WYKŁAD I

05.10.2009

Literatura:

1. Begg

2. Krawczyk, Malinowski – „Ekonomia w przykładach”

3. Dzierżawski – „Krótki kurs ekonomi praktycznej”

Znaczenie słowa ekonomia:

• OIKOS – gospodarstwo domowe

• NOMOS – prawo

„Ekonomia jest badaniem życia ludzkiego w różnych procesach gospodarczych”

Definicje:

• Zjawiska i procesy zachodzące w gospodarce

• Ekonomia bada w jaki sposób ludzie wykorzystują dostępne im zasoby, w

celu zaspokojenia potrzeb.

Cele ekonomii:

• Poznanie rzeczywistości gospodarczej

• Jej opis

• Wyjaśnienie przyczyn i natury zjawisk

Podstawowy problem badawczy:

• Pytanie o sposób dokonanych wyborów ekonomicznych

Problem rzadkości:

• Związany z ograniczonością zasobów oraz nieograniczonością potrzeb.

• Zjawisko rzadkości polega na tym że zapotrzebowanie ludzi na dobra jest

większe od ilości dóbr.

1
 WYKŁAD I
05.10.2009
Opcja 1 Opcja 2
Przyjęcie Rezygnacja Koszt alternatywny
– koszt utraconej
możliwości

Ograniczone Nieograniczone
zasoby Wybór potrzeby

Problem rzadkości

Koszt utraconych możliwości (korzyści) – utrata wartości, jaką można było by

wykorzystać w wyniku przeznaczenia ograniczonych zasobów do wytwarzania
(zakupu) innych dóbr i / lub usług.

Jest to wartość najcenniejszej, niewykorzystanej możliwości utraconej w wyniku

dokonania wyboru.

Ekonomia wg. L. Robbinsa :

Jest to próba podpowiedzi na pytania takie jak:

• Co i ile produkować?

• W jaki sposób produkować?

• Dla kogo produkować?

Utrudnione eksperymentowanie

Klauzula „Ceteris Paribus” - „wszystko inne jest niezbędne”. Stosowane w

celu zbadania jednej zmiennej (przyczyny) na inną zmienną (skutek)w izolacji
(przy założeniu że wszystkie inne czynniki działające na drugą zmienną są stałe).

Mikroekonomia – koncentruje się na pojedynczych podmiotach abstrahując od

ich związków z pozostałymi. Bada zachowania indywidualnych uczestników
gospodarki rynkowej.

Makroekonomia – koncentruje się na systemie tworzonym przez pojedyncze

podmioty badając relacje między nimi i ich skutki (np. rynek pracy, giełda,
dochód narodowy, inflacja, bezrobocie).

Ekonomia pozytywna i normatywna:

• Kryteriami podziału ekonomi na pozytywną i normatywną są sądy

• Jeżeli ekonomia zajmuje się tylko wyjaśnianiem zjawisk, zachowań i

procesów gospodarczych to określa się ją, jako pozytywną.

2
 WYKŁAD I
05.10.2009

• Jeżeli wydaje sądy i formułuje zdania o powinnościach to ma charakter

normatywny.

Teoria ekonomiczna – zbiór twierdzeń wyjaśniających zjawiska i procesy

ekonomiczne ujmowane w modelu ekonomicznym.

Cechy:

• Zgodność z obserwacjami

• Niesprzeczność logiczna

• Wartość poznawcza

• Prostota

• Elegancja (?)

Proces gospodarowania:

Naturalnym celem gospodarczej działalności ludzi jest zaspokajanie potrzeb.

Potrzeba – to odczucie braku czegoś, potrzeby są nieograniczone.

Cechy potrzeb: indywidualizm i subiektywizm.

Piramida Maslowa:

Samorealizacja
Status, uznanie
Przynależność, miłość
Bezpieczeństwo
Potrzeby fizjologiczne

Dobra – środki do zaspokajania potrzeb ( w formie rzeczy, usługi, stanu)

Dobra komplementarne i substytucyjne:

• Zaspokajanie potrzeb – konsumpcja

• Dobra konsumowane – dobra konsumpcyjne wytwarzane z dóbr

produkcyjnych

• Wiele dóbr może być zarówno dobrami produkcyjnymi i konsumpcyjnymi.

3
 WYKŁAD I
05.10.2009

Dobra ekonomiczne są dobrami rzadkimi (tzn. w danym czasie mogą być

wyprodukowane w ograniczonej ilości i przez to mogą częściowo zaspokajać
potrzeby).

Dobra:

• Wolne

• Ekonomiczne

Rzadkość i konieczność ich wytwarzania:

• Produkcja – wytwarzanie dóbr i usług

• Podział – rozdysponowanie dóbr rzadkich między producentów a

konsumentów

• Konsumpcja – zaspokajanie potrzeb ludzkich przy pomocy dóbr i usług

• Bez produkcji nie ma podziału -> nie ma konsumpcji.

Czynniki produkcji:

• Ziemia – wszystko co nie jest wytworzone przez człowieka

• Technologia

• Kapitał – dobra inwestycyjne

• Praca (siła robocza) – zdolności umysłowe i fizyczne

• Talent przedsiębiorczości

Dochody z wykorzystywania podstawowych zasobów w procesie

produkcyjnym:

• Za ziemię – renta gruntowa

• Za pracę – wynagrodzenie

• Za kapitał – procent od zainwestowanego kapitału

Dobra – rzeczy materialne, które są wynikiem pracy ludzkiej

Usługi – mają charakter niematerialny i nietrwały

W ekonomii dobra i usługi są nazywane produktami.

4
 WYKŁAD I
05.10.2009

Towary - wszystkie dobra przeznaczone do sprzedaży (będące wynikiem pracy

ludzkiej)

Proces gospodarowania – ciągły proces wytwarzania i dzielenia dóbr lub usług