DavranIŞ OdaklI

İŞ GÜVENLİĞİ YÖNETİMİ

Huriye Kumral
Kimya Y. Mühendisi

HK
 Eğitim İçeriği ve Detayları

KONU BAŞLIKLARI
1. Neden davranış odaklı iş güvenliği yönetimi
gereklidir?
2. ABC yaklaşımı
3. Davranış odaklı iş güvenliği programı
4. Güvenli davranış yönetiminin kurulması

HK
 1. Neden davranış odaklı iş güvenliği
yönetimi gereklidir?

HK
 Çalışan Davranışları

• Aynı koşullarda çalışıyor olmalarına rağmen işçilerden

biri işyerinde güvenli çalışıyor olmasına rağmen diğer,
aynı davranışı göstermemektedir?

• Görev değişikliklerinde neden çalışan farklı davranış

sergiler?

• İşçi, bir kuruluşta güvensiz davranış sergilerken,

nerden başka bir kuruluşta farklı bir davranış
sergiler?

HK
 Çalışan Davranışları

• Eğer çalışanlar zarar verebilecek ve risk

oluşturabilecek durum ve koşulları anlayabilselerdi,
daha fazla dikkat ederler miydi?

• İş yerinizde hataların ve kazaların öne çıktığı bir

zaman söz konusu mu?

RİSKLİ DAVRANIŞLAR KAZALARA NEDEN OLUR.

HK
Davranış Odaklı Güvenlik Yönetimi
nedir?
 Davranış Odaklı Güvenlik Yönetimi nedir?

• İnsanlar 3 tür riskli davranışlarda bulunur.

• Bilinçli olarak, istemsizce(farkına varmaksızın) ve
alışkanlıkla yapılan riskli davranışlar

• Davranış odaklı güvenlik yönetimi alışkanlık ve

istemsizce yapılan davranışlarla ilgilenir.

• Davranış odaklı güvenlik kazalara yol açan riskli

davranışlara odaklanan KAZA ÖNLEME yöntemidir.

HK
 İsviçre Peynir Modeli Kaza Araştırması
İnsan hataları dahil tüm hataları sistematik bir biçimde
inceleyerek çözüm sunar.

HK
 Kaza Üçgeni ( F. Bird )

HK
 KAZALARIN ÇOĞU DAVRANIŞ KAYNAKLI
OLDUĞU HALDE
NEDEN GÜVENLİK ÇALIŞMALARI
DURUM KAYNAKLI KAZALAR ÜZERİNE YAPILIR?

HK
 Davranış Odaklı Güvenlik Yönetimi ne
değildir?
• Sadece gözlem yapmak geri bildirim sağlamak
değildir.
• Sadece saha çalışanlarını ilgilendiren bir konu
değildir.
• Davranışları değerlendirmeden sadece kaza
sayılarına odaklanmayı doğru kabul eden bir
yöntem değildir.

HK
 Davranış Odaklı Güvenlik Yönetimi
ne kazandırır?

HK
 Davranış Odaklı Güvenlik Yönetimi
• Yönetimin iş güvenliği bağlılığını gösterir.
• Çalışanlarla iletişimi arttırır.
• Sağlık ve güvenlik performansını olumlu olarak etkiler.
• Çalışanların iş güvenliğine daha çok odaklanmasına
neden olur.
• Yöneticilerin iş güvenliği konusunda liderliğinin
gelişimine katkıda bulunur.
• Yöneticilerin insan faktörü üzerinde daha çok
düşünmelerini sağlar.
• İyi uygulanırsa pro-aktif güvenlik sağlayarak kayıp
kontrolüne yardımcı olur.

HK
 Geleneksel İş Güvenliği yaklaşımı ile
Davranış Odaklı Güvenlik yaklaşımı
arasındaki fark nedir?

HK
 Geleneksel Güvenlik Yaklaşımı
• Yukarıdan aşağıya doğru İSG yaklaşımı
• Genellikle talimat ve prosedürlere odaklanma
• Dış zorlama ve uygulama

HK
 Geleneksel Güvenlik
Eğitimler
Sloganlar
Politika
İ M
k e
v
a
Daha az z
z u
l KAZA a
a t
r

Güvenlik Yarışma
Denetimler
toplantıları ve
Ödüller
 Davranış Odaklı Güvenlik Yaklaşımı
• Aşağıdan yukarı yaklaşım
• Çalışan davranışlarına odaklanır
• Kök nedenleri ortaya koyar
• İç uygulama

HK
 Davranış Odaklı Güvenlik
Güvenlik
Aktiviteleri

Daha az riskli
Davranış

Daha az
kaza
HK
 2.ABC YAKLAŞIMI

HK
 Davranış Odaklı Güvenlik Yönetimi

• Davranış odaklı güvenlik yönetimi, eğitimde dâhil

birçok konuya uyarlanabilen, psikolojide ABC
( Antecedent, Behavior, Consequence ) yaklaşımı da
denilen temele dayanmaktadır.
• Bu yöntem, psikolojide ilk kez 1930’lu yıllarda BF
Skinner tarafından gerçekleştirilmiştir.

HK
 ABC Yaklaşımı

• ABC yaklaşımı çalışanların neden belirli tarzda

davrandıklarını değerlendiren bir psikolojik
modellemedir.

HK
TETİKLEYİCİ DAVRANIŞ SONUÇ
 3-Davranış odaklı iş güvenliği programı

HK
 Davranış Odaklı İş Güvenliği

• Davranış odaklı iş güvenliği ve risk yönetimi

konusunda önemli çalışmalar yapan Prof. Dr. Scott
Geller çalışmanın temel unsurlarını yedi temel başlık
altında aşağıdaki şekilde açıklamıştır

HK
 S. Geller’in Davranış Odaklı Güvenlik Yönetiminde
7 temel başlığı
• 1.Gözlemlenebilir davranışlara ilk müdahale
• 2.Davranışı anlamak ve geliştirmek için dış etkilere
bakmak
• 3.Tetikleyicilerle yönlendirme ve sonuçlarla motive etme
• 4.Davranışları değiştiren olumlu sonuçlara odaklanmak
• 5.Müdahaleyi geliştirmek için bilimsel yöntem
uygulaması
• 6. Teori kullanımı
• 7.Tutum ve duyguları dikkate alarak gelişimi
tasarımlamak

HK
4-Davranış Güvenliği Programının
Oluşturulması ( Uygulama)
DAVRANIŞ ODAKLI GÜVENLİK
YÖNETİM SİSTEMİ İÇİN
HAZIRMISINIZ?
 Davranış Güvenliği Programının Oluşturulması
KÜLTÜREL OLGUNLUĞUN DEĞERLENDİRİLMESİ

YÖNETİM ve İŞGÜCÜ DESTEĞİNİN KAZANILMASI

DAVRANIŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

KRİTİK DAVRANIŞLARI BELİRLEMEK

ÖLÇME SİSTEMİNİN KURULMASI

GÖZLEM VE GERİ BİLDİRİM UYGULANMASI

HK
 4.1- Kültürel
olgunluğun
değerlendirilmesi
 1 Kültürel Olgunluğun Değerlendirilmesi

• Birinci adım, kuruluşun davranışsal güvenlik

programı için ne kadar hazır olduğunu tespit
etmekten geçmektedir.
• Bir kuruluşun güvenlik kültürünü nasıl
değerlendireceğiz?
• Kültür nedir ?
• Sağlık ve Güvenlik kültürü ne demektir ?
• «İyi sağlık ve güvenlik kültürüne sahip» bir
kuruluştan ne gibi özellikler beklersiniz ?

HK
 4.2-Yönetim ve
işgücü desteğinin
kazanılması
(Takım seçimi)
 2 Yönetim ve işgücü desteğinin kazanılması

• Yönetimin işin içine katılması

• Gönüllü grupların seçilmesi

• Takım yönetici ve çalışanlardan oluşmalı ve

programa gönüllü olarak katılmalıdır.
• Takım öncelikli olarak hedef görev ve alanlara
odaklanmalıdır.
• Gerekirse alt gruplardan da yararlanabilir.
• Alt işveren programa dahil edilecek midir? Karar
verilmelidir.

HK
 4.III-Davranış
Güvenliği Eğitimi

HK
 3 III-Davranış Güvenliği Eğitimi

• 1. Çalışan katılımı
• 2. JSA eğitimi,
• 3. Yöneticilerin katılımı ve liderlik göstermesi
• 4.Davranış Odaklı Güvenlik Yön. eğitimi:(Kritik
davranışlar, Gözlem kriterleri, Gözlemin yapılması, Geri
bildirim sağlanması)
• 5.İletişim

• Konunun derinliğine, işyeri kültürüne ve gözlemci

sayısına bağlı olarak eğitim programlanır.

HK
 4.4.Kritik
Davranışların
Belirlenmesi
 4 Kritik Davranışların Belirlenmesi

• Hangi davranışlar kritik davranışlardır?

• Kritik davranışları tespit etmek için ne yapmalıyız?

HK
 4.5-Ölçme
sisteminin kurulması
 5 Ölçme sisteminin kurulması

• Riskli davranışları temel alan bir ölçme sistemi

kurulur.
• Hedefler belirlenir.
• Gözlem sıklığı ne olacaktır? Karar verilir.
• Gözlem (Kontrol listesi )listesi çok uzun olmamalıdır.
• Listenin gözlem esnasında kolayca doldurulur olması
önemlidir.
• Kontrol listesi kişi temelinde uygulanabileceği gibi
tüm çalışanlar için uygulanabilir.

HK
 4.6. Gözlem ve geri
bildirim uygulanması
Gözlem uygulaması
 6 Gözlem ve geri bildirim uygulanması

• Gözlemi kim yapacak? Nerede gözlem yapılacak ?

• İyi değerlendirilmeli
a) Kişinin kendisi mi gözlemleyecek ?
b) Çalışanlar birbirini gözlemleyecek mi?
c) Bir çalışan diğer bir çalışanı mı gözlemleyecek?

Tespit edilir.
• Gözlemden sonra hemen geri bildirim yapılmalıdır.

HK
 Tetikleyicileri veya sonuçları kullanmak
• Ne zaman tetikleyici kullanmalıyız ?
• Ne zaman sonuçları kullanmalıyız?

HK
 Davranış Odaklı Güvenlik Yönetimi
Esasları
• Kuruma özgü olmalıdır.
• Üst yönetimin desteği şarttır.
• Üst yönetimin çalışanlarla iletişim halinde
olması gerekir.
• Davranış odaklı güvenlik yönetimi için
yönetimin örnek ve sabırlı olması gerekir.
• Çalışanların tümünün sisteme etkin bir şekilde
katılımı gerekir.

HK
 Davranış Odaklı Güvenlik Yönetimi
Esasları
• İş çevresi değerlendirilmelidir.
• Kaza araştırmaları yapılmalıdır.
• Yetki ve sorumluluklar belirlenmelidir.
• Çalışanlara gözlem konusunda geri bildirim ve
bilgi vermek esastır.
• Suçlama kültüründen vazgeçilmelidir.
• Sistemde ceza asla söz konusu değildir.
• Sistem, güvenli davranışların takdir edilmesi,
ödüllendirmesi, etkin iletişim ve motivasyon
üzerine kurulmalıdır.

HK
 Başarıda temel unsurlar
• Yapıcı bir şekilde çalışanlarınızı destekleyin.
• Davranış odaklı iş güvenliği programını iyi bir
şekilde planlayın, uygulayın ve destekleyin.
• Programı bütünlük içinde ve doğrulukla
yönetin.
 DOGY Programı sonucu: Kazaların
azalması

Bir yıl içinde

bile önemli
sonuçlar
alırsınız!
 Başarıda Engeller

• Kötü kurulmuş işyerleri

• Üstten aşağı yönetim sistemleri
• Kötü planlamalar ve
uygulamalar
• Yetersiz eğitim
 Son Söz:

HK
 Sorular- Yanıtlar?

TEŞEKKÜRLER
Huriye Kumral

HK