Wara Wayuna: (leyenda)

Huk Hunaqshi Quchapampa kunku markachaw; allaapa huk maqtalla nuna warmishqa kanaq,
Tsaynaw kaykar shipashkunata allaapa kuyakurkunaq, kanitsinaq kima shipashkunata. Allaapa
kasiraakuq chulu kanaq, Kunku marqachu yachanaq, shipashkuna kayaanaq huk upakutupiq,
qisqipiq Kukia chiina allaapa shipash.

Kasiiraakuq chuluqa huk hunaq kiman shipashta Quchapampa raymiman pusharkunaq, misaman
aywarkunaq atska qillayta winakurkur aptarkur, chuulu mayinkunata hichapaananpaq
shipashninkunata rantipaananpaq kuchi kankata, qitunkuna mushi mushi puritsinanpaq; hinash
shipashkunaqa musyarir, huntakayqur allaapa piñashqa kiman huntakayqur parlariyaanaq;
kananqa rikimashun, piñashqa patsatapis taprayaanaq piñakurkur kunkinu kanqantsiqta
asipaamantsik nishpa.

Huk shipash ninaq kananqa musyamaashun kimantsiq warantapis qututsishun,zapatuntin,qalashta

wayinta qarqurishun; tsaytsun nuqantsiqta asipaakamashun, nupaykushun kiman nuparkayamur;
huk kutachu ratakuykur shutaykuyaanaq.

Chuuluqa allaapa upukurkunaq qutsur qishpirinaq.

Kimantaman waatiqa

Kimantaman puriikaatsi

Ay imallanmi willapaatsu

Kuyay nanaaanwan

Aqtsanakurnin nillarmi.

Kutaman charkuqtinnash kiman shipashkuna yarqupaakuypa yarquyaanaq, tsarikurkuyaanaq,

¿Kananwaan chulutuki nishpa; huk shipash tapunaq kuyayaamanki? -chuulu Kunkiinuqa ninaq
kimaykitam waylluyaaq shunkuuqa allaapam kuyayaashunki, hinash huknin shipashqa chakipiq
tsarirkamunaq, qisqina shipashnash tsiqllapiq, huqninnash qunkapiq, patsaman, kiman
nitirpuyaanaq chicharupaq kuchitanuu qaparikaqta. ¡haqiraaqlliiii! warayninta kuturiyaanaq qalashta
sipichawan astakuykuyaanaq.

Ranqas niyanqanchuushi allaapa aqtsa qasha qasha, imansi waranta wikaparkuyaanaq. Chuuluqa
waqar waqar hitaraykaanaq. Shipashkunaqa qutsurllana waqunakurkur kushishpa haqiriyaanaq.

Kay hutikun…warawayuna,

Wara------pantalon

Wayuna----colgar.