Vous êtes sur la page 1sur 311
LOL NOI DAU Truyén déng dig cd nbiém vu thie hig eae céng-doan eudi ling tla mot cong nghé sin xuat. Dac biel. trong day chuyén san xual tu dong hién dai, truyén dong dién ding gdp vai tro quan trong trong: v nang cao nang sudt va chat ludng sin phdm, Vi vay cae he truyén ddng didn ludn Inén duge quan tam nghien city nang cao chit kung de dap wng ede yeu cau cong nghé moi vii mie dé ty déng hua cao Neay nay, do ving dung tién bd ke thudt dién tu tin hoe he truyén dong dién duge phat tién va cs thay déi dang ke Dae biar do eéng nghé sin xudt cdc thiél bi dian tl cdng sudt ngtiy eang hon thién, nén cde bé bign déi diem uy cone ai truyén dong dién khong nhing dap ung dude do tae dang nhanh, 45 chinh xde vag ma cin pop phin lam gidm kich thude vA ha thanh ctin hé. dee trong hé G nude ta, do yeu edu cong nghidp hoa va hign dai hda nén kinh 16, ngaw cing xudt hién phidu day chuyén sin xuat mdi eo” mie do tu déng hda cao vai nhitng hé truyén dang difn hian dai He kip théi tiep thu cae tiga bo ky thuat, BG mon Tu ding hea XNGN Trutiny dai hor Bach khoa Ha Noi, mot mat eho. bién soan tiép phan hal giao trinh Truyén déng dién (ty dong diéu chink truyén déng diem), dong thii tdi ban cd sta chifa, bé sung chinh ly giao trink Truyén dong dién (phan Ti. Noi dung gido trinh nay tinh bay nhimg kin thite co bin sé hé truyén done dien hién a hac eém viée phan tich ede dac tinh cla c she truvén ding noes h6 hisn adi dién ti cong sudt ; Nghién ciu ede ctu trie diéu khién mei eda cdc hé truyén dng dang co xvay chiéu ding bo va khong déng b6, Gido trinh Truyén dong dién do tap the win bd BQ mén- ‘Te dong boa trtimg DHBK HA Noi bién soan gém 7 chiang Chigng 1 wi chitdag 2 néw ete Khai niém chung vé ha truyén dong va dac tinh eo ein déng ea = Chuong 4, 4, & va 6 trinh hay cac phudnp phap diéu chinh tée dé ding es dién mot chidu va xoay chiéu, Phan tich qua teinh diin ti od trong hé truyén dong ding ede bo bid dai, Nehien witu mit s6 ciu fede mél cua truyén dong din xoay chiéu hién dai = Chuong 7 néu phiong phdp chung tinh va chon thist bi ét bj bao vé cho eae hé truyén ding dien, Cae chudng dite phan eéng bidn snan cu thé nhv gau : Bui Quée Khanh ete chong 1, 6, 7 va chiu trach nhiém ehu bien, Neuy Neuyén ‘Thi Hién chugng 2. Noi dung gido trinh duge Léi déng khea hoe Khoa ty dong hda XNCN xét duyét vA duge gido su Nguyén Binh gitp dir trong vige hoan thién Cae tac gid xin chan rhanh cam on » ip do quy hau dé. Gidea trinh may dude bien soan vidi mue dich fam sinh yién nganh dién, dong fhoi cung ed thé dimg lam tai liéu tham khdo cho cae kf su dign va cde nghoh Wan- Lién cdc chugng 8, 4 Ai ign hoc tap cho & eg lien quan Noi dung giao trinh cha chdn cfm nhiéu vn dé cfin bd ng hoan thin Rat mong cae ban déng nghiép va dec gid gop ¥ kign. Tht gip ¥ xin pti ve Ba mon Tu dong hea XNCN Truting dai ath khow Ha Noi hay Nha xusl bAn khoa hee vA leo thudr, 70 Tran Hung Dao Ha Noi hee Cac tic gid Chiang I NHUNG KHAI NIEM CO BAN VE HE TRUYEN DONG DIEN 1-1, CAU TRUC CHUNG VA PHAN LOAT Hé truyén dong dién 1A mot tap hep cde thiet bl nhw: thiét bi dien, thiét bi dién tit, thiét bi dién tu, phye vy cho vide hidn déi nang luong dién—co cing nhu gia céng truyén Lin hiéu thong tin dé dtu khién qua trinh bien déi nang lugng dd. Cau triv chung eta hé truy@n d6ng dién, duge teinh bay trén H.1-1, bao gém 2 phan chinh: = Phan Ite 1A ba bién doi vA déng co truyén dong. Cac bé bién déi thing ding 1a bg bién adi may di@n (may phal mot chitu, xoay ehiéu), bd bién ddi dian ur (khuéch dai tl, cudn khang bao how}, bo bién déi dién tu (chinh luu tiristo, bién tan tranzito, tiristo). Dong co dién od cac loi: déng cv m6t chi8u, xoay chidu dong bé, khong déng bé va cdc loni déng ec dién dae bigt khac vv... — Phan ditu khién gom cic cu cau do lutng, cdc bé ditu chinh tham sé va cong nghé, ngoai ra cbn cd cac thiet bi digu khién, dong cat phye vy cang nghé vi cho nguéi van hanh. Dong thi mot sd hé truyén déng cd cA mach ghép néi vdi cae thiet bi tu dong khde trong mot day chuyén san xudt Tuy nhién, trong thye t@ san xudt, khéng phdi hé truyén dong nao cing cd day di cdu tre nhu vay, Cho nén c6 thé phan loai he truyén dong dién nhuw sau: — Truyén dong khang diéu chinh: thudng chi co dong co ndi trite tiep vai ludi dién, quay mdéy san xudt vdi mot téc do ohat dink, = Truyén déng ed diéu chinh: trong loi nay, tuy thude vao yeu cAu céng nghé ma ta es truyén dong dieu chinh téc dé, truyen dong 5 diéu ehinh iémen, lute kéo vA truyén dong. diéu chinh vi tri Trong efu ire he truyén dang ed diéu chinh ed thé la. truyén déng nhiéu déng ca, Ngoai ra thy thuéc vao cau trie va tin hiéu diéu khién ta o¢ hé truyén dang diéu khién 36, isu khién tugng Hinh 7—1, M812 ei trie chung olin hé muyén déng BED — BS bién dé, DC — Déng od truy’n ding, tu hofe truyén MBX — May san cuit: Ry BO diéu chinh ong ngné: dong digu khién x; — Cac bé déng cét phuc vu cong nghé A — Cac b6 didu theo ohardéng ohinh tuyén déng: k — Céc b6 ddng cat phye vu tuyén déng trinh v.v VH — Ngudi wan hank; GN ~ Mach ghép ni 1-2. KHALI NIEM CHUNG VE DAC TINH CU CUA DONG: CU DIEN Dac tinh ca cua dong ca dién lA quan hé gia tée dé quay va mémen cla déng ev, Ta ed dae tinh ed tu nhién cha ding ed, neu nhu dong co van hanh 6 ché 46 dinh mite (dién dp, tan sé, tit thong dinh mite va khéng néi thém cac dién trd, dién khang vao dong ex). Trén dac tinh ca tit nhién ta eo diém lam viée dinh mite co gia tri Moy dm: BAe tink ed nhan tao cia dong cd 1a dac tinh khi ta thay déi cac tham sé nguén hoac noi thém cae dién tr, dién khang vae dong ca. Dé danh gia va so sanh cac dac tinh co, npudi ta dua ra khdi niém dé eting dac tinh co ff va dude tinh: AM ea a=) Aw p len, ta ca dae tinh cd citing, 3 nho dac tinh eo mam, # + m» dac tinh ca tuyet déi cing. Truyén déng co dc tinh ed cting téc dO thay doi réit it khi momen hién dat lin Truyén dong ca cd dace tinh et mem tec Hin 1-2. DB eting de tinh ed, d6 gidm nhiéu khi Ouang 4 dic tinh od mim; dudng 2 dae tinh ed cllng: dudng mémen ling (xem 3 dae tinh eo tuyét déi cding H.1-2) 1-3. DAC TINH CO CUA MAY SAN XUAT Dac tinh ed cla may gan xudt rat da dang. Tuy vay phan lan no dude hi€u dién didi dang bi€u thife tong quat: My = Meg + (Mig — Mei yy (1-2), trong dé: M,, — Momen tng vol téc do a M, — Mémen ting vii tée dé ‘ion nh mule ge M, — Mémen ting véi the dé ca Ta cd cae tring hap: -a=0,M, an dao mé Man = const, cdc co cdu mang ha, bing tal, cd chu y cAt got thudc loai nay (dudng 1, H.1-3a) & 4) w } ale | ae i M, | | Mash 12, ai Dang d&o tinh ed eu mal sé. may sary xudt; (i) ce 1G (2) ce = 118) « = 2:44) ee — — 46) Dang da tinh cd cla may An xudlt 66 tinh thi n&ng: c} Dang dae tinh cd cua May San xudit ed tinh phan khéng. — i = 1, momen ty lé bac nha véi tec do, thie te rat it gap, ve loai may co thé [dy vi du may phat mét chiéu tal thuan tra iduéng 2, I1.1—8a1 — d= 2, momen up 1é bhe hai voi toe dé 1a die tinh cia cic may hom, quat gid (duting $, H.1—8a} —« = — 1, mémen ty lé nghich vai idc do, cdc ca cau may cuén day, cuén gify, cae truyén dang quay true chinh may eAt got Icim loai ed dac tinh thude loai nay (dudng 4, H.1-3e) Ngoai ra, mot s6 cd cau cua cac may co dac tinh khac, vi du: - Momen phy thuge vao goe quay M, =/(p) hoac momen phy thugs vae dvdng di M, = f(s), trong thue t€ céc may cong tac od pitténg, cde may true khoOng cd cap can hang co dae tinh thude loal nay — Mémen phu thude vao 36 véng quay vA dutmg di M, nhy cae loai xe dién. — Mémen edn phy thuge vao thdi gian M, = f(t), vi dy nh may nghién da, quang. Tren H.1—35 vac bidu dién dac tinh cla madmen edn phan khang vi mémen edn thé nang. — Mémen can thé nang inhi 6 trong cae cd cAu nang ha tai trong) eo dae tinh M, = const va khong phy thude vao chiéu quay (H.1—38). = Mémen can phan khang luén luen chéng lai chien quay nhi mdémen ma sat, momen ctla co cdu dn dao may cat got kim loai vu (H 1—3e) 1-4, TRANG THAI LAM ViiC CUA TRUYEN DONG DIGN Trong hé truyén déng dién, bao git cing cs qua trinh bién doi nang lugng dién — co, Chinh qué trinh bién dai nay quyét cinh trang thai Jam vide cia truytn dong dién, Ta dinh nghia: Ding cong sudt dién P. cd gid tri dwong néu nhu nd ed chiéu truyén cit itn 9 nguén dén dong co va Li dong cd bien doi cong suat dian thanh cong sudt co Py = Mis cap cho may san xnat Gong sudt ea nay-ed gid tri duong néu nhu mémen dong co sinh ra ed eting chidu vdi tée do quay. Neguge lai, cong suat dien co pid tri am néu ni co ehiau ti dong eo Ve nguon, cng suat co co gia tri Am khi no truydn til may san xudt vé déng co vA momen dong ct sinh ra ngude chibu vdi tée do quay. Momen cia may sin xudl due goi lA mémen phu tai hay m6émen cin, No cing duoe dinh nghia dau am vA duang, nguge lai véi dau momen cua dong cd. Phung trinh can bang cong suat cha hé troyén déng 1a: Py =P, 4+.4P, (1-3) trong dd Py — cdng suds dién, P, — céng suat co, AP — ton that cong suat. Tuy thuéc vao bign déi nang Ivgng trong hé ma ta cd trang thai lam viée cia déng eo gém: Trang thdi déng eo va trang thai ham, (xem bang 1-1). - Trang thai ding co bao gim ché dO cd tai va khong tai, - Trang thai ham gom ham khong tai, him tai va ham dong ning. inh, ham nguge Ham tdi sinh Pyioy <0, Poy < 0 co nang bién thinh dién nang twa ve Idi. Ham nguoc Poin, > 0, Poy < 0 dién nang vA co nang chuyén thanh tén that AP, Ham dong nang Py, = 9. Poy < 0 co nang bién thinh cong sudt tén that AP. Bang 1-1 | piéu dé Ba gedit ise ap Trang thal | céng sul. lam vite | z fe 1 9 Oo] = Paar = Dong ed ee khéng tai | a 2 2 o 0 bg he Ca tai a 2 | 3 ab om =o | u0— +M (1-18) di 2 dt - dt i t Thong thuting aie =0, vi vay ta ed phucng trinh dong hoe thing cht thos ding 1a M=t + M, (1-14) Tit phuong trink (1—14) thay rang _ de ‘ M>M, thi = > O hé tang toe, etd dor M 0 va fh, =0 nen ,> ., khong Gn dinh Hlahi 16. X64 difiay iki vide én dinh cba he truyén song. |=8. DONG HOC CUA KHOP NOI MEM Thue té cd mot 36 truyén dong ding ede khép néi mém. Trong truéng hop nay khong thé ding phuang trinh dong hoc (1-14) wi phudng trinh tinh quy déi ve true dong co dé m6 ta dong luc hoe nhu thudng le. Met ca edu trnyén dong mo ta trén H. 1-Ta, phudng trlnh mé ta dong hoc cia hé gdm cde phitong trinh: - Cho diém UGi vdi true démg eo ides, —— +h + M, 1-18) M, di — Cho diém déi véi tai: doy, } — yu, + Mi, (1-19) M,= = dt va My = Clo, ~ v3) + hylw, — @), (1-20) ne trong dd — 4), Ry, Ay 1a hé sd tat cia dao dong, — d),.G; 1a goe xoan, — © la hé 36 dan hoi. S¢ dd khéi mo tA dong hoc hé trén H.1—76), gdm 3 phan ghep néi, hé truyén dong sé cé dao déng riéng : al Khik, = k, = &, = 0 tin sd dao dong ritng a 9, ope (ai = \{——— =21) dys b) Bhi, = &; = 0, &y >0, tin sd dao dong riéng a=a,V¥ ie Digu nay sé gay ra cong hudng vA mat én dinh cta he, khi mémen déng co M, hote momen phu tai co thanh phan xoay chiéu ot (1-22) 0 7 cd tan so bang hoae gan ydi tan so dao dong riéng. Mal khae, trang hé truyén dang co diéu chinh tée dé dé dim bag ifinh |-7. a) M8 ta oguyén ly d6ag hoc truy’n déng co khde ngi mem; b) Md 18 toan hoe khdu khép ndimeém, én dinh cia hé ein phai gidm hé sé khuéeh dai cia b6 diéu chink toc dO, din dén giam dé chinh xée diéu chink Dé khéc phuc hién trang nay cin phai bd tri cde bd loc. Chiang 2 DAC TINH CO CUA DONG CO DIEN 2-1. KHAI NIEM CHUNG Nhu trong chong 1 dai néu, quan hé gitfa téc dO vA mémen cua dong co goi 1A dac tinh co cua dong co; w = AM) hoac rn = tM). Quan hé gia t6c do va momen cha may san xuat goi la dac tinh eo cla mdy san xudtiw, = f(M,) hoac an. = Cac dae tinh co tran eo the biéu dién 4 dang ham thuan hoae ham nguge, vidyw = AM) hay M = fw), Ngai dac tinh déi vdi dang co mot chibu npitii ta cén att dung dic tinh eo din. Dae tinh co dién bitu dién quan hé giita te do va dong dién trong mach dong eo: w = fi) hay « = fU). Trong cae biéu thie tren: w — toe dé gee, rad/s n — tée dé quay, viph M — mémen, Nim. Trong nhiéu trubng hup dé@ don gidn trong tinh ton hoac dé dang so sanh, danh gia cae ché &6 Am viée cla truyén déng dién, ugtidi ta ed thé ding hé den vi dng doi Mudén bi@u dién mot dai hidng nao dé dudi dang tuong cdi ta lay tri sd cit nu chia cho tri sdco ban cua dai luong do, Gade dal luong ed ban thug duée chon 1a: Lyi) Lyne am Mame Gam Fen Vai dai licng trong déi ta dang ky hiéu "*". Vi dy dién dp tiong déi la U", momen tudng doi la M*.. Nhu way mot s6 thang s6 ed thé tinh diac trong hé don vi tueng déi nhu sau: hore U"% = — 100% tm 19 M Tiong ty ede théng sd khae: J” MW = Men © a E = : 5 @'=— hoacw Pa, dm wo, Viee chon céic dai lugng ca ban 1a thy ¥, sao cho ede biéu thie tinh todn duge den gidn, thudn tién nhe: — Tée dé co ban 6 déng co mét chiau kich tiv doc lap va kich tir hén hop la téc do khong tai ly wténg w,, voi dong eo khong dong bo va dong ca dong bo la toe dé ding ba w,. Con vii dong co kich tit ndi tigp t6e do ca ban 14 4), — Tri sé dién trd cg ban la R,,,. Vai cic déng cad mot chitu: u dm Rep = fm Voi cae déng co khong dong bo thong thuong di¢n khang dinh intte d méi pha cia rite rat nhé so véi téng td dinh mic nén ta cd thé coi gan ding la: R24, = Z,,, Khi mach réto d&u sao ta co: trong dd; E;, ‘siia ~ Se didn dang ngdn mach cia réto Lygm — dong dign dinh mie é mdi pha roto. Néu mach roto dau tam giae thi dién tré dink mic mél pha cia roto 1a: Foca = 9 Raby Trong pham vi chuong nay, chting ta sé nghién ctu dac tinh eo, céc trang théi lam viéc va cic phudng phap khéi dng eda ba loai 20 dong ed diéw thudng sif dung; — Dong co mot chieu — Dong co xoay chitu khong déng bo ba pha — Dong co xoay chidu ding ba ba pha. 2-2, DAC TINH CO CUA DONG CO DIEN MOT CHIEU KiCH TU DOC LAP Khi nguén dién mot chidu cé cong sudt vo cung ln va dign ap khéng déi thi mach kich tlt thutdng mde song song vdi mach phan ung, lie nay déng co dude goi lA déng ce kich tit song song. Nin 2-1, $0.08 néi day cba dang ea Him 2-2 56 dB ni day cia dng ed kfeh 1u-seng song, kich 1d de lap, Khi nguin dién mgt chiéu cd céng sudt khéng du lén thi mach dign phan wing va mach kich wit méc vao hai mygudn mol chivu doc lap véi nhau (H.2—2), lic nay déng co dttge goi la dong co kich tir dge lap 22H Phuong: trinh dace tinh co Theo sod} H2-1 vA H.2—2, ed thé viét phuong trinh can bang dién dp cia mach phan ting nhu sau: 21 biR, + Rllys u W Uy — dién ap phan.ting, ¥ trong da E, — ste dign dong phan ting, V y — dién trdé cua mach phan ting; 1 Ri, = dign tré phy trong mach phan tng, Q 1, — dong dién mach phan ung. Vai BS he tite Th ha ry, — dién tré cuén day phan ting, ee dién tra cudn cue tit phu, ry ~ dign tra cudn ba, ry — dién trd tiép xde eta ehdi dién Site dién dong E, ola phan tng dong cd duge xae dinh theo bigu thee: ph ‘by = Kea, (2-2) 2a. trong dé: p — 36 déi eve tit chinh, N — s6 thanh din tie dung ctia cuén day phan ing. a — 8 d0i mach nhanh song song cua cudn day phan 1h = th thong kich tit duéi mét cue tit, W,, @ — tée dé gic, rad/s, LN K=—— —)hé s6 cf tao cia ding co 2xa Néu biéu dién sic dién dang theo té& dé quay 1 (vong/phot) thi By = Kon , (2-3) , 2an n va ae a 60 9,65 pn B00 Vi vay bit py K, =—— + Ué sé sie dign dong eta dong cu, 60a © 9,56 Tu (2-1) va (2-2) ta cd: Ryt R Kn Kp ea a= (2-4) Biéu thie (2-4) la phuiteng trinh dae tinh eo dién eta déng co. Mgt khar mfmen dién tit M, cla déng co duac xe dinh. bai: My v KI, (2-5) Man sny Ta —. Y Kp Thay gia tr] J, vao (2-4) ta dud Uy Ry + R, ll ete (2-6) kn Ckpy- Néu bé qua cic tén that co va Ldn that théep thi momen co trén truc dong co bang momen di¢n th, ta ky hiéu lA M. Nghia la My, = May = Mt. Up, Rpt R, -—— -— (2-7) Keb_ (Koy Day JA phuong trinh dae tinh ed cia dong ca dién mét chidu kich ti déc lap Gia thiét phan ting phan dng duce bi du, tie thong = const, | thi ede phugng trinh dac tinh co dién (2-4) va phuong trink dae tinh cd (2-7) la tuyén tinh, Do thi chung duge bidu dién trén 25 H2-3 va 12-4 1d nhing dudng thing Hing 2-3. Dac tinned dign cla déng cd dién Hil 2-4 Dc tinh od eda déag dit mat mét-chiBu kich ti ade lap. chidu kieh tW de lap, Theo ede dO thi trén, khi J, = 0 hode M = 0 ta co: uy oe (2-8) -@, Auge goi lA tie do khong tai ly ludng cia dong co Con khi w = 0 ta co: 2 f, (2-9) Ati R, + Ry ~ Anm? va M = Kl, = Mem > (2-10) Trae Moy dave gol Ii dong dién ngtin mach va mémen ngan mach. Mat khac, phuong trinh dac tinh (2-4), (2-7) cting cd thé duac vidt. d dang: u, RI w=—t- =, - Aw, (2-11) Ei Ko Uy RM ap ee os, (2-12) Ke (Kb)? trongdé = R= Ry + foe Aw duge goi la dg-ant tée dé ung vi gid tri cha M. Ta co the dién dac tinh eo dién va dac tinh co trong hé don vi tuong déi, vdi diBu kién Lu thong la dinh mite (Pb = ,,.), 7 Lis ee i Hee trong dé | w" S—, I Mis RT = Wo My), Rey a, thy, = = dude goi la dién tré co ban). dm Tu (2-4) va (2-7), ta vist dac tinh eo dién va dac tinh co 4 dan vi tuong déi: oS be RT (2-13) = 1 RM, (2-14) 2-22. Xét anh hudng cae tham s6 dén dac tinh co Tu phugng trinh dac tinh co (2-7) ta thay co ba tham sé anh hudng dén dac tinh eo: ti thong dong co ©, dién dp phan ding U), va dign tré phan tng dong ed, Ta lan lugt xét Anh huéng cia timg tham sé de. Q a) nh hudng ofa dién rd phan img GIA thiét U, = Ugq = const va ® = ch, = const Muén thay déi dién trd mach phan tng ta néi them dign td phu A, vin mach phan tng. Trong truaing hop nay téc do khong tai ly tudng: = Cam KP sn, on, = const o AM EDF ae = var, Dé cing cha dae tinh ea: 6 = “ Ry + R, Khi #, cAng lon, f cing nhd nghia la dae Linh co cang déc. Ung vai R, = 0 ta ed dae tinh eo tu nhién; a (Ke, 3° eet (olen i Aes u Bry cd gid tri lén nhat nen dac tinh co ty nhién cd do cung hon tét cd cdc dudng dac tinh vG di@n ird phu. Nhu vay khi thay ddl dién trd phy R, ta ditde mot ho dae tinh hién ted cé dang nhu 12-5, Ung voi mot phu tai ar, nao dé, néu Ry, cdng ldn thi te doco cang gidm, dong thiti dong dign ngdn mach va mémen ng4n mach cing giam, Cho nén nguéi ta thiting sir dung phuong phap nay dé han ché ding dian va diéu chinh tée dd dong co phia dudi td dé co ban. Jhnik2—% Gan.d&o tinh cba dang ca mat ohibu kich 1 dc lap khi thay ddi diéa tré phy mach phan ing. 6) dink hudng ete dién dp phan ang Gia thiet tir thong @ = @,, = const, dign tré phan ung Ry — conet, Khi thay déi dién dp theo hudng gikm a0 v6i Ty, ta cd: U. Tée db khong tai: o,,,-—* = var Kes, Dé cting dae tinh ed: - (Ken)? sa Et = const. Ry Ay khi thay adi dién ap dat vao phan Ying déng co ta difde mot ho dae tink cd song song vGi dac tinh co tw nhién nhu H.2-6, Ta thdy rang khi thay déi-dién ap (gidm ap) thi momen ngdn mach, déng dién. ngan mach cia déng od giam va tée dé dong co cing giam ting vdi mot phy Mv 2-9. Cac déc tinh cua dong cd mot chew kich tl tai nhdt d{hh, Do dé dep khi gli Ap dit vao phéin ing dong ec phugng phap nay cting ditee sti dung dé diéu chinh tée dé déng co va han ché dong dign khi khoi dang. oj Anh Auding cha tid thong Gid thiét dién ap phan dng U, = Uy, = const. Dien tro phan ting FR, = const, Muén thay déi tit thong ta thay déi dong dién kich ttt d,, dong co. Trong truéng hop nay: U Tic do khong tai: Oo = a De cing dac tnhied: fees Tie cfu tao ctia déng co didn, thuc Lé thuting diéu chink gidm tit thong. Nén khi (u thong gidm thio, tang, con 6 sé glam. Ta od mot ho dac tinh ca wii w,,, tang dan va do cing cla dac tinh giam dan khi gidm tit thong. 27 by Mma Ming Mae M itink 2-7 Bais tinh e0 didi (a) vada tinh co tb) Bila déng ec dién met chiBu kibh ti déc lap khi gidm Li thong, ‘Ta nhan thay r&ng khi thay déi ti thong: u Dang dién ngén mach Ty = a =const u Moémen ngin mach: M. Cac dac tinh eg dién va dac tinh co cia dang co khi gidm tit théng duse bigu dian tran H.2—7a, b. am = KO tom = var. Voi dang mémen phu Lai Af, thich hgp vdi ché dé lam viée eda dong co thi khi giim tir thong téc d6 dong ca tang lén (xem H.2=To). 2-23. Cach vé cde dac tinh co Trong phan nay ta néu phuong phap tinh todn vA dung cac duong dae tinh cha dong eo khi biét cdc thong sé cia dong co a) Cach vé de tink tu nhién Vi dac tinh cha dong eg la dudng thang nén khi vé ta chi can xde dinh bal diém cia duong thang. Ta thing chon diém khong (ai ly tudng va diém dink mite, 26 — Dee thik ec ty nhidn (xem H2-8a). Diém tht nhits (7, = 0, a =o) m1 oy ¢ EPan = ‘ KO en Wain im th hai: = Tig, 5 ot = yg) “ Yam ATL 18,55. I a) rae TA) Y Mdm Min) Hin 2-4, Oéeh vé dae tinh ed cign tu mhién ta) wa dae tinh od ty nhign (b) cia ding oo mdt chidu kich td cde tap. — Dae tinh co ty nhién (xem H.2-86). Pidm thi mhat: (M = 0; a = «,) Xaée dinh w, nhu 4 dae tinh co dién, Diém thi hai: (M = My, 5 a = aig, tn P. trong dé: Mg, = —" , Nm, Yam 6) Céch vé dae tink naan. tae Dae tink bién trd: Cac dic tinh bién tré déu di qua diém khong tai ly tudng o,, vi way khi vé eae dae tinh nay chi can xde dink diém 29 thu bai. Thiémg chon la diém ting di tai dink mite: Dai vei dae tinh ev dién wttng vi Ty,,, Pai voi dae tinh co oe Ving voi M ony Tu phuong Lrinh dae tinh co dién tw nhién (2=6) ta co: Oiien — Am age = = ss dn Kb im Va ti phuting trinh da¢ tink bién tré tinh duge: Uy (Ry + Be a = cea See idm Kb), Lap ti so va sau khi bién ddi la duge: tm ye eee (2-18) Tit cae s6 ligu da biet tran ta ve duge cde dac tinh bién tea H.2-9a,5 Hil) 2-9, Céch ve dae tin bidn teé eoa dong co cién mét chiBu kien, tU.dee leo. a) Dic tinh ed diéey b) Oe Hh oo. * Thong thutne gid tri didn tri phan ving &, khong ghi trén nan may. Do vay lac dé ta cd ahé tinh gan dung gia tri /7, Mat Lrong 30 phudng phap tinh gin dung la diya vao gid tri hiéu sudt dinh mite da HIGt gg YA Hoh duge tén that eda may dien 4 ché do dinh inte, Coi gan ding phan tén that do dién tré phan ime gy ra bang mot nia Ln that. Nhu vay ta tinh gan ding gi tri dien ind phin ting Ja: Le Ry = 0,50 - yan? = (2-191 din c} Cach ué ddc tink gidne tic thong Nhv ph4n trén da néu khi gin ii thong, dae tinh ea va dac tinh ww dién coda déng co khong dong nhat vdi nhau, do vay clin phai xét riéng ting loai dae tinh, Duc tink co dien Khi gidm tir thong tée do khong ti dong cu tang ty le voi dd suy iam cla tif théng. Con dong dian ngdn mach J,,, gilt khong déi. Vi vay khi vé dac tinh co dién ta ean xdc dinh hai diém: Diém khong tai ly tudng ung véi gia tri suy giam tir thang vA din con lai la ding nydn mach 7. ach Tay 7 ~ Goi 9 suy gidm tit thong lh x =— ted wg = agp la gid tri tée dé khong tai khi gin iil thong — Dong dién ngén mach Lym dutue tinh: (2-20) Cach vé dac tinh co dién gidm ti thong dude ehi trén H.2—10 Dae tinh co Cach vé dae tinh ca Hin 2-20, Dae tinh co dién kAl gidm gidm th thong ving tuong AW tnang, tuo nhu dac tinh co dién nhung thay vao gia tri khang déi 6 dac tinh Fen co dién bang gid tri mémren ngan mach thay dei = Mmm (2-21) 2-2.4. Khdi dong va tinh toan dién tra khoi déng Hink’2-77, Ode tinh od khi gidm 40 théng. ‘Ta phuong trinh dac tinh co dién da ed: Gu R u om eee at KD KD Voi dae tinh tt nhién (R = R,) khi khoi déng, ta thay dong dién khdi dong ban dau la: Ry Q nhitng déng co cong suat trung binh va lén, R, thugng ed gia tri kha nhd, nén dong khéi déng ban dau (dong ngan mach) Tym = 20 + 25)Joy Véi gid tri dong dién khdi dong lén, sé khong cho phep +& mat chuyén mach va phat ncong cia dong co cing nhv sut ap trén lui dién: Tac hai nay cén nghiém trong hon di vai nhiing hé thong can khéi déng, ham may nhi8u lAn trong qua trinh lam viée, Dé han ché déng dién khéi dong ta ed thé giam di¢n ap ngudn dat vao phn tng dong cd dién hoac noi them dién tr phu Ry vio mach phan ting. Phudng phap thi nhat duge su dung trong nhitng he thing ed bo bign déi dién ap. Phuong phap thi hai thugng st 32 dung khi dong co duce cung cap dién ap c6 dinh, Sau day ta khao sal phuvng phap khdi dong ding cac dién uré phu, con phugng phap thi nha sé dude nghién ctu trong cde chudng sau So dB néi day eta déng co trinh bay trén H2-12, Triad cha dién trd phu i@ng me trang mach khdi dong dude chun sag cho khi Khai dong fo, = 0) thi dang dién khdi dong khong vugt gua 2,5 ty, dé dam bao an loan cho déng ed va cde eo kK ok 3K Sere) ees edu truyén dong. Ngoai ra J, not cing khOay nén qua nko khién cho M.,,, cing nha di so vi momen can. Thong a i thutmg fgh 2-32 eS) 8 dau ay: coe dong cd Khoi dang qua 3 cap dién trd. Fonce = Yeni (= 25u (2=22) nm R, a R, = dm Khi (éed5 tang lan dong dién phn tng gin dan thee bidu thie: 1 2 Um — Bebe R, + R, (2-23) Muén cho qua trinh tang toc dé dude tiém hanh déu dan wa che cho dong fin dinh & 1ée dd cao trén dae tinh ty nhien ta phai nit dan ede dién tra phy. Viée cat din ed Lin yi dién tré phu nha cae tiép diém 1K, 2K, 3K cha ede conglactes, Qué trink khéi dong déng co 38 Am vide tron mot lat dutng tae tinh nhéin tao ed dé déc gidm d&n tuong ting vai vite cft dn cde dién tré phu tai cae diém g, e, «7 cud sung dong co tang te U6 trén dae tinh ty nhién va lam viée én dink tai diém A. O do dong dien dang co bang dong Lai (f = Fo. ‘Muon xac dinh trj sé dién trd phu khdai dong ea thé dimg cac phuung phip sau: a) Phuong phap dé tht — Diva vao ¢4c thing sd cla déng co vé dac tinh co ty nhién (H.2-1d). — Chon hai gigi han chuyén dong dién khdi dong déng eo: 1, s (2+ 25M, (2-24) fy 21> 13M (2-25) Lay gid tri 7, 7, trén true hoanh: Tir J), 2; ké hai dung dong song song vi true tung.cit dudng dae tinh tu nhién tai a va &. nGi a, vi h (,) ta dude dae tinh khdi dong diu tid, dhe tinh nay eat dutng dang 7, tai g. Tai g ta kd duing song song vdi truc hoanh cat duang dong J; tai f. Néi w, vai f ta duao duimg dac tinh khoi dong thi hai... Cw tidp tuc nhu vay tdi khi tw ¢ ké dwdng song song vdi true hoiinh sé gip ditm 6, Néu diéu kién nay khang thoa man ta phai chon Jai 7, hoas 7, roi we lai che tdi khi dat duce. Ngoai ra dae tinh khéi dong cin phai dim bao 66 cap khdi dong da yeu cau. — Kae dinh gia tri cdc dién trd khdi dong: Dya vaio biéu thite etia 4} sut tic d6 Aw trén cdc dae tinh da ve dugt: ting vdi mot ding dién, vi du voi L,: Ry +t R; Re a Borg Hae Ty Aw INS ect 2 i ev Ry + ft Lap tisé = aid Ce Lorry Ry Tu ds rat ra: Atine Aw ae wt Lo Aut Qua di thi ta m tinh duge khong phai !4 sé nguyen thi phai chon lai JM, hode I)Myx@-tinh lai cho dé khi m 14 sf nguyen. — Theo ede bidu thite: (2-85) xe dinh trisddign tro 6 m4i cap 2—2.5. Dac tinh co trong cdc trang thai ham Ham 1a trang thai ma déng co sink ra mémen quay nguge ehidu tie ud quay, Trong tt va cae trang thai ham, dong co du lam view a ché d6 may phat. Dong co dién mot chiéu kich tir doe lap ed ba trang thai ham, Tam tdi sinh, ham nguoe va ham dong nang Gem §1—4). a) Ham tat sink (hadnt tré nang bron, Ham tai sinh xdy ra khi téc d6 quay cia dong co lon hon toc Uo khong tai bf tuéng. Khi him tai sinh Fy >U,, dong ea lam viée obu mot may phat din song song vai le ché dé dong ed, dang dién va momen ham di déi chitu va dude xac dink theo bigu_thite: Uy By Ky, — Ke Pie — ee | R R M, — Kor, <0 (2-38) 88 Yr a6 ham Ldn dan lén cho én khi ean hang ¥di mémen phu tai cia eg edu san xudt (hi hé théng jam viée On dinh voi Vise di dee day cia mach dong ca vin khong thay déi nén phudng trink dac tinh ca tuuny tu nhu (2-7) nhung momen cé gid tri am, Duong d&e tinh ce 4 trang thai ham tai sink nam trong gd phan tw thé hai v thi ti eta mat Hinw 2-02 Dac tinh ce nam taj sinh oti phang tga dé. ding cd kich tirdde lap, a Trong trang thai ham tai-sinh, dong dién ham déi chigu va cong sudi duce dua tra va lui digén-co gid tri P= (E - Ul. Day la phifang phap hain kink té nhat vi dong co sinh ra dién ning hitw feh: Trang Liye té, co clu nang ha cla en true, khi nang tai dong ea duge diu vao npudin theo eye tinh thuan vi lam viée trén dac tinh cd nam trong gée phan tu thi |, Khi muén ha tai ta phal dao chitu dién 4p dat vao phn tng déng co. Lic nay néu mémen do trong tai gay ra ln hon mémen ma sit, trong cde bo phan chuyén dong cia oo cau, déng co dién sé lam vide @ trang thai hém tai sinh. Trén H.2-15: Khi ha tai. dé han ché ding khdi dong ta dong shém dién trd phy vao m: phan tng. Té> de ding co ting dA lén, khi tée dh wan dal tél gid trio, ta cil dign tré phu, dong co tang t6e dO tren 38 duting dae tinh tw nhién. Khi tde do vUCL qua wow, mamen dién tit eda dong cu doi dae tre thanh mémen him dén diém A momen M, = M, tai trong dutae ha yéi we dé dn dinh «,., trong trang thai ham (ai sinh h) Hém ngwae: Trang thai ham ngugc cua ding ca xay ra khi phan dng dudi tac dung cha déng nang tich lay trong cdc bd phan chuyén dong hoae do. mémen thé nang quay nguse chigu vdi mbmen dién tic cla dong ed. Mémen sinh ra bai déng ed, khi do chéng lai sy chuyén déng cua co cfu san xual, Co hai trutng hop ham ngvde: — Bua dién ird phy vio mach phitn ung: Gia st déng co dang lam viee nang 40 @ MBit eee ' | Yih, f Mee a, Mf aH \ y SS ; ye ae a | He so J#ink >—45, Dae tinh har tai sinh khi ha tai trang eda dong cd dién mt chiéu kich wr dée lap. Abing tet fink 2-70 Bae tinh ed khi ham ngude khi dua Ay vo mach phn ing vei tai thé niing, far vor toe dé xde Mp wmg vei diém a Ta dua mot dién try phy dit Ign vao mach phiin dng, dong eo sé chuyén aang lam vide & diém b tren dac tinh bién tra, Tai diém 6 momen do déng ca sinh ra nhé hen momen can nén tong co glam 1ée do nhung tai van theo chiéu nang lén, Dén diém e, Hie d5 bang 0 nhung vi momen dong cd nhé han momen tai nan didi tie dong clia tAi trong, dong co quay theo chidu nguae lai, Tai trong dude ha xudng v6i toe d6 tang din, Dén diém ad momen dong ev cin bang vol momen cin nén hé dn dinh véi toc do ha khong déi m,), cd fi doan dac tinh ham newge. Khi him nguge vi tée dé ddl chidu, site dién dong déi dau nén: Uy t By 0+ Kee aa 2 Ry +R RB, (2-40) M = Kor, (2-41) Nhu vay 6 dae tinh ham ngude site dién dng tde dung cing chiéu edi dién dp ludi, Dang oa lam viée nhut mét may phat ndi Hep vedi luot chén bien dién nang nhin ty ludi va co nang trén true Lhanh nhiet nang dot nong dién tré téng cla mach phiin ung vi vay tén that nang. lugng lan. Vi so db néi day cla dong eo khéng thay di, nén phueng trinh dae tinh oo la phugng trinh dac tinh bién trd. Dao chiév dién dp phan dng: Gia sit dong co dang lam viée tai diém @ trén dae tinh tu nhien vdi thi M.. ta déi chidu dién dp phan tthg va dia them wae dién Led phu #; trong mach, Dong ev chuydn sang lam viée d-diéim b tran rac tink bién tro. tai b momen d& déi chidu chéng lai chiéu quay cia déng ca nén tée do giam thea doan be. Tai c téc do bang khong, neu ta cal phan ting khéi dién ap ngudn thi dong es sé dimg lai, chu néu van git’ dién ap nguén dat van dong ca va tai diém ¢ momen déng co lén hdn momen can M, thi déng co sé quay ngude lai va lam vite On dinh tai diem ¢. Doan be trén H.2-17 1A dae tinh ham npude. Dang dién ham due tinh: Al ‘ae a} Binh 247. Ham nguoe bang ohudng phaép dde cys tinh dién dp dat wae phln cing cng ed, a) Sa-da.dau day; b) Dac tinh ce. pepe U8, — Uy bey (2-42) ii pea 5 ! SR Ry + Ry; M, = Kh, , (2-43) Bieu thite (2-42) biéu thi ding dign f, ed chiéw ngude véi chiéu lam vige ban dau vA dong dién ham nay eo thé kha l6n; do dd dian tra phu dua vio phai co gia tr} du lin han ché dong di¢n ham ban dau I, trong pham ¥i cho phép: Tyg 3 2 + 25M gm > va phuwdng trink dac tinh en ob dang Ue Fy FR, we - + M (2-44) Kb (Aap) * c) Ham dong nding Ham dong nang |A trang thai déng ed lam vige nbw mot may phat 42 Ma nang lutenp oihoc cia déng od da Ueh lay dude trong qua trinh fam viée trude do bién thanh dién nang tiéw tan trong mach ham dudi dang nhiét, = Ham dong nang hich tic doc lip: Khi dng co dang quay mudn thye hin ham dong nang kich tit doelAp ta cll phiin ding dng eo khol ludt dién mot chi@u, va ddng } yho mat dién tra ham, con mach kich tit van né@i voi nguén nhy ce, Mach dién dong ed khi ham d@ng nang dude trinh bay trén 112-160. Tai thi diém ban diu, tée dé dong od van ed ghi Url wn nen Eqq = K@uhd , (2=45), } va dong dién ham ban dau, By KPa, ! oo (2-46) | Ry + Ry Rt R, Thiel chee Tneome haba ete ; Mug = KPIgy <0 - (2-4) a 18 Sa.dé him ding pling kich 1 déc (Gp cda.dong cd cién mét ohigu kich td dée lop. a} So of dia khi hn b) Fis tinh sham. 43 Biéu thie (2-46) va (2-47) ching té dong ham Ty vA My nguge chiéu vdi tee do ban dau cha dong cu khi ham dong nang Li, = 0 nén ta eo ede phwong trinh dac tinh sau Ry + F Piper eal lie (2-48) KD Ry, +R, oe to M. (2-49) (A) Day 1A cac phivong trinh dav tinh co dién vA dae tinh eo khi ham dang nang hich tt doc lap duge biéu dién trén H.2—186. ta cung nhan thay rang: Khi @ = const thi dé cimg ctia dac tinh cu ham phy thude f,. Bhi R, cng nh, dac tinh ed chng cing, mémen ham cang ldn, ham eang nhanh, Tuy nhién clin chon R, sao cho dong ham ban daw nam trong gidi han cho phép: tyy < (2 = 2,5)lg Trén do thi dae tinh co ham dong nang ta théy rang vGi mémen can M, la phan khang thi ddng ca s¢-dimg hdn, dac tinh ham dong nang 1a doan b,o hoae b,o. Vai momen cin M, la thé nang thi dudi tac dong cia Lal sé kéo dong co quay theo chiu nguge lai dém lam viée Gn dinh tai diém M — M,. Doan b\C, hoae bsC, cing 1a dae tinh ham d6ng nang. Khi ham dong nang kich tle lap, nang Ivang chi’ yeu dude tao ra do dong nang cia dong ea tich luy duge nén céng sudt tidu tén chi nam tring math kich Lu Prtm = (+ )% Pay, Phuong trink can bang cong sudt khi hany dong nang: Ey = (Ry + Rhys. — Him déng nang ty kieh: Nhuge diém ctia ham déng nang kich tl déc lap 1 néu mat dien Judi thi khong thye hién ham duge do cugn day keh tit van phai noi 44 vi nguin Muén khéc phue nhuge diém aay newai ta chun att dung phitong phip ham dang nang tut kich tir, Hat ding nang ty kieh xay ra khi dong co dang quay ta cat cA phan ting ln ewon kich tit Khoi ludi dién dé deéng vao mét dién ed hain. So dé nguyén ly the hién trén H.2-19a. Chi ¥ chide ding dign jich tif win phai git khong déi Ti so dd nguyén ly ta cds, = Ty + Ty : -E -Kbw eee Roe : aac foe Ryu t By Ao + Ry Va cac phuong trinh dac tinh la: pes Hy + Ry Kw 1 I, (2-50) > gp isl 2-19 S8-do ham déng néna tu kich cua dong od didn mét chia kich wW dds lag. @} Sd.d6 mguyén ly bh} Ode tinh od han (kay Trong qua trinh ham te do gidm)dan, dong kich Lic glam dim va do dé tu théng @ gidm dan va la ham so oda tée dé, Vi vay cae dac tinh co khi ham-cd dang nhu duéng dac tink khong tdi cia may phat dién tu kich va phi tuyén, nhu trén 112-198 So véi phudng phap ham ngyoc, ham dong nang eo hiéu qua kém hon khi ching cd cing (6c d6 ban dau va chang momen cdn M,. Tuy nhié i Ja ham déng nang tv kich vl khong tiéu thu nang lung Lt Indi nén phugng phap ham nay co kha nang ham Ithi es su eo mat dién luéi ham dong nang wu viét hen vé mat nang litong dac 2-8. DAC TINH CO CUA DONG CO DIEN MOT CHIEU Kicn TY NOL TEP Dae diém eta dong co mot chiéu kich tit néi tiép 1a cudn kich Lit mac ndéi tiép vGi cudn day phan ang, nén cudn kich tt eo tiét dian lin, dién urd nhd, 36 vang ft, ché tao dé dang. So dé nguyén ly dong ed mde chiu kich ile ndi tiép duce ¥é trén H.2-20. Vi dong kich tit efing 1A dang phiin tng nén ti théng cha dong G6 bidn Udi theo Hin 2-29 Sadi nguyen ly slong ee tre cneu z wich ter ndi tép, dong dién phin ing 46 2-3,1, Phuong trinh dac tinh co Th so dé nguyen ly H.2—20, ta cd: U,= Py + 4)Ry = Kees + TR, Vo =F, Fre tt tty Sau dchi bién déi ta nhan duoe: Feet i (2-52) Ko Kb" < U, R wat =

Vous aimerez peut-être aussi