Vous êtes sur la page 1sur 398
NGUYEN HONG NGAN ( Chi Bién) NGUYEN DANH SON KY THUAT NANG CHUYEN TAP 2 MAY. VAN CHUYEN LIEN TUC \\E NA XUAT At BAW = = pal Hoe. QUOC GIA TP. HO CHi MINH DAI HOC QUOC GIA TP HO CHi MINH TRUONG DAI HOC BACH KHOA Nguyén Héng Ngan (Cht bién) Nguyén Danh Son KY THUAT NANG CHUYEN TAP 2 MAY VAN CHUYEN LIEN TUC (Tai ban lén thit hai) NHA XUAT BAN DAI HQC QUOC GIA TP HO CHi MINH - 2010 MUC LUC LOI NOI DAU 1 Chuong 1 NHONG VAN DE CHUNG 9 1.1 Phan loai may van chuyén lién tye 9 1.2 Dac tinh cia vat liu van chuyén 9 1.3 Chon thiét bi van chuyén lién tuc 11 Chuong 2 LY THUYET CHUNG CUA MAY VAN CHUYEN LIEN TUC CO BO PHAN KEO MEM 13 2.1 Nang suat cua may van chuyén lién tuc 13 2.2 Cong suat cén thiét : 15 2.3. Lue can chuyén dong cia bd phan kéo mém 17 2.4 Luc kéo chung 25 2.5 Lye cng nhé nhat cho phép ciia bd phan kéo 26 2.6 Lye dong trong xich tai 32 2.7 Nhing nét dac biét trong tinh ton may van chuyén lién tye san xudt theo day chuyén 37 Chwong 3. CAC BO PHAN CO BAN CUA MAY VAN CHUYEN LIEN TUC CO BO PHAN KEO MEM VA CACH TINH TOAN 42 3.1 Phan loai cdc bé phan co ban 42 3.2 Bo phan kéo 43 3.3 Dia xich, puly, tang 65 3.4 BO phan tua 69 3.5 BO phan dan dong 15 3.6 Thiét bi kéo cang 81 Chuong 4 BANG TAI DAI 85 4.1 Pham vi st dung va cac kiéu co ban 85 4.2 Bang tai dai vai 88 4.3 Bang tai véi dai thép 119 4.4 Bang tai vdi dai la day kim loai 136 4.5 Phat trién két céu cia bang tai 138 Chuong § XICH TAI TAM 5.1 Pham vi sit dung va céc kiéu co ban 5.2 Tinh toan xich tai tam Chuong 6 XICH TAI CAO 6.1 Pham vi sit dung va cdc kiéu co ban 6.2 Tinh toan xich tai cao Chuong 7 XiCH TAI VOI BANG DAY KEO LIEN 7.1 Xich tai vdi tam cao chim 7.2 Xich tai cé bang chim Chuong 8 XICH TAL CO GAU VA XICH TAI KIEU GIA LAC 8.1 Xich tai gau cao 8.2 Xich tai co gau 8.3 Xich tai kiéu cdi du Chuong.9 XICH TAI TREO 9.1 Dae diém két cau va pham vi sit dung 9.2 Tinh toan xich tai treo Chuong 10 XICH TAI CO XE CON VA XiCH TAI MANG VAT 10.1 Xich tai c6 xe con 10.2 Xich tai mang vat Chuong 11 GUONG TAI 11.1 Pham vi sti dung va cae kidu co ban 11.2 Gau tai 11.3 Guéng tai cé gid 114 Guédng tai cé gid lac | Chuong 12 ViT TAI 12.1 Vit tai ding cho vat ligu rai 12.2 Ong van chuyén 12.3. Vit tai ding , 12.4 Vit tai dé van chuyén vat dang kién Chuong 13 BANG LAN 13.1 Pham vi sit dung va cdc kiéu co ban 13.2 Bang lan khong cé dan dong 13.3 Bang lan cé dan dong 151 151 156 166 171 179 179 191 198 198 199 208 208 213 221 221 Chuong 14 MANG LAC VA BANG TAI RUNG 277 14.1 Pham vi sit dung va cdc kiéu co ban 277 14.2 Mang lic cé 4p luc khong déi cua vat tac dung len mang 279 14.3 Mang léc cé 4p luc thay déi cia vat tac dung én mang 281 14.4 Bang tai rung 283 14.5 Thiét bi van chuyén phéi hgp rung - khi nén 286 Chuong 15 MAY PHONG LIEU 287 15.1 Pham vi sit dung va cdc kiéu co ban 287 15.2 May phong liéu c6 bang thdng déu 288 15.3. May phong ligu cé bang udn cong" 290 15.4 May phong liéu kiéu-dia 295 15.5 May phong ligu 6 canh 299 15.6 May phong liéu kiéu phun khi nén 302 15.7 Cac chi tiéu ky thuat - sif dung cita cdc loai may phong ligu 303 Chuong 16 THIET BI VAN CHUYEN BANG KHi NEN 304 16.1 Pham vi sit dung va cdc kiéu co ban 304 16.2 Co s¢ thiiy luc hoe ctia dudng ong 308 16.3 Cac phuong phap tinh toan duong ong 321 16.4 Van chuyén vat trong dong khi 328 16.5 Thiét bi van chuyén bang quat hut 351 16.6 Thiét bi hut van nang véi bing chuyén co khi 361 16.7 Tinh toan thiét bi van chuyén bang khi nén c6 Ap suat cao va dp suat trung binh 367 16.8 Mang van chuyén bang khi nén 371 16.9 Van chuyén bang phuong phap léng héa 375 Chuong 17 THIET BI VAN CHUYEN BANG THUY LUC 376 17.1 Phan loai va nguyén ly hoat dong 376 17.2 Cac so dé va thiét bi van chuyén cé Ap suat va khéng c6 Ap suat 376 17.3 Co sé tinh toan thiét bi van chuyén bang thiiy lye 381 PHU LUC 384 TAI LIEU THAM KHAO 395 LOI NOI DAU Nhiem vu cua mon hoc Ky thuét nang - chuyén la nghién citu, tim hiéu ede phuong tign co gidi héa qua trink ndng - vén chuyén v4t, dae biét la cd phat trién su cong nghiép héa va hign dai héa 6 nuéc ta, cde logi At ndng trong cde nganh cong nghiép khdc nhau. Do yéu may nang - van chuyén ngay cang duge sit dung rong rai trong moi nganh kink 16 quéc dan, dac bigt la trong xdy dung. giao thong van tdi, cong nghiép va quée phong. Ky thuét nang - chuyén duge chia lam hai phan: Phdn 1: May truc Phan 2: May van chuyén lién tuc. Trong cuén sdch nay noi dung chinh 1a May van chuyén lien tue. MAY VAN CHUYEN LIEN TUC cung cdip, mét sé kién thite co bain: edu tao; nguyén ly hoat dong; pham vi st dung; nguyen téc tinh todn, thiét ké cdc loai may vdn chuyén lién tue thong dung. Tai ligu nay duge bién soan theo dé cuong chuong trinh mén Ky thuat van chuyén lién tue cia nganh Co khi, Xay dung Truong Dai hoc Bach khoa - Dai hoe Quée gia TP Hé Chi Minh. Cuén sdch ny ciing cé thé lam tai ligu tham khdo cho sinh vien ede truing hy thuat, ede déc gid c6 quan tam dén link vue chuyén mon nay. MAY VAN CHUYEN LIEN TUC do TS Nguyén Héng Ngan lam chit bién va bién soan chuong 4,5,6,7,8,9,10. GVC Nguyén Danh Son bién sogn chutong 1,2,3,11,12,13,14,15,16,17. Chan thanh cam on cdc déng nghiép Khoa Co khi, T6 Gido trink Trung Dai hoc Bach khoa - Dai hoc Quéc gia TP Hé Chi Minh da nhiét tinh giip da chting t6i hodn thanh cudn sch nay. Lan bién soan nay, cde tac gid da 06 gdng nhiéu nhung chde van khong thé trénh khdi thiéu sét. Rét mong duge sv gop ¥ va gitip do ctia ban doc dé cuén sdch duge hoan thign hon trong ldn tai ban-sau. Dia chi lien he: B6 mén Co gidi hoa Xt nghitp va Xdy dung, Khoa Co khi, Truang Dai hoc Bach khoa - Dai hoc Quéc gia TP Hé Chi Minh, 268 Ly Thuéng Kiét, Q10 Dign thoai: (08) 8652015. Cac tac gid Chuong 1 NHUNG VAN DE CHUNG May van chuyén lién tuc duge ding 6 cdc khu mé, bén cdng, trong cae nha may, xi nghiép sdn xuat vat ligu xay dung, bén bai dé van chuyén cdc hang rdi, hang cuc thudn nhat lién tuc véi nhiing cu ly khong 1én lam, hodc trong gidi han cia mét vai cong trudng san xuat cé lien quan vdi nhau véi cyt ly khodng 10km. 1.1 PHAN LOAI MAY VAN CHUYEN LIEN TUC May van chuyén lién tue cé nhiéu kiéu nhung dya trén nguyén tdc chia lam ba nhom: May van chuyén lién tuc cb b6 phan kéo gdm nhitng may trong d6 viéc van chuyén hang hoa (vat ligw) thyc hién duge nho sy di chuyén cia bo phan kéo (bang, xich “hoac cap v6 tan): bang tai, xich tai, gau tai. May dn chuyén lién tuc khéng c6 b6 phan kéo bao gém nhiing may trong d6 viéc van chuyén hang héa (vat liéu) duge thyc hién nho chuyén déng quay hay dao dong cilia bd phan cong tac nhu: bang chuyén con lan, vit tai, mang l&c, bang tai rung... May vdn chuyén bang thy khi ding site nude va khi nén dé van chuyén vat ligu. Trong cdc may nay nuée (khong khi) la bo phan mang, la méi trugng dé van chuyén vat liéu. Vat ligu duge dong nuéc (khong khi) cuén theo khi nuéc (khéng khi) chuyén déng trong ong dan tit nai c6 4p suat cao dén noi c6 4p sudt thap. 1.2 DAC TINH.CUA VAT LIEU VAN CHUYEN Dé chon kiéu va thiét ké may can phai biét dac tinh cua vat liéu van chuyén. .. Thuong cé cde logi vat ligu: = Vat ligu c6 dong kign va bao bi: cdc chi tiét méy, ede cum may, hom, thing, kién, tdi, bao.... 10 Chuong 1 - Vat ligu rai co thé vun déng va chat déng: quéng, than da, than bin, xi, dat lam khuén, v6 bao, mat cua, cat, soi, da dam, xi mang, thach cao.... - Vat liéu dang vita (vita sét, bé ton; Déi vdi vat ligu kign va bao bi can biét cde dée tinh quan trong sau: - Trong lugng ciia mét kién (chiée, thing, tui, goi, bao) - Hinh dang va kich thuéc ciia mét kién - Loai bao bi: mém (bao, tui, goi), nifa cting (gid, hp, lan), cimg (thing, hom). - Tinh chat va dién tich mat tya - Su tién Igi khi dat hoa treo - Mute dé chdng lac giat va rung - Cac tinh chat dac biét khac nhu: nhiét d6 (déi véi ce vat duc, phéi dtic), kha nang gay né, gay chay. Déi véi cdc vat ligu roi cdn biét céc déc tinh quan trong sau: - Ti trong - Thanh phan hat - Géc chan nén (géc déc ty nhién) xdc dinh tinh linh hoat cia vat liu - Hé sd ma sat tinh va hé sé ma sat dong cua vat liéu vai go, thép, bé tong, bang cao su.... : - Cac tinh chat dac biét nhu: d6 4m, tinh hit am, tinh mai mon, nhiét d6 (si néng, dat lami khuén) - Mite dé gidn hodc dé nhay véi cdc tac dung co hoc, tinh dinh, tinh dong tang, kha nang tao bui, tinh ty béc chdy, tinh 4n mon, tinh déc hai, kha nang tich dién, lam phat tia la dién.... Theo kich thuée ciia cdc phan tit dién hinh nhat, cac vat liéu roi dugc phan loai nhu sau: 7 - Vat ligu cuc Ién: trén 160 mm - Vat liéu cuc trung binh: 60 + 160 mm - Vat ligu cue nhé: 10 + 60 mm - Vat ligu hat: 0,5 + 10 mm - Vat ligu bi < 0,5 mm Theo tinh déng nhat vé thanh phan hat cia vat ligu rdi phan ra: vat ligu chua gia cong va vat liéu gia cong. Nhiing van dé chung ot a, max 5 95 ‘min la kich thuée dai lén nhat va nhé nhat ciia cdc cuc vat liu Vat ligu chia gia cong max» Amin tiéu biéu. Gmax 95 min Vat ligu gia cong 7 min, Vat lieu duge coi la da phan logi néu c6: ayy = trong dé ay 1a kich thuée trung binh cia vat lieu. Vat ligu vun rdi cing con duge phan loai theo ty trong: { Nhom vat ligu Ty trong y (Tim) | ~ vat ligu nhe (mat cua, than bin, than céc) aén 0.6 | - Vat ligu trung binh (than da, si, Ida) 06 +14 = Vat ligu nang (cat, da dam, dat) tren 1142 - Vat liu rat nang tren 2 Ngudi ta phan biét ty trong cua vat ligu a6 déng ty do y va ty trong ciia vat liéu duge dam nén Ty s0 iy duge goi 14 he so dam nén. Doi voi cac vat ligu khac nhau hé sé nay dao dong trong khosing 1,05 dén 1,52. Trong céc phy lye 1, 2 va 8 66 dua ra cae 86 ligu cu thé vé ty trong ciia cdc vat ligu dé dong khac nhau va nhiing tinh chat dac biét cua ching cing nhu gée déc ty nhién va hé so ma sat cia chting. Dac tinh cia vat ligu van chuyén duge xét dén khi Iva chon kiéu va thiét ké thiét bi van chuyén. Khi d6 ngudi ta stt dung nhiing bién phap ngan ngita tac dong cé hai ctia mot s6 loai vat ligu dén cdc phan ti cua thiét bi van chuyén hoa tac dong dén méi trudng. 1.3 CHON THIET BI VAN CHUYEN LIEN TYUC C&c thiét bi van chuyén lién tuc can phai dam bao van chuyén vat dén cdc noi can thiét theo thai gian va s6 lugng xdc dinh chinh xAe, voi mule do co gidi héa tdi da tat cd cée nguyen cong van chuyén tit chat tai dén dé tai. Can phai bé tri cdc thiét bi van chuyén phi hgp véi day chuyén cong nghé san xuat chinh, sao cho ching khong chodn chd va can tré cdc nguyén cong cong nghé cing nhu phai an 12 : Chuong 1 toan khi stt dung. Chung ciing can phai kinh té vé dau tu cing nhu trong chi phi stt dung. Khi chon phuong 4n tdi uu vé thiét bi van chuyén can phai tinh dén cdc yéu té sau: 1- Dae diém ciia vat ligu van chuyén: Cac thiét bi van chuyén khée nhau thugng phai phi: hgp dé van chuyén vat c6 cdc tinh ‘chat nhat dinh. : 2. Nang sudt yéu cdu cia thiét bj: Khi ludng hang khong |én thi viée si dung thiét bi cé nang sudt cao la khong hgp ly vi cdc may nay sé bi non tai, ngugc lai cing sé khéng cé Igi khi stt dung mét sé thiét bi'cé nang suat thap khi luéng hang ldn. 3- Phuong ctia tuyén van chuyén vat: Cac phuong’ van chuyén vat khac nhau theo phuong ngang, phuong nghiéng, phuong ding va cae tuyén phdi hgp doi héi str dung cac thiét bi van chuyén tuong ting. 4- Chiéu dai cia tuyén van chuyén vat: Khong phai tat ca cac thiét bi cho phép van chuyén vat di nhitng cy ly Idn. 5- Phuong phdp bdo quén vat tai noi chdt tdi va do tdi: Can phai tranh viée str dung cdc thiét bi chuyén ding phtie tap hode sit dung lao dong tha cong dé chat tai va dé tai. 6- Dac tinh cia cde qua trinh céng nghé gia céng hoac lap dat trong trudng hop thyc hién chting trén dung day chuyén trong qua trinh di chuyén cac vat. 7- Diéu kién bé tri tuong quan cdc thiét bi van chuyén, cdc tong thanh lam viéc hoac céc may cdi: sy tién Igi lip dat va bao tri, nhiét 46, dé dm, mtic d6 bui ciia mdi trung xung quanh.... 8- Cac yéu té dac biét phat sinh ti diéu kién dia hinh (két c&u ich thuéc cla toa nha, dia hinh dia phuong va diéu kién khi hau doi véi thiét bi ngoai trai va Chuong 2 LY THUYET CHUNG CUA MAY VAN CHUYEN LIEN TUC CO BO PHAN KEO MEM 2.1 NANG SUAT CUA MAY VAN CHUYEN LIEN TUC Nang sudt cia may van chuyén lién tue phu thudc vao tai trong va téc dé lam viée cia né. : Trudng hgp chung, néu ky higu q. la tri sO tai trong don vi trén mot mét chigu dai cia méy thi khi tée do chuyén dong v mglgidy, nang sudt trong lugng cla may la: 3600 Q= 7000 pv = 36.9.0, (Tigia) (2.1) Nang suat tinh theo thé tich cua may khi ty trong cia vat'ligu y (Tims) a: V=&, (miigion (2.2) a Khi van chuyén vat ligu réi trong mang hoac trong Ong co tiét dién F,m? vi hé 86 dién day y thi tai trong don vi la: qe = 1000.Fo. xy, (kG/m) (2.3) Trong truéng hgp nay nang suat trong lugng la: Q = 3600.F,.xyv, (Tigio) (2.4) Va nang suat tinh theo thé tich 1a: * y= 3600.F,.yv, — On'/gia) (2.5) Tir cac cong. thife nay ta thay ring, nang suat cia may van chuyén lién tuc ty 1¢ thuan véi dign tich tidt dién ngang clia mang hode éng, hé sd dién day va téc d6 van chuyén vat. Khi van chuyén vat ligu. roi thanh dong lien tue co tist dién ngang F.m’ tuang ty ta c6: Q = 3600.F.xu, — (Tigid) . (2.4a) V = 3600.F.v, — (m'/gia) (2.5a) Khi van chuyén vat trong cae gau riéng biét co dung tich i, lit véi kthodng cach (bude) gitta cae gau bang a mét, ta 6: f 4 Chuong 2 We = “ay, (kGim) (2.6) Q = 36 x ‘a wn, (Tigia) (2.7) V =36x “aye, (m/gia) (2.8) Khi van chuyén vat trong cae gdu thi nang suat cia may ty. lé thudn véi dung tich gdu, hé s6 dién day va téc dé lam viéc. Nang sudt ty 1é nghich vdi bude gau. Khi van chuyén vat dang kién cé trong lugng la G (kG) nam cach nhau mét khoang a mét, ta cd: a= &, (Gm) (2.9) a G ' Q=36x2v, (Tigia) (2.10) a Nang suat gid tinh bang kién la: Z = 3600 x 2, (hiénigia) (2.11) a Néu vat dang kién duge van chuyén thanh 16, méi 16 z kién (trong xe con, gau, ké...). Véi khodng cach (buéc) giita cdc 16 bang a, ta cé: Gz qe = 22, (kGim) (2.12) a Gz S Q = 36x 220, (Tigia) (2.13) a Z=3600x22, (kidnigiv) (2.14) a Néu vat dang kién di vao thiét bi sau nhimg khodng thoi gian ¢, thi vi ¢ = a/v gidy, tuong tu ta cé: Ze se (kignigio) | i ess. i000" a t Néu vat dang kién di vao thiét bi thanh 16, méi 16 z kién, sau nhimg khoang thdi gian ¢ gidy (nhip), ta c6: Z = 3600 x 5, (kiénigia”) Q = 36 x G2, (Tigia) Ly thuyét chung cia may van chuyén lién tuc cé b6 phan kéo mém 15 Tu cée cong thie nay ta thay rang doi véi vat dang kién thi nang sudt ty 16 thudn véi trong lugng cia mét kién, sé kign trong mot 16 va téc a6 lam viée. Nang suat ty 1é nghich véi khoang. cach gitta cdc 16 vat (hode gitta cdc vat néu z = 1) va nhip cap vat. ‘Tren co sé s6 ligu kinh nghiém, ngudi ta chon tdc do lam vige d6i vai kiéu may thiét ké, réi sau d6 theo céc cong thie da co ngudi ta tinh dién tich tit dién cia mang F,, khodng céch gitta cc vat dang kién, khoang céch gidia cdc 16 vat a, hode ty 80 id/a, trong d6 ngudi ta cho truéc gid tri i, ho&c a va cdc tri sé khac. Tu céc tri s6 F,, a va i, nhan duge, ngudi ta kiém tra déi v6i vat dang cyc va dang kién vé cae kich thuée cla cuc hodc cia kién. Theo cdc kich thuée nay, ngudi ta chon. chiéu rong cia day bang hoac tam lat, ce kich thuée cia ban nang, xe con va cde kich thuée cua cde bd phan mang khac cia may. Cac biéu thie nhan duge dé tinh nang sudt duge goi la nang sudt tinh todn. Nang suat thuc té trung binh Q, do sy cap vat khong déu nén cé thé nhé hon nang suat tinh toan. Qu = 2. (Tigiv) (2.15) voi Ka hé 86 xét ddn ay khong déu cia vige edip vat cho may, K > 1. 2.2 CONG SUAT CAN THIET Néu may nang Q (Tigid) theo phuong thang ding lén chiéu cao H (m) khi hiéu sudt may n thi cong suat nang cn thiét la: H 1000_ Q.H = xe ; L (2.16 Na = 75m * 3600 270.0 ay : QH 1000. QH hi _ QH 1000, @H Rw) (2.16 Nea = joan 3600 367 7 . Néu van chuyén theo phuong ngang thi H = 0. Cong suat gan nhu bing 0 va khong san ra mot cong cé ich nao dé nang vat. Thuc té thi cé thyc hién mét cong cé ich dé thang lyc can ma sat khi van chuyén vat. Trudng hgp nay thi cdc biéu thie (2.16) va (2.16a) khong thé ding dé xdc dinh cong sudt edn thiét. | 2 16 Chuong 2 Khi van chuyén vat theo phuong ngang thi luc can chung 1a: i: Weegrbn, — (kG) (2.17) trong dé: q, - tai trong phan bé cua vat chuyén trén mot mét chiéu dai cua thiét bi van chuyén, (kG/m); L - chiéu dai van chuyén, (m) © - hé s6 can di chuyén bing ty sé cia cde lye cdn c6 hai khi van chuyén vai trong lugng cia n6. Ww. QL trong d6 tich q,.L bang trong lugng cia vat dugc van chuyén. Céng suat cAn thiét khi van chuyén vat theo phuong ngang véi tée d6 v (migidy) 1a: _ Wu ny, = We eo W 75 Tu cong thtc tinh nang suat may: | (mi) (2) Q=364q.0 > q.0= 5 Thay vao biéu thie (*) ta c6: _ QLe QLo Qho ne = Berg ONO = Gag ond = (RW) (2.18) Trong cong thie nay bing hé sé o da tinh ede lye cén c6 hai trong toan bo may ngoai cdc tén that truyén dong tir truc dong co dén truc dan dong cua bé pha lam viéc, dc trung béi hiéu sudt truyén dong n,4, cho nén cong suat ctia dong co la: Truong hop téng quét: khi may c6 cé doan ngang, nghiéng va dting thi céng sudt 6 ich xac dinh theo cong thtte: -H QL : ‘chung = GH Oke x (H+L.o), (ma luc) (2.19) hay Noung = og +L0), (RW) (2.19) trong dé: L - chiéu dai van chuyén chung, (m) H - hiéu sé cdc myc cua diém van chuyén dau va cudi, (m). (2.20) voi: 1yq 1a higu sudt truyén dong | Déi véi céc may van chuyén theo phuong thang dung thi L=H. Khi do ta c6: Nong = au +H.) = tha +o), (male) (2.21) Két hgp cong thife nay va cong thie (2.16), ta co: Leisoro=h-1 n q ‘Tur dé, ta thay ring déi véi truéng hop van chuyén theo phuong ding thi sy tang higu suat sé lam gidm hé so cn. 2.3 LUC CAN CHUYEN BONG CUA BO PHAN kEO MEM 2.3.1 Lye edn chuyén déng trén cdc doan thang 1- Chuyén dong trén ede banh lan di chuyén Xét tru’ng hop khi trén bo phan kéo (xich) c6 lap cdc baénh lan di chuyén (hoae xe con), va trong lygng cila tai trong hi ich va cua bo phan kéo truyén qua truc ctia cdc banh lan dén céc dan huéng (ray). Khi banh lan lan trén doan ngang (H.2.1a) thi momen cia tat ca cac-luc déi véi banh lan la: M=qh+ af S, (hG.em) Lye can chuyén dong: w-=—M_- 4 (kG) (2.22) 0.5.D trong dé: q- tai trong Ten banh lan, (kG); D - dung kinh bénb lan, (em) 2k + fd) <> d - dvong kinh ngdng truc hay trye banb lan, (em) k - hé 86 ma sat Jan cia banh lin vdi ray, (em) f --hé sé ma sat trugt J 6 true banh lan. 18 Chuong 2 a) Hinh 2.1 So dé chuyén dong trén cde bénh lan di chuyén a) luc tie dung len banh lan; b) sa dé dé xde dinh luc can chuyén dong Déi voi doan ngang c6 chiéu dai L thi lye cdn chuyén dong chung cia t&t c& cac banh lan c6 thé biéu thi qua tai trong chung lén cac banh lan naj Que = (qe + QL W =(q,+4, LPL, (kG) (2.23) trong dé: q, - tii trong phan bé chung (kG) tren mot mét dai q, ~ tai trong hitu ich cua vat trén mot meét dai, (kG/m) du tong lugng riéng cia bd phan kéo trén mot mét dai, (kG/n) « - hé sé tinh dén luc can trugt phy cua gd banh lan hode banh xe véi dan hudng va luc cain trugt clia cdc mat bén cua cdc con lan véi cde truc co dinh. Thuiing thi ¢ = 125+ 14. Hé s6-can chuyén dong chung: o = —W__ hha , (2.24) (q +q)L D : Ted: = Wet qi Lo ngoai ra déi véi nhdnh khong tai gq. = 0. thugng thi: k = 0.1- 0,2 (em); f= 0,15 - 0.25 (6 trugt); f= 0,05 (6 lan) doiil D5 6 Ly thuyét chung cia may van chuyén lién tuc cé b6 phan kéo mém_ 19 Cac tri s6 ciia cdc hé sé nay dao dong trong mot khodng rong d6i v6i cdc loai may khéc nhau, cho nén nguéi ta thudng sif dung cac gid tri thue nghiém cla hé s6 can chuyén dong chung nhan duge do két qua thir nghiém mdi loai bang tai. Khi tén tai doan nghiéng cé géc nghiéng «.(H.2.1b) Ta cé: W=t(qr +qiLsina + (qv + qu)-L.cosu.o, (kG) W = (qr + 9H) (fH +Ligo), (kG) (2.25) dau (+) khi chuyén dong len; dau (-) khi chuyén dong xudng theo doan nghiéng. Néu xich kéo khong c6 cdc banh lan di chuyén ma trugt theo cae dan hudng vi hé s6 ma sat f thi o =f. Doi khi vat va bO phan kéo di chuyén vdi cae hé sO cdn khac nhau, ching han nhu xich trugt theo cée dan hudng va kéo cde xe lan nhé, cdc xe nay c6 cdc banh lan va cdc dan huéng cla no con vat liéu thi trugt theo mang... Trudng hgp nay thi lyc can di chuyén chung cia nhanh cé tai 1a: Weai = + (qu + QwW)-H + (qe.@v + qi-Oy)-Lngs (kG) (2.26) - h sO cal di chuyén vat; co, - hé s6 edn di chuyén bo phan kéo trong dé: o, Lye cdn chung déi véi nhénh khong tai 18: Were: = £4e-H + UeLing Oe = I EH + Ing 0), (kG) (2.27) Khi chuyén dong theo phuong ngang thi a = 0; H = 0; Lng = L. ‘Tir cae cong thife trén.ta thay rang: khi chuyén dng len hode theo phuong ngang thi luc cdn chung luén ludn. c6 dau duong, con khi chuyén dong xudng theo mat nghiéng thi Ive can chung trén doan thing 6 thé duong, am hose bing khong. Biéu nay cdn dé ¥ khi tinh lye can khi chuyén dong xuéng theo doan nghiéng é tranh nhdm dau. 2. Chuyén dong trén cde con lan di chuyén Xét trugng hgp khi hang kign hoac hang bao bi di chuyén true tiép tya trén cdc con lan (bang chuyén con lan) thuong khong dat nghiéng hode dat nghiéng khong dang ké (H.2.2). 7 20 Chuong 2 Hinh 2.2 So dé chuyén dong tren cdc con lan di chuyén a) Doan nam ngang; b) Doan nghieng Luc can chuyén dong chung ciia vat 1a: W=Wi+W.+Ws (kG) (2.28) trong dé: W, - lyc can do ma sat lan cua vat véi con lan. 2k W, = QL = qLo,, (kG) (2.29) W, - luc cdn ma sat lan cilia cdc con lan véi cdc dan huéng cé dinh do trong lugng téng céng cua vat, clia cdc con lan va xich. Lhe Oy = kp - hé sé ma sat ln cua con lan véi din huéng We = (Qo tGatIx)LO2, (kG) (2.30) W, - luc can ma sat trugt trong cdc ngéng truc cla cdc con lan do trong lugng xich va lye kéo xich: W; = 13.4,.L64 =13.q,L.03,. (kG) (2.31) trong a6 . - trong lugng vat trén mot mét dai, (kG/m) qu - trong lugng cde con lan trén mot mét dai, (kG/m) qx ~ trong lugng xich trén mét mét dai, (kG/m) ky - hé 86 ma sat lan cua vat véi con lan, (em) ky h@ 86 ma sat Lin cia ede cori lan véi d&in hudng, (cm). 2 Ly thuyét chung cua may van chuyén lién tyc cé b6 phan kéo mém 21 d - dung kinh ngéng truc cia con lan, (cm); D - dugng kinh con lan, (em) f-hé sé ma sat trugt d cde ngéng truc cua cdc con lan 1,3 - hé s6 tinh dén lye cdn ma sat trugt trong cde nging true do lye kéo (lay theo kinh nghiém); «;, ,, ws - cae hé sé can di chuyén chung. 3- Chuyén dong trén cae gol tua ln c6 dinh Luc can khi bang cing v6i vat chuyén dong tai cdc géi tya | lan c6 dinh trén doan nghiéng ta xdc dinh tuong ty nhu da trinh bay é trén (H.2.3). Hinh 2.3 So dé chuvén déng trén cde géi tua lan Déi voi nhanh tai: Wr = de + Qe #0’) L.cosao * (gy + Qo)-L.sina = = qe + 6 +c) Lngo £ (qe + q0)-H , (kG) (2.32) Doi voi nhanh khong tdi: Waco = (qb +9'ed) Ling + QE, (kG) (2.33) trong do: q, - trong lugng phan bé cua vat, (kG/m) qu ~ Wong lugng phan bé cua bang, (kG/m) trong lugng cae bd phan quay cia cde géi tya lin 6 nhdnh cé tai, (kG/m) ¢ gOi tua lan &-nhanh khéng tai, UeG/m) |, (an) qa ~ wong lung cae bd phan quay cla ¢: L - chiéu dai dary thang cla bang tai - chidu dai hinh chiéu theo phuong ngang ciia doan bang thing L H - chiéu cao nang (i) © hé sé cain chuyén dong chung eda bang véi cdc con Hin. Dau (4) khi chuyén dong lén; dau (~) khi chuyén dong xuéng. Néu bing trust theo tam lat c6 dinh thi: qi 2% a= 0 O=F trong dé /1a hé sd ma sit. 22 Chuong 2 Khi do luc can chuyén dong Ia: D6i vdi nhdnh cé tai: Wea; = (Qy +4) (Lyng: f tH), (kG) (2.34) Dé6i vdi nhanh khéng tdi: Wrar= I (Lng fH), (kG) ~ (2.35) trong dé: f = 0,35+0,6 (tam lat bang thép); f= 0,4+0,7 (tam lat bang go sach). 2.3.2 Life edn chuyén d6ng trén cdc doan cong Nguvi ta phan ra cdc so dé chuyén dong cua bo phan kéo trén cdc doan cong nhu sau (H.2.4). Sy 8 “b) Ss Hinh 2.4 Cée so dé dé xie dinh luc edn trén ede doqn cong a) Bé phan kéo mém uédn quanh mt pulv (dia xich hode tang) quay trén true b) B6 phan kéo trugt theo thanh dan huang cong cé dink ©) Cae con lan di chuyén ctia b6 phn kéo lan theo thanh dan husng cong d) B6 ph@n kéo uén quanh day con lan cé dinh ném trén khung cong. Lye can chuyén dong cia b6 phan kéo khi uén quanh puly, dia xich hoaec tang duge xdc dinh bang cdc luc ma sat trong cdc 6 truc va luc can d6 cting cia bd phan kéo, tfc 1a Ie can cia day bang, ciia cap hoe cia xich chdng lai sy uén cong va ndn thang ra (H.2.5). Hinh 2.5. So dé dé xac dinh luc cain chuyén dong 6 cde tang, puly va.dia xich dén huéng Ly thuyét chung cilia may van chuyén lién tuc cé bé pha Néu khéng tinh dén trong lugng cia puly, dia xich hoac tang thi Ap luc lén ngéng truc la: R=(S,+ S,)sin§., (kG) (2.36) trong dé: S,, S, - luc cng trong nhénh vao va nhdnh ra «@ - géc 6m cua bé phan kéo. Momen ciia lye R tac dung lén true: M= Red, (kGem) trong do: f- hé s6 ma sat trong cdc 6 truc; d - dudng kinh truc (cm). Momen nay can bing véi momen ciia lye can chuyén dng: M=W, 2 reg. (kG.em) (2.37) trong dé: W, - lyc cn chuyén dong cua bd phan kéo do ma sat cua truc trong cdc 6 truc, (kG); D - duing kinh cua’ puly (dia xich hode tang) (ci). Tit d6 ta co: W, =(S,+8,)sint.¢-2, kG) (2.38) oD) Trugng hop bé phan kéo la xich thi lye cdn do d6 cing xdc dinh theo cac phugng trinh: W, Bass: Woe 2 = Shy» dy 2 trong d6: Waris Win - luc cain do d6 cing cua nhanh xich vao va nhinh xich ra di, - duting kinh ban 1é eita xich, (cn) fy, ~ hé sé ma sat trong ban Ié: f, = 0,25 - 0,35 Lye can cting chung déi véi xich: We = Worao + W, 218,48, fs (kG) (2.39) cvdo + Mera Luc can toan bo khi xich uén quanh dia xich (néu bo qua ma sat clia cc mat xich vao cdc rang cua dia xich). W=W,+W. (2.40) Khi tinh gan dung cé thé lay: Lue céin chuyén dong ciia xich, trén dia xich chu dong: Way = (0,03 + 0,05) (S, + S,), (RG (2.41) Lye can ctia xich trén dia xich nghiéng: Warne = (0,06 + 0,08).S,, (kG) (2.42) ww. Chuong 2 Truong hop bd phan kéo la day bang thi lyc can toan bd khi uén qua tang 1a: W=W,+W. trong do: W, - luc can ma sat trong cdc 6 trugt hodc 6 lan xdc dinh theo céng thie (2.38% W, - lye cain do do eting cia bang: W, = (0,0016 + 0,002).B.i, (kG) (2.43) trong do: B - chiéu rong bang (mm); i - 86 Khi dugng kinh tang D, > 600mm, lay hé so 0,0016 Khi D, < 600mm lay hé so bang 0,002. Khi tinh gan dung lay: Luc can khi bang uén quanh tang dan dong: ép dém trong bang. Wy = (0,03 + 0,05) (S$, +S,), (kG) (2.44) Luc cain khi bang uén quanh tang nghiéng: Wrg = (0,05 + 0,1).S,, (kG) (2.45) Khi cap thép uén qua puly nhan: S, = Sik (2.46) W=S,-S,=S,(k-D, (kG) Hé sé k = 1,05 6 truot; hé so # = 1,02 6 lan. Luc can khi b@ phan kéo uén qua thanh dan huéng cong bat dong, néu bé qua luc can cting cia bé phan kéo (H.2.4b): w= 5S, -S, Trén co sd phuong trinh Ole: S, = S,.e% (2.47) trong dé: e = 2,718 - co sé logarit ty nhién; f - hé sé ma sdt trugt a - gée & tam (radian). W=S,(&%—1), (kG (2.48) Luc can b6 phan kéo Jan trén cdc con lan di chuyén (H.2.4c) hodc lan theo day con lan cé dinh (H.2.4d). W=S,.(e- 1), (kG) (2.49) trong dé « 1a hé sé can di chuyén. Luc cin di chuyén bang trén nhém (day) con lan: W=S,.0.0, (kG) (2.50) trong dé: S,. - lye cang bang tai diém vao day con lan, (kG) « ~ hé sé can trén. cdc géi tua lan a - géc xoay cia bang trén day con lan, (radian). Ly thuyét chung ciia may van chuyén lién tuc cd bo phan kéo mém 25 2.4 LUC KEO CHUNG Dé xdc dinh lye kéo chung ta sti dung phuong phap “tinh theo chu tuyén” hoac phuong phap “tinh theo timg diém”. Chia toan bé chu tuyén do bo phan kéo tao nén thanh nhiing doan thang va cong ndéi tiép nhau, danh sé cdc diém phan cach gitta cdc doan nay. Phép tinh bat dau tir diém c6 lye céng nho nhat cua bo phan kéo, Thudng thi diém nay trang vi diém bd phan kéo di ra khdi tang hoie dia xich dan dong. Tri sé lye cAng "ban dau chon tiy theo kieu miiy van chuyén sao cho dim bio: : D6 vong cho phép cia nhanh lam viée hoac nhdnh khong tai ctia bd phan kéo. - On dinh bé phan lam viéc lap trén-b6 phan kéo.. - Dam bao dan dong binh thuéng. - BO phiin kéo chuyén dong ém Lue cang cua bo phan kéo tai mdi diém tiép theo trén chu tuyén bang luc cing 6 diém ké trude dé cong véi tong lye cin trén doan gitta cac diém nay. Nhu vay, tién hanh tinh toin theo méi doan thang va méi doan cong ctia chu tuyén. Néu sé doan Ia n thi sé diém bang n. Ta tim luc cang lan lugt ¢ cic diém 2, 3, ... m2 = S,+ Wy Ss = S82 + Woy Vi trén tang dan dong (puly hoac dia xich) cé: S,= S, va §, = S;nén lyc kéo la: W=S.-S,=S,-S, (k@ (2.52) Néu tinh dén luc can trém truc dan dong Wy khi b6 phan kéo (2.51) udn qua tang dan dong (hose dia xich, puly dan déng) thi le kéo toan b@ (chung) sé Ia: : W.=S,-S)+ Wa (kG) (2.53) Theo luc kéo chung xac dinh cong suat cfin thiét cia dong co: (2.54) trong dé: v - tée dé chuyén dong cua bo phan kéo, (n/gy) n- higu suat cua tat cai cate bo truyén cua cv cdu dan dong. 26 Chuong 2 - Trong cdc biéu thtfe nay chua tinh dén céng suat cho thiét bi nap liéu va dé liéu cing nhu céng suat c4n thiét dé thang luc quan tinh khi mé may. Cac van dé nay sé dude xem xét cu thé dudi day khi tinh cdc loai may van chuyén lién tuc. 2.5 LUC CANG NHO NHAT CHO PHEP CUA BO PHAN KEO Lue cing can thiét nhé nhat cia bé phan kéo Spin, tite 1a luc cang ban dau ciia né (truéc khi lam viéc), phu. thuéc vao dé vong cho phép cia nhanh tai ho&c nhénh khéng tai cia bd phan kéo, lye ma inh Swiy theo d vong cho phép ctia bo phan kéo gitia cdc con lan dé c6 ¥ sat trén tang dan dong va dé én dinh ciia bé cong tac. Sy xc nghia déi véi bang tai dai cing nhu mét sé loai bang tai cap va xich tai. Do vong cia bang trong bang tai dat nghiéng sé lam tang géc nghiéng cia bang khi bang vat qua con lin do. Néu bang tai van chuyén hang kién hodic hang ri cuc én thi 46 véng cua bang sé kém theo va dap trong thai diém bang vat qua con lan dé, lam tang goc 6m con lan va tang lyc can chuyén dong. 6 nhanh khong tai cita bang cing nhu trong cae bang tai xich va cap, do vong cé thé gay va cham gitta bd phan kéo va ca¢ phan c6 dinh. Néu can, phai cé dd vong theo dinh mite. Hinh 2.6 So dé xde dinh quan hé gitta luc cang nho uhit S, va dé vong f ctia bang Trén hinh 2.6 ta thay sy véng cia bé phan kéo mém gitta hai gdi tua. Ta xét can bing doan OC ctia bd phan kéo. Trén doan OC cé luc c&ing Sin, Sy vA tai trong thang ditng do trong lugng riéng ctia bo phan kéo va trong lugng ciia vat tac dung. Bé qua do cong ciia bo Ly thuyét chung cua may van chuyén lién tuc cé b6 phan kéo mém =—-27 phan kéo va ky hiéu g 1a tai trong téng cong trén mét mét dai cia b6 phan kéo, ta xdc dinh tai trong thang ding: GX = (Gu + nx (2.55) trong d6: q - tai trong téng cong phan bé trén mét mét dai cua bé phan kéo q - tai trong phan bé cia vat; q; - tdi trong phn bé cia bé phan kéo. Chiéu céc lye tae dung lén cae truc toa dé, ta cé: -g.x+S,sine=0; S,sina = 9.x (2.56) Sim — S,.cosa. = 0; S,.cosa = Simin (2.57) Chia timg vé cia phuong trinh tht nhat cho phuong trinh thit hai, ta co: . (2.58) (2.59) — (2.60) in Nhu vay: d6 véng y 6 mét diém bdt ky do tdi trong phan b6 gay nén bang mémen ciia tdi trong nay chia cho lute cang nhé nhdt. Tai diém gitta hai con lan thi x thay déi tir 0 dén 1/2 con y thay déi tir 0 dén f, ta c6: de 2 a gt x =f == = (2.61) yf ta” Ba, | BS trong d6: J - khodng cach gitia cdc géi tua, (m); f - dd ving, (in) Lyc cing ean thiét nhé nhat cia bo phan kéo: gl Swin = Le, (RG) (2.62) nin = BF Déi véi nhanh khong tai: q = ge. Déi véi cae day bang tém cao su thi d vong cho phép la: f= (0,025 + 0,03). (2.63) Khi d6: 2 i .-=—sss (2.64) min 8x 0,025.1 28 Chuong 2 Khi c6 tai trong tap tumg @ do van chuyén hang kién (hoae c6 cic xe con trén bo phan mang) thi dé vong chung tai gitfa cac’géi tya 1a: f= fet fe trong d6: f; - d0.vong bé phan kéo gay ra; f, - dd vong do vat van chuyén. 2 (oe ee —! (le) (2.65) 48 as ‘min Ss, Dé xc dinh Sj,in trong cdc bang tai dai va bang tai cap, 6 do luc kéo tif tang tron (hodc puly tron) duge truyén dén bang hoac cap chi do lye ma sat. Phai tinh ring lye ma sat cdn phai Jén hon hoac bing luc kéo can thiét (dé dam bao khong bi trust tron). Theo phuong trinh Ole: S, < S,.c Luc kéo (luc vong) trén tang dan dong (khong tinh dén ton that trén tang do d6 citing ciia bang) 1a: W=S,-~S,

Vous aimerez peut-être aussi