........................................

Imię i nazwisko
Wersja A
................ ..............
Test podsumowujący rozdział I Data Klasa

Od genu do cechy
Poniższy test składa się z 18 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania
za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie
31 punktów.

1. W skład nukleotydów DNA i RNA wchodzą 5. Przyporządkuj wyjaśnienia do odpowiednich

określone cukry, zasady azotowe i reszta pojęć. (0–2)
kwasu fosforowego(V). Przyporządkuj
A – gen, B – genom
każdemu z kwasów nukleinowych
odpowiednie elementy. (0–2) 1. Zestaw chromosomów charakterystyczny
dla komórki somatycznej organizmu.
1 – adenina, 2 – uracyl, 3 – ryboza, 2. Odcinek DNA kodujący informacje
4 – tymina, 5 – deoksyryboza, 6 – guanina, na temat budowy określonego białka lub
7 – cytozyna, 8 – reszta kwasu fosforowego(V) cząsteczki RNA.
DNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Wszystkie cząsteczki DNA tworzące
kompletną informację genetyczną
RNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . organizmu.
A ............................. B .............................
2. Oceń prawdziwość zdań. Wybierz P, jeśli
zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest
6. Oceń prawdziwość zdań. Wybierz P, jeśli
fałszywe. (0–2)
zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest
W kwasach nukleinowych zasady azotowe fałszywe. (0–2)
P F
są połączone wiązaniami wodorowymi.
W komórkach somatycznych człowieka
P F
Podwójna helisa to model budowy RNA. P F znajduje się 48 chromosomów.

Replikacja DNA jest semikonserwatywna, Komórkami haploidalnymi w organizmie

P F
co znaczy, że nowo powstała cząsteczka człowieka, myszy i słonia są plemniki.
P F
DNA jest złożona z jednej starej i jednej
nowej nici. Kariotyp człowieka składa się z 22 par
P F
autosomów i 1 pary chromosomów płci.
W czasie replikacji DNA w miejscu
rozplecenia obu nici tworzy się struktura P F Chromosomy płci u kobiet to chromosomy XX,
P F
nazywana widełkami replikacyjnymi. a u mężczyzn – XY.

3. Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje RNA 7. Wybierz nić DNA komplementarną do podanej
wystepujące w komórce. Przyporządkuj nici DNA, a następnie właściwe uzasadnienie
każdemu rodzajowi RNA odpowiednią swojego wyboru. (0–2)
funkcję. (0–3) CCGTAAAGCTTC
1. Wchodzi w skład rybosomów. 1. AATGCCCTAGGA
2. Przenosi informację o sekwencji 2. TTACGGGATCCT ponieważ
A. A=T, GC
aminokwasów w białku z cząsteczki DNA B. C=A, TG
3. GGCATTTCGAAG
na rybosomy.
3. Dostarcza aminokwasy na rybosomy.
8. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając A, B lub
mRNA . . . . . . . . . . . tRNA . . . . . . . . . . . rRNA . . . . . . . . . . . C tak, aby informacja była prawdziwa. (0–3)
4. Materiał genetyczny bakterii, roślin i zwierząt Komórka zawierająca podwójny zestaw
występuje w różnych miejscach w komórce. chromosomów to komórka A / B / C, natomiast
Zaznacz struktury komórki zwierzęcej, komórka o pojedynczym zestawie
w których znajduje się DNA. (0–1) chromosomów to komórka A / B / C. U roślin
często zdarza się, że komórka zawiera więcej
A. Plazmid. D. Nukleoid. niż po dwa chromosomy z każdej pary. Jest to
B. Jądro komórkowe. E. Mitochondrium. komórka A / B / C.
C. Chloroplast.
A. haploidalna, B. diploidalna, C. poliploidalna
9. Dokończ zdanie, wybierając odpowiedź 14. Wykreśl wyrazy tak, aby powstały zdania
spośród podanych. (0–1) prawdziwe. (0–3)
Sposób zapisu informacji o budowie białek Cechy sprzężone z płcią to cechy warunkowane
wyrażony kolejnością nukleotydów w DNA to przez geny leżące w chromosomie Y / X.
A. kodon. Chorobami sprzężonymi z płcią są daltonizm
B. genom. i hemofilia / mukowiscydoza. W wypadku chorób
C. kod genetyczny. sprzężonych z płcią kobieta mająca jeden allel
D. kariotyp. warunkujący chorobę jest chora / nosicielką.

10. Przyjrzyj się uważnie ilustracji, a następnie 15. Przeczytaj opis sytuacji, a następnie oceń
dokończ zdanie, wybierając odpowiedź słuszność twierdzenia i zaznacz właściwe
spośród podanych. (0–1) uzasadnienie. (0–2)

Ilustracja przedstawia Matka dzieci jest zdrową homozygotą, a ojciec

proces jest daltonistą.
A. transkrypcji. X Wszyscy A. dostaną od ojca
B. translacji. tak
synowie prawidłowy chromosom Y.
C. replikacji DNA. tej pary ponieważ
D. modyfikacji białek. będą B. dostaną od ojca
nie
zdrowi uszkodzony chromosom X.

16. Poniżej przedstawiono w przypadkowej

11. Na ilustracji z zadania 10 literą X oznaczono kolejności procesy prowadzące do
(0–1) rekombinacji genetycznej. Ustal ich poprawną
A. miejsce wiązania aminokwasu. kolejność, wpisując numery od 1 do 3. (0–1)
B. miejsce wiązania polimerazy RNA. ........ Wymiana odcinków między
C. kodon. chromosomami homologicznymi
D. antykodon. ustawionymi parami (crossing-over).
. . . . . . . . Losowe łączenie się gamet podczas
12. Oceń prawdziwość zdań. Wybierz P, jeśli zapłodnienia.
zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest . . . . . . . . Przypadkowa segregacja chromosomów
fałszywe. (0–2) podczas powstawania gamet.
Przepisywanie informacji genetycznej
polega na tworzeniu nici RNA o sekwencji 17. Przyporządkuj podane choroby do
P F odpowiedniej grupy. (0–1)
komplementarnej do danego fragmentu
DNA.
A – choroby jednogenowe
Introny to sekwencje kodujące w mRNA. P F B – choroby chromosomalne
Syntezę danego białka kończy kodon STOP. P F 1. zespół Downa
2. daltonizm
13. U ludzi ciemny kolor oczu dominuje nad 3. choroba Huntingtona
jasnym kolorem. Kobieta będąca homozygotą 4. zespół Turnera
dominującą ma dzieci z mężczyzną, który ma 5. albinizm
jasne oczy. Wybierz odpowiedni zestaw
genotypów rodziców i pokolenia F1. (0–1) A............................. B.............................

Matka Ojciec Pokolenie F 1 18. Zaznacz punkt zawierający prawdziwą

informację dotyczącą amniopunkcji. (0–1)
A Aa Aa AA, Aa, aa
A. Amniopunkcja jest przykładem
B AA aa Aa nieinwazyjnego badania prenatalnego.
C aa AA aa B. Amniopunkcja to jeden z testów
pourodzeniowych.
D Aa aa AA, aa C. Amniopunkcja polega na pobraniu płynu
owodniowego.
D. Amniopunkcja to pobranie wycinka
kosmówki.
 ........................................
Imię i nazwisko
Wersja B
................ ..............
Test podsumowujący rozdział I Data Klasa

Od genu do cechy
Poniższy test składa się z 18 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania
za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie
31 punktów.

1. W skład nukleotydów DNA i RNA wchodzą 5. Przyporządkuj wyjaśnienia do odpowiednich

określone cukry, zasady azotowe i reszta pojęć. (0–2)
kwasu fosforowego(V). Przyporządkuj
A – genom, B – mutacja
każdemu z kwasów nukleinowych
odpowiednie elementy. (0–2) 1. Zestaw chromosomów charakterystyczny
dla komórki somatycznej organizmu.
1 – uracyl, 2 – ryboza, 3 – adenina, 4 – tymina,
2. Odcinek DNA kodujący informacje na
5 – cytozyna, 6 – deoksyryboza, 7 – guanina,
temat budowy określonego białka lub
8 – reszta kwasu fosforowego(V)
cząsteczki RNA.
DNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . RNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Wszystkie cząsteczki DNA tworzące
kompletną informację genetyczną
2. Oceń prawdziwość zdań. Wybierz P, jeśli organizmu.
zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest
fałszywe. (0–2) A ..................... B .....................

W kwasach nukleinowych zasady azotowe 6. Oceń prawdziwość zdań. Wybierz P, jeśli

P F zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest
są połączone wiązaniami wodorowymi.
Podwójna helisa to model budowy DNA. fałszywe. (0–2)
P F
Replikacja DNA jest semikonserwatywna, W komórkach somatycznych człowieka
co znaczy, że nowo powstała cząsteczka P F
P F znajduje się 48 chromosomów.
DNA jest złożona z dwóch nowych nici.
Komórkami diploidalnymi w organizmie
W czasie replikacji DNA w miejscu P F
człowieka, myszy i słonia są plemniki.
rozplecenia obu nici tworzy się struktura P F
Kariotyp człowieka składa się z 22 par
nazywana widełkami replikacyjnymi. P F
autosomów i 1 pary chromosomów płci.
Chromosomy płci u kobiet to chromosomy XX,
3. Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje RNA a u mężczyzn – XY.
P F
wystepujące w komórce. Przyporządkuj
każdemu rodzajowi RNA odpowiednią 7. Wybierz nić DNA komplementarną do podanej
funkcję. (0–3) nici DNA, a następnie właściwe uzasadnienie
1. Wchodzi w skład rybosomów. swojego wyboru. (0–2)
2. Przenosi informację o sekwencji AATGCCCTAGGA
aminokwasów w białku z cząsteczki DNA
na rybosomy. 1. AATGCCCTAGGA
A. C=A, TG
3. Dostarcza aminokwasy na rybosomy. 2. TTACGGGATCCT ponieważ
3. GGCATTTCGAAG B. A=T, GC

tRNA . . . . . . . . . . . rRNA . . . . . . . . . . . mRNA . . . . . . . . . . .

8. Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając A, B lub
4. Materiał genetyczny bakterii, roślin i zwierząt C tak, aby informacja była prawdziwa. (0–3)
występuje w różnych miejscach w komórce. Komórka zawierająca podwójny zestaw
Zaznacz struktury komórki roślinnej, w których chromosomów to komórka A / B / C, natomiast
znajduje się DNA. (0–1) komórka o pojedynczym zestawie
A. Plazmid. chromosomów to komórka A / B / C. U roślin
B. Jądro komórkowe. często zdarza się, że komórka zawiera więcej
C. Chloroplast. niż po dwa chromosomy z każdej pary. Jest to
D. Nukleoid. komórka A / B / C.
E. Mitochondrium. A. diploidalna, B. haploidalna, C. poliploidalna
9. Dokończ zdanie, wybierając odpowiedź 14. Wykreśl wyrazy tak, aby powstały zdania
spośród podanych. (0–1) prawdziwe. (0–3)
Sposób zapisu informacji o budowie białek Cechy sprzężone z płcią to cechy
wyrażony kolejnością nukleotydów w DNA to warunkowane przez geny leżące
w chromosomie X / Y. Chorobami sprzężonymi
A. kod genetyczny.
z płcią są daltonizm i hemofilia /
B. genom.
mukowiscydoza. W wypadku chorób
C. kodon.
sprzężonych z płcią kobieta mająca jeden allel
D. fenotyp.
warunkujący chorobę jest nosicielką / chora.
10. Przyjrzyj się uważnie ilustracji, a następnie
15. Przeczytaj opis sytuacji, a następnie oceń
dokończ zdanie, wybierając odpowiedź
słuszność twierdzenia i zaznacz właściwe
spośród podanych. (0–1)
uzasadnienie. (0–2)
Ilustracja przedstawia
Matka dzieci jest zdrową homozygotą, a ojciec
proces
jest chory na hemofilię.
A. replikacji DNA. X
A. dostaną od ojca
B. transkrypcji. tak prawidłowy
Wszystkie
C. translacji. córki tej pary chromosom Y.
D. modyfikacji białek. ponieważ
będą B. dostaną od ojca
nosicielkami nie uszkodzony
11. Na ilustracji z zadania 10 chromosom X.
literą X oznaczono (0–1)
A. miejsce wiązania aminokwasu. 16. Poniżej przedstawiono w przypadkowej
B. miejsce wiązania polimerazy RNA. kolejności procesy prowadzące do
C. antykodon. rekombinacji genetycznej. Ustal ich poprawną
D. kodon. kolejność, wpisując numery od 1 do 3. (0–1)
........ Losowe łączenie się gamet podczas
12. Oceń prawdziwość zdań. Wybierz P, jeśli zapłodnienia.
zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest . . . . . . . . Wymiana odcinków między
fałszywe. (0–2) chromosomami homologicznymi
Przepisywanie informacji genetycznej ustawionymi parami (crossing-over).
. . . . . . . . Przypadkowa segregacja chromosomów
polega na tworzeniu nici RNA o sekwencji
P F podczas powstawania gamet.
komplementarnej do danego fragmentu
RNA.
Eksony to sekwencje niekodujące w mRNA, 17. Przyporządkuj podane choroby
P F
które są wycinane po transkrypcji. do odpowiedniej grupy. (0–1)
Syntezę danego białka kończy kodon STOP. P F
A – choroby chromosomalne
B – choroby jednogenowe
13. U ludzi ciemny kolor włosów dominuje nad
jasnym kolorem. Kobieta będąca homozygotą 1. zespół Pataua
dominującą ma dzieci z mężczyzną, który ma 2. hemofilia
jasne włosy. Wybierz odpowiedni zestaw 3. choroba Huntingtona
genotypów rodziców i pokolenia F1. (0–1) 4. zespół Turnera
5. daltonizm
Matka Ojciec Pokolenie F1
A............................. B............................. .
A Aa Aa AA, Aa, aa
B aa AA Aa 18. Zaznacz punkt zawierający prawdziwą
informację dotyczącą amniopunkcji. (0–1)
C AA aa Aa
A. Amniopunkcja jest przykładem
D Aa aa AA, aa inwazyjnego badania prenatalnego.
B. Amniopunkcja to jeden z testów
pourodzeniowych.
C. Amniopunkcja polega na pobraniu szpiku
kostnego.
D. Amniopunkcja to pobranie wycinka
kosmówki.