BAB 9 : PEMBEZAAN

Sesi 1

Had

Contoh

Cari nilai bagi setiap had berikut :

a)

b) ( )

c) ( )

d)
e) ( )

Penyelesaian

a)

b) ( )

c) ( )

d)

1
 e) ( )

Prinsip pertama

Contoh

Cari dengan menggunakan prinsip pertama bagi setiap persamaan berikut :

a)
b)

Penyelesaian

a) 1
( )
2

2 - 1 :

( )

2
 b) 1

Sesi 2

Pembezaan peringkat pertama bagi menggunakan rumus

Jika dengan dan ialah pemalar, maka

juga boleh diwakili dengan atau ( ).

Contoh 1

Bezakan polinomial berikut terhadap .

a)
b)
c)
d)
√
e) √
f)
3
Penyelesaian

a) Katakan ,

b) Katakan ,

c) Katakan ,

d) Katakan ,
√

e) Katakan √ ,

( )

f) Katakan ,

Contoh 2

Bezakan persamaan berikut terhadap .

a)
b)
c) ( )
4
 d) ( ) ( )( )

Penyelesaian

a)

b)

c) ( )

d) ( ) ( )( )

Contoh 3

a) Cari nilai untuk apabila .

b) Diberi bahawa ( ) , cari ( ).

Penyelesaian

a)

5
 b) ( )

Sesi 3

Terbitan pertama hasil darab dua polynomial

Jika ( ) ( )
maka

Contoh

Bezakan yang berikut terhadap .

a) ( )
b) ( )( )

Penyelesaian

a) ( )

Katakan u ,

( ) ( )( )

b) ( )( )

Katakan ,

6
Terbitan pertama hasil bahagi dua polynomial

( )
Jika ( )

maka

Contoh

Diberi , cari .

Penyelesaian

Katakan ,

Sesi 4

Terbitan pertama ( )

Jika ( )
maka ( ) ( )
( )

7
Contoh

Bezakan

a) ( )
( )
b)

Penyelesaian

( )
a) ( )
( )

( ) ( )

( )

( )
b)

Katakan ( ) ,

8
Sesi 5

Kecerunan tangen

Contoh

Hitung kecerunan tangen kepada lengkung pada .

Penyelesaian

Katakan ,

( )( ) ( )( )
( )

( )

( )

Pada ,

( )

Persamaan tangen

Contoh

Cari persamaan tangen kepada lengkung ( )

pada titik ( ).

Penyelesaian

( )
( )
( ) ( )
9
 ( )

( )

Pada ( ),

( )
( )

Persamaan normal

Contoh

Cari persamaan normal kepada lengkung pada titik ( ).

Penyelesian

10
Sesi 6

Titik pusingan maksimum dan titik pusingan minimum

1. Pada titik pusingan,

2. Jika ,
titik pusingan minimum.
3. Jika ,
titik pusingan maksimum.

Contoh

Cari koordinat titik pusingan bagi lengkung dan tentukan sama ada
titik itu titik maksimum atau titik minimum.

Penyelesaian

( )
( )( )
atau

Apabila ,

( ) ( ) ( )

Apabila ,

( ) ( ) ( )

Titik pusingan ialah ( ) dan ( )

11
Apabila ,

( )

( ) adalah titik pusingan minimum.

Apabila ,

( )

( ) adalah titik pusingan maksimum.

Matematik dalam kehidupan

Contoh

Kamal perlu memagar sebuah padang berbentuk segi empat tepat dengan luas .
Panjang padang itu ialah m dan lebarnya m.
a) Tunjukkan bahawa perimeternya, , diberi oleh .
b) Cari panjang minimum pagar yang diperlukan untuk memagari padang itu.

Penyelesaian :

12
Sesi 7

Kadar perubahan

masa

1. bertambah apabila bertambah.

2. menyusut apabila bertambah.

Contoh 1

Satu lengkung mempunyai persamaan ( )

. Jika bertambah dengan kadar
, cari kadar perubahan dalam pada ketika .

Penyelesaian

( )
( )
( ) ( )

( )

( )

13
 [ ( ) ]

( )

menyusut dengan kadar

Contoh 2

Jejari sebuah bulatan bertambah dengan kadar . Hitung kadar perubahan luas
dalam apabila jejari ialah .

Penyelesaian

Rumus

Isi padu sfera

Isi padu kon
Isi padu silinder

Sesi 8

Perubahan kecil

Contoh

14
Cari perubahan kecil dalam luas sebuah bulatan apabila jejarinya menokok daripada
kepada .

Penyelesaian

Nilai hampir

Contoh

Diberi , cari nilai hampir bagi

a) ( )

b) ( )

Penyelesaian

15
a)

( )

( ) ( )
( )

b)

16