Κάλτσες

Εισαγωγή
Οι περισσότεροι από εµάς ελάχιστα έχουµε δώσει σηµασία στην σωστή επιλογή
κάλτσας είτε αφορά την ποιότητα (και µην πάει το µυαλό σας στο ακριβό), είτε
ακόµα και στο σωστό µέγεθος αλλά και την καλή κατάσταση τους όταν την φοράµε.
Παπούτσι και κάλτσα δεν είναι απλά ένας αναγκαίος συνδυασµός αλλά ένα ζευγάρι
που θέλει ιδιαίτερη προσοχή για να συνδυαστεί και να αποδώσει. Ένα άριστο
ποιοτικά παπούτσι (ποιοτικά και ως προς την εφαρµογή) δεν µπορεί να σας
προστατεύσει αν οι κάλτσες που φοράτε είναι στενές ή µεγάλες, φθαρµένες και από
υλικό που δεν συνδυάζεται µε το παπούτσι και την χρήση που κάνουµε.

Αλλά πριν φτάσουµε στο µέγεθος, τι κάλτσες υπάρχουν στις επιλογές µας; Τα κύρια
χαρακτηριστικά που διακρίνουν την κάλτσα είναι το υλικό, το πάχος/ βάρος και το
στυλ που αφορά την χρήση και το ύψος. Αυτά καθορίζουν στο πως αποδίδει σε τοµείς
όπως διαπνοή, πόσο εύκολα αποβάλλει υγρασία και στεγνώνει, πόσο ζεστή, πόσο
ανθεκτική και πόσο άνετη είναι. Και προκειµένου ο κατασκευαστής να παράγει µια
κάλτσα έχει όλα αυτά υπόψη του αλλά σχεδιάζει έχοντας υπόψη να καλύψει µε το
κάθε µοντέλο συγκεκριµένα είδη δραστηριότητας, το πόσο έντονη είναι αυτή και σε
τι κλιµατολογικές συνθήκες. ∆ηλαδή δεν έχει υπόψη να παράγει πχ µια ψηλή, ζεστή
κάλτσα αλλά µια ποδοσφαιρική κάλτσα για καλοκαίρι ή µια κάλτσα για µεγάλες
πεζοπορίες χειµώνα. Μπορεί βέβαια να βγάλει εναλλακτικά µοντέλα (άλλα κοντά,
άλλα ψηλά) αλλά εφόσον καλύπτουν τα στάνταρ που έχει θέσει για την χρήση που το
σχεδιάζει.

∆ιαχωρισµός κατά κατηγορία δραστηριότητας:

• Πεζοπορίας (Hiking): Σχεδιασµένες µε κύριο γνώµονα την άνεση, την ζέστη
και την διαπνοή, αυτές οι κάλτσες είναι συνήθως σε µέσο ύψος (πάνω από τον
αστράγαλο, µέσο προς γάµπας) και συνεπώς µπορούν να φορεθούν µε όλα τα
µποτάκια – άρβυλα. Επειδή προορίζονται να καλύπτουν ακόµα και πολύ-
ήµερες πεζοπορίες ή πεζοπορίες σε βραχώδη εδάφη, τα υλικά από τα οποία
είναι κατασκευασµένες προσφέρουν στο πόδι περισσότερη άνεση και
ενίσχυση. Κατασκευάζονται από µια ποικιλία υλικών ανάλογα τον
κατασκευαστή και για αυτό υπάρχουν διαφοροποιήσεις. Έτσι υπάρχουν
ελαφριές κάλτσες για θερινούς µήνες – υψηλές θερµοκρασίες και βαριές για
χειµώνα.
 • Σκι – Ορειβασίας (Skiing/Mountaineering): Οι κάλτσες αυτές είναι τυπικά
ψηλότερες από τις πεζοπορίας, µε ύψος από την µέση της γάµπας µέχρι και
κάτω από το γόνατο (ανάλογα το ύψος του χρήστη µπορεί να φτάσει και µέχρι
το γόνατο). ∆εν θα ασχοληθούµε παραπάνω γιατί δεν πρόκειται να
χρειαστούµε σχεδόν ποτέ κάτι τέτοιο.

• Αθλητικές – τρεξίµατος (Running): Μια κατηγορία µόνες τους και αυτές

που έχουµε σχεδόν όλοι.Συνήθως είναι µέχρι το ύψος του αστραγάλου και
είναι σχεδιασµένες να προσφέρουν άνεση και διαπνοή στον χρήστη σε µέση
και υψηλή έντασης άσκηση. Οι κάλτσες αυτές είναι πιο λεπτές από τις άλλες
κατηγορίες αφού σκοπός τους είναι η άνεση του µπροστινού µέρους του
ποδιού. Συνεπώς µπορεί να είναι µια καλή επιλογή για συνδυασµό µε
µποτάκι, καλοκαιρινούς µήνες και για µικρό διάστηµα.

∆ιαχωρισµός κατά ύψος:

• Κοντή (σοσόνι) (No-show): Παντελώς άχρηστες και επικίνδυνες για
το airsoft αλλά και σχεδόν όλες τις outdoor δραστηριότητες.
 • Χαµηλές (Ankle): Καλύπτουν µέχρι/και τον αστράγαλο. Ακατάλληλες για
ψηλά άρβυλα ακόµα και για µποτάκια mid-cut αν δεν καλύπτουν τον
αστράγαλο
• Μέσες – Κανονικές (Crew): Από τον αστράγαλο και πάνω και µέχρι και την
µέση της γάµπας (σε ποιο ύψος εξαρτάται από τον χρήστη). Ιδανικό ύψος για
όλα τα είδη παπουτσιών που µπορεί να χρησιµοποιήσουµε.
• Ψηλές (Knee-high): Πρόκειται για κάλτσες ειδικών εφαρµογών και φτάνουν
µέχρι και κάτω από το γόνατο. ∆εν χρειάζεται να πάτε σε µια τέτοια λύση
εκτός αν είστε σε ψυχρά κλίµατα που θα σας προσφέρουν προστασία από το
κρύο.

Από αριστερά προς δεξιά τα διάφορα είδη ανάλογα το ύψος

∆ιαχωρισµός κατά υλικό κατασκευής:

Οι κάλτσες πεζοπορίας σπάνια αποτελούνται από µόνο ένα υλικό. Είναι µια ανάµειξη
υλικών για να διατηρήσουν µια ισορροπία άνεσης, µόνωσης (θέρµανσης), αντοχής
και εύκολου στεγνώµατος. Τα πιο συνηθισµένα υλικά που χρησιµοποιούνται στην
πλέξη των καλτσών σε διάφορα ποσοστά:

• Μαλλί (Wool): Το πιο διαδεδοµένο υλικό και το πιο προτεινόµενο από τους
κατασκευαστές. Ρυθµίζει την θερµοκρασία ώστε το πόδι να µην ιδρώνει και
λόγω πάχους βοηθά και στην απορρόφηση κραδασµών και φορτίων ενώ
όπωςς είπαµε και στο προηγούµενο κεφάλαιο της Ένδυσης, έχει
αντιµικροβιακές ιδιότητες και έτσι να µην συγκεντρώνει οσµές όπως τα
συνθετικά. Το µαλλί που χρησιµοποιείται είναι τύπου µερίνο (merino wool)
που δεν προκαλεί ερεθισµούς. Οι µάλλινες κάλτσες, είναι αναµεµειγµένες µε
συνθετικά υλικά για µεγαλύτερη αντοχή και γρηγορότερο στέγνωµα.
• Πολυεστέρ (Polyester): Το πολυεστέρ είναι ένα συνθετικό υλικό που
µονώνει, αποβάλλει υγρασία και στεγνώνει εύκολα. Συνήθως συνδυάζεται µε
µαλλί και/ή νάιλον για να δηµιουργήσει ένα καλό συνδυασµό µόνωσης,
άνεσης, αντοχής και γρήγορου στεγνώµατιος.
• Νάιλον (Nylon): Άλλο ένα συνθετικό υλικό αλλά που σπάνια
χρησιµοποιείται ως κύριο υλικό. Προσθέτει αντοχή και µπορεί να βελτιώσει
τον χρόνο στεγνώµατος.
• Spandex: Συνθετικό ελαστικό υλικό. Οι περισσότερες κάλτσες έχουν σε
κάποιο ποσοστό µέσα στην πλέξη τους. Το Spandex βοηθάει τις κάλτσες να
κρατάνε το σχήµα τους, να µην ξεχειλώνουν ή να µαζεύουν.
∆ιαχωρισµός σύµφωνα µε το πάχος (βάρος)
• Πολύ ψιλές (Ultra-lightweight). Χρησιµοποιούνται σε πολύ θερµό ή θερµό
καιρό. ∆ίνει προτεραιότητα στην διαπνοή και έχει ελάχιστη
απορροφητικότητα σε καταπονήσεις γιατί είναι λεπτή.

• Ψιλές (Lightweight) : Για θερµό κλίµα. Αρκετά ευέλικτη και πιο κοντά προς
ανάγκες προς αφού προορίζεται και για έντονες δραστηριότητες. ∆ιατηρούν
τα χαρακτηριστικά των πολύ ψιλών.

• Μεσαίες (Midweight): Από θερµό ως κρύο καιρό. Ευέλικτες για µεγάλο

φάσµα θερµοκρασιών οπότε µια χρυσή µέση λύση για όποιους δεν παίζουν σε
διαµετρικά ακραίες συνθήκες. Πιο ανθεκτικές, πιο άνετες και µε µεγαλύτερη
προστασία σε καταπονήσεις και κρύο.
 • Χοντρές (Heavy weight): Για χαµηλές θερµοκρασίες. Για προς βόρειους
είναι µια καλή επένδυση. Με επίκεντρο την διατήρηση προς θερµοκρασίας
του ποδιού, διαθέτουν παχύ στρώµα υλικού τόσο στο πέλµα αλλά και κατά το
ύψος. Λόγω όλων αυτών δεν διαπνέει, τόσο καλά και δεν αποβάλλει εύκολα
την υγρασία.

Ιδιότητες και πως επηρεάζονται

Είπαµε ότι οι τοµείς που βαθµολογείται µια κάλτσα είναι η διαπνοή, το πόσο εύκολα
αποβάλλει υγρασία και στεγνώνει, πόσο ζεστή, πόσο ανθεκτική και πόσο άνετη είναι.
Ας δούµε από τι επηρεάζονται και τι πρέπει να επιλέξετε:

• Άνεση: Ενισχυµένα σηµεία σε φτέρνα και δάκτυλα αλλά και ζώνες συµπίεσης
στις καµάρες του ποδιού που θα προς βοηθήσουν σε πολύωρα παιχνίδια. Για
πολύ µεγαλύτερες απαιτήσεις ιδιαίτερα σε χαµηλές θερµοκρασίες προτιµήστε
µεσαίες (medium-weight) µάλλινες.
• Μόνωση: Για να µείνετε ζεστός σε υγρό περιβάλλον προτιµήστε το µαλλί.
Μπορεί να αργεί να στεγνώσει αλλά θα σας κρατήσει περισσότερη ώρα
 ζεστούς. Για εξαιρετικά κρύες και υγρές συνθήκες, συνδυασµός δύο
ζευγαριών προτιµάτε από πολλούς.
• Ευκολία στεγνώµατος: Όσο πιο λεπτή η κάλτσα τόσο πιο εύκολα στεγνώνει.
Ίσως είναι αδύνατον να υπάρχει κάλτσα που στεγνώνει γρήγορα χωρίς να έχει
µειωµένες ικανότητες µόνωσης. Σε κλίµα υγρό και θερµό προτιµήστε
συνθετικές κάλτσες.
• Ευκολία αποβολής υγρασίας: Για πολλούς µια όχι τόσο µεγάλη παράµετρο.
Όπως και αν είναι, κάλτσες που περιέχουν νάιλον αποδίδουν καλύτερα αλλά
όπως έχουµε πει θα έχουν χειρότερη µόνωση.
• Αντοχή: Κάλτσες µε µαλλί µερίνο και µεγάλο
ποσοστό nylon (+ spandex/lycra) έχουν αποδειχθεί πιο ανθεκτικές.

Έλεγχος µεγέθους
Αρχικά για να ελεγχθεί η εφαρµογή των καλτσών, το άτοµο στέκεται όρθιο µε το
βάρος µοιρασµένο και στα δύο του πόδια. Η εφαρµογή των καλτσών είναι καλή, όταν
δεν είναι ούτε πολύ σφιχτή ούτε πολύ χαλαρή. Ίσως, το καινούργιο ζευγάρι κάλτσες
πρέπει να έχει ένα περίπου εκατοστό περιθώριο στο µήκος, επειδή (συνήθως)
µικραίνουν µε το πλύσιµο.

Πρακτικές συµβουλές
- ∆οκιµάστε διαφορετικές κάλτσες σε διαφορετικές συνθήκες για να βρείτε τον
καλύτερο συνδυασµό µε το µποτάκι σας, που να καλύπτει την φυσιολογία του ποδιού
σας και τις ανάγκες σας.
- Σε δραστηριότητες που κρατάνε για περισσότερο από 6 ώρες, να έχετε µαζί σας
πάντα δεύτερο ζευγάρι κάλτσες. Για πιο πολύωρες, τότε πρέπει να φροντίζετε να
έχετε αρκετά ζευγάρια µαζί.
- Ελέγχουµε προσεκτικά την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα άρβυλα και οι
κάλτσες – π.χ., αν οι κάλτσες είναι υγρές, αν τα άρβυλα και οι κάλτσες έχουν τρύπες
ή έχουν επιδιορθωθεί άσχηµα

- Όταν το δέρµα του ποδιού κοκκινίζει απ’ την τριβή, για να µη δηµιουργηθούν
φουσκάλες, πρέπει ν’ αλλάζουµε τις κάλτσες µε καθαρές, να χρησιµοποιούµε σκόνη
για τα πόδια ή να παίρνουµε άλλα κατάλληλα µέτρα (περισσότερα στο κεφάλαιο
Υγιεινή)