Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Ds. Willem Louw: NG kerk Miederpark
• Hoe voel jy as jy in ʼn ry staan en iemand kom druk kort‐kort voor jou in die
ry in? Hoe lank sal jy dit bly verdra?
• Hoe voel jy as jy jou swaar verdiende geld gebruik om iets te koop en kort
daarna kom steel iemand dit wat jy gekoop het en jare se spaargeld en
opoffering is in een oomblik daarmee heen!
• Hoe voel jy as jy betaling beloof word vir jou harde werk, maar aan die
einde van jou harde werk ontvang jy niks nie! Gaan jy tevrede wees?
• Hoe sal jy voel as iemand jou aanhoudend onregverdiglik benadeel omdat
jou kleur nie reg is nie?
• Hoe sal jy voel as jy elke dag in jou eie huis deur jou lewensmaat afgekraak
en beledig word? As jy elke dag moet hoor jy is nie goed genoeg nie? As jy
verbaal afgekraak word of fisies aangerand word in jou huis. Hoe lank sal jy
dit bly verduur?
Ons hoef nie ver te gaan soek nie om voorbeelde te kry hoe mense mekaar
moedswillig benadeel, beskinder, besteel, of bedrieg nie. Dit is dikwels geleerde
en ordentlike mense wat goed opgevoed is wat hierdie dinge doen. Die motief is
meestal gierigheid, en strewe na roem en mag.
• Net die week vertel ʼn persoon my hoe ʼn prokureer haar finansieel ingeloop
het. By nadere ondersoek het sy gevind dat daar reeds ʼn paar soortgelyke
sake teen die prokureer opgestapel is.
Lees: Mt.7:12‐14
Mt.7:12 sê: “Alles wat julle wil hê dat die mense aan julle moet doen, moet julle
ook aan hulle doen. Dit is tog waarop dit neerkom in die wet en die profete.”
1. Die laaste deel van hierdie vers wil sê die beginsel wat ons hier hanteer is
uiters belangrik. Die woorde: “Dit is tog waarop dit neerkom in die wet en die
profete” beteken: Dit is die kernsaak is wat in die wet en profete na vore kom.
1
Jesus bevestig dat die Ou en Nuwe testament se regulasies oor jou naaste, in
hierdie een belangrike beginsel saamgevat kan word. Ons kan met sekerheid
sê dat Jesus hier ʼn uiters waardevolle beginsel vir ons wil deurgee.
• Onwillekeurig wonder mens, as dit dan so ʼn belangrike saak is, waarom pas
ons dit nie op alle terreine van die lewe toe nie?
• Vers 13 sê: Wees streng en presies in die toepassing van hierdie
waardevolle Christelike beginsel. Daar is baie mense wat afwyk van hierdie
waardevolle beginsel. Hulle loop die breë weg. Dit lyk lekker om te maak
wat jy wil en mense uit te buit en te na te kom. Sulke mense se pad loop
egter na die verderf. Die pad wat lei na die lewe is egter smal en die wat
volgens hierdie beginsel van geregtigheid lewe is min!
Daar is net twee paaie: Reg of verkeerd; goed of sleg; die pad na die hemel of die
pad na die hel!
Die hek is wyd oop op die breë pad. Daar is vryheid, daar kan elkeen maak wat hy
wil. Daar is baie wat op die pad is. Jy gaan baie vriende op die pad hê. Dit is nie ʼn
eensame pad nie. Almal wil op die pad loop! Die hek staan wyd oop: Dit is
uitlokkend en uitnodigend om te maak wat jy wil! Enigeen kan daar deur gaan!
Die smal pad: Die poort wat na die lewe lei is nou en die pad wat na hierdie poort
loop is smal. Daar is dus streng beginsels wat geld op hierdie smal weg. Reg en
geregtigheid is een van hierdie beginsels. ʼn Ander beginsel is om nie skynheilig te
wees nie, maar heilig. Dit beteken ook dat ek nie ander sal veroordeel nie, maar
eerder my self sal ondersoek. Die mense wat kans sien om op hierdie pad te loop
is min!
Al hierdie dinge probeer net beklemtoon hoe belangrik die een beginsel is wat
Jesus nou voorhou aan ons. Dis die kernsaak van die Wet en die profete.
Kom ons noem dit die goue reël van geregtigheid: “Behandel ander soos jy
behandel wil word!” Hoeveel probleme sou daar nie in die samelewing verdwyn
het, as ons maar die reël toegepas het nie. (Verkragtings sou verdwyn het,
moorde sou gestop het, diefstal sou verdwyn het, onregverdige bevoordeling of
uitbuitding en onderdrukking sou alles verdwyn het!
2
Kom ons kyk nou sorgvuldig wat beteken die woorde: “Alles wat julle wil hê dat
die mense aan (vir) julle moet doen, moet julle ook aan (vir) hulle doen.”
2. Een interpretasie van hierdie vers sou kon wees: Behandel ander
mense goed, dan sal jy ook goed behandel word.
Dis egter nie wat hier staan nie! (As ons dit so interpreteer word dit weer ʼn
manier om my eie selfsugtige behoeftes te bevredig! Die bedoeling van die
beginsel is juis om my tot op daardie punt te bring waar ek onselfsugtig
optree!).
In die plek van hierdie goue reël maak ons dikwels ons eie reëls: Ons baseer ons
reël op die bekende 50/50% beginsel. “Wat jy vir my doen, dit sal ek vir jou
doen.” Daar is baie mense wat volgens hierdie reël optree maar, dit verskil
radikaal van Jesus se reël in Mt.7:12. So ʼn interpretasie maak die aanname dat
ek iets verdien het en dat dit nou eers weer jou beurt is om my te vergoed!
• In die praktyk klink dit so: Verneuk jy my, verneuk ek jou! Behandel jy my
goed, sal ek jou ook goed behandel! Ek het laas vir jou ʼn guns gedoen en
nou is dit jou beurt om vir my ʼn guns te doen. Of erger nog: “Jy het nie vir
my ʼn guns gedoen nie, en daarom gaan ek nie vir jou ʼn guns doen nie!” Ek
gaan nie die eerste een wees wat ingee nie! Ek gaan seker maak dat jy jou
kant bring! So beland ons in ʼn afwaartse spiraal met ons huweliksmaat, ons
kinders of met ons vriende.
• Daar is boonop ʼn verborge motief. Ek tree eintlik so op dat jy later dit weer
vir my terug moet doen! So kry ek wat ek wil hê! In die diepste wese bly ek
dus steeds selfsugtig!
• Ek kan die 50/50% beginsel selfs gebruik om iemand om te koop!
(Voorbeeld: Die man gee vir sy vrou ʼn mooi goue hangertjie en nou kan sy
nie met vrymoedigheid kla oor die jag‐pakket wat hy sonder haar
medewete gereël het nie!)
Ons kan sê die 50/50% beginsel is billik, maar dit is hoegenaamd nie wat God
bedoel het nie. Jesus het bedoel: “Vra jouself af wat jy wil hê dat die ander
3
persoon vir jou moet doen, en neem dan die inisiatief en doen dit vir daardie
persoon!
• Liefde is opofferend. Liefde gee homself sonder om te wag dat ander gee.
3. ʼn Tweede interpretasie van die teks beteken: “Doen aan ander soos jy
aan jouself gedoen wil hê!” Dit beteken ons moet ander mense op die gelyke
vlak stel as wat ons is. (Ons is net so verbind aan dieselfde reg soos wat hulle is
en hulle is net so geregtig op die voordele daarvan soos wat ons is!) Plaas
jouself in die presiese plek en omstandighede as diegene met wie jy deel! Tree
dan teenoor hulle op soos jy wil hê daar moet teenoor jou opgetree word!
Kortom: Behandel ander soos jy behandel wil word!
Wanneer ons die teks so uitlê word onselfsugtigheid die basiese konsep van
hierdie liefdes reël! Ek verklaar eintlik dat ek geregtigheid teenoor jou
nastreef! Ek is bereid om jou 100% te bedien, selfs al is jy nie gewillig om
dieselfde aan my te doen nie!
• Hierdie lewensreël: “Behandel ander soos jy behandel wil word!” kan die
geheim word wat jou verhouding met ander mense mooi laat bly en selfs
beter laat ontwikkel.
• Die Romeinse keiser Aleksander Severus (wat tussen 222 en 235nC
geregeer het), het die reël as lewensreël in sy koninkryk verkondig en dit
selfs in goud op die mure van sy paleis en in sy klerekas aangebring. (Quod
tibi, hoc alteri - do to others as you would they should do to you.) Sedertdien is dit
wêreldwyd op menige plekke aangebring – veral in die regspleging is dit
bekende woorde.
• Die sakeman JC Penney wat ʼn kettingwinkelgroep in 1902 begin het, het
ook hierdie “goue reël” sy slagspreuk gemaak om goeie kliëntediens te
bevorder.
Kan jy vir een oomblik dink hoe hierdie goue reël jou huwelik vandag sal
beïnvloed? Dink net hoe ʼn man vir sy vrou sal sê: “Vergewe my dat ek selfsugtig
opgetree het. Ek wil jou graag voortaan die beste behandeling gee.”
4
Dink hoe hierdie goue reël elke vriendskap sal beïnvloed. Wanneer een vriend of
vriendin ongesiens in die behoeftes van sy of haar maat voorsien sonder dat
iemand anders dit ooit eers opmerk!
4. Die verassende van God se Mt.7:12 reël is dat jy selfs billik moet optree
teenoor iemand wat jou sleg behandel het en nie goeie behandeling verdien
nie! Jesus vra moenie mense wat jou sleg behandel het ook sleg behandel nie.
Nee, behandel daardie mense steeds goed soos jy behandel wil wees! Hierdie
woorde sluit baie nou aan by die bekende gebod: “Jy moet jou naaste liefhê
soos jouself!”
• Om jou vyande lief te hê verbreed letterlik die tref wydte van God se
radikale liefde.
• Jesus pleit: (Mt.5:38‐41) Moenie ʼn oog vir ʼn oog en ʼn tand vir ʼn tand gee
nie. Nee, om jou vyande in hierdie konteks lief te hê beteken behandel jou
vyande soos jy behandel wil wees!
• Jesus sê: “as iemand jou op die regterwang slaan, draai ook die ander
wang.” In Jesus se kultuur is ʼn klap op die regterwang duidelik beskou as ʼn
klap met die agterkant van die hand. ʼn Klap met die rugkant van die hand
was twee keer meer beledigend as ʼn klap met die palm van die hand.
Wanneer Jesus sê draai die ander wang ook, beteken dit in plaas daarvan
om weerwraak te kies, moet ons liefde kies. Wraak klap terug. Liefde draai
die ander wang om hom rooi van skaamte te maak in die hoop dat hy
wakker skrik en sy lewe sal verander. Die tweede klap kan harder wees!
Jesus moedig dus ʼn daad van dapperheid aan en nie ʼn daad van
lafhartigheid nie!
• Jesus se liefde is verrassend nuut. As ʼn soldaat van ʼn besettingsleer ʼn
burger van die land dwing om sy goed een kilometer ver te dra, bied dan
aan om dit twee kilometer ver te dra! As ʼn teenstander probeer om iets van
jou te vat, besluit dan om dit aan hom te gee!
• Jesus vra konsentreer op verhoudinge, nie tyd, aansien, besittings of geld
nie. Gee liefde! ʼn Prys van haat en bitterheid is hopeloos te hoog om te
betaal en daardeur alle kanse op die herstel van verhoudinge te benadeel!
Kies die goue reël! Moenie wegskram van liefde nie!
5
Dit is hierdie wenresep van Mt.7:12 wat stukkende verhoudinge op ʼn
verrassende wyse kan nuut maak!
As jou huwelik of vriendskapsverhouding tans in ʼn afwaartse spiraal vasgevang is,
wil ek jou uitdaag om Jesus se goue reël te begin leef! Begin eenvoudig om dit
elke dag in elke situasie teenoor elke persoon prakties toe te pas en jy sal verbaas
wees hoe alle verhoudinge rondom jou nuut word! As jy so negatief voel oor
iemand dat jy nie kans sien om dit toe te pas nie, soek dan net een klein dingetjie
in daardie persoon se lewe waaroor jy dankbaar kan wees en dank en prys God
dan vir daardie positiewe dingetjie in daardie persoon se lewe. Dit sal jou
perspektief herstel sodat jy die goue reël kan begin toepas!
5. Die groter konteks:
Mt.7:12 handel oor geregtigheid, maar dit is interessant om die groter
konteks te sien waarbinne hierdie stelling geskryf staan.
• Geregtigheid beteken ook dat ek nie mense moet oordeel en veroordeel
nie. Mt.7:1‐2 (Soos jy ander oordeel, so sal jy geoordeel word)
• Geregtigheid beteken ook dat ek nie skynheilig moet wees nie. Moenie
dink jy is beter as ander nie! Moenie dink jy tree op vanuit ʼn meer heilige
posisie nie. Kerkmense moet ook begin besef ons is nie beter nie. Ons almal
maak foute. Ons almal is van God se genade afhanklik!
• Interessant is dat Jesus geregtigheid en gebed ook aan mekaar verbind.
Jes.1:15‐17 sê dat iemand wat vol ongeregtigheid is, nie met
vrymoedigheid tot God sal kan bid nie! Die presiese woorde lees: “As julle
julle hande in gebed uitstrek, sal Ek my oë vir julle toemaak. Selfs al bid julle
hoe baie, sal Ek nie luister nie, want julle hande is met bloed bevlek. Was
julle, reinig julle. Moenie voor My verskyn, as julle verkeerd doen nie. Hou
op met kwaad doen. Leer om weer goed te doen, sorg dat daar reg geskied,
gaan die verdrukker teë. Laat reg geskied aan die weeskinders, behartig die
regsake van die weduwees.”
Kortom: Ons kan nie verwag om goeie dinge van God te ontvang as ons
eie optrede onredelik en onbillik is nie! (Prakties beteken dit ons moenie
6
net vroom toegewyd aan God lewe nie, maar in die praktyk ook eerlik en
billik teenoor ons medemense optree, anders word ons skynheilig!)
Voorbeeld: Wanneer ons oor lone met ons werknemers onderhandel,
moet ons telkens ons afvra: As ek hulle werk gedoen het, watter salaris
sou ek as billik en regverdig beskou het? Sou ek in hul omstandighede
tevrede wees met hul salaris? Watter vergoeding is billik en
bekostigbaar?
Wanneer ek billik en regverdig is, kan ek ook God se seën op my
besigheid af bid, maar sal ander ook met vrymoedigheid vir my bid en
my wil seën.
As ek onregverdige besigheidpraktyke toepas, sal niemand met
vrymoedigheid seën oor my wil afbid nie.
Jy kan vir my honderde redes opnoem waarom die soort liefde nie sal werk in
Suid‐Afrika nie. Jy kan my wys op die kultuurverskille, die ekonomie, die politieke
en sosiale probleme ens. Jy kan vir my honderde redes opnoem waarom hierdie
liefde nie sal werk in jou huweliksverhouding nie of in jou familie of met jou
kolegas nie!
Die Bybel noem een rede noem waarom dit in alle kulture en in alle
verhoudinge kan werk: Jesus! Jesus se lewe bewys dat dit die soort radikale
liefde is wat die wêreld verander, wat verhoudinge verander!
Kies vandag om hierdie radikale liefde binne elke verhouding te leef!
Behandel ander soos jy behandel wil word!
Amen
7