Tematyka wykładów

Małopolska Szkoła WyŜsza w Brzesku

Jakość, przechowywanie
Anna Knapik
i trwałość olejków eterycznych

AROMATERAPIA
wykład II

Tarnów 2012

Regulacje prawne Regulacje prawne

• pierwsze próby normalizacji jakościowej olejków eterycznych Podstawową normą definiującą pojęcia w dziedzinie naturalnych
pojawiły się w USA – w 1927 roku powstała Essentials Oils surowców zapachowych jest Norma ISO-PN-86497, 1998
Association (EOA) dziś znana jako Fragrance Manufacturers „Naturalne surowce zapachowe i aromatyczne. Terminologia”.
Association (FMA)
Norma ta określa olejek eteryczny jako produkt otrzymywany z roślin
• w 1946 roku powstała Międzynarodowa Organizacja Normalizacji lub ich części poniŜszymi metodami:
(International Standard Organisation – ISO) o przez destylację z wodą (hydrodestylacja) lub parą
wodną, destylację wodno-parową
• w 1946 roku utworzono Komitet Techniczny TC-54 (jeden z blisko o w procesie mechanicznym z naowocni (owocni) owoców
250), który zajął się normalizacją w dziedzinie olejków eterycznych cytrusowych, zwanej skórką
o przez suchą destylację (dziegieć sosnowy i brzozowy)
• Polski Komitet Normalizacyjny bierze udział w pracach ISO TC-54 oddzielany od warstwy wodnej metodami fizycznymi.
(normy przedmiotowe w formie tzw. Okładkowej, w całości tłumaczy się normy ogólne
i niektóre normy metodyczne)
 Regulacje prawne Regulacje prawne
Olejki mogą być poddawane przerobowi metodami fizycznymi
Norma ISO 4720 „Essential Oils – Nomenclature” precyzuje z
(destylacja, rektyfikacja, krystalizacja itp.), ale produkty tych
jakich roślin i z jakich ich części otrzymuje się olejki eteryczne,
procesów nie są stosowane w aromaterapii.
których nazwy potoczne – handlowe podano w językach angielskim i
francuskim.
Wyjątek stanowią takie przypadki, kiedy w procesie przerobu usuwa
się substancje szkodliwe np. bergapteny z olejków cytrusowych.
Rośliny określają precyzyjne nazwy łacińskie, a odpowiednia
kolumna podaje część rośliny z jakiej otrzymano olejek.
Nie są olejkami eterycznymi zapachowe produkty roślinne
otrzymywane drogą ekstrakcji – konkrety, absoluty, pomady,
Norma ta jest regularnie weryfikowana i uzupełniana o nowe olejki i
nastawy, tinktury itp. Produkty te są chętnie stosowane w perfumerii,
nowe specyfikacje.
ale nie uŜywa się ich w aromaterapii.

Produkty ekstrakcji przy pomocy dwutlenku węgla stanowią

odrębną grupę. Pojawiają się w obrocie zwykle z etykietą „CO2
extract”.

Regulacje prawne Regulacje prawne

Dzięki Normie ISO 4720 „Essential Oils – Nomenclature” mamy:

jednoznaczność nazw w odniesieniu do surowca np. „Olejek
róŜany” to olejek otrzymywany z kwiatów Rosa damascena Mill. A
nie np. Rosa rugosa (olejek róŜany chiński) czy Aniba rosaeodora
Ducke (olejek z drzewa róŜanego)
Indywidualne normy ISO – specyfikacje są najlepszym źródłem
informacji o parametrach jakościowych olejku. Są one zbiorem:
o parametrów fizykochemicznych (gęstość, refrakcja, skręcalność
optyczna, główne składniki itp.)
o tzw. profil chromatograficzny (wykres i tabela najwaŜniejszych
składników olejku i limity ich zawartości)

informacje dotyczące części rośliny z jakiej olejek powstałą np.
cynamonowiec – olejek pozyskiwany jest z kory oraz liści. Olejki te
róŜnią się istotnie pomiędzy sobą składem (głównym składnikiem
olejku pozyskiwanego z kory jest aldehyd cynamonowy, a tego z liści
eugenol), zapachem i właściwościami terapeutycznymi, a takŜe ceną
i dostępnością.
Wszystkie parametry są podawane w zakresie od – do poniewaŜ
skład olejku zaleŜy od wielu czynników.
Dodatkowym źródłem informacji o olejkach i ich charakterystyce
jakościowej mogą być farmakopee.
 Regulacje prawne Regulacje prawne

System CAS powstał na bazie Chemical Abstracts Service – INCI = International Nomenclature of Cosmetic Ingredients czyli
Międzynarodowe Nazewnictwo Składników Kosmetycznych
czasopisma zamieszczającego skróty wszystkich publikacji
Nazewnictwo to nadawane jest przez CTFA (Cosmetic, Toiletries and
naukowych z dziedziny chemii i nauk pokrewnych.
Fragrance Association, USA) w porozumieniu z Colipa (UE).
Nazewnictwo to musi znajdować się na opakowaniu zgodnie z
Dziś CAS to przede wszystkim rejestr substancji Dyrektywą Kosmetyczną UNII Europejskiej.

chemicznych, również olejków eterycznych. Każdy związek
chemiczny opisany w CA ma swój numer – jest to numer
CAS, pozwalający na jednoznaczną identyfikację.
Zgodnie z nią „składniki pochodzące z roślin…” „mają one nazwy INCI
oparte na międzynarodowej systematyce gatunku i rodzaju opracowanej
przez Linneusza, po czym, jeśli to stosowne, następuje określenie części
rośliny (np. liść, owoc, kora, itp.) i rodzaj preparatu (np. ekstrakt, olej,
proszek itp.).

Regulacje prawne Regulacje prawne

Bezpieczeństwo stosowania olejków eterycznych z punktu widzenia
zdrowia człowieka jak i ochrony środowiska:
 Lista GRAS (Generally Recognized as Safe) od 1958 roku rejestruje
te substancje, co do których nie stwierdzono przez długi okres Ŝadnych
działań szkodliwych
Celem IFRA (International Fragrance Association) jest:
• zbieranie informacji o moŜliwych szkodliwych właściwościach
substancji zapachowych
• ocena tych danych przez zespoły ekspertów
• wydawanie tzw. wskazówek IFRA, zawierających zakazy, zalecenia
i ograniczenia dotyczące stosowania substancji zapachowych

 IFRA (International Fragrance Association) powstała w 1973 roku w  IFEAT (International Federation of Essentials Oils and Aroma
Genewie jako organizacja krajowych stowarzyszeń producentów Trade) – za ich pośrednictwem utrzymywana jest bieŜąca współpraca
substancji zapachowych. Współpracę z IFRA podpisał Państwowy Zakład producentów olejków eterycznych i substancji zapachowych (członkami z
Higieny. Polski są Pollena-Aroma i Avicenna)
 Regulacje prawne Regulacje prawne
 RIFM (Research Istitute for Fragrance Materials) powstała w 1966 Czysty olejek eteryczny w obowiązującej rubryce etykiety
roku. Jest to instytucja finansowana przez przemysł, a jej zadanie to „Ingredients/Składniki” moŜe mieć wymienione tylko:
zbieranie informacji o właściwościach substancji zapachowych i
weryfikowanie tych informacji z własnymi badaniami – głównie
pełną nazwę jednego olejku według INCI (zawierającą poprawną
toksykologicznymi i dermatologicznymi. RIFM publikował tzw. nazwę łacińską rośliny, część z której otrzymano olejek i słowo „Oil”)
monografie.
składniki tego olejku

Zarówno IFRA jak i RIFM nie wydają norm dotyczących jakości

olejków eterycznych czy ich składników, ani nie wydają Ŝadnych
atestów.

Regulacje prawne Regulacje prawne

Certyfikat analizy olejku musi towarzyszyć kaŜdej dostawie olejku i Certyfikat analizy olejku musi towarzyszyć kaŜdej dostawie olejku i
powinien zawierać: powinien zawierać c.d.:

nazwę i dokładny adres dostawcy
dane fizykochemiczne (gęstość w 20○C, współczynnik załamania

pełną nazwę olejku zgodnie z normą światła 20○C, skręcalność optyczna, punkt zapłonu, rozpuszczalność)

nazwę INCI
warunki przechowywania

numer szarŜy produkcyjnej
data produkcji i termin przydatności

opis zapachu
ostrzeŜenia przed ewentualnymi zagroŜeniami dla ludzi i środowiska

opis wyglądu
nazwisko, imię, stanowisko i podpis osoby odpowiedzialnej za

numer CAS i numery odpowiednich norm jakościowych specyfikacje

pochodzenie i dokładny opis otrzymywania
 Regulacje prawne Regulacje prawne
ETYKIETA – wymagane
Olejki eteryczne wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem do
stosowania w zabiegach kosmetycznych i aromaterapii powinny być 1. Określenie wyrobu: „Olejek eteryczny”, „Naturalny olejek eteryczny”
opisane w następujący sposób: 2. Nazwa olejku (rośliny) w języku polskim z dokładnym określeniem części
rośliny, z której olejek otrzymano (np. „olejek goździkowy z pąków”)

ETYKIETA 3. Pełna nazwa olejku według INCI (poprzedzona słowem „Ingredients” lub
”Składniki”), uzupełniona nazwami składników olejku wymaganymi przez

ULOTKA INFORMACYJNA 7 poprawkę do dyrektywy kosmetycznej UE (jeżeli występują w olejku).
4. Nazwa i adres producenta lub dystrybutora umożliwiający szybki kontakt
5. Określenie terminu przydatności do użycia
6. Przeznaczenie/Sposób użycia

Regulacje prawne Regulacje prawne

ETYKIETA – zalecane JeŜeli w składzie produktu (Ingredients) pojawią się inne niŜ sam
olejek składniki np. „perfum” (kompozycja zapachowa),
rozpuszczalniki (najczęściej Dipropylene Glycol, Ethyl Alcohol,
1. Łacińska nazwa rośliny, z której otrzymano olejek Izopropyl Mirystate) itp. oznacza to Ŝe produkt jest albo kompozycją
2. Kraj pochodzenia zapachową, albo, jeŜeli wymieniono nazwy kilku olejków, mieszaniną
3. Zastosowania olejków i rozpuszczalników, albo olejkiem rozcieńczonym albo
4. Istotne przeciwwskazania stosowania, jeżeli występują kombinacją tych wszystkich moŜliwości.
5. Numer rejestru w Krajowym Rejestrze Kosmetyków
6. Numer normy przedmiotowej ISO lub CEN ewentualnie FEMA Nie jest to czysty olejek eteryczny i nie powinien być stosowany w
7. Numer CAS aromaterapii szczególnie, jeŜeli zawiera petrochemiczne
rozpuszczalniki i syntetyki zapachowe.
 Regulacje prawne Regulacje prawne

ULOTKA INFORMACYJNA – wymagane ULOTKA INFORMACYJNA – zalecane

1. Szczegółowe informacje o pochodzeniu olejku (kraj, region)

1. Powtórzenie i ewentualne rozszerzenie informacji podanych na etykiecie 2. Ogólne informacje o podobnych olejkach
2. Pełny opis przeznaczenia i właściwości 3. Ogólne informacje o aromaterapii lub innych dziedzinach (kosmetyka,
3. Dokładny sposób użycia aromamarketing), w których olejek może być stosowany
4. Szczegółowy opis przeciwwskazań

Metody badania olejków eterycznych Metody badania olejków eterycznych

I. ORGANOLEPTYCZNE
II. FIZYCZNE
Polegają na określeniu barwy, smaku i zapachu.

1. Oznaczenie gęstości (d) g/mL (stosunek masy badanej substancji

Badanie węchowe przeprowadza się zwykle w ten sposób, Ŝe do badanego
do jej objętości)
olejku zanurza się na chwilę, na głębokość ok. 1 mm, pasek grubej bibuły
Oznaczenie gęstości olejku ułatwia często wykrycie fałszerstw lub ocenę
do sączenia. Następnie szybko się ją wyjmuje i po rozprzestrzenieniu się
stopnia ewentualnego zepsucia. Gęstość olejków eterycznych oznacza
olejku, wskutek działania sił włoskowatych, stwierdza się zapach olejku
się w piknometrach, w temperaturze 15°C.
(tzw. „góra zapachowa” olejku). Dalsze stwierdzenie jakości zapachu
odbywa się co kilka, kilkanaście minut („nuta zasadnicza”). Z kolei po
godzinach a nawet po dniach otrzymuje się tzw. „bazę”, czyli „podstawę
zapachową” olejku.
Do badań węchowych słuŜą przyrządy zwane olfaktometrami, które
umoŜliwiają przeprowadzenie badania w dowolnej temperaturze.
 Metody badania olejków eterycznych Metody badania olejków eterycznych
II. FIZYCZNE II. FIZYCZNE
2. Oznaczenie rozpuszczalności 3. Pomiar skręcalności optycznej, skręcalności właściwej
Wszystkie olejki eteryczne rozpuszczają się łatwo w zwykłych Większość olejków eterycznych zawiera związki optycznie czynne, tj.
rozpuszczalnikach organicznych: etanolu (760g/L), metanolu, eterze posiadające właściwości skręcania światła spolaryzowanego. W
naftowym, chloroformie, octanie etylu, dwusiarczku węgla, benzenie, zaleŜności od kierunku skręcenia płaszczyzny polaryzacji określa się je
toluenie i w olejach tłustych. Wyjątek stanowią olejki zawierające jako prawoskrętne (+) lub lewoskrętne (-). Kąt skręcenia płaszczyzny
aldehyd cynamonowy, nierozpuszczalny w eterze naftowym i w oleju polaryzacji danego olejku zaleŜy od jego składu, grubości (długości)
parafinowym. Nie wszystkie olejki rozpuszczają się jednakowo w warstwy olejku, przez którą przechodzi światło, długości fali
alkoholu rozcieńczonym wodą. Dlatego teŜ oznaczenie przechodzącego światła i temperatury. Oznacza się go w polarymetrze i
rozpuszczalności danego olejku w alkoholu o stęŜeniu niŜszym od 95° wyraŜa w stopniach kołowych. Wartości charakteryzującą olejek
jest jednym z dogodnych sposobów stwierdzenia jakości olejku, a eteryczny jest skręcalność właściwa wyraŜona w stopniach,
ponadto często ułatwia rozpoznanie substancji, którą olejek ewentualnie oznaczana symbolem α.
zafałszowano.

Metody badania olejków eterycznych Metody badania olejków eterycznych

II. FIZYCZNE
4. Oznaczanie współczynnika załamania światła (refrakcja)
Współczynniki załamania światła olejków eterycznych niewiele się
róŜnią od siebie, stąd teŜ oznaczenie tej stałej nie jest tak waŜne jak np.
oznaczenie skręcalności światła spolaryzowanego. Niemniej jednak
zawsze podaje się tę stałą, oznaczając ją symbolem nD20 . Dla olejków
dłuŜej przechowywanych, które uległy w znacznym stopniu procesom
utleniania i polimeryzacji, współczynnik załamania światła z reguły się
powiększa.
II. FIZYCZNE
5. Oznaczanie temperatury krzepnięcia
Nie jest to parametr bardzo istotny, jednak określenie temperatury
krzepnięcia niektórych olejków jest nie tylko dobrym sprawdzianem ich
jakości, ale często umoŜliwia równoczesne określenie ilościowe
najcenniejszego składnika, np. w olejku anyŜowym. Oznaczenie
przeprowadza się w ten sposób, Ŝe badany olejek ochładza się o kilka
stopni poniŜej przypuszczalnej temperatury krzepnięcia i wywołuje się
krystalizację. Zjawisko to wiąŜe się z wydzielaniem duŜej ilości ciepła,
jednak temperatura krystalizującej masy olejkowej utrzymuje się przez
krótki czas na stałym poziomie. Tą właśnie temperaturę nazywa się
temperaturą krzepnięcia. Oznaczenie naleŜy wykonać co najmniej
dwukrotnie.
 Metody badania olejków eterycznych Metody badania olejków eterycznych
II. FIZYCZNE III. CHEMICZNE

6. Oznaczanie temperatury wrzenia 1. Oznaczenie liczby kwasowej

Oznaczenie temperatury wrzenia olejków eterycznych zarówno pod Liczba kwasowa jest to liczba mg wodorotlenku potasu
ciśnieniem zwykłym jak i zmniejszonym nie ma wielkiego znaczenia, potrzebnego do zobojętnienia wolnych kwasów organicznych w 1g
poniewaŜ olejki jako mieszaniny wielu związków nie mają stałej olejku. Oznaczenie polega na miareczkowaniu olejku na zimno
temperatury wrzenia, lecz wrą w zakresie kilkudziesięciu °C. Wyjątek rozcieńczonym, mianowanym roztworem wodorotlenku sodowego lub
stanowią tu olejek terpentynowy, rozmarynowy, spikowy i olejki potasowego. Nadmiernie wysoka liczba kwasowa moŜe wskazywać na
cytrusowe. zafałszowanie olejku lub jego nieświeŜość.

Metody badania olejków eterycznych Metody badania olejków eterycznych

III. CHEMICZNE IV. CHROMATOGRAFICZNE
1. ToŜsamość olejków eterycznych
2. Oznaczenie liczby estrowej – chromatografia
Liczba estrowa jest to liczba mg wodorotlenku potasu, jaka jest cienkowarstwowa
potrzebna do zmydlenia estrów, znajdujących się w 1g olejku. Jest Badanie toŜsamości olejku metodą
charakterystyczna dla większości olejków eterycznych. DuŜe znaczenie chromatografii cienkowarstwowej
ma w badaniu olejków, w których estry są najbardziej wartościowymi i wykonuje się wg monografii
charakterystycznymi składnikami. szczegółowej. Wartość Rf
(współczynnik opóźnienia) plam
3. Oznaczenie liczby estrowej po acetylowaniu odpowiadających głównym składnikom
olejku powinny być zgodne ze
schematem chromatografu w monografii
szczegółowej.
 Metody badania olejków eterycznych Metody badania olejków eterycznych
IV. CHROMATOGRAFICZNE IV. CHROMATOGRAFICZNE
2. Chromatografia gazowo-cieczowa (GLC) c.d.
2. Chromatografia gazowo-cieczowa (GLC)  Analiza ilościowa
Chromatografia gazowa GC obejmuje te metody chromatograficzne, w Pozwala na dokładną identyfikację wszystkich składników tej złoŜonej

których fazą ruchomą jest gaz. Fazę nieruchomą moŜe stanowić ciało mieszaniny jaką jest olejek eteryczny. Bardziej precyzyjną metodą identyfikacji
składników olejku jest chromatografia gazowa sprzęŜona ze spektrometrią
stałe lub ciecz na nośniku. We współczesnej chromatografii gazowej w
masową. Pozwala ona na identyfikację związków z duŜym
analizie ilościowej i jakościowej substancji lotnych (lub lotnych po
prawdopodobieństwem.
upochodnieniu) wykorzystuje się kolumny kapilarne. W kolumnach tych
Analiza jakościowa
fazą stacjonarną jest ciało stałe lub ciecz pokrywające wewnętrzną
Procentowy udział składnika w mieszaninie moŜna oznaczyć przy zastosowaniu
część kapilary warstwą o grubości kilku milimikronów.
kapilarnej chromatografii gazowej. Jednocześnie moŜna skorzystać z tzw.
wzorca wewnętrznego o znanym stęŜeniu dodanego do olejku eterycznego, w
celu oznaczenia zawartości składnika w mieszaninie.

Jak wybrać najlepsze olejki eteryczne? Jak wybrać najlepsze olejki eteryczne?
NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ kupując olejki eteryczne? NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ kupując olejki eteryczne? c.d.
1. Wygląd opakowania – kolor butelki

6. JeŜeli na etykiecie nie ma składu według INCI to oznacza, Ŝe

2. Przed nazwą rośliny powinno być określenie produktu „olejek eteryczny” produkt nie jest rejestrowany jako kosmetyk i nie powinien być
stosowany w zabiegach na skórę
3. Na opakowaniu musi być nazwa i lokalizacja producenta

7. Warto równieŜ zwrócić uwagę na podawane atesty i wynikający z

4. NaleŜy zwrócić uwagę na zgodność składu według INCI z nazwą nich charakter i przeznaczenie wyrobu
produktu

8. Cena
5. Prawidłowa nazwa olejku (powinna być tylko jedna) powinna zawierać
łacińską nazwę rośliny, część rośliny, z której otrzymano olejek i słowo 9. Zapach
„Oil” np. „Citrus Aurantium Flower Oil”
 Jak wybrać najlepsze olejki eteryczne?

Całkowitą pewność dają metody instrumentalne np.

chromatografia gazowa – pozwala określić m.in. profil

OLEJEK GRAPEFRUITOWY
lotnych składników olejku

Jak wybrać najlepsze olejki eteryczne? Trwałość i przechowywanie

Jak uchronić się przed zakupem olejku syntetycznego lub Olejki naleŜy przechowywać:
półsyntetycznego? • w chłodnym miejscu
1. Należy kupować olejki wyłącznie renomowanych producentów, którzy • z dala od bezpośredniego światła słonecznego
posiadają już wyrobioną markę na rynku i opinie o ich produktach są • naleŜy zakręcać pojemnik bezpośrednio po jego uŜyciu
dobre lub bardzo dobre. • w miejscu niedostępnym dla dzieci.
2. Nie należy kupować do celów aromaterapii (ze względu na wyżej opisane
przyczyny) olejków najtańszych, których koszt waha się w granicach 5-8 Najmniej trwałymi olejkami są olejki cytrusowe, które moŜna
złotych. Są to olejki półsyntetyczne, syntetyczne lub naturalne, ale przechowywać do 18-stu miesięcy. Olejki korzenne, drzewne są
najniższej jakości. Na pewno nie nadają się do skutecznej aromaterapii. najtrwalsze a ich okres przydatności moŜe wynieść do czterech lat.
3. Warto jest zapytać producenta (lub jego przedstawiciela), czy zostały
wykonane badania olejków i jeśli tak, to czy można zapoznać się z nimi. Olejki, które z czasem stają się mętne nie nadają się juŜ do uŜycia.
Wyjątkiem moŜe być tu olejek anyŜowy lub olej jojoba, które w
temperaturze poniŜej 15°C krystalizują się przybierając mleczną barwę.
 Olejki eteryczne
Charakterystyka wybranych Olejki eteryczne moŜna podzielić na TRZY podstawowe
kategorie nut zapachowych:
olejków eterycznych
• Nuta górna (głowy) – działa pobudzająco, odświeŜająco, pomaga w
koncentracji. Są to zapachy krótkotrwałe, lekkie, świeŜe, które dają pierwsze
wraŜenie i utrzymują się do około 30 minut (np. olejki cytrynowe,
grejpfrutowe)

• Nuta serca (środkowa, średnia) – działa wyrównująco, harmonizująco,

zmysłowo, uspokajająco. Są to aromaty kwiatowe rozwijające się pod
wpływem temperatury dopiero po kilku, kilkunastu minutach i utrzymujące
się od 4 do 6 godzin (np. olejki kwiatowe).

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

• Nuta podstawy (bazowa, końcowa, dolna) działa stabilizująco, Olejek anyŜowy (INCI: Pimpinella anisum Seed
wzmacniająco, pomaga w naładowaniu i utrzymaniu energii. Są to olejki Oil)
cięŜkie, ziemiste, balsamiczne, głębokie, długotrwałe, które pojawiają się po Objęty normą: F.P. IV. ISO-3475.

30-60 minutach i utrzymują nawet do 8 godzin. Zaliczamy tutaj olejki W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń jego stosowania

korzenne i Ŝywiczne, takie jak (np. olejek sosnowy, olejek goździkowy).

• Olejek znajduje się w dojrzałych owocach rośliny -
rozłupkach, które po zgnieceniu natychmiast poddaje się
destylacji z parą wodną.

• Wydajność olejku od 1,5-3,5%. Największe wydajności

uzyskuje się z roślin uprawianych na południu Europy.

• Ma postać bezbarwnej lub jasnoŜółtej cieczy o

charakterystycznym anetolowym zapachu i słodkim smaku.
 Olejki eteryczne Olejki eteryczne
Olejek anyŜowy (INCI: Pimpinella anisum Seed Oil) Olejek arcydzięglowy z korzenia
(INCI: Archangelica officinalis Root Oil)
• głównym składnikiem jest anetol 80 - 95% Objęty normą: FEMA 1088, BN-82/8172-01
• ułatwia trawienie
• stosowany we wszelkiego rodzaju mieszankach przeciwbólowych, szczególnie W zaleceniach IFRA ogranicza się stosowanie tego olejku

przy bólach wewnętrznych, związanych np. z menstruacją do 3,9% w kompozycjach ze względu na fototoksyczność.

• zmniejsza napięcie mięśni gładkich

• surowcem jest korzeń arcydzięgla litwora rośliny uprawianej w Europie i w
• jest znakomitym środkiem wykrztuśnym i antyseptykiem, stąd teŜ znajduje się
Chinach, na ogól w górach i okolicach podgórskich
prawie we wszystkich mieszankach przeciwkaszlowych
• olejkodajną częścią rośliny są szarobrunatne lub czerwone korzenie, z
• stosowany w przypadkach nieŜytów dróg oddechowych
których za pomocą destylacji z parą wodną otrzymuje się ok. 0,2% olejku (z
• w przemyśle perfumeryjnym i farmaceutycznym, spoŜywczym oraz
materiału świeŜego) lub 0,6 - 1,0% (z korzeni wysuszonych)
spirytusowym (anyŜówka) jako środek smakowy i zapachowy
• moŜna równieŜ otrzymywać olejek z owoców arcydzięgla, jest on jednak
• łagodny afrodyzjak
gorszej jakości i mniej trwały
• ma działanie moczopędne

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek arcydzięglowy z korzenia Olejek bazyliowy (INCI: Ocimum Basilicum (Basil)

(INCI: Archangelica officinalis Root Oil) Oil)

Objęty normą: E.O.A. No. 120
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego olejku
• głównym składnikiem jest α-pinen (25%), limonen (15%), β-felandren (10%)
• udraŜnia drogi oddechowe
• najwięcej olejku (0,1%) zawierają kwiatostany, które
• stosowany przy niestrawnościach i wzdęciach
destyluje z parą wodną. Destylacji poddaje się równieŜ całe
• w czasie kuracji naleŜy unikać ekspozycji na słońce lub lampy UV
ziele bazylii, otrzymując olejek tej samej jakości, ale z
• działa rozgrzewająco (przez draŜnienie i powodowanie przekrwienia skóry) i
mniejszą wydajnością (0,065%).
nieznacznie przeciwbólowo
• substancje aktywne m. in. metylochawikol, linalol,
• nie stosować w pierwszych miesiącach ciąŜy
• reguluje trawienie (środek przeciwwymiotny), stosuje się
przy niestrawności i zatruciach
• ma działanie pobudzające i odświeŜające
 Olejki eteryczne Olejki eteryczne
Olejek bazyliowy (INCI: Ocimum Basilicum (Basil) Oil)
Olejek bergamotowy
(INCI: Citrus Aurantium Bergamia Fruit Oil)
• jest doskonałym środkiem przeciwbólowym, przede wszystkim przy bólach o
Objęty normą: ISO-3520
podłoŜu neurologicznym - nerwobóle, migreny, a takŜe przy bólach
W zaleceniach IFRA ogranicza się stosowanie tego olejku w
reumatycznych, artretycznych, mięśniowych (skurcze) i przy podagrze preparatach pozostających na skórze wystawionej na działanie słońca
lub promieniowania UV
• działa pobudzająco i wzmacniająco przy zmęczeniu fizycznym i umysłowym,
pomaga w koncentracji, rozjaśnia umysł i zwiększa efektywność procesów • surowcem jest skórka owoców bergamotki cytryńca
myślenia • olejek wydobywa się przez wyciskanie owoców w prostych
• łagodzi lęki i depresje oraz stany histerii i związaną z tym bezsenność. naczyniach talerzowych
• ma działanie antyseptyczne • najlepszą jakość otrzymuje się z owoców dojrzałych, ale
• wzmacnia system immunologiczny jeszcze nie opadłych z drzew. Taki olejek ma przyjemny
• odstrasza teŜ niektóre owady i łagodzi skutki ukąszeń (osy) odświeŜający zapach i gorzkawy smak.
• wydajność olejku wynosi ok. 0,5%.

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek cedrowy (INCI: Cedrus Atlantica Bark
Olejek bergamotowy
Oil)
(INCI: Citrus Aurantium Bergamia Fruit Oil)
Objęty normą: ISO 4724
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego
• głównym składnikiem jest bergapten olejku
• zastosowanie w leczeniu infekcji dróg moczowych, stanów depresyjnych i
• najcenniejszy olejek cedrowy otrzymywany jest z
lękowych
drzewa Cedrus atlantica Manett, z gór Atlasu, głównie na
• ma działanie aseptyczne
terenie Maroka
• ma WSPANIAŁY ZAPACH
• wydobywa się go przez destylację z parą wodną
• stosowany w kosmetyce do leczenia trądziku, do pielęgnacji cery tłustej i przy
drobnych kawałków drewna lub mąki z drewna, z
infekcji skóry
wydajnością 3-5%
• hamuje rozwój niektórych wirusów
• charakteryzuje się balsamicznym zapachem,
• nie wolno go stosować u dzieci poniŜej 12 roku Ŝycia
• głównym składnikiem są izomery atlantonu
• ma własności deodoryzujące
 Olejki eteryczne Olejki eteryczne
Olejek cedrowy (INCI: Cedrus Atlantica Bark Oil)
Olejek cynamonowy z kory
• ma działanie antyseptyczne (pomocny w leczeniu infekcji dróg oddechowych i
(INCI: Cinnamomum Zeylanicum Bark Oil)
moczowych) Objęty normą: B.P. 1988, E.O.A. No. 87
• przydatny w leczeniu kataru i przewlekłego zapalenia oskrzeli
W zaleceniach IFRA ogranicza się stęŜenie tego olejku w prepara-tach do 1%, ze względu
• łagodny środek ściągający w leczeniu trądziku pospolitego na moŜliwość podraŜnienia skóry.

• dodawany do kosmetyków męskich – wody i kremy po goleniu

• stosowany w leczeniu łupieŜu i innych dolegliwościach skóry głowy • olejek najwyŜszej jakości otrzymuje się z młodej kory drzewa cynamonowego
cejlońskiego rosnącego dziko i uprawianego przede wszystkim w Sri Lance oraz
• znany i opisywany w najstarszych dokumentach, szczególnie babilońsklch i
na wyspach Seszelskich i na Madagaskarze
egipskich, uŜywany do balsamowania mumii
• rozdrobnioną korę poddaje się destylacji z parą wodną, otrzymując ok. 0,2%
olejku, który jest cięŜszy od wody
• Podobnie otrzymuje się z drewna, z wydajnością ok. 2%, olejek cedrowy Wirginia • głównymi składnikami olejku są aldehyd cynamonowy
(Jumperus uwgiruana L.) z drzew rosnących w Ameryce Północnej. Gorsze i tańsze gatunki (ok. 55%) i eugenol (18%).
tzw. olejku cedrowego otrzymuje się z liści jednego z gatunków tui (Thuja occidentalis), O
CH C
zwanej w Ameryce białym cedrem lub z mieszaniny liści tui, cedru wirginiańskiego i innych CH H
drzew szpilkowych. śaden z nich nie ma takich własności jak olejek cedrowy Atlas.

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek cynamonowy z kory Olejek cynamonowy z kory
(INCI: Cinnamomum Zeylanicum Bark Oil) (INCI: Cinnamomum Zeylanicum Bark Oil)

• stosunkowo drogi olejek z kory bywa, fałszowany
olejkiem cynamonowym chińskim (olejek kasjowy) i wtedy
moŜe zwierać do 74% aldehydu cynamonowego
• do olejku z kory dodaje się często duŜo tańszy olejek cynamonowy z liści lub
olejek destylowany z mieszaniny liści i kory. Tak fałszowany olejek zawiera
znacznie więcej eugenolu.
• stosowany do aromatyzowania artykułów spoŜywczych (np. słodycze, sosy,
napoje orzeźwiające)
• jest jednym z najsilniejszych antyseptyków stosowanych w aromaterapii
• daje doskonałe efekty przy terapii wszelkiego rodzaju przeziębień, gryp, infekcji
wirusowych, niektórych infekcji skóry (kurzajek)
• stosuje się w mieszankach przeciwreumatycznych
• łagodny afrodyzjak
• daje dobre wyniki w zwalczaniu pasoŜytów skóry (wszy, świerzb) i przewodu
pokarmowego
 Olejki eteryczne
Olejek cyprysowy
(INCI: Cupressus sempervirens Oil)
Objęty normą: Pollena-Aroma TWT 1980
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego olejku
• olejek otrzymuje się z drzewa cyprysu włoskiego,
rosnącego powszechnie w południowej Francji, Włoszech, Hiszpanii i Algierze.
• destylacji z parą wodną poddaje się młode gałązki, otrzymując olejek z
wydajnością ok. 0,2%.
• głównym składnikiem jest α-pinen (do 25%) i cedrol (5-20%)
• w domach staroŜytnych Rzymian i Greków układano gałązki cyprysów zarówno
ze względu na ich miły zapach oraz własności uspokajające i dezynfekujące
• nie naleŜy stosować w ciąŜy
Olejki eteryczne
Olejek cyprysowy (INCI: Cupressus sempervirens Oil)
• wpływa korzystnie na system krąŜenia i gospodarkę wodno-tłuszczową,
znajdując zastosowanie w terapii cellulitis, Ŝylaków, pękających naczyń,
drętwienia kończyn
• własności przeciwbólowe i antyseptyczne są wykorzystywane przy
reumatyzmie i artretyzmie, bólach menstruacyjnych, hemoroidach i ranach, w
stanach zapalnych skóry, egzemach, a takŜe przy nadmiernej potliwości
• łagodzi kaszel i udroŜnią drogi oddechowe
• stosowany w mieszankach dla pacjentek w okresie menopauzy (łagodzi
problemy fizyczne i psychiczne tego okresu)
• ma ogólne działanie uspokajające, odpręŜające i łagodnie nasenne
• łagodzi napięcia nerwowe
• wzmacnia system immunologiczny.

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek cytronelowy Olejek cytronelowy (INCI: Cymbopogon Nardus Oil)

(INCI: Cymbopogon Nardus Oil)
Objęty normą: ISO 3848 • działa tonizująco i stymulujące przy zaburzeniach psychicznych powodowanych
stresem
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń •ma zastosowanie w mieszankach dezodoryzujących
w stosowaniu tego olejku.
• jest dobrym insektycydem

• olejek cytronelowy jawajski otrzymuje się przez destylację z parą wodną trawy,
uprawianej na Jawie, odmiana pochodząca z Cejlonu jest gorszego gatunku.
• z podsuszonego ziela otrzymuje się ok. 0,5% olejku
• główne składniki to citronellal (do 45%), geraniol (do 25%), cytronellol (do W Azji południowo-wschodniej świeŜy trawa cytrynowa stosowana jest do przyrządzania
20%) napojów i zup. W Ameryce Południowej przygotowywany z niej napar jest popularnym
• jest silnym antyseptykiem, szczególnie przydatnym przy stanach zapalnych skóry napojem odświeŜającym, znanym takŜe ze swych właściwości leczniczych – łagodzi bowiem
problemy Ŝołądkowe.
 Olejki eteryczne
Olejek cytrynowy
(INCI: Citrus Medica Limonum Peel Oil)
Objęty normą: F.P.IV. ISO-855
W zaleceniach IFRA ogranicza się stosowanie tego
olejku w preparatach pozostających na skórze wystawionej na
działanie słońca lub promieniowania UV
• surowcem jest skórka z owoców cytryny
• olejek otrzymuje się przez wyciskanie skórek owoców
cytryny z wydajnością 0,3-0,7%
• olejek otrzymywany przez destylację z parą wodną
skórek jest duŜo gorszej jakości
• olejek cytrynowy ze względu na swoją cenę bywa
fałszowany terpentyną, olejkiem lemongrasowym lub
cytralem otrzymywanym z olejku lemongrasowego
Olejki eteryczne
Olejek z drzewa herbacianego
(INCI: Melaleuca alternifolia Leaf Oil)
Objęty normą: ISO/DIS 4730
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego
olejku
• olejek otrzymuje się przez destylację z parą wodną
liści drzewokrzewu, rosnącego dziko w Australii i na
okolicznych wyspach
• nazwa tej rośliny nie mającej nic wspólnego z
herbatą została jej nadana przez kapitana Cooka i
pierwszych kolonizatorów tego rejonu świata, którzy
śladem Aborygenów uŜywali listków do parzenia
aromatycznego napoju zastępującego herbatę
Olejki eteryczne
Olejek cytrynowy (INCI: Citrus Medica Limonum Peel Oil)
• głównym składnikiem jest d-limonen (55 -77%)
i cytral
• ma zastosowanie w leczeniu zranień zewnętrznych, w zwalczaniu chorób
zakaźnych
• ma silne właściwości bakteriobójcze i antyseptyczne
• działa tonizująco na układ krąŜenia, obniŜa ciśnienie krwi, pomaga w leczeniu
Ŝylaków
• w kosmetyce stosowany w leczeniu odcisków i brodawek
• jest środkiem tonizującym i uspokajającym, łagodzi stany lękowe i ocięŜałość
umysłową, ma działanie odświeŜające i stymulujące
Olejki eteryczne
Olejek z drzewa herbacianego (INCI: Melaleuca alternifolia Leaf Oil)
• głównym składnikiem jest terpine-4-ol (do 45%) i α-terpinen (do 20%)
• ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwpierwotniakowe
• stosowany do leczenia lekkich i średnio cięŜkich postaci trądzika, grzybic skóry
• stosowany w leczeniu grzybicy skóry głowy, łupieŜu, grzybicach skóry, przy infekcji
dziąseł i jamy ustnej, w leczeniu opryszczki błon śluzowych
• ma działanie uspokajające i jest zalecany w stanach szoku, przy atakach histerii i
silnego zdenerwowania
• nie stosować dla dzieci poniŜej 6 lat
 Olejki eteryczne Olejki eteryczne
Olejek z drzewa róŜanego Olejek z drzewa róŜanego
(INCI: Aniba Rosaeodora Wood Oil) (INCI: Aniba Rosaeodora Wood Oil)

Objęty normą: ISO-3761

W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego
olejku
• ma doskonale własności uspokajające i tonizujące
• daje dobre efekty przy silnym, męczącym kaszlu o podłoŜu astmatycznym
• olejek otrzymuje się poprzez destylację z parą • łagodzi wszelkiego rodzaju bóle głowy (szczególnie przy uporczywych
wodną rozdrobnionego na wióry drewna brazylijskiej
migrenach)
odmiany drzewa róŜanego
• działa przeciwdepresyjnie i zwalcza apatię
• wydajność to ok. 1% olejku, którego głównym • nie stosować dla dzieci poniŜej 6 lat
składnikiem jest linalol (do 90%)
• stosowany w perfumerii ze względu na piękny
odświeŜający zapach
• ma doskonale własności uspokajające i tonizujące

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek eukaliptusowy
Olejek eukaliptusowy (INCI: Eucaliptus Globulus Leaf Oil)
(INCI: Eucaliptus Globulus Leaf Oil)
• ma przede wszystkim działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe,
Objęty normą: F.P.IV, ISO-770 moczopędne
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego olejku
• stosowany jest przy wypryskach skórnych, zakaŜeniach, obrzękach, w
• olejek otrzymuje się przez destylację z parą wodną liści i półpaścu, ospie wietrznej
końców gałązek, wydajność 1,5 - 3% • w masaŜu łagodzi bóle reumatyczne i mięśniowe
• w aromaterapii najczęściej uŜywa się olejku z odmiany • bywa stosowany jako środek przeciw komarom
globulus rosnącego w Australii • ze względu na przyjemny i łagodny zapach prawie zawsze stosowany w
• głównym składnikiem jest eukaliptol (60-70%), pineny, preparatach dla dzieci
kamfen • pomaga w zwalczaniu wszy głowy
• jest jednym z najpopularniejszych składników • wzmacnia system immunologiczny
preparatów wykrztuśnych, odświeŜających oddech i • uwaga: olejek silnym działaniu, nie przekraczać 2 kropli na jeden zabieg, nie
antyseptycznych (cukierki, pasty do zębów, krople, stosować dla niemowląt. nie uŜywać równocześnie z lekami homeopatycznyml
syropy)
 Olejki eteryczne
Olejek geraniowy
(INCI: Pelargonium Graveolens Flowers Oil)
Objęty normą: ISO-4731
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego olejku.
• olejek otrzymywany jest przez destylację ziela, ścinanego w
całości w okresie kwitnienia, wydajność 0,15 -0,2%
• głównym składnikiem jest cytronelol ok. 30%,
geraniol ok. 20%
• ma działanie antyseptyczne, antydepresyjne, ściągające
• reguluje wydzielanie łoju w organizmie
• usuwa dolegliwości związane z menopauzą
• stosowany w leczeniu cellulitu
• ma działanie moczopędne i stymuluje układ limfatyczny
Olejki eteryczne
Olejek geraniowy (INCI: Pelargonium Graveolens Flowers Oil)
• ma włąściwości uspokajające i tonizujące
• ma działanie regulujące krąŜenie krwi i gospodarkę płynami
• łagodzi skutki cukrzycy,
• zmniejsza napięcia nerwowe, depresje, neuralgie, stany lękowe i związane z nimi
zaburzenia seksualne (niektóre formy impotencji) oraz problemy menopauzy
(uderzenia krwi, nagłe rumieńce, depresje), równowaŜy zmienność emocji
• stosowany jest jako antyseptyk w pielęgnacji jamy ustnej, przy bólach gardła,
owrzodzeniach i infekcjach dziąseł
• uwaga: stymuluje estrogen – nie stosować równocześnie z pigułkami
antykoncepcyjnymi
• nie stosować dla dzieci poniŜej 6 lat

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek goździkowy Olejek goździkowy (INCI: Eugenia Caryophyllata Flower Oil)
(INCI: Eugenia Caryophyllata Flower Oil)
Objęty normą: B.P. 1988, ISO-4142 • ma działanie antyseptyczne, przeciwbólowe, pobudza umysł
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego olejku
• afrodyzjak
• surowcem są pąki kwiatowe wiecznie zielonego drzewa • wzmacnia system immunologiczny
goździkowego
• reguluje poziom polinienasyconych kwasów tłuszczowych
• pąki kwiatowe zbiera się w okresie, gdy zaczynają
czerwienieć i destyluje z parą wodną, otrzymując olejek z
wydajnością 16-19%
• głównym składnikiem jest eugenol (do 90%)
• olejek ten otrzymuje się równieŜ przez destylację szypułek i
liści, otrzymując produkt znacznie tańszy i gorszej jakości.
 Olejki eteryczne Olejki eteryczne
Olejek grapefruitowy Olejek imbirowy
(INCI: Citrus Grandis Peel Oil) (INCI: Zingiber Officinalis Root Oil)
Objęty normą: ISO 3053 Objęty normą: E.O.A. No. 13
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu olejku
W zaleceniach IFRA ogranicza się stosowanie tego olejku w preparatach pozostających na
skórze wystawionej na działanie słońca lub lampy UV
• olejek otrzymuje się Olejek imbirowy otrzymuje się z wysuszonego kłącza imbiru
• olejek otrzymuje się jak wszystkie olejki „cytrusów” przez wyciskanie ze skórki
lekarskiego uprawianego w Azji południowej. Chinach, Afryce zachodniej i Japonii
owoców grapefruita z wydajnością ok. 0,12%
• rozdrobniony surowiec destyluje się z parą wodą.
• główny składnik to limonen ok. 80%
• wydajność olejku ok. 2%
• ma działanie tonizujące i przeciwdepresyjne, a takŜe przeciwbólowe,
• Imbir jest znaną od wieków przyprawą, szczególnie cenioną w kuchni chińskiej i
szczególnie przy migrenach o podłoŜu nerwicowym
indyjskiej.
• stosuje się go przy dolegliwościach wątroby i nerek
•w niektórych wierzeniach azjatyckich przypisuje się imbirowi znaczenie i
• ma własności moczopędne - stosowany w terapii otyłości i cellulitis
działanie magiczne, podobnie jak korzeniowi Ŝeń-szeń, ze względu na niezwykłe
• daje dobre efekty jako środek pomocniczy przy kuracjach odwykowych dla
kształty kłączy podobne do zwierząt, postaci ludzkich itp.
narkomanów

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek imbirowy (INCI: Zingiber Officinalis Root Oil)
Olejek jaśminowy
(INCI: Jasminum Grandiflorum Flower Oil)
• główny składnik to β-zingiberen ok. 15%, kurkumen ok. 15%
• ma działanie antyseptyczne i znajduje zastosowanie przy zatruciach po-
• surowcem są płatki kwiatów jaśminu wielkokwiatowego
karmowych
uprawianego w Indiach
• działa skutecznie przy nudnościach, rozwolnieniu i niestrawnościach
• głównym składnikiem jest octan benzylu
•jest bardzo cennym składnikiem mieszanek przeciwbólowych stosowanych przy
• na wysoką cenę olejku jaśminowego wpływa fakt, Ŝe do
bólach mięśni, reumatycznych, artretycznych, pourazowych
wyprodukowania 1 kg olejku potrzebna jest 1 tona kwiatów.
• jest skuteczny przy terapii alkoholików
Oznacza to, Ŝe około 400 małych kwiatów daje 1 kroplę olejku
• łagodny afrodyzjak
• działa antyseptycznie, przeciwzapalnie, przeciwbólowo,
• nie stosować dia dzieci poniŜej 6 lat
rozkurczowo, wykrztuśnie
 Olejki eteryczne Olejki eteryczne
Olejek jałowcowy (INCI: Juniperus Communis Fruit Oil)
Olejek jaśminowy Objęty normą: BN-82/8172-01
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w zastosowaniu tego olejku
(INCI: Jasminum Grandiflorum Flower Oil)
• olejek otrzymuje się z szyszkojagód, czyli owoców jałowca pospolitego
• stosowany przy masaŜu powłok brzusznych przy porodzie – przyspiesza (Juniperus communis L.), krzewu rosnącego w całej Europie i na obszarach
poród, ułatwia wydalanie łoŜyska Azji
• wykorzystywany w leczeniu prostaty, impotencji, oziębłości – afrodyzjak • destylacji z parą wodną poddaje się lekko podsuszone dojrzałe, dwuletnie
• jest antydepresantem, zalecany jest przy psychicznym i fizycznym jagody po uprzednim zmiaŜdŜeniu
wyczerpaniu, apatii, nerwicy • wydajność olejku 1-1,5 %
• wykorzystywany w pielęgnacji skóry skłonnej do egzemy i stanów zapalnych • głównym składnikiem jest α-pinen
• działa odŜywczo i wyciszająco na nadwraŜliwą cerę, skłonną do częstych • lejek bywa fałszowany olejkami otrzymywanymi z innych
podraŜnień i przesuszenia gatunków jałowca
• przyspiesza namnaŜanie się komórek skóry, uelastycznia i ujędrnia, dodaje • nie naleŜy go stosować w okresie ciąŜy i dla dzieci
blasku zmęczonej cerze, odmładza poniŜej 12 lat

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek kamforowy
Olejek jałowcowy (INCI: Juniperus Communis Fruit Oil)
(INCI: Cinnamomum Camphora Bark Oil)
• jagody i olejek są powszechnie stosowane jako przyprawa oraz aromat
Objęty normą: F.P.III
(jałowcówka, gin), a takŜe w zielarstwie i farmacji W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w zastosowaniu tego olejku

• stosowany jako środek przeciwbakteryjny i przeciwgrzybiczny przy terapii

trądziku, łojotoku i łupieŜu. • otrzymuje się z korzeni i drewna drzewa kamforowego

• obniŜa ciśnienie krwi i reguluje gospodarkę płynami w organizmie – rosnącego dziko w Japonii, na Tajwanie i w Chinach

zastosowanie przy cellulitis, Ŝylakach, otyłości • destylacja z parą wodną daje ok. 2 % olejku
• ma działanie ściągające, zmniejsza rozstępy skóry • zawiera ponad 50 % kamfory - krystalicznego białego

• jest stosowany przy bólach menstruacyjnych oraz przy reumatyzmie i produktu charakteryzującego się szybką sublimacją,

artretyzmie stąd określenie „znika jak kamfora"

• jest środkiem moczopędnym

• zwiększa odporność organizmu
• działa łagodnie uspokajająco, zmniejsza zmęczenie umysłowe stany
lękowe i ułatwia zasypianie
 Olejki eteryczne Olejki eteryczne
Olejek kamforowy
Olejek lawendowy
(INCI: Cinnamomum Camphora Bark Oil)
(INCI: Lavandula Angustifolia Herb Oil)
Objęty normą: ISO-3054
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w zastosowaniu tego
• ma działanie antyseptyczne i rozgrzewająco-przeciwbólowe olejku
• rozpuszczony w oleju parafinowym jest znany w farmacji jako tzw. „olejek
kamforowy" stosowany przy stanach zapalnych ucha
• surowcem są rozwiniete kwiaty i części łodygi lawendy
• ma działanie łagodnie uspokajająco-tonizujące przy depresjach, ocięŜalości prawdziwej (Lavandula officinalis)
umysłowej, bezsenności i szoku • głównym składnikiem jest octan linalolu, linalol
• jest środkiem moczopędnym • destylacja z parą wodną daje ok. 0,8% olejku
• własności antyseptyczne powodują szerokie stosowanie w schorzeniach • jest to jeden z pierwszych olejków eterycznych uŜytych
we współczesnej aromaterapii jako środek antyseptyczny
górnych dróg oddechowych oraz przy infekcyjnych dolegliwościach skóry
i przyspieszający gojenie się ran, oparzeń i podraŜnień
• wzmacnia system immunologiczny
skóry

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek lawendowy
Olejek majerankowy
(INCI: Lavandula Angustifolia Herb Oil)
(INCI: Origanum Marjorana Leaf Oil)
Objęty normą: BN-82/8172-01
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego
• jest doskonałym środkiem przeciwko katarowi, olejku.
kaszlowi, przeziębieniu, zapaleniu zatok, grypie, astmie
• ma zastosowanie w leczeniu trądziku, zmniejsza
• otrzymuje się z majeranku ogrodowego
łojotok, stymuluje wzrost nowych komórek, leczy
uprawianego głównie w Europie (takŜe w Polsce) oraz
egzemę
w północnej Afryce i Ameryce.
• łagodzi skutki ukąszeń owadów, poparzenia
•z ziela świeŜego przez destylację z parą wodną
słonecznego.
otrzymuje się 0,3-0,4% olejku, a z suchego do 2%
• jest skuteczny przy łupieŜu i wypadaniu włosów,
• poza znakomitym aromatem jedną z cech
grzybicy, liszajach i wszawicy
majeranku jest łagodzenie skutków przejedzenia
• obniŜa ciśnienie krwi i zapobiega gromadzeniu się
cięŜko strawnymi potrawami.
płynów w organizmie
• doskonały środek uspokajający i przeciwbólowy
• reguluje zaburzenia gastryczne, kolki, wzdęcia,
nudności
 Olejki eteryczne
Olejek majerankowy
(INCI: Origanum Marjorana Leaf Oil)
• olejek obniŜa ciśnienie krwi
• łagodzi bóle wszelkiego rodzaju – głowy,
mięśni, menstruacyjne, pourazowe,
reumatyczne, stłuczenia, nerwobóle, migreny
• zmniejsza lęki, ocięŜałość umysłową, irytacje,
bezsenność
• stosuje się przy przeziębieniach, katarze,
kaszlu, astmie
Olejki eteryczne
Olejek mandarynkowy (INCI: Citrus Nobilis Peel Oil )
• ma działanie antyseptyczne, uspokajające i tonizujące
•jest łagodnym środkiem nasennym, łagodzi napięcia
lękowe, irytacje i palpitacje, obniŜa ciśnienie krwi
•stosowany przy nudnościach i zaparciach oraz dolegliwościach wątroby
•dobre efekty przy ogólnym osłabieniu i zmęczeniu
Olejki eteryczne
Olejek mandarynkowy (INCI: Citrus Nobilis Peel Oil )
Objęty normą: ISO-3528
W zaleceniach IFRA ogranicza się stosowanie tego olejku w prepa-ratach
pozostającej na skórze wystawionej na działanie słońca lub promieniowania UV
• surowcem jest niecałkowicie dojrzałe skórki owocu mandarynki, które
poddaje się wyciskaniu
• wydajność olejku wynosi ok. 0,8%
• głównym składnikiem jest limonen ok. 90%
Olejki eteryczne
Olejek melisowy
(INCI: Melissa Officinalis Leaf Oil)
Objęty normą: FEMA 2111
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego olejku.
nerwowe, stany
• olejek otrzymuje się z ziela melisy lekarskiej uprawianej w Europie,
Azji i Ameryce Północnej
• destylacja z parą wodną samego ziela melisy daje tzw. „prawdziwy"
olejek melisowy, jednak z niezwykle małą wydajnością (ok. 0,01 %),
stąd w praktyce stosuje się olejek melisowy uzyskiwany przez
destylację ziela melisy z olejkiem cytrynowym
•W aromaterapii stosuje się najczęściej ten ostatni poniewaŜ
mieszanka uzyskiwana w wyniku destylacji z olejkiem cytrynowym
spełnia wszelkie wymagania terapeutyczne. (olejek cytrynowy ma
działanie synergistyczne)
 Olejki eteryczne
Olejek melisowy
(INCI: Melissa Officinalis Leaf Oil)
• ma działanie uspokajające i antymikrobowe
• ma własności kojące i uspokajające,
• łagodzi silne zdenerwowanie, ataki histerii, skutki szoku
• obniŜa ciśnienie krwi, uspokaja pracę serca
• obniŜa temperaturę, łagodzi bóle głowy imigreny
• reguluje menstruację i związane z nią bóle, a takŜe wspomaga
leczenie bezpłodności
• łagodzi skutki uŜądleń przez pszczoły" oraz zaburzenia gastryczne
(niestrawność i wzdęcia)
• dzięki własnościom antyseptycznym znajduje zastosowanie przy
wszelkich rodzajach infekcji bakteryjnych, grzybicach i egzemach
• nie stosować w czasie ciąŜy
Olejki eteryczne
Olejek z mięty pieprzowej (INCI: Mentha Piperita Oil)
• ma działanie chłodzące, odświeŜające, antyseptyczne, przeciwbólowe
• jest stosowany przede wszystkim przy dolegliwościach gastrycznych
• pomaga przy kuracji kamicy pęcherza
• jako silny antyseptyk jest uŜywany przy przeziębieniach, grypie, zapaleniu
zatok, kaszlu, bronchicie, katarze (udroŜnią drogi oddechowe) oraz przy stanach
zapalnych skóry i jej podraŜnieniach
• łagodzi bóle głowy i menstruacyjne oraz migreny
• odstrasza większość owadów
• pobudza w stanach ocięŜałości umysłowej i łagodzi
stan szoku i napięcia
Olejki eteryczne
Olejek z mięty pieprzowej
(INCI: Mentha Piperita Oil)
Objęty normą: F.P.IV, ISO-856
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego
olejku
• surowcem jest mięta pieprzowa (Mentha piperita)
• głównym składnikiem jest mentol, którego
zawartość nie powinna być niŜsza niŜ 50%
• destylacja z parą wodną przewiędniętego ziela daje
od 0,2 do ponad 2% olejku, w zaleŜności od stopnia
wysuszenia
• nie naleŜy stosować w pierwszych miesiącach ciąŜy
Olejki eteryczne
Olejek neroli (bigarade) (INCI: Citrus
Aurantium Amar Flower Oil)
Objęty normą: ISO-3517
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego
olejku
• surowcem są kwiaty gorzkiej pomarańczy (Citrus
aurantium)
• kwiaty zbiera się w momencie, kiedy zaczynają się
otwierać i natychmiast destyluje z parą wodną,
uzyskując ok. 0,1% olejku.
• głównym składnikiem jest linalol, octan linalilu
• nazwa olejku pochodzi od miejscowości Nerola we
Włoszech. śona jednego z ksiąŜąt Neroll perfumowała
tym olejkiem swoje rękawiczki i dodawała go do
kąpieli
 Olejki eteryczne Olejki eteryczne
Olejek neroli (bigarade) (INCI: Citrus Olejek paczulowy
Aurantium Amar Flower Oil) (INCI: Pogostemon Cablin Oil)
Objęty normą: ISO-3757
• ma działanie antydepresyjne, antyseptyczne,
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego olejku
rozkurczowe, łagodnie uspokajające
• stosowany jest przy napięciach psychicznych, w • surowcem jest ziele brodźca paczulki (Pogostemon patchouli)
leczeniu stanów lękowych, w bezsenności • suche liście destylowane z parą wodną dają 3-4% olejku
• szczególnie korzystnie działa na skórę, pobudza • głównym składnikiem jest paczulol
wzrost nowych, Ŝywych warstw skóry
• jest stosowany w leczeniu małych ran i oparzeń –
silny aseptyk
• stosowany jest w leczeniu trądziku pospolitego,
czyraków i infekcji górnych dróg oddechowych

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek paczulowy Olejek z pomarańczy słodkiej
(INCI: Pogostemon Cablin Oil) (INCI: Citrus Aurantium dulcis Oil)
Objęty normą: B.P. 1988, ISO-3140
W zaleceniach IFRA ogranicza się stosowanie tego olejku w
• ma silne własności bakterio- i grzybobójcze
prepa-ratach pozostających na skórze wystawionej na
• zapobiega zatrzymywaniu płynów w organizmie,
działanie słońca lub promieniowania UV
stąd zastosowanie w mieszankach przeciwko
cellulitis, a takŜe jako środka moczopędnego w
schorzeniach dróg moczowych • surowcem jest skórka słodkiej pomarańczy (Citrus
• ma własności kojące i łagodnie pobudzające, aurantium dulcis)
przeciwzapalne, antydepresyjne, • jest wytłaczany ze skórki owocu otartej bądź
• wzmacnia system immunologiczny pozostałej po wyciśnięciu soku z wydajnością olejku w
• odstrasza owady, a w stosunku do niektórych działa stosunku do owoców wynosi 0,3%.
jak środek owadobójczy. • głównym składnikiem jest d-limonen ok. 95%
• afrodyzjak • olejek jest bardzo tani i na ogół nie fałszowany
 Olejki eteryczne Olejki eteryczne
Olejek z pomarańczy słodkiej Olejek rozmarynowy
(INCI: Citrus Aurantium dulcis Oil) (INCI: Rosmarinus Officinalis Leaf Oil)
Objęty normą: ISO-1342.
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego olejku.

• ma właściwości antydepresyjne, przeciwskurczowe

• ma właściwości antyseptyczne
• jest silnym środkiem uspokajającym, dającym
doskonałe efekty przy wszelkiego rodzaju depresjach,
stanach lękowych, napięciach nerwowych, spazmach,
skurczach mięśni, drgawkach
• ze względu na popularny i lubiany zapach
stosowany w mieszankach dla dzieci
• olejek otrzymuje się z liści i gałązek krzewinki rozmarynu
rosnącej dziko i uprawianej w krajach śródziemnomorskich i
na południu Rosji
• destylacja z parą wodną ziela lub samych liści ściętych po
okwitnieniu daje 0,4-1,5% olejku
• najlepszy jakościowo jest olejek francuski
• bywa fałszowany terpentyną lub frakcjami olejku
kamforowego
• nie stosować w czasie ciąŜy i dla dzieci poniŜej 6 lat

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek rozmarynowy
(INCI: Rosmarinus Officinalis Leaf Oil)
• jeden z najcenniejszych olejków eterycznych w aromaterapii
• składnik słynnej Wody królowej Węgier
• jest znakomitym środkiem pobudzającym, afrodyzjakiem, a takŜe
antyseptykiem i środkiem przeciwbólowym
• stosuje się przy zmęczeniu, dolegliwościach starości, oziębłości seksualnej,
zaburzeniach pamięci, apatii, zaburzeniach funkcji systemu nerwowego
(epilepsja, paraliŜ), dolegliwościach serca (stymulant), zmiennym ciśnieniu
krwi, zatrzymywaniu płynów, cellulitis i Ŝylakach.
• jest środkiem przeciwbólowym
• jako silny antyseptyk stosuje się przy infekcjach dróg oddechowych, kaszlu,
a szczególnie przy schorzeniach skóry (łupieŜ, łysienie, rany).
• wzmacnia system immunologiczny
Olejek róŜany
(INCI: Rosa damascena Flower Oil)
Objęty normą: FEMA
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń
w stosowaniu tego olejku
• otrzymuje się wyłącznie z płatków róŜy Rosa damascena MUL
• najlepszy jakościowo olejek otrzymuje się z odmiany damascena
uprawianej w Bułgarii, przede wszystkim w słynnej dolinie róŜ
• przeciętna wydajność olejku otrzymywanego klasyczną metodą destylacji z
parą wodną wynosi 0,025%, to znaczy 1 kg z 4 ton płatków róŜ
• olejek ten jest on niezwykle często fałszowany za pomocą składników
syntetycznych
• głównym składnikiem jest cytronelol (do 40%), geraniol (do 15%)
 Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek z rumianku pospolitego

Olejek róŜany
(INCI: Chamomilla Recutita Flower Oil)
(INCI: Rosa damascena Flower Oil Objęty normą: BN-82/8172-01
• jest doskonałym środkiem uspokajająco-tonizującym przy róŜnorodnych W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego
zaburzeniach psychicznych olejku
• jako antyseptyk znajduje zastosowanie w terapii opornych na antybiotyki
• surowcem są koszyczki kwatowe rumianku
infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybicach, szczególnie jeŜeli dotyczą
pospolitego uprawianego w całej Europie, w tym takŜe
skóry
w Polsce, oraz w Indiach i w Australii
• jest jednym z niewielu preparatów dających znakomite efekty przy
• destylacja z parą wodną daje ok. 0,5% olejku
popromiennych zapaleniach i martwicy skóry
zawierającego głównie składniki o wysokiej
• obniŜa ciśnienie krwi i reguluje pracę serca (arytmia)
temperaturze wrzenia, w tym ok. 4% azulenu
• daje dobre efekty w terapii astmy, chorób wrzodowych przewodu
• olejek ma barwę niebieską
pokarmowego, zaburzeń w menstruacji, bólu głowy, nudności
• działa bardzo intensywnie i wymaga ostroŜnego stosowania
• afrodyzjak

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek sandałowy
Olejek z rumianku pospolitego
(INCI: Santalum Album Wood Oil)
(INCI: Chamomilla Recutita Flower Oil) Objęty normą: ISO-3518
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego
olejku
• ma działanie kojące, uspokajające, antydepresyjne
• naleŜy do najdelikatniejszych olejków • surowcem jest drewno z drzewa sandałowca białego
• największe zastosowanie ma w pielęgnacji skóry w (Santalum album) rosnącego w Azji południowo-
przypadkach egzemy, pokrzywki, alergii, do wschodniej, rośliny pasoŜytującej na korzeniach
pielęgnacji cery wraŜliwej, z objawami innych drzew
zaczerwienienia, suchej, łuszczącej się • głównym składnikiem jest santalol do 90%
• doskonały środek antyseptyczny i stosowany w • rozdrobnione na wióry drewna destyluje się z parą
postaci rozmaitych preparatów, wodną, otrzymując olejek z wydajnością 4,5 – 6,25%
• mimo duŜej wydajności olejek jest drogi ze względu
na trudności z pozyskaniem surowca
 Olejki eteryczne Olejki eteryczne
Olejek sandałowy
(INCI: Santalum Album Wood Oil) Olejek sosnowy
(INCI: Pinus Silvestris Leaf Oil)
• ma działanie aseptyczne, a jego zapach nasila się w
kontakcie ze skórą
• wykorzystywany w leczeniu infekcji dróg moczowych,
infekcji płuc, gardła, oskrzeli • otrzymywany jest w wyniku destylacji z parą wodną
• w kosmetyce stosuje się go do pielęgnacji cery suchej i świeŜych igieł wiecznie zielonego drzewa sosny
odwodnionej, cery tłustej, z tendencją do powstawania zwyczajnej
trądziku pospolitego (działanie aseptyczne i lekko • głównym składnikiem jest α-, β-pinen
ściągające) • ma mocny, świeŜy zapach.
• główny składnik hinduskich trociczek

Olejki eteryczne Olejki eteryczne

Olejek sosnowy (INCI: Pinus Silvestris Leaf Oil) Olejek tymiankowy

(INCI: Thymus vulgaris Oil)

• zastosowanie w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych

• stosowany przy przeziębieniach, katarach, bólach gardła
• działa stymulująco na układ krąŜenia
• zlecany przy bólach reumatycznych
• zwiększa odporność organizmu
• surowcem jest ziele tymianku właściwego, które
poddaje się destylacji z parą wodną
• wydajność olejku to ok. 0,7%
• głównym składnikiem jest borneol do 25% i tymol
do 20%
• ma działanie antyseptyczne, dezynfekcyjne,
przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne
• działa rozgrzewająco, pobudza wydzielanie soków
trawiennych
• właściwości przeciwbólowe
 Olejki eteryczne
Olejek ylang-ylang
(INCI:Cananga Odorata Flower Oil)
Objęty normą: ISO-3063
W zaleceniach IFRA nie ma ograniczeń w stosowaniu tego
olejku

• surowcem są kwiaty jagodlinu wonnego,

nazywanego równieŜ drzewem kanangowym
• głównym składnikiem jest benzoesan metylu do
40%
• obniŜa ciśnienie krwi i łagodzi palpitacje serca o
podłoŜu nerwowym
• jest pomocny przy tłustej i trądzikowej skórze oraz
przy wypadających i przetłuszczających się włosach
• Charakteryzuje go intensywny, słodki, egzotyczny i
kwiatowy zapach.
• afrodyzjak