Vous êtes sur la page 1sur 2

Complément de formation en latin : Approfondissement des compétences en latin

Latin et histoire antique II (printemps 2019)

18 mars 2019

B3 — La mort de César

1 Sed Caesari1 futura caedes2 evidentibus°


2 prodigiis° denuntiata3 est. […] Proximis4 diebus
3 equorum greges5, quos in trajiciendo6 Rubiconi7
4 flumini consecrarat8 ac vagos9 et sine custode10
5 dimiserat11, comperit12 pertinacissime13 pabulo14
6 abstinere15 ubertimque16 flere17. […]
7 Pridie18 autem easdem Idus19, avem
8 regaliolum20 cum laureo21 ramulo22 Pompeianae23
9 curiae24 se inferentem25 volucres26 varii° generis
10 ex proximo nemore27 persecutae28 ibidem
11 discerpserunt29. […]
12 Dein, pluribus hostiis30 caesis31, cum litare32
13 non posset, introiit33 curiam24 spreta34 religione°
14 […].
15

1 Caesar°, aris, m. 18 pridie : la veille (de : + acc.)


2 caedes, is, f. : le meurtre 19 Idus, us, f. : les ides
3 denuntiare = annuntiare° 20 regaliolus, i, m. : le roitelet
4 proximus (ici) : dernier 21 laureus, a, um : de laurier
5 grex, gregis, m. : le troupeau 22 ramulus, i, m. : le rameau
6 trajicio, is, ere, jeci, jectum : traverser 23 Pompeianus, a, um : de Pompée
7 Rubico°, onis, m. 24 curia, ae, f. : la curie (salle du sénat)
8 consecrarat = consecraverat (< consecrare°) 25 inferre = in+ferre = porter dans, introduire
9 vagus, a, um : errant 26 volucris, is, f. : l’oiseau
10 custos, odis, m. : le gardien 27 nemus, oris, n. : le bois sacré
11 dimitto, is, ere, misi, missum : laisser aller 28 persequor, eris, i, secutus sum : poursuivre
12 comperio, is, ere, peri, pertum : apprendre 29 discerpo, is, ere, cerpsi, cerptum : mettre en pièces
13 pertinax, acis, 3 g. : obstiné 30 hostia, ae, f. : la victime
14 pabulum, i, n. : le fourrage 31 caedo, is, ere, cecidi, caesum : tuer, abattre
15 abstineo, es, ere, ui, tentum : s’abtenir (de : + abl.) 32 lito, are, rég. : obtenir de bons présages
16 ubertim : abondamment 33 introeo, ire, ii, itum : entrer (dans : + acc.)
17 fleo, es, ere, flevi, fletum : pleurer 34 sperno, is, ere, sprevi, spretum : mépriser
1 Assidentem35 conspirati36 specie37 officii38
2 circumsteterunt39, ilicoque40 Cimber Tillius, qui
3 primas partes41 susceperat42, quasi43 aliquid
4 rogaturus propius accessit44 […]. Utque
5 animadvertit45 undique46 se strictis47 pugionibus48
6 peti, toga° caput obvolvit49, simul sinistra50 manu
7 sinum51 ad ima52 crura53 deduxit, quo honestius
8 caderet etiam inferiore corporis parte velata54.
9 Atque ita tribus et viginti plagis55 confossus56
10 est, uno modo57 ad primum ictum58 gemitu59 sine
11 voce edito60, etsi tradiderunt62 quidam Marco
12 Bruto irruenti63 dixisse « καὶ σὺ τέκνον; »
13 Exanimis64 diffugientibus65 cunctis66
14 aliquamdiu67 jacuit68, donec69 lecticae70
15 impositum, dependente71 brachio72, tres servuli
16 domum rettulerunt.

Suétone, Vies des XII Césars. Divus Julius, 82–83

35 assideo, es, ere, sedi, sessum : s’asseoir 54 velo, are, rég. : voiler
36 conspirati, orum, m. pl. : les conjurés 55 plaga, ae, f. : le coup
37 species, ei, f. : l’aspect, l’apparence 56 confodio, is, ere, fodi, fossum : percer
38 officium, ii, n. : le devoir 57 modo (adv.) : seulement
39 circumsisto, is, ere, steti, – : entourer 58 ictus, us, m. : le coup
40 ilico : aussitôt 59 gemitus, us, m. : le gémissement
41 pars, rtis, f. (ici) : le rôle (= la partie au théâtre) 60 edo, is, ere, didi, ditum : émettre
42 suscipio, is, ere, cepi, ceptum : endosser 61 trado, is, ere, didi, ditum : transmettre
43 quasi : comme si 62 irruo, is, ere, rui, rutum : se précipiter contre
44 accedo, is, ere, cessi, cessum : s’approcher 63 καὶ σὺ τέκνον; (grec) = tu quoque, mi fili ?
45 animadverto, is, ere, verti, versum : remarquer 64 exanimis, is, e : inanimé
46 undique : de partout 65 diffugio, is, ere, fugi : se disperser
47 stringo, is, ere, strinxi, strictum : dégainer 66 cuncti, ae, a : tous
48 pugio, onis, m. : le poignard 67 aliquamdiu : un certain temps
49 obvolvo, is, ere, vi, lutum : envelopper 68 jaceo, es, ere, ui, – : être à terre, rester étendu
50 sinister, tra, trum : gauche 69 donec + ind. : jusqu’au moment où
51 sinus, us, m. : (ici) le pli 70 lectica, ae, f. : la litière, le brancard
52 imus, a, um : le plus bas 71 dependeo, es, ere : pendre
53 crus, cruris, n. : la jambe 72 brachium, ii, n. : le bras

Vous aimerez peut-être aussi