MOWA ZALEŻNA

Mowy zależnej (Reported/Indirect Speech) używamy, kiedy chcemy przekazać czyjąś

wypowiedź nie cytując dokładnie tego co ktoś powiedział, ale przekazując treść tej
wypowiedzi. W języku angielskim mowy zależnej używamy bardzo często więc opanowanie
tego materiału jest istotnym krokiem w nauce języka.

Porównajmy zestawy zdań w mowie niezależnej i zależnej:

mowa niezależna mowa zależna

Lara said: "I'm pretty." Lara said (that) she was pretty.
Lara powiedziała: "Jestem piękna." Lara powiedziała, że jest piękna.

W mowie zależnej, mamy do czynienia z następstwem czasów. Stosowanie następstwa

czasów polega na COFNIĘCIU czasu użytego w zdaniu podrzędnym. Jako że taka definicja
niewiele pewnie tłumaczy, przeanalizujmy to na przykładach.

mowa niezależna mowa zależna

Jack said "I am handsome." Jack said (that)* he was handsome.
Jack powiedział: "Jestem przystojny." Jack powiedział, że jest przystojny.

No dobrze, a co jeśli pierwsze zdanie będzie w czasie przeszłym? Nic trudnego - cofamy czas
przeszły "o jedno oczko" i otrzymujemy czas zaprzeszły. Zobaczmy:

mowa niezależna mowa zależna

Jack said "I was handsome." Jack said (that) he had been handsome.
Jack powiedział: "Byłem przystojny." Jack powiedział, że był przystojny.

Oto zestawienie zmian czasów:

mowa niezależna mowa zależna

Present Simple » Past Simple
Sue said "I don't like him." » Sue said (that) she didn't like him.
Present Continuous » Past Continuous
"The sun is shining," he said. » He said the sun was shining.
Past Simple » Past Perfect
Monica said "I wrote a letter." » Monica said she had written a letter.
Present Perfect » Past Perfect
"I have lost my keys," said Mike. » Mike said (that) he had lost his keys.
Present Perfect Continuous » Past Perfect Continuous
Mr Brown said "I've been working for this company Mr Brown said he had been working for that
»
for 3 years." company for 3 years.
Future Simple » Future in the Past
"I will do it tomorrow," said Jenny. » Jenny said she would do it the next day.
Future Continuous » Future Continuous in the Past
"She will be working on the project tomorrow at 5," George said she would be working on the project the
»
said George. next day at 5.

Także niektóre czasowniki modalne się zmieniają:

mowa niezależna mowa zależna

will » would
can » could
may » might
shall » should
would » would
could » could
might » might
should » should

Czasów zaprzeszłych oczywiście nie można jeszcze bardziej cofnąć. Zostawiamy je w takim
przypadku bez zmian:

mowa niezależna mowa zależna

Past Perfect » Past Perfect
Margaret said "I had hoped to meet him finally." » Margaret said she had hoped to meet him finally.
Past Perfect Continuous » Past Perfect Continuous
She said "I had been baking the cake then." » She said (that) she had been baking the cake then.

Kiedy jeszcze nie ma następstwa czasów?

Kiedy relacjonujemy coś, co ktoś mówi w tej chwili. Np. rozmawiamy na ulicy i nie wszystko
dobrze słychać (kiedy właśnie przejeżdża ciężarówka):

Jack: "Nie mam wystarczająco pieniędzy, żeby kupić tę

Jack: "I don't have enough money to buy this książkę."
book."
Mary: "Co on powiedział?"
Mary: "What did he say?" (własnie przejechała ciężarówka i Mary nic nie słyszała)

David: "He said he doesn't have enough

money to buy the book." David: "Powiedział, że nie ma wystarczająco pieniędzy,
lub żeby kupić tę książkę."
"He says he doesn't have enough money to lub
buy the book." "Mówi, że nie ma wystarczająco pieniędzy, żeby kupić tę
książkę."

W powyższym przypadku nie zastosowaliśmy następstwa czasów, ponieważ w ciągu tych

paru sekund nie zmienił się stan portfela Jacka, między jego wypowiedzią a powtórzeniem jej
przez Davida nie minęło dużo czasu.

Przyjrzyjmy się też innym zachodzącym zmianom:

1. Zmiana zaimka.

mowa niezależna mowa zależna

Jack said (that) he was going to propose
Jack said: "I'm going to propose to my girlfriend."
to his girlfriend.
Jack powiedział: ,,Zamierzam się oświadczyć mojej Jack powiedział, że (on) zamierza się oświadczyć
dziewczynie.'' swojej dziewczynie.
My neighbours said (that) they were going to
My neighbours said: "We want to sell our car."
sell their car.
Moi sąsiedzi powiedzieli: ,,Chcemy sprzedać nasz Moi sąsiedzi powiedzieli, że (oni) chcą sprzedać swój
samochód." samochód.

Zmianie ulegają też zaimki wskazujące:

mowa niezależna mowa zależna

Tom said: "This girl is gorgeous." Tom said (that) that girl/the girl was gorgeous.
She said: "These documents are mine." She said (that) those documents/the documents were hers."

. Zmiana określenia czasu.

Dlaczego jest konieczna?

Wyobrażmy sobie, że rozmawiamy z kimś w poniedziałek i słyszymy od niego "I am so

tired today." Odnosząc sie do tej wypowiedzi po kilku dniach, np. w czwartek, nie możemy
powiedzieć Sue said (that) she was so tired today, ponieważ od jej wypowiedzi upłyną jakiś
czas i dzisiaj, czyli w czwartek, zmęczona już może nie jest. Zmęczona była w chwili
wypowiedzi, czyli w poniedziałek, który jest już przeszłością.

Prawidłowa zamiana wypowiedzi Sue na mowę zależną wygląda zatem tak:

mowa niezależna mowa zależna

Sue said: "I am so tired today." Sue said (that) she was so tired that day.

Inne określenia czasu zmieniamy następująco:

mowa niezależna mowa zależna

yesterday the day before
last week the week before
tomorrow the next day/the following day
next week/month the following week/month
now then
2 years ago 2 years before

3 Zmiana określenia miejsca.

Wyobraźmy sobie taką sytuację:

Rozmawiamy z Mary w supermarkecie. Plotkujemy na całego obiecując dyskrecję
oczywiście, a po dwóch dniach w pracy nadajemy na spotkaną w supermarkecie koleżankę
bez skrępowania...

mowa niezależna mowa zależna

Mary said: "I don't usually do
shopping here."
Mary powiedziała: "Zwykle nie
robię tu zakupów."
Mary said (that) she doesn't* usually do shopping there.
Mary powiedziała, że zwykle nie robi tam (no bo przecież nie w
pracy, gdzie toczy się rozmowa) zakupów.

Żeby zdanie w mowie zależnej było logiczne, użyte przez mówiącego określenia miejsca
zmieniamy w następujący sposób:

mowa niezależna mowa zależna

here there
tutaj tam
in this room in that room/in the room
w tym pokoju w tamtym pokoju

Pytania w mowie zależnej zachowują szyk zdania oznajmującego! Trzeba zwrócić szczególną
uwagę na kolejność słów w zdaniu. Spójrzmy na przykłady (oczywiście pamiętamy cały czas
o zasadzie następstwa czasów):

mowa niezależna mowa zależna

"Will you give me my book back?" Mike asked me if I would give him his book back.
Oddasz mi moją książkę? Mike zapytał mnie, czy mu oddam jego książkę.
"Do you love her?" Tom asked me whether I loved her.
Kochasz ją? Tom zapytał mnie, czy ja kocham.
"Did mother make a delicious cake?" My brother asked me if mother had made a delicious cake.
Czy mama zrobiła pyszne ciasto? Mój brat zapytał mnie, czy mama zrobiła pyszne ciasto.

Powyższe pytania należą do grupy tzw. yes/no questions - w mowie zależnej wstawiamy w
takim przypadku jeden ze spójników: if lub whether, oba tłumaczymy jako czy z tym,
że whether jest bardziej formalne.

Jeśli w pytaniu pojawia się zaimek zaczynający sie na wh- ten sam zaimek musi pojawić się
w pytaniu w mowie zależnej:

mowa niezależna mowa zależna

"What is his name?" They asked me what his name was.
Oni zapytali mnie jak on się nazywa.
Jak on się nazywa?
(zwróćmy szczególną uwagę na szyk zdania angielskiego!)

"Where will you be tomorrow at 5?" I asked her where she would be the next day at 5.
Gdzie będziesz jutro o 5? Zapytałem ją gdzie będzie jutro o 5.
"When is your wife coming back?" asked Mary. Mary asked when his wife was coming back.
"Kiedy wraca twoja żona?" zapytała Mary. Mary zapytała kiedy wraca jego żona.

We wszystkich powyższych zdaniach używaliśmy czasownika to ask do zrelacjonowania

pytania - czasowników, których możemy użyć jest oczywiście więcej:

to ask pytać
to inquire pytać się, dowiadywać
to want to know chcieć wiedzieć

mowa niezależna mowa zależna

"Will you come?" Sue wanted to know if I would come.
Przyjdziesz? Sue chciała wiedzieć, czy przyjdę.

"What can you tell me about the new The journalist inquired what he could tell him about the new
minister?" minister.
Co może mi pan powiedzieć o nowym Dziennikarz dowiadywał się, co on mógł powiedzieć o nowym
ministrze? ministrze.

Reporting verbs: czasowniki podzielimy na 1) te, które wymagają formy gerund 2) te, które
łączą się z bezokolicznikiem, oraz 3) takie, które wprowadzają that-clause.

verb + gerund
accuse sb of doing sth oskarżać
admit doing sth przyznawać
apologise to sb for doing sth przepraszać
boast about doing sth chwalić się
complain about skarżyć się
confess to doing sth przyznawać się
deny doing sth zaprzeczyć
insist on sb's doing sth nalegać
suggest doing sth sugerować
warn sb against doing sth ostrzegać
object to sb's doing sth sprzeciwiać się, protestować

verb + to do
advise sb to do sth radzić
agree to do sth zgadzać się
allow sb to do pozwalać
ask sb to do sth pytać, prosić
beg sb to do sth błagać
claim to do twierdzić
command sb to do rozkazać
decide to do sth zdecydować
demand to do żądać, domagać się
forbid sb to do zabraniać
invite sb to do zapraszać
offer to do sth oferować
order sb to do sth kazać
persuade sb to do sth przekonać, namówić
promise to do sth obiecywać
recommend sb to do sth polecać, zalecać
refuse to do sth odmówić
remind sb to do przypomnieć
tell sb to do sth powiedzieć
threaten to do sth grozić
urge sb to do sth usilnie namawiać, ponaglać
warn sb not to do sth ostrzegać

verb + THAT clause

add that dodać
admit that przyznać
agree that zgodzić się
assure sb that zapewnić
claim that twierdzić
complain that skarżyć się
confirm that potwierdzić
confess that przyznawać się
decide that zdecydować
deny that zaprzeczyć
doubt whether/if wątpić
estimate that szacować
explain that tłumaczyć
inform sb that informować
point out that wskazywać
promise sb that obiecywać
promise that obiecywać
reply that odpowiadać
say that powiedzieć
suggest that sb should do sth sugerować
tell sb that powiedzieć
warn sb that ostrzegać
Exercise 1.
Change this direct speech into reported speech:

1.“He works in a bank”

She said ___________________________________________________________
2. “We went out last night” She told me
________________________________________________________
3. “I’m coming!”
She said ___________________________________________________________
4. “I was waiting for the bus when he arrived”
She told me ________________________________________________________
5. “ I’d never been there before”
She said ___________________________________________________________
6. “I didn’t go to the party”
She told me ________________________________________________________
7. “Lucy’ll come later”
She said ___________________________________________________________
8. “He hasn’t eaten breakfast”
She told me ________________________________________________________
9. “I can help you tomorrow”
She said ___________________________________________________________
10. “You should go to bed early”
She told me ________________________________________________________
11. “I don’t like chocolate”
She told me ________________________________________________________
12. “I won’t see you tomorrow”
She said ___________________________________________________________
13. “She’s living in Paris for a few months”
She said ___________________________________________________________
14. “I visited my parents at the weekend”
She told me ________________________________________________________
15. “She hasn’t eaten sushi before”
She said ___________________________________________________________
16. “I hadn’t travelled by underground before I came to London”
She said ___________________________________________________________
17. “They would help if they could”
She said ___________________________________________________________
18. “I’ll do the washing-up later”
She told me ________________________________________________________
19. “He could read when he was three”
She said ___________________________________________________________
20. “I was sleeping when Julie called”
She said ___________________________________________________________
Exercise 2.
‘Say’ and ‘Tell’ Put in ‘said’ or ‘told’:

1. Julie ______________ that she would join us after work.

2. She ______________ me that she was going running this evening.
3. John ______________ us that he couldn’t come to the party.
4. John ______________ that he had been to the cinema at the weekend.
5. She ______________ them she wanted to quit.
6. David ______________ he was going to arrive at eight.
7. They ______________ that they didn’t want to meet us on Tuesday.
8. I ______________ him I wasn’t impressed.
9. Lucy ______________ Julie that she was leaving on Wednesday.
10. We ______________ that we were going on holiday the following week.
11. Jack ______________ my mother he would be in Spain this week.
12. I ______________ that I hated mushrooms.
13. She ______________ she loved chocolate.
14. They ______________ they were meeting Luke today.
15. They ______________ us they were going to the museum this afternoon.
16. He ______________ he wouldn’t start without us.
17. I ______________ them I’d bring pudding.
18. Jonathan ______________ it would rain today.
19. They ______________ us that it was fine to come late.
20. The boss ______________ me that I should do some more work on this report.

Exercise 3.
Change these direct questions into reported speech:

1. “Where is he?”
She asked me ______________________________________________________
2. “What are you doing?”
She asked me ______________________________________________________
3. “Why did you go out last night?”
She asked me ______________________________________________________
4. “Who was that beautiful woman?”
She asked me ______________________________________________________
5. “How is your mother?”
She asked me ______________________________________________________
6. “What are you going to do at the weekend?”
She asked me ______________________________________________________
7. “Where will you live after graduation?”
She asked me ______________________________________________________
8. “What were you doing when I saw you?”
She asked me ______________________________________________________
9. “How was the journey?”
She asked me ______________________________________________________
10. “How often do you go to the cinema?”
She asked me ______________________________________________________
11. “Do you live in London?”
She asked me ______________________________________________________
12. “Did he arrive on time?”
She asked me ______________________________________________________
13. “Have you been to Paris?”
She asked me ______________________________________________________
14. “Can you help me?”
She asked me ______________________________________________________
15. “Are you working tonight?”
She asked me ______________________________________________________
16. “Will you come later?”
She asked me ______________________________________________________
17. “Do you like coffee?”
She asked me ______________________________________________________
18. “Is this the road to the station?”
She asked me ______________________________________________________
19. “Did you do your homework?”
She asked me ______________________________________________________
20. “Have you studied reported speech before?”
She asked me ______________________________________________________

Exercise 4.
Change the direct speech into reported speech:

1. “Please help me carry this”

She asked me ______________________________________________________
2. “Please come early”
She ______________________________________________________________
3. “Please buy some milk”
She ______________________________________________________________
4. “Could you please open the window?”
She ______________________________________________________________
5. “Could you bring the book tonight?”
She ______________________________________________________________
6. “Can you help me with my homework, please?”
She ______________________________________________________________
7. “Would you bring me a cup of coffee, please?”
She ______________________________________________________________
8. “Would you mind passing the salt?”
She ______________________________________________________________
9. “Would you mind lending me a pencil?”
She ______________________________________________________________
10. “I was wondering if you could possibly tell me the time?”
She ______________________________________________________________
11. “Do your homework!”
She told me ________________________________________________________
12. “Go to bed!”
She ______________________________________________________________
13. “Don’t be late!”
She ______________________________________________________________
14. “Don’t smoke!”
She ______________________________________________________________
15. “Tidy your room!”
She ______________________________________________________________
16. “Wait here!”
She ______________________________________________________________
17. “Don’t do that!”
She ______________________________________________________________
18. “Eat your dinner!”
She ______________________________________________________________
19. “Don’t make a mess!”
She ______________________________________________________________
20.“Do the washing-up!”
She ______________________________________________________________

Exercise 5.
Reported Statements: Present Simple and Present Continuous
1. “I live in New York”
She said ________________________________________________________
2. “He works in a bank”
She told me _____________________________________________________
3. “Julie doesn’t like going out much”
She said ________________________________________________________
4. “I don’t have a computer”
She said ________________________________________________________
5. “They never arrive on time”
She said ________________________________________________________
6. “We often meet friends in London at the weekend”
He told me _____________________________________________________
7. “David doesn’t have any children”
She said ________________________________________________________
8. “I don’t go to the gym very often”
She said ________________________________________________________
9. “Lucy owns three flats in the city”
She said ________________________________________________________
10. “I never get up early on Sundays”
She said ________________________________________________________
11. “He isn't living in Beijing”
She told me _____________________________________________________
12. “I’m taking the train to Berlin”
She told me _____________________________________________________
13. “He is never coming back”
She told me _____________________________________________________
14. “Jill is studying a lot”
She told me _____________________________________________________
15. “I'm not meeting Julie”
She told me _____________________________________________________
16. “We aren't renting a flat”
She said ________________________________________________________
17. “They are visiting the museum”
She said ________________________________________________________
18. “She's eating dinner”
She said ________________________________________________________
19. “We aren’t going to the library”
She said ________________________________________________________
20. “I’m coming”
She said ________________________________________________________

Exercise 6.
Reported Statements: Past Simple

1.“I went to the cinema yesterday.”

She said ________________________________________________________
2. “Jane left the party early.”
She told me _____________________________________________________
3. “I didn't go out at the weekend.”
She said ________________________________________________________
4. “He didn't like chocolate as a child.”
She said ________________________________________________________
5. “They visited Japan.”
She said ________________________________________________________
6. “She didn't buy the dress.”
He told me _____________________________________________________
7. “I travelled through India and Pakistan.”
She told me _____________________________________________________
8. “He met his girlfriend in a café.”
She said ________________________________________________________
9. “David didn't arrive until 10 o'clock.”
She said ________________________________________________________
10. “We went to the park to have a picnic.”
She told me _____________________________________________________
11. “We ate Chinese food, then we walked home.”
She told me _____________________________________________________
12. “She forgot to bring the CDs.”
He told me _____________________________________________________
13. “I didn't like the food in the restaurant.”
She said ________________________________________________________
14. “He didn't take a shower.”
She said ________________________________________________________
15. “I worked until six.”
She said ________________________________________________________
16. “We went to Paris for the weekend.”
She said ________________________________________________________
17. “The plane left at seven.”
She said ________________________________________________________
18. “I came to London in 2004.”
She said ________________________________________________________
19. “Lucy didn't go to university.”
She told me _____________________________________________________
20. “John never studied German.”
She said ________________________________________________________

Exercise 7.
Change the direct speech to reported speech:

1.“I've never been to Brazil.”

She said ________________________________________________________
2. “She has visited Paris three times.”
She said ________________________________________________________
3. “He has read ‘War and Peace’.”
She said ________________________________________________________
4. “I haven't seen Julie for ages.”
She said ________________________________________________________
5. “He hasn't been to school this week.”
She said ________________________________________________________
6. “We haven't seen ‘The Lord of the Rings’.”
She said ________________________________________________________
7. “They've eaten in a lot of different restaurants.”
She said ________________________________________________________
8. “I've never tried skateboarding.”
She said ________________________________________________________
9. “Lucy has drunk six cups of coffee today.”
She said ________________________________________________________
10. “Mr Black has written three books.”
She said ________________________________________________________
11. “The Conservatives will win the next election.”
She said ________________________________________________________
12. “That girl will never pass the exam.” She told us
_____________________________________________________
13. “John will arrive before David.”
She said ________________________________________________________
14. “It will be cold tonight.”
She said ________________________________________________________
15. “Jenny will cook dinner.”
She said ________________________________________________________
16. “We want to get married next year.”
She said ________________________________________________________
17. “I won't be able to afford a new car.”
She said ________________________________________________________
18. “She won't want to attend the meeting.”
She said ________________________________________________________
19. “Richard won't drink coffee.”
She said ________________________________________________________
20.“I won't vote at the next election.”
She said ________________________________________________________