ZIP declared as a city by then President
1740 Population - Total 532,330 - Fidel V. Ramos. Then on March 26,
239
1997, the city formally became the 10th Pasay City in the south side. C i t y o f
city of Metro Manila. Manila
 31. THE LAND The city occupies a  38. Manila has been classified as a
total land area of 41.54 sq. kilometers. "Gamma" global city by the
Half of the land area is developed for Globalization and World Cities Study
residential purposes and the remaining Group and Network and is also known
half portion of the land is used for as the National Capital Region (NCR)
industrial and commercial which since the metropolis is currently a
comprised of about 36.47% of the total thriving metropolitan area which
land area, institutional with 37.68% of consists of 17 cities and municipalities.
the land, and the rest for recreational CityofManila
or park areas. L a s P i ñ a s Profile  39. • Manila began as a small Muslim
 32. THE PEOPLE • Las Piñas City has settlement on the banks of the Pasig
a total population of 528,011 with a River along the shores of Manila Bay. •
growth rate of 1.54% yearly in 104,000 The city’s name was derived from a
households. The population growth is flowering mangrove plant “the nilad”
due to the migration of other people that grew on the shores of the bay at
from different regions outside of Metro that time, thus, of the name Maynilad. •
Manila. • The predominant language The city was then a prosperous Islamic
used and spoken is Tagalog; the rest community under the governance of
speaks Cebuano, Ilonggo, Bicolano, Rajah Sulayman. C i t y o f M a n i l a
Waray, Pampangueño and other History
dialects. L a s P i ñ a s Profile  40. THE PEOPLE The City of Manila is
 33. RELIGION 91.99% of the city second to the most populous city in the
residents are Catholics, the rest are Philippines with a population of 1.5
other religious sects. L a s P i ñ a s million residents. • The main language
Profile is Filipino. However, many Manileños
 34. City of Manila are fluent in English language. A small
 35. City Of Manila Highly Urbanized percentage of the population can also
City Island Group Luzon Region speak Spanish owing to Manila’s
National Capital Region Province First Spanish heritage. C i t y o f M a n i l a
District Area 38.55 km² Barangays 0 Profile
PSGC 133900000 ZIP 1000 Population  41. ARTS & CULTURE The city has a
- Total 1,660,714 - Density/km² lot of historical buildings showcasing
43,079.48 Urbanization Urban the arts and culture of its land. It is also
 36. MANILA CITY or in Filipino a home of various colleges and
“Lungsod ng Maynila”, is the capital of universities, such as the University of
the Philippines. The City is situated at Santo Tomas, De La Salle University –
the mouth of the Pasig River on the Manila, San Beda College among
eastern shores of Manila Bay on Luzon many other schools. The city also has
western side. Manila stretches various art houses or buildings that
approximately 950 kilometers show theatrical stage plays and various
southeast of Hong Kong and 2,400 cinemanila movies in collaboration with
northeast of Singapore. C i t y o f M a n other short film movies in other
ila countries. C i t y o f M a n i l a Profile
 37. The city is bordered by several  42. Religion There are also various
cities and municipalities such as notable Catholic Churches and
Navotas and Caloocan City in the cathedrals in the city which some of
north, Quezon City in the northeast, these are already century years old: C i
San Juan and Mandaluyong City in the t y o f M a n i l a Profile • Archdiocesan
east, Makati City in the southeast, and Shrine of St. Jude Thaddeus • Binondo
240
Church also known as the Basilica of  50. • During the Spanish era, the place
St. Lorenzo Ruiz • Malate Church • was also known as San Pedro Makati
Manila Cathedral also known as the in honor of the patron saint. • 19th
basilica of Immaculate Concepcion century upon colonization of
 43. • Quiapo Church also known as the Americans, Fort McKinley was
Basilica of the Black Nazarene • San established in Makati 1901 the place
Agustin Church • San Fernando de became a part of Rizal province •
Dilao Parish Church • San Sebastian Philippine Act 2390 on February 28,
Church • Santa Cruz Church • Sto. 1914, San Pedro Makati was
Niño Parish Church C i t y o f M a n i l shortened to Makati name instead M a
a Profile Century Year old Churches k a t i C i t y History
 44. • Other religions are also present in  51. • 1930, the first airport, Nielsen
the city due to its diverse culture such Airport was built in what was now the
as Buddhist, Taoist, Chinese, Muslim, Ayala Triangle in Makati • In the
Hindu, Sikh, and Synagogue for the following years thereafter Makati
small Jewish community in the became a prime real property that
Philippines, among many other eventually became a financial and
religions. C i t y o f M a n i l a Profile commercial capital in the Philippines.
Other Religions On January 2, 1995, Makati became
 45. Makati City an independent city. M a k a t i C i t y
 46. City Of Makati Highly Urbanized History
City Island Group Luzon Region  52. THE LAND • The City of Makati has
National Capital Region Province a total land area of 27.36 square
Fourth District Area 21.57 km² kilometers or 2,736 hectares which is
Barangays 33 PSGC 137602000 ZIP 4.3% of National Capital Region’s total
1200 Population - Total 510,383 - land area. The city is bounded by
Density/km² 23,661.71 Urbanization Pasig River on the north side, Pasig
urban City on the northeast, Pateros and
 47. Located east of the capital Manila. Taguig City in the southeast side,
The City is referred to as the “Financial Manila in the northwest side, and
Capital” and “Wall Street” of the Pasay City on the southwest. • Affluent
Philippines since Makati is the villages like Forbes Park and the main
headquarters of various key companies central business district has the biggest
and work offices. Makati is also a home land area of the total land area in
of the Makati Business Club and the Makati. M a k a t i C i t y Profile
Philippine Stock Exchange. M a k a t i  53. THE PEOPLE The 2000 census
City estimated a 524,000 population in
 48. The city today is the most modern 117,000 households. The population
city in the Philippines and a highly has an increase rate of 8% and the
cosmopolitan culture since many number of households by 16%. The
expatriates live and work here. Makati city has the highest GDP per capita in
also boasts of its first-class shopping the Philippines. • However, in daytime
malls such as Ayala Center and Makati reaches a million populations
Rockwell Center, and five-star hotels. especially during typical work days
MakatiCity because of the large number of people
 49. The name Makati came from the working in the city. M a k a t i C i t y
Tagalog word “kati” which means tide Profile
that refers to the flow of the Pasig  54. ARTS & CULTURE Makati has
River in the northern border of the city. many Spanish-era churches and at the
The area used to be a swamp with Greenbelt Park stands the modern-
cogon grass. M a k a t i C i t y History style domed chapel. The Ayala Center
241
also has an Ayala Museum which Region and no longer part of the Rizal
showcases series of dioramas province. M a l a b o n C i t y History
depicting major events in Philippine  60. THE LAND The city is a coastal
History. Makati City stages cultural and land situated in the northern part of
religious practices yearly to showcase Metro Manila together with Navotas,
various Philippine and other diverse Valenzuela, Pateros, Taguig, Pasig
cultures of other countries and religious and Muntinlupa. Malabon is bounded in
beliefs M a k a t i C i t y Profile the north and northeast side by
 55. Malabon City Valenzuela, west and southwest side
 56. City Of Malabon Highly Urbanized by Navotas and southeast side by
City Island Group Luzon Region Caloocan City occupying a total land
National Capital Region Province Third area of 23.4 square kilometers. The
District Area 15.71 km² Barangays 21 city land is generally flat with some
PSGC 137502000 ZIP 1470 Population slopes. M a l a b o n C i t y Profile
- Total 363,681 - Density/km²  61. THE PEOPLE With the recent
23,149.65 Income class 1 Urbanization population census, Malabon City has a
Urban total population of 347,484. M a l a b o
 57. Part of the CAMANAVA sub-region n C i t y Profile
of Metro Manila. Located north side of  62. LOCAL PRODUCTS Malabon is a
Manila and is primarily a residential commercial fishing center for Manila,
and industrial place, thus, the city is known for “bagoong” (fish paste)
largely populated. CAMANAVA production. M a l a b o n C i t y Profile
consists of Caloocan City, Malabon  63. Mandaluyong City
City, Navotas, and Valenzuela City. M  64. City Of Mandaluyong Highly
alabonCity Urbanized City Island Group Luzon
 58. • The Augustinian Friars founded Region National Capital Region
the town of Malabon as a “Visata” of Province Second District Area 9.29 km²
Tondo on May 21, 1599 and remained Barangays 27 PSGC 137401000 ZIP
under the governance of Tondo from 1550 Population - Total 305,576 -
1627 to 1688. • Malabon was also an Density/km² 32,893.00 Income class 1
important literary center of the Urbanization Urban
Philippine Revolution during the  65. One of the cities that comprised
Spanish colonization in 1896. This is Metro Manila in the Philippines,
where the “La Independencia” was bordered on the west by Manila, San
printed in Malabon’s Asilo de Juan in north, Quezon City and Pasig
Huertanos. Then on June 11, 1901 by City in the east side, Makati City in the
virtue of Philippine Act 137, Malabon south side. The city is considered as
was made a municipality in the "Tiger City of the Philippines", "Metro
province of Rizal. M a l a b o n C i t y Manila's Heart", and the "Shopping
History Mall Capital of the Philippines". M a n d
 59. • Philippine Act 942, the aluyongCity
municipality of Malabon became a part  66. • The city derived its name from
of Navotas governance. It was only on tagalong terms “mga” meaning many,
January 6, 1906 when Malabon finally and “daluy” which means flowing in
became an independent municipality reference to tall grasses that grow in
upon signing of Philippine Act 1441. • this land many years ago. • For some
Malabon remained a municipality of time the town was under the
Rizal for 70 years, and by virtue of governance of San Juan Municipality
Presidential Decree No. 824 Malabon until it finally became an independent
became a part of the National Capital municipality on March 27, 1907. In
1960, the municipality of Mandaluyong
242
became a component of Metropolitan of Roman Catholics, and the rest of the
Manila undergoing significant population are among other religious
development and economic denominations like the Iglesia ni Kristo,
transformation, eventually becoming a Evangelicals, Protestants, Jehovah’s
highly urbanized city. • Today, Witness, Aglipayan, and other religious
Mandaluyong is a bustling city with sectors. M a n d a l u y o n g C i t y
vibrant economic activities and among Profile
many other city accomplishments. M a  72. Marikina City
n d a l u y o n g C i t y History  73. City Of Marikina Highly Urbanized
 67. THE LAND The city has a total land City Island Group Luzon Region
area of 1,124.97 hectares which is National Capital Region Province
1.77% of the total land area of Metro Second District Area 21.52 km²
Manila. The four largest residential lots Barangays 16 PSGC 137402000 ZIP
occupying the city’s total land area are 1800 Population - Total 424,610 -
Wack-Wack, Addition Hills, Plainview Density/km² 19,730.95 Income class 1
and Highway Hills. The land Urbanization Urban
characteristic is partially flat on the  74. • MARIKINA CITY is much known
southwest portion with gentle slopes in as the “Shoe Capital of the Philippines”
the rest of the area. M a n d a l u y o n or “Shoe Capital of Asia” notably for its
g C i t y Profile shoe industry. A large pair of shoes
 68. THE PEOPLE Currently, that were created by the shoemakers
Mandaluyong City has a total in the city was recently recognized by
population of 278,474 with 275,110 the Guinness Book of Records. The
households. The city also has various city also boasts of its Shoe Museum
ethnic origins. However, most of its which homes the famous shoes of the
population generally speaks Tagalog, former First lady Imelda Marcos. M a r i
followed by Bicol, Bisaya, Ilonggo and kinaCity
Ilocano language. M a n d a l u y o n g  75. The city is one of the cities that
C i t y Profile comprise Metro Manila, the National
 69. ARTS & CULTURE M a n d a l u y Capital Region in the Philippines,
o n g C i t y Profile Mandaluyong has located along the eastern border of
started in developing its city as a Metro Manila, bordered on the west by
center for arts and culture, providing Quezon City, south by Pasig City, and
cultural programs with other cities via a north by San Mateo Rizal.
“sister city” agreement in order to Approximately 21 kilometers away from
promote tourism for both cities and in Manila, and the city is a valley bounded
exchanging cultural programs. by mountain ranges and sliced by a
 70. In “Kaban ng Hiyas” at the City Hall river. M a r i k i n a C i t y
Compound and in art galleries in SM  76. Marikina City is now the most
Megamall in Ortigas Center various industrialized city in Metro Manila.
historical artifacts and paintings of Various malls can also be found in the
famous Filipino artists are on display metropolis like the Sta. Lucia East
for public view. The city is also Grandmall, Robinsons Place Metro
providing hosting jobs for local and East and many others. Marikina is very
international film festivals as well as a much distinguished with its river, the
favorite location for premiere showing Marikina River which runs through the
of blockbuster films both local and center of the city. During Christmas
foreign M a n d a l u y o n g C i t y season, the river becomes a venue for
Profile the Christmas Festival. M a r i k i n a C
 71. RELIGION Most of the ity
Mandaluyong residents are comprised
243
 77. The spot known as Chorillo in land use is more on residential,
Barangay Barangka was said to be the commercial, industrial, institutional
spot were the Augustinians first arrived facilities, development, housing
in the Marikina valley. It was only in projects, and roads structure. M a r i k i
1630 during the Spanish period that n a C i t y Profile
the Jesuits administered the spot and  82. THE PEOPLE Currently, the total
established a settlement naming it population of Marikina is 457,722. The
Jesus dela Peña meaning Jesus of the original settlers of the land were
Rocks. M a r i k i n a C i t y History Tagalog, until other migrants settled in
 78. 1687, the settlement became a the city. The people of Marikina are
parish and was then known as called "Marikeño", but the main
Mariquina and later on Marikina with language used is Filipino or Tagalog. M
the coming of the Americans. There a r i k i n a C i t y Profile
were a lot of legends told as to where  83. ARTS & CULTURE Marikina City
the name “Marikina” was derived, has developed a cultural and heritage
some say the town got its name from zone with the development of Sentrong
Captain Berenguer de Marquina during Pangkultura ng Marikina and Shoe
1787 under the Spanish government; Museum. The historic two-century old
others say the town was named after a Kapitan Moy Building was converted
Jesuit priest among other foretold into a Cultural Center to serve as a
legends. Profile M a r i k i n a C i t y venue of various activities showcasing
 79. • Marikina officially became a town Filipino traditions and arts. M a r i k i n
in 1787 • June 11, 1901 during the a C i t y Profile
American occupation, Mariquina  84. • Marikina River is also Marikina’s
officially became Marikina, and the heritage, a once polluted and squatters
province of Rizal was created by virtue settlement site it has now been
of Act. No.137. Then on November 7, transformed into sports and
1975 the twelve western towns of Rizal recreational park. Old Churches are
including Marikina were made a part of also well- maintained. The current local
the new Metropolitan Manila Area by government initiates various efforts in
Presidential Decree No. 824. 1950 preserving the customs and heritage of
when shoe industries were built in the the city that would fit into the urban
city and soon waves of workers stayed development of the city. M a r i k i n a
and Marikina thus the increase in the C i t y Profile
city population. M a r i k i n a C i t y  85. • The city also boasts of its official
Profile folk dance which is LERION. The
 80. In 1992, the city completely dance was found in Parang, Marikina
became an urban city under the during the early 1950’s. Lerion was
direction of Mayor Bayani “BF” concocted from the famous “Leron,
Fernando who is now the Chairman of Leron, Sinta” song. Profile M a r i k i n
the Metropolitan Manila Development aCity
Authority. It was in December 8, 1996  86. RELIGION In the past centuries,
when the Marikina municipality became Marikina used to be the base of Roman
a chartered city by virtue of Republic Catholic missions. Religious orders
Act No. 8223. The twin city of Marikina who arrived in Marikina were
is Brampton, Ontario in Canada. Profile Dominicans, Franciscans, Jesuits and
MarikinaCity Augustinians. • The Patron Saint of
 81. THE LAND The total land area of Marikina is Nuestra Señora de los
Marikina City is approximately 2,150 Desamparados, and old Churches
hectares representing about 3.44% of include San Jose Manggagawa Parish
the total land area of Metro Manila. The Church in J. Dela Pena and
244
Immaculate Concepcion Church in are also situated alongside Barangay
Concepcion Uno. • Currently, the city La Huerta, where the famous DAMPA,
has other religious groups like a seaside market with numerous
Pentecostal, Iglesia ni Cristo, Muslim, restaurants serving fresh seafood, is
Buddhism, Judaism among others. M a found. The country’s international
r i k i n a C i t y Profile airport as well as the Baclaran Church,
 87. Prepared By: Marisol S. Aquino one of the most active parishes in
 88. Navotas The City of Navotas Manila, and the Duty Free, where one
(Filipino: Lungsod ng Navotas) is a 1st can buy imported goods, can be found
class city in Metro Manila, Philippines. here.
The city occupies a narrow strip of land  92. Pasay Pasay City (Filipino:
along the eastern shores of Manila Lungsód ng Pasay) is one of the cities
Bay. Navotas is directly north of and municipalities that make up Metro
Manila, west of Malabon City, and Manila in the Philippines. It is bordered
south of Obando, Bulacan. on the north by the country's capital,
 89. Dubbed as the "Fishing Capital of the City of Manila, to the northeast by
the Philippines," Navotas is considered Makati City, to the east by Taguig City,
to be a very important fishing and Parañaque City to the south.
community, with 70% of its population Pasay City was one of the original four
deriving their livelihood directly or cities of Metro Manila. Due to its
indirectly from fishing and its related proximity to Manila, it quickly became
industries like fish trading, fish net an urban town during the American
mending, and fish producing, having Occupation.
marginal percentage of inter-island fish  93. .Most of the attractions in the city
producers. Navotas occupies a portion are on the grounds of the CCP
of Metropolitan Manila bound in the (Cultural Center of the Philippines)
west with shoreline of Manila Bay, Complex, including Philippine
which is a strategic coastal front and International Convention Center
suitable for all kinds of vessels. (PICC), Tanghalang Francisco
 90. Parañaque The City of Parañaque Balagtas (formerly Folk Arts Theater),
(Filipino: Lungsod ng Parañaque) (pop. Manila Film Center, Coconut Palace,
588,126 in 2010 Census) is one of the Product Development and Design
cities and municipalities that make up Center of the Philippines (PDDCP),
Metro Manila in the Philippines. It is Philippine Trade Training Center
located at 121’01” longitude and 14’30” (PTTC), World Trade Center Metro
latitude and is bordered to the north by Manila (WTCMM), Cuneta Astrodome,
Pasay, to the northeast by Taguig, to Aliw Theater, and theme parks Star
the southeast by Muntinlupa, to the City, Nayong Pilipino, and Boom na
southwest by Las Piñas, and to the Boom.
west by Manila Bay. Due to its  94. Other landmarks include: Bay City
proximity to the sea, Parañaque is one Complex Blue Wave Macapagal SM
of the major trade and business Mall of Asia Mall of Asia Arena SMX
centers in the Philippines. Convention Center Newport City
 91. Today, Parañaque is a blossoming Resorts World Manila Ninoy Aquino
city. Due to its strategic location, it is International Airport Lufthansa Technik
an important centre for trade and Philippines Macroasia Economic Zone
business in Metro Manila. Baclaran, Villamor Airbase World Trade Center
where a large number of dry goods Metro Manila Aliw Theater Star City
stores are located, is one of the busiest Cuneta Astrodome Japanese Embassy
markets in the country. Small fishing Victory Pasay Mall Sofitel Hotel Midas
villages called “fisherman’s wharves” Hotel Holiday Plaza PASAY
245
 95. Pateros The Municipality of Pateros coinciding to its township in the year
(Filipino: Bayan ng Pateros) is a first- 1573.
class municipality in Metro Manila,  99. Prepared By: Roise Marvy Alegado
Philippines. This small town is famous  100. Muntinlupa City
for its duck-raising industry and  101. City Of Muntinlupa Highly
especially for producing balut, a Urbanized City Island Group Luzon
Filipino delicacy that is boiled duck Region National Capital Region
egg. Pateros is also known for the Province Fourth District Area 39.75
production of red salty eggs and km² Barangays 9 PSGC 137603000
"inutak", a local rice cake. Moreover, ZIP 1770 Population - Total 452,943 -
the town is known for manufacturing of Density/km² 11,394.79 Urbanization
"alfombra", a locally- made footwear urban
with a carpet-like fabric on its top  102. Muntinlupa City is the
surface. Pateros is bordered by Pasig southernmost city in the National
City to the north, Makati City to the Capital Region which belongs to Luzon
west, and Taguig City to the south. group of islands. It is setaed about 23
 96. As of 1834, Pateros raised and kilometers south of Manila, the
sold duck and had a fishing industry. Philippine capital. The city is bordered
Pateros is the only municipality and the on the north by Taguig City; to the
smallest, both in population and in land northwest by Paranaque City; by Las
area, in Metro Manila, but it is the Pinas to the west; to the southwest by
second most densely populated at the city of Bacoor, Cavite; and by
around 29 thousand people per square Laguna de Bay to the east, the largest
kilometer after Manila. lake in the country.
 97. Pasig Pasig, officially City of Pasig  103. Muntinlupa City is classified as a
(Filipino: Lungsod Pasig) is one of the highly urbanized city with a population
highly urbanized cities of Metro Manila of 452,943 residents and occupies a
in the Philippines and was the former total land area of 39.75 km². The city is
capital of the province of Rizal prior to dubbed as the "Emerald City of the
the formation of the grouping of cities Philippines" by the tourism
designated as the National Capital establishment.
Region. Located along the eastern  104. Muntinlupa City was once
border of Metro Manila, Pasig is notoriously known as the location of
bordered on the west by Quezon City the national insular penitentiary, the
and Mandaluyong City; to the north by New Bilibid Prison, where the country’s
Marikina City; to the south by Makati most dangerous criminals were
City, Pateros, and Taguig City; and to incarcerated. Consequently,
the east by Antipolo City, the Muntinlupa or "Munti" became
municipality of Cainta and Taytay in the synonymous with the national
province of Rizal. penitentiary although it has largely
 98. Pasig is primarily residential and shaken-off this negative image
industrial, but has been becoming because it is one of the most
increasingly commercial in these progressive cities in the country at
recent years. Pasig is one of the three present.
municipalities appointed by the diocese  105. Muntinlupa is also home of the
of the Roman Catholic Church in the best commercial establishment in the
Philippines (as the Roman Catholic metropolis and is also the location of
Diocese of Pasig), making the Pasig one of the country’s biggest and most
Cathedral (formerly The Immaculate expensive residential communities, the
Conception Cathedral) a landmark, Ayala Alabang Village, where many of
the wealthy and famous live.
246
 106. In the 1900’s, the development 1100 Population - Total 2,679,450 -
boom of Barangay Alabang, underwent Density/km² 16,121.80 Income class 1
a tremendous growth, the product of Urbanisation urban
this growth were the two large scale  111. Quezon City is a philippine highly
commercial real estate projects, the urbanized city in Second District in
Filinvest Corporate City and Ayala Region National Capital Region which
Land’s Madrigal Business Park, that belongs to the Luzon group of islands.
changed the landsape of Muntinlupa The highly urbanized city Quezon City
City from what was once vast fields of is seated about 8 km north-east of
cow pasture in the late 1980’s, into a Philippine main capital Manila.
super city that houses new residential,  112. Quezon City is the former capital
business, industrial and commercial (1948-1976) and the most populous
establishments. It was a transformation city in the Philippines. Its total
reminiscent of Makati City’s population is 2,679,450 as of 2007 and
development boom some 30 years has a total of 142 barangays. The city
prior. was named after Manuel L. Quezon,
 107. The historical landmarks of the former president of the
Muntinlupa City are the following: the Commonwealth of the Philippines who
Bureau of Corrections Administration founded the city and developed it to
Building, a prison facade that houses replace Manila as the country’s capital.
the offices of the prison administration; Quezon City is not located in Region IV
the maximum security compounds, and should not be confused with
consisting of 12 buildings called Quezon province, which was also
brigades which are located at the named after the president. Quezon City
western side of the facade; the is located in the island of Luzon. It is
Jamboree Lake which is the smallest one of the cities and municipalities that
natural lake in the country, the lake has make up the National Capital Region.
been in existence since time  113. Since it was the former capital,
immemorial; and lastly, the Japanese many government offices are located in
Garden Cemetery, the burial place of Quezon City, including the Batasang
Gen. Tomoyuki Yamashita, the Pambansa Complex, the seat of the
Japanese general who became famous House of Representatives, which is the
during the Japanese occupation of the lower chamber in the Philippine
country. Congress. The main campuses of two
 108.  Administratively the Highly noteworthy universities, the Ateneo de
Urbanized City of City Of Muntinlupa is Manila University and the country’s
subdivided into 9 barangays. One National University-the University of
forms the center of the city wheras the the Philippines Diliman-are located in
other 8 are in the outlying areas. Some the city.
of them are even several kilometers  114. Quezon City is divided into a
away from the center of the Highly number of areas. The northern half of
Urbanized City. The most populous are the city is called Novaliches and
Buli, New Alabang Village, Bayanan, contains the areas of Fairview and
Sucat,Tunasan, Alabang, Cupang, Po Lagro while the southern portion of the
blacion, Putatan. city is divided into a number of places
 109. Quezon City including Diliman, Commonwealth, the
 110. Quezon City Highly Urbanized Project Areas, Cubao, Kamias,
City Island Group Luzon Region Kamuning, New Manila, San Francisco
National Capital Region Province del Monte and Sta. Mesa Heights.
Second District Area 166.20 km² Most of these areas are primarily
Barangays 142 PSGC 137404000 ZIP residential in nature.
247
 115. In the early 20th century,  120. City Of San Juan is a philippine
President Manuel L. Quezon, dreamt of highly urbanized city in Second District
a city that would become the future in Region National Capital Region
capital of the country, replacing Manila, which belongs to theLuzon group of
and home to several middle workers. It islands.
is believed that his earlier trip to  121. The City of San Juan is a city in
Mexico influenced his vision. In 1938, Metro Manila in the National Capital
President Quezon purchased 15.29 Region in the Philippines. The city was
km² from the vast Diliman estate of the a part of Rizal Province before the
Tuason family and created People’s creation of Metro Manila. At present,
Homesite Corporation. In 1938 San Juan City is the smallest city in the
President Manuel L. Quezon made a region and the country in terms of area.
decision to push for a new capital city. It occupies an area of 5.95 km² and by
Manila was getting crowded and his the end of 2007; it was the home of
military advisors told him that Manila, 125,338 residents. This was the site of
being by the bay, was an easy target the first battle of the Katipunan, the
for bombardment by naval guns in Filipino revolutionary organization,
case of attack and that possibility was against the Spanish colonizers.
high in the pre war years of the late  122. San Juan City is located at the
’30s. approximate centre of Metro Manila. It
 116. Nevertheless, Quezon railroaded is bordered by Quezon City on the
the idea of a totally new city at least 15 north and east, Mandaluyong City on
kilometers away from Manila Bay the south, and the City of Manila on the
(beyond the reach of naval guns). He west. Its territory was once much larger
contacted William E. Parsons, than it is at present, stretching all the
American architect and planner, who way to Caloocan City. Parts of what
had been the consulting architect for are now Districts 1, 2 and 4 of Quezon
the islands early in the American City as well as parts of Mandaluyong
colonial period. Parsons came over in were originally within San Juan
the summer of 1939 and helped select territorial boundaries. This explains
the Diliman (Tuason) estate as the site why the San Juan Reservoir is in the
for the new city. nearby Horshoe Village, a subdivision
 117. Administratively the Highly under the jurisdiction of Quezon City.
Urbanized City of Quezon City is  123. The name San Juan is actually a
subdivided into 142 barangays. The shortened version of the city’s official
most populous are Mangga, name which is San Juan del Monte (St.
Bayanihan, Quirino 3-A, Blue Ridge B, John of the Mountain). It was due to
Damar, Dioquino Zobel, Blue Ridge A, the hilly terrain the city is situated on
Escopa II, Escopa IV, Old Capitol Site, and at the same time in honour of the
Nayong Kanluran, Tagumpay, Saint city’s patron saint, St. John the Baptist.
Ignatius, Villa Maria Clara, Escopa I.  124. The first battle of the Philippine
 118. San Juan City Revolution that achieved
 119. City Of San Juan Highly independence from Spain, began in
Urbanized City Island Group Luzon San Juan in 1898.Although not
Region National Capital Region officially designated as such, the City
Province Second District Area 5.95 km² of San Juan could also be called the
Barangays 21 PSGC 137405000 ZIP "Town of Philippine Presidents." Of the
1500 Population - Total 125,338 - last nine presidents since the country
Density/km² 21,065.21 Income class 1 became a republic in 1946, four of
Urbanization urban them were official residents of San
Juan when they assumed office. They
248
were the Diosdado Macapagal (1961– the future C-6 Road. The city ranked
1965) and his daughter Gloria (2001– first among Philippine cities in the Ease
2010); Ferdinand Marcos (1965– of Doing Business Index, conducted by
1986); and Joseph Estrada (1998– the World Bank’s International Finance
2001), who also served as mayor when Corporation.
San Juan was still a municipality.  132. Makati City and Taguig have
 125. Some famous landmarks of San recently fought over the jurisdiction of
Juan City are the Greenhills Shopping Fort Bonifacio because the location of
Center, a haven for bargain hunters, this Philippine military base lies in an
especially for consumer electronics, uncertain area. The Libingan ng mga
clothing and other merchandise and Bayani (Cementery for the Heroes) and
the Pinaglabanan Shrine, where the the Manila American Cemetery and
1896 Philippine Revolution took place. Memorial, which is a portion of Fort
 126. Every year on June 24, the Bonifacio, lies within Taguig, while the
residents celebrate Basaan, wherein northern portion where the
the residents of San Juan City douse development center is now located
and splash water at other people, a used to be considered part of Makati.
practice similar with Songkran and Taguig City however, gained
Holi. This is done in celebration and jurisdiction over the whole Fort
honor of the feast of their patron saint, Bonifacio, including the Fort Bonifacio
St. John the Baptist. Global City on a 2003 ruling in the
 127. Taguig City Pasig Regional Trial Court.
 128. Taguig City Highly Urbanized City  133. Some notable landmarks of
Island Group Luzon Region National Taguig City are the Museo de Sta.
Capital Region Province Fourth District Ana, a museum at the Shrine of St.
Area 45.21 km² Barangays 28 PSGC Anne where artifacts are stored
137607000 ZIP 1630 Population - Total detailing the rich religious culture and
613,343 - Density/km² 13,566.53 history of Taguig since 1857;
Income class 1 Urbanisation urban Dambanang Kawayan, a century old
 129. Taguig City is a philippine highly church in Tipas which is made of pure,
urbanized city in Fourth District in native bamboo; Shrine of St. Anne, one
Region National Capital Region which of Philippines’ oldest churches built in
belongs to the Luzon group of islands. 1587; Bantayog ng mga Bayani, a
 130. Taguig is a city in Metro Manila in tribute to the heroes of Taguig during
the National Capital Region in the World War I at Fort Bonifacio; The Blue
Philippines. It is known as the Mosque, a socio-civic and religious
"Emerging Supernova of the center for both Filipino and foreign
Philippines". Its total population is Muslims in Maharlika Village; The
613,343 as of 2007 and has a total Veteran’s Museum, a museum where
land area of 45.21 km². It has 28 war stories in life-sized tableaus are
barangays and lies on the western retold using all forms of art fused with
shore of Laguna de Bay. high-end technology; Department of
 131. Taguig City is an important Science and Technology, a mini forest
residential, commercial and industrial and eco-tourism park in Bicutan
center from a once thriving fishing suitable for camping and bivouac
community along the shores of Laguna activity; Camp Bagong Diwa, the camp
de Bay. The recent construction of the located in lower Bicutan where NCRPO
C-5 highway and the acquisition of the headquarters, prison complex and drug
Fort Bonifacio development area have rehabilitation centers are located, and
paved the way for the cityhood of the lastly, the Food Terminal Inc., the
municipality. It will also be accessed by business center that has over 300
249
medium scale companies in food east,City Of Las Piñas (Fourth District)
manufacturing, electronics, garments 24 km south as well as 44 km south of
and service industries. City Of Valenzuela the highly
 134. Valenzuela City urbanized city City Of Dasmariñas
 135. City Of Valenzuela Highly (Cavite).
Urbanized City Island Group Luzon  140. Prepared By: Nory Aducao
Region National Capital Region
Province Third District Area 47.02 km²
Barangays 32 PSGC 137504000 ZIP
1440 Population - Total 568,928 -
Density/km² 12,099.70 Income class 1
Urbanisation urban
 136. City Of Valenzuela is a philippine
highly urbanized city in Third District in
Region National Capital Region which
belongs to theLuzon group of islands.
 137. City Of Valenzuela is a 1st class
highly urbanized city. Regarding
urbanization City Of Valenzuela is
classified as urban. City Of Valenzuela
occupies an area of 47.02 km². By the
end of 2007 City Of Valenzuela was Disyembre 8-Disyembre 12
the home of 568,928 residents. Thus
by average 12,099.70 people are living Araling Panlipunan
on one km². 7:00-7:40
 138. Administratively the Highly I. Layunin:
Urbanized City of City Of Valenzuela is
subdivided into 32 barangays. One Natutukoy ang ilang sining mula sa
forms the center of the city wheras the iba-ibang lalawigan tulad ng tula,
other 31 are in the outlying areas. awit at sayaw
Some of them are even several Paksang-Aralin:
kilometers away from the center of the
Highly Urbanized City. The most ARALIN 8. Sining Mo, Pahalagahan
populous are Poblacion, Pulo, Bisig, Mo mga Sining ng Lalawigan
Pariancillo Villa, Mabolo, Wawang Igagalang Ko
Pulo,Tagalag, Isla, Palasan, Pasolo, Paksa: Iba Ibang Sining at Kultura
Rincon, Arkong Bato, Balangkas, ng Aking Lalawigan at mga
Coloong,Bagbaguin.
Karatig Lalawigan
 139. Among the bigger cities and
municipalities in the neigh- borhood of Kagamitan: mga sining ng
City Of Valenzuela there are City Of lalawigan (pagdiriwang, awit,
Manila (First District) 13 km south- saya at
south-east, Taguig City (Fourth District) Iba pa)
20 km south-east, Quezon City(Second K to 12, AP3PKK-IIIg-8
District) 10 km east-south-east, City Of
Integrasyon:
Antipolo (Rizal) 25 km east-south-east,
City Of Pasig (Second District) 18 km Pagpapahalaga, Sining
south-east,Caloocan City 5 km south, Patnubay ng Guro pp.1-4
City Of Makati (Fourth District) 16 km III. Pamamaraan:
south- south-east, City Of Muntinlupa A Panimulang Gawain:
(Fourth District) 36 km south-south-
250
Balik-Aral:
1. Magpalaro sa mga mag-aral ng
katutubong laro kagaya ng
tumbang preso, luksong tinik at iba
pa. Bigyan ng sapat na panahon
para makapaglaro ang mga mag-
aral.
Alamin Mo:
1. Magpakita ng ilang larawan na
nagpapakita ng halimbawa ng
kultura sa sariling lalawigan (mga
gusali na katutubo, mga sayaw
awit, iba pang sining).
Paglalahad
Pangkatang Gawain
Gawain:
Pangkat 1-4
 Itala ang sining.tula o awit sa
Metro Manila o Rehiyon ng Araling Panlipunan
NCR
7:00-7:40
 Ihambing nag pagkakaiba nila
sa dating mga awitin. I. Layunin:
 Itala sa talahanayan ang mga ARALIN 8. Sining Mo, Pahalagahan
impormasyon Mo mga Sining ng Lalawigan
Talakayan: Igagalang Ko
Pag-uulat ng bawat pangkat Paksa: Iba Ibang Sining at Kultura
Paglalahat ng Aking Lalawigan at mga
Maypinahahalagahang tula, sining Karatig Lalawigan
at sayaw ang mga mamamayan Kagamitan: mga sining ng
Metro Manila o Rehiyon ng NCR.
lalawigan (pagdiriwang, awit,
Pagtataya
saya at
Pag-awit ng ilang awiting sikat sa
Metro Manila. Iba pa)
Takdang-aralin K to 12, AP3PKK-IIIg-8
Alamin mga sining ng mga sikat na Integrasyon:
tao sa Metro Manila. Pagpapahalaga, Sining
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Mag-isip ng mga “folk songs” na
nagpapakilala ng lalawigan,
halimbawa “bahay kubo”,
“Tongtongtong Pikotong kitong”,
Manang Biday at iba pa.
251
Alamin Mo:
Magtalakayan kasama ang mga
bata sa inilahad na tula, awit at
sining ?
Paglalahad
Pangkatang Gawain
Gawain:
Pangkat 1-4
 Sumulat ng talata kung paano
papahalagahan ang tula ,
awit at sining sa Metro Manila.
 Isulat sa manila paper.
Talakayan:
Paglalahat
Ang ating tula, awit at sining ay
dapat pahalagahan at ipagmalaki,
Pagtataya
Araling Panlipunan
Punan ang talahanayan ng mga
gawaing magpapahalaga sa mga 7:00-7:40
ito. I. Layunin:
Tula Awit Sining Natutukoy ang mga kaugalian,
1. paniniwala, at tradisyon ng mga
2. lalawigan sa sariling rehiyon.
3. II. Paksang-Aralin:
4. ARALIN 9. Mga Natatanging
5.
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon
ng iba't- ibang Lalawigan sa
Takdang-aralin
Magsanay ng isang awit o tula ang
Rehiyon
bawat pangkat na sumikat noon at Paksa: Mga Natatanging
ngayon. Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon
kinbibilangang Rehiyon
Kagamitan: graphic
organizer,larawan ng iba’t-ibang
sining ng ating bansa, sipi ng
salawikain at kasabihan.
Sanggunian: K to 12, AP3PKK - IIIh-
9
http://ang-kulturang-
pilipino.blogspot.com/2013/09/mg
a-tradisyon-o-kaugalian-ng-
mga.html
252
at tradisyong pinaiiral sa kanilang
Integrasyon: Pagpapahalaga, Sining
tahanan at pamayanan.
Patnubay ng Guro pp.1-4 Pagtataya
III. Pamamaraan: Itala ang impormasyon sa
A. Panimula talahanayan.
Hinihikayat ang mga guro na Kaugalian Paniniwala Tradisyon
magsaliksik ng ilang konsepto ng 6.
kultura katulad ng kaugalian, 7.
trasiyon at paniniwala. Ang tatlo 8.
ay hindi ang kabuuang konsepto 9.
ng kultura ngunit ito ay ilan 10. 5.
lamang sa nakikita at madaling
intindihin ng mga bata Takdang Aralin
B. Panlinang na Gawain Alamin ang mga sining sa Metro
Alamin Mo:
Manila. Magdala ng larawan.
Maglagay ng mga kaugalian,
tradisyon at paniniwala sa mga
strips og paper. Ipabunot sa ilang
piling mag-aral ang ilan na
nagpapakilala o ginagawa sa
Halimbawa: Araling Panlipunan
 Nagsisimba ang buong 7:00-7:40
pamilya tuwing “Misa de
I. Layunin:
Gallo”
Naipapakita sa iba’t-ibang sining
 Buong pamilya ay sabay
ang pagmamalaki sa mga
sabay na kumakain ng
natatanging kaugalian,
hapunan
Paglalahad paniniwala, tradisyon ng iba’t-
Pangkatang Gawain ibang lalawigan sa
Gawain: kinabibilangang rehiyon.
Pangkat 1-4 II. Paksang-Aralin:
 Itala ang mga ARALIN 9. Mga Natatanging
Paniniwala/Kaugalian at Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon
Tradisyon ng mga taga Metro ng iba't- ibang Lalawigan sa
Manila. Rehiyon
 Anu-ano ang mga madalas Paksa: Mga Natatanging
nilang ginagawa/ tradisyong
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon
ipinapakita
 Itala sa graphic organizer ang
mga impormasyon kinbibilangang Rehiyon
Talakayan: Kagamitan: graphic
Pag-uulat ng bawat pangkat organizer,larawan ng iba’t-ibang
Paglalahat sining ng ating bansa, sipi ng
Ang Mga mamamamayan ng Metro
Manila ay may kaugalian/paniniwala
253
salawikain at kasabihan.  Ano-ano ang mga
Sanggunian: paniniwala, tradisyon, at
K to 12, AP3PKK - IIIh-9 kaugalian na nakikita pa din
http://ang-kulturang- natin sa kasalukuyan?
pilipino.blogspot.com/2013/09/mg  Bakit natin kailangang
a-tradisyon-o-kaugalian-ng- ipagmalaki/ pahalagahan
mga.html ang mga ito?
Paglalahat:
Integrasyon: Dapat nating ipagmalaki an
Pagpapahalaga, Sining gating natatanging
Patnubay ng Guro pp.1-4 kaugalian, paniniwala at
III. Pamamaraan: tradisyon.
A. Panimula Pagtataya:
Balik-aral: Suriin ang mga sumusunod. Isulat
Ibatibang pangkat ng tao sa NCR kung Kaugalian, Paniniwala o
B. Paglinang na Gawain Tradisyon.
Gawain 1: 1. Pagmamano sa nakakatanda
Ipaliwanag ang panuto sa 2. Kailangang sama- sama bago
pagsasagawa. sumapit ang Bagong Taon
Magtanghal ng dula-dulaan 3. Piyesta
tungkol sa kaugalian ng lalawigan 4. Masama ang pagpapakasal ng
o rehiyon. magkapatid nang sabay.
Gumamit ng rubric sa pagbibigay 5. Paggamit ng po at opo.
ng puntos sa lahat ng pangkatang Takdang-Aralin
gawain. Magdala ng larawan na
Gawain 2: nagpapakita ng
Bigyan ng kagamitan sa skaugalian,paninwala at tradisyon
pagguhit, sa pagsulat ng awit o sa Metro Manila.
tula o talata.
Ipaliwanag ang indibiduwal na Araling Panlipunan
gawain at bigyan ng sapat na 7:00-7:40
panahon upang matapos ang I. Layunin:
gawain. 1. Natutukoy ang mga
Pagtalakay sa paksa kaugalian, paniniwala, at
 Ano-ano ang mga tradisyon ng mga lalawigan
kaugalian ang ating sa sariling rehiyon.
pinagmamalaki? 2. Naipapakita sa iba’t-ibang
 Ano ano ang mga sining ang pagmamalaki sa
paniniwala ang ating mga natatanging
pinagmamalaki? kaugalian, paniniwala,
 Ano ano ang tradisyon ang tradisyon ng iba’t-ibang
ating pinagmamalaki? lalawigan sa
kinabibilangang rehiyon.
254
II. Paksang-Aralin: Iproseso ang gawaing
ARALIN 9. Mga Natatanging isinagawa ng bawat
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon pangkat.Pag-usapan ang
ng iba't- ibang Lalawigan sa kinalabasan.
Paglalahat:
Rehiyon
Pahalagahan natin an gating
Paksa: Mga Natatanging
mga kasabihan at salawikain.
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon Pagtataya:
ng iba't- ibang Lalawigan sa Punan ang talahanayan.
Kagamitan: graphic kasabihan
Sining
salawikai Pagpapahalaga
organizer,larawan ng iba’t-ibang n
Sanggunian:
K to 12, AP3PKK - IIIh-9 Takdang-Aralin
http://ang-kulturang- Magdala ng larawan na
nagpapakita ng kaugalian,
paniniwala , at tradisyon sa Metro
Manila.
mga.html
Mga Tradisyon o Kaugalian ng
Integrasyon: mga Pilipino
Pagpapahalaga, Sining
Patnubay ng Guro pp.1-4 Ano nga ba ang “tradisyon o
III. Pamamaraan: kaugalian”?
A. Panimula
Hikayatin ang mga bata na Ito ang mga paniniwala o opinyon
magkuwento ng karanasan nila na naisalin mula sa mga
tungkol sa nabasa nila sa manila
magulang papunta sa mga anak
paper at magbigay nag iba pang
kaugalian nila sa lalawigan.
nila.
Alamin Mo Ang mga Pilipino ay sadyang
Ipaalaala sa mga bata ang mga mahilig sumunod sa mga
salawikain at kasabihan na naririnig nakagawian na at samga
nila sa mga nakatatanda. tradisyon. Sila din ay mahilig
Paglalahad maniwala sa mga pamahiin.
Pangkatang Gawain
Hayaang matala sila ng mga Kami ay magbibigay ng mga
kasabihan at salawiakaing narinig Halimbawa.
nila.
Kasabihan Salawikain
Mga Karaniwang Tradisyon ng
mga Pilipino
Piyesta
Ipaliwanag ang mga inilagay sa
talaan sa pangkatang pag-uulat?
Talakayan
255
Simbang gabi
Flores De mayo
Mahal na araw/ Senakulo
Madalas na Kaugalian
Mamanhikan Pagmamano – ito’y madalas
ginagawa ng mga nakababata sa
kanilang mga magulang o sa mga
nakatatanda sa kanila.
Paggamit ng “po at opo” sa
nakatatanda – ito’y simbolo ng
pagrespeto sa mga nakatatanda.
Mahilig makipagkapwa-tao -
kapag madalas silang may
nakakasalamuhang tao.
Mapagkumbaba – nananatili pa
Harana rin ang kanilang mga paa na
nakaapak sa lupa.
Madalas na Paniniwala
Sa Kusina:
Bawal kumanta sa harap ng kalan

- may masamang mangyayari.
Bawal kumanta sa hapag-kainan –
simbolo ng hindi pagrespeto.
256
Bawal paglaruan ang apoy –
maaaring lumabo ang mata. Iba pang pamahiin:
Hindi dapat makabasag ng
pinggan sa araw ng okasyon – ito Bawal maggupit ng kuko sa gabi –
ay simbolo ng kamalasan. upang hindi malasin .
“Friday the 13th” – mag-ingat sa
Sa Kasal: araw na iyon sapagkat may
maaaring mangyari sa iyong
Bawal isukat ang damit pangkasal masama.
– Maaaring hindi matuloy ang Paggsing ng alas tres ng madaling
kasal araw – maaaring may dumalaw sa
Bawal magkita ang magkapareha inyo. Paggising ng mga ispiritu.
bago ang araw ng kasal – Kapag may nakita kang taong
maaaring mamatay ang isa sa pugot ang ulo – maaari siyang
kanila. mamatay (pwede itong mapigilan
Dapat unahan ng babae ang basta ibaon lang ang kanyang
lalake na lumabas ng simbahan – damit sa lupa)
upang hindi siya maliitin. Mga Kasabihang Pilipino at
Kapag umulan sa araw ng kasal – Salawikaing Tagalog
Filipino Proverbs
simbolo ng kaswertehan.
Ang mga kasabihan at salawikain ay naglalayong

magbigay payo
at patnubay sa ating pangaraw-araw na
Kapag may sumakabilang-buhay pamumuhay. Ang mga
kasabihang Pilipino at salawikaing Tagalog ay
isinasaad sa mga
Bawal matulog sa tabi ng maiiksing pangungusap lamang subalit ang mga
kabaong – maaaring hindi mo eto ay makahulugan
mapipigilan ang paggalaw ng ulo at makabuluhan. Eto ay kadalasang tumatalakay
din sa mga karanasan
mo. ng ating mga ninuno at nakatatanda at
Bawal magkamot ng ulo – naglalayong ituwid ang ating
pamumuhay ng naaayon sa kanilang mga naging
maaaring magkaroon ng kuto. karanasan.
Pagsuutin ng pulang damit ang
Heto ang ilan sa ating mga kasabihan at
mga bata/ Pagtawid ng mga salawikain, kasama ang
bata sa kabaong maiksing pagpapaliwanag sa ibig sabihin ng mga
– upang hindi sila guluhin ng eto:
namayapa.
Dapat putulin ang kwintas na Ang taong nagigipit, sa patalim man ay
kumakapit.
nakakabit sa namayapa – upang
hindi na siya masundan. Ang taong nagigipit ay napipilitan minsan na
gumawa ng mapangahas
Bawal magwalis sa araw ng burol – na hakbang na maaaring maging dahilan upang
bilang respeto lalu lamang siyang
Bawal matuluan ng luha ang magipit. Halimbawa, ang taong may mabigat na
pangangailangan sa
kabaong – upang hindi siya pera ay nagagawang mangutang ng patubuan,
mahirapan sa pag-akyat sa langit. tulad ng 5-6, na nagiging
257
dahilan upang siya ay mabaon sa utang at lalu pagsasama. Ang mga
pang maghirap. magulang kase ay higit na mapagtatakpan o
mapapatawad ang mga
pagkukulang ng sariling anak.
Kahit saang gubat, ay mayruong ahas.
Saan man sa ating lipunan ay may mga taong May tainga ang lupa, may pakpak ang balita.
traydor na gumagawa Mag-ingat sa mga sinasabi dahil maaaring
ng mga bagay na nakalalason o nakasisira sa marining iba nang hindi mo
samahan ng bawat isa. nalalaman dahil may mga taong tsismoso at
mahilig magkalat o gumawa
ng kuwento sa ibang tao.
Kung ano ang itinanim, siya rin ang aanihin.
Kung ano ang ginawa mo sa kapuwa ay Nasa tao ang gawa, nasa Diyos ang awa.
kadalasang ganun din ang
gagawin sa iyo. Halimbawa, kung naging Hindi sapat na tayo ay humingi ng awa sa Diyos,
matulungin ka sa kapuwa kailangan din natin
mo ay tutulungan ka rin nila. ang magsikap at gumawa upang matamo ang
minimithing biyaya
Kung ano ang puno, siya rin ang bunga.

Pagkahaba-haba man ng prusisyon, sa
Ginagamit sa paghahambing ng anak sa kanyang simbahan din ang tuloy.
mga magulang.
Sapagkat ang mga magulang ang humuhubog sa Sa tinagal-tagal man ng samahan ng isang
pagkatao at pag- magkasintahan, at sa kabila ng
uugali ng anak, ang anak ang nagiging larawan ng maaaring maging balakid sa kanilang
pagkatao at pag- pagmamahalan, sa bandang huli ay
uugali ng kanyang mga magulang. Ang mabuti (o hahantong din sa kasalan ang kanilang samahan
masamang) anak, ay kung sila ay talagang
karaniwang ibinubunga ng mabuti (o masamang) nakalaan para sa isa't-isa.
mga magulang.
Pagmakitid ang kumot, magtiis kang

Kung hindi ukol, hindi bubukol. mamaluktot.
Ang suwerte sa buhay ay huwag asahang Tayo ay dapat mamuhay nang naaayon sa ating
makakamtan kung hindi sariling kakayahan. Dapat
talagang nakalaan para sa iyo. magtipid at mamuhay ng payak kung eto lang ang
kaya ng ating kabuhayan.
Huwag nating tularan ang pamumuhay ng mga
Kung may isinuksok, may dudukutin. mas nakiririwasa sa ati
Matutong magtipid upang sa oras nang
pangangailangan ay may perang
makukuha sa sariling ipon upang hindi na umasa
sa tulong ng ibang tao.
Kung sino ang pumutak, siya ang nanganak.

Kung minsan ay kung sino pa ang
nangangatuwiran ay siya pala ang mali.
At kung sino pa ang nagkakaila ay siya pala ang
may gawa o may sala.
Magkulang ka na sa iyong magulang, huwang

lang sa iyong biyenan.
Kadalasang ipinapayo eto sa mga nagbabalak

magpakasal at sa mga
bagong mag-asawa upang mapabuti ang kanilang
258
Disyembre 15-Disyembre 17 Magtanghal ng dula-dulaan
Araling Panlipunan tungkol sa kaugalian ng lalawigan
7:00-7:40 o rehiyon.
Gumamit ng rubric sa pagbibigay
I. Layunin:
ng puntos sa lahat ng pangkatang
Naipapakita sa iba’t-ibang sining
gawain.
ang pagmamalaki sa mga Gawain 2:
natatanging kaugalian, Bigyan ng kagamitan sa pagguhit, sa
paniniwala, tradisyon ng iba’t- pagsulat ng awit o tula o talata.
ibang lalawigan sa Ipaliwanag ang indibiduwal na
kinabibilangang rehiyon. gawain at bigyan ng sapat na
II. Paksang-Aralin: panahon upang matapos ang
ARALIN 9. Mga Natatanging gawain.
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon Pagtalakay sa paksa
ng iba't- ibang Lalawigan sa  Ano-ano ang mga kaugalian
ang ating pinagmamalaki?
Rehiyon
 Ano ano ang mga paniniwala
ang ating pinagmamalaki?
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon  Ano ano ang tradisyon ang
ng iba't- ibang Lalawigan sa ating pinagmamalaki?
kinbibilangang Rehiyon  Ano-ano ang mga paniniwala,
Kagamitan: graphic tradisyon, at kaugalian na
organizer,larawan ng iba’t-ibang nakikita pa din natin sa
sining ng ating bansa, sipi ng kasalukuyan?
salawikain at kasabihan.  Bakit natin kailangang
Sanggunian: ipagmalaki/ pahalagahan ang
K to 12, AP3PKK - IIIh-9 mga ito?
Paglalahat:
http://ang-kulturang-
Dapat nating ipagmalaki an
gating natatanging kaugalian,
a-tradisyon-o-kaugalian-ng- paniniwala at tradisyon.
mga.html Pagtataya:
Suriin ang mga sumusunod. Isulat
Integrasyon: kung Kaugalian, Paniniwala o
Pagpapahalaga, Sining Tradisyon.
Patnubay ng Guro pp.1-4 1. Pagmamano sa nakakatanda
2. Kailangang sama- sama bago
III. Pamamaraan:
sumapit ang Bagong Taon
A. Panimula 3. Piyesta
Balik-aral: 4. Masama ang pagpapakasal ng
Ibatibang pangkat ng tao sa NCR magkapatid nang sabay.
B. Paglinang na Gawain 5. Paggamit ng po at opo.
Gawain 1: Takdang-Aralin
Ipaliwanag ang panuto sa Magdala ng larawan na nagpapakita ng
pagsasagawa. skaugalian,paninwala at tradisyon sa
Metro Manila.
Araling Panlipunan
259
7:00-7:40 Ipaalaala sa mga bata ang mga
I. Layunin: salawikain at kasabihan na naririnig
nila sa mga nakatatanda.
3. Natutukoy ang mga
Paglalahad
kaugalian, paniniwala, at
Pangkatang Gawain
tradisyon ng mga lalawigan Hayaang matala sila ng mga
sa sariling rehiyon. kasabihan at salawiakaing narinig
4. Naipapakita sa iba’t-ibang nila.
sining ang pagmamalaki sa Kasabihan Salawikain
mga natatanging
kaugalian, paniniwala,
tradisyon ng iba’t-ibang Ipaliwanag ang mga inilagay sa
lalawigan sa talaan sa pangkatang pag-uulat?
kinabibilangang rehiyon. Talakayan
II. Paksang-Aralin: Iproseso ang gawaing
ARALIN 9. Mga Natatanging isinagawa ng bawat
Rehiyon Paglalahat:
Pahalagahan natin an gating
mga kasabihan at salawikain.
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon Pagtataya:
ng iba't- ibang Lalawigan sa Punan ang talahanayan.
Kagamitan: graphic kasabihan
Sining
salawikai Pagpapahalaga
organizer,larawan ng iba’t-ibang n
Sanggunian:
pilipino.blogspot.com/2013/09/mg nagpapakita ng kaugalian,
paniniwala , at tradisyon sa Metro
Manila.
mga.html
Mga Tradisyon o Kaugalian ng
Integrasyon: mga Pilipino
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Hikayatin ang mga bata na
magkuwento ng karanasan nila
Araling Panlipunan
paper at magbigay nag iba pang 7:00-7:40
kaugalian nila sa lalawigan. I. Layunin:
B. Paglinang na Gawain Naipapakita sa iba’t-ibang sining
Alamin Mo ang pagmamalaki sa mga
260
panahon upang matapos ang
II. Paksang-Aralin:
gawain.
ARALIN 9. Mga Natatanging Pagtalakay sa paksa
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon  Ano-ano ang mga kaugalian
ng iba't- ibang Lalawigan sa ang ating pinagmamalaki?
Rehiyon  Ano ano ang mga paniniwala
Paksa: Mga Natatanging ang ating pinagmamalaki?
kasalukuyan?
 Bakit natin kailangang
salawikain at kasabihan. ipagmalaki/ pahalagahan ang
Sanggunian: mga ito?
K to 12, AP3PKK - IIIh-9 Paglalahat:
http://ang-kulturang- Dapat nating ipagmalaki an
pilipino.blogspot.com/2013/09/mg gating natatanging kaugalian,
mga.html Pagtataya:
kung Kaugalian, Paniniwala o
Integrasyon: Tradisyon.
Pagpapahalaga, Sining 1. Pagmamano sa nakakatanda
Patnubay ng Guro pp.1-4 2. Kailangang sama- sama bago
III. Pamamaraan: sumapit ang Bagong Taon
nagpapakita ng kaugalian,paninwala
pagsasagawa.
at tradisyon sa Metro Manila.
Magtanghal ng dula-dulaan Enero 5-Enero 9
tungkol sa kaugalian ng lalawigan
Araling Panlipunan
o rehiyon.
Gumamit ng rubric sa pagbibigay 7:00-7:40
ng puntos sa lahat ng pangkatang I. Layunin:
gawain. Naipapakita sa iba’t-ibang sining
Gawain 2: ang pagmamalaki sa mga
natatanging kaugalian,
261
paniniwala, tradisyon ng iba’t- Ipaliwanag ang indibiduwal na
ibang lalawigan sa gawain at bigyan ng sapat na
kinabibilangang rehiyon. panahon upang matapos ang
II. Paksang-Aralin: gawain.
Pagtalakay sa paksa
ARALIN 9. Mga Natatanging
 Ano-ano ang mga kaugalian
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ang ating pinagmamalaki?
ng iba't- ibang Lalawigan sa  Ano ano ang mga paniniwala
Rehiyon ang ating pinagmamalaki?
Paksa: Mga Natatanging  Ano ano ang tradisyon ang
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon ating pinagmamalaki?
ng iba't- ibang Lalawigan sa  Ano-ano ang mga paniniwala,
kinbibilangang Rehiyon tradisyon, at kaugalian na
Kagamitan: graphic nakikita pa din natin sa
organizer,larawan ng iba’t-ibang kasalukuyan?
sining ng ating bansa, sipi ng  Bakit natin kailangang
ipagmalaki/ pahalagahan ang
mga ito?
Sanggunian: Paglalahat:
K to 12, AP3PKK - IIIh-9 Dapat nating ipagmalaki an
http://ang-kulturang- gating natatanging kaugalian,
pilipino.blogspot.com/2013/09/mg paniniwala at tradisyon.
a-tradisyon-o-kaugalian-ng- Pagtataya:
mga.html Suriin ang mga sumusunod. Isulat
Tradisyon.
Integrasyon:
1. Pagmamano sa nakakatanda
Pagpapahalaga, Sining 2. Kailangang sama- sama bago
Patnubay ng Guro pp.1-4 sumapit ang Bagong Taon
III. Pamamaraan: 3. Piyesta
A. Panimula 4. Masama ang pagpapakasal ng
Balik-aral: magkapatid nang sabay.
Ibatibang pangkat ng tao sa NCR 5. Paggamit ng po at opo.
Gawain 1: Magdala ng larawan na
Ipaliwanag ang panuto sa nagpapakita ng
skaugalian,paninwala at tradisyon sa
pagsasagawa.
Metro Manila.
Magtanghal ng dula-dulaan
o rehiyon.
Gumamit ng rubric sa pagbibigay Araling Panlipunan
ng puntos sa lahat ng pangkatang
7:00-7:40
gawain.
Gawain 2: I. Layunin:
Bigyan ng kagamitan sa pagguhit, sa 5. Natutukoy ang mga
pagsulat ng awit o tula o talata. kaugalian, paniniwala, at
262
tradisyon ng mga lalawigan Pangkatang Gawain
sa sariling rehiyon. Hayaang matala sila ng mga
6. Naipapakita sa iba’t-ibang kasabihan at salawiakaing narinig
sining ang pagmamalaki sa nila.
mga natatanging Kasabihan Salawikain
kaugalian, paniniwala,
tradisyon ng iba’t-ibang
lalawigan sa Ipaliwanag ang mga inilagay sa
kinabibilangang rehiyon. talaan sa pangkatang pag-uulat?
Talakayan
II. Paksang-Aralin:
Iproseso ang gawaing
ARALIN 9. Mga Natatanging
isinagawa ng bawat
Rehiyon Paglalahat:
Paksa: Mga Natatanging Pahalagahan natin an gating
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon mga kasabihan at salawikain.
ng iba't- ibang Lalawigan sa Pagtataya:
kinbibilangang Rehiyon Punan ang talahanayan.
Kagamitan: graphic Sining
organizer,larawan ng iba’t-ibang kasabihan salawikai Pagpapahalaga
sining ng ating bansa, sipi ng n
Sanggunian:
pilipino.blogspot.com/2013/09/mg nagpapakita ng kaugalian,
a-tradisyon-o-kaugalian-ng- paniniwala , at tradisyon sa Metro
mga.html Manila.
Integrasyon: Mga Tradisyon o Kaugalian ng
Pagpapahalaga, Sining mga Pilipino
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Hikayatin ang mga bata na
magkuwento ng karanasan nila
paper at magbigay nag iba pang
kaugalian nila sa lalawigan.
B. Paglinang na Gawain Araling Panlipunan
Alamin Mo
Ipaalaala sa mga bata ang mga
7:00-7:40
salawikain at kasabihan na naririnig I. Layunin:
nila sa mga nakatatanda. Naipapakita sa iba’t-ibang sining
Paglalahad ang pagmamalaki sa mga
263
panahon upang matapos ang
II. Paksang-Aralin:
gawain.
ARALIN 9. Mga Natatanging Pagtalakay sa paksa
Kaugalian, Paniniwala, Tradisyon  Ano-ano ang mga kaugalian
ng iba't- ibang Lalawigan sa ang ating pinagmamalaki?
Rehiyon  Ano ano ang mga paniniwala
Paksa: Mga Natatanging ang ating pinagmamalaki?
kasalukuyan?
salawikain at kasabihan. ipagmalaki/ pahalagahan ang
Sanggunian: mga ito?
K to 12, AP3PKK - IIIh-9 Paglalahat:
http://ang-kulturang- Dapat nating ipagmalaki an
pilipino.blogspot.com/2013/09/mg gating natatanging kaugalian,
mga.html Pagtataya:
Integrasyon: Tradisyon.
Pagpapahalaga, Sining 1. Pagmamano sa nakakatanda
Patnubay ng Guro pp.1-4 2. Kailangang sama- sama bago
III. Pamamaraan: sumapit ang Bagong Taon
nagpapakita ng
pagsasagawa.
skaugalian,paninwala at tradisyon sa
Magtanghal ng dula-dulaan Metro Manila.
o rehiyon.
Gumamit ng rubric sa pagbibigay
ng puntos sa lahat ng pangkatang Araling Panlipunan
gawain. 7:00-7:40
Gawain 2:
I. Layunin:
264
Natutukoy ang iba't-ibang layon Ang mga katawagan ng
ng katawagan sa mga lungsod ng bawat lungsod ay
kinabibilangang Rehiyon nagpapahayag ng mga
II. Paksang-Aralin: katangian nito.
Pagtataya:
ARALIN 10: Mga Layon ng Iba't-
Tukuyin ang lungsod na may mga
ibang Katawagan sa Aking
nakatalang katawagan.
Rehiyon 1. Vibrant City o Masiglang Lungsod
Paksa: Iba-ibang layon ng mga 2. Shoe Capital o Kabisera ng Sapatos
katawagan sa mga lungsod sa sa bansa.
kinabibilangang Rehiyon 3. Kabisera ng Kasuotan o fashion
Kagamitan: graphic organizer, capital ng bansa.
gamit sa pagguhit at pagsulat 4. Tahanan ng Bamboo Organ.
Sanggunian: 5. Kabisera ng Palaisdaan sa bansa.
K to 12, AP3PKK – IIIh Takdang-Aralin
http://www.slideshare.net/aQuhkH Magdala ng larawan na
nagpapakita ng mga produkto ng
imgeraRd/national-capital-region-
bawat lungsod sa Metro Manila.
ncr-31409703 by
Kim Gerald Mandocdoc
Integrasyon:
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Ibatibang pangkat ng tao sa NCR
Gawain 1:
Alamin ang mga katawagan na
ginagamit sa lalawigan at sa mga
lungsod sa rehiyon.
Gawain 2:
Bigyan ng kagamitan sa pagguhit ng
mga sagisag o katawagan ng mga
lungsod
Pagtalakay sa paksa
 Ano-ano ang mga katawagan
o bansag sa mga lungsod sa
Metro Manila?
 Saan batay o hango ang mga
katawagan nila?
mga ito?
Paglalahat:
265
Araling Panlipunan lungsod na nagbunsod sa pagbibigay
7:00-7:40 ng katawagan.
Ipaliwanag ang indibiduwal na
I. Layunin: gawain at bigyan ng sapat na
1. Natutukoy ang iba't-ibang panahon upang matapos ang
layon ng katawagan sa mga gawain.
lungsod ng kinabibilangang Pagtalakay sa paksa
Rehiyon  Ano-ano ang mga produkto o
2. Naipaliliwanag ang mga hanapbuhay sa bawat
layunin na ito ay bahagi ng lungsod?
kultura ng mga lalawigan sa  Paano ito nakaapekto sa
rehiyon ekonomiya ng lungsod?
 Bakit binansagan ang bawat
II. Paksang-Aralin:
lungsod ayon sa tatak na
ARALIN 10: Mga Layon ng Iba't- produkto nila?
ibang Katawagan sa Aking  Bakit natin kailangang
Rehiyon ipagmalaki/ pahalagahan ang
Paksa: Iba-ibang layon ng mga mga ito?
katawagan sa mga lungsod sa Paglalahat:
kinabibilangang Rehiyon Ang mga bansag o
Kagamitan: graphic organizer, katawagan ng bawat lungsod
gamit sa pagguhit at pagsulat ay nagpapahayag ng mga
Sanggunian: produkto/kagamitan o
K to 12, AP3PKK – IIIh hanapbuhay sa bawat
lungsod sa Metro Manila.
http://www.slideshare.net/aQuhkH
Pagtataya:
imgeraRd/national-capital-region- Isulat ang
ncr-31409703 by produkto/Kagamitan/Negosyo na
Kim Gerald Mandocdoc nagbigay ng natatanging katawagn
Integrasyon: sa mga sumusunod na lungsod:
Pagpapahalaga, Sining 1. Makati
2. Mandaluyong
3. Paraňaque
III. Pamamaraan:
4. Las Piňas
A. Panimula 5. Pateros
Balik-aral: Takdang-Aralin
Tukuyinmuli nag mga katawagan Itala ang mga lungsod at tapatan ng
sa bawat lungsod sa Metro Manila. larawan ng pangunahing produktong
B. Paglinang na Gawain nagbigay ng bansag dito.
Gawain 1:
Iugnay ang katawagan sa mga
hanapbuhay / produkto/Negosyo
ng mga tao sa bawat lungsod.
Gawain 2:
Gumuhit ng tatak na
produkto/kagamitan ng bawat
266
267
268
Ikaapat na Markahan bata kung saang lungsod sila
Enero 20-23 kabilang.
Araling Panlipunan
B. Paglinang:
7:00-7:40
1. Ipalarawan ang kapaligiran ng
I. Layunin: bawat lungsod sa metro Manila o
Naiuugnay ang kapaligiran sa uri NCR.
ng pamumuhay ng 2. Talakayin ang kaugnayan ng
kinabibilangang lalawigan o kapaligiran ng bawat
lungsod lalawigan at ang uri ng
II. Paksang-Aralin: pamumuhay dito.
ARALIN 1: Kapaligiran at Hal. Ang Malabon batay sa
Ikinabubuhay sa Mga Lalawigan kapaligiran ano ang hanapbuhay
ng Kinabibilangang Rehiyon ng mga tao doon?
Takdang Panahon Paksa: 3. Pangkatang Gawain
Kapaligiran at Pamumuhay sa Ipatala ang mga uri ng
mga Lalawigan Kagamitan: pamumuhay o hanapbuhay ng
Mapa ng kinabibilangang rehiyon, mga tao sa mga lungsod sa Metro
Mapa ng mga pangkulay Manila kaugnay ng kapaligiran
Lalawigang sakop ng rehiyon, nito.
Manila paper, 4. Pag-uulat ng bawat pangkat
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 1 5. talakayan
K to 12, AP3EAP-IVa-1 6, Paglalahat
Kagamitan Mapa ng Ang kapaligiran ng lungsod ay
kinabibilangang rehiyon, Mapa ng nagpapahayag ng uri ng
mga pangkulay pamumuhay ng mga tao ditto.
Lalawigang sakop ng rehiyon, Pagtataya:
Manila paper, Punan ang graphic organizer ng
bawat lungsod. Itala ang
Integrasyon: hanapbuhay o uri ng pamumuhay ng
mga tao dito.
Patnubay ng Guro pp.1-4 Uri ng
III. Pamamaraan: pamumuhay/Hanapbuhay
Paraňaque Manila
A. Panimula
Balik-aral:
Katawagan sa mga lugar sa Metro Malabon at Navotas
Manila
Pamamaraan: A. Panimula: Valenzuela Makati
Magpakita ng mapa ng
kinabibilangang rehiyon. Takdang-Aralin
NCR Magdala ng mga larawan ng
produkto ng bawat lungsod sa Metro
Ipatukoy ang mga Lungsod na
Manila.
sakop nito. Tanungin ang mga
269
Ikaapat na Markahan Gawain 1:
Araling Panlipunan Hikayatin ang mga mag-aaral na
7:00-7:40 maibahagi ang uri ng
pamumuhay sa kanilang lungsod
I. Layunin:
sa metyro Manila: tirahan,
Nailalarawan ang uri ng
kasuotan at hanapbuhay.
pamumuhay (tirahan, kasuotan at
Ipaguhit ang mga ito batay sa
hanapbuhay) ayon sa kapaligiran
kanilang obserbasyon at nakikita.
ng kinabibilangang lalawigan o Talakayan
lungsod Iproseso ang gawaing
II. Paksang-Aralin: isinagawa ng bawat
ARALIN 1: Kapaligiran at pangkat.Pag-usapan ang
Ikinabubuhay sa Mga Lalawigan kinalabasan.
ng Kinabibilangang Rehiyon Paglalahat:
Takdang Panahon Paksa: Walang pagkakaiba ang mga
Kapaligiran at Pamumuhay sa tirahan, kasuotan ng mga
mga Lalawigan Kagamitan: karaniwang mamamayan sa Metro
Mapa ng kinabibilangang rehiyon, Manila.
Mapa ng mga pangkulay Pagtataya:
Lalawigang sakop ng rehiyon, Punan ang talahanayan.
Manila paper, Sining
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 1 Kasuotan Tirahan Hanapbuhay
K to 12, AP3EAP-IVa-1
Kagamitan Mapa ng
kinabibilangang rehiyon, Mapa ng
mga pangkulay Takdang-Aralin
Lalawigang sakop ng rehiyon Magdala ng larawan na
Manila Paper nagpapakita ng kasuotan, tirahan ng
Integrasyon: mga tao sa Metro Manila.
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aralan
Ang mga uri ng pamumuhay sa NCR
batay sa kapaligiran.
Hal. Valenzuela- Maraming
pagawaan dito kaya ang mga tao
ay nagtratrabaho sa pabrika.
Alamin Mo
Ipaalala sa mga bata ang mga
tirahan, kasuotan ng mga Taga-NCR.
Paglalahad
Pangkatang Gawain
270
Ikaapat na Markahan Pagtalakay sa paksa
Araling Panlipunan  Hayaang makapag-ulat ang
mga bata at talakayin ang
7:00-7:40 mga gawa.
I. Layunin:  Hayaang magtanungan ang bawat
Naipaliliwanag ang iba-ibang pangkat
pakinabang pang-ekonomiko ng  Paglalahat:
mga likas na yaman ng Ang Metro Manila ay may likas
kinabibilangang lalawigan at na yaman katulad ng Yamang
rehiyon dagat at yamang tao para sa
ikauunlad ng ekonomiya nito.
II. Paksang-Aralin:
Pagtataya:
ARALIN 2: Likas na Yaman ng Magtala ng 2 Likas na yaman sa
Kinabibilangang Rehiyon Metro Manila.
Paksa: Likas Yaman ng Magbigay ng 2 o 3 pakinabang nito.
Kinabibilangang Rehiyon Takdang-Aralin
Kagamitan: Mapa ng pisikal Magdala ng larawan ng likas na
ngkinabibilangang lalawigan at yaman sa Metro Manila.Saliksikin pa
rehiyon, KWL chart, Manila paper, ang ibang likas na yaman sa Metro
pangkulay Manila.
Sanggunian:
K to 12, AP3EAP-IVa-2
http://www.lakbaydiwapinas.com
/blog/la-mesa-eco-park-its-more-
fun-in-quezon-city
Integrasyon:
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Mga kasuotan at tirahan ng mga
taga metro Manila o NCR.
Pangkatang Gawain
Ipasuri sa klase kung ano ang
alam nila tungkol sa likas na
yaman ng bawat lungsod ng
rehiyon at ang pakinabang na
pang-ekonomiko mula sa mga
likas na yamang ito. Halimbawa :
Ang Manynila ay maraming
daungan ng mga barko galling sa
ibat-ibang panig ng bansa at
mundo para makipagkalakalan.
271
Ikaapat na Markahan pantalan o daungan ng mga
Araling Panlipunan barko.
7:00-7:40 ipagmalaki/ pahalagahan ang
I. Layunin: mga ito?
Natutukoy ang likas na yaman ng Paglalahat:
kinabibilangang lalawigan at Mayroong mga likas na yaman
rehiyon sa Metro Manila na
II. Paksang-Aralin: napapkinabangan ng mga
ARALIN 2: Likas na Yaman ng industriya o ekonomiya.
Pagtataya:
Itala ang mga pantalan na daungan
Paksa: Likas Yaman ng
ng mga kalakal sa Metro Manila.
Tingnan ang mapa.
Kagamitan: Mapa ng pisikal
Takdang-Aralin
ngkinabibilangang lalawigan at
rehiyon, KWL chart, Manila paper,
nagpapakita ng mga likas na yaman
pangkulay
ng bawat lungsod sa Metro Manila.
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVa-4
http://www.lakbaydiwapinas.com/blog/la-
mesa-eco-park-its-more-fun-in-quezon-city
www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011
Integrasyon:
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Ibatibang pangkat ng tao sa NCR
Gawain 1:
Hayaang mag-isip at tukuyin ng
mga bata ang mga likas na
yaman sa Metro Manila. Hayaang
pag-usapan nila ito sa pangkat.
Gawain 2:
Pagpapalitan ng kaalaman tungkol
sa mga likas na yaman ng bawat
lungsod sa Metro manila.
Pagtalakay sa paksa
 Ano-ano ang mga likas na
yaman sa Metro Manila?
 Masdan ang mapa tukuyin
ang mga kinaroronan ng mga
272
273
274
Ikaapat na Markahan
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin: Saan ang
pinanggalingan
Makapagtutukoy ng mga
industriyang matatagpuan sa
sariling lalawigan at rehiyon Gaano karami
Anong
ang nabigyan
II. Paksang-Aralin: ng
produkto ang
mga nagawa
ARALIN 3: Pinaggalingan ng mga hanapbuhay
Produkto at Industrya ng Industriya
Kinabibilangan Lalawigan at
Rehiyon (NCR)
Paano
Paksa: Pinangalingan ng naapektuhan
Paano ito
mga Produkto ng Rehiyon naging tanyag
ang
Kagamitan: Larawan ng pamumuhay
ng mga tao
produkto na makukuha sa rehiyon
manila paper, pangkulay
pangguhit
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 3. Talakayin ang web sa
3 K to 12, (AP3EAP-IVb-3) pamamagitan ng pagsagot sa
Kagamitan Mapa ng mga tanong. Maaring palitan ang
kinabibilangang rehiyon, Mapa ng industrya ng industryang lokal sa
mga pangkulay sariling lalawigan.
Lalawigang sakop ng rehiyon, • Ano ang industriyang
Manila paper, nagpatanyag sa inyong
Patnubay ng Guro pp.279-283 lalawigan?
III. Pamamaraan: • Gaano karaming tao sa
A. Panimula lalawigan ang
Alamin Natin nagkatrabaho?
Magpakita ng Industriya sa
• Paano naapektuha ang
rehiyon. Gumamit ng semantic
pamumuhay ng mga tao
web upang maunawaan ang
dahil sa industrya?
konsepto ng industriya.
• Paano ito nagumpisa at
saan nanggaling ang
produktong ginagamit
ng industrya?
Konseptong nabubuo
B. Paglinang:
Pangkatang Gawain
1. Ipabasa ang datos tungkol sa
industriya na naiatas sa pangkat.
275
2. Talakayin ang grap o
talahahanayan ng impormasyon
gumamit ng grapic organizer o
semantic web para itala ang mga
nabasang impormasyon batay sa
ipinakitang halimbawa.
4. Pag-uulat ng bawat pangkat
5. talakayan
6, Paglalahat
Ang industriya sa bawat lungsod
ay nagbibigay ng produkto,
trabaho at kita sa rehiyon.
Pagtataya:
Punan ang graphic organizer ng
bawat impormasyon batay sa mga
katanungan na tinalakay sa
pangkatang gawain. Pag-aralan ang
pie graph. Kumuha ng porsiyento ng
kita ditto.
ng mga tao dito.

Maramihan /Tingiang Tindahan
Takdang-Aralin
Magdala ng mga larawan ng
produkto ng bawat lungsod sa Metro
Manila.
276
Ikaapat na Markahan yaman na matatagpuan sa Metro
Araling Panlipunan Manila.
7:00-7:40 Ipaguhit ang mga ito batay sa
kanilang obserbasyon at nakikita.
I. Layunin: Talakayan
Makapagpaliwanag na ang Iproseso ang gawaing
paglaganap ng mga nasabing isinagawa ng bawat
industrya ay nagmumula sa likas pangkat.Pag-usapan ang
na yaman ng kinabibilangang kinalabasan.
lalawigan at rehiyon . Paglalahat:
II. Paksang-Aralin: Ang mga gulay sa ibang agrikultural
ARALIN 3: Pinaggalingan ng mga na bahagi ng lungsod at mga
Produkto at Industrya ng yamang dagat/tubig na
Kinabibilangan Lalawigan at matatagpuan sa Metro Manila ay
Rehiyon (NCR) mga halimbawa ng likas na yaman
Paksa: Pinangalingan ng mga mula dito.
Produkto ng Rehiyon Kagamitan: Pagtataya:
Larawan ng produkto na Punan ang talahanayan.
makukuha sa rehiyon manila
Halaman/Tanim Yaman-dagat Mula sa
paper, pangkulay pangguhit
Navotas at Malabon
Sanggunian: Modyul 4, Aralin
3 K to 12, (AP3EAP-IVb-3)
Kagamitan Mapa ng
kinabibilangang rehiyon, Mapa ng Industriya
mga pangkulay
Lalawigang sakop ng rehiyon,
Manila paper,
III. Pamamaraan:
A. Panimula Takdang-Aralin
Alamin Mo Magdala ng larawan ng halimbawa
Balik-aralan ang tinalakay na ng industriya sa Valenzuela.
industriya at mga produkto at bilang
ng mga taong naghahanapbuhay
dito.
Halimbawa : Industriya ng adobe dati
sa Mapulang Lupa at Ugong
Paglalahad
Pangkatang Gawain
Gawain 1:
Hikayatin ang mga mag-aaral na
gumamamit ng sariling istilo sa
paglalahad ng mga likas na
277
Ikaapat na Markahan Ipaguhit ang mga produkto ng
Araling Panlipunan mga lungsod sa Metro Manila.
Pagtalakay sa paksa
7:00-7:40
 Hayaang makapag-ulat ang
I. Layunin: mga bata at talakayin ang
Maisa-isa ang mga produkto at mga gawa.
kalakal na matatagpuan sa  Hayaang magtanungan ang bawat
kinabibilangang lalawigan at pangkat
rehiyon .  Paglalahat:
II. Paksang-Aralin: Ang Metro Manila ay may likas
ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal na yaman katulad ng Yamang
ng Kinabibilangan Lalawigan at dagat at yamang tao para sa
ikauunlad ng ekonomiya nito.
Rehiyon
Pagtataya:
Paksa: Produkto at Kalakal ng Magtala ng 5 lungsod sa Metro
Rehiyon Manila at tanyag na produkto sa
Kagamitan: graphic organizers mga ito.
produkto na makukuha sa rehiyon Takdang-Aralin
manila paper, pangkulay Magdala ng larawan ng mga
pangguhit produkto sa Metro Manila.
inpormasyon tungkol sa mga
produkto ng rehiyon
K to 12, (AP3EAP-IVc-4)
www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011
Divine Dizon http://www.slideshare.net/mstweety/national-
capital-region-ncr?next_slideshow=1
Integrasyon:
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Mga likas na Yaman ng bawat
Lungsod
Pangkatang Gawain
Pangkat 1, 3, 5
Ipasuri sa klase kung ano ang
alam nila tungkol produkto ng
bawat lunsod.Itala sa graphic
organizer /fish bone o semantic
web ang kanilang maiisip.
Pangkat 2 at 4
278
Ikaapat na Markahan Pagpapalitan ng kaalaman tungkol
Araling Panlipunan sa mga likas na yaman ng bawat
lungsod sa Metro manila.
7:00-7:40 Pagtalakay sa paksa
I. Layunin:  Ano-ano ang mga likas na
Natutukoy ang likas na yaman ng yaman sa Metro Manila?
kinabibilangang lalawigan at  Masdan ang mapa tukuyin
rehiyon ang mga kinaroronan ng mga
II. Paksang-Aralin: pantalan o daungan ng mga
ARALIN 4: Mga Produkto at barko.
Kalakal ng Kinabibilangan
Lalawigan at Rehiyon mga ito?
Paksa: Produkto at Kalakal ng Paglalahat:
Rehiyon Mayroong mga likas na yaman
Kagamitan: graphic organizers sa Metro Manila na
produkto na makukuha sa rehiyon napapkinabangan ng mga
manila paper, pangkulay industriya o ekonomiya.
pangguhit Pagtataya:
inpormasyon tungkol sa mga Itala ang mga likas na yaman na
produkto ng rehiyon pinanggagalingan ng mga
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 4 nagagawang produkto sa Metro
Manila.
www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011 Tingnan ang mapa.
Divine Dizon http://www.slideshare.net/mstweety/national- Takdang-Aralin
capital-region-ncr?next_slideshow=1 Magdala ng larawan na
nagpapakita ng mga likas na yaman
Integrasyon: ng bawat lungsod sa Metro Manila.
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Mga produktong matatagpuan sa
Metro Manila
Gawain 1:
yaman sa Metro Manila kaugnay
ng kagamitang pinanggalingan
ng produkto. Halimbawa : isda-
bagoong. Hayaang pag-usapan
nila ito sa pangkat.
Gawain 2:
279
Ikaapat na Markahan sila ng mga hakbang na
Araling Panlipunan mapapangalagaan ang mga likas
7:00-7:40 na yaman .Halimbaya :
Lawa/Ilog/Dagat.
I. Layunin: Gawain 2:
Mailarawan ang kahalagahan ng Pangkat 1,3, at 5
wastong paggamit ng likas yaman Ipaguhit sa mga bata ang maaring
sa pagpapatuloy ng kabuhayan isagawang pangangalaga sa likas na
ng mga tao sa kinabibilangang yaman gaya ng ilog/lawa/dagat at
lalawigan at rehiyon . taniman.
II. Paksang-Aralin: Pagpapalitan ng kaalaman tungkol
ARALIN 4: Mga Produkto at sa mga likas na yaman ng bawat
Kalakal ng Kinabibilangan lungsod sa Metro manila.
Lalawigan at Rehiyon Pagtalakay sa paksa
 Ano-ano ang mga likas na
Paksa: Produkto at Kalakal ng
yaman sa Metro Manila?
Rehiyon  Paano pangangalagaan ang
Kagamitan: graphic organizers mga ito?
produkto na makukuha sa rehiyon  Bakit natin kailangang
manila paper, pangkulay ipagmalaki/ pahalagahan ang
pangguhit mga ito?
inpormasyon tungkol sa mga Paglalahat:
produkto ng rehiyon Dapat isagawa ang
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 4 matalinong paggamit ng mga
K to 12, (AP3EAP-IVc-4) likas na yaman sa Metro
www.slideshare.net/ProfDale/ncr-2011 Manila.
Divine Dizon http://www.slideshare.net/mstweety/national- Pagtataya:
capital-region-ncr?next_slideshow=1
Magbigay ng 5 paraan ng
pangangalaga sa lika sna yaman sa
Integrasyon: Metro
Pagpapahalaga, Sining Manila.(Dagat/Lawa/ilog/Taniman)
Patnubay ng Guro pp.281-284 Takdang-Aralin
III. Pamamaraan:
nagpapakita ng wastong
A. Panimula pangangalaga sa mga likas na
Balik-aral: yaman sa Metro Manila.
Mga likas na yaman na
matatagpuan sa Metro Manila
Gawain 1:
Pangkat 2 at 4
yaman sa Metro Manila kaugnay
ng kagamitang pinanggalingan
ng produkto. Hayaang mag-isip
280
281
282
Ikaapat na Markahan yaman na matatagpuan sa
Araling Panlipunan bahagi ng kanilang lalawigan.
7:00-7:40 Ipaulat sa mga mag-aaral ang
kanilang iginuhit. Balik aralan ang
I. Layunin:
ibig sabihin ng likas yaman sa
1. Maisa-isa ang mga produkto
pamamagitan ng halimbawa.
at kalakal na matatagpuan
Balik aralan ang talakayan tungkol
sa kinabibilangang
sa industryang makikita sa
kanilang lalawigan at sa mga
2. Makapaguugnay ang
lalawigan ng kanilang rehiyon.
pinanggagalingan ng
Konseptong nabubuo
produkto at kalakal ng
Paano mo masasabing isa itong
kinabibilangang lalawigan
industrya ng inyong lalawigan?
at rehiyon mula sa likas na
B. Paglinang:
yaman nito
1.Pagganyak Na tanong
II. Paksang-Aralin:
Anu-ano ang produkto o kalakal
ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal
sa bawat lungsod sa Metro
ng Kinabibilangan Lalawigan at
Manila?
Rehiyon
Pangkatang Gawain
Paksa: Produkto at Kalakal ng
 Ipamahagi ang mga meta
Rehiyon
cards na nagtataglay ng
Kagamitan: graphic organizers
mga impormasyon tungkol
sa kalakal ng bawat
lungsod.
pangguhit
 Hayaang pag-usapan
sabawt pangkat ang mga
produkto ng rehiyon
produkto sa pangkat ng
Sanggunian: Modyul 4, Aralin
mga lungsod na nakatalaga
3 K to 12, (AP3EAP-IVc-4)
sa kanilang pangkat.
Kagamitan Mapa ng
 Ilahad ang gawa sa iba’t
ibang istilo gaya ng graphic
mga pangkulay
organizer, bulaklak,
semantic web at iba pa.
Manila paper,
 Pag-uulat ng mga Ginawa
sa paksa. Lagumin ang iniulat ng
III. Pamamaraan:
bawat pangkat.
A. Panimula
Ituon ang pansin ng mga mag-
Alamin Natin
aaral sa konseptong dapat nilang
Panimula:
maunawaan tungkol sa aralin sa
Sabihin sa mga bata na maglabas
pamamagitan ng mga sumusunod
sila ng bond paper. Gumuhit sila
na tanong:
ng isang bahagi ng kanilang
Paano napapabuti ang buhay ng
lalawigan. Iguhit nila ang mga likas
mga taga rehiyon mula sa mga
likas na yaman ng rehiyon? Anong
283
mangyayari kapag walang likas
yaman?
Ano ang pakinabang ng mga
produkto para sa ikaunlad ng
ekonomiya ng rehiyon?
5. Talakayan
Pagsagot sa pagganyak na
tanong.
6, Paglalahat
Ang industriya sa bawat lungsod
ay nagbibigay ng produkto,
trabaho at kita sa rehiyon.
Pagtataya:
Pagtapatin ang Lungsod at ang
produkto nito.
Lungsod/Bayan Produkto
__1. Las Piňas
A.
__2. Malabon at
Navotas
B.
__3. Sapatos at
Bag
C.
__4. Pateros
D.
__5. Valenzuela
E.
Takdang-Aralin
Gumawa ng collage ng mga larawan
ng mga produkto ng bawat lungsod
sa NCR.
284
Impormasyon sa Guro
Altern
Dist
ate City/Cities
rict
Name
The
1
Capital Manila
st
District
Easter
2 Mandaluyong, Marikina, Pa
n
n sig, Quezon City, and San
Manila
d Juan
District
Northe
rn
3 Manila
Caloocan, Malabon, Navot
r District
as, and Valenzuela
d (CAM
ANAV
A)
South Las
4t ern Piñas, Makati, Muntinlupa,
h Manila Parañaque, Pasay, Patero
District s, and Taguig
Mga Produkto:
285
Noong Agosto 26, isinagawa ng mga mag-
aaral ni Dr. Fernando Zialcita, direktor ng
Cultural Heritage Studies Program,
Department of Sociology and Anthropology
ng Ateneo de Manila University, sa tulong ng
Mama Sita Foundation, ang isang “Lambanog
Degustation Night” sa Cafe Ysabel, San
Juan.
Read
more: http://bandera.inquirer.net/31601/lamb
anog-tagay-na#ixzz3QHns7hOD
Follow us: @inquirerdotnet on Lambanog
Twitter | inquirerdotnet on Facebook Balut-Pateros
286
Asin sa Las Piňas ( http://bandera.inquirer. Shopping Malls in
Quezon City/Networks/ITnet/files/2014/05/bandehado3.jpg)
It is also the center of the entertainment industry
. The news programs and variety shows seen on every television screen all
over the country are beamed from ABS-CBN, GMA Network, NBN and other
TV and radio stations based in the city.
287
Ikaapat na Markahan III. Pamamaraan:
A. Panimula
Araling Panlipunan Alamin Mo
7:00-7:40 Balik-aralan ang tinalakay na
I. Layunin: industriya at mga produkto sa bawat
1. Naisa-isa ang mga produkto lungsod sa Metro Manila.
at kalakal na matatagpuan Halimbawa : Industriya ng adobe dati
sa Mapulang Lupa at Ugong
sa kinabibilangang
Paglalahad
2. Nakapaguugnay ang Pangkatang Gawain
pinanggagalingan ng Gawain 1:
produkto at kalakal ng Hayaang gumawa ng poster ang
kinabibilangang lalawigan mga bata sa wastong paggamit
at rehiyon mula sa likas na ng lika sna yaman s
yaman nito akinabibilangang lalawigan
3. Nailarawan ang (Metro Manila) at Rehiyon (NCR)
kahalagahan ng wastong Talakayan
paggamit ng likas yaman sa Iproseso ang gawaing
pagpapatuloy ng isinagawa ng bawat
kabuhayan ng mga tao sa pangkat.Pag-usapan ang
kinabibilangang lalawigan kinalabasan.
at rehiyon Paglalahat:
. Kailangang isagawa ang wastong
II. Paksang-Aralin: paggamit ng mga pinagkukunan ng
ARALIN 4: Mga Produkto at Kalakal produkto o mga likas na yaman sa
ng Kinabibilangan Lalawigan at NCR.
Rehiyon Pagtataya:
Paksa: Produkto at Kalakal ng Gumamait ng rubrics sa pagbibigay
Rehiyon puntos sa poster na gianwa ng mga
pangkat.
Kagamitan: graphic organizers
5 puntos-Pinakamahusay
produkto na makukuha sa rehiyon 4-puntos may kaunting mali
manila paper, pangkulay 3-puntos may 3 mali
pangguhit 2- May 2 mali
inpormasyon tungkol sa mga 1- nangangailangan ng patnubay.
produkto ng rehiyon Takdang-Aralin
Sanggunian: Modyul 4, Aralin Gumawa ng collage ng wastong
3 K to 12, (AP3EAP-IVc-4) pangangalaga ng mga likas na
Kagamitan Mapa ng yaman sa NCR.
mga pangkulay
Manila paper,
288
Pangkat 2
Ikaapat na Markahan Itala ang mga kagamitan
Araling Panlipunan Sa bahay na galling sa ibang
7:00-7:40 rehiyon.
Pangkat 3
I. Layunin:
Ano ang ugnayan ng NCR s
Natatalakay ang ugnayan ng
aibang rehiyon?
kabuhayan ng mga lalawigan sa
Ipakita sa semantic web ang
kinabibilangan na rehiyon
ugnayan.
II. Paksang-Aralin: Pagtalakay sa paksa
ARALIN 5: Magkakaugnay na  Hayaang makapag-ulat ang
Pangkabuhayan ng mga mga bata at talakayin ang
Lalawigan at Rehiyon mga gawa.
Paksa: Ugnayan ng  Hayaang magtanungan ang bawat
Pangkabuhayan ng mga pangkat
Lalawigan sa Rehiyon  Paglalahat:
Kagamitan graphic organizers Ang bawat rehiyon ay
produkto na makukuha sa rehiyon nagkakaugnay-ugnay sa
manila paper, pangkulay pamamgitan ng mga produktong
tumutugon sa pangangailangan ng
pangguhit
ibang rehiyon.
inpormasyon tungkol sa mga Pagtataya:
produkto ng rehiyon Gawan ng semantic web ang
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5 uganyan ng mga rehiyon sa pagkain.
K to 12, (AP3EAP-IVc-5) Takdang-Aralin
http://www.answers.com/Q/What_are_t Itala ang mga produktong
he_regions_of_the_Philippines_and_t kailangang bilhin mula sa ibang
heir_products rehiyon ng NCR.
Integrasyon:
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Alamin Natin
Lahat ba ng pangangailangan ng
mga mamamayan ng NCR ay
matutugunan ng sariling produkto Ikaapat na Markahan
ng bawat lungsod? Bakit?
Araling Panlipunan
Pangkatang Gawain 7:00-7:40
Pangkat 1 I. Layunin:
Itala ang mga pagkain na galling Naipapakita ang pagpapahalaga
sa ibang rehiyon. sa pakikipagugnayan sa ibang
289
rehiyon upang matugunan ang Itala gamit ang product map ng
pangangailangan ng sariling Pilipinas ang mga pangunahing
rehiyon produkto Rehiyon 15 -17
II. Paksang-Aralin: Pagtalakay sa paksa
ARALIN 5: Magkakaugnay na  Hayaang makapag-ulat ang
Pangkabuhayan ng mga mga bata at talakayin ang
Lalawigan at Rehiyon mga gawa.
 Hayaang magtanungan ang bawat
Paksa: Ugnayan ng ang
pangkat
kabuhayan ng mga Lalawigan sa
 Paglalahat:
Rehiyon Ang bawat rehiyon ay
Kagamitan graphic organizers nagkakaugnay-ugnay sa
produkto na makukuha sa rehiyon pamamgitan ng mga produktong
manila paper, pangkulay tumutugon sa pangangailangan ng
pangguhit ibang rehiyon.
inpormasyon tungkol sa mga Pagtataya:
produkto ng rehiyon Gawan ng graphic Organizer ang
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5 mga prokto ng mga sumusunod na
K to 12, (AP3EAP-IVc-5) rehiyon.
http://www.answers.com/Q/What_are_t Rehiyon 1, 3, 5, 7, 9
he_regions_of_the_Philippines_and_t Takdang-Aralin
heir_products Gumawa ng collage ng mga larawan
Patnubay ng Guro pp.289-294 ng mga produkto ng lahat ng rehiyon.
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Balik-aral:
Mga produktong gawa sa iba’t
ibang lungsod sa NCR.
Pangkatang Gawain
Pangkat 1
Itala gamit ang product map ng
Pilipinas ang mga pangunahing
produkto Rehiyon 1 -5
Pangkat 2
produkto Rehiyon 6-10
Pangkat 3
Pangkat 4
290
http://www.answers.com/Q/What_are_t Nickle, Chromite, coal, woven fabrics
he_regions_of_the_Philippines_and_t
heir_products REGION 5 (Bicol Region) - Abaca,
NOTE: All regions, except Metro Manila, pineapple, abaca by-products such as
produce rice, corn, coconut, banana, paper, cordage, shoes and bags, coconut
pineapple, fish, livestock and poultry with oil and other coconut by-products like
varying quantities. In addition, all regions cococoir
produced assorted kinds of furniture and
handicraft. REGION 6 (Western Visayas) - Sugar,
abaca, shell crafts, pina clothes
REGION 7 (Central Visayas) - Ube (yam),

NCR (National Capital Region) - all the all kinds of furniture, electronics, ships,
major industrial products above except cement, processed foods and beverages
ship but no agricultural and mineral
products REGION 8 (Eastern Visayas) - Coconut oil
and other coconut by-products, fertilizer,
CAR (Cordillera Administrative Region) - copper concentrates
Fruits and vegetables, cut flowers, coffee,
sweet potato, gold, copper, home-made REGION 9 (Zamboanga Peninsula) -
processed food like strawberry jams, Seaweeds, bottled sardines, coal, gold,
carved wooden articles, woven clothes copper
ARMM (Autonomous Region of Muslim REGION 10 (Northern Mindanao) - Fresh

Mindanao) - seaweeds, processed fish, and canned pineapple, cassava and
woven fabrics, beads, metal craft cassava flour, seaweeds, fertilizer, metal
products, cement
REGION 1 (Ilocos Region) - tobacco,
mango, garlic, tomato, salt, cement, REGION 11 (Davao Region) - major
processed food like beverages and producer of banana and coconut, durian,
processed meat, woven clothes and coffee, cocoa, cut flower especially
pottery orchid, coconut oil, gold, copper
REGION 2 (Cagayan Valley) - Sugar, fruits REGION 12 (SOCKSARGEN) - Major

and vegetables, fossilized flowers and producer of corn, fresh and canned
leaves pineapple, papaya, asparagus, coal,
copper, gold
REGION 3 (Central Luzon) - Sugar, garlic,
mango, chromite, processed food,
cement, chemical products, textile and REGION 13 (CARAGA Region) - Copper,
clothing, refined petroleum, ships, metal nickle, cut flower, coffee, cocoa
products, electronics
REGION 4-A (CALABARZON) - Sugar,

lanzones, coffee, dairy products, coconut
oil, electronics, cement, automotive,
textile and clothings, home appliances,
chemicals, refined petroleum
REGION 4-B (MiMaRoPa) - Gold, Copper,

291
Ikaapat na Markahan Itala gamit ang product map ng
Araling Panlipunan Pilipinas ang mga pangunahing
7:00-7:40 produkto Rehiyon 1 -5
Gumamit ng Semantic Web kung
I. Layunin:
anu-ano sa mga produkto ng mga
1. Natatalakay ang ugnayan
rhiyon na ito ang inaangkat sa
ng kabuhayan ng mga
NCR.
lalawigan sa kinabibilangan
Pangkat 2
na rehiyon
2. Naipapakita ang
pagpapahalaga sa
pakikipagugnayan sa ibang
rehiyon upang matugunan
ang pangangailangan ng
sariling rehiyon
NCR.
II II. Paksang-Aralin:
Pangkat 3
ARALIN 5: Magkakaugnay na
Pangkabuhayan ng mga
Lalawigan at Rehiyon
Paksa: Ugnayan ng ang
kabuhayan ng mga Lalawigan sa
Rehiyon
Kagamitan graphic organizers
NCR.
Pangkat 4
pangguhit
produkto ng rehiyon
http://www.answers.com/Q/What_are_t
he_regions_of_the_Philippines_and_t NCR.
heir_products
Patnubay ng Guro pp.289-294 Pagtalakay sa paksa
III. Pamamaraan:  Hayaang makapag-ulat ang
mga bata at talakayin ang
A. Panimula
mga gawa.
Balik-aral:  Hayaang magtanungan ang bawat
Mga produktong gawa sa iba’t pangkat
ibang lungsod sa NCR.  Paglalahat:
B. Paglinang na Gawain Ang bawat rehiyon ay
Pangkatang Gawain nagkakaugnay-ugnay sa
Pangkat 1 pamamgitan ng mga produktong
ibang rehiyon.
292
Pagtataya:
Gawan ng semantic web ang 5
productong galling saibang rehiyon
na inaangkat sa NCR upang
matugunan ang pangangailangan
ng mga tao dito.
Takdang-Aralin
Gumawa ng sematic web ng mga
larawan ng mga produkto ng lahat
ng rehiyon.
293
Ikaapat na Markahan (gawing malikhain ang
Araling Panlipunan paglalakbay gamit ang
7:00-7:40 imahinasyon)
4. Tumigil sa bawat istasyon at
I. Layunin:
ipasuri ang nakadikit na larawan.
1. Naipapakita ang ugnayan
ng kabuhayan ng mga 5. Pagkatapos makapunta sa
lalawigan sa bawat istasyon, itanong:
kinabibilangang rehiyon at Ano ang mabuting naiidulot
sa ibang rehiyon ng mga imprastraktura sa
II. Paksang-Aralin: kabuhayan ng mga
ARALIN 6: Pakikipagkalakalan mamamayan? Paano ito
Tungo sa Pagtugon ng nakakatulong
pangangailangan ng mga Konseptong nabubuo
Lalawigan sa Rehiyon Paano mo masasabing isa itong
Paksa: Kahalagahan ng industrya ng inyong lalawigan?
Imprastraktura sa Kabuhayan B. Paglinang:
Kagamitan: Mga Larawan, tsart 1.Pagganyak Na tanong
pangguhit Anu-ano ang mga imprastraktura
Sanggunian: K to 12, AP3EAP- na nag-uugnay sa NCR sa ibang
IVc-6 rehiyon?
Patnubay ng Guro pp.296-298 Bakit mahalaga ito?
http://en.wikipedia.org/wiki/Highw Pangkatang Gawain
ays_in_the_Philippines Pangkat 1-2
III. Pamamaraan:  Ipamahagi ang mga meta
Impormasyon para sa Guro: cards na nagtataglay ng
Para sa guro- ilang konsepto mga impormasyon tungkol
tungkol sa ekonomiya: sa tulay na nag-uugnay sa
Depinisyon ng inprastruktura (sa NCR sa Rehiyon 3. North
ekonomiya) Luzon Expressway. Ipasulat
A. Panimula sa organizer ang mga
Alamin Natin lalawigan sa Rehiyon 3 o
A. Panimula: Gitnang Luzon.
1. Sa gawaing ito, magpaskil ng  Pangkat 3-4
iba’t ibang larawan ng mga  Ipamahagi ang mga meta
imprastraktura sa iba’t-ibang cards na nagtataglay ng
bahagi ng silid aralan. mga impormasyon tungkol
2. Isagawa ang "Lakbay-aral sa silid sa tulay na nag-uugnay sa
aralan" NCR sa Calabarzon. South
3. Sa pangunguna ng guro Luzon Expressway. Ipasulat
maglakbay sa bawat bahagi o sa organizer ang mga
istasyon ng silid kung saan lalawigan sa Calabarzon o
nakapaskil ang mga larawan. Rehiyon IV-A.
294
 Pangkat 5 ng NCR sa mga karatig na rehiyong
 Ipamahagi ang mga meta iniuugnay ng imprastraktura.
cards na nagtataglay ng mga
impormasyon tungkol sa tulay
na nag-uugnay sa NCR o
Metro Manila. Skyway. Ipasulat
sa organizer ang mga lungsod
na pinag-uugnay .
 Magbigay din ng dahilan kung
bakit kailangan ang mga
imprastrakturang nabanggit ?
 Pag-uulat ng mga Ginawa
sa paksa. Lagumin ang iniulat ng
bawat pangkat.
Ituon ang pansin ng mga mag-aaral
sa konseptong dapat nilang
maunawaan tungkol sa aralin sa
pamamagitan ng mga sumusunod na
tanong:
5. Talakayan
imprastraktura na nag-uugnay sa
Rehiyon 3? Sa CALABARZON o
Rehiyon IV-A ? Sa Metro Manila ? Ano
ang magagawa ng mga ito para sa
ikaunlad ng ekonomiya ng rehiyon?
6, Paglalahat
Ang Noth Expressway ay nag-uugnay
sa NCR sa mga lalawigan ng Rehiyon
3 o Gitnang Luzon. Ang South
Expressway namn ang nag-uugnay sa
NCR sa CALABARZON o Rehiyon IV-A.
Sa Metro Manila ang skyway ang
nag-uugnay sa karatig na mga
lungsod para sa kalakalan.
Pagtataya:
Isulat sa talahanayan ang mga
hinihinging datus.
Imprastraktura Lugar na Pakinabang
Inuugnay
Takda-Aralin
Magtala ng ng talahanayan ng mga
produktong inaangkat o binebenta
295
Tollways and expressways[edit]
Main article: List of expressways in the
Philippines
Maharlika Highway[edit] In the Philippines, there are seven controlled-
Main article: Pan-Philippine Highway access highways, all located on Luzon island:
The Pan-Philippine Highway, also known as Road Expresswa Locati
the Maharlika Highway (AH26) is a 3,517 km Notes
Image y on
(2,185 mi) network of roads, bridges, and
ferry services that connect the islands The North Luzon
of Luzon, Samar, Leyte, and Mindanao in Expressway (NLE
the Philippines, serving as the country's or NLEx), formerly
principal transport backbone. The Maharlika called North
Highway commences from Laoag City then Diversion Road, is
skirts rightward toward Pagudpud and a 4 to 8-lane
the Claveria coast towards Cagayan, then limited-access toll
right again, towardsTuguegarao City, the expressway that
capital of Cagayan province. The Highway connects Metro
then goes fairly straight, passing through the Manila to the
provinces of Isabela, Nueva Vizcaya,Nueva provinces of
Ecija, and Bulacan, where, in the area the Central
near Guiguinto, it merges with the Manila Luzon region in
North Road, then route to Metro Manila. the Philippines. It
In Metro Manila, the highway passes through is one of the two
Rizal Avenue, Padre Burgos Avenue, then branches of
Region
to Taft Avenue. From Taft Avenue, they the Radial Road
3 and
highway passes through Redemptorist Road, 8 (R-8) of Metro
North Nation
then continues leftward through Quirino Manila (Quirino
Luzon al
Avenue until it reaches Las Piñas, where it Highway is the
Expresswa Capital
turns leftward toward the Alabang-Zapote other).
y(R-8) Region
Road, crosses the South Luzon Expressway, The expressway
in
then continues on as National Highway begins in Quezon
Luzon
towardsLaguna province. In Calamba City, it City at
turns left toward Batangas province, then a cloverleaf
again, in San Pablo City, turns rightward interchange with
toward Quezon province. It passes through EDSA: a logical
Quezon, Camarines Norte, Camarines continuation of
Sur, Albay, and Sorsogon provinces. It ends Andres Bonifacio
in Matnog town, Sorsogon.[1] Then Avenue. It then
through ferry, it goes straight through passes
the Samar and Leyte provinces, then a ferry is through Quezon
again passed, to the island of Mindanao. City, Caloocan
In Mindanao, it passes through the provinces City,
of Surigao del Norte, Agusan, Davao, Davao and Valenzuela
del Sur, South Cotabato, Sultan City in Metro
Kudarat, Maguindanao, Lanao del Sur, Lanao Manila. Meycauay
del Norte, and Zamboanga del Sur, where it an
ends.[1] City,Marilao, Boca
296
ue, Balagtas, Guig latter serving as a
uinto, Malolos direct link
City, Plaridel, between Subic
and Pulilan in Bula and Clark. The
can. San interchange is
Simon, City of San located at least
Fernando,Mexico 3 km north of Sta.
and Angeles Ines Exit. The
City in Pampanga. expressway,
The expressway including Andres
currently ends Bonifacio Avenue,
at Mabalacat and has total length of
merges with 88 kilometers.
the MacArthur The expressway
Highway, which segment has a
continues length of 84
northward into kilometres.
the rest of Central Originally
and Northern controlled by
Luzon. A planned the Philippine
spur route from National
the San Simon Construction
interchange Corporation or
connecting to the PNCC, operation
existing Subic- and maintenance
Tipo Highway has of the NLEx was
been temporarily transferred in
postponed[citation 2005 to the
needed]
, because Manila North
the Spur/NLE exit Tollways
currently serves Corporation, a
as the connection subsidiary of
between the Metro Pacific
expressway and Investments
the Subic-Clark- Corporation
Tarlac (formerly, it was
Expressway and the subsidiary of
there is a the Lopez Group
proposed direct of Companies). A
interchange major upgrade
between the and rehabilitation
North Luzon has been
Expressway and completed in
the Subic-Clark- February 2005
Tarlac and the road has
Expressway,[2] the now similar
297
qualities as a associated
modern French bottlenecks)
tollway. The main within the
contractor of the metropolis. The
rehabilitation closed section is
work was distance-based,
Leighton charging based on
Contractors Pty. the class of
Ltd (Australia) vehicle and
with Egis Projects, distance traveled.
a company Class 1 vehicles
belonging to the can use
French Groupe an electronic toll
Egis as the main collection system
subcontractor for (called EC Tag) to
the toll, reduce wait times
telecommunicatio and congestion at
n and traffic toll barriers. A
management prepaid magnetic
systems. To help card (the NLE
maintain the Badge) is
safety and quality provided as an
of the alternative
expressway, payment for class
various rules are 2 and 3 vehicles.
in effect, such as Both systems
restricting the left connect to
lane to passing accounts that can
vehicles only and be replenished in
banning various ways.
overloaded
The South Luzon
trucks. The Expressway
tollway has two (SLEX), also
sections: an open nicknamed South
section and a Superhighway
closed (SSH), and
section.[2] The CALAB
South officially known
open section ARZO
Luzon as Radial Road 3
(within Metro Nand
Expresswa or R-3, is a
Manila) charges a NCR in
y(R-3) network of two
flat toll based on Luzon
expressways that
vehicle class and connects Metro
is employed to Manila to the
reduce the provinces of
number of toll
the CALABARZON
barriers (and region in
298
thePhilippines. nila, Makati, Pasa
The first y, Parañaque, Tag
expressway is uig and Muntinlu
the Metro Manila pa in Metro
Skyway System, Manila, San
operated jointly Pedro, Biñan
by the Skyway City,Carmona in C
Operation and avite, the
Management transverses again
Corporation to Biñan
(SomCo) and Citra City, Santa Rosa
Metro Manila City, Cabuyao
Tollways City and Calamba
Corporation City in Laguna it
(CMMTC). The ends in Santo
second Tomas, Batangas.
expressway, the In 2006, the South
South Luzon Luzon Tollway
Tollway or segment
Alabang-Calamba- underwent
Sto.Tomas rehabilitation
Expressway through the SLEX
(ACTEx), is jointly Upgrading and
operated by the Rehabilitation
South Luzon Project, which
Tollway rehabilitates and
Corporation, a expands the
joint venture of Alabang Viaduct
the PNCC and the as well as the
Malaysian road from
company MTD Alabang to
Capital Berhad Calamba, and
and the Manila eventually
Toll Expressway connect the
Systems, Inc. expressway to
(MATES). the Southern
The expressway Tagalog Arterial
starts Road to Santo
in Manila's Paco Tomas, Batangas.
District at Preside
The Metro Manila
nt Elpidio Quirino
Skyway is a 6-lane
Avenue and Metro
expressway on
passes through Manila Metro
the top of SLEX
the following Skyway (R- Manila
connecting Makat
cities and 3)
i
municipalities: Ma
City and Muntinlu
299
pa City. It starts the Batangas
from the SLEX- Port. It is the
Buendia extension of the
Avenue Interchan Radial Road 3
ge, and it passes inCALABARZON.
through the cities The Manila-Cavite
of Makati, Taguig Expressway, also
and Pasay, and known as the
ends in the
Coastal Road,
Alabang
Aguinaldo
Interchange in Boulevard and
Muntinlupa City. CAVITEX is an 8-
The Subic-Clark- 16 lane highway
Tarlac connecting
Expressway, or the Metro
SCTEX, is a 2-4 Manila to Cavite,
lane highway passing through
Manila- NCR a
connecting the coast of
Cavite ndCAL
the Subic Bay the Manila Bay.
Expresswa ABARZ
Freeport The Road will
y(R-1) ON
Subic- Zone with Tarlac then follow a
Clark- City, passing reclamated route
Region
Tarlac through the heart over the bay as a
3
Expresswa of the Hacienda 4-lane
y(R-8) Luisita, the expressway,
biggest farmland eventually ending
in the Philippines. in the covelandia
The Road is the resort in Kawit,
continuation of Cavite. The road
the Radial Road 8 interchanges are
from the terminus currently under
of NLEX to Tarlac construction.
Province. The Bataan
The Apolinario Provincial
Mabini Expressway, also
Superhighway, or known as the
the STAR Tollway, Death March
Bataan Bataa
Southern is a 2-4 lane Memorial Road,
Provincial n
Tagalog Batang expressway Roman
Expresswa Provin
Arterial as connecting Santo Superhighway
y ce
Road(R-3) Tomas, and BPEX, is the
Batangas toBatan main
gas City, letting thoroughfare of
the vehicles from the Bataan
the SLEX access Province.
300
Ikaapat na Markahan
Araling Panlipunan
7:00-7:40
I. Layunin:
Pangkat 3-4
Naiuugnay ang
Gawain 1:
pakikipagkalakalan sa pagtugon
Produktong Rehiyong
ng pangangailangan ng sariling
Binebenta ng Umaangkat
lalawigan at mga karatig na
NCR
II. Paksang-Aralin:
ARALIN 6: Pakikipagkalakalan
Tungo sa Pagtugon ng
pangangailangan ng mga
Paksa: Kahalagahan ng
Imprastraktura sa Kabuhayan Talakayan
Kagamitan: Mga Larawan, tsart Iproseso ang gawaing
pangguhit isinagawa ng bawat
Sanggunian: K to 12, AP3EAP- pangkat.Pag-usapan ang
IVc-6 kinalabasan.
Paglalahat:
Nagkakaroon ng ugnayan sa
http://en.wikipedia.org/wiki/Highw
ekonomiya ang NCR at mga karatig
ays_in_the_Philippines na rehiyon sa pamamagitan ng
III. Pamamaraan: imprastraturang nag-uugnay sa
A. Panimula kanila.
Alamin Mo Pagtataya:
Ipabasa ang takdang aralin. Ipasabi Punan ang datus na hinihingi.
muli ang mahahlagang
imprastrukturang nag-uugnay sa NCR Takdang-Aralin
sa ibang rehiyon. Gumawa ng collage ng wastong
B. Paglinang na Gawain pangangalaga ng mga likas na
Paglalahad yaman sa NCR.
Pangkatang Gawain Rehi Produk- Produk- Rehiyong
Batay sa kanilang nakalap na yon tong tong Umaang-
impormasyon sa kanilang takdang- Inaang Bineben- kat
aralin, Ipasulat o ipatala ang mga kat ng ta ng
sumusunod na datus. NCR NCR
Pangkat 1-2
Gawain 1:
Rehiyon Produktong Takdang-Aralin: Saliksikin muna at
Inaangkat ng magdala ng mga larawan na
NCR nagpapakita ng kalakalan sa NCR
at karatig na rehiyon.
301
Pangkatang Gawain
Ikaapat na Markahan Pangkat 1-2
Araling Panlipunan Itala ang mga pagkain/kalakal na
7:00-7:40 galling sa ibang rehiyon.
Pangkat 3-4
I. Layunin:
Itala ang mga kagamitan
1. Naipapakita ang ugnayan
Sa bahay na galling sa ibang
ng kabuhayan ng mga
rehiyon.
lalawigan sa
Pangkat 5
kinabibilangang rehiyon at
Itala ang pakinabang sa
sa ibang rehiyon
kalakalang ito.
2. Naiuugnay ang Pagtalakay sa paksa
pakikipagkalakalan sa  Hayaang makapag-ulat ang
pagtugon ng mga bata at talakayin ang
pangangailangan ng mga gawa.
sariling lalawigan at mga  Hayaang magtanungan ang bawat
karatig na lalawigan sa pangkat at magkaroon ng interaksyon
rehiyon ng mga kasagutan.
II. Paksang-Aralin:  Paglalahat:
ARALIN 6: Pakikipagkalakalan Ang bawat rehiyon ay
Tungo sa Pagtugon ng nagkakaugnay-ugnay sa
pamamgitan ng mga produktong
pangangailangan ng mga
Lalawigan sa Rehiyon ibang rehiyon at nadadala ito sa
Paksa: Kahalagahan ng pamamagitan ng mga
Imprastraktura sa Kabuhayan impratrakturang nag-uugnay sa mga
Kagamitan: Mga Larawan, tsart rehiyon.
pangguhit Pagtataya:
Sanggunian: K to 12, AP3EAP- Gawan ng semantic web ang
IVc-6 ugnayan sa NCR at ng mga rehiyon
Patnubay ng Guro pp.298-301 sa pagkain.
http://en.wikipedia.org/wiki/Highw Takdang-Aralin
ays_in_the_Philippines Itala ang mga produktong
kailangang bilhin mula sa ibang
Integrasyon: rehiyon ng NCR at kailangan ng
Pagpapahalaga, Sining ibang rehiyon sa NCR.
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Alamin Natin
matutugunan ng sariling produkto
302
Tingnan ang mga simbolo ng
imprastrakturang gamit nila para
Ikaapat na Markahan maihatid ang produkto.
Pangkat 2
Araling Panlipunan
7:00-7:40 Pilipinas ang mga pangunahing
I. Layunin: produkto Rehiyon 6-10
Nahihinuha ng kahalagahan ng Pangkat 3
imprastraktura sa kabuhayan sa Itala gamit ang product map ng
lalawigan at sa kinabibilangang Pilipinas ang mga pangunahing
rehiyon. produkto Rehiyon 11-14
II. Paksang-Aralin: Iugnay ang pkalakalan sa
ARALIN 7: Kahalagahan ng imprastraturang mayroon sa
Imprastraktura sa Kabuhayan rehiyon.
Ng mga Lalawigan sa Sariling Pangkat 4
Rehiyon Itala gamit ang product map ng
Paksa: Kahalagahan ng Pilipinas ang mga pangunahing
Imprastraktura sa Kabuhayan produkto Rehiyon 15 -17
Kagamitan: Mga Larawan, tsart Iugnay ang pkalakalan sa
Product map imprastraturang mayroon sa
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5 rehiyon.
K to 12, (AP3EAP-IV-d-8) Pagtalakay sa paksa
http://en.wikipedia.org/wiki/Highw  Hayaang makapag-ulat ang
ays_in_the_Philippines mga bata at talakayin ang
http://www.answers.com/Q/What_are_t mga gawa.
he_regions_of_the_Philippines_and_t  Iproseso ang mga sagot ng mga bata
heir_products sa mga tanong. Iugnay ang kalakal sa
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_bri imprastraktura ng rehiyon.
dges_in_the_Philippines  Paglalahat:
Patnubay ng Guro pp.298-301 Ang bawat rehiyon ay
III. Pamamaraan: nagkakaugnay-ugnay sa
A. Panimula pamamgitan ng mga produktong
Balik-aral: tumutugon sa pangangailangan ng
ibang rehiyon at ang kalakalan ay
Mga imprastrakturang nag-
napagbubuti ng mga imprastraktura
uugnay sa NCR sa ibang rehiyon.
sa bawat rehiyon.
B. Paglinang na Gawain Pagtataya:
Pangkatang Gawain Gawan ng graphic Organizer ang
Pangkat 1 mga prokto ng mga sumusunod na
Itala gamit ang product map ng rehiyon.
Pilipinas ang mga pangunahing Rehiyon 1, 3, 5, 7, 9 at iugnay sa
produkto Rehiyon 1 -5 imprastraktura .
Takdang-Aralin
303
Gumawa ng collage ng mga larawan mango, chromite, processed food,
ng mga imprastraktura ng lahat ng cement, chemical products, textile and
rehiyon. clothing, refined petroleum, ships, metal
products, electronics

oil, electronics, cement, automotive,
textile and clothings, home appliances,
chemicals, refined petroleum

http://www.answers.com/Q/What_are_t Nickle, Chromite, coal, woven fabrics
he_regions_of_the_Philippines_and_t
heir_products REGION 5 (Bicol Region) - Abaca,
NOTE: All regions, except Metro Manila, pineapple, abaca by-products such as
produce rice, corn, coconut, banana, paper, cordage, shoes and bags, coconut
pineapple, fish, livestock and poultry with oil and other coconut by-products like
varying quantities. In addition, all regions cococoir
handicraft. REGION 6 (Western Visayas) - Sugar,
abaca, shell crafts, pina clothes
REGION 7 (Central Visayas) - Ube (yam),

NCR (National Capital Region) - all the all kinds of furniture, electronics, ships,
major industrial products above except cement, processed foods and beverages
ship but no agricultural and mineral
products REGION 8 (Eastern Visayas) - Coconut oil
processed food like strawberry jams, Seaweeds, bottled sardines, coal, gold,
carved wooden articles, woven clothes copper
products, cement
REGION 1 (Ilocos Region) - tobacco,
mango, garlic, tomato, salt, cement, REGION 11 (Davao Region) - major
processed food like beverages and producer of banana and coconut, durian,
processed meat, woven clothes and coffee, cocoa, cut flower especially
pottery orchid, coconut oil, gold, copper
REGION 2 (Cagayan Valley) - Sugar, fruits REGION 12 (SOCKSARGEN) - Major
and vegetables, fossilized flowers and producer of corn, fresh and canned
leaves pineapple, papaya, asparagus, coal,
copper, gold
304
 Manila East Road (Manila, Rizal,
REGION 13 (CARAGA Region) - Copper,
nickle, cut flower, coffee, cocoa Quezon and Laguna)
 Antero Soriano Highway (Cavite)
 Aguinaldo Highway (Cavite and
Batangas)
 Batangas-Quezon Road (Batangas
and Quezon)
 Siniloan-Real Road (Laguna and
Quezon)
 Governor's Drive (Laguna and Cavite)
 Batasan-San Mateo Road (Manila
http://en.wikipedia.org/wiki/Highways
_in_the_Philippines and Rizal)
In Luzon Kennon Road (Benguet and  Suarez Highway (Bondoc Peninsula,
La Union) Quezon)
 Andaya Highway (Quezon and
 Aspiras-Palispis Highway (Benguet Camarines Sur)
and La Union)  Naga-Calabanga-Siruma-
 Halsema Highway (Benguet and Garchitorena-Partido North Road
Kalinga) (Camarines Sur)
 Quezon Highway (Pangasinan and  Partido Highway (Camarines Sur)
La Union)  Cabusao Road (Camarines Sur)
 Romulo Highway (Tarlac and  Peñafrancia Avenue (Camarines Sur)
Pangasinan)  East Bicol Coastal Highway
 Dalton Pass (Nueva Ecija and Nueva (Camarines Sur and Albay)
Vizcaya)  Marrinduque Circumferential Road
 Quirino Highway (Manila and (Marrinduque)
Bulacan)  Catanduanes Circumferential Road
 Fortunato F. Halili Avenue (Bulacan) (Catanduanes)
 Del Monte-Norzagaray Road  Olongapo Gapan Road or O.G.R.
(Bulacan) (Near Brgy. Magliman-PAMPANGA)
 MacArthur Highway (Manila, Bulacan, In Visayas
Pampanga, Tarlac, Pangasinan and
La-Union)  Cebu North Road (Cebu Province)
 Kalayaan Avenue (Manila and Rizal)  Cebu South Road (Cebu Province)
 Marikina-Infanta Highway (Manila,  Jose P. Laurel Highway (Cebu
Rizal and Quezon) Province)
305
 Negros North Road (Negros Island)
 Negros South Road (Negros Island)
 Guimaras Circumferential Road
(Guimaras)
 Siquijor Circumferential Road
(Siquijor)
In Mindanao Iligan-Butuan Road
(Northern Mindanao)
San Juanico Bridge, the longest bridge in the
 Davao-Surigao Road (Caraga and Philippines
Davao Regions)
 Oldest bridge: Puente Colgante
 Davao-Bukidnon Road (Davao City
 Longest bridge: San Juanico Bridge
and Bukidnon)
 Tallest bridge: Atugan Bridge - 64.5
 Davao-Cotabato Road (Whole
Central Mindanao) meters
 Widest bridge: Nagtahan Bridge (C-
 Sayre Highway (Cagayan de Oro and
Bukidnon) 2), Guadalupe Bridge (C-4)
 Longest highway: Pan-Philippine
Notable highways and Highway, Strong Republic Nautical
bridges in the Philippines] Highway and Maharlika Highway
 Widest highway: Commonwealth
Avenue, Quezon City (R-7) (18 lanes)
 Busiest highway: Epifanio De los
Santos Avenue (C-4) (2.35 Million
Vehicles per day)
 Longest provincial
highway: MacArthur Highway
 Longest expressway: Subic-Clark-
Tarlac Expressway
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_bri
The Commonwealth Avenue, the widest road in dges_in_the_Philippines
the Philippines List of bridges in the
Philippines
From Wikipedia, the free encyclopedia
This is the list of bridges in the Philippines.

This list includes notable viaducts or
landbridges built over land mass, on coastal
areas, riverbanks and on diversion roads.
306
Bridges in italicsare either under construction or
have been destroyed. Length in
Bridge Location Opened
meters
Length in
Bridge Location Opened
meters
Guimbal
Steel Guimbal, Iloilo 350[8] 1931
Agas-Agas Sogod, Southern Bridge
350 [1][2] 2006
Bridge Leyte
Jones Binondo-
126.26 1945
Agat Bridge Ermita, Manila
Sison, Pangasinan-
(Bued) 500[3] 2010
Rosario, La Union
Bridge
Jones Jones-San
350[9] 2008
Bridge Agustin, Isabela
Ayala San Miguel-
140[4] 1908
Bridge Ermita, Manila
Macapagal Butuan, Agusan del
907.6 2007
Bridge Norte
Bamban Bamban, Tarlac-
174 1998
Bridge Mabalacat, Pampanga
Mactan-
Lapu-Lapu-
Mandaue 864 1972
Mandaue, Cebu
Biliran Leyte, Leyte- Bridge
150 [5] 1975
Bridge Biliran, Biliran
Magapit
Buntun Tuguegarao- Suspension Lal-lo, Cagayan 449.14 1978
1369 1974
Bridge Solana, Cagayan Bridge
Candaba Pulilan, Bulacan-San Magat Cabatuan-

5,000 1976 926[10] 1991
Viaduct Simon, Pampanga Bridge Aurora, Isabela
Cansaga Mandaue- Magsaysay Butuan, Agusan del

640.3[6] 2010 220.16[11] 1960
Bay Bridge Consolacion, Cebu Bridge Norte
Gilbert Laoag-San
800 1914[7]
Bridge Nicolas, Ilocos Norte
307
Length in Length in
Bridge Location Opened Bridge Location Opened
meters meters
Marcelo Puente de Binondo-

Lapu-Lapu- 126.26 1630
Fernan 1237 1999 España Ermita, Manila
Mandaue, Cebu
Bridge
Quezon Quiapo-
110 1939
Mawo Victoria, Northern Bridge Ermita, Manila
280 1970s
Bridge Samar
San
Tacloban, Leyte-Santa
Naguilian Juanico 2,160[14] 1973
Naguilian, Isabela 687.9 unknown Rita, Samar
Bridge Bridge
Narciso Santa Cruz Santa Cruz-

Asingan-Santa unknown 1902
Ramos 1,442[12] 1997 Bridge Ermita, Manila
Maria, Pangasinan
Bridge
Gallery
Old
Tagudin, Ilocos Sur-
Amburayan 535 2010
Sudipen, La Union
Bridge
Old Quirino Bantay-Santa, Ilocos

456 unknown
Bridge Sur
San Juanico
Pantal Marcelo Fernan
Dagupan, Pangasinan 380[13] 2008 Bridge
Bridge Bridge
Macapagal
Bridge
Patapat Pagudpud, Ilocos

1300 1986
Viaduct Norte
Puente Quiapo-
110 1852
Colgante Ermita, Manila
Agas-Agas Bridge
308
Ikaapat na Markahan mga tulay na dadaanan nito sa
Araling Panlipunan ibang lalawigan ng rehiyon.
7:00-7:40 Ipakita sa graphic organizer ang
ginawa
I. Layunin:
Pangkat 2
1. Nasusuri ang epekto sa
kabuhayan ng pagkakaroon o
pagkawala ng imprastraktura sa
produkto Rehiyon 6-10 at mga
lalawigan at sa kinabibilangang
kalsadang nag-uugnay s aibang
rehiyon.
lalawigan na pagdadalhan ng
2. Nailalarawan ang mabuting
kalakal.
dulot ng imprastraktura sa
Pangkat 3
kabuhayan sa lalawigan at sa
II. Paksang-Aralin
ARALIN 7: Kahalagahan ng
Imprastraktura sa Kabuhayan
Ng mga Lalawigan sa Sariling
rehiyon at ang mga tulay o
Rehiyon
kalsadang dadaanan ng kalakal.
Paksa: Kahalagahan ng Pagtalakay sa paksa
Imprastraktura sa Kabuhayan  Hayaang makapag-ulat ang
Kagamitan: Mga Larawan, tsart mga bata at talakayin ang
Product map mga gawa.
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5  Iproseso ang mga inilahad ng mga
K to 12, (AP3EAP-IV-d-8) bata. Hayaang magpalitan ng tanong
http://en.wikipedia.org/wiki/Highw at kuru-kuro ang mga bata.
ays_in_the_Philippines  Paglalahat:
http://www.answers.com/Q/What_are_t Ang bawat rehiyon ay
he_regions_of_the_Philippines_and_t nagkakaugnay-ugnay sa
heir_products pamamagitan ng mga produktong
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_bri tumutugon sa pangangailangan ng
dges_in_the_Philippines ibang rehiyon at nagkakaroon ng
Patnubay ng Guro pp.298-301 palitan ng kalakalan sa
III. Pamamaraan: pamamagitan ng mga
A. Panimula imprastrakturang katulad ng kalsada
at mga tulay.
Balik-aral:
Pagtataya:
Mga Imprastraktura sa mga
Gawan ng semantic web ang 5
rehiyon sa Pilipinas. productong galling saibang rehiyon
B. Paglinang na Gawain na inaangkat sa NCR upang
Pangkatang Gawain matugunan ang pangangailangan
Pangkat 1 ng mga tao dito.
Itala gamit ang product map ng Takdang-Aralin
produkto sa Rehiyon 1 -5 at ang
309
Gumawa ng gallery ng mga larawan
ng mga produkto ng lahat ng rehiyon
sa kuwaderno ng AP.
310
Ikaapat na Markahan Anu-ano ang mga sining sa Metro
Araling Panlipunan Manila
Gawain B
I. Layunin:
Sa parehong pangkat,
Layunin: ipakumpara ang sariling sining sa
1.Natutukoy ng iba pang mga sining ng ibang lalwigan batay sa
sining na pagkakakilanlan ng mga talakayan.
inyong lalawigan; at Bigyan ng sagutang papel na
2.Naipakikita ng pagpapahalaga kagaya nang nasa LM.
ng mga sining sa inyong Papunuin ang Venn diagram sa
lalawigan. mga pangkat.
Paksang-Aralin: Kagaya ng awit, sayaw, mga
Aralin 6.2: IBA PANG SINING NA gusali at iba pa. Maaring
NAGPAPAKILALANG SARILING Ipaliwanag na kasama sa sining
LALAWIGAN AT RE HIYON ang pagdiriwang at iba
Iba Pang Sining na Nagpapakilala maghanda ng sining at
saSariling Lalawigan pagdiriwang ng ibang lalawigan
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIg-6 na tanyag. Talakayin ang
Kagamitan: larawan na pagkakaiba o pagkakapareho
nagpapakita ng mga sining sa sa sariling lalawigan (Metro
sariling lalawigan, Sining Manila).
Integrasyon: Musika, Sining Paglalahat
III. Pamamaraan: Pahalagahan ang sining ng Metro
A. Panimulang Gawain: Manila
Pagtataya
Balik-Aral: Itala ang sining , gusali o
Ano ang masasabi ninyo sa Himno pagdiriwang na nakatala sa
ng Valenzuela at ibang lungsod bawat kahon.
Sining
Alamin Mo
6. Las Pinas-
Ano kaya ang mga iba pang
pagkakakilanlan ng mga lungsod 7. Marikina-
kasama ang Valenzuela. 8.
III. Pamamaraan: Gusali/Istruktura
A. Panimulang Gawain: 3.Manila
Balik-Aral 9. Quezon City
Mga mahahalagang pangyayari 10. Valenzuela
Alamin Mo
311
Ikaapat na Markahan sino ang mga bayaning
Araling Panlipunan nagpasimula ng pagbabago?
Andres Bonifacio
I. Layunin:
Ama ng Katipunan na mula Tondo,
Layunin: Manila
1. Nahihinuha ang mga katangian Rosa Sevilla de Alvero

ng isang bayani batay sa kanilang Nagtatag ng paaralan mara sa
mga nagawa at kontribusyon sa kababaihan na mula Tondo, Manila
bayan. Epifanio de los Santos
2. Nakikilala ang mga bayani ng Manunulat at mananalumpati na
sariling lalawigan at rehiyon. mula sa Malabon
3. Nakakagagawa ng simpleng Madre Ignacia del Espiritu Santo
pananaliksik tungkol sa isang bayani Nagtatag ng unang paaralan para
ng lalawigan at rehiyon. sa mga nais maging madre, mula sa
II. Paksang Aralin: Binondo, Manila
ARALIN 7.1: Mga Bayani ng Sariling Melchora Aquino
Lalawigan Ina ng Himagsikan. Siya ay mula sa
Paksang Aralin: Kalookan
Mga Bayani ng Sariling Melchora Aquino
Lalawigan/Rehiyon Kahit matanda na, inaruga niya ang
Kagamitan: larawan ng mga mga nasusugatang katipunero
bayani, tsart, graphic organizer Gregoria de Jesus
Sanggunian: K to 12, AP3KLR-IIh-7.1 Asawa ni Andres Bonifacio
http://quizlet.com/8218796/g4- Gregoria de Jesus
hekasi-region-ncr-at-6-8-mga- Lakambini ng Katipunan, mula siya sa
natatanging-pilipino-flash-cards/ Kalookan
Pagmamahal sa bayan Ester Belarmino
Magaaral na tumulong sa mga gerilya
III. Pamamaraan: Emilio Jacinto
A. Panimulang Gawain: Utak ng Katipunan
Lydia Gellidon
Balik-Aral Tumulong sa mga gerilya, mula
Mga mahahalagang pangyayari sa Sta.Cruz, Manila
kasaysayan ng Valenzuela 14. Talakayan
B. Panlinang na Gawain Ipaliwanag ang gawaing
Alamin Mo ginampanan ng bawat
Mga mahahalagang pangyayari sa Pilipinong bayani sa NCR.
kasaysayan ng Valenzuela Paglalapat
Paggawa ng bawat pangkat ng
Anu-ano ang mga makasaysayang
graphic organizer sa mga bayaning
pangyayari sa Metro Manila? Sinu-
pinag-aralan. Ilarawan s apag-uulat
312
ang mga bahaging ginampanan ng
bawat isa.
Pagtataya
Tukuyin ang mga bayani sa Metro
Manila.
__________1. Inaruga niya ang mga
katipunero
_________-2. Ama ng katipunan.
_________3. Utak ng katipunan.
_________4. Lakambini ng katipunan.
_________5. Taga Sta. Cruz na
tumulong sa mga gerilyang Pilipino.
313
Ikaapat na Markahan Anu-ano ang mga imprastraktura na
Araling Panlipunan nag-uugnay sa NCR sa ibang rehiyon?
Bakit mahalaga ito?
7:00-7:40 2. Pangkatang Gawain
I. Layunin: Ipasulat sa mga bata ang magiging
Nahihinuha ng kahalagahan ng epekto ng mga ipinakikita sa larawan
imprastraktura sa kabuhayan sa sa kabuhayan ng mga mamamayan .
lalawigan at sa kinabibilangang Ilagay ang kanilang sagot sa kahon na
rehiyon. kalapit ng larawan.
3. Pag-uulat ng mga Ginawa
II. Paksang-Aralin:
sa paksa. Lagumin ang iniulat ng bawat
pangkat.
Imprastraktura sa Kabuhayan Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa
Ng mga Lalawigan sa Sariling konseptong dapat nilang maunawaan
Rehiyon tungkol sa aralin sa pamamagitan ng
Paksa: Kahalagahan ng mga sumusunod na tanong:
Imprastraktura sa Kabuhayan 4. Talakayan
Kagamitan: Mga Larawan, tsart Ano ang pakinabang ng mga
pangguhit imprastraktura na nag-uugnay sa
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8 Rehiyon 3? Sa CALABARZON o Rehiyon
Patnubay ng Guro pp.299-301 IV-A ? Sa Metro Manila ? Ano ang
magagawa ng mga ito para sa
http://en.wikipedia.org/wiki/Highwa
ys_in_the_Philippines
5. Paglalahat
III. Pamamaraan: Ang Noth Expressway ay nag-uugnay sa
Impormasyon para sa Guro: NCR sa mga lalawigan ng Rehiyon 3 o
Para sa guro- ilang konsepto tungkol Gitnang Luzon. Ang South Expressway
sa ekonomiya: namn ang nag-uugnay sa NCR sa
Depinisyon ng inprastruktura (sa CALABARZON o Rehiyon IV-A. Sa Metro
ekonomiya) Manila ang skyway ang nag-uugnay sa
A. Panimula karatig na mga lungsod para sa
Alamin Natin kalakalan.
B. Panimula: Pagtataya:
Ipakita ang mga larawan ng Isulat sa talahanayan ang mga
impraktrastraktura. hinihinging datus.
Imprastraktura Lugar na Pakinabang
Itanong nakadaan na ba kayo sa mga
Inuugnay
kalsadang ito? Ano ang mabuting
1.
naiidulot ng mga imprastraktura sa
2.
kabuhayan ng mga mamamayan?
3.
Paano ito nakakatulong
Takdang-Aralin
Konseptong nabubuo
Paano mo masasabing isa itong
produktong inaangkat o binebenta ng
industrya ng inyong lalawigan?
NCR sa mga karatig na rehiyong
B. Paglinang:
iniuugnay ng imprastraktura.
Ikaapat na Markahan
314
Ikaapat na Markahan
Araling Panlipunan Talakayan
7:00-7:40
isinagawa ng bawat pangkat.Pag-
I. Layunin: usapan ang kinalabasan.
Nasusuri ang epekto sa kabuhayan Paglalahat:
ng pagkakaroon o pagkawala ng Nagkakaroon ng paglago ng sa
imprastraktura sa lalawigan at sa ekonomiya ang NCR at mga karatig na
kinabibilangang rehiyon rehiyon sa pamamagitan ng
II. Paksang-Aralin: imprastraturang nag-uugnay sa kanila
ARALIN 7: Kahalagahan ng kung wala ito walang ugnayan ang
Imprastraktura sa Kabuhayan mga rehiyong nabanggit.
Ng mga Lalawigan sa Sariling Pagtataya:
Rehiyon Punan ang datus na hinihingi.
Paksa: Kahalagahan ng Pakinabang ng Mangyayari kung
Imprastruktura Walang ng
Kagamitan: Mga Larawan, tsart Imprastruktura
1.
pangguhit 4.
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d- 2.
8 3.
5.
http://en.wikipedia.org/wiki/Highwa 3.
ys_in_the_Philippines Takdang-Aralin
III. Pamamaraan: Gumawa ng ng talahananyan s
A. Panimula apakinabang ng imprastruktura
Alamin Mo kung mayroon at wala nito.
Ipabasa ang takdang aralin. Ipasabi
muli ang mahahalagang
imprastrukturang nag-uugnay sa NCR sa
ibang rehiyon.
Paglalahad
Pangkatang Gawain
Pangkat 1-2
Itala ang maaring epekto ng
kabuhayan ng NCR kung wala ang
mga impraktrastrakturang nag-uugnay
ditto sa ibang rehiyon.
Pangkat 1-2
Gawain 1:
Pangkat 3-4
Itala ang maaring epekto ng
kabuhayan ng NCR kung mayroong
mga impraktrastrakturang nag-uugnay
ditto sa ibang rehiyon.
315
Ikaapat na Markahan Ang bawat rehiyon ay
Araling Panlipunan nagkakaugnay-ugnay sa pamamgitan
ng mga produktong tumutugon sa
7:00-7:40 pangangailangan ng ibang rehiyon at
I. Layunin: nadadala ito sa pamamagitan ng mga
Nailalarawan ang mabuting dulot impratrakturang nag-uugnay sa mga
ng imprastraktura sa kabuhayan sa rehiyon kung wala ito mauudlot ang
lalawigan at sa kinabibilangang ppag-unlad ng mga rehiyon.
rehiyon. Pagtataya:
II. Paksang-Aralin: Gawan ng semantic web ang ugnayan
sa NCR at ng mga rehiyon sa pagkain.
Gamit ang mga imprastruktura.
Rehiyon Imprastruktura Epekto sa
Ng mga Lalawigan sa Sariling Kabuhayan
Rehiyon
Paksa: Kahalagahan ng
Kagamitan: Mga Larawan, tsart
pangguhit
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-
8 Takdang-Aralin
Patnubay ng Guro pp.299-301 Itala ang mga produktong kailangang
http://en.wikipedia.org/wiki/Highwa bilhin mula sa ibang rehiyon ng NCR at
ys_in_the_Philippines kailangan ng ibang rehiyon sa NCR at
ang imprastrukturang dadaanan.
Integrasyon:
III. Pamamaraan:
A. Panimula
Alamin Natin
matutugunan ng sariling produkto
Pangkatang Gawain
Iguhit ang maaring
kapakinabangan ng mga rehiyong
pinag-uugnay ng imprastruktura.
Iulat ang nagawang lik-hang sining.
Pagtalakay sa paksa
 Magkaroon ng palitan ng puna at kuru-
kuro hinggil sa paksa.
 Paglalahat:
316
Ikaapat na Markahan Pangkatang Gawain
Araling Panlipunan Pangkat 1
7:00-7:40 Itala gamit ang product map ng
I. Layunin:
1. Nahihinuha ng kahalagahan
Tingnan ang mga simbolo ng
ng imprastraktura sa
imprastrakturang gamit nila para
maihatid ang produkto.
Pangkat 2
2. Nasusuri ang epekto sa
kabuhayan ng pagkakaroon o
pagkawala ng imprastraktura
sa lalawigan at sa
Pangkat 3
3. Nailalarawan ang mabuting
dulot ng imprastraktura sa
Iugnay ang pkalakalan sa
imprastraturang mayroon sa rehiyon.
Pangkat 4
II. Paksang-Aralin:
Ng mga Lalawigan sa Sariling
Rehiyon
Paksa: Kahalagahan ng Pagtalakay sa paksa
Imprastraktura sa Kabuhayan  Hayaang makapag-ulat ang
Kagamitan: Mga Larawan, tsart mga bata at talakayin ang mga
Product map gawa.
Sanggunian: Modyul 4, Aralin 5  Iproseso ang mga sagot ng mga bata sa
K to 12, (AP3EAP-IV-d-8) mga tanong. Iugnay ang kalakal sa
http://en.wikipedia.org/wiki/Highwa imprastraktura ng rehiyon.
ys_in_the_Philippines  Paglalahat:
http://www.answers.com/Q/What_are_the Ang bawat rehiyon ay
_regions_of_the_Philippines_and_their_ nagkakaugnay-ugnay sa pamamgitan
products ng mga produktong tumutugon sa
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_bridg pangangailangan ng ibang rehiyon at
es_in_the_Philippines ang kalakalan ay napagbubuti ng mga
Patnubay ng Guro pp.299-301 imprastraktura sa bawat rehiyon.
III. Pamamaraan: Pagtataya:
A. Panimula Gawan ng graphic Organizer ang mga
prokto ng mga sumusunod na rehiyon.
Balik-aral:
Rehiyon 1, 3, 5, 7, 9 at iugnay sa
Mga imprastrakturang nag-uugnay
imprastraktura .
sa NCR sa ibang rehiyon. Takdang-Aralin
317
Gumawa ng collage ng mga larawan
ng mga imprastraktura ng lahat ng REGION 4-B (MiMaRoPa) - Gold, Copper,
rehiyon. Nickle, Chromite, coal, woven fabrics
http://www.answers.com/Q/What_are_the REGION 5 (Bicol Region) - Abaca,

_regions_of_the_Philippines_and_their_ pineapple, abaca by-products such as
products paper, cordage, shoes and bags, coconut
NOTE: All regions, except Metro Manila, oil and other coconut by-products like
produce rice, corn, coconut, banana, cococoir
pineapple, fish, livestock and poultry with
varying quantities. In addition, all regions REGION 6 (Western Visayas) - Sugar, abaca,
produced assorted kinds of furniture and shell crafts, pina clothes
handicraft.
REGION 7 (Central Visayas) - Ube (yam), all
kinds of furniture, electronics, ships,
NCR (National Capital Region) - all the major cement, processed foods and beverages
industrial products above except ship but no
agricultural and mineral products REGION 8 (Eastern Visayas) - Coconut oil
processed food like strawberry jams, carved Seaweeds, bottled sardines, coal, gold,
wooden articles, woven clothes copper

products, cement
REGION 1 (Ilocos Region) - tobacco, mango,
garlic, tomato, salt, cement, processed food REGION 11 (Davao Region) - major producer
like beverages and processed meat, woven of banana and coconut, durian, coffee,
clothes and pottery cocoa, cut flower especially orchid, coconut
oil, gold, copper
REGION 2 (Cagayan Valley) - Sugar, fruits
and vegetables, fossilized flowers and REGION 12 (SOCKSARGEN) - Major
leaves producer of corn, fresh and canned
pineapple, papaya, asparagus, coal,
REGION 3 (Central Luzon) - Sugar, garlic, copper, gold
mango, chromite, processed food, cement,
chemical products, textile and clothing,
refined petroleum, ships, metal products, REGION 13 (CARAGA Region) - Copper,
electronics nickle, cut flower, coffee, cocoa

oil, electronics, cement, automotive, textile
and clothings, home appliances, chemicals,
refined petroleum
318
Ikaapat na Markahan produkto sa iba’t ibang rehiyon
Araling Panlipunan na makikita s aproduct map.
 Ipatala ang mga produkto ng
7:00-7:40 Rehiyon 1, 2 at 3.
I. Layunin:  Ipahinuha kung paano ito
Naipapakita ang ugnayan ng makararating sa NCR
kabuhayan ng mga lalawigan sa  Pangkat 2
kinabibilangang rehiyon at sa ibang  Gamit ang graphic organizer
rehiyon ipatala Sa mga bata ang
II. Paksang-Aralin: produkto sa iba’t ibang rehiyon
na makikita s aproduct map.
ARALIN 8: Pakikipagkalakalan Tungo
 Ipatala ang mga produkto ng
sa Pagtugon ng Pangangailangan Rehiyon 4-A, 4-B at 5.
ng mga Lalawigan sa Rehiyon  Ipahinuha kung paano ito
Paksa: Kahalagahan ng makararating sa NCR
Imprastraktura sa Kabuhayan  Pangkat 3
Kagamitan: Mga Larawan, tsart  Gamit ang graphic organizer
pangguhit ipatala Sa mga bata ang
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8 produkto sa iba’t ibang rehiyon
Patnubay ng Guro pp.302-304 na makikita s aproduct map.
http://en.wikipedia.org/wiki/Highwa  Ipatala ang mga produkto ng
ys_in_the_Philippines Rehiyon 6,7 at 8.
 Ipahinuha kung paano ito
III. Pamamaraan:
makararating sa NCR
A. Panimula  Pangkat 4
Alamin Natin  Gamit ang graphic organizer
C. Panimula: ipatala Sa mga bata ang
Ipakita ang mga larawan ng produkto sa iba’t ibang rehiyon
impraktrastraktura. na makikita s aproduct map.
Itanong nakadaan na ba kayo sa mga  Ipatala ang mga produkto ng
kalsadang ito? Ano ang mabuting Rehiyon 9,10 at 11.
naiidulot ng mga imprastraktura sa  Ipahinuha kung paano ito
kabuhayan ng mga mamamayan? makararating sa NCR
Paano ito nakakatulong  Pangkat 5
Konseptong nabubuo  Gamit ang graphic organizer
Paano mo masasabing isa itong ipatala Sa mga bata ang
industrya ng inyong lalawigan? produkto sa iba’t ibang rehiyon
B. Paglinang: na makikita s aproduct map.
1.Pagganyak Na tanong  Ipatala ang mga produkto ng
Anu-ano ang mga imprastraktura na Rehiyon 12,13 at 14
nag-uugnay sa NCR sa ibang rehiyon?  Ipahinuha kung paano ito
Bakit mahalaga ito? makararating sa NCR
2. Pangkatang Gawain 3. Pag-uulat ng mga Ginawa
 Pangkat 1 Lagumin ang iniulat ng bawat pangkat.
 Gamit ang graphic organizer Ituon ang pansin ng mga mag-aaral sa
ipatala Sa mga bata ang konseptong dapat nilang maunawaan
319
tungkol sa aralin sa pamamagitan ng
mga sumusunod na tanong:
1. Anu-anong mg aprodukto ang
inaangkat ng NCR mula s aibat
ibang rehiyon?
2. Anong produkto naman ang
iniaangkat nila mula sa NCR.
4. Talakayan
imprastraktura na nag-uugnay sa
Rehiyon 3? Sa CALABARZON o Rehiyon
IV-A ? Sa Metro Manila ? Ano ang
magagawa ng mga ito para sa
5. Paglalahat
Ang mga imprastrukturang nag-uugnay
sa iba’t ibang rehiyon ang nagiging
daan upang magpalitan ng kalakalan
ang bawat rehiyon.
Pagtataya:
Isulat sa talahanayan ang mga
hinihinging datus.
Imprastraktura Produktong kailangan
ng NCR
1. Rehiyon 1, 2
at 3
2. Rehiyon 4-
A-4B at 5
3.Rehiyon 6,
7at 8
Takdang-Aralin
produktong inaangkat o binebenta ng
NCR sa mga karatig na rehiyong
iniuugnay ng imprastraktura.
320
Ikaapat na Markahan Pangkat 3
Araling Panlipunan Itala ang pangngailangan ng
Rehiyon 1, 2 at 3 na matutugunan ng
7:00-7:40 NCR sa pamamgitan ng graphic
I. Layunin: organizer.
1. Naiuugnay ang pakikipagkalakalan Pangkat 4
sa pagtugon ng pangangailangan Itala ang pangngailangan ng
ng sariling lalawigan at mga karatig Rehiyon 4-A, 4-B at 5 matutugunan ng
na lalawigan sa rehiyon NCR sa pamamagitan ng semantic
web.
II. Paksang-Aralin:
Talakayan
ARALIN 8: Pakikipagkalakalan Tungo Iproseso ang gawaing
sa Pagtugon ng Pangangailangan
ng mga Lalawigan sa Rehiyon usapan ang kinalabasan.
Paksa: Kahalagahan ng Paglalahat:
Imprastraktura sa Kabuhayan Nagkakaroon ng paglago ng sa
Kagamitan: Mga Larawan, tsart ekonomiya ang NCR at mga karatig na
pangguhit rehiyon sa pamamagitan ng
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8 imprastraturang nag-uugnay sa kanila
Patnubay ng Guro pp.299-301 kung wala ito walang ugnayan ang
http://en.wikipedia.org/wiki/Highwa mga rehiyong nabanggit.
ys Pagtataya:
Patnubay ng Guro pp.302-304 Punan ang datus na hinihingi.
http://en.wikipedia.org/wiki/Highwa Pangangailangan
Pangangailanga
ys_in_the_Philippines ng Rehiyon 4A, 4B
n ng NCR na
III. Pamamaraan: at 5 na
Matutugunan ng
A. Panimula Matutugunan ng
Alamin Mo Rehiyon 1, 2 at 3
NCR
Ipabasa ang takdang aralin. Ipasabi 1.
muli ang mahahalagang 4.
imprastrukturang nag-uugnay sa NCR sa 2.
5.
ibang rehiyon.
B. Paglinang na Gawain 3.
Paglalahad
Pangkatang Gawain
Pangkat 1
Takdang-Aralin
Gumawa ng ugnayan ng Rehiyon 1, 2
Gumawa ng ng talahananyan
at 3 sa pamamagitan ng semantic web
sa pagtugon ng pangnagilangan ng Sa pakinabang ng imprastruktura
NCR. kung mayroon at wala nito.
Pangkat 2
Gumawa ng ugnayan ng Rehiyon 4-A
at 4-B at 5 sa pamamagitan ng
talahanayan sa pagtugon ng
pangnagilangan ng NCR.
321
Ikaapat na Markahan Itala ang pangngailangan ng
Araling Panlipunan Rehiyon 12, 13 at 14 na matutugunan
ng NCR sa pamamgitan ng graphic
7:00-7:40 organizer.
I. Layunin: Pangkat 4
Naiuugnay ang pakikipagkalakalan Itala ang pangngailangan ng
sa pagtugon ng pangangailangan Rehiyon 15, compostela Valley at
ng sariling lalawigan at mga karatig ARMM matutugunan ng NCR sa
na lalawigan sa rehiyon pamamagitan ng semantic web.
Talakayan
II. Paksang-Aralin:
ARALIN 8: Pakikipagkalakalan Tungo
sa Pagtugon ng Pangangailangan
usapan ang kinalabasan.
ng mga Lalawigan sa Rehiyon
Paglalahat:
Paksa: Kahalagahan ng Nagkakaroon ng paglago ng sa
Imprastraktura sa Kabuhayan ekonomiya ang NCR at mga karatig na
Kagamitan: Mga Larawan, tsart rehiyon sa pamamagitan ng
pangguhit imprastraturang nag-uugnay sa kanila
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8 kung wala ito walang ugnayan ang
Patnubay ng Guro pp.302-304 mga rehiyong nabanggit.
http://en.wikipedia.org/wiki/Highwa Pagtataya:
ysPatnubay ng Guro pp.299-301 Punan ang datus na hinihingi.
http://en.wikipedia.org/wiki/Highwa Pangangailanga Pangangailangan
ys_in_the_Philippines n ng NCR na ng Rehiyon
III. Pamamaraan: Matutugunan ng Compostela
A. Panimula Rehiyon 11, Valley, 14 at
Alamin Mo 12,at 13 ARMM
Ipabasa ang takdang aralin. Ipasabi Matutugunan ng
muli ang mahahalagang 1. NCR
imprastrukturang nag-uugnay sa NCR sa
2.
ibang rehiyon. 4.
B. Paglinang na Gawain 3. 5.
Paglalahad
Pangkatang Gawain
Pangkat 1
Takdang-Aralin
Gumawa ng ugnayan ng Rehiyon 6,7,
at 8 sa pamamagitan ng semantic web Gumawa ng ng talahananyan
sa pagtugon ng pangnagilangan ng Sa pakinabang ng bawat rehiyon sa
NCR. isa’t isa sa pamamagitan ng palitan
Pangkat 2 ng produkto
Gumawa ng ugnayan ng Rehiyon 9, 10
at 11 sa pamamagitan ng talahanayan
sa pagtugon ng pangnagilangan ng
NCR.
Pangkat 3
322
Ikaapat na Markahan maihatid ang produkto tungo sa
Araling Panlipunan NCR.
7:00-7:40 Pangkat 2
Iguhit gamit ang product map ng
I. Layunin:
1. Naipapakita ang ugnayan ng
produkto Rehiyon 6-10 ang mga
kabuhayan ng mga lalawigan sa
imprastrakturang maghahatid sa
kinabibilangang rehiyon at sa ibang
mga ito sa NCR
rehiyon
Pangkat 3
2. Naiuugnay ang pakikipagkalakalan
Iguhit gamit ang product map ng
sa pagtugon ng pangangailangan
ng sariling lalawigan at mga karatig
na lalawigan sa rehiyon
II. Paksang-Aralin:
ARALIN 8: Pakikipagkalakalan Tungo Pangkat 4
sa Pagtugon ng Pangangailangan Sumulat ng rap tungkol sa mga
ng mga Lalawigan sa Rehiyon produkto at ugnayan sa kalakalan
Paksa: Kahalagahan ng ng mga ito sa iba’t ibang rehiyon.
Imprastraktura sa Kabuhayan Pagtalakay sa paksa
Kagamitan: Mga Larawan, tsart  Hayaang makapag-ulat ang
pangguhit at pangkulay, manila mga bata at talakayin ang mga
paper gawa.
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IV-d-8  Iproseso ang mga sagot ng mga bata sa
Patnubay ng Guro pp.299-301 mga tanong. Iugnay ang kalakal sa
http://en.wikipedia.org/wiki/Highwa imprastraktura ng rehiyon.
ysPatnubay ng Guro pp.299-301  Paglalahat:
Ang bawat rehiyon ay
nagkakaugnay-ugnay sa pamamgitan
ng mga produktong tumutugon sa
Patnubay ng Guro pp.302-304 pangangailangan ng ibang rehiyon at
III. Pamamaraan: ang kalakalan ay napagbubuti ng mga
A. Panimula imprastraktura sa bawat rehiyon.
Balik-aral: Pagtataya:
Mga produktop ng bawat rehiyon GUmuhit ng 5 produkto mula sa NCr na
kabilang ang NCR ipinapadala s aiba’t ibang rehiyon.
Pangkatang Gawain Gumawa ng collage ng mga larawan
Pangkat 1 ng mga produkto ng iba’t ibang rehiyon
kabilang ang NCR.
Iguhit sa Manila paper gamit ang
product map ng Pilipinas ang mga http://www.answers.com/Q/What_are_the
pangunahing produkto Rehiyon 1 -5 _regions_of_the_Philippines_and_their_
Tingnan ang mga simbolo ng products
imprastrakturang gamit nila para NOTE: All regions, except Metro Manila,
produce rice, corn, coconut, banana,
323
pineapple, fish, livestock and poultry with
varying quantities. In addition, all regions
handicraft.
NCR (National Capital Region) - all the major

REGION 5 (Bicol Region) - Abaca,
industrial products above except ship but no
pineapple, abaca by-products such as
agricultural and mineral products
paper, cordage, shoes and bags, coconut
oil and other coconut by-products like
CAR (Cordillera Administrative Region) -
cococoir
sweet potato, gold, copper, home-made
REGION 6 (Western Visayas) - Sugar, abaca,
processed food like strawberry jams, carved
shell crafts, pina clothes
wooden articles, woven clothes
REGION 7 (Central Visayas) - Ube (yam), all
ARMM (Autonomous Region of Muslim
kinds of furniture, electronics, ships,
Mindanao) - seaweeds, processed fish,
cement, processed foods and beverages
woven fabrics, beads, metal craft
REGION 8 (Eastern Visayas) - Coconut oil
REGION 1 (Ilocos Region) - tobacco, mango,
garlic, tomato, salt, cement, processed food
copper concentrates
like beverages and processed meat, woven
clothes and pottery
REGION 9 (Zamboanga Peninsula) -
Seaweeds, bottled sardines, coal, gold,
REGION 2 (Cagayan Valley) - Sugar, fruits
copper
and vegetables, fossilized flowers and
leaves
REGION 10 (Northern Mindanao) - Fresh
and canned pineapple, cassava and
cassava flour, seaweeds, fertilizer, metal
mango, chromite, processed food, cement,
products, cement
chemical products, textile and clothing,
refined petroleum, ships, metal products,
REGION 11 (Davao Region) - major producer
electronics
of banana and coconut, durian, coffee,
cocoa, cut flower especially orchid, coconut
oil, gold, copper
oil, electronics, cement, automotive, textile
REGION 12 (SOCKSARGEN) - Major
and clothings, home appliances, chemicals,
producer of corn, fresh and canned
refined petroleum
pineapple, papaya, asparagus, coal,
copper, gold
Nickle, Chromite, coal, woven fabrics
REGION 13 (CARAGA Region) - Copper,
nickle, cut flower, coffee, cocoa
324
Ikaapat na Markahan pangkat ay magbibigay ng sariling
Araling Panlipunan mungkahi tungkol sa mga
7:00-7:40 sumusunod na situwasyon.
Situwasyon 1- May napansin na
I. Layunin:
pagdumi ng mga lansangan dahil
1. Natukoy ang mga tungkulin at
sa walang pakondangang
pananagutan ng mga
pagtatapon ng mga basura
namumuno sa mga lalawigan sa
sa lansangan. May ilang sektor na
nagkampanya sa kalinisan.
2. Naipapahayag ang saloobin
Situwasyon 2- May nagtotroso sa
tungkol sa pagganap ng mga
kagubatan ng lalawigan. kapansin
namumuno sa kanilang tungkulin
pansin na tila numinipis ang
upang matugunan ang
kagubatan kung kaya naalarma
pangangailangan ng mga ksapi
ang ilang mga mamamayan ng
ng kanilang lalawigan sa
barangay. Iminungkahi na
kinabibilangan rehiyon
magsagawa ng reforestation o
II. Paksang-Aralin:
pagtatanim ng mga binhi upang
ARALIN 11: Mga Tungkulin at
mapalitan ang mga naputol na
Pananagutan ng mga
punong kahoy.
Namumuno sa Aking Lalawigan
Situwasyon 3- Sa sentrong bayan ay
Paksa : Mga Namumuno sa Aking
nabigyan ng lisensya ang maraming
Lalawigan
tricycle na magbyahe sa mga
Kagamitan: concept map, tsart
sentro. Napapansin na tila
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVf-10
nagkakaroon ng polusyon sa hangin
Local Government Code 1991
sa mga lugar kung saan
nagbibiyahe ang mga tricycle.
1
Iminungkahi na magkaroon ng
III. Pamamaraan:
kampanya upang mabawasan ang
A. Panimula
pagdumi ng hangin.
Alamin Natin
Situwasyon 4- Dumulog ang ilang
D. Panimulang Gawain:
mamamayang may
1. Pangkatin ang mga mag-aaral.
pagpapahalaga sa kapayapaan ng
Bigyan ng situwasyon ang bawat
barangay. Napansin kasi nila na tila
pangkat at ipasadula ang mga
dumadami ang mga dumarayo sa
pangyayari.
barangay na hindi na nila kilala.
Nagpatawag ang barangay
Nagmungkahi sila na upang
kapitan ng Pangkalahatang Pulong
maiwasan ang anumang
ng Barangay (General Assembly).
kaguluhan, magkaroon ng mas
Layon ng Barangay Kapitan
maraming tanod sa barangay na
na magkaroon ng kaayusan sa
mag-ikot sa mga lansangan.
buong barangay. Ang bawat
325
2. Talakayin ang mga situwasyon sa Bigyan ng sagutang papel ang
pamamagitan ng mga sumusunod bawat pangkat.
na tanong: Ipaliwanag ang panuto sa bawat
Bakit nagpatawag ang barangay pangkat.
kapitan ng Gen Assembly? Bigyang diin ang mga palagay nila
Ano ang mga nagawa dahil at nakikita nila ginagawa ng
nagpatawag siya ng assembly? namumuno sa lokal na
Sa palagay mo, magkakaroon ng pamahalaan.
mga mungkahing solusyon kung
walang barangay kapitan na 2
magtatawag ng mga tao sa Gawain C
barangay? Bigyan ng sagutang papel ang
Bakit mo naman nasabi ito? bawat pangkat.
Anong kahalagahan ng Ipaliwanag ang panuto sa bawat
pamahalaan na ipinakikita ng dula? pangkat.
B. Panlinang na Gawain:
5. Paglalahat
1. Pagpapangkatin ang mga mag- Ang mga namumuno sa bawat lungsod
aaral sa apat (4). Ang bawat ay may katungkulang panatilihin ang
pangkat ay magtatalakay sa mga kaayusan, katahimikan, kaligtasan at
iba’t ibang namumuno sa kaunlaran ng nasasakupang lungsod.
Pagtataya:
kanilang lalawigan. Ibigay sa bawat
Magtala ng 5 katungkulan ng
pangkat ang mga datos o 2. namumuno sa ating lungsod.
Ipasulat ang mga mag-aaral ng Takdang-Aralin
isang talata tungkol sa mga Alamin ang tungkol sa ating mayor.
impormasyon ukol sa mga
namumuno sa lalawigan.
papel na ginagampanan ng mga
pinuno ng lalawigan.
3. Ituon ang kanilang pansin sa
mga Gawain A, B & C .
4. Ipaliwanag ang mga panuto.
Gawain A
Pangkatin ang mag-aaral at ibigay
ang panuto.
Ipagawa ang itinakda sa bawat
pangkat.
Bigyang diin ang mga tungkulin ng
mga namumuno.
Gawain B
326
Ikaapat na Markahan Ipasadula ang halalan sa loob ng
Araling Panlipunan silid-aralan. Pangkatin ang mga
7:00-7:40 mag-aaral sa dalawa. Pumili ng mga
bata para magsilbing COMELEC.
I. Layunin:
Ibigay ang mga panuntunan sa
1. Nautukoy ang paraan ng
pagsagawa ng gawain. Gawan
pagpili ng mga namumuno sa
ng pangalan ng iyong partido
lalawigan/lungsod
Pumili ng mga kandidato (sundin
2. Nakapagbibigay ang sariling
ang komposisyong ng mga
saloobin sa ninanais na
namumuno sa mga alalawigan)
pamumuno sa
Magsagawa ng pangangampanya.
kinabibilangang
Pagpili ng mga kandidato sa
lalawigan/lungsod
pamamagitan ng pagboto
II. Paksang-Aralin:
Pagbibilang ng mga boto
ARALIN 12: Paraan ng Pagpili ng
Proklamasyon sa mga nanalong
Pinuno ng Lalawigan
kandi
Paksa: Paraan ng Pagpili ng Mga
Itanong:
Namumuno sa Lungsod
Ano ang nararamdaman ninyo sa
Kagamitan: concept map, tsart
dula-dulaan?
Teksto ng RA 7166, Gamit sa halalan
Bakit mahalaga ang halalan sa
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVg-12
pagpili ng mga namumuno?
III. Pamamaraan:
Sino-sino ang namamahala sa
A. Panimula
halalan?
Alamin Natin
Ipabasa ang ilang probisyon ng
batas batay sa Republic Act no.
1. Hikayatin ang mga mag-
7166 o batas para sa sabay-sabay
aaral sa pagbalik-tanaw sa na halalang nasyonal at lokal.
mga halalang nagaganap Ipatalakay sa pamamagitan ng
sa kanilang paaralan. pagpapangkat ang mga batas na
Halimbawa: SPG election: ito. Gumawa ng apat (4) na
Ipasalaysay ang ilang pangkat. Ipaulat ang ginawang
kaganapan sa halalan sa pagtatalakay.
kanilang paaralan.
Itanong: Itanong:
Bakit may halalan Ano ang mga batas na nagtatakda
sa ating paaralan? ng mga patakaran sa pagpili ng
Ano-ano ang mga mga namumuno sa lalawigan?
kaganapan sa Anong paghahanda ang dapat
paaralan kapag ginagawa bago ang pagpili ng mga
may halalan? pinuno?
May parusa ba para sa mga hindi
B. Panlinang na Gawain: nagsunod sa mga
327
Ipagawa sa mga bata ang Isulat ang mga pangalan ng
kanilang “reflection” tungkol sa mga nahalal na pinuno sa ating
halalan ng kanilang barangay. Lungsod
Anong uri ng halalan meron ang

inyong lalawigan?
Itanong:
Lahat ba ay may karapatan na
bomoto at pumili ng mga pinuno?
May alam ba kayong bansa na hindi
lahat pwedeng bumoto?
Paglalahat
Ipaliwanag na sa demokrasya, lahat
ng Pilipino ay may karapatang
pumili ng sariling pinuno. Ang lokal
na mamumuno ay inihahalal ng
mga nakarehistrong Pilipino tuwing
tatlong taon.
Pagtataya:
Pagtatambal:
Pagtambalin ang Hanay A at
B. Isulat ang titik sa sagutang papel
Hanay A Hanay B
1. Pinakamataas A. P5.00
na pinuno ng
lungsod
2. Taong gulang B. Pagsulat sa
para Balota
makaboto
3. Bilang ng C. Mayor
araw sa
kampanya
4. Paraan ng D. 18 y.o.
pagpili ng pataas
pinuno
5. Gasto para sa E. 45 araw
bawat
botante
Takdang Gawain:
328
Ikaapat na Markahan
Araling Panlipunan Mga clue:
7:00-7:40 Anong K ang tinatamasa ng mga
tao upang sila ay maging malaya.
I. Layunin:
Anong P ang ibinibigay ng
Naipaliliwanag ang kahalagahan ng
pamahalaan sa mga tao upang
pagkakaroon ng pamahalaan sa
matugunan ang kanilang
bawat lalawigan sa kinabibilangang
pangangailangan.
rehiyon.
Anong P ang ibinibigay ng
II. Paksang-Aralin:
maipagtanggol sila sa mga kriminal.
Anong S ang ibinibigay ng
Pamahalaan sa bawat lalawigan sa
kibabibilangang Rehiyon
maging panatag ang kanilang
Paksa: Kahalagahan ng Pamahalaan
kalooban.
sa Bawat lalawigan sa Kinabibilangang
Anong P ang araw-araw na
Rehiyon
kailangan ng mga tao sa kanilang
Kagamitan: Mga Larawan, tsart,
pamumuhay.
Puzzle
Sanggunian: K to 12, AP3EAP -
Magkaroon ng “brainstorming”
IVg-13
tungkol sa mga nahanap na salita.
III. Pamamaraan:
Itanong:
A. Panimula
Ano ang kaugnayan ng mga
Alamin Natin
salitang inyong nakita sa
B. Panimulang Gawain:
pagkakaroon ng pamahalaan sa
1. Pasagutan ang puzzle. Ipahanap lalawigan?
sa mga bata ang mga Tanggapin ang mga kasagutan at
salita na kaugnay ng mga naiibigay iugnay sa aralin.
ng pamahalaan sa B. Panlinang na Gawain:
sa pisara. Ipabasa sa mga bata ang tulang
mga mamamayan. Ipasulat ang "Pamahalaan ay
T K A P R O T E K S Y O N E N Talasalitaan:
G A S G U W F E U O P S E A S Timon- naggagabay sa direksyon
K L Q R G U I P D K V N E J Y tatahakin ng
L A P A G L I L I N G K O D F
isang bangka.
PAMAHALAAN AY MAHALAGA
D Y E H X O Z H N U L O P D V
Ang pamahalaan, timon ang
P A N G A N G A I L A N G A N
katulad
G A D H R G W I D A L C R N D Kung wala ito’y saan mapapadpad
N N D H E U O O E X H T A H H Anong direksyon ng mamamayan
A U H E S E G U R I D A D H L Sino ang gagabay, tao’y hiwa-
mga nahanap na salita hiwalay
329
Ang pamahalaan na siyang pamahalaan sa
namumuno Sa lahat ng sulok, sa mamamayan?Ano ang
lahat ng dako maaaring implikasyon nito sa
Siyang mangunguna sa mga kaunlaran?
programa sa mamamayan at sa bayan o
Sa pag-unlad at pagkalinga lalawigan?
2. Kung wala ang pamahalaan,
Ang taumbayan ang tatamasa ano kaya ang pwedeng
Ng paglilingkod at ginhawa mangyari
Tulad ng edukasyon, kalusugan at
proteksyon 3. Ano-ano kaya ang naiibigay
Seguridad, kalayaan at iba pa ng pamahalaan sa mga
mamamayan? Hanapin sa
Pamahalaan din ang puzzle ang mga salita na
nangangalaga maaaring sumagot sa mga
Sa kapakanan ng bata man o tanong sa ibaba. Isulat ang
matanda Kabuhayan ay mga salita sa sagutang papel
pinagaganda
na inyong nakita sa puzzle.
Mula sa tulong teknikal at
Paglalahat
imprastraktura
Mahalaga ang pamahalaan dahil
ito ang nagangalaga sa kalusugan,
Kung mawawala ang pamahalaan
kaligtasan at kaunlaran ng bawat
Paano na kaya taumbayan Upang
mamayan.
pangalagaan ang karapatan
Pagtataya:
At pag-unlad ng bayan ay
Tama o Mali
makamtan.
1. Mahala ang pamahalaan.
2. Ang pamahalaan ang
Sinulat ni Godfrey D. Rutaquio
gagabay sa mga
Macnit Elementary School, Polillo
mamamayan.
District
3. Ang pamahalaan ay walang
May alam ba kayong bansa na hindi
namumuno.
lahat pwedeng bumoto?
4. Hinahalal ng tao ang mga
Pagtalakay
namumumno sa pamahalaan.
Talakayin ang tula sa pamamagitan
5. Pinangangalagaan ng
ng sumusunod na tanong:
pamahalaan ang kaligtasan,
1. Bakit Mayroon tayong
kalusugan, kaunlaran ng bawat
pamahalaan?
mamamayan.
2. Ano ang tungkulin ng
pamahalaan para sa
mamamayan?
3. Mahalaga ba ang mga
paglilingkod na ibinibigay ng
330
Ikaapat na Markahan Ano ang nagiging epekto nito sa
Araling Panlipunan pamumuhay ng mga tao?
7:00-7:40
Gawain B
I. Layunin:
Bigyan ng manila paper at panulat
1. nakasusulat ng maikling
ang bawat pangkat. Ipaliwanag
sanaysay tungkol sa
ang dapat gawin ng mga mag-
kahalagahan ng pagkakaroon aaral.
ng pamahalaan sa bawat Gabayan ang mga mag-aaral
lungsod sa kinabibilangang kapag nahirapang unawain ang
rehiyon mga situwasyon.
II. Paksang-Aralin: Maaring gawing indibiduwal na
ARALIN 9: Ang Pamunuan sa mga gawain.
Lalawigan sa Aking Rehiyon
Paksa: Kahalagahan ng Pamahalaan Gawain C DRAFT
sa Bawat Lungsod sa Kinabibilangang
Rehiyon Magpasulat ng isang sanaysay na
Kagamitan: Mga Larawan, tsart, may 5 pangungusap tungkol sa
Puzzle kahalagahan ng pagkakaroon ng
Sanggunian: K to 12, AP3EAP - pamahalaan sa lalawigan.
IVg-13 Pag-uulat/pagtatanhal ng mga
III. Pamamaraan: Ginawa
A. Panimula Pagtalakay
Balik-aralan ang tulang Mahalaga Talakayin ang tula sa Iproseso ang
ang Pamahalaan mga isinulat ng mga bata
B. Panlinang na Gawain: Paglalahat
Ipagawa ang mga Gawain Ang pamahalaan ay nagbibigay ng
Ipaliwanag ang mga panuto sa kaukulang serbisyong
bawat gawain. pangkalusugan, pang-edukasyon,
pang-kaligtasan at panghanap-
Gawain A buhay o kaunlaran ng bawat
Pangkatin ang mga mag-aaral at lungsod sa rehiyon ng NCR.
bigyan ng manila paper. Pagtataya:
Magkaroon ng “brainstorming” Magbigay ng 5 serbisyo o pablilingkod
tungkol sa mga dahilan ng ng pamahalaan sa mamamayan.
pagbibigay serbisyo ng
pamahalaan. Serbisyo ng
Bigyang diin ang lamang ng poster Pamahalaan
ay sumasagot sa tanong na:
Ano ano ang mga ginagawa ng
pamahalaan para sa mga kasaping
mga lungsod?
331
332

AP Lesson Plan Whole Year

Transféré par

Informations du document

Titre original

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

AP Lesson Plan Whole Year

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

FIRST GRADING PERIOD knilang mapag-

1. Ano-ano ang pangunahing at

Tanong North Compass Compass rose

3. Anong direksyon ang ipinapakita?

4. Ano ang kahalagahan ng mga ito?

V. Takdang Aralin : Magdala ng

2. Bawat mapa ay may

3. Madaling hanapin ang

4. Ano ang ibang tawag sa

B. Iguhit ang mga b. bisinal na direksiyon

5. Anong mga lalawigan

Yunit: Ang Kinalalagyan ng Mga lalawigan

Yunit: Ang Kinalalagyan ng Mga lalawigan

II. Paksang Aralin

Aralin 2: Kinalalagyan ng mga Lungsod

• Anong mapa ang nabuo mula sa

5. Bigyang diin ang mga kaisipan sa

Paghahambing ng dalawang lalawigan

1. Pagkatapos mabuo ang puzzle,

paghahambing ng dalawang lalawigan

• Anu-ano ang mga pagkakapare-pareho ng

V. Pamamaraan: • Gabayan ang mga

Population to double in 31 years

The number of households increased to 106,382 as compared to 94,377 households in 1995.

City of Valenzuela ranked fifth in the National Capital Region (NCR)

Barangay Hen. T. de Leon was the largest in terms of population

Valenzuela City had a median age of 23 years

Dependency ratio down to 54.16

Hulyo 15, 2015 Miyerkules

Integrasyon: Sining, Pagbasa,

Hulyo 21, 2015 Martes

Hulyo 22, 2015 Miyerkules

II. Paksa: Manila

Hulyo 28, 2015

Kung ihahambing sa “Opo, Ginang

Itala sa sariling talahanayan ang datus na

Hulyo 29, 2015

2:30- 3:10 Miyerkules

Araling Panlipunan 1. Mga sining/tula at awit sa lungsod

V. Takdang-Aralin 2. Himig Valenzuela

Marikina, ika'y dakila

Mahal namin ang lungsod Pasig

Na handog din ng puhunan

Pagmasdan ang ating paligid

Kami ngayon ay nagpupugay

Setyembre 07, 2015

mapa ng mga lalawigan,

Ipakita ang bar grap tungkol sa

Arkong Bato 34.40 8632 1896 Cristina Marie M. Feliciano

Balangkas 73.30 10663 1828 Ricardo R. de Guzman

Bignay 268.80 4109 950 Mary Ann R. Victoriano

Bisig 45.60 1173 231 Bienvenido S. Bartolome, Jr.

Coloong 223.80 8936 1925 Wilfredo M. Ramos

Dalandanan 93.90 21810 4776 Ramon C. Encarnacion

Isla 39.60 3443 732 Joel S. Angeles[2]

Lawang Bato 287.50 13237 3168 Romeo J. Acuna

Lingunan 115.90 11875 2667 Danilo S.D. Delesmo

Mabolo 115.00 1438 310 Joseph William D. Lee

Malanday 295.60 14875 3333 Fortunato P. Aravilla, Jr.

Malinta 174.10 43770 9232 Rodelio M. Hernandez

Palasan 15.60 5195 1088 Evelina D. Alejandrino

Pasolo 79.50 3770 9232 Ricardo Ricarr C. Enriquez

Poblacion 3.40 267 58 John P. Arenas