ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Πρόγραµµα σπουδών "ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ" - Θ.Ε. ΠΛΗ11

Τεχνολογία Λογισµικού Ι
Κεφάλαιο 3
Μια αναλυτικότερη προσέγγιση
στην δραστηριότητα 3.10
Βασίλειος Βεσκούκης
∆ιδάκτωρ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός
και Μηχανικός Υπολογιστών

v.vescoukis@cs.ntua.gr
Παράδειγµα προδιαγραφής απαιτήσεων και δηµιουργίας ∆Ρ∆
z Εφαρµογή χρηµατιστηρίου: πέρα από την προσέγγιση του βιβλίου
Στο χρηµατιστήριο διαπραγµατεύονται µετοχές εισηγµένων εταιριών. Σε
κάθε συνεδρίαση, κάθε µετοχή πραγµατοποιεί έναν αριθµό πράξεων
αγοραπωλησίας συνολικής αξίας ενός ποσού (τζίρος).
Κατά τις πράξεις αυτές, µας ενδιαφέρει η τήρηση της πληροφορίας του
τζίρου, της µέγιστης, της ελάχιστης και της µέσης τιµής διαπραγµάτευσης,
καθώς και της τιµής κλεισίµατος, δηλαδή της τιµής µε την οποία έγινε η
τελευταία πράξη για κάθε µετοχή.
Από τις πληροφορίες αυτές, θέλουµε να εξάγουµε στατιστικά στοιχεία
όπως µέσος τζίρος περιόδου, διαφορά τιµής περιόδου, µέγιστη και
ελάχιστη τιµή περιόδου.

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα
z Εφαρµογή χρηµατιστηρίου: προσεκτική ανάγνωση της έκθεσης
Στο χρηµατιστήριο διαπραγµατεύονται µετοχές εισηγµένων εταιριών. Σε
κάθε συνεδρίαση, κάθε µετοχή πραγµατοποιεί έναν αριθµό πράξεων
αγοραπωλησίας συνολικής αξίας ενός ποσού (τζίρος).
Κατά τις πράξεις αυτές, µας ενδιαφέρει η τήρηση της πληροφορίας του
τζίρου, της µέγιστης, της ελάχιστης και της µέσης τιµής διαπραγµάτευσης,
καθώς και της τιµής κλεισίµατος, δηλαδή της τιµής µε την οποία έγινε η
τελευταία πράξη για κάθε µετοχή.
Από τις πληροφορίες αυτές, θέλουµε να εξάγουµε στατιστικά στοιχεία
όπως µέσος τζίρος περιόδου, διαφορά τιµής περιόδου, µέγιστη και
ελάχιστη τιµή περιόδου.

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα - παρατηρήσεις
z Συναφείς έννοιες: εντολή πώλησης, εντολή αγοράς, καθορισµός τιµής,
καρτέλα αγοραστή, καρτέλα πωλητή, χρηµατιστηριακή εταιρία, ΕΛ∆Ε,
προµήθεια.

z Συναφείς, αλλά ΕΚΤΟΣ του πεδίου του δικού µας ενδιαφέροντος διότι
∆ΕΝ περιλαµβάνονται στην έκθεση ορισµού των αναγκών του
προβλήµατός µας.

z ΕΝΤΟΣ του πεδίου του δικού µας ενδιαφέροντος είναι οι έννοιες που
σηµειώθηκαν πάνω στον ορισµό του προβλήµατος, καθώς και όσες θα
προκύψουν από την επεξεργασία τους.
Πεδίο προβλήµατος
Ö Οριοθέτηση του προβλήµατος

λογισµικό

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – Επεξεργασία λειτουργικών απαιτήσεων
∆ΙΑΤΥΠΩΣΗ:
Στο χρηµατιστήριο διαπραγµατεύονται µετοχές εισηγµένων εταιριών. Σε
κάθε συνεδρίαση, κάθε µετοχή πραγµατοποιεί έναν αριθµό πράξεων
αγοραπωλησίας συνολικής αξίας ενός ποσού (τζίρος).

Εντοπισµός απαιτήσεων

z Τήρηση αρχείου εισηγµένων εταιριών

z Τήρηση αναλυτικού ηµερολογίου χρηµατιστηριακών πράξεων

Σχετικά στοιχεία:

z Επωνυµία εταιρίας, κωδικός εταιρίας, συνολικός αριθµός µετοχών,

κατάσταση µετοχής

z Ηµεροµηνία, µετοχή, αγοραστής, πωλητής, ΑΧΕ, τεµάχια, τιµή τεµαχίου

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – Επεξεργασία λειτουργικών απαιτήσεων
∆ΙΑΤΥΠΩΣΗ
Κατά τις πράξεις αυτές, µας ενδιαφέρει η τήρηση της πληροφορίας του
τζίρου, της µέγιστης, της ελάχιστης και της µέσης τιµής
διαπραγµάτευσης, καθώς και της τιµής κλεισίµατος, δηλαδή της τιµής µε
την οποία έγινε η τελευταία πράξη για κάθε µετοχή.

Εντοπισµός απαιτήσεων

z Υπολογισµός όγκου συναλλαγών (τζίρου)

z Υπολογισµός ηµερήσιας µέγιστης τιµής

z Υπολογισµός ηµερήσιας ελάχιστης τιµής

z Υπολογισµός ηµερήσιας µέσης τιµής

z Υπολογισµός τιµής κλεισίµατος

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – Επεξεργασία λειτουργικών απαιτήσεων
Σχετικά στοιχεία

z Ηµεροµηνία, µετοχή,
σύνολο τεµαχίων, σύνολο τζίρου,
µέγιστη τιµή, ελάχιστη τιµή, µέση τιµή,
τιµή κλεισίµατος

Παρατήρηση

z Για κάθε µετοχή, κάθε ηµέρα, προκύπτει, µετά από υπολογισµούς πάνω
στις ηµερήσιες συναλλαγές, ένα τέτοιο σύνολο στοιχείων, το οποίο:
„ Πάντα θα περιέχει τις ίδιες τιµές
„ ∆εν µπορεί να µεταβληθεί µετά την εκκαθάριση των συναλλαγών

Εντοπισµός νέας απαίτησης

z Τήρηση αρχείου ηµερησίων στοιχείων ανά µετοχή

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης
Παράδειγµα – Επεξεργασία λειτουργικών απαιτήσεων
∆ΙΑΤΥΠΩΣΗ
Από τις πληροφορίες αυτές, θέλουµε να εξάγουµε στατιστικά στοιχεία
όπως µέσος τζίρος περιόδου, διαφορά τιµής περιόδου, µέγιστη και
ελάχιστη τιµή περιόδου.

Εντοπισµός απαιτήσεων

z Υπολογισµός µέσου τζίρου περιόδου

z Υπολογισµός µεταβολής τιµής περιόδου

z Υπολογισµός µέγιστης τιµής περιόδου

z Υπολογισµός ελάχιστης τιµής περιόδου

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

 Παράδειγµα – Επεξεργασία λειτουργικών απαιτήσεων

Μελέτη Ανάλυση Προδιαγραφή

προβλήµατος απαιτήσεων απαιτήσεων

Απαιτήσεις από το Μοντέλα Ταυτότητα και

σύστηµα / ανάγκες περιγραφής περιγραφή
του πελάτη λογισµικού απαιτήσεων

Εύρεση και Αντιµετώπιση

ταξινόµηση
απαιτήσεων συγκρούσεων
Εγγραφο προδιαγραφών
Συµβολισµοί: των απαιτήσεων
Αρχή ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ
Προϊόν Εργασία από το λογισµικό Κατανόηση Ιεράρχηση
προβλήµατος

Επαλήθευση
απαιτήσεων

Προδιαγραφή
απαιτήσεων

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – Επεξεργασία λειτουργικών απαιτήσεων
Σύνοψη απαιτήσεων που εντοπίστηκαν (α)

z Τήρηση αρχείου εισηγµένων εταιριών

z Τήρηση αναλυτικού ηµερολογίου χρηµατιστηριακών πράξεων

z Υπολογισµός όγκου συναλλαγών (τζίρου)

z Υπολογισµός ηµερήσιας µέγιστης τιµής

z Υπολογισµός ηµερήσιας ελάχιστης τιµής

z Υπολογισµός ηµερήσιας µέσης τιµής

z Υπολογισµός τιµής κλεισίµατος

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – Επεξεργασία λειτουργικών απαιτήσεων
Σύνοψη απαιτήσεων που εντοπίστηκαν (β)

z Τήρηση αρχείου ηµερησίων στοιχείων ανά µετοχή

z Υπολογισµός µέσου τζίρου περιόδου

z Υπολογισµός µεταβολής τιµής περιόδου

z Υπολογισµός µέγιστης τιµής περιόδου

z Υπολογισµός ελάχιστης τιµής περιόδου

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – ∆ηµιουργία διαγράµµατος ροής δεδοµένων
z ΒΗΜΑ 1: Εντοπισµός των συστατικών στοιχείων του διαγράµµατος
„ Μετασχηµατισµοί
„ Αποθήκες δεδοµένων
„ Ροές δεδοµένων

z ΒΗΜΑ 2: Επιλογή των επιπέδων λεπτοµέρειας

„ Από κάτω προς τα πάνω
„ Από πάνω προς τα κάτω

z ΒΗΜΑ 3: Σχεδίαση ενός επιπέδου του διαγράµµατος

z ΒΗΜΑ 4: Επαλήθευση

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – ∆ηµιουργία διαγράµµατος ροής δεδοµένων
Βήµα 1 – µετασχηµατισµοί

z Σε κάθε λειτουργική απαίτηση αντιστοιχεί τουλάχιστον ένας

µετασχηµατισµός

3. Τήρηση 5. Υπολο- 6. Υπολο-

1. Τήρηση 2. Τήρηση 4. Υπολο-
αρχείου γισµός ηµ. γισµός ηµ.
αρχείου ηµ/γίου γισµός ηµ.
ηµερησίων µέγιστης ελάχιστης
εισηγµένων πράξεων τζίρου
στοιχείων τιµής τιµής

9. Υπολο-
8. Υπολο- 10. Υπολο- 11. Υπολο- 12. Υπολο-
7. Υπολο- γισµός
γισµός ηµ. γισµός γισµός γισµός
γισµός ηµ. µέσου
τιµής µεταβολής µέγιστου ελαχίστου
µέσης τιµής τζίρου
κλεισίµατος περιόδου περιόδου περιόδου
περιόδου

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – ∆ηµιουργία διαγράµµατος ροής δεδοµένων
z Βήµα 1 – αποθήκες δεδοµένων

ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

z Βήµα 2 – Επιλογή επιπέδων λεπτοµέρειας

„ Από πάνω προς τα κάτω:
Οµαδοποίηση των λειτουργικών απαιτήσεων – µετασχηµατισµών και
κατόπιν σχεδίαση διαγράµµατος
„ Από κάτω προς τα πάνω:
Σχεδίαση διαγράµµατος και από εκεί, οµαδοποίηση των
µετασχηµατισµών

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – ∆ηµιουργία διαγράµµατος ροής δεδοµένων
Συναρµολόγηση διαγράµµατος

z Καταγραφή πράξεων

z Υπολογισµοί ηµερησίων τιµών

z Υπολογισµοί τιµών περιόδου Α.

Καταγραφή
πράξεων

Β. ΧΡΗΣΤΗΣ
ΧΡΗΣΤΗΣ Ηµερήσιοι
υπολο-
γισµοί

Γ.
Υπολο-
γισµοί
περιόδου

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – ∆ηµιουργία διαγράµµατος ροής δεδοµένων

3. Τήρηση 5. Υπολο- 6. Υπολο-

1. Τήρηση 2. Τήρηση 4. Υπολο-
αρχείου γισµός ηµ. γισµός ηµ.
αρχείου ηµ/γίου γισµός ηµ.
ηµερησίων µέγιστης ελάχιστης
εισηγµένων πράξεων τζίρου
στοιχείων τιµής τιµής

9. Υπολο-
8. Υπολο- 10. Υπολο- 11. Υπολο- 12. Υπολο-
7. Υπολο- γισµός
γισµός ηµ. γισµός γισµός γισµός
γισµός ηµ. µέσου
τιµής µεταβολής µέγιστου ελαχίστου
µέσης τιµής τζίρου
κλεισίµατος περιόδου περιόδου περιόδου
περιόδου

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – ∆ηµιουργία διαγράµµατος ροής δεδοµένων

1. Τήρηση
αρχείου
εισηγµένων

ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ
ΧΡΗΣΤΗΣ

2. Τήρηση
ηµ/γίου
πράξεων

ΠΡΑΞΕΙΣ

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – ∆ηµιουργία διαγράµµατος ροής δεδοµένων

4. Υπολο-
γισµός ηµ.
τζίρου
5. Υπολο-
γισµός ηµ.
µέγιστης
τιµής
6. Υπολο-
γισµός ηµ.
ΠΡΑΞΕΙΣ ελάχιστης
3. Τήρηση
τιµής
7. Υπολο- αρχείου
γισµός ηµ. ηµερησίων
µέσης τιµής στοιχείων

8. Υπολο-
γισµός ηµ.
τιµής
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
κλεισίµατος

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – ∆ηµιουργία διαγράµµατος ροής δεδοµένων

ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ

9. Υπολο-
γισµός
µέσου
τζίρου
περιόδου
10. Υπολο- ΧΡΗΣΤΗΣ
ΧΡΗΣΤΗΣ γισµός
µεταβολής
περιόδου
11. Υπολο-
γισµός
µέγιστου
περιόδου
12. Υπολο-
γισµός
ελαχίστου
περιόδου

ΠΡΑΞΕΙΣ

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – ∆ηµιουργία διαγράµµατος ροής δεδοµένων

ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

9. Υπολο-
ΕΤΑΙΡΙΑ
γισµός
ΧΡΗΣΤΗΣ ΜΕΣΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟ∆ΟΥ
µέσου
ΠΕΡΙΟ∆ΟΣ
τζίρου
περιόδου
ΧΡΗΣΤΗΣ

ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΕΡΙΟ∆ΟΥ

ΠΡΑΞΕΙΣ

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης

Παράδειγµα – Εγγραφο προδιαγραφών απαιτήσεων
Λειτουργική απαίτηση 9: Υπολογισµός µέσου τζίρου περιόδου
„ Ο χρήστης δίνει τον κωδικό της µετοχής, την ηµεροµηνία έναρξης και την
ηµεροµηνία λήξης και το σύστηµα υπολογίζει τον µέσο τζίρο της µετοχής
για την περίοδο αυτή.

z Είσοδοι:
„ Κωδικός µετοχής, Ηµεροµηνία έναρξης, Ηµεροµηνία λήξης

z Επεξεργασία
„ Το λογισµικό επαληθεύει την εγκυρότητα των στοιχείων
Ανοίγει το αρχείο κινήσεων και κάνει τον υπολογισµό

z Εξοδοι
„ Η µέση τιµή (αν υπολογίζεται)
„ Μήνυµα λάθους (αν τα στοιχεία εισόδου είναι άκυρα)
∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης
Παράδειγµα - η συνέχεια δική σας
z ∆οκιµάστε να
„ συµπληρώσετε την περιγραφή και των υπολοίπων λειτουργικών
απαιτήσεων
„ ολοκληρώσετε και να ενοποιήσετε τα διαγράµµατα ροής δεδοµένων
„ εµπλουτίσετε το διάγραµµα οντοτήτων - συσχετίσεων

και ασφαλώς...

z Καταγράψτε και συζητήστε στο forum όλα τα προβλήµατα και τις

απορίες σας

∆ρ. Βασίλειος Βεσκούκης