31.07.2019 Być solą ziemi | Sekcja dla tych, których do szewskiej pasji doprowadzają zawiłości semantyczne polszczyzny.

czyzny. Od czasów Popiela …

Być solą ziemi

Nie ulega wątpliwości, że ten frazeologizm ma pozytywną wymowę, a używany wobec osoby, bądź grupy osób
podkreśla ich walory, wartość i znaczenie. Gdyby jednak zapytać użytkowników języka, jakie konkretnie
trzeba mieć cechy charakteru, przymioty umysłu, jakie działania podejmować, by zostać nazwanym "solą
ziemi", wielu z nich miałoby nie lada problem z odpowiedzią.
Omawiany zwrot ma biblijne pochodzenie. Ewangelista Mateusz relacjonując kazanie Chrystusa na Górze,
zanotował, że Pan zwracając się do swych uczniów, powiedział; "Wy jesteście solą ziemi". Teologowie jednak
od dawna próbują wyjaśnić precyzyjne znaczenie tej wypowiedzi. Odkąd związek wyrazowy wyemancypował
się z biblijnego kontekstu, okrzepł jako frazeologizm powszechnie używany w polszczyźnie, do teologów
dołączyli językoznawcy. 
Obydwa typy uczonych podkreślają, że dla precyzyjnego określenia znaczenia zwrotu,  ważne jest ustalenie
roli soli w starożytności i sprawdzenie  innych kontekstów, w jakich substancja pojawiła się w "Biblii".
Zauważają, że w "Starym Testamencie" przypisywano soli właściwości podtrzymujące życie i trwanie w pełni
sił.  Za pomocą soli oczyszczono źródło, którego zatrute wody wywoływało kalectwo noworodków i śmierć. Sól
była używana nie tylko do zaspokojenia życiowych potrzeb człowieka, ale stanowiła także dodatek do każdej
ofiary.  Była więc wyrazem więzi między Bogiem a człowiekiem:
Nie można wszakże zapominać, że sól symbolizowała także Bożą karę.  Ziemia urodzajna, zamieszkiwana przez
bezbożnych ludzi, została zamieniona w słoną pustynię.  Kobieta nieposłuszna nakazom, w słup soli. Bóg
przestrzegał Izraelitów, że jeśli będą postępować niegodziwie, wypali całą ziemię solą i siarką i uczyni ją
całkowicie nieurodzajną.  Jeden z królów żydowskich kazał na miejscu zdobytego miasta rozsypać sól, by w ten
sposób podkreślić jego całkowitą zagładę.
Gdyby więc trzymać się pierwotnego biblijnego kontekstu frazeologizmu, należałoby uznać, że "solą ziemi"
nazwane mogą być tylko osoby dobre, pobożne, przestrzegające boskich praw i dbające o to, by prawa te
znajdowały odzwierciedlenie w przepisach obowiązujących wszystkich.  

www.edusens.pl/edusensownik/byc-sola-ziemi 1/1