Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
1
ASPO CONGRES 2010
Het is ons een genoegen om iedereen welkom te heten in Twente voor het
jaarlijks ASPO congres. Er zijn meer dan 60 lezingen die de volle breedte van
de sociale psychologie bestrijken, twee keynote lezingen gegeven door Mark
van Vugt en Michaela Wänke, en uitreikingen van de jaarboekprijs en de
dissertatieprijs.
In dit programma vindt u een overzicht van de twee dagen, een overzicht van
de verschillende sessies, een routebeschrijving naar de congreslocatie, en tot
slot de samenvattingen van alle lezingen die gegeven worden.
Belangrijke Informatie
Voor alle sprekers
-Voor de sprekers in de parallelsessies is per presentatie 20 minuten ingepland (15 minuten
spreektijd; 5 minuten voor vragen/discussie).
- Sprekers worden verzocht om hun presentatie in de pauze voorafgaand aan hun sessie
alvast te installeren op de computer in de zaal.
2
ASPO CONGRES 2010
Donderdag 9 december
11:00 Lezing binnenlandse spreker: Mark van Vugt (Arke Lounge II)
15.30 Koffie/thee
Vrijdag 10 december
9:30 Koffie/thee
11:30 Koffie/thee
15.30 Koffie/thee
15.45 Uitreiking en lezing winnaar ASPO Beste Jaarboek bijdrage (Arke Lounge II)
3
ASPO CONGRES 2010
Evolutionary psychology assumes that the human mind (and its behavioral product) is the
resultant of a process of evolution through biological and cultural selection. Here I argue that
due to some unique adaptive challenges in ancestral human environments our minds have
evolved to be primarily social (the social brain hypothesis). These social brains enabled our
ancestors to solve a wide array of problems associated with group living such as problems
involving partner choice, division of labor, social coordination, communal sharing, collective
decision-making, and intergroup relations. Our brains likely contain many distinct
psychological mechanisms that help us navigate our social world better and so reap the
benefits of group life. I will also argue that such diverse social phenomena as altruism (for
coalitions), leadership (for coordination), democracy (for group decision-making), self-esteem
(for status), laughter (for social cohesion), and warfare (for intergroup relations) can best be
understood as biological adaptations to intrinsically social environments, each having their
own unique cognitive and affective signature. I provide some preliminary empirical evidence
for these ideas using recent evidence from evolutionary psychology. Finally, I will speculate
on the implications of the social brain hypothesis for understanding group and organizational
phenomena better.
Michaela Wänke
Professor of Social and Economic Psychology
Universität Basel, Switzerland
(http://psycho.unibas.ch/en/department/people/profile/person/wa-2/)
Brands often advertise attributes whose benefit is not obvious, for example caffeine in
shampoo or bisabolol in body lotion. Based on the principle of relevance in communication
(Grice, 1975), I suggest that such obscure attributes acquire meaning merely by the fact that
they are advertised. Because consumers believe that an advertised attribute is meant to
persuade consumers of the brands’ superiority, they assume that it indicates a potential
benefit. As long as they were perceived in an advertising context, a priori meaningless
attributes or nutritional information led to more perceived brand benefits, higher brand liking,
higher purchase interest, higher willingness to pay, and, finally, increased brand
choice. Explicitly communicating a benefit, on the other hand, may prove a less efficient
strategy.
4
ASPO CONGRES 2010
5
ASPO CONGRES 2010
6
ASPO CONGRES 2010
“Zelfpromotie”: De rol Van ruilen komt huilen: Neem het zekere voor Ongezonde controle:
van regulatiefocus in De belastende effecten het onzekere: Hoe Zelfrechtvaarding als
reacties op tokenism. van omkeerbare toekomstgerichtheid oorzaak van ongezond
beslissingen. negatieve reacties eetgedrag.
richting onschuldige
slachtoffers beïnvloedt.
Maarten Zaal, Colette van Lottie Bullens, Frenk van Michèlle Bal & Kees van Jessie de Witt Huberts,
Laar, Tomas Ståhl, Naomi Harreveld en Jens Förster den Bos Catharine Evers &
Ellemers en Belle Derks Universiteit van Universiteit Utrecht Denise de Ridder
Universiteit Leiden Amsterdam Universiteit Utrecht
Diversiteit overwinnen: ‘Houd het hoofd koel’:
Gerichte versus receptieve Gisteren of nooit: De Coöperatie door de Afname in
aandacht en cognitieve invloed van temporele inductie van een doeltoegankelijkheid na
controle: De modererende framing op het gedeelde identiteit. maladaptieve
rol van actie- versus overreden door emotieregulatie als
toestandsoriëntatie. modelleren. verklaring voor
emotioneel eten.
Hester A. H. Ruigendijk en L. M. Straeter, WJ. C. A.
Sander L. Koole A. Bertram, J. S. Jansen, Lise Jans, Tom Postmes, Stefanie J. Salmon,
Vrije Universiteit R. M. A. Nelissen, & D. & Karen I. Van der Zee Catharine Evers, Denise
Amsterdam A. Stapel Rijksuniversiteit De Ridder
Universiteit van Tilburg Groningen Rijksuniversiteit
Groningen
Maakt bekend altijd Hier niet, daar wel: De Maak mensen (en zeker Ingroep en outgroep
bemind? Regulatiefocus en invloed van afstand op prosocialen) ongeremd! attitudes: buurteffecten
het effect van louter inactie inertie. Ongeremdheid, sociale op identificatie en
blootstelling. waardenoriëntatie en eenzaamheid.
reacties op onrecht in je
eigen voordeel. Marlon Nieuwenhuis,
Tom Postmes & Willem
Marleen Gillebaart, Mark Philippe P.F.M van de Leonie A. Venhoeven & Bosveld
Rotteveel, en Jens Förster Calseyde, Eric R. Igou Kees van den Bos Rijksuniversiteit
Universiteit van Amsterdam Universiteit van Tilburg Universiteit Utrecht Groningen
Geen controle zonder
energie: De invloed van Blij zijn met je keuze Imitatie maakt je een
lichaamsfeedback op betekend niet direct blij prosociale kiezer.
cognitieve controle is met de uitkomst!
afhankelijk van de
beschikbaarheid van
energie.
7
ASPO CONGRES 2010
8
ASPO CONGRES 2010
Adres:
De Grolsch Veste
Colosseum 65
7521 PP Enschede
Met de trein
VANUIT ENSCHEDE:
Neem vanaf station Enschede de stoptrein richting Hengelo en stap uit op station Drienerlo
(zie onderstaande kaart). U staat nu voor de Grolsch Veste.
VANUIT HENGELO:
Neem vanaf station Hengelo de stoptrein richting Enschede en stap uit op station Drienerlo
(zie onderstaande kaart). U staat nu voor de Grolsch Veste.
Met de auto
VANUIT DE RICHTING DEVENTER:
Komende vanaf de A1 volgt u de A35 richting Enschede. U neemt de afslag Enschede West,
Universiteit (afslag 26) en bovenaan de afslag gaat u linksaf. Vervolgens neemt u na 570
meter de eerste afslag rechts richting de Universiteit Twente. Bij de stoplichten gaat u nu
linksaf. U rijdt nu alsmaar rechtdoor. Na de spoortunnel gaat u bij de rotonde linksaf het
Capitool op. Ga na de bocht linksaf en op de kruising wederom linksaf. U rijdt onder het spoor
door en u staat voor de Grolsch Veste.
VANUIT HENGELO:
In Hengelo volgt u de borden Enschede, u komt dan op de Enschedesestraat uit. Als u deze
volgt, komt u vlak voor u Enschede inrijdt, op een groot kruispunt. Ga hier rechtsaf. U ziet nu
voor u het stadion al liggen.
Hoofd-
ingang
9
ASPO CONGRES 2010
SAMENVATTINGEN
1
Creativiteit: Onbewust nadenken leidt tot betere selectie van ideeën
Wat is de rol van onbewust nadenken op creativiteit? Resultaten uit 2 verschillende studies
tonen aan dat onbewust nadenken niet leidt tot betere ideeën, maar tot betere selectie van
het meest creatieve idee. Deze bevindingen suggereren dat het onderbewuste een
belangrijke rol speelt in het creatieve proces.
2
Flexibel denken of stug doorzetten: Intrinsieke en extrinsieke motivatie in creativiteit
a a b
Marieke Roskes , Carsten K. W. De Dreu , & Bernard A. Nijstad
a
Universiteit van Amsterdam
b
Rijks Universiteit Groningen
Oscar Wilde zei "Genius is born - not paid". Had hij gelijk? Wij vonden dat intrinsieke
motivatie (iets doen omdat het leuk of interessant is) een flexibele en associatieve manier van
denken teweegbrengt, terwijl extrinsieke motivatie (iets doen voor een beloning) een
gestructureerde manier van denken teweegbrengt. Beiden stimuleren creativiteit.
3
Thinking Too Much: Oordeelsvorming en Processingstijl
Koen Dijkstra, Joop van der Pligt, & Gerben van Kleef
Universiteit van Amsterdam
Gedelibereerde oordelen blijken van mindere kwaliteit te kunnen zijn dan intuïtieve oordelen.
In twee studies laten wij zien dat een correlatie bestaat tussen processingstijl en de kwaliteit
van oordelen van kunst. Verder laten we zien dat het effect van oordeelmodus op oordelen
van kunst volledig wordt gemedieerd door processingstijl.
4
De Guus Geluk in onszelf: Het subliminaal aanbieden van een klavertje vier leidt tot
meer gevoel van controle.
Mieke Snijder, Joyce Neroni, Pauline van Tol, Elise J. Naaktgeboren, Ruud Custers, & Kees
van den Bos
Universiteit Utrecht
Mensen zijn gevoeliger voor bijgelovige ideeën dan ze zelf denken en beweren. Wij laten zien
dat wanneer mensen subliminaal een klavertje vier aangeboden krijgen (een bekend
gelukssymbool), zij meer controle ervaren op een door kansbepaalde taak. En dat dit vooral
geldt voor mensen met een interne locus van controle.
10
ASPO CONGRES 2010
1
Roddelen over "hen": Anticipatie van intergroepscontact binnen groepen leidt tot
defensieve percepties.
Hedy Greijdanus, Tom Postmes, Martijn van Zomeren, & Ernestine H. Gordijn
Rijks Universiteit Groningen
Veel onderzoek laat zien dat intergroepscontact intergoepsrelaties verbetert. Echter, dit
onderzoek negeert de /intra/groepsprocessen, zoals geroddel binnen de eigen groep, die aan
intergroepspercepties en contact ten grondslag liggen. Onze resultaten laten zien dat
roddelen over een outgroup met name leidt tot defensieve intergroepspercepties als men
anticipeert op direct intergroepscontact.
2
Impliciete reacties op sociale status: Toenadering en vermijding van populaire en
onpopulaire klasgenoten door kinderen
3
De Effecten van een Moraliteits- (vs. Competentie-) Evaluatie op de Motivatie van
Groepsleden: Een Multimethodische Benadering
Moraliteit speelt een centrale rol bij sociale identificatie processen. In een experiment zijn de
effecten van intragroep moraliteits- vs. competentie-evaluaties op de motivatie van individuele
groepsleden onderzocht. Motivatie is gemeten aan de hand van zelfregulatiestrategieën en
cardiovasculaire reactiviteit. Resultaten tonen dat een moraliteitsevaluatie leidt tot meer
betrokkenheid dan een competentie-evaluatie.
4
Pure Versus Gemixte Boosheid in Intergroepsconflicten
Bart de Vos, Martijn van Zomeren, Ernestine H. Gordijn, & Tom Postmes
Rijksuniversiteit Groningen
11
ASPO CONGRES 2010
1
Bevend Onder Het Morele Pantser: Fysiologische Gevolgen van Waardeconflicten en
Belangenconflicten.
2
Moreel Verantwoord? De Invloed van Moraliteit en Competentie op de IAT
In deze studie werd onderzocht of moraliteit belangrijker is dan competentie aan de hand van
prestaties op een IAT, waarbij de morele testimplicaties of implicaties betreffende
competentie benadrukt werden. Resultaten toonden een betere prestatie na een
‘moraliteitsinstructie’, wat duidt op een sterkere motivatie om moreel dan competent over te
komen.
3
Asociaal en Imbeciel: Invloed van Culturele Verschillen op Beledigingen na een
Normovertreding
a a a b
Said Shafa , Fieke Harinck , Naomi Ellemers , & Bianca Beersma
a
Universiteit Leiden
b
Universiteit van Amsterdam
In dit onderzoek wordt gekeken naar scheldwoorden en beledigingen als indicatoren van
onderliggende culturele waarden en voorlopers van conflicten.
4
“Was je Handen in Onschuld”: Hoe Lichamelijke Reiniging Morele Identiteits-
Bedreiging Vermindert
a b,c b,c
Florien M. Cramwinckel , Eric van Dijk , & Daan Scheepers
a b
Erasmus Universiteit Rotterdam; Universiteit Leiden, Instituut Psychologie;
c
Leiden Institute for Brain and Cognition
Reacties op morele weigeraars zijn onderzocht door 143 participanten worst te laten proeven,
ze hun handen al dan niet te laten reinigen en ze ten slotte een morele of niet-morele
weigeraar te laten evalueren. We tonen aan dat lichamelijke reiniging de morele identiteits-
bedreiging, voortkomend uit morele weigeraars, kan verminderen.
12
ASPO CONGRES 2010
1
Psychologisch Eigenaarschap van de Groep en Vrijwillige Verdienstelijkheid
Bekendheid met (“thuisgevoel”), en het idee dat men verschil kan maken (“effect hebben”)
middels, de groep bevorderen psychologisch eigenaarschap van de groep onder groepsleden
en daarmee de bereidheid tot vrijwillige verdienstelijkheid voor de groep.
2
Een prijskaartje hangen aan natuur: De effecten van contextuele cues op duurzaam
gedrag
Wanneer iets natuurlijks als groente of fruit in een product verandert, verandert het denkraam
van mensen mee. Mensen worden competitiever, meer materialistisch en vinden zichzelf
belangrijker dan hun omgeving. Deze focus leidt er uiteindelijk toe dat mensen minder
positieve attitudes hebben ten opzichte van duurzaamheid, en minder duurzaam
consumeren.
3
Teveel van het goede: Hoe een sterk geloof in wetenschappelijke vooruitgang
duurzaamheid tegenwerkt
a b
Bastiaan T. Rutjens & Marijn H. C. Meijers
a
Universiteit van Amsterdam
b
Universiteit van Tilburg
4
“Fruit Fight”: Antecedenten en Consequenties van Leedvermaak om
Consumentengroepen.
a a b
Charlotte Vonkeman , Jaap W. Ouwerkerk , & Wilco W. van Dijk
a
Vrije Universiteit Amsterdam
b
Universiteit Leiden
13
ASPO CONGRES 2010
1
Motivatie vanuit je Lichaam: Het Dragen van Gewicht is geen Last maar een Lust
De huidige studies laten zien dat het ervaren van gewicht tijdens een taak (door het
vasthouden van een verzwaard clipboard) tot meer inspanning en meer plezier kan leiden.
Deze bevindingen worden besproken in het kader van motivatie (Higgins, 2006) en
embodiment literatuur.
2
Hoofdknikken kan impliciete vooroordelen verminderen
De resultaten van deze studie laten zien dat impliciete vooroordelen verminderd kunnen
worden door herhaaldelijk het hoofd te knikken na het zien van outgroup namen.
3
De Rol van Polariteitseffecten in Metafoor Congruentie Effecten
a b
Emmy Brand & Daniël Lakens
a
Universiteit Utrecht
b
Technische Universiteit Eindhoven
4
De fysieke representatie van sociale relaties: buitensluiting en lichaamstemperatuur
Wim T. J. L. Pouw, Niels J. van Doesum, Marina Vetrova, Christin S. Weißgerber, & Hans
IJzerman
Vrije Universiteit Amsterdam
Inhoud en betekenis van sociale relaties blijken nauw verbonden met veranderingen in
lichaamstemperatuur: sociale buitensluiting leidt tot stagnatie van de vingertemperatuur,
terwijl het negatieve affect van sociale buitensluiting wordt getemperd door het vasthouden
van een kop warme thee.
14
ASPO CONGRES 2010
1
Trotsuitingen van Chinese en Amerikaanse Gouden Medaillewinnaars
2
Perspectief Nemen in Plaatsvervangende Schaamte
Stephanie C. M. Welten, Marcel Zeelenberg, & Seger M. Breugelmans
Universiteit van Tilburg
3
Weten is voelen: Negatieve gevoelens als gevolg van conflictbewustzijn
en ambivalentie.
I.K. Schneider, F. van Harreveld, M. Rotteveel, & J. van der Pligt.
Universiteit van Amsterdam
Omdat ambivalentie in de kern een evaluatief conflict is, wordt algemeen aangenomen dat
deze staat aversief is. Mensen voelen zich echter nietaltijd slecht over hun ambivalente
attitudes. Het huidige artikel onderzoekt de vraag wanneer ambivalentie vervelend is en laat
zien datconflictbewustzijn negatieve gevoelens veroorzaakt bij ambivalente deelnemers.
4
Zelfwaardering, Zelfbevestiging, en Leedvermaak
a b c
Wilco W. van Dijk , Guido M. van Koningsbruggen , Jaap W. Ouwerkerk , & Yoka M.
d
Wesseling
a b
Universiteit Leiden; Universiteit Utrecht;
c d
Vrije Universiteit Amsterdam; Universiteit van Amsterdam
Dit onderzoek laat zien dat deelnemers met een lage (vs. hoge) zelfwaardering meer
leedvermaak ervoeren over het falen van een goed presterende ander en deze relatie werd
gemedieerd door de zelf-relevante dreiging die de ander opriep. De indirecte relatie tussen
zelfwaardering en leedvermaak via zelf-relevante dreiging werd gemodereerd door
zelfbevestiging.
15
ASPO CONGRES 2010
1
Gelijkheid op de Morele Agenda: De Invloed van Idealen (vs. verplichtingen) op
bedreiging en uitdagingreacties van autochtone Nederlanders
Wat motiveert leden van bevoordeelde groepen om zich in te zetten voor de gelijke
behandeling van leden van benadeelde groepen? Resultaten van 2 experimenten laten zien
dat het benadrukken van morele idealen (vs. verplichtingen) leidt tot motivatie gericht op
toenadering (vs. vermijding) en cardiovasculaire uitdagingreacties (vs. bedreiging) onder
autochtone Nederlanders.
2
Waarom “Les Extrêmes Se Touchent”: De Behoefte Aan Structuur en Conservatisme
op Links en Rechts
In dit onderzoek laten we zien dat de behoefte aan structuur uiteenlopende politieke
voorkeuren kan voorspellen, waarbij steeds de conservatieve kiezers op extreemlinks (SP) en
extreemrechts (PVV) tegenover de progressieven van het politieke midden staan. Zo blijken
deze partijen ook beiden meer te stereotyperen, maar geven enkel PVV’ers dit expliciet toe.
3
Het Psychologische Mechanisme achter TMT Effecten?Existentiële Bedreigingen en
Structuurbehoefte.
In dit onderzoek laten we zien dat (a) een verhoogde structuurbehoefte de relatie tussen
doodsaillantie en verdediging van de culturele wereldvisie mediëert en (b) andere
voorgestelde mechanismen zoals de controlebehoefte, de behoorbehoefte , de behoefte aan
persoonlijke zekerheid en de behoefte aan eigenwaardering een minder sterke verklaring
vormen voor TMT effecten.
16
ASPO CONGRES 2010
1
Wie geeft de beste cadeaus? Waarom vrouwen beter in cadeauselectie zijn dan
mannen
Jaarlijks geven Nederlanders miljarden euro’s uit aan cadeaus. Maar is iedereen even goed
in het uitkiezen ervan? Volgens wijdverspreide vooroordelen zijn vrouwen er beter in dan
mannen. Deze studie toont voor het eerst op een experimenteel gecontroleerde manier aan
dat vrouwen er inderdaad beter in zijn en bespreekt verschillende
verklaringen.
2
Vicary’s Victory: Subliminale Reclame in Films Beïnvloedt Consumptiegedrag
a a b a
Thijs Verwijmeren , Johan Karremans , Wolfgang Stroebe , & Daniël Wigboldus
a
Radboud Universiteit Nijmegen
b
Universiteit Utrecht
Twee studies laten zien dat subliminale beïnvloeding productkeuze positief beïnvloed in een
natuurlijke situatie (gepresenteerd in een film), als het geprimede merk doelrelevant is en als
de film een positieve valentie heeft. Subliminale reclame in een negatieve film heeft een
negatief effect of productkeuze.
3
De Effectiviteit van Schoonheid in Reclame: Aantrekkelijkheid als Cue, Link of
Argument.
4
Eerste Indrukken van een Onbekende Technologie
Reginald Boersma, Reint Jan Renes, Bart Gremmen, & Cees van Woerkum
Wageningen UR
Hoe vormen mensen een oordeel van een onbekende technologie? De context waarin de
technologie wordt gepresenteerd speelt een belangrijke rol en kan bepalend zijn of
assimilatie- of contrasteffecten optreden.
17
ASPO CONGRES 2010
1
Zelfpromotie: De rol van regulatiefocus in reacties op tokenism
Maarten Zaal, Colette van Laar, Tomas Ståhl, Naomi Ellemers & Belle Derks
Universiteit Leiden
In drie studies is onderzocht hoe regulatiefocus de keuze tussen het nastreven van
individuele en collectieve statusverhoging beïnvloedt onder leden van lage status groepen.
2
Gerichte versus Receptieve Aandacht en Cognitieve Controle:De Modererende Rol van
Actie- en Toestandsoriëntatie
3
Maakt Bekend Altijd Bemind? Regulatiefocus en het Effect van Louter Blootstelling
Het effect van regulatiefocus op het louter blootstellingeffect is onderzocht. Uit drie studies
bleek dat zowel een geïnduceerde als chronische promotiefocus leidt tot een relatieve
voorkeur voor nieuwe stimuli, terwijl een preventiefocus leidt tot een klassiek louter
blootstellingeffect: een relatieve voorkeur voor bekende stimuli. Verschillende implicaties
worden besproken.
4
Geen controle zonder energie: De invloed van lichaamsfeedback op cognitieve
controle is afhankelijk van de beschikbaarheid van energie
a a a a
Maikel Hengstler , Rob W. Holland , Pieter de Bordes , Christina Sommerdyk , Severine
b a
Koch , & Ad van Knippenberg
a
Radboud Universiteit Nijmegen
b
Universiteit van Amsterdam
18
ASPO CONGRES 2010
1
Van Ruilen Komt Huilen: De Belastende Effecten van Omkeerbare Beslissingen.
Mensen geven vaak de voorkeur aan voorlopige beslissingen. Dit onderzoek laat zien dat de
mogelijkheid om een beslissing te kunnen wijzigen niet alleen de keuzetevredenheid aantast,
ook toont het aan dat het maken van voorlopige beslissingen weerslag heeft op het
werkgeheugen. Onderzoek naar doelen wordt besproken om de effecten te verklaren.
2
Gisteren of Nooit: De Invloed van Temporele Framing op het Overreden door
Modelleren
Straeter, L. M., Bertram, WJ. C. A. A., Jansen, J. S., Nelissen, R. M. A., & Stapel, D. A.
Universiteit van Tilburg
Modelleren wordt gebruikt als overredingsstrategie. Wij vonden dat modelleren sterker
navolging vond voor gedrag dat nabij in het verleden plaatsvond, maar enkel indien het
gedrag in kwestie uitgevoerd werd door een vriend. Ook vonden we aanwijzing dat een
normatief proces ten grondslag ligt aan het overredende effect van modelleren.
3
Hier Niet, Daar Wel: De Invloed van Afstand op Inactie Inertie
a b
Philippe van de Calseyde & Eric Igou
a
Universiteit van Tilburg
b
Universiteit van Limerick
In twee experimenten hebben we gekeken naar de rol van afstand in het ontstaan van inactie
inertie. Onze resultaten laten zien dat, over afstand, het effect verdwijnt na het missen van
een aanbieding op een secundaire producteigenschap, maar niet na een gemiste aanbieding
op een primaire producteigenschap.
4
Blij zijn met je keuze betekend niet direct blij met de uitkomst!
19
ASPO CONGRES 2010
1
Neem het zekere voor het onzekere: Hoe toekomstgerichtheid negatieve reacties
richting onschuldige slachtoffers beïnvloedt
Mensen streven vaak naar lange-termijndoelen, maar weten meestal niet of ze die gaan
halen. Om met deze onzekerheid om te gaan, geloven we in een rechtvaardige wereld. Drie
studies tonen aan dat persoonlijke onzekerheid gerelateerd is aan zowel toekomstgerichtheid
als het sterker vasthouden aan het geloof in een rechtvaardige wereld.
2
Diversiteit Overwinnen: Coöperatie Door de Inductie van een Gedeelde Identiteit
3
Maak mensen (en zeker prosocialen) ongeremd! Ongeremdheid, sociale
waardenoriëntatie en reacties op onrecht in je eigen voordeel
Is het effect van publieke inhibitie anders voor mensen met verschillende sociale
waardeoriëntaties? Deelnemers met een prosociale of neutrale waardeoriëntatie bleken in
een staat van ongeremdheid ontevredener met onrecht in hun voordeel, dan deelnemers met
een dergelijke waardeoriëntatie in de controleconditie. Het tegenovergestelde effect werd
gevonden bij een prozelf waardeoriëntatie.
4
Imitatie maakt je een prosociale kiezer
a b
Fieke Harinck & Marielle Stel
a
Universiteit Leiden
b
Universiteit van Tilburg
Dit onderzoek laat zien dat imitatie meer doet dan mensen prosocialer maken, het beïnvloedt
zelfs hun politieke beslissingen. Geimiteerden voelen zich meer verbonden met anderen en
stemmen daardoor vaker op een linkse, prosociale partij.
20
ASPO CONGRES 2010
1
Ongezonde controle: Zelfrechtvaardiging als oorzaak van ongezond eetgedrag
Jessie C. de Witt Huberts, Catharine Evers, & Denise T.D. de Ridder
Universiteit Utrecht
2
‘Houd het hoofd koel’: Afname in doeltoegankelijkheid na maladaptieve emotieregulatie
als verklaring voor emotioneel eten
a b b
Stefanie J. Salmon , Catharine Evers , & Denise T.D. De Ridder
a
Rijksuniversiteit Groningen
b
Universiteit Utrecht
De manier waarop mensen hun emoties reguleren (en niet zozeer de negatieve emotie zelf)
kan een toename in voedselconsumptie veroorzaken (Evers, Stok & De Ridder, 2010). In de
huidige studie werd het onderliggende mechanisme van overeten na maladaptieve
emotieregulatie onderzocht. Een gebrek aan toegankelijkheid van het dieetdoel lijkt een
mogelijke verklaring te zijn.
3
Ingroep en outgroep attitudes: buurteffecten op identificatie en eenzaamheid
a a b
Tom Postmes , Marlon Nieuwenhuis , & Willem Bosveld
a
Rijksuniversiteit Groningen
b
Dienst Onderzoek & Statistiek, Amsterdam
21
ASPO CONGRES 2010
1
Samen voor ons eigen
Marijn Poortvliet
Universiteit van Tilburg
Uit eerder onderzoek blijkt dat masterydoelen tot meer constructieve sociale gedragingen
leiden dan performancedoelen. Het huidige onderzoek toont met behulp van twee
experimenten en een veldstudie aan dat self-efficacy een mediërende rol speelt in het tot
stand komen van hulpgedrag.
2
Basketballen en Borsten: Doelrelevante Objecten Worden Groter of Kleiner Geschat
Afhankelijk van wat Doelrelevant is
a a a,b
Chantal den Daas , Michael Hafner , & John de Wit
a
Universiteit Utrecht
b
University of New South Wales
Twee studies ondersteunen het idee dat het waargenomen formaat van doelrelevante
objecten wordt beinvloed door wat functioneel in een situatie. Objecten worden groter
geschat, wanneer groter beter is (voor het bereiken van een doel). Maar objecten worden ook
kleiner geschat, wanneer kleiner juist doelrelevant is.
3
Cognitieve Controle, Doelen en Beslissingen
a,b b a a b
E.W.M. Rondeel , R.W. Holland , N.J.E. Wijngaards , M. Kempen , A. van Knippenberg
a
D-CIS Lab
b
Radboud Universiteit Nijmegen
22
ASPO CONGRES 2010
1
Wanneer gelijkheid leidt tot minder imitatie
a a b c
Sanne Pennings , Barbara Müller , Jesanne Mastop , & Mariëlle Stel
a b
Radboud Universiteit Nijmegen; Universiteit Leiden;
c
Universiteit Utrecht
2
De Invloed van Stereotype Associaties op de Herkenning van Emotionele
Uitdrukkingen
De huidige bijdrage laat zien dat stereotype associaties van waarnemers invloed hebben op
de herkenning van emotionele uitdrukkingen. Een nieuw ontworpen emotie IAT, die
associatiesterkte tussen boosheid - Marokkanen en verdriet – Nederlanders, was succesvol
bij het voorspellen van stereotype effecten in emotieherkenning.
3
Het Gezicht van een Moordenaar: De Invloed van Gezichtskenmerken op de Negatie
van Schuld
a a b a
Lieke D.J.Curfs , Rob W. Holland , José H. Kerstholt , & Daniël H.J. Wigboldus
a
Radboud Universiteit Nijmegen
b
TNO Defensie en Veiligheid
In deze studie laten we zien dat wanneer de gezichtskenmerken van een verdachte passend
zijn bij crimineel gedrag, het moeilijk is schuldoordelen aan te passen wanneer de verdachte
onschuldig blijkt te zijn. We betogen dat dit komt doordat passende gezichtskenmerken voor
sterkere associaties tussen de verdachte en schuld zorgen.
4
Sensitiviteit voor anderen modereert het effect van sociale afwijzing.
a a b
Pinar Çelik , M. H. J. Bekker , & R. Vonk
a
Universiteit van Tilburg
b
Radbout Universiteit Nijmegen
Afhankelijk van Sensitiviteit voor anderen, bleek sociale afwijzing verschillende effecten te
hebben op de uiting van emoties in een vervolgtaak. Hoog sensitieve mensen, in vergelijking
met laag sensitieve mensen, bleken minder sterke gevoelens van boosheid en
verontwaardiging te rapporteren na afwijzing.
23
ASPO CONGRES 2010
1
Het gevoel van de economische crisis: Vroeger was alles beter.
Job van Wolferen, Maartje Elshout, Maartje Meijs, Janne van Doorn, Suzan Elshout, Roxanne
van Giesen, Lieke Nefs, Femke Hilverda, Erik Brugman, Rob Nelissen, Diederik A. Stapel
Universiteit van Tilburg
In drie studies laten we zien dat een herinnering aan de financiële crisis de behoefte aan
structuur verhoogd. Deze behoefte leidt ertoe dat mensen traditionele waarden sterker
aanhangen en retro-producten boven moderne producten verkiezen.
2
Is een Halve Waarheid een Hele Leugen?
a b a a
Shaul Shalvi , Jason Dana , Michel J. J. Handgraaf , Carsten K.W. De Dreu , and Marieke
a
Roskes
a
Universiteit van Amsterdam
b
Universiteit van Pennsylvania
We onderzochten in hoeverre mensen liegen als ze niet betrapt kunnen worden. Mensen
logen meer als er middelen aanwezig waren om leugens te rechtvaardigen. Door
rechtvaardigingen te gebruiken konden mensen geld verdienen door te liegen, en zich toch
eerlijk voelen.
3
Kiezers Rekenen zich Rijk met Niet-Stemmers als Achterban.
Hoe kijken kiezers aan tegen niet-stemmers? Uit twee veldstudies (n = 572) blijkt dat kiezers
de steun van niet-stemmers aan de eigen partij overschatten, vooral wanneer niet-stemmen
wordt toegeschreven aan wantrouwen jegens de democratie. Resultaten impliceren dat
mensen groepsgrenzen minder scherp afbakenen wanneer dit de eigen groep ten goede
komt.
4
Rechts is Hypocriet, Een conservatieve politieke voorkeur ondermijnt de moraal
Maakt een rechtse politieke voorkeur hypocriet? Een rechtse ideologie wordt gekenmerkt
door twee tegenstrijdige elementen: Moreel conservatisme maakt mensen strenger voor
anderen, maar marktliberalisme maakt mensen juist moreel makkelijker voor zichzelf. Daarom
leidt de activering van een rechtse politieke ideologie tot morele hypocrisie. Een linkse
politieke voorkeur heeft geen effect.
24
ASPO CONGRES 2010
1
Kom je aan mijn waarden, dan kom je aan mij! Hoe verwijzingen naar verschillende
waarden of informatie bepalen hoe mensen een conflict benaderen.
Onze waarden vormen een belangrijk onderdeel van onze identiteit. Wanneer onze waarden
niet als juist erkend worden voelt dit als kritiek op onszelf. Hierdoor zijn waardeconflicten
moeilijk oplosbaar. Onze resultaten impliceren dat de waargenomen oplosbaarheid van een
conflict beïnvloed kan worden door de focus van het conflict te veranderen.
2
Legitimiteit en stabiliteit van lage machtsposities: wanneer is er sprake van een
toenaderinsoriëntatie?
Het hebben van een illegitieme lage machtspositie leidt tot een hogere
toenaderingsoriëntatie, vermoedelijk omdat mensen met lage macht dan mogelijkheden zien
om de machtshiërarchie te veranderen. In deze studie laten we zien dat illegitieme lage
macht leidt tot een hogere toenaderingsoriëntatie, maar alleen als de machtshiërarchie
instabiel is.
3
Waarom Obama wel, maar Trump geen perspectief neemt
Maakt macht mensen meer of juist minder geneigd het perspectief van anderen in te nemen?
In eerdere artikelen werd beide beweerd. Wij lossen deze contradictie op door een
onderscheid te maken tussen verschillende soorten macht. Sociale macht leidt tot meer, maar
persoonlijke macht leidt tot minder perspectief nemen.
4
Empowerment na collectieve actie
Dit eerste experimentele onderzoek naar de gevolgen van collectieve actie laat zien dat
participeren aan collectieve actie empowering is voor deelnemers. Zij rapporteren sterkere
groepseffectiviteit en positieve emoties over de groep. Daarnaast hebben zij het gevoel actief
invloed uit te oefenen op de omgeving.
25