Vous êtes sur la page 1sur 15

BAB IV

MASS BALANCE
Perhitungan mass balance menggunakan Sequencing Batch Batch Reactor (SBR) sebagai
pengolahan biologis seperti Gambar. 4.1 di bawah ini :

Gambar 4.1 Diagram Alir

Sumur Bar Bak Bak


Grit SBR
Pengendap I Equalisasi Effluen
pengumpul Screen Chamber
Sludge

Sludge
Sludge Sludge
Drying Bed Thickener

4.1 Perhitungan Mass Balance


Mass Balance dihitung dengan memperhatikan karakteristik awal air limbah yang
masuk. Karakteristik air limbah yaitu sebagai berikut:
 Q average = 0,48 m3/detik = 41472 m3/hari
 Q peak = 0,937 m3/detik = 80957 m3/hari
 Q min = 0,182 m3/detik = 15725 m3/hari
 [TS] = 720 mg/L
 [TSS] = 210 mg/L
 [BOD] = 190 mg/L
 [COD] = 430 mg/L
 [N] = 40 mg/L
 [P] = 7 mg/L

Gambar 4.2 Mass Balance


Mass Balance

3
Q = 0.48 m /s
%TSS = 100% %TSS = 100% Grit Chamber %TSS = 95% Bak Ekualisasi %TSS = 95%
Removal Removal
kg/hari kg/hari 5% kg/hari 0% kg/hari
mass TSS = 8709.12 mass TSS = 8709.12 TSS mass TSS = 8273.664 TSS mass TSS = 8273.664
Sumur Pengumpul TSS, Removal Removal
2% 0%
BOD, COD, N, P BOD BOD %BOD = 98%
Influent
Removal Removal
2% 0% kg/hari
COD COD mass BOD = 7722.086
Removal Removal
Removal 0% 0% 0%
%BOD = 100% %BOD = 100% N %BOD = 98% N %COD = 98%
Removal Removal
kg/hari kg/hari 0% kg/hari 0% kg/hari
mass BOD = 7879.68 mass BOD = 7879.68 P mass BOD = 7722.086 P mass COD = 17476.3
%COD = 100% %COD = 100% %COD = 98% %N = 100%
mass COD = 17833 kg/hari mass COD = 17832.96 kg/hari mass COD = 17476.3 kg/hari mass N = 1658.88 kg/hari
%N = 100% %N = 100% %N = 100% %P = 100%
mass N = 1658.88 kg/hari mass N = 1658.88 kg/hari mass N = 1658.88 kg/hari mass P = 290.304 kg/hari
%P = 100% %P = 100% %P = 100%
mass P = 290.304 kg/hari mass P = 290.304 kg/hari mass P = 290.304 kg/hari

Clarifier SBR Sedimentation 1 %TSS = 43%


Removal Removal
85% 55% kg/hari
Removal TSS 0% TSS TSS mass TSS = 3723.149
Removal Removal
89% 35%
Removal BOD 0% BOD BOD TSS to Sludge= 4550.515
Efluent
Removal Removal
85% 35%
Removal COD 0% COD COD %BOD = 64%
Removal Removal
87% 15% kg/hari
%TSS = 6% Removal N 0% %TSS = 6% N N mass BOD = 5019.356
Removal Removal
kg/hari kg/hari 90% 15% kg/hari
mass TSS = 558.47 Removal P 0% mass TSS = 558.4723 P P BOD Sludge = 2702.73
%BOD = 7% TSS Sludge= 3164.676 %COD = 64%
mass BOD = 552.13 kg/hari %BOD = 7% mass COD = 11359.6 kg/hari
%COD = 10% mass BOD = 552.1292 kg/hari COD Sludge = 6116.705 kg/hari
mass COD = 1703.94 kg/hari BOD Sludge= 4467.227 kg/hari %N = 85%
%N = 11% %COD = 10% mass N = 1410.048 kg/hari
mass N = 183.31 kg/hari mass COD = 1703.939 kg/hari %P = 85%
%P = 9% COD Sludge= 9655.656 kg/hari mass P = 246.7584 kg/hari
mass P = 24.68 kg/hari %N = 11%
mass N = 183.3062 kg/hari
%P = 9%
mass P = 24.67584 kg/hari
4.1.1 Sumur Pengumpul

Pada sumur pengumpul tidak terjadi penyisihan parameter air limbah, karena fungsi
utamanya adalah mengumpulkan dan menyetabilkan debit air limbah yang masuk ke IPAL.
Diagram alir mass balance di sumur pengumpul dapat dilihat pada Gambar 4.3

BOD = 7879.6 kg/hari


Removal 0% BOD =7879.6 kg/hari
COD = 17833 kg/hari
COD = 17833 kg/hari
TSS = 8709.12 kg/hari
TSS = 8709.12 kg/hari
P = 290.3 kg/hari
P = 290.3 kg/hari
N = 1658.8 kg/hari
N = 1658.8 kg/hari

Gambar 4.1 Mass Balance Sumur Pengumpul Menggunakan Qaverage

 INFLUEN dan EFFLUEN


a. Mass Balance BOD = (Q*BOD)/1000
= 7879.6 kg/hari Q average

= 15381.8 kg/hari Q peak

b. Mass Balance COD = (Q*COD)/1000

= 17833 kg/hari Q average

= 34811.4 kg/hari Q peak

c. Mass Balance TSS = (Q*TSS)/1000

= 8709.12 kg/hari Q average

= 17000.9 kg/hari Q peak


d. Mass Balance P = (Q*P)/1000

= 290.3 kg/hari Q average

= 566.9 kg/hari Q peak

e. Mass Balance N = (Q*N)/1000

= 1658.8 kg/hari Q average

= 3238.27 kg/hari Q peak

4.1.2 Bar Screen

Pada bar screen tidak terjadi penyisihan parameter air limbah, karena fungsi utamanya
adalah menyisihkan benda atau partikel berukuran besar, seperti daun dan ranting yang terbawa
oleh air limbah. Nilai parameter dan beban yang keluar dari bar screen sama. Diagram alir mass
balance di bar screen dapat dilihat pada Gambar 4.4

BOD =7879.6 kg/hari


BOD =7879.6 kg/hari
COD = 17833 kg/hari Removal 0%
COD = 17833 kg/hari
TSS = 8709.12 kg/hari
TSS = 8709.12 kg/hari
P = 290.3 kg/hari
P = 290.3 kg/hari
N = 1658.8 kg/hari
N = 1658.8 kg/hari

Gambar 4.2 Mass Balance Bar Screen Menggunakan Qaverage


 INFLUEN dan EFFLUEN
 Mass Balance BOD = (Q*BOD)/1000
= 7879.6 kg/hari Q average

= 15381.8 kg/hari Q peak

= 694 kg/hari Q min


b. Mass Balance COD = (Q*COD)/1000

= 17833 kg/hari Q average

= 34811.4 kg/hari Q peak

= 1576 kg/hari Q min

c. Mass Balance TSS = (Q*TSS)/1000

= 8709.3 kg/hari Q average

= 17000.9 kg/hari Q peak

= 756 kg/hari Q min

d. Mass Balance P = (Q*P)/1000

= 290.3 kg/hari Q average

= 566.7 kg/hari Q peak

= 25 kg/hari Q min

e. Mass Balance N = (Q*N)/1000

= 1658.8 kg/hari Q average

= 3238.27 kg/hari Q peak

= 126 kg/hari Q min

4.1.3 Grit Chamber

Pada mass balance grit chamber dihitung besarnya beban yang masuk ke unit grit chamber,
beban yang teremoval, dan beban pada effluent. Hasil perhitungan mass balance grit chamber
dapat dilihat pada perhitungan berikut. Diagram alir mass balance di grit chamber dapat dilihat
pada Gambar 4.5.
BOD = 2%
COD = 2%
TSS = 5%
BOD =7879.6 kg/hari BOD =7722.09 kg/hari
P = 0%
COD = 17833 kg/hari COD = 17476.3 kg/hari
N = 0%
TSS = 8709.12 kg/hari TSS =8273.66 kg/hari

P = 290.3 kg/hari P = 290.3 kg/hari


BOD = 157.51 kg/hari
N = 1658.8 kg/hari N = 1658.8 kg/hari
COD = 356.7 kg/hari

TSS = 435.46 kg/hari

P = 0 kg/hari

N = 0 kg/hari

Gambar 4.3 Mass Balance Grit Chamber Menggunakan Qaverage

a. Mass Balance BOD


INFLUEN = 7879.6 kg/hari Q average

= 2588 kg/hari Q peak

= 694 kg/hari Q min

EFFLUEN = MBOD*(100%-%removal)

= 7722.09 kg/hari Q average

= 2538 kg/hari Q peak

= 659 kg/hari Q min

b. Mass Balance COD

INFLUEN = 17833 kg/hari Q average

= 5884 kg/hari Q peak


= 1576 kg/hari Q min

EFFLUEN = MCOD*(100%-%removal)

= 17476.3 kg/hari Q average

= 5766 kg/hari Q peak

c. Mass Balance TSS

INFLUEN = 17476.3 kg/hari Q average

= 2824 kg/hari Q peak

= 756 kg/hari Q min

EFFLUEN = MTSS*(100%-%removal)

= 8273.66 kg/hari Q average

= 2682 kg/hari Q peak

= 680 kg/hari Q min

d. Mass Balance P

INFLUEN = 290.3 kg/hari Q average

= 94 kg/hari Q peak

= 25 kg/hari Q min

EFFLUEN = MP*(100%-%removal)

= 290.3 kg/hari Q average

= 94 kg/hari Q peak

= 25 kg/hari Q min

e. Mass Balance N

INFLUEN = 1658.8 kg/hari Q average

= 470 kg/hari Q peak


= 126 kg/hari Q min

EFFLUEN = MN*(100%-%removal)

= 1658.8 kg/hari Q average

= 470 kg/hari Q peak

= 126 kg/hari Q min

4.1.4 Sedimentasi I

Pada mass balance Sedimentasi I dihitung besarnya beban yang masuk ke unit Sedimentasi
I beban yang teremoval, dan beban pada effluent. Hasil perhitungan mass balance Sedimentasi I
dapat dilihat pada perhitungan berikut. Diagram alir mass balance di Sedimentasi I dapat dilihat
pada Gambar 4.6

BOD = 35%

COD = 35%
BOD = 5019.356 kg/hari
BOD =7722.09 kg/hari TSS = 55%
COD = 11359..6 kg/hari
COD =17476.3 kg/hari P = 15%
TSS = 3723.1 kg/hari
TSS =8273.66 kg/hari N = 15%
P = 246.7584 kg/hari
P = 290.3 kg/hari
N = 1410.04 kg/hari
N = 1658.8 kg/hari

BOD = 2702.73 kg/hari

COD = 6116.705 kg/hari

TSS = 4550.515 kg/hari

P = 43.54 kg/hari

N = 248.832 kg/hari

Gambar 4.4 Mass Balance Sedimentasi I Menggunakan Qaverage

a. Mass Balance BOD


INFLUEN = 7722.09 kg/hari Q average

= 2538 kg/hari Q peak

= 659 kg/hari Q min

EFFLUEN = MBOD*(100%-%removal)

= 5019.356 kg/hari Q average

= 1650 kg/hari Q peak

= 409 kg/hari Q min

b. Mass Balance COD

INFLUEN = 17476.3 kg/hari Q average

= 5766 kg/hari Q peak

= 1497 kg/hari Q min

EFFLUEN = MCOD*(100%-%removal)

= 11359..6 kg/hari Q average

= 3748 kg/hari Q peak

= 898 kg/hari Q min

c. Mass Balance TSS

INFLUEN = 8273.66 kg/hari Q average

= 2682 kg/hari Q peak

= 680 kg/hari Q min

REMOVAL = MTSS*%removal

= 4550.515 kg/hari Q average

= 1468 kg/hari Q peak

= 401 kg/hari Q min


EFFLUEN = MTSS*(100%-%removal)

= 3723.1 kg/hari Q average

= 1208 kg/hari Q peak

= 279 kg/hari Q min

d. Mass Balance P

INFLUEN = 290.3 kg/hari Q average

= 94 kg/hari Q peak

= 25 kg/hari Q min

EFFLUEN = MP*(100%-%removal)

= 246.7584 kg/hari Q average

= 80 kg/hari Q peak

= 20 kg/hari Q min

e. Mass Balance N

INFLUEN = 1658.8 kg/hari Q average

= 472 kg/hari Q peak

= 126 kg/hari Q min

EFFLUEN = MN*(100%-%removal)

= 1410.04 kg/hari Q average

= 400 kg/hari Q peak

= 101 kg/hari Q min

Konsentrasi TSS dalam lumpur 6% = 734 kg/hari Q average

= 1468 kg/hari Q peak

= 401 kg/hari Q min


Produksi lumpur (M Solid) = (100% / 6%) * MTSS

= 12233 kg/hari Q average

= 24466 kg/hari Q peak

= 6683,3 kg/hari Q min

Sg = 1,02 gr/cm3

ρ air = 1 gr/cm3

𝑀𝑠𝑜𝑙𝑖𝑑
Debit lumpur = 𝑆𝑔 𝑥 𝜌𝑎𝑖𝑟 𝑥 %𝑠𝑜𝑙𝑖𝑑 𝑥 1000

= 199.89 m3/hari Q average

= 399,77 m3/hari Q peak

= 109,2 m3/hari Q min

Q effluent = Q influen – debit lumpur

= 11810,11 m3/hari Q average

= 29667 m3/hari Q peak

= 11900,4 m3/hari Q min

4.1.5 Sequence Batch Reactor


BOD = 89%

COD = 85%
BOD=5019.356 kg/hari BOD = 558.47 kg/hari
TSS = 85%
COD=11359..6 kg/hari COD =1703.939 kg/hari
P = 90%
TSS= 3723.1 kg/hari TSS = 558.47 kg/hari
N = 87%
P= 246.7584 kg/hari P = 24.67 kg/hari

N= 1410.04 kg/hari N = 183.3 kg/hari


BOD = 4467.2 kg/hari

COD = 9655.7 kg/hari

TSS = 3164.7 kg/hari

P = 222.08 kg/hari

N = 1226.7 kg/hari
Gambar 4.5 Mass Balance SBR Menggunakan Qaverage
a. Mass Balance BOD
INFLUEN = (Q*BOD)/1000

= 778 kg/hari Q average

= 1947 kg/hari Q peak

= 409 kg/hari Q min

EFFLUEN = MBOD*(100%-%removal)

= 77,8 kg/hari Q average

= 194,7 kg/hari Q peak

= 40,9 kg/hari Q min

b. Mass Balance COD

INFLUEN = (Q*COD)/1000

= 1711 kg/hari Q average

= 4284 kg/hari Q peak

= 898 kg/hari Q min

EFFLUEN = MCOD*(100%-%removal)

= 171 kg/hari Q average

= 428,4 kg/hari Q peak

= 89,8 kg/hari Q min

c. Mass Balance TSS

INFLUEN = (Q*TSS)/1000

= 532 kg/hari Q average

= 1331 kg/hari Q peak


= 279 kg/hari Q min

REMOVAL = MTSS*%removal

= 478,8 kg/hari Q average

= 1197,9 kg/hari Q peak

= 251,1 kg/hari Q min

EFFLUEN = MTSS*(100%-%removal)

= 53,2 kg/hari Q average

= 133,1 kg/hari Q peak

= 27,9 kg/hari Q min

d. Mass Balance P

INFLUEN = (Q*P)/1000

= 38 kg/hari Q average

= 96 kg/hari Q peak

= 20 kg/hari Q min

EFFLUEN = MP*(100%-%removal)

= 3,8 kg/hari Q average

= 9,6 kg/hari Q peak

= 2 kg/hari Q min

e. Mass Balance N

INFLUEN = (Q*N)/1000

= 192 kg/hari Q average

= 481 kg/hari Q peak


= 101 kg/hari Q min

EFFLUEN = MN*(100%-%removal)

= 28,8 kg/hari Q average

= 72,15 kg/hari Q peak

= 15 kg/hari Q min

Konsentrasi TSS dalam lumpur 6% = 478,8 kg/hari Q average

= 1197,9 kg/hari Q peak

= 251,1 kg/hari Q min

Produksi lumpur (M Solid) = (100% / 6%) * MTSS

= 7980 kg/hari Q average

= 19965 kg/hari Q peak

= 4185 kg/hari Q min

Sg = 1,02 gr/cm3

ρ air = 1 gr/cm3

𝑀𝑠𝑜𝑙𝑖𝑑
Debit lumpur = 𝑆𝑔 𝑥 𝜌𝑎𝑖𝑟 𝑥 %𝑠𝑜𝑙𝑖𝑑 𝑥 1000

= 130,4 m3/hari Q average

= 326,2 m3/hari Q peak

= 68,4 m3/hari Q min

Q effluent = Q influen – debit lumpur

= 11801,3 m3/hari – 130,4 m3/hari

= 11670,9 m3/hari Q average

= 11487,8 m3/hari – 326,2 m3/hari


= 11161,6 m3/hari Q peak

= 11900,4 m3/hari – 68,4 m3/hari

= 11832 m3/hari Q min

Vous aimerez peut-être aussi