Vous êtes sur la page 1sur 9

INTRODUÇÃO AO GREGO DO NOVO TESTAMENTO

Esta apostila foi preparada para pessoas que nunca estudaram a língua grega.
Tentamos simplificar o máximo possível, já que a língua grega é muito rica e complexa. Não
seguimos os métodos mais comuns já existentes que normalmente se preocupam desde o
início com as regras gramaticais que, sem duvida são importantíssimas, mas para o
principiante pode se tornar um fator de desânimo. Daí que resolvemos primeiro ter um contato
“menos formal” com a língua grega o que significa ler, escrever e conhecer o maior número
possível de vocabulário. E depois de modo progressivo apreender as regras gramaticais.
Pensamos mais ou menos naquilo que acontece com uma criança quando aprende falar:
primeiro ela aprende as palavras e seus significados e só depois que vai conhecer o vasto
mundo gramatical.
Entremos, pois no mundo grego do Novo Testamento conhecido como Κοινή
διάλεκτος, ou simplesmente língua comum.

O alfabeto grego se compõe de 24 letras

Nome Maiúscula Minúscula Pronúncia Observações


(aproximada)
Alfa..............................Α.........................α............................a
Beta..............................Β.........................β............................b
Gama............................Γ.........................γ............................g.............som duro como em gato*
Delta............................Γ.........................δ.............................d
Epsilon........................Δ..........................ε.............................e.............breve
Dzeta...........................Ε..........................δ............................dz
Eta...............................Ζ ..........................ε ............................e.............longo (ē)
Theta...........................Θ..........................ζ.............................th............ como inglês thing
Iota...............................Η...........................η
..............................i
Kapa............................Κ..........................θ.............................k
Lambda........................Λ..........................ι.............................l
Mi................................Μ..........................κ............................m
Ni.................................Ν..........................λ.............................n
Csi................................Ξ..........................μ.............................cs
Omicron.......................Ο..........................ν.............................o……..breve
Pi..................................Π………………..π…………………...p
Rô……………………..Ρ………………...ξ…………………...r……..como em cara
Sigma...........................΢..........................ζ 1,ο 2 ......................s
Tau...............................Σ...........................η.............................t
Ypsilon........................Τ............................π.......................... ..u..........u francês
Phi................................Φ...........................θ............................f
Chi...............................Υ............................ρ...........................ch
Psi................................Φ............................ς..........................ps
Ômega..........................Χ...........................σ ............................o..........longo (ō)

1
– Usado no início e no meio da palavra.
2
– Usado no final da palavra.
*– O gama é pronunciado com o som de n quando colocado antes de um kapa (θ ), de um chi (ρ ), de um csi (μ) e
de um outro gama (γ). Exemplo: ἄγκυρα se pronuncia ánkira; ἄγγελος se pronuncia ánguelos.

1
Lição 01: ler e traduzir.
2
Jo 1,1-2 Ἐn avrch/| h=n o` lo,goj( kai. o` lo,goj h=n pro.j to.n qeo,n( kai. qeo.j h=n o` lo,gojÅ ou-toj
h=n evn avrch/| pro.j to.n qeo,n.
No princípio era o verbo e o verbo estava com Deus e o verbo era Deus. 2Ele estava
no princípio com Deus.

Análise das palavras:

Ἐn = preposição (em)
avrch/| = substantivo dativo feminino singular (princípio)
h=n = verbo indicativo imperfeito ativo 3 pessoa singular (ser)
o` = artigo definido nominativo masculino singular (o)
lo,goj = substantivo nominativo masculino singular (palavra, verbo)
kai, = conjunção (e)
pro,j = preposição (com)
tόν = artigo definido acusativo masculino singular (o)
qeo,n = substantivo acusativo masculino singular (Deus)
qeόj = substantivo nominativo masculino singular (Deus)
ou-toj = pronome demonstrativo nominativo masculino singular (este)

Vocabulário 01:
Sinais de pontuação:
a;nqrwpoj = homem
o;noma = nome  O ponto final (.) em grego tem o mesmo valor que no
cwri,j = sem português e se escreve do mesmo modo, exemplo:
auvto,j = ele ca,rij u`mi/n kai. eivrh,nh avpo. qeou/ patro.j h`mw/n kai.
zwh, = vida kuri,ou VIhsou/ Cristou/Å Graça e paz a vós de Deus
fw/j = luz nosso Pai e do Senhor Jesus Cristo.
skoti,a = treva  O ponto-e-vírgula (;) em grego equivale ao nosso
ponto de interrogação, exemplo: ti,na zhtei/teÈ A
fai,nw = manifesto, mostro
quem procurais?
avposte,llw = envio
 A vírgula em grego (,) equivale ao mesmo que no
para, = para, de
português, exemplo: }O h=n avpV avrch/j( o] avkhko,amen(
VIwa,nnhj = João
o] e`wra,kamen toi/j ovfqalmoi/j h`mw/n( O que era desde
marturi,a = testemunho
o princípio, o que ouvimos, o que vimos com nossos
ko,smoj = mundo
olhos,
evn = em
 Já um ponto acima da linha (\) em grego equivale ao
eivmi, = sou
nosso ponto-e-vírgula (;) ou dois pontos (:), exemplo:
kai, = e
le,gei auvtoi/j\ Disse-lhes:
h=n = era
ou-toj = este
a;ggeloj = mensageiro
avdelfo,j = irmão

2
Lição 02: ler e traduzir.
4
Jo 1,3-4 pa,nta diV auvtou/ evge,neto( kai. cwri.j auvtou/ evge,neto ouvde. e[nÅ o] ge,gonen evn auvtw/|
zwh. h=n( kai. h` zwh. h=n to. fw/j tw/n avnqrw,pwn\
4
Tudo foi feito por ele, e sem ele nada do que foi feito se fez. Nele estava a vida, e
a vida era a luz dos homens.

Análise das palavras:

pa,nta = pronome indeterminado (tudo)


dia. = prep. (através, por causa, por meio).
auvtou/ = pronome pessoal genitivo masculino singular (o mesmo, ele)
evge,neto = verbo indicativo aoristo médio 3sing. (nascer, vir a ser)
kai. = conjunção (e)
cwri.j = preposição imprópria (sem)
ouvde. = advérbio (nem)
e[n = número cardinal (um)
o] = pronome relativo (o qual, o que, quem)
ge,gonen = verbo ind. Perf. ativo 3sing. (nascer, vir a ser)
evn = preposição (em)
auvtw/| = pronome pessoal dativo masculino singular (o mesmo, ele)
zwh. = substantivo feminino nominativo singular (vida)
h=n = verbo ind. Imperf. ativo 3sing. (era, estava)
h` = artigo definido feminino nominativo sing. (a)
to. = artigo definido neutro nominativo sing. (o ou a)
fw/j = substantivo neutro nominativo singular (luz)
tw/n = artigo genitivo plural masculino (dos)
avnqrw,pwn = substantivo genitivo masculino plural (homens).

Vocabulário 02:
Regras de acentuação:
avpo,stoloj = enviado
Em grego o acento agudo pode ficar sobre uma das
lao,j = povo
três últimas sílabas de uma palavra: ma,cairan; VIoudai,wn;
a;rtoj = pão
Magdalhnh,. O acento circunflexo sobre uma das duas
dou/loj = servo
últimas: maqhtai/j; pneu/ma. O acento grave somente sobre a
qa,natoj = morte
última sílaba: eivpw.n; ouvranou.j.
VIhsou/j = Jesus
Um acento agudo e um acento grave podem ficar
i[ppoj = cavalo
sobre uma sílaba breve ou longa. Um acento circunflexo
ku,rioj = senhor pode ficar somente sobre uma sílaba longa.
ἀκούω = escuto Quando temos um acento sobre um ditongo tal
ἀποστέλλω = mando acento é colocado sobre a segunda vogal, mas é
βάλλω = lanço pronunciado como se estivesse na primeira. Exemplo: kai,;
βλέπω = olho fixamente veja que o acento é colocado sobre o iota mas é pronunciado
γινώσκω = conheço como se estivesse sobre o alfa, logo a pronúncia é Kái.
γράϕω = escrevo
διδάσκω = ensino

3
Lição 03: ler e traduzir.
Jo 1,5-7 kai. to. fw/j evn th/| skoti,a| fai,nei( kai. h` skoti,a auvto. ouv kate,labenÅ 6 VEge,neto
a;nqrwpoj( avpestalme,noj para. qeou/( o;noma auvtw/| VIwa,nnhj\ 7 ou-toj h=lqen eivj marturi,an i[na
marturh,sh| peri. tou/ fwto,j( i[na pa,ntej pisteu,swsin diV auvtou/Å

E a luz brilha nas trevas, e as trevas não a compreenderam. 6 Houve um homem


enviado por Deus, seu nome era João. 7 Este veio como testemunha, afim de dar
testemunho da luz, para que todos cressem por ele.

Análise das palavras:

skoti,a = substantivo nom. fem. Sing. (trevas)


fai,nei = verbo presente ind. Ativo 3sing. (brilha)
kate,laben = verbo indicativo aoristo ativo 3sing. (compreenderam)
avpestalme,noj = verbo particípio perfeito passivo nom. masc. Sing. (enviado)
h=lqen = verbo indicativo aoristo ativo 3sing. (veio)
eivj = preposição (como)
marturi,na = verbo subjuntivo aoristo ativo 3sing. (testemunha)
i[na = conjunção (afim de)
pisteu,swsin = verbo subjuntivo aoristo ativo 3plural (acreditassem).

Vocabulário 03:
Outro sinal gráfico: Espírito
ἔχω = tenho
Temos dois sinais que se chamam espíritos, um forte
κρίνω = julgo
λαμβάνω = pego ( ῾ ) e outro fraco ( ᾽ ). Estes sinais são colocados sobre toda
palavra que começa com uma vogal e exatamente sobre esta
λέγω = digo
vogal. Exemplo: o`do.n; u`ma/j; evrh,mw|. O espírito forte faz com
ϕίλος = amigo
que a pronúncia da palavra se torne aspirada, isto é, como se
δοκέω = penso fosse o som de “rr”, ou o h inglês de house. Assim na
Pa,ter = pai palavra o`do.n temos a pronúncia “rodon” (a transliteração é
mh,thr = mãe hodon). Já o espírito fraco não se pronuncia de modo que na
basilei,a = reino palavra evrh,mw| a pronúncia é “erémo”. Além das palavras
qe,lhma, = vontade iniciadas por vogais toda palavra grega iniciada por ρ
sh,meron = hoje também recebe epírito forte. Exemplo: r`h/ma.
cai/re = alegra-te Quando temos um espírito e um acento sobre a
~Agi,a = santa mesma letra o espírito vem primeiro. Exemplo: i[na. Se o
VIsrah,l = Israel acento for circunflexo o espírito vem debaixo deste.
Mwush/j = Moisés Exemplo: h=n. Se a palavra em questão começa por uma letra
Bi,bloj = livro maiúscula que leva acento e espírito tanto o espírito quanto
euvagge,lion = Evangelho o acento vêm antes da mesma. Exemplo: {Anna.
Cristo,j = Cristo
profh,thj = profeta
pro,swpon = face, rosto

4
Lição 04: transliteração.

Em muitas situações de leituras nos deparamos com palavras gregas transliteradas,


isto é, escritas com caracteres latinos. É importante, pois, saber como se faz a transliteração de
uma palavra grega. Eis alguns exemplos:

Transliteração:

avnqrw,pwn = anthrōpōn qeόj = theos


avrch/| = archē ou-toj = houtos
h=n = hēn a;rtoj = artos
mh,thr = mētēr qa,natoj = thanatos
lo,goj = logos dou/loj = doulos
kai, = kai qeo,n = theon
pro,j = pros VIhsou/j = Iēsous
tόν = ton i[ppoj = hippos
avdelfo,j = adelphos ku,rioj = kurios
βάλλω = ballō yalmo,j = psalmos
zwh, = zōē xe,noj = xenos

Obs.: o espírito fraco ( ᾽ ) não se translitera; o espírito forte ( ῾ ) é transliterado com


“h” lembrando que seu som é de “rr” como house em inglês.

Declinação (noções gerais):

Na língua grega o sujeito ou o objeto de uma frase, bem como outras situações
específicas (objeto direto ou indireto, uma ordem ou um chamado) são determinados através
da declinação da palavra em questão. Por exemplo, o substantivo lao,j (povo) é declinado do
seguinte modo:
lao,j - o povo, sujeito da frase. (caso nominativo)
laou/ - do povo, complemento de especificação, ou relação de posse. (caso genitivo)
law/| - ao povo, complemento de termo, ou objeto indireto. (caso dativo)
laόn - o povo, objeto direto da frase. (caso acusativo)
laέ - ó povo, chamado ou interpelação. (caso vocativo)

Há em grego três declinações:


A primeira abrange os radicais em – α
A segunda, os radicais ou temas em – ο (que é o caso da palavra lao,j - tema lao)
A terceira, os radicais terminados em consoante ou por uma das vogais ι ou υ.

Veremos primeiro por ser mais simples a II declinação.


Masculinos e femininos em ος e neutros em ον.

5
Masculino - ὁ λόγος – o verbo ou a palavra – tema: λογο

singular plural
A segunda declinação tem muitos nomes masculinos e
N. ὁ λόγος οἱ λόγοι poucos femininos. Temos por ex.: ἵππος (cavalo,
G. τοῦ λόγου τῶν λόγων nome masculino com o tema em ἱππο. Mas temos a
D. τῷ λόγῷ τοῖς λόγοις palavra feminina ὁδος (via, tema ὁδο) que se declina
A. τὸν λόγον τοὺς λόγους do mesmo modo. Já os nomes neutros da II declinação
V. - λόγε - λόγοι têm uma terminação diferente.

Feminino - ἡ ὁδός – a via ou Neutro - τὸ σκάνδαλον – o escândalo


o caminho - tema: ὁδο tema: σκανδαλο

Singular plural singular plural

N ἡ ὁδός αἱ ὁδοί τὸ σκάνδαλον τὰ σκάνδαλα


G. τῆς ὁδοῦ τῶν ὁδῶν τοῦ σκανδὰλου τῶν σκανδὰλων
D. τῇ ὁδῷ ταῖς ὁδοῖς τῷ σκανδὰλῷ τοῖς σκανδὰλοις
A. τὴν ὁδόν τὰς ὁδούς τὸ σκάνδαλον τὰ σκάνδαλα
V. - ὁδέ - ὁδοί - σκάνδαλον - σκάνδαλα

O artigo

Temos na língua grega somente o artigo definido. Este como no português pode ser
singular ou plural. Contudo, o artigo na língua grega é declinado como as demais palavras. O
artigo possui em grego três gêneros: masculino, feminino e neutro. Não existe em grego uma
regra fixa para se determinar se uma palavra é masculina, feminina ou neutra. Daí a
importância de memorizar o maior número possível de palavras. Entretanto, na maioria das
vezes o artigo nos ajuda, pois, como em português, este concorda sempre com a palavra que
se faz referência, tanto em gênero como em número. Outra questão que devemos ter presente
é que uma palavra masculina na língua grega pode ser feminina em português e vice e versa.

Declinação do artigo definido nos três gêneros:

singular Masculino Feminino Neutro


Nominativo ὁ ἡ τό Sujeito (o; a)
Genitivo τοῦ τῆς τοῦ Posse (de)
Dativo τῷ τῇ τῷ Ob. Indireto (ao)
Acusativo τόν τήν τό Ob. Direto (o; a)
plural
Nominativo οἱ αἱ τά Os; as
Genitivo τῶν τῶν τῶν Dos; deles
Dativo τοῖς ταῖς τοῖς Aos
Acusativo τούς τάς τά Os; as

6
Vocabulário 04:

avga,ph = amor Pronomes pessoais


evsti,n = é 1ª pessoa 2ª pessoa
VIhsou/j = Jesus (singular)
ui`όj = filho Nom. ἐγώ ( eu ) σύ (tu)
Maka,rioi = benditos Gen. ἐμοῦ/ μοῦ (de mim) σοῦ (de te)
Ptwcoί = pobres Dat. ἐμοί/μοί (a mim) σοί (a te)
pneu,mati = espírito Ac. ἐμέ/ μέ (mim) σέ (te)
ga,r = de fato
kalός = belo (plural)
labei/n = pegar Nom. ἡμεῖς (nós) ὑμεῖς (vós)
te,knwn = filho Gen. ἡμῶν (de nós) ὑμῶν (de vós)
kunari,oij = cachorrinhos Dat. ἡμῖν (a nós) ὑμῖν (a vós)
balei/n = lançar Ac. ἡμᾶς (nós) ὑμᾶς (vós)

Exercício: leia e traduza.

1 - o` qeo.j avga,ph evsti,n.


2 - VIhsou/j evstin o` ui`o.j tou/ qeoῦ.
3 - Maka,rioi oi` ptwcoi. tw/| pneu,mati.
4 - VIhsou/j kalός evsti,n.
5 - Cristo,j evstin to. fw/j tou/ ko,smou.
6 - h` basilei,a tou ui`ou/ tou/ qeoῦ.
7 - o` ku,rioj evstin to. fw/j tw/n avnqrw,pwnÅ

Lição 05: noções de verbo

Presente do indicativo ativo de λύω


Sing. plural
1 pessoa λύ-ω solto λύ-ομεν soltamos
2 pessoa λύ-εις soltas λύ-ετε soltais
3 pessoa λύ-ει solta λύ-ουσι(ν) soltam

O verbo εἰμί (sou/estou)

Presente Indicativo Imperfeito indicativo

1 p.s. εἰμί eu sou 1 p.s. ἤμην eu era


2 p.s. εἶ tu és 2 p.s. ἦς tu eras
3 p.s. ἐστί (ν) ele é 3 p.s. ἦν ele era
1 p.p. ἐσμέν nós somos 1 p.p. ἦμεν nós éramos
2 p.p. ἐστέ vós sois 2 p.p. ἦτε vós éreis
3 p.p. εἰσί(ν) eles são 3 p.p. ἦσαν eles eram

7
Futuro indicativo

1 p.s. ἔσομαι eu serei


2 p.s. ἔσῃ/ἔσει tu serás
3 p.s. ἔσται ele será
1 p.p.ἐσόμεθα nós seremos
2 p.p. ἔσεσθε vós sereis
3 p.p. ἔσονται eles serão

Algumas frases da Septuaginta (tradução dos LXX, feita por volta do ano 250 a.C.)

Gn 1,1 evn avrch/| evpoi,hsen o` qeo.j to.n ouvrano.n kai. th.n gh/n.

Ex 1,1 tau/ta ta. ovno,mata tw/n ui`w/n Israhl.

Dt 1,1 ou-toi oi` lo,goi ou]j evla,lhsen Mwush/j panti. Israhl.

Vamos rezar em grego!

Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. . Ἀmh,n.

Δόξα τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Πneu,mati Ἀγi,w.|


ὡς h=n evn avrch/| nu/n καὶ eivj tou.j aivw/naj. Ἀmh,n.

cai/re Mari,a
cai/re Mari,a kecaritwme,nh( o` ku,rioj meta. sou/, euvloghme,nh su. evn gunaixi.n kai.
euvloghme,noj o` karpo.j th/j koili,aj sou. VIhsou/j.
~Agi,a Mari,a, mh,thr tou/ qeou/, paraka,lei diV h`ma/j a`martwlou,j nu/n kai. eivj th.n w[ran tou/
qana,tou h`mw/n. Ἀmh,n.

Pa,ter h`mw/n
Pa,ter h`mw/n o` evn toi/j ouvranoi/j\ a`giasqh,tw to. o;noma, sou\ 10 evlqe,tw h` basilei,a sou\
genhqh,tw to. qe,lhma, sou( w`j evn ouvranw/| kai. evpi. gh/j\ 11 to.n a;rton h`mw/n to.n evpiou,sion do.j
h`mi/n sh,meron\ 12 kai. a;fej h`mi/n ta. ovfeilh,mata h`mw/n( w`j kai. h`mei/j avfh,kamen toi/j ovfeile,taij
h`mw/n\ 13 kai. mh. eivsene,gkh|j h`ma/j eivj peirasmo,n( avlla. r`u/sai h`ma/j avpo. tou/ ponhrou/Å

8
Prólogo do IV Evangelho

Jo 1,1-18 VEn avrch/| h=n o` lo,goj( kai. o` lo,goj h=n pro.j to.n qeo,n( kai. qeo.j h=n o`
2
lo,gojÅ ou-toj h=n evn avrch/| pro.j to.n qeo,nÅ 3 pa,nta diV auvtou/ evge,neto( kai. cwri.j
auvtou/ evge,neto ouvde. e[nÅ o] ge,gonen 4 evn auvtw/| zwh. h=n( kai. h` zwh. h=n to. fw/j tw/n
avnqrw,pwn\ 5 kai. to. fw/j evn th/| skoti,a| fai,nei( kai. h` skoti,a auvto. ouv kate,labenÅ
6
VEge,neto a;nqrwpoj( avpestalme,noj para. qeou/( o;noma auvtw/| VIwa,nnhj\ 7 ou-toj
h=lqen eivj marturi,an i[na marturh,sh| peri. tou/ fwto,j( i[na pa,ntej pisteu,swsin diV
auvtou/Å 8 ouvk h=n evkei/noj to. fw/j( avllV i[na marturh,sh| peri. tou/ fwto,jÅ 9 +Hn to.
fw/j to. avlhqino,n( o] fwti,zei pa,nta a;nqrwpon( evrco,menon eivj to.n ko,smonÅ 10 evn
tw/| ko,smw| h=n( kai. o` ko,smoj diV auvtou/ evge,neto( kai. o` ko,smoj auvto.n ouvk e;gnwÅ 11
eivj ta. i;dia h=lqen( kai. oi` i;dioi auvto.n ouv pare,labonÅ 12 o[soi de. e;labon auvto,n(
e;dwken auvtoi/j evxousi,an te,kna qeou/ gene,sqai( toi/j pisteu,ousin eivj to. o;noma
auvtou/( 13 oi] ouvk evx ai`ma,twn ouvde. evk qelh,matoj sarko.j ouvde. evk qelh,matoj avndro.j
avllV evk qeou/ evgennh,qhsanÅ 14 Kai. o` lo,goj sa.rx evge,neto kai. evskh,nwsen evn h`mi/n(
kai. evqeasa,meqa th.n do,xan auvtou/( do,xan w`j monogenou/j para. patro,j( plh,rhj
ca,ritoj kai. avlhqei,ajÅ 15 VIwa,nnhj marturei/ peri. auvtou/ kai. ke,kragen le,gwn\ ou-
toj h=n o]n ei=pon\ o` ovpi,sw mou evrco,menoj e;mprosqe,n mou ge,gonen( o[ti prw/to,j mou
h=nÅ 16 o[ti evk tou/ plhrw,matoj auvtou/ h`mei/j pa,ntej evla,bomen kai. ca,rin avnti.
ca,ritoj\ 17 o[ti o` no,moj dia. Mwu?se,wj evdo,qh( h` ca,rij kai. h` avlh,qeia dia. VIhsou/
Cristou/ evge,netoÅ 18 Qeo.n ouvdei.j e`w,raken pw,pote\ monogenh.j qeo.j o` w'n eivj to.n
ko,lpon tou/ patro.j evkei/noj evxhgh,satoÅ

Vous aimerez peut-être aussi