Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
com
DIFFERENTIAL EQUATIONS
An equation involving one dependent variable, one or more independent variables and the
differential coefficients (derivatives) of dependent variable with respect to independent variables is
called a differential equation.
Order of a Differential Equation: The order of the highest derivative involved in an ordinary
differential equation is called the order of the differential equation.
Degree of a Differential Equation: The degree of the highest derivative involved in an ordinary
differential equation, when the equation has been expressed in the form of a polynomial in the
highest derivative by eliminating radicals and fraction powers of the derivatives is called the degree
of the differential equation.
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
1. Find the order of the family of the differential equation obtained by eliminating the
arbitrary constants b and c from xy = ce x + be − x + x 2 .
Sol.
2. Find the order of the differential equation of the family of all circles with their centres at
the origin.
2x+2y.y1 =0.
6/5
d 2 y dy 3
3. Find the order and degree of 2 + = 6y .
dx dx
6/5
d 2 y dy 3
Sol. Given equation is: 2 + = 6y
dx dx
3
d 2 y dy
i.e. 2 + = (6y)5 / 6
dx dx
Order = 2, degree = 1
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
y = c ( x − c) ;(c)
2
i).
y = c ( x − c ) − − − − − − (1)
2
Diff. w.r.t x,
y1 = c.2 ( x − c ) − − − − ( 2 )
(1) y x−c
⇒ =
( 2) y1 2
2y 2y
⇒ x−c = and c =x-
y1 y1
2
2 y 2 y
from (1) , y = x- ⇒ y13 = 4 y ( xy1 − 2 y )
y1 y1
ii) xy = ae x + be− x ; ( a, b )
xy = ae x + be − x − − − (1)
Diff. w.r.t. x,
y + x. y1 = ae x − be − x − − − ( 2 )
diff .w.r.t. x,
y1 + y1 + xy2 = ae x + be − x = xy
∴ 2y1 + xy2 = xy
iii) y = ( a + bx ) e kx ; ( a, b )
y = ( a + bx ) ekx − − − (1)
Diff. w.r.t x,
⇒ y1 = k ( a + bx ) e kx + be kx
⇒ y1 = ky + be kx − − − ( 2 )
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
Diff. w.r.t. x,
⇒ y2 = ky1 + kbekx
⇒ y2 = ky1 + k ( y1 − ky )
Ans. y2 + n 2 y = 0
2. Obtain the differential equation which corresponds to each of the following family of
curves.
Differentiating w.r.t. x
dy
x +y=0
dx
ii) The ellipses with centres at the origin and having coordinate axes as axes.
x2 y2
+ =1
a2 b2
Diff. w.r.t. x,
2x 2y dy b2
+ = 0 ⇒ y.y1 = − x
a2 b 2 dx a2
Diff. w.r.t. x,
b2 y.y1
y.y 2 + y1.y1 = − ⇒ y.y2 + 2y1 =
a2 x
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
3. Form the differential equation corresponding to the family of circles of radius r given by
(x – a2) + (y – b)2 = r2, where a and b are parameters.
dy
2(x − a) + 2(y − b) =0 … (2)
dx
dy
From (2) (x − a) = −(y − b)
dx
dy 2 2
(y − b) + 1 = r
2
… (4)
dx
dy 2
d2 y
From (3) (y − h) 2 = − 1 +
dx dx
dy 2
1 +
dx
(y − h) = −
d y
2
2
dx
3
dy 2
1 +
dx
Substituting in (4): 2
= r2
d2y
2
dx
2 3
d 2 y dy 2
i.e. r 2 2 = 1 +
dx dx
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
1. Form the differential equations of the following family of curves where parameters are
given in brackets.
Differentiating w.r.to x
y1 = 3ae3x + 4be4x − − − − − ( 2 )
Differentiating w.r.to x,
y 2 = 9ae3x + 16be4x − − − − − ( 3)
y e3 x e4 x
y1 3e3 x 4e 4 x = 0
y2 9e3 x 16e4 x
y 1 1
⇒ y1 3 4 =0
y2 9 16
Sol.
diff. w.r.t. x,
y1 = y 2 x + b ⇒ y1x = y 2 x 2 + bx − − − ( 2 )
diff. w.r.t. x,
y 2 = 2a ----------- (3)
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
y1 = y 2 x + b ⇒ y1x = y 2 x 2 + bx − − − ( 4 )
d2 y
x 2
2
= 2ax 2 … (i)
dx
dy
−2x = −4ax 2 − 2bx … (ii)
dx
d2 y dy
x2 2
− 2x + 2y = 0
dx dx
Sol.
Given equation is
Differentiating w.r.t. x
⇒ 2ax + 2byy1 = 0
⇒ ax + byy1 = 0 − − − − − − ( 2 )
Differentiating w.r.t. x
b
Sol. xy = ax 2 +
x
x2y = ax2 + b
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
Differentiating w.r.t. x
Dividing with x
Differentiating w.r.t. x
xy2 + y1 + 2y1 = 3a
xy1 + 2y 3ax
= =x
xy 2 + 3y1 3a
Cross multiplying
xy1 + 2y = x 2 y 2 + 3xy
x 2 y 2 + 2xy1 − 2y = 0
d2 y dy
x 2 2 + 2x − 2y = 0
dx dx
2. Obtain the differential equation which corresponds to each of the following family of
curves.
x2 + y2 = –2gx
Differentiating w.r.t. x
Substituting in (i)
= 2x2 + 2xyy1
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy
y2 – x2 = 2xy .
dx
ii) The parabolas each of which has a latus rectum 4a and whose axes are parallel to x-axis.
Sol.
Differentiating w.r.t. x
2(y – k)y1 = 4a
(y – k)y1 = 2a …(2)
Differentiating w.r.t. x
2a
From (2), y – k =
y1
Substituting in (3)
2a
⋅ y 2 + y12 = 0 ⇒ 2ay 2 + y13 = 0
y1
iii) The parabolas having their foci at the origin and axis along the x-axis.
Sol.
Diff. w.r.t.x,
dy 1
2y = 4a ⇒ yy′ = a ----- (2)
dx 2
1 1
y2 = 4 yy′ x + yy′
2 2
1
y 2 = 2y′x + 4 ⋅ y 2 y′2 ⇒ y 2 = 2yy′x + y 2 y′2
4
2
dy dy
y + 2x = y
dx dx
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
Variables Separable:
dy
Let the given equation be = f (x, y) . If f(x, y) is a variables separable function,
dx
dy dy
i.e., f(x, y) = g(x)h(y) then the equation can be written as = g (x ) h ( y) ⇒ = g(x)dx . By
dx h(y)
dy
integrating both sides, we get the solution of = f (x, y) . This method of finding the solution is
dx
known as variables separable.
1 − x 2 dy + 1 − y 2 dx = 0
1 − x 2 dy = − 1 − y 2 dx
dy dx
∫ 1 − y2
= −∫
1− x2
sin–1y = –sin–1x + c
dy 2y
2. Find the general solution of = .
dx x
dy 2y dy dx
Sol. = ⇒∫ =2
dx x y x
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy 1 + y2
1. =
dx 1 + x 2
dy 1 + y2
Sol. =
dx 1 + x 2
dy dx
⇒∫ =∫
1 + y2 1+ x2
dy
2. = e y− x
dx
dy e y dy dx
Sol. = x ⇒ y = x
dx e e e
e− y = e− x + c Where c is a constant.
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy
4. = e x − y + x 2e− y
dx
dy x −y 2 −y ex x 2
Sol. =e +x e = y + y
dx e e
∫e ⋅ dy = ∫ (e x + x 2 )dx
y
x3
Solution is: e y = e x + +c
3
5. tan y dx + tan x dy = 0
Taking integration
cos x cos y
∫ sin x dx = −∫ sin y dy
log sin x = − log sin y + log c
log sin x + log sin y = log c
log(sin x ⋅ sin y) = log c ⇒ sin x ⋅ sin y = c
6. 1 + x 2 dx + 1 + y 2 dy = 0
Sol. 1 + x 2 dx = − 1 + y 2 dy
x 1
× 1 + x 2 + sinh −1 x =
2 2
1 + y2 1
y = sinh −1 x + c
2 2
dy dy
7. y−x = 5 y2 +
dx dx
dy dx dy
Sol. y − 5y 2 = (x + 5) ⇒ =
dx x + 5 y(1 − 5y)
dx dy 1 5
∫ x + 5 = ∫ y(1 − 5y) = ∫ y + 1 − 5y dy
ln | x + 5 |= ln y − ln |1 − 5y | + ln c
cy cy
ln | x + 5 |= ln ⇒ x +5 =
1 − 5y 1 − 5y
dy xy + y
8. =
dx xy + x
dy y(x + 1) y +1 x +1
Sol. = ⇒ dy = dx
dx x(y + 1) y x
1 1
∫ 1 + y dy = ∫ 1 + x dx
y + log y = x + log x + log c
cx
y − x = log
y
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy 1 + y2
1. =
dx (1 + x 2 )xy
dy 1 + y2
=
dx (1 + x 2 )xy
Sol.
ydy dx
⇒ =
1+ y 2
x(1 + x 2 )
2ydy 2xdx
=
1 + y2 x 2 (1 + x 2 )
2ydy 1 1
∫ 1 + y2 = ∫ x 2 − 1 + x 2 2x dx
dy
2. + x 2 = x 2 ⋅ e3y
dx
dy
Sol. + x 2 = x 2 ⋅ e3y
dx
dy
⇒ = x 2 ⋅ e3y − x 2 = x 2 (e3y − 1)
dx
dy e−3y
∫ e3y − 1 = ∫ x dx ⇒ ∫ = ∫ x 2dx
2
−3y
1− e
(1 − e−3y ) x 3
log = +c
3 3
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
xdx ydy
∫ 1 + x 2 + ∫ 1 + y2 = 0
1
(log(1 + x 2 ) + log(1 + y 2 ) = log c
2
log(1 + x 2 )(1 + y 2 ) = 2 log c = log c2
dy
4. = 2y tanh x
dx
dy dy
Sol. = 2y tanh x ⇒ = 2 tanh xdx
dx y
dy
∫ y
= 2 ∫ tanh x dx
dy
5. sin −1 = x + y
dx
dy
= sin(x + y) ⇒ x + y = t
dx
dy dt
1+ =
dx dx
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dt dt
− 1 = sin t ⇒ = 1 + sin t
dx dx
dt
= dx
1 + sin t
dt
∫ 1 + sin t = ∫ dx
1 − sin t
∫ cos 2 t
dt = x + c
tan t − sec t = x + c
⇒ tan(x + y) − sec(x + y) = x + c
dy y 2 + y + 1
6. + =0
dx x 2 + x + 1
−dy dx
=
y + y +1
2
x + x +1
2
2 (y + 1/ 2) 2 (x + 1/ 2)
− tan −1 = tan −1 +c
3 3/ 2 3 3/ 2
2x + 1 2y + 1
tan −1 + tan −1 =c
3 3
dy
7. = tan 2 (x + y)
dx
dy
Sol. = tan 2 (x + y) put v = x + y
dx
dv dy
= 1+ = 1 + tan 2 v = sec2 v
dx dx
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dv
∫ sec2 v = ∫ dx = ∫ cos v ⋅ dv = x + c
2
(1 + cos 2v)
∫ 2
dv = x + c
⇒ ∫ (1 + cos 2v)dv = 2x + 2c
sin 2v
v+ = 2x + 2c
2
2v + sin 2v = 4x + c′
2(x + y) + sin 2(x + y) = 4x + c′
1
x − y − sin[2(x + y)] = c
2
Homogeneous Equations
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
y dy
1. Express xdy − ydx = x 2 + y2 dx in the form F = .
x dx
Sol. x ⋅ dy − ydx = x 2 + y 2 dx
dy dy
x − y = x 2 + y2 ⇒ x = y + x 2 + y2
dx dx
2
dy y x 2 + y2 y y
= + 2
= + 1+
dx x x x x
y dy
Which is of the form F =
x dx
y y y dy
2. Express x − yTan −1 dx + x tan −1 dy = 0 in the form F = .
x x x dx
y y
Sol. Given x − yTan −1 dx + x tan −1 dy = 0
x x
y y
x tan −1 dy = − x − y tan −1 dx
x x
y dy y y
tan −1 = − 1 − tan −1
x dx x x
y y
= tan −1 − 1
x x
y y
⋅ tan −1 − 1
dy x
= x = F y
dx y x
tan −1
x
dy y dy
3. Express x ⋅ = y(log y − log x + 1) in the form F = .
dx x dx
dy
Sol. x ⋅ = y(log y − log x + 1)
dx
dy y y
= log + 1
dx x x
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy x − y
Sol. = ----- (1)
dx x + y
Put y = vx
dy dv
= v+x
dx dx
dv x − vx x(1 − v)
v+x = =
dx x + vx x(1 + v)
dv 1 − v 1 − v − v − v 2 1 − 2v − v 2
x⋅ = −v= =
dx 1 + v 1+ v 1+ v
(1 + v)dv dx
∫ 1 − 2v − v2 = ∫ x
1
− log(1 − 2v − v 2 ) = log x + log c
2
1 y y2
− log 1 − 2 ⋅ − 2 = log cx
2 x x
(x 2 − 2xy − y2 )
log 2
= −2log cx = log(cx) −2
x
x 2 − 2xy − y 2 1
2
= (cx) −2 = 2 2
x c x
1
(x 2 − 2xy − y 2 ) = =k
c2
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
Put y = vx
dy dv
= v+x⋅
dx dx
dv 2x(vx) 2v
v+x⋅ = 2 =
dx x + v 2 x 2 1 + v 2
dv 2v 2v − v − v3 v − v3
x⋅ = − v = =
dx 1 + v 2 1 + v2 1 + v2
1 + v2 dx
∫ v(1 − v2 ) dv = ∫ x
1 + v2 A B C
Let = + +
v(1 − v ) 2 v 1+ v 1− v
v
= log v − log(1 + v) − log(1 − v) = log
1 − v2
v
∴ log = log x + log c = log cx
1 − v2
v
= cx ⇒ v = cx(1 − v 2 )
1− v 2
y y2 y (x 2 − y 2 )
= cx 1 − 2 ⇒ = cx
x x x x2
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy −(x 2 + 3y 2 )
3. =
dx (3x 2 + y2 )
dy −(x 2 + 3y 2 )
Sol. = which is a homogeneous d.e.
dx (3x 2 + y2 )
Put y = vx
dy dv
= v+ x⋅
dx dx
dv −(x 2 + 3v 2 x 2 ) − x 2 (1 + 3v 2 )
v+ x⋅ = = 2
dx 3x 2 + v 2 x 2 x (3 + v 2 )
dv 1 + 3v 2
x⋅ = −v −
dx 3 + v2
−3v − v3 − 1 − 3v 2 (v + 1)3
= =−
3 + v2 3 + v2
3 + v2 −dx
=
(v + 1) 3 x
3 + v2 A B C
= + +
(v + 1) 3 v + 1 (v + 1) 2
(v + 1)3
v = –1 ⇒ 3 + 1 = C ⇒ C = 4
A=1
0 = 2A + B
B = –2A = –2
v2 + 3 1 2 4
= − +
(v + 1) 3 v + 1 (v + 1) 2
(v + 1)3
v2 + 3 dx
∫ (v + 1)3 = −∫ x
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
1 2 4 2 4 c
∫ v + 1 − (v + 1)2 + (v + 1)3 dv = − log x + log c log(v + 1) + v + 1 − 2(v + 1)2 = log x
Solution is:
y 2 2 c
log + 1 + − 2
= log
x y +1 y x
x + 1
x
2x 2x 2 c (x + y)
− = log − log
x + y (x + y) 2 x x
2x 2 + 2xy − 2x 2 c
= log
(x + y) 2 x+y
2xy c
= log
(x + y) 2 x+y
x+y c 2xy
log c = − log =−
c x+y (x + y) 2
4. y2 dx + (x2 – xy)dy = 0
dy y2
= Which is a homogeneous d.e.
dx xy − x 2
dy dv
Let y = vx ⇒ = v+x⋅
dx dx
dv v2 x 2
v+x = 2
dx x (v − v2 )
dv v2 v2 − v2 + v
x⋅ = −v=
dx v − 1 v −1
v −1 dx 1 dx
dv = ⇒ ∫ 1 − dv = ∫
v x v x
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy (x + y) 2
5. =
dx 2x 2
dy (x + y) 2
Sol,. = Which is a homogeneous d.e.
dx 2x 2
dy dv
y = vx ⇒ = v+x
dx dx
dv (x + vx)2 2 (1 + v)
2
v+x = = x
dx 2x 2 2x 2
dv (1 + v 2 ) 1 + v 2 + 2v − 2v
x = −v=
dx 2 2
dv dx
2∫ =∫ ⇒ 2 tan −1 v = log x + log c
1 + v2 x
y
2 tan −1 = log cx
x
6. (x2 – y2)dx – xy dy = 0
(x2 – y2)dx = xy dy
dy x 2 − y 2
=
dx xy
dy dv
y = vx ⇒ = v+x
dx dx
dv x 2 − v 2 x 2 x 2 (1 − v 2 )
v+x = =
dx vx 2 vx 2
dv 1 − v 2 1 − v 2 − v 2 1 − 2v 2
x = −v= =
dx v v v
vdv dx
∫ 1 − 2v2 = ∫ x
1
− log(1 − 2v 2 ) = log x + log c
4
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
1 2y 2
− log 1 − 2 = log x + log c
4 x
1 x 2 − 2y 2
− log = log x + log c
4 x2
1
− log(x 2 − 2y 2 ) − log x 2 = log x + log c
4
1 1
− log(x 2 − 2y 2 ) + ⋅ 2 log x = log x + log c
4 4
1 1
− log(x 2 − 2y 2 ) = log x + log c
4 2
− log(x 2 − 2y 2 ) = −2 log x − 4 log c
1 k k
log(x 2 − 2y2 ) = −2 log x + log k where k = = log ⇒ x 2 − 2y 2 =
c4 x2 x2
dy x 2 y − 2xy 2
= 3 Which is a homogeneous d.e.
dx x − 3x 2 y
dy dv
Put y = vx so that = v+x
dx dx
dv x 3 v − 2v 2 x 3
v+x = 3
dx x − 3vx 3
(v − 2v 2 )x 3 v − 2v 2
= =
(1 − 3v)x 3 1 − 3v
dv v − 2v 2
x = −v
dx 1 − 3v
v − 2v 2 − v(1 − 3v) −2v 2 + 3v 2
= =
1 − 3v 1 − 3v
dv v2 1 − 3v dx
x = ⇒ 2 dv =
dx 1 − 3v v x
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
1 3 dx
∫ v2 − v dv = ∫ x
−1
− 3log v = log x + log c
v
−x y
= 3log = log x + log c
y x
3
−x y
− log = log xc
y x
−x y3
= log xc + log 3
y x
−x y3 cy3
= log cx ⋅ 3 = log 2
y x x
cy3 x2
= e − x / y ⇒ cy3 =
x2 ex / y
cy3 ⋅ e x / y = x 2
8. y2 dx + (x2 – xy + y2)dy = 0
dy − y2
= 2
dx x − xy + y 2
dy dv
y = vx ⇒ = v+x
dx dx
dv −v2 x 2 − v2 x 2
v+x = 2 =
dx x − vx 2 + v 2 x 2 x 2 (1 − v + v 2 )
dv − v2
x = −v
dx 1 − v + v 2
− v 2 − v + v 2 − v3 v(1 + v 2 )
= =−
1 − v + v2 1 − v + v2
1 − v + v2 dx
dv = − … (1)
v(1 + v 2 ) x
1 − v + v2 A Bv + C
Let = +
v(1 + v ) 2 v 1 + v2
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
v=0⇒1=A
1=A+B⇒B=0
1 − v + v2 1 1
−1 = C ⇒ = −
v(1 + v )
2 v 1 + v2
1 − v + v2 dv dv
∫ v(1 + v2 ) dv = ∫ −∫ = log v − tan −1 v From (1) we get
v 1+ v 2
y −1 −1
= e tan v = e tan (y / x)
c
−1
Solution is: y = c ⋅ e tan (y / x)
dy 2xy − y2
=
dx 2xy − x 2
dy dv
Put y = vx ⇒ = v+x
dx dx
dv 2vx 2 − v2 x 2 x 2 (2v − v 2 )
v+x = = 2
dx 2vx 2 − x 2 x (2v − 1)
dv 2v − v 2
x = −v
dx 2v − 1
2v − v 2 − 2v 2 + v 3v(1 − v)
= =
2v − 1 2v − 1
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
2v − 1 dx
∫ v(1 − v) dv = 3∫ x
… (1)
2v − 1 A B
Let = +
v(1 − v) v 1 − v
2v − 1 = A(1 − v) + Bv
v = 0 ⇒ −1 = A ⇒ A = −1
v =1⇒1= B ⇒ B =1
1 1 dx
∫ − v + 1 + v dv = 3∫
x
− log v − log(1 − v) = 3log x + log c
1
log = log cx 3
v(1 − v)
1 1
= cx 3 ⇒ v(1 − v) = 3
v(1 − v) cx
y y 1 yx−y 1
1− = 3 ⇒ = 3
x x cx x x cx
1 1
xy(x − y) = = k ⇒ xy(y − x) = − = k
c c
dy y y 2
10. + =
dx x x 2
dy y y 2
Sol. + = Which is a homogeneous d.e.
dx x x 2
dy dv
Put y = vx ⇒ = v+x
dx dx
dv v2 x 2 dv
v+x +v= 2 ⇒x = v2 − 2v
dx x dx
dv dy
=
v − 2v
2 x
1 A B
Let = +
v − 2v
2 v v−2
1 = A(v − 2) + Bv
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
1
v = 0 ⇒ 1 = A(−2) ⇒ −
2
1
v = 2 ⇒ 1 = 2B ⇒ B =
2
1 1 1 dx
− ∫ − dv = ∫
2 v v−2 x
1
− [log v − log(v − 2)] = log x + log c
2
1 v
− log = log cx
2 v − 2
v
log = − log cx = log(cx)−2
v−2
v (y / x) 1
= (cx)−2 ⇒ = 2 2
v−2 (y / x) − 2 c x
y 1 1
= 2 2 ⇒ x 2 y = 2 (y − 2x)
y − 2x c x c
Solution is:
y − 2x = c2 x 2 y = kx 2 y Where k = c2
dy
x − y = x 2 + y2
dx
dy y x 2 + y2
− =
dx x x
dy dv
Put y = vx ⇒ = v+x
dx dx
dv x 2 + y 2 x 1 + v2
∴x = =
dx x x
dv dx
∫ =∫ ⇒ sinh −1 v = log x + log c
1 + v2 x
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
log v + 1 + v 2 = log cx ⇒ v + 1 + v 2 = cx
y y2
+ 1 + 2 = cx ⇒ y + x 2 + y 2 = cx 2
x x
dy dv
Put y = vx ⇒ = v+x
dx dx
dv x(2v − 1)
v+x =
dx x(2 − v)
dv 2v − 1 2v − 1 − 2v + v 2
x = −v=
dx 2 − v 2−v
2−v dx dv vdv dx
dv = ⇒ 2∫ 2 −∫ 2 =∫
v −12 x v −1 v −1 x
1 v −1 1
2 ⋅ log − log(v 2 − 1) = log x + log c
2 v +1 2
1 v −1
2 log − log(v 2 − 1) = log cx
2 v +1
1 (v − 1) 2 1
log ⋅ = log cx
2 (v + 1) (v − 1)(v + 1)
2
v −1
log = 2 log cx = log c 2 x 2
(v + 1) 2
y
−1
v −1 x
∴ = c 2 2
x ⇒ = c2 x 2
(v + 1) 3
y
3
+ 1
x
y−x
x x 2 (y − x)
=c x ⇒
2 2
= c2 x 2
(y − x) 3
(x + y) 3
x3
(y – x) = c2 (x + y)3.
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy
13. (x 2 − y 2 ) = xy
dx
dy xy
Sol. = 2
dx (x − y 2 )
dy dv
Put y = vx ⇒ = v+x
dx dx
dv x(vx) v
v+x = 2 =
dx x − v x
2 2
1 − v2
dv v v − v + v3 v3
x = − v = =
dx 1 − v 2 1 − v2 1 − v2
1 − v2 dx dv dv dx
3
dv = ⇒∫ 3 −∫ =∫
v x v v x
1
− − log v = log x + c
2v 2
1 x2
− = log vx + c = log y + c
2 y2
−x 2
2
= (log y + c) ⇒ − x 2 = 2y 2 (c + log y)
2y
x2 + 2y2 (c + log y) = 0.
dy y y2
14. Solve 2 = +
dx x x 2
dy dv
Sol. Put y = vx ⇒ = v+x
dx dx
dv dv
2v + 2x = v + v 2 ⇒ 2x = v2 − v
dx dx
dv dx 1 1 dx
=2 ⇒ ∫ − dv = 2 ∫
v(v − 1) x v −1 v x
v −1 v −1
log = log cx 2 ⇒ = cx 2
v v
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
y
−1
x y−x
= cx 2 ⇒ = cx 2
y y
x
Solution is : (y – x) = cx2y
( ) x
1. Solve 1 + e x / y dx + e x / y 1 − dy = 0 .
y
( ) x
Sol. 1 + e x / y dx + e x / y 1 − dy = 0
y
x
e x/ y 1 −
⇒
dx
=− y Which is a homogeneous d.e.
dy (
1 + e x/y )
dx dv
Put x = vy ⇒ = v+y
dy dy
dx v
(1 + e v ) + e (1 − v) = 0
dy
dv
(1 + e v ) v + y + e v (1 − v) = 0
dy
dv
v + ve v + y(1 + e v ) + e v − ve v = 0
dy
y(1 + e v )dv = −(v + e v )dy
1 + ev dy
∫ v + ev dv = − ∫ y
c
log(v + e v ) = − log y + log c ⇒ v + e v =
y
x x/y c
+e = ⇒ x + y ⋅ ex / y = c
y y
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
y dy y
2. Solve x sin ⋅ = y sin − x
x dx x
y dy y
Sol. x sin ⋅ = y sin − x
x dx x
y y x
sin −
dy x x y
⇒ =
dx y
sin
x
dy dv
Put y = vx ⇒ = v+x
dx dx
1
v sin v −
=
dv v
v+x
dx sin v
dv v sin v − 1 − v sin v
x =
dx sin v
1
− sin vdv = dx
x
dx
⇒ ∫ − sin v ⋅ dv = + ∫
x
⇒ cos v = log x + log c = log cx
⇒ cx = ecos v = ecos(y / x) .
y
3. Solve xdy = y + x cos 2 dx .
x
dy y dy y y
Sol. x = y + x ⋅ cos 2 ⇒ = + cos 2
dx x dx x x
Put y = vx,
dy dv dv
= v+x ⇒ v+x = v + cos 2 v
dx dx dx
dv dx dx
= ∫ ⋅ = ∫
2
⇒ sec v dv
cos 2 v x x
tan v = logx + c
y
i.e. tan = log x + c .
x
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
y y y dy
1− log y + log x + log =0
x x x dx
y y y dy
1 − log y − log + log =0
x x x dx
dy dv
Put y = vx, = v+x
dx dx
dv
1 − v[log v] + log v v + x = 0
dx
dv
1 − v log v + v log v + x log v =0
dx
dv dx
x log v = −1 ⇒ ∫ log v dv = − ∫
dx x
v log v − ∫ dv = c − log x
v log v − v = c − log x
v + c = v log v + log x ⇒ v + c = v log v + log x
y y y
+ c = log + log x
x x x
y
y + cx = y log + x log x
x
y y
5. Solve: (ydx + xdy)x cos = (xdy − ydx)y sin
x x
y y
Sol. (ydx + xdy)x cos = (xdy − ydx)y sin
x x
y y y y dy
xy ⋅ cos + y sin − xy ⋅ sin − x cos =0
2 2
x x x x dx
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
y y
xy ⋅ cos + y 2 sin
dy
= x x
dx y y
xy sin − x 2 cos
x x
2
y y y y
cos + sin
=
x x x x = F y
y y y x
sin
− cos
x x x
dy dv
y = vx ⇒ = v+x
dx dx
dv v cos v + v 2 sin v
v+x =
dx v sin v − cos v
dv v cos v + v 2 sin v
x = −v
dx v sin v − cos v
v sin v − cos v 2
= dv
v cos v x
1 2
∫ tan v − v dv = ∫ x dv
log sec v − log v = 2 log | x |
c c
∴ log x 2 = log ⇒ x2 =
v cos v v cos v
y
But =v
x
Solution is:
c y
x2 = ⇒ xy cos = c
y y x
⋅ cos
x x
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy y y
6. Find the equation of a curve whose gradient is = − cos 2 , where x > 0, y > 0 and
dx x x
which passes through the point (1, π/4).
dy y y
Sol. = − cos 2 which is homogeneous d.eq.
dx x x
Put y = vx
dy dv
= v+x
dx dx
dv dv dx
v+x = v − cos 2 v ⇒ ∫ = − ∫
dx cos 2 v x
dx
∫ sec v = −∫ ⇒ tan v = − log | x | + c
2
x
π
tan = c − log1 ⇒ c = 1
4
y
tan v = 1 − log | x |⇒ tan 1 − log | x |
x
x
7. Solve (1 + 2e x / y )dx + 2e x / y 1 − dy = 0 .
y
x
Sol. (1 + 2e x / y )dx = −2e x / y 1 − dy
y
x
= 2e x / y − 1 dy
y
x
2e x / y − 1
dy
= y
dx 1 + 2e x / y
Put x = vy
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dx dv dv 2e v (v − 1)
= v+y ⇒ v+y =
dy dy dy 1 + 2e v
dv 2e v (v − 1)
y = −v
dy 1 + 2e v
2ve v − 2e v − v − 2v −(2e v + v)
= e =
v
1 + 2e v 1 + 2e v
1 + 2e v dy
∫ v + 2e v dv = −∫ y
c
log(v + 2e v ) = − log y + log c = log
y
c
v + 2e v =
y
x c
Solution is: + 2e x / y = ⇒ x + 2y ⋅ e x / y = c
y y
y y
8. Solve x sec (ydx + xdy) = y csc (xdy − ydx) .
x x
y y y dy y dy
Sol. x sec (ydx + xdy) = y csc (xdy − ydx) ⇒ x sec y + x = y csc x − y
x x x dx x dx
dy y y
x x ⋅ sec − y ⋅ csc
dx x x
y y
= − y y csc + x sec
x x
y y
− y y csc + x sec
dy x x
=
dx y y
x x sec − y csc
x x
Put y = vx
dy dv
= v+x
dx dx
dv v csc v + sec v
v+x = v
dx v csc v − sec v
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
v 1
v +
sin v cos v v(v cosv + sin v)
= =
1 1 v cos v − sin v
v −
sin v cos v
v cos v − sin v dx
∫ v sin v
dv = 2 ∫
x
cos v 1 dx
∫ sin v dv − ∫ v dv = 2∫ x
log sin v − log v = 2 log x + log c
sin v sin v
= log cx ⇒ = cx 2
2
log
v v
x y y
sin = cx 2 ⇒ sin = cxy
y x x
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
b = –5, a = 5 ⇒ b = –a
dy −3x − 2y + 5
2. =
dx 2x + 3y + 5
b = –2, a = 2 ⇒ b = –a
2x dy + 3y dy + 5dy + 3x dx –2y dx + 5 dx = 0
Integrating
3 2 3 2
2xy + y + x + 5y − 5x = c
2 2
4xy + 3y 2 + 3x 2 − 10x + 10y = 2c = c′
Solution is
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy −3x − 2y + 5
3. =
dx 2x + 3y − 5
dy −3x − 2y + 5
Sol. =
dx 2x + 3y − 5
y2 x2 c
⇒ 2xy + 3 − 5y + 3 − 5x =
2 2 2
(or)3x 2 + 4xy + 3y 2 − 10x − 10y = c
dy
4. 2(x − 3y + 1) = 4x − 2y + 1
dx
2(x dy + y dx) – 6y dy + 2 dy – 4x dx – dx = 0
Integrating
dy x − y + 2
5. =
dx x + y − 1
(x + y – 1)dy = (x – y + 2)dx
(x + y – 1)dy – (x – y + 2)dx = 0
(x dy + y dx) + y dy – dy – x dx – 2 dx = 0
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
Integrating
y2 x 2
xy + − − y − 2x = c
2 2
2xy + y 2 − x 2 − 2y − 4x = 2c = c′
dy 2x − y + 1
6. =
dx x + 2y − 3
(x dy + y dx) + 2y dy – 3 dy – 2x dx – dx = 0
Integrating:
xy + y2 – x2 – 3x – x = c
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy x + y +1 ( x + y) +1
Sol. = =
dx 2x + 2y + 3 2 ( x + y ) + 3
dv dy
Let v = x + y so that = 1+
dx dx
dv v + 1 2v + 3 + v + 1 3v + 4
= 1+ = =
dx 2v + 3 2v + 3 2v + 3
2v + 3
dv = dx
3v + 4
2 1 3 ⋅ dv
3 ∫ dv + ∫
9 3v + 4 ∫
= dx
2 1
v + log(3v + 4) = x + c
3 9
Multiplying with 9
6v + log(3v + 4) = 9x + 9c
6(x + y) + log[3(x + y) + 4] = 9x + c
i.e. log(3x + 3y + 4) = 3x – 6y + c
dy 4x + 6y + 5
2. =
dx 2x + 3y + 4
dy 4x + 6y + 5 2 ( 2x + 3y ) + 5
Sol. = =
dx 2x + 3y + 4 2x + 3y + 4
Let v = 2x + 3y
dv dy dv 3(2v + 5)
= 2+3 ⇒ = 2+
dx dx dx v+4
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
2v + 8 + 6v + 15 8v + 23
= =
v+4 v+4
v+4
dv = dx
8v + 23
1 9 dv
8 ∫ dv + ∫
8 8v + 23 ∫
= dx
1 9
v + log(8v + 23) = x + c
8 64
Multiplying with 64
Dividing with 8
9
2x + 3y − 8x + log(16x + 24y + 23) = c′′
8
9
3x − 6x + log(16x + 24y + 23) = c′′
8
3
y − 2x + log(16x + 24y + 23) = k
8
⇒ a1 = 2, b1 = 1, a 2 = 4, b 2 = 2
a1 2 1 b1
= = =
a 2 4 2 b2
dv dy
Let 2x + y=v so that = 2+
dx dx
dv v + 1 4v − 2 − v − 1 3(v − 1)
= 2− = =
dx 2v − 1 2v − 1 2v − 1
2v − 1 2v − 1
dv = dx ⇒ dv = 3dx
3(v − 1) v −1
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
1
∫ 2 + v − 1 dv = 3∫ dx
2v + log(v − 1) = 3x + c
2v − 3x + log(v − 1) = c
2(2x + y) − 3x + log(2x + y − 1) = c
4x + 2y − 3x + log(2x + y − 1) = c
Solution is x + 2y + log(2x + y – 1) = c
dy 2y + x + 1
4. =
dx 2x + 4y + 3
dy 2y + x + 1
Sol. =
dx 2x + 4y + 3
dv 2dy
Let v = x + 2y so that = 1+
dx dx
dv 2(v + 1) 2v + 3 + 2v + 2 4v + 5
= 1+ = =
dx 2v + 3 2v + 3 2v + 3
2v + 3 1 1
dv = dx ⇒ ∫ + dv = ∫ dx
4v + 5 2 2(4v + 5)
1 1 1
v + ⋅ log(4v + 5) = x + c
2 2 4
Multiplying with 8
4v + log(4v + 5) = 8x + 8c
4(x + 2y) − 8x + log[4(x + 2y) + 5] = c′
Solution is:
4x + 8y – 8x + log(4x + 8y + 5) = c′
8y – 4x + log(4x + 8y + 5) = c′
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
5. (x + y – 1)dy = (x + y + 1)dx
dy x + y + 1
Sol. =
dx x + y − 1
dv dy
v=x+y⇒ = 1+
dx dx
dv v + 1 v − 1 + v + 1 2v
= 1+ = =
dx v −1 v −1 v −1
v −1 1
∫ v
dv = 2 ∫ dx ⇒ ∫ 1 − dv = 2x + c
v
v − log v = 2x + c
x + y − log(x + y) = 2x − c
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
Sol.
⇒ a1 = −7, b1 = 3, a 2 = 3, b 2 = −7
a1 −7 b1 3 a1 b1
= , = ∴ ≠
a2 3 b 2 −7 a 2 b2
Let x = x + h, y = y + k
dy dY
Where 3k − 7h + 7 = 0 and3h − 7k − 3 = 0 and =
dx dX
h = 0 and k = 1
dy 3y − 7x
= which is a homogeneous d.e.
dx 3x − 7y
dy dv
Put y = vx ⇒ = v+x
dx dx
dv x(3v − 7)
v+x =
dx x(3 − 7v)
dv 3v − 7 3v − 7 − 3v + 7v 2
x = −v=
dx 3 − 7v 3 − 7v
7v 2 − 7 7v 2 − 7
= =
3 − 7v 3 − 7v
3 − 7v dx
=
7v 2 − 7 x
3 7vdv dx
∫ 7v2 − 7 dv − ∫ 7v2 − 7 = ∫ x
3 v −1 1
ln x = ln − ln | v 2 − 1| 14 log x–log c
14 v + 1 2
v −1
x = 3log − 7 log | v 2 − 1|⇒ 14 ln x − ln c
v +1
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
5 2
y y 7
+ 1 − 1 x = c
x x
(y − x)2 (y + x)5 = c
[y − (x − 1)]2 (y + x − 1)5 = c
dy 6x + 5y − 7
2. =
dx 2x + 18y − 14
dy 6x + 5y − 7
Sol. =
dx 2x + 18y − 14
x = X + h, y = Y + k
dY dy 6(X + h) + 5(Y + k) − 7
= =
dX dx 2(X + h) + 18(Y + k) − 14
h k 1
+5 −7 +6 5
18 −14 +2 18
h k 1
= =
−70 + 126 −14 + 84 108 − 10
56 4 70 5
h= = ,k = =
98 7 98 7
dY 6X + 5Y
=
dX 2X + 18Y
dY dV
Y = VX ⇒ = V+X
dX dX
dV 6X + 5VX X(6 + 5V)
V+X = =
dX 2X + 18VX X(2 + 18V)
dV 6 + 5V 6 + 5V − 2V − 18V 2
X = −V =
dX 2 + 18V 2 + 18V
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
6 + 3V − 18V 2 3(2 + V − 6V 2 )
= =
2 + 18V 2 + 18V
2 + 18V dX
∫ 6V 2 − V − 2 dV = −3∫ X
2 + 18V A B
Let = +
6V − V − 2
2 3V − 2 2V + 1
2 4
V= ⇒ 2 + 12 = A + 1
3 3
7
14 = A − ⇒ A = 6
3
1 3
V = − ⇒ 2 − 9 = B − − 2
2 2
7
−7 = − B ⇒ B = 2
2
6 2 dX
∫ 3V − 2 + 2V + 1 dV = −3∫ X
2 log(3V – 2) + log(2V + 1) = –3 log X + log c
2
5 4
3 y − 7 − 2 x − 7
5 4
2 y − + x − = c
7 7
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
Solution is:
dy 10x + 8y − 12
3. + =0
dx 7x + 5y − 9
dy 10x + 8y − 12
Sol. + =0
dx 7x + 5y − 9
x = X + h, y = Y + k
dY dy
⇒ =
dX dx
dY 10(X + h) + 8(Y + k) − 12
+ =0
dX 7(X + h) + 5(Y + k) − 9
10h + 8k – 12 = 0, 7h + 5k – 9 = 0
h k I
+8 −12 10 8
+5 −9 +7 5
h k 1
= =
−72 + 60 −84 + 90 50 − 56
−12 6
h= = 2, k = = −1
−6 −6
dY 10X + 8Y
=−
dX 7X + 5Y
dY dV
Y = VX ⇒ = V+X
dX dX
dV 10X + 8VX X(10 + 8V)
V+X =− =−
dX 7X + 5VX X(7 + 5V)
dV 10 + 8V −10 − 8V − 7V − 5V 2
X =− −V =
dX 7 + 5V 7 + 5V
dV 5(V 2 + 3V + 2)
X =−
dX 7 + 5V
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
5V + 7 dX
∫ (V + 1)(V + 2) dV = −5∫
X
5V + 7 A B
= +
(V + 1)(V + 2) V + 1 V + 2
5V + 7 = A(V + 2) + B(V + 1)
V = −1 ⇒ 2 = A(−1 + 2) = A ⇒ A = 2V
V = −2 ⇒ −3 = B(−2 + 1) = − B, B = 3
2 3 dX
∫ V + 1 + V + 2 dV = −5∫ X
⇒ (Y + X) 2 (Y + 2X)3 = ec = c′
(Y + 1 − X − 2)2 (Y + 1 − 2x − 4)3 = c
4. (x – y – 2)dx + (x – 2y – 3)dy = 0
dy − x + y + 2
Sol. Given equation is =
dx x − 2y − 3
Let x = X + h, y = Y + k
dy −(X + h) + (Y + k) + 2 −X + y + (k − h + 2)
= =
dx (X + h) − 2(Y + k) − 3 (X − 2Y) + (h − 2k − 3)
–h + k + 2 = 0, h – 2k – 3 = 0
h k I
−1 −2 1 −1
−2 −3 1 −2
h k 1
= =
+3 − 4 −2 + 3 −2 + 1
h = 1, k = –1
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dY − X + Y
=
dX X − 2Y
dY dV
Put Y = VX so that =V+X
dX dX
dV X(−1 + V) −1 + V
V+X = =
dX X(1 − 2V) 1 − 2V
dV −1 + V −1 + V − V + 2V 2 2V 2 − 1
X = −V = =
dX 1 − 2V 1 − 2V 1 − 2V
(1 − 2V)dV dX
∫ 2V − 1 2
=∫
X
1
− (−4V) − 1
dX 2
∫ X =∫ 1 − 2V 2
dV
1 (−4VdV) dV
= ∫
2 1 − 2V 2
−∫
1 − 2V 2
1 1 dV
log | x |= − log |1 − 2V 2 | − ∫
2 2 1 2
−V
2
2
1
+V
1 1 1 2
= − log |1 − 2V | − ⋅
2
log + log c 2 log | x |= − log |1 − 2V 2 |
2 2 2 1
−V
2
1
+V
1 2
− log + log C
1 1
− V
2
2 2
1 1+ V 2
2 log | x | + log |1 − 2V 2 |= − log + log c
2 1− V 2
1 X+Y 2
log X 2 (1 − 2V 2 ) = − log + log c
2 X−Y 2
1/ 2
X−Y 2
log | X − 2Y |= log c
2 2
X+Y 2
1/ 2
X−Y 2
∴ X − 2Y = c
2 2
X + Y 2
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
1/ 2
x − y 2 −1 − 2
(x − 2y − 2x − 4y − 1) = c
2 2
x + y 2 − 1 + 2
5. (x – y)dy = (x + y + 1) dx
dy x + y + 1
Sol. =
dx x−y
x = X + h, y = Y + k
dy X + h + Y + k + 1 (X + Y) + (h + k + 1)
= =
dx (X + h) − (Y + k) (X − Y) + (h − k)
1 1
Solving h = − , k = −
2 2
dY X + Y
∴ =
dX X − Y
dY dV
Put Y = VX ⇒ =V+X
dX dX
dV X(1 + V)
V+X =
dX X(1 − V)
dV 1 + V 1 + V − V + V2 1 + V2
X = −V = =
dX 1 − V 1− V 1− V
(1 − V)dV dX
∴ =
1+ V 2 X
dV 1 2VdV dX
∫ 1 + V2 − 2 ∫ 1 + V2 = ∫ X
1
tan −1 V − log(1 + V 2 ) = log x + log c
2
2 tan −1 V = log(1 + V) 2 + 2 log x + 2 log c
= log c 2 x 2 (1 + V 2 )
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
Y y2
2 tan −1 = log c 2 x 2 1 + 2
X x
1
y+
2 tan −1 2 = log c 2 (Y 2 + X 2 )
1
x+
2
2y + 1
2
2
1 1
2
2 2 1
2 tan −1 = log c x + + y + = log c x + y + x + y +
2
2x + 1 2 2 2
dY dy
x = X + h, y = Y + k so that =
dX dx
dY 2(X + h) + 3(Y + k) − 8
=
dX (X + h) + (Y + k) − 3
(2X + 3Y) + (2h + 3k − 8)
=
(X + Y) + (h + k − 3)
2h + 3k – 8 = 0, h + k – 3 = 0
h k I
3 −8 2 3
1 −3 1 1
h k 1
= =
−9 + 8 −8 + 6 2 − 3
h = 1, k = 2
dY 2X + 3Y
∴ =
dX X+Y
dY dV
Put Y = VX so that =V+X
dX dX
dV X(2 + 3V) dV 2 + 3V
V+X = ⇒X = −V
dX X(1 + V) dX 1 + V
2 + 3V − V − V 2 2 + 2V − V 2
= =
1+ V 1+ V
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
(1 + V)dV dX
∫ 2 + 2V − V 2 = ∫ X
(1 + V)dV
Consider ∫ 2 + 2V − V 2
Let (1 + V) = A(2 – 2V) + B
1 = –2A ⇒ A = –1/2
Equating constants:
1 = 2A + B = –1 + B ⇒ B = 2
(1 + V)dV 1 (2 − 2V)dV dV
∫ 2 + 2V − V 2 = − 2 ∫ 2 + 2V − V 2 + 2∫ 2 + 2V − V 2
1 dV
= − log(2 + 2V − V 2 ) + 2 ∫
2 ( 3) 2 − (V − 1)2
1 1 3 + V −1
= − log(2 + 2V − V 2 ) + 2 log
2 2 3 3 − V +1
1 1 V + ( 3 − 1)
= − log(2 + 2V − V 2 ) + log
2 3 − V + ( 3 + 1)
Y
+ ( 3 − 1)
1 2Y Y 2 1 X
= − log 2 + − + log
2 X X 2 3 Y
− + 3 +1
X
1 1 Y + ( 3 − 1)X
= − log(2X 2 + 2XY − Y 2 ) + log
2 3 Y − ( 3 + 1)Y
1 1 [Y + 3 − 1)X]
∴ log X + c = − log(2X 2 + 2XY − Y 2 ) + log
2 3 Y − ( 3 + 1)X
dy x + 2y + 3
7. =
dx 2x + 3y + 4
dY dy
Sol. Let x = X + h, y = Y + k so that =
dX dx
dY (X + h) + 2(Y + k) + 3
=
dX 2(X + h) + 3(Y + k) + 4
(X + 2Y) + (h + 2k + 3)
=
(2X + 3Y) + (2h + 3k + 4)
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
h + 2k + 3 = 0, 2h + 3k + 4 = 0
h k I
2 3 1 2
3 4 2 3
h k 1
= =
8−9 6− 4 3− 4
−1 2
h= = 1, k = = −2
−1 −1
dY X + 2Y
=
dX 2X + 3Y
dY dV
Y = VX ⇒ = V+X
dX dX
dV X(1 + 2V)
V+X =
dX X(2 + 3V)
dV 1 + 2V 1 + 2V − 2V − 3V 2
X = −V =
dX 2 + 3V 2 + 3V
(2 − 3V)dV dX
=
1 − 3V 2X
dV 1 −6VdV dX
2∫ − ∫ =∫
1 − 3V 2 2 1 − 3V 2 X
1
+V
2 dV 1 2 1 3 1
∫ − log |1 − 3V | = log X + log c − log |1 − 3V 2 |= log cx
2
2
log
3 1 2 3 2⋅ 1 1
− V 2 −V 2
3 3
3
1 1 + 3V
log log |1 − 3V 2 |= log cy
3 3 1 − 3V
3Y
1+
1 X 1 3y 2
log − log 1 − 2 = log cy
3 3 3Y 2 x
1−
X
1 X + 3Y 1 X 2 − 3Y 2
log − log = log cx
3 X − 3Y 2 X2
Where X = x – 1, Y = y + 2
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
1
log(X + 3Y) − log(X − 3)
3
1
(
− log(X + 3Y) + log(X − 3Y) − 2 log X
2
)
= log CX
1 1
log(X + 3Y) − − log(X − 3Y)
3 2
1 1
2+ + log X = log c + log X
3
2− 3 2+ 3
log(X + 3Y) log(X − 3Y)
2 3 2 3
= log c
(2 − 3) (2 + 3)
i.e. log(X + 3Y)
2 2
log(X − 3Y) = 3c′ where c′ = log c
dy 2x + 9y − 20
8. =
dx 6x + 2y − 10
dy 2x + 9y − 20
Sol. Given equation is =
dx 6x + 2y − 10
dY dy
Let x = X + h, y = Y + k so that =
dX dx
dY 2(X + h) + 9(Y + k) − 20
=
dX 6(X + h) + 2(Y + k) − 10
(2X + 9Y) + (2h + 9k − 20)
=
(6X + 2Y) + (6h + 2k − 10)
2h + 9k – 20 = 0, 6h + 2k – 10 = 0
h k I
9 −20 2 9
2 −10 6 2
h k 1
= =
−90 + 40 −120 + 20 4 − 54
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
−50 −100
h= = 1, k = =2
−50 −50
dY 2X + 9Y
∴ =
dX 6X + 2Y
dY dV
y = VX ⇒ =V+X
dX dX
dV x(2 + 9V)
V+X =
dX x(6 + 2V)
dV 2 + 9V 2 + 9V − 6V − 2V 2
X = −V =
dX 6 + 2V 6 + 2V
6 + 2V ⋅ dY dX
=
2 + 3V − 2V 2 X
(6 + 2V)dV dx
∫ (1 + 2V)(2 − V) = ∫ x
… (1)
6 + 2V A B
Let = +
(1 + 2V)(2 − V) 1 + 2V 2 − V
V = 2 ⇒ 10 = B(5) ⇒ B = 2
1 5
V = − ⇒ 5 = A ⇒ A = 2
2 2
6 + 2V 2 2
= +
(1 + 2V)(2 − V) 1 + 2V 2 − V
(6 + 2V)dV 2dV dV
∫ (1 + 2V)(2 − V) = ∫ 1 + 2V − 2∫ V − 2
= log(1 + 2V) − 2 log(V − 2)
X + 2Y x (Y − 2X)2
=
X c X2
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
Where X = x – 1, Y = y – 2
c(x – 1 + 2y – 4) = (y – 2 – 2x + 2)2
dy
Linear Equations: A differential equation of the form + Py = Q , where P and Q are functions of
dx
x only is called a linear differential equation of the first order in y.
dy
Bernoulli’s Equation: An equation of the form + Py = Qy n , where P and Q are functions of x
dx
only, is called a Bernoulli’s equation
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
I. Find the I.F. of the following differential equations by transforming them into linear form.
dy
1. x − y = 2x 2 sec2 2x
dx
dy
Sol. x − y = 2x 2 sec2 2x
dx
dx 1
− y = 2x sec2 2x which is linear in y .
dy x
1 1
I.F. = e ∫ = ∫ − log x = e− log x = elog(1/x) =
pdx
e
x x
dx
2. y − x = 2y3
dy
dx dx 1
Sol. y − x = 2y3 ⇒ − x = 2y 2 which is linear equation in x.
dy dy y
1
∫ pdy ∫ − y dy 1
I.F. = e =e = e− log y = elog(1/ y) =
y
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy
Sol. + y tan x = cos3 x which is linear d.eq. in y.
dx
I.F. = e ∫ = e∫
p dx tan x dx
= elog(sec x) = sec x
2y
= x + sin x ⋅ cos x + c
cos x
Solution is:
dy
2. + y sec x = tan x
dx
dy
Sol. + y sec x = tan x which is l.d.e. in y
dx
Solution is
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy
3. − y tan x = e x sec x Which is l. d.e. in y.
dx
− tan x dx
Sol. I.F. = e ∫ = elog cos x = cos x
dy
4. x + 2y = log x
dx
2
∫ x dx 2
Sol. I.F. = e = e2log x = elog x = x 2
Solution is:
log x
∴ y ⋅ x2 = ∫ x2 dx = ∫ x log xdx
x
x2 1 1 x2 1 x2 x2
= log x − ∫ x 2 dx = log x − ∫ x dx = log x − +c
2 2 x 2 2 2 4
dy −1
5. (1 + x 2 ) + y = e tan x
dx
−1
dy 1 e tan x
Sol. + ⋅ y = which linear differential equation in y.
dx 1 + x 2 1+ x2
dx
∫ pdx ∫ 1+ x 2 −1
I.F. = e =e = e tan x
−1
tan −1 x (e tan x 2
)
y⋅e =∫ dx … (1)
1+ x 2
−1
(e tan x 2
) dx
Consider ∫ dx put tan −1 x = t ⇒ = dt
1+ x2 1+ x2
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
−1
e 2t e2 tan x
= ∫ (e ) dt = ∫ e dt =
t 2
= 2t
2 2
−1
tan −1 x e2 tan x
c
Solution is y ⋅ e = +
2 2
−1 −1
2y ⋅ e tan x
= e 2 tan x
+c
dy 2y
6. + = 2x 2
dx x
dy 2y
Sol. + = 2x 2 which is l.d.e. in y.
dx x
2
∫ x dx 2
I.F. = e = e2log x = elog x = x 2
2x 5
y ⋅ x 2 = ∫ 2x 4dx = +c
5
dy 4x 1
7. + y=
dx 1 + x 2
(1 + x 2 ) 2
4x
∫ 1+ x 2 dx
= e2log(1+ x
2
Sol. I.F. = e )
= elog(1+ x
2 2
)
= (1 + x 2 )2
∴ Solution is y(1 + x 2 ) 2 = ∫ dx = x + c
dy
8. x + y = (1 + x)e x
dx
dy 1 (1 + x)e x
Sol. + ⋅y =
dx x x
1
∫ x dx
I.F. = e = elog x = x
y ⋅ x = ∫ (1 + x)e x dx = x ⋅ e x + c
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy 3x 2 1+ x2
9. + y=
dx 1 + x 3 1 + x3
dy 3x 2 1+ x2
Sol. + y = which is linear differential equation in y .
dx 1 + x 3 1 + x3
3x 2
∫ 1+ x 3 dx
= elog(1+ x ) = 1 + x 3
3
I.F. = e
x3
y(1 + x 3 ) = ∫ (1 + x 2 )dx = x + +c
3
dy
10. − y = −2e− x
dx
− dx
Sol. I.F. = e ∫ = e− x
y = e − x + ce x
dy
11. (1 + x 2 ) + y = tan −1 x .
dx
dy 1 tan −1 x
Sol. + ⋅ y = which is linear differential equation in y.
dx 1 + x 2 1+ x2
dx
∫ 1+ x 2 −1
I.F. e = e tan x
−1
tan −1 x −1 e tan x
y⋅e = ∫ tan x dx
1+ x2
dx
Put t = tan–1x so that dt =
1+ x2
R.H.S. = ∫ t ⋅ e t dt = t ⋅ e t − ∫ e t dt = t ⋅ e t − e t
−1 −1
Solution is: y.e tan x
= e tan x
(tan −1 x − 1) + c
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
−1
y = tan −1 x − 1 + c ⋅ e − tan x
dy
12. + y tan x = sin x .
dx
Sol. I.F. = e ∫
tan x dx
= elog sec x = sec x
dy
Sol. + tan x ⋅ y = sec3 x which is l.d.e in y
dx
I.F. = e ∫
tan x dx
= elog sec x = sec x
tan 3 x
= tan x + +c
3
dy y + sin x
Sol. = = y cos x + sin x ⋅ cos x
dx sec x
dy
− y cos x = sin x ⋅ cos x which is l..d.e in y
dx
− cos xdx
I.F. = e ∫ = e − sin x
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
t = – sin x ⇒ dt = –cos x dx
− sin x
∫e ⋅ sin x ⋅ cos x dx = + ∫ e t ⋅ t dt
= t ⋅ e t − e t + c = e − sin x (− sin x − 1) + c
dy
3. x log x ⋅ + y = 2 log x
dx
dy 1 2
Sol. + y=
dx x log x x
dx
∫ x log x
I.F. = e = elog(log x) = log x
log x
y log x = 2 ∫ dx = (log x)2 + c
x
dy
4. (x + y + 1) =1
dx
dy
Sol. (x + y + 1) =1
dx
dx dx
= x + y +1 ⇒ − x = y + 1 which is l.d.e in x.
dy dy
− dy
I.F. = e ∫ = e∫ = e− y
pdy
x = −(y + 2) + c ⋅ e y
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy
5. Solve x(x − 1) − y = x 3 (x − 1)3 .
dx
dy 1
Sol. − y = x 2 (x − 1) 2 which is l.d.e in y
dx x(x − 1)
dx 1 1
∫ pdx ∫ − x(x −1) ∫ x − x −1
I.F. = e =e =e dx
x
log x
log x −log(x −1) x −1
=e =e =
x −1
x x
y⋅ = ∫ x 2 (x − 1)2 dx = ∫ x 3 (x − 1)dx
x −1 (x − 1)
xy x5 x 4
Hence solution is = − +c
x −1 5 4
dy
6. (x + 2y3 ) =y
dx
dy x + 2y3 x
Sol. = = + 2y 2
dx y y
dx 1
− x = 2y 2
dy y
1
∫ − y dy 1
I.F. = e = e − log y = elog1/ y =
y
1
y ∫
x⋅ = 2ydy = y 2 + c
dy
7. Solve (1 − x 2 ) + 2xy = x 1 − x 2 .
dx
dy 2x x
Sol. + y =
dx 1 − x 2 1 − x2
2x
∫ 1− x 2 dx
= e − log(1− x
2
I.F. = e )
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
2 −1 1
= elog(1− x )
=
1− x2
y xdx
=∫ = (1 − x 2 ) −1/ 2 + c
1− x 2
(1 − x ) 2 3/ 2
(or)y = 1 − x 2 + c(1 − x 2 )
dy
8. x(x − 1) − (x − 2)y = x 3 (2x − 1)
dx
dy x−2 x 3 (2x − 1)
Sol. − y=
dx x(x − 1) x(x − 1)
2− x
∫ x(x −1) 2−x A B
I.F. = e = +
dx ⇒
x(x − 1) x x − 1
2 − x = A(x − 1) + Bx
x = 0 ⇒ 2 = − A ⇒ A = −2
x =1⇒1= B ⇒ B =1
2−x −2 1
= +
x(x − 1) x x + 1
2−x dx dx
∫ x(x − 1) dx = −2∫ x + ∫ x − 1
x −1
= − log x + log(x − 1) = log
x2
x −1
log x −1
I.F. = e x2 =
x2
x −1 x 3 (2x − 1) x − 1
y =∫ ⋅ dx
x2 x(x − 1) x 2
= ∫ (2x − 1)dx = x 2 − x + c
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy 2 3
9. (x y + xy) = 1
dx
dy 2 3
Sol. (x y + xy) = 1
dx
dx
= xy + x 2 y3
dy
dx
⇒ − xy = x 2 y3 ---- (1)
dy
1 dz 1 dx
Put z = − so that =
x dy x 2 dy
dz
⇒ + z ⋅ y = y3 ----2)
dy
I.F. = e ∫
ydy 2
= ey /2
2 2
z ⋅ ey /2
= ∫ y 3e y /2
⋅ dy
y2
put = t ⇒ y dy = dt
2
y 2 /2 y2
= ∫ t ⋅ dt ⋅ e = e (t − 1) = e
t t
− 1
2
2 2
/2 y2
z ⋅ ey /2
= ey − 1 + c
2
y2 1 y2
− 1 + c ⋅ e− y /2 ⇒ − = − 1 + c ⋅ e− y /2
2 2
z=
2 x 2
y2
− 1 + c ⋅ e − y /2
2
−1 = x
2
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
y2 /2
− 1 + c ⋅ e− y
2
Hence solution is 1 + x = 0
2
dy
10. + x ⋅ sin 2y = x 3 cos 2 y
dx
1 dy 2sin y cos y
Sol. 2
+ 2
x = x3
cos y dx cos y
dy
sec2 y + 2 tan y.x = x 3
dx
dz dy
z = tan y ⇒ = sec 2 y
dx dx
dz
+ 2zx = x 3
dx
I.F. = e ∫
2xdx 2
= ex
2 2
z ⋅ e x = ∫ x 3 ⋅ e x dx ...(1)
2
Consider ∫ x 3 ⋅ e x dx
t = x 2 ⇒ dt = 2x ⋅ dx
2 2
∫ x ⋅ e dx = ∫ x ⋅ x ⋅ e dx
3 x 2 x
1 1
=
2 ∫ t ⋅ e t dt = e t (t − 1)
2
2 1 x2 2
= z ⋅ ex = e (x − 1) + c
2
x2 −1
+ c ⋅ e− x
2
z=
2
x 2 −1
+ c ⋅ e− x
2
tan y =
2
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
1 dy
11. y 2 + x − = 0
y dx
Sol.
1 dy
y2 + x − =0
y dx
1 dy
x− = − y2
y dx
dx x − 1/ y x 1
= =− 2 + 3
dy −y 2
y y
dx 1 1
+ 2 ⋅ x = 3 Which is l.d.e in x
dy y y
1
∫ y2 dy
I.F. = e = e−1/y
e −1/ y
x ⋅ e −1/ y = ∫ dy … (1)
y3
1 1
put − = z ⇒ 2 dy = dz
y y
= ∫ z ⋅ ez dz = ez (z − 1)
1
x ⋅ e −1/y = −e−1/y − − 1 + c
y
x 1+ y
= +c
e1/ y
y ⋅ e1/y
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
1 . Form the differential equation corresponding to the family of circles passing through the
origin and having centers on Y-axis.
dy
Ans. (x 2 − y 2 ) − 2xy = 0
dx
dy
2. Solve = sin(x + y) + cos(x + y)
dx
x+y
Ans. x = log 1 + tan +c
2
y
3. Give the solution of x sin 2 dx = ydx − xdy which passes through the point (1, π/4).
x
y
Ans. cot = log x + 1
x
(
4. Solve 2x − 10y3 ) dx
dy
+y=0
2
∫ y dy 2
Ans. I.F. = e = e2log y = elog y = y 2
(
5. Solve 1 + x 2 ) dx
dy
+ 2xy − 4x 2
=0
4x 3
Ans. y(1 + x 2 ) = ∫ 4x 2 dx = +c
3
1 dy
⋅ + y ⋅ e x = e(1− x)e .
2
6. Solve
x dx
www.sakshieducation.com
www.sakshieducation.com
dy
7. Solve sin 2 x ⋅ + y = cot x .
dx
dy
8. Find the equation of the equation x(x − 2) − 2(x − 1)y = x 3 (x − 2) which satisfies the
dx
condition that y = 9 when x = 3.
y
Ans. = x + 2 log(x − 2)
x(x − 2)
y2
−1
Ans. x2 = cx
y2
+1
x2
www.sakshieducation.com