นางสาว ณัฐธิดา อานวยเงินตรา มิน

้ ท์
1205

การวิเคราะห์วรรณคดีตามทฤษฎีเชิงสังคม
เรือ
่ ง นิราศนริทร์

บทวรรณคดีทเี่ ลือก

ถอดคาประพันธ์
จะฝากนางไว้กบั ฟากฟ้ าหรือผืนดินดี
เพราะเกรงว่าพระเจ้าแผ่นดินจะมาลอบเชยชมนางอันเป็ นทีร่ กั
จะฝากนางไว้กบั สายลมให้พานางหนีไปบนฟ้ าก็กลัวว่าลมจะทาให้เนื้อตัวนางมีรอยชา้
จะฝากนางไว้กบั พระแม่อม ุ าผูเ้ ป็ นชายาของพระอิศว หรือพระลักษมีชายาพระนารายณ์
ก็เกรงว่าจะเข้ามาใกล้ชด
ิ นาง
พีค
่ ด
ิ จนโลกจะล่วงลับไปก็คด ิ ว่าฝากนางไว้ในใจตนเองดีกว่าฝากไว้กบั คนอืน
่

กวีบรรยายถึงเหตุการณ์ ทตี่ นนัน

้ กาลังราพึงราพันถึงนางอันเป็ นทีร่ กั ว่าตนนัน
้ ไม่รจู ้ ะนานางไ
ปฝากกับผูใ้ ด จะฝากฟ้ าหรือผืนดินก็กลัวจะโดนพระเจ้าแผ่นดินแอบยมโฉม
จะฝากไว้กบั สายลมก็เกรงว่าร่างกายนางนั้นจะบอบชา้
ครัน
้ จะฝากไว้กบั พระแม่อม ุ าหรือพระลักษมี ก็กลัวอีกว่าจะเข้ามาใกล้ชด ิ นาง
คิดจนโลกแทบลับจึงได้บทสรุปว่าฝากนางอันเป็ นทีร่ กั ไว้ในใจตัวเองนี่แหละ

การวิเคราะห์ตามแนววรรณกรรมกับสังคม

1. ภาพสะท้อนของสังคมจากบทประพันธ์ขา้ งต้น
จากคาประพันธ์สามารถวิเคราะห์ได้วา่ ผูแ ้ ต่งนัน
้ จะต้องห่างจากผูห ้ ญิงทีเ่ ขารักเพือ
่ ไปปฏิบตั ต
ิ ิ
หน้าที่
ซึง่ ในสมัยรัชกาลทีส่ องนัน ้ อยูแ
้ ยังคงมีสงครามเกิดขึน ่ ละหน้าทีร่ บั ใช้ชาติบา้ นเมืองนัน ้ สาคัญก
 นางสาว ณัฐธิดา อานวยเงินตรา มิน
้ ท์
1205

ว่ากิจส่วนตัว จึงจาเป็ นต้องฝากนางไว้กบั คนอืน ่

แต่ก็เกิดลังเลว่าจะฝากกับใครเพราะกลัวคนอืน ่ จะแอบมาเชยชมนาง
ซึง่ สะท้อนถึงความรักในสมัยนัน ้ ว่าถึงแม้วา่ ตัวจะไม่ได้อยูด
่ ว้ ยกัน
แต่ยงั สามารถคิดถึงและเก็บกันและกันในใจได้เสมอ
เหมือนในบันทัดสุดท้ายทีผ ่ ูแ
้ ต่งได้บอกไว้วา่ จะฝากนางอันเป็ นทีร่ กั ไว้ในใจตนเอง

2. อิทธิพลของสังคมทีม ่ ต
ี อ
่ เนื้อเรือ
่ งในบทประพันธ์ขา้ งต้น
จากคาประพันธ์สามารถวิเคราะห์ได้วา่ สังคมในสมัยนัน ้ ให้ความสาคัญกับชาติบา้ นเมืองเป็ นอั
นดับแรก ไม่คด ิ กลัวตัวตายหากต้องเผชิญหน้าศัตรู
จึงทาให้ในหลายๆครัง้ จะต้องละทิง้ ครอบครัว คนรักไว้ขา้ งหลังเพือ ่ ไปปฏิบตั ห
ิ น้าที่
เช่นเดียวกันกับผูแ ้ ต่ง
ส่วนผูห
้ ญิงทีไ่ ม่สามารถไปรบในสนามรบได้ก็ทาได้แต่ทาหน้าทีแ ่ ม่ศรีเรือนทีบ่ า้ นและรอคอย
ชายอันเป็ นทีร่ กั ต่อไป

3. อิทธิพลของบทประพันธ์ทอ ี่ าจมีตอ ่ ผูอ

้ า่ น หรือสังคม
จากคาประพันธ์สามารถวิเคราะห์ได้วา่
บทประพันธ์นี้ทาให้ผูอ ้ า่ นตระหนักว่าคนเรานัน ้ มีสงิ่ ของหรือคนทีร่ กั และหวงแหนมากเหมือ
นกัน โดยไม่สามารถฝากไว้กบั ผูอ ้ น ื่ ได้งา่ ยๆ
เป็ นเรือ
่ งปกติทเี่ ราจะอยากอยูก ่ บั บุคคลอันเป็ นทีร่ กั ของเราตลอดไป
ซึง่ หากเราไม่สามารถเก็บเขาไว้ทง้ ั ข้างกายได้ อย่างน้อยก็ยงั ได้เก็บเขาไว้ในใจ