Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
„Leczenie zapachami”
Historia
Historia od czasów najdawniejszych wskazuje, że ludzie używali
olejków eterycznych do wielu różnych celów, wśród których działania terapeutyczne były
najważniejsze. Już w tekstach medycznych indyjskiej Ayurwedy opisywano stosowanie
pachnących wyciągów w wielu zabiegach, a zapisy z Dalekiego Wschodu świadczą, że
destylarnie wytwarzające esencje aromatyczne funkcjonowały już 5000 lat temu. Wzmiankę
na temat wonności odnajdujemy także w Nowym Testamencie gdy uboga kobieta wylewa
drogocenny olejek na głowę Jezusa narażając się na wielkie oburzenie uczniów.
Grecki lekarz Hipokrates, ojciec medycyny, zalecał stosowanie olejków do masaży i kąpieli.
Kolejny grecki lekarz Teofrast z Eresos stworzył dzieło "Co się tyczy zapachów", będące
podstawą dzisiejszej wiedzy o terapii olejkami eterycznymi. W okresie Średniowiecza
destylacją olejków roślinnych zajmowali się zakonnicy i produkowali z nich likiery, zalecając
je swoim pacjentom.
Ok. 1000 r słynny arabski lekarz Avicenna zastosował do destylacji układ chłodzenia, dzięki
czemu produkcja olejków stała się wydajniejsza. Z czasem zauważono i w Europie, że
producenci perfum z orientalnych zapachów nie zapadają na dżumę czy cholerę, więc zaczęto
wykorzystywać antyseptyczne właściwości roślinnych esencji. Rozległą wiedzę i
doświadczenia ówczesnej farmacji wyparła produkcja chemiczna i poszukiwania
odpowiedników syntetycznych.
Olejki eteryczne
Wcale nie tak rzadkie są przypadki fałszowania olejków, np. rozcieńczania ich
rozpuszczalnikiem. Warto przy tym pamiętać, że opakowania olejków eterycznych muszą być
wykonane z ciemnego szkła oraz nazwę firmy i adres producenta, a także przeznaczenie
terapeutyczne. Trzeba również sprawdzić, czy olejki mają atest PZH wydany przez Zakład
Badania Żywności i Przedmiotów Użytku.
Olejek bergamotowy
Olejek cedrowy
Olejek cytrynowy
Olejek cyprysowy
Olejek geraniowy
Olejek lawendowy
Olejek rozmarynowy
Olejek rumianku lekarskiego
Olejek rumianku rzymskiego
Olejek sandałowy
Kompres aromaterapeutyczny stosuje się miejscowo, czyli na wybraną część ciała, np. na
plecy, na ramiona. Do jego przygotowania używa się ręcznika lub gazy, nasączonych
odpowiednimi olejkami eterycznymi. Kompres trzyma się ok. 2 godz. Jest on polecany przy
łojotoku, gdzie wykorzystuje się w mieszankach olejek beragamotowy, cedrowy; przy łupieżu
- olejek cedrowy, geraniowy, lawendowy, paczulowy, rozmarynowy, sandałowy; przy skórze
starzejącej się i ze zmarszczkami - olejek różany i z szałwi muszkatołowej. Kompres można
go także stosować przy łysieniu, wypadaniu włosów, potówkach.
Płukanki stosuje się w przypadku problemów z gardłem i jamy ustnej. Stosuje się 3-4 krople
olejku lub mieszanki olejków w 100 ml ciepłej wody (pół szklanki) i płucze gardłu lub jamę
ustną.
W sklepach można kupić gotowe zestawy olejków do zabiegów w domu. Mogą to być
mieszanki do inhalacji stosowane w problemach z drogami oddechowymi. Jedną z form
inhalacji są kominki aromaterapeutyczne, w których ciepło świeczki podgrzewa miseczkę z
mieszaniną olejków i wodą, co powoduje ich odparowanie i rozproszenie w powietrzu. W
zależności od wielkości pomieszczenia, w którym przeprowadza się zabieg, do miseczki
kominka wlewa się prawie do pełna wodę i 5-10 kropli olejku lub odpowiednio dobranej
mieszanki olejków.
Zabiegi te służą zdrowiu, urodzie i komfortowi życia. Należy jednak pamiętać, żeby
dokładnie stosować się do podanych wskazówek oraz zwracać szczególną uwagę na
przeciwwskazania i ograniczenia.
Dekalog Aromaterapii
1. Używaj tych olejków i mieszanek olejków eterycznych, których zapach najbardziej Ci
odpowiada.
2. Przygotowując mieszankę nie mieszaj ze sobą więcej niż 5 olejków eterycznych. I tak
każdy z nich zawiera wielkie bogactwo cennych składników.
3. Nie stosuj większych dawek olejków niż to wskazane: 5-10 kropli w kominku
aromaterapeutycznym, 10-15 kropli do kąpieli w wannie, 15-30 kropli w 50 ml oleju
roślinnego do masażu.
4. Nie stosuj olejków eterycznych doustnie.
5. Nie stosuj nierozcieńczonych olejków bezpośrednio na skórę. Do masażu rozpuszczaj
je w tzw. nośniku, którym powinien być naturalny olej roślinny.
6. Przed pierwszym zabiegiem aromaterapeutycznym wykonaj 12godzinny test
uczuleniowy. Kroplę olejku lub mieszanki rozpuścić w łyżeczce oleju roślinnego i
wetrzeć w skórę za uchem albo na mostku. Jeżeli w ciągu tego czasu nie pojawi się
czerwony odczyn, swędzenie lub pieczenie, olejek możesz stosować.
7. Nie łącz kąpieli aromaterapeutycznych z myciem ciała w płynach pianotwórczych.
Zanurz się w ciepłej kąpieli przynajmniej na 15 minut i poddaj się relaksowi.
8. Pamiętaj o ogólnych przeciwwskazaniach. W przypadku ciąży, uczulenia, wieku
dziecięcego, wystawiania skóry na promienie UV stosuj się do zaleceń
aromaterapeuty.
9. Stosuj tylko olejki eteryczne wysokiej jakości.
10. Stosuj olejki eteryczne z przekonaniem o ich leczniczych właściwościach czerpiąc
przyjemność z piękna ich zapachów.
Formy kosmetyczne
Toniki bezalkoholowe
Przeznaczone są do przemywania suchej i normalnej skóry twarzy, szyi i dekoltu w celu jej
oczyszczenia i odżywienia oraz przygotowania do nałożenia kremu lub oliwki.
Tonik w warunkach domowych przygotowuje się stosując 10 kropli odpowiednio dobranej
mieszanki olejków eterycznych w 100 ml przegotowanej lub mineralnej wody (pół szklanki) i
przechowuje się w szklanej butelce. Roztwór należy mocno wstrząsnąć w celu dobrego
wymieszania składników. Tonik może być mętny, ponieważ nie wszystkie olejki eteryczne
rozpuszczają siew wodzie. Przed każdym użyciem butelkę należy wstrząsnąć.
W tej postaci tonik nie zawiera syntetycznych konserwantów i powinien być zużyty w ciągu
miesiąca.
Toniki niskoalkoholowe
Stosuje się je w pielęgnacji skóry tłustej ze skłonnością do przetłuszczania, stanów zapalnych
i trądziku.
Przygotowuje się je dodając do 100 ml przegotowanej lub naturalnej wody 4-5 ml spirytusu i
10-15 kropli mieszanki olejków eterycznych, całość należy wstrząsnąć. Przechowywać w
szklanej butelce do pół roku.
Oliwki
Służą do pielęgnacji skóry suchej i normalnej-twarzy, szyi i dekoltu. Oliwki przygotowuje się
dodając 10-15 kropli mieszanki olejków eterycznych do 100 ml bezwonnego oleju roślinnego:
z nasion winogron do skóry normalnej i tłustej i ze słodkich migdałów do skóry suchej. Oleje
z nasion winogron i ze słodkich migdałów są źródłem E i F (nienasycone kwasy tłuszczowe
niezbędne do odbudowy skóry).
Szampony
W warunkach domowych można przygotować szampon dodając do 100 ml zwykłego
szamponu (najlepiej bezzapachowego dla dzieci) 20 kropli mieszanki olejków i dobrze
wstrząsnąć. Szampon można przechowywać około 3 miesiące.
Kremy
Gotowy krem półtłusty dla dzieci dokładnie mieszamy z 5 kroplami wybranego olejku. Czas
przechowywania nie dłużej niż 1 miesiąc.
Olejek cytrynowy
* olejek różany - olej z dzikiej róży, stosuje się go głównie w przemyśle kosmetycznym do
pielęgnacji każdego rodzaju skóry, ale szczególnie polecany wrażliwej, uszkodzonej skórze
(także przez nadmierne opalanie), przy cerze ze skłonnością do pękających, rozszerzonych
naczynek. Olej ten wspomaga łuszczącą się skórę, hamuje proces starzenia, równie dobry dla
skóry tłustej ze skłonnością do trądziku. Używany w preparatach do pielęgnacji zniszczonych
włosów (wzmacnia elastyczność). Wykazuje działanie ochronne, przeciwzapalne, rozjaśnia,
uelastycznia i ożywia zmęczoną skórę, wygładza zmarszczki.
olejek szałwiowy - stosowany jest jako środek łagodzący infekcje bakteryjne, kaszel,
bronchit. Olejek ten znany jest też jako skuteczny środek zwalczający bóle
reumatyczne i mięśniobóle oraz środek do pielęgnacji skóry, łagodzący infekcje skóry,
zmarszczki oraz rozstępy.
Aromaterapia w rodzinie
Przeciwwskazania
Osoby cierpiące na astmę, jak i te mające kruche naczynia krwionośne nie mogą
stosować inhalacji
Z każdym olejkiem trzeba się bliżej zapoznać. Olejki mogą być niebezpieczne dla
osób cierpiących na epilepsję, choroby układu nerwowego.
Osoby ze skłonnościami do alergii powinny przed zastosowaniem olejków wykonać
test alergiczny - rozpuszczonym w wodzie olejkiem posmarowaćc skórę za uchem i
odczekać 12 godzin.
Nie wolno z własnej inicjatywy stosować olejków doustnie
Należy unikać długiego stosowania tego samego rodzaju olejku.
Stosowanie olejków eterycznych w czasie ciąży powinno być skonsultowane z
lekarzem lub aromatoterapeutą. Kobiety w ciąży nie powinny używać olejków:
arcydzięglowego, tymiankowego, melisowego, mięty pieprzowej, jałowcowego,
cyprysowego, hyzopowego, lawendowego, majerankowego, różanego, rumiankowego
i kopru włoskiego. Generalnie przez pierwsze 3 miesiące ciąży w ogóle nie należy
używać olejków.
Wszystkie olejki cytrusowe podnoszą wrażliwość na słońce i dlatego po ich użyciu
przez 6 godzin powinno się unikać kąpieli słonecznych. Najsilniej fototoksycznie
działają: olejek bergamotowy, olejek limetkowy, olejek z pomarańczy gorzkiej, olejek
cytrynowy i grejpfrutowy.
Przed zastosowaniem na skórę trzeba wszystkie olejki rozcieńczyć, z wyjątkiem
lawendowego i z drzewa herbacianego. Najbardziej drażniąco na skórę wpływają
olejki: z angielskiego ziela, cynamonowy, miętowy, goździkowy, oregano i
tymiankowy.
Nie wolno wykonywać masażu aromatoterapeutycznego osobom ze stanami
zapalnymi, jak np. żylaki podudzia lub zakrzepica, przy zakażeniu i ranach skóry, w
przypadku chorób zakaźnych, przy wysokiej temperaturze ciała. Masaż jest
niewskazany dla chorych na serce, nowotwory, po niedawno przebytej operacji.
Olejku geraniowego nie powinno się stosować korzystając z pigułek
antykoncepcyjnych, a tymiankowego przy nadciśnieniu.
Dzieci nie mogą mieć dostępu do olejków eterycznych. Niektóre są żrące bądź trujące
(zwłaszcza nie rozcieńczone).
Rozmaryn, szałwia i tymianek nie powinny być stosowane u osób z wysokim
ciśnieniem tętniczym.
Ważne jest aby stosowanie aromaterapii nie zastąpiło porady lekarza.
Należy także pamiętać, że nawet niewielka ilość stosowanego olejku może po pewnym czasie
skumulować się w organizmie do niebezpiecznego poziomu.