3ª DECLINACIÓN: CONSONANTE

SUSTANTIVOS Y ADJETIVOS CON GENITIVO ACABADO EN -IS

CASOS SINGULAR PLURAL

NOMINATIVO ES (NEUTROS A)
VOCATIVO
-S (temas en oclusiva y en m)
- (temas en l, r, n, s y neutros)
ACUSATIVO EM
GENITIVO UM
IS
DATIVO I IBUS
ABLATIVO E

CLASIFICACIÓN DE LOS TEMAS EN CONSONANTE:

1. OCLUSIVAS LABIALES: p, b Plebs, plebis (plebe)

NOM -S Se añade al tema Princeps, principis
(príncipe)
DENTALES: t, d Pes, pedis (pie)
Desaparece ante s Miles, militis (soldado)
GUTURALES: c, g Lex, legis (ley)
Se contrae en x Dux, ducis (guía, jefe)
2. LIQUIDAS (l, r) No toman s Consul, consulis (cónsul)
Mulier, mulieris (mujer)
3. SILBANTE (s) Entre vocales > r Honos, honoris (honor)
Si ante r hay vocal breve, se pasa a Cinis, cineris (ceniza)
e/o Tempus, temporis
(tiempo)
4. NASALES (m, n) Toma s (los acabados en m) Hiems, hiemis (invierno)
No toma s y se pierde la n (los Legio, legionis (legión)
acabados en n) Homo, hominis (hombre)
Flumen, fluminis (río)

Oraciones:

1. Milites ducem laudant, nam dux milites ad victoriam ducit. Milites magna virtute atque temeritate arietibus

oppidum oppugnant.

2. Utilitas saepe cum honestate certat, at virtutis ducum confide.

3. Reges antique sacerdotes et iudices custodesque legum saepe erant.

4. Dux bello pacem parabat; ducis vox milites ad oppidum ducit, sed militum voces oppida custodes excitant

atque custodes oppidum strenue defendunt.

5. Celeritas virtusque saepe militibus victoriam dat.

6. Iudices, inter arma silent leges

7. Claros viros antiquae civitates magna laude honorabant.

8. Milites deo Marti spolia dabant, nam deus Mars victoriam militibus concedebat.

9. Milites pila timent, nam milites pila necant (poner esta frase en singular).

10. Iustitia virtutum regina est.

11. Dei custodes urbis sunt.

12. Mala iuventus miseram senectutem gignit.

13. Legum interpretes iudices sunt.

14. Homo homini saepe lupus est.

15. Veritas temporis filia est.

16. Fratres pares in amore esse debent.

17. Sidera caelum illustrant.

18. Pastor pecora pascit.

19. Pastores romani uxores non habebant, sed mulieres vicinarum civitatum rapiebant.

20. Pecora timent frigora nam frigora pecoribus saepe nocent.

 MILITES ROMANI
Militum magnus numerus in proeliis pro patria sua pugnant patriamque suam defendunt. Strenuus dux milites in

proelia ducit atque militibus imperat, nam militis duci suo parare debent. Miles est vir, qui (que) pro patria

armatus pugnat; itaque scutum et gladium et pilum fert, nam galea et scutum et gladius et pilum arma militis

romani sunt. Galea, lorica et scutum arma sunt militemque defendunt. Gladium et pilum Romani tela vocabant.

Miles est enim armatus vir armisque in pugna strenue pugnat. In proelio milites gladiis, pilis et hastis pugnant,

galea, loricaque et scuto se defendunt.

Equites atque pedites milites sunt. Eques ex equo pugnat; pedes pedibus pugnat, nam pedes equum non habet.

Pedites atque equites strenui sunt. Equites hastas ferunt, pedites autem in proelio primum pila iaciunt, deinde

gladio pugnam gerunt. Pilum non tam longum est quam hasta, sed minus longum quam hasta est. Gladius peditum

non tam longus quam gladius equitum est, nam equites in pugnis ex equis pugnant. Pedites autem pedibus

incedunt atque arma et sarcinam humeris suis secum portant. Cum in insidiis incidunt, milites sub sarcinis saepe

pugnare solent, nam sarcinis suis exuere se non possunt (pueden).

Milites romani non in oppidis, sed in castris vitam agunt. In castris militum Romanorum feminae non sunt, nam

nec feminae, nec pueri cum militibus habitare possunt. Soli viri arma ferre atque in pugnis pro patria, deis

liberisque suis pugnare solent. Vallum altum longumque, fossaque lata atque alta castra Romana defendunt.

Quattuor portae latae per vallum in castra ducunt. Inter duas portas via lata patet, quae (que) castra dividit. Milites

Romani in castris habitant atque in proeliis strenue pugnant suaque magna virtute patriam, deos liberosque suos

a periculis defendunt. Patria suis strenuis militibus pro virtute sua magna praemia saepe dat.
Sustantivos Adjetivos Verbos
Aries, arietis: carnero; ariete Aequus-a-um: llano, justo Ago-ere-egi-actum: empujar, hacer
(máquina de guerra) Armatus-a-um: armado, (vitam ago: pasar la vida)
Artifex, icis: artesano, autor equipado Certo-are-avi-atum: luchar, rivalizar
Auctoritas, atis: autoridad, poder Caecus-a-um: ciego, oculto, Concedo-ere-cessi-cessum: irse,
Celeritas, atis: rapidez, prisa oscuro retirarse, conceder, permitir
Civitas, atis: ciudad, ciudadanía Inimicus-a-um: enemigo, Confido-ere-fisus sum (con dat.) confiar
Cupiditas, atis: deseo, ansia prejudicial Debeo-ere-debui-debitum (con
Custos, odis: guardián infinitivo): deber
Dignitas, atis: dignidad, rango Divido-ere-visi-visum: dividir, separar
Dux, ducis: jefe, general, guía Exuo-ere: despojar de, quitar, desnudar
Eques, itis: jinete, caballero Fero-ferre-tuli- latum: llevar, producir,
Fossa, ae: foso referir
Homo-inis: hombre Gigno-ere-genui- genitum: engendrar,
Honestas, atis: honradez, dignidade Invariables: producir
Lupus-i: lobo Inter: prep. Entre Impero-are-avi-atum: mandar
Index, icis: delator, indicador Minus…quam: menos…que Incido-ere: caer en, suceder
Insidiae, arum: emboscada, intrigas Tam….quam: tanto…como, Intellego-ere- lexi- lectum: escoger
Inperpres, etis: mediador, intérprete tan…como entre, entender
Iudex, icis: juez, árbitro Pareo-ere-ui- itum: obedecer, aparecer
Iuventus, utis: juventud, los jóvenes Noceo:
Laus, laudis: loa, alabanza Habeo:
Lex, legis: ley
Libertas, atis: libertad
Mars, Martis: Marte; dios de la
guerra
Miles, itis: soldado, ejército
Mulier, eris: mujer
Pax, pacis: paz, benevolencia
Pedes, itis, infante
Periculum, i: peligro
Pes, pedis: pie
Reus, i: reo, acusado
Rex, regis: rey
Sacerdos, otis: sacerdote, -isa
Sarcina, ae: equipo (de soldado),
mochila
Senectus, utis: vejez, ancianidad
Spolium, i: botín, despojo
Stultitia, ae: necedad
Supplex, icis; suplicante
Temeritas, atis: azar, irreflexión
Urbs, urbis: ciudad
Utilitas, atis: utilidade, provecho
Vallum, i: empalizada, trincheira
Veritas-atis: verdad
Virtus, utis: virtud, valor, mérito
Voluptas, atis: placer, goce
Vox, vocis: voz, palabra
Pecus, oris: ganado, rebaño
Uxor, oris: esposa