Acid Base New 60 Word

เอกสารประกอบการเรรียนววิชาเคมรี 4 (ว30224)
เราสามารถแบบ่งสารละลายกรด -เบส ตามสมบ บัตวิการนนา

ไฟฟฟ้า ไดฟ้เปป็น
 สารละลายอวิเลป็กโทรไลตต์ (electrolyte solution) ;
เปป็ นสารละลายททน
ที่ น าไฟฟฟ้ าได ฟ้ เพราะมทสารออิเลป็กโตรไลตต์เปป็ นตตัว
ถถูกละลายโดยมทไอออนบวกและไอออนลบ
และสามารถแบบ่งสารละลายออิเลป็กโทรไลตต์ได ฟ้เปป็ น
 สารละลายอวิเลป็กโทรไลตต์แกบ่ (strong electrolyte):
แตกตตัวได ฟ้ 100%
ได ฟ้แกบ่ กรดแกบ่ เบสแกบ่ และเกลลือททล
ที่ ะลายนนน าได ฟ้ดท
 สารละลายอวิเลป็กโทรไลตต์ออ บ่ น (weak electrolyte) :
แตกตตัวได ฟ้ < 100%
ได ฟ้แกบ่ กรดอบ่อน เบสอบ่อน และเกลลือททล
ที่ ะลายนนน าได ฟ้บ ฟ้าง
 สารละลายนอนอวิเลป็ กโทรไลตต์ (non -electrolyte

solution) ; เปป็ นสารละลายททที่ ไมบ่นนาไฟฟฟ้ า เพราะตตัว
ถถูกละลาย ไมบ่สามารถแตกตตัวเปป็ นไอออนในตตัวทนาละลายได ฟ้
เชน บ่ สารละลายนนน าตาลกลถูโคส
กลลม
บ่ สาระการเรรียนรรวฟ้ ท
วิ ยาศาสตรต์ โรงเรรียน มอ.ววิทยานล
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 เมลือ
ที่ นน าสารละลาย A B C D และ E ททม ที่ ค
ท วาม
เข ฟ้มข ฟ้นเทบ่ากตันไปทดสอบ การเปลทย ท องกระดาษลอิตมตัส
ที่ นสข
และความสามารถในการนน าไฟฟฟ้ าได ฟ้ข ฟ้อมถูลดตังนทน
สารละลาย การเปลรีย รี ระดาษ

ที่ นสก ความสวบ่างของ
ลวิตม บัส หลอดไฟ
A ที่ นส ท
ไมบ่เปลทย สวบ่างมาก
B แดงเปป็ นนนน าเงอิน สวบ่างเลป็กน ฟ้อย
C นนน าเงอินเปป็ นแดง สวบ่างมาก
D ที่ นส ท
ไมบ่เปลทย ไมบ่สวบ่าง
E นนน าเงอินเปป็ นแดง สวบ่างเลป็กน ฟ้อย
จงตอบคนาถามตบ่อไปนรีน
1.1 สารใดเปป็ นออิเลป็กโทรไลตต์แกบ่
.................................................................................
..........................................................................
1.2 สารใดเปป็ นออิเลป็กโทรไลตต์ออ บ่ น
กลลม
สรณต์
20
.................................................................................
..........................................................................
1.3 สารใดเปป็ นนอนออิเลป็กโทรไลตต์
.................................................................................
..........................................................................
ต บัวอยบ่างทรีที่ 2 จงจตัดประเภทของสารละลายตบ่อไปนทล
น งในตาราง
ให ฟ้ถถูกต ฟ้อง
CH3COOH HCl NaOH H2SO4 H2S H3PO4 HClO4
H2CO3 NH4OH HCN HNO3 HBr HNO2 HCOOH และ
C6H5COOH
สารละลายอวิเลป็กโทรไลตต์ออ
บ่ น สารละลายอวิเลป็ กโทรไลตต์แกบ่
สารประ
กอบ
กรด
เบส เกลลือ
กรด กรดอนวินท ออกไซดต์และ

อวินทรรีย ต์ รรีย ต์ ไฮดรอกไซดต์
ของโลหะ
กรดไฮ กรดออก Na2O,
RCOOH
โดร โซ NaOH
HNO3
HCOOH HCl HI
H2SO4
กลลม
สรณต์
20
กรด (Acid) เปป็ นสารประกอบโคเวเลนตต์ของธาตตุ H กตับ

ที่ ๆ และอาจมทธาตตุออกซเอิ จนรบ่วมด ฟ้วย เมลือ
ธาตตุอโลหะอลืน ฟ้ องคต์
ที่ ใชธาตตุ
ประกอบเปป็ นเกณฑต์สามารถแบบ่งได ฟ้ 2 ประเภท คลือ
1. กรดอวินทรรีย ต์ (Organic acid) เปป็ นกรดททม ที่ ห
ท มถูค
บ่ ารต์บอก
อิ (-COOH)
ซล เปป็ นองคต์ประกอบสวบ่ นใหญบ่
พบในสงอิที่ มทชวท ต บ่ กรดมด (HCOOH, Formic acid)
อิ เชน
กรดแอซต อิ ก
อิ (CH3COOH, Acetic acid)
2. กรดอนวินทรรีย ต์ (Inorganic acid) เปป็ นกรดททไที่ ด ฟ้จากแรบ่
ธาตตุ จจึงอาจเรทยกวบ่า กรดแรบ่ (Mineral acid) โดยแบบ่ง
ตามธาตตุองคต์ประกอบได ฟ้ 2 ประเภท คลือ
2.1 กรดไฮโดร (Hydro acid) เปป็ นกรดททม ที่ ธท าตตุ H
และธาตตุอโลหะอลืน ที่ เปป็ นองคต์ประกอบ สวบ่ นใหญบ่มส ท ถานะ
เปป็ นแกก๊ส และมทสมบตัตเอิ ปป็ นกรดเมลือ
ที่ ละลายในนนน า
ลืที่ กรดไฮโดรตบ่อไปนทน
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 จงอบ่านชอ
ลืที่ เมลือ
ชอ ที่ เปป็น
สรตร ลืที่ เมลือ
ชอ ที่ มรีสถานะแกก๊ส
สารละลาย
HF
HCl
HBr
H2S
HCN
กลลม
สรณต์
20
2.2 กรดออกโซ (Oxo acid) หรลือ กรดออกซ ท (Oxy

acid) เปป็ นกรดททม
ที่ ธ ที่ และออกซเอิ จนเปป็ น
ท าตตุ H อโลหะอลืน
องคต์ประกอบ เกอิดจากออกไซดต์ของอโลหะทนาปฏอิกรอิ ย อิ ากตับ
บ่
นนน า เชน
CO2(g) + H2O(l) →
..............................................................
2NO2(g) + H2O(l) →
..............................................................
ลืที่ กรดออกโซ
หล บักการอบ่านชอ
 ถ ฟ้ามท ออกซเอิ จน มากกวบ่ากรด _ic 1 ตตัว เชน
บ่ HClO4 ให ฟ้
อบ่านวบ่า Perchloric acid
ลืที่ ลงท ฟ้ายด ฟ้วย _ic เชน
 กรดออกโซทวที่ บั ไป อบ่านชอ บ่ HClO3
อบ่านวบ่า Chloric acid
 ถ ฟ้ามท ออกซเอิ จน น ฟ้อยกวบ่ากรด _ic 1 ตตัว เชน
บ่ HClO2 ให ฟ้
อบ่านวบ่า chlorous acid
 ถ ฟ้ามท ออกซเอิ จน น ฟ้อยกวบ่ากรด _ous 1 ตตัว เชน
บ่ HClO ให ฟ้
อบ่านวบ่า Hypochlorous acid
กลลม
สรณต์
20
ลืที่ กรดออกซต
ต บัวอยบ่างทรีที่ 2 จงอบ่านชอ ท อ
บ่ ไปนทน
H3PO4 ………………………..…………..
H3PO3 ………………………..…………..
H2SO4 ………………………..………….. H2SO3

………………………..…………..
HNO3 ………………………..………….. HNO2
………………………..…………..
H2CO3 ………………………..………….. H2SeO4
………………………..…………..
HIO4ยกกรดช
การเรรี ………………………..…………..
ลืที่ ตามระบบ IUPAC
อ HIO3
………………………..…………..
- บอกอะตอมของออกซเอิ จนด ฟ้วยจนานวนนตั บในภาษา
กรทก
- อบ่านธาตตุออกซเอิ จนวบ่า “ออกโซ (oxo)”
- อบ่านชอ ลืที่ อโลหะธาตตุกลาง เปลทย ท งท ฟ้ายเปป็ น “อวิก
ที่ นเสย
(-ic)”
- ตามทฟ้ายดฟ้วยคนาวบ่า “acid”
จนานวนน บับในภาษากรรีก
1 = mono 6 = hexa
2 = di 7 = hepta
3 = tri 8 = octa
4 = tetra 9 = nona
5 = penta 10 = deca
กลลม
สรณต์
20
ลืที่ กรดตบ่อไปนทน ตามระบบ IUPAC

ต บัวอยบ่างทรีที่ 3 จงอบ่านชอ
ลืที่ สาม บัญ
ชนวิด ชอ ชอลืที่ ชนวิด ลืที่ สาม บัญ
ชอ ชอลืที่ ตาม
ของ ตามระบบ ของ ระบบ
กรด IUPAC กรด IUPAC
H2SO Sulfuric Tetraoxosul H2S Sulfurou Trioxosulfu
4 acid furic acid O3 s acid ric acid
HNO Nitric HN Nitrous
3 acid O2 acid
H3PO Phospho H3P Phosphor
4 ric acid O3 ous acid
H2Se Selenic H2S Selenous
O4 acid eO3 acid
H3As Arsenic H3A Arsenous
O4 acid sO3 acid
Note :
กลลม
สรณต์
20
เบส (Base) เปป็ นสารประกอบไอออนอิกททเที่ ปป็ นออกไซดต์ หรลือ

ไฮดรอกไซดต์ของโลหะ
1. ออกไซดต์ของโลหะ เมลือ ที่ ละลายนนน าจะได ฟ้สารประกอบไฮดรอก
ไซดต์ เชน บ่
MgO(s) + H2O(l) →
..........................................................................
................
2. สารประกอบออกไซดต์และไฮดรอกไซดต์ของโลหะหมถูบ่ IIIA
และโลหะแทรนซช อิ น
ตั ไมบ่ละลายนนน า เชน บ่ Al(OH)3
FeO
ดบ่าง (Alkaline) คลือ เบสททล

ที่ ะลายนนน าได ฟ้และแตกตตัวให ฟ้ OH-
สรตร ลืที่
การอบ่านชอ สรตร ลืที่
การอบ่านชอ
Na2O NaOH
K2O KOH
MgO Ca(OH)2
CuO Fe(OH)2
Cu2O Ba(OH)2
เกลลือ (Salt) เปป็ นสารประกอบไอออนอิก ยกเวฟ้นททเที่ ปป็ นเบส

สรตร ลืที่
การอบ่านชอ สรตร ลืที่
การอบ่านชอ
NaCl KClO
KNO3 KClO2
KI KClO3
CuCl2 KClO4
กลลม
สรณต์
20
MgSO4 NaHCO3
กลลม
สรณต์
20
1.สารละลายกรด
 สารละลายททม
ที่ ท H+ หรลือ H3O+
o HCl(aq) → H+(aq) + Cl-(aq)
o HCl(aq) + H2O(l) → H3O+(aq) + Cl-
(aq)
 สารละลายของเกลลือของกรดแกบ่กบ บ่
ตั เบสอบ่อน เชน
NH4Cl H2O
o NH4Cl(s) → NH4+(aq) + Cl-(aq)

o NH4+(aq) + H2O(l) ⇄ H3O+(aq) +
NH3(aq)
 เปลทย ท ระดาษลอิตมตัสจากสน
ที่ นสก ท น าเงอินเปป็ นสแ
ท ดง
 มทคาบ่ pH ตนาที่ กวบ่า 7
สมบ บัตวิของกรดมรีด บังนรีน
1. กรดทตุกชนอิดมทรสเปรทย น ว
2. กรดแกบ่นนาไฟฟฟ้ าได ฟ้ดท
3. เปลทย
ที่ นสกท ระดาษลอิตมตัสจากนนน าเงอินเปป็ นแดง
4. กรดทนาปฏอิกรอิ ย
อิ ากตับโลหะได ฟ้กก๊าซไฮโดรเจน เชนบ่
 Mg(s) + 2HCl(aq) → MgCl2(aq) + H2(g)
 ...................................................................
...................................................
5. กรดทนา ปฏอิก รอิ อิย ากตั บ หอิน ปถู น หรลื อ เกลลือ คารต์บ อเนต ได ฟ้กก๊ า ซ
คารต์บอนไดออกไซดต์ (CO2) เชน บ่
กลลม
สรณต์
20
 CaCO3(s) + 2HCl(aq) → CaCl2(aq) +

H2O(l) + CO2(g)
 ...................................................................
......................................................
6. กรดเกอิดปฏอิกรอิ ย
อิ าสะเทอิน (neutralization) กตับเบสได ฟ้เกลลือ
กตับนนน า
 Mg(OH)2(aq) + 2HCl(aq) → MgCl2(aq) +
2H2O (aq)
 ...................................................................
.........................................................
2.สารละลายเบส
 สารละลายททม
ที่ ท OH-
o NaOH(aq) → Na+(aq) + OH-(aq)
o NH3(aq) + H2O(l) ⇄ NH4+(aq) + OH-
(aq)
 สารละลายของเกลลือของเบสแกบ่กบ บ่
ตั กรดอบ่อน เชน
NaHCO3 HO 2
o NaHCO3(s) → Na+(aq) + HCO3-

(aq)
o HCO3-(aq) + H2O(l) ⇄ H2CO3(aq) +
OH-(aq)
 เปลทย ท ระดาษลอิตมตัสจากสแ
ที่ นสก ท ดงเปป็ นสน
ท น าเงอิน
 มทคาบ่ pH สถูงกวบ่า 7
กลลม
สรณต์
20
สมบ บัตวิของเบสมรีด บังนรีน

1. มทรสฝาด ลลืน ที่ มลือคล ฟ้ายสบถูบ่
2. เบสแกบ่นนาไฟฟฟ้ าได ฟ้ดท
3. เปลทย
ที่ นสกท ระดาษลอิตมตัสจากแดงเปป็ นนนน าเงอิน
4. เบสเกอิดปฏอิกรอิ ย อิ าสะเทอินกตับกรดได ฟ้เกลลือกตับนนน า
3. สารละลายทรีเที่ ปป็นกลาง
 สารละลายททเที่ มลือ
ที่ แตกตตัวแล ฟ้วไมบ่ม ท H+ หรลือ OH-
H 2O
o NaCl(s) → Na+(aq) + Cl-(aq)
H 2O
o KNO3(s) → K+(aq) + NO3-(aq)
H 2O
o Ca(NO3)2(s)
→ ........................................................
HO2
......................
o MgSO4(s)
→.........................................................
.....................
บ่
 สารละลายททไที่ มบ่แตกตตัวเปป็ นไอออน เชน
H 2O
o C12H22O11(s) → C12H22O11(aq)
H 2O
o C2H5OH(l) → C2H5OH (aq)
 สารละลายของเกลลือของกรดแกบ่กบ
ตั เบสแกบ่
กลลม
สรณต์
20
 คบ่า pH เทบ่ากตับ 7
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 จงจนาแนกความเปป็ นกรด-เบสของ

สารละลายตบ่อไปนทน
Ba(OH)2
…………………………………………………
Na2SO4
…………………………………………………
NH4NO3
…………………………………………………
HBr
…………………………………………………
Li2CO3
…………………………………………………
CH3COOH .......................................................
...
NH3 ...........................................................
ทฤษฏรีกรด-เบส
1. นวิยามของอารต์รเรี นรียส (Arrhenius)
กรด คลือ สารททที่แตกตตัวให ฟ้ไฮโดรเจนไอออน (H+) ได ฟ้เมลืที่อ
บ่
ละลายนนน า เชน HO 2
HCl(g) → H+(aq) + Cl-(aq)

กลลม
สรณต์
20
เบส คลือ สารททที่แ ตกตตัว ให ฟ้ไฮดรอกไซดต์ไ อออน (OH-) ได ฟ้

เมลือ บ่ H O
ที่ ละลายนนน า เชน 2
NaOH (s) → Na+(aq) + OH-(aq)

ขฟ้อจนาก บัด ใชกตัฟ้ บสารททล
ที่ ะลายได ฟ้ในนนน าเทบ่านตั น
น
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 จงเขทยนสมการแสดงปฏอิกรอิ ย
อิ าระหวบ่าง สารตบ่อไปนทน
ฟ้
กตับนนน า โดยใชทฤษฏท กรด-เบส
ของอารทเนทยส
1)HClO4
2)HCOOH
3)KOH
4)NH3
2. นวิยามของเบรวินสเตด-ลาวรรี (Bronsted-Lowry)
กรด คลือ สารประกอบททที่ ใ หฟ้ไ ฮโดรเจนไอออน(H+) หรลื อ
โปรตอนได ฟ้
เบส คลือ สารประกอบททที่ ร บ
บั ไฮโดรเจนไอออน(H+) หรลื อ
โปรตอนได ฟ้
HCl(g) + NH3(g) → NH4Cl(s)
กลลม
สรณต์
20
HCO3-(aq) + H2O(l) ⇄ H2CO3(aq) + OH-

(aq)
HCO3-(aq) + H2O(l) ⇄ H3O+(aq) + CO32-

(aq)
พวิจารณาโมเลกลลของ
นนาน
นนน า เปป็ นได ฟ้ทตังน กรดและ
เบส
เรทยกสมบตัตน อิ วทน าบ่
Amphiprotic หรลือ
ครบ่กรด-ครบ่เบส (Conjugate Acid- Conjugate Base)
Amphoteric
o สารททที่เปป็ นกรดเมลืที่อให ฟ้ H+ อนตุ ภาคททที่เหลลือ คลือเบสททที่สามารถรตั บ
H+ ได ฟ้ จจึงเรทยกวบ่า ครบ่เบส (Conjugate Base)
o สารททที่เ ปป็ นเบสเมลืที่อ รตั บ H+ จะได ฟ้อนตุ ภ าคททที่ ม ท H+ เพอิที่ม ขจึนน 1 H+
จจึง สามารถให ฟ้ H+ ได ฟ้ จจึง เรทย กกรดททที่ส ามารถให ฟ้ H+ ได ฟ้ วบ่า ครบ่
กรด (Conjugate Acid)
กลลม
สรณต์
20
 CH3COOH(aq) + H2O(l) ⇄ CH3COO-(aq)

+ H3O+(aq)
 NH3(aq) + H2O(l) ⇄ NH4+(aq) +

OH-(aq)
 H2O(l) + S2-(aq) ⇄ OH-(aq) + HS-(aq)
ต วบั อยบ่า งทรีที่ 2 จงเขทย นสมการแสดงปฏอิก รอิ อิย าเคมทแ ละแผนภาพ

แสดงคถูก บ่ รด-เบสของสารตบ่อไปนทน
ตามทฤษฎทกรด-เบสของเบรอินสเตด-ลาวรท
1)H2PO4- + CO32-
กลลม
สรณต์
20
2)CH3COOH + H2O
3)F- + HNO2
3. นวิยามของลวิวอวิส (Lewis)
กรดลวิวอวิส คลือ สารททร
ที่ บับคถูอ
บ่ เอิ ลป็กตรอนในการสร ฟ้างพตันธะโคเว
เลนตต์
เบสลวิว อวิส คลือ สารททที่ส ามารถใหฟ้คถูบ่อ เอิ ลป็ ก ตรอนในการสร ฟ้าง
พตันธะโคเวเลนตต์
Lewis Base Lewis Acid

ต บัวอยบ่า งทรีที่ 3 จงจน าแนกกรด-เบสตบ่อไปนทน ตามนอิย ามของลอิว ออิส
ฟ้
โดยใชโครงสร ฟ้างเคมทประกอบ
1) AlCl3
2) I-
3) Zn2+
4) NH3
ต บัวอยบ่างทรีที่ 4 จากปฏอิกรอิ ย
อิ า S + SO32- → S2O32- เปป็ น
อิ ากรด-เบส ตามนอิยามของลอิวออิส อยบ่างไร จงอธอิบายโดยใช ฟ้
ปฏอิกรอิ ย
โครงสร ฟ้างเคมทประกอบ
กลลม
สรณต์
20
สรลป :
กลลม
สรณต์
20
การเปรรียบเทรียบความแรงของกรด
การเปรทยบเททยบจากโครงสร ฟ้างโมเลกตุลพอิจาณาจากความ
สามารถในการให ฟ้โปรตอนและรตับ
โปรตอน ถ ฟ้าให ฟ้โปรตอนได ฟ้งบ่ายแสดงวบ่าสารนตั น
น เปป็ นกรดททแ
ที่ รง และ
หากสารใดรตับโปรตอนได ฟ้ดท
แสดงวบ่าสารนตั น
น มทความเปป็ นเบสสถูง ในการพอิจาณาแยกพอิจารณาเปป็ น
กรดไฮโดร และกรดออกซ ท ดตังนทน
1. กรดไฮโดร คลือกรดททม ที่ ส

ท ต
ถู รทตัที่วไป HX โดยททที่ X คลือเฮโลเจน
ททเที่ กอิดเปป็ นกรดไบนารท เรทยก
กรดจนาพวกนทวน าบ่ กรดไฮโดรแฮรอิก กรดจนาพวกนทห น ากเราพอิจารณาททที่
คบ่าออิเลป็กโทรเนกาตอิวต อิ รท ะหวบ่าง X
กตับ H พบวบ่า F ซงจึที่ เปป็ นโมเลกตุลททม ที่ ค ท าบ่ EN สถูงททส ที่ ด
ตุ เมลือ
ที่ เปรทยบเททยบ
กตับ Cl Br และ I นบ่าจะเปป็ นกรดททแ ที่ รงททส ที่ ด
ตุ แตบ่พบวบ่าเปป็ นกรดอบ่อน
แตบ่พบวบ่าปตั จจตัยททม ที่ อ อิ ธอิพลมากกวบ่าซงจึที่ สามารถอธอิบายความแรงขอ
ท ท
งกรดไฮโดรได ฟ้แกบ่ความแขป็งแรงของพตันธะ (บอนดต์เอนทาลปท )
กลลม
สรณต์
20
2. กรดออกซ รี คลือ กรดททม

ที่ ท
ท ม
ทที่ อ
ท โลหะเปป็ นอะตอมกลางหากสถูตร
โครงสร ฟ้างเดทยวกตันแตบ่อะตอมกลางตบ่างกตันความแรงของกรดขจึน น อยถูบ่
กตับสภาพทางไฟฟฟ้ า (Inductive effect) สถูตรโครงสร ฟ้าง
ลอิวออิส โดยทตัที่วไป คลือ
1) กรดออกซท ท ม ทที่ อท ะตอมกลางตบ่างกตันแตบ่เปป็ นธาตตุในหมถูบ่

เดทยวกตันและมทเลขออกซเอิ ดชน ตั เทบ่ากตัน แตบ่เปป็ นธาตตุในหมถูเบ่ ดทยวกตัน
และมทเลขออกซเอิ ดชน ตั เทบ่ากตัน ความเปป็ นกรดเพอิม ที่ ขจึน
น ตามคบ่าออิเลป็ก
โทรเนกาตทวต อิ ข
ท องอะตอมกลางททเที่ พอิม ที่ มากขจึนน เชน บ่ HClO3 และ
HBrO3 โดย Cl มทอเอิ ลป็กโทรเนกาตทวต อิ ม
ท ากกวบ่า Cl
2) กรดออกซท ท มทที่ อ ท ะตอมกลางเหมลือนกตันแตบ่มก ท ลตุม บ่ ข ฟ้างเคทยง
ตบ่างกตัน ความแรงของความเปป็ น
กรดขจึน น อยถูก ตั เลขออกซเอิ ดชน
บ่ บ ตั น เนลือ
ที่ งจากออกซเอิ จนเพอิม ที่ มากขจึน น
ทนาให ฟ้ดจึงออิเลป็กตรอนจากอะตอมกลางไปมาก สงบ่ ผลให ฟ้อะตอม
กลางดจึงออิเลป็กตรอนสถูงสงบ่ ผลให ฟ้ความแขป็งแรงของพตันธะระหวบ่าง
OH น ฟ้อยลงจจึงมทความเปป็ นกรดสถูง
กลลม
สรณต์
20
การเปรรียบเทรียบความแรงของเบส
1. พวิจารณาจากครก บ่ รด-เบส คลือ คถูเบ่ บสของกรดแกบ่ จะเปป็ นเบส
อบ่อน และคถูเบ่ บสของกรดอบ่อน จะเปป็ นเบสแกบ่
2. พวิจารณาจากความหนาแนบ่นของประจล เวลาเปรทยบเททยบ
ความแรงของเบสททม ที่ ป
ท ระจตุลบให ฟ้ดถูท ทที่
ความหนาแนบ่นของประจตุลบของเบสนตั น น เบสททม
ที่ ค
ท วามหนาของ
ประจตุลบมากจะเปป็ นเบสททแ ที่ กบ่กวบ่า
ความหนาแนบ่นของประจตุลบ = จนานวนประจตุลบ / รตัศมทของไอออน
กลลม
สรณต์
20
สนาหรตับเบสททม
ที่ ค
ท วามหนาแนบ่นของประจตุลบเทบ่า ๆ กตันเบสททที่
ประกอบด ฟ้วยอะตอมททม ที่ ท ออิเลป็กโตรเนกาตอิวต
อิ ส
ท งถู จะเปป็ นเบสททอ
ที่ อ
บ่ น
กวบ่า
คบ่าEN : ............................................................
.....................................................
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 จงเปรทยบเททยบความแรงของกรดตบ่อไปนทน
1)NH3 HF H2O
2)H2Se H2Te H2S
ต บัวอยบ่างทรีที่ 2 จงเปรทยบเททยบความแรงของเบสตบ่อไปนทน
1)N3- NH2- NH2-
2)NH2- OH- F-
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 3 จงเขทยนโครงสร ฟ้างโมเลกตุลของกรดตบ่อไปนทน HIO4

HBrO4 และ HClO4 พร ฟ้อมทตังน เปรทยบเททยบความแรง
ของกรดทตังน 3 ชนอิดวบ่าชนอิดใดแรงกวบ่ากตัน
ต บัวอยบ่างทรีที่ 4 จงเขทยนโครงสร ฟ้างของกรด H3PO4 H2SO4 และ

HClO4 พร ฟ้อมทตังน เรทยงลนาดตับ ความแรงของกรด โดยให ฟ้เหตตุผล
ประกอบด ฟ้วย
ต บัวอยบ่างทรีที่ 5 กนาหนดให ฟ้ความเปป็ นกรดจากแกบ่ไปอบ่อนในเบส OH-

คลือ NH4+ > H2O > NH3
จงเขทยนสมการแสดงปฏอิกรอิ ย อิ ากรด-เบส ตามนอิยามของเบรอินสเตด-
ลาวรทและเปรทยบเททยบความแรงของคถูเบ่ บสของกรดทตังน สามชนอิดนทน
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 6 กนาหนดคบ่า Ka ของปฏอิกรอิ ย

อิ ากรด-เบส ดตังนทน
จงเปรทยบเททยบลนาดตับความแรงของกรดและความแรงของคถูเบ่ บส
ของกรดทตังน 3 ชนอิดนทน
ต บัวอยบ่างขฟ้อสอบเอป็ นทรานส ต์
1. จากข ฟ้อมถูลททก
ที่ นาหนดให ฟ้ตบ่อไปนทน สารละลาย A B C และ D ควร
เปป็ นสารละลายในข ฟ้อใดตามลนาดตับ
สารละ การนน า กระดาษ ทดสอบกตับ ทดสอบกตับ
ลาย ไฟฟฟ้ า ลอิตมตัส NaHCO3 Mg
A นน า ที่ นส ท
ไมบ่เปลทย ไมบ่เกอิดกก๊าซ ไมบ่เกอิดกก๊าซ
B นน า นนน าเงอิน - เกอิดกก๊าซ เกอิดกก๊าซ
C แดง
นน า เกอิดตะกอน ไมบ่เกอิดกก๊าซ
D แดง - ขาว
ไมบ่นนา ไมบ่เกอิดกก๊าซ
นนน าเงอิน
ไมบ่เกอิดกก๊าซ
กลลม
สรณต์
20
ไมบ่
เปลทย
ที่ นแป
ลง
ฟ้
1. นนน าเกลลือ นนน าสมสายชถู ลืที่ ม
นนน าปถูนใส และนนน าเชอ
ลืที่ ม นนน าสมสายชถู
2. นนน าเชอ ฟ้ นนน าเกลลือ และนนน าปถูนใส
ลืที่ ม นนน าเกลลือ นนน าปถูนใส และนนน าสมสายชถู
3. นนน าเชอ ฟ้
ฟ้
4. นนน าเกลลือ นนน าปถูนใส นนน าสมสายชถู ลืที่ ม
และนนน าเชอ
2. การทดสอบสมบตัตข อิ องสารละลายเข ฟ้มข ฟ้น 0.1 mol/L ได ฟ้ผล

ดตังนทน สาร A B C และ D คลือสารใดตามลนาดตับ
สารละล ความสวบ่างของ กระดาษ ทดสอบกตับ ทดสอบกตับ
าย หลอดไฟ ลอิตมตัส NaHCO3 Mg
A มากททส
ที่ ด
ตุ นนน าเงอิน - เกอิดกก๊าซ เกอิดกก๊าซ
แดง H2
B มากททส
ที่ ด
ตุ เกอิดตะกอนขาว
แดง - ไมบ่เกอิดกก๊าซ
C สวบ่างปานกลาง ไมบ่เกอิดกก๊าซและ
D ตะกอนขาว ไมบ่เกอิดกก๊าซ
มากททส
ที่ ด
ตุ
แดง -
ไมบ่เกอิดกก๊าซและ ไมบ่เกอิดกก๊าซ
ตะกอนขาว
ไมบ่
เปลทย
ที่ นแปล
ง
1. กรดไนตรอิก โซเดทยมคลอไรดต์ นนน าปถูนใส โซเดทยมอะซ อิ

เตต
2. กรดไฮโดรคลอรอิก นนน าปถูนใส โซเดทยมอะซเอิ ตต โซเดทยม
คลอไรดต์
กลลม
สรณต์
20
3. กรดซล ตั ฟถูรก
อิ โซเดทยมอะซเอิ ตต นนน าปถูนใส โซเดทยมคลอ
ไรดต์
4. กรดไฮโดรคลอรอิก นนน าปถูนใส โซเดทยมอะซเอิ ตต
แอลกอฮอลต์
3. ในปฏอิกรอิ ย
อิ าตบ่อไปนทน ปฏอิกรอิ ย
อิ าใดททที่ HCO3- ไอออน ทนาหน ฟ้าททที่
เปป็ นกรด
1. HCO3-(aq) + H2O(l) ⇄ H2CO3(aq) +
-
OH (aq)
2. HCO3-(aq) + OH-(aq) ⇄ H2O(l) + CO32-
(aq)
3. HCO3-(aq) + HSO4-(aq) ⇄ H2CO3(l) + SO42-
(aq)
4. HCO3-(aq) + CH3COOH(aq) ⇄ H2O(l) +
CO2(g) + CH3COO-(aq)
4. พอิจารณาผลการทดลอง สาร A B C และ D นบ่าจะเปป็ นสารใด

ตามลนาดตับ
สารละ การนน า กระดาษ ทดสอบ ทดสอบกตับ
ลาย ไฟฟฟ้ า ลอิตมตัส กตับ Mg
NaHCO
3
A นน า นนน าเงอิน - แดง เกอิดกก๊าซ เกอิดกก๊าซ

B นน า ไมบ่ ไมบ่เกอิด ไมบ่เกอิดกก๊าซ
C เปลทย
ที่ นแปลง กก๊าซ
ไมบ่นนา ไมบ่เกอิดกก๊าซ
D ไมบ่ ไมบ่เกอิด
นน า ไมบ่เกอิดกก๊าซ
เปลทย
ที่ นแปลง กก๊าซ
ไมบ่เกอิด
กลลม
สรณต์
20
แดง - นนน าเงอิน กก๊าซ
1. HCl เอทานอล นนน าตาลทราย KOH

2. CH3COOH KNO3 เอทานอล CH3COONa
3. CH3COOH นนน าตาลทราย เอทานอล NaOH
4. HCl นนน าตาลทราย เอทานอล CH3COON

5. ในสมการตบ่อไปนทน H2O ทนาหน ฟ้าททอ
ที่ ะไรในสมการ 1 และ 2
ตามลนาดตับ
HCl(aq) + H2O(l) ⇄ H3O+(aq) + Cl-(aq)
-------(1)
NH3(g) + H2O(l) ⇄ NH4+(aq) + OH-(aq)
-------(2)
1. เปป็ นกรดทตังน 1 และ 2
2. เปป็ นเบสทตังน 1 และ 2
3. เปป็ นกรดใน 1 และเปป็ นเบสใน 2
4. เปป็ นเบสใน 1 และเปป็ นกรดใน 2
6. พอิจารณาปฏอิกรอิ ย
อิ าตบ่อไปนทน แล ฟ้วเลลือกคนาตอบททถ
ที่ ก
ถู ต ฟ้องททส
ที่ ด
ตุ
HPO4 (aq) + OH (aq) ⇄ PO4 (aq) + H2O(l)
2- - 3-
HPO42-(aq) + H2O(l) ⇄ H2PO4(aq) + OH-(aq)

1. HPO42-ในสมการททที่ 1 เปป็ นเบส HPO42-ในสมการททที่ 2
เปป็ นกรด
2. HPO42-ในสมการททที่ 1 เปป็ นกรด HPO42-ในสมการททที่ 2
เปป็ นเบส
3. HPO42-ในสมการททที่ 1 และ 2 เปป็ นเบส
กลลม
สรณต์
20
4. HPO42-ในสมการททที่ 1 และ 2 เปป็ นกรด
7. จากทฤษฏทเกทย ที่ วกตับกรด –เบส ของอารต์รเท นทยส และบรอนสเตต-

ลาวรท สารกลตุม บ่ ใด
ททจ
ที่ ตัดเปป็ นเบสทตุกตตัว
1. CO32- HPO42- Cl- NH4+
2. OH- HCO3- SO42- NH3
3. Na Ca(OH)2 NO3- NH3
4. KOH H2PO4- H3O+ SO32-
8. ข ฟ้อใดททไที่ อออนแตบ่ละชนอิดในนนน า มทสมบตัตเอิ ปป็ นกรด

1. NH4+ CO32- CH3COO-
2. NH4+ H2PO4- HCO3-
3. H2PO4- HCO3- NO3-
4. HS- H2PO4- CH3COO-
บั บันธต์ก บันหนบ่อย
มาทบทวนปรวิมาณสารสมพ
กลลม
สรณต์
20
1. กรดแกบ่ (Strong acid) เปป็ นออิเลป็กโทรไลตต์แกบ่ เมลือ ที่

ละลายนนน าแตกตตัวให ฟ้โปรตอนได ฟ้ อยบ่างสมบถูรณต์ ได ฟ้แกบ่
HCl HBr HI HClO4 HClO3 HNO3 และ

H2SO4
สมการทวที่ บั ไปคลือ HA(aq) + H2O(l) → H3O+

(aq) + A-(aq)
กลลม
สรณต์
20
HCl(aq) + H2O(l) → H3O+(aq) + Cl-(aq)

HBr(aq) +
H2O(l) .......................................................................
..............................
HI(aq) +
H2O(l) ......................................................................
..............................
HClO4(aq) +
H2O(l) .......................................................................
...............................
HClO3(aq) +
H2O(l) .......................................................................
...............................
HNO3(aq) +
H2O(l) ......................................................................
................................
H2SO4(aq) +
H2O(l) .......................................................................
...............................
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 สารละลายกรด HCl เข ฟ้มข ฟ้น 1 mol/dm3 แตกตตัว

ในนนน าดตังสมการ จงหาความเข ฟ้มข ฟ้นของไอออนททแที่ ตก
ตตัวได ฟ้
HCl(aq) + H2O(l) → H3O+(aq) +
-
Cl (aq)
กลลม
สรณต์
20
ต วบั อยบ่ า งทรีที่ 2 สารละลายกรด H2SO4 จนา นวน 2 dm3 มท ก รด

ละลายอยถูบ่ 2.456 mol ในการแตกตตัวครตังน ททที่ 1 ของกรด
H2SO4 มทไอออนใดอยถูบ บ่ ฟ้างและมทความเข ฟ้มข ฟ้นอยถูบ่ก ทที่ mol/L
ต บัวอยบ่างทรีที่ 3 สารละลายกรดไนตรอิก 500 dm3 มทกรดอยถูบ่ 0.25

mol จะมทไอออนชนอิดใดบ ฟ้าง ในสารละลายและมทความเข ฟ้ม
ข ฟ้นเทบ่าไร
ล บับสมองทรีที่ 1 คนานวณการแตกต บัวของกรดแกบ่

1. สารละลาย HClO3 เข ฟ้มข ฟ้น 0.845 กรตัม/ลอิตร ปรอิมาตร
100 มอิลลอิลต
อิ ร แตกตตัวให ฟ้ H3O+ เข ฟ้มข ฟ้นกทโที่ มลตบ่อลถูกบาศกต์
เดซเอิ มตร
กลลม
สรณต์
20
2. สารละลาย HI เข ฟ้มข ฟ้น 0.01 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร จะมท

การแตกตตัวให ฟ้ I- และ H3O+ อยบ่างละกทโที่ มลตบ่อลถูกบาศกต์
3. สารละลาย HClO4 เข ฟ้มข ฟ้น 0.5 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร

จะมทการแตกตตัวให ฟ้ ClO4- และ H3O+ อยบ่างละกทก
ที่ รตัมตบ่อ
ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
4. กรดไฮโดรคลอรอิก 3.65 กรตัม ละลายนนน าปรอิมาตร 100

ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร ในสารละลายจะมทความเข ฟ้มข ฟ้นของ Cl-
และ H3O+ อยบ่างละกทโที่ มลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
5. นตักเรทยนคนหนจึงที่ เตรทยมสารละลาย HNO3 จากกรด HNO3

เข ฟ้มข ฟ้น 60 % w/v โดย ปอิ เปตมาปรอิมาตร 5
มอิลลอิลต อิ ร เตอิมนนน าจนมทปรอิมาตร 100 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร
อยากทราบวบ่าสารละลาย HNO3 ททน ที่ ตั กเรทยนเตรทยมได ฟ้จะมท
ความเข ฟ้มข ฟ้นของ NO3- และ H3O+ อยบ่างละกทโที่ มลตบ่อ
กลลม
สรณต์
20
6. กรด H2SO4 ปรอิมาตร 0.25 ลอิตร พบวบ่าเมลือ ที่ แตกตตัวจะมท

ความเข ฟ้มข ฟ้นของ H3O+ เทบ่ากตับ 1.0 โมลารต์ จะต ฟ้องเตรทยม
H2SO4 จากความเข ฟ้มข ฟ้นร ฟ้อยละ 98 โดยมวล ปรอิมาตรกทที่
มอิลลอิลต
อิ ร
7. H3O+ ททไที่ ด ฟ้จาการแตกตตัวของสารละลาย HBr ปรอิมาตร

100 มอิลลอิลต อิ ร มทความเข ฟ้มข ฟ้น 3.2×10-2 โมลตบ่อลถูกบาศกต์
เดซเอิ มตร ความเข ฟ้มข ฟ้นเรอิม
ที่ ต ฟ้นของสารละลาย HBr คอิดเปป็ น
ร ฟ้อยละเทบ่าใดโดยมวล (ความหนาแนบ่น HNO3 1.51
กรตัม/มอิลลอิลต
อิ ร)
8. สารละลาย HCl มทความเข ฟ้มข ฟ้น 0.2 โมลตบ่อลอิตร ปรอิมาตร

อิ ร ผสมกตับกรด HNO3 เข ฟ้มข ฟ้น 0.05 โมลตบ่อลอิตร
ปรอิมาตร 25 มอิลลอิลต อิ ร ในสารละลายจะมทความเข ฟ้มข ฟ้นของ
H3O+ Cl- และ NO3- อยบ่างละกทโที่ มลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
กลลม
บ่ สาระการเรรียนรรวฟ้ ทวิ ยาศาสตรต์ โรงเรรียน มอ.ววิทยานล
สรณต์
20
9. สารละลายกรด 2 ชนอิดผสมกตันคลือ H2SO4 0.2 โมลารต์

ปรอิมาตร 30 มอิลลอิลต อิ ร และ กรด HCl 0.4 โมลารต์ปรอิมาตร
25 มอิลลอิลตอิ ร เมลือ
ที่ ผสมสารทตังน 2 ชนอิดจะมทความเข ฟ้มข ฟ้นของ
H3O+ กทโที่ มลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
10. นตักเรทยนทนาการผสมกรด 2 ชนอิดคลือกรด HNO3 เข ฟ้มข ฟ้น

ร ฟ้อยละ 10 โดยมวล ปรอิมาตร 25 มอิลลอิลต อิ ร กตับกรด HClO3
เข ฟ้มข ฟ้นร ฟ้อยละ 5 โดยมวล ปรอิมาตร 50 มอิลลอิลตอิ ร จะมทความ
เข ฟ้มข ฟ้นของ H3O+ IO3- และ ClO3- อยบ่างละกทโที่ มลตบ่อ
ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร (ความหนาแนบ่น HNO3 1.51 กรตัม/
มอิลลอิลต อิ ร, ความหนาแนบ่น HClO3 1.00 กรตัม/มอิลลอิลต อิ ร)
กลลม
สรณต์
20
2. กรดอบ่อน (Weak acid) เปป็ นออิเลป็กโทรไลตต์ออ บ่ น เมลือ

ที่
ละลายนนน าแตกตตัวให ฟ้โปรตอนในปรอิมาณจนากตัด สมมตอิให ฟ้ HA
เปป็ นกรดอบ่อนชนอิดหนจึงที่ แตกตตัว ได ฟ้ดตังนทน
สมการทวที่ บั ไปคลือ HA(aq) + H2O(l) ⇄ H3O+
(aq) + A-(aq)
ททส
ที่ มดตุลประกอบด ฟ้วยโมเลกตุลของกรดอบ่อน (HA) ททไที่ มบ่แตก
ตตัวไฮโดรเนทยมไอออน (H3O+) และคถูบ่เบสของกรดอบ่ อน (A-)
จจึงเขทยนคบ่าคงททที่ การแตกตตั วของกรด (acid ionization
constant, K a) ได ฟ้ดตั งสมการ
[H 3 O  ][A - ]
Ka =
[HA]
ถ ฟ้าคบ่า Ka มาก แสดงวบ่า กรดแตกตตัวไดมาก
ฟ้ สงบ่ ผลให ฟ้สารละลาย
มทความเขมข ฟ้ นของไฮโดรเนท
ฟ้ ยมไอออนมาก
Note :
กลลม
สรณต์
20
ตารางแสดงคบ่าการแตกต บัวของกรดอบ่อนและเบสอบ่อนในนนาน ทรีที่

อลณหภรม วิ 25 oC
การจนาแนกกรดอบ่อนโดยใชจนฟ้ านวน H+ ททแ

ที่ ตกตตัวได ฟ้ในโมเลกตุลเปป็ น
เกณฑต์ จนาแนกได ฟ้ 2 ชนอิด คลือ
1. กรดมอนอโปรตวิก (monoprotic acid) เปป็ นกรดททที่
บ่
แตกตตัวให ฟ้ H+ 1 ตตัว เชน HF HCN CH3COOH
2. กรดพอลวิโ ปรตวิก (Polyprotic acid) เปป็ นกรดททที่
แตกตตัวให ฟ้ H+ ได ฟ้มากกวบ่า 1 ขตัน
น
 ถ ฟ้าแตกตตัว 2 ขตัน
น เรทยกวบ่า Diprotic acid
 ถ ฟ้าแตกตตัว 3 ขตัน
น เรทยกวบ่า Triprotic acid
ตารางแสดงคบ่าการแตกต บัวของกรดอบ่อนชนวิด polyprotic
กลลม
สรณต์
20
กลลม
สรณต์
20
คบ่าคงททส ที่ มดตุลของปฏอิกรอิ ย อิ าจะบอกให ฟ้ทราบวบ่าปฏอิกรอิ ย

อิ าเกอิดไปข ฟ้าง
หน ฟ้ามากน ฟ้อยเพทยงใด คบ่าคงททกที่ ารแตกตตัว ของกรด
อบ่อนกป็เชน บ่ กตัน จะบอกให ฟ้ทราบวบ่ากรดอบ่อนนตั น น แตกตตัวเปป็ นไอออนได ฟ้มาก
น ฟ้อยเพทยงใด กรดททม ที่ ค
ท าบ่ Ka สถูงจะแตกตตัวเปป็ นไอออนได ฟ้มากกวบ่ากรดททที่
มทคาบ่ Ka ตนาที่
ต วบั อยบ่า งทรีที่ 1 สารละลาย HCl เข ฟ้มข ฟ้น 32% w/w มทค วามหนา
แนบ่ น 1.05 g/dm3 จนา นวน 100 cm3 แล ฟ้ว
เ จลื อ จ า ง ใ ห ฟ้ม ท ป รอิ ม า ต ร 500 cm3 ด ฟ้ว ย นนน า ก ลตัที่ น
สารละลาย HCl หลตังเจลือจางมทความเข ฟ้มข ฟ้น
ของ H+ เทบ่ากตับเทบ่าใด
ต บัวอยบ่างทรีที่ 2 สารละลาย HC2H3O2 เข ฟ้มข ฟ้น 0.5 M มทคาบ่ คงททก

ที่ าร
แตกตตัวเทบ่ากตับ 1.8 x 10 -5
จงคนานวณความเข ฟ้มข ฟ้นของ H+
กลลม
สรณต์
20
ววิ ธ รี ก า ร คนา น ว ณ โ ด ย ก า ร ป ร ะ ม า ณ (Approximation

method)
ถ ฟ้ า C ≥ 1000 หรลือ % การแตกตตั ว ≤ 5------(C-x)

=C
Ka [H+] = KaC
ต บัวอยบ่างทรีที่ 3 สารละลาย HF เข ฟ้มข ฟ้น 0.5 M แตกตตัวได ฟ้ 0.02

M จงคนานวณร ฟ้อยละการ แตกตตัวของกรด HF
กลลม
สรณต์
20
ต วบั อยบ่า งทรีที่ 4 กรด HA แตกตตั ว ในนนน า ได ฟ้ และถ ฟ้าสารละลาย HA

ปรอิมาตร 250 cm3 มท HA อยถูบ่ 0.01 mol และพบ
วบ่าความเข ฟ้มข ฟ้นดตังกลบ่าวกรดนทนแตกตตัวได ฟ้ 7% จงคนานวณ
[HA] [H+] และ คบ่าคงททก ที่ ารแตกตตัวของกรด HA
ต บัวอยบ่างทรีที่ 5 กรดอบ่อน HA วตัด [H+] ได ฟ้ 10-4 M จะมทความเข ฟ้ม

ข ฟ้นเรอิม
ที่ ต ฟ้นของสารละลายกรดอบ่อน
[HA] กทที่ M (Ka ของ HA = 10-7)
ต บัวอยบ่างทรีที่ 6 สารละลายกรดเบนโซออิกเข ฟ้มข ฟ้น 0.5 M มทความ

เข ฟ้มข ฟ้นของ H3O+ เทบ่ากตับ
4 x 10-3 M จงคนานวณหาคบ่า Ka และร ฟ้อยละของการ
แตกตตัวของกรดนทน
กลลม
สรณต์
20
ล บับสมองทรีที่ 2 คนานวณการแตกต บัวของกรด

อบ่อน
1. สารละลาย CH3COOH เข ฟ้มข ฟ้น 0.1000 โมลารต์ จง
คนานวณหาความเข ฟ้มข ฟ้น H3O+ (Ka = 1.8×10-5)
2. สารละลาย HCN เข ฟ้มข ฟ้น 0.0025 โมลารต์ จงคนานวณ

หาความเข ฟ้มข ฟ้นของ H3O+ (Ka = 7.2×10-4)
3. กรดไนตรตัส HNO2 จนานวน 4.7 กรตัม ละลายใน

สารละลายปรอิมาตร 5 ลถูกบาศกต์-เซนตอิเมตร พบวบ่ามทความ
เข ฟ้มข ฟ้นของ H3O+ เทบ่ากตับ 2×10-5 จงคนานวณหาคบ่าคงททที่
การแตกตตัวของกรดไนตรตัส
กลลม
สรณต์
20
4. สารละลายเข ฟ้มข ฟ้นของกรดแลกตอิก (lactic acid) จตัด

เปป็ นกรดอบ่อน ซงจึที่ จตัดเปป็ นกรดอบ่อน พบในเลลือดและกล ฟ้าม
เนลือน เมลือ
ที่ มทการออกกนาลตังกายนาน ๆ พบวบ่ามทร ฟ้อยละ
การแตกตตัวของกรดเทบ่ากตับ 6.7 จงคนานวณหาคบ่า Ka ของ
กรดแลกตอิก
5. จงคนานวณร ฟ้อยละการแตกตตัวของกรดแอซต ท ก
อิ
(CH3COOH) ททม ที่ ค
ท วามเข ฟ้มข ฟ้น 1.0, 0.1, และ 0.01
โมลตบ่อลอิตร (Ka = 1.8×10-5)
6. สารละลายกรด HA เข ฟ้มข ฟ้น 0.25 โมล/ลถูกบาศกต์

เดซเอิ มตรแตกตตัวได ฟ้ร ฟ้อยละ 0.1 จะมทคาบ่ คงททก
ที่ ารแตกตตัว
และความเข ฟ้มข ฟ้นของ A- เทบ่าใด
กลลม
สรณต์
20
7. กรดโพรพาโนออิกเปป็ นกรดมอนอโปรตอิก สารละลายกรดนทน

เข ฟ้มข ฟ้น 0.5 โมล/ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร มทความเข ฟ้มข ฟ้นของ
H3O+ เทบ่ากตับ 2.59×10-3 โมล/ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
จงคนานวณหาคบ่า Ka และร ฟ้อยละการแตกตตัวของกรดโพ
รพาโนออิกในนนน า
8. กรดแอสคอรต์บก อิ (ascorbic acid) (H2C6H6O6

สญ ตั ลตักษณต์แทนคลือ H2Asc) เข ฟ้มข ฟ้น 0.05 โมลตบ่อ
H2Asc + H2O HAsc- + H3O+ Ka1 =
-5
1×10
HAsc- + H2O HAsc2- + H3O+ Ka2 =
-12
5×10
จงคนานวณหา [H2Asc], [HAsc-], [Asc2-], [H+] และ
ร ฟ้อยละการแตกตตัว
กลลม
สรณต์
20
9. สารละลาย H3PO4 เข ฟ้มข ฟ้น 3.0 โมลตบ่อลอิตร จงคนานวณ

หา [H3O+], [H2PO42-], [HPO4-], [PO43-] และร ฟ้อยละ
การแตกตตัว (กนาหนดให ฟ้คบ่า Ka1 = 7.1×10-3 , Ka2 =
6.3×10-8 และ Ka3 = 7.1×10-3)
10. สารละลาย H2SO4 เข ฟ้มข ฟ้น 0.5 โมลตบ่อลอิตร จงคนานวณ

[H3O+], [HSO4- ] และ [SO42-] และร ฟ้อยละการแตกตตัว
(Ka2 = 1.1×10-2)
กลลม
สรณต์
20
11. จงเปรทยบเททยบคบ่าร ฟ้อยละการแตกตตัวเปป็ นไอออนของ

สารละลายกรดฟอรต์มก อิ (HCOOH) เข ฟ้มข ฟ้น 0.5 โมลารต์
และ 1.0 โมลารต์ (กนาหนดให ฟ้ Ka = 1.76×10-4)
12. จงคนานวณหา [H3O+] ในสารละลาย HCOOH 0.1

โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ผสมกตับสารละลาย HOCN
0.1 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร( Ka ของ HCOOH และ
Ka ของ HOCN เทบ่ากตับ 1.8×10-4 และ 3.3×10-4)
กลลม
สรณต์
20
13. จงคนานวณหาร ฟ้อยละการแตกตตัวของ CH3COOH เข ฟ้ม

ข ฟ้น 0.200 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ผสมกตับสารละลาย
HCl 0.100 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
14. กนาหนดคบ่า Ka ของกรดตบ่อไปนทน
สารละลายกรด Ka ททอ
ที่ ณ
ตุ หภถูม อิ 25
°C
HA 1.5×10-2
HB 5.0×10-2
HC 1.8×10-5
HD 1.5×10-4
ถ ฟ้ากรดทตังน 4 ชนอิดเข ฟ้มข ฟ้น 0.01 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
จงเรทยงลนาดตับความแรงของสารละลายกรดททก ที่ นาหนดให ฟ้
กลลม
สรณต์
20
กลลม
สรณต์
20
เราสามารถแบบ่งเบสเปป็ น 2 ชนอิด ดตังนทน

1. เบสแกบ่ (Strong base) เปป็ นออิ เ ลป็ กโทรไลตต์ แ กบ่ เมลืที่ อ
ละลายนนน า แตกตตั ว ให ไฟ้ ฮดรอกไซดต์ ไ อออนได อ
ฟ้ ยบ่ า งสมบถูร ณต์
เชน บ่ ไฮดรอกไซดต์ของโลหะแอลคาไลและโลหะแอลคาไลนต์
เออิรทต์ ได ฟ้แกบ่
LiOH NaOH KOH RbOH

CsOH
Mg(OH)2 Ca(OH)2 Sr(OH)2
Ba(OH)2
H 2O
LiOH(s) → Li+(aq) + OH-(aq)
NaOH(s) .........................................................
..........................................
KOH(s) .........................................................
..........................................
RbOH(s) ........................................................
...........................................
CsOH(s) ........................................................
...........................................
Mg(OH)2(s) ......................................................
.............................................
Ca(OH)2(s) .......................................................
............................................
Sr(OH)2(s) .......................................................
............................................
Ba(OH)2(s) .......................................................
............................................
Note :
กลลม
สรณต์
20
ต วบั อยบ่างทรีที่ 1 ละลาย NaOH จนา นวน 8.0 g ในนนน า กลตัที่ นจนได ฟ้
สารละลาย NaOH จนา นวน 500 mL ในสารละลายนทน
จะมทไอออนชนอิดใดอยถูบ่ บ ฟ้างและมทความเข ฟ้มข ฟ้นเทบ่ าไร
ต วบั อยบ่ า งทรีที่ 2 ผสมสารละลาย KOH เข ม

ฟ้ ข น
ฟ้ 0.5 M จนา นวน
100 cm กตั บ สารละลาย Ca(OH) 2 เข ฟ้มข ฟ้น 1.25 M จนา นวน
3
150 cm3 สารละลายสตุ ด ท าฟ้ ยจะมท ไ อออนชนอิ ด ใดอยถูบ่ บ าฟ้ งและมท

ความเข ฟ้มข ฟ้นเทบ่ าไร
กลลม
สรณต์
20
ล บับสมองทรีที่ 3 คนานวณการแตกต บัวของเบส

แกบ่
1. สารละลาย NaOH เข ฟ้มข ฟ้น 0.5 โมล/ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
จะแตกตตัวให ฟ้ Na+ และ OH- อยบ่างละกทโที่ มล/ลถูกบาศกต์
2. สารละลาย Ca(OH)2 เข ฟ้มข ฟ้น 0.05 โมล/ลถูกบาศกต์

เดซเอิ มตร จะแตกตตัวให ฟ้ Ca2+ และ OH- อยบ่าง
ละกทโที่ มล/ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
3. Ca(OH)2 ละลายนนน าได ฟ้ 0.165 กรตัมตบ่อ 100 มอิลลอิลต

อิ ร
ททอ
ที่ ณ
ตุ หภถูม อิ 20 องศาเซลเซย ท ส จงคนานวณหา
ปรอิมาณ [OH-] (มวลโมเลกตุล Ca(OH)2 เทบ่ากตับ 74)
4. สารละลาย KOH เข ฟ้มข ฟ้น 3.00 โดยมวล มทความหนา

แนบ่น 1.04 กรตัมตบ่อลถูกบาศกต์-เซนตอิเมตร สารละลายจะมท
ความเข ฟ้มข ฟ้นของ [OH-] เทบ่าใด
กลลม
สรณต์
20
5. นตักเรทยนเตรทยมสารละลาย CsOH ปรอิมาตร 25 มอิลลอิลต อิ ร

พบวบ่าความเข ฟ้มข ฟ้นของ OH- เทบ่ากตับ 1.5 โมล/ลอิตร ใน
การเตรทยมจะต ฟ้องชงตัที่ CsOH กทก
ที่ รตัม
6. สารละลาย LiOH มทความเข ฟ้มข ฟ้นของ Li+ 1 โมล/

ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ในขตัน
น ตอน การเตรทยมสารละลาย
ชงตัที่ LiOH หนตัก 5.75 กรตัม มาละลายในนนน าให ฟ้ได ฟ้ปรอิมาตรกทที่
ลอิตร
7. เมลือ
ที่ นน าเบสแกบ่ M(OH)n มา 6.8 กรตัม ละลายนนน าจนมท
ปรอิมาตร 100 ลถูกบาศกต์-เซนตอิเมตร เมลือ ที่ วตัด [OH-] ได ฟ้
0.5 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร จงคนานวณหาคบ่า n (มวล
อะตอม M = 34)
กลลม
สรณต์
20
8. สารละลาย Ba(OH)2 เข ฟ้มข ฟ้น 0.2 โมล/ลถูกบาศกต์

เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 50 ลถูกบาศกต์-เซนตอิเมตร จะมท OH-
เข ฟ้มข ฟ้นกทโที่ มล/ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร จากนตั น
น เตอิมสารละลาย
Ba(OH)2 เข ฟ้มข ฟ้น 0.5 โมล/ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร
50 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร จะมท OH- เข ฟ้มข ฟ้นกทโที่ มล/ลถูกบาศกต์
9. สารละลายผสมระหวบ่างของ NaOH 0.2 กรตัมละลายใน

นนน าจนมทปรอิมาตร 500 มอิลลอิลต
อิ ร กตับสารละลาย KOH
0.28 กรตัมละลายในนนน าจนมทปรอิมาตร 500 มอิลลอิลต อิ ร จะมท
ไอออนของ OH- กทไที่ อออน
10. สารละลายผสมเบสแกบ่ระหวบ่าง MOH เข ฟ้มข ฟ้น 0.1 โมล

ตบ่อลอิตร ปรอิมาตร 50 มอิลลอิลต
อิ ร กตับ X(OH)2 เข ฟ้มข ฟ้น 0.5
โมลตบ่อลอิตร ปรอิมาตร 25 มอิลลอิลต อิ ร จะมท OH- เข ฟ้มข ฟ้น
เทบ่าใด และในสารละลายผสมจะมท OH- กทไที่ อออน
กลลม
สรณต์
20
2. เบสอบ่ อ น (Weak base) เปป็ นออิ เ ลป็ กโทรไลตต์ อบ่ อ น เมลืที่ อ

ละลายนนน า แตกตตั ว ไมบ่ ส มบถู ร ณต์ เช บ่ น NH3 และ เบสออิน ทรทย ต์
สมมตอิให ฟ้ B เปป็ นเบสอบ่อนชนอิดหนจึงที่ แตกตตัว ได ฟ้ดตังนทน
B(aq) + H2O(l) ⇄ BH+(aq) + OH-(aq)
ททที่ ส มดตุ ล ประกอบด วฟ้ ยโมเลกตุ ล ของเบสอบ่ อ น คลื อ B ททที่ ยตั ง
ไมบ่ แ ตกตตั ว ไฮดรอกไซดต์ ไ อออนและคถูบ่ ก รดของเบส คลือ BH+
จจึ ง เ ขท ย น คบ่ า ค ง ททที่ ก า ร แ ต ก ตตั ว ข อ ง เ บ ส (base ionization
constant, Kb) ได ฟ้ดตังสมการ
+ -
K b = [BH ][OH ]
[B]
ถ ฟ้า Kb มทคบ่า มาก แสดงวบ่ า เบสแตกตตั ว ได ฟ้มาก ส บ่ ง ผลให ฟ้

สารละลายมทความเข ฟ้มข ฟ้นของ ไฮดรอกไซดต์ไอออนมาก
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 สารละลาย KF มทสมบตัตเอิ ปป็ นเบส มทความเข ฟ้มข ฟ้น 0.6

M จงคนา นวณหาความเข ม ฟ้ ข น
ฟ้ ของ OH- เมลืที่ อ คบ่ า Kb ของ HF
เทบ่ากตับ 1.5 x 10-11
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 2 สารละลายแอมโมเนทยเข ฟ้มข ฟ้น 0.4 M มทคาบ่ Kb ของ

NH3 เทบ่ากตับ 1.8 x 10-5
จงคนา นวณหาความเข ฟ้มข ฟ้นของ OH- และร ฟ้อยละของ NH3 ททที่รตั บ
โปรตอนจากนนน า
ต วบั อยบ่า งทรีที่ 3 สารละลายไฮดราซ ทน (N2H4) เข ฟ้มข ฟ้น 0.200 M

พบวบ่าในสารละลายมท [OH-] เทบ่ากตับ 4.00 x 10-14 M จงคนานวณ
คบ่าคงททก ท
ที่ ารแตกตตัวของไฮดราซน
กลลม
สรณต์
20
ต วบั อยบ่า งทรีที่ 4 เบสอบ่ อ น XOH 0.10 mol ในสารละลาย 250

cm3 แตกตตัวได ฟ้ 7% จะมท [X+]
และ [OH-] กทโที่ มลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
ต บัวอยบ่า งทรีที่ 5 จงคนา นวณความเข ฟ้มข ฟ้นของไฮดรอกไซดต์ไ อออน

ของสารละลายเบสททม ที่ ค
ท วามเข ฟ้มข ฟ้น 0.020 M ถ ฟ้า Kb = 2 x 10-
7
กลลม
สรณต์
20
ล บับสมองทรีที่ 4 คนานวณการแตกต บัวของเบสอบ่อน

1. แอมโมเนทย(NH3) 0.170 กรตัม ละลายในนนน าจนมทปรอิมาตร
อิ ร จะมทความเข ฟ้มข ฟ้นของ [OH-] กทโที่ มล/
ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร (Kb = 1.76×10-5 ททอ ที่ ณ
ตุ หภถูม อิ 25
องศา-เซลเซย ท ส)
2. ยถูเรทย (NH2CONH2) เข ฟ้มข ฟ้นร ฟ้อยละ 36 โดยมวลตบ่อ

ปรอิมาตร จะมทความเข ฟ้มข ฟ้นของ [OH-] กทโที่ มล/ลถูกบาศกต์
เดซเอิ มตร (Kb = 1.5×10-14 ททอ ที่ ณ
ตุ หภถูม อิ 25 องศา-
เซลเซย ท ส)
คบ่าความหนาแนบ่น = 1.32 กรตัม/ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร)
กลลม
สรณต์
20
3. สารละลายไฮดราซน ท (N2H4) เข ฟ้มข ฟ้น 0.200 โมล/

ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร แตกตตัวให ฟ้ [OH-] เข ฟ้มข ฟ้น 2.4×10-
14
โมล/ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร จงคนานวณหาคบ่าคงททก ที่ ารแตก
ตตัว (Kb) และร ฟ้อยละการแตกตตัวของไฮดราซน ท
4. ความเข ฟ้มข ฟ้นไฮดรอกไซดต์ไอออน ททไที่ ด ฟ้จากการแตกตตัว

ของสารละลายแอมโมเนทย เข ฟ้มข ฟ้นเทบ่ากตับ 1.5×10-3
โมล/ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
กลลม
สรณต์
20
5. Kb ของปฏอิกรอิ ย
อิ า CH2NH2(aq) + H2O(aq)
CH3NH3+(aq) + OH-(aq) เทบ่ากตับ 5×10-4 สารละลาย
เมทอิลเอลทน (CH2NH2) เข ฟ้มข ฟ้น 0.25 โมลตบ่อลถูกบาศกต์
เดซเอิ มตร เมทอิลเอลทนแตกตตัวได ฟ้ ร ฟ้อยละเทบ่าใด
6. สารละลายพอิรด อิ น
ท (C5H5N) จนานวน 1.25 กรตัม ปรอิมาตร
125 มอิลลอิลตอิ ร เมลือ
ที่ แตกตตัวจะมท [OH-] และร ฟ้อยละการ
แตกตตัวเทบ่าใด (กนาหนดให ฟ้ Kb = 1.5×10-9)
7. Codeine (C18H21NO3, Cod) เปป็ นยาระงตับอาการปวด

เข ฟ้มข ฟ้น 0.0012 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร มทคาบ่ Kb
เทบ่ากตับ 1.6×10-6 จงคนานวณหา [OH-] [CodH+] และ
ร ฟ้อยละการแตกตตัว
กลลม
สรณต์
20
8. สารละลาย 250 มอิลลอิลตอิ ร ประกอบด ฟ้วยไฮดรอกไซดต์

ไอออน 3.01×10-25 ไอออน ความเข ฟ้มข ฟ้นของเบสเทบ่าใด
(Kb เทบ่ากตับ 1.75×10-6 )
9. เบสอบ่อน C5H5N จนานวน 3.95 กรตัม ในสารละลาย 250

ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร แตกตตัวได ฟ้ร ฟ้อยละ 2.5 จะมทความเข ฟ้ม
ข ฟ้นของ [OH-] และ [C5H5NH+] กทโที่ มลตบ่อลถูกบาศกต์
เดซเอิ มตร (Kb เทบ่ากตับ 1.5×10-9 )
กลลม
สรณต์
20
10. เบสอบ่อนชนอิดหนจึงที่ (XOH) มทคาบ่ Kb = 1.8×10-5 นน า

สารละลายเบสนทเน ข ฟ้มข ฟ้น 0.5 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
ปรอิมาตร 25 มอิลลอิลต อิ ร จากนตั น
น มาผสมกตับ NH3 เข ฟ้มข ฟ้น
1.0 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 25 มอิลลอิลต อิ ร จาก
นตั น
น ปรตับปรอิมาตรเปป็ น 100 มอิลลอิลต อิ ร
10.1 จงคนานวณหา [OH ] ร ฟ้อยละการแตกตตัวของ
-
XOH กบ่อนผสม
10.2 จงคนานวณหา [OH-] และร ฟ้อยละการแตกตตัวของ

NH3 กบ่อนผสม
10.3 สารละลายเบสผสมมทความเข ฟ้มข ฟ้นของ [OH-]

เทบ่าใด
กลลม
สรณต์
20
 ถ ฟ้ากรดใดแตกตตัวได ฟ้มาก คบ่า Ka มาก คถูเบ่ บสจะแตกตตัว

ได ฟ้น ฟ้อย คบ่า Kb น ฟ้อย
 ถ ฟ้ากรดใดแตกตตัวได ฟ้น ฟ้อย คบ่า Ka ตนาที่ คถูเบ่ บสจะแตกตตัวได ฟ้
มาก Kb มาก
บ่ การแตกตตัวของกรดไฮโดรไซยานอิก
 เชน
HCN(aq) ⇄ H+(aq) + CN-(aq)
กลลม
สรณต์
20
เขทยนคบ่าคงททก
ที่ ารแตกตตัวของกรดไฮโดรไซยานอิก ได ฟ้ดตังสมการ
[H + ][CN - ]
Ka =
[HCN]
= 2.1x10-9
คถูเบ่ บสของกรดไฮโดรไซยานอิก คลือ CN- ทนาปฏอิกรอิ ย

อิ ากตับนนน า ปฏอิกรอิ ย
อิ า
ททเที่ กอิดขจึน
น คลือ
H2O(l) + CN-(aq) ⇄ HCN(aq) + OH-(aq)
ที่ ารแตกตตัวของคถูเบ่ บส CN- ได ฟ้ดตังสมการ
[HCN][OH- ]
Kb =
[CN - ]
= 4.76x10-6
[HCN][OH- ] [H + ][CN - ]
KaKb = -
× =[H + ][OH - ]
[CN ] [HCN]
จะได ฟ้ K a K b = [H + ][OH - ] = (2.1x10-9)(4.76x10-6) =

1.0 x 10-14
ตารางแสดง คบ่า คงททที่การแตกตตัว ของกรดและคถูบ่เ บสบางชนอิดททที่

25 oC
ลืที่ กรด
ชอ สรตร Ka ครเบ่ บส Kb
ท ก
กรดแอซต อิ CH3COOH 1.75x1 CH3COO- 5.71x1
0-5 0-10
กรดเบนโซออิก C6H5COO C6H5CO
H 6.14x1 O- 1.63x1
กรดไฮโดรไซ 0 -5
0-10
-
ยานอิก HCN CN
-9
2.1x10 4.76x1
กรดไฮโดรฟลถู HF F-
-4 0-6
ออรอิก 7.2x10
HNO2 NO2-
1.39x1
กลลม
สรณต์
20
กรดไนทรตัส HCOOH 5.1x10-4 HCOO- 0-11

กรดฟอรต์มก
อิ 1.77x1 1.96x1
0-4 0-11
5.65x1
0-11
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 จากตารางเรทยงลนาดตับความแรงของกรด เปป็ นดตังนทน

ความแรงของกรด HF  HNO2  HCOOH  C6H5COOH 
CH3COOH  HCN
เนลือ
ที่ งจาก
ต บัวอยบ่างทรีที่ 2 จากตารางเรทยงลนาดตับความแรงของคถูเบ่ บส เปป็ นดตังนทน

ความแรงของเบส F-  NO2-  HCOO-  C6H5COO- 
CH3COO-  CN-
เนลือ
ที่ งจาก
นนาน มทสมบตัตเอิ ปป็ นแอมฟอิ โปรตอิก คลือเปป็ นได ฟ้ทตังน ตตัวรตับและตตัวให ฟ้

โปรตอน การแตกตตัวของนนน า เขทยนได ฟ้ดตังสมการ
2H2O(l) ⇄ H3O+(aq) + OH-(aq)
กลลม
สรณต์
20
ที่ ารแตกตตัวของนนน าบรอิสท
ตุ ธอิธิ์ (Kw) ได ฟ้ดตังสมการ
K w = [H 3O + ][OH - ] = 1.0 x 10-14
ทรีอ
ที่ ณ
ล หภรม วิ 25 oC
o นนน า บรอิ สตุ ท ธอิธิ์ หรลื อ สารละลายเปป็ นกลาง จะได ฟ้ [H3O+] =
[OH-] = 10-7 mol/dm3
o ส า ร ล ะ ล า ย เ ปป็ น ก ร ด จ ะ ไ ด ฟ้ [H3O+] > [OH-] โ ด ย
[H3O+] > 10-7 mol/dm3 และ [OH-] < 10-
7
mol/dm3
o สารละลายเปป็ นเบส จะได ฟ้ [H3O+] < [OH-] โดย
[H3O+] < 10-7 mol/dm3 แ ล ะ [OH-] >10-7
mol/dm3
ฟ้ า
สามารถใชค บ่ Kw ในการคนานวณ [H3O+] [OH-] Ka และ
Kb
Note :
ต วบั อยบ่า งทรีที่ 1 สารละลาย HCl เข ฟ้มข ฟ้น 0.001 M จะมท [H3O+]
และ [OH-] เทบ่าไร
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 2 จงคนานวณหาความเข ฟ้มข ฟ้นของ H3O+ และ OH- ใน

สารละลาย Ca(OH)2 เข ฟ้มข ฟ้น 0.02 M
ต บัวอยบ่างทรีที่ 3 จงคนา นวณหา [H3O+] และ [OH-] จากสารละลาย

HNO2 เข ฟ้มข ฟ้น 0.001 M ททที่ 25 0C มทคาบ่ Ka = 4.5 x 10-4
ล บับสมองทรีที่ 5 คนานวณการแตกต บัวของนนาน

1. จงคนานวณหา [H3O+] [OH-] ของนนน า Kw = 1x10-14
กลลม
สรณต์
20
2. จงเรทยงลนาดตับความเปป็ นเบสของสารละลายททก
ที่ นาหนดให ฟ้
ตบ่อไปนทน
CH3COOH (Ka =1.8x10-5) HF (Ka =6.7x10-4)
HClO (Ka =1.1x10-8) H3BO3 (Ka
=5.9x10-10)
3. If the Kb of H2PO4- is 1.59x10-7 M what is the

Ka H3PO4
4. จงเรทยงลนาดตับความเปป็ นกรดของสารละลายททก
ที่ นาหนดให ฟ้
ตบ่อไปนทน
สารละล เข ฟ้มข ฟ้น (โมลตบ่อ ร ฟ้อยละการ Kb Ka

าย ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร) แตกตตัว
AOH 0.1 5
BOH 0.5 1
COH 1.0 0.5
DOH 5.0 0.1
กลลม
สรณต์
20
5. สารละลาย HClO4 เข ฟ้มข ฟ้น 0.25 โมลตบ่อลถูกบาศกต์

เดซเอิ มตร ในสารละลายจะมทความเข ฟ้มข ฟ้นของ H3O+ และ
OH- อยบ่างละกทม อิ ลอิกรตัมตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
ที่ ล
6. แกก๊ส HCl ปรอิมาตร 1.12 ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ททที่ STP

ละลายอยถูใบ่ นสารละลายปรอิมาตร 250 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร
ในสารละลายจะมทความเข ฟ้มข ฟ้นของ H3O+ และ OH- อยบ่าง
ละเทบ่าใด
กลลม
สรณต์
20
7. เมลือที่ นน า H2CO3 มาละลายนนน าแตกตตัวได ฟ้สมการดตังนทน

H2CO3(aq) + H2O(l) H3O+(aq) + CO32-(aq)
Ka = 4.4x10-7
ถ ฟ้าสารละลายเข ฟ้มข ฟ้น 0.1 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร จะมท
ความเข ฟ้มข ฟ้น H3O+ และ OH- และคบ่า Kb เทบ่าใด
8. สารละลายเบสอบ่อน M(OH)2 เข ฟ้มข ฟ้น 1.25 โมลตบ่อ

ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 25 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร นน ามา
เตอิมนนน าจนมทปรอิมาตร 100 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร มทคาบ่ Kb
= 1.8x10-8
จงคนานวณหา OH- ,H3O+ และคบ่า Ka
9. สารละลาย XOH เข ฟ้มข ฟ้น 6.00×10-3 โมลตบ่อลอิตร

ปรอิมาตร 20 มอิลลอิลต
อิ ร มทความเข ฟ้มข ฟ้น [H3O+]
เทบ่ากตับ 1.0x10-11 จงหาคบ่า Kb
กลลม
สรณต์
20
10. กรด HA เข ฟ้มข ฟ้นร ฟ้อยละ 30 โดยมวลตบ่อปรอิมาตร เมลือ ที่ นน า

มา 20 มอิลลอิลต อิ ร ละลายนนน าจนมทปรอิมาตร 100
อิ ร เมลือ
ที่ แตกตตัวมทความเข ฟ้มข ฟ้น [H3O+] 0.001
โมลตบ่อลอิตร จะมทคาบ่ Ka และ Kb เทบ่าใด
กลลม
สรณต์
20
pH เปป็ นคบ่าททบที่ งบ่ บอกความเปป็ นกรด-เบสในสารละลาย โดยทตัที่วไป

ความเข ฟ้มข ฟ้นของ H3O+ และ OH- ไมบ่เกอิน 1 M จะมทคาบ่ pH อยถูบ่
ระหวบ่าง 0 - 14 เขทยนความสม ตั พตันธต์ระหวบ่างคบ่า pH และ [H3O+]
ได ฟ้ดตังสมการ
pH = -log
และ [H3O+]
[H3O+] =
10-pH
กลลม
สรณต์
20
นอกจากจะบอกความเข ฟ้มข ฟ้นของไฮโดรเนท ยมไอออนในรถู ป

pH และสามารถบอกความเข ฟ้มข ฟ้นไฮดรอกไซดต์ไ อออนในรถู ป
pOH ดตังสมการ
pOH = -log
[OH-]
และ
[OH-] =
10-pOH
ตั พตันธต์ระหวบ่างคบ่า pH และ pOH ได ฟ้ดตังสมการ
เขทยนความสม
pH + pOH
= 14
การคนานวณคบ่า pH ของสารละลาย
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 จงคนานวณหา pH ของสารละลายกรดไนตรอิกเข ฟ้ม
ข ฟ้น 0.2 mol/dm3
ต บัวอยบ่างทรีที่ 2 จงคนานวณหาคบ่า pH และ pOH ของสารละลายก

รดไฮโดรคลอรอิกเข ฟ้มข ฟ้น 3 x 10-5 M
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 3 จงคนานวณหา pH และ pOH ของสารละลาย

Ca(OH)2 เข ฟ้มข ฟ้น 0.1 M
ต บัวอยบ่างทรีที่ 4 จงคนานวณคบ่า pH ของสารละลายกรด HCN เข ฟ้ม

ข ฟ้น 0.1 M และมทร ฟ้อยละการ แตกตตัวเทบ่ากตับ 0.01 (Ka
ของ HCN = 10 ) -10
ต บัวอยบ่างทรีที่ 5 จงคนานวณหา pH ของสารละลายกรดฟอรต์มก

อิ เข ฟ้ม
ข ฟ้น 0.100 mol/dm 3
(กนา หนด Ka ของกรดฟอรต์ม ก
อิ =
1.77 x 10-4)
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 6 จงคนานวณหาคบ่า pH ของสารละลายแอมโมเนทยเข ฟ้ม

ข ฟ้น 0.001 mol/dm3
( กนาหนด Kb ของ NH3 = 1.76x10-5)
ต วบั อยบ่ า งทรีที่ 7 สารละลาย HX เข ม

ฟ้ ข น
ฟ้ 0.01 M แตกตตั ว เปป็ น
ไอออนร ฟ้อยละ 3 จะมทคาบ่ pH เทบ่ากตับเทบ่าใด
ล บับสมองทรีที่ 6 การคนานวณ pH pOH

กรดแกบ่
1. สารละลาย HNO3 เข ฟ้มข ฟ้น 0.05 โมลตบ่อลถูกบาศกต์
เดซเอิ มตร จงคนานวณหา H3O+ OH- pH และ pOH
กลลม
สรณต์
20
2. H2SO4 เข ฟ้มข ฟ้นร ฟ้อยละ 10 โดยมวล ปรอิมาตร 10

อิ ร ละลายในนนน าจนได ฟ้ปรอิมาตร 100 มอิลลอิลต
อิ ร
สารละลายจะมท pH เทบ่าใด
3. ในการเตรทยมสารละลาย HOCl4 ปรอิมาตร 100 มอิลลอิลต อิ ร

ให ฟ้มทคาบ่ pH = 2 จะต ฟ้องใช ฟ้ HOCl4 เข ฟ้มข ฟ้นร ฟ้อยละ 37
ฟ้ มาตรกทม
โดยมวล จะต ฟ้องใชปรอิ ที่ ล อิ ลอิลต
อิ ร (ความหนาแนบ่น
HOCl4 = 1.67 กรตัม/มอิลลอิลต อิ ร)
4. สารละลายกรด HNO3 ปรอิมาตร 100 มอิลลอิลต อิ ร มทคาบ่ pH

เทบ่ากตับ 2 ต ฟ้องการเจลือจางให ฟ้สารละลายมทคาบ่ pH เทบ่ากตับ
3 ปรอิมาตร 100 มอิลลอิลต ฟ้
อิ ร จะต ฟ้องใชสารละลายกรดนท น กทที่
มอิลลอิลตอิ ร
5. สารละลายกรดแกบ่ชนอิดหนจึงที่ มทคาบ่ pH เทบ่ากตับ 1.5 จะมท

H3O+ กทไที่ อออนในสารละลาย
กลลม
สรณต์
20
กรดอบ่อน
6. สารละลายกรด H2A เข ฟ้มข ฟ้น 1x10-3 โมลตบ่อลถูกบาศกต์
เซนตอิเมตร ปรอิมาตร 50 มอิลลอิลต
อิ ร มทคาบ่ คงททก
ที่ ารแตกตตัว
(Ka เทบ่ากตับ 1x10-8) จะมท pH เทบ่าใด
7. กรดไฮโดรไซยานอิก (HCN) เข ฟ้มข ฟ้น 0.1 โมลตบ่อ

ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร เมลือ
ที่ ละลายนนน า แตกตตัวได ฟ้ร ฟ้อยละ 0.01
จะมทคาบ่ pH เทบ่าใด
ฟ้
8. นนน าสมสายชถู (CH3COOH) เข ฟ้มข ฟ้นร ฟ้อยละ 5 โดยมวล ปอิ
เปตมา 25 มอิลลอิลต อิ ร เตอิมนนน าจนมทปรอิมาตร 100
มอิลลอิลต อิ ร จะมท pH เทบ่าใด (ความหนาแนบ่น CH3COOH =
1.05 กรตัมตบ่อมอิลลอิลต อิ ร)
9. นตักเรทยนคนหนจึงที่ ทนาการวตัดคบ่า pH ของสารละลาย H2S มท

คบ่า pH เทบ่ากตับ 5.2 สารละลายนทม น ค
ท วามเข ฟ้มข ฟ้นเทบ่าใด (Ka
= 1.1×10-7)
กลลม
สรณต์
20
10. สารละลาย HNO2 เข ฟ้มข ฟ้น 0.2 โมลตบ่อลถูกบาศกต์

เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 20 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร จะมทคาบ่ pH
แตกตบ่างจากสารละลาย CH3COOH เข ฟ้มข ฟ้น 0.056 โมล
ตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 15 มอิลลอิลต
อิ ร เทบ่าใด (Ka
ของ HNO2 และ CH3COOH เทบ่ากตับ 5x10-4 และ
1.8x10-5 ตามลนาดตับ)
กรดผสม
11. สารละลายผสมททป ที่ ระกอบด ฟ้วย HCl 0.05 โมลตบ่อ
ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร และ HClO 1 โมลตบ่อลถูกบาศกต์
เดซเอิ มตร สารละลายผสมจะมท pH เทบ่าใด (Ka 4x10-5)
12. สารละลายผสมระหวบ่าง HNO3 เข ฟ้มข ฟ้น 1.00 โมลตบ่อ

ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 25 มอิลลอิลต
อิ ร กตับสารละลาย
CH3COOH เข ฟ้มข ฟ้น 0.50 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
กลลม
สรณต์
20
อิ ร แล ฟ้วปรตับปรอิมาตรด ฟ้วยนนน ากลตัที่นจนมท
ปรอิมาตร 250 มอิลลอิลต อิ ร สารละลายผสมนทจ น ะมทคาบ่ pH
เทบ่าใด
13. สารละลายชนอิดหนจึงที่ เกอิดจากการผสมของ HCl เข ฟ้มข ฟ้น

2 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 50 ลถูกบาศกต์
เดซเอิ มตร กตับ HNO3 เข ฟ้มข ฟ้น 1.5 โมลตบ่อลถูกบาศกต์
เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 25 มอิลลอิลต อิ ร แล ฟ้วเตอิมนนน าจนมทปรอิมาตร
100 มอิลลอิลต อิ ร จงคนานวณหา [H+] [OH-] และ pH
14. จงคนานวณ pH ของสารละลายททเที่ กอิดจากการผสม

ระหวบ่าง HCN เข ฟ้มข ฟ้น 1.0 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
ปรอิมาตร 50 มอิลลอิลตอิ ร (Ka เทบ่ากตับ 6.2x10-10) ผสมกตับ
HF เข ฟ้มข ฟ้น 2.5 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 50
กลลม
สรณต์
20
อิ ร (Ka เทบ่ากตับ 6.6x10-4) จากนตั น
น ปรตับ
ปรอิมาตรด ฟ้วยนนน ากลตัที่นเปป็ น 500 มอิลลอิลต
อิ ร
เบสแกบ่
1. สารละลาย NaOH หนตั ก 4 กรตัม ละลายนนน าจนมทปรอิมาตร
อิ ร จะมทคาบ่ pH เทบ่าใด
2. สารละลายชนอิดหนจึงที่ มทความเข ฟ้มข ฟ้นของไฮดรอกไซดต์

ไอออน 2.5×10-4 โมลตบ่อลถูกบาศกต์-เดซเอิ มตรสารละลายนทน
จะมท pH เทบ่าใด
กลลม
สรณต์
20
3. นตักเรทยนต ฟ้องเตรทยมสารละลาย M(OH)2 ททม ที่ ค

ท าบ่ pH
อิ ร จะต ฟ้องชงตัที่ M(OH)2 มา
เทบ่ากตับ 12 ปรอิมาตร 50 มอิลลอิลต
กทก
ที่ รตัม (มวลโมเลกตุล M(OH)2 เทบ่ากตับ 43 )
4. สารละลาย KOH ททม ที่ ท pH เทบ่ากตับ 10 มอิลลอิลต

อิ ร มาปรตับ
ปรอิมาตร 100 มอิลลอิลต อิ ร pOH ของสารละลาย
เปลทยที่ นแปลงกทเที่ ทบ่า
5. สารละลาย AOH และ BOH เปป็ นเบสแกบ่ มทคาบ่ pH

เทบ่ากตับ 9 กตับ 12 ตามลนาดตับ อตัตราสวบ่ นความเข ฟ้มข ฟ้นของ
OH- ในสารละลาย A และ B เปป็ นเทบ่าไร
เบสอบ่อน
6. สารละลายเบสอบ่อนเข ฟ้มข ฟ้น 0.01 โมลตบ่อลถูกบาศกต์

เดซเอิ มตร แตกตตัวให ฟ้ไฮดรอกไซดต์ไอออน 0.001 โมลตบ่อ
ลอิตร จงหา คบ่า Kb pH และ pOH
กลลม
สรณต์
20
7. สารละลายแอมโมเนทยปรอิมาตร 50 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร มท
pH เทบ่ากตับ 10 จากนตั น
น เตอิมนนน าจนมทปรอิมาตร 100
มอิลลอิลตอิ ร สารละลายททไที่ ด ฟ้จะมท pH เทบ่าใด (Kb ของ NH3
มทคาบ่ เทบ่ากตับ 1.8x10-5)
8. จะต ฟ้องชงตัที่ Aniline (C6H5NH2) จนานวนกทก ที่ รตัม เพลือ

ที่
เตรทยมสารละลายปรอิมาตร 250 มอิลลอิลต อิ ร แล ฟ้วให ฟ้คบ่า pH
เทบ่ากตับ 12 (Kb =3.8x10-10)
9. ต ฟ้องการเตรทยมสารละลาย Methylamine (CH3NH2)

pH 10 ปรอิมาตร 500 มอิลลอิลต อิ ร โดยจะต ฟ้องเตรทยมจาก
Methylamine เข ฟ้มข ฟ้นร ฟ้อยละ 50 โดยมวล ปรอิมาตรกทที่
อิ ร (Kb = 4.38x10-4)
กลลม
สรณต์
20
10. สารละลาย Pyridine (C5H5N) เปป็ นเบสอบ่อน เข ฟ้มข ฟ้น 2.00

โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 100 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร จาก
นตั น
น นน าไประเหยจนปรอิมาตรเหลลือ 25 มอิลลอิลต
อิ ร pOH ของ
สารละลาย Pyridine (C5H5N) แตกตบ่างกตันกทเที่ ทบ่า
สารละลายเบสผสม
11. สารละลายผสมททป ที่ ระกอยด ฟ้วย KOH 0.1 โมลตบ่อลอิตร

อิ ร กตับ Mg(OH)2 0.05 โมลตบ่อลอิตร ปรอิมาตร
อิ ร
11.1 สารละลาย KOH กบ่อนผสมมท pH เทบ่าใด
กลลม
สรณต์
20
11.2 สารละลาย Mg(OH)2 กบ่อนผสมมท pOH เทบ่าใด
11.3 เมลือ
ที่ ผสมสารทตังน 2 ชนอิดจะมท pH เทบ่าใด
11.4 ปรตับปรอิมาตรสารละลายผสมให ฟ้มทปรอิมาตร 100

อิ ร จะมท pOH เทบ่าใด
12. ชงตัที่ NaOH 0.20 กรตัม ละลายนนน าจนมทปรอิมาตร 50

มอิลลอิลต อิ ร ผสมกตับสารละลาย NH3 60 มอิลลอิลต อิ ร เมลือ
ที่ วตัด
pH ของสารละลายผสมเทบ่ากตับ 12.9 สารละลาย
แอมโมเนทยททน ที่ น ามาผสมมทความเข ฟ้มข ฟ้น กทโที่ มลตบ่อลอิตร
(Kb ของ NH3 มทคาบ่ เทบ่ากตับ 1.8×10-5)
กลลม
สรณต์
20
กลลม
สรณต์
20
เกลลือเปป็ นสารประกอบไอออนอิกและเปป็ นออิเลป็กโทรไลตต์แกบ่ เมลือ ที่

ละลายนนน าแตกตตัวได ฟ้ไอออนบวกและไอออนลบได ฟ้อยบ่างสมบถูรณต์
และบางกรณทเกลลือทนาปฏอิกรอิ ย อิ านนน า เรทยกวบ่า ปฏวิกวิรวิยาไฮโดรลวิซส วิ
หรลือ ปฏวิกรวิ ยวิ าการแยกสลายเกลลือดฟ้วยนนาน ซงจึที่ เกลลือเกอิดจาก
อิ าสะเทอินระหวบ่างกรดกตับเบส เราสามารถแบบ่งเกลลือ
ได ฟ้ 4 ประเภท ดตังนทน
1. เกลลือ ของกรดแกบ่ก บ
บั เบสแกบ่ ได ฟ้เกลลือ มทส มบตั ต เอิ ปป็ นกลาง
บ่
เชน
HCl + NaOH  NaCl + H2O
2. เกลลือของกรดแกบ่ก บ
บั เบสอบ่อ น ได ฟ้เกลลือ มทส มบตั ตเอิ ปป็ นกรด
บ่
เชน
HCl + NH3  NH4Cl
กลลม
สรณต์
20
3. เกลลือ ของกรดอบ่อ นก บ
บั เบสแกบ่ ได ฟ้เกลลือ มทส มบตั ต เอิ ปป็ นเบส
บ่
เชน
CH3COOH + NaOH  CH3COONa +
H2O
4. เกลลือของกรดอบ่อ นก บับเบสอบ่อ นได ฟ้เกลลือมทส มบตั ตเอิ ปป็ นกรด
หรลือเบสกป็ได ฟ้ ขจึน
น อยถูก
บ่ บ
ตั คบ่า Ka และ Kb
บ่ HCOONH4
o Ka > Kb ไดฟ้เกลลือมรีสมบ บัตวิเปป็นกรด เชน
(HCOOH + NH3)
(Ka ของ HCOOH = 1.77 x 10-4, Kb ของ NH3 =
1.76 x 10-5)
บั วิเ ปป็ นเบส เช บ่ น NH4CN
o Ka < Kb ไดฟ้เ กลลือ มรีส มบ ต
(HCN + NH3)
(Kb ของ NH3 = 1.76 x 10-5, Ka ของ HCN = 2.1
x 10-9)
o Ka = Kb ไ ดฟ้ เ ก ลลื อ มรี ส ม บ บั ต วิ เ ปป็ น ก ล า ง เ ช บ่ น
CH3COONH4 (CH3COOH + NH3)
(Ka ของ CH3COOH = 1.75 x 10-5 , Kb ของ NH3
= 1.76 x 10-5)
ปฏวิกรวิ ย วิ ของเกลลือ
วิ าไฮโดรลวิซส
1. เกลลือทรีเที่ กวิดจากปฏวิกรวิ ย วิ ากรดแกบ่ก บับเบสแกบ่ เกลลือพวกนทน
เมลือ
ที่ ละลายนนน าแตกตตัวแล ฟ้วได ฟ้คถูก บ่ รดของเบสแกบ่และคถูเบ่ บสของ
กรดแกบ่ ซงจึที่ ไมบ่เกอิดปฏอิกรอิ ย อิ ากตับนนน า
กลลม
สรณต์
20
2. เกลลือทรีเที่ กวิดจากปฏวิกรวิ ย วิ ากรดแกบ่ก บับเบสอบ่อน เกลลือพวก

นทนล ะลายนนน า แตกตตัว ได ฟ้ ครบ่ก รดของเบสอบ่อ นสามารถเกวิด ปฏวิ
กวิรยวิ าไฮโดรลวิซส วิ ซงจึที่ ให ฟ้โปรตอนแกบ่นนา เชน บ่ เกลลือแอมโมเนทย
มคลอไรดต์
NH4Cl(s) NH4+(aq)+ Cl-(aq)
NH4+(aq)+H2O(l) ⇄ NH3(aq)+ H3O+(aq)
ที่ ารแตกตตัวของ NH4+ ได ฟ้ดตังสมการ
K w [NH 3 ][H 3O + ]
Ka = = +
Kb [NH 4 ]
3. เกลลือเกวิดจากปฏวิกรวิ ย
วิ ากรดอบ่อนก บับเบสแกบ่
เกลลือ พวกนทนม ทส มบตั ต เอิ ปป็ นเบสอบ่อ นเพราะครบ่เ บสของกรดอบ่อ น
เกวิดปฏวิกรวิ ย
วิ าไฮโดรลวิซส วิ โดยรตับโปรตอนจากนนน า เชน บ่
CH3COO-(aq)+H2O(l) ⇄ CH3COOH(aq) + OH-
(aq)
กลลม
สรณต์
20
ที่ ารแตกตตัวของ CH3COO- ได ฟ้ดตังสมการ
K w [CH 3COOH][OH  ]
Kb  
Ka [CH 3COO  ]
ล บับสมองทรีที่ 7 สมดลลไอออนของเกลลือ
จงเตวิมคนาตอบในชอ บ่ งวบ่างใหฟ้ถก
ร ตฟ้อง (เกลลือกรด เกลลือกลาง
เกลลือเบส และไมบ่สามารถระบลไดฟ้)
NaCl HCOO
NH4
CH3Coo NH4C
Na N
NH4Br CsClO
4
NaF NH4Cl
LiCN CH3Co
oLi
MgI2 Mg(N
O2)2
KBr NH4N
O3
กลลม
สรณต์
20
ตามทฤษฎทกรดและเบสของเบรอินสเตดและลาวรท กรดคลือสาร
ททใที่ ห ฟ้โปรตอน สบ่วนเบสคลือสารททรที่ ตับโปรตอน ดตังนตั น น
ปฏอิกรอิ ย อิ าระหวบ่างกรดและเบสจะเปป็ นปฎอิกรอิ ย อิ าททเที่ กอิดจากการถบ่ายเท
ของสารทตังน สอง ปฏอิกรอิ ย อิ าระหวบ่างกรดกตับเบสจะได ฟ้ผลอิตภตัณฑต์เปป็ น
เกลลือกตับนนน า
HCl(aq) + NaOH(aq)  NaCl(aq) + H2O(l)

กรด เบส เกลลือ
ในบางครตังน อาจไมบ่มน
ท น าเกอิดขจึน
น แตบ่ได ฟ้เกลลือเพทยงอยบ่าง
บ่
เดทยว เชน
NH3(g) + HCl(g)  NH4Cl(aq)

กรด เบส เกลลือ
อิ าทททที่ ไทที่ ฮโดรเนทยมไอออนจากกรดทนาปฏอิกรอิ ย อิ ากตับไฮดร
อกไซดต์ไอออนจากเบสเกอิด
เปป็ นนนน าเกอิดขจึน น เราปฏอิกรอิ ย อิ านทวน าบ่ ปฏวิกรวิ ยวิ าสะเทวิน ในการทนาปฏอิรย อิ า
ระหวบ่างกรดกตับเบสได ฟ้เกลลือ เกลลือนตั น น อาจละลายนนน าได ฟ้ดท หรลือ
ละลายนนน าได ฟ้ยากกป็ได ฟ้ หากได ฟ้เกลลือททล ที่ ะลายนนน าได ฟ้ยากจะทนาให ฟ้
การนน าไฟฟฟ้ าได ฟ้น ฟ้อยลง
เกลลือ จตัดเปป็ นสารประกอบไอออนอิก ประกอบด ฟ้วย ไอออน

บวกททเที่ ปป็ นโลหะหรลือแอมโมเนทยมไอออน (NH4+) กตับไอออนลบ
ททเที่ ปป็ นอโลหะ สารประกอบเกลลือสวบ่ นมากละลายนนน า แตบ่บางชนอิดไมบ่
ละลายนนน า โดยสมบตัตข อิ องเกลลือ ดตังนทน
1. แตกตตัวเปป็ นไอออนบวกและลบได ฟ้ 100 % เชน บ่ เดทยวกตับ
กรดแกบ่หรลือเบสแกบ่
2. สารละลายเกลลือเปป็ นออิเลป็กโทรไลตต์แกบ่ นน าไฟฟฟ้ าดท
กลลม
สรณต์
20
3. สวบ่ นมากละลายนนน า
4. สวบ่ นใหญบ่มส ท าว ยกเว ฟ้นเกลลือของโลหะแทรนซช
ท ข อิ น
ตั มทส ท
ตบ่าง ๆ
เกลลือทรีเที่ กวิดจากปฏวิกรวิ ย
วิ าระหวบ่างกรดก บับเบส มท 4 แบบ คลือ
1. เกลลือของกรดแกบ่-เบสแกบ่
บ่ NaCl (HCl+NaOH) และ KNO3 (HNO3+KOH)
เชน
2. เกลลือของกรดแกบ่-เบสอบ่อน
เชน บ่ NH4Cl (HCl+NH3) และ (NH4)2SO4 (H2SO4+NH3)
3. เกลลือของกรดอบ่อน-เบสแกบ่
เชน บ่ Na2CO3 (H2CO3+NaOH) และ CH3COONa
(CH3COOH+NaOH)
4. เกลลือของกรดอบ่อน-เบสอบ่อน
เชน บ่ CH3COONH4 (CH3COOH+NH3) และ NH4CN
(HCN+NH3)
Note :
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 สารประกอบเกลลือตบ่อไปนทเน กอิดจากกรดกตับเบสชนอิด

ใด จงเขทยนสมการแสดง การเกอิดปฏอิกรอิ ย อิ าด ฟ้วย
1. KBr
…………………………………………………………………
…………………………………………………
2. NaNO3
…………………………………………………………………
…………………………………………………
3. MgSO4
…………………………………………………………………
…………………………………………………
4. K2CO3
…………………………………………………………………
…………………………………………………
5. NaHSO4
…………………………………………………………………
…………………………………………………
6. CaCO3
กลลม
สรณต์
20
…………………………………………………………………
…………………………………………………
7. Na2S
…………………………………………………………………
…………………………………………………
8. CH3COOK
…………………………………………………………………
…………………………………………………
9. Ba3(PO4)2
…………………………………………………………………
…………………………………………………
10. Mg(ClO4)2
…………………………………………………………………
…………………………………………………
ล บับสมองทรีที่ 8 ปฏวิกรวิ ย
วิ าสะเทวิน
บ่ งวบ่างตบ่อไปนรีใน หฟ้ถก
จงเตวิมชอ ร ตฟ้อง (สมการย บังไมบ่ดล
ล )
1
HCl + NaOH + H2O
.
2
HClO4 + Ca(OH)2 + H2O
.
กลลม
สรณต์
20
3
HCN + NH4OH + H2O
.
4
H2SO4 + LiOH + H2O
.
5
H2CO3 + Ba(OH)2 + H2O
.
6
+ CH3COONa + H2O
.
7
+ NH4Br + H2O
.
8
+ Ca(NO3)2 + H2O
.
9
+ BaSO4 + H2O
.
1
0 + HCOOLi + H2O
กลลม
สรณต์
20
วิ (Hydrolysis)
ไฮโดรลวิซส หมายถจึง
อิ าของสารกตับนนน า ซงจึที่ ปฏอิกรอิ ย
ปฏอิกรอิ ย อิ าไฮโดรลอิซส อิ จตัดเปป็ นปฏอิกรอิ ย
อิ าผตัน
กลตับของปฏอิกรอิ ย
อิ าสะเทอินททเที่ กอิดขจึน น จากกรดททท ที่ นาปฏอิกรอิ ย
อิ ากตับเบส
สามารถแบบ่งได ฟ้ดตังนทน
1. เกลลือทรีเที่ กวิดจากปฏวิกรวิ ย วิ ากรดแกบ่ก บับเบสแกบ่ ได ฟ้เกลลือมท
สมบตัตเอิ ปป็ นกลาง เกลลือพวกนทเน มลือ
ที่ ละลายนนน าแตกตตัวแล ฟ้วได ฟ้คถูกบ่ รด
ของเบสแกบ่และคถูเบ่ บสของกรดแกบ่ ซงจึที่ ไมบ่เกอิดปฏอิกรอิ ย
อิ ากตับนนน า
2. เกลลือทรีเที่ กวิดจากปฏวิกรวิ ย วิ ากรดแกบ่ก บับเบสอบ่อน ได ฟ้เกลลือ

มทสมบตัตเอิ ปป็ นกรดอบ่อน เกลลือพวกนทล น ะลายนนน าแตกตตัวได ฟ้ คถูก
บ่ รดของ
เบสอบ่อนสามารถเกอิดปฏอิกรอิ ย อิ าไฮโดรลอิซส อิ ซงจึที่ ให ฟ้โปรตอนแกบ่นนา
เชนบ่ เกลลือแอมโมเนทยมคลอไรดต์เมลือ ที่ ละลายนนน าแตกตตัวให ฟ้แอมโมเนทย
มไอออน ซงจึที่ ทนาปฏอิกรอิ ย อิ ากตับนนน าให ฟ้โปรตอนแกบ่นนา ได ฟ้แอมโมเนทย
และไฮโดรเนทยมไอออน
ดตังปฏอิกรอิ ย
อิ า
NH4Cl(s)  NH4+(aq)+ Cl-(aq)

NH4+(aq)+H2O(l) ⇄ NH3(aq)+ H3O+(aq)
ที่ ารแตกตตัวของ NH4+ ได ฟ้ดตังนทน
กลลม
สรณต์
20
NH4ClO4(s)
3. เกลลือ เกวิด จากปฏวิก ร

วิ ย
วิ ากรดอบ่ อ นก บ
บั เบสแกบ่ ไดฟ้
เกลลือมรีสมบ บัตวิเปป็นเบส
เกลลือพวกนทม น ส
ท มบตัตเอิ ปป็ นเบสอบ่อนเพราะคถูเบ่ บสของกรดอบ่อน
เกอิดปฏอิกรอิ ย อิ าไฮโดรลอิซส อิ โดยรตับโปรตอนจากนนน า เชน บ่ เกลลือ
โซเดทยมแอซเท ทต เมลือ ที่ ละลายนนน าแตกตตัวให ฟ้แอซเท ทตไอออน
ซงจึที่ ทนาปฏอิกรอิ ย
อิ ากตับนนน า โดยรตับโปรตอนจากนนน ากลายเปป็ นกรดแอซต ท ก
อิ
และไฮดรอกไซดต์ไอออน ดตังปฏอิกรอิ ย
อิ า
CH3COONa(s)  Na+(aq)+ CH3COO-(aq)
CH3COO-(aq)+H2O(l) ⇄ CH3COOH(aq) + OH-

(aq)
ที่ ารแตกตตัวของ CH3COO- ได ฟ้ดตังนทน
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 จงคนานวณหา pH ของสารละลายแอมโมเนทยมคลอ

ไรดต์เข ฟ้มข ฟ้น 0.100 mol/dm3 (Kb ของ NH3 = 1.76x10-5)
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 2 จงคนานวณหา pH ของสารละลายโซเดทยมแอซเท ทต

เข ฟ้มข ฟ้น 0.100 mol/dm3 (Ka ของ CH3COOH =
1.75x10-5)
ต บัวอยบ่างทรีที่ 3 จงหาคบ่า pH และ pOH ของสารละลายโซเดทยม

ไฮโดรเจนซล ตั ไฟดต์ทม
ทที่ ค
ท วามเข ฟ้มข ฟ้น 0.1 M โดย Kb ของ
สารละลายโซเดทยมไฮโดรเจนซล ตั ไฟดต์มค
ท าบ่ 1.1 x 10-7 (HS- เปป็ น
เบสอบ่อน)
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 4 จงคนานวณคบ่า pH ของสารละลายเมลือ

ที่ นน าเกลลือ
โซเดทยมไซยาไนดต์ 5.00 กรตัม ละลายนนน าจนกระทตัที่งสารละลายมท
ปรอิมาตร 1000 cm3(Ka ของ HCN = 2.1x 10-9)
ต บัวอยบ่างทรีที่ 5 จงคนานวณหาความเข ฟ้มข ฟ้นของสารละลาย NaOAc

ททที่จ ะต ฟ้องเตอิม ลงไปททที่จ ะทนา ให ฟ้ OAc- ถถู ก ไฮโดรไลซ ต์ 0.015%
กนาหนดให ฟ้คบ่าคงททก ที่ ารแตกตตัวของ HOAc เทบ่ากตับ 1.8 x 10-5
กลลม
สรณต์
20
ล บับสมองทรีที่ 8 ปฏวิกรวิ ย วิ ของเกลลือ

วิ าไฮโดรลวิซส
1. ผสมสารละลาย KOH เข ฟ้มข ฟ้น 0.1 โมลตบ่ อ ลอิต ร จนา นวน
อิ ร กตับสารละลาย HCl เข ฟ้มข ฟ้น 0.2 โมลตบ่อลอิตร
จนา นวน 100 มอิล ลอิล อิต ร ในสารละลายผสมมทเ กลลือ เข ฟ้มข ฟ้น
เทบ่าใด และสารละลายมท pH เทบ่าใด
2. ผสมสารละลาย NaOH เข ฟ้มข ฟ้น 0.25 โมลตบ่อลอิตร จนา นวน

250 มอิล ลอิล ต
อิ ร กตับ สารละลาย HNO3 เข ฟ้มข ฟ้น 0.5 โมลตบ่อ
ลอิตร จนา นวน 200 มอิล ลอิล ตอิ ร ในสารละลายผสมมทเ กลลือเข ฟ้ม
ข ฟ้นเทบ่าใด และสารละลายมท pH เทบ่าใด
กลลม
สรณต์
20
3. ละลาย KCN จนา นวน 32.55 กรตั ม ในนนน า กลตัที่ น จนครบ 250
อิ ร สารละลายททไที่ ด ฟ้มท pH เทบ่าใด ( กนาหนด HCN มทคาบ่
Ka= 4.9x10-10 โมลตบ่อลอิตร)
4. ผสมสารละลาย CH3COOH เข ฟ้มข น ฟ้ 0.02 โมลตบ่ อ ลอิต ร

จนานวน 500 มอิลลอิลต อิ ร กตับสารละลาย NaOH เข ฟ้มข ฟ้น 0.05
โมลตบ่อ ลอิต ร จนา นวน 250 มอิล ลอิล อิต ร ในสารละลายผสมมท
เกลลือเข ฟ้มข ฟ้นเทบ่าใด และสารละลายมท pH เทบ่าใด
กลลม
สรณต์
20
5. สารละลาย NH4Cl เข ฟ้มข ฟ้น 0.1 โมลตบ่อลอิตร จงคนา นวณหา

[H3O+] [OH-] pH และ pOH ขอลสารละลาย ( กนา หนด
NH3 มทคาบ่ Kb= 1.8x10-5 โมลตบ่อลอิตร)
6. ถ ฟ้า pH ของสารละลาย NH4Cl เข ฟ้มข ฟ้น 0.7 โมลตบ่อลอิตร คลือ

4.7 จงคนานวณหาคบ่า Ka ของ NH4+
7. สารละลาย NaCN เข ฟ้มข ฟ้น 0.01 โมลตบ่อลอิตร จะมทความเข ฟ้ม

ข ฟ้นของ OH- กทโที่ มลตบ่อลอิตร กนาหนดให ฟ้ Kb ของ CN- เทบ่ากตับ
2.5x10-5
กลลม
สรณต์
20
กลลม
สรณต์
20
การว บัดความเปป็นกรด เบสของสารละลายสามารถ

บ่ การใชกระดาษลอิ
ทนาได ฟ้หลายวอิธ ท เชน ฟ้ ตั ออิน
ตมตัส กระดาษยถูนเอิ วอรต์ซล
ดอิเคเตอรต์ หรลือการวตัดคบ่า pH ของสารละลาย ซงจึที่ วอิธก
ท ารหลตังจะ
ทราบคบ่า pH ของสารละลายททแ ที่ นบ่นอน
1. ววิธก รี ารเทรียบส รี เชน บ่ การใชกระดาษลอิ

ฟ้ ตมตัส ซงจึที่ สามารถบอก
ได ฟ้แคบ่วาบ่ สารละลายเปป็ นกรดหรลือเปป็ นเบส โดยสารละลายททเที่ ปป็ นกรด
จะเปลทย ที่ นสก ท ระดาษลอิตมตัสจากสน ท น าเงอินเปป็ นสแ
ท ดง ในขณะททที่
สารละลายเบสจะเปลทย ที่ นสก ท ระดาษลอิตมตัสจากสแ ท ดงเปป็ นสน ท น าเงอิน
กลลม
สรณต์
20
รี นาเงวินและสแ
ภาพแสดงกระดาษลวิตม บัสสน รี ดง
กลลม
สรณต์
20
ฟ้
การใชกระดาษยถู ตั ออินดอิเคเตอรต์ สามารถวตัดคบ่า pH ได ฟ้
นเอิ วอรต์ซล
อยบ่างครบ่าวๆ
บั นดวิเคเตอรต์
ภาพแสดงกระดาษยรนเวิ วอรต์ซลอวิ
กลลม
สรณต์
20
รี บับอวินดวิเคเตอรต์
การเทรียบสก
ฟ้
ออินดอิเคเตอรต์ทใทที่ ชในการเทท ท ารละลายกรดและเบส เปป็ น
ยบสส
สารออินทรทยท ต์ ม ตั ซอนจจึ
ทที่ โท ครงสร ฟ้างซบ ฟ้ งใชสฟ้ ญ
ตั ลตักษณต์เปป็ น HIn แทน
สถูตร เมลือ
ที่ ออินดอิเคเตอรต์อยถูใบ่ นสารละลายแสดงสมการดตังนทน
HIn(aq) +H2O(l) ⇄ H3O+(aq) + In-(aq)
รถูปกรด รถูปเบส
บ่ ง pH ของการเปลรีย
ภาพแสดงอวินดวิเคเตอรต์และชว ที่ นส รี
ตารางแสดงกรด - เบสอวินดวิเคเตอรต์ทม
รีที่ ช บ่ ง pH ตบ่างก บัน
รี ว
อวินดวิเคเตอรต์ บ่ ง pH
ชว รี เรีที่ ปลรีย
สท ที่ น
เมทอิลออเรนจต์ (methyl orange) 3.1- 4.4 แดง -
เหลลือง
เมทอิลเรด (methyl red) 4.2-6.3 แดง -
โบรโมไทมอลบลถู 6.0-7.6 เหลลือง -
(bromothymol blue) นนน าเงอิน
กลลม
สรณต์
20
ฟท น อ ลต์ ฟ ท า ลท น 8.3-10.0 ท ท -
ไมบ่มส
(phenolphthalein) แดง
ครทซอลเรด (cresol red) 7.2-8.8 เหลลือง -
แดง
2. ววิธก
รี ารว บัดความตบ่างศกยต์ บั เปป็ นการวตัดคบ่า pH ของ
สารละลายอยบ่างละเอทยด โดยใชเครลื ฟ้ อ ที่ งมลือททเที่ รทยกวบ่า pH meter
ซงจึที่ วตัดความตบ่างศก ตั ยต์ระหวบ่างขตัวน ไฟฟฟ้ าสองขตัวน ซงจึที่
pH meter มรีหลายแบบ ขขน น อยรก บ่ บับการเลลือกใชงฟ้ าน
pH meter แบบตงโตก๊
บัน ะ pH meter แบบภาค
สนามหรลือ Test kit
pH meter แบบภาคสนาม
กลลม
สรณต์
20
ล บับสมองทรีที่ 9 อวินดวิเคเตอรต์ของสารละลาย
อวินดวิเคเตอรต์ บ่ ง pH
ชว รี เรีที่ ปลรีย
สท ที่ น
เมทอิลออเรนจต์ 3.1- 4.4 แดง -
เมทอิลเรด 4.2-6.3 แดง -
โบรโมไทมอลบลถู 6.0-7.6 เหลลือง -
ฟท นอลต์ฟทาลทน 8.3-10.0 ท ท -
ไมบ่มส
แดง
ครทซอลเรด 7.2-8.8 เหลลือง -
แดง
โบรโมฟท นอลบลถู 3.0 – 4.6 เหลลือง -
ไทมอลบลถูเมทอิลออเรนจต์ 3.2 – 4.4 แดง –
1. จงหาชวบ่ ง pH ของสารละลาย A
กลลม
สรณต์
20
เมทอิลออเรนจต์ สเท หลลือง

ฟท นอลต์ฟทาลทน ท ท
ไมบ่มส
โบรโมฟท นอลบลถู สเท ขทยว
pH
ชวบ่ ง.....................................................................
......................................................
2. ขงหาชวบ่ ง pH ของสารละลาย B
ท น าเงอิน
โบรโมไทมอลบลถู สน
ครทซอลเรด ท มฟ้
สส
ไมบ่มส
pH
ชวบ่ ง.....................................................................
......................................................
3. จงหาชวบ่ ง pH ของสารละลาย C
ท ดง
ไทมอลบลถูเมทอิลออเรนจต์ สแ
เมทอิลเรด ท ดง
สแ
โบรโมฟท นอลบลถู สเท ขทยว
กลลม
สรณต์
20
pH
ชวบ่ ง.....................................................................
......................................................
4. ขงหาชวบ่ ง pH ของสารละลาย D
เมทอิลเรด สเท หลลือง
โบรโมไทมอลบลถู สเท ขทยว
ไมบ่มส
pH
ชวบ่ ง.....................................................................
......................................................
การไทเทรต เปป็ นการวอิเคราะหต์หาปรอิมาณสาร โดยนน า

สารละลายททที่ ต ฟ้องการวอิเคราะหต์ทนา ปฏอิก รอิ อิยากตั บสารละลายททที่
ทราบความเข ฟ้มข ฟ้นททที่ แนบ่ นอน ซ จึที่งเรทยกวบ่ า สารละลายมาตรฐาน
(Standard solution) ปกตอิสารละลายมาตรฐานบรรจตุ ไว ฟ้ใน
อตุ ปกรณต์ วตั ดปรอิมาตรททที่ เรทยกวบ่า บวิวเรต (Burette) และเรทยก
สารละลายมาตรฐานททบ ที่ รรจตุในบอิวเรตวบ่า ไทแทรนตต์ (Titrant)
สวบ่ นสารททจที่ ะนน ามาวอิเคราะหต์ซงทราบปรอิ
จึที่ มาตรบรรจตุอยถูใบ่ นขวดรถูปกรวย
ทนาการหยดสารละลายมาตรฐานจากบอิวเรตลงในขวดรถูปกรวย จน
กระทตัที่งสารทตังน สองทนาปฏอิกรอิ ย อิ ากตันพอดท เรทยกวบ่า การไทเทรต
กลลม
สรณต์
20
(titration) จตุดททส
ที่ ารทนาปฏอิกรอิ ย
อิ าพอดทกน
ตั เรทยกวบ่า จลดสมมรล
(equivalent point)
เมลือ
ที่ ทราบความเข ฟ้มข ฟ้นของสารละลายมาตรฐาน และปรอิมาตร
ของสารละลายมาตรฐานททใที่ ชทน ฟ้ าปฏอิกรอิ ย
อิ าพอดทกบ
ตั สารททต
ที่ ฟ้องการ
วอิเคราะหต์(ทราบปรอิมาตรททใที่ ช)ฟ้ สามารถนน าคบ่าเหลบ่านทม น าคนานวณหา
ปรอิมาณของสารททต ที่ ฟ้องการวอิเคราะหต์ได ฟ้
การไทเทรตนตั น น เราหาจตุดสมมถูลจจึงต ฟ้องอาศย ตั อวินดวิเคเตอรต์
เปป็ นตตัวบอกจตุดททค ที่ วรยตุตก
อิ ารไทเทรต โดยดถูการเปลทย ที่ นสขท องออินดอิ
เตอรต์ ซงจึที่ จตุดททส ท องสารละลายเปลทย
ที่ ข ที่ นไปนทน เรทยกวบ่า จลดยลต วิ (End
point) ของการไทเทรต ซงจึที่ จตุดยตุตค อิ วรตรงกตับจตุดสมมถูลพอดท
หรลือใกล ฟ้เคทยงกตับจตุดสมมถูลให ฟ้มากททส ที่ ด ตุ
สารละลายมาตรฐาน คลือ สารละลายททท
ที่ ราบความเข ฟ้มข ฟ้นททที่
แนบ่นอน ซงจึที่ เตรทยมได ฟ้ 2 วอิธ ท
1. ววิธต รี รง (direct method) เตรทยมได ฟ้โดยการชงตัที่ สาร
ให ฟ้ได ฟ้นนน าหนตักททแ ที่ นบ่นอน โดยใชเครลืฟ้ อ
ที่ งชงตัที่ สนาหรตับวอิเคราะหต์ แล ฟ้วนน า
มาละลายให ฟ้ได ฟ้ปรอิมาตรททแ ที่ นบ่นอนโดยใชขวดวตั ฟ้ ดปรอิมาตร
สารละลายททเที่ ตรทยมได ฟ้มทความเข ฟ้มข ฟ้นททแ ที่ นบ่นอน ซงจึที่ เรทยกวบ่า
สารละลายมาตรฐานปฐมภถูม อิ (primary standard) สารททจ ที่ ะนน า
มาชงตัที่ เพลือที่ เตรทยมเปป็ นสารละลายมาตรฐานปฐมภถูม อิ จะต ฟ้องมท
คตุณสมบตัต อิ ดตังนทน
1. มทความบรอิสท ตุ ธอิส
ธิ์ งถู
2. ไมบ่เปลทย ที่ นแปลงในระหวบ่างการช งตัที่ เชน
บ่ ไมบ่ทนาปฏอิกรอิ ย
อิ า
กตับกก๊าซออกซเอิ จนในอากาศ
หรลือไมบ่ดด
ถู ความชน ลืน
3. มทมวลโมเลกตุลสถูง เพลืที่อลดความคลาดเคลลือ
ที่ นททเที่ กอิดขจึน
น
จากการชงตัที่
2.ววิธอรี อ
ฟ้ ม (indirect method) สารททน ที่ น ามาเตรทยมเปป็ น
สารละลายมาตรฐานขาดคตุณสมบตัต อิ ข ฟ้อ ก-ค ดตังททก ที่ ลบ่าวไว ฟ้ข ฟ้างต ฟ้น
จจึงต ฟ้องนน า มาเตรทย มเปป็ นสารละลายททม
ที่ ค
ท วามเข ฟ้มข ฟ้นโดยประมาณ
กลลม
สรณต์
20
แล ฟ้วนน าไปไทเทรตกตับสารละลายมาตรฐานปฐมภถูม อิ เพลือ ที่ หาความ

เข ฟ้มข ฟ้นททแที่ นบ่นอนอทกททหนจึงที่ ซงจึที่ เรทยกขบวนการนทวน าบ่ การทนา
มาตรฐาน (standardization) และสารละลายใหมบ่ทท ทที่ ราบความ
เขม ฟ้ ข นฟ้ ททที่ แ นบ่ น อ น เ รท ย ก วบ่ า ส า ร ล ะ ล า ย ม า ต ร ฐ า น ทตุ ตอิ ย ภถู มอิ
(secondary standard solution)
เทคนวิคการไทเทรต
1. หตั น หน าฟ้ เข ฟ้าหาบอิว เรต กก๊ อ กบอิว เรตต ฟ้องอยถูบ่ ด ฟ้านขวามลือ จจึง จะ
ทนาให ฟ้อบ่านขทดบอกปรอิมาตรได ฟ้ชด ตั เจน
2.ใช มลืฟ้ อ ซ ายไขกก๊
ฟ้ อ กบอิว เรต โดยการใช นอิฟ้ นว หตั ว แมบ่ม ลือ จตั บ กก๊ อ กด ฟ้าน
หน ฟ้า นอิวน ชแ ทน ละนอิวน กลางอ ฟ้อมไปจตับกก๊อกด ฟ้านหลตัง ส วบ่ นนอิวน ททเที่ หลลือกป็
อ ฟ้อมไปอยถูด บ่ ฟ้านหลตังกก๊อก
ถน บัดซาฟ้ ย
ถน บัดขวา
3. สารละลายททจที่ ะนน ามาไทเทรตนตั นน บรรจตุอยถูใบ่ นขวดรถูปกรวย ให ฟ้
จตับขวดรถูปกรวยด ฟ้วยมลือขวาแกวบ่งวนไปรอบๆ ขณะไขสารละลายจา
กบอิวเรตลงไป เพลือ ที่ ให ฟ้สารละลายผสมกตันได ฟ้ดท
4. เมลืที่อใกล ฟ้จตุดยตุต อิ ควรไขกก๊อกสารละลายอยบ่างช าๆ ฟ้ เมลืที่อ

ใกล ฟ้จตุดยตุต มอิ ากๆ ต ฟ้องใส บ่สารละลายททละหยดหรลือครจึงที่ หยด ซ งจึที่
ทนาโดยเปอิ ดกก๊อกเพทยงเลป็ กน ฟ้อย แล ฟ้วปอิ ดกก๊อก จากนตั นนเอาผนตั ง
ด ฟ้านในของขวดรถูปกรวยแตะททป ฟ้
ที่ ลายบอิวเรต แล ฟ้วใชขวดนน น าฉทดนนน า
กลตัที่นล ฟ้างลงไปจนานวนเลป็กน ฟ้อย
กลลม
สรณต์
20
5. ขณะไทเทรตอาจมทสารกระเดป็นขจึนมาตอิ น ดผนตังดานในของขวด
ฟ้
รถูปกรวย จจึง ต ฟ้องฉทดนนน า กลตัน ที่ ล ฟ้างเพลืที่ อ ให ฟ้สารเข ฟ้าทนา ปฏอิก รอิ อิย าอยบ่ า ง
สมบถูรณต์ ซ งจึที่ การฉทดนนน า กลตัที่นลงไปจะทนา ให ฟ้ปรอิมาตรของสารละลาย
เพอิม
ที่ ขจึนน แตบ่เนลือ
น สารหรลือจนานวนโมลของสารยตังคงเดอิม
6. การไทเทรตควรทนา ในททท ที่ ทที่ม ทแ สงสวบ่า งพอดท และควรมท
กระดาษส ข ท าววางไว ฟ้ใต ฟ้ขวดรถูป กรวย เพลืที่ อ จะทนา ให ฟ้สตั ง เกตการ
เปลทย ที่ นแปลงสข ท องสารละลายเมลือ ที่ ถจึงจตุดยตุตไอิ ด ฟ้ชด ตั เจน
7. การไทเทรตบางครตังน จะสงตั เกตจตุดยตุตไอิ มบ่ชด ตั เจน จจึง

ทนาให ฟ้ตตัดสน อิ ได ฟ้ยากวบ่าถจึงจตุดยตุตแ อิ ล ฟ้วหรลือยตัง เมลือ
ที่ เปป็ นเชน บ่ นทใน ห ฟ้อบ่าน
ปรอิมาตรสารละลายในบอิวเรตกบ่อน แล ฟ้วเตอิมสารละลายจากบอิวเรตลง
ไปอทก 1 หยด สงตั เกตการเปลทย ที่ นส ท ถ ฟ้าไมบ่แนบ่ใจกป็ให ฟ้อบ่านปรอิมาตร
ในบอิวเรตอทกครตังน แล ฟ้วเตอิมสารลงไปอทก 1 หยด สตังเกตการ
เปลทย ที่ นส ท แล ฟ้วจจึงนน ามาเลลือกจตุดยตุตวอิ บ่าครตั งน ใดเหมาะสมททส ที่ ด
ตุ ถ ฟ้า
เปป็ นจตุดยตุตท
อิ ทที่แท ฟ้จรอิงนตั นน เมลืที่อหยดสารละลายจากบอิวเรต 1 หยด
จะสตังเกตเหป็ นการเปลทที่ยนส ข ท องสารละลายได ฟ้อยบ่างชด ตั เจน
8. ทนาการไทเทรตอยบ่างน ฟ้อย 2 ครตังน สนาหรตับตตัวอยบ่างหนจึงที่ ๆ

ฟ้ ละครตังน ตบ่างกตันไมบ่เกอิน 0.2 cm3
โดยปรอิมาตรของสารททใที่ ชแตบ่
การเลลือกอวินดวิเคเตอรต์ในการไทเทรต
ททที่จตุดสมมถูลกรดและเบสทนา ปฏอิกรอิ ย
อิ ากตันพอดท ออินดอิเคเตอรต์จะ
เปลทที่ยนส ท หลตั กการเลลือกออินดอิเคเตอรต์ คลือ ต ฟ้องให ฟ้ชวบ่ ง pH ของการ
ที่ นสใท กล ฟ้เคทยงกตับ pH ของสารละลายททจ
เปลทย ที่ ด
ตุ สมมถูลมากททส ที่ ด
ตุ
กลลม
สรณต์
20
การไทเทรตกรดเบส
1. ไทเทรตระหวบ่างกรดแกบ่ก บับเบสแกบ่ เชน บ่ การไทเทรต
สารละลายกรดไฮโดรคลอรอิกด ฟ้วยสารละลายเบสโซเดทยมไฮดรอก
ไซดต์ ททจ ที่ ด
ตุ มถูลสารละลายมทสมบตัตเอิ ปป็ นกลาง มทคาบ่ pH = 7 ดตังนตั น
น
ออินดอิเคเตอรต์ทเทที่ หมาะสม คลือโบรโมไทมอลบลร ซงจึที่ มทชวบ่ ง pH
6.0 - 7.6
กราฟแสดงการไทเทรตระหวบ่างกรดแกบ่ก บับเบสแกบ่
2. ไทเทรตระหวบ่างกรดอบ่อนก บับเบสแกบ่ เชน บ่ การ
ไทเทรตสารละลายกรดแอซ ต ท ก
อิ ด ฟ้วยโซเดทยมไฮดรอกไซดต์ ททจ ที่ ด
ตุ
สมมถูลสารละลายมทสมบตัตเอิ ปป็ นเบส มทคาบ่ pH มากกวบ่า 7
เนลือ ที่ งจากโซเดทยมแอซเท ทตเกอิดปฏอิกรอิ ย อิ าไฮโดรลอิซสอิ ได ฟ้ไฮดรอก
ไซดต์ไอออน ดตังนตั น น ออินดอิเคเตอรต์ทเทที่ หมาะสม คลือ ฟรี นอลต์ฟทาลรีน
ซงจึที่ มทชวบ่ ง pH 8.3 - 10.0
กลลม
สรณต์
20
กราฟแสดงการไทเทรตระหวบ่างกรดอบ่อนก บับเบสแกบ่
3. ไทเทรตระหวบ่างกรดแกบ่ก บ บั เบสอบ่อน เช บ่น การ
ไทเทรตสารละลายแอมโมเนท ย ด ฟ้วยกรดไฮโดรคลอรอิก ททที่ จตุ ด
สมมถู ลสารละลายมทสมบตั ต เอิ ปป็ นกรด มทคบ่ า pH ตนาที่ กวบ่ า 7
เนลืที่ องจากเกลลือ แอมโมเนทยมคลอไรดต์เกอิดปฏอิกรอิ ย อิ ได ฟ้
อิ าไฮโดรลอิซส
ไฮโดรเนทยมไอออนดตังนตั น น ออินดอิเคเตอรต์ทใทที่ ช ฟ้ คลือ เมทวิลออเรนจต์ ซงจึที่
มทชวบ่ ง pH 3.1-4.4
กราฟแสดงการไทเทรตระหวบ่างกรดแกบ่ก บับเบสอบ่อน
กลลม
สรณต์
20
นอกจากจะเลลือกออินดอิเคเตอรต์ช บ่วง pH ของการเปลทที่ยนส ท

ใกล ฟ้เคทยงกตับ pH ของสารละลายททจ ที่ ด
ตุ สมมถูลมากททส
ที่ ด
ตุ อาจจะ
เลลือกออินดอิเคเตอรต์โดยวอิธศ จึ ษาจากกราฟของการไทเทรต
ท ก
(titration curve) ซ งจึที่ แสดงความสตัมพตั นธต์ระหวบ่างปรอิมาตรของ
สารททที่ไขจากบอิวเรตกตับ pH ของสารละลายในขวดรถูปกรวยททที่
เปลทยที่ นไป เชน บ่ กราฟการไทเทรตของการไทเทรตระหวบ่างสารละ
ลายไฮโดรคลอรอิกกตับสารละลายโซเดทยมไฮดรอกไซดต์ ดตังรถูปททที่
6.1 จะเหป็นวบ่าเมลือ ที่ เรอิม
ที่ ไทเทรต pH ของสารละลายจะเพอิม น ชาฟ้ ๆ
ที่ ขจึน
แตบ่เมลือที่ เตอิมสารละลายโซเดทยมไฮดรอกไซดต์ลงไป บรอิเวณใกล ฟ้จตุด
สมมถูล pH ของสารละลายจะเพอิม ที่ ขจึน
น อยบ่างรวดเรป็ว
กลลม
สรณต์
20
คบ่า pH ททจ
ที่ ด
ตุ สมมถูลและการเปลทย ท องออินดอิเคเตอรต์
ที่ นสข
การคนานวณหาความเขฟ้มขฟ้นของกรดเบสจากการไทเทรต
ปรอิม าณของกรดหรลื อ เบส จะคนา นวณได ฟ้จากปรอิม าณ
ตั พตันธต์ในสมการของปฏอิกรอิ ย
สม อิ าระหวบ่างกรดและเบส สมการทตัที่วไป
คลือ
aACID + bBASE sSALT + nH2O
จจจำนวนโมลของกรด a
ททจ
ที่ ด
ตุ สมมถูล =
จจจำนวนโมลของเบส b
a
จนานวนโมลของกรด =
b x จนานวนโมลของเบส
กลลม
สรณต์
20
a
หรลือ MaVa =
b (MbVb)
เมลือ
ที่ Ma, Mb คลือ ความเข ฟ้มข ฟ้นของสารละลายกรดและเบส
ตามลนาดตับ หนบ่วยเปป็ น mol/dm3
Va, Vb คลือ ปรอิมาตรของสารละลายกรดและเบส ตาม
ลนาดตับ หนบ่วยเปป็ น dm3
เช บ่น การไทเทรตสารละลายกรดซ ตัล ฟอิ วรอิก ด ฟ้วยเบสโซเดทย
มไฮดรอกไซดต์ ปฏอิกรอิ ย
อิ าททเที่ กอิดขจึน
น เปป็ นดตังนทน
H2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + H2O
จจจำนวนโมลของ H 2 SO 4 1
ททจ
ที่ ด
ตุ สมมถูล 
จจจำนวนโมลของ NaOH 2
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 นน าสารละลายกรดไฮโดรคลอรอิก จนานวน 25.00 cm3

ไทเทรตกตับสารละลายมาตรฐานโซเดทยมคารต์บอเนตเข ฟ้มข ฟ้น 0.100
mol/dm3 จนานวน 12.50 cm3 จจึงเหป็นการเปลทย ท องออินดอิเค
ที่ นสข
เตอรต์ จงคนานวณหาความเข ฟ้มข ฟ้นของกรดไฮโดรคลอรอิกหนบ่วย
mol/dm3
ววิธท
รี า
น ปฏอิกรอิ ย
อิ าททเที่ กอิดขจึน
น คลือ
Na2CO3 + 2HCl NaCl + H2O + CO2
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 2 ผสมสารละลาย HCl เข ฟ้มข ฟ้น 0.200 โมลตบ่อ

ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 10.00 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร กตับ
สารละลาย NH3 เข ฟ้มข ฟ้น 0.200 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
ปรอิมาตร 20.00 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร สารละลายใหมบ่ทไทที่ ด ฟ้มท pH
เทบ่าไร (Kb ของ NH3 = 10-15)
ต บัวอยบ่างทรีที่ 3 ผสมสารละลาย HCl เข ฟ้มข ฟ้น 0.200 โมลตบ่อ

ลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 20.00 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร
กตับCH3COONa เข ฟ้มข ฟ้น 0.200 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร
ปรอิมาตร 60.00 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร สารละลายใหมบ่ทไทที่ ด ฟ้มท pH
เทบ่าไร (Ka ของ CH3COOH = 10-5)
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 4 นน า Ca(OH)2 หนตั ก 1.48 กรตัม ผสมกตับสารละลาย

HCl 0.0200 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 1.00 ลถูกบาศกต์
เดซเอิ มตร เมลือ ที่ ปฏอิกรอิ ย อิน สตุด สารละลายจะมท pH เทบ่าไร
อิ าสน
(กนาหนด log 2 = 0.30)
ต บัวอยบ่างทรีที่ 5 เมลือ
ที่ เตอิมของแขป็ง Zn(OH)2 ลงไปในสารละลาย
HBr เข ฟ้มข ฟ้น 0.500 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 40.00
ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร พบวบ่าสารละลายททไที่ ด ฟ้ยตังเปป็ นกรดอยถูบ่ นน า
สารละลายททไที่ ด ฟ้นทไ น ปไทเทรตกตับสารละลาย NaOH เข ฟ้มข ฟ้น
0.500 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ต ฟ้องใชปรอิ ฟ้ มาตร 16.50 cm3
จจึงสะเทอินพอดท นนน าหนตักของ Zn(OH)2 ททใที่ สไบ่ ปครตังน แรกมทกก ทที่ รตัม
กลลม
สรณต์
20
ล บับสมองทรีที่ 10 การไทเทรตสารละลายกรด-เบส
การไทเทรต กรดแกบ่ เบสแกบ่
1. ถ ฟ้าต ฟ้องการสะเทอินสารละลาย Ba(OH) 2 เข ฟ้มข ฟ้น 0.05 M

ปรอิมาตร 30 cm3 จะต ฟ้องใชกรดฟ้ ฟอสฟอรอิก (H3PO4 )
เข ฟ้มข ฟ้น 0.25 M กทที่ cm3
กลลม
สรณต์
20
2. สารละลาย Ba(OH)2 จานนวน 40 cm3 ไทเทรตพอดทกบ ตั

สารละลาย HCl เข ฟ้มข ฟ้น 0.01 mol/dm3 จนานวน 10 cm3
สารละลาย Ba(OH)2 มทความเขม ฟ้ขน ฟ้กทโที่ มล/ลอิตร
3. Mg(OH)2 ผสมแปฟ้ ง เปป็ นยาลดกรดในกระเพาะอาหาร ถ ฟ้านน า

มา 0.10 กรตัม ทนาเปป็ น สารละลายแล ฟ้วไทเทรตด ฟ้วย HCl
0.20 mol/dm3 ปรากฎวบ่าใช ฟ้ HCl ไป 10 cm3 จง
หาวบ่าในยาลดกรดนทนม ท Mg(OH)2 เปป็ นสวบ่ นผสมอยถูก
บ่ ก
ทที่ รตัม
4. เมลือ
ที่ นานสารละลายททม
ที่ ท HCl 0.01 โมล มาทนาปฏอิกรอิ ย
อิ า
สะเทอินดฟ้วยสารละลาย Ca(OH)2 เข ฟ้ม ข ฟ้น 0.1 mol/dm3
จะต ฟ้องใช ฟ้ Ca(OH)2 กทที่ cm3
กลลม
สรณต์
20
การไทรตเทรตกรดแกบ่ เบสอบ่อน
1. จงหา pH ของสารละลายเมลือ ที่ หยด HCl เข ฟ้มข ฟ้น 0.100 mol/

L ลงในสารละลาย NH3 เข ฟ้มข ฟ้น 0.100 mol/ L
ปรอิมาตร 50.00 cm3 (Kb ของ NH3 =
1.0x10-5 )
1.1. เมลือ
ที่ หยด HCl 0.00 cm3
1.2 เมลือ
1.3 เมลือ
กลลม
สรณต์
20
1.4 เมลือ
2. ผสมสารละลาย HCl เข ฟ้มข ฟ้น 0.200 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร

ปรอิมาตร 10.00 ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร กตับ สารละลาย NH3 เข ฟ้ม
ข ฟ้น 0.200 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 20.00
ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร สารละลายใหมบ่ทไทที่ ด ฟ้มท pH เทบ่าไร (Kb
ของ NH3 = 10-15)
3. เมลือ
ที่ เตอิมของแขป็ง Zn(OH)2 ลงไปในสารละลาย HBr เข ฟ้มข ฟ้น
0.500 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ปรอิมาตร 40.00 ลถูกบาศกต์
เซนตอิเมตร พบวบ่าสารละลายททไที่ ด ฟ้ยตังเปป็ นกรดอยถูบ่ นน า
สารละลายททไที่ ด ฟ้นทไ
น ปไทเทรตกตับสารละลาย NaOH เข ฟ้มข ฟ้น
กลลม
สรณต์
20
0.500 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร ต ฟ้องใชปรอิ

ฟ้ มาตร 16.50
cm3 จจึงสะเทอินพอดทนนาหนตั ก Zn(OH)2 ททใที่ สไบ่ ป ครตังน แรกมทกก
ทที่ รตัม
การไทรตเทรตเบสแกบ่ กรดอบ่อน
1. การคนานวณ pH ของสารละลายเมลือ
ที่ หยด NaOH เข ฟ้มข ฟ้น
0.100 mol/ L ปรอิมาตร 50.00 mL ลงใน สารละลาย
CH3COOH เข ฟ้มข ฟ้น 0.100 mol/ L ปรอิมาตร 50.00 mL
(Ka ของ CH3COOH = 1.8x10-5)
กลลม
สรณต์
20
2. ถ ฟ้านน าสารละลาย KOH เข ฟ้มข ฟ้น 0.1 M ปรอิมาตร 300 cm3
มาทนาปฏอิกรอิ ย
อิ ากตับสารละลายลาย CH3COOH 0.1M จงหา
pH ของสารละลายเมลือ ที่ ปฏอิกรอิ ย อิน สตุด
อิ าสน
3. นน ากรดอบ่อนชนอิดมอนอโปรตอิก HX 2.8 กรตัม มาละลายนนน า
แล ฟ้วนน าไปไทเทรตกตับสารละลาย NaOH เข ฟ้มข ฟ้น 0.5M ททที่

จตุดยตุตใอิ ช ฟ้ NaOH 29.2 cm3 มวลโมเลกตุล HX มทคาบ่ เทบ่าไร
กลลม
สรณต์
20
4. สารละลาย H2CO3 เข ฟ้มข ฟ้น 0.1 M ปรอิมาตร 200 cm3 ทนา
อิ ากตับสารละลาย NaOH 0.2M ปรอิมาตร 300 cm3
จะเหลลือสารใดกทที่ Molar
กลลม
สรณต์
20
การไทรเทรตประยลกตต์
1. ของผสมระหวบ่าง CaCO3 และ MgCO3 52 กรตัม เมลือ ที่ นน ามา

ทนาปฏอิกรอิ ย
อิ ากตับสารละลาย HCl เข ฟ้มข ฟ้น 1.0 M ปรอิมาณมาก
เกอินพอพบวบ่ามทแกก๊ส CO2 เกอิดชน จึน จากปฏอิกรอิ ย อิ า 13.44 dm3
ททS
ที่ TP จงหาวบ่าในของผสมมท MgCO3 กทก ที่ รตัม
กลลม
สรณต์
20
2. ยาลดกรดชนอิดหนจึงที่ มท Mg(OH)2 2.9 %โดยมวล นอกนตั น น

ฟ้
เปป็ นแปฟ้ ง ถ ฟ้ายาลดกรดนทเน มป็ดละ 0.2 กรตัม จะต ฟ้องใชยาลดกรด
กทเที่ มป็ดจจึงจะทนาปฏอิกรอิ ย
ตั สารละลาย HCl 0.02M
ปรอิมาตร 300 cm3
กลลม
สรณต์
20
3. หอินชนอิดหนจึงที่ มท CaCO3 เปป็ นองคต์ประกอบ เมลือ ที่ นน าไปเผาจะ

ได ฟ้ CaO ซงจึที่ ละลายนนน า และให ฟ้Ca(OH)2 ในการวอิเคราะหต์
ครตังน หนจึงที่ เมลือ
ที่ นน าหอินตตัวอยบ่าง 0.25 กรตัม มาทนาตามวอิธข ท ฟ้างต ฟ้น
แล ฟ้วนน าสารละลาย Ca(OH)2 ททไที่ ด ฟ้มาไทเทรตกตับสารละลาย
HCl พบวบ่าต ฟ้องใชสารละลาย ฟ้ HCl 0.1M ปรอิมาตร 36
cm3 จงหามวลเปป็ นร ฟ้อยละของ CaCO3 ในหอินตตัวอยบ่าง
กลลม
สรณต์
20
กลลม
สรณต์
20
สารละลายบ บัฟเฟอรต์ (Buffer solution) เปป็ นของผสม

ระหวบ่างกรดอบ่อนกตับเกลลือของกรดอบ่อน หรลือของผสมระหวบ่างเบส
อบ่อนกตับเกลลือของเบสอบ่อนเปป็ นสารละลายททม ที่ ค ท วามสามารถตบ่อต ฟ้าน
การเปลทย ที่ นแปลง pH เมลือ ที่ เตอิมกรดแกบ่หรลือเบสแกบ่ลงไปเลป็กน ฟ้อย
จะทนาให ฟ้ pH ของสารละลายบตัฟเฟอรต์ไมบ่เปลทย ที่ นแปลงหรลือ
เปลทยที่ นแปลงเลป็กน ฟ้อย ตตัวอยบ่างสารละลายบตัฟเฟอรต์ ดตังตาราง
สารละลายบ บัฟเฟอรต์ กรดหรลือ ครเบ่ บสหรลือครบ่
เบส กรด
ของผสมระหวบ่าง H3PO4 กตับ H3PO4 NaH2PO4
NaH2PO4
ของผสมระหวบ่าง H2CO3 กตับ H2CO3 NaHCO3
NaHCO3
ของผสมระหวบ่าง NH3 กตับ NH4Cl NH3 NH4Cl
ของผสมระหวบ่าง CH3COOH และ CH3COOH CH3COONa
CH3COONa
1. สารละลายบ บัฟเฟอรต์ประเภทกรดอบ่อน (กรดอบ่อน + ครบ่

เบสของกรดอบ่อน)
บ่ กรดแอซต
เชน ท ก
อิ กตับเกลลือโซเดทย มแอซ เท ทต เขทย นปฏอิก รอิ ย
อิ า
การแตกตตั ว กรดแอซ ท ต อิก และโซเดท ย มแอซ ท เ ทตในสารละลาย
บตัฟเฟอรต์ ได ฟ้ดตังนทน
CH3COOH + H2O ⇄ CH3COO- + H3O+
CH3COONa  CH3COO- + Na+
กลลม
สรณต์
20
ททส
ที่ มดตุลสารละลายบตัฟเฟอรต์ประกอบด ฟ้วยกรดแอซต ท ก
อิ ททไที่ มบ่
แตกตตัว และแอซเท ทตไอออนททไที่ ด ฟ้มาจากการแตกตตัวของกรดแอซ ท
ตอิกและเกลลือโซเดทยมแอซเท ทต ซงจึที่ แอซเท ทตไอออนสวบ่ นใหญบ่ได ฟ้มา
จากการแตกตตัวของเกลลือโซเดทยมแอซเท ทต มทสวบ่ นน ฟ้อยเทบ่านตั น น ททที่
ได ฟ้มาจากการแตกตตัวของ กรดแอซต ท ก
อิ
การคนานวณ [H+] ของสารละลายบ บัฟเฟอรต์ของกรดอบ่อน

[H  ]  K a
 กรดออ่อน
 เกลลือของกรดออ่อน
Cs
pH = pK a + log
Ca
เมลือ
ที่ Cs คลือความเข ฟ้มข ฟ้นของเกลลือของกรดอบ่อน
Ca คลือความเข ฟ้มข ฟ้นของกรดอบ่อน
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 จงคนานวณหา pH ของสารละลายบตัฟเฟอรต์ โดย

ผสมสารละลายกรดแอซต ท ก
อิ เข ฟ้มข ฟ้น 0.100 mol/dm3
จนานวน 100 cm3 กตับสารละลายโซเดทยมแอซเท ทตเข ฟ้มข ฟ้น
0.200 mol/dm3 จนานวน 100 cm3 จากนตั น น เตอิมนนน า ได ฟ้
สารละลายมทประมาตร 500 cm 3
(Ka ของ
-5
CH3COOH = 1.75 x 10 )
1. จงคนานวณหา pH ของสารละลายบตัฟเฟอรต์
กลลม
สรณต์
20
2. จงคนา นวณหา pH ของสารละลายบตั ฟเฟอรต์ เมลืที่อเตอิมสารละลา

ยกรดไฮโดรคลอรอิกเข ฟ้มข ฟ้น 0.100 mol/dm3 จนานวน 1.00
cm3
3. จงคนานวณหา pH ของสารละลายบตัฟเฟอรต์ เมลือ ที่ เตอิมสารละลาย

โซเดทยมไฮดรอกไซดต์เข ฟ้มข ฟ้น 0.100 mol/dm3 จนานวน 1.00
cm3
กลลม
สรณต์
20
สารละลายบ บัฟเฟอรต์ประเภทเบส
สารละลายบตั ฟ เฟอรต์ ป ระเภทเบส ประกอบด วฟ้ ยเบสอบ่ อ น
และเกลลือของเบสอบ่ อน เช บ่น ของผสมระหวบ่างเบสอบ่อนแอมโมเนทย
กตับเกลลือแอมโมเนทยมคลอไรดต์ ปฏอิกรอิ ย
อิ าการแตกตตัวของแอมโมเนทย
คลือ
NH3(aq) + H2O(l) ⇄ NH4+(aq) + OH-
(aq)
ที่ ารแตกตตัวของเบสแอมโมเนทย ได ฟ้ดตังสมการ
[ OH - ][ NH 4 + ]
Kb =
[ NH 3 ]
Cs
pOH = pK b + log
Cb
กนาหนดให ฟ้ Cb เ ปป็ น ค ว า ม เ ข ม
ฟ้ ข น
ฟ้ ต อ น เ รอิที่ ม ต น
ฟ้ ข อ ง เ บ ส อบ่ อ น
แอมโมเนทย
และ Cs เ ปป็ น ค ว า ม เ ข ม
ฟ้ ข น
ฟ้ ต อ น เ รอิที่ ม ต น
ฟ้ ข อ ง เ ก ลลื อ
แอมโมเนทยคลอไรดต์
ต วบั อยบ่า งทรีที่ 2 จงคนา นวณหา pH ของสารละลายบตั ฟ เฟอรต์ โดย

ผสมสารละลายแอมโมเนทยเข ฟ้มข ฟ้น 0.100 mol/dm3 จนานวน 50
cm3 กตั บ แอมโมเนท ย มคลอไรดต์ 1.60 กรตั ม จากนตั น น เตอิม นนน า จน
สารละลายมทปรอิมาตร 250 cm3 (มวลอะตอมของ N = 14 , H
= 1, Cl = 35)(Ka ของ NH3= 1.76 x 10-5)
กลลม บ่ สาระการเรรียนรรวฟ้ ท วิ ยาศาสตรต์ โรงเรรียน มอ.ววิทยานล
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 3 จงคนานวณหา pH ของสารละลายททป

ที่ ระกอบด ฟ้วย
HNO2 0.05 M และ NaNO2 0.02 M (Ka ของ
NHO2 = 4.6 x 10-4 )
ต บัวอยบ่างทรีที่ 4 จงคนานวณหาอตัตราสวบ่ นของแอมโมเนทยมไอออน

ตบ่อแอมโมเนทยในสารละลายบตัฟเฟอรต์ทม ทที่ ท pH เทบ่ากตับ 9
(Kb ของ NH3 = 1.76 x 10-5 )
กลลม
สรณต์
20
ต บัวอยบ่างทรีที่ 5 สารละลายททป
ที่ ระกอบด ฟ้วย NH3 0.75 M และ
NH4Cl 0.1 M จงคนานวณหา pH ของ
สารละลาย(Kb = 1.76 x 10-5)
ต บัวอยบ่างทรีที่ 6 สารละลายททเที่ ตรทยมขจึน

น จาก HCOONa 0.2 mol
และ HCOOH 0.25 M ละลายในนนน า 200 cm3
จงคนานวณหา [H3O+] และ [OH-] ของสารละลาย
( Ka ของ HCOOH = 1.77 x 10-4 )
กลลม
สรณต์
20
ล บับสมองทรีที่ 11 สารละลายบ บัฟเฟอรต์

1. การเตรทยมสารละลายในข ฟ้อใดเปป็ นสารละลายบตัฟเฟอรต์
ก. เตอิม NaOH 0.1 M ปรอิมาตร 100 cm3 ลงใน HCl 0.1
M ปรอิมาตร 150 cm3
ข. เตอิม NaOH 0.01 M ปรอิมาตร 100 cm3 ลงใน
CH3COOH 0.05 M ปรอิมาตร 20 cm3
ค. เตอิม HCl 0.2 M ปรอิมาตร 100 cm3 ลงใน NH3 0.02
ง. เตอิม HCl 0.05 M ปรอิมาตร 25 cm3 ลงใน NH3 0.02
2. นน าสารละลายสองชนอิดมนาผสมกตันใชปรอิ ฟ้ มาตรเทบ่ากตัน คลือ 50

ลถูกบาศกต์เซนตอิเมตร ข ฟ้อใดททไที่ มบ่มส
ท มบตัตเอิ ปป็ นบตัฟเฟอรต์
ก. HNO3 0.5 mol/dm3 + NH4 OH 0.6 mol/dm3

ข. NH4 OH 0.5 mol/dm3 + HCl 0.3 mol/dm3
ค. HCl 0.5 mol/dm3 + NH4 OH 0.25 mol/dm3
กลลม
สรณต์
20
ง. NaOH 0.5 mol/dm3 + CH3 COOH 0.75

mol/dm3
3. สารผสมในข ฟ้อใดจตัดเปป็ นสารละลายบตัฟเฟอรต์เมลือ ฟ้ มาตรเทบ่า

ที่ ใชปรอิ
กตัน
1. 0.40M HCN + 0.10M KCN
2. 0.20M CH3 COOH + 0.25M NaOH
3. 0.20 M NH3 + 0.30M H2SO4
4. 0.20 M NHO3 + 0.10M NH4OH
4. ผสมสารละลาย HCl เข ฟ้มข ฟ้น 0.2M ปรอิมาตร 20 cm3 กตับ

สารละลาย CH3COOH 0.2 M ปรอิมาตร 60 cm3
สารละลายใหมบ่ทไทที่ ด ฟ้มท pH เทบ่าไร
5. ผสมสารละลาย HCl 0.2 M ปรอิมาตร 10 cm3 ผสมกตับ

สารละลาย NH3 0.2 M ปรอิมาตร 20 cm3 สารละลาย
ใหมบ่ทไทที่ ด ฟ้มท pH เทบ่าไร ( Kb ของ NH3 1.8 x 10-15)
กลลม
สรณต์
20
6. สารละลายบตัฟเฟอรต์ระหวบ่าง CH3COOH 0.1 M กตับ

CH3COONa 0.1 M ( Ka ของ CH3COOH 1.8
x 10-5)
6.1 จงหา pH ของสารละลาย 1 dm3
6.2 จงหา pH ของสารละลาย เมลือ

ที่ เตอิม NaOH ลงไป 0.01M
ลงในสารละลาย

ที่ เตอิม HCl ลงไป 0.01M ลงใน
กลลม
สรณต์
20

ที่ เตอิมนนน าอทก 200 cm3 ลงใน
7. สารละลายบตัฟเฟอรต์ 1 ลอิตร ประกอบด ฟ้วย NH3 0.02 โมล

และ NH4Cl 0.015 โมล จงคนานวณหา ( Kb ของ NH3 1.34
x 1015)
7.1 pH ของสารละลาย
7.2 ถ ฟ้าเตอิมสารละลาย HCl 0.1 M จนานวน 10 cm3 pH ของ

สารละลายเปป็ นเทบ่าไร
กลลม
สรณต์
20
7.3 ถ ฟ้าเตอิมสารละลาย NaOH 0.1 M จนานวน 10 cm3 pH

ของสารละลายเปป็ นเทบ่าไร
กลลม
สรณต์
20
สารละลายบ บัฟเฟอรต์ในสงวิที่ มรีชวรี ต

วิ
1. H2CO3/HCO3- ควบคลม pH ของพลาสมาในเลลือด
กลลม
สรณต์
20
2. H2PO2-4/HPO42- ลดกรดในเซลลต์ราบ่ งกาย
ททม
ที่ าของรถูป;
http://www.elmhurst.edu/~chm/vchembook/26
2kidbuffer.html
ในชวท ต ฟ้
อิ ประจนาวตันของเรา ต ฟ้องใชสารเคมท หรลือชนอิด ซงจึที่ ถ ฟ้า
จึ ษาความเปป็ นกรด เบส
ศก กป็จะพบวบ่า สารเคมทแตบ่ละชนอิด
จะมทความเปป็ นกรด เบสททแ ที่ ตกตบ่างกตัน
กลลม
สรณต์
20
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
............................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
............................................................
กลลม
สรณต์
20
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
............................................................
กลลม
สรณต์
20
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
............................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
กลลม
สรณต์
20
.................................................................................
............................................................
ที่ บในชวรี ต
คบ่า pH ของสารทรีพ วิ ประจนาว บัน
สาร บ่ ง pH
ชว
นนน ายบ่อยในกระเพาะอาหาร 1.6 – 2.5
นนน าลาย 6.2 – 7.4
ปตั สสาวะ 5.5 – 7.0
เลลือด 7.35 – 7.45
นนน าดท 7.6 – 8.6
นนน ามะนาว 2.8 – 3.4
ฟ้
นนน าสมสายชถู 2.5 – 3.5
นนน าอตัดลม 3.0 – 4.0
กลลม
สรณต์
20
นนน าสมฟ้ 3.0 – 4.0

มะเขลือเทศ 3.8 – 4.0
นนน ากาแฟ 4.8 – 5.2
นมสด 6.5 – 7.0
ไขบ่แดง 7.8 – 8.2
นนน าฝน 5.5 – 6.0
นนน าประปา 6.5 – 8.0
นนน าทะเล 7.8 – 8.2
ยาลดกรดในกระเพาะ 9.0 – 9.5
อาหาร
นนน าบรอิสท
ตุ ธอิธิ์ 7
กลลม
สรณต์
20
ฝนกรด (Acid Rain) เปป็ นภาวะมลพอิษทางอากาศททเที่ กอิดขจึน น ใน

บรอิเวณททม
ที่ ก
ท ารจราจรคตับคตังที่ หรลือในเขตอตุตสาหกรรม โดยปกตอิคาบ่
pH ของนนน าฝนมทคาบ่ ประมาณ 5.6 ซงจึที่ เกอิดจากการละลายกก๊าซ CO2
ลงมากตับนนน าฝน มลพอิษทางอากาศททส ที่ นาคตัญคลือ SO2 และ NO
ภาพแสดงมลพวิษทางอากาศ
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
กลลม
สรณต์
20
.................................................................................
.................................................................................
.....................................................
ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 จงตอบคนาถามตบ่อไปนทน
ต บัวอยบ่างทรีที่ 2 จงตอบคนาถามตบ่อไปนทน
กลลม
สรณต์
20
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
กลลม
สรณต์
20
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
กลลม
สรณต์
20
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
..................................................................
ต บัวอยบ่างขฟ้อสอบเอนตรง มอ.
1. นน าสารละลายกรดแกบ่ pH 4 ปรอิมาตร 10 cm3 มาผสมกตับนนน า
880 cm3 แล ฟ้วเตอิมเบสแกบ่ทม ทที่ ท pH 11 ปรอิมาตร 10 cm3 จะได ฟ้
สารละลายททม ที่ ค
ท าบ่ pH เทบ่าใด
ก. 8
ข. 9
ค. 10
ง. 11
2. ในการไทเทรตปรอิมาณกรดอะซต อิ ก ฟ้
อิ ในตตัวอยบ่างนนน าสมสายชถู
10.00 cm3 ด ฟ้วยสารละลาย NaOH 0.20 mol/dm3 พบวบ่าต ฟ้อง
ใช ฟ้ NaOH 15.00 cm3 จจึงถจึงจตุดยตุต อิ ในตตัวอยบ่างนนน าสมสายชถูฟ้ นม
ทน ท
กรดอะซต อิ ก
อิ เทบ่าใด ในหนบ่วยร ฟ้อนละโดยมวลตบ่อปรอิมาตร (มวลโม
เลกตุลกรดอะซต อิ ก
อิ = 60 g/mol)
ก. 0.30
ข. 0.50
กลลม
สรณต์
20
ค. 3.0
ง. 5.0
3. จากคบ่า ท ส
ของกรดมอนอโปรตอิกในนนน าททที่ 25 องศาเซลเซย
HF
HCNO
HClO
HCN
เมลือ
ที่ สารละลายทตุกตตัวมทความเข ฟ้มข ฟ้นเทบ่ากตัน ข ฟ้อใดถถูกต ฟ้อง
ก. สารละลาย NaCN มท pH สถูงกวบ่าสารละลาย NaF
ข. สารละลาย NaCNO มท pH สถูงกวบ่าสารละลาย NaClO
ค. กรด HF มท pH สถูงกวบ่ากรด HClO
ง. กรด HCNO มท pH สถูงกวบ่า HCN
4. กนาหนดออินดอิเคเตอรต์และชวบ่ ง pH ททเที่ ปลทย ท งตั นทน

ที่ นสด
อวินดวิเค รี เรีที่ ปลรีย
สท ที่ น ชวบ่ ง pH ทรีที่
เตอรต์ เปลรียที่ นส รี
ไทมอลบถูล แดง – 1.2 – 2.8
เมทอิลเรด แดง – 4.2 – 6.3
กลลม
สรณต์
20
ฟท นอลเนด เหลลือง – 6.8 – 8.4
แดง
ข ฟ้อใดถถูกต ฟ้อง
ก. สารละลาย HA 0.10 mol/dm3 เมลือ

ที่ หยด
ท ดง
ไทมอลบลถูจะได ฟ้สแ
ข. สารละลาย XOH 0.10 mol/dm3 แตกตตัวได ฟ้ร ฟ้อยละ 2 เมลือ
ที่
ท ดง
หยดฟท นอลเรดจะได ฟ้สแ
ค. สารละลาย CH3COONH4 mol/dm3 เมลือ
ที่ หยตุดไทมอลบถูลจะ
ท ดง
ได ฟ้สแ
ที่ หยตุดเมทอิลเรดจะได ฟ้ส ท
ง. สารละลาย KCN 0.10 mol/dm3 เมลือ
แดง
5. สารละลายเบสชนอิดหนจึงที่ เข ฟ้มข ฟ้น 0.1 mol/dm3 และมท pH

เทบ่ากตับ 11 มทร ฟ้อยละการแตกตตัวเทบ่าใด
ก. 0.01
ข. 0.1
ค. 1
ง. 10
6. กนาหนดออินดอิเคเตอรต์และชวบ่ ง pH ของการเปลทย ที่ นส ท ดตังตาราง
อวินดวิเค สทรี เรีที่ ปลรีย
ที่ น บ่ ง pH ของการ
ชว
เตอรต์ ที่ นส รี
เปลรีย
A แดง – เหลลือง 3.2 – 4.4
B เหลลือง – นนน าเงอิน 6.0 – 7.6
C ท ท – ชมพถู
ไมบ่มส 8.3 – 10.0
กลลม
สรณต์
20
เมลือ
ที่ นน าสารละลายททไที่ ด ฟ้จากการทนาปฏอิกรอิ ย
อิ ากตันพอดทระหวบ่างกรดและ
เบส มาทดสอบกตับออินดอิเคเตอรต์ A B และ C พบวบ่าได ฟ้สารละลายส ท
เหลลือง สน ท น าเงอิน และไมบ่มส
ท ท ตามลนาดตับ กรด – เบส ดตังกลบ่าวตรง
กตับข ฟ้อใด
ก. HCl – NaOH
ข. H2SO4 – Ba(OH)2
ค. CH3COOH – NaOH
ง. HNO3 – NH4OH
7. ไทเทรตหาความเข ฟ้มข ฟ้นของกรดฟอสฟอรอิก (H3PO4) ปรอิมาตร

25.00 cm3 ปรากฏวบ่าททจ ที่ ด ฟ้
ตุ ยตุตใอิ ชสารละลาย NaOH เข ฟ้มข ฟ้น
0.100 mol/dm3 ปรอิมาตร 15.00 cm3 กรดฟอสฟอรอิกมทความ
เข ฟ้มข ฟ้นเทบ่าใด (mol/dm3)
ก. 0.02
ข. 0.06
ค. 0.18
ง. 0.50
8. กนาหนด
สารละลายของเกลลือในข ฟ้อใด ททค

ที่ วามเข ฟ้มข ฟ้นเทบ่ากตันมทความเปป็ น
เบสมากททส
ที่ ด
ตุ
ก. NaClO ข. CH3COONa ค. NaF ง.
NaCN
ท องสารละลาย X เมลือ
9. พอิจารณาสข ที่ เตอิมออินดอิเคเตอรต์ชนอิดตบ่างๆตบ่อ
ไปนทน
กลลม
สรณต์
20
ออินดอิเคเตอรต์ ชวบ่ ง pH ของการ ทที่ เทที่ ปลทย

สท ที่ น ท อง
สข
ที่ นส ท
เปลทย สารละลาย X
โบรโมฟท นอลบลถู 3.0 – 4.6 เหลลือง - เขทยวอม
นนน าเงอิน นนน าเงอิน
ไทมอลบลถูเมทอิล 3.2 – 4.4 แดง – ฟ้
สมเหลลื
อง
ออเรนจต์ เหลลือง
เมทอิลเรด 4.2 – 6.3 แดง – ฟ้
สมแดง
โบรโมไทมอ 6.0 – 7.1 เหลลือง - เหลลือง
ลบลถู นนน าเงอิน
ถ ฟ้าเจลือจางสารละลาย X ลง 100 เทบ่า เมลือ
ที่ หยดโบรโมไทมอลบลถู
จะได ฟ้สอ ท ะไร
ก. เหลลือง
ข. เขทยวอมนนน าเงอิน
ค. มบ่วง
ง. นนน าเงอิน
10. จงหาคบ่า pKb ของเบสอบ่อน BOH ซงจึที่ BOH ปรอิมาตร 50

cm3 ทนาปฏอิกรอิ ย
ตั HCl 0.02 mol/dm3 ปรอิมาตร 50
cm3 ให ฟ้ pH ของสารละลายผสมเทบ่ากตับ 6
ก. 2
ข. 4
ค. 7
ง. 10
กลลม
สรณต์
20
11. สารละลาย Ca(OH)2 0.2 mol/dm3 ปรอิมาตร 100 cm3

ผสมกตับสารละลาย HCl 0.2 mol/dm3 ปรอิมาตร 100 cm3
สารละลายผสมนทมน ท pH เทบ่าใด
ก. 1
ข. 7
ค. 12
ง. 13
12. กรด HX, HY และ HZ มทคาบ่ Ka เทบ่ากตับ 1 x 10-6, 6 x 10-5

และ 1 x 10-4 ตามลนาดตับ ลนาดตับของ pH ของสารละลายจาก
เกลลือ ข ฟ้อใดถถูกต ฟ้อง
ก. NaX < NaY < NaZ
ข. NaZ < NaY < NaX
ค. NaX < NaZ < NaY
ง. NaY < NaZ < NaX
13. พอิจารณาของสารละลาย เมลือ ที่ เตอิมออินดอิเคเตอรต์ชนอิดตบ่างๆ ตบ่อ

ไปนทน
ออินดอิเคเตอรต์ ชวบ่ ง pH ของการ ท เทที่ ปลทย
สท ที่ น สข ท อง
ที่ นส ท
เปลทย สารละลาย A
โบรโมฟท นอ 3.0 – 4.6 เหลลือง – นนน าเงอิน
เมทอิลเรด 4.2 – 6.3 แดง – ฟ้
สมอมเหลลื
อง
โบรโมไทมอ 6.0 – 7.1 เหลลือง – เหลลืองอมเขทยว
กลลม
สรณต์
20
สารละลาย A มท pH อยถูใบ่ นชวบ่ งใด
ก. 4.2 – 4.6
ข. 4.6 – 6.0
ค. 6.0 – 6.3
ง. 6.3 – 7.1
14. กรด HA มทคาบ่ Ka = 1.0 x 10-10 ถ ฟ้านน ากรด HA ความเข ฟ้ม

ข ฟ้นร ฟ้อยละ 20 โดยมวลตบ่อปรอิมาตร 25 cm3 มาเจลือจางด ฟ้วยนนน าให ฟ้
ปรอิมาตร 100 cm3 ได ฟ้สารละลาย pH เทบ่ากตับ 5 จงหามวล
โมเลกตุลของกรด HA
ก. 25
ข. 50
ค. 75
ง. 100
15. สารละลายออิม
ที่ ตตัวของกรด HX (Ka = 10 x 10-9 และมวล
โมเลกตุล = 120 g/mol) มท pH เทบ่ากตับ 6 ความสามารถในการ
ละลายของกรดชนอิดนทใน นหนบ่วย g/dm3 เปป็ นเทบ่าใด
ก. 0.12
ข. 0.24
กลลม
สรณต์
20
ค. 0.36
ง. 0.48
16. สารละลาย NaY 0.01 mol/dm3 มทคาบ่ pH เทบ่าใด (Ka ของ

HY = 1.0 x 10-6)
ก. 9
ข. 10
ค. 11
ง. 12
ACID-
BASE
กลลม
สรณต์
20
ชอลืที่ ...................................................
.......
สกลล..................................................
กลตุม
บ่ สาระวอิทยาศาสตรต์ โรงเรทยน มอ.วอิทยานตุสรณต์
คตุณครถูชไมภรณต์ เฉลอิมวรรณ และคตุณครถูกล
ตุ ธอิดา คช
รตัตนต์
กลลม
สรณต์
20

Acid Base New 60 Word

Transféré par

Informations du document

Titre original

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Acid Base New 60 Word

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

เอกสารประกอบการเรรียนววิชาเคมรี 4 (ว30224)

เราสามารถแบบ่งสารละลายกรด -เบส ตามสมบ บัตวิการนนา

 สารละลายนอนอวิเลป็ กโทรไลตต์ (non -electrolyte

สารละลาย การเปลรีย รี ระดาษ

กรด กรดอนวินท ออกไซดต์และ

กรด (Acid) เปป็ นสารประกอบโคเวเลนตต์ของธาตตุ H กตับ

2.2 กรดออกโซ (Oxo acid) หรลือ กรดออกซ ท (Oxy

H2SO4 ………………………..………….. H2SO3

ลืที่ กรดตบ่อไปนทน ตามระบบ IUPAC

เบส (Base) เปป็ นสารประกอบไอออนอิกททเที่ ปป็ นออกไซดต์ หรลือ

ดบ่าง (Alkaline) คลือ เบสททล

เกลลือ (Salt) เปป็ นสารประกอบไอออนอิก ยกเวฟ้นททเที่ ปป็ นเบส

o NH4Cl(s) → NH4+(aq) + Cl-(aq)

 CaCO3(s) + 2HCl(aq) → CaCl2(aq) +

o NaHCO3(s) → Na+(aq) + HCO3-

สมบ บัตวิของเบสมรีด บังนรีน

ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 จงจนาแนกความเปป็ นกรด-เบสของ

HCl(g) → H+(aq) + Cl-(aq)

เบส คลือ สารททที่แ ตกตตัว ให ฟ้ไฮดรอกไซดต์ไ อออน (OH-) ได ฟ้

NaOH (s) → Na+(aq) + OH-(aq)

HCO3-(aq) + H2O(l) ⇄ H2CO3(aq) + OH-

HCO3-(aq) + H2O(l) ⇄ H3O+(aq) + CO32-

 CH3COOH(aq) + H2O(l) ⇄ CH3COO-(aq)

 NH3(aq) + H2O(l) ⇄ NH4+(aq) +

 H2O(l) + S2-(aq) ⇄ OH-(aq) + HS-(aq)

ต วบั อยบ่า งทรีที่ 2 จงเขทย นสมการแสดงปฏอิก รอิ อิย าเคมทแ ละแผนภาพ

Lewis Base Lewis Acid

1. กรดไฮโดร คลือกรดททม ที่ ส

2. กรดออกซ รี คลือ กรดททม

1) กรดออกซท ท ม ทที่ อท ะตอมกลางตบ่างกตันแตบ่เปป็ นธาตตุในหมถูบ่

2)H2Se H2Te H2S

ต บัวอยบ่างทรีที่ 3 จงเขทยนโครงสร ฟ้างโมเลกตุลของกรดตบ่อไปนทน HIO4

ต บัวอยบ่างทรีที่ 4 จงเขทยนโครงสร ฟ้างของกรด H3PO4 H2SO4 และ

ต บัวอยบ่างทรีที่ 5 กนาหนดให ฟ้ความเปป็ นกรดจากแกบ่ไปอบ่อนในเบส OH-

ต บัวอยบ่างทรีที่ 6 กนาหนดคบ่า Ka ของปฏอิกรอิ ย

2. การทดสอบสมบตัตข อิ องสารละลายเข ฟ้มข ฟ้น 0.1 mol/L ได ฟ้ผล

1. กรดไนตรอิก โซเดทยมคลอไรดต์ นนน าปถูนใส โซเดทยมอะซ อิ

4. พอิจารณาผลการทดลอง สาร A B C และ D นบ่าจะเปป็ นสารใด

A นน า นนน าเงอิน - แดง เกอิดกก๊าซ เกอิดกก๊าซ

แดง - นนน าเงอิน กก๊าซ

1. HCl เอทานอล นนน าตาลทราย KOH

4. HCl นนน าตาลทราย เอทานอล CH3COON

HPO42-(aq) + H2O(l) ⇄ H2PO4(aq) + OH-(aq)

4. HPO42-ในสมการททที่ 1 และ 2 เปป็ นกรด

7. จากทฤษฏทเกทย ที่ วกตับกรด –เบส ของอารต์รเท นทยส และบรอนสเตต-

8. ข ฟ้อใดททไที่ อออนแตบ่ละชนอิดในนนน า มทสมบตัตเอิ ปป็ นกรด

1. กรดแกบ่ (Strong acid) เปป็ นออิเลป็กโทรไลตต์แกบ่ เมลือ ที่

HCl HBr HI HClO4 HClO3 HNO3 และ

สมการทวที่ บั ไปคลือ HA(aq) + H2O(l) → H3O+

HCl(aq) + H2O(l) → H3O+(aq) + Cl-(aq)

ต บัวอยบ่างทรีที่ 1 สารละลายกรด HCl เข ฟ้มข ฟ้น 1 mol/dm3 แตกตตัว

ต วบั อยบ่ า งทรีที่ 2 สารละลายกรด H2SO4 จนา นวน 2 dm3 มท ก รด

ต บัวอยบ่างทรีที่ 3 สารละลายกรดไนตรอิก 500 dm3 มทกรดอยถูบ่ 0.25

ล บับสมองทรีที่ 1 คนานวณการแตกต บัวของกรดแกบ่

2. สารละลาย HI เข ฟ้มข ฟ้น 0.01 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร จะมท

3. สารละลาย HClO4 เข ฟ้มข ฟ้น 0.5 โมลตบ่อลถูกบาศกต์เดซเอิ มตร

4. กรดไฮโดรคลอรอิก 3.65 กรตัม ละลายนนน าปรอิมาตร 100

5. นตักเรทยนคนหนจึงที่ เตรทยมสารละลาย HNO3 จากกรด HNO3

6. กรด H2SO4 ปรอิมาตร 0.25 ลอิตร พบวบ่าเมลือ ที่ แตกตตัวจะมท

7. H3O+ ททไที่ ด ฟ้จาการแตกตตัวของสารละลาย HBr ปรอิมาตร

8. สารละลาย HCl มทความเข ฟ้มข ฟ้น 0.2 โมลตบ่อลอิตร ปรอิมาตร

9. สารละลายกรด 2 ชนอิดผสมกตันคลือ H2SO4 0.2 โมลารต์

10. นตักเรทยนทนาการผสมกรด 2 ชนอิดคลือกรด HNO3 เข ฟ้มข ฟ้น