Vous êtes sur la page 1sur 32

Listing and Selling Homes

From San Jose to Sacramento


Buy/Sell R eal Esta
Real te
Estate
JASSI GILL Broker/Owner in Bay Area
hYlQ ieMsLorYNs krvfAux leI
Ph:510-304-9292 sMprk kro
Call: Jaideep Singh
Ref inance No
efinance Noww Pon:510-487-1000 Ph: 510-565-5250
@ZERO COST Gurdawar Singh Mann MANN@GGIABA.COM Gurcharan Singh Mann
Email: jaideeprealtor@gmail.com
DRE#02021283
Call Sukhi Gill:510-207-9067 Mann Insurance Brokers Inc. I can help you every step of the way. Fluent in Punjabi
CA DRE Lic.#01180969 CA DRE# 00966763 4123 Dyer St., #230, Union City, CA 94587 No Pressure, No Obligation. and Hindi.

Twentieth Year of Publication kYlIPornIaf aYzIsLn Price 50¢ Email:punjabtimes1@gmail.com


isLkfgo, sYn PrFissko aqy inAU Xfrk qoN ieko smyN pRkfisLq hPqfvfr www.punjabtimesusa.com

Punjab Times, Vol 20, Issue 4, January 26, 2019 20451 N. Plum Grove Rd., Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388

krqfrpur lFGf: pfiksqfn ny bfËI mfrI ‘afp` qoN ivroDI


iDr df drjf
ishrf afpxy isr bMnx leI BfrqI isafsqdfnF vloN vI Bwj-nwT
cMzIgVH: pfiksqfn dI iemrfn Kfn srkfr
Kus
w x dy afsfr
vwloN krqfrpur sfihb lFGy dI AusfrI leI idKfeI cMzIgVH: afm afdmI pfrtI (afp) qoN
jf rhI idlcspI leI hr pfsy vfh-vfh ho rhI hY, ivDfn sBf ivc ivroDI iDr df drjf Kuwsx dy
AuQy Bfrq srkfr dI ies pfsy iZwl Auqy vI svfl afsfr bxdy nËr af rhy hn. pMjfb ivDfn sBf
AuT rhy hn. lFGy dy aYlfn qoN bfad pfiksqfn vwloN BulwQ qoN ivDfiek suKpfl isMG Kihrf dI
vfly pfisAuN jMgI pwDr ‘qy kMm cwl irhf hY, AuQy ivDfn sBf mYNbrI rwd krn sbMDI noits jfrI
BfrqI isafsqdfn ies df ishrf afpxy isr bMnHx hox qoN bfad ieh crcf qyË ho geI hY ik akflI
leI Bwj-nwT krn ivc hI juty hoey hn. dl ƒ muV ivroD iDr df drjf iml skdf hY.
pfiksqfn df dfavf hY ik Aus ny lFGy df 35 ies qoN pihlF aYc[aYs[ PUlkf ivDfiek aqy
PIsdI kMm mukMml kr ilaf hY qy akqUbr qwk pfrtI dI muZlI mYNbriÈp, dovF qoN asqIPf dy
ieh kMm pUrf kr ilaf jfvygf. jdoNik Bfrq srkfr cuwky hn.
vwloN sfZy cfr iklomItr rsqf bxfAux aqy ËmIn ies qrHF Kihrf, PUlkf qy hux bldyv isMG
KrIdx dy kMm leI ivcfr hI kIqI jf rhI hY. iehI dy ivDfiek dy ahuidaF bfry ivDfn sBf dy spIkr
nhIN, pfiksqfn vfly pfsy sRI gurU nfnk dyv jI ny BfvyN ajy koeI PYslf nhIN ilaf, pr hflfq
nfl sbMDq gurduafrf sRI drbfr sfihb krqfrpur Pokl prsn inXukq krn dI vI mMg rwKI hY. dws deIey ik pfiksqfn siQq krqfrpur muqfbk iksy vyly vI ‘afp` dy ivDfiekF dI igxqI
ivKy phuMcx vflI sMgq ƒ ‘bfbf nfnk dy bfg` dy qkrIbn do mhIny pihlF kyNdrI afvfjfeI mMqrI sfihb Auh jgHf hY, ijQy iswKF dy pihly gurU sRI gurU 20 qoN Gwt ky 17 rih skdI hY aqy ivDfn sBf
Pl pRsfid vjoN Byt krn ihq amrUdF df bfg lgfey iniqn gzkrI ny sfZy cfr iklomItr sVk df nfnk dyv jI ny afpxy jIvn df aMiqm smF ibqfieaf. ivc muwK ivroDI iDr dy drjy ƒ Kqrf pYdf ho
jfx dIaF iqafrIaF ÈurU kr idwqIaF geIaF hn. inrmfx sfZy cfr mhIinaF ivc hox dI gwl khI sI iswKF vwloN lMmy smyN qoN mMg kIqI jf rhI sI ik Bfrq skdf hY. akflI dl-Bfjpf gwTjoV dy 17
qkrIbn 4 eykV `qy amrUdF df ieh bfg gurduafrf qy 26 jnvrI ƒ ies aYlfn ƒ do mhIny ho gey hn. qoN isrP 4 iklomItr dUrI Auqy siQq gurduafrf ivDfiek hn. Xfd rhy ik sRI Kihrf ijQy pfrtI
sfihb dI hdUd dy aMdr hI lgfieaf jfvygf. ieh Bfrq vfly pfsy lFGy vflI QF Auqy isrP lfl JMzI krqfrpur sfihb dy KuwlHy drÈn dIdfr leI lFGf dI muZlI mYNbriÈp qoN asqIPf dy cuwky hn, AuQy
vI dwisaf jf irhf hY ik sRI gurU nfnk dyv jI dy hI gwzI geI hY. ijnHF iksfnF dI jmIn ies lFGy bxy. ieh mMg ipCly 71 sflF qoN kIqI jf rhI hY pr pfrtI ivcoN muawql kIqy kMvr sMDU iPlhfl KfmoÈ
550vyN pRkfÈ purb mOky gurduafrf sfihb phuMcx ivc afAuxI hY, Auh ies gwloN vI duKI hn ik hPqy dovF dyÈF ivcfly ivgVy sbMD hmyÈf ies ivc roVf hn. bfgI DVy nfl juVy hor 4 ivDfiek nfËr
vflI sMgq ƒ lMgr `c gurU nfnk dyv jI dy KyqF dI bfad ies JMzI ƒ puwt ky awgy-ipwCy kr idwqf jFdf bxdy rhy. hux pfiksqfn ivc iemrfn Kfn srkfr isMG mfnÈfhIaf, jgqfr isMG jwgf, iprml isMG
srHoN dy sfg nfl mwkI dy afty dy prÈfdy Ckfey hY ijs kfrn awj qwk pqf nhIN lwgf ik AunHF dI bxn nfl ies lFGy dy KuwlHx df muwZ bwJf. iemrfn aqy jgdyv isMG kmflU vI duicwqI ivc hn.
jfxgy. dovF dyÈF ivcfly kfgËI kfrvfeI ivc vI jmIn vI ies lFGy ivc afAux hY jF nhIN. kyNdrI Kfn dy pRDfn mMqrI vjoN shuM cuwk smfgm ivc pMjfb ‘afp’ ivcoN muawqlI qoN bfad ivroDI iDr dy
pfiksqfn ny srgrmI idKfeI hY. pfiksqfn ny mMqrI hrdIp isMG purI ny mMinaf ik krqfrpur dy kYbint mMqrI nvjoq isMG iswDU ƒ swdf idwqf nyqf hrpfl isMG cImf ny sRI Kihrf dI ivDfiekI
krqfrpur lFGy dy krfr ƒ amlIjfmf pihnfAux sfihb ivKy BfrqI ÈrDflUaF dy jfx dy qrIky sbMDI igaf sI. ijQy pfiksqfn dy POj muKI ny iswDU ƒ jwPI rwd krn sbMDI spIkr kol phuMc kIqI sI. Kihrf
leI BfrqI vPd ƒ ieslfmfbfd Byjx leI afiKaf ajy dovyN dyÈF vwloN PYslf nhIN kIqf igaf hY. pf ky AunHF dy kMn ivc lFGf KolHx dI gwl afKI. ƒ hux 15 idnF df smF idwqf igaf hY. jykr
hY. pfiksqfn ny afpxy vwloN iqafr kIqy krfr dI ÈrDflUaF ƒ pfsport rfhIN dfKlf idwqf jfvygf jF bws iesy jwPI ny lFGy ƒ KolHx df rfh sfP kr inrDfrq smyN ivc sRI Kihrf vwloN koeI jvfb nf
kfpI BfrqI dUqfvfs nfl sFJI vI kIqI hY. vIËf aplfeI krnf pvygf, aijhy muwidaF sbMDI idwqf. iswDU ny Bfrq prqidaF hI dfavf kr idwqf idwqf igaf qF ieh smiJaf jfvygf ik Auh ies
ies dy nfl hI lFGy dy pRojYktF leI Bfrq vwloN dovyN dyÈF vwloN ivcfr crcf ajy nhIN kIqI geI. mfmly ivc kuJ nhIN kihxf cfhuMdy hn.
(bfkI sPf 6 Auqy)
Law Office of
Low Cost Manpreet S. Gahra
Le
Leggal Documents >iemIgrysLn syvfvF
iDivorce >PYimlI lfa
>ibjns lfa
iLiving Trusts
Criminal Defense
iGrant Deeds (DUI, simple battery,
domestic violence,
i Notary immigration post- Manpreet S. Gahra
conviction relief) Attorny At Law
Call Dolly: 510-648-5554 Berkeley Office
www.worryfreelegaldocs.com 2161 Shattuck Ave., 304, Berkeley

Ph:510-841-4582
39803 Paseo Padre Pkwy, Suite A,
Fremont, CA 94538
Regd. & Bonded
Legal Document Assistant Fax:510-217-6847
(Not an attorney) Email: manpreet@gahralaw.com
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (2)

kyjrIvfl ny pMjfb qoN vjfieaf lok sBf coxF df ibgl


brnflf: afm afdmI pfrtI
(afp) dy suprImo arivMd kyjrIvfl ny
brnflf ‘c vwzI rYlI krky sUby aMdr
kyjrIvfl vwlNo pMjfb dy afgUaF ƒ
lok sBf coxF df ibgl vjfAuNidaF pfrtI gwTjoV leI hrI JMzI
Cwz ky gey afgUaF ƒ sKq sunyhf vI cMzIgVH: afm afdmI pfrtI (afp) dy kOmI knvInr aqy idwlI dy muwK
idwqf. sMgrUr sMsdI sIt qoN BgvMq mfn mMqrI arivMd kyjrIvfl ny pMjfb dI kor kmytI ƒ lok sBf coxF leI sUby ivc
ƒ AumIdvfr bxfAux df rsmI qOr Auqy hmiKaflI pfrtIaF nfl gwTjoV krn leI hrI JMzI dy idwqI hY. ‘afp` lIzriÈp
aYlfn kridaF AunHF pMjfbIaF ƒ sfrIaF vwloN bhujn smfj pfrtI (bspf) nfl qflmyl krn dI jfxkfrI imlI hY aqy
13 sItF ‘afp‘ dI JolI ‘c pfAux dI apIl agly idnF `c keI nvyN isafsI smIkrn sfhmxy af skdy hn. sUqrF anusfr
kIqI. sRI kyjrIvfl ny pMjfb dI lIzriÈp ƒ kFgrs, akflI dl, Bfjpf aqy suKpfl
BgvMq mfn dy sohly gfAuNidaF sRI Kihrf dI pMjfbI eykqf pfrtI ƒ Cwz ky hor hmiKaflI pfrtIaF nfl afpxy pwDr
kyjrIvfl ny ikhf ik AunHF sMsd ivc `qy gwTjoV krn dI hrI JMzI dy idwqI hY. kor kmytI dI mIitMg ivc sRI Kihrf qoN
pihlI vfr puwj ky akflI, Bfjpf aqy dUrIaF bxf cuwky bfÊI ivDfiekF bfry vI crcf hoeI aqy ‘afp` suprImo ny AunHF ƒ
kFgrs sMsd mYNbrF nfloN ikqy vwD TokvIN pfrtI nfl joVn leI sInIar afgUaF ƒ ikhf hY.
afvfË ‘c pMjfb dy muwidaF ƒ AuTfieaf.
AunHF ikhf ik sfrIaF 13 sItF ijqfAux ‘afp` df pMjfb ivc koeI afDfr nhIN: Kihrf
nfl sUby dIaF smwisafvF dy hwl leI luiDafxf: pMjfbI eykqf pfrtI dy pRDfn suKpfl isMG Kihrf ny kYptn
pUrI sMsd vI Twp krnI peI qF BgvMq amirMdr isMG aqy kyNdr dI Bfjpf srkfr ‘qy Ëordfr ÈbdI hmly kIqy. AunHF
mfn Auh vI krngy. AunHF ikhf ik pMjfb ‘afp‘ Auqy vI inÈfnf sfiDaf qy ikhf ik pfrtI df pMjfb ivc koeI afDfr nhIN.
dy mfVy hflfq leI sB qoN vwD iËMmyvfr BgvMq mfn ny mF dI hfËrI ‘c Èrfb qoN kIqI qObf sRI Kihrf ny ikhf ik sUby dI kFgrs srkfr hr PrMt ‘qy PylH ho geI hY. srkfr
suKbIr bfdl iÉlfÌ BgvMq mfn ny cox rYlI ‘c afpxy BfÈn dOrfn BgvMq mfn ny Èrfb qoN qObf kr leI. mMc ‘qy df ‘kYptn‘ afpixaF ƒ bcfAux aqy kyNdr ƒ KuÈ rwKx leI afey idn byquky
lVI pr akflIaF aqy kFgrsIaF ny rl ibrfjmfn afpxI mfqf ƒ nfl KVHf kr ky AunHF aYlfn kIqf ik ivroDIaF vwloN ibafn dy irhf hY. AunHF ikhf ik ipCly smyN dOrfn krqfrpur lFGy sbMDI kYptn
ky sfiËÈ qihq AunHF ƒ hrf idwqf. AunHF bdnfm krn krky AunHF pihlI jnvrI qoN Èrfb nf pIx df sMklp ilaf hY. ies vwloN idwqy ibafn iksy qoN Buwly nhIN hn.
ikhf ik ‘afp‘ dy pMjfb pRDfn bfry CyqI sbMDI Auh gurduafrf msqUafxf sfihb ivKy mwQf tyk ky shuM vI cuwkxgy.
PYslf ilaf jfvygf. sRI kyjrIvfl ny ikhf AunHF ikhf, “mYN vfadf krdf hF ik hux pMjfb aqy pMjfb dy lok hI myrI dfrU sVkF pRfeIvyt kMpnIaF hvfly kIqIaF lwK dI lfgq vfly apryÈn vI muPq kIqy
ik dyÈ ‘c iksy mfeI dy lfl dI ihMmq hn.” ies mgroN arivMd kyjrIvfl ny Èrfb nf pIx df sMklp lYx leI BgvMq jf rhIaF hn. afpxI idwlI srkfr dIaF jFdy hn qy dilq bwicaF ƒ AuWc ivwidaf
nhIN jo ‘JfVU‘ ƒ qIlf-qIlf kr dyvy. AunHF mfn ƒ vDfeI idwqI. pRfpqIaF igxfAuNidaF AunHF ikhf ik leI muPq koicMg idwqI jFdI hY. sMsd
ikhf ik bIqy do sflF dOrfn AunHF ‘qy cfr ‘pfgl‘ iswiKaf mMqrI mnIÈ issodIaf mYNbr BgvMq mfn ny ikhf ik AunHF ny
jfnlyvf hmly hoey aqy idwlI srkfr ƒ ny lokF dy mnF ivc Ëihr Gol idwqf hY ikhf ik muwK mMqrI ny mukMml krËf ny idn-rfq imhnq krky srkfrI skUlF PMzF df iek-iek pYsf sucwjy ZMg nfl
cwlx nhIN idwqf jf irhf pr ‘JfVU‘ qIlf jykr Auh dubfrf swqf ivc afey qF dyÈ dy muafPI, Gr-Gr ruËgfr, smfrt PonF dI kfieaf plt idwqI hY. ienHF srkfrI Krc kIqf. AunHF kYptn srkfr dIaF
qIlf nhIN hoeI blik rwb ny pfrtI ivc tukVy ho jfxgy. dyÈ ƒ bcfAux leI Bfjpf qy pYnÈn vfDy afid dy coxF ‘c JUTy vfady skUlF ivc 90 PIsdI qoN iËafdf bwcy pfs vfadf iKlfÌIaF df iËkr vI kIqf. sRI
afey suafrQIaF, ahuidaF qy itktF dy ivroDI pfrtIaF modI ƒ hrfAux leI kIqy. do sfl bIqx ‘qy vI koeI vfadf ho rhy hn. AunHF ikhf ik idwlI ‘c eyar mfn ny ikhf ik bfdl ky nPrq df pfqr
lflcI qwqF ƒ sfP kr idwqf hY. AunHF doÈ iewkjuwt ho rhIaF hn. pUrf nhIN kIqf igaf. dilq qy pwCVy vrg kMzIÈn skUl, hspqfl, tYst qy bx gey hn, lok AunHF ƒ gurU GrF ivcoN
lfieaf ik nirMdr modI aqy aimq Èfh kYptn srkfr ‘qy vrHidaF AunHF sB qoN vwD duKI hn. hspqfl, skUl, dvfeIaF muPq hn. ieQoN qwk ik 10-10 vI moVI jFdy hn.

ÈRm
o xI akflI dl vwlNo lok sBf coxF leI srgrmIaF qyË
aMimRqsr: lok sBf coxF nyVy vyK akflI vrkrF nfl mulfkfq krky AunHF BfrI roh hY. AunHF pMcfieqI coxF dOrfn ies qoN pihlF pfrtI dy jnrl
ÈRomxI akflI dl vwloN vrkrF ƒ dIaF muÈklF vI suxIaF. AunHF ies hlky DwkyÈfhI df doÈ lfAuNidaF afiKaf ik skwqr aqy sfbkf mMqrI ibkrm isMG ZINzsf ny sMgrUr qoN
srgrm krn leI muihMm ivwZ idwqI geI dI iËMmyvfrI ibkrm isMG mjITIaf qy kFgrs srkfr ny BfvyN vwzI igxqI ‘c mjITIaf ny afiKaf ik Auh rxjIq isMG lok sBf cox lVn qoN
hY. akflI dl dy pRDfn suKbIr isMG ÈRomxI kmytI mYNbr joD isMG smrf ƒ akflI AumIdvfrF dy nfmËdgI pwqr rwd bRhmpurf qy zf[ rqn isMG ajnflf dovF
bfdl ny ÈRomxI akflI dl tksflI sONpI hY. krvf idwqy sn pr Aus dy bfvjUd akflI df idloN siqkfr krdy hn. pr swcfeI kIqf ienkfr
pMc srpMc vwzI igxqI ivc ijwqy hn. ieh hY ik AunHF ƒ pfrtI ny itkt idwqI qy sMdV
O : sfbkf KËfnf mMqrI aqy
akflI dl tksflI bxfAux vfly lokF ny ijwq idvfeI. AunHF afiKaf ik lihrfgfgf qoN ivDfiek primMdr isMG
sInIar akflI afgUaF df nF ley ibnF pfrtI qoN vwK ho ky aqy muwK Dfrf qoN bfhr ZINzsf ny
AunHF doÈ lfieaf ik kuJ afgU afpxy inwjI jf ky koeI hoNd nhIN hY. ies mfmly ivc spwÈt kIqf ik
ihwqF kfrn pfrtI ƒ ipwT idKf ky gey AunHF pRym isMG lflpurf, jQydfr gurcrn Auh afgfmI
hn pr ies dy bfvjUd akflI kfrkunF isMG tOhVf, quV pirvfr qy hornF df lok sBf cox
ivc pUrf AuqÈfh aqy iekjuwtqf hY. AunHF hvflf vI idwqf. AunHF pMjfb eykqf pfrtI lVn dy ieCuwk
afiKaf ik hr hlky ‘c vrkr mIitMg dy muKI suKpfl isMG Kihrf qy hornF ‘qy nhIN hn aqy
mgroN vwzIaF rYlIaF kIqIaF jfxgIaF. vI kFgrs dy hwQ Toky hox dy doÈ lfey. nf hI AunHF dy
pirvfr ‘coN
pitaflf ‘c iksy bfdl ƒ mYdfn ‘c koeI hor ÈÉs cox lVnf cfhuMdf hY.
sRI ZINzsf ny ipMz kuTflf ‘c ieh gwl
Auqfr skdY akflI dl ipCly kuJ idnF qoN AunHF dy hlkf
sMgrUr qoN bqOr akflI AumIdvfr
cMzIgVH: lok sBf coxF ivc pMjfb cuwkI hY. pitaflf lok sBf hlkf ijQoN
bxn dI cwl rhIaF crcfvF dy jvfb
ivc ÈRomxI akflI dl bfdl ny pRmuwK kFgrs vloN muwK mMqrI kYptn amirMdr
ivc khI. AunHF ikhf ik jy pfrtI
hlikaF ivc kFgrs iKlfÌ afpxy mohrI dI pqnI pRnIq kOr ƒ itkt dyx dI
bxfAux vfly sfbkf sMsd mYNbr aqy ies mOky AunHF ikhf ik Auh hux qwk hfeIkmfn AunHF ƒ cox lVn leI hukm
afgUaF ƒ mYdfn ivc Auqfrn dI rxnIqI sMBfvnf hY, qoN akflI dl bfdl pirvfr
sfbkf ivDfiek rqn isMG ajnflf dy 30 qoN vwD ivDfn sBf hlikaF ivc jf idMdI hY qF Auh ies sbMDI pfrtI
bxfeI hY. dy iksy jIa ƒ Auqfr skdf hY. ies qrF
hlky ajnflf dy ipMz dflm qoN pfrtI cuwky hn. hr hlky ivc akflI kfrkunF afgUaF nfl gwlbfq krngy pr hfly
sUqrF ny dwisaf ik Gwto Gwt do gurdfspur hlky ijQoN pMjfb kFgrs
vrkrF qy afgU a F nfl mIitM g F df ivc pUrf AuqÈfh hY. AunHF ikhf ik kFgrs qwk sMgrUr qoN AumIdvfr dI cox ƒ
ivDfiekF ƒ lok sBf cox lVfeI jf skdI pRDfn swjx kumfr jfKV numfieMdgI krdy
islslf ÈurU krky lok sBf coxF dIaF ny lokF nfl kIqy vfady pUry nhIN kIqy lY ky pfrtI pwDr ‘qy koeI vI gwlbfq
hY. akflI dl dy pRDfn suKbIr isMG bfdl hn, qoN vI iesy qrHF dI rxnIqI aKiqafr
iqafrIaF ivwZ idwqIaF hn. ies mOky AunHF hn, ijs kfrn lokF ivc kFgrs pRqI nhIN hoeI hY.
ny dwisaf ik pfrtI dI rxnIqI iqafr ho kIqI jf skdI hY.

akflI dl qy Bfjpf vwlNo sMsdI sItF bdlx dI sMBfvnf bRhmpurf ny bfdlF qoN tksflI hox
aMimRqsr: afAuNdIaF lok sBf dy sInIar afgUaF dy ivcfr aDIn hY. hY, ijnHF ivcoN ds sItF akflI dl qy df sbUq mMigaf
coxF ivc ÈRomxI akflI dl-Bfjpf AunHF mMinaf ik jykr aMimRqsr sMsdI iqMn Bfjpf dy Kfqy ivc hn. Bfjpf kol
bMgf: ÈRomxI akflI dl (tksflI) dy pRDfn jQydfr rxjIq isMG bRhmpurf ny
gwTjoV vwloN aMimRqsr-luiDafxf aqy sIt ÈRomxI akflI dl kol afAuNdI hY qF aMimRqsr, gurdfspur qy huiÈafrpur bfdlF ‘qy sUby dy ihwqF ƒ awKoN-proKy kr ky mulfhËydfrIaF pugfAux df doÈ lfieaf.
jlMDr-huiÈafrpur lok sBf sItF ies df dovF iDrF ƒ lfB hovygf. ies sItF hn. aMimRqsr-luiDafxf sMsdI AunHF bfdlF ƒ pfrtI df nF bdl ky suKbIr aYNz mjITIaf kMpnI rwKx dI slfh
afps ivc bdly jfx dI sMBfvnf hY. sMsdI hlky ivc Èihr dy pMj ivDfn sBf hlky dy bdlfa bfry pihlF vI gwTjoV idwqI. AunHF ikhf ik akflI-Bfjpf kfrjkfl dOrfn zyrf isrsf muKI ƒ muafP krn,
ies mfmly ‘qy do v F pfrtIaF dI hlikaF ivcoN 4 hlky Bfjpf kol hn qy ivc crcf rhI hY. aMimRqsr sMsdI akfl qKq dI mirafdf BMg krn, gurU gRMQ sfihb dI byadbI qy brgfVI vrgy kFzF
hfeIkmFz ivcfr crcf kr rhI hY. ies iek hlkf ÈRomxI akflI dl kol hY jdik hlky ivc vDyry iswK votr hn aqy leI lok kdy vI bfdl pirvfr ƒ muafP nhIN krngy. bfdl pirvfr ƒ tksflI hox
dI puÈtI ÈRomxI akflI dl dy jnrl idhfqI cfr hlky sfry hI ÈRomxI akflI ÈRomxI akflI dl df dfavf hY ik vDyry df sbUq dyx leI afKidaF jQydfr bRhmpurf ny ikhf ik kOm, vqn qy ivrsfpRsqI dy
skw q r ibkrm isM G mjITIaf ny dl kol hn. akflI dl-Bfjpf gwTjoV iswK votr vflf ieh sMsdI hlkf ÈRomxI imÈn apxfAux vfilaF ƒ hI tksflI khfAux df hwk hY, nf ik dUijaF dy hwk mfr
kridaF afiKaf ik ieh mfmlf pfrtI sUby dIaF 13 sMsdI sItF qoN cox lVdf akflI dl leI lfhyvMd ho skdf hY. ky afpxy boJy Brn vfilaF ƒ hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (3)

‘shfieqf’ sMsQf ny mnfeI kuVIaF qy muiM zaF dI lohVI


PrImFt (ibAUro): ipCly 14 sflF qoN loVvMdF
dI mdd krdI af rhI smfj syvI sMsQf ‘shfieqf’
ny lMGy sincrvfr afpxf pMjvF lohVI smfgm ieQy
pYrfzfeIË bflrUmË ivc mnfieaf. smfgm ivc
smUh mYNbr pirvfrF smyq vD cVH ky hfËr hoey.
ies mOky swiBafcfrk pRogrfm vI hoieaf.
‘pMjfbI DVkx akYzmI’ dIaF zfierYktr-izMpl
bYNs qy ipMkU rwqI dy inrdysLn hyT bwicaF dIaF BMgVf
aqy igwDf tImF ny KUb rMg bMinaf. ‘shfieqf’ vloN
ieMzIaf ivc bwicaF dI pVHfeI, ielfË aqy sMBfl
leI clfey jFdy shfieqf pRfjYktF dIaF vIzIE
ivKfeIaF geIaF. pivwqr kOr iQafVf ny ‘shfieqf’
vloN clfey jFdy mYzIkl aqy nv jMmy byshfrf bwicaF
dI sMBfl bfry iewk slfeIz Èoa rfhIN ivsiqRq
jfxkfrI idwqI. ikrnjIq isMG iQafVf ny bfl Gr
ivc afpxI pihlI PyrI dy qËrby drÈkF nfl sFJy
kIqy.
‘shfieqf’ vloN smfj syvf dy Kyqr nfl juVIaF
hor sMsQfvF dI hOslf aPËfeI dy mMqv nfl ‘stYNizMg nfl lokF dy mn moh ley. styj sMcfln dI iËMmyvfrI
stRyt’ nF dI iewk sMsQf dy numfieMidaF nUM zf[ hrkyÈ ÈkqI mfxk aqy jsvMq isMG Èfd ny sucwjy aqy
isMG sMDU ny styj `qy bulf ky snmfnq kIqf aqy ivAuNqbwD qrIky nfl inBfeI. sfry smfgm dI vIzIE
mfiek shfieqf leI cYk vI ByNt kIqf. lvI srF qy PotogRfPI leI rfj bzvfl df Kfs DMnvfd kIqf
aqy supRIq ny nv jMmy muMzy-kuVIaF dI lohVI mnfAux igaf. bzvfl ny afey mihmfnF nfl ivcfr vI sFJy
afey mfipaF nUM ‘shfieqf’ vloN qohPy Byt kIqy. kIqy.
aMimRqpfl srF aqy lvI isMG dy byty sMdIp ny aMq ivc mihmfnF ny iznr df anMd mfixaf
pRogrfm ‘tfk abfAUt lvz tvfeIs’ bfry jfxkfrI aqy zI[ jy[ Auqy KUb nfc kIqf. smfgm dy spFsrF
idwqI. shfieqf vloN bwicaF leI vrqy hoey jF nvyN s[ mwKx isMG bYNs, zI[ jy[ inks, ryzIE cVHdI
kwpVy ilafAux dy idwqy swdy nUM lokF ny BrvF huMgfrf klf, rfiel eIvYNts aYNz zYkor, srdUl smrf qy
idwqf. aÈok BOrf df Kfs DMnvfd kIqf igaf. ‘shfieqf’ dy
gfiek swqI pfblf ny Zol dy zgy ‘qy vDIaf moZI zf[ hrkyÈ isMG sMDU ny mihmfnF, spFsrF qy
gIq pyÈ krky cMgf rMg bMinaf aqy bolIaF pf ky vflMtIarF df DMnvfd kIqf. smfgm dOrfn zf[
lokF nUM KUb ncfieaf. ‘pMjfbI DVkx akYzmI’ dIaF hrkyÈ sMDU, srUp isMG Jwj, dljIq isMG Kihrf,
igwDy dIaF jUnIar aqy sInIar tImF KUbsUrq pMjfbI aMimRqpfl srF, lvI srF qy pivwqr idEl pwbF
pOÈfkF ivc sjIaF muitafrF ny kmfl dI pyÈkfrI Bfr rhy.

suprIm kort ny zFs bfrF qoN Homeopathicvibes


pfbMdI htfeI Har minder Singh Gill
Harminder
nvIN idwlI: suprIm kort ny 2016 dy kfƒn rUmË aYNz pRotYkÈn afP izgintI afP ivmYn
D.H.M.S; B.C.I.H
dIaF kuJ DfrfvF AulwdidaF qy ieh kihMidaF (vrikMg dyarien) aYkt, 2016 dIaF DfrfvF rwd (Ex Homeopathic Medical officer Punjab Govt.)
mhfrfÈtr ivc zFs bfr muV KolHx leI hrI JMzI kr idwqIaF ijnHF ivc zFs bfrF aMdr sI[sI[tI[vI[
dy idwqI ik srkfr bfrF Auqy nymbMdI kr skdI hY kYmry lfAux dI Dfrf vI Èfml hY ijs ƒ injqf dI
No
Noww w we e ha
havve tw
two o loca tions:
locations:
pfbMdI nhIN lf skdI. AulMGxf krfr idwqf igaf. AuNj bYNc ny zFs bfr 940 E. El Camino Real, Sunnyvale, CA 94087
zFs bfrF clfAux leI lfiesYNs lYx df rfh ÈfmI 6 vjy qoN rfqIN 11[30 vjy qwk KolHx dI md ƒ www.homeopathicvibes.com
KolHidaF jsits ey[ky[ sIkrI dI agvfeI hyTly
bYNc ny zFs bfr Dfrimk sQfnF aqy ividak
sMsQfvF qoN iek iklomItr dUr KolHx dI afigaf dy
shI krfr idwqf. bYNc ny ikhf ik 2005 qoN lY ky hux
qwk, iksy iek ivakqI ƒ vI lfiesYNs (zFs bfr
leI) nhIN idwqf igaf. rYgUlyÈn ho skdI hY pr
Ph: (408) 737-7100
idwqI. adflq ny ikhf ik bfrF ivc nfc idKfAux dI mukMml pfbMdI nhIN lfeI jf skdI.” smfijk kfrkunF
Fax: (408)737-7102
KuwlH hY pr nRqkIaF Auqy pYsy vfrn dI nhIN. ny suprIm kort dy ies PYsly df svfgq kIqf hY. 39210 State St., Suite 111, Fremont, CA 94538
ies dy nfl hI adflq ny mhfrfÈtr pRoihbÈn BfrqI bfr grlË XUnIan dI pRDfn vrÈf kfly ny We sell and ship homeopathic remedies through out North America.
afP EbsIn zFs ien hotl, rYstorYNts aYNz bfr ies ƒ bfr zFsrF dI vwzI ijwq krfr idwqf.

trfeI styt trwk irpyar aYNz tfier sLfp


mkYink dI loV hY
isnisnYtI, EhfieE ivc sYmI trwk gYrfj leI
mkYink dI loV hY, ijs nUM pI[ aYm[ srivs,
tfier cYNj aqy brykF df kMm afAuNdf hovy.
anuBvI bMdy nUM cMgI qnKfh sMprk jsimMdr isMG, Pon: 513-765-0013
irhfiesL dy pRbMD ivc mdd vI krFgy kro rxjIq isMG, Pon: 513-804-0444
4-
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (4)

qfAumr jylH `c hI rhygf ‘sOdf sfD’ gurmIq rfm rhIm


pM c kU l f: zy r f isrsf dy mu K I pwqrkfr rfm cMdr CqrpqI ƒ 24 apIl kIqI sI pr suprIm kort ny
gurmIq rfm rhIm aqy Aus dy iqMn akqUbr 2002 ƒ isrsf ivc apIl Kfrj kr idwqI sI. sËf ‘qy akfl qKq dy kfrjkfrI
sfQIaF kuldIp, inrml aqy ikRÈn lfl mo t rsfeIkl svfrF ny go l IaF mfr rfm cMdr CqrpqI dy byty aMÈul
ƒ pMckUlf siQq sI[bI[afeI[ dI ivÈyÈ idwqIaF sn. 21 nvMbr 2002 ƒ idwlI dy CqrpqI ny ikhf hY ik AunHF ny iek jQydfr nUM qswlI
adflq ny pwqrkfr rfm cMdr CqrpqI apolo hspqfl ivc rfmcMdr CqrpqI qfkqvr duÈmx iKlfP lVfeI lVI hY. qlvMzI sfbo: zyrf isrsf muKI ƒ pwqrkfr CqrpqI hwiqafkFz ivc Aumr
kql kys ivc Aumr kYd dI sËf suxfeI kYd dI sËf suxfey jfx Auqy sRI akfl qKq sfihb dy kfrjkfrI jQydfr isMG
hY. ienHF doÈIaF ƒ 50-50 hËfr rupey sfihb igafnI hrpRIq isMG ny qswlI pRgt kIqI hY. sËf dI Kbr imlx AuprMq
jurmfnf vI kIqf igaf hY. vrnxXog hY igafnI hrpRIq isMG ny ikhf ik zyrf muKI iswKF df vwzf ivroDI irhf hY qy ipCly
ik vwKry sfDvI ijnsI ÈoÈx mfmly ‘c smyN ivc ieh iswK ivroDI kfrvfeIaF krky iswKF ƒ AuksfAuNdf irhf hY. bIqy smyN
zyrf muKI 20 sflF dI imlI sËf pUrI ivc sRI gurU gRMQ sfihb jI dI byadbI dIaF vfprIaF GtnfvF ivc vI Aus dy
krn mgroN Aus dI Aumr kYd dI sËf pYrokfrF df nF sfhmxy afieaf hY qy hux Aus ƒ jo sËfvF BugqxIaF pY rhIaF
ÈurU hovygI. hn, Auh gurU sfihb dI byadbI dy sdkf hI hY.
jwj jgdIp isMG dI adflq ivc
doÈIaF ny vIzIE kfnPrMs rfhIN pyÈI dsvyN gurU df svFg rcfAux vflf kys
BugqI. gurmIq rfm rhIm ƒ rohqk dI
sunfrIaf jylH aqy kuldIp isMG, inrml muV KolHx dI mMg
aqy ikRÈn lfl ƒ aMbflf jylH qoN vIzIE jlMDr: gurU goibMd isMG jI df svFg rcfAux dy mfmly ivc zyrf isrsf
kfnPrMisMg rfhIN adflq ivc pyÈ kIqf muKI gurmIq rfm rhIm ivruwD swqf ivc rihMidaF bfdl srkfr vwloN clfn pyÈ
igaf. pIVq pirvfr 16 sfl qoN iensfP nf krn dy doÈ lfAuNidaF iswK jQybMdIaF ny jFc dI mMg kIqI hY. jQybMdIaF ny
leI jwdo-jihd kr irhf sI. sI[bI[afeI[ dI mOq ho geI sI. ies qoN bfad Aus dy AunHF ikhf ik AunHF ƒ 16 sflF bfad ÈRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dy pRDfn goibMd isMG lONgovfl ƒ svfl kIqf hY
dy vkIl vwloN zyrf muKI ƒ PFsI dI sËf byty aMÈul CqrpqI ny sI[bI[afeI[ jFc afpxy ipqf dI hwiqaf dy mfmly ivc ik Auh spwÈt krn ik ÈRomxI kmytI ny ies kys dI pYrvI ikAuN nhIN kIqI? iswK
dI mMg kIqI geI sI. dI mMg leI pMjfb qy hirafxf hfeI kort iensfP imilaf hY. aMÈul ny ikhf ik pRcfrk hrijMdr isMG mfJI, suKdyv isMG PgvfVf, prmpfl isMG sBrF qy hor
ies mOky aihm gvfh Kwtf isMG ivc arËI lgfeI sI. nvMbr 2003 ivc ieh iensfP sI[bI[afeI[ aqy adflq ny iswK jQybMdIaF dy afgUaF ny ikhf ik do sfDvIaF aqy mrhUm pwqrkfr rfm cMdr
vI hfËr sI. pwqrkfr rfm cMdr CqrpqI hfeI kort dy afdyÈF ‘qy sI[bI[afeI[ ny idvfieaf hY . Au s ny ikhf ik Au h CwqrpqI dy sfDfrn ijhy pirvfrF ny zyrf muKI ƒ sËf idvfAux ivc kfmXfbI
dI DI sRyasI ny ikhf ik Aus df Brf aYP[afeI[afr[ drj krky mfmly dI jFc sI[bI[afeI[ df DMnvfd krdf hY, ijs ny hfsl kIqI hY, pr dsvyN gurU df svFg rcfAux dy mfmly ivc zyrf muKI iKlfP
aMÈul nfiek hY, jo iensfP hfsl krn ÈurU kIqI sI. sfl 2004 ivc zyrf muKI ieh mfmlf suixaf, piVHaf aqy kort kfrvfeI ikAuN nhIN krvfeI jf skI.
leI nf Qwikaf aqy nf hI ziraf hY. ny jFc rukvfAux leI suprIm kort ivc ivc pyÈ kIqf.

zyrf isrsf muKI dy bcfa leI puils qy adflqI PYslf sux ky sunM hoieaf
isafsqdfnF ny hr hIlf vriqaf zyrf muKI df jwdI ipMz
biTMzf: zyrf isrsf muKI dy jwdI AunHF dwisaf ik pYrokfrF kol hux GrF
mogf: hirafxf puils pwqrkfr pwqr iqafr kr ky 10 dsMbr 2002 ƒ idwqf aqy sI[bI[afeI[ ny zyrf muKI ipMz gurUsr mozIaf (hnUmfngVH) ‘c ivc bYTx qoN isvfey hor kI bicaf hY.
rfm cMdr CqrpqI kql kys ‘c zyrf KyqrI mYijstRyt, isrsf dI adflq ivc gurmIq rfm rhIm ƒ vI jFc dy Gyry ivc sMnftf Cfieaf irhf. zyrf muKI ƒ Aumr suxn ivc afieaf ik lokF ny ies mfmly
muKI gurmIq rfm rhIm iKlfP kfrvfeI pyÈ kIqf sI. hirafxf puils dI qPqIÈ lY ilaf. sI[bI[afeI[ ny sb-ieMspYktr kYd dI sËf sbMDI adflqI PYsly dI Kbr ‘qy cuwp hI vwtI rwKI. hnUmfngVH dI puils
nhIN krnf cfhuMdI sI. hirafxf puils ny ‘c Kulfsf hoieaf ik pwqrkfr CqrpqI rfm cMdr df do vfr pOlIgRfP tYst vI ijvyN hI ipMz puwjI qF lok afpo afpxy pfrtI ny dupihr vkq ipMz ivc gÈq
sI[bI[afeI[ ƒ kys qbdIl hox qoN pihlF dI hwiqaf leI vriqaf 32 bor irvflvr krvfieaf sI. GrF ivc cly gey. gurUsr mozIaf ivc kIqI pr ipMz ivc ikDry vI koeI puils
10 dsMbr 2002 ƒ zyrf muKI ƒ Cwz ky zy r f pR b M D k mu l Ëm ikR È n lfl df ies kys dI suxvfeI pUrI hox aqy bxy zyry ivc do drjn pYrokfr hfËr sn pihrf nhIN sI.
bfkI iqMnF mulËmF iKlfP adflq ‘c doÈ lfiesY N s I sI. ieh kql ky s Ky q rI PYsly mOky zyrf muKI ny sPfeI idwqI ik ijnHF vwloN tIvI dIaF KbrF ‘qy nËr rwKI pqf lwgf hY ik gurUsr mozIaf dy
pwqr dfier kr idwqf sI. sI[bI[afeI[ dy mYijstRyt ny 13 jnvrI 2003 ƒ suxvfeI Aus ny 1991 ‘c zyrf muKI bxn mgroN jf rhI sI. zyrf muKI df jo jwdI Gr hY, zyry ivc pMj jnvrI qoN nfm crcf bMd
ivÈyÈ jwj jgdIp isMG dI adflq ny ies leI sYÈn jwj dI adflq ‘c Byj idwqf. mfnvqf dI BlfeI aqy niÈaF qy hor Auh hux zyry ivc qbdIl kIqf hoieaf hY kr idwqI geI hY. iesy qrHF hI zyrf isrsf
PYsly dI 178 pMinaF dI jwjmYNt ilKI hY. ies dOrfn mrhUm pwqrkfr rfm cMdr smfijk kurIqIaF iKlfP qkrIbn 6 aqy AunHF df vwKrf Gr Kyq ivc vI hY. dy pMjfb ivcly slfbqpurf zyry ivc vI
ies jwjmYNt ‘c keI aihm vyrvy hn. CqrpqI dy vwzy puwq aMÈul CqrpqI ny kroV lokF ƒ jfgrUk kIqf. pihly kys zyrf muKI df pUrf pirvfr hux isrsf zyrf suMnsfn hI psrI rhI. zyrf afgUaF ny
ies kys dI suxvfeI dOrfn vwK vwK hirafxf puils dI qPqIÈ ‘qy svfl ivc vI kYd dOrfn jylH ivBfg vwloN Aus ivc rih irhf hY. jwdI ipMz ivc zyrf muKI pihlF hI pYrokfrF ƒ zyry ivc afAux qoN
aKbfrF dy pwqrkfrF smyq 46 srkfrI AuTfAuNdy hoey pMjfb aqy hirafxf hfeI iKlfP koeI iÈkfieq nhIN hY qy Aus df df pirvfr afKrI vfr rfjsQfn ivDfn roikaf hoieaf sI. biTMzf puils ny iËlHy
qy bcfa pwK vwloN 21 gvfh adflq ‘c kort ivc ieh kys sI[bI[afeI[ ƒ qbdIl jylH ‘c ivvhfr cMgf hY. ies qrHF dUjy sBf dIaF coxF mOky votF pfAux vfsqy ivcly zyiraF ivc puils pihrf lfieaf
Bugqy. hirafxf puils ny qPqIÈ mukMml krn dI ptIÈn dfier kr idwqI qy pMjfb mulËmF ny sPfeI idMdy hoey ikhf ik AunHF afieaf sI. hoieaf sI aqy slfbqpurf ivc vI krIb
kr ky 5 dsMbr 2002 ƒ kuldIp isMG, aqy hirafxf hfeI kort ny 10 nvMbr df koeI ipClf aprfiDk irkfrz nhIN gurUsr mozIaf dy zyrf dy ieMcfrj do drjn puils mulfËm qfienfq sn.
inrml isMG qy ikRÈn lfl iKlfP doÈ 2003 ƒ ieh kys sI[bI[afeI[ ƒ sONp hY. dwsxXog hY ik pwqrkfr rfm cMdr nvjoq isMG df kihxf sI ik asl ivc
CqrpqI ‘pUrf swc‘ aKbfr dy sMpfdk ieh mfmlf hux isafsI rMgq lY cuwkf hY DoKybfË aYn[afr[afeI[
sn qy AunHF ny 30 meI 2002 ƒ aqy 4 aqy mfmly ivwc koeI scfeI nhIN hY. AunHF
smJOqy leI keI isafsqdfnF ny jUn 2002 ƒ sfDvIaF dy ÈoÈx afid bfry afiKaf ik afKr swc sfhmxy af jfvygf.
lfiVaF bfry kYnyzf
KbrF CfpIaF sn. pwqrkfr CqrpqI ƒ srkfr qoN mdd mMgI
dbfa bxfieaf: aMÈlu 24 akqUbr 2002 ƒ rfq dy qkrIbn 8
zyrf muKI dy GrF nyVly bËurg srdUl
isMG ny ikhf ik zyrf muKI ivc kdy vI jlMDr: izptI kimÈnr virMdr
isrsf: pwqrkfr rfm cMdr CqrpqI kql mfmly ivc zyrf isrsf muKI vjy AunHF dy Gr nyVy golIaF mfrI idwqIaF koeI aijhI gwl nhIN idKI aqy scfeI kumfr Èrmf ny kYnyzf srkfr qoN
gurmIq rfm rhIm smyq cfr mulËmF ƒ Aumr kYd suxfey jfx ƒ inaF dI ijwq geIaF sn aqy 21 nvMbr 2002 ƒ AunHF Aus mflk ƒ pqf hY. AunHF dwisaf ik aYn[afr[afeI[ lfiVaF dy DoKy df iÈkfr
krfr idMidaF aMÈul CqrpqI ny Kulfsf kIqf ik hirafxf dy iek sfbkf muwK hspqfl ‘c dm qoV idwqf sI. ipMz ƒ awj dUjI vfr vwzf sdmf lwgf hY. hoeIaF aOrqF dy ihwqF dI rfKI leI
shfieqf mMgI hY. kYnyzf dI kONsl jnrl
Dfrimk qsvIr vfly kwp ‘c mIaf Xyn nfl mIitMg dOrfn izptI
kimÈnr vwloN aYn[afr[afeI[ lfiVaF
cfh pI ky Psy sFplf vwloN DoKy df iÈkfr hoeIaF pqnIaF sbMDI
ivsQfr nfl jfxkfrI muhweIaf krvfeI
huiÈafrpur: kyNdrI mMqrI aqy dI Èrq ‘qy ies gwl dI inMdf kIqI hY. geI.
huiÈafrpur qoN lok sBf mYNbr ivjY sFplf iËkrXog hY ik sRI sFplf iek vfr iPr AunHF ikhf ik aijhIaF aOrqF ƒ
ksUqI siQqI ivc Ps gey, jdoN gurU gRMQ huiÈafrpur hlky qoN Bfjpf dI itkt dy iek srgrm mMc aqy ivvsQf pRdfn
sfihb dy srUp aqy gurduafry dI Poto dfavydfr mMny jf rhy hn. krnI cfhIdI hY ijQy Auh afpxIaF
vfly kwp ivc cfh pINidaF dI AunHF dI kFgrs dI sfbkf kyNdrI mMqrI iÈkfieqF drj krvf skx aqy AunHF ƒ
qsvIr soÈl mIzIaf ‘qy vfierl ho geI. sM q o È cO D rI ny ikhf ik afgU a F ƒ ibnF iksy dyrI dy iensfP iml sky. sRI
Poto ivc sRI sFplf afpxy Gr iksy nfl aijhIaF gwlF pRqI vDyry sucyq hoxf Èrmf vwloN gYrkfƒnI trYvl eyjMtF bfry
gwlbfq kridaF ies ivvfdq kwp nfl cfhIdf hY aqy aijhI iksy vI kfrvfeI vI dwisaf igaf jo nOjvfnF ƒ guMmrfh
cfh pINdy nËr af rhy hn. qoN guryË krnf cfhIdf hY ijs nfl iksy kr rhy hn aqy pMjfb srkfr vwloN ienHF
mMqrI qy pMjfb dy iek sfbkf kYbint mMqrI ny zyrf muKI nfl smJOqf krn leI sRI sFplf ny ies ƒ byiDafnI nfl dI Bfvnf ƒ Tys phuMcy. sRI sFplf dy iKlfP pihlF hI sKq kfrvfeI kIqI jf
dbfa bxfieaf sI. hoeI Gtnf dwsidaF ies ƒ qUl nf idwqy krIbI Bfjpf afgU sMjIv qlvfV ny AunHF rhI hY.
AunHF ikhf ik inaF pRfpq krn leI AunHF ƒ lMmf sMGrÈ krnf ipaf. ies jfx dI gwl afKI hY pr ivroDI ies dy hvfly nfl ikhf ik sbMDq kwp iksy izptI kimÈnr ny ikhf ik DoKfDVI
dOrfn AunHF ƒ kfPI aOkVF df sfhmxf vI krnf ipaf. AunHF dI lVfeI iek axgihlI leI AunHF dI kfPI nukqfcInI vwloN AunHF ƒ qohPf idwqf igaf hovygf. dy kysF dI rokQfm leI hux pMjfb srkfr
qfkqvr ivakqI nfl sI ijs dI phuMc rfjsI afgUaF qwk sI. AunHF dwisaf hY kr rhy hn. ieQoN qwk ik BfrqI jnqf AunHF ikhf ik jykr Auh ieh Poto dyK vwloN trYvl eyjMtF ƒ rijstrz kIqf jf
ik zyrf muKI nfl smJOqf krn leI AunHF ‘qy keI pfisaF qoN dbfa irhf hY. pfrtI dy kuJ afgUaF ny vI nfm nf Cfpx lYNdy qF kdI vI ies dI vrqoN nf krdy. irhf hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (5)

modI iKlfP lihr: iek mMc ‘qy afeIaF 22 ivroDI pfrtIaF


kolkfqf: afAuNdIaF lok sBf coxF smwisaf nhIN hY. sn. lok sBf ‘c pfrtI dy afgU sRI KVgy
iekwiTaF lVn df aihd lYNidaF ieQy
ibRgyz pryz grfAUNz ‘c 22 ivroDI
vwK vwK afgUaF ny pfrtIaF ivckfr
mqBydF ƒ driknfr krn df swdf idMidaF
ny afpxy sMboDn dOrfn sonIaf gFDI df
sunyhf pVH ky suxfieaf aqy rYlI dI
Bfjpf dy afpxy afgUaF vwlNo swqf
pfrtIaF dy afgU iek mMc Auqy iekwTy
hoey. afgUaF ny swdf idwqf ik pRDfn mMqrI
ikhf ik Auh pRDfn mMqrI ahudy df muwdf
coxF mgroN vI inbyV skdy hn. kuJ
sPlqf leI ÈuBkfmnfvF idwqIaF.
pfrtIaF ivckfr mqBydF dy sMdrB ‘c
qbdIlI df swdf
nirMdr modI ƒ swqf qoN lFBy kIqf jfvy. afgUaF ny suJfa idwqf ik ivroDI iDr ƒ AunHF dohf suxfieaf ijs df mqlb sI ik kolkfqf: atl ibhfrI vfjpfeI dI srkfr smyN mMqrIaF dy ahudy Auqy
iqRxmUl kFgrs afgU qy pwCmI bMgfl dI hryk hlky ‘c Bfjpf AumIdvfr iKlfP jykr AunHF dy idl nhIN juVdy qF vI AunHF rhy Bfjpf afgUaF arux ÈorI, XÈvMq isnHf qy ÈqrUGn isnHf ny mmqf bYnrjI
ƒ iek-dUjy dy hwQ PVny cfhIdy hn. vwloN krvfeI mYgf rYlI ‘c ihwsf lYNidaF pRDfn mMqrI nirMdr modI qy Bfjpf pRDfn
rYlI dOrfn sfbkf pRDfn mMqrI aimq Èfh ƒ swqf qoN bfhr krn df swdf idwqf hY. sfbkf kyNdrI mMqrI arux ÈorI
aYc[zI[ dyvgOVf, krnftk dy muwK mMqrI ny ikhf ik afgfmI lok sBf coxF ‘c Bfjpf srkfr ƒ kyNdr ivcoN bfhr krn leI
aY zI kumfrfsvfmI (jnqf dl-sYkulr), sfrIaF ivroDI iDrF ƒ iml ky lVnf pvygf. AunHF ikhf ik ies ‘c do rfvF nhIN hn
ik Bfjpf ƒ bfhr kwZxf ËrUrI hY qy sfzf sfiraF df ieko iewk tIcf lok sBf
coxF ‘c Bfjpf ƒ hrfAuxf hY. sfbkf kyNdrI mMqrI XÈvMq isnhf ny ikhf ik
ijnHF ƒ luwtx qoN afËfdI qoN bfad ieh pihlI srkfr hY ijs ny ivkfs sbMDI aMkiVaF nfl
roikaf, AunHF bxfieaf Èrfrq kIqI hY. iesy qrHF ÈqrUGn ivroDI iDr nfl mMc sFJf kridaF Bfjpf qoN
KPf afgU ÈqrUGn isnhf ny 2019 ivc kyNdr ‘c swqf bdlI df swdf idwqf hY.
mhfgwTjoV: modI
islvfsf: pRDfn mMqrI nirMdr Èrd pvfr (aYn[sI[pI[), aiKlyÈ Xfdv nhIN afeI pr pfrtI dy jnrl skwqr
modI ny ikhf ik qjvIËÈudf (smfjvfdI pfrtI), PfrUk abduwlf, aYm sqIÈ cMdrf imÈrf ny afpxy sMboDn ‘c
‘mhfgwTjoV` AunHF lokF df smUh hY ky stfiln (zI[aYm[ky[), idwlI dy muwK AuWqr pRdyÈ ivc bspf vwloN smfjvfdI
ijnHF ƒ AunHF dyÈ ‘luwtx` qoN roikaf mMqrI arivMd kyjrIvfl (afp), Èrd pfrtI nfl kIqy gey gwTjoV df iËkr
muwK mMqrI mmqf bYnrjI vwloN kIqI geI ieko sFJf AumIdvfr KVHf krnf cfhIdf hY. pRDfn mMqrI ny ikhf ik mhFgwTjoV Xfdv, arux ÈOrI, XÈvMq isnhf, Bfjpf kIqf. AunHF ikhf ik pUrf mulk Bfjpf ƒ
vwzI rYlI ‘c ivroDI iDr ny iekjuwtqf hY. AunHF coxF qoN pihlF hor sFJIaF rYlIaF AunHF iKlfP nhIN pr dyÈ dy lokF iKlfP dy bfÊI afgU ÈqrUGx isnhf aqy hor swqf qoN AuKfVn dI mMg kr irhf hY aqy
idKfeI. krn df PYslf vI ilaf. aglIaF rYlIaF hY. kolkfqf ivc iqRxmUl kFgrs afgU vI mMc ‘qy hfËr sn. bhujn smfj Auh bfbf sfihb aMbyzkr dy sMivDfn ƒ
mmqf bYnrjI ny sB qoN aKIr ivc idwlI aqy aFDrf pRdyÈ dI rfjDfnI (tI[aYm[sI[) dI rYlI qy pwCmI bMgfl pfrtI dI suprImo mfieafvqI kolkfqf bcfAux leI iekwTy hoey hn.
rYlI ƒ sMboDn kridaF ikhf ik Bfjpf amrfvqI ‘c hoxgIaF. kFgrs pRDfn dI muwK mMqrI mmqf bYnrjI df nF ley
srkfr dI imafd puwg cuwkI hY. AunHF
dfavf kIqf ik lok sBf coxF ‘c sFJI
rfhul gFDI aqy XU[pI[ey[ cyarprsn
sonIaf gFDI kolkfqf rYlI ‘coN ÊYrhfËr
bgYr AunHF ikhf ik sUby ivc Bfjpf df
isrP iek ivDfiek hY, pr Pyr vI tfeItlr dI mOjd
U gI nfl ivvfdF
ivroDI aYny sihmy hoey hn ik ‘bcfa`
ivroDI iDr dI ijwq hovygI. mmqf ny ikhf
ik pRDfn mMqrI ahudy df muwdf koeI
rhy. AuNj milkfrjun KVgy aqy aiBÈyk
mƒ isMGvI pfrtI vwloN rYlI ‘c mOjUd df rOlf pf rhy hn. ivc iGrI ÈIlf dIkÈq dI qfjpoÈI
nvIN idwlI: lgfqfr 15 sfl qwk hI awgy vDf rhy hn aqy ies qoN spwÈt

lok sBf coxF df aYlfn mfrc dy pihly hPqy idwlI dy muwK mMqrI vjoN iËMmyvfrI inBfAux
vflI kFgrs dI sInIar afgU ÈIlf
dIkÈq ny idwlI kFgrs dy pRDfn vjoN
ho jFdf hY ik AunHF dy mn ivc iswK pIVqF
leI koeI Bfvnf nhIN hY.
hrismrq kOr bfdl ny ikhf ik
nvIN idwlI: sUqrF ny sMkyq idwqf krygI. afm hflfq ivc jMmU qy kÈmIr ahudy df kfrjBfr sMBfl ilaf, pr ies ieMdrf gFDI qoN lY ky rfjIv gFDI qy rfhul
ik lok sBf coxF leI qrIkF df aYlfn eI[ vI[ aYm[ hY ‘cor ivDfn sBf dI 6 sfl dI imafd 16 mfrc pRogrfm ‘c 1984 iswK kqlyafm dy muwK gFDI qwk tfeItlr AunHF sfiraF df byhwd
mfrc dy pihly hPqy kIqy jfx dI sMBfvnf 2021 ƒ Kqm hoxI sI. dUsry rfjF dIaF
hY. mOjUdf lok sBf dI imafd 3 jUn ƒ
mÈIn`: PfrUk ivDfn sBfvF aqy lok sBf df kfrjkfl
doÈI mMny jfx vfly jgdIÈ tfeItlr dI krIbI irhf hY, ieh iswKF dy leI spwÈt

Kqm hoxI hY. AunHF dwisaf ik cox kimÈn kolkfqf: nYÈnl kfnPrMs dy pMj sfl huMdf hY.
cox pVfvF aqy mhIinaF ijnHF ivc coxF afgU PfrUk abduwlf ny eI[vI[aYm[ ƒ iswkm ivDfn sBf dI imafd 27 meI
krvfeIaF jfxIaF hn, dI igxqI bfry ‘cor mÈIn` dwsidaF mMg kIqI ik 2019, aFDrf pRdyÈ, AuVIsf aqy
PYslf krn ivc lwgf hoieaf hY. sUqrF bYlyt pypr dI pRikiraf muV ÈurU kIqI aruxfcl pRdyÈ ivDfn sBfvF dI imafd
ny dwisaf ik coxF dy pVfa surwiKaf blF jfxI cfhIdI hY. ivroDI pfrtIaF dI kRmvfr 18 jUn, 11 jUn aqy iek jUn ƒ
dI AuplwbDqf qy dUsrIaF loVF ‘qy inrBr rYlI ƒ sMboDn kridaF AunHF ikhf, Kqm hoxI hY. 2004 ivc cox kimÈn ny
krngy qy coxF krvfAux df aYlfn mfrc ‘’ieh isrP iksy iek ivakqI (modI) 29 PrvrI ƒ cfr pVfvF ivc lok sBf
dy pihly hPqy kIqy jfx dI sMBfvnf hY. ƒ bfhr krn df svfl nhIN hY blik coxF krvfAux df aYlfn kIqf sI. coxF
ies gwl dI sMBfvnf hY ik cox ieh dyÈ ƒ bcfAux qy AunHF lokF df dI pihlI qrIk 20 aprYl aqy afKrI
kimÈn koeI imsfl kfiem kry aqy mfx bxfey rwKx df mslf hY ijnHF 10 meI sI. 2009 ivc cox kimÈn ny 2
aFDrf pRdyÈ, AuVIsf, iswkm aqy dy È dI afËfdI leI ku r bfnIaF mfrc ƒ coxF krvfAux df aYlfn kIqf
aruxfcl pRdyÈ ivc ivDfn sBf coxF lok idwqIaF.`` sI. pMj pVfvI coxF 16 aprYl qoN ÈurU ho
sBf coxF dy nfl hI krvf dyvy. jMmU qy ky 13 meI ƒ Kqm hoeIaF sn. 2014 mOjUdgI kfrn ÈIlf df qfjpoÈI smfgm sMkyq hY. idwlI kmytI dy jnrl skwqr
kÈmIr dI ivDfn sBf BMg kIqy jfx kfrn hY. cox kimÈn lok sBf coxF dy nfl ivc coxF kimÈn ny 5 mfrc ƒ cox qrIkF ivvfdF ‘c iGr igaf. mnijMdr isMG isrsf ny ikhf ik iswK
AuQy vI 6 mhIinaF dy aMdr aMdr coxF jMmU qy kÈmIr ivDfn sBf dIaF coxF vI df aYlfn kIqf sI aqy 9 pVfvI coxF ies msly ‘qy kyNdrI mMqrI kqlyafm dy doÈI tfeItlr ƒ ÈIlf
krvfAuxf lfËmI hY. ieh ivDfn sBf krvf skdf hY. AunHF ikhf ik ieh pihlF aprYl qy meI ivc krvfeIaF sn. coxF hrismrq kOr bfdl ny kFgrs pRDfn dIkÈq dy qfjpoÈI smfgm ‘c pihlI
nvMbr 2018 ivc BMg kIqI geI sI aqy vI krvfeIaF jf skdIaF hn pr bhuqI df pihlf pVfa 7 aprYl sI jdik afKrI rfhul gFDI Auqy inÈfnf sfDdy hoey ikhf kqfr ivc ibTf ky kFgrs 1984
ies dI smyN dI hwd meI ivc Kqm hoxI gwl guMJldfr surwiKaf siQqI ‘qy inrBr pVfa 12 meI sI. ik rfhul vI afpxy pirvfr dI prMprf ƒ kqlyafm dy pIVqF ƒ zrfAuxf qy ieh
sunyhf dyxf cfhuMdI hY ik koeI vI pIVq

ipCly ds sflF ‘c 429 cMdy dy rUp ‘c Bfjpf ƒ


tfeItlr iKlfÌ gvfhI dyx dI juraq
nf kry aqy nfl hI jFc eyjMsIaF ƒ vI
dwsxf cfhuMdI hY ik kFgrs pUrI qrHF
ÈyrF df iÈkfr imly 437 kroV
tfeItlr dy nfl KVHI hY.
isrsf ny ieh vI ikhf ik kFgrs
nOiezf: mulk ivc ipCly ds sflF ƒ TwlHx leI hI hoNd ivc afeI sI. ibAUro tfeItlr ƒ byÈk ijMnf mrËI bcfAux dI
(2008 qoN) ivc 429 ÈyrF df iÈkfr ny iek ilKqI jvfb ‘c ikhf ik sfl nvIN idwlI: lMGy ivwqI vrHy ivc Bfjpf ƒ 437 kroV rupey dfn vjoN imly koiÈÈ kry pr swjx kumfr vFg iek idn
hoieaf hY. ies arsy dOrfn sB qoN vwD 2018 ivc iÈkfrIaF ny 22 ÈyrF ƒ mfr hn. Bfjpf ƒ imilaf dfn bfkI sfrIaF kOmI pfrtIaF ƒ imly kuwl dfn qoN vI 12 Auh jylH ËrUr jfvygf. AunHF ikhf ik swjx
Èyr (71 dy krIb) mwD pRdyÈ ivc mfry mukfieaf sI jdik sfl 2017 qy 2016 guxf iËafdf hY. coxF sbMDI iek iQMk tYNk ny aMkVy jfrI kridaF ikhf hY ik kumfr ƒ doÈI TihrfAux qoN bfad kFgrs
gey hn. ieh Kulfsf sUcnf dy aiDkfr ivc ieh aMkVf kRmvfr 25 qy 48 sI. Bfjpf qy kFgrs ƒ dfn df vwzf ihwsf prUzYNt ielYktorl trwst qoN hfsl hoieaf buÉlf geI hY aqy 1984 kqlyafm dy
aYkt qihq hfsl jfxkfrI qoN hoieaf ibAUro muqfbk ipCly do sflF ivc hY. jQybMdI aYsosIeyÈn Pfr zYmokryitk irPfrmË muqfbk ies trwst ƒ rIal doÈIaF ƒ smfgmF ivc pihl dy rhI hY.
hY. ies aMkVy ‘c inGfr afieaf hY. nOiezf astyt qy tYlIkfm sYktr nfl juVy vwzy kfrporyt Grfxy clfAuNdy hn. AuDr, ÈIlf dIkÈq dI qfjpoÈI smfroh
sfl dr sfl aMkiVaF dI gwl krIey aDfirq vkIl rMjn qomr vwloN dfier trwst ny Bfjpf qy kFgrs ƒ 164[30 kroV rupey idwqy hn ijs ivcoN Bfjpf dOrfn jgdIÈ tfeItlr dy mohrlI kqfr
qF ÈyrF df sB qoN vwD iÈkfr sfl 2011 ies afr[tI[afeI[ ivc sfl 2008 qoN iekwlI 154[30 kroV lY geI hY. kOmI pfrtIaF ƒ 2017-18 ivwqI vrHy ivc kuwl ‘c Èfml hox Auqy iCVy ivvfd ‘qy ÈIlf
ivc hoieaf. ies sfl 80 ÈyrF ƒ jfn qoN iÈkfrIaF hwQoN mfry gey ÈyrF dI igxqI 469[89 kroV rupey dfn imilaf hY qy iekwlI Bfjpf ƒ hI 437[04 kroV rupey dIkÈq ny ieh kihMidaF tfeItlr df
hwQ Doxf ipaf. vfqfvrn qy jMglfq df sUby muqfbk aMkVf mMigaf igaf sI. imly hn. nwby PIsdI dfn kfrporyt GrfixaF qoN afieaf hY qy 10 PIsdI inwjI qOr smrQn kIqf ik Auh iek kFgrsI hY.
mMqrfly aDIn jMglI jIv aprfD kMtrol ies zytf muqfbk sB qoN vwD Èyr (71) ‘qy idwqf igaf hY. Aus ny ikhf ik ieh vsqUaF ƒ dyKx
ibAUro (zbilAUsIsIbI) dy aMkiVaF mwD pRdyÈ ‘c mfry gey hn. mhfrfÈtr qy kfrporyt GrfixaF ny ivwqI vrHy ivc 400[23 kroV rupey Bfjpf ƒ jdik df bhuq qMg nËrIaf hY. afKr Auh iek
muqfbk sfl 2015 ivc iÈkfrIaF hwQoN krnftk ivc 46-46 jdoNik asfm qy isrP 19[29 kroV rupey kFgrs ƒ dfn idwqy hn. krIb awDf dfn idwlI qoN kFgrsI hY. kFgrs ny Aus ƒ kwiZaf
sB qoN Gwt 17 Èyr rwb ƒ ipafry hoey. CwqIsgVH ivc 42-42 aqy AuWqrfKMz ivc afieaf hY. Bfjpf ny krnftk ivDfn sBf coxF lVn leI 122 kroV rupey qoN vwD nhIN hY aqy Auh pfrtI qoN dUr nhIN igaf
zbilAUsIsIbI sMivDfnk sMsQf hY, jo ipCly ds sflF ‘c 35 ÈyrF dI jfn jFdI Krc kIqf hY. ies qoN ielfvf pfrtI ny 14 kroV rupey pfrtI ny iqMn Auqr-pUrbI hY. iPr iek ÊYr muwdy ƒ muwdf ikAuN
mulk ivc ivvsiQq jMglI jIv aprfDF rhI. rfjF ivc Krcy hn. bxfAuNdy ho.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (6)

Punjab Times
Established in 2000
2014 dIaF afm coxF ivc BfrqI arbpqIaF dI dOlq
20th Year in Publication

Published every Saturday


hoeI sI gVbV ipCly sfl 39 PIsdI vDI
by A B Publication Inc.
lMzn: amrIkf ivc isafsI pnfh tIm rfjsQfn, CwqIsgVH qy mwD pRdyÈ dfvos: BfrqI arbpqIaF dI sMpqI ‘c 2018 ivc roËfnf 2200 kroV
20451 N Plum Grove Rd. lYx dy iewCuk BfrqI sfeIbr mfihr ny ivc Bfjpf dIaF trFsimÈnF ƒ hYk krn rupey df ieËfPf hoieaf hY. ies dOrfn mulk dy mohrI iek PIsdI amIrF dI
dfavf kIqf hY ik 2014 dIaF afm coxF dIaF koiÈÈF ƒ nf zwkdI qF Èfied Bfjpf sMpqI ivc 39 PIsdI df vfDf hoieaf jdik 50 PIsdI grIb afbfdI dI sMpqI
Palatine, IL 60074-2018
ivwc ielYktRfink voitMg mÈInF ienHF iqMnF rfjF ivc ijwq jFdI. mihË iqMn PIsdI vDI. aOksPYm ny afpxy aiDaYn ‘c ikhf ik Bfrq dy mohrI 9
(eI[vI[aYmË[) ivc gVbV hoeI sI. sujf dy ienHF dfaivaF dI BfvyN ajy amIrF dI sMpqI 50 PIsdI grIb afbfdI dI sMpqI dy brfbr hY.
Ph:847-359-0746 sfeIbr mfihr ny ikhf ik eI[vI[aYmË[ puÈtI nhIN ho skI, pr Auhny dfavf kIqf dfvos ‘c ivÈv afriQk Porm dI pMj idnIN sflfnf bYTk qoN pihlF jfrI
Fax:847-705-9388 nfl CyVCfV sMBv hY. hY ik Auh srkfrI mflkI vfly sYktr aiDaYn ivc ikhf igaf ik dunIaF Br dy arbpqIaF dI sMpqI ivc ipCly sfl
Email:punjabtimes1@gmail.com ieQy skfeIp rfhIN pRYs kfnPrMs ielYktRfink kfrporyÈn afP ieMzIaf roËfnf 12 PIsdI XfnI ZfeI arb zflr df ieËfPf hoieaf. irport muqfbk kyNdr
www.punjabtimesusa.com ƒ sMboDn kridaF ies mfihr, ijs dI ilmitz (eI[sI[afeI[aYl[) dI tIm df aqy sUibaF vwloN mYzIkl, jn ishq, sfP-sPfeI aqy jl splfeI df kuwl bjt
pCfx sweIad sujf vjoN dwsI geI hY, ny ihwsf sI, ijs ny eI[vI[aYmË[ df izËfeIn 2,08,166 kroV rupey hY jo mulk dy sB qoN amIr mukyÈ aMbfnI dI sMpqI 2[8
Editor: ikhf ik Auh 2014 ivc Bfrq qoN ies iqafr krn dy nfl ies ƒ ivksq kIqf lwK kroV qoN vI Gwt hY.
Amolak Singh Jammu leI Bwj afieaf sI ikAuNik AuQy AuhdI sI. sujf ny ikhf ik Auh BfrqI pwqrkfr AuDr, dunIaF Br dy ÊrIb ivakqIaF dI 50 PIsdI afbfdI dI sMpqI ‘c 11
Astt. Editors: tIm dy kuJ mYNbrF dIaF hwiqafvF mgroN aYsosIeyÈn (XUrp) vwloN ivAuNqI pRYs PIsdI dI igrfvt drj hoeI. irport muqfbk Bfrq ‘c rihx vfly 13[6 kroV
Jaspreet Kaur Auh zr igaf sI. Auhny dfavf kIqf ik kfnPrMs ivc vI mOjUd sI. ivwq mMqrI lok sfl 2004 qoN krËy dy boJ hyT dwby hoey hn. ieh dyÈ dI sB qoN ÊrIb 10
Kuljeet Singh tYlIkfm jfieMt irlfieMs jIE ny arux jyqlI ny doÈF ƒ bybuinafd krfr PIsdI afbfdI hY.
eI[vI[aYmË[ ƒ hYk krn leI isgnl idMidaF ikhf ik kFgrs df pfglpx ies aOksPYm ny dfvos ‘c juVy isafsI aqy kfrobfrI afgUaF ƒ ikhf ik Auh
dI PRIkuaYNsI GtfAux ivc Bfjpf dI mdd kdr vD igaf hY ik ieh lfg df rUp dunIaF ivc amIrF aqy ÊrIbF ‘c vwD rhy pfVy ƒ dUr krn leI iehiqafqI kdm
Our Columnists kIqI sI. sujf ny ikhf ik jykr AuhdI lYx lwgf hY. AuTfAux. aOksPYm ieMtrnYÈnl dI aYgËIikAUitv zfierYktr ivwnI bfieaYinmf
Gurbakhsh Singh Bhandal ny ikhf ik amIrF aqy ÊrIbF dy vwD rhy pfVy kfrn arQcfiraF ƒ nuksfn phuMc
Baljit Basi
Ashok Bhaura
icVIafGr `c ÈyrF ny nOjvfn dboicaf irhf hY aqy dunIaF Br ‘c lok roh pYdf ho irhf hY. AunHF ikhf ik kuJ amIr
ivakqIaF kol Bfrq dI sMpqI jmF ho rhI hY jdik grIbF ƒ do jUn dI rotI jF
Tarlochan Singh Dupalpur ËIrkpur: CwqbIV icVIafGr ivc cfr Èyr Cwzy gey hn. ienHF ivc do nr qy bwicaF dIaF dvfeIaF leI sMGrÈ krnf pYNdf hY. irport muqfbk dunIaF dy sB
Major Kular dupihry Gwgr dy vhfa vfly ipCly ielfky do mfdf hn. pRbMDkF vwloN iek idn iek qoN amIr ivakqI aqy aYmfËon dy bfnI jYWP byËos dI sMpqI vwD ky 112 arb
ivcoN Èyr sPfrI ‘c surwiKaf jflI twp ky joVy ƒ qy dUjy idn dUjy joVy ƒ KuwlHf Cwizaf zflr ho geI hY jdik AunHF dI iek PIsdI sMpqI dy brfbr ieQopIaf df ishq
California: dfKl hoey nOjvfn ƒ ÈyrF ny mfr idwqf. jFdf hY. awT sflf ‘Xuvrfj` qy ‘iÈlpf` bjt hY. aOksPYm df mMnxf hY ik 2018 qoN 2022 drimafn Bfrq ‘c roËfnf
Shiara Dhindsa vyrivaF muqfbk sPfrI ivc do Èyr (iek dovF ƒ sPfrI ivc Cwizaf hoieaf sI. aMdfËn 70 lKpqI bxngy.
Photographer Èyr qy iek ÈyrnI) KuwlHy Cwzy hoey sn. dupihry krIb do vwj ky 20 imMt `qy iek
661-703-6664 ienHF ivcoN awT sflF dI ÈyrnI ‘iÈlpf’ ny nOjvfn CwqbIV `c Gwgr ndI vfly pfisAuN
nOjvfn dI grdn Auqy hmlf kr ky Aus
ƒ mfr idwqf. Gtnf vfprn qoN bfad
qkrIbn 30 Puwt AuWcI lohy dI jflI twp
ky aMdr dfKl ho igaf. ies kMD ivc
ZwzrIaFvfly ƒ vfps imlI
Sacramento
Gurbarinder Singh Raja
icVIafGr GuMmx afey sYlfnIaF ivc
dihÈq pYdf ho geI. ies dOrfn Èyr sPfrI
pMj Puwt dI pwQrF dI dIvfr qy Aupr lohy
dI surwiKaf jflI lfeI hoeI hY. jflI ivc srkfrI suriw Kaf
916-533-2678 ivc bws rfhIN gey sYlfnIaF ƒ BfrI CwzI KflI QF `qy pYr rwK ky nOjvfn aMdr cMzIgVH: iswK pRcfrk rxjIq isMG ƒ rfhq idwqI hY.
surwiKaf ‘c bfhr kwiZaf igaf. ihMsk dfKl hoieaf. nOjvfn ƒ aMdr dfKl huMdy ZwzrIaFvfly ƒ srkfrI surwiKaf vfps BfeI ZwzrIaFvfly ‘qy sfl 2016
Distributed in: hoey bwbr ÈyrF dy ies joVy ƒ kfbU krn icVIafGr dy pYtroilMg dsqy ny vyK ky iml geI hY. ZwzrIaFvfly ny afpxI ivc jfnlyvf hmlf hoieaf sI. ies ‘c
California, Illinois, Indiana, Ohio, ivc qkrIbn iek GMtf lwg igaf qy mgroN rokx df kfPI Xqn kIqf pr Auh nf srkfrI surwiKaf ƒ lY ky pMjfb hirafxf iek ivakqI dI mOq ho geI sI.
Michigan, Wisconsin, Mississippi, ipMjry ivc bMd kIqf igaf. ruikaf. pYtroilMg dsqy ny aMdr bcfa hfeI kort ‘c arËI pfeI sI. ies Auqy ZwzrIaFvfly ƒ ies hmly ipCoN surwiKaf
Iowa, Arkansas, Massachusetts, pRfpq jfxkfrI muqfbk sPfrI ivc dsqy ƒ ies dI jfxkfrI idwqI. kort ny PYslf suxfAuNidaF ZwzrIaFvfly muhweIaf krvfeI geI sI. bfad ‘c pMjfb
Texas, Virginia, Nevada, Washington, srkfr ny surwiKaf Gtf idwqI sI. ies

krqfrpur lFGf: pfiksqfn ny bfËI mfrI


Oregon, Arizona, Georgia, Florida, dy nfl hI adflq ny pMjfb dy sfry bfibaF
New York, New Jersey, Connecticut,
dI surwiKaf ƒ irvIAU krn dy afdyÈ idwqy
Oklahoma, Pennsylvania, Missouri,
Kentucky, Kansas hn. hfeI kort ny srkfr ƒ surwiKaf
(sPf iek dI bfkI) bfry aYlfn kr idwqf. Bfrq vwloN kIqy pey. pMjfb dy muwK mMqrI kYptn amirMdr rIivAU kr ky irport dfKl krn df hukm
ik pfiksqfn lFGf KolHx leI rfËI hY, aYlfn ƒ ajy do GMty hI hoey sn ik isMG ny AudGftn mOky pfiksqfn dI idqf hY. irivAU irport mgroN pqf lwgygf
zfk rfhIN prcf mMgvfAux leI pr AunHF df mËfk Auzfieaf igaf. POj iemrfn Kfn srkfr ny iPr bfËI mfr qrIP krn dI QF Aus ƒ vMgfrnf ÈurU ik iks dI surwiKaf `c ktOqI huMdI hY qy
sflfnf cMdf: 100 zflr muKI nfl jwPI ƒ ivroDI isafsI iDrF ny leI qy 28 nvMbr ƒ lFGy dy AudGftn kr idwqf. Auh awj vI dfavf kr rhy hn iks dI nhIN. ptIÈnr dy vkIl ny hfeI
pMj sfl leI: 450 zflr vwzf muwdf bxfieaf igaf. ieQoN qwk ik df aYlfn kr idwqf. ik lFGy rfhIN pfiksqfn, Bfrq ivc kort ƒ ikhf ik keI bfibaF ƒ iek sO qoN
iswDU dI afpxI srkfr Aus nfl nf KVHI ies ipwCoN modI srkfr ƒ vI 26 do sO qwk surwiKaf mulfËm idwqy hoey hn.
not: pMjfb tfeImË ivc Cpy lyKF qy Aus dI pfiksqfn PyrI dI alocnf kIqI, nvMbr ƒ AudGftn df aYlfn krnf ipaf.
ivcly ivcfrF nfl adfrf pM j fb pr pfiksqfn vw l o N lFGy vfly pfsy hflFik ieh AudGftn vI isafsq df vwtsaYp mYsyj ‘qy pfbMdI
tfeImË df sihmq hoxf jrUrI nhIN ivKfeI pihlkdmI kfrn Bfrq ƒ vI awgy iÈkfr ho igaf qy ies mOky rwKy gey
hY. ieh pfTkF dI mihj jfxkfrI ihwq smfgm ivc akflI qy kFgrsI KihbV
aflmI pwDr `qy lfgU
afAuxf ipaf qy kYbint mIitMg ivc lFGy
Cfpy jFdy hn. AunHF dy shI jF glq nvIN idwlI: mYsyijMg aYp vwtsaYp
ny iek smyN ivc pMj qoN vwD ivakqIaF ƒ
hox bfry PYslf pfTkF dy hwQ ivc hY.
pMjfb tfeImË ivc Cpy vIËf rihq lFGy dI mMg ny Ëor PiVaf mYsyj awgy Byjx (Pfrvrz krn) dI
ieÈiqhfrF ivc kIqy gey dfaivaF dI vIËf rihq krqfrpur sfihb lFGy dI mMg Ëor PVn lwgI hY, ijs ipwCoN pfbMdI aflmI pwDr ‘qy afied kr idwqI
jrUrI nhIN ik adfrf pMjfb tfeImË kYptn amirMdr isMG ny kyNdr srkfr ƒ pwqr ilK ky mMg kIqI hY ik ies pfsy hY. vwtsaYp ny ipCly sfl julfeI ivc
qfeId krdf hovy. pfTk iksy vI ivcfr kIqf jfvy. kYptn ny kyNdr kol phuMc kr ky afiKaf hY ik iswK sMgq dI aiqvfdI Byjygf. kuwl imlf ky BfrqI afpxy mMc qoN aPvfhF qy PrËI KbrF dy
iesLiqhfr dy dfaivaF dI pusLtI afp shUlq ƒ muwK rwK ky ies pfsy ivcfr kIqf jfvy. dws deIey ik pfiksqfn srkfr isafsqdfnF dI lFGf KolHx ivc BUimkf pRcfr pfsfr ƒ rokx dy ierfdy nfl Bfrq
kr lYx. vwloN vI ies pfsy crcf kIqI jf rhI hY. pfiksqfn srkfr ny iek pwqr Byj ky nFh pwKI rhI hY. svfl ieh kIqf jf irhf ivc ies aml (sunyhf awgy pMj
iswK sMgqF dy afAux jfx dy smyN qoN lY ky hor ÈrqF bfry ivsQfr nfl dwisaf hY ik ieh mMg BfrqI lokF (iswKF) dI sI ivakqIaF qwk hI Byjx dI pfbMdI) ƒ
Disclaimer igaf hY. ies qoN ielfvf nvjoq isMG iswDU ny sRI gurU nfnk dyv nfl sbMDq QFvF qy modI srkfr ƒ ies pfsy PrfKidlI lfgU kr idwqf sI. vwtsaYp ny afpxy
The views expressed in the dI purfqn aqy ivrfsqI idwK ƒ bhfl rwKx leI Bfrq dy pRDfn mMqrI nirMdr ivKfAuxI cfhIdI sI, pr BfrqI blOg ƒ apzyt krn mgroN ikhf ik ies
articles published in the columns modI aqy pfiksqfn dy vËIr-ey-afËm iemrfn Kfn ƒ pwqr ilKy hn. AunHF isafsqdfn ies aihm muwdy nfloN afpxI pyÈkdmI nfl ‘vwtsaYp ƒ afpxy nyVly
of Punjab Times are that of bynqI kIqI hY ik krqfrpur sfihb aqy gurduafrf zyrf bfbf nfnk qy ienHF nyVly isafsq cmkfAux ƒ vwD qrjIh dy rhy sMprkF (kONtYkts) nfl inwjI sunyihaF
ielfky dI pivwqrqf qy purfqn idwK bhfl rwKI jfvy. hn. dOrfn kyNdrq’ rihx ivc mdd imlygI.
their writers, and it is not
implied that Punjab Times
(zf[) nvdIp kOr
endorses them.
blivMdr (inwkI) kOr syKoN
pMjfb tfeImjL df afnryrI slfhkfr borz
Sameway Punjab Times
does not necessarily endorses gurvIr isMG igwl zf[ guridafl isMG bsrfn zf[ hrgurmuKpfl isMG rfijMdr isMG bYNs
the claims made in the poR[ joigMdr isMG rmdyv blivMdr isMG sMDU aXuiDaf slvfn mndIp isMG BUrf
advertisements published in svrnjIq isMG iZloN hrjIq isMG sfhI zf[ qyijMdr isMG mMzyr guljLfr isMG mulqfnI
Punjab Times. amolk isMG gfKl srvx isMG itvfxf jgdIsLr isMG klyr avqfr isMG spirMgPIlz
All disputes subject to drsLn isMG gryvfl jYdyv isMG BwTl rGbIr isMG GuMn
Chicago jurisdiction. hridafl isMG idEl jsivMdr isMG (jwsI) igwl drsLn isMG drV
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (7)

aYc-1bI vIËf Dfrk kfimaF dIaF pfiksqfn dy 332 kfƒnGfVy muaq


w l mYksIko ‘c qyl pfeIp
lfeIn ‘c awg-66 mOqF
kMmkfjI hflqF mfVIaF krfr ieslfmfbfd: co x kimÈn ƒ
jfiedfd qy hor asfisaF dI jfxkfrI
lIg (nvfË) dy afgU aihsn iekbfl,
muswidk milk afid vI Èfml hn. qlfhy i lpn (mY k sIko ) : mw D
vfiÈMgtn: iek amrIkI iQMk tYNk irport anusfr mOjUdf isstm nf kyvl dyx ivc nfkfm rihx Auqy pfiksqfn dy mIzIaf irportF muqfbk kuwl 1174 mYksIko ivc pYNdy qlfhyilpn ielfky ivc
ny afiKaf ik aY c -1bI kfimaF ƒ amrIkIaF dy ihwqF ƒ swt mfrdf hY, sgoN 332 aYmpIË dI mYNbriÈp muawql kr kfƒnGfiVaF ivcoN 839 ny hI afpxI qyl pfeIp lfeIn ivc iBafnk awg lwgx
mfVIaF kMmkfjI hflqF ivc rwiKaf jFdf aYc-1bI vIËf DfrkF df vI ÈoÈx krdf idwqI geI hY. ienHF kfƒnGfiVaF ‘c mulk jfiedfd qy asfisaF sbMDI qPsIl nfl 66 lokF dI mOq ho geI aqy 76 hor
hY aqy AunHF df ÈoÈx kIqf jFdf hY. ies hY. ies ivc ikhf igaf hY ik surwiKaf dy sUcnf mMqrI Pvfd cODrI, iswiKaf pfiksqfn dy cox kimÈn (eI[sI[pI[) ƒ ËÉmI ho gey. dwisaf jf irhf hY ik
leI suDfr krn aqy ienHF dIaF AujrqF nym apxfAux nfl amrIkI ikrq mMzI mMqrI afimr ikafnI, pfiksqfn musilm idwqI sI. dunIaF inAUË dI irport muqfbk sQfnk lok Aukq pfeIp lfeIn ‘coN ho
ivc BrvF vfDf krn dI loV hY. ivc hkIkI QuV dI ibhqrIn hunr rwKx muawql kIqy gey kfƒnGfiVaF ivcoN 72 rhy irsfa vfly sQfn qoN nfjfieË qrIky
sfAUQ eyÈIaf sYNtr afP atlFitk vfly ivdyÈI kfimaF rfhIN pUrqI ho skygI. kOmI asYNblI nfl sbMDq hn. hornF ivc nfl pYtrol kwZ rhy sn aqy iesy dOrfn
kONsl ny afpxI irport ivc Auicq krmn invfsI syvf sYnyt dy 20 mYNbr, pMjfb asYNblI dy 115, Aus ‘c awg lwg geI. ieh Gtnf Aus
kMmkfjI hflqF aqy vIËf pRogrfm qihq iswK Auqy nslI hmlf isMG srF surgvfs isMD asYNblI dy 52, KYbr pKqUnKvf dy smyN hoeI jdoN dyÈ dy rfÈtrpqI qyl corI
kMm krn vfilaF ƒ vzyry ikrq hwk 54 aqy bloicsqfn asYNblI dy 19 mYNbr ƒ lY ky afpxIaF XojnfvF ƒ lfgU krn
sylm, Erygfn: iek nslI hmly
muhweIaf krfAux ‘qy Ëor idwqf hY. ieh krmn, kYlIPornIaf Èfml hn. dI Xojnf bxf rhy sn.
ivc ieQy 24 virHaF dy iek gory aYNzirAU
irport amrIkI rfÈtrpqI zonlz trMp (ibAUro): sQfnk pqvMqy s[ syvf
rY m ËI ny iek sto r ivc kM m krdy
dy ies aYlfn qoN iek idn bfad afeI hY isMG srF lMGI 19 jnvrI nUM akfl
hrivMdr isMG zoz ƒ Zfh ky kuwitaf aqy
qMdr
U Iey dI loV hY
jdoN AunHF ikhf ik Auh aijhy suDfr lY ky clfxf kr gey. krIb 79 sflf s[
Aus dI dfVHI iKwcI. puils muqfbk Aus dy
afAuxgy ijs nfl aYc-1bI vIËf holzrF srF ijlHf huiÈafrpur dy ipMz icpVf
KUn inkl irhf sI aqy rYmËI ny Aus dI
ƒ amrIkf ivc inÈcq qOr ‘qy rihx qoN sn. afpxI iËMdgI df kfPI smF
pgVI Kohx dI koiÈÈ kIqI.
aqy nfgirkqf hfsl krn leI sOKf rfh
ivDfnk nIqI slfhkfr jsitn
afieEvf styt ivc ieMzIan rYstorYNt leI
iml skygf.
bRyKt ny ikhf ik rYmËI isgrtF leI izsL vfsLr qy pRoPYsLnlI qMdUrIey dI loV hY jo
ieh irport hfvrz XUnIvristI dy
rOn hIrf aqy sfAUQ eyÈIaf sYNtr afP
roilMg pypr cfhuMdf sI pr Aus kol qMdUr df sfrf kMm jfxdf hovy. cMgI qnKfh;
ÈnfKqI pwqr nf hox krky zoz ny Aus ƒ
atlFitk kONsl dy muKI Brq
ieh nhIN idwqy. zoz ny jdoN rYmËI ƒ mOky Kfxf qy irhfiesL muPq
gopflsvfmI vwloN iqafr kIqI geI hY.
qoN jfx leI ikhf qF Aus ny zoz ƒ dfVHI sMprk kro: im[ isMG
qoN iKwc ky Zfh ilaf aqy lwqF nfl kuwitaf
To Advertise with Punjab Times
qy ichry ‘qy GsuMn mfry. puils ny rYmËI Pon: 515-291-1961
Call: 847-359-0746 ƒ igRPqfr kr ilaf.
3-4

Prince’s Barber Shop


vytr aqy hYlpr cMzIgVH ibqfAux AuprMq Auh ipCly
21 sflF qoN ieQy afpxy puwqr
srbjIq isMG srF kol rih rhy sn.
37477 Fremont Blvd, suite C, Fremont, CA 94536
Men & Children’s Hair Cut

dI loV hY ielfky ivc pM j fbI BfeIcfry dI


siqkfrXog sLKsIaq s[ srF
smfjk aqy BfeIcfrk kfrjF ivc
vwD-cVH ky ihwsf lYNdy rhy.
*Threading
*Men’s Facials
*Custom Designing
*Line-ups
*Custom Text
*Hair Coler
*Shave & Mundan
*Head Massage

mYzIsn, ivskfnisn `c BfrqI svrgI srF df aMiqm sskfr


aqy sLrDFjlI smfgm 26 jnvrI,
Puwl tfeIm bfrbr dI loV hY
rYstorNY t leI vytr aqy hYlpr sincrvfr nUM ‘ÈFq Bvn pMjfbI
iPAUnrl hom’ (4800 eIst, klytn
ieMzIaf aqy amrIkf df 18 sfl df qjLrbf
Business hours:
dI loV hY. aYvyinAU, PfAUlr) ivKy svyry 11 qoN
dupihr iek vjy drimafn hoxgy. Mon thru Thursday 9am to 6pm (Appointment only)
AuprMq pfT df Bog qy aMiqm ardfs Friday, Sat- Sunday- 9am to 6pm (Walk in only)
irhfiesL PrI, cMgI qnKfh ieQy gurduafrf anMdgV sfihb (680 (Tuesday Closed)
sfAUQ vfeInlYNz aYvyinAU) ivKy bfad
sMprk kro: sMnI dupihr 2 vjy qoN 4 vjy qwk hovygI. Cell: (510)-677-9942
pirvfr nfl sMprk s[ srF dy
Shop: (510)-505-9605
Pon: 608-630-0287
spuwqr srbjIq isMG srF nfl Pon:
559-779-7134 rfhIN kIqf jf www.princebarbershop.com
3-6
skdf hY.

globl mltI srivisË, lYQrop REPAIR SHOP


trwk qy trylr dy hr qrHF dy tfierF qoN ielfvf Oil
Change, Brakes, Engine Work, Tune Up,
ipCly 14 sflF qoN quhfzI syvf ivc Transmission & Clutch afid dI murMmq aqy Truck
Alignment df kMm qswlIbKÈ ZMg nfl kIqf jFdf hY.
trwkF vfly vIrF dIaF muÈiklF df hwl iewko Cwq Qwly 500+ trwkF dI KuwlHI-zuwlHI pfrikMg dy nfl, trwk-
trylr Wash krn df vI vDIaf pRbMD hY.
TEL: 209.547.9210
FAX: 209.547.9211

REGISTRATION SERVICES
trwikMg nfl sbMDq hr qrHF dy primt ijvyN IFTA,
Grand Opening CA#, MCP, 2290, ICC, BOC III, NM & Kentucky
or Truc
Special Price ffor k Wash
uck Permit, DOT Fuel Tax, Corporation Filling aqy
trwkF dIaF lfiesYNs plytF Same Day Service vI

Ph: 209.982.9996
globl mltI srivisË dI idMdy hF. qusIN sfzy koloN plytF lY ky afpxf kMm qurMq
nvIN lokyÈn STOCKTON ivc ÈurU kr skdy ho. asIN DOT Compliance, DOT
HIGHWAY 4 dy iblkul nËdIk Audit ivc vI trwikMg kMpnIaF dI mdd krdy hF.
1950 E Miner Ave. FAX: 209.982.9997 TEL: 209.982.9996
Stockton, CA 95205 www.globalmultiservices.com info@globalmultiservices.com FAX: 209.982.9997
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (8)

pMjfb dy skUlI bwcy


kYptn srkfr vwlNo hux pyNzU hspqfl vycx dI iqafrI krngy gujrfqI
cM z IgVH : akflIaF ny afpxI muqfbk cuxIaF geIaF pfrtIaF ƒ ienHF
srkfr dy ds sflF dOrfn ijQy srkfrI hspqflF ‘c loVINdy stfP dI qfienfqI Bjn df gfien
kMmkfj clfAux leI hspqflF qy jylHF dy nfl imQy vkPy qk sMsQf dI sFB- cMzIgVH: pMjfb dy sfry srkfrI
aDIn ËmIn vyc ky zMg sfiraf, AuQy sMBfl vI krnI hovygI. skUlF dy bwicaF leI somvfr svyr dI
kYptn amirMdr isMG dI agvfeI vflI srkfr vwloN vwK-vwK syvfvF leI sBf vyly gujrfqI Bjn ‘vYÈnv jn qo`
mOjUdf srkfr ny srkfrI hspqfl inwjI drF inrDfrq kIqIaF jfxgIaF, ijs dI gfAuxf lfËmI kr idwqf igaf hY. srkfrI
pfrtIaF ƒ vycx dI iqafrI kr leI hY. pUrqI mrIËF koloN kIqI jfvygI. inwjI skUlF ivc pRfiemrI, imzl, sYkMzrI aqy
pMjfb srkfr pyNzU KyqrF ivclIaF sYNkVy pfrtIaF ‘qy vDyry imhrbfn huMidaF sInIar sYkMzrI dy sfry bwcy Èfml
srkfrI ishq sMBfl sMsQfvF inwjI hwQF srkfr ny ieQoN qwk ikhf hY ik jykr hoxgy. aiDafpkF ƒ hryk bwcy ƒ ieh
ivc dyx dy rfh pYx lwgI hY. inwjI pfrtIaF dy Krcy qy kmfeI ivclf Bjn ËubfnI Xfd krn ƒ XkInI bxfAux
vwK-vwK aKbfrF ivc pR kfiÈq Kwpf vDdf hY qF ies dI BrpfeI vI dy inrdyÈ jfrI kIqy gey hn.
jnqk noits muqfbk rfj dy ishq ivBfg srkfr vwloN sflfnf gRFt vjoN kIqI jfvygI. aijhf mhfqmf gFDI dI 150
ny pRfeIvyt zfktrF qy hspqflF qoN gRfmIx ijhVIaF pfrtIaF jF zfktr, jF iPr vrHygMZ mnfAux leI kIqIaF jf rhIaF
pRfiemrI hYlQ sYNtr, kimAUintI hYlQ zfktrF dy smUh pihlF hI inwjI ishq gqIivDIaF dy mwdynËr kIqf igaf hY.
sYNtr qy arbn kimAUintI ishq kyNdr sMsQfvF clf rhy hn, Auh ienHF pRojYktF AuDr, iek Ébr muqfbk ivroDI pfrtIaF
clfAux leI arËIaF mMgIaF hn. iehI leI bolI dyx dy Xog hoxgy. ny srkfr dy ies kdm ‘qy iqwKI pRqIikRaf
nhIN srkfr ny pRfeIvyt zfktrF qy ishq sMsQfvF dy inwjIkrn ‘qy srkfr ƒ Gyrf srkfrI zfktrF dI aYsosIeyÈn, Ëfhr kIqI hY. ivroDIaF df kihxf hY ik
pRfeIvyt hspqflF qoN ienHF sMsQfvF dI pMjfb isvl mYzIkl srvisË ieh isrP ividafrQIaF ƒ AulJx ivc
cMzIgVH: pMjfb dy idhfqI KyqrF ivc vwK-vwK ishq sMsQfvF df inwjIkrn
bolI sbMDI arËIaF vI mMgIaF hn. ishq aYsosIeyÈn ny srkfr dI ies pyÈkdmI pfeygf. Xfd rhy, ‘vYÈnv jn qo’ mhfqmf
krn leI jnqk noits jfrI krn qoN bfad hux pMjfb srkfr ny ies muwdy ‘qy XU-
ivBfg ƒ hux aijhIaF inwjI pfrtIaF dI df ivroD kIqf hY. aYsosIeyÈn dy pRDfn gFDI df mnpsMdIdf Bjn sI. ieh Bjn
trn lYNidaF ikhf ik ieho ijhI koeI pyÈkdmI nhIN kIqI jf rhI. vwK vwK aÉbfrF
qlfÈ hY, jo ienHF ivcoN kuJ ishq sMsQfvF zf[ggndIp isM G ny ikhf ik ieh 15vIN sdI ivc nrisMh mihqf ny iliKaf
`c iek jnqk noits pRkfÈq hoieaf sI ijs `c ishq ivBfg ny muZly ishq kyNdr
ƒ pbilk-pRfeIvyt BfeIvflI (pI[pI[pI[) iemfrqF (hspqfl dI) 1960ivaF qy sI. ies ivc Bgvfn ivÈnU dy jIvn qy
pI[ aYc[ sI[, kimAUintI ishq kyNdr aqy arbn kimAUintI ishq kyNdr pI[pI[pI[
qihq clf skx. srkfr vwloN hspqfl 1970ivaF ‘c lokF dy pYsy nfl AuWsrIaF ivcfrF bfry gwl kIqI geI hY. styt kONsl
(srkfrI pRfeIvyt iBaflI) afDfr ‘qy clfAux leI bolIaF mMgIaF geIaF sn.
inwjI hwQF ‘c dyx mOky motf pYsf lf ky sn. ieh iksy ivakqI ivÈyÈ dI inwjI afP aYjUkyÈnl irsrc aYNz tRyinMg dy
AuDr ishq mMqrI bRhm mihMdrf ny afiKaf ik mOjUdf srkfr dI mnÈf jnqk
iqafr kIqIaF iemfrqF qoN ielfvf aMdr mlkIaq nhIN hn. srkfr ipMzF dy grIb inrdyÈk ny dwisaf ik ieh noits kyNdrI
ishq sMBfl pRxflI ƒ mËbUq bxfAux dI hY. mMqrI ny sÌfeI idwqI ik vwK vwK
ipaf PrnIcr qy hor sfËo-sfmfn vI inwjI gurby ƒ luwtx leI inwjI lutyiraF leI mMqrfly dy mnuwKI sroq ivBfg dy hukm
kfrnF kr ky dyÈ Br ivc rfj srkfrF ƒ loVINdy mfihr zfktr nhIN iml rhy.
pfrtIaF ƒ sONp idwqf jfvygf. noits rfh pwDrf krnf cfhuMdI hY. ‘qy jfrI kIqf igaf hY.

pMjfbI BfÈf `c sUby dy srkfrI skUlF ny mwlF mfrIaF AuqrfKMz srkfr vwlNo gurduafrf igafn
mohflI: pMjfb dy srkfrI skUlF dy bfkI sUibaF nfloN vwD cMgf pRdrÈn df 71[6 aqy dyÈ df 50[3 PIsdI hY. godVI leI ËmIn bfry PYsly qoN tflf
dy ividafrQIaF ny mfq BfÈf ivc Bfrq kIqf. asr-2018 dI irport anusfr Bfrq ivc awTvIN jmfq dy pMjfbI BfÈf ƒ aMimRqsr: AuWqrfKMz dy muwK mMqrI AunHF afiKaf ik sRI hirmMdr sfihb
dy bfkI sUibaF nfloN vDIaf pRdrÈn kIqf qIjI jmfq ivc pMjfb df ieh aMkVf pVHn vfly bwicaF dI igxqI 728 PIsdI iqRvyNdr rfvq ny hirduafr siQq gMgf nqmsqk hox dI AunHF dI icrokxI iewCf
hY. ies df Kulfsf iswiKaf dy Kyqr ivc 39[4 PIsdI irhf jdik dyÈ Br ‘c qIjI rhI jdik pMjfb dy bwcy 12[3 PIsdI vwD kMZy gurduafrf igafn godVI bfry ËmIn sI, jo awj pUrI hoeI hY. AunHF ieQy gurU
ivÈlyÈx krdI irport aYnUal styts jmfq df BfÈf ƒ pVHn df aMkVf 27[2 Bfv 85[1 PIsdI rhI hY. qfËf irport dyx sbMDI iswK BfeIcfry dI mMg ‘qy Gr ivc mwQf tyikaf aqy BfeIcfrk sFJ
afP aYjUkyÈn irport (asr)-2018 PIsdI sfhmxy afieaf hY. pMjvIN jmfq ivc ieh vI sfhmxy afieaf hY ik qIjI iPlhfl sihmqI nhIN idwqI hY. AunHF ies mËbUq bxfAux dI ardfs kIqI hY.
ivc hoieaf hY. irport muqfbk lgBg ivc pMjfb df aMkVf Bfrq dy aMkVy qoN aqy pMjvIN dy bwicaF df vI pVHn df pwDr
3[55 lwK skUlI bwicaF dy Gro-GrIN kIqy 20[7 PIsdI vwD irhf hY, ijs ivc pMjfb lgfqfr vD irhf hY.
srvyKx ƒ ipCly idnIN jnqk kIqf igaf
hY. dyÈ dy 596 iËilHaF ivc ieh srvyKx
kIqf igaf. ies ivc pMjfb dy 20 iËilHaF
vfqfvrx anukUl kfgË ‘qy ikqfbF Cfpygf
ƒ Èfml kIqf igaf sI aqy krIb 1200 pMjfb skUl iswiKaf borz
vflMtIarF ny ieh srvyKx ‘pRQm` gYr mohflI: pMjfb skUl iswiKaf borz ny do sfl dy vkPy mgroN muV vfqfvrx
srkfrI sMsQf vwloN krky irport iqafr anukUl kfÊË dI vrqoN vwl muhfrF moV leIaF hn aqy kyNdrI gRIn itRibAUnl ny
kIqI geI. borz dy ies PYsly df svfgq vI kIqf hY. ies sbMDI borz dy cyarmYn mnohr
pMjfb dy 3 qoN 16 sfl qwk dy 13 kFq klohIaf ny dwisaf ik rfj srkfr vwloN vI spwÈt qOr ‘qy ikhf igaf sI ik
hËfr qoN vwD skUlI bwicaF ƒ pMjfbI pVHn pfT pusqkF CpfAux leI vriqaf jfx vflf kfgË ividafrQIaF dI ishq nfl
dy ruJfn dI pVcol kIqI geI hY. jFc iKlvfV krn vflf nhIN hoxf cfhIdf. AunHF dwisaf ik borz vloN skUl muKIaF ƒ
pwqr ivc awKr pCfx (pYNqI awKrI), do ies gwl leI AuqÈfihq krn ‘qy ivcfr kIqI jf rhI hY ik Auh ies vrHy pfs ho
awKrI Èbd mfqrfvF vfly, cfr vfkF df rhy ividafrQIaF dIaF cMgI hflq vflIaF pfT-pusqkF agly vrHy dy ividafrQIaF
sfDfrn pYrHf qy sfDfrn khfxI (dUjI ƒ dyx leI rKvf lYx, ijs nfl nvIaF ikqfbF dI mMg Gwt skygI. klohIaf ny sbMDI afiKaf ik jdoN iswK iekmwq hoxgy aXuwiDaf ‘c rfm mMidr dI AusfrI bfry
jmfq dy pwDr vflI) pVHn ƒ idwqI geI. ikhf ik ieh kfrvfeI nf isrP kfÊË dI Kpq GtfeygI, sgoN kOmI nuksfn Gwt qF hI ies sbMDI PYslf kIqf jfvygf. AunHF afiKaf ik rfm mMidr Bfjpf vwloN
srvy anusfr pMjfb ny qIjI, pMjvIN qy krn ‘c vI shfeI iswD hovygI. Auh ieQy sRI hirmMdr sfihb nqmsqk hI bxfieaf jfvygf. AunHF 2019 dIaF
awTvIN klfs dy smUh aMkiVaF ivwc dyÈ hox leI afey sn. sMsdI coxF ivc Bfjpf dI ijwq df dfavf
muwK mMqrI ny dwisaf ik gurU nfnk kIqf. AuWqrfKMz dy kfÈIpur ‘c iswK
hvfrf ‘qy hmly dI
izjItl Bugqfn: dyÈ Br ‘c koiÈÈ krn vfly iÈv
dy v dy 550 sflf pR k fÈ pu r b mO k y
AuWqrfKMz srkfr vwloN gurduafrf nfnk
iksfnF dIaF ËmInF dy mfmly bfry AunHF
afiKaf ik iswKF ƒ AuDr koeI smwisaf

awvl bixaf pfvrkOm sYnf afgU ƒ kYd


mwqf ivKy gurmiq smfgm krfey jfxgy.
iswK ieiqhfs bfry gwl kridaF AunHF
nhIN hY. AunHF nfl AuWqrfKMz dy ivDfiek
hrBjn isMG cImf vI hfËr sn. AunHF
pitaflf: pM j fb sty t pfvr ksby dyÈ dy pihly 25 ÈihrF dy izjItl cMzIgVH: jgqfr isMG hvfrf aqy afiKaf ik AuWqrfKMz dI DrqI ‘qy gurU sRI hirmMdr sfihb mwQf tyikaf aqy lMgr
kfrporyÈn ilimtz ‘pfvrkOm` afl kYtygrI ivc hn qy afl ieMzIaf pwDr dy prmjIq isMG iBAurf ƒ iËlHf adflq nfnk dyv aqy gurU goibMd isMG nfl Gr ivc brqn sfP krn dI syvf vI
ieMzIaf pwDr `qy dyÈ dy sfry pfvr kuwl 1405 ksby igxqI ivcoN ieh igxqI ‘c pyÈ krn dOrfn puils krmIaF nfl sbMDq keI ieiqhfsk gurduafry hn. kIqI. AunHF ieQy lMgr vI Cikaf.
XUtIiltIË ivc izjItl tRFjYkÈn dy Kyqr kIqI geI hY. sI[aYm[zI[ ieMjI[ srf ny AulJx dy mfmly ‘c Kud ƒ iÈv sYnf afgU
ieh vI dwisaf ik izjItl ÈRyxI ivc aijhI afKdy inÈFq Èrmf aqy do hor ƒ adflq aMimRqsr-jlMDr ivcfly nvIN XfqrI
ny iqMn-iqMn sfl kYd dI sËf suxfeI.
pRfpqI hor vI mhwqvpUrn bx jFdI hY
jd pMjfb ƒ iek KyqIbfVI rfj mMinaf jylH bRyk mfmly ‘c 2011 ivc puils ryl gwzI dI Èura
U fq
jFdf hY. pfvrkOm ny afpxy gfhkF dy jgqfr isMG hvfrf aqy iBAurf ƒ sYktr aM i mR q sr: BfrqI ry l vy vw l o N ies dOrfn ieh ryl gwzI ibafs aqy
smrQn nfl ieh pRfpqI kIqI hY. 17 iËlHf adflq `c pyÈ krn ilafeI aMimRqsr rylvy styÈn qoN jlMDr Èihr krqfrpur rylvy styÈnF ‘qy hI rukygI.
AunHF ikhf ik KpqkfrF dIaF icMqfvF sI ijs dOrfn inÈFq Èrmf aqy Aus dy leI clfeI geI ivÈyÈ XfqrI ryl gwzI ryl gwzI dy cwlx nfl AunHF XfqrIaF ƒ
ƒ sulJfAux aqy izjItl Bugqfn pRxflI sfQIaF ny BfeI hvfrf qy iBAurf ‘qy hmlf aMimRqsr qoN rvfnf ho geI. hYrfnI dI shUlq ho geI hY jo dupihr dy smyN jlMDr
leI Au q Èfihq krn leI pfvrkO m krn dI koiÈÈ kIqI sI. doÈIaF `c inÈFq gwl ieh ik ies nvIN ryl gwzI ƒ rvfnf jfxf cfhuMdy hn, ikAuNik 11:55 ‘qy ÈhId
lgfqfr KpqkfrF nfl gwlbfq kr irhf Èrmf, afÈUqoÈ gOqm qy rfmyÈ kumfr dwq krn leI nf qF iProËpur rylvy zvIËn aYkspRYs aqy siraUXmunf aYkspRYWs qoN
ivc sB qoN mohrI bixaf hY. ieh jfxkfrI hY aqy Auh bhuq AuqÈfh nfl izjItl Èfml hn, ijnHF ƒ adflq ny Dfrf 186, qy nf hI aMimRqsr rylvy styÈn df koeI bfad 1:30 vjy nMgl zYm aYkspRYWs hI
Bfrq srkfr dy AUrjf mMqrflf dy AUrjf Bu g qfnF ivc Bro s f idKf rhy hn. 332, 353, 341 qy 34 qihq doÈI krfr sQfnk aiDkfrI mOky ‘qy phuMicaf. cldI sI aqy ies ipCoN jlMDr leI Èfm
portl `qy awploz kIqI geI hY. pfvrkOm ny aprYl qoN dsMbr, 2018 qwk idwqf. iek hor mulËm mnIÈ sUd dI aMimRqsr qoN rvfnf hox vflI ieh ivÈyÈ svf 3 qoN pihlF koeI ryl gwzI nhIN cldI.
pfvrkO m dy sI[aY m [zI[ ieM j I[ (lgBg 47 PIsdI kuwl Bugqfn) aqy mukwdmy dOrfn mOq ho geI sI. adflq ny XfqrI ryl gwzI 54610 roËfnf svf 12 ies ryl gwzI ‘c kuwl 9 zwby hn ijnHF ‘c
bldyv isMG srf ny dwisaf ik pMjfb dy dsMbr 2018 ivc krIb 60 ÌIsdI hr doÈI ƒ 5 hËfr rupey jurmfnf vI vjy aMimRqsr qoN rvfnf hovygI aqy 1:55 7 jnrl ÈRyxI aqy do zwby jnrl km
lokF leI mfx vflI gwl hY ik rfj dy 8 izjItl Bugqfn kIqf. kIqf. qy jlMDr Èihr rylvy styÈn ‘qy phuMcygI. pfrsl rwKx leI hn.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (9)

Bfrq ny afstrylIaf ‘c pihlI vfr ijwqI iek rojf lVI dyhrfdUn-aMimRqsr


Auzfx ÈurU
mYlborn: mihMdr isMG DonI dy lVI nF kr leI. ies qrHF Bfrq ny pihlI hox vfly pihly bwlybfË rhy. ies qoN bfad kydfr XfDv df sfQ imilaf. XfDv ny aMimRqsr: spfeIs jYWt kMpnI ny
‘c lgfqfr qIsry arD sYNkVy aqy kydfr vfr afstrylIaf ‘c duvwlI iek idnF bwlybfËI krn Auqry kpqfn ivrft kohlI ÈurUafq ‘c itk ky Kyzxf ÈurU kIqf aqy dyhrfdUn aqy aMimRqsr ivcfly nvIN GrylU
XfDv dI AunHF nfl 121 dOVF dI sFJydfrI lVI ijwq ky 71 sfl purfxf ieMqËfr Kqm ny iÈKr Dvn nfl iml ky BfrqI tIm ƒ Bfrq ƒ ijwq idvfAux ivc aihm BUimkf Auzfx ÈurU kr idwqI hY, jo roËfnf dovF
ptVI Auqy ilafAux df kMm kIqf. dovF ny inBfeI. AunHF arD sYNkVf lgfieaf, ÈihrF ivcfly cwlygI. ies plyTI Auzfx
iml ky dUsry ivkt leI 45 dOVF joVIaF. jdik DonI ny 114 gyNdF df sfhmxf rfhIN AuqrfKMz dy muwK mMqrI iqRvyNdr
Dvn 46 gyNdF Kyz ky 3 cOky lgfAuNidaF kridaF 6 cOky lgf ky Èfndfr 87 dOVF rfvq, ivDfiek hrpfl isMG cImf qy hor
23 dOVF bxf ky mfrks stfiens dI bxfeIaF qy nfbfd prqy. AunHF ƒ Èfndfr pqvMqy ieQy puwjy.
gyNd ‘qy afAUt ho gey. bwlybfËI leI ‘mYn afP df sIrIË‘ cuixaf ieh nvIN hvfeI Auzfx dyhrfdUn qoN
kohlI df sfQ dyx mihMdr isMG DonI igaf. ies qoN pihlF iPrkI gyNdbfË 11: 55 vjy rvfnf hoeI aqy isrP 40
afey. dovF ny qIsrI ivkt leI 54 dOVF XujvyNdr cihl dy jfdU nfl Bfrq ny imMt ivc 12: 35 vjy aMimRqsr puwjI.
dI sFJydfrI kIqI, pr ieh dovyN dOVF dI afstrylIaf ƒ 48[4 EvrF ‘c 230 dOVF ieh Auzfx vfpsI leI ieQoN 12:55 vjy
gqI nf vDf sky. afstrylIaf ny BfrqI Auqy Zyr kr idwqf. lVI ‘c afpxf pihlf roËfnf rvfnf hovygI qy dyhrfdUn 1:35
bwlybfËF ‘qy dbfa bxfeI rwiKaf. kohlI mYc Kyz rhy cihl ny krIar df vDIaf vjy puwjygI. ies mOky AuqrfKMz dy muwK
joey ircrzsn dI gyNd Auqy afAUt ho gey. pRdrÈn krdy hoey 10 EvrF ‘c 42 dOVF mMqrI ny afiKaf ik ies Auzfx dI ÈurUafq
AunHF 62 gyNdF ‘qy 3 cOikaF dI mdd nfl dy ky 6 ivktF leIaF. cihl ƒ ‘mYn nfl dovF sUibaF ivcfly sFJ pkyrI hovygI
46 dOVF bxfeIaF. DonI ƒ aijhy ivc afP df mYc‘ cuixaf igaf. aqy sYr-spfty ƒ vI hulfrf imlygf.

dI mdd nfl Bfrq ny afstrylIaf ƒ kr idwqf. ies qoN ielfvf Bfrq aijhf kbwzI bhfny kYnz
y f dy nËfry lut
w x vfilaF dI Kul
w IH pol
mYlborn iek idnF mYc ‘c 7 ivktF nfl pihlf dyÈ bx igaf hY jo afstrylIafeI cMzIgVH: kbwzI isrP Kyz hI nhIN ivcoN 47 PIsdI ny vfps Bfrq prq ky AuWQy Kyzx leI bulfAuNdIaF hn. aMkVy
hrf ky iqMn mYcF dI lVI 2-1 nfl afpxy ËmIn ‘qy koeI vI lVI hfrn qoN bgYr rhI, blik ieh hux motf pYsf kmfAux cMzIgVH siQq prvfs kyNdr ‘c sUicq dwsdy hn ik cfr ivcoN do kbwzI PYzryÈnË
vqn priqaf hY. dwsxXog hY ik Bfrq df sfDn bx geI hY. ies dy nfl hI nhIN kIqf. bfkIaF ‘coN 26 PIsdI ny vwloN swdy gey iKzfrIaF ivcoN 29 PIsdI
kmlf hYirs vwloN ny tYst lVI 2-1 nfl ijwqI sI jdik kbwzI ny pMjfbIaF leI ivdyÈF dy bUhy vI kYnyzf ivc kMmkfjI vIËy (vrk primt) hI vfps jFdy hn. cMzIgVH siQq vIËf
rfÈtrpqI dy ahudy tI-20 lVI 1-1 nfl brfbr rhI sI.
qIsry qy afKrI iek idnF mYc ‘c
KolH idwqy, ijs df keIaF ny nfjfieË
Pfiedf vI cuwikaf hY. ies gwl df Kulfsf
qy iek PIsdI ny irPIAUjI hox df dfavf
kIqf. irport muqfbk ienHF sflF ivc
dPqr muqfbk vwzI igxqI ivc kbwzI
iKzfrI kYnyzf jfx leI ibnY krdy hn,
leI dfavydfrI pyÈ Bfrq ny tfs ijwq ky afstrylIaf ƒ kYnyzf srkfr dI KuPIaf irport ivc iKzfrIaF dy vfps afpxy dyÈ prqx dI ijnHF ivcoN iËafdfqr byruËgfr axivafhy
vfiÈMgtn: BfrqI mUl dI pihlI bwlybfËI krn df swdf idwqf. XujvyNdr hoieaf hY. kbwzI bhfny AunHF dy dyÈ afAux dr vDI hY XfnI sfl 2015 ‘c 42 PIsdI purÈ huMdy hn ijnHF kol koeI Kfs afrQk
sYnytr kmlf hYirs ny rfÈtrpqI zonlz cihl dIaF 6 ivktF dI bdOlq Bfrq ny vfly nOjvfnF ivcoN awDy hI vfps prqdy iKzfrI hI Bfrq prqy sn pr sfl 2017 vsIly vI nhIN huMdy.
trMp ƒ twkr dyx leI 2020 `c hox myËbfn tIm ƒ 48[4 EvrF ‘c 230 dOVF hn. ‘c 62 PIsdI iKzfrI kYnyzf Cwz gey. irport ivc ieh vI drsfieaf igaf
vflI rfÈtrpqI dI cox leI afpxI ‘qy afl afAUt kr idwqf. jvfb ‘c BfrqI irport ivc dwisaf igaf hY ik AuDr, afpxy pyÈy dy Ault kMmkfjI vIËy hY ik glqibafnI, DoKfDVI qy jfalI
dfavydfrI dI muihMm ivwZ idwqI hY. kmlf tIm ny 49[2 EvrF ivc 231 dOVF bxf qkrIbn 47 PIsdI nOjvfn jo kYnyzf ivc hfsl krn vfly iKzfrIaF dI igxqI vI dsqfvyËF ijvyN ik tUrnfmYNt dy jfalI
ny ikhf ik Aus ƒ awj Aus idn afpxI ky mYc aqy lVI afpxy nF kr leI. kbwzI Kyzx afAuNdy hn, vfps nhIN 21 qoN 30 PIsdI qwk vDI hY. sbUq qy PotogRfP afid nfl kbwzI Kyzx
dfavydfrI pyÈ krn df mfx hY ijs idn afstrylIafeI gyNdbfËF ny ÈurU qoN hI prqdy. irport ivc dwisaf igaf hY ik kYnyzf aDfrq cfr vwzIaF kbwzI leI vIËf hfsl kIqy jf rhy hn. ieh
mfxmwqy mfritn lUQr ikMg jUnIar ny Bfrq Auqy dbfa bxfeI rwiKaf. roihq sfl 2015, 2016 qy 2017 ivc 261 PYzryÈnË ienHF iKzfrIaF ƒ vwzI igxqI irport kYnyzf srkfr kol hY qy ies ‘qy
mhfqmf gFDI qoN pRyrnf leI sI. Èrmf 17 gyNdF Auqy 9 dOVF bxf ky afAUt kbwzI iKzfrIaF ƒ vIËf jfrI hoey, ijnHF ivc mOjUd BfrqI lokF dy mnorMjn leI jld kfrvfeI kIqy jfx dI sMBfvnf hY.

iksy vI Aumr ivc iksy vI ibmfrI df ielfj


qMdr
U Iey qy hlvfeI krvfAuNdy jy Qwk gey ho qF kfl kro
dI loV hY Pon (408) 687-1899
Gurdip Singh Sandhu
Homeopathic Practitioner/Consultant Since 1973
ihAUstn (tYkss) ivc iek BfrqI rYstorYNt leI DHMS-Gold Medalist, BAMS, MDEh.- India
imTfeIaF bxfAux vfly kfrIgr aqy qMdUrIey dI loV hY Well Experienced as:
Director, Principal, Professor and Chief Medical Officer in
cMgI qnKfh aqy iekwly bMdy leI irhfiesL df pRbMD Medical Colleges and Hospitals of Punjab (India)
Practice Under State of California Act SB 577
sMprk kro EX Member: The California Homeopathic Society
National Center For Homeopathy- USA
muKiqafr isMG, Pon: 713-884-9547 Li
Livve on J as TV
Jas
Gurdip Singh Sandhu

suKdyv isMG, Pon: 832-724-1635 Saturday 9:30AM and Sunday 4PM (Pacific Time) Email:
Homeomedicine@yahoo.com
4-
7021 Village Park Way, Dublin, CA 94568

nYsLnl trFsport kMpnI leI


Enr aprytr aqy
National Truc
National k Dri
uck ving Sc
Driving hool
School
zrfeIvr cfhIdy hn
1816 Main Ave., Secramento CA, 95838 kMpnI zrfeIvr nUM 42 sYNt pRqI
mIl idwqy jfxgy kMpnI dy trwk qy trylr
sYkrfmYNto, kYlIPornIaf lIjL `qy lY skdy ho

*trwk zrfieivMg skUl srkfr qoN mfnqf pRfpq hY Call For Special Price
*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb dI gfrMtI Kashmir S. Thandi
*irhfiesL aqy eyarport qoN cuwkx qy Cwzx df Kfs pRbMD Office: (866) 933-3038
*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl trwk zrfievr bxo Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (10)

pMjfb: iek ibhqr BivwK dI qlfÈ hflfq-ey-hfjLrf


afpxI ivÈyÈ BUgoilk siQqI krky gey anfj dy mfmly ivc pMjfb isr pfey 3 dhfikaF leI pMjfb ivc snaqF nUM siQqIaF nUM smJx aqy ienHF dy koeI iksfnF df krËf muafP krn leI awDy-
pMjfb nUM sdIaF qoN vwzy-vwzy sMktF df gey 31,000 kroV dy ksfry nUM vI Èfml tYksF pwKoN irafieqF muhweIaf krky ies Tos hwl lwBx dy mfmly ‘c kyNdrI aqy aDUry Xqn kIqy hn pr nOjvfnF nUM
sfhmxf krnf pYNdf irhf hY. kyNdrI kr ilaf jfvy qF ieh krËf hor vI vD qrHF dI pihlkdmI krdIaF qF ho skdf rfj dI lIzriÈp lgfqfr nfkfm rhI hY. ru Ë gfr mu h w e Iaf krn qy vw K -vw K
eyÈIaf qoN afAux vfly hmlfvrF dy iqwKy jFdf hY. rfj srkfr nUM afpxIaF ËrUrI sI ik ruËgfr pwKoN awj siQqIaF kuJ rfj dy lokF nUM ibhqr ishq qy iswiKaf srkfrI ivBfgF ivc AunHF nUM ruËgfr dy
vfr sB qoN pihlF pMjfbIaF nUM hI sihxy adfiegIaF aqy QoVHy-bhuqy ivkfs kfrj vwKrIaF huMdIaF. ies smyN hkIkq ieh shUlqF muhweIaf krky aqy rfj ivc ky mulfËmF dI igxqI pUrI krn aqy KyqI
pYNdy sn. aijhIaF cuxOqIaF df pMjfbI jfrI rwKx leI hor krËf AuTfAuxf pY hY ik rfj ivc 22 qoN lY ky 25 lwK nOjvfn ruËgfr dy mOky pYdf krky AunHF nUM iewjq qy snaqI sMkt hwl krn ivc pUrI qrHF
bVI idRVHqf aqy dlyrI nfl sfhmxf krdy irhf hY. rfj dI bhuqI afmdn ipCly krËy byruËgfr hn. ieQy ruËgfr dIaF koeI dI rotI qy gYrq vflf jIvn muhweIaf krn nfkfm rhI hY.
rhy hn. mugl sfmrfj aqy brqfnIaf df ivafj jF Aus dIaF ikÈqF dyx ivc sMBfvnfvF nf dyK ky nOjvfnF df iek vwzf dI QF inguxIaF shUlqF vMz ky lokF dI afm afdmI pfrtI, jo ipCly lMmy
sfmrfj iKlfP sB qo N vw z I lVfeI cly jFdI hY. ishq, iswiKaf aqy ruËgfr ihwsf +2 qoN bfad hI aOKf-sOKf ho ky axK qy gYrq mfr ky, AunHF nUM muPqKory smyN qoN Puwt df iÈkfr cwlI af rhI hY
pMjfbIaF ny hI lVI hY. pMjfbIaF nUM ies vDfAux dy hor mOky pYdf krn leI rfj ivdyÈF vwl mUMh kr irhf hY qy ijnHF kol bxf ky votF btorn df kMm lgpg swBy aqy do DiVaF ivc vMzI jf cukI hY, df
smrwQ bxfAux ivc gurU sfihbfn df srkfr nUM ivwqI sroqF dI BfrI kmI df aijhy sfDn nhIN hn, Auh ieQy Cotf- isafsI pfrtIaF ny kIqf hY. Kihrf DVf qlvMzI sfbo qoN lY ky pitafly
ivÈyÈ Xogdfn irhf hY. gurU nfnk dyv qoN sfhmxf krnf pY irhf hY, pr ieh hor motf kMm-DMdf krky guËfrf krn leI rfj dIaF bhuqIaF isafsI pfrtIaF qwk iensfP mfrc rfhIN afpxI jmIn
lY ky gurU goibMd isMG qwk gurU sfihbfn vI duwK dI gwl hY ik rfj srkfr dy mMqrI qlfÈ irhf hY. ÈRomxI akflI dl, jo ipCly
ny afpxI kihxI qy kQnI rfhIN pMjfb dI qy aPsrÈfhI ies ivwqI sMkt dy sMdrB jy pMjfb nUM drpyÈ ivafpk sMkt dI sMKyp ivc crcf ds sflF qoN swqf ivc irhf sI, ies smyN
DrqI ‘qy aijhy mrjIviVaF nUM jnm ivc afpxy Krcy GtfAux dI QF ivwqI sMkt vI afpxy kfrjkfl smyN hoeIaF
idwqf, ijnHF ny pMjfbIaF dIaF rgF ivc df sfrf boJ hyTly drjy dy mulfËmF jF
krIey qF aijhIaF hkIkqF sfhmxy afAuNdIaF hn, jo rfjnIqk, Dfrmk qy afrQk glqIaF
axK qy gYrq df sMcfr kIqf aqy afpxy afm lokF ‘qy hI pfeI jf rhI hY, ijs gihrf rMj pYdf krdIaF hn. dyÈ leI hmyÈf awgy ho ky kfrn lokF dy roh qy ros df iÈkfr hY
kfrn iswiKaf aqy ishq ijhIaF ËrUrI kurbfnIaF krn vfly pMjfbIaF df vwzf ihwsf awj roËI- aqy lMmf smF ienHF glqIaF nUM nkfrn
sqnfm isMG mfxk shUlqF vI afm lokF dI phuMc qoN bfhr rotI qoN afqur ho ky aOKy idn kwt irhf hY, ivdyÈF nUM ihjrq ipCoN hux afm lokF qy iswK pMQ dy ros nUM
ho geIaF hn. KyqIbfVI dI siQqI ieh hY ÈFq krn leI akfl qKq sfihb jf ky
hwkF-ihqF dI lVfeI aijhy ZMg nfl lVI ik 2000 qoN lY ky hux qwk 16,600 dy
krn leI mjbUr ho irhf hY. iksfn BfeIcfrf KudkuÈIaF Buwl bKÈfAux leI mjbUr hoieaf hY. ies
ik ieiqhfs ivc pMjfbIaF dI bhfdrI dy lgpg iksfn qy Kyq mËdUr KudkuÈIaF kr irhf hY. rfj dIaF kuJ kOVIaF hkIkqF dI crcf nUM iswK pMQ qy pMjfb dy lok ikwQoN qwk mfP
anykF kfrnfmy drj ho gey. kr cuky hn aqy ienHF KudkuÈIaF df vwzf asIN ieQy krnI ËrUrI smJdy hF. krdy hn, ieh ajy dyKx vflI gwl hY.
pr awj pMjfb iek vfr iPr vwzy kfrn KyqI krËf qy iksfnF nUM KyqI ijxsF rfj ivc BfrqI jnqf pfrtI vI modI
isafsI, afrQk, Dfrmk qy swiBafcfrk dy lfBkfrI Bfa nf imlx kfrn ipaf mjbUr hn. byruËgfrI kfrn hI nOjvfnF BfvyN Auh kOmI hox jF KyqrI, AunHF pRqI srkfr dy iKlfP sQfpqI ivroDI ruJfn
sMkt ivcoN guËr irhf hY aqy ienHF sB ivwqI Gftf hI hY. df iek coKf ihwsf niÈaF aqy jurmF dI rfj dy lokF ivc gihrI byivÈvfsI pYdf vDx kfrn kmËor siQqI ivc hY. Aukq
KyqrF ivc ies nUM Xog agvfeI dI vwzI KfVkUvfd dy dOr ivc afrQkqf dy dunIaF ivc vI pRvyÈ krdf jf irhf hY, jo ho geI hY. lokF dy vwK-vwK vrgF vloN isafsI iDrF qoN ielfvf rfj dy hor
loV hY, jo pMjfbIaF nUM shI lIhF ‘qy hor KyqrF dy nfl-nfl rfj dI snaq nUM rfj leI byhwd icMqf dI gwl hY. iek pfsy afpxy hwkF-ihwqF leI sVkF isafsI qy smfjk sMgTn vI ajy qwk
rfjnIqk qy smfjk qOr ‘qy lfmbMd kr vI BfrI nuksfn puwjf sI. asurwiKaf df rfj ivc gMBIr afrQk sMkt hox ‘qy af ky sMGrÈ lVy jf rhy hn aqy dUjy rfj nUM koeI bdlvIN lIzriÈp muhweIaf
sky aqy AunHF dy sMkt invfrx leI ZukvIN vfqfvrx pYdf hox kfrn keI snaqF kfrn ies df pRgtfvf hux isafsI, pfsy inrMqr ZukvyN rfjnIqk bdlF dI krn dy smrwQ hoey nËr nhIN afAuNdy.
syD dy sky. pr aijhI agvfeI ajy dUr- rfj qoN bfhr cly geIaF. atl ibhfrI smfjk qy swiBafcfrk KyqrF ivc vI hox qlfÈ vI kIqI jf rhI hY. ipCly idnIN ienHF isafsI siQqIaF dI GuMmxGyrI
dUr qwk idKfeI nhIN dy rhI. vfjpfeI dy smyN phfVI rfjF nUM snaqI lwgf hY. kihMdy hn, iek smyN sovIaq iksfnF vloN vwK-vwK pwDrF ‘qy kIqy gey ivc Psy rfj dy lokF leI ZukvyN isafsI
jy pMjfb nUM drpyÈ ivafpk sMkt ivkfs leI idwqIaF geIaF ivÈyÈ shUlqF XUnIan ivc ienklfb ilafAux vfly sMGrÈF, aiDafpkF aqy hor jQybMdIaF bdl dI qlfÈ krnf iek vwzI cuxOqI hY.
dI sMKyp ivc crcf krIey qF aijhIaF kfrn rfj ivcoN snaqI ihjrq hor vI pRiswD kimAUinst afgU kfmryz lYinn vloN vwK-vwK QFvF ‘qy kwZIaF geIaF ies nUM pMjfb dy lok ikvyN sr krdy hn,
hkIkqF sfhmxy afAuNdIaF hn, jo gihrf qyË ho geI. snaqF nUM ivkfs leI loVINdf ny ikhf sI, “qusIN mYnUM iksy dyÈ dy rYlIaF qy DrinaF nUM iesy sMdrB ivc ieh afAux vfly smyN ivc hI pqf lwgygf.
rMj pYdf krdIaF hn. dyÈ leI hmyÈf mfhOl qy hor sfDn muhweIaf krn dy nOjvfnF bfry ieh dws idE ik AunHF dy dyiKaf-smiJaf jf skdf hY. ies mOky sfbkf pRDfn mMqrI ieMdr kumfr
awgy ho ky kurbfnIaF krn vfly pMjfbIaF mfmly ivc kyNdr aqy rfj srkfrF-dovF mUMh `qy ikho ijhy gfxy cVHy hoey hn, mYN ieh hor vI aPsos dI gwl hY ik gujrfl dIaF ieh lfeInF Xfd af rhIaF
df vwzf ihwsf awj roËI-rotI qoN afqur ho dI nfkfmI ivcoN Aupjy hflfq kfrn 2007 quhfnUM Aus dyÈ df BivwK dws idaFgf.” ies smuwcy sMkt dy pRsMg ivc isafsI hn, “pMjfb df aqIq bhuq Èfndfr hY,
ky aOKy idn kwt irhf hY, ivdyÈF nUM ihjrq qoN lY ky 2014 qwk lgpg 18,770 ipCly lMmy smyN qoN pMjfb ivc lwcr pfrtIaF ivcoN koeI vI pfrtI lokF dy BKdy pr ies df BivwK byhwd mfVf hY.”
krn leI mjbUr ho irhf hY. iksfn snaqI XUint rfj ivc bMd ho gey hn. gfxy ilKy jf rhy hn, lwcr gfxy gfey jf msilaF nUM lY ky AunHF nUM shI lIhF ‘qy hux ieh dyKxf hovygf ik asIN sfry
BfeIcfrf KudkuÈIaF kr irhf hY. rfj dIaF snaqI Kyqr ivc ruËgfr dIaF rhy hn aqy ieh lwcr gfxy sfzy nOjvfnF lfmbMd nhIN kr skI jF ieh kih leIey rl ky afpxy leI iek ibhqr BivwK dI
kuJ kOVIaF hkIkqF dI crcf asIN ieQy sMBfvnfvF lgfqfr suMgV rhIaF hn. dy mU M h ‘qy cVH y ho e y hn. ieh gfxy ik AunHF df ivÈvfs nf ijwq skI. ies qlfÈ ikvyN krdy hF? rfj dy isafsqdfn,
krnI ËrUrI smJdy hF. rfj ivc ruËgfr dy mOky vDfAux dI guMzfgrdI, lfkfnUMnI qy nÈy krn leI krky lok afpo-afpxy pwDr ‘qy hI sMGrÈ jo ajy vI pMjfb qy pMjfbIaF leI drd
1990 qoN pMjfb dI ivkfs dr kOmI sB qoN vD sMBfvnf ieh sI ik ieQy nOjvfnF nUM Auqyijq krdy hn. ies sMdrB lVn leI mjbUr ho rhy hn. dUjy pfsy rwKdy hn; rfj dy buwDIjIvI, jo ajy vI
ivkfs dr nfloN aqy keI hor BfrqI rfjF KyqIbfVI afDfrq snaqF lfeIaF jFdIaF. ivc lYinn dy kQn qoN sihjy hI pMjfb isafsI pfrtIaF afpxI hoNd kfiem rwKx pMjfb dy hflfq nUM dyK ky icMqf ivc zuwby
nfloN lgfqfr hyTF vwl jf rhI hY. ies KyqIbfVI jo vI kwcf mfl pYdf krdI, Aus aqy pMjfb dy nOjvfnF dy BivwK nUM smiJaf aqy afgfmI lok sBf coxF lVn leI rihMdy hn aqy rfj dy jfgrUk lok, jo
smyN pMjfb dI pRqI jIa afmdn vI 11 nUM iqafr krky snaqI AuqpfdnF ivc jf skdf hY. smfj ivc niÈaF kfrn vD lokF df smrQn hfsl krn vfsqy qrHF- ajy vI isafsI qy afrQk vrqfiraF nUM
BfrqI rfjF qy kyNdr Èfsq ielfikaF qoN bdilaf jFdf. ies nfl KyqIbfVI df rhy aprfD, pirvfrk klhf-klyÈ aqy qrHF dy pfpV vyl rhIaF hn. smJ ky ZukvF pRqIkrm dyx dy smrwQ
hyTF hY aqy ies isr 2[11 lwK kroV df sMkt vI hwl ho skdf sI aqy nfl-nfl irÈiqaF dI tuwt-Bwj-ieh sB kuJ Aukq kFgrs pfrtI bhuq sfry vfady hn, sB leI mOjUdf cuxOqIaF iek vwzy
krËf hY. ies ivc jy kyNdrI anfj BMzfr snaqI ivkfs vI ho skdf sI. jy kyNdrI gMBIr sMkt df hI Jlkfrf hY. krky swqf ivc afeI sI, pr afpxy bhuqy iemiqhfn vFg hn. sB nUM afpo-afpxf
leI pMjfb dIaF KrId eyjMsIaF vloN KrIdy aqy rfj srkfrF phfVI rfjF vFg hI 2- ienHF kOVIaF afrQk qy rfjnIqk vfady pUry nhIN kr skI. BfvyN ies ny rol adf krnf pvygf.

vD rhy hfdsy axgihlI jF rwb dI mrjI


afp QF-QF qoN tuwt-Bwj igaf pr do
inwkIaF-inwkIaF mfsUm jfnF-iek muMzf
12 sfl df qy kuVI 17 ku sfl nUM ax-
pMjfb dIaF aKbfrF ivc sB qoN vwD ‘c jFdf hY qF sfrf idn lMG jFdf hY gwlF vfprn ‘c vwzf rol adf krdf hY. asIN motrsfeIkl clfAux vfilaF dy kMnF afeI mOq hI mfry gey. kuJ aOrqF vI
KbrF hfdisaF dIaF huMdIaF ny ik Plfxy kridaF. Aus vyly qF koeI jldI nhIN aksr dyKdy hF ik lok mobfeIl ‘c ruwJy ivc hYz-Pon lwgy huMdy hn qy jF iek hwQ ËKmI ho geIaF. mgroN kI rih igaf?
QF hoey sVk hfdsy ivc aYny ËKmI, aYny huMdI qy iPr Èfm nUM aksr dfrU (Èrfb) byiDafn ho ky vfhn clfAuNdy ny, ijs nfl Pon PiVHaf huMdf hY aqy dUjy hwQ nfl bws pCqfvf ik jy ies vyly nf qurdy qF
hlfk. bhuqy hfdsy Èfm dy smyN jF rfq df dOr cwlx lwg pYNdf hY. motrsfeIkl df hYNzl, Èfied bc jFdy.
nUM huMdy hn. kI kfrn hY, ienHF vD rhy bws Pyr pYg ‘qy pYg cldf ijs nfl hmyÈf hI koeI jy asIN sfrf doÈ iekwly rwb dy isr
hfdisaF df? kI swc hI koeI kfrn huMdf hY. nf koeI axhoxI hox df mVHIey qF kI ieh TIk aY? Èfied nhIN
jF rwb dI mrjI aY? jd koeI hfdsf vfpr ijs bMdy ny gwzI clf zr bixaf rihMdf hY. ikAuNik rwb ny kdy nhIN ikhf ik pihlF
jFdf hY qF Aus hfdsy ‘c iksy dI mOq ho ky afpxy pirvfr smyq Gr iek vfr asIN qF CyqI quro nf, iPr gwzI qoro hwdoN vwD
jfvy qF ieh gwl afm hI suxn nUM imldI afAu x f hu M d f hY qF Au h afpxI irÈqydfrI ivc rPqfr ‘qy, gwzI clfAux vyly Èrfb pI
pihlF hI kMtrol qoN bfhr ivafh ‘qy gey. muMzy df ky aMnHy ho jo. hux ksUr kIhdf?
kuldIp isMG iZwloN hoieaf gwzI kI kMtrol ivafh sI. bhuq vDIaf iewk idn afQxy mYN luiDafixEN
Pon: 91-98559-64276 krU? jdoN Auh afpxI mfhOl sI. Ègn vfly idn afieaf. jd afpxy Èihr puwjf qF 8 vj
irÈqydfrI jF iksy dosq dy bhuq KuÈIaF mnfeIaF, gey hoxgy. bws ÈihroN bfhr cONk ivc rukI
aY ik ies dI ilKI hI ies qrHF sI. rwb GroN cwlx lwgdf hY qF iPr jfgo kwZI. rfq dy nON ku qF sfhmxy iewk kfr `c iqMn jxy pYg
dI mrjI nUM ikhVf bdl skdf? gwzI dI zrfeIivMg sIt ‘qy vjy sfzf iewk irÈqydfr lfeI jfx. bws AuQy pMj imMt rukI hoAU qy
rwb dI rËf kI hY? ieh qF swc hI bYTy nUM Aus df irÈqydfr Èrfb dy nÈy ivc iËwd ienHF pMjF imMtF ivc AunHF pUrI boql KflI
iksy nUM pqf nhIN pr rwb ieh qF nhIN kih irhf huMdf hY, bws afh krn lwgf, mYN qF huxy ipMz kr idwqI. ijs ny kfr clfAuxI sI, Auh
kihMdf ik pihlF qF ikqy jfE iPr smyN motf ijhf pYg lf lY jFdI jfAUN. AuhnUM bQyrf brfbr pI irhf sI. hux iPr rwb dI mrjI
isr AuQoN cwlo nf, jd lyt ho ky cwlo qF vfrI df; qy Auh motf ijhf smJfieaf pr nf mMinaf. kI krU? ieh gwl TIk aY ik Aus nIlI
iPr gwzI clfAu hwdoN vwD rPqfr Auqy. pYg keI vfr swc hI jFdI afpxy pUry pirvfr smyq Cwq vfly dI mrjI df iksy nUM nhIN pqf
rihMdI-KUMhdI ksr gwzI clfAux vyly vfr df ho inwbVdf hY. bws, iPr kI huMdf krky ijQy Auh afpxf nuksfn krdy hn, cwl ipaf. pqf Aus vyly lwgf, jdoN KuÈI pr afpxf bcfa QoVHf-bhuqf qF krnf
kIqf nÈf pUrI kr idMdf hY. ieh gwl afm hY, ieh qF agly idn hI pqf lwgdY. AuQy hor lokF leI vI jfn df KOa bx df mfhOl mfqm ivc bdl igaf. jFidaF cfhIdf. rwb nUM mfVf kihx qoN pihlF QoVHf
hI aY ik jdoN koeI bMdf iksy irÈqydfrI ikqy nf ikqy mobfeIl Pon vI hfdsy jFdy hn. aksr dyiKaf jFdf hY ik Aus dI gwzI iksy trwk nfl jf vwjI. ijhf afpxy vwl vI JfqI mfrIey.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (11)

gxqMqr idvs lMGdy sfr lokF nMU mUrK isafsq df ipV

bxfAux df dOr muV cwlg


y f
ies hPqy (sincrvfr) Bfrq df vfadf kIqf qy iksy hor ny ‘sb kf sfQ, sfnUM smJ nhIN af rhI. hY qy ienHF PYsilaF nMU ies leI roikaf
iewk hor gxqMqr idvs afAux vflf hY, sb kf ivkfs’ df nfarf pysL kr idwqf. gwl iekwly pMjfb dI nhIN, smuwcy jFdf hY ik jy pihlF ieh kMm kr idwqy qF
Aus dysL df gxqMqr, ijs nMU ivdysLI rfj grIbI kdy htdI nhIN jfpdI, afm dysL dI hY qy ies pwKoN ieh gwl sLrm coxF qwk afm lokF nMU Xfd nhIN rihxy,
dy jUly qoN CuzfAux leI dysL dy lokF ny afdmI mrdf mr vI jfvy qF iksy ny sfQ vflI hY ik afjLfdI dy 72 sfl ipCoN qy ies leI AudoN kIqy TIk rihxgy.
DrmF-jfqF qoN Aupr AuT ky kurbfnIaF dyx leI nhIN bhuVnf qy jo ‘sb kf gxqMqr bxn dy 69 sfl ipCoN vI lokF ipClIaF pfrlImYNt coxF vyly ijs
idqIaF, ijnHF `c isafsI socxI pwKoN vwzy ivkfs’ kihMdy sn, Auh isrP chyqy nUM Kud kmf ky Kfx jogy nhIN kIqf jf afgU nMU ieh kihMdy suixaf sI ik isafsI
Prk vfly lok vI sLfml sn qy AunHF ivcoN GrfixaF dy ivkfs vfsqy Bfrq qoN lY ky sikaf, sbiszIaF qy krjLf muafPIaF pfrtIaF coxF nyVy jf ky lokF nMU jiqMdr pnMU
bhuq sfry PFsI dy rwsy nfl JUl gey jF afstrylIaf qy PrFs qwk AuzfrIaF lfeI df cogf swut ky prcfAux dy Xqn krny pY irjLrvysLn dyx dy aYlfn smyq keI iksm Pon: 91-98140-68455
jylHF ivc AumrF gfldy rhy sn. jdoN dysL jf rhy hn. sMivDfn dy muwZ ivc drj rhy hn. sMivDfn `c ijnHF nfgirkF df dy aYlfn krdIaF hn, mYN eydF nhIN krFgf,
nMU afKr `c afjLfdI nsIb hoeI qF kIqf ‘hm Bfrq ky log’ df nfarf vI mfx vDfAux leI iliKaf igaf sI ik Aus ny ies vfr coxF nyVy afeIaF vyK ky ‘qfey dI DI cwlI qF mYN ikAuN rhF
kurbfnIaF krn vfly lok Bulf idwqy gey lIzrF dI jLbfn `qy cVHn leI coxF dI ‘hm Bfrq ky log’ afpxy dysL dy nsIb iewk idn mMqrIaF dI mIitMg lfeI qy Auc iekwlI’ dy muhfvry vFg kyNdr srkfr dI
qy ishrf lYx dI dOV ivc aijhy lok vI smF sUcI AuzIkx lwg ipaf hY. dy mflk bxn lwgy hF, AunHF lokF nMU ies jfqI mMny jfx vfly lokF nMU irjLrvysLn ies PurqI ny rfj srkfrF nMU vI DmkVy
sLfml idwsx lwg pey, jo aMgryjLF nfl rfjf vI[ pI[ isMG ny pihlI vfrI sMivDfn dI CqrI hyT mMgqy bxfAux df dyx df PYslf pfs krvf ilaf. dUjy idn pf idwqf hY, ikAuNik sfP ho igaf hY ik jo
iml ky mjLy krdy rhy sn. ieh nfarf idwqf sI ik myrI srkfr af kMm kIqf jFdf irhf hY. awgoN lok sBf hI lok sBf qoN pfs krvf ky qIjy idn kuJ krnf hY, jnvrI dy afKrI idn qwk
afjLfdI dy muZly kuJ sflF dOrfn geI qF hr nfgirk dy krjLy ‘qy kftf coxF isr `qy af jfx kfrn hr pfrtI rfj sBf koloN mohr lvf leI aqy cOQy krnf pYxf hY, PrvrI dy pihly pMj idnF
iPr vI Auh afgU coKy sn, jo afjLfdI dI mfr idwqf jfvygf. EdoN kftf krjLy ‘qy ieh dwsx dI dOV ivc hY ik asIN lokF dI idn qwk rfsLtrpqI kol AunHF dy dsqKq ivc eysy PurqI nfl bjt pfs krvf ley
jMg dOrfn swcy mnoN jUJdy rhy. AunHF sflF vwjx dI QF aMdrUnI guwtbMdI dy kfrn JolI ivc vwD KYr pfeI hY. afjLfdI leI krvfAux leI Byj ky CyvyN idn kMm isry jfx ipwCoN CyvyN idn qwk lok sBf coxF df
dOrfn hI Bfrq df sMivDfn GiVaf igaf Aus dI afpxI srkfr ‘qy Pyr idwqf igaf ijnHF dysL BgqF ny kurbfnIaF idwqIaF lf idwqf. ibnf bryk lfey cwlI ieh gwzI aYlfn krn dI iqafrI ivc cox kimsLn
qy ies nMU gxqMqr aYlfinaf igaf sI. qy Aus ipCoN keI icr ieh nfarf isafsI sn, AunHF dI ieh iewCf iblkul nhIN sI Cy idnF ivc eyny pVfa pfr kr ky sB qoN PfeIlF PVI bYTf hY, AuhI cox kimsLn, jo
jdoN ies nvyN-nvyN afjLfd hoey dysL DUV dy Aupr Auzdy pqMgF vrgy axigxq ik Auh AunHF nfgirkF df dysL isrj dyxgy, pihlF gujrfq phuMcI aqy awTvyN idn AuQoN kihx nUM afjLfd hY, pr hr aYlfn vyly
nMU gxqMqr, arQfq gx khy jFdy lokF nfairaF ivc rul ky rih igaf. ipCly ijwQy iksy nfgirk nMU dysL df mflk nhIN, dI srkfr ny ieh kfnMUn lfgU krn df hukmrfnF dI awK df iesLfrf AuzIkdf hY.
df rfj, aYlfny jfx leI iewk sMivDfn sflF ivc ieh iPr AuBr ipaf hY. dysL dI kmfn sMBfl rhy afgUaF dy hwQF aYlfn kr idwqf. agly do idnF ivc cfr hr vfrI ikhf jFdf hY ik ies vfr
mnjLUr kIqf igaf qF Aus dy pihly sLbd pMjfb dy muwK mMqrI kYptn amirMdr vwl inwq nvyN idn iksy nvIN KYr dI Jfk hor srkfrF ny kr idwqf. gxqMqr sfnMU Plfxf ivsLysL swdf idMdf
‘hm Bfrq ky log’ ilK ky awgy gwl sLurU isMG ny vfadf kIqf qy pUry nf shI, kuJ ivc Jfkdy rihxf pY jfvy. Bfrq dIaF rfj srkfrF afpxy sfry hY, eydF dI rvfieq vyKI jfvy qF ies sfl
kIqI geI sI. ipCoN ‘hm Bfrq ky log’ nf kuJ krjLy iksfnF dy muafP krn df aslI arQF ivc ijnHF dysLF ivc PYsly krn ivc eyzI PurqI krdIaF hox df gxqMqr afpxy dysL dy lokF nMU iewk
isrP kihx leI iewk sLbd rih igaf qy kMm kIqf hY. Aus dy bfad kuJ hor rfjF lokqMqr hY, AunHF ivc asIN ieh vyiKaf qF pqf nhIN ikMnf pYNzf ho cukf huMdf qy vfr hor mUrK bxn df swdf dyx dI iqafrI
coxF mOky hr vfr Auh afgU ijwqx lwgy, ivc iksfnF nMU ieh shUlq iml geI. hY ik srkfrF leI jo kMm imQy gey hn, lok Aus KusLhflI df suK mfxn jogy ho krI bYTf jfpdf hY. eydF dy mOky vqn
jo lokF dy nF `qy nOtMkI kr ky votF df pMjfb srkfr awgoN Kyq mjLdUrF aqy Auh coxF df idn afAux qoN pihlF vI gey huMdy, ijs bfry isrP lfry suxdy rhy leI kurbfnIaF krn vfilaF dy nFvF df
bohl hUMJx ivc bfkI sB qoN vwD cusq sLihrI grIbF dy krjLy muafP krn vfsqy lgfqfr huMdy hn. Bfrq ivc ieho ijhy sn, pr lok ieh nhIN jfxdy ik ieh cyqf qF keI lokF nMU afvygf, pr AunHF dI
sn. iksy ny ‘grIbI htfE’ df nfarf dy sMkyq dy rhI hY. lok KusL ho rhy hn. keI PYsly rok ky rwKy jfx df irvfj hY, koeI kMm nhIN kIqf igaf, qyjL rPqfrI kurbfnI dy ipwCy CupI Bfvnf df cyqf krnf
idwqf, iksy ny ‘afm afdmI ky sfQ’ df ies ivc KusL hox vflI gwl ikhVI hY, ijnHF nfl afm lokF df ihwq juiVaf huMdf nfl coxF df cogf iKlfiraf igaf hY. iksy ny TIk nhIN smJxf.

diraf PfrsI BfÈf df Èbd hY, ijs bcfE’; asIN Aus nUM nhIN bcfieaf; hux
df arQ hY, vgdf hoieaf pfxI. KVHy pfxI
dI insbq vgdf pfxI ÈuwD huMdf hY.
diraf sfzI swiBaqf hY. ieh sfzy
muhfviraF ‘c vI rimaf hoieaf hY.
iqnf drIafvf isAu dosqI Auh guhfrF pf irhf hY ik ‘mYQoN bco..
hux vI jy asIN nf suxIey; iPr mrIey
KpIey! hrmn hYs dy nfvl ‘isDfrQ’ ivc
diraf boldy hn, gwlF krdy hn qy buwD
‘diraf-idl’ hoxf bhuq mhfn aqy kihx nUM nvIN siBaqf ny sfnUM bhuq kuJ idwqf hY pr asl ivc ies ny sfzy dirafvF, purÈ AunHF nUM suxdy hn. Aus nfvl ivc
ivÈfl-icwq hoxf hY. dirafvF nfl muhwbq sfzy vfqfvrx qy sfzI ijLMdgI nUM plIq hI kIqf hY. hvf plIq ho cukI hY. ies hflfq Auqy isDfrQ nUM anpVH pr anuBvI mlfh
krn vfly diraf-idl hox vwl vDdy hn. slfh idMdf hY ik diraf sfzy mhfn gurU
diraf iËMdgI df pRqIk hY. dUjy pfqÈfh
rudn kridaF avqfr isMG ny ies lyK ivc swdf idwqf hY, afAu afpxy dirafvF nfl hn, ienHF nUM suxo, ieh sfnUM kI kihMdy
gurU aMgd dyv jI df Purmfn hY: iËMdgI df nfqf joVIey qy afpxI tuwtI gMZIey. dirafvF bfJoN jIxf, kfhdf jIxf! -sMpfdk hn, “jIBY bfJhu bolxf” [[[ “ivxu kMnf
cAuQY phir sbfh kY sunxf.”
suriqaf AupjY cfAu] hI tuwt cukI hY; qVwk krky nhIN; sfnUM dI qihjIb ny nhIN mfiraf. sfnUM mfiraf kr idwqf hY. dirafvF qoN dUr ho ky, asIN Aus
iqnf drIafvf isAu dosqI pqf hI nf lwgf kdoN tuwt geI. pvx, pfxI hY ‘aOzomfs’, ‘guwz nfeIt’, ‘afl afAUt’ myry imwqr ny dwisaf ik Aus df bfbf moV ‘qy puwj gey hF, ijwQoN sfnUM hux socxf
min muiK scf nfAu] aqy DrqI hux rfkÈF vFg mUMh awzI Kloqy qy ‘Pyar aYNz lvlI’ ny. sfnUM gwizaF dI KyqF ivc Kfd nhIN sI pfAux idMdf; aKy pY irhf hY ik jfeIey qF jfeIey ikwQy! nf
rfq dy cOQy hn qy mnuwK nUM ingl jfx leI iqafr nhIN, gwzIaF dI mfr peI hY. aigafn ieh KyqF nUM lwg jfvygI; ijvyN bMdy nUM nÈf bUhf, nf bfrI, nf koeI bnyrf, dIvf jgf
pihr surq vfly br iqafr hn. nhIN, alp igafn sfzy hwzIN bih igaf lwg jFdf hY. Aus ny dwisaf ik Auh afpxy ky vI rwKFgy ikwQy!
lokF dy mn ivc jdoN df sfzI swiBaqf ny dirafvF hY. bfby dIaF gwlF ‘qy hws Cwzdy sn; smJdy kihMdy hn, ‘idl diraf smuMdroN
cfa Aupjdf hY. nfloN qoV ivCoVf kIqf hY, asIN AudoN dI sfnUM mihMgfeI ny nhIN, amIrI ny sn ik ieh bUJV igafn hY. asl ivc zUMGy, kOx idlF dIaF jfxy.’ swcmuc
Auh dirafvF dy dirafvF pRqI byruKI apnfeI hoeI hY. sfzy mfiraf; PIm ny nhIN, icwty ny Kf ilaf; Auh lok qF swcy sn jo byËubfn jmIn dI dirafvF ijhy zUMGy idlF dy drd kOx jfx
dosq huMdy hn; diraf Audfs hn qy sfzy ipafr nUM qrsdy skdf hY! kvI mn hI dirafvF dy drd
AunHF dy mn ivc hn. Auh sfnUM Kfxf nhIN cfhuMdy; asIN jfx skdy hn; drasl kivqf dirafvF
AunHF nUM mjbUr kr rhy hF. asIN nf gurU ijhy idlF dI dfsqF hI huMdI hY. ies vfr
avqfr isMG (pRo[) dy sky rhy hF, nf ipE dy qy nf mF dy, luiDafxy dy buwZy diraf df drd vI kivqf
Pon: 91-94175-18384 “pfp kmfvidaf qyrf koie n bylI rfm]” ny suixaf hY qy ies df gm dUr krn dI
pwCmI swiBaqf ny sfnUM ÈuwDqf dI guhfr pfeI hY. afAu afpxy dirafvF nfl
ipafry dI Xfd aqy muwK ‘qy Aus df nfm ibmfrI cmyV idwqI hY. asIN ÈuwD huMdy huMdy iËMdgI df nfqf joVIey qy afpxI tuwtI
huMdf hY. Gor aÈuwDqf ivc grk ho gey hF. asIN gMZIey. dirafvF bfJoN jIxf, kfhdf jIxf!
ieÈnfn krnf sw i Bak ho x dI afpxI qrwkI dI sfrI mYl dirafvF dy diraf sfzy ieiqhfs dy AusrweIey
inÈfnI hY. purfqn swiBaqfvF dirafvF hvfly kr idwqI hY. aMimRq dy cÈimaF nUM hn; sfzI swiBaqf dy pflxhfry hn; ieh
dy kMiZaF ‘qy AusrIaF aqy dirafvF dy asIN jLihrIly nfg bxf idwqf hY. sfzy sfzI ijMd jfn hn; sfzy ‘qy ienHF df mxF
nF nfl hI jfxIaF geIaF. diraf iksy jIvn somy sfzI mOq dy kfrn bx gey mUMhI krË hY; asIN ienHF dy dyxdfr hF;
vyly mnuwK dy Bly dosq huMdy sn. hn. sfzy diraf byjLubfn hn; Auh dws ieh sfzy lihxydfr hn. gurU nfnk
pMjfb df arQ hY, pMc-ap, arQfq nhIN skdy, bol nhIN skdy. luiDafxy nyVy vgdf buwZf diraf, jo PYktrIaF dy gMd-mMd nfl plIq pfqÈfh dy lihxydfr BfeI lihxy dy vfirs
pMj-afb, arQfq pMj diraf. asIN pMjfbI iksy vlYqIey ny iÈkfieq kIqI ik ho cukf hY aqy ijs nUM sfP krn leI 27 jnvrI nUM smfgm ho irhf hY aqy dirafvF dy drdmMd ieh guhfr sux
pMj dirafvF dy dosq hF. diraf sfzI sfzy iewQy gMdgI bhuq hY. myry dosq ny Èrfb ny nhIN, kok ny pI ilaf; koiTaF ny Ëubfn vI smJdy sn. asIN qF Ëubfn rhy hn.
pCfx hn. ivdyÈI hmlfvr vI sfnUM Aus nUM afiKaf ik ieh gMdgI quhfzI dyx nhIN, sfnUM koTIaF ny Tfr ky aqy sfV ky vfilaF dI Ëubfn vI nhIN smJdy. pMjF dirafvF dy DrmI puwqr afpxy
dirafvF nfl joV ky dyKdy sn. ihMdU Èbd hY. Auh bVf hYrfn hoieaf. myry dosq ny rwK idwqf hY. anpVHF ny nhIN, pfiVHaF ny vrdfn smJI jFdI qknflojI ny nvF ipqrF ijhy dirafvF dI sfr ËrUr lYxgy.
df sbMD vI isMD diraf nfl joiVaf jFdf dw i saf ik vlY q I hfeIjIn ny sfzy sfzI surq mfr idwqI hY; sfzI Kbrsfr kUVf eIjfd kr idwqf hY, ijs df koeI hwl ies vfr luiDafxy dy buwZy diraf df krË
hY. isMDI lok afpxy afp nUM asl pMjfbI vfqfvrx nUM ikvyN BRÈt aqy nÈt kIqf nUM aKbfr ny hVwp ilaf hY; ruwKF nUM pwKy hI nhIN. sfzf kUVf qF psUaF dI Kurfk Auqfrn dI vfrI hY. afAu, 27 jnvrI nUM
mMndy hn. hY; ikvyN vlYqI ÈYNpU, srPF, hYNzvfÈ, Pfst Kf gey hn qy pwiKaF nUM ey[ sI[ ingl bxdf sI qy rUVI bx PslF dy kMm afAuNdf syvf-sdBfv dy ies mhF kuMB ivc hfjrI
gurU nfnk pfqÈfh ny pvx nUM gurU PUz aqy PIz dy ruJfn ny sfzI pOÈitkqf igaf hY. sfnUM aMdrlI ksr ny nhIN, sI. ieh afDuink kUVf sfzI jfn df KAu BrIey aqy buwZy diraf nUM muV Aus dI
ikhf, pfxI nUM ipqf aqy DrqI nUM mfqf df hrn kr leI hY. bfhrly JoiraF ny Kqm kr idwqf hY; pUrbI bx igaf hY. iksy vyly sfzf vfqfvrx juafnI ‘c lY afeIey. gurmuiK buwZy kdy
drjf idwqf. pr sfzI pRIq ienHF iqMnF nfl sfnUM mwCrdfnIaF jF surmydfnIaF sMjm aqy sihj nUM pwCmI asihj ny ctm hfl-pfhiraf mcf irhf sI ik ‘mYnUM nfhI[[[.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (12)

pMjfb tfeImjL rfjDRh


o dy mukd
w my qy BgvyN isafsI ihq
sincrvfr, 26 jnvrI 2019 swqfDfrI iDrF afpxy ivroDIaF nMU pCfVn leI keI qrHF dy hwQkMzy vrqdIaF rhIaF
hn. ienHF ivcoN iek kfrgr qrIkf ivroDIaF nMU vwK-vwK kysF ivc AulJfAuxf Èfiml
srkfr dI nfaihlIaq irhf hY. pihly hfkmF dy mukfbly hux vfly, inrol ihMdUvfdI hfkm ies mfmly ivc kuJ
vDyry hI Kqrnfk sfbq ho rhy hn. ieh ivroDIaF nMU dwbx jF dbfAux dI koiÈÈ qF kr
hor zyZ-do mhIinaF nMU pMjfb ivc kYptn amirMdr isMG srkfr hI rhy hn, sgoN mIzIaf dy iek vwzy ihwsy rfhIN ienHF ivroDIaF nMU bdnfm krn dI sfiËÈ
bxI nMU do sfl ho jfxy hn. ies dy nfl hI lok sBf coxF bfry aYlfn ho qihq vI kfrvfeI kr rhy hn. BgvyN swqfDfrIaF dI ies isafsq bfry itwpxI afpxy
jfxf hY pr ieh srkfr ajy qwk ‘pYrF isr’ vI nhIN ho skI hY. pUrf iek ies lyK ivc sfzy kflmnvIs bUtf isMG ny kIqI hY. -sMpfdk
sfl ieh srkfr aqy muwK mMqrI smyq ies dy hor lIzr ieh duhfeI idMdy
rhy ik ÈRomxI akflI dl aqy BfrqI jnqf pfrtI gTjoV dI srkfr ny ies hPqy vfpry do mhwqvpUrn leI iqafr nhIN aqy suprIm kort cotI inÈfnf bxfieaf igaf hY ijs Kfqr
sUby nMU qbfh krky rwK idwqf, Kjfnf KflI hY pr sfl bfad jdoN lokF aqy adflqI Gtnf ivkfs ÊOrqlb hn. 14 dy buwDIjIvIaF dI mMg `qy ivÈyÈ jFc tIm jfalI sbUq GVy gey hn. ieh BgvIN
mIzIaf ny ieh svfl KVHy krny ÈurU kIqy ik qusIN iek sfl dy arsy jnvrI ƒ suprIm kort dy cIP jsits bxf ky ies mfmly dI jFc krfAux qoN sfiËÈ jy[aYn[XU[ mfmly ivc pUrI qrHF
dOrfn Kjfnf ikAuN nf Biraf qF ienHF kol koeI jvfb nhIN sI. ieh vloN mÈhUr dilq icMqk aqy jmhUrI hwkF ienkfrI hY. byprd ho cuwkI hY jdoN PfrYNisk lYb dI
srkfr ajy qwk iek vI skIm sUby aMdr lfgU nhIN kr skI hY. hux vI dy GulftIey pRoPYsr afnMd qylquMbVy dI dUjy pfsy, 19 jnvrI ƒ idwlI dI jFc ivc ieh sfhmxy afieaf ik
ijhVI mfVI-motI srgrmI cwl rhI hY, Auh lok sBf coxF nMU iDafn ivc ptIÈn Kfrj kr idwqI geI ijs ivc puxy pitaflf hfAUs adflq dy mYtropflItn ividafrQI afgUaF dy kiQq BfÈxF dIaF
rwK ky hI clfeI jf rhI hY. nhIN qF hfl ieh hY ik akflI-Bfjpf puils vloN BImf-korygfEN mfmly ivc mYijstryt dIpk Èyrfvq ny rfj-DRoh dy vIzIE nfl CyVCfV kIqI geI sI. ieh
gwTjoV dOrfn jo kuJ ho irhf sI, AuhI kuJ ds virHaF bfad amirMdr isrkwZ ÈKsIaqF ivruwD drj kIqI JUTI jfalsfËI igRPqfr kIqy buwDIjIvIaF dy
isMG srkfr vyly hoeI jFdf hY. Aus vkq hr mulfËm qbky, Kfs krky aYP[ afeI[ afr[ ƒ Kqm kIqy jfx dI bUtf isMG lYptfp kMipAUtrF aqy hor zytf storyj
aiDafpkF Auqy iËafdqIaF sfhmxy afAuNdIaF rhIaF. ienHF iËafdqIaF mMg kIqI geI sI. cIP jsits vloN dlIl XMqrF ivcoN icwTIaF ‘imlx` dy aml ivc
Pon: +91-94634-74342
iKlfP aiDafpk sVkF Auqy vI Auqry ijQy puils ny bhuq byikrk ho ky ieh idwqI geI ik “jFc hor qoN hor lMmI- vI sfP nËr afAuNdI hY. not krn vflI
ienHF Auqy lfTIaF vrHfeIaF. ipCy ijhy aiDafpkF nMU pwky krn dy nF ‘qy cOVI huMdI jf rhI hY aqy ies pVfa `qy mfmly ivc idw l I pu i ls ƒ iPtkfr gwl ieh hY ik puils aqy hor jFc
ijs qrHF nfl aiDafpkF dIaF qnKfhF GtfAux df aYlfn kIqf igaf, jFc dy aml ƒ bMd krnf vfijb nhIN pfAuNidaF jy[aYn[XU[ dy sfbkf ey j M s IaF nf ihM d U q v ansrF dIaF
Aus bfry kYptn srkfr iek vI ZMg dI dlIl nhIN dy skI. iehI nhIN, hY.” jdik suprIm kort dy bYNc ny puxy ividafrQIaF dy mfmly ivc pyÈ kIqI dihÈqvfdI vfrdfqF dy mfmilaF dI
aiDafpkF nMU zrfAux aqy dbfa pfAux leI ies srkfr ny jo hwQkMzy puils vloN bdl-bdl ky aYP[afeI[afr[ cfrjÈIt df noits lYx qoN ienkfr kr CfxbIx krn leI ies qrH F Pu r qI
apnfey, Aus ny sB nMU mfq pf idwqI. muawqlIaF kIqIaF, lIzrF nMU ilKx aqy jFc dy nF hy T kIqIaF idwqf ikAuNik cfrjÈIt idwlI srkfr dI idKfAuNdIaF hn, nf dihÈqvfd rokU kfƒn
brKfsq qwk kIqf igaf aqy vwzy pwDr Auqy dUr-durfzy bdlIaF kr byinXmIaF ƒ Aukf hI nËraMdfË kr idwqf mnËUrI ley ibnf hI pyÈ kIqI geI sI. XU[ey[pI[ey[ lgfAuNdIaF hn aqy nf AunHF
idwqIaF geIaF pr aiDafpkF df morcf cwldf irhf. iPr afKrkfr ijs ivc puils dI BUimkf pUrI qrHF ieh cfrjÈIt iqMn sfl pihlF jvfhrlfl dI Ëmfnq df ivro D krdIaF hn.
srkfr ieh morcf qoVn ivc sPl ho geI aqy kuJ smF pf ky pMj hor ÊYrBrosyXog aqy svflF dy Gyry ivc hY. nihrU XU n IvristI ivc ividafrQI dwbykucly ihwisaF ivruwD ihMsf ƒ Èryafm
lIzrF nMU nOkrI qoN kwZ idwqf igaf. BImf-korygfEN mfmly ivc nON afgUaF knHweIaf kumfr, Aumr Kfild aqy aMjfm dyx vfly sMG pirvfr dy ansr
ieh qF hoieaf iswiKaf Kyqr df hfl, hux srkfr ishq Kyqr bfry buwDIjIvIaF/kfrkunF (pRoPYsr Èomf syn, ainrbfn BwtfcfrIaf aqy hor axpCfqy puils qy hor rfjkI sMsQfvF dI imlIBugq
quglkI PYslf lY ky afeI hY. inGr rhIaF ishq shUlqF leI loVINdy aYzvokyt suirMdr gfzilMg, mhyÈ rfvq, ividafrQIaF iKlfP kiQq qOr ‘qy dyÈ nfl afËfd GuMm rhy hn aqy dyÈBgqI dy
mulfËm qfienfq krn jF kfrgr ZFcf muhweIaf krvfAux dI QF hux ro n f ivlsn, su D Ir Dfvly , pR o P Y s r ivroDI nfary lfAux dy mfmly bfbq hY. vfhd dfavydfr bx ky iek ipwCoN iek
srkfr ishq sMsQfvF nMU pRfeIvyt hwQF ivc dyx dy rfh qur peI hY. ies vrfvrf rfE, pRoPYsr vrnon goNËflvyj, PrvrI 2016 ivc ienHF iqMn afgUaF ƒ agFhvDU ÈKsIaqF ƒ inÈfnf bxf rhy hn.
nMU pbilk pRfeIvyt BfeIvflI (pI[pI[pI[) df nF idwqf igaf hY. iehI kMm aYzvokyt arux Pryrf aqy aYzvokyt suDf igRPqfr kIqy jfx df pUry mulk ivc jy[aYn[XU[ mfmlf qF hor vI
pihlF isiKaf dy mfmly ‘qy purfxI akflI dl-Bfjpf gTjoV srkfr ny Bfrdvfj) ƒ igRPqfr krky idlcsp hY. qkrIbn iqMn
kIqf sI. Aus vkq ies skIm df ijMnf ivroD hoieaf sI, Aus qoN ikqy jylH ivc zwikaf igaf hY sfl qoN idwlI puils mfmly
vwD ivroD hux ho irhf hY. ies iqwKy ivroD kfrn srkfr ies mfmly ‘qy jdik iesy mfmly ivc gOqm ƒ dbf ky bYTI rhI jdik
kuJ ku kdm ipCFh qF ht geI hY pr ies ny ies skIm nMU pUrI qrHF nvlwKf, pRoPYsr qylquMbVy kfƒnI qOr ‘qy puils mfmly
drinkfr nhIN kIqf hY. hux ieh ikhf jf irhf hY ik pihlF ieh qjrbf aqy eIsfeI pfdrI stYn dI jFc krky iqMn mhIny dy
kuJ ishq sMsQfvF ivc kIqf jfvygf aqy kfmXfbI dI dr qoN bfad svfmI Aupr igRPqfrI dI aMdr cfrjÈIt pyÈ krn dI
agFh kdm vDfey jfxgy. ies PYsly df ivroD kr rhIaF iDrF sfP kih qlvfr ltk rhI hY. ienHF pfbMd hY aqy adflq dI
rhIaF hn ik srkfr ishq Kyqr df smuwcf ZFcf pRfeIvyt kfrobfrIaF nMU sfiraF Aupr ielËfm mnËUrI nfl kyvl
sONpxf cfhuMdI hY. ienHF iDrF dy ivroD dOrfn iek hor cMgI gwl ieh AuBr lgfieaf igaf hY ik ieh XU[ey[pI[ey[ dy mfmilaF ivc
ky sfhmxy afeI hY ik vwK-vwK srkfrF ny sUby dy pyNzU KyqrF vwl Aukf hI sfry jnvrI 2018 ‘c BImf- hI jFc dI smF sImf iqMn
iDafn nhIN idwqf hY. isiKaf, ishq aqy hor aihm KyqrF nfl sbMDq korygfEN ivc hoeI ihMsf dy mhIny hor vDfeI jf skdI
sfrIaF shUlqF isrP ÈihrF ivc hI muhweIaf krvfeIaF jf rhIaF ‘XojnfGfVy ÈihrI nkslI’ hY. ieQy puils cfrjÈIt AudoN
hn. srkfrF dy ies PYsly nfl ipMz iek qrHF nfl mr rhy hn aqy ipMzF hn jo pfbMdIÈudf mfEvfdI pyÈ kr rhI hY jdoN lok sBf
ivc vwsdy lok shUlqF nf hox kfrn ÈihrF vwl ihjrq krn leI mjbUr pfrtI leI kMm kr rhy sn. coxF ivc mihË iqMn mhIny
hn. AuNj, ieh gwl muwZ qoN hI AuTdI rhI hY ik ivkfs ipMz muKI hoxf ies qoN pihlF 15 dsMbr ƒ bfkI hn aqy rfjsI
cfhIdf hY. sfl 1947 `c afËfdI ipCoN pihlF-pihl kuJ lIzrF ny ies bMby hfeIkort ny pRoPYsr afnMd qylquMbVy ivÈlyÈxkfrF df mMnxf hY ik
bfry ivsQfr sihq gwlF vI kIqIaF pr hOlI-hOlI sB kuJ ÈihrF `c qylquMbVy dI iehI ptIÈn Kfrj krdy hoey purËor ivroD hoieaf sI aqy ies ivroD ieh mfmly hux coxF mOky rfjDRoh ƒ muwdf
ismtdf igaf. 1991 `c nvIaF afrQk nIqIaF ny ipMzF aqy ÈihrF iqMn hPqy leI Aus ƒ igRPqfr nf krn ƒ dyKidaF sMG pirvfr ƒ jy[aYn[XU[ dI bxf ky isafsI lfhf lYx aqy aflock
ivckfr pfVf hor vDfieaf. ‘mulk dy sB qoN mËbUq lIzr’ vjoN pRcfry df afdyÈ idwqf sI. suprIm kort dy bYNc sMvfd dI rcnfqmk rvfieq ivruwD afpxI afvfËF ƒ dbfAux leI AuCfly jf rhy hn,
jFdy nirMdr modI ny pRDfn mMqrI bxidaF jo aihm PYsly kIqy, AunHF ivc vloN hux Aus ƒ igRPqfrI qoN cfr hor hPqy hmlfvr muihMm dI rPqfr mwTI krnI ikAuNik ieh rfPfl Gutfly vrgy byimsfl
smfrt istI bxfAux df PYslf vI iek sI. jfhr hY, ipMz iksy vI srkfr, dI rfhq idwqI geI hY. ies dOrfn Auh peI sI. GutfilaF aqy modI srkfr dIaF Gor
ieh BfvyN sUbf srkfr hY jF kyNdr srkfr, dy eyjzM y `qy nhIN hY. hflFik qwQ sQfnk adflq qoN Ëmfnq lYx dI koiÈÈ mYijstryt ny sfP ikhf hY ik jd nfkfmIaF qoN avfm df iDafn htfAux
ieh hn ik mulk dI bhuqI afbfdI ajy vI ipMzF ivc vwsdI hY. kr skxgy. ieh mihË afrËI rfhq hY iesqgfsf iDr kol srkfr dy kfƒn ivc sMG ibRgyz leI bhuq kfrafmd
asl ivc vwK-vwK srkfrF ny afm lokF jF ipMzF nMU iDafn ivc rwK aqy ies qoN bfd Aus ƒ puils jdoN cfhy ivBfg dI mnËUrI nhIN hY, qF iPr ibnF hoxgy.
ky kdI koeI Kfs PYsly nhIN kIqy. hr srkfr coxF dOrfn votF lYx dI igRPqfr kr skdI hY. mnËUrI dy cfrjÈIt pyÈ ikAuN kIqI? jy[aYn[XU[ aqy BImf-korygfEN
Jfk ivc hI aijhy PYsilaF df cogf lokF awgy suwtdI hY aqy lok lIzrF Xfd rhy ik buwkr ienfm jyqU lyiKkf cfrjÈIt Aupr pihlF srkfr qoN iejfËq mfmilaF ipwCy ‘dyÈ ivroDI sfiËÈ` dy pUrI
dIaF gwlF ivc af ky afpxI gwl rwKx dI QF, idwqy cogy nfl hI sMquÈt aruMDqI rfey qoN ielfvf amrIkf qy kYnyzf lYxI hovygI. ies ‘qy puils ƒ afpxy qrHF bybuinafd hox bfry bhuq kuJ iliKaf
ho jFdy rhy hn. ies leI ijMnf icr lok afp sucyq ho ky srkfrF awgy smyq igafrF mulkF ivc kMm kr rhy bcfE df pYNqVf lYNdy hoey ieh mMnxf ipaf jf cuwkf hY. pRoPYsr qylquMbVy dy mfmly
suafl nhIN suwtdy, srkfrF iesy qrHF lok ivroDI PYsly krdIaF rihxgIaF ‘aM b y z kr ieM t rnY È nl imÈn` aqy ik ds idnF dy aMdr mnËUrI lY leI ivc ieh JUT hor vI AuGVvF hY jo ieMzIan
pr pMjfb ivc lokF nMU ienHF msilaF bfry jgfAux vflIaF sB iDrF kO m FqrI pw D r `qy srgrm 13 ho r jfvygI. asl ‘c dyÈ-DRoh dy mfmly ‘c ieMstIicAUt afP tYknflojI (KVgpur)
pfto-DfV dIaF iÈkfr hn. hux vI ijhVI sFJ jF qflmyl sfhmxy af aMbyzkfrvfdI qy agFhvDU sMsQfvF ny sI[afr[pI[sI[ dy sYkÈn 196 dy qihq ivc pRoPYsr rih cuwky hn aqy ies vkq
irhf hY, Auh isrP lok sBf coxF ivc vwD qoN vwD votF btorn jF vwD qoN pRoPYsr qylquMbVy ivruwD drj JUTf mfmlf jd qwk srkfr mnËUrI nhIN idMdI, AudoN goaf ieMstIicAUt afP mYnyjmYNt ivKy
vwD mfieaf iekwTI krn dy ihsfb nfl hI kIqf jf irhf hY. bMd kIqy jfx dI mMg kIqI hY. ieh Ëordfr qwk adflq cfrjÈIt ‘qy noits nhIN lY sInIar pRoPYsr hn. Auh zf[ aMbyzkr,
afvfË pRoPYsr qylquMbVy vloN suprIm kort skdI. lyikn puils hukmrfn iDr dy ihq jfqpfq, jmhUrI hwkF aqy smfjI inaF
Tfh-sotf -cfcf byilhfjL dy hflIaf PYsly qoN bfad mdd leI kIqI
geI jnqk apIl dy huMgfry vjoN AuTI hY.
pUrn leI rfjDRoh dy bhuq hI sMgIn
mfmilaF ivc vI kfƒn dIaF DwjIaF
dy vwK-vwK qrHF dy muwidaF Aupr afpxy
vzmuwly Koj kfrjF aqy lyKxI leI jfxy
ies qoN pihlF, pRoPYsr roimlf Qfpr, AuzfAux qoN iblkul guryË nhIN krdI. jFdy hn. ies pwDr dy ËhIn buwDIjIvI ƒ
cwkI bfby dI! pRoPYsr pRBfq ptnfiek smyq kuJ pRmuwK jy [ aY n [XU [ aqy BImf-ko r y g fEN do n F ‘ihMsf df XojnfGfVf` krfr dyky BgvyN
sLkl momnF, kfry ny kfPrF dy, zyry mwTF dy bxy ny ‘sMq’ dyKo. buwDIjIvIaF ny supurIm kort ivc ptIÈn mfmilaF ivc iÈkfieqkrqf iDr ihMdUqv hukmrfnF vloN jylH ivc zwkx leI lfey
jq-sq df dyx AupdysL EdF, Kud bhuqIaF nfrF dy ‘kMq’ dyKo. dfier krky BImf-korygfEN mfmly dI jFc afgU hn aqy puils aiDkfrI AunHF dy jf rhy qfx qoN Ëfihr hY ik BgvF groh
KUn dfn qy awKF dy kYNp lfAuNdy, luwtx leI lokfeI nUM mMq dyKo. ivÈyÈ jFc tIm bxf ky krvfey jfx dI ieÈfry ‘qy kMm kr rhy hn. hr hIlf vrq ky lokpwKI buwDIjIvIaF dI
afvy aMq jd, hwQkVI puils lfvy, hovy jylH nUM qurq AuzMq dyKo. mMg kIqI sI. not krn vflI gwl ieh hY jy[aYn[XU[ aqy BImf-korygfEN ËubfnbMdI krn aqy isafsI lfhf lYx
DrmI idsx leI ByK ny Dfr lYNdy, iPrdy rwb dy bxy sLrIk BfeI. ik kyNdr srkfr aqy mhFrfÈtr srkfr mfmilaF dI sFJI qMd ieh hY ik ienHF leI rfjDRoh df ho-hwlf mcfAux `qy
cwkI bfby dI cwly bysLwk hOlI, aYpr pINhdI aY bhuq bfrIk BfeI! dys-ivdyÈ ivc AuT rhI afvfË ƒ suxn mfmilaF ivc agFhvDU qfkqF ƒ cux ky quilaf hoieaf hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (13)

ihMdv
U fdI lIzrF dy gYr ivigafnk ibafn
Bfrq keI BfÈfvF, sMsikRqIaF qy mMqrI mnohr prIkr qy BfvyN kyNdrI mMqrI vjoN afpxy BfÈn ivc ikhf: “mnuwKF dI iqRpurf dy muwK mMqrI ibplb kumfr huxy huxy PgvfVy kol lvlI
DrmF vflf mulk hY aqy ies dy nyqfvF suÈmf svrfj. ielfj vfsqy sB eymË AuqpqI bfry zfrivn dI iQAUrI ivigafink dyb ny afDuink tYknflojI qy sMcfr-qMqr XUnIvristI ivc hoeI 106vIN ieMzIan
ƒ rol-mfzl hoxf cfhIdf hY pr afpxy nvIN idwlI jF amrIkf dy hspqflF ‘c hI qOr ‘qy Êlq hY, ies ƒ skUlF qy kfljF ƒ nvyN hI ZMg nfl pyÈ kIqf aqy ikhf ik sfieMs kfnPrMs ijs df AudGftn pRDfn
mulk dy sMivDfn ƒ mMnx vfly aqy ies jFdy hn. kdI nhIN suixaf ik iksy ny gF dy islybs ivcoN kwZ dyxf cfhIdf hY, ‘ieMtrnYt mhFBfrq vyly vI sI.” ies df mMqrI ny kIqf sI, ivc aFDrf XnIvristI
dI shuM cuwk ky afhudy pRfpq krn vfly dy gohy jF ipÈfb nfl jF bfbf rfmdyv dy ikAuNik iksy ny vI bFdr qoN bMdf bxdf ivsQfr sihq vrnx kridaF AunHF ikhf, dy vfeIs cFslr jI[ nfgyÈvr rfE ny vI
hI sMivDfn ƒ nhIN mMndy. vwzy-vwzy mMcF PfrmUilaF nfl ielfj krvfieaf hovy! nhIN vyiKaf.” cfrls zfrivn (1809- “kurUkÈyqr dy aTfrF idnF dy XuwD ƒ sMjY aijhIaF gY r ivigafnk gw l F kr
Auqy afp-hudrIaF, gYr vfjb qy gYr imiQhfs nf qF ieiqhfs huMdf hY qy 1882) bfry mMqrI dy ies kQn df ny ieMtrnYt rfhIN hI qF 50 iklomItr idwqIaF. Aus ny ikhf, “kOrv ‘tYst itAUb
ivigafnk gwlF krI jFdy hn. nf hI ivigafn. smuMdrF ‘qy pul bxfAux sfieMsdfnF qy KojkfrF ny gMBIr noits dUr bYTy idÈRtIhIx rfjy iDRqrfÈtr qwk bybI’ ivDI nfl pYdf hoey sn qy rfvx
kYNsr dy ielfj sbMDI ieMzIan kONsl vfly plYnrË qy ieMjnIarF ƒ pqf hY ik ilaf sI. ieMzIan nYÈnl sfieMs akYzmI phuMcfieaf sI. ieh tYknflojI qF hËfr kol hvfeI jhfË sn.” hfËr sfieMsdfnF
afP mYzIkl irsrc nvIN idlI, nYÈnl ieh ikvyN bxdy hn. rfmyÈvrm qoN sRIlMkf ny ieh kihMidaF ros vI Ëfihr kIqf sI qoN vI vD sfl pihlF Koj leI geI sI.” ny ies df gMBIr noits ilaf qy ieMzIan
kYNsr rijstrI bMglOr, afl ieMzIaf dy mnfV drimafn ‘rfm syqU’ jF ‘aYzmË qy ptIÈn vI pfeI sI ik ies mMqrI ny bfrzr qoN cIn dIaF POjF BjfAux bfry nYÈnl sfieMs dI kfrjkfrnI,
ieMstIicAUt afP mYzIkl sfieMsË idwlI, ibRj’ imiQhfsk kQf anusfr rfm dI Bfrq df aks Krfb kr idqf hY. rfÈtrI svYmsyvk sMG ny ikhf hY: “jy aÊËYkitv kONsl qy jnrl bfzI ny
ijpmr pu z U c y r I qy Bfrq dIaF ho r ÈkqI nfl hnUMmfn dI vfnr sYnf ny ieh gwl jwg Ëfihr hY ik Bfrq ny sfry BfrqI roË pMj vfr cIn dy iKlfP srbsMmqI nfl mqf pfs krky aYlfn
sMsQfvF smyq pUrI dunIaf ivc, ijvyN bxfieaf sI. ctfnF qy pwQrF df bixaf 1974 qy bfad ivc 1998 ivc prmfxU mMqr pVHn qF zrYgn (cIn) ƒ bfrzr qoN kIqf hY ik agFh qoN ijhVf vI ies qrHF
hoieaf ieh qkrIbn pMjfh iklomItr tYst kIqy pr sMsd mYNbr rmyÈ inÈFk KdyiVaf jf skdf hY. dI gYr ivigafnk gwl krygf, Auhƒ styj
zf[ mnjIq isMG bwl lMmf kudrqI lFGf (puÜ) hY. ies jgfH df kihxf hY, “ijhVy prmfxU tYst dI hor qF hor, pRDfn mMqrI nirMdr qoN lfh idqf jfvygf. sMboDn krn vfly
Pon: +91-83508-00237 ‘qy smMdr dI zUMGfeI bhuq Gwt hY, so asIN awj gwl krdy hF, irÈI knfz ny modI vI aijhIaF gwlF qoN nhIN KuMJdy. hr bMdy ƒ afpxy lYkcr dI kfpI pRbMDkF
jhfË nhIN lMG skdy. jhfË lMGfAux leI ieh tYst bhuq vrHy pihlF kIqf sI.” mYzIkl sfieMs dy aiq muhfrq vfly ivÈy ƒ dyxI pvygI qF ik ivigafnk kfnPrMs
vrlz hYlQ afrgynfeIËyÈn bhu-kroVI ‘syqU smuMdrm’ nF df pRfjYkt knfz irÈI dUjI sdI ‘c hoieaf dwisaf plfsitk srjrI bfry Auh kihMdy hn, dy mMc qoN gYr ivigafnk gwlF nf hox.”
sivtËrlYNz, amrIkf, XUrop, cwÜ irhf hY ijs vfsqy ‘rfm syqU’ dy jFdf hY. iek hor ibafn ivc Auh kihMdy “plfsitk srjrI dI ÈurUafq sRI gxyÈ keI ivigafnIaF ny ies gwl ‘qy aPsos
afstRylIaf, isMgfpur, mwD pUrb afid rsqy ‘c qbdIlI krky ies ƒ zUMGf kIqf hn: “hsq ryKf qy kuMzlIaF dI sfieMs jI dy Ëmfny ivc hI hoeI sI. Aus smyN vI pRgt kridaF ikhf hY ik vfies cFslr
mulkF ivc KojF ho rhIaF hn ijs ‘qy jfxf hY pr kuJ Dfrimk jQybMdIaF ies qoN vwzI hor koeI sfieMs nhIN. sfƒ cfhIdf koeI aYsf mfihr plfsitk srjn hovygf jo Ku d bfieElo i jst hY , aY s I gY r
arbF-KrbF zflr Krc kIqy jf rhy hn df ivroD kr rhIaF hn. hY ik asIN ies ƒ hwlfÈyrI dyeIey.” ijs ny mnuwK dy DV `qy hfQI df isr lgf ivigafnk qy iblkul hI nf-mMnxXog
pr gujrfq qoN sMsd mYNbr ÈMkr BfeI BfrqI purfqwqv ny suprIm kort gRih mMqrI rfjnfQ isMG vI sfieMs idwqf sI.” aYzvFs jYnyitk ieMjnIairMg gwl ikvyN kr skdf hY?
vygfz df kihxf hY ik gF dy ipÈfb qy ivc hlPnfmf dy ky ikhf hY ik ieh pul bfry bolx qoN nhIN rih sky, kihMdy hn, bfry aYsf hI gYr ivigafnk ibafn hY, nyqfvF qy pVHy-ilKy bMidaF ƒ afpxI
gohy nfl kYNsr iblkul TIk ho jFdf hY. kudrqI qOr ‘qy hI ctfnF qy pwQrF nfl “amrIkf dy Kojkfr sUrj qy cMdr “mhFBfrq bfry sfƒ pqf hY ik krn mF buwDI anusfr qwQF aqy ivigafnk KojF dy
AunHF ny pqf nhIN ikhVI Koj dy afDfr ‘qy bixaf hoieaf hY. dUjy pfsy gujrfq dy gRihxF dIaF qrIkF bfry dwsdy hn pr dy pyt ‘coN nhIN sI jnimaf; Auhdf jnm afDfr ‘qy ibafn dyxy cfhIdy hn. awj
ieh ibafn idwqf hY? smJ nhIN lgdI ik muwK mMqrI ivjY rUpfxI kihMdy hn, “Ërf afpxy Bfrq ‘c iksy vI pMizq ƒ puwC inXogf ivDI nfl hoieaf sI qy asl ivc klH dI agFh-vDU tYknflojI nfl ivÈyÈ
jnqf duafrf cuxy hoey nyqf ies qrHF dy soco, sRI rfm jI kol ikMny mfihr lE, Auh pcFg KolHygf qy Pwt dws dyvygf ieh byhwd aYzvFs jYnyitk ieMjnIairMg ivakqIaF (nyqfvF) dy muKfribMd ‘coN
hfso-hIxy ibafn dy ky sfrI dunIaF ‘c ieMjnIar hoxgy ijnHF ny Bfrq qy sRIlMkf ik kdoN gRihx lgxf hY.” rfjsQfn dy dI khfxI hY.” tYlIivËn bfry AunHF df inklI CotI qoN CotI gwl sikMtF ivc hI
Bfrq df mKOl ikAuN AuzfAuNdy hn? ishq drimafn rfm syqU bxvfieaf.” isiKaf mMqrI vfsUdyv dyvnfxI ny ikhf ivcfr dyKo: “sfzy Bfrq vrÈ dy irÈI sfrI dunIaF ivc PYl jFdI hY. Êlq qy
TIk rwKx vfsqy vriËÈ, Xog, afXUÈ kyNdr srkfr ivc mnuwKI soimaF dy hY; “gfvF afpxy sfh nfl afksIjn munI, Xog dI ividaf nfl idvXf idRÈtI, gYr ivigafnk ibafnF nfl nyqf aqy
vÊYrf pUrI dunIaf ivc pRcilq hn. jd rfj mMqrI siqaf pfl isMG ny iesy sfl kwZdIaF hn ijhdy nfl mnuwK sfh lYNdf Xfin dUr-idRÈtI hfsl kr lYNdy sI, so mulk df sfrI dunIaf ivc mKOl bx jFdf
ibmfrI afAuNdI hY qF Auh iksy ƒ nhIN jnvrI ivc mhfrfÈtr dI ivigafnk hY.” sfieMsdfnF qy KojkfrF dI smJ qoN iehdy ivc koeI Èwk nhIN ik tYlIivËn dI hY. isafxy nyqfvF ƒ aYsIaF gwlF qoN pRhyË
bKÈdI; arux jyqlI hovy, goaf df muwK kfnPrMs dy smfgm mOky muwK mihmfn bfhr hY ik ieh Blf ikhVI iQAUrI hoeI? kfZ ipwCy iesy df hI hwQ hY.” krnf cfhIdf hY.

igafn jo pivqr pusqkF ivc drj hY,

ivigafn, ivigafnk soc qy PrËI dfavy mnuwK duafrf bxfieaf nhIN mMinaf jFdf.
ieh sMpUrn mMinaf jFdf hY qy ies ivc
bdlfE vI sMBv nhIN hY. ies leI ienHF
BfrqI ivigafn kFgrs aYsosIeyÈn leI syD lYx afAuNdy sn. hux Aultf ho kdI zfrivn dy isDFq ƒ ies leI glq qrIkfkfr mOjUd hn ijnHF duafrf asIN do iksm dy igafnF df sumyl sMBv nhIN.
df mksd Bfrq ivc ivigafn ƒ awgy irhf hY. hux isafsI afgU ivigafn ƒ ikhf jf irhf hY ik sfzy puriKaF ny bFdr purfqn siBafqfvF ivc ajoky ivigafn ivigafn ƒ shUlqF pYdf krn leI
vDfAuxf aqy AuqÈfihq krnf hY. ieh pRBfivq krn, ivigafn bfry dfavy krn qoN mnuwK bxdf nhIN vyiKaf, kdI inAUtn dy mOjUd hox bfry dfaivaF df ivigafnk vsqUaF dy inrmfx dy sfDn qwk sIimq
aYsosIeyÈn 1914 ivc hoNd ivc afeI aqy aqy ivigafnIaF ƒ ivigafn df eyjMzf qy afieMstfeIn dy isDFqF ƒ glq disaf qrk nfl nrIKx kr skdy hF qy jfx rwK ky hI nhIN vyKxf cfhIdf sgoN ies ƒ
Ausy sfl qoN hI ieh BfrqI ivigafn dwsx afAuNdy jfpdy hn. dUjy pfsy, dyÈ dy jFdf hY. bdiksmqI nfl 106vIN sfieMs skdy hF ik ienHF ivc ikMnf ku swc hY. socx qy ijAUx dy qrIky dy qOr ‘qy smJxf
kFgrs kr rhI hY. 1947 ivc pRDfn ivigafnI ies qoN prF htdy jf rhy hn. kFgrs jo ies sfl jlMDr ivc hoeI, hux qwk tYst itAUb bwcy, imËfeIlF, cfhIdf hY. ivigafn df qrIkf mnuwK ƒ
mMqrI jvfhr lfl nihrU ny ies bhuq sfry ivigafnI qF ies ivc Èfiml ivc gY r ivigafnk gw l F skU l dy plfsitk srjrI afid dy purfqn Bfrq iËMdgI dy bhuq sfry hflfq ivc ivigafnk
aYsosIeyÈn dy kMm ƒ ivigafn afDfirq hox qoN vI kqrfAuNdy hn. ieh isrP ivc hox bfry koeI ieiqhfsk qwQ nhIN qrk dy afDfr qy ivÈlyÈx krn dI
kO m I ey j M z y aqy BfrqI sM i vDfn dI ieqPfk nhIN ik BfrqI mUl dy nobyl imldy. iPr vI ienHF dy purfqn Bfrq smrwQf idMdf hY. ivigafn df ieh aihm
ivigafnk soc pRqI vcnbwDqf nfl joV ienfm ivjyqf vYNktfrfmn rfmikRÈnn ivc mOjUd hox df iËkr ivigafn pwK ivigafn dI isiKaf, ivigafn dI
ky ies muhfË ƒ nvF moV idwqf. 1976 ny ies kFgrs ƒ srks ikhf hY. kfgrsF qy hor mMcF Auqy vfr vfr nIqI qy keI vfr ivigafnIaF dI afpxI
ivc ivigafn aqy qknflojI nfl juVy bhuqy ivigafnIaF ƒ lgdf hY ik ijs hoieaf hY. soc ivc vI shI rUp ivc Aujfgr nhIN
ZMg nfl ieh kFgrs krvfeI jf rhI iesy qrHF jdoN Dfrimk gRMQF ivc huMdf aqy axgOilaf rih jFdf hY. asl
arivMd hY, AunHF leI ies nfl arQpUrvk ajokf ivigafn drj hox bfry ikhf ivc ieh kMm loVINdI sMjIdgI nfl nhIN
Pon: +91-98885-64456 juVnf muÈikl hY aqy ieh kFgrs jFdf hY qF ieh dwsxf ËrUrI hY ik ho irhf. Bfrq ivc awj vI aMD-ivÈvfs
ivigafnk iekwT hox dI QF mihË asIN iks ivigafn dI gwl kr rhy qy ÊYr-ivigafnk soc df bolbflf hY.
kOmI muwidaF bfry crcf ƒ ivigafn srkfrI pRdrÈnI bx ky rih geI hF? ivigafn bdldf rihMdf hY qy ienHF hflfq ƒ bdlx dI loV hY.
kFgrs dy muwK eyjMzy ivc ilaFdf igaf. hY. vYsy vI iËafdfqr BfrqI bhuq sfry isDFq jo pihlF ivigafn ivigafn kFgrs dy pRbMDkF ƒ ieh
bfad ivc hor ihwsy, ijvyN ivigafn ivigafnIaF ivc afm lokF nfl juVn dy isDFq mMny jFdy sn, hux nvyN XkInI bxfAuxf cfhIdf hY ik ivigafn
sMcfrkF dI goÈtI, skUlI ividafrQIaF df ruJfn Gwt hY aqy Auh afpxy ivÈy ivigafnk isDFqF nfl bdl idqy gey kFgrs shI ivigafnk soc nfl juV ky
leI ivigafn, ivigafn ivc aOrqF dI aqy krIar vwl vDyry kyNdrq rihMdy hn. ividafrQIaF leI krvfey pRogrfm ivc hn. inAUtn dy gqI dy inXm pihlF cly. koiÈÈ krnI cfhIdI hY ik dyÈ dy
ÈmUlIaq afid ivigafn kFgrs dy bhuq Gwt BfrqI ivigafnI afm lokF nfl hoeIaF jo ividafrQIaF ƒ ivigafn bfry ivafpk scfeI dy rUp ivc mMny jFdy sn AuGy ivigafnI ies ivc sMjIdgI nfl
pRogrfmF ivc joVy gey. BfrqI ivigafnIaF juV ky, smfj ivc ivigafn qy ivigafnk guMmrfh kr skdIaF hn. pr vIhvIN sdI dy ÈurU ivc ieh pqf lwgf Bfg lYx. srkfr dI ÈmUlIaq shUlqF
dIaF pRfpqIaF df pRdrÈn vI ivigafn soc dy pRcfr dy kMm leI smF kwZx leI muwZ kdIm qoN hI siBafqfvF ny ik jdoN koeI vsqU bhuq qyË cldI hY qy muhweIaf krn aqy ivigafn ƒ hwlfÈyrI
kFgrfs dy AudyÈF ivc Èfiml hY. ipCly iqafr huMdy hn. igafn bxfieaf hY qy ies ƒ sUqrbwD vI Aus df vyg pRkfÈ dy vyg dy nyVy phuMc dyx dy rUp ivc hovy, nf ik srkfrI eyjMzf
sflF ivc AuGy kOmFqrI ivigafnIaF ƒ ienHF hflfq ivc, ivigafn kFgrs kIqf hY. ies igafn dy keI ihisaF ƒ jFdf hY qF sfƒ inAUtn dy inXmF ƒ kFgrs Aupr lwdx dI mnÈf nfl. ieh
kFgrs ivc swidaf jf irhf hY. ivigafn duafrf muhweIaf krvfey mMc ƒ gYr Aus smyN df ivigafn kihxf vI iblkul bdlxf pYNdf hY. ijvyN-ijvyN ivigafnk XkInI bxfieaf jfvy ik BfÈn AunHF ÈÉsF
kFgrs ivc isafsI afgUaF dI ÈmUlIaq ivigafnk lokF ny vrqxf ÈurU kr idqf vfjb hY pr ieh kihxf ik sfrf ajokf smJ df nvInIkrn huMdf hY, ivigafn dy hox ijnHF dI afpxy ivÈy ivc pCfx hY,
ies ivcfr nfl kIqI geI sI ik Auh hY. ivigafn kFgrs dy mMc qoN qwQhIx ivigafn purfqn BfrqI siBaqf kol dIaF DfrnfvF vI bdldIaF rihMdIaF hn. qy Auh afpxy ivÈy bfry hI crcf krn.
ies ivcly ivigafnk ivcfr-vtFdiraF gwlF hox lgIaF hn ijs ivc purfqn mOjUd sI, aYn vwKrI gwl hY. iewdF dI iPr ikhVf ivigafn asIN Dfrimk ivigafn akfdmIaF ies ivc pRbMDkF
qoN dyÈ dI qrwkI sbMDI sMkyq lYxgy qF jo Bfrq ivc ajokf ivigafn qy Dfrimk ibafnbfËI purfqn siBaqf dy igafn qy pusqkF nfl joVFgy? kI asIN pivqr gRMQF dI shfieqf kr skdIaF hn. ivigafn
dyÈ ivigafnk lIhF Auqy awgy vD sky. gRMQF ivc ivigafn bfry anykF dfavy ajoky ivigafn, dohF nfl iËafdqI hY. ƒ vI qbdIl krFgy? ieh kuPr igixaf df ieiqhfs qy purfqn BfrqI siBaqf dI
ipCly sflF dOrfn ijs ZMg nfl Èfiml hn. ienHF dfaivaF qy ivigan purfqn siBafqfvF ivcly igafn dI jfvygf. ivigafn ƒ dyx, qy ies dy mulMkx ƒ
ivigafn kFgrs krvfeI jf rhI hY, ies bfry glq DfrnfvF df islislf dyÈ ivc qsdIk qy ies dy ieiqhfs Aupr ivigafn ivigafnk qy Dfrimk igafn ivclf ivigafn dy ieiqhfskfrF qy Cwz idwqf
qoN sfP Ëfihr hY ik ivigafn kFgrs hor QfvF Auqy vI cwl irhf hY. PrËI dy ieiqhfskfr Koj krdy hn qy ies qrHF vKryvF hor vI zUMGf hY. ivigafn mnuwK jfvy. ieAuN ivigafn kFgrs ƒ vfips
afpxy mksd qoN Btk cuwkI hY. afËfdI ivigafn dy dfavydfrF vfsqy ivigafn dI coKI Koj ho vI cuwkI hY. ieh ivÈf duafrf ivigafnk qrIky vrq ky bxfieaf lIh Auqy ilaFdf jf skdf hY qy ieh
qoN bfad dy sflF ivc isafsI afgU kFgrs afpxy ivcfrF rfhIN lokF ƒ ivigafn df nhIN, ivigafn dy ieiqhfs igaf igafn hY ijs dIaF DfrnfvF smyN ivigafn ƒ afm lokF nfl joVn dy kMm
ivigafn kFgrs ivc ivigafn qoN dyÈ guMmrfh krn df mihË iek hor mMc hY. df hY . ieiqhfs dI Ko j dy sQfpq nfl bdldIaF rihMdIaF hn. aiDafqimk ivc aihm Xogdfn pf skdI hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (14)

sRI hirmMdr sfihb nyVy


idwlI gurduafrf kmytI dI kfrjkfrnI BMg nfjfieË bxy hotlF
ivruD kfrvfeI qYa
nvIN idwlI: qIs hËfrI adflq gurduafrf cox borz vwloN ibnF mnËUrI aMimRqsr: sRI hirmMdr sfihb dy
vwloN idwlI iswK gurduafrf pRbMDk kmytI krvfeI jf rhI hY. sfry kfrjkfrI borz nyVy nfjfieË qOr ‘qy bxy hotlF Auqy
dI kfrjkfrnI borz dI cox Auqy 20 dy asqIPy vI jnrl hfAUs bulf ky ley kfrvfeI qY a hY , ikAu N i k pM j fb qy
PrvrI qwk rok lfAux mgroN kmytI dy jFdy hn qy gurduafrf cox borz ƒ Byjy hirafxf hfeI kort vwloN Auprokq hotlF
jrnl hfAUs ny kfrjkfrnI borz dy jfx mgroN hI nvIN kfrjkfrnI cuxI ƒ 11 aprYl 2019 qwk sIl krn jF
sfry ahudydfrF qy mYNbrF dy asqIPy jFdI hY. Zfhux dy afdyÈ jfrI kIqy qy nfl hI
mnËUr kr ley. kmytI dy kfrjkfrI kfrjkfrI borz dI ipClI cox 30 aijhf nf krn vfly aiDkfrIaF iKlfP
jnrl skwqr mnijMdr isMG isrsf ny mfrc 2017 ƒ hoeI sI, ijs df smF
ikhf ik adflq ƒ apIl kIqI jfvygI 29 mfrc 2019 qw k hY . adflq
ik hfAUs dI nvIN kfrjkfrnI bxfAux muqfbk cox zfierYktoryt vwloN mnËUrI
dI mnËUrI idwqI jfvy ikAuNik PrvrI- nf imlx kr ky 19 jnvrI ƒ hox vflI
mfrc dOrfn kmytI dy skUlF kfljF qy cox ÊYrkfƒnI hY qy mfmlf 21 PrvrI
hor iswiKaf sMsQfvF dy dfÉilaF dI ‘qy pf idwqf igaf hY. ies qoN pihlF
pRikiraf ÈurU ho jFdI hY. zfierYktr ny adflq ƒ dwisaf ik ies
AunHF ikhf ik ividafrQIaF dI cox dI afigaf nhIN idwqI geI hY.
pVHfeI dy nuksfn sbMDI qrk adflq
ivc idwqf jfvygf. kfrjkfrnI borz ny kfrvfeI dI icqfvnI idwqI hY. iËkrXog
puils ny idwlI kmytI hY ik sRI hirmMdr sfihb dy nyVy CotIaF-
pihlF ÈRomxI akflI dl dy kOmI pRDfn
df irkfrz GoiKaf CotIaF iemfrqF ivc hotl, srfvF aqy
suKbIr isMG bfdl ƒ asqIPy sONp ky
gurduafrf cox borz ƒ nvyN aMiqRm hfAUs ahudd
y frF iKlfP pMQk rvfieqF nvIN idwlI: kmytI dy jnrl gYst hfAUs Kuwl rhy hn.
df gTn krn dI apIl kIqI sI. adflq
ny cox ‘qy rok lfeI sI. dws deIey ik
anusfr kfrvfeI mMgI mYnyjr qoN idwlI puils asl
irkfrz lY geI hY. ieh irkfrz
hfeI kort ny srbjIq isMG vyrkf
arËI ‘qy suxvfeI krdy hoey ngr ingm
idwlI iswK gurduafrf pRbMDk kmytI dI aMimRqsr: srnf DVy nfl sbMDq ÈRomxI akflI dl idwlI vwloN sRI akfl mnjIq isMG jI[ky[ qy sfQIaF nfl 11 aprYl 2019 qwk hotlF ‘qy kfrvfeI
19 jnvrI hox vflI kfrjkfrI borz qKq dy kfrjkfrI jQydfr igafnI hrpRIq isMG ƒ iek mMg pwqr sONp ky idwlI sbMDq mukwdmy leI loVINdf hY. krn sbMDI hdfieqF kIqIaF hn. hfeI
dI cox ƒ ÊYrkfƒnI dwsdy hoey qIs kmytI dy mOjUdf afgU, jo iBRÈtfcfr dy ivvfd ivc iGry hoey hn, iKlfÌ pMQk iËkrXog hY ik idwlI dI pitaflf kort dy sKq rvweIey ƒ dyKdy hoey ingm
hËfrI kort ny agly hukmF qwk cox rvfieqF anusfr kfrvfeI dI mMg kIqI hY. ieh mMg pwqr jQybMdI dy numfieMdy hfAUs adflq vwloN nfrQ aYvyinAU aiDkfrIaF vwloN nfjfieË bxy 214 hotlF
AuWqy rok lf idwqI sI. minMdr isMG DuMnf qy hornF ny ieQy sRI akfl qÉq dy skwqryq ivc sONipaf hY. Qfxy dy jFc aiDkfrI ƒ hlkIaF ƒ sIl krn leI iqafrIaF ÈurU kIqIaF
kmytI dy afËfd AumIdvfr gurmIq ieh pwqr jQybMdI dy skwqr jnrl hrivMdr isMG srnf vwloN Byijaf igaf hY. DfrfvF lfAux krky gurmIq isMG jf rhIaF hn. aYzvokyt srbjIq isMG
isMG ÈMtI dI arËI ‘qy adflq ny ieh mMg pwqr dyx mgroN sRI DuMnf ny afiKaf ik iBRÈtfcfr dy kiQq doÈF dy kfrn ÈMtI dI arËI ‘qy qlb kIqf igaf vyrkf ny dwisaf ik sRI hirmMdr sfihb
aMiqRm rok lfeI hY. gurmIq isMG ÈMtI ivvfd ivc iGry bfdl dl nfl sbMDq idwlI kmytI dy afgUaF, ijnHF ivc pRDfn sI. ies qoN bfad hux puils hrkq dy nyVy nfjfieË hotlF dI AusfrI ajy
ny adflq ivc dlIl idwqI sI ik ieh mnjIq isMG jIky, amrjIq isMG, hrjIq isMG sUbydfr qy hornF iÉlfÌ pMQk ivc afeI hY qy jFc ivc qyËI ilaFdI rukx df nF nhIN lY rhI. pihlI irport
cox smyN qoN pihlF krvfeI jf rhI hY qy rvfieqF anusfr kfrvfeI kridaF pMQ ivcoN Cyikaf jfxf cfhIdf hY. geI hY. ivc 105 hotl sfhmxy afey sn jo vD
ky hux 400 qoN vDyry ho gey hn.

nvyN pMjfb puils muKI leI gurduafrf sYn hojy ‘c crnjIq isMG pMnU
iKwcq
o fx muV vDI dI pusqk ‘imwtI dI mihk’ lok aripq
cMzIgVH: pMjfb puils dy muKI suryÈ puils muKI dI inXukqI kIqI jf skdI
aroVf df jfnÈIn bxn leI zI[jI[pI[ hY. sYn hojy (ibAUro): s[ crnjIq huMdf hY. lihMdy qy cVHdy-dohF pMjfbF dy AuplbDIaF dIaF jVHF pfiksqfn ivc
rYNk dy sInIar aiDkfrIaF drimafn gRih ivBfg nfl sbMDq sUqrF ny isMG pMnU df pfiksqfn sPrnfmf ‘imwtI bfiÈMidaF dI afpsI imlvrqx dI qFG hn. ly K k ies bfry hY r fnI qy rM j
cwl rhI iKwcoqfx kfrn puils ivBfg ieh vI dwisaf ik modI srkfr vwloN suryÈ dI mihk` ieQy gurduafrf sYn hojy ivKy bhuq ivafkl rUp ivc ivakq huMdI hY. pRgtfAuNdf hY ik pfiksqfn bxn vyly
aMdr gRih XuwD vflI siQqI bxI hoeI hY. aroVf ƒ ahudy ‘qy bxfeI rwKx jF iPr lMGy aYqvfr lok aripq kIqf igaf. pfTk afp lyKk dy nfl cwldf pfiksqfn 1947 ivc sfzy lIzrF nUM ikhVI mjbUrI
sUqrF muqfbk sInIar puils aiDkfrI 1987 bYc dy aiDkfrI idnkr gupqf ƒ ies mOky bolidaF gurduafrf pRbMDk df nËfrf vyKdf rihMdf hY. pY geI ik Auh afpxy jfqI muPfd kfrn
XU[pI[aYs[sI[ vwloN rfj srkfr ƒ Byjy zI[jI[pI[ lfAux leI Ëor aËmfeI kIqI kmytI dy pRDfn s[ BuipMdr isMG iZwloN ny lMzn qoN pRiswD kQfvfck qy keI gurDfm qy ivrsf ipwCy Cwz ky cuwp cupIqy
jfx vfly moVvyN pYnl ivc nfm pvfAux jf rhI hY. sRI aroVf df syvfkfl BfvyN ikhf ik pfiksqfn `c iswKF dy qIrQ Dfrmk pusqkF dy rcYqf BfeI gurbKÈ loQF lY ky vfhgy qoN pfr twp gey.
leI hr qrHF df dfa Kyz rhy hn. 30 sqMbr qwk vDf idwqf igaf hY pr asQfnF, ieiqhfs, rfjnIqI, Drm qy isMG gulÈn ny ikhf ik iswKF df ieiqhfs, jnrl skw q r s[ pR I qm isM G
sUbf srkfr vwloN 1984, 1985, sUqrF ny ikhf ik muwK mMqrI kYptn ivrsy nUM s[ pMnU ny bVI idlcspI nfl Drm qy ivrsf bVI socI smJI sfiËÈ gryvfl, cyarmYn hrydv isMG qwKr,
1986 aqy 1987 bYc ivc Èfml zI[jI[pI[ amirMdr isMG rfjsI qOr ‘qy ley gey
kyNdr srkfr dy ies PYsly qoN
KuÈ nhIN hn. jfxkfrI anusfr
rfj srkfr vwloN pYnl dy nfl
suryÈ aroVf vwloN muwK mMqrI ƒ
ilKI geI icwTI vI lgf idwqI
geI hY qF jo XU[pI[aYs[sI[ ƒ
PYslf krn smyN siQqI spwÈt
ho jfvy ik sRI aroVf ies ahudy
‘qy hux nhIN rihxf cfhuMdy hn.
pMjfb kfzr nfl sbMDq
1984 bYc dy puils aiDkfrI
sfmMq goiel qF lMby smyN qoN
kyNdr srkfr dI ÉuPIaf eyjMsI vyiKaf, jficaf qy ies nUM pusqk df rUp aDIn ivgfiVaf qy ilqfiVaf jf irhf hY. nirMdrpfl isMG, ikrpfl isMG atvfl,
rYNk dy 9 aiDkfrIaF aqy 1988 bYc nfl ‘rfa` ivc qfienfq hn. ies leI 1985 idwqf hY. AunHF ikhf ik ieh hvflf pusqk ies dI mOilkqf pwQrF hyT dwbI ZkI jf inrml isMG atvfl, surjIq isMG bYNs,
sbMDq vDIk zI[jI[pI[ rYNk dy 3 bYc dy muhMmd musqÌf aqy 1987 bYc dy pfiksqfn jfx vfly hr XfqrI nUM aqy rhI hY, jy ies qrHF cwldf irhf qF sfzy gurbKÈ isMG, zf[ dlvIr pMnU, gurÈfn
aiDkfrIaF dy nfm sMG lok syvf kimÈn idnkr gupqf drimafn hI zI[jI[pI[ nf jfx vfly hr jigafsU nUM pVH ky lyKk kol sfzy bwicaF nUM idKfAux/drsfAux pMnU, sUrq isMG, aYzvokyt hrbMs isMG
ƒ Byjy gey hn. sUqrF ny ikhf ik sUbf ahudy dI dOV lwgI hoeI hY. sRI musqÌf dI hOslf aPËfeI krnI cfhIdI hY. leI kuJ nhIN bcygf. AunHF ikhf ik nvIN lONgIaf, igafnI mnmohx isMG, jgjIq
srkfr dy numfieMdy ny sInIar puils ies smyN ivÈyÈ tfsk Pors dy muKI hn ies qoN pihlF styj skwqr s[ pnIrI nUM ies bfry igafn dyx leI s[ isMG CfbVf qy pRbMDk kmytI dy hor mYNbrF
aiDkfrIaF dy nFvF vflf pYnl jdik sRI gupqf zI[jI[pI[ (ieMtYlIjYNs) rfijMdr isMG mMgr ny ies sPrnfmy nUM pMnU ijhy lyKkF dIaF aijhIaF pusqkF qy sInIar aYsosIeyÈn dy mYNbrF ny rl
XU[pI[aYs[sI[ dy aiDkfrIaF ƒ sONp idwqf vjoN syvfvF inBf rhy hn. ies aiDkfrI igafn df BMzfr dwsidaF ikhf ik s[ pMnU pVHn qy horF pVHfAux dI loV hY. lyKk ny ky s[ pMnU nUM mfx snmfn nfl invfijaf.
hY aqy pMjfb dy zI[jI[pI[ dy ahudy leI ƒ kOmI surwiKaf slfhkfr ajIq zovfl ny bVI bfrIkI qy bybfkI nfl iswK ieiqhfs bhuq imhnq nfl ies pusqk rfhIN pfTkF s[ pMnU ny gurduafrf kmytI df
ienHF aiDkfrIaF ivcoN hI ‘Xog` df krIbI vI mMinaf jFdf hY. muhMmd dIaF pYVF nwpx dI koiÈÈ kIqI hY. nUM jfgrUk kIqf hY. AunHF ikhf ik lfhOr, DMnvfd kIqf ik AunHF bhuq ruJyivaF Bry
aiDkfrIaF dy nfm suJfAux leI kimÈn musqPf dy sbMD sInIar kFgrsI nyqfvF s[ suKdyv isMG bYnIvfl ny ies nnkfxf sfihb, krqfrpur, pMjf sfihb pRogrfmF ivc Coty ijhy noits ivc pusqk
vwloN ies mhIny dy aMqly idnF dOrfn nfl hox kr ky hI ies vwkfrI ahudy dy pusqk nUM s[ pMnU dI invyklI pRfpqI qy hor bhuq sfry gurduafry qy iswK Dfm dI muwK idKfeI krvfeI hY. lyKk ny pMj
mIitMg kIqy jfx dy afsfr hn. sInIar dfavydfrF `c Auh Èfml hn. sUqrF dwisaf. AunHF ikhf ik pusqk pVHidaF pfiksqfn ivc rih gey. Bfrq dI afjLfdI ikqfbF gurduafrf lfiebryrI nUM Byt
aiDkfrIaF df kihxf hY ik jykr kimÈn anusfr muwK mMqrI sfmMq goiel ƒ zI[ BfeI mnI isMG, BfeI qfrU isMG, toty krvf df hIro ÈhId Bgq isMG qy dUr qwk Dfk kIqIaF. pusqk dI Byt vIh zflr hY, jo
vwloN smyN isr mIitMg kr ky aPsrF dy jI[ pI[ lfAuxf cfhuMdy hn pr ajIq zovfl ky JolI ‘c pvfAuNdIaF mFvF smyq iswKF phuMcfAux vflf iswK rfj dy mhFblI Pon: 408-608-4961 rfhIN afrzr
nfm Byj idwqy jFdy hn qF PrvrI `c nvyN vwloN hrI JMzI nhIN idwqI jf rhI hY. df kurbfnIaF Biraf ieiqhfs Aujfgr mhfrfjf rxjIq isMG dIaF pRfpqIaF qy kIqI jf skdI hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (15)

KfVkU nrfiex isMG cOVf sbUqF dI bfbf POjf isMG aqy nYxdIp cMn df snmfn
Gft kfrn brI
rUpngr: adflq ny KfVkU nrfiex isMG cOVf ƒ sbUqF dI Gft kfrn brI kr
idwqf. dwsxXog hY ik sfl 2013 ivc kurflI puils vwloN nrfiex isMG cOVf koloN ipMz
bMnmfjrf ‘coN ivsPotk pdfrQ aqy hiQafr brfmd kIqy gey sn, ijs dy qihq
nrfiex isMG cOVf aqy pfl isMG PrFs ‘qy ivsPotk inroDk aYkt aqy afrmË
aYkt dy aDIn mfmlf drj kIqf igaf sI.
ies mfmly ivc pfl isMG PrFs ƒ pihlF hI doÈ mukq kIqf jf cuwikaf hY.
adflq ny nrfiex isMG cOVf ƒ vI sbUqF dI Gft kfrn brI kr idwqf hY.

‘mhfrfxI ijMdF’ nftk dy vDIaf mMcn PirËno: pMjfb sports klwb ny


zf[ ajIq isMG Kihrf dy sihXog nfl
isMG bfgVI, blvIr isMG iZwloN, bfpU POjf
isMG, nYxdIp isMG cMn aqy crnjIq
aqy ipsLOrf isMG iZwloN ny kivqfvF aqy
gfiekI rfhIN KUb rMg bMinaf. mMc sMcfln
leI pMjfb lok rMg dI tIm df snmfn bfbf POjf isMG aqy nYxdIp cMn df ieQy
ieMzIaf kbfb pYlys rYstorYNt ivc ivÈyÈ
isMG bfT ny afpxy ivcfr rwKy. zf[ cMn AuGy smfj syvI suKbIr BMzfl ny kIqf.
aYl sbrFty (ibAUr)o : ipCly iek Kyzy gey ies nftk nUM imly BrvyN huMgfry snmfn kIqf. ijLkrXog hY ik bfbf POjf
dhfky qoN AuqrI amrIkf ivc pMjfbI rMg leI pMjfbIaF qy iswK sMsQfvF df DMnvfd isMG 107 sfl dI Aumry pUry cusq-Purq
mMc dy Kyqr ivc pUrI srgrmI nfl ivcr kridaF ikhf ik ‘pMjfb lok rMg’ dI hn qy vDIaf dOVfk vjoN pUrI dunIaF ivc
rhI suirMdr isMG Dnoaf dy inrdyÈn hyTlI tIm pihlI pfqÈfhI gurU nfnk dyv jI dy pMjfbI BfeIcfry df nF Aucf kr rhy hn.
‘pMjfb lok rMg’ dI tIm df ircmMz ‘c 550vyN afgmn purb ‘qy blvMq gfrgI Auh ienHIN idnIN amrIkf PyrI ‘qy hn.
Kyzy gey iswK rfj dy afKrI sLfsk dy nftk ‘ggnu mih Qfl’ df AuqrI PirËno Èihr dI isafsq ivc
mhfrfjf dlIp isMG `qy afDfrq amrIkf dy vwK vwK ÈihrF ivc mMcn AuBrdy pMjfbI gwBrU nYxdIp isMG cMn ny
‘mhfrfxI ijMdF’ nftk dI vDIaf pyÈkfrI krygI. ipCly idnIN PirËno dy sYNtrl skUl borz-
leI iewQy gurUGr dI pRbMDk kmytI vloN gurduafrf aYl sbrFty ivc mfx 7 dI cox ijwq ky pMjfbI BfeIcfry nUM vwzf
isropfE dy ky mfx snmfn kIqf igaf. snmfn idwqy jfx vyly suirMdr isMG mfx idvfieaf sI. nYxdIp ny smUh pMjfbI
nftk dy inrdyÈk suirMdr isMG Dnoaf, AunHF dI adfkfr pqnI jsivMdr BfeIcfry df suport leI DMnvfd kIqf.
Dnoaf ny iqMn mhIinaF ivc kYlIPornIaf Dnoaf qy afrgynfeIËr pflI DnOlf smyq ies mOky hornF qoN ielfvf gurnyk
dy vwK vwK ÈihrF ivc awDI drjn qoN vwD sfrI tIm hfËr sI.

‘pMjfb lok rMg’ dI tIm gurduafrf aYl sbrFty dI pRbMDk kmytI nfl.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (16)

dsqfr leI jUJx vfly guirMdr isMG Kflsf nUM vwkfrI snmfn
ieMzIanaYpoils, ieMzIafnf: ‘qy mOjUd surwiKaf mulfËmF nfl hwQopfeI iesy qrHF Kflsf dI ptIÈn ƒ lokF df cYikMg smyN dsqfr Auqfrn dI loV nhIN. BfeIcfry ƒ smripq kridaF ikhf ik
BfrqI-amrIkI AuWdmI qy smfj syvI vI hoeI sI. ies ipwCoN Kflsf ny smrQn imlx ipwCoN mfmlf amrIkI Kflsf ijhVy ieM z Ian isw K rfjsI BfeIcfry dy smrQn ibnf ieh qbdIlI
guirMdr isMG Kflsf ƒ vwkfrI ‘rosf pfrk rfÈtrivafpI ptIÈn ÈurU kIqI, ijs ƒ kFgrs kol igaf ijs ny trFsport aqy mfmilaF bfry kmytI dy muKI vI hn, ny sMBv nhIN sI. AunHF ikhf, “mYN ieh
trylblyËr aYvfrz` nfl snmfinq kIqf ikhf ik AunHF ƒ jhfj ‘qy svfr hox qoN purskfr smuwcy amrIkf dy vwK vwK KyqrF
igaf hY. Kflsf vwloN dsqfr bfry clfeI roikaf igaf sI ikAuNik AunHF ny afpxI dy 67 hËfr qoN vI vwD ivakqIaF ƒ
muihMm ny amrIkI aQfirtI ƒ ies sbMDI dsqfr Auqfrn qoN ienkfr kr idwqf sI. smripq krdf hF, ijnHF ny myrI ptIÈn
afpxIaF nIqIaF bdlx leI mjbUr kr
idwqf sI.
ijLkrXog hY ik ieMzIanaYpoils dy
rihx vfly guirMdr isMG Kflsf (45) ƒ
ieh snmfn AunHF dy hOsly qy idRVH ierfdy
leI idwqf igaf hY. sMn 2007 ivc Kflsf
ny hvfeI jhfj `c svfr hox qoN pihlF
jFc leI dsqfr lfhux qoN ienkfr kr
idwqf sI. ies qoN bfad AunHF Dfrimk
akIdy dI afËfdI sbMDI ptIÈn muihMm
clfeI qy amrIkI sMsd ƒ nym bdlx
leI mjbUr kr idwqf. 67 hËfr qoN vI vwD lokF df smrQn surwiKaf pRÈfsn ƒ iswK BfeIcfry dI
hvfeI awzy dy aiDkfrIaF ny Kflsf imilaf. amrIkf ivc iksy ptIÈn ƒ dsqfr pRqI afpxI nIqI ivc qbdIlI
ƒ jhfj ‘qy cVHn qoN pihlF dsqfr Auqfrn afnlfeIn 20 hËfr qoN vwD ivakqIaF krn leI mjbUr kr idwqf. AunHF ny AunHF lokF leI stYNz ilaf, jo df smrQn kIqf.” ienHF ivcoN iswKF dy
leI ikhf sI pr AunHF aijhf krn qoN df smrQn imlx ipwCoN srkfr ƒ Aus ies qbdIlI dy iswty vjoN hux iswKF Dfrimk afËfdI aqy Drm dI afËfdI ivc hwkF dI afvfË AuTfAux vflf iek grup
ienkfr kr idwqf. AunHF dI hvfeI awzy muwdy ‘qy koeI nf koeI PYslf lYxf pYNdf hY. ƒ amrIkI hvfeI awizaF ‘qy surwiKaf Brosf rwKdy hn. Kflsf ny purskfr iswK iswK kulIÈn hY.

qflfbMdI dy sqfey amrIkIaF jdoN brgr leI kqfr ‘c lwgf ibwl gyts
leI iswKF ny lfieaf lMgr vfiÈMgtn: dunIaF df dUjf sB qoN
amIr ivakqI ibwl gyts dI sfdgI dy
ihAUstn: tYkss dy sYn aYntonIE sfry sMGI mulfËmF jF afrËI qflfbMdI ikwsy sfhmxy afAuNdy rihMdy hn.
ivc rihMdy iswK BfeIcfry ny iek invykly kr ky Prlo mfrn vfly mulfËmF df lMgrF mfeIkRosfPt kMpnI dy mulfËm vI keI
AuWdm qihq lMgr lgf ky iqMn idn rfhIN iZwz Biraf. iswK BfeIcfry ny lMgr vfr ibwl ƒ dunIaF df sB qoN cMgf bOs
amrIkI srkfr dy mulfËmF df iZwz leI gurduafry dy mInU muqfbk vsqF ijvyN dws cuwky hn.
Biraf. ieh sYNkVy mulfËm, amrIkI msrF dI dfl, sbËIaF, cOl qy prÈfdy hux soÈl mIzIaf ‘qy vfierl ho
rhI ibwl gyts dI qfËf qsvIr AunHF dI
sfdgI dy dfavy swc sfbq kr rhI hY.
ies Poto ivc ibwl gyts isaftl dy Pfst
PUz rysqrF dy bfhr mihË 8 zflr (500
rupey) dy brgr PRfeI qy kok lYx leI
kqfr `c KVHy nËr af rhy hn.
ies Poto ƒ ibwl dI kMpnI dy sfbkf
mulfËm mfeIk gylos ny Pysbuwk ‘qy Èyar
kIqf hY. ies ivc lfl rMg dI svYtr qoN Auh awj vI brgr Kfx jFdy hn. ibwl afdmI dy qOr ‘qy Auh iksy vI vwzy rysqrF
pfeI hoey ibwl topI vfly muMzy ipwCy KVHy gyts ny iek ieMtrivAU ivc ikhf sI ik ivc Kfxf Kf sk dy hn, pr AunHF ikhf
idws rhy hn. dwisaf jFdf hY ik ibwl AunHF ƒ Kud ƒ Kfs afdmI vjoN idKfAux ik iek smyN bfad Cotf-vwzf sB iek
brgr Kfx dy ÈOkIn hn. iek Kfs dukfn df ÈOk nhIN. dunIaF dy sB qoN amIr smfn ho jFdf hY.

sfdy ivafh nfl aYn[ afr[ afeI[ joVy ny


sdr zonlz trMp dI ‘kMD dI aVI` ƒ lY
ky PMzF dI Gft dy cwlidaF srkfr dI
afrËI qflfbMdI (ÈwtzfAUn) mgroN ibnF
iqafr kIqy.
gurduafrf sYn aYntonIE dy pRDfn
blivMdr iZwloN ny ikhf ik iswK BfeIcfrf
kIqI imsfl kfiem
nvF Èihr: ipMz BIx df iek dyx vflIaF qKqIaF PVIaF hoeIaF sn. aqy sfdy kwpiVaF ‘c kIqf hY. BfvyN lVkI
qnKfhF qoN kMm krn leI mjbUr hn. AunHF sMGI mulfËmF dy nfl zt ky KVHf
nOjvfn rozvyË dI bws ‘c brfq iljfx lfVy amrjoq isMG puwqr suirMdr vfilaF ny 5 ivakqI brfqI bulfey sn
ipCly iqMn hPiqaF qoN jfrI afrËI hY, ijnHF ƒ ajy qwk qnKfhF nhIN imlIaF.
kfrn ielfky `c crcf df ivÈf bixaf isMG vfsI ipMz BIx ny dwisaf ik Aus dI pr Auh 20 brfqI lY ky gey sn. Aus ny
qflfbMdI kr ky aihm ivBfgF `c kMm AunHF dwisaf ik ieh gurduafrf sfl 2001
hoieaf hY. lfVy dI ies pihlkdmI ƒ amn shoqf puwqrI jgdIÈ isMG ipMz dwisaf ik lVkI dy pirvfr vwloN Gr dy
krdy awT lwK qoN vwD sMGI mulfËm kMm ivc sQfpq kIqf igaf sI. gurduafry
hor awgy iljFidaF brfqIaF ny bws ivc mfxUky luiDafxf jo kYnyzf dI vsnIk hY, 5 jIaF aqy brfqIaF ƒ jgrfAuN dy Zfby
Cwzx leI mjbUr ho gey hn. vwloN nvyN prvfsIaF ƒ AunHF dI loV
sPr dIaF itktF lY ky smfj ƒ nvIN nfl 2 sfl pihlF mMgxI hoeI sI. ies ‘qy Kfxf Kuafieaf igaf. Aus ny ikhf ik
jfxkfrI anusfr iswK BfeIcfry ny muqfbk Kfxf, kwpVy qy afsrf vI idwqf
syD idMidaF mihMgfeI dy ies Xuwg ivc dOrfn sfdf ivafh krn leI sihmqI Auh lokF ƒ sfdf ivafh krn df sunyhf
ibnF qnKfhF qoN kMm krn leI mjbUr jFdf hY.
sImq Krcy krn df hokf idwqf hY. brfq bxI sI. Aus ny ikhf ik amn hux afpxI dy rhy hn qF jo iksy vI lVkI dy ipqf ƒ
nvF Èihr qoN luiDafxf leI rvfnf hoeI pVHfeI pUrI krn AuprMq vrk primt lY krËy hyT af ky KudkuÈI nf krnI pvy.
trMp vwlNo iqMn BfrqI aihm pRÈfskI aqy muV Èfm ƒ nvF Èihr puwjI. brfqIaF ky pMjfb afeI hY. AunHF ny ieh ivafh brfq dyr rfq nvF Èihr bws awzy ‘qy
ny ies dOrfn smfj ƒ jfgrUkqf sMdyÈ dfj qoN bgYr, ibnF koeI hor Krc kIqy puwjI aqy brfqI QRI vIlHr rfhIN afpxy
ahuidaF leI nfmËd ipMz BIx ƒ rvfnf ho gey.

vfiÈMgtn: amrIkI sdr zonlz


trMp ny BfrqI mUl dy iqMn amrIkIaF ƒ
hn.
rItf brnvfl ies vyly gytvya Pfr
ivnIpYg ‘c pMjfbI
aihm pRÈfsink ahuidaF leI nfmËd aYkislyryitz ienovyÈn ien inAUklIar nOjvfn dI mOq
kIqf hY. ienHF ivc prmfxU mfihr rItf (gyn) ivc zfierYktr dy ahudy Auqy ivnIpYg: mYnItobf dy sUby ivnIpYg
brnvfl vI Èfml hY, ijs ƒ qfienfq hY. jykr sYnyt AunHF dy nF Auqy ivc DUrI (pMjfb) dy rihx vfly 41 sflf
AUrjf(prmfxU AUrjf) bfry shfiek mohr lf idMdI hY qF AunHF hwQ sB qoN hrimMdr isMG aOlK nfmI pMjfbI nOjvfn
skwqr dy ahudy leI mnonIq kIqf igaf ÈkqIÈflI prmfxU AUrjf bfry dPqr dI dI idl df dOrf pYx kfrn mOq ho geI.
hY. hornF do BfrqI-amrIkIaF ivcoN kmfn af jfeygI. Auh 12 sfl pihlF kYnyzf afieaf sI.
afidwiqaf bfmËeI ƒ pRfeIvysI qy isvl AuDr, Xyl XUnIvristI qoN grYjUeyt Aus dy dosq ny dwisaf ik hrimMdr isMG
ilbrtIË EvrsfeIt borz dy mYNbr aqy bfmËeI isvl pRosIËr, pRÈfsink kfƒn, Aus idn afpxI trwikMg kMpnI altobf
ibml ptyl ƒ trYËrI (KËfny) dy shfiek sMGI adflqF, kOmI surwiKaf kfƒn qy Pryt ‘qy kIn trFsport dy somvfr dy
skwqr vjoN nfmËd kIqf igaf hY. iqMny kMipAUtr aprfD bfry pVHfAux dy nfl ruJyivaF ƒ inptfAux vfsqy dPqr ivc
nF aglyrI pRvfngI leI sYnyt ƒ Byj ienHF bfry ilKdy hn. ptyl KËfnf ivBfg kMm krn leI afieaf sI. hrimMdr dy
idwqy gey hn. trMp hux qwk iqMn drjn ivc PfienFÈIal stYibltI EvrsfeIt pirvfr ivc pqnI jsivMdr kOr aOlK,
BfrqI-amrIkIaF ƒ aihm srkfrI kONsl ivc izptI shfiek skwqr vjoN 11 sflf bytf anUp isMG aOlK qy 8
ahuidaF leI nfmËd jF inXukq kr cuwky syvfvF dy rhy hn. sflf bytI XÈdIp kOr aOlK hn.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (17)

jI[ aYc[ jI[ akYzmI vwlNo ivrfsqI KyzF qy


PYmlI ipkink 9 mfrc nUM Friends Of Punjab Foundation
PirËno (ibAUro): jI[ aYc[ jI[ akYzmI vwloN cuwkxf, bFdr-kIlf, Ko-Ko, bolIaF mukfblf, qfsL ‘myrf ipMz’ dy vfsI quhfnUM hfkF mfr rhy hn
8vF sflfnf ivrfsqI Kyz mylf aqy pirvfrk ipkink dI Kyz aqy hor KyzF df BrpUr pRdrÈn kIqf jfvygf.
afAuNdI 9 mfrc nUM ieQy ‘jsvMq isMG KflVf pfrk’ sQfnk bfibaF dy grup qfÈ dIaF sIpF lfAuxgy. gurUaF dI DrqI dy
ivc hoxgy. ies sbMDI akYzmI vwloN sihXogI mYNbrF
leI rwKy gey dupihr dy Kfxy smyN postr irlIË
myly dOrfn aOrqF dy cftI rys, imAUËIkl cyar,
gIq aqy bolIaF afid dy mukfbly hoxgy. ies qoN vfsIaF aqy quhfzy myrf
kIqf igaf. ies smyN bwicaF ny mMnorMjn leI gIq
gfey aqy KyzF KyzIaF.
ielfvf bfsktbfl, vflIbfl aqy sfkr dy mukfbly
vI hoxgy. bjurg rwsfksLI dy jOhr idKfAuxgy.
bcpn dIaF XfdF nUM ipMz
ies mOky gurdIp Èyrigwl, bsMq isMG DflIvfl, pRbMDkF anusfr ies mOky 1972 dIaF AulMipk awj quhfzI loV hY
pRQm pfiqsLfh gurU nfnk dyv jI ny afpxy bcpn qoN lY ky ijLMdgI dy afKrI
idnF qwk mnuwKqf dI syvf kIqI aqy grIbF dI mdd kIqI. AunHF df sunyhf sI,
“nfm jpo, ikrq kro, vMz Cko.” iswKI ieQoN hI sLurU huMdI hY. sfzy ivcoN bhuqy ‘nfm
jpo’ aqy ‘ikrq kro’ dy hukm `qy qF pihrf idMdy hn, pr grIbF dI mdd, Kfs
kr jo QuVHF dy mfry huMdy hn, leI ‘vMz Cko’ dy hukm nUM ivsfr Cwzdy hn.
‘PrYNzjL afP pMjfb PfAUNzysLn’ nfl juVy prvfsI BfrqI grIbF dI mdd
krn leI afpxy ipMzF nUM apnf rhy hn. byaOlfd grIb bjurg, grIb ivDvfvF,
ies mIitMg dOrfn myly sbMDI jfrI kIqy gey postr nfl hfjLr mYNbr aqy AunHF dy pirvfr aMghIx aqy grIb pirvfr dy ividafrQIaF nUM mdd iml rhI hY. ies dIaF
suKdyv iswDU, prmjIq DflIvfl aqy bfkI mYNbrF ny KyzF ivc ‘itRwpl jMp’ jyqU s[ mihMdr isMG igwl df kuJ asl imsflF ies qrHF hn:
ivcfrF dI sFJ pfeI. pRogrfm nUM sPl bxfAux aqy ivsLysL snmfn kIqf jfvygf. smuwcy pRogrfm dOrfn *byjmIn ivDvf, iqMn muitafr DIaF (ijnHF ivcoN do aMghIx hn).
bwicaF nUM afpxy swiBafcfrk ivrsy nfl joVn leI hfËrIn leI jlybIaF, pkOiVaF aqy hor PrUt afid *aYm[ ey[ dI pVHfeI pUrI kr rhI grIb nOjvfn lVkI.
nvyN pRogrfm AulIky gey. hr sfl vFg mfhOl iek df KuwlHf pRbMD hovygf. *grIb iksfn dI apfhj ivDvf aqy Aus dy do bwcy.
dysI pMjfbI myly dI qrHF pMjfbI swiBafcfr dI qsvIr mIitMg ivc AudYdIp iswDU, prmjIq DflIvfl, *do bwicaF df byjmInf bfp, jo burI qrHF jLKmI hoeI lwq df ielfj nf krvf
pyÈ krygf. gurpRIq Èyrigwl, bsMq DflIvfl, suKdyv iswDU, skx kr ky kMm nhIN kr skdf.
ies mOky PrI mYzIkl cYkawp kYNp vI lfieaf suKimMdr sroey, jgrUp DflIvfl, arivMdr kfhloN, *ipMz dy aKOqI mYzIkl zfktr vloN glq ielfj kIqy jfx kfrn grIb
jfvygf. ies ivrfsqI Kyz myly ivc bwicaF vwloN GoVf pRIq igwl, surjIq isMG nfgI sxy hor bhuq sfry pirvfr df iek nOjvfn ividafrQI, ijs dy dovyN gurdy PylH ho cuky hn.
kbwzI, ipwTU, stfpU, bMty, inwbU rys, guwlI zMzf, rumfl mYNbrF ny pirvfrF smyq hfjLr sn. ienHF aqy keI hor ipMzF dy sYNkVy lokF dI ‘PrYNzjL afP pMjfb PfAUNzysLn’
vloN mdd kIqI jf rhI hY. PfAUNzysLn afp koeI pYsf iekwTf nhIN krdI, isrP
rfjyÈ kflIaf bxy cMzIgVH dy myar prvfsI BfrqIaF dI ‘myrf ipMz’ Xfin afpxf ipMz apnfAux ivc mdd krdI
hY. pUry vyrvy sfzI vYb sfeIt www.friendsofpunjabfoundation.org qoN hfsl
cMzIgVH: Bfjpf dy myar AumIdvfr rfËys kflIaf afpxI pfrtI dy bfgI AumIdvfr sqIÈ kYNQ ƒ 5 kIqy jf skdy hn.
votF dy Prk nfl hrf ky cMzIgVH myar dI kursI hfsl krn ‘c sPl rhy jdik akflI-Bfjpf dy sFJy
sInIar izptI myar hrdIp isMG 14 aqy Bfjpf dy izptI myar knvrjIq isMG rfxf ny 15 votF dy Prk sfzy nfl Pon rfhIN vI sMprk kIqf jf skdf hY:
nfl afpxy ivroDI kFgrs dy AumIdvfrF ƒ hrf ky ijwq drj kIqI hY.
myar dI cox dOrfn kFgrs vwloN myar AumIdvfr ÈIlf PUl isMG ny afpxf nF cox ivcoN kuJ pl pihlF BuipMdr isMG huMdl, Pon: 630-802-2179
vfps lYx df aYlfn kr idwqf. ieh aYlfn aiswDy qOr ‘qy Bfjpf bfgI AumIdvfr sqIÈ kYNQ dy hwk ‘c kIqf E-mail: hundalb@yahoo.com
igaf sI. voitMg dOrfn Bfjpf bfgI sqIÈ kYNQ 11 aqy rfjyÈ kflIaf 16 votF lYx ‘c sPl rhy.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (18)

sfrMgI dy sur klf afK qsvIrF boldIaF


kflm ‘afK qsvIrF boldIaF’ ny pfTkF dy idlF
pirkrmf aMdr bYTy Èfier nMU KUb hlUixaf hY. qsvIr dyK ky
quhfzy mn ivc jo vlvly AuTdy hn, Auh kivqf dIaF
pMjfb df sfrMgI nfl irÈqf
df vfdn ËrUr kr skdf hF. do qoN cfr sqrF `c sfnUM qsvIr dy isrlyK dy qOr `qy
Drupd dy Èfm cOrfsI Grfxy dIaF Byjo. pfTkF dI shUlq leI, imsfl vjoN Poto nfl kfiv
kuJ suMdr bMdÈF sn, jdoN mYN lfhOr ivKy totf vI idwqf igaf hY. ies vfr kYpsLn Byjx leI
mYN lfhOr ivc guËfry idnF dI gwl myrI Aumr BfvyN CotI sI pr mYN bfkIaF kMm krdf sI qF AunHF ivcoN kuJ mYN
krnI cfhuMdf hF. 1944 ivc jdoN myrI nfloN kfPI pirpwk ho cuwkf sI. mYƒ pMjfb afKrI qfrIK 2 PrvrI 2019 hY. -sMpfdk
slfmq aqy nËfkq alI dy cfcy inafË
Aumr 16 sfl dI sI, mYN lfhOr puwjf. qoN lgfqfr ipafr imilaf. ijQoN qk husYn ÈfmI qoN iswKIaF. mgroN ies Grfxy
myry gurU mrhUm mhfdyv pRsfd ny slfh ÈfsqrI sMgIq df sbMD hY, pMjfb ivc dy gfiekF ny KXfl qy qrfnf vI ÈurU kYpsLn mukfblf-362
idwqI ik lfhOr jf ky Ausqfd abdul sMgIq rfg ivsqfr, rfg svrUp aqy kIqf aqy vwKrI ÈYlI iqafr kIqI jo
vhId Kfn qoN qflIm hfsl krF. mYƒ bVHq afpxy qrIky nfl gfieaf jFdf hY. slfmq alI dI gfiekI ivc vyKI jf
afpxy guËfry leI pMcolI afrts iPlm AuNj, shI mfainaF ivc ÈfsqrI sMgIq skdI hY.
stUzIE ivKy sfrMgI vfdk vjoN nOkrI pMjfb ivc pMizq BfskrbUaf bfKly aqy muhMmd husYn jo inafË husYn ÈfmI
imlx dI AumId sI. dovyN kMm hI isry Ausqfd vhId Kfn ny hI ÈurU kIqf. lok dy vwzy Brf sn, 1954 ivc AunHF nfl
nhIN cVH rhy sn, ies leI Gr prqx vhId Kfn sfihb dI AusqfdI qoN bhuq muMbeI af gey sn. Auh Aumr dy kfPI
vfsqy pYsy kmfAux leI lfhOr ryzIE pRBfivq sn; ieQoN qk ik bVy gulfm alI vwzy sn qy vhId Kfn sfihb qoN sInIar
styÈn ‘qy sMgIq pRogrfm dyx clf Kfn sfihb vI vhId Kfn dy pwky iÈÈ bx sn. mYN muhMmd husYn ƒ puwiCaf ik Auh
igaf. Aus smyN pMzq jIvn lfl mwtU gey. vhId Kfn dy Auqm ividafrQIaF ies Aumr ivc vhId Kfn sfihb dy
sMgIq dy ieMcfrj sn aqy CYlf pitafly ivc iProË inËfmI, pRfxnfQ, pMizq jIvn Èfigrd ikAuN bxy. AunHF Auqr idwqf: ‘mYN
lfl mwtU, hIrfbfeI, brodkr, byÊm cfhuMdf hF ik slfmq alI ƒ Kfn sfihb
pMizq rfm nfrfiex aKqr aqy mYN Kud vI Èfml hF. df afÈIrvfd pRfpq rhy. ies leI mYN
jdoN pMizq jIvn lfl mwtU ny vhId ienHF df Èfigrd bixaf hF.’ AunHF df
vfly aqy inafË husYn ÈfmI Èfm curfsI Kfn sfihb ƒ puwiCaf ik byÊm aKqr puwq gulfm hsn Ègn lfhOr rihMdf hY.
Grfxy vfly sMgIq kMpoËr sn. pMzq ikMnI ku pRgqI kr rhI hY qF vhId Kfn BfskrbUaf bfKly df pMjfb ivc
mwtU ny mYƒ gfAuNidaF QoVHI dyr leI df Auqr sI ik ‘ab Aus ky gly sy Xogdfn kfPI pRBfvÈflI irhf hY. AunHF
suixaf aqy AunHF bVI huiÈafrI nfl myry avfrfpn inklqf jf rhf hY.’ smJdfr dy do Èfigrd bVy mÈhUr hoey hn BfeI
nhUMaF vwl vyiKaf ijnHF qoN pqf lwgdf lok jfxdy hn ik byÊm aKqr ikAuN vwKry lfl aqy idlIp cMdrf vydI. jdoN lfhOr
sI ik mYN sfrMgI df bhuq irafË krdf sn. sMq hox dy nfqy vhId Kfn sfihb ivc iPrkU dMgy ÈurU hoey qF bfkfiedf
hF. jIvn lfl ny mYƒ AuQy peIaF 4- afAux vfly klfkfrF ny ryzIE afAuxf
5 sfrMgIaF vjfAux leI ikhf. mYN bMd kr idwqf. mYN iekwlf sI, ies krky
qurMq smJ igaf ik myrI gfiekI psMd lfhOr ryzIE styÈn dy aMdr hI irhf
nhIN afeI. mYN dwsxf cfhuMdf hF ik ikAu N i k brqfnvI pu l Is ies dI
myrI CotI Aumr aqy Gwt smJ sdkf surwiKaf krdI sI. iek vfrI BfeI lfl
myrf iKafl sI ik ryzIE ivc sfrMgI pRsfrn leI afey qF AunHF nfl sMgIq
leI koeI QF nhIN hY. mYN sfrMgI PVI krn leI koeI qblf vfdk nhIN sI.
aqy soicaf ik clo ibnF iksy sfË dy ies leI AunHF ny mYƒ Tykf dyx dI peIaF boqlF dyK ky sfhmxy jI, cVH jFdf nÈf ÈrfbIaF nUM!
sfrMgI cMgI qrHF vjfeI jfvy. pyÈkÈ kIqI pr AunHF ny mYƒ sfrMgI
husYn hwmf dy qblf vfdn dI sMgq
imwTy hor pdfrQ ny bhuq BfvyN, pfvy iKwc jlybI pMjfbIaF nUM!
vjfAux leI ikhf. AunHF ny afpxy
ivc mYN sfrMgI vjfAuxI ÈurU kIqI. Auh bXfn ƒ ies qrHF ÈurU kIqf ik pUrf
kmfl dy qblf vfdk sn aqy hOlI- gIq hI alfp, iblMbq aqy Druwq ivc kYpsLn mukfblf-360 srks ijhf jOhr idKfieaf
idloN duaf, vDdy jfx awgy hor.
hOlI sfry stfP klfkfr iekwTy ho gey gfieaf jo bfad ivc pRsfrq vI kIqy
aqy sMgIq df afnMd mfxn lwgy. mYƒ -divMdr kOr
gey. ieh AunHF dI Xogqf dI iek imsfl
lgfqfr pRsMsf iml rhI sI, Auh myry ---
hY. AunHF ƒ ÈfsqrI sMgIq dy sKq
nËdIk bYT ky bVI ghu nfl sux rhy Poto dyK ky mn KusL ho igaf
Ëfbqy dI bVI icMqf sI. BfeI lfl Èbd
sn. 45 imMt sfrMgI vjfAux mgroN sohxy gTy vyK srIr.
kIrqn dIaF suMdr bMdÈF gfAux leI
jdoN mYN sfrMgI rwKI qF sfiraF ny hI pMizq rfm nfrfiex iek idn bxngy lwgdf
pMjfb ivc jfxy jfx lwgy.
hor vjfAux ‘qy Ëor idwqf qF mYN 15 imMt kol sMgIqkfrF dI kfieaf klp krn dI sfzy dysL dy sUrbIr.
pMzq ikRÈnfrfE ÈMkr pMzq dy
hor pRogrfm pyÈ kIqf. iPr mYN AuiTaf smrwQf sI. iesy leI hI vhId Kfn myry kdy huMdf sI smF pMjfb df
Xogdfn ƒ vI pMjfb dy lokF ny bVf
aqy jIvn lfl qoN jfx dI iejfËq mMgI. leI sfDfrn Ausqfd nhIN sn. Auh sUPI mwl mfrdy sI, kwZdy sI zMz.
slfihaf. pitaflf dy mhfrfjf AunHF dy
AunHF ienkfr kr idwqf aqy mYƒ dPqr sMq sn aqy iesy qrHF hI sMgIq ivc KuwB hux qF pMjfb sfzf
igafn sMgIq dI muhfrq qoN kfPI pRBfivq
ivc bulf ky nOkrI dI icwTI PVf idwqI. jFdy sn. AunHF ny sMgIq ƒ ÈrDf aqy nisLaF ny ilaf JMb.
hoey. amfnq alI aqy Pqih alI
ies qrHF Auh myry srpRsq bx gey. sKq Ëfbqy nfl iqafr kIqf sI. Auh iCMjF ‘qy huMdIaF sn kusLqIaF
pitaflf Grfxy dy pRiswD gfiek sn.
cMgI iksmq nfl Auh Ausqfd abdul vYidk igafn df pUrf snmfn krdy sn qy muMzy Kyzdy sI kbwzI.
mhfrfjf ny AunHF dy mfipaF ƒ ieh gwl
vhId Kfn sfihb dy pRiqBfÈflI aqy jo sMgIq dI ÈurUafq hY aqy jo sfmvyd qoN kdy huMdf sI nMbr pihlf
mMnx leI pRyirq kIqf ik Auh ikRÈnfrfE
huiÈafr iÈÈ sn. vhId Kfn sfihb dI ÈurU huMdf hY. 13vIN sdI dI afpxI ilKq hux pMjfb KyzF ‘c PfzI.
jI dy Èfigrd bx jfx. lfhOr dy keI
ÈYlI qy Xogdfn ƒ zUMGI qrHF smJdy ‘sMgIq rqnfkr’ ivc ijvyN srMgdyv ny bcpn ivc hI sFB ley juwsy Kfh ilaf nisLaF pMjfb sohxf
sMgIqkfrF ny AunHF dI ies gwl ƒ psMd
sn ijs df mYƒ bfad ivc pqf lwgf. ikhf ik sMgIq df ivigafnk islislf nÈy-pwqy dy nyV nf jfeIey. ijvyN pwiqaF nUM mfrdI ey TMz.
nhIN kIqf. mYƒ ies gwl qoN bhuq iPkr
ryzIE Auqy sfrMgI vfdk vjoN kMm hËfrF sflF qoN mOjUd hY aqy ijnHF ny ies iewk dUjy sMg juVIey aYsy hflfq vyK pMjfb dy
hoieaf qy mYN ikhf ik ikRÈnfrfE jI bhuq
kridaF mYN Aus smyN dy sfry sMgIqkfrF ƒ aiDafqmk qOr ‘qy ilaf hovy, Auh morF vFgUM pYlF pfeIey. rUh jFdI ey kMb.
mÈhUr aqy swcy pMizq hn. ieh dovyN
dI sMgq kIqI. afiÈk alI Kfn, Aumyd sMgIq ƒ ijMdf rwKdy hn. nfl klf dy kr kmflF icwty qy kfly Kfh ilaf
nOjvfn bwcy AunHF qoN hr rfgvfdI aqy
alI, ibwby Kfn, kfdr PrIdI, BfeI vhId Kfn dy gurU icÈqI sfbrI sn lokF df vI mn pRcfeIey. gwBrU pMjfb df sohxf.
sfmvfdI dI qflIm hfsl kr skdy hn.
lfl, idlIp cMdr vydI, bVy gulfm alI aqy AunHF ny lfhOr dy mocI gyt ivKy afpxy -jgmIq isMG pMDyr hux vI vylf sFB lE
mYN ies gwl df koeI hMkfr nhIN
Kfn dy vwzy Brf mubfrk alI, brkq gurU dI mËfr bxfeI sI. AunHF ƒ afpxy Pon: 91-98783-37222 lMiGaf hwQ nhIN afAuxf.
kr irhf, pr ieh swc hY ik ijnHF
alI, inafË husYn ÈfmI afid aqy gurU pRqI ÈrDf sI. --- -gorf pRjfpq, inAU Xfrk
klfkfrF ny myrI sfrMgI dI sMgq nhIN
aOrqF ivc ÈmÈfd suMdr (Aumyd alI vhId Kfn sfihb Drupd-Dmfr pyNzU siBafcfr df iewk pwK Pon: 718-690-8403
kIqI, Auh dubfrf kdy vI pRisDI hfsl
dI Èfigrd) ienfieqI bfeI dyrUvflI GrfixaF dy gfiekF vrgy sMq klfkfr huMdI sI kdy bfËI. ---
nf kr sky. ieQy mYN vfieln vfdk jhUdI
(ijs dI bVy gulfm alI Kfn sfrMgI sn. Drupd df sB qoN vwzf skUl AudYpur bfËIgr krqwv idKf ky kr ksrq sFiBaf srIr ijnHF
mYnuien df iËkr krnf cfhuMdf hF ik
nfl sMgq krdy sn) aqy muKqfr byÊm aflfbMd-JkrUdIn (zfgr Grfxf) ivc icwq krdy sn rfËI. bc nisLaF qoN KFdy duwD-GI
AunHF myrI sfrMgI qy myry bfry kI ikhf
qy hor. AuQy afAux vfly hornF sI. dohF BrfvF dy do-do puwqr sn, ijnHF Zol vjf ky sFJI swQ ‘c lwqF, pYr, GnyVI, lwk dI jkV
sI, “sfrMgI mOilk BfrqI sfË hI nhIN,
sMgIqkfrF dI vI mYN sMgq kIqI hY, ijnHF ƒ sMsikRq iswKx leI bnfrs Byijaf lok huMdy sn iekwTy. pf krMgVIaF iek dUjy nfl
sgoN rfm nfrfiex dy hwQF ivc jf ky
ivc PXfË Kfn, pMizq ikRÈn rfE ÈMkr, igaf qy ienHF ny izgrI hfsl kIqI. ienHF gwBrUaF dy hunr dyKxy sMgl dIaF aVIaF vFg
BfrqI aihsfs aqy icMqn dI afqmf ƒ
pMizq nfrfiex rfE ivafs, ivcoN iek df nF qfnsyn pFzy sI. pFzy df nfly afpUM krny TwTy. lck, suzOlqf srIr dI idKfeI.
py È krdI hY . mY N sfrM g I aqy rfm
ivnfiekbuaf ptvrDn, gMgU bfeI, iKqfb AunHF ƒ idwqf igaf sI. bfkI do -syvf isMG nUrpurI, sYn hojy pfvy mor pYl ijvyN
nfrfiex ƒ vwKo-vwKry qOr ‘qy nhIN vyK
hMgl, hIrf bfeI brozkr, suryÈ mxI, mhfn jhfAUdIn Kfn aqy msIrUdIn Kfn --- sB ny adBuq njLfrf idKf‘qf.
skdf ikAuNik ieh myrI Xfd ivc bhuq
kgflkrbUaf, pMizq EmkfrnfQ sn. mYN KuÈiksmq hF ik mYN jhfAUdIn KyzF, ksrqF sfDy muMzy Kud qMdrusq, dunIaF qMdrusq
Guliml gey hn, sgoN qwQ qF AunHF df
Tfkur, Coty gulfm alI afid Èfml hn. Kfn sfihb qoN kuJ suMdr bMdÈF iswK sikaf ivc mYdfn aËmfieaf Ëor. mrIj koeI ivrlf hI njLr afAU
ies sfË pRqI smrpx byimsfl hY.
pMjfb ivc ijs qrHF sfrMgI vjfeI hF, ijnHF ƒ mYN gf nhIN skdf ikAuNik mYN mOrIN cVH, iksy lwk nUM PiVaf khfvq swc sfbq kr idKf‘qI.
ikAuNik Auh sfrMgI rfhIN Èbd BfvF ƒ
jfxI cfhIdI sI, Auh mYN hI ÈurU kIqI. gfiek nhIN bx sikaf, pr mYN sfrMgI iswDy, puwTy ho bx gey mor. -drsLnpfl dosFJ
Aujfgr krn dy Ausqfd hn.”
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (19)

lok mnF df jwgf zfkU


vIhvIN sdI dy pihly awD df lok
nfiek jwgf zfkU ijAuxf mOV aqy dwulf
BwtI vFg hI hrmn ipafrf qy pRiswD nhIN
hoieaf, pr kOmFqrI pRiswDI vfly rOibn
inwk
hwuz df sfnI ho guËiraf. aijhy nfiek
sB DrmF dy sFJy hMudy hn. jwgf burj
jwgy dI mOq smyN kyvl nON sfl dI sI.
jwgy ny sB qoN pihlF Aus ÈfhUkfr
iBwjx qwk,
jwgf jMimaf Pjr dI bFgy
jwgf jwt nhIN iksy ny bx jfxf
Gr Gr pwuq jMmdy.
suk
w
rxisMG vflf (pfiksqfn) dy vsnIk
lOZy vyly Kyzdf iPry. mMto dI afqmf dy doKI: pfiksqfn
mwKx isMG iswDU df puwq sI. Aus nUM
jwgf jMimaf qy imlx vDfeIaF dI srkfrI mÈInrI AurdU aPsfnf ingfr
muslmfn vI afpxf mMndy hn, ihMdU qy gulËfr isMG sMDU
vwzf ho ky zfky mfrdf. safdq hsn mMto dI rUh nUM vI cYn nhIN
iswK vI.
jwgy jwt dy kbUqr cIny lYx idMdI. nMidqf dfs dI iPlm ‘mMto’ Sandhugulzar@yahoo.com
jwgf zfkU (lok gIq pRkfÈn, muhflI,
ndIEN pfr cugdy. jfrI krn Auqy pfbMdI lfAuxf gmo hIxf
pMny 135, mwul 200 rupey) dy lyKk Drm ny 15 jnvrI 2019 dy idn lfhOr,
kwcy pulF ‘qy lVfeIaF hoeIaF nhIN qF hor kI hY? aKMz ihMdusqfn ivc
isMG gorfieaf dI Koj anusfr jwgy dy pyÈfvr, krfcI qy mulqfn ivc Èfm dy
CvIaF dy ikwly twut gey. mMto dIaF Cy khfxIaF Auqy mukwdmy cwly-
cfcy df nF sulwKx isMG sI, ijs dy iqMno cfr vjy ies pfbMdI df srbivafpI ivroD
jwgy mfiraf lfielpur zfkf
puwqr-kÈmIr isMG, jIq isMG qy mihMdf krky iemrfn Kfn dI srkfr qoN mMg
qfrF KVk geIaF.
isMG pfiksqn rih ky kRmvfr bÈIr kIqI hY ik pihlIaF srkfrF vfly rfh
jwgf mfiraf bohV dI CFvyN
muhMmd dIn muhMmd qy muhMmd dIn nFvF nf qury, jo ‘rfËI’, ‘pfrI’, ‘vIry dI ÈfdI’,
qy nON mx ryq iBwj geI.
vfly muslmfn vI bxy qy KfVkU vI iswD ‘mulk’ afid awDI drjn iPlmF Auqy
jwgy dI mF dy mMUhoN hyT iliKaf twpf
hoey. AunHF ivcoN sB qoN Cotf mihMdr isMG, pfbMdI lf cukIaF hn. afs hY, iemrfn
aKvfAuxf vI iesy lVI ivc afAuNdf hY,
jo afpxy nF nfl sMDU (iswDU nhIN) ilKdf Kfn dI srkfr ËrUr gOr krygI. vyKo!
jy mYN jfxdI jwgy ny mr jfxf
sI, EDr mMnf jwt vjoN vI jfixaf jFdf aMiqkf: mOlfnf hflI
iek dI QF do jMmdI.
hY, ijvyN eyDr dy lok jgq isMG nUM jwgf amn sy iËMdgI bnqI hY
Aus dy kIqy kfrnfimaF dIaF bfqF
jwt kihMdy hn. lyKk ny jwgy bfry bhuqI jwnq BI aOr jhwnm BI,
df koeI pfr nhIN, ienHF ny jwgy df kwd
jfxkfrI mMny jwt aqy jwgy dI DI gulfb Xyh KfkI apnI iPqrq sy
ieMnf Aucf kIqf ik Auh awj vI lok mnF
kOr AurP gfbo koloN pRfpq kIqI hY. Auh nf nUrI hY nf nfrI hY.
df kql kIqf sI, ijs ny Aus dy bfp nUM ‘qy rfj krdf hY. iewQoN qwk ik Aus dI
idwqy krËy bdly Aus dy Gr dI kurkI mOq ipCoN ikwlI Auqy ltkdy jFGIey nUM vI
Ëfikr dI 16[40 kroV krvf ky Aus dI byiewjqI kIqI sI. Aus ryÈm df dwisaf jFdf hY, sUqI nhIN, lflU pRsfd ƒ imlI Ëmfnq
dI jfiedfd Ëbq qoN ipCoN Aus ny iewk grIb kuVI nUM cwuk ky jwgy jwt df jFGIaf pwt df nvIN idwlI: rfÈtrI jnqf dl
nvIN idwlI: eI[zI[ ny ivvfdpUrn iljfx vfilaF df kql krky kuVI nUM ikwlI Auqy tMigaf igaf. (afr[ jy[ zI[) dy muKI lflU pRsfd Xfdv
ieslfmI pRcfrk Ëfikr nfiek iKlfÌ CuzfAux qoN ibnf keI ÈfhUkfr vI soDy aqy isKr dI gwl ieh ik jwgy nUM DoKy Au s dy 1936 qo N 1948 qw k mM u b eI ƒ idwlI dI adflq ny afeI[ afr[ sI[
hvflf rfÈI dy doÈF dI jFc dy islisly iewk pVfa Auqy lfielpur zfkf mfr ky nfl kql krn vfly nfeI nUM lok mnwuK rihMidaF qy 1948 qoN ipCoN lfhOr df tI[ sI[ (ieMzIan rylvy kYtirMg qy
ivc Au s dI 16[40 kro V ru p ey dI afpxI vrqoN leI hiQafr vI iekwTy kIqy. dI QF kwuqf kih ky cyqy krdy hn, vsnIk hox qwk. Pyr vI inwkI khfxI dy tUirËm kfrporyÈn) Gutfly nfl sbMDq
jfiedfd Ëbq kr leI hY. eI[zI[ ny ikhf afpxy kfrnfimaF kfrn Auh lok mnF jwgf jMimaf bohV df bUtf rwb vjoN jfixaf jFdf ieh khfxIkfr sI[bI[afeI[ dy kys ‘c Ëmfnq dy idwqI
ik Au s ny hvflf rfÈI ro k U inXm ivc ikvyN visaf, hyT ilKy twipaF ivc qy kwuqy nfeI vwZ swuitaf. dunIaF Br dy pMjfbI ipafiraF dI Ëubfn hY. cfrf Gutflf kys ‘c kYd dI sËf df
(pI[aYm[aYl[ey[) qihq nfiek dI muMbeI drj hY. Aus df murgy dI bFg nfl jMm kyvl Bfrq ivc hI nhIN, iehdy nfloN Auqy hY. sfhmxf kr rhy lflU pRsfd (70) ies
aqy puxy siQq jfiedfdF Ëbq krn leI ky lOZy vyly qwk Kyzx lwg jfx qoN lY ky twuty pfiksqfnI pMjfbI vI Aus df gux pfiksqfn dy adIbF, PnkfrF qy smyN rFcI dy rfijMdrf mYzIkl sfieMs
asQfeI afdyÈ jfrI kIqy sn. bohV dI CFvyN vwZy jfx qoN ipCoN nON mx ryq gfien hyT ilKy twpy nfl krdy hn, qihjIb dI rfKI nfl juVy pfiksqfnIaF ieMstIicAUt ‘c dfKl hn.

Ravideep Kaur Mukta 972-693-1077


Major Gurcharan Singh Jhaj 847-330-1421, 847-732-9980, E-mail: admin@DeedaDay.in
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (20)

iksfnF dI krjLf muafPI df lyKf-joKf aqy Aus qoN awg!


y
2018 `c pMj sUibaF dIaF asYNblI dI krjLf muafPI df aYlfn kIqf qy ies srmfeydfr-kfrporyt jgq-pwKI iksfnF vwloN smyN isr QoVHy QoVHy krjLy hY ik iekwly iksfnF dI hI nhIN, sgoN AunHF
coxF dOrfn aqy nqIjy afAux ipCoN iksfnF leI 36 lwK iksfn pirvfrF dI pCfx arQsLfsqrIaF aqy hor lokF ny sKq vfips nf krn kfrn AunHF dIaF jmInF dy nfl nfl Kyq mjLdUrF aqy pyNzU Coty
dI krjLf muafPI bfry sUbf srkfrF dy kIqI| krjLf muafPI iek lwK rupey qwk nukqfcInI kridaF ies nUM bYNkF nUM PylH dI nIlfmI kIqI jFdI hY aqy AunHF nUM jylH kfrIgrF dI krjLf muafPI dI jgHf krjLf
aYlfn dIaF KbrF bfry ivcfr-crcf dI sI| aFDrf pRdysL srkfr ny 1[5 lwK krn vflf, afrQk ivkfs dr nU M Byijaf jFdf irhf hY| kI eydF srmfeydfrF mukqI krnI bxdI hY| GrylU loVF aqy
inrMqr jfrI hY| iksfnF dI krjLf muafPI rupey qwk dI krjLf muafPI leI 49 lwK ipClKurI moVn vflf, kr dyx vfilaF nfl huMdf hY? iksfnF dI krjLf muafPI KyqIbfVI Auqpfdn leI AuDfr qF ilaf
sbMDI ies vrqfry qoN lwgdf hY ik 2019 iksfn pirvfrF dI pCfx kIqI aqy bYNkF ‘qy boJ lwdx vflf afid dwisaf| krjLf sbMDI krF ‘qy boJ lwdx vflf ivcfr qwQF jf skdf hY, pr Auh krjLy ivc nf bdly|
dIaF lok sBf coxF dOrfn iksfn msly nUM 22,000 kroV rupey dyxy mMny| muafPI sbMDI cIK-ichfVf pfAux vfilaF qoN swKxf hY| 1991 qoN dysL `c AudfrIkrn, mulk dy hukmrfnF df PrjL bxdf hY ik
aqy AunHF dy hwl leI vcn, vfady aqy 2016 ivc qfimlnfzU srkfr ny nUM ieh pqf hI hoxf hY ik ieh muafPIaF inwjIkrn qy sMsfrIkrn dIaF ‘nvIaF aijhIaF afrQk nIqIaF bxfeIaF qy
dfavy iewk muwK muwdf hoxgy| iksfnF dI 16[94 lwK sImFq aqy Coty iksfnF dI rfjsI igxqIaF-imxqIaF aDIn kIqIaF afrQk nIqIaF’ qoN lY ky hux qwk jfx- aml ivc ilaFdIaF jfx, ijnHF nfl
krjLf muafPI nf qF koeI nvIN gwl hY aqy krjLf muafPI leI 5780 kroV rupey dyx geIaF| coxF ijwqx leI vwzy vfady kIqy buwJ ky KpqkfrF nUM Pfiedf phuMcfAux leI imwtI ivc imwtI ho ky, hwz-cIrvIN TMZ
nf hI afKrI hovygI| dysL ivc iksfnF dI df aYlfn kIqf| Auqr pRdysL ny 2017 gey, pr coxF ijwqx ipCoN irAuVIaF dy ky iksfnF dIaF ijxsF dIaF kImqF pYdfvfrI aqy hwz-ipGlfAuNdI grmI ivc kMm krky
pihlI 10,000 kroV rupey dI krjLf ivc 36,359 kroV rupey dI krjLf muafPI sfr idwqf igaf| iksfnF dI bhuq QoVHI lfgqF qoN vI Gwt rwKIaF geIaF aqy mnuwKqf dI jIvn-ryKf nUM bxfeI rwKx
muafPI vI[ pI[ isMG dy pRDfn mMqrI df aYlfn kIqf, ijs ivc 2[15 kroV krjLf muafPI smyN vI AunHF nUM styj Auqy KyqIbfVI Auqpfdn leI loVINdy sfDnF dIaF vfly vrgF dIaF muwZlIaF loVF siqkfrq
huMidaF 1990 ivc hoeI sI| ies krjLf sImFq aqy Coty iksfnF dI iek lwK rupey bulf ky vwzy vwzy (6 Puwt jrb 3 Puwt) kImqF qYa krn nUM bylgfm mMzI dy hvfly ZMg nfl pUrIaF ho skx| aijhf krn
muafPI dI kuwJ ku nukqfcInI vI hoeI| qwk dy PslI krjLy dI muafPI sI, ijs krjLf muafPI dy srtIiPkyt dy ky AunHF kIqf igaf qy kIqf jf irhf hY| kI ieh leI jLrUrI hY ik iksfnF, Kyq mjLdUrF
XU[ pI[ ey[-1 dI hkUmq dOrfn 2008 leI 30,729 kroV aqy bfkI dy 5630 dy afrQk qOr ‘qy kmjLor hox df mjLfk vrqfrf iksfnF qoN jbrI kr vsUlI nhIN? aqy pyNzU Coty kfrIgrF nUM iek Gwto Gwt
kroV rupey 7 lwK iksfnF dy aYn[ pI[ ey[ Auzfieaf jf irhf hY, jdoN ik aijhf krnf mu l k dI afjL f dI mO k y rfsL t rI afmdn dI gfrMtI idwqI jfvy| KyqIbfVI
zf[ igafn isMG dy inptfry leI sn| iksy vI qrHF jfiejL nhIN hY| afmdn ivcoN KyqIbfVI Kyqr df ihwsf 50 ijxsF dIaF Gwto-Gwt smrQn kImqF
Pon: 91-99156-82196 2017 ivc pMjfb srkfr ny sImFq srmfey d fr-kfrpo r y t jgq nU M PIsdI dy krIb sI, jo hux Gtf ky 13[9 dI QF sfry mulk vfsqy lfhyvMd kImqF
aqy Coty iksfnF dI 2 lwK rupey qwk krjLf idwqIaF geIaF/jFdIaF vwzIaF afrQk PIsdI kr idwqf igaf hY aqy jy pRo[ arux qYa kIqIaF jfx| KyqIbfVI Auqpfdn leI
ivc qqkflI pRDfn mMqrI zf[ mnmohn muafPI df aYlfn kIqf. srkfrI aMkiVaF irafieqF/krjLf muafPIaF bfry kdy vI kumfr dy kfly Dn dy aiDaYn nUM dyiKaf AuDfr df pRbMD smyN-isr aqy jfiejL
isMG ny iksfnF leI 60,000 kroV rupey anusfr hux qwk 3595 kroV rupey dy ienHF sMsQfvF jF arQsLfsqrIaF qy hor jfvy qF ieh ihwsf isrP 8 PIsdI hI rih ivafj dr ‘qy kIqf jfvy| inmn iksfnF,
dI krjLf muafPI df aYlfn kIqf aqy kyNdr krjLy muafP kIqy gey hn| srkfrI lokF ny nukqfcInI kridaF AunHF nUM bYNk jFdf hY ikAuNik iksfnF kol kflf Dn Kyq mjLdUrF aqy pyNzU Coty kfrIgrF nUM
srkfr ny rkm vDf ky 71,680 kroV dfaivaF anusfr kuwl muafPI 10,000 PylH krn vflf, afrQk ivkfs dr nUM ikwQoN hoxf hY, AunHF nUM qF Dn dy drsLn vI ivafj-rihq AuDfr idwqf jfvy| KyqIbfVI
rupey krn df vI aYlfn kIqf, pr asl kroV rupey dI hovygI| pMjfb ivc rfj ipClKurI moVn vflf, kr dyx vfilaF sfl-iCmfhI hI huMdy hn, Auh vI qF jy nUM kudrqI mfrF kfrn hoey nuksfnF dI
ivc ieh muafPI 52,516 kroV rupey dI kr rhI kFgrs pfrtI ny coxF qoN pihlF ‘qy boJ lwdx vflf afid nhIN ikhf| AunHF PslF ‘qy kudrq dI koeI mfr nf pvy| pU r I BrpfeI smy N - isr kIqI jfvy |
hoeI| srkfr dy dfaivaF anusfr ies iksfnF dy sfry sMsQfgq aqy gYr- nUM cMgI qrHF pqf hY ik smyN dIaF srkfrF iksfnF dI krjLf muafPI smyN Kyq KyqIbfVI Kyqr nUM sbiszIaF idwqIaF jfx|
krjLf muafPI df Pfiedf 2[9 kroV qoN sMsQfgq krjLy muafP krn df vfadf smrfeydfr-kfrporyt jgq dI syvf krn mjLdUr aqy pyNzU Coty kfrIgr axgOly KyqIbfVI Auqpfdn leI vrqy jfx vfly
vwD iksfnF nUM hoieaf| kIqf sI| ieh krjLy 90,000 qoN iek lwK ivc koeI vI ksr bfkI nhIN CwzdIaF| Cwz idwqy jFdy hn, jdoN ik ienHF do vrgF muwK sfDnF dIaF kImqF kyNdr srkfr
krjLf muafPI dy aYlfn ipCoN kuJ kroV rupey qwk hox df aMdfjLf hY| 2008 `c sLurU hoeI afrQk mMdI dI hflq qF inmn iksfnF qoN vI BYVI hY qYa kry| srkfrF srmfeydfr-kfrporyt
rfjsI nyqfvF aqy aKOqI buwDIjIvIaF ny 2017 ivc krnftk srkfr ny ‘qy kfbU pfAux leI 1[86 kroV rupey ikAuNik ienHF nUM Auqpfdn dy koeI vI sfDn jgq leI BUmI gRihx dI QF inmn iksfnF,
iqwKy pRqIkRm idwqy| lok sBf `c Aus smyN 22[28 lwK iksfnF dI 50,000 rupey sflfnf df afrQk AuqsLfh dyx df pYkyj idwqy hI nhIN gey aqy KyqIbfVI Kyqr ivc Kyq mjLdUrF aqy pyNzU Coty kfrIgrF dy
dI ivroDI iDr Bfjpf dy iek isrkwZ afgU qwk dI krjLf muafPI leI 8,165 kroV srmfeydfr-kfrporyt jgq leI awj qwk msLInIkrn dy vDdy ruJfn aqy ndIn- hwk ivc BUmI suDfr krny XkInI bxfAux|
aYl[ ky[ azvfnI ny iksfnF dI krjLf dyx df aYlfn kIqf| mhfrfsLtr srkfr jfrI hY, ijs ‘qy 18,60,000 kroV rupey nfsLkF dI vrqoN ny ienHF vrgF leI rujLgfr sihkfrI adfiraF vwl ivsLysL iDafn dyxf
muafPI Auqy iqwKf pRqIkRm kridaF kyNdr ny 89 lwK iksfnF dy 1[5 lwK rupey qoN srkfr ny idwqy| ies qoN ibnf ies smyN dy mOky vI bhuq hI sIimq kr idwqy hn| bxdf hY| KyqIbfVI ijxsF dI pRosYisMg
qoN svfl puwiCaf sI ik ieMnf pYsf ikwQoN Gw t qw k dy krjL y mu a fP krn leI ies jgq df 10 lwK kroV rupey df aYn[ mulk dy vwK-vwK KyqrF ivc kIqy leI iksfnF, Kyq mjLdUrF aqy pyNzU Coty
afvygf? zf[ mnmohn isMG ny ikhf sI 34,022 kroV rupey dyx df aYlfn kIqf| pI[ ey[ hY, ijs leI iksy nUM koeI vI sjLf Koj aiDaYn ieh qwQ sfhmxy ilafey hn kfrIgrF dI sihkfrI mflkI vfly kfrKfny
ik iPkr nf kro, jdoN qwk iksfnF dIaF 2018 ivc rfjsQfn, mwD pRdysL aqy nhIN hoeI| bYNkF dy lwKF kroVF rupey zkfr ik kuJ inmn iksfn, Kyq mjLdUr aqy ipMzF ivc lfey jfx| ienHF vrgF dy bwicaF
awKF ivc awQrU hn, kyNdr srkfr AunHF CqIsgVH ivc kFgrs dIaF srkfrF ky ikMny hI srmfeydfr ivdysLF ivc bYTy Coty pyNzU kfrIgr krjLy aqy Gor grIbI leI imafrI ivwidaf aqy ishq-sMBfl
df krjLf muafP krdI rhygI| bxn ipCoN sImFq aqy Coty iksfnF dI hn| ies qoN ibnf ies jgq nUM mulk dy dy duwK nf JwlidaF KudkusLIaF dy rfh pY df pRbMD XkInI bxfieaf jfvy| iqlMgfnf
smyN smyN sUbf srkfrF ny vI iksfnF aMsLk krjLf muafPI dy aYlfn kIqy gey| kudrqI smfnF ‘qy kOzIaF dy Bfa `qy kfbj gey hn| ieh qwQ jfxnf vI jLrUrI hY ik srkfr dI qrHF iksfnF, Kyq mjLdUrF aqy
dI krjLf muafPI dy aYlfn kIqy| 2013 vwK-vwK simaF ‘qy kyNdr jF sUbf hox leI mdd idwqI jf rhI hY| nqIjy vjoN iksfnF dIaF awKF ivc awQrU ilafAux pyNzU Coty kfrIgrF dI iswDI afrQk mdd
ivc krnftk srkfr ny 3600 kroV srkfrF vloN iksfnF dI kIqI geI krjLf dysL `c afrQk nfbrfbrI vD rhI hY aqy leI XU[ pI[ ey[ aqy aYn[ zI[ ey[ dIaF kIqI jfvy aqy ieh XkInI bxfieaf jfvy
rupey dI krjLf muafPI kIqI| 2014 ivc muafPI dI bYNkF dy Auc aiDkfrIaF, kuJ iek PIsdI awq dy amIr aqy bfkI 99% hkUmqF hI ijLMmyvfr hn| ik ieh afrQk mdd grIbF dy hwk ivc
iqlMgfnf srkfr ny 17,000 kroV rupey rfjsI pfrtIaF, nIqI afXog, lokF ivclf Kwpf lgfqfr vD irhf hY| mulk dI anfj surwiKaf leI jLrUrI qrjIhI hovy|

ikvyN hud
M I aY ieÈiqhfrF rfhIN pfTkF dI lut
w kuJ
w swcIaF
rojL aKbfrF `c Cpdy ieÈiqhfrF `c pVH y - ilKy by r u Ë gfrF nU M Au n H F dy ky Aus dI PfeIl bfry gwl kIqI qF Auh iksy hor nF ‘qy inkl igaf qy hux kuVI dwisaf ik mYN vI Pfrm Br afieaf qy
kfrn pqf nhIN ikMny lok ienHF df iÈkfr srtIiPkyt qy 25,000 rupey qoN 40 lwK koeI qswlIbKÈ jvfb nf dy sikaf. mYN hr smyN mfnisk dbfa ivc rihMdI hY. Auh kihMdy, quhfnUM asIN Pon krky bulfvFgy
huMdy hn. jy koeI sB qoN vwD ÈoiÈq ho qwk df lon idMdf hY, qy PfeIl Krc 15 Aus nUM vwK vwK bYNkF dIaF krjf skImF pr kdy iksy nUM kuJ dwsdI nhIN. qy mYN af ky iqMn cfr muMizaf dy hor Pfrm
irhf hY qF Auh hY, nOjvfn vrg. vwD rhI hjLfr rupey afvygf. nfl hI Aus ny koeI dy hvfly dy ky puwiCaf ik aijhf ikhVf myrf ies lyK ivc Aus kuVI nfl Brvf idwqy. aKIr jdoN mhIny qoN vwD smF
byruËgfrI kfrn aksr nOjvfn keI vYbsfeIt dwsI ik qusIN cYk kr lvo. kuJ bYNk aY ijs dI lon dI PfeIl ‘qy 35,000 hoeI bIqI ilKx df mksd hor muMzy- bIq jfx ‘qy AunHF df koeI Pon nf afieaf
glq PYsly kr idn ipCoN lVkI ny mYnUM Pon `qy sfrI rupey Krcf afAuNdf hovy qF Auh kuJ AulJ kuVIaF nUM aijhy ieÈiqhfrF dy cwkr ivc qF Auh sfry AunHF dy dPqr gey. AuQy ibwly
bYTdy hn. gwlbfq dwsI qy puwiCaf ik dwso ikvyN krF? igaf qy boilaf, dyKIey BfeI sfihb myry Psx pRqI sucyq krnf hY qF jo Auh afpxI dy isr ijwzy ijMdry lwgy pey sn qy jdoN
keIaF nfl ieh mYN afdq anusfr ikhf ik ieho ijhy ko nhIN mflUm ik afp kf Aus lVkI sy afriQk qy mfnisk luwt nf krvfAux. AunHF dy idwqy nMbr lfey qF sfry bMd.
sB bIq cukf hY kMmF ivc DoKf hI huMdf hY, qF Auh bolI, ikaf irÈqf hY pr agr lon pfs krvfnf ieMnf hI nhIN sgoN ‘nOkrIaF hI nOkrIaF` Auh qy hor pqf nhIN ikMny ku jxy
pr Auh iksy qusIN qF hr gwl df Aultf hI socxf huMdf hY qo afp ko 20,000 kI rkm myry Kfqy vfly ieÈiqhfrF rfhIN vI sfzI byruËgfr AunHF df iÈkfr bxy hoxgy. hux ieh sfzf
sfhmxy kuJ hY. Auh vYbsfeIt vI cYk kIqI aY ik myN jmHf krvfnI hogI. mYN aBI ibjI hUM, nOjvfn pIVHI nUM byvkUP bxfieaf jf irhf lyK pVH ky bhuqy qF kihxgy ik ies lyK
kihx qoN zrdy sfrf kuwJ TIk Tfk hY. mYN ikhf, ho skdf afp myry ko bfd my Pon krnf. hY. ies dI vI iewk qfjf Gtnf pfTkF ivc nukqfcInI hI kIqI hY, qF mYN dwsxf
hn ikAuNik AunHF Aus ny vYbsfeIt koeI hor dwsI hovy qswlI aYnf kih ky Auh Pon kwt igaf. mYN nfl sFJI krnf cfhFgf. cfhFgf myrf mksd iksy vI aKbfr dI
vfsqy pr ivcoN kuJ hor hI inkly qF Auh qurMq hI afpxI dosq nUM Pon krky ikhf my r y ipM z dy iew k mu M z y ny ikqy kfrgujfrI ‘qy koeI Èwk krnf nhIN sgoN
kuldIp isMG iZwloN bolI, nhIN jI, ieMj nhIN huMdf. mYN puwiCaf, ik Auh koeI aPsr nhIN, bws iewk Twg ieÈiqhfr pVH ilaf ik pVHy-ilKy nOjvfnF Boly pfTkF nUM idno idn ho rhIaF TwgIaF
Pon: 91-98559-64276 qUM lon lY ky kI krnf aYnf? pVHI-ilKI aY qy ijhVf 15,000 igaf Auh qF igaf, leI nOkrI df vDIaf mOkf. aKbfrF ivc qoN jfxUM krvfAuxf hY. hflfik ienHF
aY, koeI nOkrI imljU. pr Auh ijwd ‘qy hux hor Aus dy Kfqy ivc jmHf nf krvfeIN, ilKx krky mYnUM ipMz ivc pwqrkfr kih aKbfrF ivc Cpy ieÈiqhfrF sbMDI adfry
nUM zr hY ik lok AunHF df mKOl AuzfAuxgy. kfiem rhI ik mYN qF 5 lwK df lon lY ky jy krvf idwqy qF Ausy idn hI Aus df idMdy hn. iek idn muMzf myry kol afieaf vwloN iliKaf huMdf hY ik AunHF ‘qy koeI
gwl krIey ‘krjy hI krjy’ vfly afpxf vDIaf kMipAUtr sYNtr clfAuxf. nMbr bMd ho jfxf. pr Aus kuVI ny myrf ik pwqrkfrf, afh gwl aY, qYQoN rfey lYxI kfrvfeI krn qoN pihlF pfTk afpxI
ieÈiqhfrF dI. bIqy idnIN iesy qrHF dy iewk so Aus kuVI ny Aus afdmI dy dwsy kihxf nf mMn ky 20,000 rupey ivafjU sI. mYN ikhf ik myrI mMnxI ey qF koeI qswlI kr lYx, adfrf iksy qrHF dy
ieÈiqhfr kfrn myrI dosq iewk kuVI Kfqy ivc 15,000 rupey jmf krvf idwqy lY ky Aus dy Kfqy ivc jmHf krvf idwqy. pMgf nf lY, bfkI qyrI mrjI bfeI, qy nfl nuksfn df ijMmyvfr nhIN hovygf.
35,000 rupey df nuksfn krvf bYTI. qF qIjy idn mYnUM Aus ny iPr Pon kIqf ik bws, iPr ÈurU hoieaf Aus aKOqI hI lyK ivc ipwCy ilKI sfrI khfxI vI myrI ies lyK rfhIN pfTkF nUM bynqI
Aus ny iksy aKbfr ivc ieÈiqhfr piVHaf Auh lon vflf aPsr kihMdf, quhfzI aPsr dy lfiraF df dOr ik mYN afj suxf idwqI. Auh cuwp-cfp clf igaf qy aY ik adfrf qF ieÈiqhfrF sbMDI qwQF
ik srtIiPkyt lon isrP 7 idnF aMdr, PfeIl iqafr ho geI qy 20,000 rupey afAUNgf-kwl afAUNgf, qy aKIr 3 ku idnF iPr mYnUM Auh koeI pMdrF-vIh ku idnF dI puÈtI kih ky afpxf pwlf JfV lYNdf
CyqI Pon kro qy CyqI lon pfAu. Aus ny hor Byjo, 5 lwK df zrfPt 5 qrIk nUM mYN bfad Aus df Pon bMd ho igaf. Aus qoN bfad imilaf. mYN puwC ilaf ik kI bixaf hY, pr sfnUM sucyq hox dI loV hY. asIN
Aus ieÈiqhfr dy hyT idwqy nMbr `qy Pon Kud af ky dy jfvFgf. bfad Aus kuVI kol isvfey pCqfvy qy qF Auh inMmoJUxf ijhf kihMdf ik mYN AunHF aksr hI aijhIaF TwgIaF bfry pVHdy
kr ilaf. awgoN gwl krn vfly afdmI ny mYN ikhf, mYnUM Aus afdmI df nMbr rox qoN kuJ nf irhf. jd Aus ny Aus bYNk dy dPqr igaf, ijwQy muMzy kuVIaF dI BIV suxdy hF, pr iPr vI pqf nhIN ikAuN glqI
afpxy afp nUM iewk gËitz aPsr dwisaf idE, mYN gwl krky dyKdf hF. mYN nMbr lY ivc jf ky ijhVy bYNk df Kfqf nMbr Aus jmf sI. qy Auh hr iewk qoN 500-500 kr bYTdy hF. mYnUM afs hY ik pfTk jrUr
qy ikhf ik sfzf izpfrtmYNt pUry Bfrq ky jdoN Pon kIqf aqy Aus kuVI df nfm lY afdmI ny idwqf sI, pqf kIqf, Auh Kfqf rupey lY ky Pfrm Brvf rhy sn. Auhny aijhIaF gwlF qoN sucyq hoxgy.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (21)

ky[ pI[ aYs[ igwl, ihMdq


U vI swqf aqy iswKF dI hoxI
26 meI 2017 nUM ky[ pI[ aYs[ igwl nUM Kqm krky BfrqvrÈ dI vwzI syvf
dI mOq ho geI. igwl AudoN qwk ijAuNdf sI pMjfb puils df muKI rih cukf ky[ pI[ aYs[ igwl koeI ivakqI nhIN, sgoN vrqfrf sI. kIqI. igwl dI ieh aKOqI pRfpqI asl
ikAuNik ËmIr dy mr jfx nUM Auh mOq nhIN sQfpqI ny Aus nMU, Kfs krky ijs qrHF pMjfb ivc KfVkU lihr dOrfn vriqaf, Aus dIaF ivc nIqIgq JUT sI. ky[ pI[ aYs[ igwl
sI mMndf. igwl, jo swqf dI sUKm ihMsf dI asl ivc koeI aOkfq nhIN sI. Auh
dI pYdfieÈ sI, sfrI Aumr swqf dI
keI prqF awj vI axProlIaF peIaF hn. pRBÈrndIp isMG ny ienHF axProlIaF prqF buinafdI slIky qoN swKxf bIbIaF nfl
ijsmfnI ihMsf df ËrIaf irhf. aËlF qoN dy iek pwK dIaF kuJ prqF afpxy ies lyK ivc AuBfrIaF hn, jo asIN pfTkF nfl bdslUkI krn vflf bdmfÈ iksm df
swqf Ëulm aqy jbr dy afsry pldI af sFJIaF kr rhy hF. -sMpfdk bMdf sI. ihMdU sQfpqI ny pihlF iewk
rhI hY. muwZ kdIm qoN hI mnuwK jfqI ‘c bdmfÈ pfilaf qy iPr Aus bdmfÈ dI
swqf dI ihMsf nUM agFh qorn vflf vrg ihMdusqfn ivc PYsly krn jF kfnUMn hY, BfrqI kfnUMn bhuigxqI ihMdU iensfnF koeI qrk bxfieaf jf sky. ieh ihMdU puÈqpnfhI leI ieiqhfsk aihmIaq
vI pYdf huMdf af irhf hY. ies vrg dI GVn dI qfkq pUrI qrHF kyNdr kol hY. dI rfKI leI hn qy isw K F vrgIaF bhuigxqI aMdr jugF qoN pnpdI af rhI vflf JUT isrijaf.
pY d fieÈ dy afDfr bu i nafdI mnu w K I kyNdrI pfrlImYNt ivc pMjfb dy kuwl qyrF GwtigxqIaF nUM iÈkfr bxfAux leI. ihMsf sI ijs ny afpxy pRgtfE leI mOky ky[ pI[ aYs[ igwl ny ihMdU rfÈtrvfd
kmËorI jF svY-mohI mfniskqf afid kuwJ aYm[pI[ hn, ijnHF dI vot ihMdU bhuigxqI BfrqI hkUmq ny igwl vrgy afpxy pYdf kr ley. sMn curfsI qoN hux qwk df dI rfKI krn vflf bdmfÈ bxnf mnËUr
vI imwQy jf skdy hn pr kfrn kuwJ vI sfhmxy kdy vI mfanf nhIN rwKdI. pMjfb kfnUMn dy rKvfly dy ies lfkfnUMnI rvweIey ieiqhfs gvfh hY ik ieh aml kdy bMd kIqf. 1992 ivc Auh aijhy hI iewk hor
hox, aPsosnfk aslIaq iehI hY ik dy cuxy hoey numfieMdy kfnUMn bxfAux dy nUM mUk sihmqI idwqI hI sI pr ihMdU nhIN hoieaf. ansr byaMq isMG dI agvfeI hyT kMm
mnuwK jfqI ivc aijhf vrg sdf irhf aml ivc koeI aihmIaq nhIN rwKdy. bhuigxqI igwl dI bymuhfrI ihMsf nUM cuwp nirMdr modI dy swqf ivc afAux qoN kr irhf sI. ijs srkfr ny dfavf kIqf
hY, ijs dy vjUd dy Gwt ihwsy ijAuNdy bcy ihMdU bhuigxqI, jo kfnUMn cfhy iswKF isr smrQn dyx qwk sImq nhIN sI, Auh bfad ihMdUqvI sMgTnF dIaF kfrvfeIaF ik Aus ny sfry dy sfry KfilsqfnI juJfrU
huMdy hn. byjfn rUhF cuwkI iPrdy ieh srIr mVH skdI hY. pihlF ihMdusqfn df sMivDfn nYiqkqf dIaF sB kdrF-kImqF iCwky qoN spwÈt hY ik Auh iksy iËafdf iBafnk mfr mukfey hn qy Kfilsqfn dI pRfpqI
iswKF dI sihmqI qoN bgYr hoNd ivc tMg, iswKF dI nslkuÈI dy jÈn mnf- nslkuÈI dy mnsUby pUry krn vwl vD leI cwl rhI lihr Kqm kr idwqI hY,
pRBÈrndIp isMG afieaf, iPr Aus ivc lgfqfr soDF kr- mnf, kUk-kUk ky igwl nUM isr ‘qy cwuk rhy hn. ienHF mnsUibaF dI pUrqI leI Aus dI agvfeI asl ivc byaMq isMG
prabhsharandeep@gmail.com kr Aus nUM ihMdU PfÈIvfd dIaF loVF rhy sn. KbrF aqy mnpRcfvy dy kfrobfrF igwl vrigaF dy buwq bxf-bxf AunHF qy kr irhf sI. 31 agsq 1995 nU M
anusfr Zfilaf jf irhf hY. hux qwk ies dy nfl-nfl mOq dy ies qFzv nfc nUM Puwl cVHfey jf rhy hn. KfilsqfnI juJfrUaF ny ky[ pI[ aYs[ igwl
mOq dy dUq hn, ijnHF leI hr pfsy sMivDfn ivc 101 soDF ho cukIaF hn. kroVF afm lokF dI ies iksm dI KuwlHI igwl dy ihMdU mnF ivc KVHy kIqy buwq dy isr ‘qy bYTy idwlI dy sUbydfr byaMq
murdyhfxI psrI vyKxI axsrdI loV soDF dy ies aml qihq BfrqI sMivDfn pRvfngI ies gwl dI gvfhI hY ik ihMdU nUM smJx dI loV hY. igwl dfVHI qy dsqfr isMG nUM mOq dy Gft Auqfr idwqf. bMdUk
huMdI hY. bymuhfrI ihMsf ienHF bMidaF dy dy inwq-idn huMdy ihMdUkrn dy rukx dI bhuigxqI dy mfmly ivc iensfnI nYiqkqf vflf iswK sI, ijs nUM dfVHI qy dsqfr, df GoVf nwpx vflf byaMq isMG df hwQ
vjUd ivc iksy nfmurfd rog vFg psr ky koeI sMBfvnf nËr nhIN afAuNdI. iswKF dy imwtI ivc iml igaf. ihMdU sQfpqI dI
afpxy-afp ivc qrksMgq vfjbIaq cuxy numfieMdy ies aml ivc dKlaMdfËI jrjrI bMdUk, ky[ pI[ aYs[ igwl dy rUp
hfsl kr cukI huMdI hY. awj ihMdusqfnI nhIN kr skdy. iswKF leI numfieMdy cux ivc, bdI dy sbUq vjoN bcI rih geI. ky[
sQfpqI aijhI mfniskqf nUM nfiekpuxy ky Byjx df arQ hI koeI nhIN. iswKF leI pI[ aYs[ igwl dy ieiqhfsk pRfpqI dy
dy afDfr vjoN vyKdI hY ikAuNik ienHF lokF jmhUrIaq df hI koeI mfanf nhIN. dmgjy iewk Jtky nfl kwKoN hOly ho gey.
aMdr buinafdI nYiqkqf dI kdr jF Èrm jmhUrIaq isrP ihMdU bhuigxqI leI hoNd igwl nUM rihMdI iËMdgI afpxy iewko-iewk
dy aihsfs dI hI hoNd nhIN hY. rwKdI hY. dfavy dI aslIaq dI nmoÈI ivc guËfrnI
igwl aqy Aus dy hmfieqI Aus dI jy iswKF ny ies dmnkfrI ZFcy qoN peI. sunyhf spwÈt sI ik swqf iksy iDr
axmnuwKI ihMsf nUM shI TihrfAux df mUl injfq pfAux leI ihMdusqfn dy aMdr hI ‘qy vkqI qOr ‘qy hfvI ho skdI hY, pr
afDfr ies gwl nUM bxfAuNdy rhy hn ik rih ky KudmuKqfrI dI mMg kIqI qF BfrqI afËfdI dI icxg dmn nfl Kqm nhIN
bqOr puils aPsr igwl df kMm jnqf nUM hkUmq ny tYNkF-qopF nfl iswKF dy sB qoN kIqI jf skdI.
kfnUMn dI Ëwd ivc ilafAuxf sI. AunHF df pivw q r asQfn sR I drbfr sfihb igwl dI mOq nfl iensfnIaq dy
qrk hY ik kuwJ lok amn-kfnUMn aqy aMimRqsr aqy anykF hor gurDfmF ‘qy inGfr df iewk numfieMdf Kyh ivc rl igaf
dyÈ dI eykqf qy aKMzqf nUM Kqrf sn. hmlf kIqf. curfsI qoN bfad iswK afpxy hY. ieh afpxy-afp ivc sMqoK vflI gwl
aijhy ansrF nfl sKqI nfl iswJxf afËfdI dy hwk leI lVy qF iswKF nUM hor asloN nIvIN lih cukI sI. nvMbr curfsI dohF dI koeI Èrm nhIN sI. ihMdU sQfpqI hY, pr ijs inrlwjqf nfl ihMdUqvI
srkfr dI buinafdI iËMmyvfrI sI. igwl nslkuÈI df sfhmxf krnf ipaf. ivc iswKF dI nslkuÈI dOrfn ihMdU jnqf nUM aYn iesy qrHF dy ikrdfr dI loV sI. nslpRsq igwl dI Kyh nUM afpxy mUMh-
ny ieh iËMmyvfrI inBfeI aqy ies leI jy ihMdusqfn jmhUrIaq hY qF iPr ny afpxy aMdrlI ihMsf nUM byiJjk bfhr aijhf ikrdfr ihMdU kfnUMn dI ajfrydfrI isr ‘qy ml ky afpxI hsqI df numfieMdf
Auh vDfeI df hwkdfr hY. iswKF kol rfieÈumfrI rfhIN afËfd hox afAux idwqf. Aus ihMsf dI iBafnkqf dI nUM vfjb TihrfAux leI loVINdf sI. BfrqI ibMb bxf rhy hn, Aus qoN jfhr hY ik
Auprokq qrk asloN bybuinafd hY. df hwk hoxf cfhIdf sI, pr BfrqI hkUmq koeI hwd nhIN sI. afpxy aMdr ies iksm KuPIaf eyjMsIaF ny iswKF dI afËfdI dI iensfnIaq nUM cuxOqIaF Kqm hox dy nyVy
pihlI gwl, kfnUMn dI sfrQkqf df mslf ny ies dy aYn Ault ky[ pI[ aYs[ igwl dI KUMKfr ihMsf smoeI bYTI jnqf ky[ pI[ lihr nUM Kqm krn leI ivAuNqbMdI kIqI nhIN hn. ihMdUqvI iDrF ivc GuldI ivhu
aYnf iswD-pwDrf nhIN. BfrqI kfnUMn swqf vrigaF nUM ÈÈkyr ky, kfnUMn dI rfKI dy aYs[ igwl nUM kfnUMn qy nYiqkqf dI hr ijs ivc igwl dI koeI Kfs BUimkf nhIN nUM ies dy shI rUp ivc vyKxf ‘qy ibafn
‘qy kfbË bhuigxqI ihMdUaF ny afpxy nF ‘qy afpxy hI kfnUMnF dIaF DwjIaF Auzf, hwd AulMGx leI icqfvnI BrI hwlfÈyrI sI. KuPIaf eyjMsIaF dy mnsUby isry cfVHn krnf ËrUrI hY.
sfmrfjI mnsUby pUry krn leI GiVaf iswKF dy KUn nfl holI KyzI. gwl iswDI hY, dy rhI sI. igwl vrgy bMdy smJdy sn ik leI BfrqI hkUmq ny E[ pI[ Èrmf qy isafsI pwKoN drusq BfÈf aijhy
hY. iswKF vrgI GwtigxqI df ies kfnUMn BfrqI kfnUMn iswKF dy dmn df afDfr hY Auh kIhdy nOkr sn! AunHF nUM pqf sI ik Aus dy Kfs mfqihqF dI tIm cuxI. ienHF gMBIr Kqry nUM ibafn krn leI kfPI
dI GfVq ivc koeI ihwsf nhIN. ihMdusqfn qy igwl ny ies dmnkfrI nIqI nUM amlI afpxy afkfvF nUM cMgI qrHF KuÈ nf krn asl iKzfrIaF dI ihPfËq leI, qy iswKF nhIN. ieh mfmlf kroVF mfsUm lokF dI
df ZFcf mËbUq kyNdr vflf hY ijs qihq rUp idwqf. BfrqI kfnUMn dy smrQkF leI df kI iswtf inwklxf sI. swqf dy ieh dI nslkuÈI leI iswK ichrf vrqx dy slfmqI qy pwq nfl sbMD rwKdf hY, ies
sUibaF df aiDkfr nFmfqr hn. sUbf ieh gwl kdy mfanf nhIN rwKdI ik AunHF eylcI inrMqr dbfa hyT ivcrdy sn. ies mksd nfl ky[ pI[ aYs[ igwl nUM mUhry nUM iPrkU BfÈf qoN guryj dy nF hyT gMDlf
srkfrF kyNdr dIaF nIqIaF lfgU krn dy kfnUMn ikMny jfieË jF inaFkfrI hn. leI igwl ny afpxy afp nUM ihMdUaF nfloN lfieaf igaf. igwl inwGiraf hoieaf krky pyÈ nhIN kIqf jf skdf. kroVF lokF
leI mjbU r hu M d IaF hn aqy afpxy AunHF leI kfnUMn jo vI hY, Aus df rfj hY. vwD Ëflm sfbq krn ivc koeI ksr bdmfÈ bMdf sI, jo hfkmF dIaF nËrF dI jfn qy mfl nUM ihMdUqvI qFzv nfc qoN
kudrqI soimaF afid dI luwt rokx dy vI kfnUMn dy ivroD ivc KVHn vfly ikMny vI nhIN CwzI. ies sfry aml dOrfn, Kud ivc pRvfn cVHn leI iksy vI hwd qwk Kqrf hY. Auh agFh nUM vI igwl vrgy
smrwQ nhIN huMdIaF. imsfl vjoN pMjfb shI hox, AunHF nUM kuwtxf, mfrnf qy ËlIl igwl leI jF Aus dy mflk ihMdU hukmrfnF jfx leI iqafr sI. BfrqI hkUmq ny dirMdy pYdf krdy rihxgy qy afpxI ihMsk
srkfr nf PslF dy Bfa imwQ skdI hY, krnf rfj df hwk hY. dUjI gwl, asl leI, Aus dI aOkfq hlkfey pflqU jfnvr igwl nUM afpxy mksd leI vriqaf qy ibrqI dI iqRpqI leI AunHF nUM invfjdy
nf hI pMjfb dy pfxIaF dI rKvflI kr ivc igwl BfrqI kfnUMn dI rfKI vI nhIN qoN vwD nhIN sI. pRcfiraf ik igwl ny Kfilsqfn dI lihr rihxgy.
skdI hY. iswty vjoN pMjfb dy iswK pUry sI krdf, Auh qF kfnUMn dy rfj dIaF ky[ pI[ aYs[ igwl hyTF kMm kr cuky
ihMdusqfn nUM aMn muhweIaf krvfAuNdy- DwjIaF AuzfAuNdf sI. ieh kyhf kfnUMn hY, iewk hor puils aPsr srbdIp isMG
krvfAuNdy Kud kMgfl ho gey. iËkrXog
hY ik ies dy aYn Ault pMjfbI ihMdUaF ny
ijs dI pYrvI XkInI bxfAux leI aMnI ivrk ny igwl dI mOq ipCoN afpxy lyK igafnI dieaf isMG idlbr
ihMsf dI vrqoN ËrUrI hY? suafl hY ik ivc ies gwl ‘qy shI pfeI hY. ivrk
byimsfl qrwkI kIqI ikAuNik nIqIaF kfnUMn iensfnF leI huMdf hY jF iensfn muqfbk, ky[ pI[ aYs[ igwl ies gwloN duKI (26 jnvrI brsI ‘qy ivÈyÈ) joÈ idvf ky, nIr bhf ky
sfrIaF AunHF dy ihsfb nfl bxdIaF hn. kfnUMn df iÈkfr bxn leI huMdy hn? juafb sI ik ijnHF ny igwl dI ilaFdI ÈFqI df idlbr bfJoN jI nhIN lwgdf Pyr cutklf aYsf Cwzy
sB qoN vwD lfhf ilaf, AuhI Aus dy sB ipaf ivCoVf idl Gbrfey. iPr hfsy dI Cihbr lfey[[[.
qoN vwzy aflock bxy rhy. spwÈt hY ik nYxoN Cwl hMJUaF dI afey.
ivrk afpxf qy igwl df sFJf duwK ro irhf idlbr bfJoN jIa nhIN lwgdf. AurdU aqy PfrsI BfÈf
sI. hYrfnI dI gwl hY, lok ies kdr aMny Aus qoN koeI bolxI iswKy
vI ho skdy hn! ienHF nUM ieh hI nhIN idsdf ikwQoN BflF bfpU vrgf Byd dIaF gwlF smJfey[[[.
ik ijs kOm ny iswKF dIaF kurbfnIaF, jo ijs df nfm dieaf isMG idlbr
pUry mnuwKI ieiqhfs ivc lfimsfl hn, mYnUM afK aËIË bulfey[[[. KojI qy ivdvfn kvI sI
cyqy nhIN rwKIaF, Auh igwl qy ivrk vrgy pfieaf mfx ÈRomxI ZfzI
pflqUaF nUM kI smJdI hY? vfr joÈIlI jdoN gFvdf ijs snmfn anykF pfey[[[.
igwl dI mOq ipCoN ihMdU bhuigxqI zOly Prkx lf idMdf sI
Aus nUM vizaf rhI hY. ihMsf dI ieh TMzy KUn nUM jo grmfey[[[. ikhVy ÈbdF nfl BumwdI
puÈqpnfhI ies gwl df sbUq hY ik iswKF ilKy dieaf isMG idlbr bfry
jF hor GwtigxqI kOmF dIaF nslkuÈIaF boly jdoN vYrfg ivÈy `qy iewko swcI afK suxfey
ieiqhfs ivc vfprIaF aijhIaF GtnfvF sB nUM Bfvuk kr idMdf sI idlbr bfJoN jIa nhIN lwgdf.
pMjfb dy sfbkf muwK mMqrI mrhUm byaMq isMG nfl ky[ pI[ aYs[ igwl nhIN sn, ijnHF df AunHF dy Kfs pRsMg ivc hMJU nf iPr lwukx lukfey[[[. -qrlocn isMG BmwdI (ZfzI)
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (22)

Cotf GwlG
U frf: kfhnMv
U fn
Aus smyN dy isMG jy ihMmq nf krdy
qF awj asIN krm dIn qy muhMmd alI ho
ky msIqF ivcoN kuwqy moVdy. iswK ieiqhfs
gurdfspur dI pivwqr DrqI ÈhId
isMGF dy KUn nfl rMgI hoeI hY. ies DrqI rsd aqy Gfh lY ky mIr kot dI iJVI
`qy gurdfs nMgl ivc iek 1706 eIsvI inwky do jQy af gey. jspq rfey ny afK jLulm nf kro, isMG vI afpxy hI BfeI lVdy-iBVdy ijs smyN isMG ivc lMgr iqafr kIqf. ajy lMgr Cikaf
‘c aqy kfhnMUvfn dy CMb dy jMgl ivc do Byijaf, “qusI ieQy Tihrogy qF mYQoN burf aqy ihMdU Drm dy rfKy hn. jy ieh ihMmq pTfnkot dy nyVy phuMc gey qF awgy phfVI nhIN sI, iejy KF jo eIjfpur ipMz ivc sI,
GwlUGfry-pihlf 1727 qy dUjf 1746 koeI nhIN.” isMGF ny Auqr idwqf, “awj nf krdy, qF awj asF krm dIn qy muhMmd rfijaF ny afpxIaF POjF nfl Gft roky POj lY ky af igaf. ies nMU qF isMG cxy
eIsvI ‘c vfpr cuky hn. kfhnUMvfn dy dI rfq BgqI krFgy, svyry cly jfvFgy, alI ho ky msIqF ivc kuwqy moVdy huMdy.” hoey sn. ienHF ieh nf soicaf ik isMG qF cbfAuNdy, ieMny nMU adInf byg vI POj lY ky
dovyN GwlUGfry iek ihMdU rfjy lKpq rfey iksy nMU kuJ nhIN afKFgy.” bQyrf smJfieaf, pr Auh pfpI nf ihMdU Drm dI rfKI leI lVdy hn. “zogry af igaf. isMG lVdy-iBVdy alIvfl dy
ny kIqy qy gurdfs nMgl dy GwlUGfry smyN iPr ispfhI Byjy gey pr isMG nf mMinaf. aYsI mUrK mwq kIqI, gurbfxI mIq iks ky, Bfq KfeI aOr iKsky.” pwqxoN mflvy cly gey. keI isMG afpxy
bfbf bMdf isMG nMU igRPqfr krn afeI POj AuTy. lgBg 100 POjI lY ky afp hfQI dIaF poQIaF lwB lwB sfV idwqIaF, keI hfV dI Duwp, dUjy BuwK aqy ipafs- GrIN cly gey, keIaF dI mflvy dy isMGF
dI mdd gurdfspur dy mhMq ny kIqI sI. Auqy cVH ky af ky isMGF nMU burf-Blf kihx gurduafry vI sfV idwqy. ZMzorf Pyr idwqf, iek pfsy diraf ibafs, awgy phfVI POjF, ny syvf kIqI.
lfhOr dy sUbydfr jLkrIaf Kfn ny 8 lwg ipaf. kihMdf, “quhfzy nfl bhuq burf “koeI gurU df iswK sdvfeygf jF isMGF nMU ipCy sUby dIaF POjF. isMGF Auqy bVI ibpqf isMGF df jlUs kwZxf: gwizaF
jUn 1745 nMU BfeI qfrU isMG dI KoprI slUk kIqf jfeygf.” cVHq isMG ny Auqr sLrn dyvygf, sjLf pfeygf. guV nMU roVI df smF sI. awlf hU aqy jY mfqf dy nfary `qy lwd ky kYdI isMG aqy POj lY ky dwsx
luhfeI sI. 11 jUn nMU Aus df bytf ibjy KF idwqf, “krfVf! ikAuN mOq nMU afvfjLF mfrdf afKo.” isMGF nMU PVn leI POj cfVH idwqI. lwg rhy sn. ies lVfeI ivc jspq df leI ik asIN sB isMG Kqm kr idwqy hn,
eyN. ihMdUaF dI rfKI krn vfly isMGF nMU kfhnMUvfn df XuwD: Kbr sux ky bytf hrBj rfey, ibjy KF df bytf nfhr Zol Zmwky nfl lKpq rfey lfhOr dy
inrml isMG kfhloN, isznI burf Blf bolI jfnF?” nvfb kpUr isMG ny sfry jQydfrF nMU KF, POjdfr sYP alI KF aqy keI POjdfr sUbydfr XfhIaf Kfn kol igaf. XfhIaf
Pon: +0468395922 sux ky iek KwqrI ny ispfhIaF nMU kfhnUMvfn CMb dy jMgl ivc afpxy jQy vI mfry gey. iqMn pihr bVy Gmsfx df Kfn ny kYdI isMGF nMU KoiqaF `qy cfVH ky
hukm idwqf, “PV lvo jwt nMU.” ispfhI smyq iekwqr hox leI sunyhy Byjy. 15 XuD hoieaf. 3-4 koh ivc POj nMU cIr ky lfhOr dy bfjLfrF ivc jlUs kwiZaf. inKfs
isLkfr Kyzx igaf, GOVy qoN izwg ky pYr isMG vl vDy, isMG ny ikrpfn iKwc ky jUn 1746 (pihlI hfV 1807, keI 23 isMG iek pfsy inkl gey. lgBg 7,000 cONk `c iljf ky sfry isMG sLhId kr idwqy.
rkfb ivc Ps ky GVIs huMdf mr igaf. pMj ispfhI Jtkf idwqy aqy 20 ispfhI meI ilKdy hn) qwk aftf, dfxy aqy Gfh isMG sLhId ho gey aqy 1,000 qoN vwD ies QF gurduafrf sLhIdgMj hY.
23 jUn nMU jLkrIaf Kfn nMU bMn pY igaf dUjy isMGF ny Jtkf idwqy. BfeI mnI isMG lY ky koeI 15,000 isMG kfhnUMvfn dy kYd ho gey. rfq pY geI aqy QwkI tuwtI pfpI nMU sjLf imlI: aprYl 1748
qy qfrU isMG dI juwqI afpxy isr ivc KFdf sLhId dy BqIjy aGV isMG ny brCf mfr jMgl ivc phuMc gey. lKpq rfey ny vI POj nMU jrnYlF ny rok ilaf. AuQy hI KyqF nMU mMnU ny abdflI nMU hrf ky srihMd aqy
pihlI julfeI 1745 nMU mr igaf. Kbr ky jspq nMU jmIn Auqy suwt idwqf. cVHq qopF qy bMdUkF nfl lYs ho ky vwzI POj ivc POj sON geI aqy 4-5 mIl dI dUrI lfhOr df sUbydfr bx ky kOVf mwl nMU
sux ky qfrU isMG ny vI pRfx iqafg idwqy. isMG ny afiKaf, “Kflsf jI, DOly ikhVI aqy DfVvIaF nfl kfhnMUvfn dy jMgl nMU Auqy isMG vI inkl gey. afpxf dIvfn bxf ilaf. kOVf mwl ny
jLkrIaf Kfn dI mOq ipCoN ies df bytf ruwqy bIjIdy ny. jo hoxf sI ho igaf, hux Gyrf pf ky golIaF qy goly dfg idwqy. keI isMGF df Cfpf: nvfb kpUr isMG, bdlf lYx leI lKpq nMU 6 lwK rupey
XfhIaf KF lfhOr df sUbydfr bx igaf. kMm sfP kro.” isMGF ny ‘siq sRI akfl’ idn morcy lwgy rhy. idny qF isMG iPrdy srdfr Èfm isMG aqy hor jQydfrF ny jurmfnf kr idwqf. lKpq jurmfnf nf dy
mfrc 1747 nMU XfhIaf KF nMU kYd krky df jYkfrf Cwizaf, POj dOV geI. isMG qy rihMdy aqy rfq nMU keI QF POj Auqy hmlf gurmqf krky afvfËf idwqf, “Kflsf jI, sikaf. kOVf mwl ny lKpq nMU kYd krky
sLfh nvfjL lfhOr df sUbydfr bx igaf. lok vI Èihr `c luwt mfr krn jf vVy. krky keI POjI mfr ky kwcI pwkI lY vYrIaF nMU hwQ idKfAux df hux vylf hY, isMGF nMU dy idwqf. isMGF ny lKpq nUM iek
jLkrIaf Kfn dy 4 byty sn. Aus ny afpxy Brf dI mOq dI Kbr sux ky afAuNdy. isMGF kol aftf, dfxy aqy Gfh ikAuNik kuJ qF AunHF nMU nINd ny dboicaf burj ivc kYd kr idwqf. lok iewQy pfKfnf
afpxy byty ibjy KF nMU lfhOr, iejy KF nMU lKpq rfey sUbydfr XfhIaf KF pfs jf Kqm ho igaf aqy brsfq df mOsm vI hoieaf hY, kuJ qusIN jf dwbo.” ieh gwl krdy sn. nrk df 6 mhIny ksLt Bog ky
jlMDr aqy XfhIaf KF nMU mulqfn df hfkm ky roieaf aqy afpxI pwg jmIn Auqy sut nyVy af irhf sI. jQydfrF ny ieQoN cly Kflsy ny mMn ky vfgF PV leIaF. kuwkV lKpq rfey mr igaf.
Qfipaf hoieaf sI. sLfh nvfjL idwlI ky boilaf, “myrI pwg bMnfEgy qF bMnFgf, jfxf hI TIk smJ ky phfV vwl jfx df dI bFg qoN pihlF, isMG suwqy vYrIaF Auqy keI ilKdy hn ik isMG jfnvr mfr
drbfr `c cfcy kmr dIn kol rihMdf sI. pr isMGF df Kurf Koj imtf ky hI bMnFgf.” gurmqf pfs krky cfly pf idwqy. awgy jf pey. Jwt pwt byÈumfr vYrIaF nMU kwt ky KFdy sn. morcy 3 mhIny lwgy rhy aqy
GwlUGfry df kfrn: lfhOr dy XfhIaf KF ny afiKaf, “mYN qF ies Kfqr awgy isMG qy ipwCy ipwCy byEVkI POj lY ky kuwt ky sLsqr, bsqr aqy cMgy GoVy, POj ny jMgl nMU awg lf idwqI, pr ies
dIvfn lKpq rfey df Brf jspq rfey suKxf suKdf hF, jo cfhIdf hY, lY lvo.” lKpq rfey qIrF aqy golIaF df mINh vrHf ijwQoN qFeIN hwQ mfiraf igaf, mfr ky muV qrHF nhIN ho skdf. ikAuNik golIaF dI
eymnfbfd ivc afpxI jgIr ivc ikly pihly idn lKpq rfey ny lfhOr dy irhf sI. guridafl isMG, bhfdr isMG gey. hirgoibMdpur vwl cfly pf ky diraf afvfjL sux ky jfnvr dOV jFdy hn. sOx-
aMdr rihMdf sI. Aus ny keI isMG lfhOr isMGF nMU kql krvfieaf. dUjy idn dIvfn aqy keI hor isMG vI GoiVaF sxy diraf ibafs jf phuMcy. mlfhF ny byVIaF iKwc BfdroN dI brsfq ivc ibnf Cwq, igwly
dy sUbydfr nMU PVf ky ienfm pRfpq kIqy kOVf ml, rfey sUrq isMG, lwCI rfm, ibafs ivc zuwb gey. leIaF. adInf byg sYnf lY ky af igaf, bflx nfl isMG iks qrHF 15,000 isMGF
sn. 1746 dI ivsfKI vfly idn (keI 8 cODrI jvfhr ml aqy pMizq sUrq rfm srdfr jwsf isMG aqy nvfb kpUr pr gurU dy Brosy isMG diraf lMG gey. leI lMgr iqafr kr skdy sn, ikwQy
mfrc 1746 ilKdy hn) ey m nfbfd afid ny lKpq rfey kol jf ky afiKaf, isMG ny afiKaf, “Kflsf jI, zuwb ky mrn duafby aqy mflvy jfxf: keI rsd rKdy sn aqy nf hI brsfq ivc
gurduafrf roVI sfihb ivc isMGF dy inwky “jo hoxf sI ho igaf, inrdosLy isMGF Auqy nfloN lV ky mrnf cMgf hY.” idnF dy BuwKy isMGF ny duafby dy ipMzF ivcoN jMgl nMU awg lwg skdI hY?

Èbd gur,U pMQ, bfdl pirvfr aqy pMQ dy pRcfrk


ipCly kuJ smyN qoN iswK jgq ivc kurbfn hox vflf afgU vI koeI nhIN, jo vI mMndy hF aqy afKrI svfs qIk mMnFgy, iliKaf hY, (C) gurU kf iswK kMinaf nf pAuVIaF df kIrqn huMdf hY? iblkul
bfdl pirvfr dy crcy pUry jorF ÈorF ‘qy ies twbr nUM mfq dy ky gurU GrF nUM afËfd pr ienHF nUM kI? dUjy DrmF vfilaF nUM mfry, kuVI-mfr nfl nf vrqy. pr sfzy nhIN, kuJ ku hI pRcilq vfrF svweIey aqy
hn, sRI akfl qKq sfihb dy jQydfr nUM krvfey aqy kOm nUM sucwjI agvfeI vI dy asIN mMdf-cMgf afKdy nhIN Qwkdy, pr afgU qF afp ieh kfrj kr ky vI jYkfry kibq hI suxIdy hn. sohxI-mhINvfl
Gr bulf ky JUTy isrsf sfD nUM muafPI sky. ies Gmsfx ivc iswK kOm dy pRcfrk ijMnI mn mwq awj gurU GrF ivc cldI lfAuNdy nhIN Qwkdy. ieQy hI bs nhIN. vflI pAuVI df kIrqn qF asIN kdI nhIN
dyxI, gurU gRMQ sfihb dI dyh dIaF vfr vI afpo-afpxI bolI qy loV muqfbk peI hY, Aus df koeI isrf bMnf hI nhIN. koeI do ku mhIny pihlF dI gwl hY, suixaf. jdoN lIzriÈp hI Auho ijhI hY qF
vfr by-adbIaF aqy inhwQI sMgq ‘qy golI gurbfxI dI vrqoN krI jf rhy hn. jd sfzy siqgurF ny mUrqI pUjf dy pKMz qoN pI[ tI[ sI[ ‘qy swcKMz sRI hrmMidr sfihb kIrqnIey qy pRcfrk vI mn mrjI krngy.
clfAuxI-ieh sB kfly kfrnfmy bfdl kOm kol Aucy suwcy ikrdfr vflf afgU nf bcx leI ikhf sI pr asIN mUrqI pUjf qoN iswDf kIrqn af irhf sI ik kIrqn pr mYN qF ajy vI pRyÈfn hF ik jy sohxI-
rfj ivc hI vfprny hovy qF iPr ieho huMdf hY, jo ho irhf hY. qoN bhuq awgy inkl cuky hF. dUjy DrmF kridaF jQy ny BfeI gurdfs jI dIaF mhINvfl jF hIr-rFJy vrgy afÈkF dIaF
aqy ienHF gunfhF nUM awj sfzI kOm dy nvIN pIVHI dy dIaF rsmF nUM sfzy lok pfxI pI pI ky vfrF ivcoN iek pAuVI df gfien kIqf, gwlF hux kIrqn ivc hoxgIaF, Auh vI
zUMGy toey `c swut ky kIrqnIey isMGF dy ichry-mohry dyKx vfly kosdy hn ik Auh mUrqIaF nUM duD ipafAuNdy myhIvfl no sohxI nY qrdI rfqI. hrmMidr sfihb `c! asIN smfj nUM kI
DrmI bxy rihxf; hn. bjurg aqy aDyV Aumr dy kIrqnIey hn jF duwD nfl ieÈnfn krvfAuNdy hn, rFJf hIr vKfxIaY Auh iprm iprfqI. isiKaf dy rhy hF? vfh! TIk hY, pMQ vI
ieh koeI Coty gunfh isMGF nUM Cwz ky sfeIz ‘qy bYTy jF qbly pr hr roË rfq nUM swcKMz sRI hrmMidr mYN ijvyN kMb AuTI, ieh dyK-sux ky. quhfzf hY, gurduafiraF ‘qy vI kfbj qusIN
nhIN sn. afiKr ‘qy sMgq krdy (sfry nhIN) keI jvfnF dy sfihb dy aMdrlf sfrf PrÈ duwD nfl smJ hI nf afvy, ho kI irhf hY. ipqf ho, kIrqnIey vI quhfzy hn, aYlfn kr
smF bdilaf aqy mUMh mwQy dyKxf, ikMnI imhnq qy lgn Doqf jFdf hY, ikAuN? kI ieh siqgurF df purKI gurU dI syvf ivc hox krky aqy idE ik swiBafcfr vfly pfsy qF pihlF
gMZy dIaF iClVF nfl dfhVy sMvfr-iÈMgfr ky rwKdy hn. hukm hY jF sfzI iswK rihq mirafdf dy bcpn qoN lY ky hux qIk mYN afpxy jIvn hI ienHF afÈkF nUM mfnqf pRfpq hY, hux
pqf nhIN dfhVy itRm krn ‘qy ikMnI imhnq KrVy ivc ieh Èfiml hY ik Èbd gurU dy ivc ies pAuVI df kdI kIrqn nhIN Drm vI ienHF df snmfn kiraf krygf.
bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto krdy hn, puwCy kOx? kdI sLRomxI kmytI pRkfÈ vfly asQfn nUM roË duwD nfl Doxf suixaf aqy Auh vI swcKMz sRI hrmMidr kuJ idn pihlF iek pMjfbI cYnl
Pon: 916-687-3536 dy pRDfn dy gl iksy ny gfqry ikrpfn hY? jy hukm vI nhIN, mirafdf ivc vI sfihb dy pfvn asQfn Auqy! ‘qy koeI BfeI sfihb, zf[ mihMdr isMG
peI dyKI hY? nf jI nf! loV hI nhIN. dfhVf nhIN qF ikAuN Doqf jf irhf hY? iek pfsy rfgmflf df ivvfd, dUjy cmkOr gVHI dy sfky bfry bol rhy sn,
vFg iek iek krky sfry pfp vI bfhr bMn ky pUry TfT nfl ivcrdy hn. pMQ pRvfnq iswK rihq pfsy dsm gRMQ bfry ivvfd. gurU nfnk “jd gVHI Cwz ky jFidaF mYdfny jMg ivc
af gey, “qKiq bhY qKqY kI lfiek]” suxINdf qF ieh vI hY ik sfrf bfdl mirafdf: pMQ vloN hukm hY ik ies dyv aqy gurU goibMd isMG dy pRkfÈ purbF ajIq-juJfr dIaF lfÈF peIaF vyKIaF
ipCly lMmy smyN qoN pMjfb ‘qy rfj pirvfr aMimRqDfrI hY pr bIbI hrismrq pMQ pRvfnq rihq mirafdf df KrVf gurU dIaF qrIkF dy ivvfd. KMzy bfty dy aMimRq qF BfeI dieaf isMG ny ikhf, siqgurU ieMny
krdf ieh ieko pirvfr gurduafiraF ‘qy kOr dy gl vI kdy ikrpfn nhIN vyKI. GrF qoN ielfvf hr iswK pirvfr dy Gr dy ivvfd aqy hux ieh sohxI-mhINvfl, inrmohI nf hovo, bwicaF vl nËr Br ky
vI kbjf jmfeI bYTf hY, Xfin ÈRomxI vyKI qF kdI vwzy bfdl sfihb dy gl vI hovy aqy ies ‘qy aml vI kIqf jfvy. hIr-rFJf, swsI-punUM qy lYlf-mjnU dI dyKo qF shI; qF siqgurU jI boly, Blf
gurduafrf pRbMDk kmytI. nfl hI isafsI koeI nhIN. jy mflkF nUM gurU df zr BYa awgy vyKo sfzI iswK rihq mirafdf pAuVI df kIrqn! hoieaf myrf crKf tutf ijMd ajfboN CuwtI.”
pfrtI ÈRomxI akflI dl df mflk vI ieho koeI nhI qF nOkrF nUM kfhdf? isr ‘qy kI peI afKdI hY: pMnf 18 ‘qy iliKaf hY, mYN nf pMQ doKI hF aqy nf iksy pfrtI vfh myrI kOm dy bulfirE, kOm nUM
pirvfr hI hY. kuJ ku axKIly qy igafnvfn nhIN kuMzf qy hfQI iPry luMzf jF iPr seIaF (A) gurU gRMQ sfihb dy pfT (sfDfrx jF jF kIrqnIey dy iKlfP hF, pr ies kI pey prosdy ho? kI ho igaf ey quhfnUM
isMGF jF pirvfrF nUM Cwz ky sfzI ipMzF Bey kuqvfl ab zr kfhy kf! ieh gurU dy aKMz) df Bog muMdfvxI Auqy jF rfgmflf isstm dy ËrUr iKlfP hF. ieh sB sux aqy qusIN iks pfsy nUM qur pey ho? ikAuN
ivc vwsdI BolI iswK kOm qF ajy vI bfdl kIrqnI jiQaF nfl bYTy muMzy muwK rfgI pVH ky cldI sQfnk rIqI anusfr pfieaf ky pMQ kI socdf hY, sMgqF kI socdIaF anrQ krI jFdy E? ieiqhfs nUM qmfÈf
twbr nUM hI gurU goibMd isMG df pMQ mMn isMGF nUM njLr nhIN afAuNdy jF Auh vI jfvy, (ies gwl bfbq pMQ ‘c ajy qk hn, pqf nhIN? pr myry qoN sihx krnf nf bxfE, rwb dI zFg by-afvfË hY, jd
ky sfh peI lYNdI hY pr hux hflfq qyjI AunHF dy jQy ivcoN dOV jfx qoN zrdy hn? mqByd hY) Bfv idl kry qF rfg mflf muÈikl ho irhf hY. vrHdI hY qF sB Kqm kr idMdI hY, pr
nfl bdl rhy hn. dUjy pfsy, gurbfxI dy ikQy geI rihq qy ikQy geI mirafdf? pVH lvo, idl kry qF nf pVHo. BfeI gurdfs dIaF vfrF aqy BfeI bfdl pirvfr qF ajy vI gurU gRMQ aqy
Purmfn “Ksmhu GuQIaf iPrih asIN qF bcpn qoN ieho hI isiKaf sI ik gurmiq dI rihxI: pMQ pRvfnq nMd lfl dIaF ilKqF pMQ pRvfnq hn, pMQ df mflk hY. iPr lIzrF, pRcfrkF jF
inmfxIaf]” vFg iswK kOm kol gurU qoN gurU jLfhrf ËhUr hY hfjrf hjUr hY. hux iswK rihq mirafdf dy pMnf 20 ‘qy pr kI BfeI gurdfs dIaF sB vfrF jF kIrqnIaF nUM kOx moV skdf hY?
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (23)

gurU Èbd hY
gurU qoN kI Bfv hY? ivdvfnF anusfr AunHF ny lokF dI vwzI igxqI nUM iksy vI
gurU do ÈbdF dy myl qoN bixaf hY, ijs
ivc guh df Bfv hnyrf aqy rUa df Bfv
qrHF dI ividaf pRfpqI qoN pUrI qrHF mnHf
kIqf hoieaf sI aqy dUjy ienHF gRMQF dI Drm-krm
cfnx hY. ies qrHF gurU df arQ hnyry qoN BfÈf aijhI rwKI hoeI sI, jo isrP Auc
cfnx vwl jfxf bxdf hY. asIN jfxdy hF isiKaf pRfpq lok hI smJ skdy sn. ies qrHF hfkmF qy pujfrIaF ny hmyÈf
ik aigafn nUM hnyry aqy igafn nUM cfnx jdoN vI iksy jfgdI jLmIr vfly ny lokF nUM swc dI afvfjL bMd krn dI hr vfh lfeI
nfl pRgt kIqf jFdf hY. kih skdy hF ik igafn dyx vfsqy ienHF gRMQF df qrjmf hY, kdy swc dI afvfjL bulMd krn vfilaF
jo vI sfnUM aigafn qoN igafn vwl iljFdf afm lokF dI BfÈf ivc krn df Auprflf nUM bdnfm krky, kdy Drm ‘coN Cyk ky,
hY, Auh hI gurU hY. ies ilKq rfhIN iksy isRsLtI df ivkfs hOlI hOlI hoieaf hY. DrmF dy pujfrIaF kIqf jF afpxy vloN lokF dI BfÈf ivc dyÈ inkflf dy ky, jylHF ivc suwt ky, hwz
aMDivÈvfs dy mgr lwgx dI QF qfrikk qy TykydfrF ny isRsLtI dI rcnf dI ivafiKaf afpo afpxy gRMQ rcy qF AunHF nUM anykF akih qy asih pYr qoV ky jF aKIr jfnoN mfr ky vI. pr
ivcfr jF ibbyk dI mdd nfl gurU bfry ËulmF df iÈkfr hoxf ipaf.
smJx df Xqn kIqf igaf hY.
ihwqF nUM muwK rwK ky kIqI hY. qrk dy afDfr ‘qy gwl krn ieiqhfs ivc aijhIaF any k F
swc dI afvfjL nUM kdy vI pUrI qrHF bMd
vfilaF nUM hmysLf julmF df isLkfr hoxf ipaf hY. dunIaF dy nhIN kIqf jf sikaf. Pyr Auh hor ZMg
Èbd qoN kI Bfv hY? ieh smuwcf imsflF hn pr ies sbMDI isrP do mhfn lwB lYNdy hn. Auh swc dy prvfinaF aqy
bRihmMz awj qoN koeI pOxy cOdF iblIan krIb hr Drm ivc hI iesy qrHF hoieaf hY. pujfrIaF ny purÈF df iËkr krdy hF. mhFrfÈtr ivc AunHF vloN rcIaF ilKqF aqy gRMQF nUM pUjx
sfl pihlF hoNd ivc afieaf aqy DrqI lokF nUM hmysLf krm kFz ivc Psf ky rwiKaf hY. iswK gurU iek sMq igafnyÈvr hoey hn, jo Auc kotI Xog bxf ky aqy lokF dI iswDI phuMc qoN
Aus qoN krIb awT iblIan sfl ipwCoN bxI. sfihbfn ny sfnUM ienHF qoN dUr rihx dI iswiKaf idwqI, pr dy ivdvfn kvI qy iPlfsPr sn. Auh dUr krky, AunHF nUM afpxI kmfeI df sfDn
jy mnuwK dI gwl krIey qF sB qoN pihlF Bgq nfmdyv dy smkflI sn. AunHF df
do pYrF ‘qy clx vfly pRfxI dI ies DrqI
aPsos awj iswKF ivc vI ieh sB kuJ BfrU huMdf jf irhf jnm Bgq jI dy jnm qoN kuJ smF ipwCoN
bxf lYNdy hn.
hY. afpxy ies lyK ivc nMd isMG brfV ny kuJ gMBIr asIN dyKdy rhy hF ik jdoN koeI
‘qy hoNd awj qoN ds lwK sfl qoN vwD nhIN aqy mOq isrP 21 sfl dI Aumr Bog ky, afpxI smwisaf lY ky ihMdU pujfrI kol
sI hoeI. awj dy mnuwK dy ieh vwzy vzyry itwpxIaF kIqIaF hn. -sMpfdk Bgq nfmdyv jI qoN kfPI smF pihlF ho jFdf hY qF Auh Aus nUM iksy Dfrmk gRMQ
lwKF sflF qwk dUjy pRfxIaF vFg Bfv geI sI. ieMnI CotI Aumry sMq jI ny do ivcoN koeI iek Èbd jF kuJ qukF kfgj dy
dI kdy pRvfh nhIN krdy, AuQy hI hr dOr aqy iksy vyly cMd gRihx lwgygf. mhfn gRMQF dI rcnf kIqI. pihlI rcnf tukVy ‘qy ilK ky dy idMdf hY aqy kihMdf
nMd isMG brfV ivc jfgdI ËmIr vfly lok vI pYdf huMdy lokF nUM aijhy igafn dI pRfpqI nfl ‘igafnyÈvrI’ ivc AunHF Bgvq gIqf df hY ik ieh qyrI smwisaf vfsqy mMqr hY.
Pon: 916-501-3974 rhy hn, jo smuwcI mnuwKqf dI BlfeI vfsqy pujfrIaF vloN AunHF nUM gRihxF sbMDI anykF AulwQf mrfTI ivc kivqf dy rUp ivc kIqf. ies nUM pUrI ÈrDf aqy ivDI nfl aYny
socdy aqy Xqn krdy rhy hn. ieh jfgdI zrfvy dy ky AunHF dI luwt df prdf PfÈ ho dU s rI Au n H F dI afpxI mO i lk rcnf vfr (igxqI smwisaf dI gMBIrqf
psUaF dI ijLMdgI hI ijAuNdy rhy, jdoN qwk jLmIr vfly ivakqI hmyÈf ibbyk buwDI dy jfxf sI. ies dy pRBfv qoN afpxy afp nUM ‘amruqnBvf’ vI mrfTI ivc kfiv rUp muqfbk) jpxf hY. bhuqI vfr mMqr
ik ienHF ny bolx dI jfc nhIN iswKI. bolx mflk aqy qfrikk ivcfrF dy DfrnI rhy bcfAux leI pujfrIaF ny Aus dIaF ienHF ivc hY. ieh dovyN rcnfvF awj qwk dIaF sMsikRq ivc huMdf hY, jo afm bMdy dy smJ
dI jfc ny ienHF dy jIvn ivc bhuq qbdIlI hn, Bfv Auh mnuwK nfl sbMDq aqy Aus KojF df pUrf mjfk bxfieaf ik jy DrqI mrfTI sfihq dIaF sB qoN purfxIaF qy nhIN afAuNdf, ies vfsqy Auh afm qOr
ilaFdI. hux ieh afpxy qËrby dUijaF dy afly duafly (kudrq ivc) huMdIaF gol hY qF ies dy pfisaF ‘qy rihx vfly mIl pwQr rcnfvF hn, pr pujfrIaF aqy ‘qy ieh suJfa vI dyvygf ik ho skdf hY
nUM bol ky dws skdy sn, ijs nfl Auh GtnfvF aqy qbdIlIaF nUM hmyÈf ibbyk iqlk ky izgdy ikAuN nhIN? kI DrqI dy hfkmF nUM ieh ikQy hjm ho skdf sI? qYQoN pUrI ÈrDf qy rihq nf rwKI jfvy,
ienHF qoN iswK ky qrwkI krdy gey. qËrby buwDI nfl vyK-prK ky swcfeI dy nyVy qoN Ault vfly pfsy dy lok Qwly nf izwg AunHF sMq jI nUM iekwly Drm ivcoN hI nhIN ies leI mYN hI qyry leI pUrn ivDI nfl
iekwTy hox nfl AunHF dy igafn ivc vfDf nyVy phuMcdy hn aqy ienHF rfhIN afm pYxgy? iesy qrHF DrqI dy gqI ivc hox Cyikaf sgoN smuwcy smfj ivcoN alwg Qlwg kr dyvFgf, qy afpxI Bytf vI ds dyvygf.
huMdf igaf. dUjy pRfxI iksy vI qrHF dI mnwuKF nUM jfgrUk krky aMDivÈvfsF qy dy vI keI mjfk bxfey gey. Aus vyly qk krky isrP 21 sfl dI CotI Aumry hI jy koeI afpxI musIbq lY ky afpxy
bolI ivkisq nf kr sky. ieMj mnuwK dy krfmfqF dy cuMgl ivcoN kwZx df hr sMBv grUqf sbMDI koeI jfxkfrI nf hox kfrn rul Kul ky mrn leI mjbUr kr idwqf. muslmfn pujfrI kol jfvygf qF Auh Aus
mukfbly Auh bhuq pwCV gey. Xqn krdy rhy hn. mfnvqf dI BlfeI afrIaf Bwt ienHF df koeI qswlIbKÈ jvfb gurU arjn dyv jI ny 1604 eIsvI nUM muslmfn Drm anusfr mMqr, ijs nUM
hOlI hOlI mnuwK ny igafn nfl afpxI vfsqy AunHF dI dyx isrP Drm vfsqy hI nf dy sky, ijs krky AunHF dIaF KojF nUM ivc afm lokF dI BfÈf ivc afpxI, afpxy Auh iËkr kihMdy hn, dy dyvygf. ieh TIk
bolI nUM ilKx dy ZMg vI iswK ley. bolI nhIN, sgoN sfzy jIvn dy hr Kyqr ivc hY. pUrf mhwqv nf iml sikaf. qoN pihly gurU sfihbfn smyq kul cOvI hY ik vwK vwK DrmF anusfr ienHF mMqrF
ilKx Bfv BfÈf dI Koj ny mnuwK dy ivkfs hfkmF aqy pu j frI lo k F vfsqy iesy qrHF pujfrIaF dy koJy hQkMzy mhFpurÈF dI bfxI df sMpfdn krky iek jF ÈbdF dy nF vwK vwK huMdy hn, pr
ivc vwzf ienklfb ilaFdf. ilKx dI Koj aMDivÈvfsF aqy krfmfqF dy iÈkfr lok ies aqy aijhIaF hor agFhvDU qy poQI dI rcnf kIqI, ijs nUM hux asIN pujfrIaF df qrIkf lgBg Ausy qrHF df
qoN pihlF koeI vI mnuwK isrP dUjy ijAuNdy AunHF dI kImqI jfiedfd huMdy hn. iesy igafn BrpUr KojF nUM inrAuqÈfihq krn siqkfr nfl ‘afid gRMQ’ kihMdy hF. huMdf hY.
mnuwKF dy qËrby qoN hI iswK skdf sI, pr krky ieh iksy vI qrHF dy aMDivÈvfs nUM ivc kfmXfb huMdy rhy, pr jdoN gRihx df gurbfxI ivc lokF dI afpxI bolI ivc iswK isDFqF ivc aijhy aMDivÈvfsF
hux Auh afpxy qoN sYNkVy jF hËfrF sfl dUr krn vfilaF dy rfh ivc sB qoN vwzy smF inÈicq krn df qrIkf shI sfibq swc dy rfh df AupdyÈ dyx dy nfl nfl dI koeI QF nhIN hY, pr duwK huMdf hY jdoN
pihlF hoey mnuwKF dIaF ilKqF qoN vI aiVwky bxdy rhy hn. jdoN jfgdI ËmIr ho igaf qF pujfrIaF ny ies df Pfiedf pujfrIaF vloN lokF nUM aMDivÈvfsF aqy zyrydfr qy pujfrI bfkI pujfrIaF qoN ipwCy
igafn pRfpq kr skdf sI. ies qrHF vfly lokF vloN asl swcfeI dws ky AuTfAux df hor rfh Bfl ilaf. pihlF JUTy krm kFzF ivc Psf ky AunHF dI huMdI rihx dI gwl qF dUr sgoN keI qrHF nfl
ilKqI BfÈf ny mnuwK dI qrwkI aqy igafn aMDivÈvfs dUr krn df Xqn kIqf jFdf qF gRihx lwgx vyly hI pqf cldf sI qy luwt qy kuwt nUM bVy spÈt ÈbdF ivc awgy lMG gey jfpdy hn. Auh ÈrDflU nUM
ivc aMqF df vfDf kIqf hY. hY qF ieh pihlF qoN cldIaF mnOqF nUM isrP AudoN hI dfn dKÈxf df kMm ÈurU ho smJfieaf igaf hY aqy ieh vI disaf gurU gRMQ sfihb ivcoN koeI iek Èbd jF
sfrI DrqI ‘qy mnuwK dUr dUr vwK afDfr bxf ky jfigRqI ilafAux vfilaF skdf sI. hux gRihx dy pwky smyN df pqf igaf hY ik Brf mfrU jMg aqy AujfVy df bfxI dIaF kuJ qukF kwZ ky iek Èbd dy
vwK grupF ivc ivkisq hoieaf, ijs krky nUM Drm iBRÈt krn vfly aqy smfj nUM hox krky dfn dKÈxf df kMm keI idn kfrn vI ieh pujfrI bxdy hn. idMdy hn (iswK ÈrDflUaF vfsqy mMqr df
AunHF dI bolI aqy BfÈf vI vwK vwK ivkisq ivgfVn vfly dws ky bdnfm krdy hn. pihlF qoN ÈurU kIqf jf skdf sI. gurbfxI dI isiKaf rfhIN lokF ivc nF Èbd huMdf hY). gurU gRMQ sfihb dI bfxI
hoey, pr Pyr vI vwK vwK BfÈfvF ivc iek afm lo k F ‘qy pu j frIaF df Dfrmk ies qrHF asIN pujfrIaF dI ikrpf jfigRqI afAuxI pujfrIaF nUM afpxI XugF afm lokF dI BfÈf ivc hY aqy Auh Aus nUM
sFJ hY ik hr BfÈf ÈbdF df smUh huMdI ivakqIaF vjoN zUMGI ÈrDf vflf pRBfv nfl ivigafn pwKoN ipwCy hI ipwCy huMdy gey qoN clI afAuNdI ipqf purKI aMnI kmfeI smJ skdy hn. ies vfsqy pujfrIaF ny
hY Bfv Èbd hr BfÈf dI Auh CotI qoN CotI bixaf huMdf hY. ies krky AunHF df aqy pwCmI mulk, ijQy pihlI XUnIvristI aqy ÈfhI TfT bfT vflI ijLMdgI Kqm huMdI kuJ Èbd (mMqr) aijhy sQfpq kr idwqy
iekfeI huMdf hY ijs qoN iksy cIj, QF, smrQn vI pujfrIaF nfl hI rihMdf hY. sfQoN Gwto Gwt iqMn sdIaF ipwCoN hoNd ivc jfpx lwgI. ies leI muslmfn aqy ihMdU hn, ijnHF df Aucfrn ÈrDflU dI smwisaf
Gtnf, ivhfr afid df igafn huMdf hY. keI vfr qF AunHF dIaF swcfeIaF aqy afeI, sfQoN awgy qoN awgy lMGdy gey. ies pujfrIaF ny iewkjuwt ho ky (AuNj aMdrKfqy hwl krn vflf jF iewCf pUrqI vflf pRqIq
ies qrHF Èbd sfzy vfsqy ividaf aqy nvIaF lwBqF df mKOl vI Auzfieaf jFdf sbMD ivc AuGy pwqrkfr jiqMdr pnUM dI qF Auh hmyÈf iekwTy hI huMdy hn) gurU huMdf hY.
igafn pRfpq krn dI iekfeI jF muwZ hY hY, pr AuhI lwBqF jdoN swcIaF sfbq huMdIaF kfPI smF pihlF kIqI iek itwpxI swcfeI arjn dyv jI ivruwD akbr bfdÈfh nUM keIaF ny qF ies qrHF dy Èbd iekwTy
Bfv Èbd hI sfzf gurU hY. pr aPsos ik hn qF Pyr AuhI pujfrI AunHF hI lwBqF nUM dy bhuq nyVy hY. mYN muafPI cfhuMdf hF ik BVkfAux dI pUrI koiÈÈ kIqI ik iks krky pusqkF vI Cfp idwqIaF hn. ies
kdy aiDafqmvfd nfl joV ky, kdy krm afpxy ZMg nfl afpxy Pfiedy vfsqy Auh itwpxI myry awKr awKr Xfd nhIN pr qrHF Auh afpxI poQI ivc bfdÈfh ivruwD qoN ibnf AunHF vloN keI qrHF dy pfT vI
kFzF dy cwkrF ivc pf ky aqy aMDivÈvfsF vrqx df koeI nvF rfh lwB lYNdy hn. AunHF lgBg ieAuN ikhf sI ik jdoN XUrp apmfn Bry Èbd vrq ky lokF nUM guMmrfh inrDfrq kr idwqy gey hn ijvyN sfDfrn
dI puwT cfVH ky Èbd dI swcI suwcI mhfnqf imsfl vjoN iek Koj dI gwl krdy hF. dy lok ajy kwCf pfAux nhIN sI iswKy, kr irhf hY. pr AunHF dI dfl nf gl skI pfT, spqfihk pfT, aKMz pfT, sMpt
nUM rol ky rwK idwqf igaf hY. Bfrq ‘c nflMdf ivKy iek ividaf Bfv ajy jMglF ivc Btkdy iPrdy sn, ikAuNik akbr iek cusq aqy pfT aqy ienHF nUM krn dIaF ivDIaF vI
mnuwK df smuwcf ieiqhfs vficaF df kyNdr, ijs nUM awj dI BfÈf anusfr AudoN sfzy mulk dy ivigafnIaF ny bRihmMzI afqmivÈvfsI pRbMDk sI, jo CyqI kIqy inrDfrq hn. ÈrDflUaF nUM ieh vI
spsLt huMdf hY ik lgBg sfry mnuwK XUnIvristI ikhf jf skdf hY, pMjvIN sdI dUrIaF qy gqIaF vI mfp leIaF sn. hux iksy dI khI khfeI gwl ‘qy kfrvfeI nhIN insLicq krfieaf jFdf hY ik ienHF pfTF
afpo-afpxy kfr ivhfr ivc aqy afpxy ivc sQfpq hoieaf sI. ies dy iek ieh XUrp vfly ivigafn dy Kyqr ivc sI krdf. kuJ hI smyN bfad akbr dI df Pl qF hI pRfpq huMdf hY, jy ienHF nUM
pirvfr dI dyK-Bfl ivc pUrI qrHF ruwJy ivdvfn afrIaf Bwt ny pMjvIN sdI dy ikqy dI ikqy phuMc gey hn aqy ieQoN qwk mOq ipCoN jhFgIr nUM rfj gwdI ‘qy kfbj sMpUrn ivDI rfhIN sMpMn krvfieaf jfvy.
rihM d y hn. ienH F ivco N bhu i qaF dy aKIr ivc do ikqfbF ilKIaF, ijnHF ivc ik XUrp dI afm jnqf ivc vI ivigafnk hox leI mulfixaF aqy pujfrIaF dI mdd ies sfry kuJ nUM Èbd gurU krky pRcfiraf
krfmfqF, krm-kFzF aqy aMDivÈvfsF AunHF afpxIaF anykF KojF bfry ivsQfr njLrIey df bhuq ivkfs ho cukf hY, pr dI loV peI. Pyr EhI kuJ hoieaf, jo Auh jFdf hY.
dy cuMgl df iÈkfr hox dI sMBfvnf bxI pUrvk iliKaf. ienHF KojF ivcoN iek DrqI, asIN ivigafnk KojF ivc qF ipCy rhy hI cfhuMdy sn. ies sfry kuJ qoN Èbd nUM asIN do
rihMdI hY. ienHF dy ies Bolypn df Pfiedf cMd, sUrj aqy bRihmMz bfry sI, ijs ivc hF, ivigafnk njLrIey pwKoN vI hfkmF aqy srkfr vloN gurU jI nUM igRPqfr krky arQF ivc lY skdy hF. pihlf Èbd
AuTfAux vfly kuJ iek cusq aqy clfk Aus ny disaf ik DrqI gol hY aqy ieh pujfrIaF dI ikrpf krky pCVy rhy hF qy ‘sbk’ isKfAux, AunHF df sfrf mfl (pMjfbI, ihMdI, sMsikRq ivc Èbd; AurdU
lok vI huMdy hn, jo ienHF nUM aMDivÈvfsF afpxy Dury duafly GuMmdI hY, ijs krky ajy vI pCVdy hI jf rhy hF. asbfb srkfrI kbjy ivc krn aqy ivc lPË aqy aMgryËI ivc vrz) Auh
aqy krfmfqF dy jfl ivc Psf ky ienHF dI idn qy rfq bxdy hn. Aus ny ieh vI igafn qy ivigafn qF dUr dI gwl bfkI sB kuJ qihs-nihs krn df sKq hY, jo iksy vI BfÈf dI CotI qoN CotI iekfeI
dsF nhuMaF dI kmfeI lutdy qy aYÈ krdy dwisaf ik ieh sUrj duafly vI GuMmdI hY, sgoN swcfeI qF ieh hY ik afm lokF hukm jfrI ho igaf. asIN sfry jfxdy hF huMdf hY. ienHF ÈbdF qoN hI smuwcI BfÈf df
hn. ieh lutyry iksmF dy lok-hfkm aqy hY, ijs nfl ruwqF bxdIaF hn. cMd DrqI df iekwly awKrF df igafn vI hfkmF aqy ik srkfr ny iks qrHF gurU jI nUM akih inrmfx huMdf hY, ijs qoN asIN hr qrHF
pujfrI ivKfvy df ZONg ies qrHF krdy hn, duafly GuMmdf hY aqy cMd df afpxf koeI pujfrIaF nUM pUrI qrHF awKrdf irhf hY. qy asih qÈwdd dy ky ÈhId kr idwqf, df igafn pRfpq kr skdy hF. dUsrf
ijvyN ieh AunHF dy sB qoN vwzy hmdrd cfnx vI nhIN huMdf sgoN ieh sUrj dI 18vIN-19vIN sdI qoN pihlF sfry iviÈaF pr DMn sn gurU jI, jo afpxy akIdy qoN Èbd Auh hY, jo sfnUM vwK vwK DrmF dy
aqy rKvfly hox. asl ivc ienHF nUM sB roÈnI krky cmkdf hY. iehI nhIN, Aus df igafn ijvyN Drm, arQ sLfsqr, nf zoly. gurU hrgoibMd sfihb aqy AunHF pujfrI pRdfn krdy hn. ijs df vfr vfr
qoN vwzy aikRqGx ikhf jf skdf hY ikAuNik ny DrqI aqy cMd dIaF gqIaF inrDfrq rfjnIqI sL f sqr, zfktrI, sL s qr dy iswK vI DMn sn, ijnHF aYnIaF sKqIaF jfp krky jF jfp krvf ky asIN afpxIaF
ieh ijnHF lokF dI kmfeI ‘qy pldy hn, kIqIaF aqy awgy qoN afAux vfly Auh smyN ividaf afid sbMDI hr qrHF df igafn dy bfvjUd poQI sfihb duÈmxF dy hwQ nf smwisafvF df hwl lwBdy hF jF afpxI
AunHF nUM hI lutdy aqy kuwtdy rhy ny. vI inrDfrq kIqy, jdoN GuMmdy GuMmdy DrqI Dfrmk gRMQF rfhIN Dfrmk kyNdrF rfhIN lwgx idwqI, jo awj gurU gRMQ sfihb dy iewCf pUrqI df hwl lwBdy hF. hux inrxf
ijQy smfj ivc ies qrHF dy qy cMd aqy sUrj iek syD ivc af jfieaf hI pRfpq kIqf jFdf sI. afm lokF nUM srUp ivc mnuwKqf nUM swc df rfh idKfAux asIN afpxI sfDfrn buwDI nfl afp krnf
aikRqGx lok huMdy hn, jo afpxI ËmIr krngy, ijs krky iksy vyly sUrj gRihx ividaf pRfpq krn qoN dUr rwKx vfsqy vfsqy mOjUd hY. hY ik asIN iks Èbd nUM gurU smJxf hY!
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (24)

ÈgUP:y sulqfnf bygm df hfs ivaMg pusqk-pVcol


jI skdy hn. ies leI AunHF ny srodI
mYN zf[ sulqfnf bygm df pMjfbI ivdvfn hY. Auh AurdU aqy pMjfbI ivc vrgIaF eI KUbsUrq qy vizafeI BrpUr aOr ÈfierI krnf ik Xy qrwkI psMd kivqf ivclI afpxI pRfpqI aqy kfmXfbI
qnËo-mËfh arQfq hfs ivaMg dy Kyqr ieko ijhI muhfrq nfl ÈfierI krdy aqy hn. ÈfierI hY.” qF mYnUM ieh dovyN qËkry, ivcy CwzidaF hfs rs sfihq vwl iDafn
ivc pihlI kfmXfb ikqfb ‘ÈgUPy’ nfl nsr ilKdy hn. mMto dI lGU kQf hY, ‘gMgf rfm df ieMj lwgdf hY, ijvyN iesmq dy hI ilKy idwqf aqy ‘awDI rfq dIaF hfkF’, ‘guVqI’
prvyÈ df suafgq krdf hF. pMjfbI mfiDam ivc ‘pfiksqfnI buwq.’ “BIV ‘coN iek afdmI awgy viDaf, hox. qy keI hor khfxI sMigRh ilKy qy Cpvfey.
pMjfbI ivc AurdU-ihMdI vFg hI bVI pMjfbI nfvl’ ivÈy ‘qy pIaYc[ zI[ hn. Aus juwqIaF df hfr sr gMgf rfm dy buwq sulqfnf dy cMzIgVH rihMdy AurdUdfn ‘myrI hfsrsI kivqf’ qy keI hor kfiv
lMbI Dfrf cwlI afAuNdI hY, ijs df afpxf ieh gwlF myrI ËfqI igafq dI Aupj hn, dy gl ivc pf idwqf. kfrF BwjIaF, gwzIaF dosqF nUM awgy afAuxf cfhIdf hY aqy ienHF pusqkF vI CpvfeIaF. swqr sfl pihlF
dIrG aqy jIvMq ieiqhfs hY, jo iswDF, pr koeI ijigafsU kyvl qy kyvl AunHF afeIaF[[[lfTIcfrj hoieaf[[[aYNbUlYNs dohF df mvfËnf krnf cfhIdf hY, ijvyN qIr dI iewk kivqf ‘rFJy df mYmorMzm’
jogIaF aqy nfQF dy Ëmfny qoN lY ky awj afeI[[[ËKmIaF nUM sr gMgf rfm hspqfl lKnAU ivc mvfËnf anIs qy dbIr kIqf bhuq pRiswD hoeI sI, ijs ivclf ieh
qwk lgfqfr cwldI af rhI hY. ies Dfrf phuMcfieaf igaf.” igaf sI. iÈar pVHn vfilaF dI Ëubfn ‘qy cVH igaf
df drÈn gurU kfiv, BfeI gurdfs, ikwsf sulqfnf ny vI iek lGU rcnf kIqI ijQoN qwk hfsrs AupjfAux aqy lokF sI,
sfihq, sUPI kfiv, BgqI kfiv ivcoN huMdf hY, ijs ivc pMjfbI sYl (suDfr sYl) ivc nUM hsfAux rfhIN Bfr mukq krn df svfl tI[ ey[ zI[ ey[ ibl myry df
hoieaf vIhvIN sdI qwk puwjdf hY. bdl ky afey muMzy nUM puwiCaf jFdf hY ik hY, sulqfnf nUM kfmXfbI hfisl hoeI hY. kr kuJ hIry lyKf.
Aus dI bdlI ikAuN hoeI hY qF afpxIaF pr myrI idlI iewCf hY ik Auh eyQy hI bs iesy qrHF qyjf isMG sfbr dI kivqf
pRo[ myvf isMG quMg iÈkfieqF dwsdf kihMdf hY ik myrf aPsr nf kry. Aus nUM cfhIdf hY ik ies dy Gyry ‘jy hIr qy rFJf awj kwlH hMudy’ bVI mÈhUr
Pon: 91-96462-47926 bhuq GtIaf sI. sYktrI kol iÈkfieq nUM eynf ivÈfl kry ik Auh sfrI isafsq hoeI. Aus dIaF ieh sqrF XfdgfrI bx
hoeI. sYktrI kihMdf, ‘mYN qyrI aqy smfj nUM afpxy Gyry ivc lY lvy aqy geIaF,
iek smyN s[ crn isMG ÈhId ny ienkrImYNt bMd kr idaFgf.’ qF ieh muMzf sfzy vrqmfn jIvn dIaF swBy burfeIaF sFdl bfr dy byly Buwl ky
inrol hfs-rs df JMzf cuwikaf aqy vwzy- pMj rupey kwZ ky myË ‘qy rwK idMdf hY, ‘jI sON jFdf iksy kfr dy aMdr.
vwzy msly ies sfDn rfhIN hwl kIqy. Aus Cy mhIinaF nUM lwgxI aY, awj eI lE bMd qwk ky hIr isnymf afAuNdI
dI ikqfb ‘bfdÈfhIaF’, kivqfvF, Aus dy kr idE[[[.’ ipafr huMdf AuhdI mfr dy aMdr.
nfvl, khfxIaF aqy lyK sdf rihx Auh mMuzf swq sfl amn cYn nfl PuMmnF vflI vMJlI dI QF
vflIaF rcnfvF hn. Aus ny afpxy Ëmfny Aus bRFc ivc kMm krdf irhf. vfieln KUb vjFdf iPrdf.
ivc afpxf pfqr ‘bfbf virafmf’ zf[ sulqfnf bygm ‘ÈgUPy’ ieho ijhy ÈfhpfiraF nfl ‘Èihr kI lONzIaf mfr geI hY’
isrijaf aqy pMjfbI hfs-ivaMg nUM iek BrpUr hY, ies nUM pVH ky hI jfixaf qy glI glI ivc gFdf iPrdf.’
vwKrI pCfx qy pwDr pRdfn kIqy. dIaF ilKqF pVyH qF Aus dI afp muhfry mfixaf jf skdf hY. ies df KYr mkdm BUÈn iDafnpurI bhuq awgy vD
ipwCoN ies Dfrf nUM s[ eIÈr isMG ny hI rfey ieho ijhI hovygI, ikAuNik Aus kridaF mYN lyiKkf qoN aYnI afs ËrUr skdf sI pr mfVy Bfg ik Auh CyqI hI
awgy qoiraf. AunHF ny ‘BfeIaf’ pfqr ivc isrjxfqmk ÈkqI df jlO Jlkdf krdf hF ik ikRÈn cMdr ricq ‘eyk gDy ruKsq ho igaf. huxy huxy zf[ sulqfnf
isrijaf aqy afpxy kfiv sMigRh df nF hY. Aus dIaF rcnfvF ‘gulËfrF’, kI sr guËÈq’ qy ‘gDy kI vfpsI’; Kvfjf bygm ny ies Kyqr ivc prvyÈ kIqf hY
‘BfeIaf’ rwiKaf. iPr AunHF ny ikMny BfeIey ‘rusvfeIaF’ aqy ‘ÈgUPy’ iesy aml nUM aihmd awbfs dI ‘ailP lYlf’, ‘bMbeI aqy kfPI hoxhfrI ivKfeI hY. Aus dI AurdU
‘nvF BfeIaf’, ‘rMgIlf BfeIaf’, ‘gurmuK hI iswD krdIaF hn. Aus df iek iÈar rfq kI bfhoN myN’ qy ‘Èihr aOr spnf’ ÈfierI dy sMigRh ‘rusvfeIaF’ dy 75 pMny
BfeIaf’ afid pMjfbI sfihq dI JolI pfey. bfbf sLyK PrId dI kfiv-prMprf nfl jf aqy mu Ë qbf hu s Y n dI ivaM g rcnf ‘qy iewk mkqf drj hY,
agly lyKkF ivc qyjf isMG sfbr, eIÈvr juVdf hY. ‘isM D bfd aihmdfbfd my N ’ vrgIaF kuwC qo soc ly qU
icwqrkfr, gurnfm isMG qIr aqy sUbf gor myN jfny sy n Gbrf aY, vzyrIaF qy lMmIaF arQ-BrpUr rcnfvF ab gm-ey-iËMdgI myN
isMG dy nF pRiswD hn. gurnfm isMG qIr ‘sulqfn’ rcy qF jo pMjfbI dI ivgVI sOr sky. sulqfn hoÈ kr
ny ‘cfcy cMzIgVHIey’ nUM amr kr idwqf XhI qo hY jo qumhy Xfd krqI rhI. ‘ÈgUPy’ dy pMnf 77 ‘qy sulqfnf pwQr ky snm,
aqy cfcy cMzIgVHIey ny gurnfm isMG qIr ‘ÈgUPy’ dIaF ikrqF df muqflf pfTk Èrmf BYxF df qËkrf kridaF ilKdI hY qy aOgux nMgy kry aqy lokF nUM hwsdy hwsdy snm nhIN hoqy.
nUM sdf leI iËMdgI dy idwqI. nUM kfiel kr lYNdf hY, ikAuNik sulqfnf ik pMizq jI kQf krdy boly, “qo, dropdI hI AunHF dy iqafg leI mjbUr kr dyvy. pr ijs isnP dI cox sulqfnf ny
Aukq mhFrQIaF dy isrjxfqmk ivc BfvinXMqrx hY, BrqI nhIN. Aus ivc ky pMj pqI Qy.” iblkul ijs qrHF AurdU ivc ikRÈn cMdr, kIqI hY, Aus ivc pwQr dy snm vI snm
XqnF nfl siqkfry gey Kyqr ivc zf[ mËfh dy nfl cot hY. Aus df iqwKfpn aqy Èrmf BYxF ‘coN iewk bolI, “hfey! iesmq, iPkr qOsvI aqy AurdU qnËo ho jFdy hn. ies ivc hwsdy hsfAuNdy hI
sulqfnf bygm ny bVy pwky pYrIN qy Brosy sfihqk pRBfv pRfpqI jnk hY. sfnUM qy ruVH igaf iek vI nhIN imilaf, mËfh df kuqb mInfr knHeIaf nfl kpUr agly nUM CyV jfxf, tMuB jfxf qy sucyq
nfl kdm Diraf hY. Aus ny AurdU adb df muqflf vsIh iehnUM pMj ikvyN iml gey.” ieQy kQf dy krdy hn. jy Auh eyDr iDafn dyvy qF kr jfxf huMdf hY aqy Pyr hwsidaF hI
Aus dI klfikRq ‘ÈgUPy’ df pihlI pYmfny ‘qy kIqf hY. ieh ‘ÈgUPy’ dy pfT qoN nfl shylIaF dI mjls ivc hfsf pY igaf ieh Aus dI ivÈyÈ pRfpqI ho skdI hY. plkF qoN Ehly ho jfxf hMudf hY,
nËry jo pRBfv pYNdf hY, Auh iek nvyN lyKk iswD ho jFdf hY. Aus ‘qy AurdU ivaMgkfrF qy smfnMqr itwcr qoN cutklf kQf vI tur ies qoN Cwut crn isMG ÈhId qoN hwsdy hwsdy lMG igaf mfhI
df pRqIq nhIN huMdf. jfpdf hY, zf[ sulqfnf safdq hsn mMto aqy iesmq cugqfeI peI. bfad ies pfsy Aucycf qy ivÈyÈ iDafn plkF Ehly ho ky.
ijvyN vwzy qjrby BrpUr jIvn anuBv qy df BrpUr qKlIkI asr hoieaf hY. ies ieQy phuMc ky mYnUM iesmq cugqfeI zf[ gurnfm qIr ny hI idwqf hY. Auh ieh qnËo mËfh df hwsdf hwsfAuNdf
klf dy mfilk hox. ieh kQn vfsqv leI jdoN Auh qnË ilKdI hY qF Ausy pwDr Xfd afeI, jo afpxy nfvlYt ‘iËwdI’ ivc smJdy sn ik sMsfr ivc hfsrsI sfihq Pnkfr XkInn hËfrF lwKF df mfhI hMudf
ivc TIk aqy ivhfrk rUp ivc swc hY. ‘qy hI phuMc jFdI hY. ilKdI hY, “reIsËfdIaF dy ieÈk ivc dI kmI hY. ies leI lwKF mOqF smyN qoN hY, ies leI lok AuhnUM ipafr krdy hn,
lyiKkf iek Auc qflIm XfPqf, AurdU Aus dIaF ilKqF PnI qOr ‘qy mMto dy PylH ho jfxf, ÈrfbnoÈI krnf. ies qrHF pihlF ho jFdIaF hn. jy ieh kmI dUr ho Auhdf siqkfr krdy hn. zf[ sulqfnf
pMjfbI dI ieko ijhI igafqf aqy mfihr ‘hfÈIey’, iesmq cugqfeI dI ‘bwCo BUaf’ Duq ho kr rfq ko sVkoN pr avfrf GMUmnf jfvy qF lwKF lok lMmI qy KuÈgvfr iËMdgI iesy ipafr qy siqkfr dI shI pfqr hY.

nfl quhfzy rl ky duÈmx ho geI qUM muitafr nI kuVIey. bwcf nfVU ibnF, iksy kMm dy nhIN. ijhVIaF vI ieh gwlF krIaF.
kfiv-jgq mOq df klmf pVHn lwgy ny. qyrIaF guwzIaF aqy ptoly rfhul mMmI ibnF, Zfrf QMmHI ibnF, blI dfj dI ikMnIaF cVHIaF
vsdy rsdy GrF dy aMdr KVH gey ny kMDF dy Ehly. brP jMmI ibnF, iksy kMm dy nhIN. ikMnIaF kuwKF dy ivc mrIaF.
nf lfÈF dy Zyr lfieE, corI corI qwkdy jd qUM suwKf gwp ibnF, jogI swp ibnF,
awj df pMjfb ajy qF lokI Buwl ky pIVF krdI hfr iÈMgfr nI kuVIey. ivafh Kwp ibnF, iksy kMm dy nhIN. rwb dy jIa ieh ivcfry
lwgdY iPr pMjfb dy Auqy hOlI hOlI KVHn lwgy ny. inwky inwky gIty buVHkfAuxf ikMny blI dfj dI cfVH idwqy.
jLulm dy bwdl cVHn lwgy ny. sKIaF dy isr bfjy cVHfAuxf. mjITIaf jIjy ibnF, mym pIjLy ibnF, axigxq bQyry jMmx qoN pihlF
lwgdf ey pMjfb dy duÈmx nf Auglo vy Ëihr ËubfnoN sfrf kuwJ qUM ipwCy Cwz ky Ëflm psIjy ibnF, iksy kMm dy nhIN. kuwKF dy ivc mfr idwqy.
iPr pMjfb ‘c vVn lwgy ny. bMd kro ieh bMb Dmfky, af geI smuMdroN pfr nI kuVIey. mwkV golk ibnF, syb Polk ibnF, kwcIaF krUMblF ijhVIaF tuwtIaF
ikAuN DrmF dy nF ‘qy lokIN cUVIaF lih ky pY igaf cUVf gIq Zolk ibnF, iksy kMm dy nhIN. iPr kdy nf hoeIaF hrIaF[[[.
DrmI aqy isafsq dovyN afps dy ivc lVn lwgy ny? ciVHaf rMg mihMdI df gUVHf. inqIÈ lflU ibnF, vhutI sflU ibnF,
juwqm juwqI hoeI jFdy, ‘nirMdr’ dI ardfs ieho mdfrI BflU ibnF, iksy kMm dy nhIN. koeI shuiraF dy vws pY ky mrdI
Èfqr lok ‘kwiTaF ho ky ieko Gr dy jMmy jfey qyrf suKI vsy sMsfr nI kuVIey. (Twg) nyqf DoKy ibnF, iksy dy mfpy bx jFdy vYrI.
nvIN isafsq GVn lwgy ny. iek QflI ivc Kfvx vfly, -nirMdr kOr cOkIdfr hoky ibnF, smfj dy vwzy Tykydfr bxy jo
iek dUjy nUM mfrn dy leI --- cfh KoKy ibnF, iksy kMm dy nhIN. DIaF ‘qy sdf awK rwKdy gihrI.
cMgf Blf pMjfb vsyNdf doÈ isrF ‘qy mVHn lwgy ny. ivaMg vpfrI luwtx ibnF, awj dy Xuwg ivc iesy leI qF
myry siqgur jI dy nF ‘qy, pulsIaf kuwtx ibnF, DIaF rihMdIaF sihmIaF zrIaF[[[.
iqMny iksy kMm dy nhIN
kuJ afpxy, kuJ mulk gvFZI awvl awlHf nUr Aupfieaf suPny tuwtx ibnF, iksy kMm dy nhIN.
kYptn KUMzy ibnF, lUx cUMzy ibnF,
vyK vyK ky sVn lwgy ny. kudrq dy sB bMdy eyQy, ‘igwl` ivaMg ibnF, rFJf JMg ibnF bs kro hux qF bhuq ho igaf
ctxI kUMzy ibnF, iksy kMm dy nhIN.
ikAuN ‘surjIq’ ieh ËulmI lok kYdo lMg ibnF, iksy kMm df nhIN. ienHF ‘qy QoVf qrs kro.
modI ivdyÈ ibnF,
DrmI vIro Drm dy nF ‘qy dojK dy ivc vVn lwgy ny? -jugrfj isMG igwl, XOrk kI lyKf idAugy swcy rwb nUM
mihmfn ivÈyÈ ibnF,
mfnvqf df KUn kro nf, -bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto Pon: 704-257-6693 jflmo Auhdy kihr qoN vI zro.
bihrUpIaf Bys ibnF,
lok quhfzy nFvF dy nfl --- --- kd suwK dI ijLMdgI ijAuxI
iksy kMm dy nhIN.
Èbd kuQFvyN jVn lwgy ny. Kyzx dy idn cfr Bfjpf aMbfnI ibnF, ikMnIaF kuwKF `c mrIaF DIaF bhuq musIbqF jrIaF.
Kyzx dy idn cfr nI kuVIey ikMnIaF mfsUm jfnF geIaF ikMnIaF kuwKF dy ivc mrIaF.
husn jvfnI ibnF,
bfhr bYiTE vwsx idE vy gey AuzfrI mfr nI kuVIey. dohqf nfnI ibnF, iksy kMm dy nhIN. ikMnIaF hux vI jKmI peIaF. -kuldIp isMG iZwloN
nf pMjfb nUM awgF lfvo, nfl gubfiraF gwlF krdI kyjrIvfl JfVU ibnF, cfkU GfVU ibnF, byÈwk kOVIaF lwgx iksy nUM Pon: 91-98559-64276
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (25)

dIvf jgdf rhy


dIvf jgdf qF afly-duafly ‘c
cfnx-afBf. hr vsq suhMZxI aqy inKry
rUp ‘c idRsLtmfn huMdI. nYxF ‘c njLr dy
icrfg-zfr
idwshdy PYldy. sUrjI dIvf jgdf qF DrqI
dy ipMzy ‘qy idn df afgfjL huMdf jd ik
ies dI ruKsq nfl hI rfq df hnyr-
pihr zyrf lfAuNdf. zf[ gurbKsL isMG BMzfl afpxI invyklI sLYlI ivc jIvn dIaF prqF Proldy ijLMdgI
dIvf jgdf qF bwqI nUM blx df mfx
dy nfd dI qlfsL ivc rihMdy hn. AunHF dI vfrqk ivc kfiv-rMg ieMnf BfrU huMdf hY ik keI
imldf. ies ivc pfey iGE jF qyl nUM
afpxy ivcoN cfnx dI pYdfiesL df aihsfs vfr qF BulyKf pYNdf hY ik ieh vfrqk hY jF kivqf. ipCly lyK ivc zf[ BMzfl ny igafn
pYdf huMdf. cfnx vrgy svY-ivsLvfs nfl dI, jjLbfq dI aqy ihMmq qy hOsly dI DUxI DuKfAux dI gwl kridaF nsIhq idwqI sI, “DUxI
dIvf cfnx cfnx ho jFdf. DuKfvo afpxI ihMmq aqy hONsly nfl qF ik lokF nUM iml-bYTx df sbwb imly. afpsI igly
dIvf jgdf qF bnyiraF ‘qy AuqrdI isLkvy dUr hox. TMZI pOx df mihkIlf buwlf iPjLf ‘c ipafr df pYgfm PYlfvy.” hQly lyK zf[ gurbKsL isMG BMzfl
dIvflI dI rfq. hnyiraF dI hoNd leI Pon: 216-556-2080
ivc AunHF dIvy dI iebfdq kridaF ies dIaF brkqF df iviKafn kIqf hY. ajoky Xug
Kqrf. cfnx-rwqy pihrF ivc rfq vI idn
df colf pfAuNdI. ivc BfvyN dIvy afpxy purfxy rUp ivc nhIN rhy aqy ienHF dI QF ibjlI dy blbF qy itAUbF
nfl dIvy zMgidaF hI cfnx df kfPlf
dIvf qF hI jgdf jd dIvy nUM jgfAux ny lY leI hY, pr dIvf jF icrfg asl ivc cfnx df iek sMklp hY. zf[ BMzfl kihMdy smyN dIaF brUhF ivc hnyr nUM pUMJ sutygf
leI Kud dIvf bxdf. dIvy dI jUny pY ky, hn, “cfnx vrgI PrfK-idlI jy mnuwKI soc df hfsl hovy qF ieh hr mn ivc cfnx df aqy ijLMdgI nUM cfnx df nfmkrn idwqf
dIvy vFg bl ky hI ikrn–kfPilaF nUM jfg lfAuNdI.[[[dIvy ivkdy rihx, purfxI jIvn-sLYlI ijAuNdI rhy aqy ijAuNdy rihx dIvy jf skdf.
hnyr-bIhI ivc qrONikaf jf skdf.
bxfAux qy ienHF nUM imknfqIsI Coh pRdfn krn vfly kfrIgr hwQ.” AunHF df iPkr hY, “ies afpxy aMqrIv ivc jgdy icrfg nUM
dIvf jgfAux leI qF hryk kfhlf kdy vI mwDm nf kro, buJx nf idE ikAuNik
pr koeI nhIN Kud dIvf bxdf. bhuq ivrly dI guMmsLudgI ny sfnUM afpxy hI ivrsy qoN bymuwK krn df kfrn bxnf ey aqy sMvydnsLIl mn
ijMnf icr quhfzf aMdr jgdf hY, mnuwK
huMdy jo dIvy vFg bldy DuMaFKIaF rfhF nUM kdy nhIN cfhuMdf ik Auh afpxy afp qoN hI bymuwK ho jfvy.” AunHF dI nsIhq hY, “jgdy dIvy ijAuNdf hY. aMqr-joq qoN ibnf mnuwK huMdf
pYVF df nsIb bxfAuNdy. ieh pYVF hI nUM kdy PUk mfr ky nf buJfvo. hF ieMnI ku hvf idE ik icrfg jgdf rhy.” –sMpfdk hI kI ey?
mMijLl df isrnFvF bxdIaF. kdy mjLfr ‘qy jg rhy icrfg nUM
kuJ lok afpxy afly ivc dIvf nUM afpxy ipMz dI ivrfsq, pyNzUaF dy moh dIaF swgvIaF sOgfqF vI bOxIaF ho aqy QoVF df ivgocf ivsiraf rhy aqy dyKxf aqy Aus dI krm-sfDnf nUM afpxy
jgfAux dI lflsf ivc keI GrF df icrfg aqy ipMz nfl juVn df aihsfs huMdf sI. jfdIaF. socF, supinaF qy sfDnF ivc smqol cyiqaF df ihwsf bxfAuxf. quhfnUM aihsfs
buJf jFdy. aijhy dIvy dI sfrQkqf kI hr dIvflI ‘qy Gr afAux vflf sohx icrfg qF GrF dy vI huMdy ijnHF ivcoN bixaf rhy. ies nfl jIvn nUM nvIaF ho jfvygf ik sLFq rfq ivc cfnx dI swd
ey, jo ibgfny lhU dI loa nfl qihKfinaF Guimafr sLfied hux vI sLihr afAuNdf kuJ qF Gr dy hnyr nUM dUr krdy, pr kuJ pYVF isrjx aqy ies ‘coN qfrf mMzl lfAuNdf, BtikaF nUM rfhF dI dws pfAuNdf
nUM rusLnfAuNdy ny. ieh qihKfny qF jIvn hovy, pr prdys ivc bYiTaF nUM Aus df cfnx-rwqy GrF nUM hnyr-afvf bxf idMdy. AugfAux df sLrP hfsl huMdf. aqy kdmF ‘c qfl AupjfAux nfl ikMnf
dIaF cIKF, lyrF qy hUMgrF nfl Bry, ijAux afAuxf qy Aus dy cfh dy suVfikaF ivcoN icrfg dI qfsIr qy qkdIr ‘qy inrBr dIvf jd idl ivc diraf idlI, suKn imldf ey.
nfloN mrn dI qrjLIh ny. ipMz dI qPsIlI jfxkfrI df inrMqr vhf, krdf ik ies ny iks rOsLnI qy Drfql dIrG kfmnf, dYvI idRsLtIkox aqy dUr- Xog aiDafpk, kfbl rihbr jF
dIvf jd iksy bfl dy hwQF ivc huMdf hux vI cyiqaF ivc akih aqy mfxmwqf ivcoN afpxy-afp nUM pirBfsLq krnf ey. aMdysLI df jgdf qF ieh qrjLIhF aqy mfpy bwicaF leI aijhy icrfg hI hn, jo
qF Aus dy cfnx-iBwjy ichry nUM inhfrnf, ivsmfd mn-cyiqaF ivc Dr jFdf ey. dIvf jgdf qF inMmI-inMmI loa ivc qkdIrF df hrP bx jFdf. ies dI arQ- Kud bl ky cfnx vMzdy aqy nvIN pIVHI df
quhfnUM BivwK dy nroey nksLF muKiVaF ‘qy sLrm dI lflI sMvydnf ivcoN hI nvIaF pihlF aqy pYgfmF mfrg-drsLn krdy.
dI pCfx ho jfvygI. ieh PYldI. axkhy bol hoTF ‘qy hI dI pRgIqkqf imldI, jo jIvn jfc df bjurgF dI Xfd ivc dIvf jgfAuxf
inwky inwky bwcy hI Gr dy atkdy. bhuq kuJ cuwp ivcoN hfsl huMdf. drasl sfzy qoN dUr qur gey icrfgF nUM
icrfg bx ky bnyiraF nUM su i xaf aqy cu w p rfhIN hI ipafr dy icrfg jd ijLMdgI dIaF akIdq hI hY, ijnHF ny sfzy jIvn nUM cfnx
Bfg lfAuNdy, izAUVIaF dy boilaf jFdf. avfk rih ky brUhF ‘qy jgdy qF irsLiqaF dI pfkIjLgI nfl Biraf sI. afpxy ipafiraF nUM Xfd
drvfijaF nUM Xuwg ijAux df kuJ kih dyxf. dIvy dI mwDm krn df ies qoN ibhqr qrIkf qF koeI ho
Drvfs idM d y aqy kw K F- loa ‘c mnuwK nUM pVHn vfly hI nhIN skdf.
kfinaF dIaF CwqF nUM pwky Kud dIvy dI loa vrigaf,
bldI mombwqI vrgy huMdy, jo kfhdf zr hnyry df. iksy jgdy dIvy nUM buJfAux nfloN cMgf
GrF df vrdfn idMdy. ienHF jIvn-joq nUM jIvn jugqF nfl huMdf hY iksy dy buwJy jF htkory Brdy dIvy
mfsU m so c F ivc cfnx- rfq ny kMnIaF lpyt qur jfxf,
lbryjL krdy. bx isrlyK svyry df. nUM jgfE. Aus nUM jIvn-dfn dIaF brkqF
icrfg bxn aqy cfnx vMzx gurbfxI dy AupdysL ‘dIvf nfl invfjo ikAuNik cfnx iksy dI jLr-
dI qOPIk qy qmMnf jrUr aMbr dy ivc cfnx coNdf,
blY aMDyrf jfie’ dy arQ mnuwKI jd bldf iek qfrf. KrId nhIN. ieh qF Aus ivakqI dI hI
hoxI cfhIdI ey. mfniskqf df ihwsf AudoN hI amfnq ey, jo ies nUM vrqdf qy vMzdf ey.
dIvf agnI, qpwisaf sfrf aMbr jgmg krdf,
bxngy jd dIvf, dIvf- imwt jy DMdUkfrf. kuJ lok hnyry nUM Aulfhmf idMdy pr
qy qIbrqf df sumyl. ienHF smwgrI, dIvy dI loa aqy ies hnyry nUM imtfAux leI koeI Audm nhIN
dy sMquln ivcoN GrF nUM Bfg lwgdy jd ik dIvf bx dIvy zMgx vfilaf,
ipMz nfl juV ky AunHF nfl bcpnI sFJ nUM dI brkq nfl Kud dIvf bxnf mnuwKI lf dIivaF dIaF zfrF. krdy. iek icrfg jgfAux jF Kud icrfg
asMquln nfl GrF dIaF nIhF ‘c brbfdI icrMjIv rwKxf, iek klf aqy kfrIgrI smJ df ihwsf ho igaf. iPr Dfrmk, bxn df hIaf krnf, hnyrf njLr hI nhIN
dI isAuNk pYdf huMdI. dIvy jd Drm inBfvx
nUM icrMjIv rwKxf hY ikAuNik GuimafrF dy smfjk aqy mfnisk azMbr dI koeI qF mihkdIaF guljLfrF. afvygf.
dIvf dIvfKI, dIvflI aqy dirafidlI hwQF dy bxy imwtI dy dIivaF nUM cIn afid aOkfq nhIN rihxI. jgdy dIvy nUM kdy PUk mfr ky nf
df dYvI sbMD. jIvn nUM sMjIlf aqy sdIvI dIvy vrgy swjx hovx
dIaF kfrporytI vsqF ingl rhIaF ny. bfbf njLmI vloN JwKVF ivc vI pMjfbI qF kI nHyry dIaF DfVF? buJfvo. hF ieMnI ku hvf idE ik icrfg
bxfAux leI pihl-kdmI. dIvfKI ‘qy sLihr dy bfhrvfr GuimafrF df zyrf dy bfly dIvy ivcoN pMjfbIaq dI hUk bhuq jgdf rhy. hvf isrP dIvf jgdf rwKx
itikaf jgdf dIvf, hr rfq nUM hI dIvflI cfnx rMgy ichiraF duafly,
sI (jo sLfied hux vI hovy) ijQy dIvflI ivrilaF nUM suxdI ey. Kud hUk bxnf qF hovx cfnx-vfVF. leI jrUrI, pr ies dI quPfnI jLbrdsqI
bxf idMdf. dyhlI ‘qy Diraf dIvf Gr nUM dy idnF ivc kfPI rOxk lwgdI. mwD-vrgI bhuq dUr dI gwl ey. dIvy dI mOq hI huMdI.
prqdIaF pYVF leI sLuB sLgn. lft dIvy dI Aupr AuTdI,
lok jd dIvy lYx afAuNdy qF AunHF dy dIvf zMgo AunHF ivhiVaF ‘c ijnHF dI nhIN BfldI Et. Kud dIvy dI loa vrigaf, kfhdf
cfnx vrgI PrfK-idlI jy mnuwKI muKiVaF ‘qy KyVf afAuNdf sI. sfrf pirvfr afs byvf ho geI ey, ijnHF dy jMdiraF nUM zr hnyry df. rfq ny kMnIaF lpyt qur
soc df hfsl hovy qF ieh hr mn ivc buwk buwk cfnx vMzdI jfvy,
dIvy, bugnIaF bxfAuNdy, pkfAuNdy, sjfAuNdy jMgfl Kf igaf ey, ijnHF dy afilHaF ivc koeI nf soc ‘c Kot. jfxf, bx isrlyK svyry df. aMbr dy ivc
cfnx df jfg lfAuNdI. ieh cfnx jfg hI aqy vycdy, iek anUTy jlOa ivc ivcrdy. jflf lwg igaf ey, ijnHF df dIvf hI rwus cfnx coNdf, jd bldf iek qfrf. sfrf
bMnyiraF qy jgdIaF mombwqIaF dI zfr cfnx dI cwl krIey cfkrI,
AunHF dI imhnq dy muVky df imhnqfnf igaf ey, ijnHF GrF nUM hr rojL sLfm nUM qy cfnx bIhI gfeIey. aMbr jgmg krdf, imwt jy DMdUkfrf.
bx ky ivhVy df DMnBfg huMdf. AunHF dy ichry dI afBf nUM ilsLkfAuNdf. dIvf zMgx vflIaF mFvF nUM njLr lwg dIvf bx dIvy zMgx vfilaf, lf dIivaF
Kud cfnx cfnx ho, ies cfnx nfl cfnx dy nfl aMdr Do ky,
aijhy iqwQ-iqEhfrF dI afmdn AunHF dy geI ey, ijnHF drF dI AuzIk ivc cobrF cfnx-soc bx jfeIey. dIaF zfrF. dIvy jd Drm inBfvx qF
iksy dy dIidaF ivc supn-icrfg jgfAux cfvF aqy KusLIaF df inAuNdf bxn dy nfl- dIaF kbrF Aug afeIaF ny, ijnHF ivhiVaF mihkdIaF guljLfrF. dIvy vrgy swjx hovx
dI rIJ jy mnuwKI iPqrq bx jfvy qF koeI nfl, afAux vfly smyN df sucfrU afhr ivc vYx vwsdy ny. ijnHF kMDF dy ilEV vI qy pkyrfpx jIvn dy nFvyN sicafrfpx qF kI nH y r y dIaF DfVF? cfnx rM g y
vI dIdf supnhIx nf rhy. iPr hr dIdy vI bxdf. dIvy ivkdy rihx, purfxI nMgyjL nhIN Zwkdy, ijnHF dIaF sLqIrIaF krdy. ies nfl jIvn dy hr rMg nUM pUrnqf ichiraF duafly, hovx cfnx-vfVF. lft
nUM supny lYx, ienHF nUM pUrf krn aqy jIvn-sLYlI ijAuNdI rhy aqy ijAuNdy rihx qy bfilaF nUM Gux Kf igaf ey aqy jLrjrI nfl inBfieaf jf skdf. dIvy dI Aupr AuTdI, nhIN BfldI Et.
pUrnqf ivcoN aMqrIv aihsfs mfxn df dIvy bxfAux qy ienHF nUM imknfqIsI Coh kmiraF nUM kmry kihx lwigaF vI aOq dIvf jgdf qF afly-duafly ivc buwk buwk cfnx vMzdI jfvy, koeI nf soc
sLrP hfsl hovygf. pRdfn krn vfly kfrIgr hwQ. ies dI jfeIdf ey. cfnx-afBf isrj jFdf. hnyr ivc mGory ‘c Kot. cfnx dI cwl krIey cfkrI, qy
bIqy smyN ‘c ipMz df sohx Guimafr guMmsLudgI ny sfnUM afpxy hI ivrsy qoN dIvf jgdf rhy qF ik rfhIaF nUM pfAuNdf. hnyr ikMnf vI sMGxf hovy pr cfnx bIhI gfeIey. cfnx dy nfl aMdr
hr dIvflI qoN pihlF sLihr afAuNdf sI. by m u w K krn df kfrn bxnf ey aqy qurn df vwl afAuNdf rhy, AunHF dy pYrF cfnx sfhvyN byvws ho jFdf. cfnx hI hnyr Do ky, cfnx-soc bx jfeIey.
dIivaF dI tokrI cuwkI sLihr af ky vws sMvydnsLIl mn kdy nhIN cfhuMdf ik Auh ivc pYNzy Augdy rihx aqy AunHF dIaF rfhF nUM ies dI aOkfq idKfAuNdf. dIvf jrUr zMgo jo afs df hovy,
gey ipMz dy hr Gr ivc afAuNdf aqy imwtI afpxy afp qoN hI bymuwK ho jfvy. ‘qy mMijLlF dy isrnFivaF dI klf-nwkfsLI jIvn dy ksLtF, kihrF aqy ivsLvfs df hovy. iksy qkdIr df hovy jF
dy dIvy dy ky jFdf. acyq rUp ivc Auh dIvy dy jgx aqy blx ivc aMqr. huMdI rhy. dIvf jgdf rhy qF ik PwtIaF kiTnfeIaF ivc kuJ swjx aijhy huMdy, jo qdbIr df. imwqr-moZy dI duaf hovy jF
cfnx df vxj krdf, grFeIaF dI suKn- jgdf dIvf, inwGy cfnx df pRqIk aqy ‘qy pUrny AuGVdy rihx, kfpIaF dy icrfg bx ky afs dI ikrn sfzy msqk asIs ivc juVy hwQF dI sdfa hovy. sLuB-
sbUrI ivcoN hI afpxy jIvn dI sfrQkqf hnyiraF ivc cfnx df krqfrI vrqfrf. vrikaF nUM klm df sfQ imldf rhy qy ivc Dr, sfnUM AunHF mfrgF dI sUh idMdy, krmn df krm hovy jF iksy dy hMJUaF nUM
nUM ikafsdf. ikrq-krm df swucf nF sI ies ivcoN jIvn df suwcm, Aucm aqy sugm GuwgIaF-morF vfly JoilaF ivc awKrF dy ijnHF ‘qy qur ky jIvn dy ksLt invfry pUMJx df Drm hovy. nMgy isr leI cuMnI
sohx. imwtI dy dIivaF ivcoN Aus dy hwQF Jlkfrf. dIvf blx lwg pvy qF keI vfr pirMdy Puwdkdy rihx aqy Joly vfilaF dI jFdy. aijhy icrfgF dI swuK mMgidaF hI df sMDUrI rMg hovy jF ruwsy ivhiVaF nUM
dI imknfqIsI Coh qy ipMz dI imwtI dI ieh rwq pINdf, mnuwKI KfihsLF df Gfx supn-Auzfx asImq rhy. jIvn ijAux-jogf ho jFdf. swjx-qfeI dI sMg hovy. cfnx ivc nhfqy
mihk, iek ivsmfd Gr dI iPjLf dy nF krdf, kdy sohl cfvF dI blI lYNdf aqy dIvy jgdy rihx qF KyqF dI lksLmI dIvf jgfE aqy iPr ies dIvy nfl bnyiraF dI lfmzorI hovy jF mF dI bwcy
krdI sI. sLihr ivc pRvfn cVHy bwicaF kdy mfsUm ivcfrF nUM bflidaF, jIvn Gr dy BVoilaF nUM BrpUr krdI rhy, loVF buJy dIivaF nUM jrUr jgfE ikAuNik dIvy leI cfvF ivc guMdI lfz-lorI hovy.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (26)

afËfdI sMgrfmIaf gdrI sohn isMG Bknf


ihMdosqfnI vsoN sdIaF qoN afpxI KfDIaF. afËfdI vyly dohF pfisaF qoN vfsqy vI nhIN. nihrI pfxI df mflIaf syNt jon Èihr ivc aYqvfr vfly idn rwKI hn, AuQy aKbfr muPq Byijaf jfvy. ieh
ipwT ‘qy peI gulfmI vflI ZwT dI afdI ho axigxq bygunfh lok afpxf KUn vhfAuNdy duwgxf kr idwqf. ies ibl iKlfP ajIq mIitMg ivc iÈrkq leI ieqlfh kr vI pfs hoieaf ik dPqr ivc kMm krn
cu k I sI. jlfvqnIaF, imhnqkÈF, afËfdI dI Byt cVH gey. afËfdI aYvyN qF isMG, sUPI aMbf pRsfid aqy lflf lfjpq idwqI. lflf hridafl ƒ kYlIPornIaf qoN vfilaF ƒ qnKfh qoN ielfvf lMgr dI
ividafrQIaF aqy POjIaF dI sFJI koiÈÈ nhIN iml geI pMizq jI. ÈhIdF dy pivwqr rfey ny ipMz-ipMz GuMm ky iksfnF ƒ Aucycy qOr ‘qy bulfieaf igaf. ihMdI- rotI qy loV muqfbk kwpVf idwqf jfeygf.
sdkf amrIkf dI DrqI ‘qy mfrc 1913 KUn dI kdr kirE.” lfmbMd kIqf. ieh sMGrÈ ‘pgVI sMBfl pMjfbI kfmy bVI qfdfd ivc AuqÈfh nfl gdr pfrtI dI bynqI ‘qy Aus vyly
ivc pUrn afËfdI aqy brfbrI vfly smfj iËlHf aMimRqsr dy ipMz Bknf dy Auey jwtf’ dy nF Qwly liVaf igaf. afey. srbsMmqI nfl pihlF hr lwkV 10 hËfr zflr jmHF ho igaf. ies qoN
dy rfh pfAux vflI pihlI jQybMdI jo vjUd rihx vfly s[ krm isMG aqy mfqf rfm ajIq isMG dy Coty Brf s[ svrn imwl ivc kMm krn vfilaF df sYl kfiem ielfvf srbsMmqI nfl kuJ hor ahudydfr
ivc afeI, Auh gdr pfrtI vjoN mÈhUr kOr dy Gr ÈurU jnvrI 1870 ivc pYdf isM G dy nF hy T gu p q ‘Bfrq mfqf kIqf. iPr ienHF sYlF dy pRDfn aqy KjfncI vI cuxy gey. dUsrf mIq pRDfn juaflf
hoeI. ies ny pMjfbIaF qy ihMdosqfnIaF hoey lVky df nF sohn isMG riKaf igaf. susfietI’ bxfeI geI. srkfr iKlfP cuxy. ies qoN bfad sfry sYlF dI sFJI isMG TwTIaF, dUsrf KjfncI hrnfm isMG
dy TMzy KUn ivc afËfdI hfsl krn leI ies lVky df jnm afpxy nfnkIN ipMz sfrf iltrycr ies gupq susfietI dI jQybMdI bxfeI ijs df nF ‘ihMdI tuMzIlft, jQybMdk skwqr muxÈI rfm qy
aYsI rUh PUk idqI, ijnHF afËfdI hfsl Kqrf Kurd (iËlHf aMimRqsr) ivc hoieaf. pRYs ivc Cpdf sI. srkfr ny svrn isMG aYsosIeyÈn afP pYsyiPk kost’ rwiKaf krIm bKÈ Qfpy gey. ieMqËfmIaf kmytI
kr lYx qk hr smyN AuTdIaF rhIaF s[ krm isMG df pihlf ivafh hr kOr ƒ igRPqfr krky jylH ivc qÈwdd kIqf. igaf. iPr ies jQybMdI dI cox vI krvfeI, ivc hor mYNbr sMq ivsfKf isMG, BfeI
ienklfbI lihrF ivc lhU vItvF ihwsf nfl hoieaf sI. keI sfl bIq gey, koeI afKr iksfnF dI ijwq hoeI qy srkfr ƒ ijs ivc pRDfn sohn isMG Bknf, mIq inDfn isMG, BfeI rUV isMG, BfeI cMnx
pfieaf aqy kfbË ivdyÈI brqfnIaf aOlfd nf hoeI qF hr kOr dy Ëor pfAux ieh kflonfeIjyÈn ibwl vfps lYxf ipaf. pRDfn kysr isMG, skwqr lflf hridafl isMG, hËfrf isMG, krm isMG, pMizq
srkfr dI nINd ‘qy s[ krm isMG dUjy ivafh leI rfËI agly idn sohn isMG bfbU hrnfm qy KjfncI kFsI rfm bxfey gey. ies qoN jgq rfm qy krqfr isMG duwkI lfey gey.
hrfm krI rwKI. ho gey. ieh ivafh hr kOr dI mrËI isMG nfl irafsq aOrygfn dy diraf ielfvf ieMqËfmIaf kmytI ivc hrnfm dPqr ivc lflf hridafl dy nfl krqfr
Aus gdr pfrtI muqfbk hoieaf sI. kolMbIaf kMZy bxy lwkV dy kfrKfny, ijs isMG tuMzIlft, AUDm isMG ksyl, rfm isMG srfBf qy hor sfQI aKbfr dI CpfeI
df pRDfn sI, sohn isMG iek sfl df hoieaf sI df nF monfrk sI, ivc kMm dI qlfÈ leI rwKf qy kuJ hor sfQI ley gey. iqMn mYNbrI leI cuxy gey.
sohn isMG ik s[ krm isMG dI mOq ho geI. Gr gey. ies imwl ivc 200 pMjfbI kMm krdy KuPIaf ivBfg bxfieaf igaf. ieAuN jmhUrI ZMg-qrIky nfl jdoN
Bknf. ivc isrP iqMn aOrqF hI rih geIaF. sn. AuQy sohn isMG ƒ kMm iml igaf. pfrtI df AudyÈ ihMdosqfn dI mukMml gdr pfrtI amrIkf dI DrqI ‘qy vjUd
s[ Bknf iqMn pIVHIaF qoN Gr ivc isrP iek lVkf roËfnf 8 GMty kMm krky ZfeI zflr roË afËfdI, hiQafrbMd ienklfb rfhIN ivc af geI, ies ny hiQafrbMd Gol
hI pYdf huMdf irhf. koeI nËdIkI qfieaf, dy imldy. kMm sKq sI. sohn isMG qoN afËfdI ipCoN brfbrI vflf rfj sQfpq rfhIN srkfr nfl lohf lYNidaF ihMdusqfn
ikrpfl isMG sMDU cfcf jF hor koeI irÈqydfr vI nhIN sI. awDf idn hI kMm hoieaf. mYnyjr ny iek krnf, pRcfr leI pfrtI df hPqfvfrI dI mukMml afËfdI df bIVf cuikaf. ivdyÈF
jmIn df tukVf vI iekwTf hI cilaf af mhIny leI awDy idn dy kMm ‘qy rwK ilaf. aKbfr kwZxf imiQaf igaf. ieh vI ivc kMm krdy sUrmy gdr pfrtI dy JMzy
PirËno (kYlIPornIaf)
irhf sI. ipMz Bknf dy nËdIk 65 eykV iek mhIny ipCoN sohn isMG kMm df afdmI PYslf ilaf igaf ik pfrtI dI mflI hyT iekwTy huMdy gey. kYlIPornIaf qoN
Pon: 559-259-4844
jmIn df iekwTf rkbf sI, ijs ivc do
ilKdy hn ik iensfn glqIaF aqy KUh lwgy hoey sn. jmIn AupjfAU sI.
drusqIaF df sMigRh hY. mfjI ivc sUJvfnF dfdI mF hukm kOr ny KyqI df kMm
dy qjrby, pRcilq ËbfnF ivc cl rhy sMBfl ilaf qy mfqf rfm kOr ny Gr df
mfmilaF dy sumyl qoN AusfrU smfj ƒ sfrf kMmkfr afpxy iËMmy lY ilaf. hr
hmyÈf iswKx dI loV huMdI hY. dyÈ BgqI kOr ny sohx isMG dI prvirÈ, aMg-
Auh lgn qy ieÈk hY, ijs ƒ lwg jfvy, sfky, ipMz ivc gmI-KuÈI vyly smfgmF
Auh injI suwK Buwl jFdf hY. ieQoN qk ik ivc jfx df kMm sMBfl ilaf. 12 sfl
lflc, Èuhrq qoN Aupr AuT ky mOq dI vI qk iesy qrH F cldf irhf. ipM z dy
pRvfh nhIN krdf. afpxy dyÈ dI mnuwK pRfiemrI skUl qoN sohn isMG ny pRfiemrI
jfqI dy duwKF qklIPF ƒ dUr krn leI pfs kr leI. imzl skUl Èihr ivc
pqMgy vFg sV mrdf hY. sI. AuQy dfKl nf krvfieaf igaf. cMgI
Auh hor ilKdy hn ik ËflmF, TwgF, qy sfP suQrI Kurfk krky sohn isMG
vihm-Brm PYlfAux vfilaF dy KUnI pMjy gwBrU mflUm hox lwgf. dfdI ny sohn isMG
qoN BolI-BflI jnqf ƒ CuzfAux leI afpxy ƒ KyqI df kfrobfr sMBfl idqf. cVHdI
ijsmF dI kurbfnI dyx vfilaF dy nF dI jvfnI nf-qjrbykfrI kfrn ipMz dy kuJ
idn-rfq mYN mflf Pyrdf hF. nOjvfnF ƒ hmAumr aXfÈ iksm dy muMizaF nfl
cfhIdf hY ik ijs vI jgHf ‘qy kMm krdy dosqI pY geI. mfVI sMgq kfrn sohn
hn, swcy idl qy dyÈ BgqI dy jËby nfl isMG roË Èrfb pIx lwg ipaf. dfdI dI
afpxy PrË adf krn. joVI rkm aqy afmdn sB Èrfb dy mUMh
afËfdI qoN bfad 1960 ivc pMizq Kqm ho geI, krËeI ho igaf. iPr iek bfbf sohx isMG Bknf: (Kwby) jvfnI vyly aqy (swjy) buZfpy smyN
jvfhr lfl nihrU ny idwlI ivc kfnPrMs idn jmIn gihxy rwK, krËf adf krky ho igaf qy pUrf idn kMm krn lwgf. hflq suDfrn leI hr mYNbr iek iek aOrygfn, vfiÈMgtn qoN kYnyzf dy ibRitÈ
kIqI, ijs ivc sfrIaF isafsI pfrtIaF sohn isMG ny Èrfb qoN qObf kr leI. amrIkn mËdUrF df rihx-sihx zflr hr mhIny afpxy sYl dy KjfncI kolMbIaf sUby qk, pnfmf ivc bfbf duwlf
dy mohrI kfrkunF ƒ swdy pwqr Byjy gey. sohn isMG ny afpxy iek dosq rfhIN ivdyÈI mËdUrF dy mukfbly ibhqr hox kol jmHF krvfieaf krygf. isMG qy qyjf isMG suqMqr dI imhnq
gdr pfrtI dy dyÈ Bgq pirvfr ƒ vI amrIkf jfx bfry gwl clfeI. ieAuN sohn krky Auh pUrI qnKfh ‘qy hI kMm krdy. 31 dsMbr 1913 ƒ ikRsms dIaF sdkf pMjfbIaF df mËbUq sYl kfiem ho
kfnPrMs ivc ÈmUlIaq krn leI Kfs isMG 3 PrvrI 1909 ƒ amrIkf leI ivdyÈI mËdUr QoVHI qnKfh ‘qy vI kMm CuwtIaF ivc sYkrfmYNto (kYlIPornIaf) igaf. jfpfn ivc pRoPYsr mOlfnf brkq
bynqI kIqI geI. gdr pfrtI pRDfn bfbf cl ipaf. cfr aprYl 1909 ƒ amrIkf kr lYNdy; ieAuN kfrKfnydfr df kMm qF ivc mIitMg rwKI geI, jo ieiqhfsk ho Aulf jdoN XUnIvristI ivc pVHfieaf krdy
sohn isMG Bknf bfry ieh gwl afm dI isaftl bMdrgfh ‘qy jhfj phuMc cldf rihMdf pr amrIkn aqy ivdyÈI inbVI. pihlF syNt jon ivc hoeI sn, mËbUq sYl kfiem kr gey sn. cIn,
pRcilq sI ik kOVI qoN kOVI qy kusYlI gwl igaf. Au Q y ieM m Igry È n vfilaF df kfimaF ivcfly tkrfE hoxf kudrqI sI. kfnPrMs, ijs ivc ienklfbI jQybMdI hFgkFg, ÈMGfeI ivc BfeI inDfn isMG
vI aYsy imTfs Bry lihËy ivc kih jfxf sfhmxf krnf ipaf. aMgryËI nf afAuNdI lVfeI-JgVy vI huMdy. ihMdI kfimaF ƒ df nF ihMdI aYsosIeyÈn afP pYsyiPk cuwGf, zf[ mQrf isMG, BfeI gujr isMG
AunHF dy suBfa dI KUbI sI. pMizq nihrU hox krky duBfÈIaf mMgvfieaf igaf. bwsF ivc sPr vI nf krn idwqf jFdf qy kost rwiKaf igaf sI, dIaF sfrIaF mwdF qy BfeI Bgvfn isMG dI dyK-ryK hyT
ny siqkfr vjoN dyÈ Bgq pirvfr dy AunHF jo svfl kIqy, TIk-TIk jvfb idwqy. hotlF dy bfhr borz ‘qy iliKaf huMdf, ƒ mnËUrI idwqI geI. kYlIPornIaf dy bfgF qfkqvr sYl bx igaf. isMgfpur, pnFg,
sfQIaF ƒ afpxy gRih ‘afnMd Bvn` ivc ieMmIgryÈn vfilaF dI qswlI nf hoeI. ihMdusqfnIaF leI Kfxy dI mnfhI hY. keI ivc aqy gYs styÈnF ‘qy kMm krdy brmf, isafm ivc sohn isMG pfTk, bfbU
cfh `qy bulfieaf. jdoN sfry myË duafly pyÈI agly idn ‘qy pf idwqI. agly idn vfrI glIaF, bfËfrF ivc gorI nsl dy pMjfbIaF dy sYl kfiem krky pRDfn qy amr isMG ieMjInIar qy sfQIaF ny iml
bYT gey qF bfbf Bknf nihrU ƒ muKfqb duBfÈIey vjoN bfbU hrnfm isMG kflI sfrI bwcy ‘ihMdusqfnI gulfm’ kih ky afvfËy KjfncI bxfey gey. iPr srbsMmqI nfl ky KuPIaf sYl kfiem kr ilaf.
hoey, “pMizq jI, pMjfbIaF ivc iek irvfË vfilaF, jo isaftl XUnIvristI ivc kwsdy. mqy pfs kIqy gey. ieQy jQybMdI hux ivdyÈF ivc kMm krdy dyÈ Bgq
pRcilq hY, ijnHF ƒ bulfvf dy ky Gr pVHfAuNdy sn, ƒ bulfieaf igaf. pihly irafsq aOrygfn qy vfiÈMgtn dy srb-amrIkn bx cukI sI. ies df nF kfimaF ƒ hux amlI qOr ‘qy gulfmI df
swdIey, bfad ivc dfn-dwKxf vI idwqI idn vfly hI svfl puwCy, iPr TIk-TIk lwkV dy vwzy kfrKfinaF ivc ihMdI, pMjfbI 1857 vfly pihly afËfdI Gol aqy iPr aihsfs ho cukf sI. Auh afËfdI dy swcy
jFdI hY.” pMizq nihrU socF ivc zuwb gey jvfb idwqy qF ieMmIgryÈn vfilaF dI vwzI igxqI ivc kMm krdy. ieh afpxI 1870 ivc kUkf aMdoln rfhIN afËfdI leI afÈk bx cuky sn aqy gdr pfrtI ivc
aqy boly, “dws dyvo.” bfbf Bknf kihx qswlI ho geI. gulfmI ƒ cMgI qrHF mihsUs krdy. aYqvfr mfry hMBly dy afDfr ‘qy gdr pfrtI Èfml ho ky iek lVI ivc proey jf rhy
lwgy, “pMizq jI, asIN sfrf Bfrq hI pihlI rfq sohn isMG hrnfm isMG CuwtI vfly idn iek kfrKfny ivc kMm krn rwiKaf igaf. PYslf hoieaf ik pfrtI dy sn. ieAuN Aus vyly gdr pfrtI dIaF
afnMd Bvn vyKxf cfhuMdy hF. sfzI afKrI kol hI irhf. Ausy rfq bfbU hrnfm isMG vfly mËdUr iekwTy huMdy aqy kdy dUjy pRcfr leI aKbfr kwiZaf jfvy aqy ies vwzIaF-CotIaF 72 ÈfKfvF bx geIaF,
KfihÈ ieho hY. dUsrf, aMgryË srkfr ny 1906-07 vflI jmInI aYjItyÈn bfry aYqvfr iksy hor kfrKfny dy pMjfbI mËdUr df nF ‘gdr dI gUMj’ rwiKaf jfvy, aKbfr ijnHF sdkf brqfnIaf srkfr iKlfP
vyly dy rfey bhfdr, JolI cuwk qy DoqI puwiCaf. jvfb ivc ikhf ik sFdl bfr qy iekwTy huMdy. eyjMzf isrP ieko hI sI, dI CpfeI leI pRYs KrIdI jfvy, Aus df gdr pfrtI df pUrf jfl ivC igaf.
lfxf hux Kwdr pf ky quhfzy Èfsn duafly nIlI bfr khI jfx vflI bMjr jmIn gulfmI kfrn inwq idn ho rhI byiewjqI nF vI gdr pR Y s rw i Kaf jfvy . sY n srkfrI KuPIaf eyjMsI (sI[ afeI[
kuMzlI mfrI bYTy hn. ienHF ny gdrI dyÈ iksfnF ny sKq imhnq krky AupjfAU vflf. ieAuN ieh ivdyÈI kfmy iek-dUjy dy PrFissko vwzI bMdrgfh hY, ies leI zI[) ny gdr pfrtI dy PYlfa dI irport
BgqF ƒ Pfhy lfAux leI PYsly suxfey DrqI bxf ky nihrI pfxI lgdf kr krIb huMdy gey. iesy Èihr ivc pfrtI dPqr KoilHaf jfvy, jdoN srkfr ƒ idwqI qF Aus ƒ hwQF-pYrF
sn. aglI gwl, mhfqmf gFDI ny iek ilaf. aMgryË srkfr dI nIaq bdl 1913 ivc mfrc dy dUjy hPqy pMizq bMgfl ivc inkldy ienklfbI aKbfr dI pY geI. ies ipCoN brqfnIaf srkfr
kqrf KUn vhfey ibnf afËfdI lY idwqI, geI. Aus ny kflonfeIjyÈn ibwl lY aFdf, kFsI rfm ny aOrygfn aqy vfiÈMgtn ‘XugFqr’ dy nF `qy dPqr df nF ‘XugFqr afpxI dosqI dI sMDI vfly mulkF ‘qy
Auh Buwl gey ik gdr lihr nfl sbMDq ijs df mqlb sI ik iksfn afpxI jmIn irafsqF dy lwkV dy kfrKfinaF ijvyN afÈrm’ rwiKaf jfvy. hPqfvrI aKbfr dbfa pfAux lwgI qF jo gdr pfrtI dy
ZfeI sO dyÈ Bgq PFsI lwgy. sYNkVy jylHF iËafdf zUMGI nhIN puwt skdf. jmIn ivc afstrIaf, monfrk, bzflvl, syNt jon, ‘gdr dI gUMj’ AurdU, pMjfbI qy ihMdI ivc kMmkfr `qy rok pfeI jfvy. amrIkn
aMdr qÈwdd shfrdy jfnF vfr gey. Augfey drwKq ibnf mnËUrI nhIN vwZ vIafnf, portlYNz, ilMkn afid imwlF ivc Cfp ky ies nMU mulk ivc apVdf kIqf srkfr ny lflf hridafl dy vfrMt jfrI
POjIaF ny sIny Auqy iKVy mwQy golIaF skdf. ieQoN qk ik iËmIdfr hl pMjflI kMm krn vfly ihMdI-pMjfbIaF, sB ƒ jfvy. ijQy ihMdI, pMjfbI mËdUr kMm krdy (agly sPy `qy jfrI)
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (27)

krky Aus ƒ igRPqfr kr ilaf. pfrtI XuwD iCV jfx df pqf lwgf. dUsry smuMdr hoieaf qF brqfnIaf srkfr iKlfP sfQIaF ‘qy mukwdmf clfAux leI AunHF nMU kIqf. ieh sB ies AudyÈ leI sI ik
ny iek hËfr zflr nkd Ëmfnq dy ky ivc jrmnI dy jMgI jhfj, ijs ƒ aYzmn bgfvq krn dy jurm ivc 24 dyÈ BgqF lfhOr sYNtrl jylH ilaFdf. AuQy keI vfrI brqfnIaf srkfr ƒ pqf lwg jfvy ik
aglI pyÈI qk irhf krvf ilaf. gdr kihMdy sn, ny pihly hwly ivc hI ƒ PFsI qy bfkIaF nMU kYd dIaF vwK-vwK sohn isMG ƒ Bgq isMG nfl gwl krn ihMdusqfnI nOjvfn qy afvfm hux bhuqI
pfrtI ny bVI huiÈafrI nfl qy KuPIaf brqfnIaf dy keI jhfj smuMdr ivc grk sËfvF suxfeIaF geIaF. aKbfrF ny ies df mOkf iml jFdf. iek idn sohn isMG dyr quhfzI gulfmI brdfÈq nhIN krngy.
qrIky nfl lflf hridafl ƒ kr idwqy. sohn isMG ƒ zr sI ik ikqy PYsly iKlfP bhuq kuJ iliKaf qy srkfr ny Bgq isMG ƒ puwC ilaf ik nOjvfnf! sohn isMG Bknf ilKdy hn ik Bgq
sivtËrlYNz Byj idwqf qy Ëmfnq Ëbq kfmfgftfmfrU jhfj, jo klkwqy jf irhf iKlfP mulk ivc jlsy jlUs kwZy gey. qyrI Aumr pVHn-ilKx qy mOj-msqI isMG 6 Puwt Aucf gwBrU nOjvfn, dunIaF
krvf leI. dPqr df kMmkfr iPr BfeI hY, ƒ ieh zubkxI nf vwj jfvy. gdr vfiesrfey ihMd ny 7 dyÈ BgqF ƒ PFsI vflI sI, qUM ieDr iks qrHF af igaf? Br dI ips rhI grIb jnqf df drd Aus
sMqoK isMG ny sMBfl ilaf. pfrtI df jrmn srkfr nfl golI-iswky aqy bfkI 17 ƒ hor sËfvF ivc qbdIl Bgq isMG ny hws ky jvfb idwqf, ieh dy idl ivc vyiKaf jf skdf sI.
gdr pfrtI ny PYslf kIqf ik df KuPIaf smJOqf ho cukf sI. Aus df s[ Bknf gdr pfrtI dy pihly idnoN
kfmfgftfmfrU jhfj dI vfpsI ‘qy jfpfn koz vrz gdr pfrtI dy isrP iqMn pRDfn cuxy gey aqy afKrI vkq qk pRDfn
dI bMdrgfh Xokohomf musfPrF ƒ imilaf KuPIaf gdrIaF ƒ hI pqf sI. ies ivcoN vjoN afpxIaF iËMmyvfrIaF pUrI krdy rhy.
jfvy qy gdr pfrtI vflI ienklfbI iek sohn isMG Bknf, pRDfn gdr pfrtI aMzymfn dI jylH ivc, mdrfs aqy pMjfb
lfeIn smJfeI jfvy qF jo Auh ihMdusqfn vI sn. sohn isMG jfpfn ivc jrmn dIaF vwK-vwK jylHF ivc bypnfh qÈwdd
jf ky gdr pfrtI df pRcfr krn. dUsry kONslr ƒ jfpfnI nOkr nfl imlfAux shfrdy rfjsI kYdIaF dy hwkF Kfqr Cy
Xokohomf ivc iek pytI 200 ipsqOl aqy ivc kfmXfb ho igaf. afpxf koz vrz lMmIaF BuwK hVqflF kIqIaF. ieQy hI bws
pytI ivc 2000 golIaF AunHF ƒ PVf dws ky ikhf ik ieh kfmfgftfmfrU jhfj, nhIN, afËfd hoey dyÈ vyly vI Xol kYNp
idwqIaF jfx. BfeI Bgvfn isMG qy krqfr jo klwkqy jf irhf hY, Aus ivc sfry hI jylH ivc hwk bhflI leI swqvIN lMmI BuwK
isMG srfBf ny ies asly df bMdobsq dyÈ Bgq ienklfbI ieMzIaf jf rhy hn. hVqfl kIqI. buZfpy kfrn AunHF dI kmr
kIqf. smuMdrI jhfj sYn PrFissko qoN aYzmn ƒ afgfh kr idwqf jfey. jrmn tyZI ho geI. AunHF dy jIvn dI iek hor
Xokohomf jf irhf sI. Aus ivc iek kmrf kONslr ny qurMq ies df bMdobsq kr Gtnf df iËkr krnf cfhFgf. afËfdI qoN
sohn isMG dy nF `qy buwk krvf idwqf. idwqf. ieh sfrI gwlbfq kfmfgftfmfrU bfad pMizq nihrU jlMDr kFgrs kmytI
jhfj clx qoN GMtf pihlF ieh do pytIaF, jhfj dy lIzrF nfl sohn isMG ny sFJI dy dPqr afey. bfbf Bknf kuJ dyÈ Bgq
smfn vjoN sohn isMG vfly kmry ivc kr leI. jfpfn sYl dI mdd nfl hI Auh sfQIaF nfl kFgrs dy dPqr nihrU ƒ
rKvf idwqIaF aqy afp ieDr-AuDr sfrf kMmkfj isry ciVHaf. bfbf sohx isMG Bknf gdr pfrtI, aMimRqsr dy afjLfdI sMgrfmIey imlx gey aqy iek icwTI nfl lY gey.
GuMmdy rhy. sohn isMG XugFqr afÈrm sohn isMG Bknf iksy hor jhfj sfQIaF nfl iliKaf sI, pMizq jI, qusIN qF rfj Bfg
dPqr qoN cwilaf qy rsqy ivc kfr bdl ivc ÈMGfeI, iPr hFgkFg qoN dUsry jhfj kr idwqf igaf. sohn isMG Bknf Aumr myrf ksUr nhIN, quhfzf hY. sohn isMG ny dy mflk bx gey, afËfd hoey dyÈ ivc vI
leI aqy isrP jhfj cwlx qoN 15 imMt nfmsuMg ivc svfr ho ky isMgfpur, iPr kYd vfilaF ivc sI. ies ƒ aMzymfn vflI ikhf, ieh iks qrHF? Bgq isMG kihx myrf aËIË sfQI qyjf isMG suqMqr kwZy
pihlF bMdrgfh `qy phuMc gey. krqfr pnFg phuMc igaf. pnFg ivc hI klkwqy jylH Byj idqf. lwgy, jy krqfr isMG srfBf ihMdosqfn hoey vfrMtF kfrn QF-QF Btk irhf hY.
isMG srfBf ƒ vfps muV jfx df ieÈfrf bjbj Gft ‘qy hoey KUnI sfky df pqf ies jylH ivc gdrI dyÈ BgqF ‘qy dI afËfdI Kfqr hws ky PFsI nf cVHdf qy Aus df ksUr ieh hY ik Aus ny dyÈ ƒ
krky afpxy kmry ivc bYT gey. jhfj lwgf. jdoN ieh jhfj vI klkwqy dI qÈwdd kIqf jFdf sI. ies iKlfP dyÈ qusIN gdrI kuMBI nrk khI jfx vflI afËfd krvfAux leI afpxy ZMg-qrIky
smyN isr cl ipaf. bMdrgfh ‘qy lwgf qF sfry musfiPrF ƒ BgqF ny BuwK hVqflF kIqIaF. sfry dyÈ aMzymfn jylH nf jFdy, qÈwdd nf shfrdy nfl sMGrÈ liVaf. pMizq nihrU ny icwTI
pRoPYsr mOlfnf muhMmd brkq Aulf puils dI ingrfnI hyT luiDafxf ilaFdf ivc mujfhry hoey. srkfr ƒ Jukxf ipaf qy sfbq-sbUq ijAuNdy bfhr nf afAuNdy siqkfr nfl bfbf Bknf qoN leI aqy
ny jfpfn rihx dOrfn jo sYl kfiem kIqf igaf. Au Q y pu C -pVqfl krky Èw k I qy 1921 ivc sfry dyÈ Bgq gdrIaF ƒ qF Èfied asIN vI ieDr nf afAuNdy. agly idn idwlI jf ky qyjf isMG suqMqr
sI, jfpfn qfr dy ky afpxy sfQIaF ƒ musfPrF ƒ judf do jylHF ivc Byj idwqf. sUbf mdrfs dI sYNtrl jylH ilaFdf, iPr sohn isMG Bknf ilKdy hn, mYN dy vfrMt mnsUK krvf idwqy. bfbf jI df
sohn isMG bfry ieqlfh dy ky pUrI mdd sohn isMG Bknf ƒ mulqfn jylH ivc pMjfb dIaF jylHF ivc qbdIl kr idwqy puiCaf, Bgq isMG sFzrs ƒ golI ikAuN afpxy sfQIaF pRqI ieh nyk ivhfr sI.
krn leI ikhf. Xokohom vfly sYl ny dovyN Byijaf igaf. gey. sohn isMG nMU 1928 ivc srdIaF mfrI? Bgq isMG kihx lwgf, 1914- afËfdI GulftIey bfbf sohn isMG
pytIaF sMBfl leIaF qy sohn isMG ƒ pihlF lfhOr sfiËÈ kys cwilaf. dy mOsm ivc lfhOr sYNtrl jylH qbdIl 15 ivc gdr pfrtI ny dyÈ ƒ afËfd Bknf 98 sfl 6 mhIny df sMGrÈI jIvn
hotl ivc Tihrf idwqf. gdrI dyÈ BgqF ƒ vwK-vwK jylHF qoN lfhOr kr idwqf. krfAux leI JMzf cuikaf. asIN sFzrs guËfr ky 21 dsMbr 1968 nMU ies PfnI
sohn isMG ƒ jfpfn ivc hI sMsfr sYNtrl jylH ilaFdf igaf. mukwdmf ÈurU ÈhId-ey-afËm Bgq isMG aqy ƒ mfiraf qy pfrlImYNt ivc bMb Dmfkf sMsfr ƒ hmyÈf leI alivdf kih gey.

Kf Kf kfly Dn nfl pilaf eyN


“hr mËdUr nUM Aus dI mËdUrI Aus kro, nfm jpo, vMz Cko.”
df psInf suwk jfx qoN pihlF iml jfxI iswK Drm dy bfnI gurU nfnk dyv jI
cfhIdI hY.” ieh Èbd mhfn ivigafnI qy ny iliKaf hY,
iPlfsPr kfrl mfrks dy hn| Aus ny slok m: ñ]
mËdUrF nUM afpxy hwkF leI cyqMn krn dy nUM zfktrI mdd dyx aqy mOq ho jfx ‘qy iksy ny puils vwl bMb suwt idwqf qF puils jlsy aqy pRdrÈn krdy hn| igafn ivhUxf gfvY gIq]
Xqn kIqy ik mËdUrF nUM jfq-pfq qoN Aucf jF kMm qoN aXog ho jfx ‘qy koeI ivwqI vloN clfeI geI golI nfl 4 lokF dI mOq brimMGm, albfmf (amrIkf) ivc BuKy mulF Gry msIiq]
AuT ky iewk JMzy hyTF iekwTy hox dI loV iemdfd dyx bfry soicaf hI nhIN sI jFdf| ho geI sI| ikhf jFdf hY ik ieMnf KUn bxfieaf vlkn buwq lohf aqy iespfq mKtU hoie kY kMn pVfey]
hY| smJfAux dI koiÈÈ kIqI ik mËdUrF iksy vI smfj dy asl isrjk zuwilHaf ik mËdUrF dy icwty JMzy df rMg ieMzstrI dy ivÈyÈ Xogdfn dI bfq pfAuNdf Pkru kry horu jfiq gvfey]
dy aiq GtIaf drjy dy ijAux-ZMgF leI mËdUr huMdy hn, jo Duwp-CF, srdI-grmI, lfl ho igaf aqy Aus idn qoN mjLdUr hY| ies Kyqr dy Kfx mËdUr ies ‘qy mfx guru pIru sdfey mMgx jfie]
kyvl qy kyvl pUMjIpqI hI ijMmyvfr hn| idn-rfq dI pRvfh nf kridaF awg lfl JMzy nUM afpxf mMnidaF slfm krdy krdy hn| buwq pUrn qOr ‘qy brimMGm qf kY mUil n lgIaY pfie]
Auh afpxIaF cflF rfhIN hor qoN hor amIr kwZdIaF BwTIaF qy brPIly dIaF KfxF ivcoN pRfpq lohy qoN hI bxfieaf Gfil Kfie ikCu hQhu dyie]
ho rhy hn aqy kMm krn vfilaF dI hflq KyqrF ivc kMm krdy hn aqy igaf hY, ijs df Bfr hwQ ivc idwqy Bfly nfnk rfhu pCfxih syie]ñ]
idno idn inwGrdI smfj nUM bulMdIaF vl lY ky smyq 120,000 pONz jF 54,431 (pMnf 1245)
jf rhI hY| ies jFdy hn| amIr afdmI qF iklogRfm hY. ieh 123 Puwt jF 37 mItr gurU jI smJf rhy hn ik pMizq df
hflq nfl pYsf hI lf irhf huMdf hY, hr lMby mInfr Auqy suÈoiBq hY| buwq dI CfqI ieh hfl hY ik Auh pRBU dy Bjn qF gf
nijwTx leI iksm df joKm AuTf ky df Gyrf 22 Puwt 6 ieMc jF 7 mItr hY lYNdf hY pr afp smJ qoN KflI hY arQfq
jrUrI hY ik iekwTy mËdUr Aus dy isrjy aqy lwk df Gyrf 18 Puwt 3 ieMc jF 6 Bjn gfAux nUM Aus ny roËI-rotI df vsIlf
ho hMBlf mfiraf supinaF nUM aslI rUp pRdfn mItr hY| hËfrF sYlfnI ies nUM dyKx jFdy bxf ilaf hY aqy Aus dI afpxI smJ
jfvy qF hI asIN krdf hY| srmfeydfr Aus nUM hn| sYlfnIaF dy dyKx leI iek AucI AucI nhIN ho skI| BuwK dy mfry muwlF dI
afpxIaF ijAux Gwt imhnqfnf dy ky vI Aus ilPt df pRbMD vI kIqf hoieaf hY| msIq vI roËI dI Kfiqr hI hY arQfq
‘qy aihsfn jqfAuNdf hY| iewk kvI hrdIp ivrdI ny iek gËl muwlF ny vI bFg nmfË afid msIq dI
zf[ ajIq isMG kotkpUrf afpxI hflq suDfrn ivc afpxy kfrKfnydfr mfilk nUM AulHfmf ikRaf nUM roËI-rotI df vsIlf hI bxfieaf
Pon: 585-305-0443 leI socx Kfiqr mËdUr meI idwqf hY ik jy Auh vI mËdUr bx dyKy qF hoieaf hY| qIjy hor hn, jo hwz hrfm hn
idvs vfly idn iekwTy ho Aus nUM mËdUr dI hflq dI swcfeI nËr aqy kMn pVvf lYNdy hn| kuJ PkIr bx
hflqF ibhqr bxf skdy hF| ivcfr krdy hn| vDyry dyÈF af skdI hY| Auh ilKdf hY: jFdy hn aqy afpxI kul dI axK gvf
jdoN asIN pihlF vfly mËdUr dI ‘c ivÈv mËdUr idvs, ijs kdy qUM vI myrI jUn hMZf qF jfxy lYNdy hn| BfvyN Auh afpxy afp nUM gurU
hflq vl dyKx leI ieiqhfs dy pMny nUM meI idvs vI afiKaf rotI inq kmf ky Kf qF jfxy. pIr aKvFdy hn pr rotI dr dr qoN mMgdy
prqdy hF qF pqf lgdf hY ik mËdUrF jFdf hY , pihlI meI nU M ikwdF pY jFdf hY iPkr qVky hI hn| aijhy bMdy dy kdy vI pYrIN nhIN pYxf
koloN gulfmF vFg kMm ilaf jFdf sI aqy mnfieaf jFdf hY, jo 1882 qUM kdy iewk idhfVI lf qF jfxy. cfhIdf| jo mnuwK dsF nhuMaF dI ikrq
keI vfr vgfr vI leI jFdI sI| Aus nUM eIsvI qoN arMB hoieaf ivc bIqy idn ey[ sI[ bMgly dy kr ky KFdf hY, muÈwkq krdf hY aqy
byhwd mfVI hflq ivc dr guËr krnI mMinaf jFdf hY| iÈkfgo aqy kdy Duwp-lU nfl kumlf qF jfxy. afpxy hwQoN puMn dfn vI krdf hY, AunHF
pYNdI sI| Aus dI koeI pRvfh nhIN sI kIqI imlvfkI (ivskfnisn) ivqoN vwD Kf ho jFdf aOKf qUM bfry gurU jI afKdy hn ik aijhy bMdy hI
jFdI. qn Zkx leI kwpVy dI qF gwl dIaF GtnfvF df ies idn nUM pwky pYrIN hn| kdy BuwKy pyt idhfVI lf qF jfxy. iËMdgI df shI rsqf pCfxdy hn|
Cwzo, pyt Br Kfxf vI nsIb nhIN sI huMdf| krn ivc ivÈyÈ Xogdfn hY| ivÈv ÈFqI Ausy sfl imlvfkI ‘c surwiKaf blF notF dy Qwby rwK Buwldf eyN mËdUr smfj dI rIVH dI hwzI hn
Aus smyN mËdUr afpxy mflk dI dy AudyÈ nUM icqv ky kuJ smfjk aqy vloN kIqI geI golI bfrI nfl swq jfnF kdy igxvyN jyb ‘c pf qF jfxy. aqy jy rIVH dI hwzI df iDafn nf rwiKaf
bMDUaf mËdUrI krdy sn. mflk nUM ieh kimAUinst pfrtIaF ny afpxIaF kuJ ajfeIN clIaF geIaF, ijnHF ivc afpxy Kf Kf kfly Dn nfl pilaf eyN jfvy aqy ieh rogI ho jfvy qF sfrf srIr
hwk vI sI ik Auh afpxy mËdUrF nUM jdoN mMgF ijvyN mËdUrI dy awT GMty insLicq Gr dy lfan ivc kMm krdf iek inrdoÈ kdy hwk swc dI Kf qF jfxy| bykfr qy rog gRsq ho jfvygf. ies leI
mrËI iksy hor mflk kol vyc skdf sI, krn, kiQq inmn vrgF pRqI ho rhy ivakqI aqy skUl df iek mfsUm bflk (‘pMjfbI jfgrx’ ivcoN DMnvfd sihq) smyN dI loV hY ik qMdrusq smfj leI
qy mËdUr koeI AuËr vI nhIN sI kr skdf| ivqkry ivruD afvfË bulMd krn aqy hor vI sLfml sI| zUMGy ivroD kfrn ieh idn iswK Drm ‘c vI ikrq nUM Auqm drj mËdUrF vwl smyN dIaF srkfrF iDafn
ieQoN qk ik iek mflk afpxf krËf mMdIaF hflqF qoN Cutkfrf pfAux ihq Drny meI idvs jF mËdUr idvs bx igaf| pRfpq hY. mËdUr nUM sB qoN vDyry guxf dyx. jy asIN AunqI krnI cfhuMdy hF qF
Auqfrn leI afpxy aDIn mËdUrF nUM iksy lfey qy pRdrÈn kIqy sn| jdoN puils BIV sfry mËdUr ies CuwtI nUM sfQI mËdUrF nUM vflf smiJaf igaf hY. gurmiq dy muZly mËdUrF dIaF shUlqF df pUrf iDafn
hor mflk kol gihxy Dr idMdf sI| Aus nUM kfbU krn ihq Xqn kr rhI sI qF afpxy hwkF pRqI jfgrUk krn ihq QF QF isDFq ivc ‘ikrq’ pihly QF hY, “ikrq rwKIey|
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (28)

kOzI dI kImq
awj svyr qoN hI Gr ivc kfPI rOxk mihmfnF dy mUhry nf afAuNdy pr kbfV
hY. rwKx vflI koTVI ivc qF bYT hI skdy
mixkf ƒ vyKx leI iek pirvfr sn. hMkfrI byty ƒ buwZy ipAu df Gr ivc
af irhf hY. pUry Gr ivc vwzI KuÈKbrI rukxf vfjb nf lwgf. vfjb qF Aus
hY ieh. iksy ƒ XkIn nhIN af irhf ik aOrMgËyb leI ipAu dy sfhF df clxf vI
inwkI ijhI mxI ieMnI vwzI ho geI ik AuhdI nhIN hY pr afpxy hwQIN glf nf Guwt skx
ÈfdI dI crcf ÈurU ho geI. ivafh dI ihMdI khfxIkfr AUÈf Xfdv ny ‘kfhy rI nilnI’, dI byvsI kfrn ies Èfh jhfn ƒ shfr
pyÈkÈ Kud muMzy vfilaF vloN afeI hY aqy ‘pRkfÈ kI Er’, ‘eyk aOr aihwilaf’ vrgy nfvl irhf hY. AunHF ny AudfsI ivc soicaf. mx- rukxf asMBv hI sI. lVkI vyKx ivc
AunHF ny lVkI vyKx dI iewCf pRgtfeI hY. aqy ‘tukVy-tukVy suK’, ‘spnoN kf ieMdrDnuÈ’, mx Br dy pYr iek vfr Pyr mMidr dy smF hI ikMnf lwgf hoAU? Aus ipCoN cfh-
Gr-vr ƒ lY ky ieQy iksy dy mn ivc ‘jfny ikqny kYkts’, ‘cFdI kI hMslI’ vrgy khfxI cbUqry vwl AunHF dy buwZy srIr ƒ GVIsdy pfxI ivc jy GMtf-zyZ GMtf vI lg igaf
koeI ÈMkf nhIN hY. brfdrI df AuGf pirvfr iljfx lwgy. AuQy vI bykfr bYTy rihxf hovy qF igafrF vjy qk AunHF ƒ vfps
hY aqy hfl hI ivc lVky dI izptI sMigRh ilK ny nfmxf Kwitaf hY. khfxI ‘kOzI dI cuBygf-Auh jfxdy sn, pr byvs sn. cly jfxf cfhIdf sI. qy hux qF dupihr
klYktr dy ahudy leI cox hoeI hY. Auhdy kImq’ ivc Aus ny GrF ivc bjurgF df hfl bhuq dupihry bfrF vjy dI afrqI ipCoN bfrF vjy mMidr dy drvfjy bMd ho jfx
tRyinMg ‘qy jfx qoN pihlF hI Auh irÈqf Bfvuk aMdfË ivc ibafn kIqf hY. khfxI df anuvfd pujfrI mMidr dy drvfjy bMd krky Gr ipCoN vI GMty Br qoN vwD smF bIq igaf
pwkf kr dyxf cfhuMdy hn. nvsMgIq isMG ny kIqf hY. -sMpfdk clf igaf. hux ÈfmIN pMj vjy muVygf, sI. iek-zyZ vjy qk AunHF df ruky rihxf
swc qF ieh hY ik hIry vrgy vr ‘qy dIp cMd ƒ pqf sI. ies dOrfn isrP lo sMBv nhIN hY. iesy leI zrfieMg rUm ivc
moihq hox dI ies Gr dI aOkfq hI nhIN dIp cMd cly ËrUr gey, pr AunHF df vrgy pyNzU bMdy GVy dy pfxI ƒ qrs jFdy dy QpyVy hI AunHF dy sMgI-sfQI bxngy, KfmoÈI sI. koeI avfË nhIN af rhI[[[qy
sI. dfj dI koeI crcf nf krky AunHF ny mn Gr ivc hI lwgf irhf. mxI AunHF dI ny.” ieh vI jfhr sI. isrP axjfx sI, AunHF hF, koTI dy sfhmxy koeI gwzI vI nhIN
pUrf rhws lok hI isrj idwqf hY. jy irÈqf lfzlI poqI hI nhIN, awKF df qfrf vI hY, “afE bfbU jI! KuÈI nfl pfxI pIE leI afpxy phuMcx df smF aqy ieh pIV sI. ibÈMBr dI gwzI gYrfj ivc hY. inÈcy
juV igaf qF ieho AuhdI ÈfdI dy pRsMg qoN Kud ƒ prHy rwKxf pr grIb afdmI dy Gry quhfƒ pfxI nfl CotI nhIN sI. hI afpxI gwzI ivc afey Auh lok muV
smiJaf jfvygf ik AunHF dy idl ƒ ikvyN cMgf lwg skdf sI? guV dI zlI hI imlygI. imTfeI qF Kuaf acfnk dIp cMd KuÈ ho AuTy. AunHF cuky hn.
lVkI dI iksmq ies leI mMidr dIaF pOVIaF ‘qy bYTx nhIN skFgf.” ƒ lwgf, lVkI vyK ky mihmfn hux qwk dIp cMd ny Kud ƒ sMBfilaf. mwQy
ivc rfj rfxI ipCoN vI Auh icMqq hI rhy. nhIN pqf lf “myry leI Auh guV dI zlI iksy cly gey hoxgy, AunHF ƒ vI Gry cly jfxf ‘qy cmkdIaF muVHky dIaF bUMdF pUMJIaF
bxn df Xog sI. sky ik AunHF dI gYr hfËrI ivc izptI myvy-imTfeI qoN Gwt nhIN hovygI Brfvf!” cfhIdf hY. eyQy bYTy rihx ‘qy ibÈMBr aqy idl mËbUq krky zrfieMg rUm df
iqafrIaF dy kulYktr lVkf kdoN afpxy mfqf-ipqf kihMidaF dIp cMd dI afvfË lrË geI. guwrfey ibnf nhIN rhygf, “GoVf-gwzI Byjy prdf htf ky aMdr kdm rwiKaf. pr ieh
ruJyivaF ivc mxI nfl afieaf. kdoN cfh-pfxI dOrfn lVky awKF ivc iek vfr iPr hMJU Br afey pr jfx dI AuzIk kr irhf sYN? bhU-bytI kI? sfhmxy iksy grjdy Èyr ƒ KVHy vyK
dy ipqf ny ibÈMBr qoN puwiCaf, “quhfzy aYqkIN vI Auh afpxI pIV ƒ pI gey. Bojn leI qYƒ AuzIkdIaF Èfm qwk bYTIaF ky hI Auh ieMnf nf zrdy, ijMnf sfhmxy
AUÈf Xfdv ipqf jI ikQy ny? nËr nhIN afey.” mohn Bog qoN imwTf guV dI zlI df rihxgIaF, vwzf lft sfihb?” soPy ‘qy bYTy iksy amIr bMdy ƒ vyK ky
“Auh ÈihroN bfhr gey hn.” AunHF suafd. Auhdy nfl lotf-Br TMZf pfxI. glqI df aihsfs huMidaF hI dIp BYBIq ho gey. kmry ivc kuJ hor lokF dI
dy ipqf ibÈMBr ƒ afpxy ipAu dIp cMd df ƒ jvfb imilaf hY. dIp cMd ƒ kuJ skUn imilaf. mflI dI cMd Gbrf ky AuT KVHy hoey. hflFik qyË hfËrI df anuBv hoieaf pr Auh kI kr
cyqf afieaf. iekdm ihtlrI aMdfË ivc “kdoN qk afAuxgy? jy nyVy-qyVy hI koTVI sfhmxy inMm df sMGxf ruwK sI. Duwp krky pYdl qurnf muÈikl sI pr skdy hn, jfxn dI suD dIp cMd ƒ nf
Auhny ipAu ƒ cbUqry ‘qy jf PiVaf, hn qF Pon krky swd lE. AunHF ƒ mYN AuhdI CF hyT mMjf ipaf sI. hvf dy Gr phuMcx dI KuÈI nfl pYrF nMU KMB lg rhI. hF, soPy ‘qy bYTy bMdy dy nyVy bYTf
“buiVHaf, qyry kMn mqlb dI gwl suxn Kfs qOr `qy imlxf cfhuMdf hF.” buwilHaF nfl ihwldIaF pwqIaF aqy Auh gey sn. joÈ-joÈ ivc byty dI aflIÈfn ibÈMBr ËrUr nËr af igaf.
nUM bhuq qyË hn. hux qwk qYƒ ËrUr pqf “ipMz gey hn. iqMn-cfr idnF ipCoN mMjf dIp cMd ƒ GMtf-awDf GMtf AuQy hI koTI qk qF phuMc gey pr gyt ‘qy KVHy ho dIp cMd ny soicaf ik ibnf koeI
lwg igaf hoAU ik mxI ƒ vyKx kuJ lok afAuxgy. AuQy pCVy ielfky ivc isgnl lyt ky afrfm krn df swdf dyx lwgy pr ky pYr iPr mx-mx Br dy ho gey. KVkf kIiqaF Auh vfps muVn aqy kmry
af rhy hn.” nf hox krky Pon nhIN cldf.” qoN bfhr inkl jfx. prdf pihlF vFg
dIp cMd KfmoÈ rhy. afpxy ies mUMh “hYN, ipMz?” mihmfn df ichrf ieh lihrfAux lwgy qF Èfied iksy nUM AunHF df
Pt byty qoN zrdy sn Auh. awj qoN nhIN, sux ky gMBIr ho igaf hY. eyQy afAux df pqf nf lwgy, pr AunHF dy
virHaF qoN. kuJ bolx df mqlb afpxI jo vI hY, ies gwlbfq qoN axjfx kdm ipCy htx qoN pihlF hI mihmfn dy
byiewjqI krfAuxf hY, Auh jfxdy hn. ies rihx ‘qy vI dIp cMd afpxy iZwz dI BuwK mUMhoN suxfeI idwqf, “ibÈMBr bfbU, Ërf
leI hux vI byty dI gwl df jvfb dyxf qoN axjfx nhIN sn. ho skdf hY ik jy dyKxf, kOx afey ny?”
AunHF vfjb nf smiJaf, pr AunHF dI ies kMm ivc ruJy huMdy qF vfr-vfr ies pfsy ieh Èbd kMnIN pYNidaF hI dIp cMd
hukm-adUlI ‘qy ibÈMBr dIaF awKF lfl iDafn nf jFdf pr KflI bYTy rihx kfrn aihl pwQr dI mUrqI ivc bdl gey. AunHF
ho geIaF, “ieAuN guMgf bx ky kI dwsxf mn GuMm-iPr ky Ausy ibMdU ‘qy phuMc jFdf, dy ichry df rMg Pwk ho igaf. hux bfhr
cfhuMdf hYN qUM? jwlfd hF mYN, PFsI tMg ibÈMBr ny nfÈqf vI nhIN krn idwqf. inklxf PËUl sI. AunHF dy afAux df pqf
dAUN qYƒ?” pUjf dI QflI aqy pfxI df Biraf lwg igaf sI. AunHF Auqy ibjlI izgygI,
dIp cM d ƒ mU M h Ko l H x f ipaf, lotf lY ky mMidr afAux vflIaF kflonI ieh inÈicq sI. iks rUp ivc izgygI,
“swcmuc sfzy leI bVI KuÈI aqy PKr dI dIaF aOrqF ƒ jdoN afpxy kfrn aOK huMdI ieh nhIN sI pqf.
gwl hY ik brfdrI dI nwk smJy jfx vfly vyKI qF dIp cMd pOVIaF qoN AuT KVHy hoey. ibÈMBr Èfied isr JukfeI kuJ pVH
pirvfr ny Kud sfzI mxI df hwQ mMigaf AunHF dy kdm pfrk vl vD gey. svyr irhf sI. nyVy bYTy mihmfn dI afvfË sux
hY.” df smF huMdf qF AuQy aksr sYr krn ky qRBikaf aqy isr cuk ky vyiKaf.
“Èukr hY, Ëbfn qF KuwlHI!” ibÈMBr vfilaF dI BIV huMdI. do-cfr sMgI-sfQI sfhmxy KVHy dIp cMd ƒ vyK ky Auhdy isr
ny mUMh bxfieaf, “hux kMn KolH ky sux vI kuJ icr gwlbfq krn ƒ iml jFdy. ‘qy BUq svfr ho igaf. Kud ƒ rokidaF
lY, jdoN qwk Auh lok eyQy hoxgy, qUM pfrk roË Xog krn vfilaF dIaF ksrqF hI vI gly ‘coN afvfË inklI, “qYƒ afAux
jF mMidr dy cbUqry `qy rhIN. Buwl ky vI kuJ icr vyKIaF jf skdIaF sn pr ies ƒ mnHF kIqf sI nf? cl vfps jfh.”
Gr ivc pYr rwiKaf qF mYQoN burf koeI vyly mflI KurpI nfl ikafrIaF dI gozI dIp cMd afpxf BMqiraf isr qy
nhIN.” kr irhf sI aqy qyË Duwp cfry pfsy psrI lVKVfAuNdy kdm lY ky ipCy muVy aqy bfhr
“TIk hY!” dIp cMd ny hfmI BrI. hoeI sI. inkl ky KuwlHy drvfjy qoN kuJ pry ho ky
ivroD df nqIjf jfxdy sn. byty ny afp dIp cMd ƒ vyK ky mflI ny afpxy KVHy ho gey. sfh TIk krn ipCoN hI AunHF
hI kfrn dws idwqf, “drasl qUM hYN pfgl mwQy df muVHkf pUMJidaF ikhf, “bfbU jI, ivcoN AuQoN jfx dI qfkq af skdI sI.
bMdf! kdoN, iksy dy sfhmxy kI bkvfs ieh vylf pfrk ivc GuMmx df QoVHy hY? mOjUdf srIrk-mfnisk hflq ivc AunHF
krn lwg peyN, iehdf mYƒ Brosf nhIN. pMj imMt ivc hI qusIN psIinE psInf ho leI do kdm cwlxf vI aOKf sI. isrP
ibhqr hY, prCfvF vI qyrf eyQy nf pvy. jfEgy.” ieho nMgI qlvfr AunHF dI DOx ‘qy ltk
qyrI iksy GtIaf hrkq nfl mYN AunHF “jfxdF Brfvf!” dIp cMd ivaMg rhI sI, kmry ivc pYr rwKx dy aprfD
lokF sfhmxy ÈrimMdf nhIN hoxf cfhuMdf.” nfl muskrfey, “Koty iswky qoN sfry ieAuN df iswtf kI hovygf? ijs hulIey ivc Auh
dIp cMd dy ichry ‘qy iplwqx Cf hI byruKI nfl mUMh Pyr lYNdy hn. vyK, ieh qF AuNgl PV ky pONcf PVn vrgI socx lwgy, isriPry bMdy df kI ibÈMBr dy Kfs mihmfn dy sfhmxy af
geI. qYƒ myrf ieQy GVI Br KVHnf vI cuB gwl ho jFdI. svyr df Qwikaf-hfiraf Brosf? ibÈMBr ikqy Auhdf ichrf vyK ky phuMcy sn, kI AunHF df guwsyKor bytf iehƒ
“hux KVHf-KVHf myrf mUMh kI vyKI igaf.” mflI vI kMm-DMdf krky ies mMjy ‘qy pY hI guwsy ivc lfl-pIlf nf ho jfvy? pr brdfÈq kr lAU?
jfnYN?” ibÈMBr cIikaf, “dPf ho jf mflI ny dMdF hyTF jIB dbfeI aqy ky afrfm krnf cfhygf; ieMnI smJ AunHF jdoN gyt qwk af hI gey qF soicaf, AuKlI dIp cMd dI nËr afpxy pihrfvy ‘qy
eyQoN!” dovyN hwQ joVy, “qusIN kI kih rhy ho bfbU nMU sI. ivc isr idwqf qF mohilaF qoN kI zr? jo geI-pYrF ivc byty dIaF suwtIaF purfxIaF
mfr-KfDy kuwqy vFg dIp cMd AuQoN jI! mYƒ Blf quhfzy eyQy afAux `qy ikAuN pfxI pI ky kuJ Audfs afvfË ivc hoAU, vyKI jfAU. cwplF, mYlI-kucYlI DoqI aqy ipMzy awDI
cwl pey. ieMnf kihx dI ihMmq vI nf kr ieqrfË hovygf? Auh qF qyË Duwp vyK ky boly, “hux cldF.” dIp cMd ny koTI df gyt ieMnI hOlI bFh vflI bunYx. isr ‘qy iKlry hoey vfl.
sky ik iZwz ivc kuJ byhI, bcI-KucI pf mYN kih idwqf. mYN vI hux Gry jfnF, Gr “hF bfbU jI, iswDy Gr jfE. hux KoilHaf ik aMdr afvfË nf jfey. qMg rfh ichry ‘qy vDI hoeI iKcVI dfVHI. vyKx ƒ
lYx dy. BuwKy iZwz bYT ky qpwisaf krn vflI rfh vyK rhI hoAU. hor lyt ho igaf sfzI quhfzI muMizaF-KuMizaF vflI Aumr pfr krky vrFzy ivc jf KVHy hoey. zrfieMg mMgqy dI Èkl. ieh hflq AudoN sI, jdoN
dI ies ijsm ivc ihMmq nhIN hY. awKF qF awKF kwZdI eyQy hI af vwjU. AuqoN do- QoVHy hY jo bfirÈ, Duwp jF srdI dI mfr rUm df drvfjf KuwilHaf qF prdf lihrf sfry Gr dy kwpVy vfiÈMg mÈIn ivc Doqy
ËrUr nm ho geIaF. ienHF ƒ hr sMBv cfr KrIaF-KotIaF vI suxfAU.” sih sky.” irhf sI. mn ivc ÈMkf hoieaf, ikqy jFdy sn. AunHF nUM sfbx dI itwkI pwcI
koiÈÈ krky Auh byty dIaF nËrF qoN dIp cMd ƒ pqf sI ik mflI dI CotI “TIk afKdYN Brfvf.” dIp cMd BfrI mihmfn ajy ieQy hI nf hox? jy kmry vfr Pirafd krn ipCoN imldI.
CupfAuxf cfhuMdy sn. nhIN qF Auh iPr ijhI JONpVI pfrk dy ipCy hI hY. Auhƒ afvfË ivc boly aqy cwl pey. ivc hoey qF qUPfn af jfAU. pr byty dI adflq ivc sPfeI dyx
cfbk mfrdf, “qUM bMdf hYN ik jfnvr? AuT ky jFidaF vyK Kud vI nfl qur pey, mflI ny AunHF ƒ iswDf Gr jfx dI pr do-iqMn imMt iBxk lYx dI df AunHF ƒ mOkf hI kdoN imlygf? hMkfr
Gr ivc mMgl-kfrj dI ÈurUafq hoeI “socdF jdoN ieQoN qwk af hI igaF qF qyry nsIhq idwqI sI, pr AunHF ƒ pqf sI ik koiÈÈ ipCoN vI KfmoÈI CfeI rhI. gwlbfq dy nÈy ivc cUr AunHF dy byty ny iensfnIaq
nhIN ik qUM roxf-Doxf ÈurU krky bysLgnI koloN GVy `coN pfxI df glfs hI pINdf jfvF. ies vyly Gr df bUhf AunHF leI bMd hY. dI koeI afvfË kMnIN nf peI. AuNj vI svyry df pfT piVHaf hI kdoN hY? ijvyN nmUnf
krn bih igaF.” hux qF Gr-Gr Pirj af gey ny! myry TIk hY, ibÈMBr dI iewCf anusfr Auh awT vjy dy afey mihmfnF df hux qk
(agly sPy `qy jfrI)
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (29)

bx ky Auh zrfieMg rUm dy drvfjy ‘qy ivc mMidr qk jfx dI klpnf nfl dIp sI, iesy leI tfeIm lg igaf pr hux buwZy ivc aijhf kI hY? ijhdy mUhry isjdf pRiqBfÈflI bwicaF krky mYƒ vI brfdrI
KVHy ho gey sn, Auhƒ nvIN irÈqydfrI cMd df isr ckrf igaf. mkYink ny purËf bdl idwqf hY. vfpsI krky ieh KuÈhfl pirvfr Bwjf afieaf? ivc jfixaf jfx lwg ipaf hY, ies leI
juVdy smyN sihaf nhIN jfvygf. ibÈMBr pr afkfÈ qoN vrHdI awg nfloN pyt vyly gwzI sfƒ pRyÈfn nhIN krygI. mYN bs, mihmfn ny myËbfn dy ichry dy Bfv mYN purfxI dosqI ƒ sQfeI bxfAux leI
ies glqI leI AunHF ƒ kdy muafP nhIN ivc AuTdI awg kI Gwt iBafnk sI. Duwp ds imMtF ivc phuMc jfvFgf.” AuDroN jvfb pVHy aqy rhws qoN prdf cukidaF boly, dohF pirvfrF ivcfly ivafh-sbMD joVn
krygf. iek vfrI shfrI jf skdI sI pr BuwK imilaf. “drasl, bfbU jI myry ipqf dy bcpn dy dI ivAuNq bxfeI. iesy krky myrf pirvfr
AudoN hI AunHF dy kMnIN kmry ivcoN shfrnI muÈikl sI. mihmfn ny mobfiel bMd krky ikhf, dosq hn. dohF ny iekwiTaF ipMz dy awj quhfzy kol mOjUd hY pr qusIN afp hI
mihmfn dI afvfË peI, “kOx sn Auh dIp cMd ny inrfÈf nfl hwQ mly. “ibÈMBr bfbU, sfzI gwzI TIk ho geI hY. pRfiemrI skUl qoN muwZlI pVHfeI pUrI kIqI dwso, kI bfbU jI dI gYr hfËrI ivc sfzy
swjx? jy imlxf ËrUrI hovy qF qusIN AunHF AudoN hI kyly dI ryhVI vflf nyiVEN zrfeIvr ds imMtF ivc af irhf hY. sfƒ sI. Aus vyly myry ipqf dI iËMdgI bVI leI ÈfdI pwkI krnI TIk hovygI?”
ƒ bulf lE. ajy eyQy hI hoxgy.” lMiGaf. BuwK nfl byhfl dIp cMd dy mn jfx dI afigaf idE.” muÈiklF vflI sI. mfqf-ipqf nhIN rhy KfmoÈI ijhI Cf geI. Aus acyq
“BfeI sfihb, qusIN ajy qk Aus ivc afieaf, imMnq krky kylf mMg lYx “drasl mYN cfhuMdf sF ik jy quhfƒ sn. cfcf-cfcI dy ËulmF krky BivK avsQf ivc ibÈMBr dy idl dI vDI DVkx
bykfr bMdy bfry hI soc rhy ho.” ibÈMBr pr ies iBKfrIpuxy ƒ AunHF dy Kuwdfr idl sfzI mixkf psMd hY qF ikAuN nf awj hI hnyry vflf sI. AudoN quhfzy ipqf jI ny sfP suxI jf skdI sI. ijs bMdy pRqI
dI AucI afvfË gUMjI, “Auh qF sfzf mflI ny pRvfn nf kIqf. awKF ivc PYlI BuwK ƒ gwl pwkI kr leIey.” ibÈMBr ny bynqI AunHF ƒ isrP awgy vDx df hONslf hI Èukrfnf krn leI ieh pirvfr Auhdy Gr
hY. Ërf isr-iPiraf aqy pfgl iksm Èfied ieko nËr nfl hI Aus mfmUlI ryhVI kIqI. nhIN idwqf, sgoN myry mfqf-ipqf dI inrMqr afieaf, Ausy dI Auhny ‘mflI` kih ky
df buVHf hY, pr mYN qrs Kf ky kMm `qy vfly ny pVH ilaf sI. ryhVI rok ky “vyKo, sfƒ quhfzI bytI iblkul imMnq krky pYsy nfl vI bhuq mdd kIqI. jfxkfrI idwqI hY. ieh swc hY ik buVHy[[[nf
lfieaf hoieaY. ivcfrf dunIaF ivc iekwlf hmdrdI nfl Auh boilaf, “BUKy ho bfbf, psMd hY pr asIN ÈfdI qF hI pwkI krFgy, afpxy aËIË dosq dIp cMd dI vjHf krky nf, ipqf jI df hulIaf Aus smyN aijhf
hY. iksy hor bMgly ivc qF iehƒ kMm kylf KfEgy?” jdoN quhfzy ipqf jI af jfxgy.” hI myry ipqf df hONslf nhIN izigaf aqy nhIN sI ik KfndfnI pirvfr nfl jfx-
imlxf nhIN. sfzy eyQy lwgf rihx `qy “nhIN bytf, rwb qyrf Blf kry.” dIp “AunHF dI gYrhfËrI ivc vI gwl pwkI Auh srkfrI nOkrI lYx ivc kfmXfb hoey. pCfx krvfeI jf skdI pr AunHF dI ies
Gwto-Gwt BuwKf qF nhIN mrygf.” cM d iQVkdI afvfË ivc bo l y . Bu w K kIqI jf skdI hY. poqI dI ÈfdI qYa hox iksmq nfl AunHF df mnorQ sPl hoieaf hflq df iËMmyvfr kOx hY? AunHF cfxcwk
“TIk kihMdy ho qusIN!” kih ky drsfAux vflIaF awKF dI cuglI ‘qy AunHF dI Kbr sux ky Auh kfPI KuÈ hoxgy.” aqy AunHF ƒ kyNdr srkfr dy zfk ivBfg plF ivc Aus ƒ isrP afpxI pCfx
mihmfn ny gwl Kqm kr idwqI. ƒ guwsf afieaf pr byvs sn. drasl “TIk hY pr sfzy pirvfr dI KuÈI ivc Aucf ahudf iml igaf pr trFsPr bcfAux df iKafl idmfg ivc afieaf
“qusIN vyiKaY ik Auh idmfgI qOr kwlH ÈfmIN vI AunHF ƒ BuwKy rihxf ipaf aDUrI rhygI.” Auh gMBIr ho ky boly. vflI nOkrI sI, nOkrI dIaF mjbUrIaF sI. soicaf sI, iksy bMdy dI QoVHI aqy
`qy ikMnf kmËor hY. ieh vylf koeI ruwK- sI. ibÈMBr afpxy pirvfr smyq ikqy “Auh ikvyN?” ibÈMBr ny hYrfnI nfl sn, cfhuMdy hoey vI ipMz af ky afpxy Auh vI mUk idK lokF ƒ ikQy Xfd rihMdI
bUitaF dI sfr-sMBfl df hY? mYN keI vfr bfhr igaf sI aqy AudoN Auh sfry Kf-pI mihmfn dy ichry vwl vyiKaf. bcpn dy dosq ƒ Auh nf iml sky. dohF hY? ÈfdI vyly kMinaF dy dfdy ƒ Auh ieMnI
smJfieaY ik ies iBafnk grmI ivc ky afey sn. buwZy ipAu dy pyt dI pihlF AunHF gwl spÈt kIqI, “ieh qF qusIN ivc kfPI icr icwTI-pwqr cldf irhf, sjDj nfl pyÈ krygf ik asmfn dy
isrP svyry-Èfm hI bgIcy dI dyKBfl kdoN iksy ny icMqf kIqI sI jo kwlH krdy! vI mMndy hovogy ik quhfzy Gr afpxy vloN iPr pirvfrk iËMmyvfrIaF krky Auh vI PirÈqy vI mflI nfl Aus dI qulnf nhIN
kiraf kry pr pfgl hY nf, kuJ smJdf zwby ivc svyr dIaF do byhIaF rotIaF pihl krky sfzf ÈfdI df suJfa Byjx qoN bMd ho igaf pr afpxy bcpn dy ipafry kr skxgy pr ies nvyN rhws qoN prdf
hI nhIN. iesy leI vfps Byjxf ipaf.” peIaF vI hoxgIaF, jo AunHF ny buwZy ƒ jfhr huMdf hY ik asIN quhfzI bytI nfl dosq dy aihsfnF ƒ myry ipqf jI afKrI AuTx ipCoN[[[.
isrP gMBIr ‘hUM` Aus mihmfn dy dyx dI QF kuwqy mUhry suwtxIaF ibhqr afpxy byty dI ÈfdI krn dy iewCuk hF.” smyN qk nhIN Buwly. mrdy smyN AunHF ny “TIk hY iPr, asIN cldy hF.”
gly `coN inklI. smiJaf hovygf. Auh vI ieh soc ky sbr “jI hF.” ibÈMBr iJjikaf. mYƒ quhfzy ipMz df pUrf pqf dwsidaF ikhf kihMidaF mihmfn AuT KVHy hoey aqy AunHF
kMD dy Ehly KVHy dIp cMd ny sfrI kr gey sn ik iek zMg nf Kfx nfl pyt “ieh koeI CotI gwl nhIN hY. koeI sI ik mYN AunHF dy bcpn dy dosq dI Bfl dy pirvfr vfly vI nfl hI AuT KVHy hoey.
gwlbfq suxI. AunHF ƒ lwgf ijvyN iksy ny ƒ arfm hI imlygf. kI pqf sI, agly kfrn qF ies dy mUl ivc ËrUr hovygf.” krF aqy iksy nf iksy ZMg nfl Aus AudoN hI gyt ‘qy dsqk hoeI,
ipGilaf kwc kMnF ivc Aultf idwqf hovy. idn iPr vrq dI nObq af jfvygI. ibÈMBr “jI hF.” ibÈMBr ƒ iPr svIkfr aihsfn df Gwt hI shI, bdlf cukfvF.” “kOx?” ibÈMBr ny puwiCaf.
kI koeI bytf afpxy ipqf leI[[[. dy ihtlrI hukm `qy aml krn qoN pihlF krnf ipaf. kmry df mfhOl BfrI ho igaf sI. kflonI dy iksy jfxkfr muMzy ny aMdr
agly hI pl AunHF ƒ jfipaf, AuQy jyb ivc ds-vIh rupey pfAux df hI jy “qF suxo. ies df kfrn quhfzy ipqf ibÈMBr dy mUMhoN koeI afvfË nf inklI. af ky gMBIr afvfË ivc dwisaf, “CyqI
KVHy rih ky Auh afpxy gunfhF ivc hor iDafn af jFdf qF ieAuN BuwK nfl kuÈqI jI hn. isrP iesy leI asIN quhfzy Gr mihmfn ny lMmI gwlbfq dOrfn kuJ cwlo, quhfzy ipqf jI df mMidr dIaF pOVIaF
vfDf kr rhy hn. jy iksy kfrn koeI nf lVnI pYNdI pr hux qF[[[. dI bytI ƒ afpxI vhutI bxfAuxf cfhuMdy rukx leI myj ‘qy pey pfxI dy glfs `qy bYTy-bYTy idhFq ho igaf hY.” ibÈMBr
jxf zrfieMg rUm ‘coN inkl afieaf qF kyly vfly dy dUjy pfsy cly jfx ipCoN hF, ikAuNik Auh bfbU dIp cMd dI poqI hY. ivcoN kuJ pfxI pIqf aqy iPr gwl dI lVI ƒ lwgf, Auh byhoÈ ho jfvygf. mihmfn dI
hox vfly anrQ dI klpnf qoN Auh kMb Auh nMgy pYr qpdI sVk ‘qy qurn lwgy. ies qoN ielfvf quhfzy pirvfr ivc sfzI joVI, “ies koisLsL ivc mYN sB qoN pihlF ijvyN sYNkVy mIl dUroN afAuNdI afvfË Auhdy
gey. ikvyN nf ikvyN qfkq iekwTI krky mMiËl sI, AuhI durgf mMidr, pr AunHF idlcspI dI koeI hor vjHf nhIN hY.” ipMz ivc hI bfbU jI ƒ lwiBaf. pqf lwgf kMnF ivc pY rhI sI, “bfbU jI dy ies rUp
AuQoN cly gey. iek vfr Pyr sfvDfnI nfl dI QoVH-icrI mOjUdgI nfl hI koTI dy ibÈMBr qRBk igaf. ik Auh afpxI sfrI jfiedfd vyc ky iksy ivc drÈn krn dI myrI bdiksmqI hY,
ibnf KVkf kIiqaF koTI df gyt KoilHaf zrfieMg rUm df KuÈnumf mfhOl ijvyN iksy Èbd nhIN, ijvyN koeI jfdU Auhdy Èihr ivc vws gey hn. ikAuNik Èihr df kI pqf sI?”
aqy bfhr inkl ky bMd krn ipCoN awg bdbo nfl Br igaf sI. mihmfn swjx ny sfhmxy Cf igaf sI. Auhƒ lwgf, ies nF aqy inÈicq pqf-itkfxf koeI nhIN pqf qF Auhƒ vI nhIN sI ik iks
vrHfAuNdI sVk ‘qy af gey. AubfsI lYNidaF afpxI jyb ‘coN mobfiel jfdU df tuwtxf ËrUrI hY, nhIN qF Auh pfgl dws sikaf, iPr vI hnyry ivc myrI Bfl gYbI qfkq nfl Kud ƒ lop krky ies
Kwby pYr dI cwpl vI iesy smyN tuwtxI kw i Zaf aqy nM b r imlf ky pu w i Caf, ho jfvygf. ijs buwZy ipAu ƒ Auhny kOzI qoN brfbr cldI rhI. huxy ipCy ijhy mYƒ pirvfr ƒ mUMh ivKfAux qoN bc sky. Auhny
sI. ies Xog nf rhI ik pf ky do kdm vI “idvfkr, gwzI TIk ho geI?” vwD drjf nhIN idwqf, Aus kOzI dI kImq AunHF dy Gr-pirvfr bfry pUrI jfxkfrI dohF hwQF nfl afpxf mwQf PV ilaf aqy
quiraf jf sky. nMgy pYrIN ies lUMhdI Duwp “jI sr! srivs sYNtr kfPI dUr ieMnI vwD ikvyN ho skdI hY? afKr Aus imlI. rwb dI ikrpf nfl afpxy aspÈt duKI afvfË gly ‘coN inklI.

zflr sOKy bxdy nf[[[


zflrF vfly mulk ivc bYTy df myrf qusIN kuJ aOiKafeI jr‘lo.
mn awj zflr dI vuwkq aqy pirBfÈf ibn imhnq mMiËl nf imlxI
ibafn krn ƒ kIqf. vqn bYiTaF ivcoN lwK sfgr BfvyN qr‘lo.
bhuiqaF ƒ Brm hY ik amrIkf ivc zflr inMmf afKy jyqU bxjogy,
drKqF nUM lwgdy hn qy jfE qy JfVU nfl ivc ÈurU ivc mwqF vfly bol kMnF ivc dIaF hwz-bIqIaF dIaF kuJ vwK-vwK mfVy nfl vkq kwtxf bVf aOKf. jy gfhk vws imhnq awgy hr‘lo.
iekwTy kr lE. aslIaq ieh hY ik zflr ËrUr gUMjdy hn. ieh GroN pYr puwtx dIaF JlkF hn. dI gwzI df ÈIÈf sfP nf kIqf qF iJVkF; pypr hwQ afAux ‘qy hr pMjfbI tYksI
leI srIr qoVnf pYNdf hY aqy ieh imhnq BuwlF df aihsfs vI krvfAuNdy hn qy ieQy ienHF mulkF ivc aisDy qrIky nfl qyl cYk nf kIqf qF iJVkF! clfAux ƒ Bwjdf hY. iPr zflr awgy-
dy JfVU nfl iekwTy huMdy hn. mulk BfvyN hwz-BMnvIN kmfeI krn vyly ‘CwjU dy cubfry dfKlf qF pihlF hI musIbqF dI sUlI tMg rYstorYNtF-hotlF ivc hlvfeI-sLYP awgy, tYksI ipwCy-ipwCy. zflr bxdy qF
koeI vI hovy, suK iqafgy ibnf aqy imhnq vflf suwK` vI Xfd afAuNdf hY: ky aklF dy pfT pVHf idMdf hY. shI qrIky dI hYlp jF BFzy mFjxy pYNdy hn. rsoeI hn pr qklIPF qy by-arfmIaF hMZf ky.
qy irafË ibnf dOlq-Èuhrq nhIN imldI. zflr sOKy bxdy nf nfl awpiVaF ƒ vI kuJ idnF dI mihmfn- ivc kMm krn krky aMgryËI vflI mfr Èfm qk idmfg df dhIN bx jFdY. tYksI
prdysF dI BwTI ivc zflr ikvyN bxdy pvy bx psInf coxf. invfËI ipCoN aOkVF df tfkrf krnf pY qoN bcf ho jFdf hY, pr nhfAux mgroN vI dy DMdy qoN vwD zflr Cpdy hn, trwk
hn, ieh qF isrP AunHF nUM hI pqf hY, jdoN cuBx XfdF dy kMzy jFdf hY. ibnf pyprF aqy qjrby qoN afey bMdy ‘coN imrc-msfilaF dI mihk nhIN clfAux `c. keI vfr trwk vfhuMidaF svyr
AudoN pY vI jFdf roxf. lokF ivcoN keIaF dI ÈurUafq hotlF jF jFdI. Pfiedf ieh ik rihx df ikrfieaf qoN dUjI svyr vI ho jFdI hY. amrIkf dy
inMmf zwlyvflf ieQy drd vMzfvy nf koeI gYs stysLnF qoN huMdI hY. gYs stysLn BfvyN nhIN dyxf pYNdf qy nf hI qvy ‘qy hwQ PUkxy iek isr qoN dUjy isry qk dI sYr vI ho
Pon: 513-432-8754 pvy Bfr iekwilaF Zoxf. pMjfbI df hovy pr gfhk qF sB gory hI pYNdy hn; jo mrËI KfAu, Auh vI muPq! jFdI hY qy keI vfrI kYnyzf bfrzr vI
idl jdoN vI afK dyvy afAuNdy hn. ieQy pihlf mslf BfÈf hY. zflr kmfAux df iek hor qrIkf lMGxf pY jFdf hY pr zflrF dI cmk kdy
ijnHF ny ies ƒ ipMzy `qy hMZfieaf hY. awg pvy mUMh hMJUaF sMg Doxf. gwzI ivc qyl pfAuxf huMdf. clo ‘ivc vMn’ hY, kMstrkÈn Bfv imsqrIpuxf. ies Qkfvt vflI DuMd awgy nhIN afAux idMdI.
dy syk qoN vI vwD qklIPF df syk Jwlxf imly Èuhrq suKflI nf (ikhVI), ‘hfAU mwc’ (ikMnI) qoN kMm ruVH ivc iewtF PVfAux vfly ƒ nOkr aqy lfAux ies kMm ivc psIny dIaF bUMdF, zflrF
pYNdf hY. iksy nyVly dI mOq qoN jnmy hMJUaF pYNdf pfAux leI kuJ Koxf. pYNdf hY, pr kMm swqy idn qy bfrF GMty; vfly nUM kfrIgr smiJaf jFdf hY. ies df mINh bxdIaF mYN Kud dyKIaF hn, pr
ƒ vI aMdry-aMdr pIxf pYNdf hY. prdysF zflr df cVHfa AuQy (Bfrq) bYiTaF mINh jfvy, cfhy hnyrI afvy! ivc grfeINzr vrgf imwtI-Gwty vflf kMm mjbUrI qy mËdUrI df rMg ËrUr Golxf
ivc keI vfrI ichry dIaF AudfsIaF Auqy dy mn df sMquln ivgfVI vI krnf pYNdf hY. ies kMm ivc iek pYNdf hY, ikAuNik zflr sOKy nhIN bxdy.
nklI hfisaF df nkfb vI pfAuxf pYNdf jFdf hY qy afpxy vwl hor kMm skfvl df hY, jo cfr-pMj ieh sfry kMm asIN prdysF ivc hws
hY, ikAuNik ieQy koeI iksy df krIbI nhIN cuMbk vFgUM iKcdf hY aqy mMiËlF qk rwisaF vflI huMdI hY, ky kr lYNdy hF. asIN lYtrInF vI sfP kr
huMdf, ijs dy moZy ‘qy isr rwK ky koeI ieQy afieaF dy mn dI ijs ‘qy cVH ky gwT mfrnI vI lYNdy hF, BFzy vI mFj lYNdy hF, pr afpxy
awQrU vhf ky idl hOlf kr sky. ieko ÈFqI BMg krI rwKdf hY. kfrIgrI smJI jFdI hY. pMjfh dysL ivc sfƒ Èrm mfr jFdI hY. jy
ijhy drdF dIaF pMzF hr iek dy isr ‘qy afpxy mulk bulfAux mMiËlF qk jFdI qfrF vflI motrF prdysF vflI imhnq asIN afpxy dysL
peIaF hn qy hr koeI afpxI pMz df Bfr leI ieh krËy cuwkx qy nfl cldI skfvl df kMm sB qoN ivc krIey qF kfmXfbI hfsl krn qoN
hlkf krn dIaF jugqF ivc juitaf hY. jmInF vycx leI vI afK Kqrnfk hY. qfrF nfl bMnHy Pwty kOx rok skdf! prdysF ivc pYsf kmfAux
AuNj vI ieQy qyË rPqfr iËMdgI ivc idMdf hY. ies df rohb aqy vrgI ÈYa ‘qy KVH ky kMm krnf dy cwkr ivc mn dIaF KuÈIaF, swDrF qy
iksy kol vkq hI nhIN ik Auh iksy kol hkUmqI vrqfrf hr grIb mulk dy lokF ibnf lfiesYNs ieQy cMgf Blf bMdf sOKf nhIN. zflr kmfAux df ieh qrIkf idl dy cfa-sB dPn ho jFdy hn. Gr-
do GVI ruk ky duwK suxy. mMinaf ik vkq ‘qy cldf hY. zflrF dI cfhq jmInF ivkvf apfhj bx jFdf hY. pUrf idn kMm krky mOq dy KUh ivc motrsfeIkl clfAux pirvfr nfloN tuwt ky kmfey zflrF ƒ koeI
dI mwlHm sB ËKm Br idMdI hY, kIqI idMdI hY qy jdoN imhnqF nfl zflr juVdy Gr jFidaF rotI sbËI vI afp bxfAux vrgf hY: kI krygf? prdysF ivc lhUrF dIaF
ikrq qy qpwisaf iËMdgI df aglf smF hn qF ieh jmInF KrIdx vI lf idMdf hY. vyly ivafihaF ƒ Gr vflIaF qy kuafiraF kMm koeI vI sOKf nf kmfeIaF hn. isrP Po n krky lw K
suK dy sfh, kuJ KuÈIaF vfly idn aqy AuNj zflr leI kI-kI krnf pYNdf hY, ƒ mFvF bhuq cyqy afAuNdIaF. gYs stysLn ijhVf mrËI BfvyN kr‘lo. mMgfAuxf sOKf hY, hwz rgVf ky kmfAuxf
pwly cfr pYsy ilaf idMdf hY, pr prdysF prfeI DrqI Auqy, hr kfmXfb iensfn df mflk cMgf iml jfey qF cMgf, nhIN qF afAux vfly kwlH dy leI bhuq aOKf, ikAuNik zflr sOKy bxdy nf[[[.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (30)

ruq
w iPrI[[[
pMjfbI dy afid kvI ny ruwq dy bdlx sMsikRq ivc iewk anyk-arQI
bfry ikMnf sohxf iliKaf hY, sLbd hY, irq. pr ies dy sfry arQ inXm
PrIdf ruiq iPrI vxu kMibaf
pq JVy JiV pfih.
duafly hI GuMmdy hn. dfrsLink pRsMg
ivc ieh sLbd isRsLtI dy ivafpk inXmF sLbd
cfry kuMzf ZUMZIaF leI vriqaf jFdf hY. arQ pwKoN irq dy
rhxu ikQfAU nfih.
buwly sLLfh ny vI ruwq iPrn dI gwl ieh qbdIlI sfzy ivc rumfnI ijhy rFgly sLbd dy mfany hor AuGVdy hn. rIq dy
lMmy cOVy afr-pirvfr qoN pqf lgdf hY
ik ikvyN iewk sLbd df psfrf huMdf cilaf
JroKf
kIqI hY, Bfv AuqpMn krdI hY. ruwqF bfry Zyr sfrf arQ cwj, ZMg-qrIkf vI ho jFdy hn, jFdf hY. bljIq bfsI
iPrI ruwq ÈgUiPaF vflI sfihq ricaf igaf hY. rfg rfmklI ivc ‘afvY nfhI kCU rIiq]’ (gurU arjn dyv) idlcsp gwl hY ik sB afsLy sLuB
icVIaF cugx nUM afeIaF. gurU arjn dyv ny Cy ruwqF df vrxn kIqf jd asIN rIq qoN Ault jFdy hF qF asIN sLuB, sfkfrfqmk hn. kuJ ivsLysLxvfcI Pon: 734-259-9353
ieknf nUM juiraF lY KfDf hY. dyKo vfrs sLfh qy isLv kumfr ny ruwq kurIq krn lgdy hF. ‘nih kuC mihmf aqy nFvvfcI arQ igxfAuNdy hF: bhfdr,
ieknf nUM PfhIaF lfeIaF. nUM ikvyN vizafieaf hY, lKih qumfrI. jfmin bsin kurIq AucfrI.’ pR k fsL m fn, Zu k vF, Au i cq, anu k U l , ‘qy ies ‘ir’ qoN hI bxy hn. ies DfqU
ruwq iek cwkrmeI vrqfrf hY, jo BfbI iKËF dI ruwq jF afn puMnI (sRI gur pRqfp sUrj) sfjLgfr, Xog, iPwt; swcf; eImfndfr; ivc afAux jfx, GuMmx, pfAux, rsfeI
Bfrq ivc Cy vfr iPrdf hY. ies nUM Ktirqu BOr afsry qy pey jfldy nI. ruwq asl ivc sMsikRq dy irqU sLbd mfxXo g ; TIk, shI; sU r j; sw c feI, krn dy muwK Bfv hn. ruwqF df gyV iewk
(Kt=Cy) vI ikhf jFdf hY. moty qOr ‘qy syvn bulbulF bUitaF suwikaF nUM df pMjfbI rUp hY. AurdU aqy mrfTI ivc isdk; Dn dOlq; pRQf, dsqUr, mirafdf; cwkrI prpMc hY, jo afAuNdIaF-jFdIaF
hr ruwq do mhIny ivcrdI hY, jo do-do Pyr Pul lwgx nfl zfl dy nI. vI ruwq ijhf hI sLbd hY, pr ihMdI ivc inscf, afsQf; blI; iekrfr, pRiqigaf, hn. lyK dy sLurU ivc ikhf igaf sI ik
dysI mhIinaF dy nFvF nfl iewk sLbd —- irqU hI hY. sMsikRq ivc ies sLbd dy krqwv afid. isafxy pfTk sB arQF ruwq iPrn vflf vrqfrf hY.
juwt vjoN drsfeI jFdI hY ijvyN jyT-hfV, sfnUM Auh ruwq lY deIN muwl anykF arQ hn, ijnHF ivc bfrMbfrqf df ivckfr qfl-myl ibTf skdy hn. kihxf koeI sLuB kfrj arMB krn leI
sOx-BfdoN afid. ivigafnk qOr ‘qy ruwq vy DrmI bfblf Bfv hY. mOsm qoN ielfvf kuJ arQ dyKIey: hovygf ik ies sLbd dy pMjfbI aqy hor pMizqF qoN ZukvyN smyN dI ivDIvq jfxkfrI
bdlx df sbMD DrqI dy sUrj duafly jd pYx kpfhIN Puwl leI jFdI hY. ies mMglmeI smyN nUM
pirkrmf-pMD dy bdlx nfl hY, ‘sUrj vy DrmI bfblf. muhUrq/mhUrq ikhf jFdf hY. gurU arjn
eyko ruiq anyk]’ (gurU nfnk dyv). AuNj iek idn mYN qy gIq myry dyv anusfr “ismir smrQ pl mhUrq
sfl dy arQF vfly sLbd ‘vrHf’ ivc vI ies tUxyhfrI ruwqy pRB iDafnu shj smfiD]” gurU gRMQ
duhrfeI df Bfv hY, vrHf vrKf nfl juiVaf idlF dI DrqI vfhI gozI sfihb ivc ies df sMkucq rUp ‘muhq’
hoieaf sLbd hY. vrHf hY, iek vrKf ruwq bIjy supny suwcy[[[. vI afieaf hY, “GVI muhq kf pfhuxf kfj
ipwCoN dUjI vrKf ruwq jF do brsfqF pihlF sMkyq kIqf igaf hY ik ruwq svfrxhfru.” muhUrq sLbd df awKrI
drimafn df arsf. nym nfl Gtx vflf, rIqIbD vrqfrf hY. arQ alpkfl jF QoVHy pl hY. idn rfq
ruwq leI asIN mOsm sLbd vI vrqdy swcI gwl hY ik ruwq ivc rIqI/rIq df Bfv dIaF qIh GVIaF mMn ky muhUrq do GVIaF
hF, jo arbI vloN afieaf hY. ies bfry hI nhIN sgoN ieh Bfv iesy sLbd nfl df vkPf hY. GMty-imMtF dy ihsfb nfl
ivsQfr ivc crcf pihlF ho cukI hY. juiVaf hoieaf hY. rIqI jF rIq kI hY? ieh 48 imMt df smF bxdf hY. idn rfq
sfzIaF BfsLfvF ivc af ky mOsm sLbd ny iek aijhI srgrmI, jo asIN nym nfl dIaF qIh GVIaF `c qIh hI muhUrq hn,
do arQ Dfry hn: pihlf, sfl ‘c lMmy vfr vfr Ausy qrHF inBfAuNdy hF, jo pRfcIn ijnHF dy nF dyviqaF dy nF `qy rwKy gey
smyN leI itikaf rihMdf lgBg ieko ijhy smyN qoN clI afeI hY, jo mirafdf jF hn. ienHF ivcoN keI muhUrq sLuB qy keI
vfqfvrx vflf smF, ijs nUM aMgryjLI ivc dsqUr bx cukI hY, ‘hir myrI pRIiq rIiq asLuB mMny gey hn. awj muhUrq df arQ
sIjLn ikhf jFdf hY aqy dUjf, vwD-Gwt hY hir myrI, hir myrI kQf khfxI jI.’ kuJ krn leI koeI insLicq jF TIk smF; afDuink BfsLfvF ivc ieMny sfry arQ ‘do GVI’ hI ilaf jFdf hY.
inwq bdldf vfqfvrx, ijs nUM aMgryjLI pRIq dI rIq inBfAuxf swcf isdk mMinaf Cy (ikAuNik ruwqF Cy mMnIaF geIaF hn); AuplBd nhIN. drasl rIqI sLbd ies eIsf pUrv dsvIN sdI dy pRiswD
ivc vYdr ikhf jFdf hY. iDafnXog hY ik igaf hY. vfrs dI hIr ny ies leI shuM iesqrIaF dI mfhvfrI, ies leI irqU irq df hI pMjfbI rupFqr hY. inrukq-sLfsqrI Xfsk anusfr muhUrq
pihly arQ leI asIN dysI sLbd ruwq vI KfDI, Drm vI cldf hY; ies smyN kIqf jfx pfTk jfxdy hoxgy ik sMsikRq ivc bixaf hY, muh+irqU qoN. ies df mqlb
vrqdy hF, pr vYdr dy arQF ivc ruwq jf iKËr ‘qy bYT ky ksm KfDI vflf sMBog; inXm, ivDfn, asUl. iek svr hY, ijs nUM dyvnfgrI dy iewk hY, Auh kfl jo CyqI bIq jFdf hY. ‘muh’
sLfied hI kdy vriqaf jFdf hY. iewk Kfs QIvF sUr jy pRIq dI rIq qoVF. gurbfxI `c ruq aqy ruiq sLbd imldy aijhy kuZwby ijhy awKr nfl jfhr kIqf DfqU ivc murJfAux, mUriCq hox dy Bfv
smyN ipCoN hox vfly vrqfry leI ruwq sLbd kuhVI ho ky nYx prfx jfvx hn. ikDry ikDry irq vI imldf hY, jFdf hY, jo skUlI idnF ‘c mhfqV smyq hn. mUVH, mUrK, mUriCq sLbd iesy DfqU
dI lfKixk vrqoN vI huMdI hY qy muhfvreI qyry bfJ jy kONq mYN hor loVF. ‘sXfm snY suKdfiek QI irq sXfm ibnf bhuiqaF dy gyV ivc nhIN sI afAuNdf. ieh qoN bxy hn, ikAuNik aijhy gux vfly lokF
vI. ijvyN jobn ruwq, ‘asF qF jobn ruwqy hor dyKo, aiq BI duKdfeI.’ (dsm gRMQ) arQfq awKr dyvnfgrI ivc ilKy ‘irsLI’ sLbd dI bwuDI murJf jFdI hY. ies qrHF muhUrq
mrnf[[[’ (isLv kumfr btflvI); ivDvf pihly cyilaF nUM cf hIË krIey ikRsLn nfl ibqfieaf smF suKdfeI sI, dy arMB ivc afAuNdf hY, ijs nUM ‘ir’ ijhf sLbd ivcly CyqI bIq jfx df Bfv bfad
ruwq, qIaF dI ruwq, ruwq ruwq df myvf. ipwCoN jog dI rIq bqfeIey jI. Aus qoN ibnf duKdfeI hY. ies nUM mfhvfrI Aucfiraf jFdf hY. afDuink BfrqI BfsLfvF ivc sLuB smyN leI rUV ho igaf. ‘ir’ DfqU
mnuwK hmysLf ijLMdgI ivc qbdIlI iewk vfr jo dwsxf dws Cwzo dy arQF ivc vI ilaf jFdf hY. ‘mhfn ivc ies df Aucfrn ‘r’ DunI ijhf ho qoN anykF jfxy-pCfxy sLbd bxy hn, ijnHF
qFGdf hY. ruwq sfzy cOigrdy qy sfzI GVI GVI nf gurU akfeIey jI. kosL’ anusfr “lokF ivc hYË (hYjLf?) df igaf hY. ieh ‘ir’ asl ivc iek DfqU dI ivafiKaf sLuB muhUrq kwZ ky huMdI
ijLMdgI ivc nftkI qbdIlI ilafAuNdI hY. rIqI-irvfj sLbd juwt ivc ies nfm BI irqu pRiswD ho igaf hY.” vI hY. pUrv vrixq sfry sLbd aMqm qOr rhygI!

vfihgurU jI kI Piqh: ieh sMboDnI

sMbD
o nI Èbd (DrmF dy)
jdoN vI koeI iksy nUM imldf/imldy
hn, Auh afpxy Drm muqfbk, sMsQf Èbd gurU goibMd isMG ny Kflsy dI sfjnf
mu q fbk, siBafcfr jF dy È mu q fbk smyN Kflsy dI JolI pfieaf. ieh Piqh
sMboDn krdf/krdy hn. df Èbd sB qoN vwKrf ies krky hY ik
eIsfeI (Christian) Drm: eIsf iewQy pihlf dUjf koeI nhIN, pihl dy
nUM mMnx vfly smyN (Time) nUM muwK rwK ky (A) rfm rfm: iek kihMdf hY, krdf sI. iËMdgI df iek vfikaf sFJf dOrfn ijwQy vI gey, sMgqF nUM ikhf, “bolo afDfr ‘qy iekwTy hI boldy hn, “vfihgurU
iek dUjy nUM sMboDn krdy/imldy hn. svyr rfm rfm. dUjf vI jvfb ivc kihMdf hY, krn lwgF. 1967-68 dI gwl hY, CuwtI BfeI jI, siq krqfr.” bfby nfnk bfry jI kf Kflsf, vfihgurU jI kI Piqh.”
vyly imlx qF kihMdy hn, Good hF BeI rfm rfm. mMidrF ivc jYkfrf vfly idn jF dupihr bfad eI[ aYm[ eI[ jnm sfKIaF ies dI gvfhI BrdIaF hn. mqlb Kflsf prmfqmf df hY aqy Kflsy
Morning Bfv svyr df vkq ÈuB hovy, boilaf jFdf hY, bolo ‘sIXf rfm cMdR kI skUl vdodrf styzIam ivc sMqrI vjoN awj vI bfby nfnk dy Èbd siq krqfr dy dIaF AuplBdIaF, pRfpqIaF, ijwqF vI
BfgF Biraf hovy. awgoN dUjy df jvfb, afp jY.’ ‘sIqf mfqf kI jY.’ gurU gRMQ sfihb izAUtI huMdI. iek krnl sfihb sYr krn nfm siqkrqfrIaF dI sMsQf keI QF cwl prmfqmf dIaF hI hn. pMjfb dIaF
vfsqy vI svyr cMgI hovy. ivc ‘rfm’ Èbd 2100 qoN vwD vfr afAuNdf afAuNdy, mYN iKwc ky slUt mfrdf aqy joÈ rhI hY. bfby nfnk ny krqfrpur krqfr, isafsI pfrtIaF vI iesy sMboDnI Èbd
hY. rfm df mqlb hY, prmfqmf, vfihgurU, nfl kihMdf, “jY ihMd sfihb.” awgoN Aus prmfqmf dy nF `qy vsfieaf. nUM styjF qoN boldIaF hn.
Bjn isMG rwb jF awlf; nf ik rfjf rfm cMdR. gurbfxI jft krnl sfihb df jvfb huMdf, “siq (a) boly so inhfl, siq sRI bfby nfnk dI PulvfVI: (A)
Pon: 513-498-3907 vI ÈMkf dUr krdI hY, “eyk rfm Gt Gt ÈRI akfl BeI siq ÈRI akfl.” ies dI akfl: koeI vI kfrj ÈurU krnf hovy, inrMkfrI sMsQf vfly vI sMboDnI Èbd ‘DMn
myN lytf] eyk rfm dÈrQ kf bytf]” smJ bhuq dyr bfad afeI qF sMboDnI iksy vI kM m `c sPlqf imly , hr inrMkfr’ dI vrqoN krdy hn, jo inrMkfrI
iesy qrHF dupihr nUM imlx qF Good (a) keI boldy hn, “hry rfmf hry ÈbdF bfry ilK irhf hF. ardfs-cfhy KuÈI dI hovy jF sog dI, aKIr nfnk df bol hY. mqlb Auh prmfqmf,
Noon, dupihr bfad Good Afternoon ikRÈnf.” (k) nmsqy: ieh sMboDnI Èbd ‘qy iswK jYkfrf Cwzdy hn. iek iswK pUry jo afkfr qoN rihq inr afkfr hY.
aqy jy Èfm hovy qF Good Evening. rfq (e) keIaF df sMboDnI Èbd hY, vI afm hI BfrqIaF vloN vriqaf jFdf Ëor nfl boldf hY, ‘boly so inhfl.’ pUrI (a) zyrf ibafs vfly siqsMg ivc
df smF hovy jF iek dUjy qoN ivCVn qF “jY hnUmfn kI.”, “jY bjrMg blI kI.” hY. muslmfnF dI ‘slfm-ey-lykm’ qy sMgq boldI hY, ‘siq sRI akfl.’ mqlb qF gurU gRMQ sfihb/gurUaF dI bfxI dI
kihMdy hn, Good Night. cwl rhy vkq hnUmfn jI dy bhuq mMidr hn. ihMdUaF dI ‘nmsqy’ df Bfv arQ iek hI hY jo vI iek akfl purK nUM hmyÈf rihx kQf krdy hn, pr sMboDnI Èbd ‘rfDf
muqfbk sLuB iewCfvF dyxIaF cMgf sMdyÈ hY. (s) jY mfqf dI: ihMdosqfn ivc keI hY. Prk isrP ieMnf hY ik ihMdU dovyN hwQ vflf kbUlygf, hmyÈf cVHdI klf `c rhygf. svfmI’ boldy hn. puwCo qF jvfb imldf
ieslfm Drm: jdoN koeI muslmfn mfqf(vF) dy mMidr hn. lok afpo-afpxI joVdy hn qy muslmfn iek hwQ (swjy) siq sRI akfl: iswKF ny jYkfry hY, “rfDf df mqlb bMdy dI rUh aqy
dUjy muslmfn nUM imldf hY qF pihlf kihMdf afsQf muqfbk pUjf krdy qy jY pukfrdy nfl adb/afdfb kihMdy hn. gurU goibMd df dUjf Bfg hI sMboDnI Èbd vjoN vrqoN svfmI df mqlb mflk, prmfqmf.”
hY, slfm-ey-lykm. awgoN dUjf jvfb idMdf hn, ijvyN jY mfqf ÈyrF vflI dI, jY mfqf isMG ny jfpu sfihb dI bfxI ivc sYNkVy ivc lY aFdf hY. smyN dI vMz-BUq kfl, afgry siQq idafl jI mhfrfj dy zyry
hY, vf-lykm slfm. mqlb pihlf kihMdf phfVF vflI dI, jY durgy mF, jY kflI vfr ‘nmsqy’ Èbd dI vrqoN kIqI hY, pr vrqmfn kfl qy BivK kfl-iqMnF kflF `c svfmI jI aqy svfmI jI dI pqnI
hY, mYN adb nfl afp awgy afpxf msqk/ mfqf dI afid. pihlI vfr 1980 ivc dsm pfiqsLfh iek akfl purK, qoN Aupr hY, akfl, ijs df iewQy iËkr dIaF smfDIaF hn.
isr JukfAuNdf hF. dUjf kihMdf, hF jI kbUl hirduafr iek mMidr ivc ieMzIaf dy nkÈy prmfqmf, rwb, vfihgurU, rfm awgy hI hY. jdoN pihlf iswK boldf hY, “siq sRI ËrUrI bynqIaF: (1) soc ivcfr
hY, mYN vI adb nfl afp jI awgy afpxf Aupr dyvI df skYc qy hwQ ivc iqrMgf afpxf sIs JukfAuNdy hn, nf ik iensfnF akfl.” awgoN dUjf jvfb idMdf hF, “BeI ky inrxf kro ik iswKF dy sMboDnI Èbd
msqk/sIs JukfAuNdf hF. dohF df iek JMzf vyiKaf. Qwly iliKaf sI, jY Bfrq awgy. imsfl vjoN, siq sRI akfl.” mqlb iek ny ikhf, ikMny inrpwK, mfnvvfdI, kul dunIaF dy
dUjy awgy Juk jfxf vDIaf gwl hY. mfqf dI. hux qF ‘ihMdosqfnIaF’ df nfhrf nmsqÍM akfly] nmsqÍM ikRpfly] “prmfqmf swcf qy sdIvI hY.” dUjy ny iensfnF vfsqy ZukvyN hn, ik nhIN!
snfqn Drm: Bfrq ivc avqfrF, hI hY, ‘jY Bfrq mfqf dI.’ nmsqM rhImy] nmsqM krImy] jvfb idwqf, “hF BeI vfihgurU hI swcf (2) sMboDnI ÈbdF df ÈuD Aucfrn
dyviqaF, dyvIaF aqy afpxy dyÈ pwKI keI (h) jY ihMd: ieh vI afm vrqoN iswK Drm: (A) siq krqfr: aqy hmyÈf rihx vflf hY.” krnf jrUrI hY. keI siq sRI akfl nUM
qrHF dy sMboDnI Èbd vrqy jFdy hn, ijvyN: vflf sMboDnI Èbd hY. mYN vI ies dI vrqoN gurU nfnk dyv jI afpxIaF XfqrfvF (e) vfihgurU jI kf Kflsf, ‘sfsrI kfl’ kih idMdy hn.
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (31)

mnuK
w qf df pujfrI imRxfl syn
imRxfl syn bMgflI isnmy dI Aus iPlm sI sgoN ies ny syn dy bybfk aMdfË
mMnI-pRmMnI iqwkVI df ihwsf sn, ijs ivc ƒ vI jfrI rwiKaf.
AunHF dy do smkflI kwdfvr iPlmsfË syn ny afpxy iPlmI kYrIar dI
swiqafjIq rya qy irqivk Gtk vI Èfml ÈurUafq 1955 ivc iPlm ‘rfq Bory’ nfl
sn. imRxfl syn bIqI 30 dsMbr ƒ 95 dy mukfbly keI drjy Aucf AuTfieaf, Auh ijs ƒ ies dI kMmkfjI DI dy iek idn iPlm ‘prÈUrfm’ (1978) ivc iek kIqI. ies iPlm dy muwK adfkfrF ivc
sfl dI Aumr Bog ky afpxy Gr, kolkfqf sI afpxy-afp hI sB kuJ jfxdy qy sfry Gry nf prqx kfrn duÈvfrIaF df hor kOmI aYvfrz jyqU adfkfr Bfv arux Auqm kumfr vI Èfml sI, jo AudoN bMgflI
ivKy clfxf kr gey. hwl dwsx vfly df rUp Dfrn qoN ibnf iek sfhmxf krnf pYNdf hY. muKrjI ny muwK ikrdfr inBfieaf. iPlm isnymf df supr stfr nhIN sI bixaf.
imRxfl syn ny krIb zyZ dhfkf ieiqhfskfr qy smIiKakfr bx skx imRxfl syn Bfrq dy smfnMqr isnymf df nfiek iek py N z U prvfsI hY , jo Auqm kumfr nfl AunHF dI ieh pihlI qy
pihlF afpxI afKrI iPlm ‘afmfr dI AunHF dI smrwQf. AunHF dIaF afpxy dy AuGy iPlmsfË sn. AunHF ny QuVHF mfry kbirsqfn ivc rihx vfly mMgqy nfl afKrI iPlm sI. dUjy pfsy bMgflI iPlmF
BUbon’ (ieh myrI jmIn) bxfeI sI. ies siBafcfr ivc bVIaF zUMGIaF jVHF sn. asMquÈt nOjvfnF aqy ÈihrI mwDvrg JuwgI ivc rihMdf hY. ies iPlm ivc vwzy dy iek ho r stfr adfkfr ÈO i mqr
ivdrohI iksm dy lyKk-inrdyÈk dI Auh afpxy Èihr dy sucyq ingrfn aqy dIaF vwK vwK sdfcfrk qy nYiqk duicwqIaF ÈihrF ‘c hfÈIey vflI iËMdgI ijAux vfly cYtrjI, ijs ƒ swiqafjIq rya dy gUVHy
smuwcI iPlmkfrI (swq PIcr iPlmF, pMj nfl hI bVy imlxsfr sn. Auh kdy vI ‘qy afDfrq sMvydnÈIl iviÈaF ‘qy iPlmF lokF dy iBafnk ieklfpy aqy AunHF dy dosq vjoN cyqy kIqf jFdf hY, nfl AunHF dI
dsqfvyËI qy 14 inwkIaF iPlmF) hfly vI mwDvrg dI aflocnf krn pwKoN smJOqf bxfeIaF. isafsI qOr ‘qy cyqMn ies asih axmnuwKI hflfq df icqrx kIqf sFJ lMbf icr rhI. syn ny ÈOimqr ƒ
nvyN iPlmkfrF ƒ pRyirq krdI hY, Kfs nhIN sn krdy. iPlmsfË dI sur sdf bfgIafnf rhI. igaf hY. jdoN syn ny iPlm ‘imRgXf’ bxfeI pihlI vfr 1961 ivc ‘punfÈcf’ (muV
kr Auh, jo smJdy hn ik isnymf mihj syn dIaF ÈurUafqI iPlmF ivcoN iek imRxfl syn aksr hI afpxy mOky qF Auh pihlF hI iPlmsfËI dy ipV ivc qo N ) ivc ilaf aqy iPr ‘pR q IinDI’
mnpRcfvy df hI sfDn nhIN, sgoN ies qoN sI ‘nIl akÈr nIcy’ (nIly aMbr dy Qwly) dy Gyry qoN bfhr cly jFdy qF ik Auh smfj krIb do dhfikaF qoN vwD smF lf cuky (nu m fieM d f, 1964), ‘afkfÈ ku s u m ’
vD ky hY. jo ihMdI lyiKkf mhfdyvI vrmf dI khfxI dy iblkul hyTly vrgF ƒ pyÈ muÈiklF sn. ies smyN dOrfn AunHF afpxy afp ƒ (bwdlF ivc, 1965) aqy ‘mhfpRiQbI’
kOmI aYvfrz jyqU iPlmsfË ÈyKr Auqy afDfrq sI. ies ny AunHF dI GoK skx. imsfl vjoN iPlm ‘imRgXf’ iek aijhI mohrI qy bulMd isnymfeI afvfË (mhF srbÈkqImfn, 1991) ivc ilaf.
kpUr, jo syn qoN bfad vflI pIVHI dI kO m FqrIvfd mu K I so c , pIVqF pR q I (ÈfhI iÈkfr, 1976) aijhI khfxI hY, vjoN sQfpq kr ilaf sI, jo AunHF ivgfVF syn dIaF sB qoN vwD mÈhUr hoeIaF
numfieMdgI krdy hn, df kihxf sI, “AunHF hmdrdI aqy isafsI Jukfa ƒ jwg jfhr iPlmF ivc ‘akflr ÈFDXfnXy’ (kfl dI
(syn) df sB qoN vDIaf pwK hY, AunHF dI kIqf. ieh iPlm iek PyrI vfly cInI Bfl ivc, 1980) vI aihm hY. ieh iPlm,
inmrqf, ijs ivcoN Audfrqf JlkdI hY.” ryÈmProÈ dI khfxI Auqy afDfrq hY, jo iPlmF bxfAux vflI iek aijhI mMzlI
Au h nfl hI afKdy hn, “imR x fldf kolkfqf dIaF sVkF-glIaF ‘c afpxf dI khfxI Auqy afDfrq hY, jo dUjI sMsfr
(imRxfl dfdf) hmyÈf afpxy jUnIarF dI sfmfn vycdf hY. ies dOrfn bMgflI lokF jMg dOrfn iensfn vwloN isrjI afPq Bfv
gwl suxn aqy AunHF ƒ shI rfhy pfAux nfl Aus dI sFJ vDdI jFdI hY. ieh iPlm 1942-43 ivc bMgfl ‘c pey iBafnk
leI iqafr rihMdy sn.” 1930ivaF dy smyN nfl sbMDq hY, jdoN kfl bfry iPlm bxfAux leI iek ipMz
isafsI qOr ‘qy pUry cyqMn aqy hmyÈf Bfrq ivc brqfnvI sfmrfj afpxy afKrI phuMcdI hY. jdoN kMm awgy vDxf ÈurU huMdf
smyN dy hfxI rhy syn ny sQfpqI dIaF dOr ivc sI aqy dUjy pfsy sfmrfjvfdI hY qF iPlm bxfAux vflI mMzlI dy lokF
burfeIaF ƒ PiVaf aqy AunHF ZFicaF `qy jfpfn vwloN cIn `qy hmly kIqy jf rhy sn. dy mnF ‘qy Auh afrfmpRsqI BfrU pYx
svfl KVHy kIqy, jo qbdIlI dy rfh ivc iPlm `c Ku w l H ky isafsI itw p xIaF lwgdI hY, ijs dI AunHF ƒ afdq pY cukI
rukfvt bxdy sn. Auh bVy sMskfrI bfgI kIqIaF geIaF. afËfd Bfrq ivc ieh hY aqy vrqmfn akfl ijhI iBafnk
sn. Auh AudoN kdy vI afpxI isnymfeI pihlI iPlm sI ijs ‘qy pfbMdI lfeI geI. siQqI sfhmxy Auh zfvFzol ho jFdy hn.
afvfË bulMd krn qoN ipwCy nf rhy, jdoN afpxy isnymfeI ÈfhkfrF ivcly syn dIaF jVHF BfvyN klkwqf ivc
vI AunHF ies dI loV mihsUs kIqI. bhuqy ikrdfrF vFg, syn Kud vI lokF ƒ zUMGIaF smfeIaF hoeIaF sn, pr aksr
afpxI cVHq dy idnIN syn ieko vyly kuJ kr guËrn leI AuksfAux vfly sn Auh rcnfqmk pRyrnf dI qlfÈ ‘c bMgfl
buwqiÈkn vI sn qy mnuwKqfvfdI vI. Auh jo bMgflI aqy iPr agFh BfrqI smfj aqy ies dIaF BfÈfeI srhwdF qoN ikqy
nfl hI Bfrq dy iek qrHF sB qoN vwzy ivclI ivafpk nfbrfbrI qy byiensfPIaF jo mwD Bfrq dy jMglF ivc rihMdy afm sbMDI srokfrF bfry spÈt ZMg nfl boldI dUr cly jFdy, jo vwKo-vwKry swiBafcfrF
isafsI iPlmsfË sn. Auh aksr hI iKlfP Ëordfr afvfË bulMd krdy. Auc kbfielIaF dI iËMdgI Auqy aMgryË hkUmq sI, jo kuJ smF pihlF hI afËfd hoey ƒ aMgIkfr kr skx dI AunHF dI smrwQf
QuVHF dy mfry qy asMquÈt nOjvfnF aqy smfjk jmfq, ijs nfl Auh Kud sbMDq dy pey asr dI gwl krdI hY. iPlm iek iek mulk dI gqIÈIlqf Auqy burf asr df iek hor sbUq sI. AunHF kuwl imlf ky
ÈihrI mwDvrg dIaF sdfcfrk qy nYiqk sn, sB qoN vwD AunHF dy inÈfny Auqy rihMdI. bsqIvfdI hfkm qy kbfielI iÈkfrI (ieh pfAuNdy sn. AunHF sQfipq pRbMD ƒ dwb ky Cy ihMdI iPlmF ‘Buvn Èomy’ (1969), ‘eyk
duicqIaF ‘qy afDfrq sMvydnÈIl iviÈaF aijhf Kfskr AunHF dIaF iPlmF ‘Kfirj’ ikrdfr imQun cwkrvrqI ny inBfieaf cuxOqI idwqI. aDUrI khfnI’ (1971), ‘eyk idn
ƒ lY ky iPlmF bxfAuNdy. AunHF df isnymf (kys rwd, 1982) qy ‘eyk idn pRqIidn’ sI, jo Aus dy kYrIar dI pihlI iPlm ‘imRgXf’, syn dI bhuq hI isafsI pRqIidn’ (1979), ‘KMzhr’ (1983),
roh qy Auksfht df isnymf sI. AunHF dIaF (iek idn roËfnf, 1979) qoN jfhr huMdf sI) ivckfr BrpUr irÈiqaF ƒ GoKdI ibafn vflI aËmfieÈI kolkfqf iPlm- ‘jYnyiss’ (1986), aqy ‘imRgXf’
bhuqIaF iPlmF kuJ kr guËrn df swdf hY. ‘Kfirj’ aijhI khfxI hY, ijs ivc hY, pr kulIn vrg dI nËr qoN nhIN sgoN iqwkVI Bfv ‘ieMtrivAU’ (1970), bxfeIaF. AunHF qYlgU (‘Ekf AUrI kQf’
idMdIaF hn. AunHF vloN vwzy prdy Auqy pyÈ grIb nOkr dy bwcy dI dm Gutx nfl gulfm bxfey gey kbfielI lokF dI nËr ‘klkwqf 71’ (1972) aqy ‘pdfiqk’ jo munÈI pRym cMd dI khfxI Auqy afDfrq
bhuqIaF khfxIaF inqfixaF qy mËlUmF hoeI mOq iek amIr pr rUVHIvfdI pirvfr qoN. ies iPlm ivc Èfndfr kfrguËfrI (pYdl POj, 1973) qoN bfad afeI sI. sI) aqy AuVIaf (‘mYiqrf mfinÈf’) BfÈfvF
pRqI zUMGI hmdrdI jgfAuNdIaF hn. ƒ aÈFq kr idMdI hY. iesy qrHF ‘eyk idn sdkf imQu n ƒ kO m I aY v frz hfsl ies iqwkVI qoN bfad afeI iek hor iPlm ivc vI iek-iek iPlm bxfeI.
ijs cIË ny AunHF dy isnymf ƒ afm pRqIidn’ aijhy pirvfr dI khfxI hY, hoieaf. ‘kors’ (1974) nf isrP bhuq hI isafsI -sfiebl cYtrjI

do dUxI pMj: iPlm bxfAux vfilaF dy kwcGrV phfVy


ivÈf bhuq cMgf qy htvF hovy, pr bflIvuwz leI keI lyKk skRInply ivc jwsV dI aglI iPlm ‘srdfr muhMmd’ qrHF dy jwj-vkIl ivKfey gey hn-ieh Aus nUM koeI Kfs sPlqf hfisl nhIN ho
Aus Auqy ieMnI mfVI qy vfhIafq iPlm mfstrI rwKdy sn ijvyN ivjY afnMd, sqIÈ hflFik alwg ivÈy `qy bxI sI pr mfVy iswDy qOr `qy ivwidaf pRxflI aqy juzIÈrI skI, Èfied ies nUM iksmq nfl vI joiVaf
bxI hovy qF ‘do dUxI pMj’ qoN vwzI imsfl Btnfgr qy slIm vgY r f aqy keI inrdysLn qy sikRpt kfrn bfks-afiPs df mjLfk AuzfAux qy byadbI krn qoN jf skdf hY, pr pMjfbI iPlmF ivc Aus
Èfied hI koeI hor hovygI. myrI jfcy zfielfg ilKx ivc kmfl ivKfAuNdy sn `qy mUDy mUMh izwgI. ibnf kuJ vI nhIN hY. ny bVy vDIaf ikrdfr inBfey. ipCly bfrF
iswiKaf pRxflI ivc ho rhI luwt Ksuwt ijvyN sfgr srhwdI, rfhI mfsUm rËf, 2018 ivc afeI ‘afty dI icVI’ aqy klfkfrF dI gwl krIey qF hIro pMdrF virHaF qoN pMjfbI isnymf ivc afey
ijhy sMvydnÈIl qy Bfvnfqmk ivÈy df jfvyd aKqr qy kfidr Kfn vgYrf. awj hux afeI ‘do dUxI pMj’ ijwQy inrdysLk aMimRq mfn ny iek vyr iPr sfibq kr sPlqf dy quPfn ny Aus nUM bhuq ibËI kr
nfs mfrn leI iPlm df ly K k qy vI qusIN tI[ vI[ ‘qy iksy purfxI vDIaf dIaF Plfp iPlmF dI hYt-itRk bxfAux idwqf hY ik isMgr hoxf aYktr hox df idwqf, pr Aus bfry mYN iehI kihxf cfhFgf
zfierYktr pUrI qrHF ijMmyvfr hn. iPlm dy sikRpt dy tfeItl vyKogy qF `c sPl hoeIaF, AuQy sfbq ho igaf ik srtIiPkyt nhIN hY. hIroien ieiÈqf irKI ik Aus ny vI Èfied rol cuxn bfry PYslf
iPlm df lyKk nvF hY, nF hY jIvf. skRInply aqy zfielfg leI alwg alwg ivÈf BfvyN ikMnf vI vDIaf qy htvF hovy, dy krn leI kuJ sI hI nhIN. inrml qfk ‘qy rwK ky pYsy bxfAux leI jFdI
sikRpt ‘qy kMm vI Aus df nivaF vrgf lyKkF dy nF imlxgy. Aus nUM sMBflxf hr iksy dy vws dI gwl irÈI, krmjIq anmol aqy mlkIq rOxI vfr df mylf luwtx df mn bxfieaf hoieaf
pMjfbI iPlm Kyqr ivc hr lyKk nhIN huMdI. dUjy pfsy ‘rwb df ryzIE’ dy sfDfrn hn. lgdf hY ik ‘iPwlr’ vFg hY. ‘mylf’, ‘bfgI’ aqy ‘ardfs’ ijhIaF

iPlm smIiKaf ‘iekwlf’ hI afpxy afp nUM slIm jfvyd


dy brfbr hI nhIN, AunHF qoN Auqy smJx
dUjy zfierYktr qrnvIr jgpfl dI
iPlm ‘dfxf pfxI’ afeI, ijs bfry mYN
vrqy gey hn. rfxf rxbIr df ikrdfr
vyK ky hYrfnI hoeI. ‘bxjfrf’ qoN bfad
iPlmF vflf sohI pYsy dI dOV ivc afpxI
aYkitMg klf idKfAux dI QF vycx ‘qy
lwg pYNdf hY. kuJ sflF qoN 90 PIsdI iliKaf sI ik Èfied iPlm df zfierYktr ies iPlm ivc vI Aus df rol PflqU quilaf hoieaf hY. iPlm irlIË hox ‘qy
iekbfl isMG cfnf pMjfbI iPlmF dI qRfsdI iehI hY ik AunHF iPlm dy vwzy knsYpt aqy lyKk dy dbfa ijhf hI hY. pqf nhIN eynf vwzf iPlm hr klfkfr iPlm dI pRomoÈn ivc ihwsf
dy sikRpt Auqy iblkul imhnq nhIN kIqI hyT af igaf hY. pr mYN Aus dI zfierYkÈn lyKk qy aYktr hox dy bfvjUd Auh ieho lYNdf hY, pr hr iPlm ijs ivc Auh kMm
hI hY. knsYpt Aus df cMgf ho skdf hY, jFdI. ies vfsqy iPlm df zfierYktr dy ivËn dI inMidaf kqweI nhIN sI kIqI. ijhy PflqU rol ikAuN kr irhf hY? iewk krdf hovy, dy ÈurU hox qoN hI Aus bfry
pr khfxI lfeIn, skRInply aqy zfielfg vI Enf hI ijMmyvfr huMdf hY. hux ‘rwb df ryzIE-2’ dI zfierYkÈn kmFz jwj dy rol ivc PukiraF vrgI zrYs kwCF vjfeI jfxIaF iek vDIaf aYktr
puÈtI krdy hn ik iPlm sikRpt ilKx iPlm ‘do dUxI pMj’ df zfierYktr qrnvIr jgpfl nUM sONpxf ieh sfibq pihn ky qy myj `qy cVH bYT ky Auh kI nUM ÈoBf nhIN idMdf. ies dI QF sohI nUM
dy mfmly ivc Auh pUrI qrHF anfVI hY. hYrI BwtI hY. 2017 dI lIk qoN hwt ky krdf hY ik Aus iPlm df ‘asl sMdyÈ dyxf cfhuMdf hY? ieh qF EhI jfxy. afpxy rol dI cox vwl iDafn dyx dI loV
pMjfbI isnymf ivc pYsy lfAux vfly bhuqy bxI ihwt iPlm ‘rwb df ryzIE’ df Auh zfierYktr’ ieh nvF nOjvfn hI sI. guirMdr mknf pRBfvq krdf hY. hY. afimr Kfn ny ‘TwgË afP ihMdusqfn’
lok ivsLy bfry mfVf motf sux ky hI smJ ko-zfierYktr sI. Aus ipCoN ‘srdfr ‘do dUxI pMj` ivc pIaYc[ zI[ kr ruipMdr rUpI, hfrbI sMGf qy srdfr sohI ijhI GtIaf iPlm dyx leI afpxy
bYTdy hn ik iehI bMdf iPlm khfxI ilKx muhMmd’, ‘afty dI icVI’ aqy hux ‘do dUxI cukf iek byroËgfr nOjvfn skUl pRbMDkF Evr aYkitMg df iÈkfr hn. srdfr sohI pRsLMskF aqy drÈkF qoN KuwlHy qOr ‘qy
bfry inpuMn hY, qy aMq nqIjf AuhI inkldf pMj’ bxf ky Aus ny Plfp iPlmF dI hYt- koloN afpxy bfrF virHaF dI PIs vsUlx df iËkr vI mYN Kfs qOr ‘qy krnf cfhFgf. muafPI mMgI hY.
hY jo ‘do dUxI pMj’ ijhI kwcGrV iPlm itRk mfr leI hY. ies qoN pihlF Auh keI leI kort df drvfjf KVkfAuNdf hY. ies myrf bVf krIbI imwqr irhf hY, ijMny sfl myrI ieh smIiKaf ivÈy qoN eyDr
ny ivKfieaf hY. pMjfbI zfierYktrF df aisstYNt rih cukf qoN bfad jo kuJ ivKfieaf jFdf hY, iPlm muMbeI ivc irhf. ibnf Èwk bhuq vDIaf EDr afAUt-trYk ho geI hY, ikAuNik
bflIvuwz ivc asIN aksr vyiKaf sI. ‘rwb df ryzIE’ blfk-bstr sI, dy lyKk qy zfierYktr dI soc `qy qrs aYktr hY, Em purI dy lYvl df. Em pMjfbI isnymf nUM pRdUiÈq krn vflf
hY ik vwzy qoN vwzy iPlm lyKk vI afpxy pr bfad ivc htvyN iviÈaF `qy pMjfbI afAuNdf hY. ijs qrHF df skUl, ijs qrHF purI vFg hI hrpfl itvfxf df stUzYNt rfieqf qyËI nfl PYl irhf hY, ieh mihsUs
sikRpt vrk leI iek tIm rwKdy sn. iPlmF bxfAux leI XqnÈIl hIro qrsym dI kort, ijs qrHF dy aiDafpk, ijs irhf hY. muMbeI dIaF ihMdI iPlmF ivc kr ky duwK huMdf hY. gusqfKI muafP!
Punjab Times Vol 20, Issue 4; January 26, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 4; 26 jnvrI 2019 (32)

Best Truck Driving School


2641 S. Lynhurst Dr., Suite# 511, Indianapolis, IN 46241

KusK
L brI! KusK
L brI! KusK
L brI!

sfrIaF 48 stytF ivc mnjLr


U sLd
u f
„afpxI styt qoN CDL Learning Permit lY ky afE aqy
ieMzIanaYpoils (ieMzIafnf) sfzy skUl qoN Class A CDL
tryinMg qy tYsitMg lE.
„ CDL Road Test Exam pfs krn qoN bfad afpxI
styt qoN jf ky CDL License dI Poto lvfE aqy CDL Class A
License pfE.
„ ieMzIanaYpoils vfsIaF nUM jfb Cwzx dI loV nhIN,
asIN quhfzy Work Schedule muqfbk tryinMg dyvFgy.

Pon: 317-518-3388 3-

US Business Brokers Inc.


American Financing Group LLC
101 W 22nd St, Suite 111, Lombard, IL 60148
23280 Pacific Highway South, Suite 307, Kent, WA 98032
ibjns vycx
qy KrIdx
Financing - Loans aqy PfienFs
„We do all kinds of SBA & Conventional loans.
„We are specialized in Gas Stations, Liquor Stores, krvfAux leI
Hotels, Convenience Stores, Motels, Apartment sMprk kro
Buildings, Strip Plazas, Commercial Buildings,
Food Franchise.
„Purchase/Refinance Contact us Buy or Sell business
„Lowest Rates (With or Without Real Estate) AJ Sandhu (MBA)
„Best Possible Mortgage Solutions For You... Managing Broker/Realtor/Consultant
Licensed in IL, IN, WA
Contact us for any Financing Need Nationwide. 916-995-0783 (Cell)
• FAST APPROVAL • QUICK CLOSINGS • SBA 504 & 7A
• CONVENTIONAL LOANS • HOTELS, MOTELS
• GAS STATIONS, TRUCK STOPS • INDUSTRIAL CLIENT
425-529-6283 (Cell)
• SUBWAY, DUNKIN DONUTS 630-206-2467 (Fax)
• LIQUOR STORES, C-STORES, CAR WASH www.ubbchicago.com aj@ubbchicago.com

Vous aimerez peut-être aussi