MAED FIL 200- WIKA AT BATAS

GURO: PROF. NENA ABDURAJAK

TAGA-ULAT: DOROTHY JOY R. MIÑOSA

WIKA AT BATAS

Dalawang hamon na hinaharap sa naghahangad na paunlarin ang wikang filipino.

1. PAGBIGKAS

Maselan ang pagbigkas. Ang mga kababayan natin sa iba’t ibang bahagi ng bansa ay may kanya-kanyang kinagisnan
o gamay na pagsasalita. Ang madaling maisip ay maaaring maging berde (buto, ibon) depende sa pagbigkas at sa
makakarinig nit, lalo na kung taga-Metro manila o galling sa Katagalugan. Kaya kailanga ang malawak na pang-unawa at
sense of humor.

2. Pagsasalin

Mahirap ngunit napakahalaga ng pagsasalin mula Ingles sa Filipino at vice-versa. Idagdag pa ang Latin na maraming
kasabihang legal (legal maxims) at triple ang hirap.

MGA TUNTUNING PANGHUKUMAN SA PILIPINAS

SA PISKALYA

“For the first time, undersigned Investigating Fiscal is submitting a resolution in Filipino.

“It cannot be immediately ascertained if this has ever been done in this office. But, like the recent injunction of
the Prime Minister to the members of the Batasang Pambasa, it is felt that it is really high time we use even on good
occasion, to start with, our own national language in resolving and/or promulgating our resolution of cases brought before
us for preliminary investigation.

It is noted that many government offices and educational institutions have already adopted the use of Filipino in
their official communications. Even in diplomas. Since the fiscal’s officer is a vital arm of the government in dispensing
justice and considering that most of the peoples who come to us are in the so-called grassroots level, many of whom
better understand Filipino than English, the importance of making our resolutions in the Filipino language cannot be
gainsaid. Predictably, people will welcome it. Moreover, this innovative step can be one of our valuable contributions
towards attainment of national unity, consciousness, and identity.

However, since we have been legally trained in the English language, not everybody can do it at once. Probably,
one initial action one can take along this line is to make our mimeographed notices to the parties in Filipino.

Sinundan pa ito sa isang espesyal na Komite sa Kagawaran ng Katarungan.

“to study the most appropriate, most acceptable, preferably simple translations of legal terms commonly used in
a preliminary investigation, including heading and caption such as words and phrases normally used in the dispositive
portion of a resolution.”

“The product of this study may then be recommended for use as a guide by government Prosecutors and the
different Fiscals (now Prosecutors) offices in the country whenever deemed advisable or necessary or when any of the
litigants’ request that a resolution or promulgation hereof be made in Pilipino.
MAED FIL 200- WIKA AT BATAS
GURO: PROF. NENA ABDURAJAK
TAGA-ULAT: DOROTHY JOY R. MIÑOSA

SA RTC BRANCH 1, BATAAAN

A. Kasong Kriminal blg. 3272

Ito ang tungkol sa osyon upang i-dismiss ang kaso (Motion of Dismiss/Demurrer to Evidence) na inihaharap ng
dalawang nasasakdal matapos maglahad ng ebidensiya ang pag-uusig. Ang mosyon na idinulog sa pamamagitan ni
Abogado xxx ng Committee on Human Rights, iNtegreated Bar-Bataan Chapter, ay nagbibigay ng dalawang batayan
(grounds);

1. alang sapat na pruweba sa kasalanang ibinibintang ng mga akusado.

2. Ang pagpapataw ng parusa sa nasasakdal ay taliwas sa patakaran tungko sa pagkakasundo (reconciliation) ng

kasalukuyang pamahalaan para sa mga rebelled.

B. Kasong Kriminal Blg. 3779

“DESISYON”

Sa Kataas-taasang Hukuman

Sampung halimbawa ng nasabing katuwiran, prinsipyo, at kasabihang legal:

1. Igalang natin ang isa’t isa. Huwag nating gawin sa iba ang ayaw nating gawin nila sa atin. (No. 07-09-13-SC, August 8,
2008).

2. Ang belo ng kathang-isip na korporasyon ay pupunitin kapag ito ay ginagamit sa maling hangarin at di-tapat na layunin.
(Sta. Monica Industrial and Development Corporation v. DAR Regional Director, GR. NO. 164846, June 18, 2008)

3. Panahon na para mahigpit na ipapatupad ang batas at regulasyon sa trapiko at pagpapatala ng sasakyan. (DY Teban
Trading, INC. v. Ching, et al., GR. No. 161803, Feb. 4, 2008)

4. Karaniwang isnusulong ng isang panig ang tuntunin para sa kaniyang kapakanan, ngunit humihingi ng pagtatangi kapag
siya ang lumalabag nit. ( GR. NO. 164314, September 26, 2008)

5. Walang ilog o batis na ang taas ay higit sa kanyang pinagmulan. (GR. NO. 148516, Dec. 27, 2007)

6. Hindi maibibigay ng isang tao ang hindi kaniya.

7. Kapa gang batas ay di nagtatangi, di tayo dapat magtangi. (G.R. NO. 180643, Sept. 4, 2008).

8. Hindi naming payagan ang pandaraya sapagkat inaasahan ng Hudikatura ang pinakamabuti sa lahat nitong kawani. (G.R.
No. 167916, Aug, 26, 2008).

9. Sa isang parmasyutika, ang pagkakamali ay kapabayaan at ang pagkalinga ay hindi angkop na depensa. (G.R. 165662,
Octo. 17, 2008)

10. Kung ang tao ay tapat, kanyang tutuparin ang napagkasunduan. (G.R. No. 168081, Oct, 17, 2008).