Vous êtes sur la page 1sur 32

Listing and Selling Homes

From San Jose to Sacramento


Buy/Sell R eal Esta
Real te
Estate
JASSI GILL Broker/Owner in Bay Area
hYlQ ieMsLorYNs krvfAux leI
Ph:510-304-9292 sMprk kro
Call: Jaideep Singh
Ref inance No
efinance Noww Pon:510-487-1000 Ph: 510-565-5250
@ZERO COST Gurdawar Singh Mann MANN@GGIABA.COM Gurcharan Singh Mann
Email: jaideeprealtor@gmail.com
DRE#02021283
Call Sukhi Gill:510-207-9067 Mann Insurance Brokers Inc. I can help you every step of the way. Fluent in Punjabi
CA DRE Lic.#01180969 CA DRE# 00966763 4123 Dyer St., #230, Union City, CA 94587 No Pressure, No Obligation. and Hindi.

Twentieth Year of Publication kYlIPornIaf aYzIsLn Price 50¢ Email:punjabtimes1@gmail.com


isLkfgo, sYn PrFissko aqy inAU Xfrk qoN ieko smyN pRkfisLq hPqfvfr www.punjabtimesusa.com

Punjab Times, Vol 20, Issue 11, March 16, 2019 20451 N. Plum Grove Rd., Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388

Bfrq ivc cox-jMg dy pMjfb dIaF isafsI


iDrF leI lMmf sMGrÈ
ngfry ‘qy lwgI cot cMzIgVH: sMsdI coxF leI pMjfb
dIaF isafsI iDrF ƒ lMmf smF cox
isafsI BivwK ‘qy hI gRihx nhIN lwgygf
sgoN suKbIr isMG bfdl dI lIzriÈp
mYdfn ivc sMGrÈ krnf pvygf. pMjfb ƒ vI cuxOqIaF vwD jfxgIaF. afm
lMmI cox pRikRaf Auqy AuTy svfl dy 13 sMsdI hlikaF leI votF 19 meI
ƒ pYxgIaF qy 23 meI ƒ votF dI igxqI
afdmI pfrtI leI vI ieh coxF vwzI
cuxOqI hn.
nvIN idwlI: kyNdrI cox kimÈn ivc hoxgIaF. ies dy mukfbly aFDrf hn. kYptn srkfr vwloN cox kimÈn ƒ hovygI. 22 qoN 29 aprYl qwk ‘afp` qoN vwK ho ky nvIN pfrtI
vwloN sqfrHvIN lok sBf leI coxF dIaF pRdyÈ, gujrfq, iqlMgfnf qy qfiml nfzU suJfa idwqf igaf sI ik coxF df aml nfmËdgI prcy Bry jf skxgy. ienHF df gTn krn vfly suKpfl isMG Kihrf
qrIkF df aYlfn krn nfl coxF dI ijhy vwzy sUibaF ivc votF ieko pVfa jykr sMBv ho sky qF kxk dI KrId ÈurU coxF ivc hfkm iDr kFgrs, ÈRomxI dy isafsI BivwK ƒ vI coxF pRBfivq
pRikiraf ÈurU ho geI hY, pr ieMnI lMmI ivc hI pYxgIaF. hox qoN pihlF inbyV ilaf jfvy. cox akflI dl-Bfjpf gwTjoV, afm krngIaF. AuDr, kyNdr ivc nirMdr
cox pRikiraf vwzy svfl KVHy krn vflI cox kimÈn dy aiDaYn aqy rfjsI kimÈn jykr suJfa mMndf hY qF votF afdmI pfrtI, pMjfb eykqf pfrtI, modI dI agvfeI hyTlI mËbUq srkfr
hY. ieh coxF swq pVfvF ivc hoxgIaF. ivÈlyÈkF muqfbk pMjfb dIaF coxF ivc pihly gyV Bfv 11 aprYl ƒ pvfeIaF jf ÈRomxI akflI dl (tksflI), ÈRomxI hox dy bfvjUd BfrqI jnqf pfrtI pMjfb
pihly pVfa leI votF 11 aprYl akflI dl (aMimRqsr), bhujn smfj ivc afpxy dm `qy sMsdI coxF dI
ƒ pYxgIaF aqy afKrI (swqvyN) pVfa pfrtI, KwbIaF iDrF afid isafsI iDrF isafsI lVfeI lVn dy smrwQ idKfeI
leI 19 meI ƒ. pMjfb qy cMzIgVH ivc vwloN AumIdvfr KVHy kIqy jfxy hn. nhIN dy rhI. sUby ivc ÈRomxI akflI
votF afKrI pVfa dOrfn hoxgIaF. votF coxF dy aYlfn nfl rfjsI iDrF ny dl dI BfeIvflI nfl Bfjpf vwloN ipCly
dI igxqI 23 meI ƒ hovygI. Auqr pRdyÈ, cox mYdfn mGfAux leI AumIdvfrF dy do dhfikaF qoN 3 sMsdI hlikaF qoN
ibhfr aqy pwCmI bMgfl ivc cox pRikiraf nfvF ƒ aMiqm rUp dyx dIaF gqIivDIaF cox lVI jf rhI hY pr hfly qwQ ieh
swq pVfvF ivc mukMml hovygI. qIjy pVfa vI ÈurU kr idwqIaF hn. pMjfb jmhUrI pfrtI pwky pYrIN nhIN ho skI. sMsdI
ivc sB qoN vwD sItF (115) leI votF gwTjoV (pI[zI[ey[) ny 19 meI ƒ sUby coxF dOrfn vI Bfjpf dI byVI akflIaF
pYxgIaF. ies dy nfl-nfl cfr rfjF- ivc hox vflIaF lok sBf coxF dy vFg hI zfvFzol idKfeI dy rhI hY.
aFDrf pRdyÈ, iswkm, aruxfcl pRdyÈ aqy mwdynËr 13 ivcoN 12 sItF Auqy sihmqI akflIaF vFg afpxy ds sflf kuÈfsn
AuVIsf dIaF ivDfn sBfvF dIaF coxF vI bxf leI hY. do KwbIaF iDrF sI[pI[afeI[ df prCfvF Bfjpf ƒ vI Jwlxf pY irhf
hoxgIaF. ieh pihlI vfr hY jdoN cox aqy afr[sI[pI[afeI[ vI pI[zI[ey[ ivc hY. pMjfb dy Bfjpf afgUaF df sfrf
pRikiraf ƒ ieMnf lMmf iKwicaf igaf hovy. Èfml ho geIaF hn. hux pI[zI[ey[ ivc dfromdfr pRDfn mMqrI nirMdr modI dI
ibhfr, pwCmI bMgfl qy Auqr pRdyÈ ivc 6 iDrF Èfml ho geIaF hn. ÈRomxI dyÈ ivafpI lihr dy shfry hI KVHf hY
coxF swq pVfvF ivc hoxgIaF. afbfdI sB qoN iËafdf Dn ÈkqI aqy niÈaF dI skdIaF sn pr hux 19 meI ƒ votF dy akflI dl vwloN bhu igxqI sMsdI qy Bfjpf pMjfb ivc vI modI lihr dy
pwKo N dyÈ df sB qoN vwzf sUbf hox kfrn vrqoN huMdI hY. cox aml lMmf hox kfrn aYlfn nfl pMjfb srkfr leI keI qrHF hlikaF qoN kuJ idnF qwk hI AumIdvfrF kMDfVy cVH ky hI iqMnF sItF ivcoN vwD qoN
Auqr pRdyÈ ivc ieMny pVfvF ivc coxF sUby qoN cox lVn vfly AumIdvfrF ƒ ies dI isrdrdI vD geI. dy nfm aYlfny jfx dI sMBfvnf hY. vwD `qy jyqU hox dy supny lY rhI hY.
krvfAux dI gwl qF smJ afAuNdI hY pr vfr Krc iËafdf krnf pvygf. sUby ivc ZfeI mhIny qoN vwD smF cox Ëfbqf akflI dl ies smyN isafsI sMkt nfl Bfjpf vwloN aMimRqsr, gurdfspur aqy
ibhfr qy pwCmI bMgfl ivc coxF df swq svf do mhIinaF dy vkPy bfad votF lwgx kfrn srkfrI kMm kfr mukMml jUJ irhf hY qy ieh mMinaf jf irhf hY huiÈafrpur (rfKvF) sMsdI hlikaF
pVfvF ivc hoxf hYrfnI vflf PYslf hY. pYxgIaF. cox Ëfbqf lfgU hox nfl qOr ‘qy ruk jfxy hn. iesy qrHF kxk dI ik jykr akflI dl pRBfvÈflI qoN AumIdvfr KVHy kIqy jFdy hn.
iesy qrHF AuVIsf ivc coxF cfr pVfvF srkfrI mÈInrI ƒ brykF lwg geIaF kfrguËfrI nhIN idKfAuNdf qF pfrtI dy (bfkI sPf 6 Auqy)
(bfkI sPf 6 Auqy)
Law Office of
Document Manpreet S. Gahra
Preparation for >iemIgrysLn syvfvF
iWills & Trusts >PYimlI lfa
vsIaqnfmy
iDivorce qlfk
>ibjns lfa
iPre & Post Nuptial Criminal Defense
hr qrHF dy iekrfrnfmy (DUI, simple battery,
iAffidavits aYPIzYivt domestic violence,
iGrant Deeds grFt zIz immigration post- Manpreet S. Gahra
Call Sarvinder iNotary notrI conviction relief) Attorny At Law

Berkeley Office
Ph: 510-648-5554 2161 Shattuck Ave., 304, Berkeley
dolly@worryfreelegaldocs.com
www.worryfreelegaldocs.com Ph:510-841-4582
35672 Terrace Drive, Fremont, CA 94536
Registered and bonded LDA# 154, Alameda County.
Fax:510-217-6847
I am not an attorney. I can only provide self help services at your specific direction. Email: manpreet@gahralaw.com
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (2)

qKq ptnf sfihb dy sQfeI jQydfr dI inXukqI leI kmytI kfiem


aM i mR q sr: qKq ptnf sfihb
vfsqy sQfeI qOr ‘qy jQydfr inXukq krn iswK nOjvfnF ƒ sËf dy mfmly dI pYrvI dI hdfieq
leI akfl qKq qoN pMj mYNbrI kmytI df nvF Èihr dI adflq vwloN iqMn iswK nOjvfnF arivMdr isMG, surjIq isMG,
gTn kIqf igaf hY, jo iswK sMprdfvF qy rxjIq isMG ƒ KfilsqfnI sfihq rwKx dy doÈ hyT Aumr kYd dI sËf suxfey jfx
iswK jQybMdIaF dI rfie nfl do guriswKF dy mfmly ivc pMj isMG sfihbfn vwloN ÈRomxI kmytI ƒ afdyÈ idwqf igaf hY ik
df nF akfl qKq ‘qy dyvygI aqy ienHF ienHF nOjvfnF dy kys dI kfƒnI pYrvI kIqI jfvy aqy afriQk shfieqf vI muhweIaf
ivcoN iksy iek ƒ sQfeI jQydfr inXukq kIqI jfvy.
kIqf jfvygf. ieh PYslf akfl qKq dy pMj isMG sfihbfn vloN ÈRomxI kmytI aqy pMjfb srkfr ƒ hdfieq jfrI
skwqryq ivKy pMj isMG sfihbfn dI hoeI kIqI geI hY ik 550 sflf pRkfÈ purb sbMDI smfgmF ƒ ieko mMc qoN iekwTy ho ky
iekwqrqf dOrfn kIqf igaf hY. mnfieaf jfvy. AunHF qjvIË idwqI hY ik pRkfÈ purb smfgm iekwTy mnfAux vfsqy
ies dOrfn qKq ptnf sfihb dy qflmyl kmytI bxf ky pMjfb srkfr aqy Bfrq srkfr nfl sMprk kIqf jfvy.
sfbkf jQydfr igafnI iekbfl isMG
aMimRqsr ivc mOjUd huMidaF hoieaF vI dI agvfeI hyT hoeI, ijs ivc qKq ptnf dy vDIk muwK gRMQI igafnI jgqfr isMG pRDfn inrml isMG Tykydfr, qKq hËUr kIqy jfx qoN bfad afrËI pRbMD vfsqy
kIqy aYlfn muqfbk akfl qKq ivKy nhIN sfihb dy kfrjkfrI jQydfr vjoN igafnI aqy akfl qKq qoN pMj ipafiraF ivcoN sfihb pRbMDkI borz dy mYNbr iekbfl igafnI rijMdr isMG ƒ iPlhfl qKq
puwjy. pMj isMG sfihbfn dI iekwqrqf rijMdr isMG, qKq kysgVH qoN jQydfr BfeI idlbfg isMG Èfml sn. iekwqrqf isMG aqy idwlI kmytI dy pRDfn ƒ Èfml ptnf sfihb df kfrjkfrI jQy d fr
kfrjkfrI jQydfr igafnI hrpRIq isMG igafnI rGbIr isMG, sRI hirmMdr sfihb bfry akfl qKq dy kfrjkfrI jQydfr kIqf igaf hY. kmytI df koafrzInytr inXukq kIqf igaf hY. sfbkf jQydfr
igafnI hrpRIq isMG ny dwisaf ik qKq ptnf sfihb pRbMDkI borz dy mYNbr igafnI iekbfl isMG iKlfP kuJ aOrqF
BuipMdr isMG imnhfs ƒ Qfipaf qKq sRI ptnf sfihb pRbMDkI borz vloN Byjy gey suirMdr isMG rumfilaF vfly ƒ inXukq vwloN ieQy iÈkfieq pwqr idwqf igaf hY,
pwqr ‘qy ivcfr kIqf igaf hY. ieh pwqr kIqf igaf hY. AunHF dwisaf ik ieh pMj ijs ivc AunHF igafnI iekbfl isMG ‘qy
hËUr sfihb dy pRbD
M kI borz df pRDfn qKq ptnf sfihb df sQfeI jQydfr mY N b rI kmy t I isw K jQy b M d IaF, sBf do ivafh krky pMQk mirafdf dI AulMGxf
inXukq krn leI Byijaf igaf sI, ijs susfietIaF, sMprdfvF afid qoN ies bfry krn dy doÈ lfey hn. ies mfmly ivc
aMimRqsr: qKq sRI hËUr sfihb mhfrfÈtr dy muwK mMqrI divMdr PVnvIs
dy afDfr `qy jQydfr leI AumIdvfr dI rfie lvygI aqy ahudy dy Xog do guriswK akfl qKq dy jQydfr ny ienHF aOrqF ƒ
nFdyV dy pRbMDkI borz dy gTn bfry ƒ apIl kIqI sI ik ies soD ƒ rwd
cox sbMDI 5 mYNbrI kmytI bxfeI geI hY. ivakqIaF dI cox krky ienHF dy nfvF dI Brosf idwqf ik ies mfmly ivc pihlF hI
mhfrfÈtr srkfr ny notIiPkyÈn jfrI kIqf jfvy aqy iswK sMgq dI mMg muqfbk
ies pMj mYNbrI kmytI ivc ÈRomxI qjvIË akfl qKq ‘qy ByjygI, ijs ivcoN akfl qKq dy afdyÈ ‘qy doÈF dI jFc cwl
kr idwqf hY. ies dy borz ivc 9 mYNbrF borz leI cuxy gey qy nfmËd kIqy mYNbrF
kmytI dy pRDfn goibMd isMG lONgovfl, qKq iek AumIdvfr dI qKq ptnf sfihb dy rhI hY. ies sbMDI bxfeI geI jFc kmytI
ivcoN hI pRDfn inXukq kIqf jfvy.
ptnf sfihb pRbMDkI borz dy pRDfn jQydfr vjoN cox kIqI jfvygI. ƒ AunHF muV afdyÈ kIqf ik Auh 15 idnF
srkfrI pRDfn inXukq avqfr isMG ihwq, cIP Kflsf dIvfn dy igafnI iekbfl isMG ƒ syvf mukq dy aMdr jFc mukMml krky irport.

krn df ivroD
nFdyV: mhfrfÈtr srkfr vwloN gurU rivdfs df pRkfsL purb sLrDf nfl mnfieaf
ieQoN dy gurduafrf qKq sRI swcKMz borz
Dfrimk sMsQf ‘qy srkfrI pRDfn inXukq PirËno (ibAUro): imhnqIaF dy
kIqy jfx kfrn iek vfr mu V isw K msIhf aqy gulfm sfmrfj ivruD afvfË
BfeIcfry ‘c ros dI lihr PYl geI hY. AuTfAux vfly kRFqIkfrI sLRomxI Bgq sRI
mhfrfÈtr srkfr ny borz ‘qy 9 gurU rivdfs jI df 642vF gurpurb ieQy
mYNbrF vflf borz inXukq kIqf. hYdrfbfd gurduafrf isMG sBf ivKy sLrDf nfl
ƒ Èfml kr ky BuipMdr isMG imnhfs ƒ mnfieaf igaf. aYqvfr dy dIvfn ivc
dy pRqIinDI, swcKMz hËUrI Kflsf dIvfn,
borz df pRDfn bxfieaf igaf hY. gurU rivdfs nUM Xfd kridaF gurmiq
2 iswK sMsd mYNbrF dI inXukqI mYNbrF dy
mhfrfÈtr srkfr dy izptI skwqr ivcfrF hoeIaF qy kIrqn dIvfn sjy.
qOr ‘qy rokI geI hY, ijs ƒ Bfjpf srkfr
rvI rfj Pfly vwloN jfrI notIiPkyÈn ivc dIvfn ivc gurU Gr dy kIrqnIey
dI iek vwzI Èrfrq smiJaf jf irhf hY.
qKq sRI hËUr sfihb pRbMDkI borz nFdyV BfeI mlkIq isMG dy jQy ny kIrqn rfhIN
iswK BfeIcfry vwloN qKq sRI swcKMz hËUr
dy 9 mYNbrF ivc BuipMdr isMG imnhfs qoN hfËrI BrI. kQfvfck BfeI cmkOr isMG
sfihb dI muwK izAUVI dy bfhr iekwTy ho
ielfvf rivMdr isMG buMgeI, mnpRIq isMG
ky ros pRdrÈn kIqf aqy srkfr iKlfP
kUMjIvfly, gurmIq isMG mhfjn, gurdIp
nfarybfËI vI kIqI.
isMG BftIaf, ÈRomxI kmytI dy pRDfn
goibMd isMG lONgovfl, ÈRomxI kmytI dy nIrv modI df smuMdr kMZy
sInIar mIq pRDfn rGujIq isMG ivrk,
guirMdr isMG bfvf, prmjoq isMG cfhl bixaf bMglf Zfihaf
dy nF Èfml hn. ieh notIiPkyÈn nFdyV muMbeI: BgOVy hIrf kfrobfrI nIrv
iswK gurduafrf swcKMz sRI abcl ngr modI df mhfrfÈtr dy ikihm qwt ‘qy
sfihb aYkt 1956 qihq jfrI kIqf igaf 30,000 vrg Put `c bixaf bMglf
hY . dw s xXo g hY ik ies qo N pihlF Dmfkf kr ky Zfh idwqf igaf. rfiegVH
mhfrfÈtr srkfr vwloN ies aYkt ivc iËlHf kulYktr ivjY sUrXvMÈI ny dwisaf
soD krky pRbMDkI borz df cyarmYn ik ieh iek inXM q irq Dmfkf sI.
srkfr vwloN nfmËd kIqf jf irhf sI ijs inXMqirq Dmfky dOrfn vwzI mfqrf ivwc
df pihlF vI mhfrfÈtr dI iswK sMgq DUV AuWzI. iek hor aiDkfrI ny dwisaf ny gurU Èbd dI kQf rfhIN rivdfs jI dI phuMcy BfeI rxjIq isMG shoqf ny Dfrmk inBfeI. ies ivÈyÈ dIvfn ivc afeI[ ky[
vloN ivroD kIqf igaf sI. kyNdrI mMqrI ik pI[aYn[bI[ Gutfly dy mulËm modI dy soc bfry ivcfr sMgq nfl sFJy kIqy. sFJIvflqf df sunyhf idwqf. styj sMcflk pI[ rYstorYNt vfly pRmoD loeI aqy pirvfr
hrismrq kOr bfdl ny ies sbMDI bMgly dI kImq 40 kroV rupey sI. smfgm dOrfn ivÈyÈ qOr ‘qy torFto qoN dI sy v f BfeI gu r pR I q isM G mfn ny ny Coly BTUiraF dy lMgr dI syvf kIqI.

nYsLnl trFsport kMpnI leI


Enr aprytr aqy
National Truc
National k Dri
uck ving Sc
Driving hool
School
zrfeIvr cfhIdy hn
1816 Main Ave., Secramento CA, 95838 kMpnI zrfeIvr nUM 42 sYNt pRqI
mIl idwqy jfxgy kMpnI dy trwk qy trylr
sYkrfmYNto, kYlIPornIaf lIjL `qy lY skdy ho

*trwk zrfieivMg skUl srkfr qoN mfnqf pRfpq hY Call For Special Price
*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb dI gfrMtI Kashmir S. Thandi
*irhfiesL aqy eyarport qoN cuwkx qy Cwzx df Kfs pRbMD Office: (866) 933-3038
*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl trwk zrfievr bxo Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (3)

jlMDr qoN mub


M eI qy jYpr
leI Auzxgy jhfj
u
nvyN vrHy df nfnkÈfhI kYlz
M r jfrI
aMimRqsr: nfnkÈfhI sMmq 551 df kYlMzr gurU nfnk dyv jI dy 550 sflf pRkfÈ purb ƒ smrpq hn. kYlMzr dy ho rhy ivroD bfry jQydfr igafnI
jlMDr: iËlHy dy afdmpur eyarport qoN CyqI
sRI akfl qKq qoN pMj isMG sfihbfn qy ÈRomxI kmytI kIqf igaf hY ijs ivc jnm asQfn gurduafrf hrpRIq isMG ny afiKaf ik ijnHF ƒ kYlMzr ‘qy
hI muMbeI qy jYpur leI vI AuzfxF ÈurU hoxgIaF.
dy pRDfn vwloN sFJy qOr ‘qy jfrI kIqf ieqrfË hY, Auh afpxy ieqrfË sRI
afdmpur eyar Pors styÈn ‘qy bxy eyarport qoN
igaf. ies dOrfn iswK sMgq ƒ akfl qKq Auqy Byjx, ijs bfry
iPlhfl isrP idwlI vfsqy iek Auzfx cwl rhI hY.
afiKaf igaf ik Auh gurpurb qy ivcfr kIqf jfvygf.
afAux vfly idnF ivc do nvIaF PlfietF qoN ielfvf
hor idn iqAuhfr ies kYlMzr ÈRomxI kmytI dy pRDfn goibMd
idwlI vfsqy iek hor Plfiet vI ÈurU ho skdI hY.
muqfbk hI mnfAux. isMG lONgovfl ny dwisaf ik gurU
ies eyarport qoN spfies jYt idwlI leI roËfnf
sfl 2019-20 df kYlMzr nfnk dyv jI df 550 sflf pRkfÈ
iek Plfiet clfAuNdf hY. hux ies kMpnI ny hI do
jfrI krn smyN sRI akfl qKq dy purb pfiksqfn ivc mnfAux leI
hor nvIaF PlfietF dI bolI hfsl kr leI hY.
kfrjkfrI jQydfr igafnI hrpRIq jldI hI pfiksqfn srkfr nfl
afdmpur eyarport dy trmInl qy hor kMmF
isMG, qKq sRI kysgVH sfihb dy gwlbfq kIqI jfvygI. AunHF ikhf ik
df nINh pwQr hvfbfËI mMqrI suryÈ pRBU ny idwlI qoN
hI izjItl qrIky nfl rwiKaf. 165 kroV rupey dy jQydfr igafnI rGbIr isMG, qKq 550 sflf pRkfÈ purb ieko mMc
ies pRojYkt nfl ieQy trmInl qy hor kMm hoxgy. sR I ptnf sfihb dy kfrjkfrI hyT mnfAux leI Auh muwK mMqrI
hflFik rnvy eyarPors df hI iesqymfl hovygf. jQydfr igafnI rfijMdr isMG, sRI akfl qKq qoN nnkfxf sfihb (pfiksqfn) aqy sulqfnpur loDI kYptn amirMdr isMG nfl mulfkfq krn df Xqn
ies mOky huiÈafrpur qoN sMsd mYNbr qy kyNdrI rfj pMj ipafiraF ivcoN BfeI idlbfg isMG aqy ÈRomxI siQq gurduafrf byr sfihb dIaF qsvIrF Èfml krngy.
mMqrI ivjy sFplf df kihxf hY ik ieQoN hor PlfietF kmytI dy pRDfn goibMd isMG lONgovfl smyq ÈRomxI
ÈurU hox nfl doafbf dI snaq ƒ AuqÈfh imlygf. kmytI mYNbr aqy aiDkfrI hfËr sn. ieh kYlMzr

gurduafrf sYn hojy ivKy Homeopathicvibes


Har minder Singh Gill
Harminder
holf mhwlf 17 mfrc nUM Homeopathic Consultant and Practitioner
D.H.M.S; B.C.I.H
sYn hojy (ibAUro): Kflsf jI ky bolbfly df pRqIk holf mhwlf gurduafrf sYn hojy ivKy afAuNdy (Ex Homeopathic Medical officer Punjab Govt.)
aYqvfr, 17 mfrc nUM KflsfeI jfho jlfl nfl mnfieaf jf irhf hY. kIrqn dIvfn dOrfn pMQ pRisD
kIrqnI qy ZfzI jQy, ivafiKafkfr aqy kvIsLr sMgqF nUM gur sLbd nfl joVngy qy iswKI ieiqhfs srvx
Now we have two locations:
krvfAuxgy. ies mOky BfeI ieMdrjIq isMG Kflsf, BfeI hrcrn isMG Kflsf, BfeI rsLpfl isMG, BfeI 940 E. El Camino Real, Sunnyvale, CA 94087
rfijMdr isMG dy kIrqnI jQy aqy BfeI srbjIq isMG swjx, BfeI hrbMs isMG iblgf qy bIbI cMcldIp kOr www.homeopathicvibes.com

Ph: (408) 737-7100


dy ZfzI jQy phuMcxgy.
gurduafrf pRbMDkF vloN KyzF pRqI lgfE pYdf krn dy mnorQ nfl vflIbfl, rwsfksLI, bfsiktbfl,
gqkf, GoV svfrI qoN ielfvf bwicaF aqy bjurgF dIaF dOVF aqy hor KyzF krvfeIaF jfxgIaF. anMdpur
Fax: (408)737-7102
sfihb vrgf mfhOl isrjx leI ivsLysL pRbMD kIqf igaf hY. pRbMDkF ny smUh sMgq nUM ienHF smfgmF dOrfn
kysrI jF nIlIaF dsqfrF sjf ky hfjLrIaF Brn dI bynqI kIqI hY. 39210 State St., Suite 111, Fremont, CA 94538
ies mOky CwlIaF, gMny df rs, pkOVy, Coly-BTUry, sbjLI-dfl, lsx-adrk vfly nfn, PrfeIaF qy We sell and ship homeopathic remedies through out North America.
brYz pkOiVaF df ivsLysL bMdobsq hovygf.

US Business Brokers Inc.


American Financing Group LLC
101 W 22nd St, Suite 111, Lombard, IL 60148
23280 Pacific Highway South, Suite 307, Kent, WA 98032
ibjns vycx
qy KrIdx
Financing - Loans aqy PfienFs
„We do all kinds of SBA & Conventional loans.
„We are specialized in Gas Stations, Liquor Stores, krvfAux leI
Hotels, Convenience Stores, Motels, Apartment sMprk kro
Buildings, Strip Plazas, Commercial Buildings,
Food Franchise.
„Purchase/Refinance Contact us Buy or Sell business
„Lowest Rates (With or Without Real Estate) AJ Sandhu (MBA)
„Best Possible Mortgage Solutions For You... Managing Broker/Realtor/Consultant
Licensed in IL, IN, WA
Contact us for any Financing Need Nationwide. 916-995-0783 (Cell)
• FAST APPROVAL • QUICK CLOSINGS • SBA 504 & 7A
• CONVENTIONAL LOANS • HOTELS, MOTELS
• GAS STATIONS, TRUCK STOPS • INDUSTRIAL CLIENT
425-529-6283 (Cell)
• SUBWAY, DUNKIN DONUTS 630-206-2467 (Fax)
• LIQUOR STORES, C-STORES, CAR WASH www.ubbchicago.com aj@ubbchicago.com
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (4)

imÈn-13: sUby dy isafsI ieiqhfs ƒ AultfAux leI lwgf Ëor


cMzIgVH: pMjfb ivc kFgrs qy nfrfËgI brkrfr hY qy ies muwdy ‘qy mfJy hux suafl hY ik PiqhgVH sfihb, df sfhmxf krnf pY skdf hY. ienHF jFdy nfairaF ƒ grmjoÈI nfl huMgfrf
akflI dl ny sUby dIaF sfrIaF lok sBf dy sInIar afgUaF ny vwK ho ky afpxI KzUr sfihb, PrIdkot, iProËpur, sMgrUr hlikaF dy nqIjy kuJ vI ho skdy hn. nhIN Biraf. AunHF rYlI ivc iÈrkq qF
coxF ijwqx vfsqy ‘imÈn-13` imiQaf hY. pfrtI bxf leI hY aqy Au n H F vw l o N biTMzf aqy huiÈafrpur hlikaF qoN iks iek sInIar kFgrs afgU ny ikhf ik kIqI pr ipClIaF ivDfn sBf dIaF coxF
sUby dy ieiqhfs ivc iksy iek rfjnIqk hmiKafl pfrtIaF nfl iml ky ƒ cox mYdfn ivwc Auqfiraf jfvygf. ienHF kFgrs pfrtI dI ies vyly sUby ivc siQqI dI qrHF AuqÈfh nhIN idKfieaf. vrkrF
pfrtI ny hfly qwk pMjfb dIaF sfrIaF AumIdvfr KVHy kIqy jf rhy hn. ÈRomxI df iek ihwsf AudfsIn sI, ijs df kfrn
lok sBf sItF `qy ijwq hfsl nhIN kIqI. akflI dl nfloN mfVI hflq afm afdmI sUby dI aPsrÈfhI ƒ mMinaf jf irhf hY.
ieh hux smF dwsygf ik kFgrs pfrtI pfrtI dI hY, ijs dy ipClIaF lok sBf pfrtI afgUaF df kihxf hY ik
afpxy imÈn `c ikwQoN qwk kfmXfb huMdI coxF smyN cfr mYNbr ijwqy sn qy ienHF aPsrÈfhI Coty Coty kMmkfrF ivc aijhy
hY. kYptn srkfr ƒ swqf ivc afieaF ivcoN pfrtI nfl ies vyly kyvl sMsd roVy atkfAuNdI hY, ijs krky vrkrF qy
do sfl df smF bIq cuwkf hY qy ivDfn sBf mYNbr hn qy do mYNbr bfgI ho cuwky hn. hyTlI kqfr dy afgUaF ƒ muÈklF df
coxF smyN kIqy vfaidaF ƒ pUry krn `qy bfgI mYNbr pfrtI qoN eynf dUr jf cuwky sfhmxf krnf pY irhf hY.
suafl awj vI KVHy hn. hn, ijnHF df afm afdmI pfrtI vwl vrkr afpxy ivDfiekF kol kMmF
kFgrs pfrtI dI lIzriÈp smyq prqxf muÈkl hY. leI jFdy hn pr iPr vI kMm nhIN huMdy.
muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG ies sUby dy 13 lok sBf hlikaF ivcoN ieh mfmlf muwK mMqrI kYptn amirMdr
vfr sfrIaF lok sBf sItF ijwqx dy dfavy bhuqy hlikaF leI kFgrs pfrtI dy isMG dy drbfr ivc keI vfr AuTfieaf
kr rhy hn. ies df vwzf kfrn ivroDI AumIdvfr iqafr br iqafr hn pr kuJ jf cuwkf hY pr pRxflf AuQy df AuQy hI hY.
iDr afps ivc burI qrHF vMzI hoeI hY ivc idwkqF hn qy ies krky mMiËl sr ies leI lok sBf coxF ivc kFgrs
aqy koeI vI ivroDI pfrtI iekjuwt nhIN krnf afsfn nhIN hY. kFgrs pfrtI dy vrkrF dy mnobl ƒ hulfrf ikvyN idwqf
hY. ÈRomxI akflI dl ƒ lgfqfr cuxOqIaF pMj lok sBf hlikaF leI AumIdvfrF df jfvy, AunHF dI ÈmUlIaq ikvyN vDfeI
df sfhmxf krnf pY irhf hY qy ies df PYslf ho cuwkf hY qy gurdfspur hlky qoN hlikaF leI AumIdvfrF dI kmI nhIN hY cMgI hY pr kuJ hlikaF ‘qy AumIdvfrF jfvygI qy AunHF ƒ ies gwl df aihsfs
gurU gRMQ sfihb dI byadbI dy mfmly qoN muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG ny pr Xog AumIdvfr kOx hovygf? ies dy cox mYdfn ivc inwqrn nfl siQqI ikvyN krvfieaf jfvy ik sUby ivc AunHF
KihVf nhIN Cuwt irhf. mOjUdf sMsd mYNbr qy pMjfb pRdyÈ kFgrs sbMDI atklF jfrI hn. spwÈt hovygI. ies leI AumIdvfrF dy dI afpxI pfrtI kFgrs dI srkfr hY.
jykr ÈRomxI akflI dl ny afpxI dy pRDfn sunIl jfKV ƒ muV AumIdvfr rfjnIqk mfihrF df kihxf hY ik aYlfn qoN bfad hI ijwq hfr df aMdfËf AunHF dIaF smwisafvF qy muÈklF ƒ pihl
srkfr smyN byadbI dy mfmilaF sbMDI bxfAux df aYlfn kr idwqf hY. kFgrs ienHF hlikaF dy AumIdvfrF dy aYlfn ivc lfieaf jf skygf. dy afDfr ‘qy hwl krn qy sUby dy ivkfs
Tos kfrvfeI kIqI huMdI qF ies ƒ awj pfrtI dy cfr mOjUdf sMsd mYNbrF qy dyrI nfl pfrtI ƒ muÈklF df sfhmxf kFgrs pfrtI ny mogf iËlHy ivwc ivc qyËI ilaFdy bgYr hwl krnf afsfn
ieh idn nf dyKxy pYNdy. ies mfmly ƒ lY pitaflf qoN sfbkf kyNdrI rfj mMqrI krnf pY skdf hY qy Gw t o Gw t cfr vwzI rYlI kr ky afgfmI lok sBf coxF kMm nhIN hY. ies smwisaf ƒ muwK mMqrI
ky akflI dl dy kyzr ivc ajy vI prnIq kOr ƒ itkt imlxf qYa hY. hlikaF ivc kFgrs pfrtI ƒ sKq twkr leI ibgl vjf idwqf hY pr rYlI ivc aqy AunHF dy vËfrqI sfQI ikvyN hwl
phuMcy kFgrs vrkrF ny styj qoN luafey krngy, ies dI AuzIk rhygI.

sonIaf rfeybrylI qy rfhul amyTI qoN lVngy cox pMjfb ‘c iPwt bYTg
y f ‘afp’
nvIN idwlI: kFgrs ny lok sBf ÉurÈId ÌfrUÉfbfd, ijiqn pRsfd DOrhrf ÈyrvfnI, AUnfE qoN anU tMzn, akbrpur
coxF leI 15 AumIdvfrF dI afpxI pihlI
sUcI jfrI kr idwqI hY. ijs anusfr
df idwlI vflf PfrmUlf?
aqy afr[pI[aYn[ isMG kuÈIngr qoN cox
lVngy. XU[pI[ kFgrs dy sfbkf pRDfn
qoN rfjfrfm pfl aqy jflOn (aYs[sI[)
qoN ibRj lfl ÉfbrI ƒ cox mYdfn ‘c
XU[pI[ey[ dI muKI sonIaf Auqfiraf hY. gujrfq dI cMzIgVH: lok sBf coxF qoN pihlF isr bMinHaf hY. afm afdmI pfrtI ny
gFDI ƒ rfeybrylI aqy gw l krIey qF sU b y `c afm afdmI pfrtI pMjfb ny ibjlI aMdoln ikhf hY ik aijhf krky awDI jMg ijwq
kFgrs pfrtI dy pR D fn pfrtI dy sfbkf pR D fn BKf ilaf hY. aijhy hI aMdoln nfl leI hY. hux ipClI srkfr vwloN pRfeIvyt
rfhul gFDI ƒ amyTI qoN cox Brqisn solMkI ƒ afnMd arivMd kyjrIvfl ny idwlI df qKq ibjlI kMpnIaF nfl kIqy gey
mYdfn ‘c Auqfiraf igaf hY. hlky qo N co x mY d fn `c ijwiqaf sI. kyjrIvfl ny Kud KMiBaF ‘qy iekrfrnfmy rwd krvfAux qwk sMGrÈ
rfhul gFDI dI agvfeI ‘c Auqfiraf igaf hY. cVH ky qfrF dy kUnYkÈn joVy sn. ies jfrI rhygf.
pfrtI dI kyNdrI cox kmytI aihmdfbfd pw C mI nfl lokF ny vI afm afdmI pfrtI ƒ afm afdmI pfrtI pMjfb dI kor
dI bYTk ‘c sUcI ƒ aMiqm (aYs[sI[) qoN rfjU prmfr, cMgf huMgfrf idwqf sI. hux BgvMq mfn vI kmytI mIitMg qoN bfad BgvMq mfn ny
rUp idwqf igaf, ijs ‘c vdOdrf qoN pRÈFq ptyl aqy iehI PfrmUlf vrq rhy hn. ‘afp’ ny ikhf ik pMjfb ivc mihMgI ibjlI df muwdf
Au W qr pR d y È qo N 11 aqy Cotf Audypur (aYs[tI[) qoN dfavf kIqf hY ik hux qwk awDy pMjfb afm afdmI pfrtI dy ivDfiekF ny ivDfn
gujrfq qoN 4 AumIdvfrF dy rxjIq mohnisn rfQvf ƒ ivc aMdlon phuMc igaf hY. ‘afp’ ny lokF sBf dy bjt sYÈn dOrfn vI AuTfieaf
nF Èfml hn. AumIdvfr bxfieaf igaf qwk phuMc krn leI aijhy muwdy ƒ PiVaf sI. ies dy PlsrUp kFgrs pfrtI ƒ
sfbkf kyNdrI mMqrIaF hY. sonIaf gFDI 6vIN vfr hY ijs df syk hr iksy ƒ lwgdf hY. sUby dy aYssI/bIsI qy bI[pI[aYl[
slmfn Éu r ÈId, ijiqn pR s fd aqy inrml KwqrI ÌYËfbfd qoN cox lVngy. jdik rfhul gFDI cOQI vfr lok sBf coxF pMjfb ivc ibjlI drF kfPI AuWcIaF pirvfrF dy ibjlI dy ibwl muafP krny
afr[pI[aY n [ isM G ƒ afpxy - afpxy ies qoN ielfvf pfrtI ny shfrnpur qoN lVn jf rhy hn. dwsxXog hY ik 2014 hn. ibjlI dI Kpq vDx krky ibwl vI pey hn. mfn ny ikhf ik hYrfnI dI gwl hY
rvfieqI hlikaF qoN itkt idwqI geI hY. iemrfn msUd, bdfXUM qoN slIm iekbfl lok sBf coxF ‘c AuWqr pRdyÈ dIaF kuwl moty afAuNdy hn. ies leI pfrtI ƒ ik Éud ibjlI Auqpfdk hox dy bfvjUd
80 lok sBf sItF ivcoN kFgrs ƒ kyvl huMgfrf vI kfPI iml irhf hY. idlcsp pMjfb ivc pUry dyÈ nfloN mihMgI ibjlI
isafsI pfrI Kyzx leI AuqfvlI 2 (amyTI qy rfeybrylI) 2 sItF ‘qy hI
ijwq imlI sI jdik gujrfq ivc 26 sItF
gwl hY ik kFgrs srkfr vwloN aYssI/
bIsI qy bIpIaYl pirvfrF dy ibwl muafP
iml rhI hY jdoNik idwlI vrgy sUby ‘c
hor sUibaF qoN ibjlI KrId ky ssqy rytF
hoeI aPsrÈfhI ‘coN pfrtI df Kfqf vI nhIN KuwlHf sI. krn df ishrf vI afpxy ibjlI aMdoln qy ibjlI muhweIaf krvf rhy hn.

kYptn srkfr dy kwCaU f cfl ‘ivkfs`


cM z IgVH : pMjfb ivc iksmq afeI[ey [ aY s [ Ku È I rfm ƒ bspf ny
aËmfAux vfly syvfmukq, syvf inBfa AumIdvfr aYlfn idwqf hY qy jnvrI ‘c
rhy afeI[ey[aYs[ aqy sUbfeI kfzr dy syvfmukq hoey suwcf rfm lwDV dy vI

Auqy BfrI ipaf cox Ëfbqf


aiDkfrIaF dI itkt lYx leI kqfr lMmI rfjnIqI ‘c afAux dy crcy hn.
huMdI jf rhI hY. afgfmI sMsdI coxF leI mwD pRdyÈ kfzr nfl sbMDq
kFgrs, ÈRomxI akflI dl, bhujn smfj afeI[ey[aYs[ zf[ amr isMG vwloN ivDfn
pfrtI qy hor isafsI iDrF df ihwsf bxn sBf qoN bfad hux pfrlImfnI coxF ivc cMzIgVH: afm coxF dy aYlfn qoN idwqI jfxI sI, Auh vI vyly isr nhIN af kyNdr srkfr ny irlIË nhIN kIqy. nqIjy
leI awDI drjn dy krIb nOkrÈfhF ny itkt hfsl krn df supnf ilaf jfx pihlF ivkfs leI vMzy bhuqy PMz hux imwtI skygI. smfrt ipMz muihMm qihq ipMzF vjoN hux bIbf bfdl aqy sfDU isMG ienHF
srgrmI idKfAuxI ÈurU kr idwqI hY. lwigaf hY. AunHF ny PiqhgVH sfihb sMsdI ho gey hn. kYptn srkfr dI kwCUaf cfl ivc 14vyN ivwq kimÈn df pYsf vI lfieaf coxF ivc vMzI afKrI ikÈq dI rfÈI df
sUqrF df dwsxf hY ik rfj dy muwK hlky qoN kfPI icr qoN srgrmI vI ÈurU Auqy vI cox Ëfbqf BfrU ipaf hY. muwK jfxf hY , Au h vI ru k x dI sM B fvnf isafsI lfhf lYx qoN KuMJ jfxgy.
sUcnf aiDkfrI svrn isMG cMnI vwloN kIqI hoeI hY. ieh aiDkfrI sInIar mMqrI kYptn amirMdr isMG vwloN afpxy hY.’smfrt ipMz muihMm‘ qihq sB qoN vwD pMjfb dy keI vËIrF ny aKiqafrI
luiDafxf sMsdI hlky qoN ÈRomxI akflI kFgrsI afgU idgivjY isMG dy mwD pRdyÈ puriKaF dy ipMz mihrfj leI 28 jnvrI PMz iËlHf luiDafxf ƒ 30[64 kroV rupey, koty dy PMz mfrc mhIny ivc hI vMzy hn.
dl dI itkt lYx leI srgrmIaF afrMB dy muwK mMqrI huMidaF pRmuwK skwqr vjoN ƒ 28 kroV dy PMz aYlfny gey sn. hux huiÈafrpur ƒ 28 kroV , biTMzf ƒ BfvyN pMcfieqF ƒ ieh PMz iml jfxy hn
kIqy jfx dIaF irportF hn. syvf inBfa cuwkf hY. afm coxF mgroN hI ipMz mihrfj ivc 19[72 kroV aqy mukqsr ƒ 14 kroV pr ienHF dI vrqoN hux afm coxF mgroN
pI[pI[aYs[ aiDkfrI hrmohn isMG kYbint mMqrI crnjIq isMG cMnI ivkfs df mhUrq ho skygf. pyNzU ivkfs rupey imlxy sn ijnHF ‘coN 50 PIsdI jfrI hI ho skygI. kYptn srkfr ny cox Ëfbqy
sMDU ey[afeI[jI[ dy ahudy qoN asqIPf dy df Brf ieMjInIar mnmohn isMG vI iesy qy pMcfieq ivBfg qrPoN nvyN srpMcF ƒ ho cuwky sn. jfxkfrI imlI hY ik keI qoN pihlF smfrt Pon vMzx dI ivAuNq
ky akflI dl dI itkt hfsl krn leI sMsdI hlky qoN itkt hfsl krn df 15 PrvrI ƒ 180 kroV dy PMz ‘smfrt ipMzF ivc srpMcF ny ieh PMz vrqxy ÈurU bxfeI sI pr tYNzr df kMm isry nf lwgx
Ëor-aËmfeI kr rhy hn. trFsport cfhvfn hY. kyNdr srkfr ivc mMqrI qy ipMz muihMm` qihq jfrI kIqy gey sn. jo kr idwqy hn jdoN ik bhuigxqI pMcfieqF kfrn hux ieh Pon vI coxF mgroN hI vMzy
ivBfg ivc zI[tI[E[ vjoN syvf inBfa cuwky rfj sBf mYNbr hrdIp purI ƒ BfrqI jnqf hr iËlHy ivc 25 PrvrI qoN lY ky 2 mfrc ny hfly ivkfs kMm ÈurU nhIN kIqy. hux jf skxgy. iesy qrHF Kyz ivBfg vwloN 85
krn isMG, ijnHF vwloN nOkrI qoN idwqf pfrtI vwloN sMsdI hlkf aMimRqsr qoN qwk vMzy gey hn. bhuigxqI ipMzF ivc ivroDI iDrF ny ienHF PMzF dI vrqoN ‘qy mhfrfjf rxjIq isMG aYvfrz vMzy jfxy
asqIPf srkfr kol pRvfngI leI ivcfr AumIdvfr bxfey jfx dy crcy hn. Bfjpf ienHF PMzF dy kMm ÈurU nhIN hoey hn. cox rOlf pfAuxf hY. kyNdrI mMqrI hrismrq sn, Auh vI ruk gey hn. coxF qoN pihlF
aDIn hY, ƒ vI akflI dl vwloN hI dy ivDfiek qy syvfmukq afeIeyaYs som Ëfbqy kr ky hux ienHF PMzF dI vrqoN `qy kOr bfdl dy sfl 2018-19 dy pMj kroV nOjvfnF ƒ KuÈ krn dI Xojnf vI KUh
PiqhgVH sfihb sMsdI hlky qoN itkt pRkfÈ huiÈafrpur qoN Bfjpf dI itkt AuNgl AuWTygI. aqy sMsd mYNbr sfDU isMG dy iesy mflI Kfqy pY geI hY. dUjy pfsy cox Ëfbqy ny
idw q y jfx dy afsfr hn. sy v fmu k q hfsl krn dy cfhvfn dwsy jFdy hn. pMjfb srkfr vwloN ijhVI dUjI ikÈq vrHy dI afKrI ikÈq dy ZfeI kroV rupey kYptn srkfr ƒ rfhq vI idwqI hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (5)

bfdlF leI vwzy rfjsI iemiqhfn vFg hoxgIaF sMsdI coxF


cMzIgVH: pMjfb ‘qy iek dhfkf hwQF ivc hY qy pfrtI ivc dUjy sB qoN iProËpur, KzUr sfihb qy afnMdpur
kfbË rihx qoN bfad gMBIr isafsI pRBfvÈflI afgU vjoN QF ibkrm mjITIaf sfihb) ijwqIaF sn. cfrF ivcoN do sMsd mflvf iKwqy ivc hI hflq pqlI
cuxOqIaF df sfhmxf kr rhy ÈRomxI ny lY leI hY. mYNbr bRhmpurf qy Èyr isMG Gubfieaf akflI dl dy gVH mMny jFdy mflvf iKwqy ivc hI ies dI hflq pqlI huMdI
akflI dl ƒ swqfhIx hox qoN bfad ÈRomxI akflI dl ny aMdrUnI pfrtI ƒ alidvf kih cuwky hn. bdlIaF nËr af rhI hY. jdik biTMzf sMsdI hlky qoN bfdl pirvfr dI ƒh hrismrq
sMsdI coxF dy sB qoN vwzy rfjsI iemiqhfn bfdl ipCly 10 sflF qoN sMsd mYNbr hY qy modI srkfr ‘c ipCly 5 sflF qoN
ivcoN lMGxf pY irhf hY. akflI-Bfjpf kYbint mMqrI dy ahudy Auqy vI hY. pMjfb ‘c keI pRojYkt ilafAux qy ivkfs dy
gwTjoV srkfr vyly hoeI gurU gRMQ sfihb dfaivaF dy bfvjUd akflI dl dy afgUaF df hI mMnxf hY ik ies vfrI bIbf
dI byadbI qy ies nfl juVy puils golI bfdl leI vI biTMzf dI sIt ijwqxI suKflI nhIN hovygI. akflI dl dy afgUaF df
kFz kfrn ieh coxF ‘pMQk pfrtI‘ leI kihxf hY ik sMsdI coxF dOrfn kYptn srkfr dIaF nflfiekIaF ƒ cox muwdf
‘agnI pRIiKaf‘ sfbq hoxgIaF. bxfieaf jfvygf.
akflI afgU Kuwisaf vkfr bhfl
krn leI ienHF coxF dOrfn cMgI kfrguËfrI leI pryÈfnI df sbwb hY. ies qoN ielfvf ÈRomxI akflI dl jlMDr sMsdI
Auqy Ëor dy rhy hn. akflI dl dy sInIar gwTjoV srkfr dOrfn zyrf isrsf dy muKI hlky qoN sfbkf spIkr crnjIq isMG
afgUaF df mMnxf hY ik sMsdI coxF pfrtI ƒ idwqI muafÌI df muwdf vI akflIaF ‘qy atvfl, afnMdpur sfihb qoN pRym isMG
df BivwK hI qYa nhIN krngIaF sgoN bfdl BfrU pY irhf hY. ÈRomxI akflI dl ny cMdUmfjrf, sMgrUr qoN primMdr isMG
pirvfr dI BivwKI rxnIqI aqy isafsI 2012 dIaF ivDfn sBf coxF dOrfn vwzI ZINzsf, luiDafxf qoN ÈrnjIq isMG iZwloN,
idÈf vI iehI coxF qYa krngIaF. akflI kfmXfbI hfsl kridaF 56 sItF ÌrIdkot qoN joigMdr isMG pMjgrfeIN,
dl dy keI vwzy afgUaF ijnHF ivc suKdyv KfnfjMgI nfl iswJidaF BfrqI jnqf hoeIaF rfjsI hflqF ivc akflI dl leI ijwqIaF sn qy lgfqfr dUjI vfrI srkfr ÉzUr sfihb qoN bIbI jgIr kOr, PqihgVH
isM G ZIN z sf, jQy d fr rxjIq isM G pfrtI nfl sFJ kfiem rwKx ivc kfmXfbI 2014 vflI kfrguËfrI idKfAuxI vI vwzI bxfAuNidaF irkfrz kfiem kIqf sI. pr sfihb qoN ibkrmjIq isMG Kflsf jF
bRhmpurf, zf[ rqn isMG ajnflf, syvf hfsl kIqI hY. akflI dl 1998 dIaF cuxOqI hovygI. sfl 2014 dIaF sMsdI coxF qoN pfrtI ƒ jsits (syvfmukq) inrml isMG,
isMG syKvF qy hor Èfml hn, dy lFBy hox coxF qoN lY ky 10 sMsdI hlikaF qoN byadbI dy muwdy ƒ ivroDI iDrF vwloN aijhy Jtky lwgxy ÈurU hoey ik 2017 pitaflf qo N su r jIq isM G rw K Vf ƒ
qoN bfad pfrtI ‘c Klfa pYdf ho igaf AumIdvfr KVHy krdf af irhf hY qy Bfjpf qUl idwqy jfx kfrn akflI dl dy vot dIaF ivDfn sBf coxF ‘c pMjfb dy lokF AumIdvfrF vwjoN Auqfr skdf hY. primMdr
hY. pRkfÈ isMG bfdl ny Aumr dy ilhfË iqMn sItF Auqy cox lVdI rhI hY. lMGIaF bYNk ƒ vwzI swt vwj rhI hY. brgfVI ‘c ny muwK ivroDI iDr df ruqbf vI nhIN idwqf isMG ZINzsf aqy ÈrnjIq isMG iZwloN ny
nfl afpxIaF isafsI gqIivDIaF sImq sMsdI coxF dOrfn pMj sfl pihlF jd vfprI byadbI aqy puils golIbfrI dIaF qy sItF mihË 15 hI hfsl hoeIaF. cox lVn sbMDI sihmqI nhIN idwqI pr
kr leIaF hn. mOjUdf smyN pfrtI dI sUby ivc akflI-Bfjpf srkfr sI qF GtnfvF nfl juVy svflF df akflI dl aYnIaF Gwt sItF afAuxf vI iksy irkfrz pfrtI vwloN dovF ‘qy AumIdvfr bxn leI
mukMml vfgzor suKbIr isMG bfdl dy akflI dl ny 10 ivcoN 4 sItF (biTMzf, kol koeI spwÈt jvfb nf hoxf vI pfrtI qoN Gwt nhIN irhf. Ëor pfieaf jf irhf hY.

Kihrf dI nvIN pfrtI coxF qoN pihlF svflF dy Gyry `c afeI


cMzIgVH: afm afdmI pfrtI aqy
ivDfiek dy ahudy qoN asqIPf dy cuwky sMDU ƒ kfgËF ivc pRDfn bxfAuxf Kihrf ny pMjfb dy lokF
suKpfl isMG Kihrf vwloN bxfeI geI nvIN nfl isafsI TwgI
pMjfb eykqf pfrtI svflF dy Gyry ivc qknIkI glqI: Kihrf
af geI hY. ies nvIN pfrtI dy pRDfn Kud cMzIgVH: pMjfb eykqf pfrtI dy aYzhfk pRDfn suKpfl isMG mfrI: bIrdivMdr isMG
sRI Kihrf hn jF iPr snkdIp isMG sMDU, Kihrf ny ikhf ik snkdIp isMG sMDU ƒ dsqfvyËF ivc pfrtI df mu h flI: ÈR o m xI akflI dl
ies gwl ƒ lY ky awj isafsI hlikaF pRDfn drsfAuxf qknIkI glqI qF ho skdI hY pr koeI mMdBfvnf (tksflI) dy sInIar mIq pRDfn aqy
ivc vwzf BMblBUsf pYdf ho igaf hY ikAuNik nhIN hY. AunHF ikhf ik akflI dl tksflI dy sInIar mIq pRDfn lok sBf hlkf afnMdpur sfihb qoN
Kulfsf hoieaf hY ik sRI Kihrf vwloN pfrtI bIrdivMdr isMG ies muwdy ƒ qUl dy rhy hn. AunHF dwisaf ik AunHF AumIdvfr
rijstrz krvfAux leI cox kimÈn ƒ afm afdmI pfrtI ivcoN idwqy asqIPy sbMDI Éud ivDfn sBf dy bIrdivMdr
Byjy gey dsqfvyËF ivc pRDfn snkdIp spIkr nfl sMprk kIqf sI pr Auh cMzIgVH qoN bfhr hox kfrn isMG ny ikhf
isMG sMDU ƒ idKfieaf igaf hY. imlx qoN asmrQ sn. ik suKpfl
snkdIp sMDU ‘afp` df iËlHf Kihrf ny Kud ƒ
PrIdkot df pRDfn sI aqy sRI Kihrf vwloN Kihrf nhIN sgoN snkdIp sMDU hn. kfgËF pRDfn drsfey gey snkdIp sMDU ƒ pfrtI sRI rfxf ny ivDfn sBf dy bjt sYÈn pMjfb eykqf
pfrtI qoN bgfvq kIqy jfx vyly sRI sMDU ivc jsvMq isMG ƒ jnrl skwqr qy dI iksy vI aihm srgrmI ivc nhIN dOrfn ikhf sI ik sRI Kihrf ƒ keI noits pfrtI df pRDfn dws ky sUby dy lokF
ny vI pfrtI Cwz ky pMjfb eykqf pfrtI df kuldIp isMG ƒ ÉËfncI idKfieaf igaf dyiKaf igaf. dwsxXog hY ik jdoN sRI Byjy gey hn pr Auh lY nhIN rhy, ijs aqy dUjIaF isafsI pfrtIaF nfl vwzI
pwlf PV ilaf sI. sRI Kihrf ny sRI sMDU hY. Kihrf ny pfrtI bxfAux df aYlfn kIqf kfrn hux jnqk noits dyx dI pRikiraf rfjnIqk TwgI mfrI hY ijs ƒ lok
ƒ afpxf isafsI skwqr bxfieaf sI. dwsxXog hY ik afpxI nvIN pfrtI sI qF AunHF hor afgUaF qoN afpxy afp ƒ clfeI jfvygI. ies Kulfsy qoN bfad kdy muafP nhIN krngy. AunHF cox
drasl, cox kimÈn ny iksy vI pfrtI bxfAux qoN bfad sRI Kihrf hI pUrI qrHF ‘aYzhfk` pRDfn hox dI ‘hF` krvfeI sI. isafsI hlikaF ivc aijhy ÈMky pYdf kimÈn qoN mMg kIqI ik suKpfl Kihrf
ƒ rijstrz krn qoN pihlF aKbfrF ivc ies dI kmFz kr rhy hn aqy hor sRI Kihrf vwloN ivDfiek dy ahudy qoN hoey hn ik sRI Kihrf kfƒnI qknIkF iKlfÌ qurq pRBfv qoN ÌOjdfrI kys
ieÈiqhfr dyxf huMdf hY. ies sbMDI jdoN pfrtIaF nfl gwTjoV krn qy itktF vMzx asqIPf idwqy jfx qoN bfad ivDfn sBf rfhIN asqIPf dyx dy bfvjUd afpxI drj kIqf jfvy. AunHF doÈ lfieaf ik
cox kimÈn ny ies pfrtI bfry aKbfrF afid dy sfry aiDkfr Auh Kud hI vrq dy spIkr rfxf kypI isMG ny AunHF ƒ ies ivDfn sBf dI mYNbriÈp bcfAux df dfa ivDfiekI Kuwsx dy zroN Kihrf ny ieh
ivc ieÈiqhfr jfrI kIqy qF Kulfsf rhy hn. dUsry pfsy kfgËF ivc pfrtI dy sbMDI keI noits Byjy hn. Kyz rhy hn. sfrf zrfmf ricaf hY.
hoieaf ik pfrtI dy aiDkfrq pRDfn sRI

icdMbrm qy kfrqI itktF leI afps `c hI AulJy kFgrsI


ƒ igRPqfrI qoN 25 cM z IgVH : itktF leI kFgrsI hn. Auh sRI bFsl dy sfl 2014 dIaF ipwT ‘qy hox kfrn afpxI dfavydfrI pwQr rwKx aqy AudGftn krn dI hnyrI
afps ivc hI AulJy pey hn. lok sBf lok sBf coxF ivwc hfrn aqy AunHF df mËbUq mMn rhy hn. ilaFdI hoeI hY. dUsry pfsy cMzIgVH Bfjpf
mfrc qwk rfhq hlkf cMzIgVH dI sIt leI mfro-mfrI bqOr mMqrI ryl Gutfly ivwc nfm afAux AuDr sfl 2014 dIaF coxF dOrfn dy pRDfn sMjy tMzn vI itkt hfsl krn
nvIN idw l I: idw l I dI iek cwl rhI hY. pMjfb dy kYbint mMqrI nvjoq ƒ afDfr bxf ky itkt dI dfavydfrI cMzIgVH ivwc BfrqI jnqf pfrtI (Bfjpf) leI pUrI qrHF XqnÈIl hn. ikrn Kyr
adflq ny sfbkf kyNdrI mMqrI pI[ isMG iswDU dI pqnI zf[ nvjoq kOr iswDU dI Kud ijQy hfeIkmfn qwk rsfeI hY,
icdMbrm aqy AunHF dy byty kfrqI ƒ vwloN ieQoN kFgrs dI itkt df dfavf AuQy AunHF dy pqI qy iPlmI aiBnyqf
eyarsYl-mYkiss Gutfly ivc drj krn kfrn cMzIgVH qoN itkt dy muwK anupm Kyr dI vI iPlm ‘aYksIzYNtl
sI[bI[afeI[ aqy eI[zI[ dy mfmilaF dfavydfr qy cfr vfr sMsd mYNbr rhy pRDfn mMqrI` bxfAux smyq modI srkfr
ivc igRÌqfrI qoN aMiqm surwiKaf dI sfbkf kyNdrI mMqrI pvn kumfr bFsl ivruwD ipCly smyN iek vrg dy lyKkF,
imafd 25 mfrc qwk vDf idwqI. dy Kymy ivwc hlcl pYdf kr idwqI hY. buwDIjIvIaF qy sfihqkfrF vwloN
sI[bI[afeI[ vloN pyÈ hoey hflFik cMzIgVH dI sfbkf kFgrsI myar aishxÈIlqf dy muwdy Aupr clfeI lihr
sInIar aiDkfrI sonIaf mfQur ny pUnm Èrmf qoN ielfvf kFgrs df hor df mukfblf krn leI GVI jugq kfrn
AunHF dI pyÈI Ëmfnq arËIaF ‘qy bihs koeI vI muwK afgU nvjoq kOr iswDU dI Bfjpf hfeIkmfn qwk cMgI phuMc hY.
krn leI smF mMigaf, ijs ‘qy ivÈyÈ ipwT ‘qy nhIN afieaf. cMzIgVH kFgrs sfbkf kyNdrI mMqrI hrmohn Dvn
jwj E[pI[ sYxI ny mfmlf mulqvI kr dI cox kmytI ny smuwcy rUp ivwc sRI bFsl ies vfr Bfjpf ƒ alivdf kih ky afm
idwqf. iesy qrHF dI apIl eI[zI[ dy dy nfm Aupr mohr lf idwqI hY pr nvjoq afdmI pfrtI (afp) df JfVU lY ky mYdfn
ivÈyÈ srkfrI vkIl inqyÈ rfxf aqy isMG iswDU dI hfeIkmfn qwk rsfeI hox ivwc inwqry hn, ijs kfrn ies vfr
aYn[ ky[ mwtf ny vI kIqI, ijs ƒ kfrn Auh afpxI pqnI ƒ itkt idvfAux cMzIgVH ivc kFgrs, Bfjpf aqy ‘afp`
adflq ny svIkfr kr ilaf. ivwc kfmXfb ho skdy hn. pyÈ kr rhy hn. dUsry pfsy sRI bFsl dI itkt lY ky AuWqrI iPlmI aiBnyqrI ivckfr iqkoxf mukfblf hox dy afsfr
icdMbrm aqy kfrqI vloN sInIar sfl 2009 ‘c hlkf luiDafxf qoN vwloN ipCly 5 sfl pUrI qrHF pfrtIaF ikrn Kyr muV itkt hfsl krn leI hn. cMzIgVH dI afvfË pfrtI vwloN
vkIl kipl iswbl aqy aiBÈyk mnU sMsd mYNbr rhy mnIÈ iqvfVI vI cMzIgVH dIaF srgrmIaF ivwc Èfml rihx aqy koeI ksr nhIN Cwz rhI. awj-kwlH Aus aivnfÈ isMG Èrmf qy afËfd AumIdvfr
isMGvI pyÈ hoey. qoN itkt hfsl krn leI Ëor lf rhy cMzIgVH XUint dy smuwcy rUp ivwc AunHF dI ny Èihr ivwc vwK-vwK pRfjYktF dy nINh vjoN pRo[ dyvI isrohI vI cox lV rhI hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (6)

Punjab Times pMjfb jmhUrI gwTjoV dI 12 ZINzsf sxy 47 ÈKsIaqF df


Established in 2000
20th Year in Publication sItF ‘qy sihmqI pdm purskfrF nfl snmfn
Published every Saturday cMzIgVH: pMjfb jmhUrI gwTjoV gurdfspur alft kIqy gey hn. pMjfb nvIN idwlI: rfÈtrpqI rfm nfQ ibhfr dy afgU hukmdyv nrfiex
by A B Publication Inc. (pI[zI[ey[) ny 19 meI ƒ sUby ivc hox mMc vwloN afm afdmI pfrtI (afp) dy koivMd ny vwK-vwK KyqrF nfl sbMDq 47 Xfdv qy bhukOmI tYkno jfieMt issko
20451 N Plum Grove Rd. vflIaF lok sBf coxF dy mwdynËr 13 muawql sMsd mYNbr zf[ DrmvIr gFDI AuWGIaF hsqIaF ƒ pdm purskfrF nfl isstmË dy sfbkf sI[eI[E[ jOhn cYNbrË
Palatine, IL 60074-2018 ivcoN 12 sItF Auqy sihmqI bxf leI hY. ƒ pitaflf, bspf vwloN ivkrm isMG soZI snmfnq kIqf. rfÈtrpqI Bvn ivc rwKy ƒ ijQy pdm BUÈn nfl snmfnq kIqf
do KwbIaF iDrF sI[pI[afeI[ aqy ƒ afnMdpur sfihb, syvfmukq ivÈyÈ smfgm ivc pRDfn mMqrI nirMdr igaf, AuQy AuGy zFsr qy iPlmsfË pRBU
Ph:847-359-0746 afr[sI[pI[afeI[ vI pI[zI[ey[ ivc Èfml afeI[ey[aYs[ aiDkfrI cODrI KuÈI rfm modI smyq hor keI AuWGIaF hsqIaF dyvf ƒ pdm sRI aYvfrz idwqf igaf.
ho geIaF hn. ƒ huiÈafrpur (rfKvF hlkf) qy blivMdr mOjUd sn. ivÈvnfQn mohnlfl, ZINzsf qy neIar
Fax:847-705-9388 hux pI[zI[ey[ ivc 6 iDrF Èfml ho isMG jlMDr (rfKvF hlkf), lok iensfP ijnHF ivakqIaF ƒ pdm purskfrF (mrn-AuprMq) ƒ pdm BUÈn qy jYÈMkr
Email:punjabtimes1@gmail.com geIaF hn. ies qihq bhujn smfj pfrtI pfrtI vwloN mnivMdr isMG igafspur ƒ dy aYjfË nfl invfijaf igaf, AunHF ivc ƒ pdm sRI dy aYjfË idwqy gey. neIar
www.punjabtimesusa.com (bspf) ƒ 3 hlikaF afnMdpur sfihb, PiqhgVH sfihb (rfKvF hlkf) aqy pMjfb milaflm iPlmF dy adfkfr mohnlfl, df aYvfrz AunHF dI pqnI ny ilaf. pdm
jlMDr qy huiÈafrpur, pMjfb eykqf pfrtI eykqf pfrtI vwloN bIbI prmjIq kOr KzUr sfbkf ivdyÈ skwqr aYs[jYÈMkr, akflI pu r skfr mu l k dy isKrly nfgirk
Editor: ƒ 3 hlky biTMzf, PrIdkot qy KzUr sfihb aqy ‘afp` qoN asqIPf dy cuwky dl dy afgU suKdyv isMG ZINzsf qy AuGy aYvfrzF ‘coN iek hY. ieh iqMn vrgF
Amolak Singh Jammu sfihb, lok iensfP pfrtI ƒ 3 hlky ivDfiek mfstr bldyv isMG ƒ PrIdkot pwqrkfr kuldIp neIar (mrn-AuprMq) (pdm ivBUÈn, pdm BUÈn qy pdm sRI)
Astt. Editors: luiDafxf, aMimRqsr qy PiqhgVH sfihb, (rfKvF hlkf) qoN AumIdvfr bxfieaf Èfml hn. ivc idwqy jFdy hn.
Jaspreet Kaur pMjfb mMc ƒ pitaflf, sI[pI[afeI[ ƒ jfvygf. zf[ DrmvIr gFDI ny ‘nvF pMjfb
Kuljeet Singh iPro Ë pu r aqy afr[sI[pI[afeI[ ƒ pfrtI` bxfAux df vI aYlfn kIqf.
XU[ ey[ eI[ ny pMjfb ‘c pUj
M I
Our Columnists
Gurbakhsh Singh Bhandal
igafnI iekbfl isMG ƒ invyÈ bfry idKfeI idlcspI
Baljit Basi
Ashok Bhaura bfdlF qoN Kqrf! cM z IgVH : XU [ ey [ eI[ dy sM B fvI
invyÈkfrF dy vPd ny pMjfb ivc KyqI,
Kfx vflIaF vsqF, brfmd, buinafdI
ivc hfieprlUp vn, mItItU, lulU gruwp,
zIpI vrlz, ÈrfP gruwp, aYm[afr[,
zI[aYm[sI[sI[ aqy XU[pI[aYl[ dy Auc
Tarlochan Singh Dupalpur aMimRqsr: qKq sRI ptnf sfihb AunHF dI jfn ƒ Kqrf hY. jykr AunHF df
Major Kular ZFcf, rIal astyt aqy pfxI pRbMDn aiDkfrI Èfml hn. dwsxXog hY ik ies
dy sfbkf jQydfr igafnI iekbfl isMG jF pirvfr dy iksy mYNbr df koeI nuksfn afid ivc invyÈ krn dI rucI Ëfhr kIqI qoN pihlF akqUbr 2018 ivc dubeI ivc
ny pMjfb aqy ibhfr dy muwK mMqrIaF ƒ huMdf hY qF iswDy qOr ‘qy ieh iqMny afgU hY. ieQy ienvYst pMjfb vwloN rwKy ivcfr- hoeI ieMzIaf-XUeyeI pfrtnriÈp simt
California: vwK vwK pwqr Byj ky afpxI jfn ƒ Kqrf iËMmyvfr hoxgy. AunHF iliKaf ik zyrf muKI
Shiara Dhindsa vtFdrf sYÈn dOrfn Bfrq aqy XU[ey[eI[ ivc sUbf srkfr dy iek AuWc pwDrI vPd
dw s idaF su r w i Kaf mM g I hY . igafnI rfm rhIm ƒ ibnF mMgy idwqI muafPI df vwloN afpsI vpfrk vfDy ƒ lY ky aihm ny hfËrI BrI sI aqy duvwly vpfrk sbMDF
Photographer iekbfl isMG ƒ pRbMDkI borz vwloN swc Aujfgr krn krky hI AunHF iKlfP
661-703-6664 mIitMg kIqI geI. dI mËbUqI vwl kdm vDfey sn.
syvfmukq kr idwqf igaf hY. ies mgroN ieh sfiËÈF rcIaF geIaF hn. mOjUdf ienvYst pMjfb dy bulfry ny dwisaf
AunHF ibhfr dy muwK mMqrI aqy pMjfb dy
muwK mMqrI ƒ vwK vwK pwqr Byj ky afiKaf
siQqI ivc Auh afpxy Gr dy iek kmry
ivc kYd ho ky rih gey hn.
ik Bfrq, XU[ey[eI[ df vwzf vpfrk
BfeIvfl hY aqy dovF dyÈF ivckfr duvwly
iemrfn Kfn dI
Sacramento
Gurbarinder Singh Raja
ik AunHF dI jfn aqy AunHF dy pirvfr ƒ
Kqrf hY.
dUjy pfsy pRbMDkI borz dy pRDfn
avqfr isMG ihwq ny igafnI iekbfl isMG
vpfrk sbMD kfPI mËbUq hn. XU[ey[eI[
dy invyÈkF nfl gwl kridaF pMjfb dy
afmdn GtI
916-533-2678 AunHF ƒ DmkIaF iml rhIaF hn. vwloN lfey doÈF ƒ rwd kridaF afiKaf ik ieslfmfbfd: pfiksqfn dy pRDfn
muwK skwqr krn avqfr isMG ny ikhf
AunHF doÈ lfieaf ik ÈRomxI akflI dl AunHF dI jfn mfl ƒ koeI Kqrf nhIN hY qy ik sUby ivc invyÈ leI keI aihm mOky mMqrI iemrfn Kfn dI afmdn ipCly iqMn
Distributed in: dy pRDfn suKbIr isMG bfdl, qKq sRI nf hI iksy ny AunHF ƒ koeI DmkI idwqI sflF ‘c 3[09 kroV rupey GtI hY, jdik
idwqy jf rhy hn. AunHF ikhf ik invyÈ pwKoN
California, Illinois, Indiana, Ohio, ptnf sfihb pRbMDkI borz dy pRDfn hY. sgoN AunHF ƒ borz vwloN idwqI hoeI ivroDI iDr pfrtIaF dy nyqfvF dI afmdn
Michigan, Wisconsin, Mississippi,
aqy duvwly vpfr leI pMjfb XU[ey[eI[ dI
avqfr isMG ihwq aqy borz dy mYNbr irhfieÈ KflI krn dI apIl kIqI geI pihlI sUcI dy mulkF ivc Èumfr hY. vPd ‘c lgfqfr vfDf jfrI hY. ikRkt qoN
Iowa, Arkansas, Massachusetts, kimwkr isMG mukMdpur qoN ivÈyÈ qOr ‘qy hY. isafsq ‘c afey iemrfn dI sfl 2015
Texas, Virginia, Nevada, Washington,
ivc afmdn 3[56 kroV rupey
Oregon, Arizona, Georgia, Florida,
New York, New Jersey, Connecticut,
Oklahoma, Pennsylvania, Missouri,
pMjfb dIaF Bfrq ivc cox-jMg dy (pfiksqfnI krMsI) sI. sfl 2016 ‘c
ieh Gt ky 1[29 kroV rupey aqy sfl
Kentucky, Kansas
isafsI iDrF ngfry ‘qy lwgI cot
2017 ‘c hor vDyry Gt ky 47 lwK rupey
rih geI. dwisaf jf irhf hY ik iemrfn
zfk rfhIN prcf mMgvfAux leI
sflfnf cMdf: 100 zflr
leI lMmf sMGrÈ (sPf iek dI bfkI) qF ik Bfjpf ƒ iek hor ‘stRfeIk` df
Kfn dI sfl 2015 ‘c afmdn ivc 10
lwK rupey qoN QoVf vDyry vfDf ieslfmfbfd
pMj sfl leI: 450 zflr (sPf iek dI bfkI) vfZI dOrfn hI AumIdvfrF vwloN cox pRcfr mOkf iml sky. dws deIey ik cox kimÈn ‘c iek apfrtmYNt KrId qoN bfad hoieaf
qy jlisaF ivc lo k F dI ÈmU l Iaq Auqy modI srkfr dy ihsfb-ikqfb muqfbk sI. ies qoN ielfvf ivdyÈF ‘c Byjy Dn
nvjoq isMG iswDU dy kFgrs ivc bxfAuxI vI muÈkl hovygI. ivroDI iDrF cwlx dy doÈ ipCly kfPI smyN qoN lwgdy nfl 98 lwK rupey pRfpq hoey. sfl 2016
not: pMjfb tfeImË ivc Cpy lyKF
cly jfx qoN bfad Bfjpf ƒ aMimRqsr qoN smyq isafsI mfihr vI cox kimÈn dy rhy hn. ies qoN pihlF jMm kÈmIr, Auqr ‘c AunHF dI kuwl afmdn Gt ky 1[29
ivcly ivcfrF nfl adfrf pM j fb
pRBfvÈflI iswK ichrf nhIN imilaf. ies PYsly qoN hYrfn hn. dws deIey ik pRdyÈ qy gujrfq ivc cox aYlfnF Auqy kroV rih geI, ijs ‘c 74 lwK rupey
tfeImË df sihmq hoxf jrUrI nhIN
gurdfspur qoN iPlm adfkfr ivnod KMnf pUry dyÈ ivc lok sBf qy ivDfn sBfvF vwzy svfl AuTy sn. ivdyÈF qoN afey sn.
hY. ieh pfTkF dI mihj jfxkfrI ihwq
dy idhFq mgroN vI Klfa pYdf ho igaf. dIaF coxF ieko vyly krvfAux dI crcf
Cfpy jFdy hn. AunHF dy shI jF glq
hox bfry PYslf pfTkF dy hwQ ivc hY.
huiÈafrpur hlkf hI aijhf bicaf hY
ijQoN kyNdrI mMqrI ivjY kumfr sFplf ƒ
Ëor Èor nfl cwl rhI hY, pr ijs ihsfb
nfl lok sBf coxF ƒ ieMnf lMmf iKwicaf
ieQopIaf ivc hvfeI jhfj
pMjfb tfeImË ivc Cpy
ieÈiqhfrF ivc kIqy gey dfaivaF dI
jrUrI nhIN ik adfrf pMjfb tfeImË
hI muV qoN AumIdvfr bxfey jfx dy afsfr
hn.
igaf hY, iekwTIaF coxF krvfAux vfly
dfavy supnf hI lwg rhy hn. lok sBf
izwigaf; 157 mOqF
sfl 2014 ivc Bfjpf dI kyNdr ivc coxF df lMmy smyN qwk cwlxf coxF leI azIs abfbf (ieQopIaf): ieQopIan eyarlfeInË df boieMg 737-8 mYks
qfeId krdf hovy. pfTk iksy vI
mËbUq srkfr hoNd ‘c afAux qoN bfad kyNdrI surwiKaf blF, sUibaF dI puils, jhfj Auzfx Brn qoN kuJ hI plF bfad hfdsfgRsq ho igaf, ijs kfrn jhfj ivc
iesLiqhfr dy dfaivaF dI pusLtI afp
Bfjpf ƒ pMjfb ivc pwky pYrIN hox dI kyNdrI qy rfjF dI cox mÈInrI afid Auqy sPr kr rhy 157 lok mfry gey. ies srkfrI eyarlfeInË vwloN jfrI ibafn
kr lYx.
afs bwJI sI pr modI lihr df pMjfb vwzy pwDr df boJ pYNdf hY aqy mOjUdf hflfq anusfr hfdsy dy kfrnF df qurq pqf nhIN lwg sikaf hY. ieh jhfj nvF sI aqy hfly
Disclaimer ivc koeI jfdU idKfeI nf idwqf. nirMdr ivc ieh coxF lgBg do mhIny df smF nvMbr ivc hI eyarlfeInË hvfly kIqf igaf sI. pUry aPrIkf ivcoN sB qoN ibhqrIn
modI dy nfm ‘qy Bfjpf awj vI pfrtI dy lYxgIaF. mMnI jFdI ieQopIan eyarlfeInË dy ibafn anusfr jhfË ivc 149 XfqrI aqy awT
The views expressed in the
AumIdvfrF ƒ votF pYx dI afs lfeIN bYTI pwCmI bMgfl dI muwK mMqrI mmqf stfP mYNbr sn. ies jhfj ny hfdsy qoN Cy imMt pihlF hI azIs abfbf qoN kInIaf dI
articles published in the columns hY pr akflIaF dy shfry ibnF kuJ vI bYnrjI ny KdÈf jfihr kIqf hY ik coxF rfjDfnI leI Auzfx BrI sI. eyarlfeInË dy bulfry anusfr jhfj ivc 37 mulkF dy
of Punjab Times are that of sMBv idKfeI nhIN dy irhf. df vkPf lMmf ies leI rwiKaf igaf hY lok sPr kr rhy sn, ijnHF ivc kInIaf dy 32 aqy ieQopIaf dy 17 vfsI Èfml sn.
their writers, and it is not
implied that Punjab Times
(zf[) nvdIp kOr
endorses them.
blivMdr (inwkI) kOr syKoN
pMjfb tfeImjL df afnryrI slfhkfr borz
Sameway Punjab Times
does not necessarily endorses gurvIr isMG igwl zf[ guridafl isMG bsrfn zf[ hrgurmuKpfl isMG rfijMdr isMG bYNs
the claims made in the poR[ joigMdr isMG rmdyv blivMdr isMG sMDU aXuiDaf slvfn mndIp isMG BUrf
advertisements published in svrnjIq isMG iZloN hrjIq isMG sfhI zf[ qyijMdr isMG mMzyr guljLfr isMG mulqfnI
Punjab Times. amolk isMG gfKl srvx isMG itvfxf jgdIsLr isMG klyr avqfr isMG spirMgPIlz
All disputes subject to drsLn isMG gryvfl jYdyv isMG BwTl rGbIr isMG GuMn
Chicago jurisdiction. hridafl isMG idEl jsivMdr isMG (jwsI) igwl drsLn isMG drV
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (7)

mnuK
w I hwkF dy Gfx ‘c pMjfb puils mohrI Matrimonials
cM z IgVH : pMjfb ivc mnuwKI isPfrÈ kIqI jFdI hY qF afm dyKx ivc biTMzf ivc 674 iÈkfieqF afeIaF sn.
lVky dI loV hY lVkI dI loV hY
aiDkfrF df sB qoN vwD Gfx puils vwloN afieaf hY ik sInIar puils aiDkfrI ies dOrfn, mnuwKI aiDkfrF dIaF
hI kIqf jFdf hY. iehI nhIN, sInIar afpxy mfqihq aPsrF ƒ bcfAux leI jQybMdIaF df kihxf hY ik pMjfb ivc Well established, affluent, Jatt Sikh Sangha parents
puils aPsr mnuwKI aiDkfrF df Gfx hr vfh lfAuNdy hn. ilhfËf kimÈn ny mnuwKI aiDkfrF dI rfKI leI smuwcf ZFcf educated Jatt Sikh family seeks seeking match for their US citizen
krn mulfËm qy aPsrF ƒ bcfAux leI kuJ kysF ivc afpxy qihkIkfq ivMg rfhIN Twp ho ky rih igaf hY. jmhUrI aiDkfr professional US born match for son, 25 years, 6’-2’’, non drinker,
itwl lf idMdy hn. ieh qwQ pMjfb rfj aËfdfnf jFc krvfeI hY. iËafdfqr kysF sBf pMjfb dy jnrl skwqr pRo[ jgmohn beautiful, gracious US born 24 working as Software Engineer. Pl.
mnuwKI aiDkfr kimÈn dI irport ivc ivc dyKx ƒ imilaf ik qihkIkfq ivMg isM G ny ikhf ik pM j fb rfj mnu w K I year old daughter, 5'-9", currently contact, Ph: 636-577-5615 or E-
Aujfgr kIqy gey hn jo ipCly hPqy Kqm vloN kIqI jFc aqy puils aiDkfrIaF dI aiDkfr kimÈn iek kfgËI sMsQf bx completing medical education, mail: sangha@charter.net
hoey pMjfb ivDfn sBf dy sYÈn ivc pyÈ jFc ivckfr bhuq iËafdf aMqr huMdf hY. ky rih geI hY. kimÈn afm qOr ‘qy puils pursuing a career in dermatology.
11-18

kIqI geI sI. iËlfvfr lyKy joKy muqfbk sB qoN iKlfP iÈkfieqF ‘qy kfrvfeI leI puils Contact: balkar76@gmail.com
afpxI 19vIN sflfnf irport muqfbk vwD 1442 iÈkfieqF luiDafxf iËlHy ivc ƒ hI vfps Byj idMdf hY aqy puils aPsr 11-14 jwt iswK, 32 sflf, kwd 5`-1",
kimÈn ƒ 2016-17 dO r fn mnu w K I aqy Au s qo N bfad 1393 iÈkfieqF sfry nym iCwky tMg ky afpxy sfQI aPsrF Urban based highly kMpnI ivc kMm krdI amrIkn istIËn
aiDkfrF dy AulMGx dIaF 10820 aMimRqsr, qrn qfrn ivc 709 aqy ƒ bcfAuNdy hn. educated small Jatt Sikh family lVkI leI lVky dI loV hY, jo sKq
iÈkfieqF pRfpq hoeIaF sn ijnHF ivcoN imhnqI hovy aqy Aus pfs vDIaf Pfrm
55% iÈkfieqF ihrfsqI mOqF, qÈwdd, nkodr golI kFz: hfeI kort ny jFc having high moral values seeks
USA Citizen handsome, educated hovy. Cotf pirvfr hovy. mflvy dy lVky
puils qy jylH aiDkfrIaF vwloN JUTy kysF nUM pihl. sMprk kro, Pon: 216-373-
ivc PsfAux dy sMgIn mfmly Èfml hn. kimÈn irport df dUjf ihwsf mMigaf boy for their daughter convent
educated, M-tech(Computer 3639 9-12

vDIkIaF nfl sbMDq 52 PIsd iÈkfieqF Science), 24 years, 5’-6",


cMzIgVH: nkodr ivc 1986 ‘c iËlHf mYijstRyt drbfrf isMG gurU sn
(5647) iekwlIaF pMjfb puils nfl beautiful, slim, intelligent having
vfpry puils golI kFz ivc mfry gey cfr jdik muhflI dy aYs[aYs[pI[ muhMmd Saini Sikh clean shave boy,
sbMDq hn. kimÈn ƒ 28 PIsdI (3015) 10 years USA visitor visa.
isw K nO j vfnF dy mfmly dI su x vfeI ieËhfr aflm aqy aYs[pI[ (apryÈnË) 29, 6', M.B.A. Bio Technology
iÈkfieqF imlIaF hn ik puils ny bxdI Contact, Ph: 209-642-0642, Email:
kridaF pMjfb aqy hirafxf hfeI kort aÈvnI kumfr Èrmf sn. doing BDS in Chandigarh, seeks
kfƒnI kfrvfeI nhIN kIqI. ienHF qoN ielfvf Hrkrn11@gmail.com
ny jsits gurnfm isMG jFc kimÈn dI vkIl aroVf ny adflq ƒ dwisaf suitable well educated Saini/Jatt
puils dI DwkyÈfhI dIaF 1282 iÈkfieqF 10-13

irport df dUjf Bfg mMg ilaf hY. ik nkodr dy gurduafry ivc 2 PrvrI Sikh girl. Family well settled in
aqy puils vwloN JUTy kysF ivc PsfAux
golI kFz dy imRqkF ‘coN iek dy ipqf 1986 ƒ sRI gurU gRMQ sfihb dy cfr Well settled Chicago based USA. Cont. Mohan Saini Ph: 516-
bfry 741 iÈkfieqF vI imlIaF hn.
bldyv isMG vwloN dfier ptIÈn ‘qy srUp agn Byt kr idwqy gey sn. Gtnf Sikh family seeking a beautiful 503-9541 or email:
jylH aiDkfrIaF iKlfP inafiek
suxvfeI kridaF jsits mhfbIr isMG qoN do idn bfad BVky lokF ny nkodr educated match for their mohan1w34@gmail.com
ihrfsq dOrfn mOqF bfry 226 iÈkfieqF 5-12
isMDU ny Aus dy vkIl aYWc[sI[ aroVf ƒ ivc ros mfrc kIqf sI, ijs dOrfn handsome Sikh boy 5'-9" 36 in
imlIaF sn. kimÈn ny afpxI irport
jFc irport df dUjf Bfg bYNc awgy rwKx aÈvnI kumfr Èrmf dI agvfeI vflI Medical business. Please contact:
ivc ies ruJfn dI vI inÈfndyhI kIqI hY
leI afiKaf hY. bldyv isMG vwloN mfmly puils tIm ny pRdrÈnkfrIaF ‘qy 300 jsokhey1@gmail.com Wanted suitable girl for
ik jdoN vI Aus vwloN mnuwKI aiDkfrF dy 9-12

dI jFc sbMDI ivÈyÈ jFc tIm bxfey jfx golIaF clfeIaF sn. golI kFz ivwc cfr Arora, Puran Gursikh boy, Good
mfmilaF sbMDI doÈI puils aPsrF qy
dI mMg kIqI geI sI. nOjvfn mfry gey sn. Aus vyly dI sUbf Looking, muscular, B.Com/MBA,
mulfËmF iKlfP ivBfgI kfrvfeI dI Jatt Sikh parent seeking
ptIÈnr dy vkIl anusfr Aus vyly srkfr ny mfmly dI jFc leI jsits Managing Textiles manufacturing
suitable professional match for
gurnfm isMG jFc kimÈn inXukq krky Unit, Rental Units, in Mumbai, 5'-
their daughter, Canadian &
irport dyx leI afiKaf sI. ijLkrXog 8'/ 28 yrs. Caste no bar. Boy‘s
American citizen, 26 years, 5'-4",
hY ik BfvyN Ausy vrHy jFc kimÈn ny elder brother, family settled in

vytr aqy hYlpr


after master degree doing law
irport dy idwqI sI pr srkfr ny koeI USA, Canada. Boy is willing to
finishing in 2021. Please Contact,
kfrvfeI nhIN kIqI. adflq ny hux jFc invest for his start-up. Pl email:
Ph: 317-670-7665 or E-mail:
irport df dUjf Bfg dyx leI afiKaf hY, citibombay@gmail.com
kjs939798@gmail.com

dI loV hY
6-
ijs `c hlPnfmy aqy sbUq lwgy hoey hn. 7-10

CwpV ‘coN imlIaF do lfpqf POjIaF dIaF lfÈF


mYzIsn, ivskfnisn `c BfrqI rYstorYNt mogf: ipMz iBMzr klF `c lfpqf do hrpRIq isMG nfl ipMz bflsMzf ƒ nfl Gtnf dI jfxkfrI POj aiDkfrIaF ƒ
leI vytr aqy hYlpr dI loV hY. POjI jvfnF dIaF lfsLF brfmd hoeIaF
hn. jlMDr ivc 13 mIzIam XUint ‘c
lY ky bIqI 3 mfrc ƒ ipMz iBMzr Kurd
ivc pirvfr ƒ imlx leI af irhf sI.
idwqI aqy AunHF vwloN vI jvfnF dI Bfl
kIqI geI pr dovF jvfnF df koeI Qhu
irhfiesL PrI, cMgI qnKfh qfienfq sUbydfr surjIq isMG puwqr 3 mfrc ƒ sUbydfr surjIq isMG ny afpxI pqf nf lwg sikaf. pirvfrk mYNbrF ƒ
cmkOr isMG ipMz iBMzr Kurd (mogf) qy pqnI ƒ Gr afAu x bfry Po n rfhIN acncyq ipMz dy CwpV ‘c iek pltI hoeI
sMprk kro: sMnI hrpRIq isMG ipMz bflsMzf (ropV) lMGI
3 mfrc qoN Byq Bry hflfq ‘c lfpqf sn.
jfxkfrI idwqI sI pr dyr rfq qwk jdoN
Auh Gr nf prqy qF pirvfrk mYNbrF vwloN
gwzI df tfier idKfeI idwqf qF ies dI
sUcnf Qfxf Drmkot ivc pulIs ƒ idwqI

Pon: 608-630-0287 8-11


dovF POjI jvfnF dIaF lfÈF ipMz iBMzr
klF dy CwpV ‘coN brfmd hoeIaF hn.
sUbydfr surjIq isMG afpxy sfQI
vfr vfr AunHF dy Pon ‘qy sMprk kIqf pr
dovF dy mobfeIl Pon bMd af rhy sn.
agly idn pirvfrk mYNbrF ny ies
geI. puils aiDkfrIaF vwloN gwzI bfhr
kwZx qy dohF imRqk POjI jvfnF dIaF lfÈF
brfmd ho geIaF.

globl mltI srivisË, lYQrop REPAIR SHOP


trwk qy trylr dy hr qrHF dy tfierF qoN ielfvf Oil
Change, Brakes, Engine Work, Tune Up,
ipCly 14 sflF qoN quhfzI syvf ivc Transmission & Clutch afid dI murMmq aqy Truck
Alignment df kMm qswlIbKÈ ZMg nfl kIqf jFdf hY.
trwkF vfly vIrF dIaF muÈiklF df hwl iewko Cwq Qwly 500+ trwkF dI KuwlHI-zuwlHI pfrikMg dy nfl, trwk-
trylr Wash krn df vI vDIaf pRbMD hY.
TEL: 209.547.9210
FAX: 209.547.9211

REGISTRATION SERVICES
trwikMg nfl sbMDq hr qrHF dy primt ijvyN IFTA,
Grand Opening CA#, MCP, 2290, ICC, BOC III, NM & Kentucky
Special Price ffor
or Truck Wash
uck Permit, DOT Fuel Tax, Corporation Filling aqy
trwkF dIaF lfiesYNs plytF Same Day Service vI

Ph: 209.982.9996
globl mltI srivisË dI idMdy hF. qusIN sfzy koloN plytF lY ky afpxf kMm qurMq
nvIN lokyÈn STOCKTON ivc ÈurU kr skdy ho. asIN DOT Compliance, DOT
HIGHWAY 4 dy iblkul nËdIk Audit ivc vI trwikMg kMpnIaF dI mdd krdy hF.
1950 E Miner Ave. FAX: 209.982.9997 TEL: 209.982.9996
Stockton, CA 95205 www.globalmultiservices.com info@globalmultiservices.com FAX: 209.982.9997
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (8)

byadbI kFz: ‘iswt` ƒ sihXog --kotkpUrf kFz--

dyx qoN Bwjy akflI akflI afgU mnqfr isMG


cMzIgVH: ÈRomxI akflI dl ny
kYptn srkfr vwloN gurU gRMQ sfihb dI
isMG gryvfl aqy zf[ dljIq isMG cImf
ny iswt dIaF gqIivDIaF ƒ isafsq qoN
vI jsits (syvf mukq) rxjIq isMG ‘qy
afDfirq kimÈn dy nkÈy-kdmF Auqy cwl
brfV dIaF muÈiklF vDIaF
byadbI aqy puils golI kFz dI jFc kr pRyirq krfr idwqf. rhy hn. iswt akflI dl ƒ PsfAux leI PrIdkot: bihbl klF kFz qoN rfq ƒ pMjfb dy sfbkf muwK mMqrI pRkfÈ
rhI puils aiDkfrIaF ‘qy afDfirq ivÈyÈ akflI afgUaF ny ikhf ik iswt vwloN kFgrs pfrtI dy eyjMzy ƒ lfgU kr rhI kuJ GMty pihlF vfpry kotkpUrf golI isMG bfdl aqy sfbkf Aup muwK mMqrI
jFc tIm (iswt) ƒ sihXog nf dyx df ibnF jFc kIqy hI akflI afgUaF ƒ hY. akflI afgUaF ny ikhf ik ies qoN kFz dI pVqfl kr rhI ivÈyÈ jFc tIm suKbIr isMG bfdl, sfbkf zI[jI[pI[
aYlfn kIqf hY. akflI dl dy sInIar PsfAux dy Xqn kIqy jf rhy hn. AunHF pihlF pfrtI vwloN puils aPsrF ‘qy Brosf ny pMjfb dy sfbkf sMsdI skwqr aqy sumyD sYxI smyq kuJ hor mMqrIaF nfl
afgUaF blivMdr isMG BUMdV, mhyÈieMdr ikhf ik iswt ivc Èfml puils aiDkfrI kridaF iswt ƒ sihXog idwqf igaf sI kotkpUrf dy sfbkf ivDfiek mnqfr
isMG brfV ƒ kotkpUrf golI kFz sbMDI
kys ivc mulËm vjoN nfmËd kIqf hY.
JUTy kys drj krvfAux vfilaF ƒ nhIN adflq ny Aus dI blYNkyt Ëmfnq dI
bKÈFgy: suKbIr arËI rwd kr idwqI hY.
sYÈn jwj hrpfl isMG dI adflq
nvF Èihr: ÈRomxI akflI dl df rfj afAux ‘qy JUTy mukwdmy drj
ivc jFc tIm ny sfbkf sMsdI skwqr
krvfAux vfilaF aqy drj krn vfilaF ƒ bKiÈaf nhIN jfvygf ikAuNik smF
dI Ëmfnq ‘qy suxvfeI ÈurU hox qoN pihlF
bdlidaF bhuqI dyr nhIN lwgdI. ieh aYlfn ÈRomxI akfl dy pRDfn aqy sfbkf
ikhf ik 7 agsq 2018 ƒ Qfxf istI
Aup muwK mMqrI pMjfb suKbIr isMG bfdl ny pfrtI vrkrF ƒ sMboDn kridaF
kotkpUrf ivc Dfrf 307, 323, 341,
kIqf. AunHF ny doÈ lfieaf ik swqf ‘qy kfbË hox qoN pihlF muwK mMqrI kYptn
ik jFc ivc lwgy puils aiDkfrI pyÈyvr 201, 2018, 120bI, 34 afeI[pI[sI
amirMdr isMG ny nÈf qskrI ƒ nwQ pfAux dI shuM KfDI pr 2 sfl bIqx ‘qy vI
qrIky nfl sfry mfmly dI jFc krngy aqy aslf aYkt dIaF DfrfvF qihq
nÈf qskrI jfrI hY.
pr ijs qrIky nfl muwK mMqrI aqy bfkI drj kIqy kys sbMDI mnqfr isMG brfV 157 vfr mobfeIl Pon ‘qy gwlbfq kIqI.
akflI dl ny bfdlF ƒ bcfAux leI iswt mMqrIaF dy inrdyÈF Auqy ieh jFc kIqI ƒ kiQq doÈI nfmËd kIqf igaf hY. mnqfr brfV ‘qy doÈ hY ik Aus ny
jf rhI hY, Aus ny smuwcI jFc ƒ zrfmf mnqfr isMG brfV pMjfb dy pihly kotkpUrf golI kFz ivc aihm BUimkf
df bfeIkft kIqf: rxjIq isMG bxf ky rwK idwqf hY. isafsI afgU hn, ijnHF ƒ kotkpUrf inBfeI. dUjy pfsy ÈRomxI akflI dl ny
PqihgVH sfihb: sRI akfl qÉq sfihb dy sfbkf jQydfr BfeI rxjIq akflI dl dy Aukq afgUaF ny golI kFz ivc doÈI nfmËd kIqf igaf jFc tIm dy ies PYsly ƒ isafsI stMt
isMG ikhf ik bfdlF dy iÈkMjy ivwcoN ÈRomxI akflI dl, sRI akfl qÉq aqy sfbkf ivDfiek mnqfr isMG brfV ƒ hY. ies qoN pihlF afeI[jI[ prmrfj dwisaf hY. dwsxXog hY ik mnqfr isMG
ÈRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI ƒ afËfd krvfAux leI pMQk akflI lihr kotkpUrf Gtnf leI leI JUTf PsfAux isMG AumrfnMgl ƒ kotkpUrf golI kFz brfV 9 nvMbr 2018 aqy hux 27
rfhIN sUby dy hryk ipMz ivwc sMgq df iekwT kr ky smrQn jutfieaf jfvygf. dy doÈ lfAuNidaF ies dI inKyDI kIqI. sbMDI igRÌqfr kIqf jf cuwikaf hY. PrvrI ƒ jFc tIm sfhmxy pyÈ hoey
AunHF doÈ lfieaf ik lMby smyN qoN bfdl pirvfr vwloN aYs[jI[pI[sI[ rfhIN gurU Gr dovyN kys suprIm kort dy iksy mOjUdf jFc tIm ny dfavf kIqf ik mnqfr sn aqy jFc tIm ny AunHF ƒ krIb ds
dIaF golkF dI durvrqoN kIqI jf rhI hY. ÈRomxI kmytI df sflfnf bjt 11 sO jwj dI iswDI ingrfnI vflI iksy kyNdrI isMG brfV ny 13 akqUbr 2015 dI GMty puwC-pVqfl leI ibTfeI rwiKaf.
kroV rupey drsfieaf jf irhf hY jdoN ik asl ivwc ieh rkm keI guxf vwD hY. jFc eyjMsI ƒ sONpy jfx.
AunHF ikhf ik pMQk akflI lihr rfhIN rfj dy smUh votrF ƒ apIl kIqI jfvygI
ik 2019 dIaF lok sBf coxF ivwc bfdlF ƒ Cwz ky iksy vI hor mnpsMd AumIdvfr
ƒ vot idwqI jfvy.
krqfrpur lFGy leI aiq-afDuink XfqrI
trmInl df inrmfx krygf Bfrq
srhwdI qxfa dy bfvjUd ihMd- nvIN idwlI: krqfrpur sfihb lFGy qoN pihlF kMm pUrf krn dy inrdyÈ idwqy icMnH ‘KMzy‘ qoN pRyirq hY jo eykqf aqy mnuwKI
leI Bfrq aiq-afDuink XfqrI trmInl gey hn. ÈrDflUaF dIaF Dfrimk BfvnfvF kdrF kImqF ƒ drsfAuNdf hY. trmInl
pfik ƒ amn df sunh y f bxfeygf. gRih mMqrfly ny ies pRfjYkt dy
inrmfx leI ivsQfrq pRojYkt ƒ mnËUrI
aqy iewCfvF ƒ muwK rwKdy hoey trmInl
Bvn dy izËfeIn aqy guxvwqf mfxkF ƒ
Bvn ‘c roËfnf krIb 5000 ÈrDflUaF
dI sucfrU afvfjfeI dI pRikiraf leI
pitaflf: Bfrq-pfiksqfn pirvfrk jIaF nfl smfxf kol qlvMzI dy idwqI hY. 190 kroV dI lfgq nfl iqafr kIqf igaf hY. ZukvIN iemIgRyÈn aqy kstm klIarYNs
ivcfly bxy qxfapUrn mfhOl drimafn milk ‘c rihMdy dUr dy irÈqydfrF kol iqafr krvfieaf jf irhf XfqrI XfqrI trmInl 50 eykV ËmIn ‘c dIaF shUlqF AuplbD hoxgIaF. AunHF
guaFZI mulk dy isaflkot iËlHy dI rihx rukI. trmInl sfrIaF shUlqF nfl lYs hovygf.
vflI ikrn surjIq (27) hirafxf dy hux vI smJOqf aYkspRYWs rfhIN ikrn mMqrfly vwloN XfqrI trmInl Bvn
aMbflf nfl sbMDq nOjvfn privMdr isMG pirvfrk jIaF nfl smfxf afeI hY. dy izËfeIn dIaF qsvIrF vI jfrI kIqIaF
(33) nfl ieQy gurduafrf Kyl sfihb ivc lfVI dI mF smfierf cImf ny ikhf ik DI geIaF hn. XfqrI trmInl Bvn ‘c
iswK rihq mirafdf qihq ivafh dy bMDn ƒ ihMdusqfn ivc ivafhux df bhuq cfa gurduafrf krqfrpur sfihb ivKy mwQf
tykx leI jfx vfly ÈrDflUaF leI
sfrIaF lo V IN d IaF shU l qF Au p lbD
hoxgIaF. gurdfspur iËlHy ‘c zyrf bfbf
nfnk ivKy krqfrpur sfihb kfrIzor
bxfAux leI kyNdrI mMqrI mMzl ny nvMbr
2018 ivc PYslf kIqf sI, ijs dy bfad
XfqrI trmInl Bvn dy pR o j Y k t ƒ do pVfvF ivc iqafr kIqf jfvygf. pihly dw i saf ik kM p lY k s ‘c klfk rU m ,
mnËUrI idwqI geI hY. Bfrq dI ËmInI pVfa qihq 15 eykV ËmIn ‘qy trmInl pfrikMg aqy hor shUlqF leI munfsb
bMdrgfh aQfirtI (aYl[pI[ey[afeI[) jo Bvn df inrmfx kIqf jfvygf, ijs leI jgHf hovygI. aMqrrfÈtrI srhwd ‘qy ËIro
dyÈ ‘c aMqrrfÈtrI srhwdF dy nfl ËmIn pRfpqI dI pRikiraf ÈurU ho cuwkI puafieMt qwk df mfrg kvr kIqf jfvygf.
sMgiTq jFc cOkIaF df inrmfx krdI hY hY. pihly pVfa qihq krIb 21,650 ies dy ielfvf srhwd ‘qy 300 Puwt AuWcf
aqy ienHF ƒ clfAuNdI hY, ƒ ieh kMm vrg mItr Kyqr ‘c pUrI qrHF eyar iqrMgf vI lihrfieaf jfvygf. pRojYkt dy
sONipaf igaf hY. mMqrfly vwloN aQfirtI kMzIÈnz iemfrq df inrmfx kIqy jfx dUsry pVfa qihq iek XfqrI gYlrI,
ƒ nvMbr 2019 ivc mnfey jf rhy sRI df pRsqfv hY. aiDkfrI ny dwisaf ik hspqfl, ÈrDflUaF dI irhfieÈ leI
gurU nfnk dyv jI dy 550vyN pRkfÈ purb pI[tI[bI[ df izËfeIn iswKF dy Dfrimk pRbMD aqy hor loVINdIaF shUlqF ƒ ivksq
kIqf jfvygf.
ivc bwJ geI. hY. bMdI iswK KuxKux dI nfBf jylH ‘coN irhfeI dorfhf ‘c swq sflf bwcI
dwsxXog hY ik ikrn df pirvfr smfierf ny ikhf ik AunHF dy sky nfBf: pMjfb dI aiq surwiKaf jylH ƒ 13 jUn 1999 ƒ igRPqfr krky 17
1947 dI vMz dOrfn pfiksqfn ‘c rih sbMDI pfiksqfn qy Bfrq dovyN dyÈF ‘c nfBf ‘c ipCly lMmy smyN qoN nËrbMd BfeI jU n 1999 ƒ ivsPo t k smw g rI dI df jbr jnfh ipwCoN kql
igaf sI. ieh pirvfr privMdr dI cfcI hn qy purfxI sFJ hux hor gUVHI ho geI blivMdr isMG KuxKux dI irhfeI ho geI. brfmdgI df kys drj krky huiÈafrpur dorfhf: swq sflF dI lVkI ƒ Aus
dy dUr dI irÈqydfrF ivcoN hY. ilhfËf dovF hY. ikrn aiDafpkf hY, jdik privMdr BfeI blivMdr isMG ny jylH ‘coN irhfa dI jylH Byj idwqf igaf sI ijwQoN AunHF ƒ dy ipqf dy irÈqydfr ny agvf kr ky jbr
pirvfrF ‘c snyh qy rfbqf bixaf rihMdf isMG aMbflf ‘c tYlIkfm Tykydfr hY. hox ipCoN pwqrkfrF nfl gwlbfq krdy luiDafxf jylH Byj idwqf igaf. bfad ‘c jnfh qoN bfad kql kr idwqf.
sI. iesy dOrfn ikrn pihlI vfr 2014 privMdr isMG hirafxf dy iËlHf aMbflf hoey ikhf ik Auh ipCly pMj sflF qoN jylH luiDafxf jylH qoN Qfxf tFzf dI puils ny iÈkfieqkrqf ny dwisaf ik mulËm Aus
‘c jd Bfrq afeI sI qF Aus df privMdr ‘c pYNdy ipMz qyplf qoN hY. ikrn qy Aus dy ‘c bMd sn. iswK irlIP sMsQf vloN AunHF irmFz ‘qy ilaf ky iek purfxy kys ‘c dy pqI df irÈqydfr hY. Auh rfq AunHF dy
nfl myl hoieaf. ies qoN bfad privMdr pirvfr ƒ iÌlhfl pitaflf iËlHy leI dI irhfeI leI pfey gey Xogdfn leI Kfs tfzf aYkt aDIn prcf drj krky jylH Gr afieaf sI. puils anusfr lVkI df
ny ikrn nfl ivafh krvfAux dI iewCf 45 idn df vIËf imilaf hY qy Auh sbMDq qOr ‘qy DMnvfd kIqf. irhfeI mOky AunHF Byj idwqf. bfad ‘c suxvfeI mOky adflq ipqf iksy kMm qoN bfhr igaf hoieaf sI.
Ëfihr kIqI qy dovF pirvfrF qy ikrn ny aQfirtI awgy vIËf vDfAux dI mMg dI pqnI blivMdr kOr, puwqr hrmnpRIq ny blivMdr isMG df jnm srtIiPkyt ipwCoN mulËm ny lVkI ƒ agvf kr ilaf
ies ƒ pRvfn kr ilaf. 2016 ivc ikrn krngy. AunHF dwisaf ik ieh vI koiÈÈ isMG, iswK irlIP sMsQf dy BfeI hrimMdr vyKidaF puils ƒ JfV pfeI ik iek Cy aqy ryl dI ptVI nyVy siQq iek KflI
dUjI vfr jd Bfrq afeI qF dovF dI mMgxI krngy ik aMbflf rihx leI vIËf iml isMG, BfeI jsivMdr isMG vI hfËr sn. sfl dy bwcy kol ey[ky[ 47 rfeIPl ikvyN gudfm ivc lY igaf, ijQy Aus ny bwcI
ho geI. dovyN PyrIaF mOky ikrn afpxy jfey qF ik afpxy Gr iekwTy rih skx. iËkrXog hY ik BfeI blivMdr isMG af geI aqy Aus ny kql ikvyN kr idwqf. nfl jbr jnfh kIqf qy kql kr idwqf.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (9)

sfP sPfeI dy mfmly ‘c pMjfb pI[ ey[ XU[ ƒ srdfr ptyl avfrz
AuqrI Bfrq ivcoN mohrI luiDafxf: BfrqI KyqI Koj kONsl
cMzIgVH: sfP sPfeI dy mfmly ‘c pw q r vI pR f pq kIqf hY . idVH b f qy vwloN pMjfb KyqIbfVI XUnIvristI
pMjfb AuWqrI Bfrq `coN mohrI sUbf hY. aMimRqsr CfAuxI ny sYnItyÈn ivc qyËI luiDafxf ƒ kOmI pwDr df srdfr ptyl
muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG ny ies nfl vwD rhy ÈihrF df aYvfrz pRfpq kIqf avfrz idwqf igaf hY. pI[ey[XU[ vwloN ieh
kfrguËfrI ‘c suDfr hox leI jl splfeI hY. Cy hor ÈihrF ËIrf, KrV, Bogpur, vwkfrI purskfr afeI[sI[ey[afr[ dy
qy sYnItyÈn ivBfg ƒ vDfeI idwqI hY. sfP jlMDr kYNt, BfeI rUpf aqy rUpngr ƒ ivÈyÈ smfgm ivc nvIN idwlI ivc Aup
sPfeI dy mfmly ‘c sUby dI kfrguËfrI sYnItyÈn ivc pRsMsf pwqr qy momYNto pRfpq kulpqI zf[ bldyv isMG iZwloN ny BfrqI
suDrn df Kulfsf ‘svwC srvyKx-2019’ hoey hn. KyqI Koj pirÈd dy inrdyÈk jnrl zf[
`c hoieaf hY. srvyKx dI irport anusfr muwK mMqrI ny biTMzf aqy pitaflf iqRlocn mohpfqrf qoN hfsl kIqf. ieh
sUbf dyÈ Br ivcoN ipCly sfl dy nOvyN sQfn ƒ dyÈ dy 100 ÈihrF `coN sfP suQry ÈihrF vI dwsxf bxdf hY ik pI[ey[XU[ ƒ 1995
qoN swqvyN sQfn Auqy af igaf hY. ivc ilafAux leI ivBfg ƒ vDfeI idwqI qoN bfad dubfrf ieh avfrz pRfpq hoieaf
nvIN idwlI dy ivigafn Bvn ivc hY. ienHF df kRmvfr 31vF qy 71vF sQfn hY. 1995 ivc pI[ey[XU[ ƒ ‘srvoqm
Bfrq dy rfÈtrpqI vwloN srvyKx dy afieaf hY. cyqy rhy, svwC srvyKx- sMsQf avfrz` imilaf sI.
aYlfny gey nqIjy anusfr iek lwK qoN 2019 aDIn kuwl 4231 ÈihrI sQfnk ies qoN bfad ies avfrz df nF
vwD afbfdI vfly ÈihrF ivcoN nvF Èihr sMsQfvF df srvyKx kIqf igaf hY ijnHF ‘srdfr ptyl afAUt stYNizMg
AuWqrI Ëon df sB qoN sfP-suQrf Èihr ivcoN 1020 AuqrI Ëon `c hn. ienHF ivcoN afeIsIeyafr ieMstIicAUÈn avfrz` kr
aYlfinaf igaf hY. ies dy nfl hI Èihr pMjfb dIaF 32 ÈihrI sQfnk sMsQfvF idwqf igaf. pI[ey[XU[ dy Aup kulpqI zf[
ny kUVf-krkt mukq Èihr leI pRsMsf pihly 100 sQfnF ivc afeIaF hn. iZwloN ny ies df ishrf `vristI dy smuwcy idwqf. dwsxXog hY ik BfrqI KyqI Koj ivc ipCly pMj sflF qoN ho rhy ivwidak,
amly dI imhnq, lgn aqy smrpx ƒ kONsl sfry rfjF dIaF KyqI XUnIvristIaF Koj aqy psfr kfrjF ƒ afDfr bxf ky
gMDlI hvf nfl hr sfl mrdy 6 lwK bwcy srvoqm XUnIvristI dI cox krdI hY.
jnyvf: Gr dy aMdr qy bfhr hvf
pR d U È x iek mU k qy nf idsx vflf
dI hY. bfeIz ny jynyvf ‘c mnuwKI aiDkfr
pRIÈd dOrfn ikhf ik hvf pRdUÈx iek
kYptn srkfr ny skUlF dy ibjlI ieh avfrz imlxf ies gwl df vI
pRmfx hY ik pI[ey[XU[ rfj pwDr `qy hI
hiqafrf bx igaf hY. ieh hr sfl 70
lwK lokF dI akfl mOq df kfrn bxdf
aijhI smwisaf hY ijs ƒ roikaf jf
skdf hY. ies dy nfl hI AunHF ny hvf ƒ
ibwlF df boJ pMcfieqF isr miVHaf nhIN sgoN rfÈtrI pwDr Auqy Bfrq dy
isKrlIaF KyqI sMsQfvF ivcoN iek hY.
hY, ijs ivc Cy lwK bwcy Èfml hn. sfP suDrf rwKx leI ËrUrI kfƒn qy PrË cM z IgVH : kY p tn srkfr ko l jfvygI. aroVf ny ikhf ik skUl df pRbMD pI[ey[XU[ ny hrI kRFqI rfhIN dyÈ ƒ anfj
vfqfvrx qy mnuwKI aiDkfrF ‘qy inBfAux dI apIl vI kIqI. AunHF awgy srkfrI skUlF dy ibjlI ibwl Brn leI iswiKaf ivBfg vwloN kIqf jFdf hY. jdik pwKoN svY-inrBr bxfAux ivc mhwqvpUrn
sMXukq rfÈtr dy Kfs dUq zyivz afr[ ikhf ik”cMgIaF rvfieqF dy keI vI pYsy nhIN hn. hux srkfrI skUlF dy pMcfieqF vwKry qoN pMcfieq ivBfg aDIn BUimkf inBfeI. ienHF pMj sflF dOrfn
bfeIz muqfbk Cy arb qoN iËafdf lok Audfhrn hn, ijvyN Bfrq qy ieMzonyÈIÈ ibjlI ibwl Brn df ijMmf pMcfieqF df lf afAuNdIaF hn. ies kfrn dovF ivBfgF dy pI[ey[XU[ ny Kyq aqy bfgbfnI PslF dIaF
ieMnI ËihrIlI hvf ‘c sfh lY rhy hn ivc clfey jf rhy kfrj, ijnHF rfhIN lwKF idwqf hY. afm afdmI pfrtI ny ies df kMmF `c ivGn pY skdf hY. AunHF ikhf ik qkrIbn 153 iksmF jfrI kIqIaF hn
ijs nfl AunHF dI iËMdgI, ishq Kqry grIb pirvfrF ƒ Kfxf bxfAux dI cMgI ivroD kIqf hY. sunfm qoN ivDfiek amn ieh mMdBfgf hY ik srkfr kol skUlF dy ijnHF ivcoN 39 rfÈtr pwDr Auqy svIkfr
ivc hY. ies ‘c iek iqhfeI igxqI bwicaF qknIk apnfAux ‘c mdd kIqI geI. aroVf ny ikhf hY ik iswiKaf ivBfg vwloN ibjlI ibwl Brn leI vI pYsf nhIN. kIqIaF geIaF hn.
jfrI inrdyÈF anusfr skUlF dy ibjlI
knYkÈn pMcfieqF dy nF ‘qy hoxgy. ipCly

Prince’s Barber Shop


bkfey qy mOjUdf ibwlF df Bugqfn pMcfieqF

Convenience Store hI krngIaF. AunHF ikhf ik aijhf krky


srkfr afpxI iËMmyvfrI qoN Bwj rhI hY.
ibjlI ibwl nf Brn vfly skUlF dy kwty 37477 Fremont Blvd, suite C, Fremont, CA 94536
For Sale knYkÈnF ny sMkt ƒ hor zUMGf kr idwqf
hY. AunHF ikhf ik ajIb gwl hY ik srkfr
sUby dy srkfrI skUlF dy ibjlI ibwlF dy
Men & Children’s Hair Cut
*Threading *Custom Text
In Cleveland, Ohio Bugqfn leI koeI ivÈyÈ grFt nhIN idMdI. *Men’s Facials *Hair Coler
ienHF ibwlF ƒ Brn leI skUl ƒ *Custom Designing *Shave & Mundan
Corner Location. Great Opportunity. afpxy ÌMzF dI vrqoN hI krnI pYNdI hY. *Line-ups *Head Massage
Own a business since 1996 AunHF ikhf ik pMjfb dIaF pMcfieqF qF Puwl tfeIm bfrbr dI loV hY
pihlF qoN hI ÌMzF dI Gft nfl jUJ rhIaF
Convenience store (Beer, Wine, hn. ies qrHF df vfDU Bfr pfAux nfl ieMzIaf aqy amrIkf df 18 sfl df qjLrbf
Grocery) + Check Cashing+ AunHF dI afriQk hflq hor kmËor ho
Business hours:
Lottery+ Bill Payments. golIbfrI ‘c 15 mOqF Mon thru Thursday 9am to 6pm (Appointment only)
guafnfjuafqo, mYksIko: kyNdrI Friday, Sat- Sunday- 9am to 6pm (Walk in only)
Sale Price $95K plus inventory. mYksIko dy nfeIt klwb ‘c golIbfrI (Tuesday Closed)

Motivated seller planning to retire. dOrfn 15 ivakqI mfry gey. aiDkfrIaF


muqfbk hmly ‘c cfr ivakqI gMBIr rUp Cell: (510)-677-9942
Call Sunny for inquiries: ivc ËÉmI hoey hn. nfeIt klwb Shop: (510)-505-9605
guafnfjuafqo pRFq ‘c hY ijQy aiDkfrIaF
Ph: 216-799-5015 or 440-232-8917 9-12
vwloN eINDx dI corI ‘c Èfml aprfiDk www.princebarbershop.com
grohF iKlfÌ muihMm ivwZI geI hY.

iksy vI Aumr ivc iksy vI ibmfrI df ielfj


qMdr
U Iey qy hlvfeI krvfAuNdy jy Qwk gey ho qF kfl kro
dI loV hY Pon (408) 687-1899
Gurdip Singh Sandhu
Homeopathic Practitioner/Consultant Since 1973
ihAUstn (tYkss) ivc iek BfrqI rYstorYNt leI DHMS-Gold Medalist, BAMS, MDEh.- India
Well Experienced as:
imTfeIaF bxfAux vfly kfrIgr aqy qMdUrIey dI loV hY Director, Principal, Professor and Chief Medical Officer in
cMgI qnKfh aqy iekwly bMdy leI irhfiesL df pRbMD Medical Colleges and Hospitals of Punjab (India)
Practice Under State of California Act SB 577
sMprk kro EX Member: The California Homeopathic Society
National Center For Homeopathy- USA
muKiqafr isMG, Pon: 713-884-9547 Li
Livve on J as TV
Jas
Gurdip Singh Sandhu

Saturday 9:30AM and Sunday 4PM (Pacific Time) Email:


suKdyv isMG, Pon: 832-724-1635 7021 Village Park Way, Dublin, CA 94568 Homeomedicine@yahoo.com
4-
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (10)

byadbI muihMm gFDI dy nfl hI ÈurU ho geI sI


awj muV muV mnuwKqfvfdI gRMQ sRI ihMdU hI qF hYn. bs gwl eynI hY ik purfxy cfhuMdI. 1975 ivc Aus ny aYmrjYNsI sMqF kol bhuq mfmUlI hiQafr sn. kul df dUjf dOr ÈurU ho cukf sI. pihlF qF
gurU gRMQ sfihb dI byadbI kIqI jf rhI jmfinaF ivc AusqiraF dI Gft krky lfeI. pUry ihMdusqfn df Aus ny mUMh bMd imlf ky drjn qoN Gwt dunflIaF, ijs byadbI leI ihMdUaF nUM vriqaf jFdf sI,
hY. ieh ivcfr srfsr glq hY ik byadbI ieh hjfmq nhIN sn krvf skdy. suÈIlf kr idwqf. akflIaF ny rfjnIqI ivc kfrn drbfr sfihb nUM Zfhuxf srkfr hux srkfr ny iswKF ivcoN hI iek POj
lihr Bfjpf ny ÈurU kIqI. hF, ieh jrUr ny iswKF nUM AupdyÈ idwqf ik hux ikAuNik alHVpuxf hI idKfieaf sI. aYmrjYNsI dOr BivK ivc Auicq sfbq nhIN kr skygI. KVI kr leI sI. ies muihMm ivc pihl
hY ik nirMdr modI dy rfj ivc muihMm nUM duÈmx (muslmfn) jf cukf hY, Auh kys ivc AunHF bygfnI lVfeI afpxy gl pf KuÈiksmqI nfl awj KuPIaf eyjMsIaF dy iek mUrK ijhy zyrydfr ipafrf isMG
pRcMz jrUr kr idwqf igaf hY. jo gwl not ktvf lYx. iPr gFDI dy dUjy vwzy cyly aYmrjYNsI iKlfP hI muihMm CyV idwqI, ijs kuJ kfrkunF ny afpxIaF ikqfbF ivc Binafrf rfhIN krvfeI geI. Binafry ny
krn vflI hY, Auh hY ik srkfrI byabdI ivnoBf Bfvy ny vI keI vfr iswKF dy kwkfrF df kyNdr hirmMdr sfihb bixaf. jwg jfhr kr idwqf hY ik sMqF nUM mfrU ipMz ipMz jf ky ÈwryHafm ikhf ik gurU
muihMm `c awj qk iksy vI ihMdU lIzr ny df mjLfk Auzfieaf. iPrkfpRsq pihlF hI chuM vrnF leI hiQafr BfrqI eyjMsIaF ny Kud idwqy. gRMQ sfihb dI QF myry gRMQ df pRkfÈ kro.
byadbI df KMzn nhIN kIqf. dUjy pfsy iswK hOlI hOlI ieh gFDIvfdI soc afm KuwlHy sunihrI mMidr qoN aOKy sn. iehnUM srkfr ny pUry do sfl sMqF nUM idqy hiQafrbMd bMdy Binafry nfl mOjUd huMdy.
rfjnIqk lIzr jdoN byadbI bfbq gwl lokF ivc vI pRvyÈ krnI ÈurU ho geI. bdnfm aqy byadb krn dIaF sfijÈF qF ik iswKF iKlfP pRfpygMzf kIqf jf sky gurU gRMQ sfihb dI ÈwrHyafm byadbI ÈurU
krdy hn qF AunHF dy kMn ivc kih idwqf jnvrI 1964 ivc ibhfr ivc iek iswK GVIaF jfx lwgIaF. kdI srovr ivc aqy sMq vI hiQafrbMd mukfbly leI ho geI. (2013 ivc Binafry nUM aMbflf
jFdf hY ik ieh qF jI qjrbf hY, ieh zrfeIvr dI dfhVI-muwC srkfrI aPsrF isgrtF suwtIaF geIaF aqy kdI kVfh iqafr ho sky. do sfl sMqF dI igRPqfrI dI adflq ny iqMn sfl dI sjLf suxf idwqI.
vyKx leI ik iswKF ivc KfilsqfnI joÈ ny muMn idwqy. ies bfbq jdoN iswKF duhfeI pRÈfid df mjLfk Auzfieaf igaf. leI koeI vI Auprflf nf kIqf igaf. sMqF bfdl srkfr ny apIl ivc Binafry dI
pfeI qF ies df Aultf asr ipaf. aMimRqsr ivc kwtVpMQI ihMdUaF ny AunHIN nUM ikhf hI nhIN igaf ik bfhr af ky mdd kIqI)
bI[ aYs[ gurfieaf aijhIaF GtnfvF hor vI hoxIaF ÈurU ho idnIN isgrtF pINidaF jlUs kwZxy qy kuJ igRPqfrI dyvo. rfq vyly ipMzF ivc hiQafrbMd guMzy
geIaF. 22 meI 1964 nUM puils ny ies qrHF dy nfary lwgdy, “Èfn sy jIeyNgy, hirmMdr sfihb ‘qy hmlf krn mOky bdmfÈ luwt mfr aqy iswK aOrqF nUM bypwq
ikMnf ku bicaf hY. lIzr cuwp ho jFdy hn. gurduafrf pfAuNtf sfihb aMdr dfKl ho bIVI isgrt pIeyNgy.” jF iPr, “kMGf, dunIaF sfhmxy swcy hox leI srkfr ny krn leI Byjy jFdy. srkfr dI ieh muihMm
bdiksmqI ieh hY ik iswK isafsqdfn ky gurU gRMQ sfihb dI byadbI kIqI qy kwCf qy ikrpfn. Dwk idaFgy pfiksqfn.” iek iswK (kuldIp isMG brfV) nUM hI POj ‘kflf kwCf gYNg’ dy nF nfl bdnfm hY.
ieh nhIN socdf ik kI gurU gRMQ sfihb nUM kuJ iswK kql kr idqy. iPr sMq jrnYl isMG iBMzrFvfly dy dI kmFz sMBfl idwqI, pr sB kuJ srkfr akflI dl ienHF kfrvfeIaF ‘qy
isrP KfilsqfnI hI mMndy hn? ijs df jlMDr dI mhfÈf pRYs ny iPr ieh dOr ny srkfr nUM sunihrI mOkf dy idwqf dI igxqI-imxqI qoN Ault ho igaf. pihlI KfmoÈ sI, ikAuNik pRkfsL isMG bfdl rfhIN
nqIjf ieh hY ik Auh kOm, jo dunIaF dI gwl kihx dI muihMm CyV idwqI ik Kflsf ik Auh drbfr sfihb dI byadbI kr sky. gwl qF sMqF ny Kfs hirmMdr sfihb aMdr ieh sunyhf phuMc irhf sI ik ieh sB kuJ
sB qoN bhfdr igxI geI sI, awj dunIaF pMQ ihMdU Drm dI rfKI leI hI qF sfijaf sMqF ny igRPqfrI qoN bcx leI julfeI zyrf nf lfieaf. dUjI gwl, sMqF dy pYrokfr Kfilsqfn dI lihr nUM prKx vfsqy kIqf
dI sB qoN zrpok kOmF ivc sLfml hY, jo igaf sI. awj ihMdusqfn afjLfd hox ‘qy 1982 ivc drbfr sfihb kMplYks ivc pUrI idRVqf aqy sUrmqfeI nfl lVy. brfV jf irhf hY. ienHIN idnIN s[ bfdl ny mogf
afpxy ieÈt dI vI rfKI nhIN kr skdI. Auh mksd pUrf ho igaf hY. so, loV hY kfnPrMs ivc mqf pfs krvf ilaf ik
1980 qoN pihlF afm ihMdU nfgirk hux iswK kwkfrF df isDFq iqafg dyx. akflI dl hux iswK pfrtI nf ho ky pMjfbI
iswK aqy iswKI pRqI vwzI ÈrDf rwKdf sI. iek pfsy iPrkfpRsq ihMdU eIrKf pfrtI hovygI. BYa BIq hoey akflIaF ivcoN
jy qusIN bs jF ryl `c sPr kr rhy huMdy ivc Buwj irhf sI, dUjy pfsy iswK POjIaF koeI nf kusikaf.
qF iswK vfsqy sIt KflI kr idwqI jFdI. ny 1962 dy Bfrq-cIn XuD ivc jdoN jfnF dUjy pfsy kuJ clfk mujLirm lokF
iswKF pRqI afm ihMdU jnqf dI ÈrDf ‘qy vfrIaF qF byadbI pRogrfm dI pRoVqf ny srkfr dI ieh nIqI BFp leI ik
kwtV ihMdU lIzrF nUM bVI icVH cVHdI sI. kmjor pYNdI njLr af rhI sI. kuJ hI srkfr iswKF nUM jlIl kr ky KuÈ huMdI
iswKF nfl eIrKf sB qoN pihlF smyN bfad sfbkf rwiKaf mMqrI s[ hY, ijs ‘qy mujLirmF ny iswK ivroDI hox
afrIaf smfjIaF ny afpxy moZI idafnMd bldyv isMG ny byadbI pRogrfm df BFzf dy nkfb pf ley. isrsy vflf sfD ies
dI agvfeI hyT ivKfeI sI. idafnMd ny cOrfhy ivc BMn idwqf, jdoN Aus ny afpxI ÈRyxI ivc afAuNdf hY. cMzIgVH dy ieiqhfs
afpxI pusqk ‘siqafrQ pRkfÈ’ ivc mOq qoN pihlF ieh ieMkÈfP kr idwqf ik df sB qoN vwzf ros mujfhrf isrsf zyrf
gurU sfihbfn aqy BgqF iKlfP bVIaF mYnUM iswKF iKlfP vriqaf igaf hY. ny kIqf qy zyrf pRymIaF ny dosL lfieaf ik
BwdIaF itwpxIaF kIqIaF. AudoN ajy iswK 1964 ivc iswK sMsQf cIP Kflsf srkfr sfzy byksUr bfby nUM qMg kr rhI
rfj nvF nvF Kqm hoieaf sI, ies krky dIvfn ny iek iPlm inrmfqf kMpnI nUM hY, jdik Auh qF KfilsqfnIaF iKlfP
aMgryjLF ny vI afrIaf smfjIaF nUM KUb lwK rupey mdd idwqI ik iswKF dy aks nUM jwdojihd kr irhf hY.
AuqÈfh idwqf. AuBfiraf jfvy. dIvfn vyK ky dMg rih dsm gRMQ bfbq iswKF ivc purfxy
vIhvIN sdI df sB qoN vwzf ihMdU lIzr igaf jdoN iPlm isnymf GrF ivc clI qF mwq Byd hox kfrn ies muwdy rfhIN iswKF
hoieaf hY, mhfqmf gFDI. gFDI vI iswKI Aus ivc iswKF nUM ÈrfbI dy qOr ‘qy ipafrf isMG Binafrf nUM iswKI iKlfP vrqx df srkfr ny pihlf
aqy iswKF nfl icVHdf sI. Aus ny qF iek ivKfieaf igaf sI. iPlmF ivc iswKF nUM zyry lf ley. srkfr nUM pUrf Brosf sI ik ny afpxI pMjfbI ivc ilKI ikqfb ivc qjrbf kIqf. srkfr ny ieh vI pRvfh nf
vyrF afpxI ilKq ivc hI kih idwqf ik BMzx df kMm lgfqfr cldf af irhf hY. sMq jI puils df zwt ky mukfblf krngy, iliKaf hY ik POj dy koeI 15,700 jvfn kIqI ik ies muihMm ivc Auhdy gupq mohry
‘gurU goibMd isMG guMmrfh hoieaf dyÈ tI[ vI[ dy jnfnf pRogrfmF ivc iek Kfs ikAuNik mihqf cONk ivc hoeI igRPqfrI mOky mfry gey sn. nMgy ho rhy sn. srkfr nUM kuJ hwd qwk
Bgq sI.’ jdoN kuJ aKOqI aCUq jfqF dy pwK ‘qy jor idwqf jf irhf hY ik iswK ihMsk ivroD hoieaf sI. POj ny hirmMdr sfihb qF nf Zfihaf, kfmXfbI qF imlI pr kImq vI vwzI
lokF ny iswK Drm apnfAux dI gwl khI lVkIaF bIVI isgrt pIx vfly ihMdU srkfr ny pUry do sfl idwqy sMq pr srkfr vfsqy skUn vflI gwl sI ik cukfAuxI peI. iehdy kuJ bMdy jo iksy vyly
qF gFDI ny ikhf, iswK bxn nfloN qF muMizaF nUM iswKF dI QF vwD cfhuMdIaF hn. iBMzrFvfly nUM iqafrI krn leI. AunHF Auh akfl qKq Zfh skI, ijs qoN mIrI- qKqF dy jQydfr qk rih cuky sn, nMgy ho
ibhqr hY, Auh muslmfn bx jfx. ‘isMG iejL ikMg’ ijhIaF iPlmF ivc iswK duafly eyjMsIaF dy bMdy Gyrf GwqI rwKdy. pIrI df iswK isDFq inkldf hY. kFgrs gey. Kfs krky drÈn isMG rfgI ijhy
AuprMq gFDI dI soc hI iPr kFgrsI dsqfr df mjLfk Auzfieaf igaf. rhwsmeI bMidaF rfhIN sMqF nUM pRBfv idwqf nUM ies isDFq qoN Kfs icV sI, ijs krky Auh lok, jo dsm gRMQ dI pRsLMsf dy sohly
srkfr qy lIzrF df mfrg drÈk bxI. kFgrs srkfr ny iksy sfijÈ qihq jFdf ik jdoN puils jF POj hmlf krygI akflI nfly gurduafiraF ‘qy kfbË sn, piVHaf krdy sn.
afjLfdI ipCoN iPr kFgrs ny iswKF nUM ihMdU zyrfvfd nUM AuqÈfh qF idwqf hoieaf sI, qF qurMq pfiksqfn bfrzr KolH dyvygf. nfly hkUmq vI locdy sn. KYr! srkfr nUM Brosf ho igaf ik
Drm ivc jjLb krn dI dUrgfmI nIqI pr srkfr dI muÈikl sI ik koeI vI AunHF nUM grm grm ibafn dyx leI mIzIey ‘qy sYNsriÈp lf idwqI geI. muKbrF nUM iksy vI hwd qk vriqaf jf
qYa kr leI. BfrqI sMivDfn ivc vI zyrydfr KuwlH ky iswKI dy iKlfP nhIN sI Auksfieaf jFdf. agly idn iPr jvfb ax-aYlfnI sYNsriÈp awj vI pMjfb ivc skdf hY, bs pYsf suitaf jfey. Drfql
aijhy jugfV kr idqy gey. afieaf. zyrydfrF nUM tohx ipCoN idwlI dy ivc grmpMQI ihMdU Ausy BfÈf ivc jvfb jfrI hY. AuprMq idwlI dy iswKF nUM bldy jF ieMtrnYt ‘qy iPr byadbI dI muihMm
1947 qoN qurMq bfad mfstr qfrf nklI inrMkfrI imÈn qoN kuJ AumId bwJI. idMdy, ijnHF ivc pMjfb dIaF aKOqI ihMdU tfier glF ivc pf ky sbk isKfieaf pRcMz kr idwqI geI. ies kMm nUM aMËfm
isMG dy sfQI iswK ivdvfn bfvf hrikÈn inrM k frI mu K I gu r bcn isM G jmIn iÈv sYnfvF aqy bMby df bfl Tfkry Kfs igaf. jvfn iswKF df KUn ienHF GtnfvF dyx leI iPr lYinn-stfiln dy
isMG nUM kuJ afrIaf smfjI lIzrF ny gupq alftmYNt afid mfmUlI irafieqF Kfqr vrxn Xog hn. (awj 2019 qk sfbq krky KOlx lwgf. srkfr ny smyN isr ienklfbIaF aqy zyrydfrF dy pYrokfrF ny
qOr ‘qy slfh idwqI ik bfvf jI qusIN afpxy iswKI iKlfP bgfvq krn nUM iqafr ho ho cukf hY ik pMjfb dIaF ienHF sYnfvF dI Bfp ilaf qy grm KUn dI agvfeI gupq vwzy vwzy KflsfeI nfm rwK ley.
kys ktvfAu. afrIaf smfjIaF df kihxf igaf. iswK Drm iKlfP muihMm CyV idwqI qop ivc bfrUd KuPIaf eyjMsIaF hI eyjMsIaF rfhIN afpxy hwQ lY leI. kdI akfl qKq srkfr ny POj lf ky
sI ik ijs mksd vfsqy Kflsf pMQ geI. pMjfbI kvIaF qy ilKfrIaF nUM pfAuNdIaF hn.) iswKF iKlfP nPrq Brn inrdo È lo k F nU M bw s F ivco N kw Z kw Z Zfihaf sI, ikAuNik ‘ieQoN mIrI-pIrI dy
sfijaf igaf sI, Auh hux pUrf ho igaf gurbcn isMG nfl joiVaf igaf, ijMnf dI muihMm jorF ‘qy sI. mrvfieaf igaf qF ik pMjfb df iek qbkf isDFq df Puhfrf Putdf hY.’ pr aMimRqsr
hY. jdoN bfvf jI ny AunHF dI ieh sfijÈ inqnym aqy gurbfxI nUM inÈfnf bxfieaf. eyjMsIaF sMq jI nUM keI srkfrI iswKF iKlfP ho jfey. nfly pulsIaF dy df lohgVH iklf, ijQy iswKF ny CyvyN
jwg jfhr kr idwqI qF mhfÈf ikÈn ijhy pMj ipafry afid iswK isDFqF dI nkl Byd vI jfx-buwJ ky idMdIaF rhIaF. akflI pirvfr mrvfey gey qF ik puils iswKF pfqÈfh dI agvfeI ivc pihlf XuD
smfjIaF ‘qy bVI QU QU hoeI. kIqI geI. pMjfb dy srkfrI mulfjLmF nUM kihMdy ik sMq jI dI igafnI jYl isMG ‘qy jLulm kry. iswKF dI iek jvfn pIVHI liVaf sI, Zfhux vfsqy srkfr nUM hux
Xfd rhy, svfmI idafnMd jdoN iswKF AuqÈfh idwqf igaf ik Auh inrMkfrI bxn, nfl gwlbfq hY. aYmrjYNsI df ivroD krn mukf idwqI geI, ijs dy nqIjy POj nhIN vrqxI peI. kfr syvf vfly
nUM smfj ivc pRvyÈ krfAuNdf sI qF sB pr sfijÈIaF dI bdiksmqI ik inrMkfrI vflf akflI dl gYrpRsMgk ho cukf sI. mrdmÈumfrI dy aMkVy jwg jfhr krdy ‘bRhmigafnI’ bfbf jgqfr isMG ny ikly
nUM iekwiTaF bYTf ky hjfmq krfieaf aMdoln CyqI hI ihMsk ho igaf qy nqIjf drbfr sfihb nU M Zfhu x dIaF hn. Bfrq `c iswK anupfq Jwt izg ipaf. df jdoN nfmo inÈfn imtfieaf qF lfl
krdf sI. ies nUM Auh ÈuDIkrx pRogrfm 14 aprYl 1978 ivc inkilaf. iqafrIaF ÈurU ho cukIaF sn qF ik BUqry kqlyafm dI hnyrI ivc iswK BYa ikRÈn azvfnI dI Bfrq ivjy rwQ Xfqrf
kihMdf. isaflkot df ÈuDIkrx pRogrfm AuNj iPrkfpRsqF ny ieh nhIN sI iswKF dI KuMB TwpI jf sky Bfv iswK mnobl BIq ho cukf sI. srkfr kih rhI sI, df svfgq Kud ‘PKr-ey-kOm s[ pRkfÈ
iksy vyly KUb surKIaF ivc irhf. cfihaf ik byadbI pRogrfm ies styj zyigaf jfvy. iek pfsy mIzIaf sMqF dI asIN Kfilsqfn dI lihr nfl nijwT rhy isMG bfdl’ ny ikly dy lfgy dusihrf
iksy mUMh dy imwTy gvFZI dI aMdrUnI ‘qy hI ihMsk bxy. grj Aujfgr kr irhf sI, dUjy pfsy BfrqI hF. BYa BIq hoey hjLfrF iswKF nUM iPr grfAUNz ivc ikrpfn Byt krky kIqf.
eIrKf df pqf Aus dI pqnI qy bwicaF dy hflF ik nihrU afAux vfly hukmrfnF rfjdUq bfhrly dysLF ivc pRcfr kr rhy srkfr ny muKbrF dy qOr ‘qy afpxy nfl jdoN mfmlf iksy kOm nUM jlIl krn
ivhfr qoN qurMq lwg jFdf hY. kihMdy ny, leI iek inrdyÈ Cwz igaf sI ik iswKF sn ik vyKo iswK sfnUM kfrvfeI krn leI joiVaf. Kfilsqfn lihr iPr pUrI qrHF df hovy, ieh nhIN vyiKaf jFdf ik gRMQ
aOrq jfq afpxI idl aMdrlI eIrKf qoN sucyq rihxf qy ienHF nUM koeI shUlq mjbUr kr rhy hn. brqfnIaf, jo iswK srkfr dy kbËy ivc sI. ivc iliKaf kI hY. iPr kI hoieaf jy gRMQ
ijafdf icr lukf ky nhIN rwK skdI. gFDI nhIN dyxI. pr iswKF df kyNdrI rfjnIqI, ihqYÈI mulk igixaf jFdf hY, nUM vI afpxy akflI dl dI lIzriÈp iPr pRkfÈ df nfhrf hY, ‘nfnk nfm cVHdI klf]
dI sB qoN vwzI cylI zf[ suÈIlf nXIar, aPsrÈfhI qy POj ivc cMgf asr rsUK hwk ivc kIqf igaf. dunIaF awgy iswK nUM isMG bfdl rfhIN afpxy hwk ivc kr leI qyry Bfxy srbq df Blf]’ iehdI byadbI
jo Kud pMjfbx sI, ny iek vyrF afpxI sI, ijs krky nihrU dI DI ieMdrf gFDI dihÈqgrd dy qOr ‘qy pyÈ kIqf igaf. geI. iksy ihMdU jF muslmfn rfhIN nhIN krvfeI
qkrIr ‘c ieQoN qk kih idwqf ik iswK, KulHyafm iswKF nfl pMgf nhIN sI lYxf srkfr dI vwzI idwkq ieh sI ik 1990 dy dhfky ivc af ky byabdI jf rhI, sgoN[[[.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (11)

lokF dy socx dI GVI: Bly BivwK vwl vDxf hY jF[[[ isafsq df ipV
Bfrq dy pRDfn mMqrI dy ahudy leI ivc asIN nhIN pYxf cfhuMdy, pr ieh gwl rfj nMU gujrfq nhIN bxn idaFgy. nirMdr ieh nhIN kih skdy ik ijwqygf kOx, pr
nirMdr modI nMU AumIdvfr vjoN pysL krn sfrf dysL jfxdf hY ik kfrvfeI hvfeI modI ny pihly hI jlsy ivc asLok gihloq Bfrq df kI bxygf, ies df aMdfjLf lf
df PYslf qF byswLk kuJ idn pihlF ho POj dy pfieltF ny afpxI jfn df Kqrf dy ‘mYN qy rfjsQfn dy lok’ vfly ibafn skdy hF.
igaf sI, jdoN Aus dI cox muihMm awgy shyV ky kIqI sI, iksy asIN ieh gwl ies leI kih rhy hF
vDI qF pMj sfl pihlF ies ivc zrfmfeI isafsI afgU ny nhIN sI ik pulvfmf ivc sI[ afr[ pI[ aYP[ dy
moV PrvrI ivc afieaf sI. AudoN Bfjpf kIqI. ies dy bfvjUd kfPly Auqy hmlf hox ipwCoN dy hflfq ies
dI iewk cox rYlI ivc pihlI vfr ‘hr agly idn pRDfn mMqrI dysL dy Bly BivwK dI QF iewk ‘BUqry BivwK’
hr modI, Gr-Gr modI’ df Auh nfarf ny iewk rYlI ivc ieh dI Jlk ivKfAux vfly hn qy AunHF df
lfieaf igaf sI, ijs Auqy kuJ ihMdU gwl kih ky afpxI pRgtfvf ajy qwk vI jfrI hY. kuJ idn
Dfrimk afgUaF ny vI ieqrfjL kIqf sI mihmf afpy gfAux dI pihlF sosLl mIzIey Auqy iewk vIzIE cwlI
aqy Bfjpf hfeI kmFz nMU ieh kihxf ipaf isKr kr idwqI ik “Xy vyKI sI ik kuJ Cokry Bfrq dy sB qoN vwzy jiqMdr pnMU
sI ik ieh nfarf nf lfieaf jfvy. iPr modI hY, iksI ko CoVygf rfj Auqr pRdysL dI rfjDfnI lKnAU ivc Pon: 91-98140-68455
vI ieh AuproN bMd sI, hyTF rYlIaF ivc nhIN, Gr myN Gus kr suwky myvy vycx vfly muMzy nMU isrP ies
jdoN nirMdr modI ny bolxf huMdf qF pihlF mfrUMgf, mYN modI hUM, dysL leI kwut rhy sn ik Auh ksLmIrI hY. jdoN ieh sfrf muwdf puils kfrvfeI dy
‘modI-modI-modI’ vflI muhfrnI rtxI ky log Xy jfnqy hY ik agly idn puils ny kfrvfeI kIqI. gwl nfl inpt igaf smiJaf jfx lwgf qF
sLurU huMdI aqy iPr ivc-ivcfly ‘hr hr modI hY qo mumikn hY.” kmfl vflI ieh sI ik ies bfry mIzIey pRDfn mMqrI modI ny ibafn dy idwqf ik
modI, Gr-Gr modI’ df nfarf lwgI jFdf. dysL dy lok ieh vI nirMdr modI nMU irport krn vfly puils aPsr ny sfzy ksL m IrI bw i caF nfl ey d F dI
ieh sB sihj suBfa nhIN sI ho irhf, jfxdy hn ik modI iksy pfielt df nhIN, qoN ‘rfjsQfn dy lok’ kwt ky isrP Aus ieh ikhf ik sosLl mIzIey Auqy ies Gtnf ijLafdqI krnI glq hY, myrI srkfr
iewk isafsI afgU afpxy afp nMU AuBfrn isafsI afgU df nF hY. Auh PorsF nMU hmly df ‘mYN’ vflf sLbd pkV ky kih idwqf ik dI vIzIE vfierl hoeI qF AunHF nOjvfnF ieh kuJ nhIN hox dyvygI aqy hr nfgirk
leI Kud krvf irhf sI. df hukm dy skdf hY, pr iksy dy Gr “gihloq kihMdf hY, ‘mYN rfjsQfn nMU Auqy kfrvfeI kIqI geI hY. ies df Bfv dI jfn qy mfl dI rfKI XkInI kIqI
ipCly hPqy BfrqI hvfeI POj ny ivc afp vV ky mfrn leI nhIN jf skdf, gujrfq nhIN bxn idaFgf’, Auh kr kI ieh vI inkldf hY ik jy muwdf sosLl mIzIey jfvygI.
pfiksqfn ivc jf ky aiqvfdI kYNpF Auqy iPr vI khI jFdf hY ik ‘Gr myN Gus kr skdf hY, eydF dy kMm leI CpMjf ieMc df qwk nf phuMcdf qF kfrvfeI nhIN sI hoxI. gAU hwiqaf df dosL lf ky rfh jFdy
mfrUMgf.’ awj qwk Bfrq sInf cfhIdf hY.” Auqr pRdysL df bIqy do sflF df, jdoN keI lok jdoN kuwty gey qy kuJ lok mfr
dy iksy afgU vwloN ies Aus idn qoN ieh gwl msLhUr ho geI, dI AuQy Bfjpf dy XogI afidwiqafnfQ dI idwqy gey sn, AudoN vI pRDfn mMqrI
hwd qwk ‘mYN’ df mujfhrf jF nirMdr modI dI tIm ny ieh ny iewk idn isrP eyhI ikhf sI ik
huMdf nhIN sI vyiKaf msL h U r kr idw q I ik isrP kuJ guMzf ansr ieh kuJ krdy
igaf, jo ies vkq nirMdr modI df ‘CpMjf ieMc df hn, AunHF nMU eydF nhIN krn idwqf
vyiKaf jfx lwgf hY. sInf’ hY aqy Auh afeI Auqy af jfvygf, pr ies ipwCoN iksy QF ieho
sfnMU ies dI jfvy qF kuJ vI kr skdf hY, qy ijhy vrqfry nMU rok nhIN sI lwgI.
sLurUafq cyqy krnI cfhIdI ieho gwl Aus vyly qoN svY-pRcfr ies dI QF ieh kMm krn vfly
hY. nirMdr modI nUM Bfjpf dy keI pVfa pfr krdI awj toilaF nMU sMkyq iml igaf sI ik
ny gujrfq qoN bfhr pihlI ‘modI hY qo mumikn hY’ aqy ‘Gr bws eynI ku inMdf-inKyDI hI hoxI
cox muihMm ivc rfjsQfn myN Gus ky mfrUMgf’ dy pVfa qwk huMdI hY, hor kuJ nhIN hoxf. ieh vI
dy kFgrsI muwK mMqrI afx phuMcI hY. iksy vI afgU df qF rfj krn dI iewk nIqI ho skdI
asLok gihloq dy iKlfP eyzI vwzI ‘mYN’ df pRqIk bx jfxf hY.
qoiraf sI. Aus dI afmd cMgf nhIN huMdf qy ijs vI dysL dysL ies vyly ieho ijhy moV
qoN pihlF ieh afiKaf ivc koeI afgU ies hwd qwk igaf ‘qy phuMc cukf hY, ijwQy ies ny lok
asLok gihloq igaf ik modI afvygf qF sI, Aus df hsLr AuQoN dy lok XogI afidwiqafnfQ sBf coxF ipwCoN dy Bfrq df rUt qYa
hmlf krn qy keI kYNp qbfh krn df rfjsQfn ivc gujrfq df qjrbf jfxdy hn. Bfrq srkfr nMU ies vyly clf agvfeI vflI srkfr bxI hY, irkfrz krnf hY. ies nMU Bly BivwK vwl iljfxf
dfavf kIqf sI. Aus dfavy ipwCoN AuTy duhrfvygf. AudoN asLok gihloq ny ikhf rhI pfrtI ny pfrlImYNt dI aglI cox jy vI ieho ijhf hY ik eydF dIaF bdqmIjLIaF hY jF BUqry BivwK vwl, lokF nMU soc lYxf
aiqvfdIaF dIaF mOqF dI igxqI dy ivvfd sI ik mYN qy rfjsQfn dy lok sLFqmeI ‘mYN’ dI iesy muihMm nfl clfeI qF asIN Auqy kfrvfeI dI loV nhIN smJI jFdI. cfhIdf hY.

“ihMdU hY gmjudf qo muslmfˆ Audfs hY[[[!”


byÈwk ieh ivcfrDfrf hfl dI GVI
isafsI pfrtIaF nUM rfs af rhI mihsUs
huMdI hovy, pr ies dy nqIjy BivwK ivc
dyÈ dI aKMzqf leI iks kdr Gfqk aqy
iksy vI dyÈ dI qrwkI shI mfainaF krnIaF peIaF hn. Pihirsq irhf hY. ies sbMDI aYmnYstI lokF nUM srIrk ÈoÈx df sfhmxf krnf mfrU iswD ho skdy hn, Èfied ies dI
ivc Aus vkq hI sMBv hY, jdoN dyÈ ivc ies sB dy bfvjUd Bfrq ivc ijs ieMzIaf ny afpxI vYbsfeIt ‘qy irkfrz ipaf hY. irport ivc ikhf igaf hY ienHF asIN klpnf vI nhIN kr skdy. sfnUM ieh
amn-ÈFqI vflf mfhOl hovy aqy sfry qrHF iek iPrky dy BIVqMqr ny afpxy jfrI kridaF ikhf ik hyt kRfeIm dy mfmly ‘c vI ivÈyÈ qOr ‘qy dilq aOrqF nUM vwzI nhIN Buwlxf cfhIdf ik jy asIN awj nPrq
sLihrIaF df jfn-mfl XkInI qOr ‘qy zMzfqMqr rfhIN lokqMqr dI afqmf nUM hfÈIafeI vrg dy lokF iKlfP sfhmxy igxqI srIrk ÈoÈx df sfhmxf krnf dI Psl bIjdy hF qF sfnUM afAux vfly
surwiKaq hovy. ies dy Ault jy iksy dyÈ jLKmI kIqf hY, Aus kfrn dyÈ nUM jo dunIaF afey hn, ijnHF ivc dilq, afdI vfsIaF, ipaf arQfq kuwl 40 ivcoN 30 mfmly smyN Auho ijhI Psl hI vwZxI pvygI. swqf
dy lokF dy ijLhn ivc asurwiKaf, BYa ivc nmoÈI JwlxI peI hY, Aus dI imsfl Gwt igxqI Drm dy lokF aqy trFsjYNzr ienHF iKlfP hI vfpry hn. dI lflsf ivc do DrmF dy lokF ivcfly
aqy dihÈq df mfhOl Gr kr jfvy qF nhIN imldI. XkInn ieh smuwcy dyÈ leI lokF dy nfl nfl iriPAUjLI Èfiml hn. aijhy jL u l m krn dI ko e I vI nPrq dIaF jo KfeIaF puwtIaF jf rhIaF
Aus mulk df ivkfs nhIN ho skdf. ipCly Èrm dy nfl-nfl icMqf df ivÈf vI hY. sfl 2018 ivc vYbsfeIt ny hyt kRfeIm swiBak smfj iejfËq nhIN idMdf, pr hn, XkInn AunHF dI pUrqI sdIaF ivc
kuJ sflF dOrfn iesy sMdrB ivc lMGy idnIN sMXukq dIaF 218 GtnfvF df jo dsqfvyË iqafr Bfrq leI ieh zfZy icMqf vflf ivÈf hY. vI krnI muÈikl hovygI. sLfier mujwPr
Bfrq ivc ijs qrHF rfÈtr mnuwKI aiDkfrF dI muKI imÈyl rjmI ny ikMny sohxy ÈbdF ivc ikhf hY,
Gwt igxqIaF, bycylyt ny jnyvf pRIÈd nUM sMboDn kridaF voh aihd BI dyKf hY
dilqF aqy afdI ikhf ik Bfrq ivc asmfnqf iek pRmuwK qfrIK kI afKoN ny,
vfsIaF ‘qy kuJ muwdf bixaf hoieaf hY. jfpdf hY ik lmhoN ny Kqf kI QI
PrjI rfÈtr BgqF sMkIrx rfjnIqk eyjMizaF kfrn kmËor sdIEN ny sjLf pfeI.
ny julm-E-qÈwdd lok hor vDyry hfÈIey ‘qy jf rhy hn, jdik sfnUM ieh nhIN Buwlxf cfhIdf ik sfzf
Aukq GtnfvF Gwt igxqIaF, ivÈyÈ qOr Bfrq iek bfg rUpI guldsqf hY, ijs dI
KUbsUrqI PuwlF dI vMn-suvMnqf ivc hI
muhMmd awbfs DflIvfl ‘qy musilm BfeIcfry, ieiqhfsk rUp qoN
vFJy aqy hfÈIey ‘qy rihx vfly lokF, ijvyN CupI hoeI hY, iesy qrHF Bfrq df suhwpx
Pon: 91-98552-59650
dilqF aqy afdI vfsIaF dy AuqpIVn aqy vI vwK vwK DrmF dy lokF dI BfeIcfrk
df bfjLfr grm krI rwiKaf hY, XkInn AunHF nUM inÈfnf bxfey jfx df sMkyq sFJ ivc hI hY. muwTI Br lokF nUM Cwz ky,
Aus ny dyÈ dI sFJIvflqf nUM byhwd nuksfn idMdIaF hn. ies dy nfl hI imÈyl bycylyt bfkI dyÈ dy lok cfhy Auh ihMdU hox jF
phuMcfieaf hY. ny Bfrq nUM icqfvnI idMidaF ikhf hY ik muslmfn, iswK hox jF iesfeI-sfry hI
ipCly kuJ sflF qoN ijs qrHF dyÈ vMz dI nIqI kfrn dyÈ dy afriQk ivkfs afps ivc ipafr muhwbq nfl imljul
ivc iek ipCoN iek mOb-ilMicMg dIaF ivc rukfvt afvygI. kIqf hY, Aus ivc 142 mfmly dilqF, dyÈ ivc jo vI mfVy ansr aijhIaF ky rihxf cfhuMdy hn. swc puwCo qF dyÈ ‘c
GtnfvF vfprdIaF rhIaF hn aqy ijs ijLkrXog hY ik bycylyt df ieh 50 mfmly muslmfnF aqy 8-8 mfmly iGnfAuxIaF GtnfvF nUM aMjfm idMdy hn, nPrq dI jo awg PYlfeI jf rhI hY, Aus
qrHF ies sB nUM pRsLfsn iek qrHF mUk Kulfsf aYmnYstI ieMtrnYÈnl ieMzIaf dI eIsfeI, afdI vfsIaF qy trFsjYNzr lokF AunHF nUM iksy nf iksy rUp ivc isafsI qoN sB DrmF dy lok duKI hn. ihMdU qy
drÈk qy qmfÈbIn bx ky vyKdf irhf hY, Aus irport ipCoN hoieaf hY, ijs `c ikhf iKlfP sfhmxy afey hn. puÈq-pnfhI hfisl huMdI hY. dyÈ leI ieh musilm lokF dI mnoibrqI df nkÈf iek
ies nfl AunHF dI kfrjÈYlI Èwk dy Gyry igaf hY ik 2018 ivc hfÈIey ‘qy afey aY m nY s tI ieM z Iaf anu s fr 97 vI mM d BfgI gw l hY ik ku J isafsI AurdU kvI ny ies qrHF iKwicaf hY,
ivc af jFdI hY. ieho kfrn hY ik ies lokF dy 200 qoN vwD mfmly sfhmxy afey. GtnfvF hmly dIaF hn aqy 87 mfmly pfrtIaF ies ivcfrDfrf ‘qy hI KVHIaF mjhb ky nfm pr
ipCoN suprIm kort nUM mOb-ilMicMg dIaF irport ivc ikhf igaf hY ik hyt kRfeIm, kql dy hn. ies qoN ielfvf 40 mfmly hn ik swqf ivc bxy rihx leI dyÈ dy Xyh Psfdfq dyK kr,
aijhIaF GtnfvF rokx dy sMdrB ivc blfqkfr aqy kql ijhIaF GtnfvF ivc aijhy hn, ijnH F ivc hfÈIey vfly lokF nUM Drm aqy jfq-pfq dy nF ‘qy ihMdU hY gmjudf
sUbfeI srkfrF nUM ivÈyÈ hdfieqF jfrI Auqr pRdyÈ lgfqfr qIjy sfl vI sLwry- BfeIcfiraF dIaF aOrqF jF trFsjYNzr vMzxf jrUrI hY. qo muslmF Audfs hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (12)

pMjfb tfeImjL afrQk pwKNo pMjfb hoieaf hfloN-byhfl


sincrvfr, 16 mfrc 2019 pMjfb ivc kYptn amirMdr isMG dI agvfeI hyT srkfr bxI nMU do sfl qoN Aupr df
vkq ho igaf hY pr afrQk pwKoN ieh ajy qwk pYrF isr nhIN ho skI hY. sUby df hr qbkf
coxF df ibgul vwijaf aqy mulfËm vrg sMGrÈ dy rfh ipaf hoieaf hY. akflI-Bfjpf gTjoV srkfr dy dsF
sflF dy kfrjkfl dOrfn sUby dI afrQkqf vfhvf zfvFzol ho geI sI pr kYptn srkfr
sUby dI hflq suDfrn ivc koeI ikRÈmf nhIN kr skI hY. ies df Kulfsf afpxy ies lyK
Bfrq ivc lok sBf coxF df ibgul vwj igaf hY. ieh coxF swq pVfvF
ivc hoxgIaF. pihly pVfa leI votF 11 aprYl ƒ pYxgIaF aqy afKrI
ivc pRiswD arQ ÈfsqrI zf[ rxjIq isMG GuMmx ny kIqf hY. -sMpfdk
(swqvyN) pVfa leI 19 meI ƒ. pMjfb qy cMzIgVH ivc votF afKrI pVfa
dOrfn hoxgIaF. votF dI igxqI 23 meI ƒ hovygI. cox kimÈn ny jMmU hr sfl vFg pMjfb srkfr ny ivqI tYks iekwTy krn ivc aiVwky zfhuxy ÈurU ielfvf nvyN qnKfh kimÈn df lfgU hox
kÈmIr dy hflfq ‘qy ivcfr krn leI iqMn abjrvr inXukq kIqy hn. sfl 2019-20 leI afmdn aqy KricaF kr idqy ijs nfl jo ivqI sfDn srkfrI nfl Krcy ivc hor vfDf hovygf.
1996 qoN bfad ieh pihlI vfr hY ik sUby ivc coxF smyN isr nhIN ho df vyrvf bjt dy rUp ivc ivDfn sBf ‘c KËfny ivc afAuxy cfhIdy sn, Aus ivcoN pihlF hI krËy dI rfÈI mflI
rhIaF. coxF qoN pihlF kyNdr aqy sUibaF ivc swqfDfrI pfrtIaF ny pyÈ kIqf. afmdn aqy KricaF df vyrvf kfPI ihsf inwjI boiJaF (tYks dyx vfly, pRfpqIaF nfloN 2[92 guxf iËafdf hY.
lok-luBfAU skImF jfrI krn dI JVI lfeI hoeI sI. hux cox jLfbqf lwgx dyx dy nfl nfl bjt ny afAux vfly ivqI tYks iekwqr krn vflI mÈInrI qy krËf moVn qoN bfad krËy rfÈI mflI
kfrn ies nMU TwlH pY geI hY. swqfDfrI BfrqI jnqf pfrtI ny lok sBf sfl ivc sUby dI afrQkqf ƒ syD vI isafsI nyqfvF) ivc jfxf ÈurU ho igaf. pRfpqIaF dI rfÈI (48201 kroV rupey )
coxF qoN pihlF afpxI pYNT bxfAux leI bVf kuJ kIqf hY. kuJ isafsI dyxI huMdI hY pr sfl-dr-sfl Gfty dy pMjfb dy ivqI skMt df muwZ bwJx df ieh nfloN 4[76 guxf bxdI hY. aijhy hflfq
ivsLlysLkF df kihxf hY ik ksLmIr ivc pulvfmf hmly qoN bfad pfiksqfn bjt kfrn syD dyx dI smrQf vI Gt muwK kfrn sI. vwK vwK isafsI pfrtIaF ivc invyÈ leI ivqI sfDn ikQoN afAuxgy?
Auqy hvfeI hmly BfrqI jnqf pfrtI dI cuxfvI isafsq df hI ihwsf sn. rhI hY. hr ivqI sfl dy aMq qwk bjt iek dUjI qoN vD ky lok luBfAU pRogrfm dy afrQk ivkfs df Durf invyÈ hI huMdf hY
pulvfmf ivc sI[ afr[ pI[ aYP[ dy jvfnF ‘qy hoey dihÈqgrd hmly qoN ivc idKfey Gfty nfloN asl Gftf ikqy rhIaF hn, ibnF ies gl dI icMqf kIqy qy jy invyÈ hI nf hoieaf qF afrQk
bfad kOmI surwiKaf df muwdf aihm bx ky AuBfiraf aqy swqfDfrI pfrtI iËafdf ho jFdf hY. ik ienHF pRogrfmF qy nfairaF ƒ isry ivkfs ikQoN hovygf? jy srkfrI invyÈ
ny ies ƒ afpxy cox pRcfr leI gwj-vwj ky vrqxf ÈurU kr idwqf. hux pMjfb aijhy nfËuk hflfq ivc iek cfVHn leI ivqI sfDn ikQoN afAuxgy? vfly hflfq nf hox qF inwjI invyÈ vI
BfvyN kyNdrI cox kimÈn ny POjI aqy surwiKaf dlF dy jvfnF dIaF do sflF ivc nhIN pu w j f sgo N ipCly awj hflfq ieh hn ik ivqI sfDn iekwTy afAux qoN iJjkdf hY. hor kfrnF (ijvyN
qsvIrF ƒ cox pRcfr ivc vrqx qoN mnfhI kIqI hY, pr sfry sMkyq iehI krn dI sMBfvnf qoN kfPI Gwt ivqI sfDn BUgoilk hflq, kOmFqrI srhwd, mihMgI
dwsdy hn ik Bfjpf iesy muwdy ƒ iswDy-aiswDy ZMg nfl coxF df kyNdr ibMdU zf[ rxjIq isMG GuMmx iekTy ho rhy hn. PlsrUp srkfrI KËfny ËmIn afid) qoN ielfvf keI hor kfrn vI
bxfeI rwKygI. ipCly pMj sflF ivc notbMdI aqy jI[ aYs[ tI[ vrgy Pon: +91-98722-20714 ivc Gwt mflIaf af irhf hY aqy iswiKaf hn ijnHF krky pMjfb ivc inwjI invyÈ
PYsilaF kfrn iksfnF, mËdUrF aqy Coty vrg dy vpfrIaF qy snaqkfrF qy ishq dy srkfrI adfry pYsy pYsy ƒ leI hflfq sfËgr nhIN bx rhy.
ƒ sKq muÈiklF df sfhmxf krnf ipaf, ijs kfrn isafsI hvf qkrIbn 40 sflF qoN vwK vwK rfjsI qrs rhy hn. hflfq iewQoN qk phuMc gey Auprokq vrqfry kfrn pMjfb ivc
BfrqI jnqf pfrtI dy hwk ivc nhIN hY. pfrtIaF ny afpo-afpxIaF srkfrF vyly hn ik Auh sihkdy sihkdy mrn iknfry afrQk ivkfs dI dr ipCly qkrIbn
BfrqI jnqf pfrtI aqy pRDfn mMqrI nirMdr modI Auqy ieh dosL ies ivc vD-cVH ky ihsf pfieaf hY. jf puwjy hn jd ik nvIaF XUnIvristIaF, 25 sflF qoN lgfqfr Bfrq dI aOsq
lwgdf irhf hY ik ienHF ny dysL dI hr sMsQf Auqy kbjLf kr ilaf hY. cox aijhf vrqfrf 1980ivaF dy dhfky dOrfn kflj, skUl aqy mYzIkl kflj KolHx ivkfs dr qoN hyTF rih rhI hY; ieQoN qwk
kimsLn dy mfmly ‘qy vI aijhf hI hoieaf Bfsdf hY, ikAuNik cox kimsLn vDy Puwly aiqvfd nfl ÈurU huMdf hY. afrQk df aYlfn kIqf jf irhf hY. hr srivs ik pMjfb dI afrQk ivkfs dr Bfrq dy
ny AudoN qwk coxF df aYlfn nhIN kIqf jdoN qwk modI dy cox dOry smfpq ivkfs dI QF kfƒn-ivvsQf BfrU ho geI. aqy kfzr ivc muwZlI qnKfh Aupr BrqI 17 gYr-ivÈyÈ vrg vfly rfjF dI aOsq
nhIN hoey. hux vI cox kimÈn ny jo cox pRikRaf AulIkI hY, Aus Auqy vI PlsrUp ivkfs dy kMmF Aupr Krcf Gtdf dI pRMprf vI ivqI sMkt ivcoN AupjI jfpdI ivkfs dr qoN vI hyTF hY. pRqI jIa afmdn
svfl AuT rhy hn. Bfrq vrgy vwzy dyÈ ivc cox pRikRaf df lMmy hoxf igaf aqy kfƒn-ivvsQf bxfeI rKx hY. dy ihsfb nfl pMjfb df Bfrq dy rfjF
suBfivk hY, ikAuNik vwK vwK pRFqF ivc amn qy kfƒn dy hflfq ieko ijhy leI puils aqy surwiKaf Aupr Krcf vD ivq mMqrI ny afpxy bjt ivc aqy kyNdr Èfsq pRdyÈF ivc 11vF sQfn
nhIN hn. iek pfsy jMmU kÈmIr df sUbf hY, ijQy amn-kfƒn dI hflq igaf. ies ivc sony qy suhfgy df kMm dwisaf hY ik sfl 2019-20 dOrfn hY.
bhuq nfËuk hY; dUjy pfsy bhuq sfry sUibaF ivc amn-kfƒn dI hflq puils, aPsrÈfhI aqy isafsI nyqfvF srkfr isr krËy dI rfÈI 2[12 lwK aijhy hflfq ivc ruËgfr dy mOky
puramn hY. dI imlIBugq aqy sOVI soc ny kIqf. iswty kroV rupey qoN vD ky 2[29 lwK kroV ikQoN pYdf hoxgy? jy ruËgfr dy mOky nhIN
iPr vI keI sUibaF ivc coxF bhu-pVfvI hox bfry svfl puwCy jf rhy vjoN pMjfb ivkfs dI QF kfƒn-ivvsQf rupey ho jfvygI. drasl ipCly keI sflF hoxgy qF byruËgfr nOjuafn pMjfb qoN bfhr
hn. ibhfr, pwCmI bMgfl qy Auqr pRdyÈ ivc coxF swq pVfvF ivc hoxgIaF. vflf pRFq bx ky rih igaf.
Auqr pRdyÈ afbfdI dy pwKoN dyÈ df sB qoN vwzf sUbf hY aqy AuQoN dy lMmy cox rihMdI-KUMhdI ksr KyqI Kyqr ƒ
aml ƒ ies pRsMg ivc smiJaf jf skdf hY, pr ibhfr qy pwCmI bMgfl muPq ibjlI ny pUrI kr idqI. ieh TIk
ivc coxF df swq pVfvF ivc hoxf QoVHf hYrfn krn vflf hY. ies nfl ieh sI jF glq, ieh qF smF hI dsygf pr
pRBfv vI jFdf hY ik kyNdrI cox kimÈn aqy kyNdrI srkfr ienHF sUibaF 1997 ivc Aus vyly dI kFgrs srkfr
ivclI amn-kfƒn dI siQqI ƒ afm vrgI nhIN mMndIaF. AunHF vloN ny Coty iksfnF ƒ muPq ibjlI dyx df
lMmI cox pRikRaf dy aml ƒ ies qOKly nfl joV ky vI dyiKaf jf irhf hY PYslf kIqf sI ijs df muwK mksd afAux
ik jy ienHF sUibaF ivc coxF swq pVfvF ivc nf krfeIaF geIaF qF AuQy vflIaF ivDfn sBf coxF ‘c lfhf lYx df
vwzI pwDr ‘qy gVbV dI sMBfvnf qoN ienkfr nhIN kIqf skdf. ibhfr qy sI. AuNj, hoieaf Ault. coxF qoN bfad
pwCmI bMgfl dy jmInI hflfq ieho ijhy qOKilaF dI hfmI nhIN Brdy. iesy akflI-Bfjpf gwTjoV srkfr bxI ijs
qrHF AuVIsf ivc coxF cfr pVfvF ivc hoxgIaF. ies pRFq dy kuJ ihwsy ny ieh shUlq sfry iksfnF ƒ dyx df
BfvyN mfEvfdI ihMsf qoN pRBfivq hn, iPr vI ies Coty sUby ivc coxF cfr PYslf kIqf. 2002 dIaF ivDfn sBf coxF
pVfvF ivc krvfAuxf kuJ pRÈn KVHy krdf hY. ies dy mukfbly aFDrf qoN bfad srkfr kFgrs dI bx geI.
pRdyÈ, gujrfq, iqlMgfnf qy qfiml nfzU ijhy vwzy sUibaF ivc votF ieko kuJ dyr leI ieh shUlq bMd rhI, iPr
pVfa ivc hI pYxgIaF. lMmI pRikRaf ƒ iek hor muwdy nfl joV ky dyiKaf bhfl kr idqI geI. 2007 qoN 2017 qoN krËy df boJ Gtx dI QF vD irhf hY. nhIN Bwjxgy qF kI krngy? kyvl ipCly
jf irhf hY, jo ipCly sfl swqfDfrI pfrtI ny AuBfiraf sI aqy ijs ivc qwk pMjfb ivc iPr akflI-Bfjpf srkfr ies qoN ielfvf 31000 kroV rupey dy kuJ sflF qoN lwKF dI igxqI ivc pMjfbI
dlIl idwqI geI sI ik sfry dyÈ ivc lok sBf qy ivDfn sBfvF dIaF rhI aqy ieh shUlq ijAuN dI iqAuN anfj ibl df krËf vI KVHf hY. ies pfsy nOjuafn pVHn jF hor mMqvF leI bfhrly
coxF ieko vyly krvf idwqIaF jfx. brkrfr rhI. nfl hI smfj dy kuJ hor icMqf aqy icMqn ikDry nËr nhIN af irhf. mulkF ivc jf rhy hn. jy hflfq ieMj hI
pMjfb ivc lok sBf coxF aYqkIN kfPI idlcsp hox dy afsfr hn. vrgF (smfijk qy afrQk qOr ‘qy pCVy) 2019-20 dOrfn kul pRfpqIaF rhy qF Auh idn dUr nhIN jdoN pMjfb mnuwKI
sUby ivc kFgrs dI srkfr dy do sfl dI kfrgujLfrI bhuqI cMgI nhIN hY. ƒ aijhI shUlq idwqI jfx lwgI. ivqI (mflI qy pUMjIgq) 1,54,170 kroV hox sroqF pKoN vI ivrvf ho jfvygf. mnuwKI
hr qbkf svflF dI vfCV kr irhf hY. akflI dl byadbI aqy hor keI sfl 2019-20 dOrfn muPq ibjlI dI dI AumId hY qy kul bjt 1,58,93 kroV sroq qoN ibnF ivkfs dI afs krnf vI
kfrnF krky hfsLIey Auqy puwjf hoieaf hY. AuNj, ijs qrHF dy isafsI hflfq sbiszI dI rfÈI qkrIbn 13000 kroV df hY. Auprokq 1,54,170 kroV ivc cflU sMBv nhIN.
sUby ivc hn, kuJ isafsI ivsLlysLk kih rhy hn ik lY-dy ky mukfblf rupey (8969 kroV rupey KyqI Kyqr aqy Kfqf mflI pRfpqIaF dI vsUlI 78510 ieh hflfq aqy vrqfrf hr pMjfbI
kFgrs aqy akflI dl ivckfr hI hoxf hY, ikAuNik afm afdmI pfrtI bfkI dI AudXogF qy hor vrgF leI) qwk kroV rupey hox dI AumId hY. pMjfb isr leI gMBIr icMqf df ivÈf hoxf cfhIdf hY
nMU pihlF vflf huMgfrf nhIN iml irhf hflFik pfrtI tksflIaF nfl phuMc geI hY. krËy dI sflfnf vfpsI (mUl qy ivafj) pr aPsos ieh hY ik ijMnf vwzf sMkt
gTjoV krky hMBlf mfr rhI hY. cOQf morcf ijs ivc Cy pfrtIaF sLfiml suafl ieh nhIN ik muPq ibjlI dyxI dI ikÈq 30309 kroV rupey dI hY jo hY, icMqf EnI vwzI nhIN jfpdI. jy ies
ho geIaF hn, bxn krky isafsI sPbMdI bdl geI hY. pMjfb ivc cox TIk hY jF glq; suafl ieh hY ik ies ny mflI pRfpqIaF dI rfÈI df 38[61 pRqIÈq bfry ajy vI nf soicaf igaf aqy bxdy
aml AuNj vI sB qoN lMmf smF, krIb do mhIny cwlygf. ieMnf lMmf smF cox kI suafiraf qy kI ivgfiVaf hY? Ëfihr bxdI hY. iek gwl hor, 78510 kroV Auprfly nf kIqy gey qF pMjfb ƒ gMBIr
muihMm ivwZI rwKxI iksy vI pfrtI leI Kflf jI df vfVf nhIN hovygf. hY ik ijnHF lokF ƒ mPq ibjlI iml rhI rupey ivcoN 30309 kroV rupey GtfAuNx smfijk aqy isafsI AuQl-puQl df
hY, Auh KuÈ hn pr Aus dy bdly AunHF ny qoN bfad srkfr kol 48201 kroV rupey sfhmxf krnf pY skdf hY. iPr pwly
kI guafieaf hY, AunHF ƒ ies df aMdfËf rih jfxgy. spwÈt hY ik mflI pRfpqIaF pCqfvf hI rih jfvygf. so, vyly isr ienHF
Tfh-sotf -cfcf byilhfjL hI nhIN. muPq ibjlI dI afV ‘c ipMz rfhIN iekwTI hoeI rfÈI qF roËmwrf dy Krcy hflfq ƒ gMBIrqf nfl ivcfrn dI loV hY
ivc iswiKaf aqy ishq syvfvF dI hflq clfAux leI vI kfPI nhIN. spwÈt hY ik qF ik cuxOqIaF dy hfx dIaF nIqIaF bxf
(Kfs krky srkfrI adfiraF ivc) bhuq aijhy Krcy pUry krn leI vI hor krËf ky lfgU kIqIaF jf skx. sB qoN pihlF
aYNkrF dI awq inGr geI hY. lokF ƒ pRfeIvyt Kyqr dy lYxf pvygf; ikAuNik mflI Krcf 90197 do ËrUrI kdm cuwkx dI loV hY. iewk,
mUMhoN kwZdy rhy aMigafr sUhy, cuwk cuwk awzIaF rhy sI ikwlH Xfro. skUlF, kfljF aqy hspqflF qoN syvfvF kroV rupey df hY aqy mflI pRfpqIaF ijQoN ijQoN vI hor ivqI sfDn (tYks/gYr
dohIN pfsIN srgrmIaF dyK ky qy, PV ky bYT gey lok sI idl Xfro. lYx Kfiqr muPq ibjlI dI rfÈI qoN keI 78510 kroV dIaF hn. ies ihsfb nfl tYks) iekwqr ho sky hn, Auh kIqy jfx
jfn-mfl ‘qy afieaf nf qrs Borf, jnqf hoeygI Buwj ky iKwl Xfro. guxf iËafdf Krcf krnf pY irhf hY. mflI Gftf 11687 kroV rupey df bxdf aqy krËf GtfAux dy nfl nfl srkfrI
inry JUT nUM swc bxfAux vyly, ‘bAUN bAUN’ kridaF lfeI nf iZwlH Xfro. ies qoN iËafdf mfVI gwl ieh hoeI hY. ieh Gftf hor vI vDygf ikAuNik ajy aqy inwjI invyÈ vDfieaf jfvy. dUjy,
godI bih srkfr dI awq cuwkI, lgdf sI idmfg gey ihwl Xfro. ik akflI-Bfjpf skrfr vyly ies dI mulfËmF dIaF mihMgfeI Bwqy dIaF ikÈqf pRÈfsink pRxflI ƒ vI cusq-drusq aqy
Bfrq-pfik ivc jMg mcfAux Kfqr, tI[ vI[ aYNkrF lf ilaf itwl Xfro! afV ivc Bfjpf ny afpxy vot bYNk qoN df bkfieaf imlxf bfkI hY. ies qoN pfrdrÈI bxfieaf jfvy.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (13)

bMdI bxfey aqy ËKmI idlF dI dfsqfn


bflfkot, kÈmIr aqy Bfrq bfry aruD
M qI rfey dI itwpxI
bflfkot (pfiksqfn) ivc kIqy kÈmIrIaF duafrf lVI jFdI jMg ƒ sfry
qfbVqoV ‘lwk qoVU` krfr idwqy hvfeI pulvfmf (jMmU kÈmIr) ivc afqm-GfqI hmly qoN BfrqI isafsq dIaF keI BfrqI GrF ivc ilaf vfiVaf hY. tI[vI[
hmilaF duafrf modI srkfr ny ieko Jtky prqF hux qwk KuwlH ky sfhmxy af geIaF hn. ies qoN bfad modI srkfr vwloN ‘qy Cfieaf hoieaf anoKf pfglpn svyr,
ivc ipClIaF srkfrF duafrf sQfipq pfiksqfn Auqy kIqy hvfeI hmly nMU sMjIdf ÈKsIaqF ny lok sBf coxF nfl joV ky dupihr, Èfm ƒ votrF ƒ cIk-cIk ky
kUtnIqk ibrqFq ƒ iKlfr idwqf hY. byruËgfrI, BuwK, Coty vpfrF dy AujfiVaF,
dyiKaf hY. pRiswD lyKk aruD
M qI rfey ny kÈmIr aqy smuc
w y hflfq bfry inwgr itwpxI
1947 qoN hux qwk BfrqI srkfr ies GrF qoN ihjrqF, AunHF dy jwjF dIaF
qwQ qoN lgfqfr munkr huMdI af rhI sI afpxy ies lyK ivc kIqI hY, jo asIN afpxy pfTkF leI Cfp rhy hF. ies ilKq ‘rhwsmeI mOqF‘ bfry svflF, BfrqI
ik kÈmIr df mslf kOmFqrI pwDr `qy df anuvfd zf[ kuldIp kOr ny kIqf hY. -sMpfdk ieiqhfs dI sB qoN kurwpt qy sB qoN
gwlbfq aqy afpsI sihmqI nfl hwl mihMgI jMgI sOdy, musilm, dilq qy
kIqf jf skdf hY. Auh ies ƒ afpxf iBaMkr ho inbVI hY. kÈmIr vfdI dy ƒ Auh 17 sflF iswDI lVfeI lV ky vI sO dy krIb 24/7 vfly inAUË cYnlF ny eIsfeI hox kfrn mfry jfx dI dihÈq
aMdrUnI klyÈ hI krfr idMdI af rhI sI. hËfrF nhIN qF sYNkVy nOjvfn aijhy hn hrf nhIN sikaf. eyiÈafeI iKwqy ivc mOjUd afpxIaF ‘Kfs irportF` nfl swdI dI ies aqy jMgI jnMUn ivc votF btorn dI isafsq
pfiksqfn srkfr ƒ jvfbI POjI hmly (afidl aihmd zfr vrgy) ijhVy ies ies GuMmxGyrI BrpUr smwisaf EnI hI adfkfrI ƒ ‘cfr-cMd` lf idwqy. purfxIaF ƒ driknfr krn df ‘swdf’ idMdy hn.
leI Auksf ky modI ny ieiqhfs ivc pihlI KUnI jMg dy dhfikaF dOrfn hI pYdf hoey iBaMkr hY ijMnI ieh mihsUs ho rhI hY vIzIEË, qoVy-mroVy qwQF, sUcnfvF, cIk- ies srkfr ny Bfrq dI afqmf ƒ ieMnI
vfr do prmfxU qfkqF ƒ iek-dUjy iKlfP hn, AunHF ny ËulmF dI Auh ieMqhf dyKI hY pr kI ieh swcIN hI ieMnI iswDI gwl hY? ichfVf pfAuNdy inAUË aYNkrF, aKOqI zUMGI qrHF ËKm idwqy hn ik ienHF ƒ
nPrq dI bMbfrI leI mjbUr krky ik AunHF dy idlo-idmfg suMn ho gey hn, kÈmIr dunIaf Br ivc sB qoN vwD ‘dy È BgqI` nfl pfgl ho e y Au n H F dy BridaF dhfky lwg jfxy hn. ienHF ËKmF
kÈmIr muwdy ƒ kOmFqrI hlikaF ivc AunHF ƒ dihÈq nhIN zMgdI, Auh ‘afËfdI` POjI nPrI vflf iKwqf hY. lgBg 50 hËfr dfaivaF ijnHF df sfr sI ik ienHF leI ƒ Brn dI pRikiraf ienHF Kqrnfk, pRsMsf
crcf df Durf bxfAux df ‘vzmuwlf` kMm leI afpxIaF jfnF vI dfa `qy lf skdy BfrqI PO j I Au Q y qfienfq hn. Au Q y hvfeI hmilaF nfl jYÈ-ey-muhMmd dy BuwKy, swqf dy hfbiVaF ƒ swqf qoN lFBy
kIqf hY. Aus ny hn. iksy vI idn, iPr qoN aijhf hmlf ieMtYlIjYNs ibAUro, irsrc aYNz aYnyliss ‘dihÈq dI PYktrI` df sPfieaf kr idwqf krn nfl ÈurU hoxI hY. asIN aijhy pRDfn
kul aflm ivc ho skdf hY, pulvfmf qrfsdI qoN vI burf sYWl (rfa), nYÈnl ieMtYlIjYNs eyjMsIaF, igaf hY aqy iqMn sO ‘dihÈqgrd` mfr mMqrI ƒ ikvyN afpxf leIey ijhVf rfqo-
ieh imwQ jF ies vrgf. kI BfrqI srkfr ienHF ibn-vrdI gÈq krn vfly dsqy, POj idwqy gey hn. aglI svyr sB qoN Aucy- rfq ieko Jtky nfl kroVF lokF dI pUMjI
sQfipq krn df nO j vfnF du a frf aM j fm idw q y aijhy bfrzr sikEirtI Pors, sYNtrl irËrv suwcy smJ jFdy aKbfrF ny vI ÈrmÈfr ƒ ibnF iksy hIl-huwjq dy ‘ÊYr kfƒnI‘
Xqn kIqf hY ik hmilaF dy afDfr `qy sfry eyiÈafeI iKwqy puils Pors (qy ibnF Èwk jMmU kÈmIr krn vflIaF surKIaF nfl iPËf lfl kr grdfn idMdf hY? kdy ieiqhfs ivc aijhf
kÈmIr dunIaF aqy mulk dI hoxI GVnf cfh rhI hY? puils vI) sfry afpo-afpxy pwDr ‘qy idwqI. ‘ieMzIan aYkspRYWs` ny ‘BfrqI ny hoieaf hovy, suixaf hY?
aijhIaF nftkI qy PokIaF kfrvfeIaF sUhIaf gqIivDIaF ivc Èfiml hn. lok pfiksqfn dy Dur aMdr jf ky dihÈq PuMzI` asIN prmfxU ÈkqI df aijhf pRDfn
aruMDqI rfey krky, ijs qrHF nirMdr modI kr irhf muKbrF, zbl eyjMtF, qIhry eyjMtF dI su r KI lfeI. dU j y pfsy Kbr ey j M s I mMqrI ikvyN brdfÈq krIey ijhVf mulk
hY, kI asIN aijhy nOjvfnF dy hwQF ivc dihÈq ivc ijAUNdy hn, ijhVy quhfzy ‘rfeItrË` ijs ny afpxy Kfs pwqrkfr ‘qy peI jMgI ibpqf smyN nYÈnl sYr-
df sB qoN Kqrnfk iKwqf hY ijhVf prmfxU afpxf BivwK qF nhIN sONp rhy? pulvfmf skUl dy purfxy sfQIaF qoN lY ky pirvfr ƒ pfiksqfn ivc hvfeI hmilaF vflI spfty vflI jgHf ‘qy afpxIaF PotoaF
jMg leI psMdIdf muhfË bx skdf hY. ivc miraf hmlfvr ies qoN vwD hor kI dy jIaF qk koeI vI ho skdf hY. aijhy jgHf ‘qy Byijaf, ny irport kIqf ik isrP iKcvfAux ivc ruiJaf rhy qy iPr mOkf
sUJ-bUJ vflf koeI vI bMdf/aOrq, mulk Bfl skdf hY? hflfq ivc pulvfmf vrgf hmlf ho jfxf drwKqF qy cwtfnF ƒ nuksfn puwijaf hY afAux ‘qy sfry iËMmyvfrI sYnf `qy suwt
jF sMsQf ijhVI prmfxU jMg dI iBafnkqf bhuq BfrqI ijhVy aMgryËF ivruD acMiBq krn vflf hY. tivwtr Auqy itpxI aqy iek bMdf ËKmI hoieaf hY. idMdf hY. kdy BfrqI ieiqhfs ivc jmhUrI
ƒ mihsUs krn skx dy smrwQ hY, Aus afpxy afËfdI sMgrfm ƒ mfx vflI nËr kridaF iek BfrqI nfgirk ilKdI hY aYsosIeyitz pRYs ny vI aijhI hI irport qOr qy cuxy iksy nyqf ny aijhf krn dI
ƒ ies koiÈÈ df purËor ivroD krnf nfl dyKdy hn aqy afËfdI sMgrfmIaF (Aus df ieÈfrf Auqr Bfrq ivc ihMdUvfdI nÈr kIqI hY . aKbfr ‘inAU Xfrk ihMmq kIqI hY?
cfhIdf hY. pulvfmf (kÈmIr) ivc 14 dI pUjf qk krdy hn, Auh kÈmIrIaF sMgTnF dI vD rhI dihÈq aqy gAU tfeImË` ny dwisaf ik “nvIN idwlI ivc modI ƒ jfxf pvygf. Aus dI jgHf
PrvrI 2019 ƒ pYrf-imltrI PorisË duafrf CyVy iblkul Ausy qrHF dy afËfdI hwiqaf dy doÈ ivc BIVqMqr duafrf bYTy nIqIgq ivÈyÈg aqy izplomYtF df byÈk afpsI KihbfËI vflI, asiQr
dy 2500 jvfnF dy kfPly `qy vIh virHaF sMgrfm ƒ ihkfrq dI nËr nfl dyKdy muslmfnF dI hwiqaf vwl sI) ik ieh kihxf hY ik hvfeI hmilaF df inÈfnf srkfr vI bxy, koeI mslf nhIN. ieh
dy kÈmIrI nOjvfn afidl aihmd zfr hn. kÈmIrI lokF duafrf ‘BfrqI rfj` ikvyN ho skdf hY ik BfrqI jnqf pfrtI spÈt nhIN sI, vYsy vI BfrqI pRDfn mMqrI jmhUrIaq dy aml df ihwsf hY. ieh
ny mnuwKI bMb bx ky hmlf kr idwqf. Aus ivruD ÈurU kIqf ‘afËfdI sMgrfm` afpxy ƒ iksy dy PirwË ivc ipaf iqMn iklo ipaf duafrf hmilaF df jvfb idwqy jfx dI iËafdf smJdfrI qy Gwt mUrKqf df sbUq
bfry Kulfsf pfiksqfn ivc srgrm jYÈ- 30vyN ivc dfKl ho cuwikaf hY. pfiksqfn bIP qF ids igaf, aYpr 350 iklo DmkI qoN bfad iËafdf dihÈqgrd hovygf.
ey-muhMmd dy kfrkun vjoN kIqf igaf. ny (pihlf aiDkfirq qO r `qy , hu x afr[zI[aYks[ nhIN idisaf? jQybMdIaF dy iqqr-ibqr ho jfx df hux afpF kYdI bxfey ivMg kmFzr
ies Gtnf ivc Gwto-Gwt 40 jvfnF dI ivcoilaF/ÊYr-srkfrI adfiraF duafrf) kOx jfxdf hY ieh sB? KdÈf sI.” aiBnMdn dy muwdy ‘qy afAuNdy hF. kÈmIr
mOq nfl kÈmIr dIaF qrfsdIaF ivc ies ‘sMgrfm` ƒ hiQafr, bMdy aqy jMgjU hmly qoN bfad jMmU kÈmIr dy muwK Dfrf dy mIzIaf ny ‘rfeItrË` ivc pfiksqfn dI BUimkf jo vI mrËI
nvF ieËfPf ho igaf. sMn 1990 qoN awj isKlfeI idwqI hY, ies sbMDI koeI sMdyh gvrnr ny ies ƒ ‘surwiKaf sUcnf-qMqr vflI irport ƒ qF Aukf hI rwd kr idwqf. hovy, pfiksqfnI pRDfn mMqrI iemrfn Kfn
qk kÈmIrI smwisaf ivc Gwto-Gwt 70 nhIN hY. ies qwQ ivc vI koeI Èwk nhIN dI asPlqf` grdfinaf. kuJ dlyr ies qrHF BfrqI votrF df vwzf ihwsf ijhVy ny idRVqf aqy idafnqdfrI df sbUq idwqf
hËfr lokF dI mOq ho cuwkI hY, hËfrF lok ik kÈmIr vrgy jMgI-iKwiqaF ivc koeI mIzIaf portlF ny ieh qwQ vI Aujfgr ‘inAU Xfrk tfeImË` nhIN pVHdy, ny afpxy hY. BfrqI srkfr duafrf jnyvf knvYnÈn
‘lfpqf` hn, hËfrF `qy qÈwdd df kihr vI sMgrfm sQfink afvfm dI iemdfd kIqf ik jMmU kÈmIr puils ny hmly hox 56 ieMcI pRDfn mMqrI ƒ dihÈqgrdI ƒ dy qihq pfiksqfn qoN aiBnMdn dI irhfeI
Juwl cuwikaf hY aqy sYNkVy nOjvfnF ƒ qoN ibnF iËafdf dyr ijMdf nhIN rih skdf. dI ‘sMBfvI hMgfmI sUcnf` pihlF hI nÈr nysqnfbUq krn vflf nyqf mMn ilaf. dI mMg drusq sI, ieh vI drusq sI ik
apfhjqf qy pYlt gMnF dI krUr vrqoN ienHF qwQF dy mwdynËr kOx soc skdf hY kr idwqI sI. mIzIaf ivc iPr vI iksy ƒ iek pl leI iewdF Bfisaf ik nirMdr ieMtrnYÈnl kmytI afP rYWz krfs ƒ
duafrf aMnHypx dIaF KwzF ivc Dkyl idwqf ik ies guMJldfr, qrfsidk jMg ƒ ies qwQ ny pryÈfn nhIN kIqf ik ies modI ny afpxy ivroDIaF dIaF ËubfnF ƒ aiBnMdn dI surwiKaq Gr-vfpsI leI
hY. ipCly 12 mhIinaF ivc hoeIaF mOqF ‘srjIkl strfeIk` vrgy kfhly, qwq- sUcnf qoN Gysl ikAuN vwtI geI aqy asl kfT mfr idqf hY ijhVy DVfDV Aus dI dKl dyx leI ikhf igaf. afKIr ivc
dI dr sMn 2009 qoN bfad sB qoN AucI pVwQ ivc kIqy aqy nftkI ZMg nfl nypry ivc iks pwDr `qy surwiKaf-qMqr ivc kfrvfeI dI pRsMsf ivc tvIt qy tvIt iemrfn Kfn ny ‘cMgI Bfvnf‘ qihq
rhI hY. aYsosIeytz pRYWs dI irport cfVHy, iksy vI ilhfj nfl nf qF sMnH lwgI hY? krn lwg pey. dUjy pfsy Auh aqy Auhdy aiBnMdn ƒ Cwzx df PYslf kr ilaf.
muqfbk, ipCly 12 mhIinaF ivc 570 ‘srjIkl` qy nf hI ‘strfeIk` BfÈn qrfsidk hox dy bfvjUd pulvfmf smrQk cuxfvI pRcfr ivc jut gey. ies Èfied Bfrq ƒ vI kÈmIr dy isafsI
mOqF hoeIaF. ienHF ivcoN 260 KfVkU sn, vfly qjribaF rfhIN hwl kIqf jf skdf hmly ny nirMdr modI ƒ isafsI mcfx sfry ‘DMdUkfry` ivruD afvfË AuTfAux vfly kY d IaF pR q I vI iehI idafnqdfrI
160 afm lok aqy 150 BfrqI sYnf dy hY. aijhf hI ‘srjIkl strfeIk` ijhVf ‘qy cVH bYTx leI ‘ZuwkvF` ‘isafsI` muwdf aqy ivroD krn vfly/svfl puwCx vfilaF idKfAuxI cfhIdI hY. jnyvf knvYnÈn dy
jvfn sn ijhVy izAUtI idMdy smyN mfry AuVI ivc POjI kYNp ‘qy hmly qoN bfad mu h w e Iaf krvfieaf hY . sfzy ivco N ƒ ihMdUqvI BIVF ny dihÈqËdf krnf ÈurU aMqrgq AunHF dy mnuwKI aiDkfrF ƒ
gey. kIqf igaf sI, Aus df nqIjf/iswtf bhuiqaF ny keI mhIny pihlF hI ieh KdÈf kr idwqf, AunHF ƒ ‘dyÈDRohI` grdfinaf surwiKaq krnf aqy ieMtrnYÈnl kmytI
hux ijhVy vI cÈmy nfl qusIN ies bflIvuwz aYkÈn iPlm ƒ pRyirq krn qoN pRgt kIqf sI ik coxF qoN aYn pihlF hfrn igaf. AunHF dy ipwCy iek ieÈfry ‘qy bMdy ƒ afP rYz krfs ƒ AunHF dI hvflfqI
smwisaf ƒ dyKxf cfho, dyK skdy ho. ibnF hor kI hY? dUjy pfsy bflfkot dy KdiÈaF qoN BYBIq hoeI Bfjpf koeI aÈuwB jlf dyx jF kuwt-kuwt mfr dyx vflIaF surwiKaf leI dKl dI pRvfngI dyxf bhuq
ienHF ‘KfVkUaF` ƒ ‘aiqvfdI`, strfeIk bflIvuwz dI qfËf-qrIn iPlm ‘awg` vrsf skdI hY. asIN rfj-qMqr hlkfeIaF BIVF AuqrI Bfrq dy glI- iËafdf qF nhIN?
‘afqMkvfdI`, ‘afËfdI dy prvfny` jF qoN pRyirq lwg irhf hY. huxy mIzIaf ivc ƒ pulvfmf vrgI idl-dihlfAU durGtnf muhwilaF ivc hrl-hrl krn lwgIaF. asIN ijhVI jMg dy muhfË ‘qy hF,
‘mu j fihd` ikhf jf skdf hY . bhu q y ieh Kbr GuMm rhI hY ik bflIvuwz dy kuJ ƒ isafsI gotI vFg vrqidaF dyK ilaf pr sfrf idRÈ ieko idn ivc ieh Bfrq aqy pfiksqfn ivc nhIN ho
kÈmIrI ienHF ƒ ‘mjfihd` afKdy hn aqy inrmfqf ‘bflfkot` nfm dy kfpIrfeIt hY. BVkfAU mfhOl kfiem krn qoN bfad bdl skdf hY: rhI. ieh kÈmIr ivc dhfikaF qoN jfrI
jdoN ieh mfry jFdy hn qF sYkiVaF dI lYx leI lfeInF ivc DwkfmuwkI ho rhy modI ny AudoN qk sfiËÈI cuwp vwtI rhI hflfq ny AudoN acfnk krvt leI jMg df aglf ivsQfr hY. kÈmIr iek
igxqI ivc lok (BfvyN ienHF dy ZMg- hn. ieh sfrf ku J ieM n f ajIb qy jdoN qk BVky hoeIaF BIVF ny Bfrq dy jdoN pfiksqfn ny jvfbI hmly ivc Bfrq byËubfn ihMsf aqy nYiqk inruMkÈqf df
qrIikaF nfl sihmq hox jF nf) ienHF ilËilËf hY ik hmly rokx leI kIqf vwK-vwK sUibaF ivc pVHn aqy kMm krn df lVfkU jhfË suwt ilaf aqy BfrqI inrMqr cl irhf nftk hY ijhVf iksy vI
dy jnfiËaF `qy phuMcdy hn, ienHF leI ieh ‘hmlf` hux ‘cox-hmlf` lwgdf hY. afey kÈmIrI nOjvfnF `qy hmly krny ÈurU hvfeI sYnf dy pfielt, ivMg kmFzr idn bhu-prqI ihMsf aqy prmfxU jMg
awQrU kyrdy hn, ienHF ƒ aMqm ivdfiegI mulk dy pRDfn mMqrI duafrf afpxI kr idwqy; afKrkfr suprIm kort nUM ieh aBInMdn vrDmfn ƒ bMdI bxf ilaf. ivc qbdIl ho skdf hY. ies ƒ rokx df
idMdy hn. drasl, ies vrHy mrn vfly hvfeI sYnf ƒ aijhy nftkI krqwbF ivc afdyÈ dyxf ipaf ik srkfr ienHF nOjvfnF iekdm Bfjpf dy cuxfvI XoiDaF ƒ afpxI iek nfmfqr hl kÈmIr hmly ƒ nvyN
bhuqy afm lok Auh sn ijnHF ny POjIaF Jok dyxf ÈrimMdgI BrpUr hY. AuproN dI surwiKaf XkInI bxfvy. modI ies qoN jMgI muihMm iPwkI Bfsx lwg peI. hux isirAuN ivcfrnf qy hwl krnf hY. ieh
dy Gyry ivc afey ienHF ‘bfgIaF` nMU hflfq dI krvt dyKo, ijQy iek pfsy sfzy bfad tI[vI[ ‘qy ieMtrivAU dyx aqy sfry jykr cuxfvI vpfr ƒ iek pfsy rwK dyeIey qdy sMBv hY, jy kÈmIrIaF ƒ ibnF iksy
bcfAux aqy AuQoN surwiKaq kwZx leI iKwqy ivcoN prmfxU qfkq dIaF aijhIaF hmly df ishrf afpxy isr bMnHx leI qy aglI cox kOx ijwqygf, ƒ QoVHf awKoN- dihÈq aqy zr qoN ieh dwsx df mOdf
afpxIaF dyhF zfh idwqIaF. ienHF PVHF mfrIaF jf rhIaF hn, amrIkf ies qrHF qrlomwCI ho irhf sI ijvyN Aus proKy kr dyeIey qF modI ƒ muafP nhIN idwqf jfvy ik Auh iksy leI qy ikAuN lV
nfmukMml aqy KUn nfl iBwjy sflF ivcoN vrgf ÈkqIÈflI mulk qfilbfn qfkqF ny Kud lVfkU jhfË clf ky inÈfny PuMzy kIqf jf skdf. Aus ny kroVF lokF dIaF rhy hn? Auh cfhuMdy kI hn?
pulvfmf vflI Gtnf sB qoN krUr aqy nfl gwlbfq dy rfh ipaf hoieaf hY ijs hox. ies qoN iekdm bfad Bfrq dy cfr iËMdgIaF dfa ‘qy lfeIaF hn. afm sMsfr dy sfQIE! lwBo koeI rsqf.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (14)

prvfsI lfiVaF ny 40 hËfr prvfsI lfiVaF hwQNo sqfeIaF DIaF ny


pMjfbxF dI kIqI iËMdgI qbfh iensfP leI afp sMBfilaf morcf
jlMDr: pMjfb ivc 40,000 aOrqF pMjfb ivc 627 aYn[afr[afeIË[
prvfsI lfiVaF dy ieMqËfr ivc hn. ienHF ƒ puils ny BgOVf aYlfn idwqf hY. ienHF jlMDr: prvfsI Twg lfiVaF hwQoN dy gey sn. pirvfr AunHF ƒ Jwldy hn. ros muËfhry
ivcoN 20,000 aOrqF duafby Kyqr dIaF iÉlfP aprfiDk smyq hor vI gMBIr sqfeIaF pMjfb dIaF DIaF ny kOmFqrI jQybMdI dI pRDfn sqivMdr kOr swqI ivc 63 sflf pRIqm kOr vI Èfml sI,
hn. sflF qoN iensfP dI AumId ivc mfmly drj hn. ienHF ivc sB qoN vwD mihlf idvs mnfAux vflIaF srkfrF ƒ ny dwisaf ik 150 dy krIb Twg prvfsI ijs df 1977 ivc ivafh hoieaf sI.
ijAUNdIaF hn, pr puils, adflq qy mfmly jlMDr idhfq Qfxy ivc drj hn. lfhnqF pfAuNidaF pfsport dPqr awgy lfiVaF qoN sqfeIaF lVkIaF ny pfsport Aus dy pqI drÈn isMG grcf ny 1982
srkfrF iksy ny ienHF dI pryÈfnI df hwl hflFik, ipCly idnIN ivdyÈ mMqrfly ny ros muËfhrf kIqf. ‘ab nhIN vYlPyar dPqr awgy ros pRdrÈn kIqf. AunHF dI ivc kYnyzf ‘c pwkf hox leI afpxI BfbI
nhIN kwiZaf. nf hI afpxI pqnI ƒ Cwzx aijhy hI 45 lfiVaF dy pfsport rwd nfl ivafh krvf ilaf sI. pRIqm kOr ny
vfly iksy aYn[afr[afeI[ iKlfP sKq kIqy sI. pr jurm dI igxqI dy ihsfb dwisaf ik ies qoN bfad vI Auhdy pqI ny
kfrvfeI leI koeI kfƒn bixaf hY. nfl ieh aMkVf byhwd QoVHf hY. iek hor ivafh krvfieaf. Aus dy pqI
ivdyÈF ivc vwsy muMzy pMjfb af ky kuVI hflFik, bIqI 11 jnvrI ƒ rfj sBf dy do DIaF qy iek puwqr hY jdik Aus ƒ
vfilaF ƒ sbËbfg idKf ky ivafh krvf ivc ivdyÈ mMqrI suÈmf svrfj ny pRvfsI qlfk nhIN idwqf. jgrfAuN dy
lYNdy hn. kuJ idn iekwTy rihx mgroN lfiVaF leI ‘d rijstRyÈn afP mYirj aYn[afr[afeI[ Qfxy ivc jf jf ky ieh
ivdyÈ cly jFdy hn. pqnI ƒ ieh kih ky afP nfn rYzËIzYNt ieMzIan ibl` pyÈ ibrD aOrq Qwk-hfr geI hY, pr Aus dI
jFdy hn ik Aus ƒ jld hI bulf lYxgy, kIqf, pr sMsd mYNbrF vwloN Ëor nf lfey AuzIk ajy qwk nhIN muwkI. puils vfly
pr pqI dy ieMqËfr ivc muitafrF ijAUNdI jfx kfrn ieh ibl Ps igaf. hux ieh Aus qoN 1977 ivc hoey ivafh df sbUq
lfÈ bx ky rih jFdIaF hn. ibl 17vIN lok sBf `c pfs ho skdf hY. mMgdy hn.
sqivMdr kOr swqI ny dwisaf ik
jlMDr dPqr ny ajy pIVq lVkIaF dy
purÈF dy mukfbly aOrqF kol Auc-ahudy nFmfqr pqIaF dy pfsport Ëbq krny ÈurU nhIN
sMXukq rfÈtr: sMXukq rfÈtr dI irport anusfr dunIaF Br ivc Auc- kIqy, jdik pMjfb dy hor keI pfsport
ahuidaF ‘qy mihlfvF dI sMiKaf hfly vI kfPI Gwt hY aqy Auh bwicaF dI sMBfl dPqrF ny ies kfrvfeI ƒ aml ‘c
ivc jutIaF hox kfrn pwCV jFdIaF hn. ies irport ivc ieh vI Kulfsf kIqf ilaFdf hY. Aus ny dwisaf ik Auhdf pqI
igaf hY ik Bfrq ivc kyvl 10 PIsdI mihlf mYnyjr hn, ijnHF dy Cy sfl qoN Gwt susfietI` dy bYnr hyT ros muËfhrf sMsQf nfl 450 dy krIb aijhIaF pIVq Aus ƒ Cwz ky XUkryn clf igaf sI. AuQy
Aumr dy bwcy hn jdik AunHF dy hmruqbf purÈF dI igxqI krIb 90 PIsdI hY. kridaF ienHF lVkIaF ny afpxy prvfsI lVkIaF juVIaF hoeIaF hn. AunHF ikhf pwkf hox qoN bfad Aus ƒ DoKy nfl Gr
kOmFqrI lybr sMsQf vloN mihlf idvs mOky jfrI kIqI geI ies irport ivc ikhf pqIaF dy pfsport Ëbq krn dI mMg ik pMjfb ivc 32 hËfr aijhIaF DIaF ‘coN bydKl kr idwqf. Auh afpxy pqI df
igaf hY ik 1990 qoN bfad aOrqF leI nOkrIaF dy mOikaF ivc bhuqf suDfr nhIN kIqI, ijhVy ivafh krfAux mgroN DoKf hn, ijnHF ƒ aYn[afr[afeIË lfiVaF ny vIËf rwd krvf cuwkI hY. hux Aus df pqI
afieaf hY. hfly vI AuWc ahuidaF ‘qy aOrqF dI igxqI bhuq Gwt hY aqy 30 sflF Cwizaf hoieaf hY. ienHF ivcoN kuJ dy qF XUkryn qoN Bwj ky polYNz clf igaf hY.
ivc hflfq vDyry nhIN bdly hn. pulvfmf hmly dy ÈhId bwcy vI jvfn ho cuwky hn, pr AunHF ƒ nf sws shurf ivruwD kIqy kys ivc Auh Ëmfnq
dI mF ny srkfr qoN mMgy qF koeI Krcf imldf hY qy nf hI shury ‘qy bfhr hn.

swjx kumfr ny iswKF ƒ mfrn leI eyar stRfeIk dy sbUq


Auqr pRdyÈ: iek pfsy ijQy ajy
Bfrq ‘c mobfeIl rfhIN aOrqF
BIV ƒ Auksfieaf sI: gvfh qwk pulvfmf hmly qoN bfad BfrqI
eyarPors vwloN pfiksqfn ‘qy kIqI df sB vwD ÈoÈx
nvIN idwlI: 1984 iswK kqlyafm idn tYlIivËn vyK rhy sI. kfrvfeI crcf ‘c hY, dUjy pfsy pulvfmf nvIN idwlI: mobfeIl aYp ipwCf krn vfilaF vwloN aqy 11 PIsdI
nfl juVy iek kys ‘c iek pRmuwK srkfrI pihlI nvMbr 1984 ƒ jd mYN afpxI hmly ‘c ÈhId jvfnF dy pirvfr srkfr ‘trUkflr` ny aMqrrfÈtrI mihlf idhfVy afpxy hI jfx-pCfx dy lokF vwloN Byjy
gvfh cfm kOr ny idwlI dI adflq bwkrI ƒ vyKx bfhr inklI qF vyiKaf qoN aiqvfdI kYNp ‘qy kIqy hmly aqy mfry 2019 mOky hYrfnIjnk irport pyÈ kIqI gey sI. Kfs kr idwlI ‘c 28 PIsdI
sfhmxy duhrfieaf ik kFgrs nyqf swjx ik swjx kumfr BIV ƒ sMboiDq kridaF gey aiqvfdIaF dy sbUq mMg rhy hn. hY. ies `c dwisaf hY ik iks dyÈ dI mihlfvF ny hPqy ‘c apmfnjnk aqy
kumfr ny iswKF ƒ mfrn dy leI BIV ƒ kih irhf hY ik ‘sfzI mF ƒ mfr idwqf, pulvfmf hmly ‘c Auqr pRdyÈ dy aOrqF Pon kfls aqy mYsyj rfhIN sB qoN Bwdy vIzIE dy nfl kfl-sMdyÈ pRfpq krn
srdfrF ƒ mfr idE`. AunHF dwisaf ik mYnpurI dy jvfn rfmvkIl dI mF df iËafdf ÈoÈx df iÈkfr huMdIaF hn. aYp dI iÈkfieq kIqI jo Bfrq ‘c sB qoN
1984 kqlyafm aglI svyr AunHF `qy hmlf kIqf igaf,
ijs ivc Aus dy byty kpUr isMG aqy ipqf
kihxf hY ik aiqvfdIaF ‘qy kIqy hmilaF
aqy AunHF dy mfry jfx dI gwl Auh AudoN
rfhIN sfhmxy afeI irport `c Kulfsf
hoieaf hY ik aijhy mfmilaF `c Bfrq
iËafdf hY. 10 ivcoN awT mihlfvF ƒ ienHF
kfls aqy mYsyjs qoN guwsf afieaf, jdik
srdfrjI isMG dI mOq ho geI. suxvfeI qwk nhIN mMnygI jdoN qwk srkfr AunHF ƒ sB qoN awgy hY. 40 PIsdI mihlfvF aijhy kfl-mYsyj
dOrfn cfm kOr ny swjx kumfr dI pCfx sbUq nhIN idKfAuNdI. ÈhId rfmvkIl dI hPqy ‘c Gwto Gwt iek vfr 52 qoN zr geIaF. irport muqfbk 74 PIsdI
vI kIqI, jo adflq `c hfËr sI. cfm BYx aqy pqnI gIqf dyvI df vI kihxf hY PIsdI mihlfvF axcfhy kfl, mYsyj df aOrqF ny ienHF iÉlfP kdm cuwky. 60
kOr qoN pihlF iek hor gvfh ÈIlf kOr ny ik Auh AudoN qwk srkfr ‘qy XkIn nhIN iÈkfr huMdIaF hn aqy 47 PIsdI ƒ ies PIsdI mihlfvF ƒ lwgdf sI ik AunHF ƒ
vI sulqfnpurI `c BIV ƒ AuksfAux vfly krngy jdoN qwk AunHF awgy sbUq nhIN rwKy sbMDI axcfhy vIzIE qy qsvIrF imldIaF pryÈfn krn vflf ajnbI hY aqy ienHF
ivakqI dy rUp `c swjx kumfr dI pCfx jFdy. AunHF df kihxf hY ik pfiksqfn ‘qy hn. irport muqfbk ienHF ‘c 74 PIsdI qoN bcx df afm qrIkf hY, aijhy nMbrF
kIqI sI. hoeI kfrvfeI df koeI sbUq nhIN imilaf. kfl aqy mYsyj guMmnfm sI, 23 PIsdI ƒ blfk kr dyxf.

ieko pirvfr dy 25 jIaF dIaF cOvI cOvI AuNglF


sfzy sB dIaF hwQF-pYrF dIaF leI bhuq musLikl pysL af rhI hY. TMZ
Auksfieaf sI. cfm kOr ny swjx kumfr 5-5 AuNglF hI huMdIaF hn pr ieko hI dy mOsm ivc vI sfry lok cwpl hI
dIaF dIaF AunHF gwlF ƒ Kfrj kIqf ik pirvfr dy 25 jIaF dIaF cOvI cOvI pfAuNdy hn, ikAuNik pYrF dIaF Cy Cy
Aus ny idwlI puils ƒ pihlF idwqy ibafn AuNglF hox, hY nf ivkoilqrI qy hYrfnI AuNglF hox krky bMd jwuqI jF bUt df
‘c swjx df nF nhIN ilaf sI. vflI gwl! hF jI, ibhfr sUby dy gXf sfeIjL nhIN imldf.’
cfm kOr ny adflq ƒ dwisaf ik ijly ivc iek pirvfr aYsf hY, ijs dy Gr dI sB qoN CotI jIa mnIpf
Aus ny BIV ƒ AuksfAux vfly ivakqI dy kul 25 jIa hn aqy sBnF dy hwQF qy isrP iewk sfl dI hY. Aus nMU qF afpxI
qOr ‘qy hmyÈf swjx kumfr df nF ilaf pYrF dIaF Cy-Cy, kul cOvI-cOvI AuNglF bImfrI bfry kuJ vI pqf nhIN hY. pirvfr
hY. cfm kOr nfl ijrHf dOrfn swjx kumfr hn. ies nfl ieh pirvfr dUr dUr qwk dy hor sfry bwcy pVHfeI ivc qF TIk
dy vkIl ny ikhf ik, qusIN afpxy ibafn crcf df ivsLf bixaf hoieaf hY. zfktr hn, bws AunHF nMU klm PVn ivc jrUr
‘c sfry dMgf krn vfilaF df nF ilaf df kihxf hY ik ieh iek ivrfsqI rog musLikl afAuNdI hY. bwcy kihMdy hn ik
pr kdy swjx kumfr df nfm nhIN ilaf, (jYnyitk izsafrzr) hY. ipMz dy bwcy AunHF dIaF AuNglF nMU lY ky
hux qusIN AunHF df nF lY rhy ho. ies ‘qy gXf dy ipMz tyAusf dy 50 sflf mjL f k bhu q krdy hn. ikR s L n f dy
cfm kOr ny ikhf ik, mYN hmyÈf swjx kumfr ikRsLnf cODrI ies Gr dy muKI hn. Auh irsLqydfr ies nMU Bgvfn dI dyx mMndy
df nF ilaf hY. dwsdy hn ik sfzy Gr dy myry smyq 25 hn, pr ikRsLnf df pirvfr ies nMU koeI
cfm kOr ny pihlF vI adflq ƒ mYNbr hn qF AunHF dy hwQF pYrF dIaF srfp smJdf hY. zfktr afpxI BfsLf
dwisaf sI ik Aus ny sfl 1984 ivc bfrF-bfrF AuNglF hn. ikRsLnf dy dfdy ivc ies nMU polIzktfeIlI (bImfrI df
idwlI dy sulqfnpurI ielfky ‘c swjx qy pVdfdy dy vI bfrF-bfrF hI AuNglF nF) kihMdy hn, jo hfrmon dy ivkfs dy
kumfr ƒ BIV ƒ ieh kihMidaF hoieaF sn. Aus dy BYxF-BrfvF, mfqf-ipqf pirvrqn dy smyN kfrn hMudf hY. nfl
vyiKaf sI ik iswKF ny ‘sfzI mF‘ ƒ mfr dIaF vI bfrF bfrF hI AuNglF hn. hI Auh kihMdy hn ik jy AunHF nMU koeI
idwqf hY aqy AunHF BIV ƒ iswKF ƒ mfrn idhfVI dwpf krky pirvfr df pyt qklIP hY qF srjrI krky vfDU AuNglF
leI Auksfieaf. cfm kOr ny iËlHf jwj pflx vfly ikRsLnf anusfr ‘mYnMU Cy-Cy htfeIaF jf skdIaF hn.
pUnm ey[ bFbf ƒ dwisaf ik 31 akqUbr AuNglF kfrn koeI pRysLfnI nhIN hY pr -amrjIq cMdr luiDafxf
1984 ƒ asIN ieMdrf gFDI dI mOq vfly mYnMU afpxIaF lVkIaF dI sLfdI krn Pon: 91-94176-00014
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (15)

jI[ aYc[ jI[ akYzmI dy ivrfsqI Kyz myly ‘qy lwgIaF rOxkF
PirËno (ibAUro): jI[ aYc[ jI[
akYzmI vloN ieQy ÈhId jsvMq isMG
KflVf pfrk ivc ivrfsqI Kyz myly ivc
KUb rOxkF lwgIaF aqy myly df anMd hr
Aumr dy mylIaF ny mfixaf. myly dI
sL u r U a fq gu r miq mirafdf anu s fr
ardfs nfl hoeI. AuprMq pfrk ivc
pRbMDkF aqy sQfnk gqkf grup ny rl
ky amrIkf dy JMzy aqy KflsfeI JMzy cuwk
ky mfrc kIqf aqy gqky dy jOhr vI
pR o g rfm nU M sPl bxfAu x ivc cImf, jgrUp isMG aqy jI[ aYc[ jI[
idKfey gey. gqkf dl dy bwicaF dy jOhr
prmjIq DflIvfl, AUdYdIp isMG iswDU, akYzmI dI smuwcI tIm ny BrpUr sihXog
anMdpur sfihb dy holy mhwly df mfhOl
gurdIp Èyrigwl, bsMq DflIvfl, suKdyv idwqf.
isrj rhy sn.
my l y ivc ivsr rhIaF pM j fbI
ivrfsqI KyzF-GoVf kbwzI, ipwTU, stfpU,
bMty, inMbU rys, guwlI zMzf, rumfl cuwkxf,
bFdr-kIlf, Ko-Ko, bolIaF mukfblf, qfsL
dIaF bfjIaF aqy hor KyzF dy KUb rMg
bwJy. bfibaF dy grupF ny vI qfÈ dI sIp
dIaF bfjIaF dy mukfbly idKfey. iesy
dOrfn aOrqF ny vI cftI rys, imAUËIkl
cyar, gIq aqy bolIaF mukfbly afidk
krky hfËrIn df BrpUr mnorMjn kIqf.
iesy dOrfn sqfrF sfl aqy ies qoN
Gwt Aumr dy bwicaF dy bfsiktbfl
mukfbly hoey. ies qoN ielfvf Coty bwicaF
leI sfkr aqy PIlz hfkI Kyz nUM vI
AuqsLfhq kIqf igaf. bwicaF df igwDf-
BMgVf aqy gIq-sMgIq mMnorMjn df sfDn
bxy. cMgI ishq leI zf[ ajIq isMG qfjLf jlybIaF, Coly-BTUiraF aqy Pl- myly df njLfrf tI[ vI[ aqy aKbfrF dy
Kihrf aqy AunHF dI smuwcI tIm ny muPq PrUt df KuwlHf pRbMD sI. ipkink aqy mfiDam rfhIN lokF qwk ‘DflIaF aqy
zfktrI kYNp lfieaf. ivrfsqI Kyz myly ivc ihwsf lYx vfly mfCIky mIzIaf’ dy kulvMq AuBI DflIaF
myly dOrfn cfh-pfxI, pkOiVaF, bwicaF df mfx-snmfn vI kIqf igaf. ny phuMcdf kIqf.

ieiqhfsk smwgrI vfps lYx leI rfjnfQ ƒ pwqr


cM z IgVH : pM j fb dy mu w K mM q rI kmytI dy kuJ numfieMidaF df iek vPd crcf kr rhI hY, pr ieiqhfsk smwgrI
kYptn amirMdr isMG ny 1984 ivc hfl hI ivc AunHF ƒ imilaf sI aqy AunHF sRI drbfr sfihb ƒ vfps dyx vfsqy
apryÈn bilAU stfr dOrfn sRI drbfr ieMglYNz dy iswK BfeIcfry aqy AuQy vsy Bfrq srkfr dy gRih mfmilaF dy mMqrfly
sfihb, aMimRqsr dI lfiebRyrI qoN htfeI BfrqIaF nfl sbMDq kuJ muwidaF bfry dy dKl dI ËrUrI loV hY. muwK mMqrI
geI ieiqhfsk smwgrI vfps krn leI ivcfr-vtFdrf kIqf sI. ienHF ivc kYptn amirMdr isMG ny iliKaf hY ik
kyNdrI gRih mMqrI rfjnfQ isMG ƒ pwqr hirmMdr sfihb qoN iljfeI geI ieiqhfsk iswK Drm dI vzmuwlI aqy ieiqhfsk
iliKaf hY. kyNdrI gRih mMqrI dy dKl dI smwgrI nfl sbMDq muwdf vI Èfml sI. smwgrI jUn, 1984 ivwc surwiKaf PorsF
mMg kridaF muwK mMqrI ny ikhf ik vPd vwloN AuTfey gey muwidaF bfry afpxy nfl lY geIaF sn aqy ies ƒ
ieMglYNz qoN iswK sMgTnF dI qflmyl pMjfb srkfr ZukvyN pwDr Auqy pihlF hI ajy qwk vfps nhIN kIqf igaf.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (16)

pfiksqfn ƒ jFdf pfxI rokx leI


vwzy GrfixaF dIaF bwsF ƒ bryk kYptn srkfr hoeI srgrm
lfAux ivc kYptn srkfr nfkfm pTfnkot: pMjfb dy muwK mMqrI
kY p tn amirM d r isM G ny ikhf ik
Krc afAuxgy. ies dy bxn qoN bfad
pfxI dI bUMd vI pfiksqfn vwl nhIN jf
biTMzf: vwzy GrfixaF dI bwsF ƒ pfiksqfn vwl vgdy rfvI diraf dy vfDU skygI. ieh pfxI pMjfb dy KyqF ƒ jfvygf
bryk lfAux ivc kYptn srkfr nfkfm bfdl KrIdxgy hor bwsF pfxI ƒ hr hfl ivc roikaf jfvygf aqy aqy ibjlI vI pYdf ho skygI. AunHF guaFZI
rhI hY. srkfr dI cuwp mgroN pRfeIvyt
cMzIgVH: ipCly sfl 40 bwsF afpxy byVy ‘c Èfml krn mgroN bfdl
bws mflk hux vwzy Grfxy dI bws kMpnI
pirvfr dI mflkI vflI aOribt eyvIeyÈn ilmitz aqy shfiek kMpnIaF afpxy
awgy ivCx lwgy hn. pRfeIvyt bws mflkF
200 qoN vwD bwsF dy byVy ivc 28 hor bwsF Èfml krn jf rhIaF hn. sUqrF
muqfbk ieh bwsF ENkfr bws srivs dIaF hn ijnHF kol 28 bws primt hn.
bfdlF dIaF kMpnIaF hor bwsF ÉrIdx leI kuJ hor trFsportrF dy sMprk ivc
vI hn. ENkfr bws syvf dy mYnyjr krnl (syvf mukq) afnMd Èfrdf ny ies dI
puÈtI kridaF ikhf ik bwsF dI ivkrI leI gwlbfq aMqm dOr ivc hY. AunHF ikhf
ik trFsport df kfrobfr hux munfÌy df sOdf nhIN irhf, pr AuDr bfdl pirvfr
dIaF bwsF ‘c lgfqfr vfDf huMdf jf irhf hY. sfl 2014 ivc AunHF kol 60 bwsF
sn pr hux 200 qoN vwD bwsF ho geIaF hn. bfdlF dIaF vwK-vwK kMpnIaF dy
zfierYktrF lKvIr lwKI aqy muhMmd jmIl smyq horF nfl sMprk krn dIaF
koiÈÈF bykfr geIaF.

hor kMpnI dI bws nËr peygI, nhIN qF hn, ijs ny awDI drjn rUt primt ‘qy
ieko kMpnI df eykfiDkfr hovygf. biTMzf bwsF df sOdf kIqf hY. kuJ trFsportrF
qy brnflf dIaF do vwzIaF bws kMpnIaF ny dwisaf ik hux qF bhuqy pRfeIvyt
vwloN smyq bwsF afpxy rUt primtF vgYrf trFsportF df mnobl izwg cuwkf hY ikAuNik
pfxI dI iek bUMd vI ivarQ nhIN jfx mulk ‘qy vrHidaF ikhf ik pfiksqfn
df sOdf iewk vwzy Grfxy dI bws kMpnI AunHF ƒ kYptn srkfr qoN vwzIaF afsF
ƒ AumIdF sn ik kYptn srkfr bxn idwqI jfvygI. ies pfxI nfl pMj hËfr afey idn srhwd ‘qy golIbfrI krky dyÈ
nfl krn dy crcy hn. sn. iewk trFsportr ny dwisaf ik hfly
mgroN AunHF dy idn bdlxgy. jdoN kuJ vI hYktyar rkby dI isMjfeI kIqI jfvygI. dy jvfnF ƒ mfr irhf hY qF Auh pfiksqfn
sUqr dwsdy hn ik brnflf dI iewk vI bwsF dy tfeIm tybl vwzy Grfxy dy
nf bdilaf qF ienHF trFsportF ny rUt pMjfb ivwc kFgrs srkfr bxidaF hI ƒ pfxI ikAuN dyx.
vwzI bws kMpnI ny biTMzf luiDafxf aqy jrnYl hI bYT ky iqafr krdy hn. biTMzf
primt ‘qy bwsF vwzy Grfxy dy hvfly Èfhpur kMzI zYm dy ruky pey kMm ƒ ÈurU mu w K mM q rI ny lo k F dI mM g ‘qy
biTMzf jlMDr vfly aqy hor rUt primt dy iewk hor trFsportr dIaF bwsF ‘qy vI
krnIaF ÈurU kr idwqIaF hn. agly mflI krvfAux leI kyNdr srkfr dI shfieqf ÈfhpurkMzI ivwc lVkIaF df kflj KolHx
smyq bwsF df sOdf kIqf hY. ievyN biTMzf ienHF jrnYlF dI awK hY. pI[afr[tI[sI[
vrHy qoN hI jrnYlI sVkF ‘qy koeI tfvIN hI nfl jMmU kÈmIr sUby nfl pfxI dy ryVky df aYlfn kIqf aqy DfrklF dy Kyqr dIaF
dI iewk vwzI bws kMpnI ny hiQafr suwty dy iewk aiDkfrI ny afiKaf ik jdoN sfrI
bfry bxI KVoq ƒ dUr krvf ky inrmfx sVkF dI mMdI hflq leI 60 iklomItr
dfl kflI hovy qF cuwp ivc hI BlI huMdI
kfrj muV ÈurU krvfieaf hY. dIaF pyNzU sVkF dI murMmq mMzIkrn borz
‘afp` ny modI, kYptn qy bfdl ƒ sMmn hY. pRfeIvyt trFsportr afKdy hn ik
muwK mMqrI ny Èfhpur kMzI zYm dy rfhIN krvfAux df aYlfn kIqf. ies
mOjUdf srkfr eydF hI cuwp rhI qF hor vI
Byjx leI cIP jsits ƒ iliKaf pwqr kfÌI trFsportr muV KyqI krn lwg
inrmfx kfrj df nINh pwQr rwKx riKaf.
ies zYm df kMm iqMn sflF ivwc mukMml
AuprMq muwK mMqrI ny iewQy ieMzstrIal
groQ sYNtr ivc 550 kroV nfl bxI
jfxgy.
cMzIgVH: afm afdmI pfrtI iksfn hwl kwZx dI gwl kIqI. AunHF ikhf ik ho jfvygf qy ies Aupr 2700 kroV rupey pRYpsIko ieMzstrI df vI AudGftn kIqf.
ivMg dy pRDfn aqy kotkpUrf qoN ivDfiek pUry dyÈ qy Kfs krky sUby Br ivc iksfn
kulqfr isMG sMDvF ny pMjfb aqy
hirafxf hfeI kort dy cIP jsits ƒ
afpxIaF mMgF ƒ lY ky sVkF qy ryl
ptVIaF ‘qy AuWqry hoey hn. sMDvF ny ikhf kYptn dI GUrI dy bfvjUd kFgrsIaF ƒ
pwqr ilK ky bynqI kIqI ik iksfnF dI ik 2014 dIaF afm coxF qoN pihlF
hflq leI mOjUdf qy ipClIaF srkfrF bI[jy[pI[ qy modI ny afpxy cox mnorQ
nf imilaf mfx-siqkfr
cMzIgVH: pMjfb dy mMqrIaF ny df hvflf idMidaF dwisaf ik jdoN muwK ivvhfr kIqf jFdf hY. mMqrIaF ny keI
isvl qy puils pRÈfsn ‘qy pRotokol dI mMqrI kYptn amirMdr isMG gurU kI hor GtnfvF df hvflf vI idwqf qy muwK
AulMGxf kridaF KyqrI dOry dOrfn mfx- ngrI dy dOry ‘qy gey sn qF puils ny mMqrI ieh sfry iÈkvy cuwp cfp bYT ky
siqkfr nf dyx dy doÈ lfey hn. sUqrF suxdy rhy. pÈU pflx qy mwCI pflx
anusfr mMqrI mMzl dI mIitMg dOrfn ivBfg dy mMqrI blbIr isMG iswDU
iswiKaf mMqrI Em pRkfÈ sonI, idhfqI ny vI qrnqfrn iËlHy ivc kIqy dOry
ivkfs qy pM c fieq mM q rI iqR p q dOrfn pRÈfsn dy rvweIey dI imsfl
rfijMdr isMG bfjvf aqy pÈU pflx idMidaF ikhf ik iek ipMz ivc jdoN
ivBfg dy mMqrI blbIr isMG iswDU ny Auh dOry ‘qy gey qF AuQy iËlHf pRÈfsn
ies mu w d y ‘qy mu w K mM q rI kY p tn vwloN isrP nfieb qihsIldfr ƒ hI
amirMdr isMG df iDafn iKwicaf. izAUtI ‘qy Byijaf igaf. pMcfieq
mIitMg dOrfn mMqrIaF ny dwisaf ik mMqrI iqRpq rfijMdr isMG bfjvf ny
iËMmyvfr hn, ies leI AunHF ƒ sMmn krky pwqr ivc iksfnF nfl AunHF dy sfry krËy jdoN vI koeI mMqrI pMjfb dy iksy ipMz ienHF mMqrIaF dI hmfieq kridaF
adflq bulfieaf jfvy. AunHF ikhf ik muafP krn, svfmInfQn kimÈn dIaF jF Èihr jFdf hY qF Aus smyN iËMmyvfr ikhf ik aPsrÈfhI ƒ rvweIaf
iksfn qy Kyq mËdUrF nfl JUT bolx krky isPfrÈF lfgU krn qy iksfnF dI afmdn aPsr mOky ‘qy mOjUd nhIN huMdy qy bdlx dIaF hdfieqF idwqIaF jfx.
pI[aYm[ nirMdr modI, sfbkf muwK mMqrI duwgxI krn sbMDI vfady kIqy sI pr puils vwloN vI pRotokol anusfr slfmI AunHF dI kfr ƒ rsqy ivc hI rok idwqf iËkrXog hY ik sUby ivc kFgrs
pRkfÈ isMG bfdl qy mOjUdf muwK mMqrI pMj sfl bIqx qoN bfad vI ienHF mMgF ‘qy nhIN idwqI jFdI. jdik qihsIldfr qy aYs[zI[aYm[ dIaF srkfr dy gTn mgroN mMqrIaF aqy hfkm
kYptn amirMdr isMG ƒ vI sMmn kIqy iksy pRkfr df aYkÈn nhIN ilaf igaf. iswiKaf mMqrI ny aMimRqsr dI Gtnf kfrF ƒ awgy jfx dI iejfËq dy idwqI geI. pfrtI dy afgUaF ƒ aPsrF Kfs krky
jfxy cfhIdy hn. ieQoN qwk ik srkfr keI mhIinaF qoN AunHF ikhf ik ies Gtnf qoN aMdfËf puils pRÈfsn pRqI iglf iÈkvf irhf hY
pwqr ivc AunHF sUby ‘c iksfn idwlI dy jMqr-mMqr qy horF QfvF ‘qy ryl rokx dy mfmly ‘coN lfieaf jf skdf hY ik isvl qy puils ik puils aiDkfrI kFgrsIaF dI QF
jQybMdIaF duafrf roky jf rhy tRYiPk qy pRdrÈn kr rhy iksfnF dI sfr lYxf vI pRÈfsn vwloN mMqrIaF nfl iks qrHF df akflIaF ƒ iËafdf qvwjo idMdy hn.
iksfnF dI muÈikl dy hwl leI afpxy ËrUrI nhIN smJdI. AunHF ikhf ik modI dy isMglf qy isbIaf brI
ivcfr vI pyÈ kIqy. ies dy nfl hI AunHF
adflq vwloN sUby ivc rylF ƒ rok rhIaF
nkÈy kdm ‘qy cwlidaF 2017 dIaF coxF
qoN pihlF kYptn ny vI pMjfb dy iksfnF
sMgrUr: sMgrUr dI iek adflq
ny ryl rokx dy iek mfmly ‘c pMjfb dy suKbIr vwlNo kYptn ƒ kbwzI kwp bMd
iksfn jQybMdIaF dy numfieMidaF ƒ bulf
ky AunHF dy ivcfr puwCx aqy smwisaf df
nfl aijhy hI vfady kIqy sI pr AunHF vI
hfly qwk koeI gMBIr ivcfr nhIN kIqf.
kYbint mMqrI ivjYieMdr isMglf aqy
sfbkf ivDfiek suirMdrpfl isMG isbIaf krvfAux df AulFBf
ƒ brI krn df hukm suxfieaf hY jdik blfcOr: ÈRomxI akflI dl dy pRDfn suKbIr isMG bfdl vwloN blfcOr qy bMgf
ivdyÈI mudrf BMzfr ny 400 arb zflr df 21 nvMbr ƒ hyTlI adflq ny dovF ƒ ivc pfrtI vrkrF nfl imlxI kIqI geI. blfcOr dy iek pYlys ivc sRI bfdl ny sUbf
doÈI krfr dyx ipwCoN 6 mhIinaF dI nyk srkfr ‘qy vfr kridaF ikhf ik kYptn
aMkVf pfr kIqf clfeI dI Ëmfnq ‘qy irhfa kr idwqf srkfr ƒ iksy vI vrg dI icMqf nhIN hY.
muMbeI: dyÈ df ivdyÈI mudrf BMzfr muV 400 arb zflr dy aMkVy dy pfr sI. AunHF ikhf ik kYptn ny swqf ivc
puwj igaf hY. BfrqI irËrv bYNk vwloN jfrI aMkiVaF anusfr pihlI mfrc ƒ ies PYsly iKlfP AuprlI adflq afAuNidaF hI ijQy vrlz kbwzI kwp bMd
smfpq hPqy dOrfn ivdyÈI mudrf BMzfr 2[599 arb zflr vD ky 401[776 ‘c apIl kIqI geI sI, ijs ƒ mnËUr krky iKzfrIaF dy mnobl ƒ Tys phuMcfeI,
arb zflr ho igaf hY. kridaF adflq ny kY b int mM q rI AuQy hI ividafrQIaF dy vËIPy, qIrQ Xfqrf
ipCly hÌqy dyÈ df mudrf BMzfr 94[47 kroV zflr vD ky 399[217 arb ivjYieMdr isMglf aqy sfbkf ivDfiek bMd krky pMjfb dI jnqf nfl koJf mËfk
zflr ho igaf sI. zflr ivwc Ëfhr kIqI jfx vflI ivdyÈI mudrf pUMjI ivwc mudrf suirMdrpfl isMG isbIaf ƒ ryl rokx kIqf hY. AunHF ikhf ik pMjfb dI siQqI ies
BMzfr ivwc mOjUd gYr amrIkI mudrf ijvyN XUro, pONz aqy Xyn ivwc hox vfly vfDy dy mfmly ‘coN brI krn df hukm vyly ibnF zrfeIvr dy gwzI vFg ho cuwkI hY. ieQy hr mulfËm vrg kYptn srkfr
Gfty dy pRBfv ƒ vI Èfml kIqf jFdf hY. suxfieaf hY. dIaF mfrU nIqIaF qoN duKI hY ijhVf hVqflF df rfh aKiqafr kr cuwkf hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (17)

bfbf nfnk, sulqfn bfhU, bul


w yH Èfh qy mOlfnf rUmI inwk
suk
w
mYN afpxI swjrI pfiksqfn PyrI dI sdkf.’ eyDr mIzIaf ny Bfrq-pfik pMj mYNbrI tolI vI, afpxy muKI ey[ aYs[ pMjfb ivc ies dI vrqoN krn vflf koeI
gwl kridaF ipCly hPqy dy kflm ivc sbMDF df DMudlkf vDf Cwizaf hY. afpF cwTf dI agvfeI hyT pDfrI hoeI sI. nhIN qy EDr pRvfn ho skdI hY. sfzy koloN
iliKaf sI, KMny dI jMmpl Bfvnf afpxy ies DMudlky nUM htfeIey. pMjy vfly dI ByjI pRbMDkF ny rUmI qy bfhU leI jo ivÈyÈx Auh bIV XUnIvristI dy vfeIs cFslr
svfq vfsI pqI qy do bwicaF smyq dyhrf Bfvnf nUM KuÈafmdId khIey. vrqy sn, AunHF dy Èbd-joV hËrq qy qy PYkltI mYNbrF ny afpxy isrF `qy rumfl
sfihb (lfhOr) dy gurduafry ivc keI idnF lfhOr vflI pMjfb XUnIvristI ny mOlfnf dI QF hdrq qy mfvlfnf sn. bMnH ky pUry afdr qy mfx nfl kbUl kIqI.
qoN itkI hoeI sI. vIjLf lwgx `c koeI vwzI 18 PrvrI nUM afpxy awlfmf iekbfl spÈt hY ik Aus PYkltI ivc arbI df asIN AunHF vloN gurU nfnk cyar dI
gulËfr isMG sMDU
aVcx sI qy AunHF ny sfrI zorI bfby nfnk Sandhugulzar@yahoo.com
dI bKiÈÈ `qy lf rwKI sI, ijs nUM Auh
ky iewk aYlbm iqafr kIqI hY, jo pMjfb
‘pMjy vflf` kihMdy hn. Auh vfr vfr bfby
qoN qurn smyN myry hwQ lwgI sI. mYN afpxy
nfnk df nF lYNdy sn, ‘pMjy vflf krsI`
nfl ilafAuxI sI, pr Bwul igaf. aYlbm
Aucfr ky. pqf lwgf hY, pMjy vfly dI
df nF ‘rUhfnI rmËF` hY, jo sYmInfr dy
bKiÈÈ nfl Auh KMny phMuc gey hn.
ivÈy nfl myl KFdI hY. vI[ sI[ sfihb df
AuDr sfzI tolI dI mohrI jsbIr
pRqIkrm hor vI ipafrf sI, “lY afAuNdy
kOr vI vfps af cukI hY, jo afpxI vwzI
qF afpF Kud vI suxdy qy sYmInfr dy
BYx kulvMq kOr smyq ipwCy rih geI sI.
sroiqaF nUM vI suxf skdy sF.”
svfq ÈbdfvlI ivc ‘pMjy vfly dI imhr
aKqr sfihb df suBfa qy vqIrf
aslI pMjfbIaF vflf hY. jdoN asIN ivdf
Pul
w mMgI qF kihx lwgy, “qusIN eyQy hI rih
Puwl Cwzdf KusLbU ipafrI jfE KF.” ieh kihMdy smyN AunHF df iDafn
Bvrf mfr AuzfrI jf bYTdf. vfeIs cFslr pRo[ inafË aihmd aKqr nUM sLfhmuKI ilpI ivc sRI gurU gRMQ sfihb dI bIV Byt krdy hoey myry nfl geIaF bIbIaF vwl sI. ‘rUhfnI
hoieaf msq KusLbU ivc guljLfr sMDU aqy bIbI jsvIr kOr rmËF` dI gwl Pyr krFgy. hfl dI GVI
Bvrf afpxf afp gvf bYTdf. awTF `coN pihlI rmË ‘aMiqkf` vjoN.
kMplYks ivc PYkltI afP ErIaYNtl vDyry asr hY. sihMdf sihMdf iËkr bfbf sQfpnf ivc kIqI pihlkdmI df ijLkr
aMiqkf: bfbf buwlHy Èfh
lrinMg vloN sulqfn bfhU qy mOlfnf rUmI buwlHy Èfh df vI hoieaf, pr bhuqf nhIN. kr rhy sF qF vfeIs cFslr sfzI Byt
Puwl ivc ikafrIaF soBdy ny ikaf jfxf mYN koeI ry bfbf[[[
dI dyx Auqy sYmInfr kIqf sI. swdf imlx sfnUM ieh qF pqf sI ik XUnIvristI kIqI ÈfhmuKI awKrF vflI bIV leI
PuwlF bfj suMnIaF ikafrIaF. jo koeI aMdr boly cfly
‘qy asIN vI hfËr ho gey. vfeIs cFslr ny gurU nfnk dyv jI dI 550vIN vrHygMZ DMnvfd kr rhy sn. AunHF ÈfhmuKI ilpI
JUT nf ivc muhwbq dy hovy koeI Ëfq asfzI soeI
pRo[ inafË aihmd aKqr pRDfngI kr dy pRsMg ivc gurU nfnk cyar sQfpq vflI bIV pihlI vfr qwkI sI. ieh vI
qFhIN inBdIaF qoV qwk XfrIaF. ijs dy nfl mYN inhMU lgfieaf
rhy sn qy pMjfbI ivBfg dI muKI nbIlf kIqI hY, pr ieh nhIN sF jfxdy ik ieh pqf lwgf ik CyqI hI nnkfxf sfihb ivKy
Auho jyhI hoeI ry bfbf
rihmfn mMc sMcfln. zf[ slIm mjhr sYmInfr vI bfby nfnk nUM smripq sI qy vI XUnIvristI sQfpq ho rhI hY. jsbIr
mYN qy moieaf zflI nfloN tuwitaf icwtI cfdr lfh swut kuVIey
(PYkltI zIn) dy svfgqI ÈbdF ipCoN dohF gurU nfnk cyar aDIn kIqf igaf sI. kOr ny suxdy sfr qjvIjL pyÈ kIqI ik
sUeI dy ivc dI lMGf, mflf bxfeI myrI pihn PkIrI dI loeI
mhfrQIaF dIaF rcnfvF qy jIvn dy hvfly myrI mfsI idwlI dI invfsI qrlocn kOr AuQy byby nfnkI kflj vI hoxf cfhIdf hY.
bdbU vfly pfxI ivc jf suwitaf. ies cfdr nUM dfg lgygf
dy ky afpsI imlvrqx qy imwqrqf dy ny afpxy Gr afpxy bjurgF vloN vrqI sB ny muskrf ky pRvfngI dy idwqI.
loeI nUM dfg nf koeI
sMdyÈ nUM KuwlH ky Aujfgr kIqf igaf. ies jFdI gurU gRMQ sfihb dI bIV sMBfl rwKI dupihr df Kfxf KFidaF bfbf buwlHy
Puwl sohxy lwgdy ny pr hY byvPf jo ikCu krsI awlfh Bfxy
ipCoN bhuq hI surIlI gfiekI nfl ies sI, jo ÈfhmuKI ilpI ivc hY. Èfh dI dyx df iËkr hoieaf qF mYN vI[
bhfr qoN pihlF afAuNdy nhIN ikaf ikCu krsI soeI
sMdyÈ dI qih jmfeI geI. gurU nfnk cyar dI sQfpnf AuprMq sI[ aKqr sfihb nUM dwisaf ik myry imwqr
BfvyN ikMnf vI koeI hovy KPf. jo ikCu lyK mwQy df iliKaf
sYmInfr ivc iÈrkq krn ihwq mYN Auh bIV, jo do ijldF ivc hY, afpxy brijMdr isMG hmdrd ny buwlHy Èfh dy
-ksLmIr isMG Aus ‘qy Èfikr hoxI vy bfbf
brYNptn (kYnyzf) qoN pMjfbIaq nUM pRxfeI nfl lY igaf sF. ieh soc ky ik eyDrly klfm nUM afpxI surIlI afvfË ivc Br
ikaf jfxf mYN koeI!
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (18)

jMg dy bwdlF ‘c muhb


w q dI ilÈkor afK qsvIrF boldIaF
kflm ‘afK qsvIrF boldIaF’ ny pfTkF dy idlF

klf
pqJV dI ruwqy vI bsMq dI bhfr ÈuBf mudigl ny iek pfqrI sMgIq-nft
df gIq gfAu x vfilaF df afpxf nfl smF bMnH idwqf. Aus ny 1857, Êdr
aMdr bYTy Èfier nMU KUb hlUixaf hY. qsvIr dyK ky
gOrvmeI ieiqhfs hY. nPrq dy simaF lihr, ÈhId Bgq isMG aqy sfQIaF dI quhfzy mn ivc jo vlvly AuTdy hn, Auh kivqf dIaF
ivc ipafr dI Dun CyVn vfilaF df lihr smy q lM m I ieiqhfsk lVI do qoN cfr sqrF `c sfnUM qsvIr dy isrlyK dy qOr `qy
sMgIq vkq dy prF ‘qy Aukiraf jFdf pirkrmf klfqmk aM d fË ‘c py È kridaF Byjo. pfTkF dI shUlq leI, imsfl vjoN Poto nfl kfiv
hY. sfzy mulk dI jvfnI ny aijhf hI drsfieaf ik sfzI imwtI dy kx-kx totf vI idwqf igaf hY. ies vfr kYpsLn Byjx leI
Audm kIqf hY jo afs bMnHfAuNdf hY ik pMzfl ivc lwgIaF vMn-suvMnIaF styjF ivc smoeI sFJI ivrfsq ƒ koeI vI qfkq afKrI qfrIK 23 mfrc 2019 hY. -sMpfdk
sfzI imwtI dy kx-kx aMdr smoeI sFJI dy rhIaF sn. ikqy nuwkV nftk. ikqy Pnfh nhIN kr skdI. Ausny bybfkI nfl
ivrfsq ƒ Ëihr dy vxjfry, ËihrIlf
krn dy cMdry mnsUby nypry nhIN cfVH
gIq-sMgIq dI srgm. ikqy kfly pridaF
nfl bxfey isnmf Gr ‘c iPlm Èoa.
ikhf ik hwdF srhwdF ‘qy POjF dy jmfvVy
jMg CyV skdy hn. jMg iksy smwisaf
kYpsLn mukfblf-369
skdy. ikqy postr pRdrÈnI. ikqy ivcfr crcf. df hwl nhIN. jMg qF Kud hI iek smwisaf
‘nPrq dy iKlfP: klfkfr eykf’ ikqy KuwlHf mMc ijQy mfeIk afm drÈkF hY. Aus ny sunyhf idwqf ik msilaF dy
nfmI mMc ny 2 dy suafgq leI hfËr sI ik Auh koeI vI hwl leI mulkF ƒ ijwqx dI bjfey dunIaF
aqy 3 mfrc ƒ kivqf, gIq pyÈ kr skdy sn. ihMdU, dy mn ijwqx leI sfihq aqy klf df
idwlI ivKy lfl musilm, iswK, iesfeI, afsiqk, hiQafr lY ky mulk Br dy klfkfrF dI
iklHy awgy ivÈfl nfsiqk, vwK-vwK sUibaF, BfÈfvF nfl POj lfl iklHy awgy isr joVky KVHI hY.
pfrk ivc klf, sbMDq cVHdI Aumr dy klfkfr, drÈk ieh nPrq df nhIN, muhwbq df pYÊfm
siBafcfr, aqy sroqy iek-dUjy ƒ glvwkVI pf rhy lY ky afeI hY.
smfj aqy sn. Kfx-pIx qoN ielfvf pusqkF, postrF sMsfr pRisD lyKkf aruMDqI rfey
df BMzfr sI. kImq dI koeI bMidÈ nhIN. ny klfkfrF aqy sroiqaF nfl mMc qoN
amolk isMG vlMtIar, isrP pRym sihq ieho kihMdy, cMd Èbd sFJy kridaF ikhf ik awj
Pon: +91-94170-76735

klfkfr dy PrËF sbMDI invyklf iqEhfr


mnfieaf. dyÈ Br qoN juVy klfkfrF ny
‘jMg nhIN, ruËgfr: bMb nhIN, sMgIq dI
tuxkfr’ df muhwbq, BfeIcfrk sFJ BrI
glvwkVI dI KuÈbo vMzdf pYÊfm idwqf.
ienHF gwBrU aqy muitafrF dy kfPly
ny nvIN dunIaF dI qsvIr ivc rMg Br
idwqy. AunHF dy hwQF ‘c mobfeIl, hiQafr
jF iPrkU Ëihr dIaF puVIaF dI bjfey
sfË, ikqfbF, postr, rMg, kYnvs,
dsqfvyËI iPlmF aqy rMg-mMc df sfËo-
sfmfn sI. 2 aqy 3 mfrc 2019 dy
vhutIaF vfˆgUM gihxy pfey, dyK ky afvy hfsI.
ies idn afm idn nhIN sn. jdoN mulk hwsygf vI Èyr bQyrf, kI bx geI myrI mfsI!
dIaF hvfvF aMdr jMg df Èor mwc irhf lfl iklHy dy bfhr siBafcfrk srgrmI dI Jlk.
sI. jdoN ivÈyÈ iPrky dy ividafrQIaF “jo shfieqf dy skdy ho, jy sMBv hY qF jdoN mËdUr, iksfn, afidvfsI, sB kYpsLn mukfblf-367 ---
ƒ afpxy nYxF ‘c Clkdy hMJUaF dy dy idE, jy koeI mjbUrI hY qF Bytf rihq afpxy hwk leI AuT KVHy ny qF asIN jfq pfq nUM Kqm krn leI
diraf lY ky afpxI iËMdgI df qIjf nyqr sfihqk smwgrI lY jfE.” klfkfr afpxI khfxI Kud ilKx leI Kflsf pYdf kIqf.
Cwz ky dUr jfx df drd hMZfAuxf pY rvfieqI, vpfrk, mnorMjk, ikAuN nhIN AuTFgy? Aus ny ikhf ik nPrq igdV qoN Auh sLyr bx igaf
irhf sI. jdoN aMnHy kOmI jƒn dI pfx srkfrI, nIm srkfrI my i laF nflo N PYlfAux vfilaF dy idn puwgx vfly hn. ijs ny aRimq pIqf|
cfVH ky sMvfd df mfhOl gRihixaf jf isPqI qOr ‘qy ivlwKx qrË vflf ieh aMq ƒ ijwq swc dI hoeygI. Aus ny kuPr sYlPI dyx leI KVHf Kflsf
irhf sI. aijhy kfly simaF aMdr klf mylf ajoky iemiqhfnI dOr aMdr qolx vfly mIzIaf ‘qy itwpxI kridaF idsdf isMG iqafr,
ikhf ik AunHF ƒ idmfÊI qvfËn bxfeI kmr ksf kr, pf Kjfnf
rwKx leI ishq kyNdr jfx dI loV hY. KVHf isMG srdfr|
mhfrfÈtr dI pRisD gfiekf sIql sYnfpqI qy sUbydfrF
sfTy dI sMgIqk mMzlI ny ‘aY Bgq isMG PIqIaF keI keI lfeIaF,
qUM iËMdf hY, hr eyk lhU ky kqry myN gf rohb Kflsy dy sfhmxy
ky sroiqaF df idl ijwq ilaf. kMm iksy nf afeIaF|
afËmgVH qoN afeI ieptf dI tIm ny -mfstr pRIqm isMG lMmy
‘jgIrf sfrf rfrf’ dy bolF nfl nPrq kYlIPornIaf.
dI Ky q I krdI ajo k I ivvsQf ‘qy Pon: 925-325-2486
ivaMgfqmk cotF kIqIaF. ---
lfl iklHy dy bfhr lwigaf klfkfrF df iek hor qwk ky juwsf isMG sfihb df srU vrgf, lfzlI POj df
klf myly ‘c nfmvr iPlmsfË sMjy
‘klfkfr eykf: nPrq dy iKlfP’ nF dy kfk, rfhul rfey, gOhr rËf, kbIr kYPy, mUMh ivc sfry AuNglF pfvx. isr KMzy vflI dsqfr.
jMg, iPrkU nPrq, jfq-pfq, aÈlIl,
mMc ny lfl iklHy awgy do idn aqy rfq rwbI Èyr igwl, mflf hfÈmI, zf[nvÈrn surwiKaf krmI kfiel ho gey pf colf, kmrkwsf kwisaf
bfËfrU, aMD-ivÈvfsI Bry ÊYr-
ipafr aqy cyqnf dy cfnx dIaF JolIaF qoN ielfvf drjnF hI nfmvr ÈKsIaqF, sYlPI lYx leI Bwjy afvx. isMG nO-br-nO iqafr
ivigafnk sfihq, swiBafcfr dy bdl
BrvF mfhOl isrijaf. nft, sMgIq mMzlIaF, iPlmF, postr, -jgmIq isMG pMDyr vrdIDfr iKwcy alOikk idwK ny
‘c nvF-nro a f, amIr rvfieqF ƒ
rMgkrmI, gIqkfr, sMgIqkfr, stYcU, pyNitMg afid QfEN QfeIN afpxIaF Pon: 91-98783-37222 sYlPI leI, pf ky jwPI nfl ipafr.
prnfieaf, ishqmM d aqy lo k pw K I
kvI, icwqrkfr, dsqfvyËI iPlmsfË, klf ikrqF qy ivcfr-vtFdry rfhIN KOP --- gurU goibMd df inafrf Kflsf
siBafcfr dI inwGI Duwp aqy cMn dI cfnxI
buwDIjIvI, pwqrkfr, lyKk, sfihqkfr, dy ‘ajoky dOr iKlfP bolxf lfËmI ho CYl CbIlf pMjfbI gwBrU swcf-suwcf ies df ikrdfr.
vrgf sI.
smfijk aqy jmhUrI kfmy, Kud hI igaf hY’ df sunyhf dy rhy sn. srU vrgf kwd pfieaf. -divMdr kOr
klm, klf, sMgIq, iPlm aqy rMg
pRbMDk, surwiKaf vlMtIar aqy klf- iPrkU dihÈq, jMg, aMnHy BrvF juwsf hwsmuwK ichrf ---
mMc dy mfiDam ivc ikMnI aQfh ÈkqI
vMngIaF dy pyÈ krqf sn. sfzy aqy rfÈtrvfd, kÈmIr ‘c vgdy drdF dy bfxy dUxf rUp svfieaf. Aucf kwd, AucI mwq
huMdI hY, pyÈkfrIaF ies dy dIdfr krvf
guaFZI mulk dy sUJvfn, suihrd lok diraf, krËy, KudkuÈIaF, byruËgfrI, jfxo Cy Puwty vI jfpx bOxy srU vrgf axKIlf gwBrU
rhIaF sn. mulk dI nfmvr rMg krmI
ijQy afpo afpxI QF Brf-mfr, inhwkI nÈy, gYNgvfr, AujfVy, bypqIaF, srdfr roab bxfieaf. dUjf sijaf nfl dsqfr
jMg dy bwdl htfAux leI cfnx dI lIk kqlo g frd, ivcfrF dy pR g tfvy dI iswKI BfvyN KMzy qoN vI iqwKI hjLfrF ‘coN vI vwKrI pCfx.
df kMm kr rhy sn, AuQy ies afËfdI, aÈlIl aqy bfËfrU siBafcfr sdf suKI vsy mF jfieaf. smfj slfhuMdf lMmy kwd nUM
siBafcfrk Auqsv ivc jotIaF pf ky dy BKdy suaflF ƒ klfvy ‘c lYNdf -syvf isMG nUrpurI hovy Cotf khfvy igTmuTIaf.
vwK-vwK iKwiqaF qoN afey klfkfrF ny klfkfrF df ieh Auqsv hvf df ruK sYn hojy, kYlIPornIaf. svfl prKdf ksvwtI ‘qy
bu l M d afvfË ‘c Au h vI mu l k dI bdlx leI klf jgq dy ihwsy afAuNdI --- Cotf jF vwzf aMqr
rfjDfnI dy mrkË qoN sFJf sunyhf idwqf: nYiqk iËMmyvfrI adf krn dy kfrj ivc isMG sUrmy rhy JMzy gwzdy iensfnI gux hoxy cfhIdy
kfljy ‘c hOl pY jfey sPl irhf. idwlI qoN ielfvf ies ny mulk julm dI iewt nfl iewt KVkf ky. Cotf kwd ijMnf Qwly, Aunf Auqy
jdoN Auzx jhfËF dIaF zfrF. dIaF hor QfvF ‘qy aijhy XqnF ƒ hulfrf lokIN mfx mihsUs ny krdy gurnfm isMG qIr ilKdf,
puwq-KfxI lfm nf lwgy idwqf. ies myly ivcoN pMjfb dy lok-pwKI ienHF nfl Poto iKcvf ky. “vhutI myrI Coty kwd dI
cUVy BMnky nf rox muitafrF. sfihq/siBafcfr dy ipV leI keI kuJ -gurdyv isMG ZpflI, biTMzf mYN iKwc ky brobr kIqI.”
aijhf srb sFJf pYÊfm ivÈfl keI pwKF qoN pwly bMnHx vflf imilaf. Pon: 91-94176-49275 -drsLnpfl dosFJ
rwbI Èyrigwl.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (19)

pqJV dI rMgl
o I icrfg-zfr
pqJV dI ruwq. svyry sYr kridaF
rfhF ‘qy ibKry rMg-ibrMgy pwiqaF nUM
inhfrdf hF. cfr-cuPyry ibrKF dI rMgIlI
pusLfk nUM soc-jUh ‘c Auqfrdf hF. kudrq
dI anUTI klfkfrI dy bilhfry jFdf hF
aqy socdf hF, kudrq vI ikMnI ivicwqr zf[ gurbKsL isMG BMzfl afpxI invyklI sLYlI ivc jIvn dIaF prqF Proldy ijLMdgI
hY ik Auh afpxI pqJV dI rMgolI nUM dy nfd dI qlfsL ivc rihMdy hn. AunHF dI vfrqk ivc kfiv-rMg ieMnf BfrU huMdf hY ik keI
mnuwKI mfniskqf dy nfm kr, jIvn- vfr qF BulyKf pYNdf hY ik ieh vfrqk hY jF kivqf. ijLMdgI dy hr pwK dy do njLrIey hn,
rMgqf nfl sMvfd rcfAux leI AuqsLfhq hF pwKI qy nFh pwKI, amn qy jMg, afs qy inrfsLf, cMgf qy mfVf, amIrI qy grIbI. ipCly
krdI ey. kudrqI sMvfd ivcoN hI mnuwK
lyK ivc zf[ BMzfl ny afs pRgtfeI sI ik nFh pwKI soc ny hfrnf hY qy hF pwKI soc ny
aMqrIvI sPr dy rfh pYNdf. mnuwK Kud nUM
ivsL f lx aqy ivsQfrn leI nvIaF ijwqxf, “hfr jfxIaF mnuwK nUM mnuwK qoN dUr krn vflIaF socF, cflF aqy koJIaF hrkqF.
ijwq jfxIaF dosqIaF, glvwkVIaF qy muhbwqI qrfny, ijnHF ivc imTfs aqy hmjolqf df zf[ gurbKsL isMG BMzfl
qrkIbF qy qkdIrF df isrjxhfrf bxdf.
kdy ibrKF nfl rMgInI dIaF bfqF sugm sMdysL.” hQly lyK ivc AunHF pqJV dI gwl kIqI hY. kI hY, pqJV? sfl df afKrI Pon: 216-556-2080
pfAuNdf hF. hOlI hOlI ibrK df sfQ Cwz pihr. purfxy pwiqaF dy qur jfx df vylf.[[[pqJV ruwKF, bUitaF `qy hI nhIN afAuNdI sgoN
rhy pwiqaF dy sLfhfnf aMdfjL sfhvyN isr iensfn dy ipClyry smyN ivc vI afAuNdI hY. zf[ BMzfl swcI gwl kihMdy hn, “mnuwK vloN alivdf kih jfvo. ieh hI jIvn nUM
JukfAuNdf hF. iPr bOxypx df aihsfs huMdf sMpUrnqf nfl hMZfAux qy apnfAux df
jIvnI pqJV ‘c inrfsLfvfdI soc aqy nfkfrfqmk rucIaF AupjfAuxf, srIrk pqJV df gihrf gur.
ik mYN ibrK dI mhfnqf sfhvyN ikMnf hIxf
qy aDUrf hF. mnuwK nUM afpxy Aucm aqy inrfdr. jIvn dy ies rMg nUM kudrq vFg rMglI afBf nfl mnfAux aqy afKrI plF nUM drasl pqJV nUM sfl dI dUsrI qy
su w c m leI ibrK nU M mfrg-drsL k XfdgfrI bxfAux df hunr af jfvy qF mnuwKf jIvn akIdqXog bx jFdf.” jy jfxIey qF afKrI bhfr ikhf jFdf, jd hr pwqf hI
bxfAux dI sKq loV, BfvyN mnuwK Kud nUM pqJV vI qF iek bhfr vFg hY. –sMpfdk Puwl dI jUny pYNdf. hr ibrK ivcoN PuwlF dI
DrqI df Aucqm jIv khfAuNdf ey. vfdI df JAulf pYNdf. smuwcI kfienfq
pqJV, sfl df afKrI pihr. purfxy ibrMgy rMgF ivc rMigaf, ibrK nUM klf- ies nUM ies qrHF mfxo ik ieh ijMLdgI df isskIaF bxdy , rfhF ivc Du M d lkf bhfr bx jFdI.
pwiqaF dy qur jfx df vylf. ibrK nUM kwjx ikRsLmy nfl invfjLdf. rMglI pqJV qF afKrI pl hY. ijLMdgI df muhFdrf quhfzy Aupjdf aqy mMijLlF dy idshwidaF nUM pqJVI rMg-ibrMgqf ivcoN mOq df
qoN mihrUm hox df vkq. nMgy ipMzy smyN ijLMdgI nUM rwj ky ijAux df jsLn. bIqy leI sMjIvnI bUtI bixaf rhygf. apRfpqI dI isAuNk Kf jFdI. BYa nhIN sgoN jIvn-jfc dI adfkfrI
dIaF qlKIaF nUM sihx aqy ibKVy hflfq smyN dI pUrnqf nUM rMg-ibrMgI afBf nfl pqJV ivc ipafr, pUrnqf aqy jd iksy dy dIidaF ivc pqJV zyrf rUpmfn huMdI, jo mrnhfiraF nUM vI ijAux
ivc rihx vyly dI dsqk; pr pwiqaF dI sjfAuxf aqy afKrI sPr nUM XfdgfrI pfkIjLgI nUM mn-dr ‘qy AukrfAux vfly lfAuNdI qF nYxF ivc supny sjfAux dI df sbk pVHf jFdI.
ivdfeI nUM hoTF ‘qy guxguxfAuNdy ibrK. bxfAuxf. lok ies dI arfDnf ivcoN hI afpxy soJI byvf ho jFdI. supinaF dI pUrqI leI srdIaF dI icwtI cfdr ipCoN bhfr
pqJV, byruKI, AujfV aqy ibn-pwqry smF imly qF aijhI pqJV dy idnIN supinaF dI ardfs df afgfjL huMdy. sfDnf aqy sfDn nUM ikvyN ikafsogy? afpxy Puwl-bUitaF dy qropy pfAuNdI.
ibrKF df jMgl. sLUkdIaF hvfvF df kudrq nfl sMvfd rcfAuxf, ies dy nYxF pqJV dI rMgolI nfl afpxI jIvn- supnhIx awKF qF kbrIN pYx leI grmI, hirafvlI rMgq nfl ies dI
zrfAuxf rUp, smyN dI mfr nUM hor vI ‘c Jfkxf, kudrqI kfrIgrI nUM inhfrnf, jfc, pYV-cfl aqy rUh-rvfngI nUM bhu- AuqfvlIaF. mrn-ruwq dI dsqk suxn KUbsUrqI nUM cfr cMn lfAuNdI, pr pqJV
rMgqf pRdfn krn vfly simaF leI kfhly kMnF nUM sMgIq nhIN BfAuNdf. afAux ‘qy sfry rMg iekimk ho aijhf
df suwcm huMdy, jo ijLMdgI koloN AunHF dI ilv isrP kIrny qy kubol suxn jlOa sjfAuNdy ik kudrq afpxI amIrI
kuJ lYx dI QF kuJ dyx nUM qrjLIh qIk sImq. df jsLn Drq-ivhVy ‘c mnfAuNdI. sfl
idMdy. pqJV jd iksy Gr dIaF brUhF mwl df afKrI aqy ajLIm rMg-mylf.
kuJ lok sdf hI kuJ iswKx lvy qF drF ‘qy coey jfx vfly qyl qy zolHy pqJV dy pwqy izgdy qF rfh-rfsqy
aqy igafn hfsl krn vwl jfx vfly pfxI nUM bdrUhF mMqr jFdIaF. Cup jFdy. rfhI dy mn ivc nvyN rfh qlfsLx
ruicq rihMdy. AunHF dI igafn- ieh mMqry pfxI hI Gr dIaF brUhF Kf df hunr aqy cysLtf AupjfAuNdy. rfh, ijnHF
pRfpqI dI locf ‘c kdy vI pqJV jFdy. Gr nUM a-Gr hox df aihsfs Kfx ‘qy quridaF jIvnI rMgqf nUM Bfg lwgdy.
nhIN afAuNdI. Auh afpxf afKrI lwgdf. bVf aOKf qy drd dyx vflf huMdf quridaF pwiqaF df crmrfAuxf, mn nUM
smF vI kuJ iswKx, smJx aqy hY, iksy Gr leI a-Gr ho jfx df pIVq vI krdf ik aMbr-jUh ivc rihx
soc dy nvInIkrn leI ibqfAuNdy; aihsfs. vfilaF nUM afKr DrqI hI pnfh idMdI.
pr kuJ lok iek mukfm ‘qy phuMc pqJV dI kuwK ivcoN hI bhfrF ny kuJ lok pqJV nUM mfxn qoN ies
afpxy soc-sPr dy drvfjy bMd puMgrnf huMdf. ruMz-mruMz hoeIaF tfhxIaF leI ienkfrI ho jFdy ik ieh jIvn dy
kr idMdy. bhuq Gwt lok ny, jo ‘qy PuwtdIaF ny krUMblF aqy mulfiem afKrI vkq afeI hY. AunHF nUM ies dy
ikqfbF nfl sFJ pf, smyN dI qor pwqIaF dIaF ikrmcI lVIaF. nvINaF afAux df cfa nhIN, sgoN lyt afAux df
dy hfxI bxy rihMdy. pusqk- bhfrF aqy sMDfiraF dI ruwq df rFglf hyrvf huMdf. loV hY, hyrvf krn dI QF
siBafcfr qoN ivrvfpx lokF dI rfg. ies leI pqJV nUM mfxidaF, BivwKI ies nUM mfxn dI afdq pfE.
ijLMdgI ivc smyN qoN pihlF vflI bhfr vMnIN soc nUM syDq krFgy qF KyiVaF pqJV, pwiqaF df JV ky hyTF izwgx
pqJV df sbwb. ivdysLF ivc
kulihxf bxfAuNdf. bhu-rMgF dI ksLIdgI ivcoN AupjI rMgF dI nOkrI jF pVHfeI leI Aumr dI koeI sImf
pqJV, pwiqaF df mUl nfloN tuwtx afkfsL-gMgF nUM mn-aMbr ‘qy Auqfrnf- nhIN. hr ivakqI afpxI kfrj sLYlI ‘c
df drd. tfhxI nfloN dUr qur jfx df quhfnUM kudrqI suMdrqf dI asImqf qy purfxy hox df aihsfs mn ivc nhIN pYdf
hyrvf. rumkdIaF pOxF ivc sMgIq pYdf anUTypx df aihsfs hovygf. kudrq hox idMdf. bjurgF nUM aksr hI kfljF
krn vfly plF nUM isrP cyiqaF ivc afpxy sqrMgF nfl mfnv dIaF suwKF jF XUnIvristIaF ivc pVHdy dyK skdy
vsfAux dI locf. mMgdI, jIvnI pqJV nUM vI iesy aMdfjL ho. ieh vrqfrf hI ienHF dI AusfrU qy
pqJV, DrqI ‘qy Aug rhI suwky ivc mnfAux leI AuksfAuNdI. sucfrU soc df ibMb, jo nvInqm DrfqlF
pwiqaF dI Psl. dfqy dy muwZ dI kbr mnuwK vloN jIvnI pqJV ‘c dI Koj nUM pRxfey hox df sbUq.
ivc hI Kud nUM dPnfAuxf. iPr bhfr afAux inrfsLfvfdI soc aqy nfkfrfqmk rucIaF pqJV vrgI lok-soc dy pwly ivc
‘qy ibrK dIaF krUMblF aqy koml-pwqIaF AupjfAuxf, srIrk pqJV df inrfdr. hfvy. AunHF dI mn-bIhI ivc BONdy hMJU,
dy sPr df mUl-sroq. jIvn dy ies rMg nUM kudrq vFg rMglI hOky qy hfvy. AunHF leI KyVy dI dsqk
pqJV, ijLMdgI df sB qoN vwzf swc. afBf nfl mnfAux aqy afKrI plF nUM huMdI bhuq hI dUr. nf hI kdy jIvn-
simaF dI srdl ‘qy ies dI dsqk bhuq XfdgfrI bxfAux df hunr af jfvy qF pRfpqIaF df cVHdf cfa-srUr. AunHF leI
kuJ cyqn aqy avcyqn ivc DrdI. sfnUM mnuwKf jIvn akIdqXog bx jFdf. sfh-sMqoKxf, ieko jIvn-nfm, qF hI
sfzIaF hoxIaF, hfdisaF, hOsilaF aqy pqJV ivc DrqI ‘qy pey pwiqaF dI AunHF dI mn-ibrqI ‘c sdf AuqrdI sLfm.
hm-sPrF dy rUbrU krdI, ijnHF ny jIvn icwqrkfrI nUM rUh-rMg df ihwsf bxfAuxf, jIvn dI pqJV nUM mfxo ies qrHF, afKrI
mfrg nUM iviBMn rUp ivc pRBfivq kIqf. afKrI sfh nUM sqvrgI hox df aihsfs qy pihlf pihr huMdf ijs qrHF. ieh bhfr ruwq dy Puwl nhIN, sgoN pqJV ruwq dy pwqy hn
ienHF dIaF syDF aqy swtF ny jIvn-jfc hovygf. pqJV jd klm ivc AuqrdI qF qy KusLIaF nfl JolIaF dI pRPulqf ijLMd- df nF nhIN, sgoN jIvn nUM pUrnqf nfl
nUM nvyN idshwdy pRdfn kIqy. srIrk pqJV nUM kdy vI mn ‘qy hrPF ‘c sog PYldf. isafhI suwk jFdI. bIhI df nfd bxygI. ijAuN ky afpxy agly sPr nUM jfrI rwKx
mnuwKI jIvn ivc sdf bfhr nhIN hfvI nf hox idE. mn dI pqJV dOrfn kfgjL ‘qy mn dI kmqrI-aihsfs, Aus pqJV jIvn df iek rMg aqy pVfa. df plyTf kdm ey, ikAuNik qurnf hI qF
rihMdI aqy pqJV dI dsqk vI jrUrI hY. iplwqxF df rMg quhfzI soc aqy krm dy jLrjLrI hox df sbwb. klm-sfDnf hr pVfa dI afpxI ivlwKxqf, ijLMdgI ey jd ik KVoq mOq.
nivaF dI dsqk leI purfixaF df qur sLYlI ivc BfrU ho jfvygf, jo quhfzI mOq brkrfr rhy qF hrP mOldy, arQ Augdy aihmIaq aqy srokfr. loV hY, vrqmfn pqJV dy sunyhy nUM sdf Xfd rwKo ik
jfxf, kudrq df asUl. Puwl sdf iKVy qoN pihlF vflI mOq df sbwb bxygf. mn aqy vrikaF ‘qy vkq dI qihjLIb nUM Aukry ivc rihx dI afdq pfeIey. jIvn dy hr ijLMd gI df afKrI pVfa vI suMdr ho skdf
nhIN rihMdy. ienHF ny murJfAuxf aqy nvINaF nUM sdf KyVy ivc rwKo. ies dy ivhVy ivc jfx df mfx imldf. ienfm-snmfn qIk rMg nUM BrpUrqf nfl ijAux dy aMdfjL nUM ey, bsL r qy quhfnUM ijLMdgI ijAux aqy ies
zozIaF ny Puwl bxn dy rfh pYxf huMdf. cfvF aqy BfvF dy sUhy Puwl iKVdy rihx. sImq ho ky rih geI klm-ikrq qF jIvn-sLYlI df ihwsf bxfeIey. pqJV dIaF dIaF brkqF mfxn df sLrP hfsl hovy.
pwqy nhIN JVngy qF nvyN pwqy afpxf itkfxf suKn-sugMDI mn ivhVy nUM muawqr krdI afpxI kbr ijAuNdy-jIa hI puwt lYNdI. rFglIaF XfdF, idl-qKqI ‘qy surK pqJV ku drq dI sB qoN suMdr
ikQy bxfAu x gy ? smy N dy imjfjL ‘c rhy qF sMdlI-sfh qy sMvydnf df sMgm, QoVH-icrI sfDnf, klm-kIrqI dI icr- sMvfd df isrlyK bxngIaF. kivqf, ijs df hr rUp jIvn nUM suMdr,
qbdIlI jrUrI. jIvn qrMg bxdf. sdIvqf ikvyN pYdf kr skdI ey? aijhf pqJV iek sUKm sMdysL mn dI jUhy su p nsL I l aqy su hMZxI sfDnf df srUp
pqJV sdf ruwKI jF bIafbfn vrgI aksr lok pqJV nUM jIvn df bhuq sfrIaF klmF nfl vfprdf. Kud df DrdI ik pwqy vFg awD-aMbrIN afpxI bxf jFdf. ieh kivqf pVHn dI soJI qy
nhIN huMdI. ivdysLF ivc pqJV qF ibrKF afKrI pl smJ afpxf mrsIaf pVHn mrsIaf pVH n jo g IaF rih jFdIaF aAuD nUM pUrnqf nfl mfxo aqy jd sL k qI af jfvy qF ijL M d gI vI iek kivqf
nUM rMgryjLqf nfl kudrqI ikrqIaF df vMnIN ruicq ho jFdy. ijMLdgI dy hr pl nUM aijhIaF klmF. alivdf hox df mOkf hovy qF mVk nfl bx jFdI, ijs dI sU K mqf ivcoN hI suKn,
rUp bxfAuNdI. hr pwqf hI Puwl vFg rMg- ies qrHF smJo ik ieh pihlf pl hY aqy pqJV pYrF ivc pnp pvy qF sPr ruKsq lvo. hvfvF nfl Kyzdy hI afKrI sM q u s L t I aqy sihj df sbk imldf.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (20)

aXuiw Daf jmIn ivvfd modI srkfr dy pfiksqfn ivc aiqvfdI


sflsIaF hvfly mfrn vfly dfavy dI inklI PUk
nvIN idwlI: suprIm kort ny rfm skdy hn. bYNc ny ikhf ik ivcolgI df
nvIN idwlI: modI srkfr vwloN DUMeyN dy inÈfn jF mdrwsy duafly puwty hoey qVky pfiksqfn dy KYbr pKqUnvf Kyqr
jnmBUmI-bfbrI msijd ËmIn ivvfd kys aml AuWqr pRdyÈ dy ÌYËfbfd ‘c hovygf
pulvfmf hmly qoN bfad pfiksqfn ivc drKqF qoN ielfvf hvfeI hmly dy koeI ivc pYNdy bflfkot aqy jfbf nyVy mdrwsy
gwlbfq rfhIN sulJfAux leI iqMn mYNbrF aqy sUbf srkfr ƒ ies sbMDI loVINdy
aiqvfdI kYNpF Auqy hmly krky 350 inÈfn nhIN idKfeI dy rhy hn. vflI QF ƒ BfrqI jMgI jhfËF ny hmlf
‘qy afDfirq sflsIaF dI kmytI bxf idwqI pRbMD krn dy inrdyÈ idwqy gey hn. AunHF
aiqvfdI mfrn dy dfavy dI PUk inkldI ienHF qsvIrF ƒ dyK ky pRDfn mMqrI kr ky qbfh kr idwqf. Aup gRih dIaF
hY . su p rIm ko r t dy sy v fmu k q jw j ikhf ik ieh kMm iek hÌqy dy aMdr ÈurU
jfp rhI hY. rfietrË ƒ pRfpq hoeIaF nirMdr modI dI agvfeI vflI Bfrq ienHF qsvIrF sbMDI eI-myl kIqy gey
aYP[aYm[afeI[ klIPuwlHf dI agvfeI hyT ho jfvygf aqy ies dI bMd kmry ‘c
Aup gRih dIaF qsvIrF ivc Auqr-pwCmI srkfr vwloN awT idn pihlF jfrI kIqy svflF df BfrqI ivdyÈ aqy rwiKaf
pfiksqfn ivc jYÈ-ey-muhMmd vwloN clfey gey ibafnF ‘qy Èwk huMdf hY, ijs ivc mMqrfilaF vwloN koeI jvfb nhIN idwqf
jFdy mdrwsy dIaF iemfrqF ajy vI ids dfavf kIqf igaf sI ik 26 PrvrI ƒ igaf hY.
rhIaF hn, jdoNik Bfrq ny dfavf kIqf
sI ik ies dy jMgI jhfËF ny ies jgHf ‘qy
cwldy ieslfimk gruwp dy tryinMg kYNp ƒ
drKqF ‘qy bMb suwtx dy doÈ hyT BfrqI
qbfh kr idwqf aqy ies hmly ivc vwzI pfieltF iKlfP kys
igxqI aiqvfdI mfry gey sn. ieslfmfbfd: Bfrq vloN pfiksqfn dy bflfkot Kyqr ivwc jYÈ-ey-muhMmd
sF PrFissko afDfirq iek inwjI dy sB qoN vwzy tryinMg kYNp AuWpr kIqy gey hmilaF qoN keI idn bfad pfiksqfn
Aup gRih aprytr plYint lYbË vwloN ny BfrqI hvfeI sYnf dy ‘axpCfqy pfieltF` iKlfÌ bMb suwt ky 19 drÉq nÈt
leIaF geIaF qsvIrF ivc BfrqI hvfeI krn dy doÈ hyT aYP[afeI[ afr[ drj kIqI hY. mIzIaf irport anusfr jMglfq
hmly qoN Cy idnF bfad 4 mfrc ƒ vI ivBfg vloN BfrqI hvfeI sYnf dy axpCfqy pfieltF iKlfÌ bflfkot Kyqr ivc
mdrwsy dIaF Cy iemfrqF KVHIaF ids drKqF `qy bMbfrI krn dy doÈ hyT aYP[afeI[afr[ drj kIqI geI hY.
rhIaF hn. hux qwk jnqk qOr ‘qy Aup
bxfeI geI kmytI ƒ aXuwiDaf ivvfd df kfrvfeI irkfrz kIqI jfvygI.
hw l kw Z x dI sM B fvnf qlfÈx aqy AunHF ikhf ik ies kfrvfeI dI
gRih dIaF aYnIaF sfP qsvIrF mOjUd nhIN POjI kfrvfeIaF dy isafsIkrn qoN
sn, pr plYint lYb vwloN leIaF geIaF
pRikiraf mukMml krn leI awT hÌiqaF mIzIaf, nf qF ipRMt aqy nf hI
qkrIbn 72 sYNtImItr dIaF Aup gRih sfbkf jl sYnf muKI KPf
df smF idwqf igaf hY. bYNc ny cfr hÌiqaF ielYktRfink, vwloN irporitMg nhIN kIqI nvIN idwlI: jl sYnf dy sfbkf aYzimrl aYl rfmdfs isafsI pfrtIaF
dIaF ienHF qsvIrF ivc iemfrqF KVHIaF
dy aMdr ies dI pRgqI irport dfÉl jfvygI. bYNc ny ikhf ik gwlbfq ƒ sÌl vwloN pulvfmf hmly, bflfkot kfrvfeI aqy ivMg kmFzr aiBnMdn vrqmfn dy
sfP idws rhIaF hn, ijnHF ƒ Bfrq srkfr
krn leI ikhf hY. bxfAux leI ies ƒ gupq rwKxf ËrUrI apryÈn df isafsIkrn kIqy jfx qoN inrfÈ hn. AunHF cox kimÈn ƒ ies sbMDI
ny qbfh krn df dfavf kIqf sI. Aup
kmytI dy hor mYNbrF ‘c Dfrimk afgU hY. AunHF ikhf ik ivcolgI dy kMm dOrfn pwqr ilK ky ikhf isafsI pfrtIaF ƒ lok sBf coxF ‘c aijhy muwdy AuBfrn qoN
gRih dI ies qsvIr ivc aprYl 2018
sRI sRI rvIÈMkr aqy sInIar vkIl jykr koeI idwkq afAuNdI hY qF cyarmYn rokx leI ikhf hY. muwK cox kimÈnr sunIl aroVf ƒ ilKy KuwlHy pwqr ‘c aYzimrl
qoN lY ky hux qwk koeI bdlfa nËr nhIN
sRIrfm pFcU Èfml hn. cIÌ jsits rMjn ies bfbq suprIm kort rijstrI ƒ (syvf mukq) aYl rfmdfs ny ÌOj vwloN huxy ijhy idKfeI geI bhfdrI dI vrqoN
afieaf hY. iemfrqF dIaF CwqF ivc nf
gogoeI dI agvfeI hyTly pMj jwjF ‘qy jfxkfrI dy jsits klIPuwlHf, sRI sRI isafsI lfhy leI kIqy jfx ‘qy icMqf pRgtfeI hY.
qF Cyk hn, nf Julsx dy inÈfn hn. ies
afDfirq sMivDfnk bYNc ny ikhf ik jykr rvIÈMkr aqy musilm prsnl lfa borz
qoN ielfvf ienHF iemfrqF dIaF kMDF Auqy
loV pYNdI hY qF Auh hor mYNbrF dI cox kr skdf hY.
rfPfl dsqfvyË corI hox dy ibafn
byrË
u gfrI dy JMby pMjfbI nOjvfnF ny qoN pltI srkfr
nvIN idwlI: atfrnI jnrl ky[ky[ jfx mgroN sRI vyxUgopfl ny ikhf ik PfeIlF
kIqf ivdyÈF vwl ruK vyxUgopfl ny suprIm kort ‘c idwqy afpxy
ibafn qoN ipwCy htidaF dfavf kIqf ik
corI hox vflf ibafn iblkul glq hY.
AunHF ikhf ik XÈvMq isnhf, arux ÈorI
cMzIgVH: pONzF qy zflrF dI cmk pMjfbIaF ny Kyz styzIam, hspqflF, dI srpMcI qoN lY ky pMjfb ivDfn sBf rfÌfl nfl sbMDq dsqfvyË rwiKaf aqy pRÈFq BUÈx vwloN dfÉl nËrsfnI
pMjfbIaF ƒ ivdyÈ vwl iKwc rhI hY aqy ijm, skUl, kimAUntI sYNtr qy coxF lVn vfly sMgq isMG vI iesy ipMz mM q rfly qo N co r I nhIN ho e y hn. sR I ptIÈn ‘c mUl dsqfvyËF dIaF Poto
ipCly 25-30 sflF dOrfn pMjfb ‘coN qyËI ÈmÈfnGftF Auqy vwzI pwDr ‘qy pYsy Krcy dy vsnIk hn. AunHF dIaF do DIaF qy iek vyxUgopfl ny ikhf ik AunHF df mqlb ieh kfpIaF lgfeIaF geIaF hn.
nfl prvfs hoieaf hY. pMjfbIaF ny ivdyÈF puwqr vI inAU Xfrk ivc rihMdy hn. ipMz sI ik ptIÈnrF ny afpxI arËI nfl lwgdY cor dsqfvyË moV igaf:
ivc vI jf ky hwz BMnvIN imhnq kIqI. ‘c aflIÈfn GrF ƒ ijMdry vwjy hoey hn. ‘mU l dsqfvy Ë F‘ dIaF Po t o kfpIaF sInIar kFgrs afgU pI icdMbrm ny
Auh iehI socdy sn ik iek idn pYsy kmf ijLkrXog hY ik gYrkfƒnI lokF pRqI lgfeIaF hn jo gupq dsqfvyË sn. atfrnI jnrl ky ky vyxUgopfl vwloN
ky Auh GrF ƒ prq jfxgy pr Auh Gr nrm rvweIaf, dyÈ dI mËbUq arQ atfrnI jnrl vwloN rfÌfl sOdy dy rfÌfl dsqfvyËF bfry idwqy nvyN ibafn
dIaF mjbUrIaF vws aijhf nf kr sky. ivvsQf aqy kYnyzf, amrIkf dy mukfbly dsqfvyË suprIm kort ‘c corI hox bfry ‘qy qnË ksidaF ikhf ik ieMj jfpdf hY
hux pMjfbI ivdyÈF ivc pwky rihx df mn Gwt Krcy kfrn PrFs mwDvrgI lokF dI dwsy jfx ‘qy isafsI ivvfd KVHf ho igaf ik ‘cor‘ ny dsqfvyË moV idwqy hn qF hI
bxf ky jf rhy hn, ikAuNik ieQy nOjvfnF iKwc df kyNdr hY. BfvyN PrFs srkfr vwloN sI. kFgrs pRDfn rfhul gFDI smyq hux ieh ‘corI hoey‘ qoN ‘PotokfpI vfly
leI ruËgfr dI koeI gfrMtI nhIN hY. ividafrQI vIËf jF kMm dy afDfr ‘qy ivroDI iDr vwloN srkfr ‘qy inÈfnf lfey dsqfvyË‘ bx gey hn.
90ivaF ivc ivdyÈ jfx dI hoV ÈrqF pUrIaF krky vIËf pRfpq krn dI
isKr ‘qy phuMc geI sI. ies leI lokF ny hn. AunHF afpxy Gr vI vwzy-vwzy bxf shUlq hY pr iPr vI lok eyjMtF dy jfl BgOVy hIrf kfrobfrI nIrv modI dy
afpxIaF ËmInF jfiedfdF vycIaF qy ley. huiÈafrpur iËlHy dy ipMz iglËIaF ivc Ps ky lwKF rupey Krfb krdy hn.
gihxy DrIaF. bfhr Byjx dI cfhq dI ƒ imMnI amrIkf afiKaf jFdf hY. ies ieQoN dy pwcI hËfr dy krIb pMjfbIaF ivcoN ieMglYNz ivc ÈfhI TfT
afV ‘c trYvl eyjMt vI afpxy hwQ rMg ipMz dy krIb 900 votr hn. iglËIaF iËafdfqr lok ieQy gYrkfƒnI qrIky nfl lMzn: pMjfb nYÈnl bYNk (pI[ aYn[ ik hvflgI pRikiraf vfrMt jfrI hox `qy
gey. pMjfbI muMizaF ny afpxI jfn Kqry dI afbfdI 1200 dy krIb hY qy ipMz dy hI dfKl hoey hn aqy smyN dy bIqx nfl bI[) ivc hoey 13,500 kroV rupey dI ho skdI hY, ijvyN Èrfb kfrobfrI ivjy
ivc pf ky ivdyÈ jfx ivwc koeI ksr nhIN 80% lok ivdyÈ gey hn. ies ipMz ivcoN vwK vwK ZMg qrIikaF nfl pwky vI ho gey DoKfDVI dy mfmly ivc Bfrq ‘c ‘vFtyz‘ mfilaf dy kys ivc hoieaf sI. iËkrXog
Cw z I. do a fby dy ipM z F ivc prvfsI sB qoN vwD lok inAU Xfrk gey hn. ipMz hn. bIqy kuJ sflF qoN pMjfbIaF df ies qy BgO V f hIrf kfro b frI nIrv mo d I hY ik nIrv dy izËfeInr gihxy hflIvuwz
mulk ivc gYrkfƒnI prvfs kfPI viDaf ieMglYNz ivc Èfno-ÈOkq dI iËMdgI bsr stfr pihndy rhy hn. irport muqfbk
afeI[aYs[afeI[ nfl juVy hn hY. ieQy ds bfrF lwK rupey ‘c gym iPt
kr ky iËafdfqr eyjMtF vwloN sYlfnI vIËy
kr irhf hY. Auh lMzn dy rwjy-puwjy pwCmI
ielfky ‘c awsI lwK pONz dy apfrtmYNt
hIrf kfrobfrI ƒ XUky dI aQfirtI vwloN
kOmI bImf nMbr jfrI kIqf igaf hY qy
jmfq-ey-ieslfmI dy sbMD
‘qy gYrkfƒnI prvfs krvfieaf jFdf hY. ivc rih irhf hY qy Aus ƒ afm GuMmdy- Auh kfƒnI qOr `qy kMm kr skdf hY.
keIaF ƒ ietlI dy kwcy kMm vfly kfgËF iPrdy dyiKaf jf skdf hY. hflFik Aus iKlfÌ ieMtrpol rYWz kfrnr
nvIN idw l I: jMmU-kÈmIr dy aqy Kfx-pIx dI sfmfn dI pUrqI krdy Auqy aqy keIaF ƒ vwK-vwK dyÈF rfhIN ies qoN vI vwD apfrtmYNt dy lfgy noits vI jfrI kr cuwkI hY.
pfbMdIÈudf sMgTn jmfq-ey-ieslfmI dy sn. ieh kMm pfik KuPIaf eyjMsI ieQy phuMcfieaf jFdf hY. ies dOrfn hI nIrv ny hIiraF df nvF kfrobfr ÈurU
sbMD pfiksqfn dI KuPIaf eyjMsI afeI[aYs[afeI[ dy ieÈfry ‘qy kIqf jFdf qrfsdI rhI ik 30 bMidaF dI smrwQf kr idwqf hY. XUky dIaF mIzIaf irportF BgOiVaF leI ‘smJOqf
vfly jhfË ivc 90 bMidaF ƒ iljfieaf
afeI[aYs[afeI[ nfl juVy hoey hn. ies
sMgTn nfl sbMDq afgUaF df iswDf
sI. sMgTn df muwK mYNbr hurIaq
kfnPrMs df nyqf seId alI Èfh iglfnI igaf. bflgF dy nfl bwcy vI gYrkfƒnI
muqfbk 48 sflf modI ƒ mÈhUr sYNtr Xojnf` clf rhI hY
puafieMt tfvr blfk ivc iqMn kmiraF
sM p rk nvIN idw l I siQq pfik hfeI hY, jo ijhfd dy nF ‘qy jMmU-kÈmIr dy prvfs ivc ipwCy nhIN hn. keI mfpy afpxy vfly PlYt ivc dyiKaf igaf hY. ies Bfjpf: kFgrs
kimÈnr nfl vI sI aqy ies dy nyqfvF lokF ƒ BVkfAuNdf hY. nfbflg bwicaF ƒ bfhr sYWt krn leI lgËrI apfrtmYNt (PlYt) df ikrfieaf nvIN idwlI: kFgrs ny nIrv modI
dI aksr pfik hfeI kimÈnr nfl KuÌIaf jfxkfrI anusfr jmfq-ey- hr gYrkfƒnI qrIkf vrq rhy hn. pMjfb pRqI mhInf krIb 17,000 pONz hY. lMzn vwloN lMzn ivc nvF kfrobfr ÈurU krn
gwlbfq huMdI rihMdI sI. ieh Kulfsf iek ieslfmI kÈmIr vfdI ‘c bwicaF ƒ Bfrq dI doafbf bYlt aqy hirafxf df kYQl ivc BfrqI hfeI kimÈn ny agsq 2018 bfry afeIaF irportF qoN bfad ikhf hY
sInIar aiDkfrI ny kIqf hY. ivroDI BfvnfvF ƒ PYlfAux leI AuQoN dy eyrIaf ies ivc mohrI hn. ies kMm leI ivc spwÈt kIqf sI ik Bfrq ny modI dI ik Bfjpf srkfr ‘DoKybfËF leI smJOqf
kyNdr vwloN hfl hI ‘c jmfq-ey- skUlF ‘c afpxy nYtvrk dI vrqoN kr eyjMt vI keI jugfV lgf rhy hn. Auh hvflgI sbMDI dsqfvyË XUky srkfr ƒ Xojnf` clf rhI hY. ivroDI iDr dI
ieslfmI ‘qy pfbMdI lgfeI geI hY. irhf hY aqy ies sMgTn dy XUQ ivMg ‘c Coty bwicaF ƒ iksy Kyz tIm df ihwsf bxf sONp idwqy hn qy Aus vyly qoN hI brqfnvI qrjmfn ipRXMkf cqurvydI ny ikhf ik
aiDkfrI df kihxf hY ik jmfq-ey- Èfml kÈmIrI nfgirkF ƒ ijhfd dy nF ky jF nklI mfpy bxf ky vIËf lvf ky srkfr ny Aus ‘qy nËr rwKI hoeI hY. BgOiVaF ƒ modI srkfr 5 sfl bfad vI
ieslfmI nfl sbM D q ny q f kÈmIrI ‘qy aiqvfdI sMgTnF ‘c Èfml kIqf ienHF mulkF ‘c gYrkfƒnI prvfs XUky dy gRih mMqrfly ny ‘inwjI kysF` dyÈ vfps nhIN ilaf skI jdik AunHF lokF
nOjvfnF ƒ hiQafrF dI splfeI, isKlfeI jFdf hY. krvfAuNdy hn. Auqy itwpxI krn qoN ienkfr kridaF ikhf dy iek lwK kroV rupey hVwp ley hn.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (21)

30 jnvrI nUM Bfrq leI rvfnf hox aMimRqsr vwl jfx leI mYN jugrfj

DrqI pMj dirafvF dI


df sbwb myry BqIjy dlIp isMG dI bytI nfl gwzI ivc jf rhI sF| PgvfVf sLurU
nvrIq df ivafh bixaf| mYN, myry Bfxjy hox qoN pihlF hI sfrf trYiPk puils ny
amndIp isMG qy sMdIp isMG ny jfx leI kOmI sLfh-rfh qoN htf ky jMizafly rfhIN
iekwiTaF quriksL eyarlfeIn ‘qy sItF kpUrQlf ijly dy ipMzF ivcoN dI moiVaf
buwk krfeIaF, jd ik myrI vwzI BYx aqy hoieaf sI| sfry trwkF nUM jI[ tI[ roz dy
BxoeIey ny eyar kYnyzf ‘qy| mn ivc
pMjfbI XUnIvristI, pitaflf dy gurU gRMQ sfihb ivBfg dy sfbkf muKI aqy hux torFto, iknfry KVHy hox df afdysL sI aqy kfrF,
AuqsLfh vI sI aqy afs vI ik pMjF kYnyzf vsdy zf[ gurnfm kOr hfl hI ivc pMjfb dI PyrI lf ky muVy hn. afpxI PyrI dOrfn trYktr, bwsF-sB jMizafly ivcoN dI ipMzF
pfxIaF dI DrqI ‘qy sB kuJ TIk Tfk AunHF pMjfb dy jo hflfq qwky, Auh AunHF afpxy ies lyK ivc ibafny hn. -sMpfdk dIaF iekihrIaF sVkF qoN gujLr rhy sn,
hovygf| afs dy shfry hI qF mnuwK ijAuNdf ijnHF dI cfl kudrqI hY ik bhuq hOlI sI|
aqy awgy vwl kdm vDfAuNdf hY| sLfied hoey pfxI nfl kMiZaF qwk AuCl ky vgdI bfvjUd iewQy AusfrI df kMm, jo keI irhf hY| jy ikqy ‘aMnf vMzy irEVIaF muV PgvfVy dy agly isry ‘qy inklx leI
DrqI dI vD rhI qpsL dy nqIjy vjoN huMdI sI, pr ies PyrI vyly luiDafxf– virHaF qoN cwl irhf hY, mukMml ikAuN nhIN muV afpixaF nUM’ dyx dI QF iehI iPkr 10-15 imMtF dI QF pUry do GMty lwg gey|
vfqfvrx ivc af rhI qbdIlI dI vjHf cMzIgVH sVk `qy pYNdy nIloN dy pul qoN lY huMdf? pMjfb dy sLfh-rfh kfPI cMgI hflq smuwcy pMjfb leI gurU boilaF anusfr kMmoky 12 vjy phuMcx dI QF ZfeI vjy
krky PrvrI dy mhIny pMjfb ivc dsMbr ky Dur luiDafxf qwk dyiKaf ik nihr dy ivc hn, ijnHF ‘qy QF QF tOl tYks df ‘srbq df Blf’ nUM sfhmxy rwK ky kIqf phuMc sky| jugrfj ny mYnUM Cwz ky vfps
vrgf mOsm sI| kMZy qF sLfied ies leI pwky kr idwqy ieMqjLfm kIqf igaf hY, ikAuNik srkfrF huMdf qF khfxI hor hoxI sI| smrfly afAuxf sI| Auh sfZy iqMn vjy
jy iewk idn Duwp gey hn ik pMjfb dy KyqF ivc vfDU pfxI sVkF dI AusfrI df sfrf kMm pRfeIvyt --- GroN cwilaf pr sfZy awT vjy jdoN mYN
inkldI qF dUjy nf jfvy pr nihr ieMny mINhF dy bfvjUd kMpnIaF qoN krvfAuNdIaF hn aqy AunHF Bgq rivdfs dI bfxI gurU gRMQ sfihb Aus nUM Pon kIqf, Auh vfieaf rfhoN-
idn mINh pY iblkul suwkI peI sI, sgoN afpxy KflI nUM hmysLf leI tOl tYks df aiDkfr dy ivc drj hY aqy Aus nUM sLbd gurU df mfCIvfVf smrfly jfx leI hfly vI PgvfVy
jFdf; mINh vI pyt ivc pfxI dI QF luiDafxy df kUVf idMdIaF hn. ihwsf hox df mfx pRfpq hY| rfg gAuVI hI KVHf sI, ikAuNik vfpsI df trYiPk
koeI mfVI-motI smytx df kMm kr rhI hY| ipM z F ivc Gu M m idaF dy i Kaf ik ivc pMnf 346 ‘qy Bgq rivdfs ihMdU Aus pfisEN moiVaf igaf sI. Auh rfq
ikxmkxI nhIN, ‘pwkI nihr’ Xfin ‘BfKVf nihr’ ivcoN luiDafxf ijly ivc sVkF df hfl kfPI sLfsqrF anusfr vwK vwK jugF dy dwsy 10 vjy smrfly phuMicaf|
sgoN sOx dy inkldy sUey, jo kdI pfxI nfl Bry huMdy mMdf hY| ipMzF dIaF sVkF df qF kihxf gey Drm-krm dI gwl kridaF pMizq ies trYiPk ivc Psy keI mrIjL vI
mhIny qoN vI vwD sn, kdoN dy AujV-puwjV gey hn, ikAuNik hI kI hY, pr KMnf-smrflf sVk, jo nUM smJfAuNdy hn ik jugF anusfr ieh ho skdy sn, ijnHF nUM POrI zfktrI mdd
BfKVf nihr df pMjfb dy ihwsy df pfxI vI brfsqf mfCIvfVf-rfhoN idwlI nUM pTfxkot Drm-krm kridaF ies sMsfr sfgr dI loV hovy jF koeI iksy ieMtrivAU dyx,
zf[ gurnfm kOr, kYnyzf pMjfb qoN bfhr jf irhf hY| ienHF sUieaF nfl joVn dI ivAuNqbMdI ivc hY, Aus ivc df prlf pfr ikvyN lwBogy? arQfq ies iemiqhfn dyx jF iksy hor jLrUrI kMm
dI iewk brFc smrfly koloN lMGidaF KMny qoN lY ky Dur rfhoN qwk gozy gozy toey sMsfr smuMdr nUM ikvyN pfr krogy? leI vI jf irhf hovygf? kI Bgq jI dIaF
GMitaF bwDI pYNdf mohlyDfr mINh, jo mfdpur ivcoN dI huMdI mihdUdF myry BxoeIey pey hoey hn| ies ‘qy gwzI clfAuxI qF Bgq jI kihMdy hn, sLfsqrF nUM isiKafvF df pRcfr jI[ tI[ roz qoN trYiPk
iksfnF dy sfh sUq irhf sI| dy ihwsy afeI jmIn ivc jf ky Kqm huMdI dusLvfrI hY hI, sfeIkl clfAuxf qy pYdl jfxn vflf mYnUM koeI vI aijhf kMm nhIN htf ky hI kIqf jf skdf hY jF Gr Gr
kYnyzf dI TMZ hwzIaF duKx lf idMdI sI, ijnHF nUM ‘tylF’ kihMdy huMdy sF| BfvyN cwlxf vI musLikl hY| suxn ivc afieaf dws sikaf, ijs dI mdd nfl mnuwK df iswiKaf pujdI krn df koeI hor sfDn vI
hY pr sB df iehI kihxf sI ik ‘dyKxf, mYN AudoN kfPI CotI sF, pr mYnUM Xfd hY ik hY ik ies sVk dI AusfrI leI lokF vwloN jnm-mrn df cw k r Kqm ho sky | ho skdf hY? kI pRbMDkI amlf jI[ tI[
pMjfb phuMcidaF hI ikvyN Duwp nfl hwzIaF myry bfpU jI ny AunHF tylF df Psl nUM keI vfr Drny vI idwqy gey hn| sLfsqrF ivc keI qrIikaF nfl vrx qy roz, jo 6-lyn bxI hoeI hY, Aus dI iksy
KuwlH jfxIaF hn.’ pr aijhf qF vfprdf brbfd krdf pfxI bMd krfAux leI myry jdo N ipClI vfr 2015 ivc mY N afsLrm Drm dy PrjLF dI hwd-bMdI kIqI iewk lyn nUM jlUs leI rfKvIN rwK ky bfkI
jy ‘Pwgxy idn lwgxy’ vflI Duwp inkldI| mfmy dy shury s[ bKsLIsL isMG (svrgI pirvfr smyq pMjfb geI sF qF suxn geI hY aqy sfry hI ieh imwQy Dfrmk trYiPk nUM arfm nfl nhIN sI lMGf
mO s m qF mIN h krky pU r f slfiBaf aYm[ aYl[ ey[ rxDIr isMG dy ipqf) nUM ivc afieaf sI ik muwK mMqrI (sfbkf) kfrj krdy ids rhy hn| Auh ikhVf krm skdf?
hoieaf sI| 7 PrvrI df mINh qF ieAuN nfl lY ky s[ pRqfp isMG kYroN dy dPqr s[ pRkfsL isMG bfdl dy ipMz aqy smuwcy hY, ijs dy sfiDaF mnuwK dy jnm-mnorQ aijhy bhuq sfry svfl sn, ijnHF
lwgdf sI ijvyN prlo hI af jfvygI| dy ikMny hI cwkr lfey sn| s[ bKsLIsL lMbI ielfky ivc bxIaF sVkF kYnyzf- dI sPlqf huMdI hY? koeI nhIN dwsdf| ny socx leI mjbUr kIqf ik asIN lok
KMny llhyVI sVk ‘qy siQq myry isMG aqy s[ pRqfp isMG kYroN afjLfdI dI amrIkf dIaF sVkF nUM vI mfq pfAuNdIaF msln qIrQF ‘qy iesLnfn krn nfl aijhy mOikaF ‘qy afm jnqf nUM pysL
Bfxjy dI bytI mnjoq kflIrfAu nUM imlx lVfeI ivc kFgrs pfrtI vwloN iekwTy hn| lokF df kihxf sI ik afpxf vot- srIr dI mYl hI DuldI hY, pr mn ivc afAux vflIaF musLiklF qoN ikMny lfprvfh
gey qF afpxy ipMz GuMgrflI afAux leI jylH ivc rhy sn, ijwQy AunHF dI gihrI bYNk surwiKaq rwKx leI s[ bfdl ny ivkfr AuvyN hI itky rihMdy hn| ijs qrHF aqy sMvydnfhIx ho jFdy hF| Dfrmk
jugrfj, myry BqIjy gurmIq isMG dy byty dosqI ho geI sI| hux ies sUey ivc pfxI sfry pMjfb dI AusfrI ‘qy Kricaf jfx sUrj dy cVHn nfl rfq df hnyrf muwk idhfiVaF ‘qy jlsy jlUs kwZdy, Dfrmk
ny gwzI mlkpur, syh aqy mfxkI afid vgx dI QF afV-kbfV Auigaf hoieaf vflf pYsf lMbI ielfky ‘qy lf idwqf hY| jFdf hY, iesy qrHF gurU nUM imlx nfl sQfnF ‘qy ibnf iksy bImfr dI qklIP
ipMzF ivcoN dI pf leI| KMnf sLihr dy afs- hY aqy iehI hfl ‘BfKVf nihr’ ivcoN pMjfb hux dI PyrI ivc afpxy pqI guridafl igafn dI rOsLnI pRfpq huMdI hY, rwb nUM jF ividafrQI dI pVHfeI dy hrj vwl
pfs ienHF ipMzF ivc aflUaF dI BrpUr dy KyqF nUM isMjx leI kwZy sfry sUieaF isMG bwl dy nfnkf pirvfrF nUM imlx imlx dI iswk mn ivc pYdf huMdI hY aqy iDafn idwiqaF AucI afvfjL ivc lfAUz
Psl idKfeI dy rhI sI aqy aflUaF dI df ho igaf hY| leI kMmoky-buqfly qoN alIafl, btflf mnuwK aMqr-afqmy hI prmfqmf nUM iml spIkr lfAuNdy hF| kI iehI Dfrmkqf hY?
putfeI-BrfeI pUry jLorF ‘qy sI| kuJ idnF gurdfs mfn dy idljIq dusFJ nfl aqy GsItpury qoN ipMzF QfxIN butfrI nUM pYNdf hY| pMjfb ivc iksfn KudksLIaF, nsLy dI
ipCoN jdoN muV rhOx myrI BqIjI kMvljIq kok stUzIE ivc gfey iewk gIq dy bol afAuNidaF ibkrm isMG mjITIaf dy afdrsL rfj ‘bygm purf’ df sMklp EvrzojL nfl nOjuafnF df mrnf, kwuiqaF
kol cwkr lfAux df mOkf lwgf qF dyiKaf ny, ‘rfvI qoN JnF puwCdf, kI hfl ey siqluj ielfky ivcoN gujLridaF dyiKaf ik sVkF vI Bgq rvIdfs dI bfxI ivcoN hI imldf vwloN bwicaF-mnuwKF nUM pfV ky Kfxf,
ik mINh ny aflUaF qy kxk dI Psl dI df’, jo ieQy kYnyzf ivc swqvIN jmfq ivc df hfl ipMzF-QFvF ivc vI lMbI vrgf hI hY| Bgq rvIdfs dI iswiKaf nUM Gr Gr avfrf psUaF vwloN KyqF df AujfVf aqy
qbfhI mcf idwqI sI| insrn leI iqafr pVHdy myry poqy ajy isMG nUM bhuq psMd hY| sLfied akflI BfeIaF nUM smuwcy pMjfb phuMcf ky nvIN jfigRqI pYdf krn dI QF hfdisaF df kfrn bxnf, sVkF dy toey-
bwlIaF nfl lwdI kxk dI BrpUr Psl hY| mYN vI ies gIq nUM jdoN Aus nfl bYT dy iPkr nfloN afpo afpxf vot-bYNk Bgq jI nUM vwKrf gurU mMnx vfly vI vwzy itwby sB kuJ hI bfdsqUr kfiem hY|
ivc gozy gozy pfxI KVHf sI aqy kxkF df ky kdI sux rhI hovF qF sfry pMjfbIaF surwiKaq rwKx df kuJ ijLafdf hI sqfAuNdf vwzy jlUs kwZ ky hI kMm sfr rhy hn| (cldf)
rMg pIlf pY igaf sI| DrqI hyTlf pfxI vFg bhuq Bfvuk ho jFdI hF|
Gwt hox dy bfvjUd jmIn pfxI nUM iblkul ipCly kfPI sflF qoN siqluj df hfl
jLIr nhIN sI rhI| keI QFeIN lokF ny Psl
ivcoN pfxI kwZx leI pMp lfey hoey sn qy
qF ieh hY hI ik bhuq bfirsL vyly vI ies
ivc bhuqf pfxI nhIN vgdf, ieh pfxI bIj mMqRu hir kIrqn gfAu gurbfxI igafn
KyqF dy kMiZaF qy pfxI suwtx leI toey AudoN hI huMdf hY, jdoN goibMd sfgr kdI
puwty hoey sn| AuClx ‘qy af jFdf hY qF Aus nUM bcfAux rfmklI mhlf õ igaf. ibnu hir Bgiq nhI Cutkfrf]
9 PrvrI nUM jdoN mYN bONdlI qoN leI pfxI siqluj ivc Cwz idwqf jFdf hY| bIj mMquR hir kIrqn gfAu] bIj mMquR hir kIrqn gfAu] so hir Bjnu sfD kY sMig]
irsLqydfrI ‘coN afpxy vIr nfl gwzI ivc ies dy Ault diraf ibafs nUM AudoN vI afgY imlI inQfvy QfAu] afgY imlI inQfvy QfAu] mnu qnu rfpY hir kY rMig]
mYirj pYlys vwl jf rhI sF qF Aus nUM TfTF mfrdy vgdy dyiKaf hY, jdoN mINh gur pUry kI crxI lfgu] gur pUry kI crxI lfgu] siqgur afKdy hn, hy mn! asF
iksy df Pon afieaf ik lfgly KyqF ivcoN nhIN vI pY rhy huMdy| ies vfr aMimRqsr jnm jnm kf soieaf jfgu] jnm jnm kf soieaf jfgu] bhuq ivcfr ky ieh iswtf kwiZaf hY ik
pfxI AunHF dI kxk dI Psl nUM mfr kr vwl jFidaF ieh dyK ky bhuq hYrfnI hoeI hir hir jfpu jplf] gurdyv ipqf afKdy hn, imhrbfn Aus imhrbfn pRBU dI BgqI qoN ibnf
irhf hY qF vIr sunyhf dy irhf sI ik pMp ik ieMny mINh pYx dy bfvjUd diraf ibafs gur ikrpf qy ihrdY vfsY pRBU nUM vws ivc krn df ieh sB qoN sRyÈt mfieaf dy moh qoN KlfsI nhIN ho skdI.
lf ky pfxI toieaF ivc pfE| pMjfb dI ivc pfxI dI hflq siqluj nfloN koeI BAujlu pfir prlf] rhfAu] mMqr hY ik pRBU dI isPq dy gIq gfieaf pRBU dI Auh BgqI gurU dI sMgiq ivc
pfxIaF qoN ipafsI DrqI, pMjF dirafvF bhuqI ibhqr nhIN sI| pfxI DfrF dy rUp nfmu inDfnu iDafie mn atl] kro. kIrqn dI brkq nfl awgy prlok rih ky hI pRfpq huMdI hY aqy ijs nUM
dI pfxIaF qoN QuVHI DrqI pfxI nUM afpxy ivc vg irhf sI; vg kI irhf, KVHf hI qf CUtih mfieaf ky ptl] ivc inafsry jIv nUM BI afsrf iml jFdf pRfpq huMdI hY, Aus df mn qy qn-dovyN
aMdr smfAux qoN ienkfr ikAuN kr rhI sI aqy siqluj vFg hI diraf ibafs gur kf sbdu aMimRq rsu pIAu] hY. hy BfeI, pUry gurU dy crnF ‘qy ipaf hI prmfqmf dy rMg ivc rMgy jFdy hn.
hY, Auh afpxI ipafs buJfAux leI pfxI ivc vI QF QF bryqIaF inklIaF hoeIaF qf qyrf hoie inrml jIAu] rhu, ies qrHF keI jnmF qoN mfieaf dy Coiz isafxp bhu cqurfeI]
df BMzfr krn qoN iJjkdI ikAuN hY? pMjfb sn| suxn ivc ieh vI afAuNdf hY ik pMjfb soDq soDq soiD bIcfrf] moh dI nINd `c suqf hoieaf qUM jfg pvyNgf. mnu ibnu hir nfvY jfie n kfeI]
dy iksfn aqy srkfr-dohF nUM ies bfry qoN pry pry hI ihmfcl pRdysL ivc surMgF ibnu hir Bgiq nhI Cutkfrf] nfmu inDfnu iDafie mn atl] dieaf DfrI goivd guosfeI]
socxf pvygf| rfhIN pMjfb dy dirafvF df pfxI alop ho so hir Bjnu sfD kY sMig] qf CUtih mfieaf ky ptl] hir hir nfnk tyk itkfeI]
jdoN dI hosL sMBflI hY, pMjfb dy KyqF cukI ‘srsvqI’ ndI ivc pf ky Aus nUM mnu qnu rfpY hir kY rMig] gur kf sbdu aMimRq rsu pIAu] gurdyv jI kihMdy ny, hy mn! afpxI
dI ipafs buJfAux leI aMgryjLF vwloN puwtI punr surjIqI bKsL idwqI geI hY| vfh Coiz isafxp bhu cqurfeI] qf qyrf hoie inrml jIAu] sfrI hI isafxp aqy cqurfeI Cwz dyh.
‘srihMd kYnfl’ Xfin ‘kwcI nihr’ nUM Dur vfh myry pMjfb, pMjF dirafvF dI DrqI mnu ibnu hir nfvY jfie n kfeI] siqgurU afKdy hn, hy mn! hy mn! ijvyN kfeI (jflf) kfrn DrqI
ropV qoN lY ky luiDafxy, dburjI aqy rfVy qyrf qF hux rwb hI rfKf hY! dieaf DfrI goivd guosfeI] prmfqmf df nfm kdI nf mukx vflf ivc pfxI nhIN jf skdf, ievyN hI hAumY
qwk dyKdy afey hF| aMgryjLF nUM ies gwl ies PyrI dOrfn kfr ivc sPr krn hir hir nfnk tyk itkfeI] Kjfnf hY, qUM ies df ismrn sdf hI krdf rUp kfeI krky gurU dy AupdyÈ df vI
dI soJI sI ik pMjfb ihMdosqfn df aMn df kfPI mOkf imilaf| idwlI qoN pMjfb gurU arjn dyv ies pfvn Èbd rhu, qF hI qyry mfieaf dy moh dy ptl mnuwK ‘qy asr nhIN huMdf; pRBU nfm qoN
BMzfr hY| iesy leI AunHF ny pUrbI pMjfb jFidaF dyiKaf ik sflF qoN hI jI[ tI[ dI rhfAu dI pMkqI ivc AupdyÈ kridaF Bfv prdy pftxgy. hy mn! gurU Èbd hI ibnf ieh jflf dUr nhIN huMdf. nfnk
qoN lY ky pwCmI pMjfb ivc Dur bfr qwk roz ‘qy ikqy nf ikqy koeI murMmq cwl hI Aus imhrbfn pRBU dy nfm dI mihmf afqmk jIvn dyx vflf aMimRq rs hY, afKdf hY, ijs mnuwK Auqy DrqI df
Kyq isMjx leI nihrF puwtIaF| jdoN kdI rhI huMdI hY jF koeI PlfeIEvr bx irhf vrxn kry hn. hy BfeI, ijs mnuwK ny qUM ies nUM pINdf rih, qf hI qyrf jIAu mflk pRBU dieaf krdf hY, Auh pRBU df
QoVHf ijhf vI mINh pYNdf qF dyKIdf sI ik huMdf hY| idwlI qoN lY ky sLMBU qwk hI Gwto prmfqmf df nF jipaf, Auh mnuwK inrml pivqr hovygf. afsrf lYNdf hY.
‘kwcI nihr’ phfVF dI imwtI Kur ky lfl Gwt iqMn QFvF ‘qy tOl tYks hY. ies dy Bvjl Xfin sMsfr smuMdr qoN pfr lMG soDq soDq soiD bIcfrf] -bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (22)

kfiv df aihm qy pRmuwK aMg sMgIq idwqf sI qF rfjf qy rfxI Bgq rivdfs

kih rivdfs hfQ pY nyrY


huMdf hY. BgqF, rwb dy ipafiraF ny jdoN kol jf phuMcy. rivdfs jI dI bynqI ‘qy
vI vjd ivc af ky, jo kuJ vI Aucfiraf, gMgf ny pihly kMgx dy nfl df kMgx
Auh kivqf nf ho ky bfxI aKvfeI. Aus bfhr suwt idwqf. ies nUM dyK rfjy qy rfxI
bfxI ivc rs Bry mDur rwbI sunyhy aqy ny Bgq jI awgy isr Jukfieaf aqy AunHF
rwb dIaF dfqF df vrxn hoieaf. rwbI BgqI sfihq df mUl ivÈf prmfqmf mfqf df nfm krm dyvI dwisaf hY. BivwK ies df koeI vI sbUq nhIN imldf. Bgq nUM gurU mMn ilaf. ies Gtnf nUM BfeI
anuBvF nUM ÈbdI jfmf pihnfieaf igaf hY. prmfqmf dy do srUpF-srgux qy purfx df hvflf dy ky dwisaf hY ik ipqf jI dI bfxI ivc ieh qF drj kIqf imldf gurdfs jI ny afpxIaF vfrF ivc ies
qF jo prmfrQ dy rsqy ‘qy cwlx vfly inrgux df ibafn BfrqI aiDafqmk dy jnm smyN nfm mfndfs sI. “mfndfs hY ik Bgq nfmdyv, Bgq kbIr aqy Bgq qrHF drj kIqf hY,
ienHF hkIkI anuBvF qoN Pfiedf AuTf ky sfihq ivc bhuq hI ivsQfr ivc hoieaf df puwqr rivdfs nfm nfl pRiswD hoieaf.” sDnf mhF purK sn aqy AunHF ny mukqI Bgqu Bgqu jig vijaf
prm pdvI pRfpq kr skx. BgqF ny imldf hY. inrgux df arQ hY, gux rihq kvI brkq isMG ny ipqf df nF sMqoKf pRfpq kr leI sI. chuM ckF dy ivic cimrytf.
rwbI kIrqn kIqf, prmfqmf dy guxF df jF gux aqIq aqy srgux df arQ hY, aqy mfqf df nF kONs dyeI iliKaf hY, Bgq rivdfs grIb pirvfr qy pfxHf gMZY rfh ivic kulf
gfien kIqf. Auh ÈbdI jfmf pihn sfry gux sihq. gux aqIq nUM guxF dI sImf eys Èihr dI bsqI aMdr cmfr jfqI ivcoN AuT ky aqy afpxI sfDnf Drm Zoie Zor smytf.
anuBv bfxI bx gey. kivqf aqy bfxI ivc nhIN bMinaf jf skdf. Auh srb sI iek Bgq ipafrf. rfhIN sfry AuqrI Bfrq ‘qy Cf gey, ieQoN ijAu kir mYlY cIQVY
df muK aMqr ieho hI hY ik kivqf df ruK ÈkqImfn prmfqmf srb ivafpk hY aqy nf sMqoKf dfs sI Aus df qk ik dUr durfzy dy rfjpUq Grfxy vI hIrf lfl amolu plytf.
dunIaF vl huMdf hY, jdik bfxI df ruK Gt Gt `c vsdf hY. ies leI Auh srgux jfqI df cimafrf. AunHF df pRBfv kbUlx lwg pey. Aus smyN chuM vrnf Aupdysdf
Aus akfl purK jF rwb vwl huMdf hY. vI hY. gurbfxI ‘c prmfqmf nUM inrgux igafn iDafnu kir Bgiq shytf.
bfxI df qy srgux-dovyN hI mMinaf igaf hY. nHfvix afieaf sMgu imil
mulFkx krn BgqI mfrg nfl juVy hor mhfn sMqF bfnfrs kir gMgf Qytf.
ihq koeI vI kfiv aqy BgqF vFg Bgq rivdfs inrgux kiZ ksIrf sAuipaf
Èfsqr hoNd ivc aqy srgux ivc koeI ivBfjn ryKf nhIN rivdfsY gMgf dI Bytf.
nhIN afieaf, iKwcdy. inrgux prmfqmf dy pUjk hox dy lgf purbu aBIc df
ies leI BgqF bfvjUd pRBU imlx dI qIbr iewCf AunHF nUM izTf cilqu acrj amytf.
dI bfxI nUM srgux BgqI prMprf dy nyVy vI lY jFdI lieaf ksIrf hQu kiZ
prM p rfgq ZM g hY. ies qrHF prmfqmf dy inrgux qy sUqu ieku ijAu qfxf pytf.
srgux-dohF rUpF ‘c sMquln dI isrjxf Bgq jnF hir mF ipAu bytf]ñ÷]
zf[ ajIq isMG kotkpUrf krdy idsdy hn. inrgux afkfr Dfrdf iek hor sfKI anusfr gMgf ndI
Pon: 585-305-0443 hY, bRihmMz rc ky Aus dy ivc vI vsdf Bgq jI dI juwqIaF gMZx vflI kuTflI
hY, ies leI srgux hY. AunHF spÈt hyT vgdI sI aqy Bgq jI ny keI
nfl hI vyKxf cfhIdf hY. Bgq kbIr, ÈbdF ivc ies qrHF vrxn kIqf hY, ÈrDflUaF nUM kuTflI cuwk ky drÈn vI
Bgq sYx aqy Bgq DMnf afid ny afrqI inrgunu afip srgunu BI EhI] krvfey sn.
dI prMprfgq ivDI nf svIkfrI. Bgq klf Dfir ijin sglI mohI] Bgq rivdfs jI ny afpxf sfrf
rivdfs vloN vrxn afrqI ivc bVy suMdr apny cirq pRiB afip bnfey] jIvn prmfqmf dy crnF ivc aripq krI
ÈbdF dI vrqoN kr ky dwisaf igaf hY ik apunI kImiq afpy pfey] rwiKaf. BfvyN Auh ruËgfr Kfiqr juwqIaF
Aus prmfqmf df nF hI afrqI hY aqy hir ibnu dUjf nfhI koie] gMZx aqy murdy jfnvr Zox df kMm krdy
bfkI sB JUTy psfry hn, srb inrMqir eyko soie] rhy, pr duinafvI DMdy AunHF nUM afpxy
nfmu qyro afrqI mjnu murfry] (gurU gRMQ sfihb, pMnf 287) vl iKw c nf pf sky . bcpn qo N hI
hir ky nfm ibnu JUTy sgl Bgq rivdfs dI bfxI df aiDaYn dunIaFdfrI qoN vYrfgI sn. mfipaF ny AunHF
pfsfry]ñ] rhfAu] kridaF spÈt ho jFdf hY ik Auh inrgux df ivafh bIbI lOxf jF lonf nfl kr ky
nfmu qyro afsno nfmu qyro Aursf bRhm dy AupfÈk sn aqy Aus prm hsqI soicaf ik Èfied rivdfs dunIaFdfr bx
nfmu qyrf kysro ly iCtkfry] dy guxF nUM bVy suMdr ZMg nfl ‘rfgu soriT jfvy, pr pRBU dI pRIq kfrn Auh
nfmu qyrf aMBulf nfmu qyro cMdno bfxI Bgq rivdfs jI kI’ ivc aMikq dunIaFdfrI vl nf iKcy jf sky aqy sdf
Gis jpy nfmu ly quJih kAu cfry]ñ] kIqf hY, rfm nfm ivc lIn rihMdy. Auh ilKdy hn,
nfmu qyrf dIvf nfmu qyro bfqI srby eyku anykY suafmI cmrtf gFiT n jneI]
nfmu qyro qylu ly mfih psfry] sB Gt BogvY soeI] logu gTfvY pnhI]ñ] rhfAu]
nfm qyry kI joiq lgfeI kih rivdfs hfQ pY nyrY afr nhI ijh qopAu]
BieE Auijafro Bvn sglfry]ò] shjy hoie su hoeI] nhI rFbI TfAu ropAu]ñ]
nfmu qyro qfgf nfmu PUl mflf (gurU gRMQ sfihb, pMnf 657) kONs dyeI sI qIvIN Aus dI kuJ aijhIaF kQfvF vI pRcilq sn ik logu gMiT gMiT Krf ibgUcf]
Bfr aTfrh sgl jUTfry] rivdfs jI afK rhy hn ik sB ivc vwizaF BfgF vflI.[[[ rivdfs jI ipCly jnm ivc ÈuwD bRfhmx hAu ibnu gFTy jfie phUcf]ò]
qyro kIaf quJih ikaf arpAu iewk suafmI ny anyk rUp Dfrn kIqy hoey kONsf dy Gr bflk hoieaf sn aqy iksy glqI kfrn AunHF nUM cmfr rivdfsu jpY rfm nfmf]
nfmu qyrf quhI cvr Zolfry]ó] hn aqy Auh mflk sB dy idlF ‘c anMd cMn nfloN vwD sohxf. jfqI ivc jnm lYxf ipaf. moih jm isAu nfhI kfmf]ó]
ds aTf aTsTy cfry KfxI mfx irhf hY. Auh mflk sfnUM afpxy hwQF BfeI kfhn isMG nfBf anusfr ipqf aijhI hI iek kQf anusfr ipCly (gurU gRMQ sfihb, pMnf 659)
iehY vrqix hY sgl sMsfry] qy pYrF nfloN vI nyVy hY. ies leI jo kuJ df nF sMqoKf aqy mfqf df nF idafrI sI. jnm ivc rivdfs jI ny mfs df syvn Bgq rivdfs ny lokfeI nUM igafn
khY rivdfsu nfmu qyro afrqI kudrqI ho irhf hY, Aus nUM hox idE. vwzy vzyry juwqIaF bxfAux df kMm krdy kIqf sI, ijs kfrn AunHF nUM agly jnm dI roÈnI vMzx aqy dIn duKIaF nUM jfigRq
siq nfmu hY hir Bog quhfry]ô] svY jIvnI ilKx df irvfj Bfrq sn| Bgq jI ny vI ipqrI ikw q y nU M ivc murdy psU Zox vflI jfqI dy Gr jnm krn Kfqr Bfrq ‘c keI XfqrfvF kIqIaF.
(gurU gRMQ sfihb, pMnf 694) ‘c pRcilq nhIN sI aqy ieh irvfj muglF apnfieaf, ijs df vrxn AunHF afpxI lYxf ipaf. iek hor kQf anusfr Bgq ibhfr, rfjsQfn, mhFrfÈtr, gujrfq,
arQfq hy pRBU! axjfx lok dy afAux nfl afieaf sI. kfrn ieh bfxI ivc iek qoN vwD vfr kIqf hY. Bgq rivdfs ny afpxy ipCly jnm ivc iek mwD pRdysL aqy hor dwKxI pRdysLF ivc gey.
mUrqIaF dI afrqI Auqfrdy hn, pr myry dwisaf jFdf hY ik BfrqI iPlfsPrF qy jI dy bnfrs dy vfsI aqy mry hoey psU mlyC dy GroN iBiKaf lY ky afpxy gurU nUM AunHF ny iek Xfqrf rfxI JflI kol icqOV
leI qyrf nfm hI afrqI hY aqy qIrQF df aiDafqmk lokF df ivcfr sI ik ieh Zox df kMm krdy hox sbMDI sUcnf AunHF Kuaf idqI sI, pqf lwgx ‘qy rfmf nMd jI dI kIqI sI. bhu q sfry sQfnF ‘qy
ieÈnfn hY. hy BfeI, Aus pRBU dy nfm qoN dunIaF iek imiQaf hY aqy afqmf ies dy ricq Èbd qoN pRfpq huMdI hY, ny AunHF nUM agly jnm ivc iksy mlyC dy XfdgfrF vI bxfeIaF geIaF hn.
ibnf hor sfry azMbr kUVy hn. qyrf nfm dunIaF ‘qy coly bdl ky afAuNdI rihMdI myrI jfiq kut bFZlf Zor ZovMqf Gr pYdf hox df srfp idwqf sI. bhuq sfry ivdvfn Bgq rivdfs dy
myrI Aupfsnf vflI ctfeI hY, qyrf nfm hY, pr muslmfn mihsUs krdy hn ik inqih bfnfrsI afs pfsf] (gurU Bgq jI dy jIvn nfl sbM D q akfl clfxy dI imqI bfry iek mq nhIN
myrI rgVn vflI isl aqy qyrf nfm hI bs ieho hI jIvn hY aqy iPr kbrIN jf gRMQ sfihb, pMnf 1293 ) krfmfqI GtnfvF df vrxn vI imldf hn. pRo[ rfm kumfr vrmf aqy igafnI
kysr, ijs nUM lY ky mYN qyry Aupr iCVkfE pYxf hY qy ikafmq vfly idn hjLrq acfrIaf ipRQvI isMG afËfd hY, ijs ivc dwisaf igaf hY ik gMgf brkq isMG anMd anusfr AunHF df clfxf
krdf hF. hy murfr, qyrf nfm hI pfxI hY muhMmd ny AuQoN kwZxf hY; qF hI Auh mkbry anusfr Bgq jI df jnm asQfn bnfrs dyvI Bgq rivdfs dI sfDnf nfl AunHF qoN 28 mfG sMmq 1575 (1518 eIsvI) nUM
aqy qyrf nfm hI cMdn. qyry nfm df Aucfrn bxfAuNdy sn aqy afpxy bfry ilKdy sn. dy nyVy ipMz mMzUr sI, pr AunHF dy jnm aiqaMq KuÈ sI. iek vfr iek XfqrI, jo hoieaf, pr Bgvq imÈr sMmq 1597
hI cMdn df rgVn hY, nfm df shfrf lY ikAuNik sfzy lok ieh mihsUs krdy sn asQfn bfry sihmqI hY ik ieh asQfn gMgf dI Xfqrf ‘qy jf irhf sI, ny Bgq (1540 eIsvI) aqy ipRQI isMG afËfd
ky mYN ies dI Bytf qYnUM cVHfAuNdf hF. qyrf ik ies dunIaF ‘qy bhuq vfr afAuxf hY, bnfrs dy afs pfs hY. bnfrs ihMdU jI qoN juwqI gMZvfeI aqy mËdUrI vjoN iek sMmq 1584 (1527 eIsvI) dIaF imqIaF
nfm hI dIvf hY aqy qyry nfm dI hI bfqI. ies leI afpxf awgf sMvfrn dy Xqn XUnIvristI df pwCmI drvfjf lMG ky iek dmVI idwqI. rivdfs jI ny Auh dmVI dsdy hn.
qyry nfm df qyl lY ky mYN ies nUM Aus ivc krdy rhy hn. iesy kfrn hI Bgq ipMz sIr govrDnpurf hY, jo bnfrs df XfqrI nUM moV ky afiKaf ik ieh dmVI Bgq jI dy jIvn nfl sbMDq purfqn
pfAuNdf hF. qyry nfm dI lft mYN ies nUM rivdfs dy jIvn bfry AunHF dI bfxI aqy ihwsf hY, nUM rivdfs jI df jnm asQfn myry vloN mF gMgf nUM aripq kr dyxf. sroqF anusfr Aus smyN Bfrq ‘qy iskMdr
lfeI hY aqy ies ny sfry jhfn nUM rOÈn hor sfKIaF dI mdd nfl ÈbdI icqr mMinaf jFdf hY. ies asQfn ‘qy iek rMbI XfqrI ny AuvyN hI kIqf. XfqrI ieh dyK loDI df rfj sI aqy Bgq nfmdyv, kbIr,
kr idwqf hY. qyrf nfm hI Dfgf hY aqy Auqfrn df Xqn kIqf igaf hY. aqy iek sMK, AunHF dIaF XfdgfrI vsqF ky hYrfn hoieaf ik gMgf ny rivdfs jI iqRlocn, sDnf, sYx afid Bgq jn Bgq
qyrf nfm hI puÈp mflf hY. bnspqI dy Bgq rivdfs dI jnm imqI bfry vI peIaF hn qy hux ies asQfn ‘qy vloN ByjI dmVI nUM afpxf hwQ bfhr kwZ rivdfs qoN pihlF prlok isDfr cuky sn.
sfry aTfrF Bfr hI qYnUM Bytf krn Kfiqr ivvfd hwl krn ihwq Bgqmfl aqy zf[ cfr mMiËlF mMidr vI bixaf hoieaf hY. ky svIkfr kIqf aqy bdly ivc pRÈfd rivdfs jI dy aMiqm clfxy dI sfKI dy
apivwqr hn. mYN qyry bxfey hoey dI qYnUM BMzrkr dI lyKxI df afsrf lY ky afiKaf bhuq sfry ivdvfn mMndy hn ik vjoN iek jVfAU kMgx idwqf. suMdr kMgx sroq soZI imhrbfn dI sfKI nfl hI
Bytf ikAuN krF? qyry nfm dI cOr hI mYN jFdf hY ik jnm 1297 eIsvI ivc hoieaf Bgq rfmfnuj duafrf ÈurU hoeI pRymf BgqI vyK XfqrI dI nIaq ivgV geI aqy Auh qfaluk rwKdy hn. Aus anusfr Tfkur
qyry Aupr krdf hF. sfrf sMsfr hI aTfrF hY, pr zf[ Bgvq vrq imÈr ny afpxIaF dI prMprf ivc dyvf nMd, hrIaf nMd aqy kMgx vycx leI suinafry kol clf igaf. jI afp afey qy afpxy bIbfx ivc rivdfs
purfxF, qIrQF aqy cfrF hI AuqpqI KojF ivc jnm bfry 1398 eIsvI df iËkr rfmf nMd afid sMq hoey hn aqy Bgq suinafry ny AuhI kMgx rfjy nUM Byt kr jI nUM sxdyhI swcKMz ivc lY gey sn.
soimaF aMdr Kicq hY. rivdfs jI afKdy kIqf hY. BfeI kfhn isMG nfBf ny Bgq rivdfs ies rfmf nMd dy hI iÈÈ sn. zf[ idwqf. rfjy koloN Auh kMgx rfxI kol clf ies qrHF rivdfs jI ihMdUaF qy muslmfnF
hn, hy pRBU! kyvl qyrf nfm hI myrI pRqwK jI df jnm pihlI hfV 1456 sMmq rfm kumfr vrmf, mYkfilP, rfm cMdr igaf qF rfxI dUjf kMgx lYx leI iËd dy sFJy gurU dy rUp ivc ies sMsfr qoN
pUjf hY. qyry swcy nfm df pRÈfd hI mYN qYnUM mMinaf hY. mfqf-ipqf dy nfm bfry ipRQvI Èukl aqy lfl isMG nroqm vI ies mwq krn lwgI. jdoN pqf lwgf ik ieh kMgx aMiqm clfxf kr gey. AunHF dI bfxI
cVHfAuNdf hF. isMG afËfd ny ipqf df nfm rfGv aqy nfl sihmq hn; pr rivdfs bfxI ivcoN qF gMgf ny rivdfs jI leI pRÈfd vjoN ivclf sMdyÈ hr pRfxI leI arQpUrn hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (23)

sfihb myrf eyko hY[[[


gurU gRMQ sfihb ivc iPlfsPI dy nfnk scu dfqfru isnfKqu kudrqI]
anykF aijhy sMklp drj hn, ijnHF bfry (pMnf 141)
spÈt hoxf jrUrI hY. ienHF bfry spÈt aqy iehI eyko srbÈkqImfn
ho ky hI gurmiq igafn dI soJI ho skdI isrjxhfr vjoN krqf hY.
hY. gurbfxI ivc afey kuJ sMklp afid dfqf krqf afip qUM
kfl qoN qury af rhy hn, pr gurmiq ny mn ivclI sfrI duibDf dUr ho jFdI hY. jy klipq ‘rwb’ dI hor koeI hoNd nhIN. ies pflxf krn vflf qy sfiraF Auqy rihmqF quis dyvih krih psfAu]
ienHF dy Bfv arQF nUM nvF qy invyklf ies eyko nUM hI icqivaf jfvy qF iPr muV eyko nUM ismiraF hI suK imldy hn. ies krn vflf hY. ieh alh dy rUp ivc (pMnf 463)
rUp idwqf hY. BfvyN ienHF sMklpF dI sUJ jUnIaF ivc pYx df sfrf Brm jfl Kqm eyko dI hoNd nUM pCfx ky aqy ies eyko aphuMc aqy byaMq hY. ies df pfrfvfr ijhVf sfiraF df pflk aqy mflk
gurU gRMQ sfihb dy aiDaYn rfhIN hI afAuNdI ho jFdf hY. iPr spÈt ho jFdf hY ik ieh nfl afpxf atut anuBvI irÈqf jfx ky nhIN pfieaf jf skdf. mnuwKI mn ivc hY. ies eyko qoN ibnf iksy mn-klipq
hY, pr jy ienHF dI soJI hovy qF gurmiq dy ijLMdgI iek vfr hI imldI hY, hI afpxI nfsLvfn hoNd df aihsfs huMdf ies df isrP anuBvI aihsfs hI kIqf dUjy ‘rwb’ dI hor koeI hoNd nhIN. bfkI
dr sOKy hI KulHxy ÈurU ho jFdy hn. eyko jip eyko sflfih] (pMnf 289) hY. iPr hAumY aqy iqRsnf kfrn cMbVy jf skdf hY. ieh Kflk hI afp Kudf hY, sfry khy jFdy ‘rwb’ jF dyvI dyvqy ies
gurU gRMQ sfihb df arMB ÅÆ dy eyko qKqu eyko pfiqsfhu] sfry duK dUr ho jFdy hn. ieh eyko nf jo mnuwKI igxqIaF-imxqIaF dy klfvy eyko dI ikrq hn.
icMnH nfl huMdf hY. bolx lwigaF BfvyN ies (pMnf 1188) mrdf hY aqy nf jMmx-mrn dy gyV ivc ivc nhIN afAuNdf. ieh Kflk hI ihMdU miq ies eyko dy hukmF, jo kudrqI nymF
nUM iek ENkfr (aONkfr) boilaf jFdf hY, eyko riv rihaf sB QfeI pYNdf hY. iPr ies eyko qoN ibnf iksy hor ivclf srbivafpI Em nmo BgvMq aqy dy rUp `c pRgt ho rhy hn, anusfr iËMdgI
pr awKrI iek nfl lwgy KuwlyH AUVy df eyku visaf mn mfhI] (pMnf 433) nUM ikAuN ismiraf jfey. ies Dfrnf nUM gusfeIN hY. ihMdU miq anusfr gusfeIN ijAuxI hI mnuwK dI hoxI hY. afpxI ieh
Bfv ieko (eyko) hY. iehI swc hY. ies eyko lyvY eyko dyvY gurmiq hor vI spÈt krdI hY, ikRÈn jI df iek nfm vI hY. iehI DrqI hoxI mnuwK ny sucyq rUp ivc afpxf Drm
leI ieh nfm srUp hY. iehI krqf hY. avru n dUjf mY suixaf] (pMnf 433) myry mn eyks isAu icqu lfie] df mflk hY. iehI Kflk jgq df pflk smJ ky sihj aqy BrpUr smfjI iËMdgI
iehI purK hY, ikAuNik cyqnf dy rUp ivc eyko eyku rivaf sB aMqir eyks ibnu sB DMDu hY hY. smuwcy jgq nUM jIvn dyx vflf jgMnfQ bsr kridaF inBfAuxI hY jF mjbUrIvs
ieh jIvMq hY. ieh inrwbAu Bfv inzr hY. sBnf jIaf kf afDfrI hy] sB imiQaf mohu mfie] (pMnf 44) aqy smuwcI dOlq df mflk vI iehI hY. afpxI iksy JUTI hoNd dy Brm ivc iËMdgI
ieh inrvYr Bfv vYr rihq hY. ieh iksy (pMnf 1051) ieku pCfxU jIa kf ieko rKxhfru] ijs nUM ihrdy Bfv mn ivc vsfAux nfl ijAuNidaF, iKJidaF qy kuVidaF apnfAuxI
nfl vYr nhIN krdf. ieh akfl Bfv kfl eyko amru eykf piqsfhI ieks kf min afsrf sfry zr dUr ho jFdy hn. sfrIaF mnuwKI hY, ieh mnuwK dI afpxI mrËI hY.
rihq (sdIvI) hY. ieh mUrq Bfv sfkfr jugu jugu isir kfr bxfeI hy] ieko pRfx aDfru] ieMdrIaF df mflk vI iehI hY, jo pUrn Bfv arQ bVf spÈt hY ik ieh
(pMnf 1046) iqsu srxfeI sdf suKu hY, srbivafpI hY aqy mukqI dfqf hY. kudrq hI srbÈkqImfn qy krn
gurbcn isMG gurmiq ieh Dfrnf vfr vfr pfrbRhm krqfr] (pMnf 45) ieh Kflk hI imhrbfn qy mukqI dyx krfvxhfr hY. iehI sfiraF nUM pYdf krn
Pon: 91-98156-98451 duhrfAuNdI hY ik ies eyko nUM jp. ies mn myry eyko nfmu iDafie] vflf hY. ieh sB dy idlF df mflk hY. vflI hY. kudrq dy kx-kx ivc rmI hoeI
eyko dy gux gf. iehI eyko pfqÈfh hY aqy srb suKf suK Aupjih gurU sfihb bcn krdy hn ik gurU ies dI hsqI nUM pRgt krn vflf eyko
hY. ieh ajUnI hY Bfv iksy jUn ivc nhIN ies eyko df qKq hr QF mOjUd hY. Bfv drgh pYDf jfie] ny myry mn dy sfry Brm dUr kr idwqy krqf sfiraF df mflk qy pflk hY. hoNd
afAuNdf. ies nUM iksy ny nhIN sfijaf. ies eyko dI hr QF pfqÈfhI (rfj) hY. sBnf dfqf eyku hY dUjf nfhI koie] hn. hux mYnUM pqf lwgf hY ik ieh eyko hI vjoN kudrq dfqf hY qy isrjxhfr hsqI
ies dI hoNd svY qoN hY. ies df anuBv iehI eyko sB QF rm irhf hY. iesy eyko iqsu srxfeI CUtIaY alh aqy ieh eyko hI pfrbRhm hY. Bfv vjoN krqf. hukm ies eyko krqf df pRgt
gurU dI imhr nfl huMdf hY. df sfry mnF ivc vfs hY. iehI eyko sB kIqf loVy su hoie] (pMnf 45) ihMdU iPlfsPI aqy ieslfmI iPlfsPI hoieaf swc hY. Bfv ieh kudrq hI sfry
sfry gurU gRMQ sfihb ivc ies eyko jIvF nfl lYx-dyx krdf hY. Bfv iehI gurmiq mnuwKI mn nUM ieh afqimk ivclf rwb ieko hI hY, ijs dy dIdfr jIvF nUM afpxy ijAuNdy rihx leI
dy Bfv arQF nUM vfr vfr spÈt kIqf eyko mnuwK nUM loVINdIaF vsqUaF idMdf hY. igafn dy rhI hY ik ies eyko dI hoNd hI kudrq ivcoN kIqy jf skdy hn. ies eyko cfhIdIaF swBy vsqF dyx vflI dfqfr hY
igaf hY. ies bfry koeI Brm BulyKf nhIN gurU sfihb dy bcn hn ik ies eyko qoN swc hY, bfkI sB kuJ JUT aqy mn dI nUM muKfiqb ho ky gurU sfihb ies koloN qy AunHF nUM pflx vflI srbÈkqImfn qy
rihx idwqf igaf. jdoN mnuwKI cyqnf ies ibnf mYN iksy hor dUjI rwbI hsqI bfry korI klpnf hY. iehI ieku mnuwK df nyVlf imhr aqy dieaf dI mMg krdy hn. isrjxhfr hY. gurU nfnk dy bcn hn,
eyko dy sMklp bfry spÈt huMdI hY qF nhIN suixaf. iehI eyko sfiraF jIvF dy pCfxU XQf imwqr hY. iehI eyko mnuwK df ies Èbd dI KUbsUrqI ieh hY ik idRstMq eyko sunIaMq eyko
gurmiq igafn Jrny vFg vihxf arMB mnF aMdr vws irhf hY. iehI eyko sfiraF rfKf hY. iehI mnuwK dI iËMdgI df afDfr ies iek sbdu ivc hI gurU sfihb ny ihMdU vrqMq eyko nrhrh]
huMdf hY. iPr mnuwKI mn afpxy afly- jIvF df afDfr hY. ieh eyko amr hY. hY. iehI mnuwK df afsrf hY. ies eyko dI aqy ieslfmI iPlfsPI ivc ‘rwb’ bfry nfm dfnu jfcMiq nfnk
duafly buxy sfry klipq Brm jfl ivcoN iesy eyko dI pfqÈfhI sB QF mOjUd hY. Èrn ipaF hI sdf suK imldy hn qy ikhf vrqy jFdy afm nFvF rfhIN kudrq ivcoN dieafl purK ikRpf krh]
bfhr inkldf hY. jugF-jugFqrF qoN ies eyko dI srdfrI jFdf pfrbRhm qy isrjxhfr vI iehI hY. ÈnfKq kIqy jfx vfly dfqfr Bfv ies (pMnf 710)
eyko krqf afpy afp] (pMnf 1271) srb ivafpk hY, ies leI gu r miq dI vfr-vfr ‘eyko’ (dfqf-krqf) dI bVI KUbsUrq Bfv ieko idsdf hY. ieko suxIdf hY.
eyko krqf avru n koie] (pMnf 1174) kudriq qKqu rcfieaf qfkId hY, hy mnf! iesy iek nUM sdf leI ivafiKaf kIqI hY. ieh eyko hI alh, ieko vrq irhf hY. nrhrh Bfv hir df
eyko krqf ijin jgu kIaf] sic inbyVxhfro] (pMnf 580) Xfd rwK. hmyÈf leI ies nfl afpxy Kudf, mAulf, pYgMbr aqy kurfn, kqyb purK rUp, ijhVf bRihmMzI afqmf vjoN
(pMnf 1188) Bfv ies ey k o rU p I ku d rq dI anuBvI irÈqy df aihsfs kr, ikAuNik ivclf pivqr rwb hY. ieh eyko hI ihMdU asIm isRÈtI ivc rm irhf hY. gurU nfnk
eyko afp vrqdf ipafry pfqÈfhI sB QF ivafpk hY, jo sB nfl ies irÈqy df aihsfs krn ipCoN hI sfry miq ivclf BgvMq, gusfeIN, nfrfiex, sfihb iesy eyko koloN nfm dfn dI mMg
Git Git rihaf smfie] (pMnf 432) ieko ijhf inaF krdI hY. suK imldy hn. afpxI ibnsxhfr hoNd nrhir, Em nmo, bfsudyv, irKIkyÈ, krdy hn. iehI idafl purK ikrpf krn
eyko eyku afip ieku eykY eyko eyku khY sBu koeI df aihsfs huMdf hY aqy hAumY qy iqRsxf gopfl, goibMd, mukMd, ikRÈn, jgMnfQ, vflf hY. gurmiq dI soc bVI spÈt hY,
eykY hY sglf pfsfry] (pMnf 379) hAumY grbu ivafpY] qoN Cutkfrf imldf hY. afpxI aslI mfDo, jgjIvn hY. gurmiq ihMdUaF nUM iesy sfihbu myrf eyko hY]
eyko eyku vsY min suafmI aMqir bfhir eyku pCfxY mnuwKI hoNd df aihsfs huMdf hY. pqf lgdf isrjxhfr eyko dI BgqI qy muslmfnF eyko hY BfeI eyko hY] (pMnf 162)
dUjf avr nf koeI] (pMnf 1259) ieAu Gru mhlu isÖfpY] hY ik ieh ieku hI sfrIaF dfqF df somf nUM alh dy rUp ivc iesy mAulf dI bMdgI sfihb myrf eyku hY avru nhI BfeI]
eyko scf sB mih vrqY pRBu nyVY hir dUir n jfxhu hY. ies dI Èrx ipaF hI sfrI Btkxf qoN krn dI pRyrnf krdI hY. gurU arjn dyv (pMnf 896)
ivrlf ko vIcfry] (pMnf 754) eyko isRsit sbfeI] mukqI imlxI hY. ies dy kIiqaF hI sfrf jI ‘suKmnI’ ivc iesy eyko nUM jpx aqy sfihb myrf nIq nvf
Bfv eyko hI krqf hY aqy ies dI eykMkfru avru nhIN dUjf kuJ huMdf hY. ies eyko dI hor ivafiKaf iesy dy gux gfAux dI pRyrnf idMdy hn, sdf sdf dfqfru] (pMnf 660)
hoNd afpxy afp qoN hY. koeI ies df nfnk eyku smfeI] (pMnf 930) krdI hoeI gurmiq hux qk mnuwKI mnF eyyk jip eyko sflfih] krx kfrx pRBu eyku hY
isrjxhfr nhIN. iehI eyko krqf hY aqy byÈk hr koeI eyko eyku kihMdf hY, ivc ‘rwbI’ hsqI bfry bxy af rhy sfry eyku ismir eyko mn afih] dUsr nfhI koie]
ies qo N ibnf iksy dU j y mn-klipq pr afpxy mn aMdrlI hAumY qQf afpxI sMklpF nUM ies eyko nfl joVdI hY. gurmiq eyks ky gun gfAu anMq] nfnk iqsu bilhfrxY
isrjxhfr rwb dI hor koeI hoNd nhIN. mYN-myrI df inj Kqm krky ies eyko nfl anusfr, min qin jfip eyk BgvMq] jil Qil mhIail soie]
ieh eyko krqf hI ies jgq df isrjxhfr iekimk nhIN huMdf. afpxy-afp nUM ies kfrn krn krIm] eyko eyku eyku hir afip] (pMnf 276)
hY. iehI eyko sB QF vrq irhf hY aqy iek df aMg nhIN smJdf. jy afpxy srIr srb pRiqpfl rhIm] pUrn pUir rihE pRBu ibafip] jIa jMq ky Tfkurf afpy vrqxhfr]
iehI bRihmMz dy kx-kx ivc smfieaf aMdrly qy bfhrly ies eyku nUM pCfx ilaf alh alK apfr] aink ibsQfr eyk qy Bey] nfnk eyko psiraf
hoieaf hY. ieh eyko iek hY aqy sB QF jfey Bfv ieh smJ ilaf jfey ik srIr Kuid Kudfie vz bysumfr] ñ] eyku arfiD prfCq gey. dUjf kh idRstfr] (pMnf 292)
ies eyko df hI psfrf hY. iehI eyko sfiraF dy aMdr aqy bfhr ies eyko dfqf-krqf EuN nmo BgvMq gusfeI] mn qn aMqir eyku pRBu rfqf] eykY eykY eyk qUhI]
mnF ivc vs irhf hY. iehI sfiraF df (kudrq) df hI psfrf hY qy mYN vI ies Kflku riv rihaf srb TfeI]ñ] rhfAu] gur pRsfid nfnk ieku jfqf] eykY eykY qU rfieaf] (pMnf 884)
mflk hY. ies eyko qoN ibnf iksy dUjy mn- ‘eyko’ df hI iek aMÈ hF, qF afpxy Gr jgMnfQ jgjIvn mfDo] (pMnf 289) Bfv ieh eyko hI myrf mflk hY. gurU
klipq rwb dI hor koeI hoNd nhIN. iehI ivcly Bfv afpxy srIrI mn aMdrly pRBU BAu BMjn ird mfih arfDo] ies eyko nUM jpo qy ies eyko dy gux sfihb afpxy ies bcn nUM iek vfr iPr
eyko sfiraF ivc vrq irhf hY, pr ies Bfv pRBuqf dy mflk dI hoNd nUM pCfixaf irKIkys gopfl guoivMd] gfE. Bfv ies eyko nUM hr vyly Xfd rKo. duhrfAuNdy hn ik iehI eyko myrf mflk
dI ivcfr koeI ivrlf mnuwK hI krdf hY. jf skdf hY. ies df aihsfs afpxy pUrn srbRq mukMd] ò] ies eyko nUM sdf leI afpxy mn ivc hY. myrf iehI mflk hY. ies qoN ibnf myrf
eyko sbdu eyko pRBu vrqY srIrI mn ivc anuBv kIqf jf skdf hY. imhrvfn mAulf qUhI eyk] vsfE. ies eyko dy anMq Bfv axigxq hor koeI mflk nhIN. myrf ieh mflk
sB eyksu qy Auqpiq clY] smuwcI pRBuqf Bfv srb ÈkqI df mflk pIr pYkFbr syK] gux hn. sfiraF nUM pYdf krn vfly ies (kudrq dy rUp ivc) inq nvF hY. iehI
(pMnf 1334) aqy sfzy cfr-cuPyry PYilaf hoieaf hir idlf kf mflku kry hfku] mflk nUM pUry mn aqy qn nfl jpo. ieh mflk sdIvI dfqfr Bfv sdf sdf leI
eyko cyqih qf suKu pfvih sfzy qoN dUr nhIN qy iehI hir eyko dy rUp kurfn kqyb qy pfku] ó] eyko afp hI Kud hir hY aqy ieh sfiraF dfqF dyx vflf hY. krn vflf ieko hY, jo
iPir dUKu n mUly hoie] (pMnf 558) ivc asIm isRÈtI ivc rimaf hoieaf hY. nfrfiex nrhr dieafl] ivc ivafpq hY. ies eyko qoN hI az-az afp hI kfrn hY. hor dUjf koeI nhIN.
eyko cyqY iPir join n afvY] gurU sfihb dy bcn hn ik sfzy afly- rmq rfm Gt Gt afDfr] ivsQfr hoieaf hY. ies eyko nUM afpxy gurU sfihb dy bcn hn ik nfnk Aus qoN
(pMnf 1174) duafly cfr-cuPyry psry ies srbivafpI bfsudyv bsq sB Tfie] mn ivc vsfAux nfl sfry pfp Kqm ho bilhfr jFdf hY, jo pfxI, DrqI aqy
Bfv igafn df ieh sgl psfrf ies eyko dI hI hoNd hY. ies qoN ibnf iksy dUjy lIlf ikCu lKI n jfie] ô] jFdy hn. Bfv ies eyko dy swc nUM jfx ky afkfÈ ivc hr QF smfa irhf hY. sgl
eyko (bRhm) sLbd qoN hoieaf hY aqy ieh mn-klipq ‘rwb’ dI hor koeI hoNd nhIN. imhr dieaf kir krnYhfr] puMn-pfp dy sfry Brm dUr ho jFdy hn. jIaf-jMq nUM pYdf krn vflf aqy AunHF
eyko hI pRWBu qQf smucI pRWBuqf df mflk ieh eyku hI sB QF ivafp irhf hY, Bgiq bMdgI dyih isrjxhfr] ieh eyko hI mn aqy qn ivc rm rihaf nUM pflx vflf ieh mflk, afpxy afp qoN
Bfv srwbÈkqImfn hY, jo sB QF vrq eyko syvhu avr n koie] khu nfnk guir Koey Brm] hY. gurU nfnk dI hoeI imhr nfl mYN ies vrq irhf hY. sfry pfsy cfr-cuPyry iesy
irhf hY. sfrI AuqpqI ies iek qoN hoeI ijqu syivaY sdf suKu hoie] eyko alhu pfrbRhm] (pMnf 896) eyko nUM jfixaf hY. Bfv afpxy afly duafly eyko df psfrf hY. dUjy Bfv iksy dUjy mn-
hY. jy ies eyko nUM hI icqivaf jfvy qF nf Ehu mrY n afvY jfie] Bfv smuwcI Klkq nUM pYdf krn vflf cfr-cuPyry PYilaf jo asIm bRihmMz asIN klipq rwb dI hor koeI hoNd nhIN. gurU
suK imldf hY, koeI duK nhIN ivafpdf. iqsu ibnu avru syvI ikAu mfie] Kflk srbivafpk hY. Auh sBnIN QFeIN vyK rhy hF, iehI eyko hY. ieh eyko hI sfihb vfr-vfr duhrfAuNdy hn, qMU iek
Bfv iksy dUjI rwbI hsqI bfry mn ivc (pMnf 1174) rimaf hoieaf hY. EhI kfrn Bfv krn kudrq vjoN dfqf Bfv mnuwK nUM cfhIdIaF hY. qMU iek hY. qMU hI qMU hY. qMU hI sfiraF
bxy hoey sfry Brm Kqm ho jFdy hn aqy ies eyko nUM ismro. iksy dUjy mn- vflf hY. EhI bKiÈMd hY. EhI sfiraF dI swBy dfqF dyx vflf dfqfr hY, df rfjf Bfv srbÈkqImfn hYN.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (24)

pMjfbIaF df lok Drm kI hY[[[


do sfl pihlF dI gwl hY, cMzIgVHoN jf ky afVHqIaF ƒ sbËIaF ssqy Bfa ƒ Auh gOrv imilaf, jo asIN rl ky Aus pey huMdy, pirvfrF dy nOjvfn byruËgfr qy
ajoky hfl
vDdy ivÈv pUMjIvfd ny Brm pf idwqf
hY ik Gry bih ky cIËF afrzr krI jfxf
luiDafxy jf rhI sF. jnvrI dI aKIrI vycx nfloN afp Èihr jf ky vycxf Auhdy qoN Koihaf hY. kfrvfeI sfrI peI pr sfzf guMmrfh nf huMdy qy Gr dIaF aOrqF dI jIvn df mËf hY qy Gol krnf ijvyN ivhlf
TMZ ivc lok AuNj hI sIq hvf dy cuwp vws dI gwl nhIN. Auh duwK df mfiraf sI, bixaf kuJ nhIN, ikAuNik asIN kdy iekwTy ihPfËq dI icMqf nf huMdI. qy nflfiek kMm hY. awj sfzf mnobl tuwtf
krfey hoey sn qy iek vfrI bws awizEN pr Auhdy mn-bcn-krm ivc Kot nhIN ho ky nhIN lVy. asIN ienHF lihrF dI ieh kihxf bVf sOKf hY ik iBRÈt hoieaf hY, ikAuNik sfƒ XkIn nhIN ik
bfhr inklI qF mfhOl rvF ho igaf. Gr sI. Auh afpxy ipMz dy gyt ‘qy Auqr igaf qkrIr nfl sihmq nhIN. sfƒ aMdroN Jorf rfjnIqI ny pMjfb ƒ Krfb kIqf hY pr sMGrÈ df Xog Pl imlU vI ik nhIN pr
dy ibsqiraF ‘qy nINd df afpxf mËf huMdf qy mYƒ iKafl afieaf ik afpxy jIvn nhIN ik asIN sdIaF qoN jfq dy afDfr ‘qy gwl qF ieh vI socx dI hY ik asIN kdoN iek vfr jy pMjfb dy lok PYslf kr lYx
hY, pr ihckoly KFdI bws ivc pMdrF imMt ivc mYN kdy iksfn bfry nhIN soicaf. myrf afpxy hI vrgy mnuwKF df ÈoÈx kIqf hY; lokqMqr df Drm inBfieaf hY. dPqrF, ik hr glq ƒ shI krnf hY qF jwg jfxdf
vI jo nINd afAuNdI ey, AuT ky mn brobr pirvfr qF KyqI nhIN krdf pr myry ik koeI aOrq jIvn sMvfrn dy mOikaF qoN XUnIvristIaF, pMcfieqF qoN lY ky ivDfn hY ik nIqF ƒ murfdF huMdIaF ny. myrf
ho jFdf ey. bRyk dy Jtky nfl izgdI DOx sMprk ivc vfhI krn vfly kuJ lok ËrUr vFJI, pirvfr qy smfj ivc rihMidaF sfrI sBf coxF ivc asIN jfq, Drm dy nF ‘qy anuBv hY ik pRmfixk jIvn dI ÈurUafq
vI nINd df qilsm nhIN qoVdI, GVI ku hn. mYN kdy soicaf nhIN ik awj dy Ëmfny iËMdgI Èwk qy sfiËÈ BrIaF nËrF qoN votF pfAuNdy hF, nhIN qF lokF dy mUMh ƒ iesy qrHF dy PYsly krky huMdI hY.
awK KolH ky bMdf Pyr guMm jFdf hY. bwsF `c ikrsfnI krn df kI mqlb ey? bcdI-bcdI vI Ëulm df iÈkfr ho jFdI votF pfAuNdy hF qy ieho ijhI srkfr cuxdy pMjfb dy AuTfx ƒ shI rfjnIqk
ivc suwqy pey lokF dy KuwlHy mUMh bVy inrdoÈ mYƒ Aus idn aihsfs hoieaf ik syD dyx leI hr pMjfbI ƒ kuknUs dI
lwgdy ny. dunIaF iksfn myrI cyqnf df ihwsf nhIN ey, iesy qrHF afpxI rfK ivcoN AuT ky ies kRFqI
‘c koeI ikqy vI leI myry icMqn jF icMqf df ivÈf nhIN ey. df nfiek hoxf cfhIdf hY. Auh ijQy hY, jo
kMm lwgf hovy, kMm KyqF dI hirafvl df idRÈ, pwkI kxk df kr irhf hY, lok-Drm inBf irhf hY qy
dI spIz sonyhfrf idRÈ hr pMjfbI dy mn df hiraf musqYdI nfl lokqMqr dI rfKI kr irhf
GtfAux, vDfAux ibMb hY; pr imwtI ‘coN ieh cmqkfr pYdf hY. ijs idn sfzIaF rsoeIaF, ivhiVaF,
dy cwkr ivc krdy iksfn dy jIvn qoN myry vrgy gYr- muhwilaF qy dPqrF ivc asIN smdrÈI
Pisaf rihMdf hY; iksfn lok asloN tuwt gey ny. aijhIaF bx ky lokqMqr dy rKvfly bx gey; ijs
pr bws ivc pqf gwlF socidaF mYN luiDafxy puwj geI pr idn asIN dUjy dy hwk dI rfKI vI EvyN
Aus iksfn df ichrf mYƒ Xfd afAuNdf krn lwgy, ijvyN afpxy dI krIdI hY qF
monIkf kumfr irhf ik Aus ivc eyzf suhxf kI sI? iPr Aus idn pfrlImYNt ivc bYTy sfzy lyK
Pon: +91-94175-32822 iek idn iKafl afieaf ik pMjfb df ilKx vfly vI ieh smJ jfxgy ik asIN
aiDafqm iksfn dy muwK ‘qy hY. hux Auh nhIN rhy!
huMdY, hux jo krnf, zrfeIvr ny krnf; dysL ivc vwsdf qy kMm krdf hr myry qfeI jI jdoN svYtr buxn leI
so surKrU ho ky mYN vI sON geI. mnuwK dysL dI hoxI ivc ihwsf pfAuNdf hY. slfeIaF ‘qy kuMzy pfAux lwgdy jF koeI
AuT ky jdoN bfrI ivcoN Jfikaf qF mocI, drjI, doDI, aiDafpk, dukfndfr, vI lMmf qy aOKf kMm krn lwgdy qF iksy
rfh Eprf ijhf lwgf. mYƒ vihm hoieaf luhfr, zfktr, jmFdfr, vkIl qy rwdI krmÈIl bMdy df pONKf lY ky kMm ÈurU krdy
ik mYN glq bwsy cVH geI hF. nfl dI leI hfk mfrdf sfeIkl ‘qy PyrI lfAuNdf hY qy bfËfr dy Bfa ‘qy aftf-dfl KrId hF jo sfzI kmËorI ƒ afDfr bxf ky hI qF jo kMm inrivGn qy CyqI pUrf ho jfvy.
svfrI ƒ puwiCaf qF Auhny puÈtI kIqI ik bMdf vI, hr dyÈ dy kMm-kfj df Durf ky asIN pMjfb dI ikrsfnI df muwl cukqf sfzI suwcI kmfeI df islf sfQoN Koh lYNdI mYƒ lwgdf hY, pMjfb dy nv-inrmfx dy
bws luiDafxy cwlI hY. awbVvfhy AuT ky huMdf hY, ijs dy TIk cwlx nfl gwzI df kIqf jfxdy hF. iesy svfrQI soc krky hY qy sfƒ jfq, Drm dI vMzI ivc AulJf supny df pONKf sfƒ iksfn dy muwK qoN lYxf
mYQoN rfh nhIN pCfx hoieaf qy dUjf ieh sMquln bixaf rihMdf ey. mYN CotI huMdI asIN dysL pMjfb ƒ rogI kr ilaf hY. idMdI hY. afDuink rfj ivc srkfr afpxI cfhIdf hY, ikAuNik Auhdy muwK ‘qy pMjfb
ik awj kwlH iqMnF-cOhF mhIinaF bfad suxdI sF, ‘Auqm KyqI, mwDm vpfr, niKwD ies gwl qoN axjfx ik sfzf inwjI jIvn qfsIr jnqf dI qfsIr qoN gRihx krdI hY df aiDafqm hY. ieh ikrq, sMGrÈ,
hI iksy Èihr jfvo qF sVkF pfsy rwKIaF nOkrI’ pr awj hflq ieh hY ik iqMny smfjk jIvn df aMÈ hY, asIN ‘mYN qy qy Aus ƒ vfc ky hI jnqf nfl vrqdI hY. sMjm qy isdk nfl kmfieaf aiDafqm
rfh dIaF inÈfnIaF gfieb hoeIaF huMdIaF kMm niKwD ho gey ny. mqlb pMjfbI smfj myrf pirvfr’ dy isDFq ‘qy afpxf inwjI jd sfzy afpxy ikrdfr izwgy hoey ny qF hY. qrwkI dI byqukI dOV ivc iksfn nUM
hn jF AunHF dy afly-duafly hor bVf kuJ df Durf ihwl igaf hY qy iehdI mOilk qy smfjk jIvn smyt ilaf hY pr pMjfb asIN srkfrF ivc ieKlfk ikvyN BflIey? ipwCy pf ky pMjfb dI brkq GtI hY qy
bx cukf huMdf ey. Aus svfrI ny dwisaf rcnf ivc qot af geI hY. iksy dyÈ ivc ivc pirvfrk ijAux dy inGfr dI kQf lokqMqr df mqlb ‘jfgqy rho’ hY, ijs sfzy pdfrQk qy afqimk Kjfny KflI ho
ik Auhny luiDafixEN AurHF iksy ipMz suhxf vwsx-rwsx leI sB vsqF dI dfq df iviKafn smfjk jIvn dy inGfr dI dI rfKI krnI pYNdI hY qy asIN votF pf ky gey ny. ieh vylf iksfn ƒ pMjfb dI lok
Auqrnf hY. Auh qfrIK Bugqx cMzIgVH pMjfb kol sI, AupjfAU jfigRq imwtI hvf kQf qoN vwKrf nhIN hY, ikAuNik suQry smfj smJIdY ik hux jo krnf srkfr krygI. cyqnf ivc gwBy rwK ky pMjfb dI KuÈhflI
afieaf sI. mYN rqf ku iDafn kIqf, Auh pfxI, bfrFmfh kMm krn qy pRym hMZfAux `c hI suQry pirvfr pl skdy hn. bfhr lokqMqr dI sPlqf lok Drm dy inrbfh df sFJf supnf vyKx df hY. iksfn-muKI
bhuq suhxf afdmI sI; KuwlHI icwtI dfhVI, vflI ruwq qy ies sB ƒ vrqx dI syD dI hvf Krfb hovy qF afpxf vwKrf svrg ‘qy inrBr hY, pr sfzy lok Drm df Gyrf cyqnf pMjfb dy lok Drm ivc Esy qrHF
purfxy irvfj dy kwpVy; pr muwK ‘qy krVI dyx vflI ivcfrF dI mhfn prMprf. sfzf nhIN bxfieaf jf skdf; ikAuNik Gr dI bhuq sOVf hY. lokqMqr dI kfmXfbI leI vwsI hovy, ijvyN gurmuK vfsqy gurU df bcn
imhnq nfl jo afAuNdI hY, Aus qrHF dI Drm ies ivrsy ƒ hor awgy iljfxf sI swjrI hvf vfsqy qfkI aMdr vwl dI nhIN, jfq-brfdrI df Gyrf vwzf krky hr idn huMdf hY; jo sdf Auhdy nfl vwsdf hY, jo
cmk. mYN bhuqf socy ibnf puwC ilaf, pr sfzf qF cwkf hI jfm hox lwgf hY. bfhr vwl ƒ hI KolHxI pYNdI hY. jy ieh afpxy GrF, dPqrF, glI-muhwilaF qy jl ivc zuwbdf nhIN, ijhƒ qskr luwt
“qusIN vfhI krdy E?” iBRÈt isafsqI pRbMD sB kuJ ‘qy BfrU ho swc nf huMdf qF asIN GrF aMdr Kwjl nf cox hlikaF ivc sMGrÈ krnf pYNdf hY. nhIN skdf qy awg jlf nhIN skdI.
myry puwCx dI dyr sI, Auh iksfn dI igaf qy ienHF vsqF ƒ vrqx dI jfc
mMdhflI dI iviQaf suxfAux lwgf, “sfƒ sfzy qoN ivsr geI. awj sfzy kol iek vI
kmfeI df koeI svfd nhIN afAuNdf, ikAuNik
iek Psl nfl ipClf krËf qfrIdf qy
eyny ‘c hor krËf cuwk leIdf.” kihMdf,
sUqr nhIN, ijs ivc asIN sfry pMjfb dI
lokfeI ƒ bMnH skIey.
smfjk qy afrQk brfbrI df
iksfnF bfry sMq rfm AudfsI dy do gIq
hflIaF pflIaF df gIq ijnHF suixaf ey BuiKaF df hfVH nI. qUM sony df ptolf bx ky.
keI iksfn hux anfj dI QF sbËI bIjx afdrÈ ivwZ ky afËfdI ipCoN dyÈ Br ivc
dbf db cwl myry bYlF dIey joVIey nI, ‘psU’ aqy ‘ikrqI’ df ieko ieiqhfs, qUM vI bx igaf gmF df gumMqrI,
lwg pey ny, ikAuNik Èihr ‘c sbËI vyc jo lihrF cwlIaF, Auh pMjfb ivc vI bVy
bIjxy ny asIN hiQafr. jIhƒ ilKdf qF afieaf ey ‘krfV’ nI. E! myry byËubfn Zwigaf.
ky qfËI kmfeI iml jFdI hY. AuNj, Auhƒ AuqÈfh nfl vgIaF pr hfl ieh hY ik
muVHky df vwqr mYN jIhdy kol vyc ky mYN BYxF qyrI joVIey ny gl lwg ky sIrI dy[[[.
ieh kMm cMgf nhIN lwgdf. Auhny dwisaf nf ieQy aOrq dI hflq ibhqr hoeI, nf
msF hY sMBfilaf nI, sikaf ivafj vI nf qfr.
ik Auh KyqI krnI jfxdf hY, pr ieMj roË dilq ƒ brfbrI imlI qy nf hI ikrsfnI
pvy nf cOmfisaF dI mfr. nI joVIey bIjxy ny asIN hiQafr. sfzf GuwtIN GuwtIN KUn qyl pI igaf,
qy Kfd Kf geI hwz Kfr ky.
lhU rfjoN nrk! eyh ho rhU
kwd qwk rwb vDIkI shU.
dwby pYrIN lMG cwl ZfiraF df moV, sfzy mwiQaF ‘qy
sfzy vwizaF vzyiraF ny,
boly bYNk dI qkfvI vhI aMdroN,
bohl ƒ KMgUrf mfr ky.
lhU lhU lhU lhU KVkfeIN nf qUM twlIaF dy rOx nI.
‘hmdm` qy eyh khU-khU rotI dI irhfV kr suwqI ey ‘ipafro’, idwqI ey grIbI ijhVI poc nI. sfƒ ibjlI JMjoVf eynf mfiraf,
hr pfsy bws lhU lhU. icwtf bs ho igaf lhU. PslF dy mwQy AuqoN sfVHsqI kwlrF dI, ik swDrF ƒ lFbU lwigaf.
eyDr zuwlHdf eyh vI lhU jIhdy hOky ‘jMgU’ pflI ƒ jgOx nI.
lhU lhU lhU lhU? hnyiraF dI Et ivc dyxI hY ‘krfhF’ ny Kroc nI. gl lwg ky sIrI dy[[[.
EDr zuwlHdf Eh vI lhU. -suKivMdr hmdm bodlFvflf qfhIEN asIN Guwt ky
rwjy hoey sfnH vyK,
Pon: 360-281-2624 ikwdF rhy mwkIaF AujfV. mMzfsf isr bMinHaf ey, DIey ikhVy nI BVoly ivc zwk lF,
iks nUM idsdf hY lhU --- cuwkxf mnuwKqf df Bfr. mYN qyrIaF juafn swDrF.
ijs nUM idsdf hY lhU nI joVIey bIjxy ny asIN hiQafr.
Auh mF hAuky lY khU modI srkfr nI joVIey bIjxy ny asIN hiQafr. vwZ KfxIaF swsF df rUp Dfiraf,
hY sfzIaF smfjI kdrF.
iksy dI ivDvf ho geI bhU. rupeIaf zflr 73 pfr, isMgF dIaF iqwKIaF sMgInF
kr lvIN qUM vI, sIrI qy jwt dI sFJI DIey ikhVy mYN njUmIaF ƒ puwC lF,
PylH modI dI srkfr. ikAuN cMn ƒ srfp lwigaf?
bdly df bdlf lhU arQcfrf qfro-qfr, QMmH jfx nHyrIaF dy vyg nI. iviQaf dy nF gl lwg ky sIrI dy[[[.
ÈFqI dI gwl kOx khU? mihMgfeI dI mfro-mfr. sIrIaF dy hOsly ƒ gl lwg ky sIrI dy jwt rovy,
qwqI qvI ‘qy kOx bhU? AujiVaF tFizaF df bohlHF ivcoN nIr vigaf.
puwqF ijMnf huMdf ey dryg nI. suwky jfx nf bohlF df mfr mgrf,
gurU bhU! qyrI kOm rhU. nf nOkrI, nf ruËgfr, ilaf qMglI nsIbF ƒ ProlIey, jo mfrdy ny jFdy cFgrF.
gAUaF Kfqr mfro-mfr. hwQF dIaF ryKF vFgUM Xuwg-pltfAU huMdy, qUVI ivcoN puwq ‘jwigaf’.
jwtF leI KyqF dy isafV. awk JwKVF ny qUVI ƒ bKyiraf,
afËfd qUM hYN! idwqf lhU modI krdf ‘mn kI bfq` hY KyqF ‘c brUd vFgrF.
qyry leI pIqf lhU. igwl dy mn dI ley nf sfr. nI joVIey bIjxy ny asIN hiQafr. sfzy ipV ivc qyry gl cIQVy nI, hux sfizaF hI hwQF ny hI covxf,
prq ky bs idwqf jo qUM -jugrfj isMG igwl, XOrk myrIey juafn kxky. jo imhnqF ƒ mfKoN lwigaf.
lhU lhU lhU lhU. Pon: 704-257-6693 ‘sUrj’ qy ‘DrqI’ dI jwPI ivc awg, kwlH ÈfhF dy godfmF ivcoN inklyN, gl lwg ky sIrI dy[[[.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (25)

lfhOr df rfjkumfrI bMbf sMigRh ivrfsq


lfhOr dy iklHy aMdr moqI msijd pMjfb df mYdfn hI drsfieaf igaf hY.
nfl lgdy ahfqy ivc do-mMiËlI iemfrq Èyr-ey-pMjfb mhfrfjf rxjIq isMG dI poqrI rfjkumfrI bMbf ijMdF sdrlYNz, mhfrfjf dlIp isMG dy byty PRYzirk (jnm
hY, jo ‘rfxI ijMdF dI hvylI’ dy nF nfl dlIp isMG dI vwzI DI sI. Aus vMÈ dI aMiqm inÈfnI. Aus ny afpxf afKrI smF lfhOr ivc 1868) df lYslI pOlsimQ df 1909 ivc
pRisD hY. rfxI ijMdF mhfrfjf rxjIq isMG bxfieaf icwqr ibRitÈ myjr dI puÈfk
dI sB qoN CotI rfxI sI. hvylI dI AuprlI guËfiraf. dlIp isMG dI DI hox nfqy Aus ƒ imlI ivrfsq lfhOr dy iklHy ivc peI hY. suBfÈ ivc hY. mhfrfjf dlIp isMG dy pirvfr
mMiËl ‘qy 87 pyNitMgF aqy hor purfqn pirhfr dy ies lyK ivc ies vzmuwly Kjfny bfry jfxkfrI idwqI geI hY. -sMpfdk dy hor jIaF dy portryt vI byÈkImqI
vsqF pRdriÈq hn. ies sfry sMigRh ƒ ieiqhfsk irkfrz hn.
‘rfjkumfrI bMbf sMigRh’ dy nF nfl jfixaf nF dI sicafrI eIsfeI kuVI nfl ivafh mhfrfjf dlIp isM G dI aM i qm nfl icqiraf igaf hY. sMigRh ivc rOck klf-vsq cFdI
jFdf hY. ieh vsqF mhfrfjf rxjIq isMG krvf ilaf. bMbf jrmn bYNkr ludivg ijAuNdI sMqfn hox kfrn Aus ƒ afpxy klfkfr jfrj ircmMz dy bxfey dI bxI hfQI-svfr mhfrfjf rxjIq isMG
aqy Aus dy jFnÈInF dy jIvn aqy simaF mUlr dI ieQopIafeI aOrq qoN jnmI aOlfd ipqf dlIp isMG dIaF pyNitMgF aqy hor mhfrfxI ijMdF dy icwqr ivc Aus dI dI mUrqI hY, ijs ivc Aus ƒ anykF
‘qy coKI rOÈnI pfAuNdIaF hn. ienHF klf-vsqF pRfpq hoeIaF. KUbsUrqI ijAuNdI ho jFdI hY. ËrIdfr puÈfk GoVsvfrF nfl idKfieaf igaf hY. julfeI
ieiqhfsk vsqF bfry jfxn qoN pihlF asIN afpxy bfkI dy sfry BYx-BrfvF ivc gOrvÈflI rfxI ƒ lfl gol isrhfxy 1883 ivc dlIp isMG ny Bfrq muVn leI
rfjkumfrI bMbf bfry kuJ jfxkfrI lY vFg hI bMbf dy koeI aOlfd nf nfl Zoa lf ky bYTI drsfieaf igaf hY. loVINdy 20,000 pONz Augrfhux leI ieh
leIey qF ibhqr hovygf. hoeI. 10 mfrc 1957 dy idn Èyr isMG dy portryt ivc Aus dI ÈfhI mUrqI bolI ‘qy lf idwqI sI.
mhfrfjf rxjIq isMG ny qlvfr dy afpxy dyhFq qoN pihlF Aus ny
Ëor ‘qy aqy isafsI afpxf sfrf inw j I sM i gR h
sU J -bU J nfl jo afpxy ivÈvfspfqr syvfdfr
ivÈfl aqy pIr krIm bKÈ sprf ƒ dy
ÈkqIÈflI sfmrfj idwqf, ijs ny kuJ sflF mgroN
sQfipq kIqf sI, hI sfrf smfn pfiksqfn
Auh Aus dy 1839 srkfr ƒ vyc idwqf. 1965
ivc dyhFq mgroN ivc rfxI ijMdF dI hvylI ƒ
dhfkf pUrf hox qoN ajfiebGr df rUp dy ky ieh
sfrIaF vsqF AuQy pRdriÈq
suBfÈ pirhfr kr idw q IaF geIaF. ies
Pon: 91-98728-22417 sMigRh ivc 10 qyl rMgF vfly
icw q r, 14 jl rM g F vfly
pihlF hI Kqm ho igaf. ies dOrfn Aus icwqr, 22 hfQIdMd ‘qy bxy
df jyTf puwqr KVg isMG, poqrf nOinhfl icwqr, 16 PotogRfP, 10 Dfq
isMG aqy dUsrf puwqr Èyr isMG QoVHy QoVHy dIaF vsqF aqy 7 hor Putkl
smyN leI rfj gwdI ‘qy bYTy, pr sfry CyqI cIËF sLfml hn.
hI drbfrI DVybMdI dy iÈkfr huMdy gey. sMigRh dy qyl rMgF vfly
afiKr 1843 ivc rfxI ijMdF dI kuwKoN pYdf rfjkumfrI bMbf
icwqr iËafdfqr XUrpI
hoey mhfrfjf rxjIq isMG dy Cy sflf sI. bfrF sflF dOrfn arbI BfÈf bolx icwqrkfrF-agsq iQEzor ÈfPt, aYP[
rfjkumfr dlIp isMG ƒ gwdI ‘qy ibTfieaf vflI ies bIvI qoN Cy bwcy pYdf hoey-iqMn aYks[ ivMtrhfltr, lYslI pUlsimQ,
igaf, pr Auh vI lMmf smF rfj nf kr muMzy aqy iqMn kuVIaF. kuVIaF ivcoN sB kYptn golizMGm, blYNknI vfrz, pI[ sI[
sikaf. 12 sflF df hox qoN pihlF hI 21 qoN vwzI DI jo 1866 ivc pYdf hoeI sI, df PRYNc aqy pYlyt dIaF ikrqF hn. ienHF
PrvrI 1849 dy idn Aus ƒ ivrsy ivc nF Aus dI mF aqy dfdI dy nF joV ky bMbf icwqrF df vDyry mhwqv ienHF dy ivÈf-
pRfpq hoieaf sfmrfj df dIvf eIst ijMdF rwiKaf igaf. dlIp isMG dI iËMdgI vsqU kfrn hY, jo kYmry vrgI bfrIkI
ieMzIaf kMpnI dIaF POjF ny sdf leI buJf dy bfad vfly smyN dOrfn Aus dI iksmq nfl icqiraf hoieaf hY.
idwqf. rfj qoN vFJf dlIp isMG aMgryËF df isqfrf zuwb igaf. tuwty idl vflf aqy afstirafeI icw q rkfr agsq
ÈfPt (1809-88)
dy lfhOr drbfr dy
mhfrfjf dlIp isMG dI DIaF bMbf, kYQrIn qy soPIaf.
ivÈfl qy l rM g F
vfly icwqr ivc puÈfk aqy gihixaF df bfrIk icqrn sMigRh dIaF hor vsqF ivc 22
aihlkfrF nfl hY. hfQIdMd dIaF aMzfkfr CotIaF qsvIrF,
iGry mhfrfjy ƒ mhfrfjf dlIp isMG df pRisD jl bMbf dI CotI BYx rfjkumfrI soPIaf ƒ
nËrfny lYNdf rMgF vflf icwqr vI ies sMigRh ivc Èfiml iswK ispfhIaF vwloN jnvrI 1916 ivc
drsfieaf igaf hY. hY. ies icwqr ivc mhfrfjf sunihrI puÈfk ByNt kIqf cFdI df kwp, sonf aqy kImqI
ies Èfndfr aqy ies nfl ZukdI hIry-jvfhrfq jVI pwQr jiVaf GoVy df sfËo-smfn, sony dI
drbfr dy idRÈ ivc klgI vflI pwg bMnHI swjy hwQ ivc qlvfr ply t ciVH a f Cqr, dlIp isM G df
pRisD klf- leI KVHf drsfieaf hY. gly ivc rfxI plfstr df DV (rfxI ivktorIaf dy hukm
ieiqhfskfr aYP[ ivktorIaf dI hIiraF ivc jVI CotI ijhI nfl klfkfr bYrn mYrocYtI df bxfieaf)
aYs[ aYjfËUdIn ny qsvIr hY, jo lfrz afklYNz ny mhfrfjf Èfiml hY. sMigRh ivc ËPrnfmf-ey-
Gwto-Gwt 50 ichry rxjIq isMG ƒ Byt kIqI sI. klfkfr rxjIq isMG dy lyKk rfie knhYXf lfl
pCfx ley hn, pYlyt df bxfieaf ieh icwqr mhfrfxI dI PfrsI dy nsqfilk awKrF ivc ilKI
ijnHF ivc Èyr isMG, ivktorIaf dy psMdIdf pyNtr aYP[ aYks[ arjdfÈq vI sLfml hY.
KVg isMG, ivMtrhfltr dy bxfey asl icwqr dI lfhOr df iklHf, ijs ivc ieh
nOinhfl isMG, nkl hY. BfvyN ieh asl icwqr ieMglYNz imAUËIam siQq hY, gurduafrf ÈhIdI
nur-Aud-dIn, dy bikMGm pYlys ivKy bxfieaf igaf sI, asQfn gurU arjun dyv dy iblkul nyVy
Èfm isMG pr mhfrfjf dlIp isMG dI ipwTBUmI ivc hI hY, ijQy jiQaF nfl gey XfqrU ies ƒ
atfrIvflf, jXF- lfhOr dy guMbdF aqy mInfrF qIk awpVdf sOiKaF hI dyK skdy hn.
mhfrfjf dlIp isMG mhfrfxI ijMdF
PrYkfiej alfrz,
df pYnÈnIaf ho inbiVaf. Aus ƒ lfhOr dIvflIaf mhfrfjf pY i rs ivc 22 jXF-bfpiqsq vYNcurf, vfn kortlYNz,
qoN Auqr-pwCmI sUby (ajokf Auqr pRdyÈ) akqUbr 1893 ƒ POq ho igaf. johfn mfritn hfingbrgr afid Èfiml
ivc gMgf ndI kMZy siQq ksby PqihgVH bMbf ijMdF ny aMgryË zfktr hn. jy asIN ies idRÈ dI mugl drbfr dy
ivKy iljf ky bMgfl sYnf dy srjn zfktr sdrlYNz nfl ÈfdI kIqI. Auh lfhOr icwqrF nfl qulnf krIey qF dohF rfjF dy
jOhn spYNsr lfijn (1809-63) dI rihMdy sn, ijQy sdrlYNz ikMg aYzvrz suBfa dy aMqr bfry BlI-BFq jfx skdy
srpRsqI ivc rwK idwqf. mYzIkl kflj ivc pVHfAuNdf sI. afpxy hF.
1853 ivc dlIp isMG ny iswKI pqI dI mOq mgroN bMbf lfhOr ivKy hI iesy klfkfr dy iek hor icwqr ivc
iqafg ky eIsfeI bx jfx df PYslf kr lgBg gumnfmI dI iËMdgI bsr krdI mhfrfjf rxjIq isMG ƒ drbfr sfihb
ilaf. agly vrHy hI Auh ieMglYNz cilaf rhI. iek vfr mfzl tfAUn ivKy afpxI mUhry drsfieaf igaf hY. afpxy muwK
igaf, ijQy Auh eIst aYNglIaf ivKy sPok irhfieÈ vwl lokl bws ivc sPr kridaF Drm sQfn pRqI ÈrDf-siqkfr drsfAux
aqy nfrPok dI hwd ‘qy siQq QYtPorz qoN bs kMzktr ny Aus ƒ sIt dyxoN ienkfr dy nfl nfl ieh icwqr Aus smyN drbfr
cfr mIl pfsy aYlvyzn ivKy vs igaf. kr idwqf qF Aus ƒ ieh dwsxf ipaf ik sfihb dy afly-duafly bfry vI kImqI
jUn 1864 ivc dlIp isMG ny imsr Auh kOx sI-pMjfb dy sfbkf mhfrfjf jfxkfrI idMdf hY. iek hor icwqr ivc
dy Èihr alYgËYNzrIaf ivKy bMbf mUlr rxjIq isMG dI poqrI. mhfrfjf dy puwqr Èyr isMG ƒ drbfrIaF mhfrfxI ijMdF dI hvylI.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (26)

Eprf bMdf
“bVf ZIT bMdf hY! keI vfr kih “mYzm.” ÈflU dy bolx qoN pihlF
cukI hF, mYzm awj iksy hflq ivc iml syvfdfrnI df bol suxfeI idwqf!
nhIN skdy, pr Auh suxdf hI nhIN; aKy “dws!”
‘koeI gwl nhIN, jd Auh iml skxgy, “bfhr kuJ lok bYTy ny, jy kho qF
asIN AunHF nUM iml lvFgy, qusIN jfE afpxf aMdr Byj dyvF?”
kMm kro!’ dwso, mYN kI krF!” “ies qoN aglI kQf bfad ivc!”
“iksy pRfblm ivc hovygf, koeI gwl qoV mwlo mwlI bfhr af geI. ds pMdrF imMt lMG gey qF mYN puwC ÈflU ny shy l I nU M ikhf qy nfl hI
nhIN, AunHF nUM QoVHI dyr rukx leI kih “kOx iksy hor rsqy qur pYNdf sI, ilaf, “qusIN kuJ kihxf cfhuMdy ho?” syvfdfrnI vwl dyiKaf, “iek iek krky iksy zUMGI soc ivc mgn sn. sB kuJ
dyh!” mYzm ny AuhdI gwl sux hmdrdI kuJ asIN vI qF suxIey.” kYibn aMdr “jI, nhIN kuJ nhIN, qusIN kro afpxf ByjI jfh!” afm vFg. tIcr afeI. rol kfl mgroN
nfl ikhf. vVdI zfktr mYzm dI iek gUVHI shylI kMm.” eynf kih ky Auh AuiTaf qy mYQoN “vo khfnI iPr shI, cMgf hux mYN lYkcr ÈurU kIqf, klfs ivc ipn zrfp
“ieh gwl qF mYN pMjfh vfr kih cukI ny svflI golf dfg idwqf. ht ky prHy jf Kloqf. cldI hF, qYnUM dyr lwg jfvygI!” shylI sfeIlYNs sI. ivÈf cIVHf sI, sfry pUry
hF, Auh kuJ suxy vI qF!” “qusIN pihlF cwj nfl bih qF jfE, “cMgf bMdf ey! jy gwl nhIN krnI sI jfx leI AuT KloqI. iDafn nfl sux rhy sn, pr ipwCy bYTI
“aYvyN inwkI inwkI gwl `qy Gbrf nf pfxI-DfxI pIE, Pyr dUjy dI gwl puwC qF roNdUaF vflf mUMh bxfAux dI kI loV --- ÈflU dI qbIaq acfnk ivgV geI. nfl
jfieaf kr, qUM cwl, AuhnUM mYN afpy dyK ilE.” ÈflU ny hwsidaF jvfb idwqf. sI? myry kol bYTx nfl AuhnUM kMzy lwgdy “mYzm, smF bhuq ho igaY, hux bYTy kuVIaF-muMizaF df iDafn Aus vwl
lvFgI!” mYzm ny AuhnUM smJf ky bfhr “cl koeI nhIN jI, asIN pfxI-DfxI sn, jo prHy jf ky Klo igaY! mYnUM ies AuTo!” ÈflU agly mrIj nUM afvfË mfrn bdo bdI iKicaf igaf, “kI hoieaY, kI
Byj idwqf. vI pI lYNdy hF!” shylI hwsdI Aus dy gwl df ros sI.” vflI hI sI ik syvfdfrnI ny ivcoN tok hoieaY, kI hoieaY?” sfrI klfs ivcoN
“ÈflU, koeI sfhmxy vflI sIt `qy bih geI. “Auhny bfad ivc gwl kIqI?” idwqf. afvfËF AuTx lwgIaF. tIcr AuhdI sIt
purfxf pyRmI “cl hu x dw s , aM d rlI gw l !” “ikwQy jI, AuhnUM dyK ieho lwgdf, “Aupr GVI vwl dyKo, qusIN pihlF vwl BwjI afeI, Aus nUM dyiKaf,
lgdY, jo inwT ky shylI ny pfxI df Gwut BridaF puwiCaf. Auh koeI gwl krnI cfhuMdY, pr gwl mUMhoN eI lyt ho!” syvfdfrnI kMD `qy lwgy klfk “izhfeIzryÈn qF nhIN lwgdI, Gfbrn
bih igaY!” Aus “aMdr dI koeI gwl nhIN, jo hY, bfhr inkly qd nf! aijhI hflq ivc Auh cuwp vwl mYzm df iDafn iKwc rhI sI. dI loV nhIN, iehnUM myry kmry ivc lY
dy pfs bYTI cMgI dI hY, keI sfl pihlF myry jIvn ivc vwt lYNdf!” “qUM bhuq iKafl rwKdI eyN, dws mYN afE, zfktr nUM idKfAuNdy hF.” Aus iek-
vfkP aOrq dy vfprdI rhI hY.” “iksy sfhmxy bolx qoN Jkdf hoAU, qyrf dyxf ikwQy dyvFgI.” ieh kihMidaF do ividafrQIaF nUM kuJ hdfieqF idwqIaF
“keI sfl pihlF? qYN ieh Byd kdy QoVHf Ehly lY jfxf sI. ho skdY Auhdy ÈflU mYzm sIt qoN AuT KloqI. qy ipRMsIpl dy kmry ivc clI geI.
aÈok vfisÈT sFJf nhIN kIqf!” “mYzm iek hor gwl aY!” ---
Pon: 91-98106-28570 “Pyr Auho gwl! koeI Byd nhIN jI, syvfdfrnI ny sMkoc kridaF ikhf, “Auh “ieho ijhI glqI Pyr nf kirE.”
nf guwJf qy nf inwkf ijhf. ijLMdgI ivc ijhVf bMdf afieaf sI!” izspYNsrI ivcoN bfhr inkldf smIr bol
mUMhoN inkilaf. keI qrHF dy lok afAuNdy ny, hr iek ivc “Auhny kuJ ikhf sI?” irhf sI.
“sB dI afpo afpxI smwisaf, afpo koeI nf koeI ivlwKx gwl huMdI aY, Auho “kuJ ikhf qF nhIN, Auh bVy afrfm “kuJ nhIN hoieaf mYnUM, aYvyN cwkr
afpxy duwK, ieh ivcfrI ies gwl leI ijhI gwl jF Auho ijhf ikrdfr iksy moV nfl bYTf irhf, iek-do vfr vfl klfk ijhf af igaf. kdy awgy nf ipwCy, aijhI
duKI hY ik bfhr iek bMdf bYTf hoieaY.” `qy af jFdf hY qF bIqy pl awKF awgy vwl jrUr dyiKaf, iPr kuJ Xfd krky hflq pihlF kdy nhIN hoeI!” ÈflU ny Aus
“qy Auh ivcfrf ies leI pRysLfn rUpmfn hox ivc dyr nhIN lfAuNdy.” AuT Kloqf, qy clf igaf.” df iKiJaf ichrf dyK sPfeI dyx df Xqn
hovygf ik mYzm AuhnUM nhIN imldI!” ÈflU “qYN qF ies inwkI ijhI gwl nUM “hUM, Aus vFg hI[[[!” ÈflU dy mUMhoN kIqf.
dI gwl pUrI hox qoN pihlF hI imlx afeI dfrÈink rMg dy idwqY, guwz!” afp muhfry inkilaf. “cl koeI nf, asIN qF Gbrf eI
aOrq bol peI. “QYNks! pr ieh qF afm vrqfrf “kOx mYzm?” syvfdfrnI puwC rhI gey sI! zfktr ny vI ieho ikhf sI, bdldy
“Auh pRysLfn hY jF nhIN, mYN kih nhIN ey.” sI. zfktr mYzm (ÈflU) df Aus vwl mOsm df asr hY!” smIr ny ÈflU dI
skdI, pr AuhdI koeI smwisaf vI qF ho “cl hux kMm dI gwl kr!” iDafn igaf qF Auh sucyq ho geI, “aYvyN sMBlI hflq dyK qswlI pRgtfeI.
skdI hY, aijhI smwisaf ik Aus leI “mYN afpxy kYrIar dy ÈurU dy dOr koeI purfxI gwl sI!” pYRktIkl df kuJ kMm krn vflf
imlxf jrUrI hovy.” ÈflU ny gwl puwTy pfsy ivcoN guËr rhI sF. keI gwlF df pqf “TIk hY mY z m.” kihM d I rihMdf sI, dovyN jxy kflj dI lYbfrtrI
jfx qoN rokx df Xqn kridaF ikhf. nhIN sI, afpxy sInIarjL koloN syvfdfrnI bfhr clI geI. vwl ho qury. svyr dI iZlHI, hOlI hOlI
“hF ieh qF ho skdY, Aus `qy QoVHI mdd leIdI sI. Auh ivcfry bhuq dUjf idn. ajy bhuqy qurn vflI ÈflU dI gqI pihlF nfloN qyj
ikrpf kr idE nf!” cMgI qrHF pyÈ afAuNdy qy gwl dI mrIj nhIN sn afey. ijhVy ho cukI sI. AuhdI cfl dyK smIr socx
“hor sfzf kMm eI kI aY, asIN ieQy qMd PVn ivc mdd krdy sn!” iewkf-duwkf afey, AunHF lwgf, ieh AuhI ÈflU ey ijs nUM dyK Auh
bYTy hI iks leI hF!” “Auh jrUr muMzy hoxgy!” nUM Bugqfx ivc ikMnI icMiqq hoieaf puwC bYTf sI, “kI gwl qusIN
“pihlF qusIN dso, kI smwisaf hY “nhIN, kuVIaF vI huMdIaF dyr lwgdI ey! kihMdy TIk qF ho?”
quhfzI?” ÈflU ny imlx afeI aOrq nUM sn, muMzf kI qy kuVI kI, sfzy ny KflI idmfg “svyr dI qbIaq TIk nhIN!”
svfl kIqf. mnF ivc ilMg Byd Aukf eI ÈYqfn dI tksfl “jy qbIaq TIk nhIN sI qF kflj
“kihMdy ny jI, mF qy zfktr qoN kuJ nhIN sI huMdf, sB df ruK huMdf ey, pr mYzm ikAuN afey?”
lukOxf nhIN cfhIdf, ipCly kuJ idnF qoN dosqfnf huMdf sI, hmdrdI qF aijhI nhIN sI. “kuJ kMm sI krn vflf, ies leI
iZwz ivc bhuq drd ho irhY, mYN pRysLfn ho vflf, ipafr vflf, nvyN Auh vI KflI bYTI myrf afAuxf ËrUrI sI.”
geI hF.” aOrq ny afpxI iviQaf dwsI. bMdy nUM AuqsLfh dyx vflf. sI, pr purfxIaF “Auh qF TIk hY, pr jy bMdf kMm
ÈflU ny aOrq qoN iek do pRÈn puwCy, myry nfl AuNj qF sfry cMgy XfdF hwQ afey mOky krn dI hflq ivc hI nf hovy qF dyKxf
iZwz toh ky dyiKaf qy cMgI qrHF jFc krn sn, pr AunHF ivcoN iek Blf ikwQoN jfx idMdIaF ny. pYNdY.”
mgroN prcI ‘qy ilKx lwgI, “aih kuJ lok, TMzI qbIaq df sI, mYzm dy nFh nFh “XU afr rfeIt, kMm Kqm krky mYN
dvfeIaF ny, kMpfAuzr nUM prcI idKf idE, guwsf qF kdy AuhnUM cVHdf hI kridaF vI AunHF dI CuwtI kr lvFgI.”
Eh quhfnUM dy dyvygf, iek hPqy df kors nhIN sI. Auh imTbolVf sI, iek kMnI bdo bdI KuwlH “mYN kuJ kr skdF qF qusIN inrsMkoc
hY, arfm af jfvygf, Gfbrn dI loV nhIN, pr boldf bhuq Gwt, kMm dI gwl krky aMdr df kV pft jFdf.” shylI ny dfnI geI. mYzm ny bQyrf qfx lfieaf, ieh kih skdy ho!” smIr ny mdd df hwQ
mfmUlI ienPYkÈn hY.” cuwp vwt lYNdf. hfsf mËfk vI bhuqf nhIN gwl kIqI. kMnI hor nf KuwlHy pr Auh KihVy pY geI qy awgy vDfieaf. gwl afeI geI ho geI.
aOrq df kMm krn mgroN ÈflU ny sI krdf. AuhdI sohxI idwK ny moh ilaf “Auh qF AuNj eI myry pfs afAux qoN KuwlHdI hI clI geI. hux Auh TIk Tfk sI.
kfl bYl vjfeI qF jo bfhr bYTy swjx nUM sI mYnUM. mYN acncyq hI Aus vwl iKwcI qRihMdf sI, nyVy ho ky vI ht ky bihx df --- “jy koeI jrUrI kMm nhIN qF myry nfl
aMdr swd sky. syvfdfrnI ny aMdr geI. myrf idl krdf ik Auh hr vyly Xqn krdf, Ehly jfx dI gwl eI nf tIcr ajy afeI nhIN sI. mYzIkl dy lYbfrtrI ivc cwlogy?” ÈflU dy mfiKEN
vVidaF sfr Aus dy puwCx qoN pihlF hI myry nfl rhy, myry nfl gwlF kry, myry kr!” sfry ividafrQI smyN qoN pihlF puwj cuky imwTy bol Auhdy kMnF ivc pey.
kih idwqf, “jI Auh huxy huxy ikqy clf nfl hfsf mËfk kry, myry nfl smF ibqfvy! “Pyr?” sn. kihMdy ny, ieMqjLfr dIaF GVIaF “jrUr!”
igaY!” pr ikwQy jI, Auh hr vyly afpxI dunIaF “Aus vyly qF Auhny koeI gwl nf lMmIaF huMdIaF ny. POjI jvfnF vFg aYvyN smIr ny koeI ikMqU-pRMqU nhIN sI
“ajIb afdmI hY ! pihlF ey n f ivc guafcf rihMdf!” kIqI, dUjy idn imilaf qF mYN sihjy hI qF koeI atYnÈn huMdf nhIN. kI kuVIaF qy kIqf. Auh cup cupIqf ÈflU dy mgr qur
kfhlf ipaf hoieaf sI! kuJ kih ky qF “jy eynf cfhuMdI sI qF AuhnUM ilPt puwiCaf, “klH qusIN myry nfl koeI gwl kI muMzy, sB afpo afpxI QF bYTy drvfjy ipaf. AuhnUM vI lYbfrtrI ivc QoVHf bhuqf
nhIN igaf?” idMdI, Auhny afpy eI KulH jfxf sI.” krnI cfhuMdy sI, pr kIqI nhIN, koeI Kfs vwl qwk rhy sn. muMzy-kuVIaF ivc Gusr- kMm sI, pr eynf vI ËrUrI nhIN sI ik
“jI Auh kihMdf sI, qyrI zfktr shylI ny toxf mfiraf. gwl qF nhIN sI!” musr hox lwgI. ies smyN AuQy gey ibnf srdf nf hovy,
mYzm ny pqf nhIN kd ivhlI hoxf, mYN “ilPt qF bQyrI idwqI pr Aus ny “gwl qF Kfs hI sI.” Aus hOlI ijhy “lwgdY, awj tIcr lyt afeygI!” ÈflU dy bol sux Auh vI AuDr eI qur
Pyr kdy af jvFgf.” syvfdfrnI ny dwisaf. kdy gOilaf eI nhIN!” ikhf. iek nfl dI sIt `qy bYTy afpxy sfQI nUM ipaf. Auhdf kMm qF jFidaF eI muk igaf
“cl koeI nhIN, hux jd Auh afieaf “Pyr kI hoieaf?” shylI ny svfd “ds nf Pyr!” kih irhf sI. sI, pr ÈflU ny jfxo igwlf pIhx pf ilaf
qF AuhnUM iswDf myry pfs Byj dyeIN!” ÈflU lYx leI puwiCaf. “Cwzo jI, qusIN kI lYxf inwkIaF- “mYnUM nhIN lwgdf, Auh lyt hovygI, hovy, do GMitaF qoN vwD smF lwg igaf
ny ieh kih ky syvfdfrnI bfhr qor idwqI. “puwC qF ieMj rhI aY ijwdF lYlf- motIaF gwlF qoN!” AuNj vI ajy pMj imMt rihMdy ny.” dUjy ny sI. Auh ivhlI hoeI qF smIr dI jfn
‘qyrI zfktr mYzm ny pqf nhIN kd mjnUM dI khfxI hovy, ieho ijhI vI koeI “lYxf BfvyN kuJ nhIN huMdf pr jy gwl GVI dyKidaF ikhf. CuwtI. BfvyN zfktr ny ieh kih ky qor
ivhlI hoxf?` Epry bMdy dy ieh bol iek gwl nhIN sIN.” krn nfl bMdy df mn hOlf ho jfvy qF ies “mYN AunHF nUM rfh ivc kflj idwqf sI, “mfmUlI buKfr hY. GbrfAux
vfr Pyr Auhdy kMnF ivc gUMjy, Auh socF “nf shI, qUM awgy dI gwl kr!” ivc hrj vI koeI nhIN!” afAuNidaF dyiKaf sI.” ipClI sIt `qy dI loV nhIN. dvfeI Kf ky afrfm kro,
ivc pY geI, kuJ cyqy afieaf, iek aks “pqf nhIN ikAuN, Auh iek idn myry “sfzf mn qF hmyÈf hOlf rihMdY!” bYTI ividafrQx ny disaf. Èfm qk nO br nO ho jfvogy!” qF Auhdy
idmfg dy idRÈ ptl `qy AuBiraf, Aus df pfs afieaf, kol bih igaf. mYN KuÈ hoeI, “mYN smJ geI, Auh gwl nhIN krnI “Pyr Auh afeI ik afeI!” nfl dI isroN mxF mUMhIN boJ lwD igaf sI, pr
ichrf iKV igaf, Auh vI ieho ijhf sI, pr jd Auhdf gMBIr ichrf qwikaf qF cfhuMdf, myry leI ieh nvIN gwl nhIN sI, ny qswlI idwqI. ijs qrHF ÈflU sB Buwl Bulf ky kMm ivc
mËfl ey iek imMt vI vyt kr lvy. jo myrI KuÈI TMzI pY geI. mYN iDafn nfl awgy vI keI vfr AuhnUM ieho ijhI mfnisk ijQy aijhIaF gwlF ho rhIaF sn, jut geI sI, Aus nUM QoVHI icMqf jrUr hoeI.
smF Auhny idwqf huMdf, jy Aus smyN dUjf Auhdy vwl dyKx lwgI. Auhdy mUMhoN bol dÈf ivcoN lMGdy dyiKaf sI, puwCx df Xqn AuQy kuJ jxy sItF ‘qy bYTy susqf rhy sflF bfad KuwlHIaF XfdF dI ies
bMdf nf puwjdf qF Auh iksy hor rfh qur nhIN sn inkl rhy, Kbry ieh ipaf soc krdy qF hwQ pwly kuJ nf pYNdf, ieho ijhf sn, kuJ gwpF mfr rhy sn, kuJ iek- inwkI ijhI kMnI ny smIr nfl ibqfey iek-
pYNdf sI. ieh mn bcnI buwlHF df jMglf irhf hovy, ‘khF jF nf khF!` sI, Auh!” dUjy nfl mjfk kr rhy sn. iek-do qF (agly sPy `qy jfrI)
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (27)

siq bcn
mYnUM Coty huMidaF hI BIK mMgx ivc asIN ies nUM dyK skdy hF. iPkry dy
vfilaF qoN bVI icV afAuNdI sI. AunHIN idnIN arQF vflf vfk drasl sMsikRq vfkX
lgBg hr rojL sfzy Gr iek sfDU gjf
krn afAuNdf sI. Auh jd vI dr ‘qy
df pMjfbI rUp hY. sMsikRq vfkX df arQ
hY-bol, kQn, ibafn, afdysL, sLbd sLbd
afAuNdf, mYN koeI nf koeI kurwKq bol bol afid. hor awgy ivkisq ho ky ies dy
idMdf, gflH qwk kwZ idMdf, pr Auh hr
vfrI bVy imw T y lihjy ivc GiVaf- sLyr vrgf huMdf hY!” gUVH igafn ivc nf gopI dy bol. ‘kvI-E-vfc’ hY, kvI dy
arQ tUk, swcy bol, sUqr, khfvq, jumlf
vI ho gey hn.
JroKf
GVfieaf jvfb idMdf, “siq bcn.” pYNidaF bcn sLbd dy QoVHf hor arQ bol. ‘pqrf vfcxf’ ivc vI ies dy bol iswK Drm dy aMqrgq gurU gRMQ sfihb bljIq bfsI
gwl kI Auh myry iksy vI apsLbd ivsqfr vwl jFdy hF. bcn dy swcf hox ky pVHn dy Bfv Aujfgr huMdy hn. ies ivcoN leIaF geIaF tUkF ieho hn. ‘vfk
dI pRqIikRaf vjoN tws qoN mws nf huMdf, krky awgy ies df arQ iekrfr, kOl bfry pU r f ly K iliKaf jf cu k f hY . lYxf’ df mqlb hY, KolyH gey gurU gRMQ Pon: 734-259-9353
bws ‘siq bcn’ dI rwt lfeI rwKdf. ijhf vI ho igaf, ijs nUM swcf mMnidaF ivafkrx ivc vfc aijhf sMklp hY, sfihb dy Kwby pwqry ivclf pihlf pd.
aksr Aus dI AupjIvkf df mslf sI. inBfAuxf jLrUrI hY. Xfd kro, Bgq qulsI ijs qoN ikRaf df krqf, krm jF Bfv isLv kumfr ny vfk df awgy ivsqfr kIqf, Bfv hn. ivrlfp dy arQF vfly pMjfbI
Aus df anuBv irhf hovygf ik aOrqF bhuq dfs dy bol, “rGUkul rIq sdf clI afeI, ivckfr sbMDF df pqf lgdf hY, ijvyN ‘jd rohIaF ivc pMCI qVky vfk koeI lYNdf sLbd vYx/bYx df iehI pihlf rUp hY. ienHF
nrm idl huMdIaF hn, ijs dy afDfr `qy pRfx jfey pr vcn nf jfeI.” krqrIvfc. vfcx df arQ ‘aYlfn krnf’ hY.’ sbwb dI gwl hY ik sMsikRq ivc vYxF nUM jd kfivk rUp idwqf igaf qF Auh
Aus nUM pqf sI ik myrI mF myrI cwlx ies qrHF mnuwK dy bolF ivc hI vI ho jFdf hY, ijs qoN awgy ies ivc vfkX sLbd dy arQ pMCIaF dI cihchft vI vYx khfey. ‘vYx pfAuxy’ df arQ hY,
nhIN dy v y g I. inw q anu s fr Au h mY n U M swcfeI, iekrfr afid dy Bfv inihq hn. pVqflx dy Bfv vI af gey hn, ijvyN vI hY. AuNj gurbfxI ivc ies df arQ kIrny pfAuxf, ivrlfp krnf. vYx/bYx
iJVkdI hr vfr muwT afty dI lY ky afAuNdI asIN bolF nUM pugfAuxf vI kihMdy hF. ‘nfnk sLfh PkIr’ iPlm nUM muV vfcx vcn, bol hI hY, ‘hir jIAu sbid pCfxIaY sLbd df muZlf arQ bol kQn hI hY,
qy Aus dI JolI ivc pf idMdI. mYnUM bfad aMgryjLI Word df vI iek sfic rqy gur vfik]’ (gurU ijvyN gurU nfnk dyv dIaF ienHF sqrF ivc,
ivc ‘sfDU BuwKy Bojn dy’ AukqI dI smJ arQ iekrfr, kOl hY, nfnk dyv); ‘jn kf kIno pUrn “aKI aMDu n dIseI vxjfiraf imqRf kMnI
afeI! “Keep ones words”; ies vfku ] ’ (gu r U arjn dy v ). suxY n vYx]” gurU rfmdfs ny vI eyhI
‘siq bcn’ sLbd aksr sfDUaF, dy arQ mhFvfk, muhfvrf, mhFpursLF dy vfkF nUM asIN Bfv ilaf hY, “gurmiq min aMimRqu vuTVf
sMqF, BgqF, PkIrF dy boly hn. gurU AukqI, aPvfh vI hn, pr mhFvfk vI kih idMdy hF. myrI ijMduVIey muiK aMimRq bYx alfey
sfihb dI ies quk qoN pRgt huMdf hY, “ijin iksy vI qrHF dI lwglpyt qoN vfk qoN vfkMsL bixaf, jo rfm]” kuJ hor BfrqI BfsLfvF ivc bYx
jfqf iqs kI ieh rhq] siq bcn sfDU ibnf afpxy inrpWK rUp ivc sLfbidk qOr ‘qy ‘vfk df iewk ijhy sLbdF df arQ bol, kQn hY. plYts
siB khq] jo jo hoie soeI suKu mfnY]” bcn/vcn, mUMh `coN inkilaf ihwsf’ hY, pr ies nUM jumlf, anusfr PfrsI vloN afieaf afvfjL sLbd
‘siq bcn’ drasl phuMcy hoey dYvI bol, sLbd, kQn hI hY. ies AukqI vjoN vI ilaf jfx lwgf vfc df hI sjfqI hY. ies df jLMd rUp
pursLF dy bol hn, jo hmysLf swcy mMny jFdy qrHF hmfqV dy bol vI muZly hY . vfkX qo N hI vfkXqv/ afvc aqy pihlvI aPfj hY. ies qoN bxy
hn. ‘siq bcn’ boly df sLfbidk arQ qOr `qy bcn hI hn. vkqwvX bixaf, jo ihMdI qy kdy afvfjLf df arQ AucI afvfjL hY. asIN
hI ‘swcf bol’ hY. gurU gRMQ sfihb ivc vcn sLbd sMsikRq DfqU kdfeIN pMjfbI ivc vI ibafn ies nUM ‘avfjLy kwsxf’ muhfvry ivc dyK
gurU dy sLbdF nUM atwl swcfeI ies leI ‘vc’ nfl jf juVdf hY, ijs dy arQF ivc ilaf jFdf hY. skdy hF, ijs df arQ iksy df mKOl
AupdysL vjoN pRvfn kIqf igaf hY, ‘gur ivc bolx dy Bfv hn. ies iDafnXog hY ik BfvyN ibafn AuzfAuxf hY. pMjfbI afvfjL vI nf kwZ sky
kf bcnu sdf aibnfsI]’, ‘siq bcn qoN awgy bxy ‘vfc’ df arQ sLbd dI DunI crcf ivc af rhy qF ‘vfj bxf ilaf.
sfDU khih inq jpih gupfl]’ (gurU bfxI, bolI, BfsLf hY. asIN sLbdF nfl imldI-juldI hY, vcn sLbd dy sky-sohdry hor ihMd-
arjn dyv) ies nUM bhuqf ies dy ikRaf pr ieh arbI vloN afieaf hY. XUrpI BfsLfvF ivc vI imldy hn. ies df
aYpr klXug ivc vrqI sLbdF dI rUp ‘vfcxf’ vjoN pCfxdy hF, vk qoN hI vkqf sLbd bixaf, BfropI mUl ‘Wekw’ imiQaf igaf hY,
ieh pwuTI KylH hI smJI jfvygI ik sfDU ijs df arQ pVHnf hY, pr ijs df arQ bolxhfrf, ijs ivc bolx dy Bfv hn. ies qoN bxy
lok myry vrgy nfsmJF vloN AunHF nUM Aucfry muZly qOr `qy bol ky suxfAuxf BfsLxkfr hY. vfk df iewk Byd keI sLbd imldy hn. aMgryjLI df jfixaf-
durbcn vI siq bcn krky jfxdy hn! hY, “agY krxI kIriq vfcIaY ‘vfg’ vI hY, jo smfsI sLbdF pCfixaf sLbd Voice ies dI imsfl hY.
bcn sMsikRq sLbd vcn df qdBv hY, bih lyKf kir smJfieaf]” ivc hI vriqaf imldf hY. ies df arQ afvfjL, DunI hY. ieh sLbd
ijs df arQ bo l hI hY , pr ieh (gurU nfnk dyv); “pqI vfcfeI min vjI dI loV hY. mqlb ies bfry muV aYlfn cuxn dy arQF ivc vriqaf jFdf lfqInI Vocem qoN PrFsIsI rfhIN huMdf
aiDafqmkqf qy sdfcfr dI rMgx ivc vDfeI jb sfjn suxy Gir afey]” (gurU krn jF dwsx dI loV hY. sMsikRq ivc qF sLbd inrvfcn vI ieQy QF isr hY. ieh aMgryjLI ivc ies rUp ivc puwjf. lfqInI
rMigaf jfx krky swcy bol dy arQ gRihx rfmdfs). ‘kQf vfcxf’ qoN ieh gwl hor vfc sLbd ivc iJVkx, mMdf bolx dy Bfv bixaf hY, inr+vcn qoN. ies df sLfbidk ivc ies df arQ bol, afvfjL, swd afid
kr igaf hY. siq bcn qoN ielfvf sfzy spwsLt huMdI hY. ies qoN awgy vfck df vI hn. arQ hY, bhuq sfry vcnF ivcoN arQ vwK hY. ieqflvI Voce aqy spYinsL Voz ivc
kol gurbcn jF gur ky bcn ijhIaF arQ ‘boD krfAux vflf’ hY, pr muZly ‘vc’ DfqU qoN hI vfk sLbd bxdf krnf, kwZxf jF cuxnf. ies qrHF ies vI iesy sLbd df JfAulf pRqIq huMdf hY.
AukqIaF vI af geIaF hn. gurbcn qF qO r `qy bo l ky smJfAu x vflf hY . hY, ijs df vDyry jfixaf jFdf arQ qF sLbd ivc cuxn df Bfv af igaf. sMsikRq mOiKk iemiqhfn dy arQF ivc lfqInI
Kfs nF vjoN vI KUb pRcilq hY. ijLkrXog hY ik pihlIaF ivc bol ky hI ‘iPkrf’ hY. sMsikRq vfk sLbd ivc bolx ivc sfihq dy sLbdF dI ivafiKaf jF tIkf vloN afey ‘vIvf vocy’ Viva Voce AukqI
drasl mnuwK jo vI boldf hY, Aus piVHaf jFdf sI, ies leI ies sLbd ivc dy Bfv hn, pr ieh iek agyqr vjoN hI krn dI pRxflI nUM inrvcn ikhf jFdf ivc ies sLbd nUM dyK skdy hF. Vocal,
nUM swc smiJaf igaf hY. BfsLf-ivigafn pfT dy Bfv vI hn. awj bhuqf mn ivc vriqaf imldf hY, ijvyN vfkkIr df arQ sI. pRsLfsn dI cox-pRxflI ivc af ky Vocabulary, Convocation, Vocation,
anusfr sLbd bfhrI swcfeI dy icMn- piVHaf jFdf hY. hY, ‘qoqf’, arQfq jo mnuwK vloN boly gey sLbd dy arQ ikDry cly gey! Advocate Revoke, Provoke, Vouch,
mfqr hn. iewk AukqI msLhUr hY, “sLyr vfc dy arQ bol df pqf ‘dsm gRMQ’ sLbd nUM rtdf hY. vfkkIr df arQ ‘sflf’ vcn sLbd df pRfikRq rUp ‘vXx’ Vowel, Epic, Evoke afid sLbdF ivc
nUM sLyr ikAuN ikhf jFdf hY?[[[ikAuNik eyhI ivc ‘gopI vfc’ qoN vI lwgdf hY, mqlb vI hY! vfk Cl (golmol gwl jF jvfb) hoieaf, ijs ivc bol, kQn afid dy hI ieh mUl spwsLt Jlkdf hY.

Cwz iKsk gey. Auh vfl vfl bc geI, iQVikaf, iek dm bol ipaf, “koeI gwl leIaF, muÈikl nfl do-cfr imMt hoey pr ieh hY kOx, Auh cMgI qrHF isafx nf

Eprf bMdf pr ies Gtnf df drd AuhnUM pUrI rfq


sqfAuNdf irhf.
“qUM mYnUM dws nhIN skdI sI?” smIr
nhIN. qUM Gfbr nf, awj mYN jfvFgf qyry
nfl. qy nfly dyK lvFgf Auh ikhVf KwbI
Kfn hY, ijs sfzI ÈflU nUM CyVn dI ihmfkq
hoxgy ik syvfdfrnI dI afvfË kMnIN peI,
“mYzm!”
“hUM!”
skI. bMdy qoN AuhdI duicwqI guwJI nhIN rih
skI, Auh Pyr boilaf, “zfktr ÈflU, nhIN
ÈflU eI kfPI ey , bhu q sfl pihlF
(ipCly sPy dI bfkI) df rosf bol irhf sI. kIqI ey.” “jI Edx vflf bMdf Pyr afieaf qusIN[[[.”
iek pl nUM muV surjIq kr idwqf. “ies ivc dwsx vflI ikhVI gwl iek idn qF kI Auh keI idn ÈflU ey!” ‘zfktr ÈflU, nhIN ÈflU hI kfPI ey`
“vYrI koafpryitv, vYrI kyairMg, sI?” nUM Auhdy Gr Cwzx jFdf irhf. aijhf sI “kdy iksy jfnvr nUM vI ieQy afAuNdf Aus dy inwGy bol sux ÈflU qRBkI. Aus
aijhy bMdy ikQy imldy ny! jfn qk dI “jy koeI gwl nhIN sI qF dUijaF nUM Auh! aijhy hor vI keI mOky afey, jd qwikaf ey?” iek BrvIN nËr nfl AuhnUM qwikaf. “hfey,
bfjI lf idMdf sI Auh, prvfh nhIN sI ies dI iBxk ikvyN pY geI?” Aus awgy vD ky ÈflU dI mdd kIqI sI. “jI!” ieh qF AuhI ey!” ieh Aus dy idl dI
krdf, ipwCy htx df qF svfl hI nhIN, “dosqF imwqrF nUM ds ho jFdY!” zfktrI dIaF pVHfeIaF Kqm hoeIaF. “BlIey loky ieQy bMdy eI afAuNdy ny, afvfË sI. ies qoN pihlF ik Eprf bMdf
ieho ijhf sI, ivlwKx, sB qoN awz.” ÈflU “qy asIN bygfny hoey, qF hI[[[.” ijLMdgI dy ikafsy rfhF ‘qy cwldy Auh iek koeI qklIP ivc hovygf, Edx nhIN iml kuJ hor boldf, ÈflU afp muhfry bol peI,
ny mn hI mn smIr dI ÈlfGf kIqI. smIr cIikaf. dUjy qoN judf ho gey. kfrobfrI qy gRihsQI skI, awj iml lvFgI. Byj dy AuhnUM[[[.” “hF jI bhuq sfl pihlF, ies Èihr ivc,
XfdF dI iek hor kMnI bdo bdI KuwlH “E no mfeI zIar, plIË zO N t jIvn dIaF ijMmyvfrIaF afAuNdIaF geIaF, ÈflU df idl hor iksy mrIj nUM dyKx leI iek suihrd iensfn myry nfl pVHdf sI,
geI. iek idn dI gwl hY. Auh afpxy kMm mfeINz, glqI ho geI!” ÈflU ny kMnF nUM inBfeIaF jFdIaF rhIaF, pr ikMnf vI nhIN sI krdf, “ieh bMdf afpxI qklIP myry duwK-suwK df BfeIvfl, hr vyly myrf
dy sbMD ivc iksy duryzI QF geI. Gr hwQ lfey. ruJyvF ikAuN nf hovy, smIr dIaF inwGIaF lY ky dUjI vfr imlx afieaf ey, AuhnUM iKafl rwKx vflf. pVHfeI mukf lYx mgroN
muVidaF dyr ho geI. kflonI df stfp “mfPI iml skdI hY, pr iek Èrq XfdF dI pMz df koeI nf koeI isrf KuwlHdf nf imlF, ieh ho nhIN skdf.” Auh mn hI Auh pqf nhIN ikDr clf igaY, muV kdy
afieaf, Auh bws qoN AuqrI, Gr jfx leI `qy!” smIr ny ZYlf pYNidaF ikhf. hI irhf, qy ÈflU muV muV AunHF ivc guafc mn budbudfeI. idisaf eI nhIN, jy Auh quhfnUM ikqy GuMmdf
awgy vDI sI ik kuJ guMizaF ny hnyry df “qusIN jo khogy, mYN Auho krFgI. jFdI. ieh jIvn vI ikMnf ajIb ey, swc! “mYN aMdr af skdF?” bfhroN afey iPrdf njLr af jfvy qF PV ky lY afAuxf
lfB lY ky awgoN Gyr ilaf. iek ny qF Aus KuÈ?” --- bMdy ny puwiCaf. myry pfs, Pyr mYN jfxf qy myrf kMm jfxy,
nUM ipwCoN jwPf mfr ilaf. guMizaF dy acncyq “mYN quhfnUM Gr Cwzx jfvFgf.” ÈflU mrIj dyKx ivc ruwJI hoeI sI. “aMdr qF qusIN af eI cuky ho, bih suwkf nhIN jfx idMdI Aus mhfpursL nUM!”
hmly qoN Auh Gfbr jrUr geI pr hOslf “nhIN, ieh nhIN ho skdf. Auh bVy hux qk isr Kurkx dI ivhl nhIN sI jfE qy afpxI qklIP dwso!” ÈflU ny Aus ÈflU boldI-boldI kd kol af ky
nhIN Cwizaf, AunHF df mukfblf krn df Kqrnfk bMdy ny, AunHF df ieMqjfm mYN kr imlI. iek jFdf qy do hor af jFdy. mÈIn vwl dyKy ibnf ikhf. Klo geI, Epry bMdy nUM pqf eI nf lwgf.
Xqn kIqf. guMizaF dI igxqI vwD sI, idwqY, qusIN icMqf nf kro!” vI ijLafdf grm ho jfx ‘qy kMm nhIN “qklIP hY vI qy nhIN vI?” Auh qRBikaf, afpxI QF qoN AuT Kloqf,
Aus dI koeI pyÈ nf geI, qF Aus rOlf pf “kI ieMqjfm kIqf ey?” krdI, kuJ dyr rukxf pY jFdf ey; Pyr “mqlb?” ÈflU AuhdI ihwk nfl lwg, “smIr, smIr!
idwqf. cMgy BfgF nUM Aus smyN iek hor bs “irÈqy ivcoN myry Brf puils dy vwzy iensfn, hwz mfs df puqlf, ikwQoN qk “mqlb ieh ik ijs mhfn hsqI Auh mfeI gfz![[[Auh Eprf bMdf qUM hI
stfp ‘qy rukI, kuJ musfPr hyTF Auqry, aPsr ny, AunHF nUM mYN kih idwqf hY, Auh cwldf rhy! jy Auh afp nhIN rukdf qF nUM imlx leI eyny idnF qoN hwQ pYr mfrdf sI, aYksikAuË mI plIjL!” Auhdf gwc
cIk dI afvfË AunHF dy kMnF ivc peI, ‘kI kuJ nf kuJ kr dyxgy, smwisaf kyvl ÈrIr aV jFdf ey, Auh nhIN cldf. ÈflU irhF, Auh ny qF sfzy vwl dyiKaf eI nhIN!” Br afieaf
ho i eaf, kI ho i eaf‘, Au n H F dy mU M h o N awj dI hY.” Aus icMiqq huMidaF ikhf. df hfl vI kuJ ieho ijhf ho igaf sI. AuhdI gwl sux ÈflU ny awKF KolHIaF, ---
inkilaf. Auh AuDr dOVy qF guMzy AuhnUM ÈflU dI gwl sux Auh nf ziraf nf iek mrIj nUM dyK ky Aus awKF bMd kr sfhmxy bYTf bMdf jfixaf-pCfixaf lwgf, *I-263 krmpurf, nvIN idwlI.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (28)

jIx qoN QIx qwk dI Xfqrf pusql pVcol

AuNkfrpRIq df dIvfn ‘afpxI CF dy sLbd’ smJdf hY ik pqJVF ivc iek hor imwpl
zflI zflI ‘qy iKV AuTdf hY. Auhdf pfTk
ipwpl DrqI `qy hY, iesy leI ikqfb AuQy
AuNkfrpRIq kYnyzf dy brYNptn sLihr rwq dy iCwty mfr ky buJfAux df Audm hY; nUM kysrI rMg ivc rMg idMdf ey, ieMj hI Auhdf supnf hryk dy idl ivc Gr CpdI hY, pr imwpl dI pqJV, prvfs dy
vwsdf pMjfbI sLfier qy nftkkfr hY. rbfb nfl sfQ qy sMgm df pRqIk hY. sLfier qy sLfierI, ivcfr qy klf afps kr jfx dI rIJ vI hY. asIN duinafvI anuBv dy rMg vI Aus ivc iKV pYNdy ny.
Auhdy iqMn nftk (pRgitE Kflsf, afjLfdI sLbd sfzy suhj, slIky qy rUh dy rMgF df ivc Gul ky rUhF nUM kysrI rMg ivc rMgx GrF dI inwj-lflsf qoN ‘byGr’ ho ky hI pr ipwpl dI DrqI pMjfb df drd
dy jhfj, rotI vfieaf lMzn) qy iek muhFdrf hY. sLbd ibnf sB hnyr hY. sLbd df kfrj krdy hn, hryk dy idl ivc puwj skdy hF. ijvyN vI Auhdy aMg-sMg qurdf rihMdf hY. iek
gjLl-sMigRh (imwpl dI kYnvs) Cp cuky sMvfd hY, sLbd hsrq hY, sLbd hrkq sLfm ivc Guldf hY sUrj ies qrHF, nfnk qy buwD phuMcy sn. pUrI muswlsl gjLl (pMnf 97) pMjfb dy
ny. huxy ijhy Auhdf gjLlF df nvF dIvfn hY, sLbd husn hY, sLbd awQrUaF df diraf sLfierI ivc koeI sLfier ijs qrHF. pr ienHF GrF nUM Gr bxno kOx gulfbI rUp dy guMmdy gvfcdy srUp dI pIVf
‘afpxI CF dy sLbd’ Cp ky afieaf hY. hY; sLbd ibjlI dI ilsLk hY, sLbd swcy sLfier nUM jdoN aijhf isLar rokdf hY? iehdy anykF ivsQfr AuhdI df ibafn hY. Aus dI pwg Auhdy puwqF ny
asIN iesy bfry gwl krnI hY. pirvfr hY, sLbd sMsfr hY. sLbd nfl hI suwJdf hY qF aijhI KusLI huMdI hY, ijvyN kivqf ivc pey hn, ijnHF ivcoN kuJ iek hI rol CwzI hY. qKqy ‘qy byksUr qy qKq
ijs ivDf ivc koeI lyKk ilKdf hY, KMz-bRihmMz hn. sLbd nfl hI afkfsL- prvfsI nUM rihx leI QF juV geI hovy. df hI sMkyqk ijLkr kIqf jf skdf hY. ‘qy dosLI bYTy ny. vMJlI qy rbfb dIaF
Aus ivDf dI buinafdI smJ ibn sBy gwlF pfqfl hn. sLfier df ieh vI mMnxf ey ik nf (A) ajLnbIaq-bygfngI: ijs surF Aus cIk Bry hfsy ivc gvfc geIaF
kUVIaF. pMjfbI sfihq df ieho duKFq hY sLbd dI CFvyN bYTx leI, ies df prvfs (imwpl) dI nf mUl-vfs (ipwpl) drvfjy ‘qy jFdy hF awgoN iensfn nhIN ny, jo cIk iek bfp afpxy puwq dI mOq dy
ik bhuqy lyKk ivDf dI buinafdI loV nUM lfhf lYx leI loV ies gwl dI hY ik dI CF suK idMdI hY. aslI suK afpxI CF ‘mkfn’ jI afieaF afKdy ny. muafvjLy df cYWk vyK ky mfrdf hY.
smJy ibnf ilKI jf rhy ny. iesy kr ky lyKk jF sLfier sLbd qy Aus dI CF dI df suK hY. svY icMqn, afqm igafn hI (a) dosqI df irsLqf vI ajLnbI pr ieh vI swc hY ik ieh ikqfb
AunHF dI ilKq idl-mn nUM poNhdI nhIN. aihmIaq smJdf hovy. sLbd nUM TIk bMdy leI aslI CF hY. ieMj Auh kivqf nUM hoNd aKiqafr kr igaf hY. dosqI loV ‘prvfsI sfihq’ dy jumry ivc nhIN
asIN jfxdy hF ik gjLl df hryk gihry Drfql ‘qy lY jFdf hY. dI QF aihsfs dI hovygI qF hI ijLMdgI afAuNdI. ieh muwK-Dfrf dI sLfierI hY.
isLar mukMml kivqf huMdf hY. iek isLar iesy gihrfeI ivcoN Auh afpxf supnf bxygI. iehdf pfTk qy srokfr smuwcy sMsfr ivc
ivc anykF rMg qy arQ huMdy ny. isLar qy afdrsL qlfsLdf hY. Auhdf supnf nfnk (e) inwjI irsLqy: jd inwjI irsLqy vwsdy pMjfbI hn.
shI arQF ivc ‘isLar’ hovy shI, Auhdy hoxf hY, buwD hoxf hY. ieh afpxy afp vI biGafVF vrgy bx jfx qF ienHF ivc bysLwk sMsfr ivc bhuq kuJ aijhf
arQF dI ivafiKaf krnI zfZI musLikl ivc vwzI gwl hY. lok qF awj vI kihMdy Pisaf bMdf lyly vFg mihsUs krdf hY. vfpr irhf hY, jo sLfier dIaF ieCfvF dy
hn, ‘bfbf! qUM af jfh. sfzy duwKF df Gr idaF hwQoN Gr dy mr rhy ny. anukUl nhIN. pr Auh afs df pwlf nhIN
virafm isMG sMDU invfrx kr.’ pr Auh ieh nhIN kihMdy jF (s) mfVy rfhbr: ijnHF ipwCy asIN Cwzdf. afsLfvfd AuhdI sB qoN vwzI tyk
socdy ik mhfqmf buwD jF bfbf nfnk Kud Kopy lf ky qury rihMdy hF, ijhVy asl hY. BfvyN Auh jfxdf hY ik swc dy rfh
huMdI hY. ieQy qF pUrf ‘dIvfny-pRIq’ hY. vI qF hoieaf jf skdf hY. Auh pihlF hI ivc rfhjLn ny. jd rfhbr cMgy hoxgy, qurn ‘qy ijLMdgI nUM kivqf vrgI bxfAux
iehdy smuwc nUM mihsUisaf qF jf skdf aphuMc bxf idwqy jFdy ny. ijhVy aphuMc qd hI ijLMdgI dI Btkx dUr hovygI. leI mnsUr jF sukrfq vI bxnf pYxf,
ey, pr ibafinaf ikvyN jf skdf ey! ny, AunHF qwk phuMcx df Xqn vI kI krnf
asIN ieh vI jfxdy hF ik ijvyN hryk hoieaf! so afdrsL qy supny ivc pfVf
gjLl df iek hfisly-gjLl isLar huMdf bixaf hI rihMdf hY. pr sfzf sLfier
hY, ieMj ‘dIvfny-pRIq’ df ‘hfisly-dIvfn’ aphuMc qwk phuMcx df hOslf vI rwKdf hY
isLar sLurU ivc hI drj hY. ieh isLar qy smJ vI.
pUry dIvfn vwl KuwlHdI CotI ijhI iKVkI AuNkfrpRIq isrP supnf hI nhIN lYNdf,
hY, ijs ivcoN pRIq-kfiv df qrdf ijhf AuhdI pUrqI leI rfh vI suJfAuNdf hY.
njLfrf ilaf jf skdf hY. AuNkfrpRIq msln svY-icMqn bhuq jLrUrI hY. afpxy
AuNkfrpRIq kivqf dI afqmf nUM qrqIb ivc joVn, bIVn df hunr jfxdf afp nUM afpxy lfgy ho ky vyKx dI loV
pCfxdf vI hY qy Aus nUM sLfierfnf aMdfjL hovy. hY. ieh qF hI ho skdf hY, jy afpxI pCfx,
ivc pRBfisLq vI krdf hY. ies sLurUafqI AuNkfrpRIq afpxy isLarF ivc kivqf afpxI mYN nUM gvfEgy. aMdr nUM KflI krogy
isLar dy sLbd hI AuhdI kfivk smJ dI nUM pRBfisLq kridaF dwsdf hY ik kivqf qF hI nvF kuJ aMdr dfKl hovygf,
gvfhI idMdy ny, ‘Duwp ivc sVdy’ pfTk leI CF hY, TMZ mIc ky awKF aqy lbF nUM Zoa ky vyKo,
jy CF cfhIey sLbdF koloN, dyx vflI. kQfriss krdI. duK-suK, ivhl imly qF afpxy lfgy ho ky vyKo.
afpxI CF dy sLbd bxfeIey. gm-KusLI, muhwbq-nPrq, moh-ivdroh, ies supny nUM pfAux leI AuhdI
sPr ivc pey rfhIaF, pFDIaF leI afs-inrfs ijhy aihsfsF nUM jLbfn dyx sLfierI df kyNdrI sUqr muhwbq qy pRIq
rfh ivclI ‘CF’ vwzf afsrf huMdf hY. kuJ vflI. isLar qF hI asr krygf, jy AuhdI hY. pRIq vI aijhI ijs ivc dIvfnfpn vI
pl CFvyN bYT ky musfPr agly sPr leI jVH DrqI dy Dur ivc hovy. sLfier kihMdf hovy qy pRvfnfpn vI. aijhI muhwbqI
qroqfjLf ho ky nvyN AuqsLfh nfl afpxI ey ik ijs isLar dI jVH DrqI ivc nhIN, dIvfngI ivakqI leI vI hY, lokqf leI
mMijLl vwl qurdf hY. kivqf jF sfihq vI Auh byiJjk vrikaF ivcoN kwt idwqf jfxf vI. pRvfnfpn hY, sprpx Bfvnf. aijhI
pfTk leI CF bxdy ny, AudoN, jdoN Auh cfhIdf hY. avsQf ivc hr ichry ivcoN afpxf ichrf
ijLMdgI dy duwKF-sMqfpF df Bfr Zo-Zo ky AuNkfrpRIq df mMnxf ey ik sLfier idsx lwgdf hY. rFJf rFJf kridaF bMdf
mfnisk qOr ‘qy awk-Qwk jFdf hY. Auh df Drm kyvl kivqf ilKxf hI nhIN huMdf, Kd rFJf ho jFdf hY. ieh muhwbq pRymI
kivqf dI CFvyN bYTdf hY. Aus CF ivc afpxy sgoN kivqf nUM jIxf vI hY. jy kivqf jI nfl vI, pirvfr nfl vI, smfj nfl vI
duwKF-suwKF, BfvF-BfvnfvF, qotF- nhIN skdy qF ilKxf, suxfAuxf iks qy pRikrqI nfl vI hY. pOx, pfxI, Drq
iqRpqIaF df aks vyKdf hY qF Aus nUM arQ! kivqf jIx dI KfihsL hI sLfier nUM Auhdy ‘nfnkI eyjMzy’ Auqy rihMdy ny,
TMZk mihsUs huMdI hY, rUh nUM qfjLgI ijMdf rwK skdI hY. aijhI kivqf hI bMdy DrqI aMbr jd ivCVy sn,
imldI hY. ijLMdgI dI smJ, ijLMdgI nfl dy jIx nUM QIx dy arQ smJfAuNdI hY. mn dunIaF ‘qy duwK-suwK bxy sn.
moh qy ijLMdgI jIx df AuqsLfh imldf hY. hor qy muwK hor df cln ies Kyqr ivc
kivqf dI CF AuhdI iDr qy Drvfs bxdI nhIN cwldf. jy kivqf nUM ijLMdgI dI cfl nYx sjn dy qy lb dsdy, (h) mfVI isafsq: mu K brF dy pr Auhdf atwl ivsLvfs hY ik swc ny
hY. Zfl nhIN bxf skdy qF qusIN irvfjn hI sfgr qy Puwl ikMj bxy sn. Kfndfn kursIaF ‘qy bYT jfx qF lokF df mrnf nhIN. ies sPr ‘qy qurn leI sfry
sLfier sLfierfnf afpy nUM muKfqb ho kivqf ilK rhy ho. nOkrI vI kr rhy E, AuhdI kivqf df iek hor aihm Blf iks ny krnf hoieaf? pUrv-afgRihaF qoN mukq hoxf pvygf.
ky afKdf ey ik jy asIN sLbdF koloN aijhI isLar vI khI jf rhy E. aijhI sLfierI ichn hY, Gr. Gr kMDF nUM nhIN kihMdy. isafsq dI gw l kridaF Au h afpxy sPr ‘qy bMdy ny afp hI qy afpxy
CF loVdy hF qF ‘afpxI CF’ dy sLbd quhfzI rUh df rMg nhIN bxdI. aijhI kMDF nUM alivdf kihx nfl koeI byGrf sfmrfjI qfkqF vwl vI sMkyq krdf hY, Brosy ‘qy hI qurnf hY. ibgfny KMBF nfl
bxfAuxy pYxgy. ‘afpxI CF dy sLbd’ sLfierI jumlybfjLI jF iPkrybfjLI qF ho nhIN huMdf. bhuqI vfr pwQrF dI Cwq ivc jo jfhrf qO r ‘qy ‘amn dI Gu w g I’ Auzfx nhIN BrI jf skdI. nf hI sPr ‘qy
bxfAux df Bfv ‘sfzy cMm dIaF juwqIaF skdI hY, hor kuJ nhIN. aijhy sLfier supny Guwt ky mr jFdy ny, AuzfAuNdIaF ny, pr hkIkq ivc qurn qoN pihlF iksy ax-idsdy rwb awgy
kry koeI, ijhVf ijAu df rog gvFvdf eI’ sLuhrq qy soBf leI ilKdy ny; qmigaF chuM kMDF qy Cwq Gr nhIN huMdf. ‘hwzfroVIaF’ bxfAuNdIaF ny. ardfs krn dI loV hY. svY-mfx, svY-
vfly anuBv ivcoN gujLrn brfbr hY. ‘ijAu leI ilKdy ny. hr iek drvfjf dr nhIN huMdf. (k) sLRyxI vMz: jd qwk mihlF qoN Brosf qy hornF sMg hwQ nfl hwQ imlf ky
df rog’ Auho kivqf dUr kr skdI hY, aPsos! jLmfnf ies jIxy nUM --- JuwgIaF dy gIq Aucy nhIN huMdy, qd qwk qurn dI jfc hI ijLMdgI dy sPr df hfsl
ijhnUM sLfier afpxI dyh-jfn ‘qy hwzIN- jIxf kihMdf hY, Qmlf bx ky pwQrF dI Cwq df lokF df Blf nhIN hoxf. hY,
hMZfey anuBv (afpxy cMm dI juwqI isAux ijs ivc afpxy idl nUM vI Kfb iek, Gr df, (K) mjLHb: ijhVy lokF dI hosL Koh n mMijLl n rsqf, n rihbr hY koeI.
vFg) ‘coN ksLId kr ky kfgjL ‘qy Auqfrdf corI imlxf pYNdf hY. Gut-Gut ky mr igaf. lYNdy ny. ijwQy kfxy gurU qy aMnHy Bgq. hux aslI, sPr dI sLurUafq hY hoeI.
hY. pRmfixk kivqf dI ieho insLfnI hY. ieh TIk hY ik AuNkfrpRIq muqfbk kMDF nUM khI Aus ny alivdf drbfr sfihb ivc iKdrfxy dI Zfb ‘qy ---
asIN ies dIvfn dI sLfierI ivcoN aslI sLfier Auh hY, jo lokF dy duwK- lokIN kihx Auh Gr nhIN priqaf. ipwT dyx vfly bYTy. ‘kwlHy ‘kwlHy df hY hr iek kfPlf.
lMGidaF vyKxf hY ik sfzy kvI ny afpxy suwK qy DrqI dy puwqF dI bfq pfAuNdf hY. Gr AudoN bxdf hY, jdoN Gr ivc ieMj AuhdI kivqf df klfvf bhuq hmsPr jy hY koeI qF Pfslf.
hlPIaf ibafn ivc ikMnf ku swc boilaf pr ieh bfq qF lyKF qy BfsLxF ivc vI hfsy-KyVy hox. iklkfrIaF hox. ijLMdgI moklf hY. ies kivqf dI jLmIn nfl
hY. pfeI jf skdI hY. jy ieh bfq kivqf ivc DVkdI hovy, irsLqgI vI qy asmfn nfl dosqI vI. idl qoN isr qF do ku hwQ dI ivwQ ‘qy
sL b d sfzy siBafcfr df bhu q pfAuxI hY qF AuhdI pihlI sLrq ‘kivqf cONh ruwqF ‘qy jsLn dI Cwq, pqfl dI DrqI nfl dUhry irsLqy nUM isr qy idl qoN AumroN lMmf Pfslf.
pivwqr, arQvfn qy aihm aMg hY, ijs hoxf’ hY. sLfier dI afqmf ivc sLfierI pf ky dyKo. ibafn kridaF Auh ‘imwpl’ qy ‘ipwpl’ ---
ivc anykF AudfsIaF df qrk, jjLbf qy df Gulxf lfjLmI hY. sLfm vyly ijvyN sUrj ies qrHF df vI koeI Gr df rUpk vrqdf hY. myplI Duwp dI ikqfb isr AuTy, ijs ivc imly awK,
afqm-igafn hY; bldI DrqI nUM afpxI df rMg surmeI sLfm ivc Gul ky asmfn bxf ky dyKo. jdoN ipwplI Duwp ivc CpdI hY qF Auh (bfkI agly sPy `qy)
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (29)

mnuK
w I ijMmv
y frIaF aqy nYiqk iswiKaf
BfrqI swiBafcfr ivc mn nfloN mwq df
drjf Aucyrf hY. iesy leI asIN afKdy
hF, ‘mn nIvF mwq AucI.’
mwq kI hY? mwq isrP qy isrP glq
imwQ muqfbk DrqI ‘qy 84 lwK jUnF nfiek nOkrI lwBx jFdf hY qF Aus nUM hn, ‘mn sumwiqaf pYxI’ arQfq mn ivc vwl hI sMkyq kIqf. qy TIk dI ÈnfKq arQfq smJ hY. bwcf
hn, ijnHF `coN 42 lwK vnspqI aqy ieMny puwiCaf jFdf hY ik Auh kI kr skdf hY? sumwq df Auqfrf. purfxy simaF ivc ies gurU nfnk pfqÈfh jnm qoN hI jo kuJ vI krdf hY, Aus nUM glq-TIk df
hI jIv hn, ijnHF ivcoN awDy jl aqy awDy isDfrQ dwsdf hY ik Auh soc skdf hY, qbdIlI smyN iewk rsm kIqI jFdI sI, vfihgurU dy cuxy hoey pYgMbr sn arQfq nhIN pqf huMdf. ies leI bwcy ny kI krnf
Ql ivc vwsdy hn. ienHF nUM cfr KfxIaF- AuzIk kr skdf hY aqy BuwKf rih skdf ijs nUM AupnXn ikhf jFdf sI, ijs df gurU sn. ies leI AunHF df AupnXn hY, ies df PYslf vwzy krdy hn. bwcy dI
aMzj, jyrj, syqj aqy AuqBuj `c vMizaf hY. ieh iqMny gux hI mnuwK nUM bfkI dy arQ hY, mn nUM mwq dy nyVy lY jfxf. hfsohIxI gwl sI. ieh gwl vI sI ik gurU ijMmyvfrI vwzy cuwkdy hn. bwcy dI glqI dy
igaf hY. aMzf, iJwlI, psInf qy jmIn qmfm jIv jMqUaF nfloN inKyVdy hn; pr ies smyN bwcy nUM aiDafpk kol lY nfnk bRfhmx nUM afpxf gurU qslIm nhIN ijMmyvfr vwzy huMdy hn.
ienHF dy Aupjx dy kfrn qy sfDn hn. mnuwK dy ieh gux jmFdrU nhIN huMdy. koeI jfieaf jFdf sI qy ies dI pCfx vjoN Aus sn krdy; Auh ihMdU-musilm dy sFJy gurU, pr AupnXn jF aMimRqpfn bwcf
ienHF ivcoN mnuwK ny Kud nUM srboqm vI bwcf jnm qoN nf ivcfr kr skdf hY, dy AupvIq arQfq jnyAU pihnfieaf jFdf, pIr jF pYgMbr sn. iesy leI AunHF jnyAU iswiKaf pRfpq krn vflf ividafrQI huMdf
mMinaf hoieaf hY. Aus ny afpxy afp ‘qy nf AuzIk kr skdf hY qy nf BuwKf rih ijs nUM jMjU vI ikhf jFdf hY. Kyq ivcoN pfAux qoN ienkfr kr idwqf sI. hY. ividafrQI nUM pqf huMdf hY ik glq
ienHF cfry KfxIaF dI ijMmyvfrI afied skdf hY. bwcy nUM ieh gux dwsy, isKfey kpfh cug ky, KUh ‘c lftU lmkf ky vwty AupnXn dI rsm mnuwK ivc rMg kI hY qy TIk kI hY. ies krky jd
kIqI hoeI hY, ijs nUM srvodX ikhf igaf aqy smJfey jFdy hn. hoey qRY lVy Dfgy nUM dohrf krky jnyAU aqy nsl Byd vfly vrx vMz df kfrn qy ividafrQI glqI krdf hY qF Ausy nUM sËf
hY, ijs df arQ hY, srbwq df Blf. sfzy swiBafcfr df Èbd hY, ‘idÍj’, bxdf hY. pRqIk vI bx cukI sI. iesy krky dsmyÈ idwqI jFdI hY, ikAuNik Aus nUM qF glq-
svfl hY ik qmfm jUnF ivcoN mnuwK ijs df arQ hY, dUjy jnm vflf. Blf bRfhmx df jnyAU sUq df, KwqrI df ipqf ny hr qrHF dIaF sLrqF htf ky, TIk df pqf hoxf cfhIdf sI!
afpxy afp nUM srboqm ikAuN mMndf hY? dUjf jnm kI hoieaf? sfzf pihlf jnm sx df aqy vYÈ df mINZy dI Aun dy jnyAU AupnXn dI QF aMimRqpfn dI rIq jfrI su r q vfly mnu w K dy isr vw z I
jdik bhuq sfry jIv mnuwK qoN ikqy ibhqr mfipaF dy Gry huMdf hY, jo kudrqn huMdf df ivDfn hY. ies dy ielfvf bRfhmx dy kIqI, jo sgly mnuwK mfqr leI sFJI sI ijMmyvfrI huMdI hY. iehI Aus dI nYiqkqf
dyK, sux qy suMG skdy hn, bol skdy hY. pihly jnm ipCoN bwcf AuhI kuJ krdf bsMq ruwq ivc, KwqrI dy grmIaF qy vYÈ aqy ijs ivc iksy qrHF df Byd Bfv nhIN huMdI hY. Auh anYiqk kMm nhIN krdf
hY, jo Aus df mn kry jF khy. ieh Aumr dy srdIaF ‘c jnyAU pfAux df ivDfn hY. sI. dsmyÈ ipqf ny Kflsy nUM afpxf gurU ikAuNik Aus dy isr Ëmfny dI ijMmyvfrI
avqfr isMG (pRo[) df Auh muZlf pVfa huMdf hY, jd iksy iesy qrHF bRfhmx dy awTvyN sfl ‘c, KwqrI qslIm kr ilaf sI, ies leI AunHF huMdI hY. iehI ijMmyvfrI hY, ijs df
bwcy nUM afpxy inwj aqy ihwq dy ielfvf dy igafrHvyN aqy vYÈ dy bfrHvyN sfl ‘c Kflsy qoN aMimRqpfn kr ilaf sI. byÈwk aihsfs nYiqkqf df sbk hY.
Pon: 91-94175-18384
iksy hor gwl df pqf hI nhIN huMdf. AupnXn sMskfr hoxf cfhIdf hY. aMimRqpfn ivc vI cOQy pOVy ijhy BydBfv hrmn hYs ny ‘isDfrQ’ ivc iehI
hn, cuwp rih skdy hn, Kf pI skdy hn, ies pVfa df jIvn ZMg iblkul iksy bRfhmx nUM ikqy lutyiraF ny GsoVn dI nfpfk koiÈÈ hoeI, pr Aus nUM sbk isKfieaf hY. sfzI iswiKaf vI sfnUM
BuwKy ipafsy rih skdy hn, ÈFq rih skdy pfÈivk huMdf hY. ies smyN bwcf nf iksy Gyr ky luwt ilaf qy Aus dy kwpVy vI luhf kqweI kfmXfbI hfsl nf hoeI. ivcfr krnf isKfAuNdI hY, AuzIk arQfq
jF KVduMm mcf skdy hn, AuCl, kuwd, dOV gwl dI ivcfr kr skdf hY, nf AuzIk qy ley. Auh ivcfrf roNdf ipwtdf bfbf PrId AupnXn jF aMimRqpfn ipCoN bwcf sbr krnf dwsdI hY aqy BuwK arQfq
qy bYT skdy hn. ienHF sB muhfrqF `c nf hI BuwKf rih skdf hY. bwcy nUM BuwK jI dy drbfr ivc cilaf igaf. Aus dI ivwidaf pRfpq krn vflf ividafrQI, sMjm ivc rihxf isKfAuNdI hY.
mnuwK anMq jIvF qoN ikqy Gwt smrQ hY. lwgI hovy qF Auh hr ÈY mUMh ‘c pf lYNdf durdÈf dyK ky iksy ny ikhf ‘ies ivcfry isiKafrQI arQfq iswK huMdf hY. ieh Aus ajoky Xuwg ivc Auprokq iswiKaf
isrP soc skx dI smrwQf kfrn hY. jy Aus nUM BuwK nf lwgI hovy qF koeI kol kwK nhIN bicaf; lutyiraF ny ies df df dUjf jnm huMdf hY. pihly aqy dUjy leI skUl ivc dfKl hoxf hI AupnXn
hI mnuwK Kud nUM iÈromxI smJdf hY, jo Aus nUM mwlo mwlI kuJ vI Kuaf nhIN skdf. sB kuJ luwt ilaf.’ bfbf jI kihx lwgy, jnm ivc aMqr ieh huMdf hY ik pihlF aqy aMimRqpfn hY, ijs ivc iksy pRkfr
bfkI jIv jMqUaF ivc sImq ijhI, nFmfqr bwcy df ieh suBf qy afdq Aud qwk ‘nhIN, ies kol bhuq kuJ bicaf hY; ies bwcy ny Auho kuJ krnf huMdf hY, jo Auh df vrxfÈrm iBMn Byd nhIN hY. ieh
hI huMdI hY. soc skx dI smrwQf df arQ brkrfr rihMdI hY, jd qwk Aus nUM surq df jnyAU, ies df srvodX pRx ies kol krnf cfhuMdf hY. pr bfad ivc Aus ny avsr sB df sFJf hY. afAu, ies avsr
hY, kuJ krn jF nf krn dI suqMqrqf. nhIN afAuNdI. jF ieAuN kih lAu ik jd hY; bMdy df hoxf ies pRx ivc hI inihq Auh kuJ krnf huMdf hY, jo Aus nUM krnf df lfhf leIey; km sy km afpo afpxI
psU jgq dI iewCf loV ‘coN AupjdI qwk Auh afpxy mn (Instinct) ivc mwq hY.’ cfhIdf hY. AupnXn jF aMimRqpfn qoN ijMmyvfrI cuwkIey aqy nYiqk hoeIey.
hY qy loV pUrI hox qwk kfiem rihMdI hY. (Intellect) nhIN Auqfrdf. Cy-swq sfl pRx hI isrV huMdf hY, ijs nUM isdk pihlF aqy bfad dy jIvn ivc cfhuMdf jy cfry KfxIaF arQfq curfsI lwK
pr mnuwK dI iewCf loV pUrI hox `qy vI dI Aumr qoN pihlF bwcy aMdr mwq arQfq vI kihMdy hn. purfqn isMG aksr aqy cfhIdf ijMnf aMqr hY. jUnF ivcoN mnuwK srboqm hY qF ies df
kfiem rih skdI hY qy loV pUrI hox qoN surq nhIN huMdI. iesy leI asIN afpxI afKdy, ‘isr jfvy qF jfvy myrf iswKI isdk mYN kI krnf cfhuMdf hF, ieh myrf arQ iehI hY jIv aqy vnspqI dI sMBfl
ibnf hI Kqm vI ho skdI hY. mfnvI cfhq Aumr dy ies pVfa df hvflf ies qrHF nf jfvy.’ nOvyN pfqÈfh dI Èhfdq bfbq mn (Instinct) dwsdf hY. mYnUM kI krnf dI ijMmyvfrI mnuwK dI hY. AupnXn,
loV dI muQfj nhIN hY. mnuwK rwijaf idMdy hF ik ‘rOilaF vyly mYnUM surq nhIN dsm pfqÈfh ny afiKaf, ‘sIs dIaf pr cfhIdf hY, ieh myrI mwq (Intellect) dwsdI aMimRqpfn jF pVHy-ilKy mnuwK df prm
hoieaf vI hor Kf skdf hY qy BuwK lwgI sI’ jF ‘rOly myrI surq ivc hI pey.’ isrr n dIaf.’ BfrqI prMprf ivc bMdy hY. iesy leI AupnXn jF aMimRqpfn ipCoN Prj hY ik Auh srvodX arQfq srbwq
hox dy bfvjUd vI BuwKf rih skdf hY. Aumr dI ieh qbdIlI krIb 6-7 dI asl pRfpqI Aus dy pRx df inBxf hY. bwcy dy mn ivc mwq AuqfrI jFdI hY; dy Bly nUM smripq hovy. mnuwK hox df
hrmn hYs dy nfvl ‘isDfrQ’ df sfl dI Aumry afAuNdI hY. ies nUM kihMdy bfbf PrId jI ny jnyAU dy ies qwQ/swc axjfx nUM jfxkfr bxfieaf jFdf hY. ieho AuplkÈ hY.

‘afpxI CF dy AuNkfrpRIq AulPq bfjvf df sLfigrd


irhf hY. Ausqfd dy aMdfjL df Auhdy kfivk
ilKq ivc lyKk ‘afp hI’ idsxf qy bolxf
cMgf lwgdf hY. ies gwl df AuNkfr nUM vI
bulMdI, ivcfrDfrk spwsLtqf qy
pRqIbwDqf dy nfl-nfl dfrsLink zUMGfeI
PV nhIN skdy. ikAuN nf ‘hIr’ dy husn nUM
ibafn krn dI QF ‘hIr dy dIdfr’ kr ky

sLbd’ muhfvry ‘qy asr hoxf lfjLmI hY. ieho


kfrn hY ik AuhdIaF kuJ iek gjLlF ivcoN
pqf hY.
AuNj inscY hI AuNkfrpRIq ny afpxf
AuhdI sLfierI nUM pfTk dy idl dy nyVy vI
krdI hY qy idmfg ivc rOsLnI dIaF ikrnF
vyKx df cfrf krIey. ies ikqfb nUM pVHnf
hIr df dIdfr krn dy quwl hY.
(ipCly sPy dI bfk) bfjvf boldf lwgdf hY. BfvyN ik ieh ivlw K x kfivk-aM d fjL isrijaf hY . vI bIjdI hY. ikqfb kuknUs pRkfsLn, jlMDr ny
hwQ vDy, igxqI ivc aYvyN do-cfr hI hn. afpxI BfsLfeI muhfvry dI qfjLgI qy prvfjL dI swq-rMgI rOsLnI nUM asIN muwTI ivc CfpI hY.
hF asIN qF kfiel Aus ardfs dy.

AuNkfrpRIq dIaF kuJ gjLlF


vyiKaf jf skdf hY ik Auhdy isLarF ibKrI ibKrI ijMLdgI, awCI lwgI. cuMm ky qUM myrI Drq nUM,
ivc klfqmk pu K qgI dy nfl-nfl kqrf kqrf idlbrI, awCI lwgI. afkfsL-gMgf kr geI.
dfrsLink zUMGfeI vI hY.
asIN jfxdy hF ik sLbd dI ajLmq awCf lwigaf poty poty hoieaf idl nf smJo ik kivqf, suxI jf rhI hY. iqry iesLk dI mGdI kxI,
pCfxy ibnf koeI sLfier nhIN bx skdf. AulJI AulJI lt iqrI, awCI lwgI. DUP-bwqI, QflI-kOlI ‘coN inkl ies qoN hI hr DVkx bxI.
sLbdF dy husn qy bhu-rMgqf nUM pCfxnf ‘KuxIaF’ njLr df, muhwbq nkfsLx afrqI ny ijMLdgI bxnf ajy. jI nf skygI ijLMdgI,
qy AunHF nUM TIk qrqIb ivc ies aMdfjL vsx dy leI Btkdy Gr KUb sn idlF ‘qy gjLl iek, KuxI jf rhI hY. jykr kxI ieh Tr geI.
ivc joVnf-bIVnf ik sqrF ivcoN kfivk vs irhF dI byGrI, awCI lwgI. 3 loV qoN aihsfs qIkr phuMc ky
jlOa dG-mG AuTy, swcy sLfier dI pCfx cONh kMDF qy Cq, Gr, neIN huMdf. dosqI ny ijLMdgI bxnf ajy. kivqf, nf koeI gIq hY,
hY. AuNkfrpRIq sLbdF nUM tuxkfAuxf- rfhoN htky jIa rhy Ql dy leI hr iek drvfjf dr, neIN huMdf. ieh qF Auh qyrI pRIq hY.
vjfAuxf aqy sihlfAuxf qy gfAuxf jfxdf jd kueI BtkI ndI awCI lwgI. jfg ky hwQF jgfAuxy supn-dIp Coh Coh idlF dy vrky jo
hY. Auh sLbdF dy rMgF rsF nUM hI nhIN afsLk, by-pIr ny rwb dy vfgUM jgmgI ny ijLMdgI bxnf ajy. bx loa dy awKr geI.
pCfxdf, sgoN kuJ nvyN sLbdF dI isrjxf krdy krdy pwQrF df KusL-ibafn iesLk puwC-puwC ky, kr neIN huMdf. 6
vI krdf hY. msln asIN pqvMqy sLbd jd iksy dI awK BrI, awCI lwgI. kih rhI hY ijLMdgI dI Btkxf afdmI Auh cup ijhf ikwQy igaf.
qF vrqdy hF pr GrvMqy sLbd pihlI idl qrdf hY sdf idl dI syDy rfhbrI ny ijLMdgI bxnf ajy. kr ky Kud hI qy iglf ikwQy igaf.
vfr piVHaf hY. ieMj hI bhu-mwq qF asIN Clkdy nYxF ny gwc Br ky ikhf idl qoN nwk dI syDy qr neIN huMdf.
aksr pVHdy suxdy hF pr ‘idlmwq’ sLbd ‘pRIq’ qyrI sLfierI awCI lwgI. mihloN Aucy hovxy JuwgIaF dy gIq hsqI dy myly ‘coN Bflx Kud nUM Auh
AuNkfrpIRq dI isrjxf hY. 2 isr, hwQ vyc ky iZwz Bry ijwQy ngmgI ny ijLMdgI bxnf ajy. dunIaF qoN AuNglI Cuzf ikwQy igaf.
ivaMg AuhdI kivqf df vwzf hiQafr ilKI jf rhI hY, suxI jf rhI hY. AuQy rUh qoN kuJ vI kr neIN huMdf. 5
hY. ikqy ieh ivaMg bVy sUKm Drfql ‘qy ik jIxy ‘coN kivqf, puxI jf rhI hY. jIBF qy kMnF dy droN, qur igaf Auh idl mhwlF ‘coN ikDr
njLr afAuNdf hY qy ikqy bVy Augr rUp bVf kuJ hor vI boly idl ‘coN lY rUh-idl dy Gr geI. Auh sudfmf, ikRsLn df ikwQy igaf.
ivc idRsLtIgocr huMdf hY. KwzIaF julfhy, ny kyvl idKfvy hr bol sLvyqFbr neIN huMdf. iek qFG kivqf jIx dI,
asIN vyKdy hF ik AuNkfrpRIq dI drI hor ikDry, buxI jf rhI hY. 4 sLfier nUM ijMLdf kr geI. jMz qIkr sI jo dfnfbfd qoN
kivqf ivc sQfnk srokfrF qoN lY ky ivsLv sLLfierI ny ijMLdgI bxnf ajy. rfsqf Auh ‘moK’ df ikwQy igaf.
qwk dy srokfr klfvy ivc ley idRsLtIgocr GuwgIaF nUM igrJF, kry Aus df DUMaF ijLMdgI ny ijLMdgI bxnf ajy. qyrI njLr ny pI ilaf,
huMdy hn. bfby nfnk df puwq bx ky Auh ‘icwty Gr’ jo kflK, DuxI jf rhI hY. hr iek mfrUQl myrf. cI guvyrf, ho cI imn, nf Bgq isMG
jl-bl rhI sfrI DrqI dy duwKF-sMqfpF poQIaF ‘coN pfTIaF hoxf irhf brsfq qyrI ipafs dI, axK df Auh islislf, ikwQy igaf.
‘qy mlHm lfAuxI loVdf hY. Gr-pirvfr ijqf ijhnUM hrdy ny hr vfr lokIN bMdgI ny ijLMdgI bxnf ajy. mYnUM smuMdr kr geI.
qoN lY ky sMsfr dI isafsq AuhdI kivqf ieh srkfr kYsI, cuxI jf rhI hY. aOJVF dI suMn puwCy ‘pRIq’ nUM,
ivc suhjIly ibMbF ivc Zl ky rUpmfn cMDVF dy qIr Puwl bxny ajy cuMmx iewk df inkilaf, “pRIqmF df kfPlf ikwQy igaf?”
huMdI hY. nsLf dy irhf dfd, sux sux qrMnum afsLkI ny ijLMdgI bxnf ajy. DrqI ggn ivc Pfslf. ###
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (30)

aYvNy nhIN iKwqIaF Gum


M rhIaF[[[ ivigafn dI
dunIaF
pRo[ mohn isMG ny kdy ikhf sI: kuJ mËbUq qy pfrdrÈI hoxgy. spys sUt aiq dyK qF skdy hn pr dyKy ƒ smJ, pCfx bMd kro, pfeIp joVo, vflv KolHo. mukfblf
hor vI hovx vflf hY/aYvyN nhIN iKwqIaF pqly qy sikn-tfeIt. kfrF aiq ky pYtrn nhIN inÈicq kr skdy. gol/ sKq sI pr iksy ƒ vI ies ivc sPlqf vDI jFdy hn. mnuwKI BrUx df bIj vI qF
GuMm rhIaF. hlkIaF. pulfVI probF hlkIaF iqkox/cOrs/aMzfkfr rUpF ivc vMzy iksy nf imlI. idwlI ajy vI pihlF ijMnI dUr ËfeIgot nF df PrtIlfeIËz sYl hY, jo
Aus ny gwl ienklfb dI kIqI sI. PulkIaF. spÈt hY ik ies nfl cMn/ idRÈ ƒ smJ, vyK lYxgy. robot ienHF qwqF pRqIq hoeI. iek qoN do, do qoN cfr ho ky Pldf-Puwldf
DrqI AuqlI kRFqI aqy ies dI ipwTBUmI mMgl qk mnuwKI AuzfrIaF dy rfh dIaF ƒ sMgTn ivc bMn ky sfDfrn sUJ nfl ivigafnI, jo pihlF idmfg ƒ iek nON ku mhIny ivc bwcy df rUp Dfr lYNdf hY.
leI acyq hI pulfVI ichnk vrqy sn, anykF smwisafvF muwk jfxgIaF. rihMdI ienHF dI ivafiKaf jF nvyN AudyÈF leI kMipAUtr vFg mMn ky qur rhy sn, hwQ ieh zI[ aYn[ ey[ afsry ieMj krdf hY.
pr jy asIN pulfVI ichnkF ƒ sucyq rUp ksr msnUeI buwDI kwZygI. vrqx dIaF nvIaF sMBfvnfvF bfry afpxy KVHy kr gey. Auh mMn gey ik idmfg zI[ aYn[ ey[ mOlIikAUl hor mOlIikAUlF
ivc vrq ky pulfVI BivK dI gwl krIey do sfl pihlF 2016 ivc msnUeI afp iek kdm vI nhIN puwt skdy. sVk inrf izjItl kMipAUtr nhIN. nf qoN do gwlF krky vwKrf hY. pihlf, ies
qF vI ieh bol Eny hI swcy hn. Èfied buwDI/Koj kfrjF ƒ AudoN vwzf hulfrf ‘qy qury jFdy robot awgy acfnk kuwqf, pRogrfimMg, nf sI[ pI[ XU[, nf pYNtIam ivc jIvn dy nkÈ isrjx, sFBx,
hor vI vDyry swcy hn. BivK ivc swcmuwc imilaf, jdoN zIp mfeINz kMpnI dy aYlPf ibwlf, Jotf, bwcf, ruwK, apfhj bMdf af icp, nf koizMg. kMipAUtr ivcoN qF iek sMcfirq krn vflI ZyrF dI Zyr jfxkfrI.
pulfV ivc kuJ hor hI hovx vflf hY. go nfm dy kMipAUtr pRogrfm ny go nfm dI jfvy qF ieh PYslf nhIN kr skdy ik kI trFiËstr hI kwZ lE qF Auh bMd ho dUjf, ieh afpxf punr Auqpfdn kr
Auh, ijs bfry awj qoN awDI sdI pihlF purfqn Kyz dy ivÈv cYNpIan lI syzol ƒ skdf hY. kI ieh do gux mÈInF ivc nhIN
cMn Auqy pihlf kdm Drn vyly mnuwK ny mfq idwqI. ivigafnI ies ƒ bVI vwzI pfey jf skdy? ies nukqy Auqy socidaF
kdy klpnf vI gwl smJdy hn. ÈqrMj ivc qF iek smyN jfn vfn inAUmfn ny ies pRÈn qoN ÈurUafq
nhIN sI kIqI. vIh pMJI cflF dI hI sMBfvnf huMdI hY. go kIqI ik CotI qoN CotI svY-isrjk mÈIn
hflIvuwz dIaF ivc ieko smyN ZfeI sO cflF sMBv hn qy kI ho skdI hY?
iPlmF ies Kyz dIaF sMBv smUh sYitMgF ivc cflF Aus ny msly df pVfvF ivc vMz ky
klpnf lok dIaF dI igxqI arbF ivc clI jFdI hY. ivÈlyÈx krn df Xqn kIqf. pihlf,
gwlF aksr kMipAUtr ny bMdy ƒ ies Kyz ivc hrf kuJ inrmfxkfrI blfk lE. dUjf, AunHF
krdIaF hn. idwqf. ieh ivkoilqrI Gtnf hI khI jf ƒ asYNbl kro. ieh kMm afp nf kro
skdI hY. ies dy bfvjUd ieh kMipAUtr iek asYNblr kry, jo kMipAUtr nfl cwly.
zf[ kuldIp isMG DIr ‘go’ bfry kuJ nhIN dws skdf. ies ƒ qIjf, iek kMipAUtr pRogrfm iqafr kro,
Pon: +91-98722-60550 koeI ies pRfpqI leI vDfeI dyvy qF ieh jo asYNblr ƒ dwsy ik ikhVy blfk, iks
DMnvfd jF KuÈI dy bol nhIN bol skdf. kRm lVI ivc asYNbl krny hn. cOQf,
ies leI gwl hflIvuwz dI hI iPlm ‘totl ies ƒ nhIN pqf ik ieh pRfpqI ieiqhfsk afpxI svY-isrjxf leI ieh mÈIn qy
rIkfl’ qoN hI ÈurU krdy hF. ieh iPlm mhwqv vflI hY. ies ƒ ieh vI nhIN pqf asYNblr kdm cuwkx. inAUmn ny ieh
mMgl Auqy iek sjy-Djy KUbsUrq Èihr ik ieh mÈIn hY. hY qF ieh mÈIn hI ijs Xqn 1940-50 ivc kIqy, pr inrfÈ ho
dy idRÈ pyÈ krdI hY. dyKx ƒ afkrÈk ivc cyqnf, isrjxfqmkqf, BfvnfvF qy ky Cwz idwqy. 1980 ivc nfsf ny pulfVI
ieh klipq Èihr bhuq cMgy lwgdy hn, sfDfrn sUJ vrgf kuJ vI nhIN. iPr vI imÈnF leI ies msly ƒ iPr CyiVaf.
pr pRfpq tYknflojI nfl ienHF dI AusfrI msnUeI buwDI nfl cldy robotF ƒ ibnf ds ku sfl bfad iPr gwl mwTI pY geI.
nfsf dy bjt dy vws ajy nhIN. hr ikwl, hIl huwjq aOKy, Kqrnfk kMmF leI zfhuxf hux iekIvIN sdI ivc muV ies Auqy kMm
kfblf, kfgË, ipMn, Bfv hr inwkI qoN sMBv hY. voeyjr, vfeIikMg qy kYisnI vrgy ÈurU hoieaf hY. QRI-zI ipRMtr nfl ies
inwkI cIË ÈurU ivc mMgl Auqy DrqI qoN imÈnF ipwCy mnuwK sn, pr AunHF ny robotF Xqn ƒ awgy qorn dI afs vDI hY, pr
hI lY ky jfxI pvygI. kroVF mIl dUr. ƒ ikMny hI kfrjF ƒ irmot kMtrol rfhIN kuwl imlf ky ajy sfzy hwQ KflI hn.
nYnotYknflojI qy msnUeI buwDI/robot ies krn leI vriqaf. 2017 ivc do arbpqI amrIkI
islisly ivc sfzI mdd kr skdy hn. ivigafnI ienHF kTpuqlI robotF qoN AudmIaF ivc msnUeI buwDI dy BivwK bfry
iekIvIN sdI dy aMqly dhfikaF qk agFh vD ky afpxy PYsly afp krn vfly ivvfd pYdf ho igaf. mfrk Ëkrbrg ny
tYknflojI dy ivkfs nfl asIN asloN svYcfilq robot ivkisq krn dI soc ikhf ik msnUeI buwDI dOlq qy KuÈhflI dy
hlky grfPIn qy kfrbn nYnoitAUbF vwzI rhy hn. Auh cfhuMdy hn ik ieh robot rfh KolH skdI hY. Aus dy Ault aYln
mfqrf ivc bxf skFgy, ijs nfl hr qrHF mnuwK dy Gwto-Gwt dKl nfl afpy kMm msk ny ikhf ik ieh mnuwKqf leI Kqry
dI Au s frI ivc ienklfbI qbdIlI krnf iswKx. ienHF ƒ hukm idE, cwl KVHy krygI. supr smfrt robotF ny sfzI
afvygI. grfPIn hY kI? ieh kfrbn BfeI cuwk kbfV. bws ieh afpy kbfV cuwkx gwl ikQy suxnI hY? AudoN robot sfzy gulfm
aYtmF dI mflIikAUl motI Xfin aiq pqlI lwg pvy. ivigafnI Kqrnfk, gMdy qy nhIN rihxy. asIN AunHF dy gulfm ho ky
ÈIt hY. lgpg pUrI qrHF pfrdrÈI aqy akfAU kMm ienHF hvfly krn dI soc rhy rih jfvFgy. ieh qRfsdI AudoN hI ÈurU
Bfr ijvyN hY hI nhIN. pqlI plfsitk ÈIt hn. pulfVI bsqIaF vsfAux smyN qF ieho jfvygf. hovygI, jdoN robotF ƒ pqf lwg igaf ik
qoN vI pqlI pr mËbUq hIry nfloN vI vwD. ijhy kMm Zyr hoxy hn. ies leI pulfVI krnf vfijb hY. ienHF ivc sfzy mnuwKI idmfg df kI Auh robot hn qy mnuwK AunHF ƒ afpxy
stIl nfloN do sO guxf vwD mËbUq. mMn bsqIaF vfsqy ivkisq iksm dy svY- bwicaF vrgI sfDfrn sUJ vI nhIN khIey! apryÈn kr ky ies ihwqF leI vrq irhf hY. AudoN Auuh mnuwK
lE, iek pYnisl Aupr hfQI Klo jfvy. cfilq isafxy robotF dI loV hor vwD hY. ieh nhIN jfxdy ik pfxI nfl df ikMnf hI ihwsf kwZ idMdy hn. qoN bfgI hox dy rfh pY skdy hn. 2050
ies pYnisl dI GVI hoeI nok hfQI smyq hovygI. BfrI gfrzr/mÈInF cuwkxf, ibnf koeI cIË igwlI ho jFdI hY, awg grm ieh iPr vI cwlI jFdf hY. bs qwk qF robot mnuwKI buwDI dI brfbrI krn
grfPIn ÈIt Auqy itkfeIey qF vI ÈIt nf afksIjn/spys sUt dy qpdI lU ivc jF hY, swp ËihrI hY. mFvF vwzIaF kuJ kfrj hI pRBfivq huMdy hn. jogy vI nhIN hoxy. hF, kMm ieh bQyry
pftygI qy nf Aus ivc morI hovygI. kmfl jMmIaF brPF Auqy qur ky kMm krny mnuwK huMdIaF hn qy DIaF CotIaF. bwicaF idmfg qF inAUrl nYtvrk hY. krngy qy krngy vI qyËI/kuÈlqf nfl
ieh vI hY ik grfPIn ibjlI dI sucflk dy vws nhIN. robot qF awg dIaF lftF ny ieh sfrf kuJ iksy kMipAUtr hr pl, hr iCx ieh kuJ nvF ibnf awky Qwky.
hY. ies ÈIt Auqy ivigafnI trFijstr ivcoN vI lMG jfxgy. ieh grmI/srdI, pRogrfm jF gixq smIkrnF nfl iswK ky afpxy nYtvrk ƒ muV mnuwK svYcyqn hY. kyvl vrqmfn
AulIkxy iswK cuky hn. grfPIn nvyN Xuwg BuwK/ipafs nfl nf byhoÈ hoxgy qy nf nhIN iswiKaf. hr bwcf hr roË hr GVI sMgiTq krdf hY. ivc nhIN, aqIq qy BivK vI ies dy idmfg
dy kMipAUtrF df afDfr bxygI. mrngy. Krfb ho gey qF murMmq ho jfvygI. kuJ nvF jfx/iswK/smJ irhf hY. pulfV ivc inwq nvIaF vMgfrF, ivc inrM q r ies dIaF Xo j nfvF ƒ
kfrbn nYno-itAUbF grfPIn ÈItF ƒ cMn/mMgl dIaF brPfnI topIaF, tfeItn kMipAUtr ieMj nhIN kr skdf. ies ƒ jo anuBvF aqy KqiraF dy sfhmxy mnuwKI ivvsiQq krdy hn. mÈInF svYcyqn
rol kr ky bx skdIaF hn. ieh ieMnIaF dIaF brPF kwjIaF JIlF, mMgl/cMn dIaF dwsxf/iswKxf hY, Auh mnuwK ny pRogrfimMg idmfg hr GVI inAUrl nYtvrk ƒ punr- nhIN. mnuwK inrMqr afpxy AudyÈ imQdf
mËbUq hn ik tuwtdIaF hI nhIN. pqlIaF ËmIndo Ë lfvy dIaF su r M g F qy mfrU krky hI ies dy idmfg ivc pfAuxf hY. ivvsiQq kr ky Aus dy tfkry dIaF qy bdldf hY. mÈInF ieMj nhIN kr
ieMnIaF ik idsdIaF hI nhIN. jy ikqy ivkIrn vfly Kyqr, Bfv robot hr aOKI Aus dwsy isKfey ivc idwqIaF hdfieqF, qrkIbF soc skdf hY, pr robot kI kry? skdIaF. mnuwK hI mÈInF/robotF ivc iek
PloitMg rYsqrF leI pul kfrbn nYno- hflq ivc ivigafnIaF dy aVy-QuVHy kfrj pRfpq sMBfvnfvF, coxF, pRqIkrmF jF hfl qk dy pRfpq robot ienHF vMgfrF dy PylH-syP icp lf skdf hY, jo AunHF dy
itAUbF df bixaf hovy qF lwgygf hvf ivc kr skdy hn, ibnf awky Qwky. pulfVI pRqIkrmF dI pihl-dUj df inrxf hI robot snmuwK bykfr hn. ivigafnI qF mwCrF dy bfgI hox dy pihly hI kdm Auqy jfm kr
hI KVHf hY. Aus dy Qwly shfrf dyx ƒ kuJ bsqIaF ivc PYktrIaF ivc keI iksm krygf. Aus qoN bfhr ieh kuJ vI nhIN kr idmfg dI smrwQf Auqy hI hYrfn hn, ijs dyvy. spÈt hY ik ivigafnI msnUeI buwDI
hY hI nhIN. qusIN khogy ik Gr, pul, dy akfAU kMm hoxgy. Auh vI ienHF ƒ sONpy skdf. ies pwKoN sfDfrn skUl jFdy bwcy ivc msF iek lwK inAUron hoxgy. mnuwK qy robotF qoN pYdf hox vfly KqiraF Auqy
iemfrqF ivc asIN grfPIn qy kfrbn jf skxgy. sIvryj aqy sYnItyÈn dy kMm vwzy vwzy kMipAUtrF qoN isafxy hn. ivc qF ienHF dI igxqI arbF-KrbF ivc kuMzf rwK ky awgy vDx leI biËwd hn.
nYno-itAUbF ikAuN nhIN vrq rhy. gwl ieh vI ienHF hvfly krky mnuwK byiPkr ho 2011 ivc jfpfn dy Pu k U È Imf hY. ivigafnI iesy iksm dy inAUrl BivwK dy pulfV ivigafn leI vrdfn
hY ik ies vkq ienHF pdfrQF ƒ bxfAuxf skdf hY. ieh sfrf kuJ qF ieh krngy inAUklI hfdsy ipCoN vwzI mfqrf ivc mfrU nYtvrk vfly kMipAUtrF bfry Koj ivc bxn vflI aMiqm ÈYa kuaFtm kMipAUtr
aiq aOKf aqy mihMgf kfrj hY. BfrI mfqrf pr svfl hY ik kI ieho ijhy robot bx vI ryzIeyÈn inklI. mfihrF ny ikhf ik lwg gey hn. ies Koj pRojYkt/ivigafn nfl hI ieh crcf Kqm krnI bxdI hY.
ivc ienHF ƒ bxfAuxf ajy sMBv nhIN. skdy hn? sfDfrn tYknflojI nfl ies ƒ Kqm krn ƒ zIp lrinMg df nfm idwqf igaf hY. ieh kMipAUtr sUcnfvF ƒ aYtmF rfhIN
ies vyly qF iek rsIdI itkt qoN vzyrI msnUeI buwDI nfl ieho ijhy robot leI qIh-cflI sfl lwg jfxgy aqy 180 robotF dI loV qy vrqoN qF BivwK dIaF pRosYs krngy. ieMny sUKm ik nfl dy kmry
grfPIn ÈIt bxfAuxI aOKI hY. bxfAux dI gwl 1955 ivc zfrtmfAUQ arb zflr Krcf afvygf. 2013 ivc ies pulfV AuzfrIaF ivc vDxI hI vDxI hY, ivc koeI iCwk vI mfry qF ieh izstrb
mOlIikAUlr pwDr Auqy rqf ku aÈuwDI nfl ivc bVy joÈ-KroÈ nfl ÈurU hoeI. 1965 vMgfr nfl roboitk qrIky nfl inbVn pr ieh vDyry svY-cyqnf aqy afpxy ho jfx. aw j dy ku a Ftm kM i pAU t r
hI ies pdfrQ dy jfdUeI gux Kqm ho ivc hrbrt sfeImn ny ieQoN qk ikhf leI amrIkf dI izPYNs aYzvFsz irsrc pRfrUp afpy bxf lYx vfly bxfAuxy pYxgy. inwkIaF-motIaF gxnfvF hI krn dy
jFdy hn. hF, ies sdI dy aMq qk ienHF ik vIh sfl ipCoN mÈInF hr Auh kMm pRojYkts eyjMsI (zYrpf) ny pYNqI lwK zflr jIv ivigafn dwsdf hY ik vfiers sfzy smrwQ hn. ies smyN kuaFtm kMipAUtr
pdfrQF ƒ Qok ryt ‘qy bxfAuxf sMBv ho krn Xog ho jfxgIaF, jo mnuwK kr skdy dy zYrpf roboitks cYlMj purskfr df sYl vrq ky afpxI igxqI vDf lYNdy hn. df ivÈv irkfrz bs vIh ikAUibt df hY.
skdf hY. AudoN ienHF ƒ mMgl aqy hor hn, pr vIh sfl ipCoN smJ af geI ik aYlfn kIqf. ijwqx vfly robot leI awT bYktIrIaf afp hI tuwt-tuwt ky nvyN kuaFtm kMipAUtr df ivkfs aYtmF dI
pulfVI BvnF qy bsqIaF dy inrmfx leI ajy idwlI dUr hY. do vwzIaF muÈiklF sn: srl kMm imwQy gey: kfr clfE, kbfV bYktIrIaf bxfeI jFdy hn. ieh sUKm iek-dUjy nfl sumyl ivc rih ky Qrkx
vriqaf jf skygf. ienHF qoN bxy Bvn pYtrnF dI pCfx qy sfDfrn sUJ. robot cuwko, drvfjf KolHo, lIk kr irhf vflv jIv afpxy hI iek qoN do, do qoN cfr ho ky dI Xogqf/aXogqf Auqy inrBr hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (31)

‘mMjy ibsqry-2’ ivc igwpI gryvfl


pMjfbI iPlm inrdyÈn ‘c nvIaF nfl nËr afvygI isMmI cfhl
pYVF pf irhf inrdyÈk iÈvqfr iÈv 12 aprYl nUM irlIË ho rhI igwpI
gryvfl dI mnorMjn BrpUr kfmyzI iPlm
‘mMjy ibsqry-2’ ivc isMmI cfhl muwK
irhf hY. pMjfb ivc mMjy ibsqry iekwTy
krnf afm gwl hY, pr ies vfr iPlm dy
klfkfrF ny pMjfb dI QF kYnyzf jf ky mMjy
‘kOm dy hIry’, ‘pwqf pwqf isMGF df iPlm dy inrdyÈk iÈvqfr iÈv ny dy Kyqr ivc Aus nUM ielfky df rMgmMc
BUimkf ivc nËr afvygI. ies qoN pihlF ibsqry iekwTy kIqy hn. ipÈOry mfsV df
vYrI’, ‘Xfr anmuwly-2’, ‘inwkf dwisaf ik ieh iPlm afm iPlmF qoN ht klfkfr kulvMq KwtVf lY ky afieaf.
isMmI cfhl iPlm ‘rwb df ryzIE’ ivc nF lY ky gory guaFZIaF dy Gry mMjy ibsqry
ËYldfr-2’, ‘Drm XuwD morcf’, ‘vns ky ipafr muhwbq vrgy iewk idlcsp Aus ny pMjfbI gfiekF dy vIzIE bxfAux
iewk mfsUm ijhI pyNzU kuVI dy ikrdfr lYx jfxf iPlm df mnorMjn BrpUr kfmyzI
apOn tfeIm ien aMimRqsr’, ‘swgI ivÈy dI khfxI ‘qy afDfrq hY, jo drÈkF qoN ÈuurUafq kIqI. pirvfr vloN vI Aus
nfl vfh vfh Kwt cukI hY, jdik ies pwK hY. ijvyN ik tIËr ivc ivKfieaf igaf
Puwl’ afid iPlmF nfl crcf ivc df BrpUr mnorMjn krygI. iPlm df gIq- nMU ies Kyqr ivc afAux leI BrpUr
iPlm ivc Aus df ikrdfr Aus dy pihly hY, igwpI gryvfl qy sfQI Porz trYktr
sihXog imilaf qy Auh iksmq
ikrdfrF qoN bhuq ht ky ivdyÈI lihjLy nfl trflI joV ky kYnyzIan pMjfbIaF dy
ajLmfAux leI bMby igaf, ijwQy klf
vflf ho v y g f. Au h kY n y z Ian pM j fbI GrF ‘coN mMjy ibsqry iewkTy krdy krdy
dIaF bfrIkIaF df igafn hfisl kIqf.
pirvfr dI kuVI hY. Aus nUM ies iPlm aMgryjL guaFZxF dy Gr vI cly jFdy hn,
ihMdI iPlm ‘iksmq’ nfl afpxy
ijw Q y pM j fbI aM g ry Ë I dI
klf sPr df afgfË krn vfly iÈvqfr
imkisMg mnorMjn BrI
iÈv ny iPlmF dy nfl nfl ihMdI, pMjfbI
kfmyzI mfhOl isrjdI hY.
dy anykF cYnlF qoN cwldy nfmI sIrIalF
iPlm dy ivafh smfgm ivc
leI bqOr aisstYNt kMm kIqf, ijnHF
pMjfbIaF vloN lfeIaF rOxkF
ivc ‘ieMzIaf most vFitz’, ‘agnI’,
go i raF nU M vI nw c x leI
‘sMGrÈ’, ‘ky strIt pflI’, ‘kihqf hY
mjbUr krdIaF hn. dUjI
idl’, ‘kuC ies qrHF’, ‘dfny anfr ky’,
gwl, kfmyzI dy nfl nfl
‘isrnfvF’, ‘qUqF vflf KUh’, ‘afpny
iPlm df rumFitk trYk vI
ibgfny ’ , ‘do akflgVH ’ , ‘cM z IgVH
drsLkF nUM pRBfivq krygf.
kYNps’, ‘sOdy idlF dy’, ‘kOVf swc, ‘XMg
hMbl moÈn ipkcrË dy
pMjfbI stfr’, ‘gyVI pMjfb dI’ afid
bYnr hyT inrmfqf igwpI
cricq lVIvfr sn. iÈvqfr iÈv ny
gryvfl dI ies iPlm df
pMjfbI gfiekF dy vIzIE leI vI kMm
inrdyÈn bljIq isMG idE
kIqf.
ivcly afpxy ikrdfr qoN bhuq afsF hn, ny kIqf hY. iPlm dI khfxI aqy skrIn
ies qoN ielfvf cricq lGU iPlmF
jo drÈkF nUM byhwd psMd afvygf. tIËr plya igwpI gryvfl aqy zfielfg nryÈ
afieaf sPl isnmytogRfPr aqy sMgIq vI kmfl df hY. ‘brP’, ‘vMz’ aqy ‘vfrI’ vI kIqIaF.
ivc isMmI cfhl igwpI gryvfl nfl Porz kQUrIaf ny ilKy hn. iPlm ivc igwpI
inrdyÈk iÈvqfr iÈv ienHIN idnIN afpxI ijLkrXog hY ik iÈvqfr iÈv bhuq iPlm inrdyÈn bfry iÈvqfr iÈv df
trYktr ‘qy bYTI nËr afvygI. ies joVI gryvfl, isMmI cfhl, gurpRIq GuwgI,
nvIN iPlm ‘Kqry df GwugU’ nfl muV imhnqI qy lgn vflf klf pRymI hY. kihxf hY ik kYmrfmYn qy inrdyÈn df
df iewk dogfxf ‘krMt’ vI kfPI psMd kIqf srdfr sohI, krmjIq anmol, hObI
srgrm hY. ‘anMqf iPlmË’ dy bYnr sihnÈIlqf aqy inmrqf Aus ivc kuwt kMm afps ivc juiVaf hoieaf hMudf hY.
jf irhf hY. drÈkF ivc vI isMmI-igwpI DflIvfl, mlkIq rOxI, anIqf dyvgx,
hyT bx rhI ies iPlm ivc jOrzn sMDU, kuwt ky BrI hoeI hY. Aus ny afpxI ÈurUafq Aus ny lMmy smyN dy qjLrby qoN bfad hI
dI rumFitk joVI dy crcy ho rhy hn. inÈf bfno, gurpRIq kOr BMgU, bI[ aYn[
idljoq, bI[ aYn[ Èrmf, amn, nItU iewk PotogRfPr qoN kIqI sI qy awj Auh iewDr kdm vDfieaf hY. Auh kihMdf
sfl 2017 dI bhucricq pMjfbI Èrmf, rfxf jMg bhfdr, binMdr bMnI,
pMDyr, anIqf sbdIÈ aqy rivMdr mMz bqO r inrdy È k pM j fbI iPlmF leI hY, cMgIaF iPlmF krn df iewk vwKrf
iPlm ‘mMjy ibsqry’ dI byimsfl kfmXfbI rfxf rxbIr, bI[ ky[ rwKVf, pRkfÈ gfDU
afid klfkfrF ny aihm ikrdfr inBfey srgrm hY. nfBf Èihr dy jMm-pl hI mËf huMdf hY.
qoN bfad gfiek aqy adfkfr igwpI gryvfl afid aihm klfkfr hn.
hn. iPlm df inrmfqf amn cImf hY, iÈvqfr iÈv ny dwisaf ik klf nfl Aus -hrijMdr isMG jvMdf hux hfsy mËfk afDfrq nvyN qjribaF -surjIq jwsl
jo iPlm df sih inrdyÈk vI hY. nMU bcpn qoN hI lgfE hY. iPlm qknIk Pon: 91-94638-28000 vflI iPlm ‘mMjy ibsqry-2’ lY ky af Pon: 91-98146-07737

iPlmI prdy ‘qy muV nËr afvygf


gfiek qy adfkfr pRIq hrpfl
sonm bfjvf leI ‘guz
w IaF ptol’y lY
pMjfb dy srhwdI ijly gurdfspur dy iek Coty ijhy pwCVy hoey ipMz qoN AuT ky
afpxI gfiekI dy ËrIey dunIaF Br ivc afpxI pCfx bxfAux vflf gfiek aqy afieaf gurnfm Bwl
u r
adfkfr pRIq hrpfl lMmy smyN qoN pMjfbI giekI dI PuwlvfVI ‘c mihkF iKlfr irhf
pMjfbI gfiekF df iPlmI prdy ‘qy ‘qy lMmI rys df GoVf bx skdf hY. ËYldfr’ sIrIË dIaF iPlmF ilKx vfly
hY. Auh afpxy gIqF rfhIN nf isrP mnorMjn krdf hY sgoN smfj nUM AusfrU sunyhf
nfiek bx ky afAuxf BfvyN koeI nvIN iPlm dI khfxI dI gwl krIey qF jgdIp isMG iswDU dI klm qoN hY, ijs
vI idMdf hY. iesy krky Auh hr Aumr dy sroiqaF df psMdIdf gfiek hY. iËafdfqr
gwl nhIN hY, pr gurnfm Buwlr vrgy ieh pMjfb dy iek kOVy swc nfl juVI moh ny khfxI, zfielfg, skrIn isrjxf
afpxy hI ilKy gIq gfAux vfly ies gfiek ny
sohxy sunwKy solF klF sMpUrn klfkfr muhwbq dy rMg ivc rMgI iewk idlcsp kridaF ‘iksmq’ vrgf ieiqhfs
pMjfbI swiBafcfr df kdy pwlf nhIN Cwizaf. Aus
dI gwl krIey qF pMjfbI duhrfieaf hY.
dy hr gIq ‘c pMjfbI imwtI dI KuÈbo aqy pyNzU
isnmy ‘c iewk asl iPlm ivc gurnfm Buwlr,
swiBafcfr df sfdfpx ËrUr Jlkdf hY.
nOjvfn nfiek dI icrF qoN sonm bfjvf, inrml irÈI,
pRIq hrpfl gfiek dy nfl nfl vDIaf
Gft pUrI huMdI jfpdI hY. qfnIaf, ruipMdr rUpI, gurpRIq
adfkfr vI hY, ies gwl df aihsfs Auh
afpxy gIqF nfl lwKF idlF BM g U , gu r mIq sfjn, sImf
afpxIaF do pMjfbI iPlmF ‘isriPry’ aqy ‘mfeI
‘qy rfj krn vflf ieh kOÈl afid klfkfrF ny aihm
sYlP pyNzU’ ËrIey krvf cukf hY. gfiekI aqy
gfiek pMjfbI isnmy df ikrdfr inBfey hn. iPlm dy
inwjI ruJyivaF kfrn Auh keI sflF qoN isnymy qoN
nfiek bx ky afpxI gIq gu r nfm Bu w l r, ivw k I
dUr sI. Auh afpxI ieh dUrI nvIN iPlm ‘lukx
kfmXfb adfkfrI sdkf DflIvfl, gYrI ivMdr qy hirMdr
mIcI’ ËrIey Kqm krn jf irhf hY.
zMUGIaF pYVF pfAux dy kOr ny ilKy hn.
pRIq hrpfl jfxdf hY ik Auh Aumr dy
smrwQ hY. afpxy kuJ ku ‘afvfË pMjfb dI-5’ dy
ihsfb nfl hr iPlm ‘c nfiek vjoN pyÈ nhIN ho
gIqF nfl idnF ivc hI jyqU bx ky vpfrk gfiekI vwl
skdf. isnymy dIaF loVF aqy ZukvyN ivÈy dy ieMqËfr kfrn hI Aus nUM kuJ sfl
stfr bixaf gurnfm Buwlr afieaf ieh gfiek rwK leI
iPlmF qoN dUr rihxf ipaf. Aus dI iewCf sI ik gfiekI vFg iPlmF ‘c vI Aus nUM
muwZ qoN hI sKq imhnq aqy ipafr nfl, ÈnIvfr, ivnIpYg,
drÈkF df BrpUr ipafr imly. iesy leI Auh ibnf iksy kfhl dy aijhy ivÈy dI
lgn vflf klfkfr hY . sfzy afly, ijMnf qyrf mYN krdI,
Bfl ‘c sI, jo prdy ‘qy drÈkF df BrpUr mnorMjn dy nfl nfl Aus nUM inwjI qOr ‘qy
gfiekI qoN iPlmF vwl phuMc afid gIqF nfl kdm dr
vI suqMÈt kr sky.
afAuxf vI Aus df iewk vwzf kdm awgy qurdf igaf, pr
‘lukx mIcI’ aijhI pMjfbI iPlm hY, jo irÈiqaF dIaF qMdF aqy afpsI
supnf sI, jo iPlm gIq ‘zfiemMz dI JFjr’ nfl
ipafr ivc hAumY kfrn afAuNdIaF qryVF nUM ibafn krygI. iPlm dI ptkQf rfjU
‘guwzIaF ptoly’ nfl sfkfr gurnfm sohrq dy isKrly zMzy
vrmf ny ilKI hY aqy inrydsLk aYm[ huMdl hn. iPlm df inrmfqf avqfr isMG
hoieaf hY. ies iPlm ivc ‘qy jf bYTf.
bwl hY. iPlm ivc drÈk pRIq hrpfl nUM pMjfbI adfkfr gwgU igwl dy Coty Brf dy
Aus df ikrdfr iewk pyNzU idwK vfly khfxI hY, jo drÈkF df hr pwKoN mnorMjn gurnfm Buwlr ny ikhf ik Auh
rUp ivc dyKxgy. Aus df ikrdfr byhwd idlcsp hY.
rumFitk qy hwsmuK ijhy muMzy df hY, jo krygI. vlYqoN pMjfb afpxy nfnky Gr afpxy cfhux vfilaF df sdf ÈukrguËfr
iPlm ‘c idKfieaf igaf hY ik ikvyN do dosq iek dUjy dy duÈmx bx bYTdy hn
vlYqoN nfnky ipMz afeIaF kuVIaF nUM afeIaF do kuVIaF dI pirvfrk sFJ aqy hY. BivwK ivc Aus kol keI cMgIaF
aqy iPr ikvyN idloN igly iÈkvy kwZ ky muV qoN iek dUjy dy dosq bxdy hn. ieh
pRBfivq krdf hY. iPlm dy trylr ‘c aDmoey irÈiqaF dI suwcI dfsqfn hY. iPlmF hn. iPlmF dy nfl nfl Auh
iPlm Aus dy adfkfrI kwd nUM hor Aucf cuwkx df dm rwKdI hY. iPlm ‘c Auh gIq
gurnfm Buwlr qy sonm dI joVI nUM psMd ivlyËr stUzIE pRozkÈn dy bYnr gfiekI nUM vI brfbr lY ky qurygf. Aus
vI gf irhf hY, jo drÈkF nUM psMd afAuxgy. Aus df kihxf hY ik byÈwk Auh iPlmF
kIqf jf irhf hY, ijs dy crcy hryk hyT ies iPlm df inrmfx inrmfqf dI aglI iPlm ‘vlYqI XMqr’ vI jldI
‘c vI srgrm ho igaf hY, pr gfiekI ‘qy ies df asr nhIN pYx dyvygf. kuJ idn
isnypRymI dI juLbfn ‘qy hn. ies qoN BgvMqpfl isMG ivrk aqy nv ivrk ny irlIË hovygI.
pihlF hI Aus df nvF gIq ‘ipMk sUt’ irlIË hoieaf hY. afp ilKy Aus dy ies gIq
aMdfjLf lfieaf jf skdf hY ik aYmI kIqf hY qy inrdyÈn ivjy kumfr aroVf ny -surjIq jwsl
nUM pihlF vFg hI BrpUr ipafr iml irhf hY.
ivrk vFg gurnfm Buwlr vI iPlmI prdy idwqf hY. iPlm dI khfxI ‘iksmq’, ‘inwkf Pon: 91-98146-07737
-afiÈmf swcdyvf, Pon: 91-73072-66783
Punjab Times Vol 20, Issue 11; March 16, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 11; 16 mfrc 2019 (32)

Ç < siqgur pRswid]


sMgqy abfd rhYN, afvqY pRsLfid rhYN, buMgy Jlf Jl rhYN pUry AuqsLfh ky]
Ç
dyg qyg Piqh lfgqy dIvfn rhYN, gfvqy sujfn rhYN, JUlqy insLfn rhYN sfcy pfqsLfh ky] pMQ kI jIq

gurduafrf sfihb sYn hojyL (kYlIPornIaf)


3636 Gurdwara Ave, San Jose CA 95148, gurduafrf sfihb dI vYb-sfeIt: www.sanjosegurdwara.org or facebook “San Jose Gurdwara”

Kyz my
myllff aYqvfr 17 mfrc 2019 svyry 10 vjy qoN sLfm 5 vjy qwk
Kflsf jI ky bolbfly df pRqIk holf mhwlf gurduafrf sYn hojLy ivKy KflsfeI rvfieq anusfr
phuMc rhy kIrqnI jQy
aYqvfr 17 mfrc 2019 nUM KflsfeI jfho jlfl nfl mnfieaf jf irhf hY. kIrqn dIvfn dOrfn
BfeI ieMdrjIq isMG Kflsf
pMQ pRisD kIrqnI qy ZfzI jQy, ivafiKafkfr aqy kvIsLr sMgqF nUM gur sLbd nfl joVngy qy BfeI hrcrn isMG Kflsf
iswKI ieiqhfs srvx krvfAuxgy. gurduafrf pRbMDkF vloN KyzF pRqI lgfE pYdf krn dy mnorQ BfeI rsLpfl isMG
nfl vflIbfl, rwsfksLI, bfsiktbfl, gqkf, GoV svfrI qoN ielfvf bwicaF aqy bjLurgF dIaF BfeI rfijMdr isMG
dOVF aqy hor KyzF krvfeIaF jfxgIaF. anMdpur sfihb vrgf mfhOl isrjx leI ivsLysL pRbMD phuMc rhy ZfzI jQy
kIqf igaf hY. smUh sMgq nUM ienHF smfgmF dOrfn hfjLrIaF Brn dI bynqI hY jI. BfeI srbjIq isMG swjx
sMgq nUM bynqI hY ik kysrI jF BfeI hrbMs isMG iblgf
bIbI cMcldIp kOr
nIlIaF dsqfrF sjf ky phuMco jI
General Info: Sukhdev Singh Bainiwal 408-421-9463
Langer Seva: Harjinder Singh Ladhar 408-904-9158
Stall Reservations: Khushvinder P. Singh 408-507-1290
Parking available at Evergreen Valley High School, Carolyn
Clark Elementary School, The Point Church. See Map for
details. Shuttle will be available for rides.

ivsL y s L lM g r: ies mO k y
Call For Registration: CwlIaF, gMny df rs, pkOVy,
(Volleyball) Charan Singh Bhandal 408-482-1372 Co l y - BTU r y , sbjL I -dfl,
(Basketball) Jaswinder Singh Sohal 408-391-7013 lsx-adrk vfly nfn,
Harjinder Singh Purewal 408-824-8762 PrfeIaF qy brYz pkOiVaF
Bhupinder Singh Dhillon 408-926-6650 df ivsLysL bMdobsq

Vous aimerez peut-être aussi