Wymagania Edukacyjne Dhduxyexg

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych
geografii. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów.
Ocenie podlegają: prace klasowe, sprawdziany, kartkówki, odpowiedzi ustne, prace domowe, praca ucznia na lekcji, prace dodatkowe oraz szczególne
osiągnięcia. Wymagania ogólne i szczegółowe zapisane w podstawie programowej to fundament oceniania wewnątrzszkolnego.
Zgodnie z Ustawą o Systemie Oświaty celem oceniania jest:
• informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie;
• udzielanie uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazanie uczniowi informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć;
• motywowanie ucznia do dalszej pracy;
• dostarczanie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach w uczeniu się oraz specjalnych uzdolnieniach ucznia;
• udzielanie wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju.
Ocena stanowi podsumowanie wysiłku i postępów ucznia z uwzględnieniem indywidualnego rozwoju i możliwości. Właściwej ocenie wiedzy i postępów
ucznia służą: systematyczne, bieżące ocenianie oraz jasno sformułowane kryteria oceniania (zgodne z przepisami prawa szkolnego, czyli Zasadami
Wewnątrzszkolnego Oceniania – ZWO . Na lekcjach geografii są oceniane: wiadomości, umiejętności, postawa ucznia i jego aktywność.
Oceny bieżące i oceny klasyfikacyjne semestralne i końcowe roczne w stopniach są następujące: 6 – stopień celujący 5 – stopień bardzo dobry
4 – stopień dobry 3 – stopień dostateczny 2 – stopień dopuszczający 1 – stopień niedostateczny.
I. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów

Podstawą do wystawienia oceny śródrocznej i rocznej uzyskanych ocen bieżących. Nie stosuje się plusów i minusów przy ocenach ze sprawdzianów
Sprawdzanie poziomu umiejętności uczniów odbywa się w formie:
1.Praca klasowa i sprawdzian - prace samodzielne, całogodzinna, przeprowadzana w klasie, sprawdzająca materiał Odbywają się po skończonym dziale.
Przed każdą pracą klasową i sprawdzianem nauczyciel podaje zakres programowy. Praca klasowa i sprawdzian może być poprzedzony lekcją
powtórzeniową, podczas której nauczyciel zwraca uwagę uczniów na najważniejsze zagadnienia z danego działu. Uczeń jest informowany o planowanej
pracy klasowej lub sprawdzianie z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem Przed każdą praca klasowa lub sprawdzianem nauczyciel podaje zakres
programowy. Zasady uzasadniania oceny z pracy klasowej, sprawdzianu, poprawy oraz sposób udostępniania rodzicom uczniów prac klasowych i
sprawdzianu są zgodne z Zasadami Wewnątrzszkolnego Oceniania - ZWO. Praca klasowa bądź sprawdzian umożliwiają sprawdzenie wiadomości i
umiejętności na wszystkich poziomach wymagań edukacyjnych – od koniecznego do wykraczającego. Zasada przeliczania oceny punktowej na stopień
szkolny jest zgodna z ZWO. Zadania z pracy klasowej, sprawdzianu są przez nauczyciela omawiane i poprawiane po oddaniu prac. Nauczyciel przeprowadza
jedną poprawę pracy klasowej, sprawdzianu w terminie ustalonym. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń jest nieobecny na sprawdzianie to zobowiązany jest go
napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem, do 2 tygodni od powrotu do szkoły. Jeżeli uczeń nie ustali terminu z nauczycielem w odpowiednim
czasie, otrzyma ocenę niedostateczną.
Każda praca klasowa lub sprawdzian napisane na ocenę niedostateczną powinny być poprawione w ciągu 2 tygodni od oddania prac. Uczeń może
poprawiać daną pracę klasową , sprawdzian tylko jeden raz. Ocena z tych prac zapisywana jest do dziennika obok oceny pierwotnej. Z prac poprawkowych
uczeń nie może uzyskać oceny celującej.
Zasady uzasadniania oceny z pracy klasowej, sprawdzianu, poprawy oraz sposób oraz sposób udostępniania rodzicom uczniów sprać klasowych i
sprawdzianów są zgodne z ZWO.
2.Kartkówka ( do 15 minut) - samodzielna, pisemna praca ucznia na lekcji, obejmująca wiadomości i umiejętności z ostatnich jednej - trzech lekcji.
Nie musi być zapowiadana. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń był nieobecny to może ją napisać w innym terminie-uzgodnionym z nauczycielem.
Jeżeli kartkówka była zapowiedziana uczeń nie może zgłosić nieprzygotowania. Nie ma poprawy oceny z kartkówek.
3. Odpowiedź ustna - sprawdzanie wiadomości i umiejętności w formie ustnej odpowiedzi obejmująca 3 ostatnie lekcje.
4.Aktywność na lekcji - oceniana „plusami” lub „kropkami” – za 3 zgromadzone „plusy” uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą, a za 3 „kropki” ocenę
niedostateczną. Przez aktywność na lekcji rozumiemy: częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie poprawnej odpowiedzi, rozwiązywanie zadań dodatkowych
w czasie lekcji, aktywną pracę w grupie, praca z mapą, pomoc koleżeńską przy rozwiazywaniu problemu. Kropkę uczeń może uzyskać m.in. za brak
przygotowania do lekcji (np. brak przyrządów, zeszytu, zeszytu ćwiczeń), brak zaangażowania- uczestnictwa w lekcji, czyli niezapisywanie notatek,
nieuważanie w czasie lekcji.
Uczeń ma prawo do dwukrotnego w ciągu jednego półrocza zgłoszenia nieprzygotowania się do lekcji. Przez nieprzygotowanie się do lekcji rozumiemy: brak
zadania domowego i niegotowość do odpowiedzi. Brak zeszytów: przedmiotowego i ćwiczeń. Fakt ten uczeń zgłasza na początku lekcji. Za trzecie i każde
już następne nieprzygotowanie uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Za niezgłoszone nauczycielowi nieprzygotowanie się do lekcji uczeń również
otrzymuje ocenę niedostateczną.
5.Praca domowa- jest pisemną lub ustną formą ćwiczenia umiejętności i utrwalania wiadomości zdobytych przez ucznia podczas lekcji. Pisemną pracę
domową uczeń wykonuje w zeszycie, w zeszycie ćwiczeń lub w formie zleconej przez nauczyciela. Prace domowe są oceniane zgodnie z umową nauczyciela
z uczniami (stopniem lub plusem). Brak pracy domowej oceniany jest zgodnie z umową nauczyciela z uczniami, przy uwzględnieniu zapisów ZWO. Błędnie
wykonana praca domowa nie może być oceniona negatywnie. Przy wystawianiu oceny za pracę domową nauczyciel bierze pod uwagę poprawność i estetykę
wykonania.
6. Dodatkowa praca- przydzielona przez nauczyciela lub wynikające z dobrowolnej aktywności ucznia: prezentacje, aktywność na lekcjach, karty pracy,
plakaty tematyczne , wykonanie zdania praktycznego zagadnienia geograficznego, wystawy i prezentacje własnych prac, fotografii, filmów, referaty,
odpowiedzi ustne, zadania domowe, udział w konkursach, sukcesy w konkursach o tematyce geograficznej, zaangażowanie w działalność na rzecz ochrony
środowiska przyrodniczego i społecznego, ,udział w dodatkowych zajęciach, wykonanie pomocy do lekcji.
Wszystkie stopnie są jawne i podawane uczniom na bieżąco , a rodzicom podczas zebrań, konsultacji.
Nauczyciel uzasadnia ustalone stopnie bieżące pisemnie lub ustnie. Prace pisemne : prace klasowe, sprawdziany, kartkówki gromadzone są w szkole
do 31 sierpnia danego roku szkolnego, wgląd do nich mają uczniowie i ich rodzice.
Przy ocenianiu brany jest pod uwagę, wkładany przez ucznia, wysiłek i jego zaangażowanie, systematyczność, umiejętność pracy w grupie, jak i samodzielnie,
szacunek okazywany nauczycielowi i innym uczniom, udział w konkursach.
Stopnień śródroczny i roczny nie jest średnią arytmetyczną wszystkich stopni, ich podstawą są wyniki prac klasowych, sprawdzianów i prac wykonywanych
w klasie, odzwierciedlą jednak pracę ucznia, wiedzę, umiejętności, aktywność i systematyczność. Uczniom posiadającym odpowiednie orzeczenia i opinie
z poradni pedagogiczno-psychologicznej obniżane są wymagania edukacyjne zgodnie z zaleceniami tej poradni.
Uczeń ma możliwość uzyskania oceny wyższej z przedmiotu niż przewidywana na warunkach zawartych w Zasadach Wewnątrzszkolnego Oceniania.
II Poziomy wymagań edukacyjnych: Kryteria oceniania, odpowiadające wymaganiom edukacyjnym:
K — konieczny, K- stopień (2)
P — podstawowy, K+ P – stopień ( 3)
R — rozszerzający, K+ P+R- stopień (4)
D — dopełniający, K+P+R+D- stopień bardzo dobry (5)
W — wykraczający. K+P+R+D+W – stopień celujący (6)

Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5
oparte na Programie nauczania geografii w szkole podstawowej – Planeta Nowa autorstwa Ewy Marii Tuz i Barbary Dziedzic
Wymagania na poszczególne oceny
Konieczne (K) Podstawowe (P) Rozszerzające (R) Dopełniające (D) Wykraczające (W)
(ocena dopuszczająca) (ocena dostateczna) (ocena dobra) (ocena bardzo dobra) (ocena celująca)
1. Mapa Polski
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
 wyjaśnia znaczenie terminów: • odczytuje za pomocą legendy znaki  rozróżnia na mapie znaki  dobiera odpowiednią mapę w celu • posługuje się planem miasta w
mapa, skala, legenda mapy kartograficzne na mapie punktowe, liniowe i uzyskania określonych informacji terenie
 wymienia elementy mapy  stosuje legendę mapy do odczytania powierzchniowe geograficznych • podaje przykłady wykorzystania
 wyjaśnia znaczenie terminów: informacji  rysuje podziałkę liniową  przekształca skalę liczbową na map o różnej treści
wysokość bezwzględna, wysokość • odczytuje skalę mapy  wyjaśnia, dlaczego każda mapa ma mianowaną i podziałkę liniową • analizuje treść map
względna • rozróżnia rodzaje skali skalę  oblicza odległość w terenie za przedstawiających ukształtowanie
 odczytuje wysokość bezwzględną • oblicza wysokość względną na  oblicza odległość na mapie wzdłuż
pomocą skali liczbowej powierzchni Polski
obiektów na mapie poziomicowej podstawie wysokości bezwzględnej linii prostej za pomocą skali • oblicza odległość w terenie za • czyta treść mapy lub planu
 podaje nazwy barw stosowanych odczytanej z mapy liczbowej pomocą podziałki liniowej najbliższego otoczenia szkoły,
 oblicza długość trasy złożonej z
na mapach hipsometrycznych • odczytuje informacje z mapy  wyjaśnia, jak powstaje mapa odnosząc je do obserwowanych w
 wymienia różne rodzaje map poziomicowej i mapy poziomicowa odcinków za pomocą skali liczbowej terenie elementów środowiska
 rozpoznaje przedstawione na
 odczytuje informacje z planu hipsometrycznej  wyjaśnia różnicę między obszarem geograficznego
miasta • wyszukuje w atlasie przykłady map: nizinnym, wyżynnym a obszarem mapach poziomicowych formy • projektuje i opisuje trasę wycieczki
ogólnogeograficznej, górskim terenu na podstawie mapy turystycznej
 rozpoznaje formy ukształtowania
krajobrazowej, turystycznej i planu  wyjaśnia różnicę między mapą lub planu miasta
miasta ogólnogeograficzną a mapą powierzchni na mapie
krajobrazową hipsometrycznej
 omawia zastosowanie map
 przedstawia sposoby orientowania
mapy w terenie cyfrowych

 podaje różnice między mapą
turystyczną a planem miasta
2. Krajobrazy Polski
•wyjaśnia znaczenie terminu  podaje różnicę między krajobrazem  charakteryzuje pasy rzeźby terenu w  dokonuje oceny krajobrazu  proponuje zmiany w
krajobraz naturalnym a krajobrazem Polsce najbliższego otoczenia szkoły pod zagospodarowaniu terenu
•wymienia składniki krajobrazu kulturowym  opisuje krajobraz najbliższej okolicy względem jego piękna oraz ładu i najbliższej okolicy
•wymienia elementy krajobrazu  określa położenie najbliższej okolicy w odniesieniu do pasów rzeźby estetyki zagospodarowania  prezentuje projekt planu
najbliższej okolicy na mapie Polski terenu  porównuje na podstawie mapy zagospodarowania terenu wokół
•wymienia pasy rzeźby terenu Polski  przedstawia główne cechy  opisuje wpływ wody i wiatru na Polski i ilustracji rzeźbę terenu w szkoły
•wskazuje na mapie Wybrzeże krajobrazu nadmorskiego na nadmorski krajobraz poszczególnych pasach  przygotowuje prezentację
Słowińskie podstawie ilustracji  przedstawia sposoby  wyjaśnia na podstawie ilustracji, jak multimedialną na temat
•wymienia elementy krajobrazu  omawia cechy krajobrazu Pojezierza gospodarowania w krajobrazie powstaje jezioro przybrzeżne Wybrzeża Słowińskiego z
uwzględnieniem elementów
nadmorskiego Mazurskiego nadmorskim  wymienia obiekty dziedzictwa
krajobrazu naturalnego i
•wymienia główne miasta leżące na  wymienia atrakcje turystyczne  opisuje zajęcia mieszkańców przyrodniczego i kulturowego kulturowego
Wybrzeżu Słowińskim Pojezierza Mazurskiego regionu nadmorskiego Wybrzeża Słowińskiego oraz  przedstawia zróżnicowanie
•wymienia po jednym przykładzie  przedstawia cechy krajobrazu Niziny  przedstawia wpływ lądolodu na wskazuje je na mapie krajobrazu krain geograficznych
rośliny i zwierzęcia Mazowieckiej krajobraz pojezierzy  wyjaśnia znaczenie turystyki na
w pasie pojezierzy na podstawie
charakterystycznych dla Wybrzeża  wymienia atrakcje turystyczne  omawia cechy krajobrazu Wybrzeżu Słowińskim mapy
Słowińskiego Niziny Mazowieckiej przekształconego przez człowieka  charakteryzuje najważniejsze
 analizuje na podstawie
•wskazuje na mapie Pojezierze  opisuje cechy krajobrazu na Nizinie Mazowieckiej obiekty dziedzictwa przyrodniczego dodatkowych źródeł informacji
Mazurskie wielkomiejskiego  przedstawia najważniejsze obiekty i kulturowego na Nizinie oraz map tematycznych warunki
•odczytuje z mapy nazwy  wymienia główne cechy krajobrazu dziedzictwa kulturowego w stolicy Mazowieckiej rozwoju rolnictwa na Nizinie
największych jezior na Pojezierzu miejsko-przemysłowego Wyżyny  omawia znaczenie węgla  opisuje zabudowę i sieć
Mazowieckiej
Mazurskim Śląskiej kamiennego na Wyżynie Śląskiej komunikacyjną Warszawy  planuje na podstawie planu
•wskazuje na mapie pas Nizin  przedstawia cechy krajobrazu  charakteryzuje życie i zwyczaje  omawia atrakcje turystyczne na
miasta wycieczkę po Warszawie
Środkowopolskich oraz Nizinę rolniczego Wyżyny Lubelskiej mieszkańców Wyżyny Śląskiej Szlaku Zabytków Techniki  przedstawia pozytywne i
Mazowiecką  omawia cechy krajobrazu Wyżyny  omawia na podstawie ilustracji  opisuje za pomocą przykładów
negatywne zmiany w krajobrazie
•wskazuje na mapie największe rzeki Krakowsko-Częstochowskiej na powstawanie wąwozów lessowych rolnictwo na Wyżynie Lubelskiej Wyżyny Śląskiej wynikające z
przecinające Nizinę Mazowiecką podstawie ilustracji  charakteryzuje czynniki wpływające  opisuje najważniejsze obiekty
działalności człowieka
•wskazuje na mapie największe  wymienia dwa przykłady roślin na krajobraz rolniczy Wyżyny dziedzictwa kulturowego Wyżyny
miasta Niziny Mazowieckiej charakterystycznych dla Wyżyny Lubelskiej Lubelskiej  analizuje na podstawie
• podaje nazwę parku narodowego Krakowsko-Częstochowskiej  charakteryzuje na podstawie  charakteryzuje na podstawie mapy dodatkowych źródeł informacji
leżącego w pobliżu Warszawy  wskazuje na mapie najwyższe ilustracji rzeźbę krasową i formy atrakcje turystyczne Szlaku Orlich oraz map tematycznych warunki
•określa położenie Warszawy na szczyty Tatr krasowe Wyżyny Krakowsko- Gniazd sprzyjające rozwojowi rolnictwa
mapie Polski  wymienia cechy krajobrazu Częstochowskiej  przedstawia argumenty na Wyżynie Lubelskiej
•wymienia najważniejsze obiekty wysokogórskiego  opisuje na podstawie ilustracji potwierdzające różnicę w  przedstawia historię zamków
turystyczne Warszawy  omawia cechy pogody w górach piętra roślinności w Tatrach krajobrazie Tatr Wysokich i Tatr znajdujących się na Szlaku Orlich
•wskazuje na mapie pas Wyżyn  wymienia atrakcje turystyczne Tatr  opisuje zajęcia i zwyczaje Zachodnich Gniazd
Polskich i Wyżynę Śląską mieszkańców Podhala  opisuje dziedzictwo przyrodnicze  wyjaśnia negatywny wpływ
•wskazuje na mapie największe Tatr turystyki na środowisko Tatr
miasta na Wyżynie Śląskiej
•wskazuje na mapie Polski Wyżynę
Lubelską
•wymienia gleby i główne uprawy
Wyżyny Lubelskiej
•określa na podstawie mapy Polski
położenie Wyżyny Krakowsko-
Częstochowskiej
•podaje nazwę parku narodowego
leżącego na Wyżynie Krakowsko-
Częstochowskiej
•podaje nazwy zwierząt żyjących w
jaskiniach na Wyżynie Krakowsko-
Częstochowskiej
•określa na podstawie mapy
położenie Tatr
•wskazuje na mapie Tatry Wysokie i
Tatry Zachodnie
3. Lądy i oceany
 wskazuje na globusie i mapie świata  wyjaśnia, co to są siatka  podaje przyczyny odkryć  określa na globusie i mapie  oblicza różnicę wysokości między
bieguny, równik, południk zerowy i geograficzna i siatka kartograficzna geograficznych położenie punktów, kontynentów i najwyższym szczytem na Ziemi a
o
180 , półkule, zwrotniki i koła  wskazuje główne kierunki •wskazuje na mapie wielkie formy oceanów na kuli ziemskiej największą głębią w oceanach
podbiegunowe geograficzne na globusie ukształtowania powierzchni Ziemi i  opisuje podróże odkrywcze w  przedstawia znaczenie odkryć
 wymienia nazwy kontynentów i  porównuje powierzchnię akweny morskie na trasie wyprawy okresie od XVII w. do XX w. geograficznych
oceanów oraz wskazuje ich kontynentów i oceanów na geograficznej Marca Polo
położenie na globusie i mapie podstawie diagramów •opisuje na podstawie mapy szlaki
 wymienia największych  wskazuje akweny morskie na wypraw Ferdynanda Magellana i
podróżników biorących udział w trasach pierwszych wypraw Krzysztofa Kolumba
odkryciach geograficznych geograficznych
4. Krajobrazy świata
 wyjaśnia znaczenie terminu pogoda  wyjaśnia różnicę między pogodą a • wskazuje na mapie klimatycznej •oblicza średnią roczną temperaturę •przedstawia zróżnicowanie
 wymienia składniki pogody klimatem obszary o najwyższej oraz powietrza temperatury powietrza i opadów
 wyjaśnia znaczenie terminu klimat  odczytuje z klimatogramu najniższej średniej rocznej •oblicza różnicę między średnią atmosferycznych na Ziemi na
 wymienia na podstawie mapy temperaturę powietrza i wielkość temperaturze powietrza temperatura powietrza w podstawie map tematycznych
tematycznej strefy klimatyczne opadów atmosferycznych w danym • wskazuje na mapie klimatycznej najcieplejszym miesiącu i •omawia wpływ człowieka na
Ziemi miesiącu obszary o największej najzimniejszym miesiącu roku krajobrazy Ziemi
 wymienia na podstawie ilustracji  wymienia typy klimatów w strefie i najmniejszej rocznej sumie •oblicza roczną sumę opadów •porównuje wilgotne lasy równikowe
strefy krajobrazowe Ziemi umiarkowanej opadów •prezentuje przykłady budownictwa, z lasami liściastymi i mieszanymi
 wskazuje na mapie strefy •omawia na podstawie mapy stref • porównuje temperaturę sposoby gospodarowania i zajęcia strefy umiarkowanej pod względem
wilgotnych lasów równikowych oraz klimatycznych i klimatogramów powietrza i opady atmosferyczne mieszkańców stref wilgotnych lasów klimatu, roślinności i świata zwierząt
lasów liściastych i mieszanych strefy klimat strefy wilgotnych lasów w klimacie morskim i równikowych oraz lasów liściastych i •analizuje strefy sawann i stepów
umiarkowanej równikowych oraz klimat strefy kontynentalnym mieszanych pod względem położenia,
 podaje nazwy warstw wilgotnego lasów liściastych i mieszanych  wymienia kryteria wydzielania •porównuje cechy krajobrazu warunków klimatycznych i głównych
lasu równikowego i wskazuje te •omawia na podstawie ilustracji stref krajobrazowych sawann i stepów cech krajobrazu
warstwy na ilustracji warstwową budowę lasów strefy • przedstawia na podstawie •omawia przykłady budownictwa i •przedstawia podobieństwa i różnice
 rozpoznaje rośliny i zwierzęta umiarkowanej ilustracji układ stref sposoby gospodarowania w strefach między krajobrazami pustyń
typowe dla lasów równikowych oraz  wyjaśnia znaczenie terminów: krajobrazowych na półkuli pustyń gorących i pustyń lodowych gorących i pustyń lodowych
lasów liściastych i mieszanych preria, pampa północnej •prezentuje przykłady budownictwa i •opisuje na podstawie dodatkowych
 wyjaśnia znaczenie terminów:  omawia charakterystyczne cechy • charakteryzuje warstwy sposoby gospodarowania w strefie źródeł informacji zróżnicowanie
sawanna, step klimatu stref sawann i stepów wilgotnego lasu równikowego śródziemnomorskiej przyrodnicze i kulturowe strefy
 wskazuje na mapie strefy sawann i •opisuje na podstawie ilustracji świat • charakteryzuje na podstawie •porównuje budownictwo i życie śródziemnomorskiej
stepów roślin i zwierząt pustyń gorących i ilustracji krajobrazy sawann i mieszkańców stref tajgi i tundry •porównuje rozmieszczenie stref
 wymienia gatunki roślin i zwierząt pustyń lodowych stepów •analizuje zmienność warunków krajobrazowych na Ziemi i pięter
charakterystyczne dla sawann i  wymienia cechy charakterystyczne • omawia klimat stref pustyń klimatycznych w Himalajach i jej roślinności w górach
stepów klimatu śródziemnomorskiego gorących i pustyń lodowych wpływ na życie ludności
 wyjaśnia znaczenie terminu  wymienia obiekty turystyczne w • omawia rzeźbę terenu pustyń
pustynia basenie Morza Śródziemnego gorących
 wskazuje na mapie obszary  wymienia charakterystyczne cechy • omawia cechy krajobrazu
występowania pustyń gorących i klimatu stref tajgi i tundry śródziemnomorskiego
pustyń lodowych  wskazuje na mapie położenie • charakteryzuje cechy krajobrazu
 rozpoznaje rośliny i zwierzęta najwyższych łańcuchów górskich tajgi i tundry
charakterystyczne dla pustyń innych niż Himalaje • charakteryzuje na podstawie
gorących i pustyń lodowych  charakteryzuje krajobraz ilustracji piętra roślinne w
 wskazuje na mapie położenie strefy wysokogórski w Himalajach Himalajach
krajobrazów śródziemnomorskich  opisuje świat roślin i zwierząt w
 wymienia na podstawie mapy Himalajach

państwa leżące nad Morzem
Śródziemnym
 rozpoznaje rośliny i zwierzęta
charakterystyczne dla strefy

śródziemnomorskiej
 wymienia gatunki upraw
charakterystycznych dla strefy

śródziemnomorskiej
 wyjaśnia znaczenie terminów: tajga,
tundra, wieloletnia zmarzlina

 wskazuje na mapie położenie stref
tajgi i tundry
 rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt
charakterystyczne dla tajgi i tundry

 wskazuje na mapie Himalaje
 wymienia charakterystyczne dla

Himalajów gatunki roślin i zwierząt

1
2
1. Podstawy geografii. Rozdział dodatkowy
 wyjaśnia znaczenie terminu geografia  przedstawia różnicę między geografią  wyjaśnia, czym się zajmują  podaje przykłady praktycznego  określa przedmiot badań
 przedstawia podział nauk fizyczną a geografią społeczno- poszczególne nauki geograficzne zastosowania geografii poszczególnych nauk geograficznych
geograficznych ekonomiczną  przedstawia poglądy na kształt Ziemi • wyjaśnia różnicę między elipsoidą a • ocenia znaczenie umiejętności
 podaje wymiary Ziemi • wymienia źródła informacji  wymienia dowody na kulistość Ziemi geoidą określania współrzędnych
 wyjaśnia znaczenie terminów: siatka geograficznej  wymienia cechy południków • wyjaśnia znaczenie układu geograficznych w życiu człowieka
geograficzna, południk, równoleżnik, • podaje cechy kształtu Ziemi i równoleżników współrzędnych geograficznych • oblicza skalę mapy na podstawie
zwrotnik, długość geograficzna, • odczytuje wartości szerokości  odczytuje długość i szerokość • oblicza na podstawie współrzędnych odległości rzeczywistej między
szerokość geograficzna geograficznej zwrotników, kół geograficzną na globusie i na mapie geograficznych rozciągłość obiektami przedstawionymi na mapie
 wskazuje na globusie i na mapie podbiegunowych oraz biegunów  odszukuje obiekty na mapie na równoleżnikową i rozciągłość • wskazuje możliwość praktycznego
południk: 0° i 180° oraz półkulę • podaje cechy siatki geograficznej podstawie podanych współrzędnych południkową wykorzystania map w różnych skalach
wschodnią i półkulę zachodnią • określa położenie geograficzne geograficznych • analizuje treści map wykonanych w • interpretuje treści różnego rodzaju
 wskazuje na globusie i na mapie równik punktów i obszarów na mapie  przedstawia skalę w postaci różnych skalach map i przedstawia ich zastosowanie
oraz półkule: północną i południową • wyjaśnia różnicę między siatką mianowanej i podziałki liniowej • posługuje się skalą mapy do obliczania
 wyjaśnia znaczenie terminów: mapa, kartograficzną a siatką geograficzną  wymienia metody prezentacji zjawisk odległości w terenie i na mapie
skala, siatka kartograficzna, legenda • szereguje skale od największej do na mapach • omawia metody prezentacji zjawisk na
mapy najmniejszej  omawia sposoby przedstawiania rzeźby mapach
 wymienia elementy mapy • podaje różnicę między wysokością terenu na mapie • charakteryzuje rzeźbę terenu na
 wymienia rodzaje skal względną i wysokością bezwzględną  oblicza wysokości względne podstawie rysunku poziomicowego i
 wyjaśnia znaczenie terminów: • określa na podstawie rysunku  omawia podział map ze względu mapy ogólnogeograficznej
wysokość względna, wysokość poziomicowego cechy ukształtowania na treść, skalę i przeznaczenie • odszukuje w atlasie mapy i określa ich
bezwzględna, poziomica powierzchni terenu przynależność do poszczególnych
 odczytuje z mapy wysokość • charakteryzuje mapy ze względu na ich rodzajów
1
Szarym kolorem oznaczono dodatkowe wymagania edukacyjnych.
2
Rozdział dodatkowy Podstawy geografii w okresie przejściowym ułatwi uczniom po kursie przyrody zrozumienie treści dotyczących współrzędnych geograficznych oraz przećwiczenie najważniejszych umiejętności wykorzystywanych podczas pracy z mapą.
bezwzględną przeznaczenie
 podaje na podstawie atlasu nazwy map
ogólnogeograficznych i tematycznych
2. Środowisko przyrodnicze Polski
 podaje cechy położenia Polski w Europie  omawia cechy położenia Europy i Polski  oblicza rozciągłość południkową i  rozróżnia konsekwencje położenia  wykazuje konsekwencje rozciągłości
na podstawie mapy ogólnogeograficznej na podstawie mapy ogólnogeograficznej rozciągłość równoleżnikową Europy i matematycznego, południkowej i rozciągłości
podaje całkowitą i administracyjną  opisuje granicę między Europą a Azją na Polski fizycznogeograficznego oraz równoleżnikowej Polski i Europy
powierzchnię Polski podstawie mapy ogólnogeograficznej  charakteryzuje na podstawie map geopolitycznego Polski  wykazuje zależność między
• wskazuje na mapie geometryczny Europy geologicznych obszar Polski na tle  opisuje jednostki geologiczne Polski i występowaniem ruchów górotwórczych
środek Polski  odczytuje szerokość i długość struktur geologicznych Europy podaje ich charakterystyczne cechy w Europie a współczesnym
• wymienia kraje sąsiadujące z Polską i geograficzną wybranych punktów na  opisuje cechy różnych typów • określa na podstawie mapy geologicznej ukształtowaniem powierzchni Polski
wskazuje je na mapie mapie Polski i Europy genetycznych gór obszary poszczególnych fałdowań na • wykazuje zależność między
• podaje długość granic z sąsiadującymi • wskazuje na mapie przebieg granic  przedstawia współczesne obszary terenie Europy i Polski występowaniem zlodowaceń w Europie
państwami Polski występowania lodowców na Ziemi i • opisuje mechanizm powstawania a współczesnym ukształtowaniem
• wyjaśnia znaczenie terminu geologia • omawia na podstawie mapy płytową wskazuje je na mapie lodowców powierzchni Polski
• wymienia najważniejsze wydarzenia budowę litosfery ogólnogeograficznej świata • wykazuje pasowość rzeźby terenu Polski • opisuje wpływ wydobycia surowców
geologiczne na obszarze Polski • omawia proces powstawania gór  charakteryzuje działalność • przedstawia czynniki kształtujące rzeźbę mineralnych na środowisko
• wyjaśnia znaczenie terminów • wymienia na podstawie mapy rzeźbotwórczą lądolodu i lodowców powierzchni Polski przyrodnicze
plejstocen i holocen geologicznej ruchy górotwórcze w górskich na obszarze Polski • rozpoznaje główne skały występujące na • wykazuje wpływ zmienności pogody w
• wyjaśnia znaczenie terminów krajobraz Europie i w Polsce  omawia na podstawie mapy terenie Polski Polsce na rolnictwo, transport i
polodowcowy i rzeźba glacjalna • wymienia i wskazuje na mapie ogólnogeograficznej cechy • podaje przykłady gospodarczego turystykę
• wymienia formy terenu utworzone na ogólnogeograficznej góry fałdowe, ukształtowania powierzchni Europy i wykorzystania surowców mineralnych w • ocenia znaczenie gospodarcze rzek
obszarze Polski przez lądolód zrębowe oraz wulkaniczne w Europie i w Polski Polsce Polski
skandynawski Polsce  opisuje rozmieszczenie surowców • opisuje pogodę kształtowaną przez • analizuje główne źródła zanieczyszczeń
• wymienia pasy rzeźby terenu Polski i • omawia zlodowacenia na obszarze mineralnych w Polsce na podstawie główne masy powietrza napływające Morza Bałtyckiego
wskazuje je na mapie Polski mapy tematycznej nad teren Polski • ocenia przydatność przyrodniczą i
• wymienia główne rodzaje skał • opisuje nizinne i górskie formy  omawia warunki klimatyczne w Europie • opisuje na podstawie map gospodarczą lasów w Polsce
• wyjaśnia znaczenie terminów: pogoda, polodowcowe  charakteryzuje czynniki kształtujące tematycznych rozkład temperatury • podaje argumenty przemawiające za
klimat, ciśnienie atmosferyczne, niż • porównuje krzywą hipsograficzną Polski klimat w Polsce powietrza oraz opadów koniecznością zachowania walorów
baryczny, wyż baryczny i Europy  odczytuje wartości temperatury atmosferycznych w Polsce dziedzictwa przyrodniczego
• wymienia cechy klimatu morskiego i • dokonuje podziału surowców powietrza i wielkości opadów • omawia niszczącą i budującą działalność  planuje wycieczkę do parku
klimatu kontynentalnego mineralnych atmosferycznych z klimatogramów Bałtyku narodowego lub rezerwatu przyrody
• wymienia elementy klimatu • wymienia strefy klimatyczne świata na  wyjaśnia, na czym polega asymetria • omawia procesy i czynniki glebotwórcze
• wyjaśnia znaczenie terminu średnia podstawie mapy tematycznej dorzeczy Wisły i Odry • opisuje typy zbiorowisk leśnych w
dobowa wartość temperatury powietrza • podaje cechy przejściowości klimatu  opisuje na podstawie mapy cechy oraz Polsce
• wymienia czynniki, które warunkują Polski walory Wisły i Odry • opisuje unikalne na skalę światową
zróżnicowanie temperatury powietrza i • podaje zróżnicowanie długości okresu  charakteryzuje i rozpoznaje typy obiekty przyrodnicze objęte ochroną na
wielkość opadów w Polsce wegetacyjnego w Polsce na podstawie wybrzeży Bałtyku terenie Polski
• wymienia rodzaje wiatrów mapy tematycznej  wyróżnia najważniejsze cechy  ocenianajważniejsze działania w
 wyjaśnia znaczenie terminu przepływ • opisuje wody Europy na podstawie wybranych typów gleb na podstawie zakresie ochrony środowiska
 wyjaśnia znaczenie terminów system mapy ogólnogeograficznej profili glebowych
rzeczny, dorzecze, zlewisko • rozpoznaje typy ujść rzecznych  omawia funkcje lasów
• wskazuje na mapie główne rzeki Europy • charakteryzuje temperaturę wód oraz  omawia na podstawie mapy Polski
i Polski zasolenie Bałtyku na tle innych mórz przestrzenne zróżnicowanie lesistości w
 określa na podstawie mapy świata Polsce
ogólnogeograficznej położenie Morza • opisuje świat roślin i zwierząt Bałtyku  ocenia rolę parków narodowych i
Bałtyckiego  opisuje charakterystyczne typy gleb w innych form ochrony przyrody w
• podaje główne cechy fizyczne Bałtyku Polsce zachowaniu naturalnych walorów
• wyjaśnia znaczenie terminów: gleba, • przedstawia na podstawie mapy środowiska przyrodniczego
czynniki glebotwórcze, proces tematycznej rozmieszczenie gleb na
glebotwórczy, profil glebowy, poziomy obszarze Polski
glebowe • omawia na podstawie danych
• wymienia typy gleb w Polsce statystycznych wskaźnik lesistości Polski
• wyjaśnia znaczenie terminu lesistość • omawia strukturę gatunkową lasów w
• wymienia różne rodzaje lasów w Polsce Polsce
• wymienia formy ochrony przyrody w • podaje przykłady rezerwatów przyrody,
Polsce parków krajobrazowych i pomników
• wskazuje na mapie Polski parki przyrody na obszarze wybranego
narodowe regionu
 charakteryzuje wybrane parki narodowe
w Polsce
3. Ludność i urbanizacja w Polsce
 wskazuje na mapie politycznej Europy  szereguje województwa pod względem  omawia zmiany na mapie politycznej  omawia zmiany, które zaszły w podziale  analizuje na podstawie dostępnych
największe i najmniejsze państwa powierzchni od największego do Europy w drugiej połowie XX w. administracyjnym Polski po 1 stycznia źródeł ekonomiczne skutki
Europy najmniejszego • oblicza współczynnik przyrostu 1999 r. utrzymywania się niskich lub ujemnych
 wskazuje na mapie administracyjnej • prezentuje na podstawie danych naturalnego • omawia na podstawie danych wartości współczynnika przyrostu
Polski poszczególne województwa i ich statystycznych zmiany liczby ludności • podaje przyczyny zróżnicowania statystycznych uwarunkowania naturalnego w krajach Europy i Polski
stolice Polski po II wojnie światowej przyrostu naturalnego w Europie i w przyrostu naturalnego w Polsce na tle • analizuje konsekwencje starzenia się
 wyjaśnia znaczenie terminów: • omawia na podstawie wykresu przyrost Polsce Europy społeczeństwa europejskiego
demografia, przyrost naturalny, naturalny w Polsce w latach 1946–2016 • omawia czynniki wpływające na liczbę • omawia strukturę płci i wieku ludności • analizuje skutki nierównomiernego
współczynnik przyrostu naturalnego, • omawia przestrzenne zróżnicowanie urodzeń w Polsce Polski na tle struktur wybranych państw rozmieszczenia ludności w Europie i w
współczynnik urodzeń, współczynnik współczynnika przyrostu naturalnego w • porównuje udział poszczególnych grup europejskich na podstawie piramidy płci Polsce
zgonów Polsce wiekowych ludności w Polski na i wieku • ocenia skutki migracji zagranicznych w
 wymienia na podstawie danych • omawia na podstawie danych podstawie danych statystycznych • omawia czynniki przyrodnicze i Polsce i w Europie
statystycznych państwa o różnym statystycznych średnią długość trwania • oblicza wskaźnik gęstości zaludnienia pozaprzyrodnicze wpływające na • omawia na podstawie dostępnych
współczynniku przyrostu naturalnego w życia Polaków na tle europejskich Polski rozmieszczenie ludności w wybranych źródeł problemy mniejszości
Europie społeczeństw • opisuje na podstawie mapy cechy państwach Europy i Polski narodowych w Europie i w Polsce
 wyjaśnia znaczenie terminów: piramida  wyjaśnia przyczyny zróżnicowania rozmieszczenia ludności w Polsce  oblicza przyrost rzeczywisty i  analizuje na podstawie dostępnych
płci i wieku, średnia długość trwania gęstości zaludnienia w Europie i w  opisuje skutki migracji zagranicznych w współczynnik przyrostu rzeczywistego źródeł skutki bezrobocia w Polsce
życia Polsce Polsce Polsce • omawia na podstawie dostępnych
 odczytuje dane dotyczące struktury płci  omawia na podstawie mapy • porównuje przyrost rzeczywisty ludności • charakteryzuje skutki migracji źródeł zmiany zachodzące w procesie
i wieku oraz średniej długości trwania tematycznej przestrzenne w Polsce i w wybranych państwach wewnętrznych w Polsce urbanizacji w Polsce po II wojnie
życia w Polsce na podstawie danych zróżnicowanie gęstości zaludnienia w Europy • omawia przyczyny rozmieszczenia światowej
statystycznych Polsce • omawia przyczyny migracji mniejszości narodowych w Polsce
• wyjaśnia znaczenie terminu wskaźnik  wymienia główne przyczyny migracji wewnętrznych w Polsce • przedstawia strukturę wyznaniową
gęstości zaludnienia zagranicznych w Polsce • porównuje strukturę narodowościową Polaków na tle innych państw Europy
• wymienia czynniki wpływające na  określa kierunki napływu imigrantów do ludności Polski z analogicznymi • omawia strukturę zatrudnienia wg
rozmieszczenie ludności w Polsce Polski strukturami ludności w wybranych działów gospodarki w poszczególnych
• wyjaśnia znaczenie terminów: migracja,  podaje najważniejsze cechy migracji państwach europejskich województwach
emigracja, imigracja, saldo migracji, wewnętrznych w Polsce • określa na podstawie danych • omawia pozytywne i negatywne skutki
przyrost rzeczywisty, współczynnik  charakteryzuje mniejszości narodowe, statystycznych różnicę w strukturze urbanizacji
przyrostu rzeczywistego mniejszości etniczne i społeczności zatrudnienia ludności w poszczególnych • charakteryzuje przemiany
• wyjaśnia różnicę między emigracją a etniczne w Polsce województwach współczesnych miast
imigracją  podaje przyczyny bezrobocia w Polsce • porównuje stopę bezrobocia w • omawia problemy mieszkańców dużych
• odczytuje dane dotyczące wielkości i  porównuje wielkość bezrobocia w wybranych krajach europejskich miast
kierunków emigracji z Polski Polsce i innych krajach europejskich na • analizuje wskaźnik urbanizacji w Polsce i • analizuje wielkość miast w Polsce i ich
• wymienia główne skupiska Polonii podstawie danych statystycznych wybranych krajach Europy rozmieszczenie wg grup wielkościowych
• wyjaśnia znaczenie terminu migracje  wymienia typy zespołów miejskich w • analizuje rozmieszczenie oraz wielkość • omawia przemiany współczesnych miast
wewnętrzne Polsce i podaje ich przykłady miast w Polsce
• wymienia przyczyny migracji  podaje różnicę między aglomeracją • charakteryzuje funkcje wybranych miast
wewnętrznych monocentryczną a policentryczną w Polsce
• wymienia mniejszości narodowe w  podaje przyczyny rozwoju największych • omawia przyczyny rozwoju miast w
Polsce miast w Polsce Polsce
• wskazuje na mapie Polski regiony  podaje przykłady miast o różnych
zamieszkałe przez mniejszości funkcjach w Polsce
narodowe
• wyjaśnia znaczenie terminów: struktura
zatrudnienia, struktura wykształcenia,
bezrobocie, stopa bezrobocia, ludność
aktywna zawodowo
• odczytuje z danych statystycznych
wielkość zatrudnienia w poszczególnych
sektorach gospodarki
• odczytuje z mapy zróżnicowanie
przestrzenne bezrobocia w Polsce i w
Europie
• wyjaśnia znaczenie terminów:
urbanizacja, wskaźnik urbanizacji
• odczytuje z danych statystycznych
wskaźnik urbanizacji w Polsce i w
wybranych krajach Europy
 wyjaśnia znaczenie terminu miasto
 wymienia największe miasta i wskazuje
je na mapie Polski
 wymienia funkcje miast
4. Rolnictwo i przemysł Polski
 wymienia funkcje rolnictwa  opisuje warunki przyrodnicze i  przedstawia rolnictwo jako sektor  omawia poziom mechanizacji i  przedstawia korzyści dla polskiego
• wymienia warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa w gospodarki oraz jego rolę w rozwoju chemizacji rolnictwa w Polsce rolnictwa wynikające z członkostwa
pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce społeczno- -gospodarczym kraju • charakteryzuje czynniki wpływające na naszego kraju w Unii Europejskiej
Polsce  prezentuje na podstawie danych • omawia regiony rolnicze o rozmieszczenie upraw w Polsce • dokonuje na podstawie danych
• wymienia na podstawie map statystycznych strukturę wielkościową najkorzystniejszych warunkach do • porównuje produkcję roślinną w Polsce statystycznych analizy zmian pogłowia
tematycznych regiony rolnicze w Polsce gospodarstw rolnych w Polsce produkcji rolnej w Polsce na tle produkcji w innych krajach Europy wybranych zwierząt gospodarskich w
• wyjaśnia znaczenie terminów: plon,  przedstawia znaczenie gospodarcze • przedstawia strukturę użytkowania • porównuje produkcję zwierzęcą w Polsce po 2000 r. i wyjaśnia ich
zbiór głównych upraw w Polsce ziemi w Polsce na tle innych krajów Polsce na tle produkcji w innych krajach przyczyny
• wymienia główne uprawy w Polsce  prezentuje na podstawie danych Europy Europy • przedstawia perspektywy rozwoju
• wskazuje na mapie główne obszary statystycznych strukturę upraw • prezentuje na podstawie danych • omawia rozwój przemysłu w Polsce po II gospodarki morskiej w Polsce
upraw w Polsce  wskazuje rejony warzywnictwa i statystycznych strukturę hodowli w wojnie światowej
• wyjaśnia znaczenie terminów: hodowla, sadownictwa w Polsce Polsce • analizuje przyczyny i skutki
pogłowie  przedstawia znaczenie gospodarcze • przedstawia przemysł jako sektor restrukturyzacji polskiego przemysłu
• wymienia główne zwierzęta produkcji zwierzęcej w Polsce gospodarki i jego rolę w rozwoju • omawia na podstawie dostępnych
gospodarskie w Polsce  wymienia czynniki lokalizacji hodowli społeczno-gospodarczym kraju źródeł zmiany zachodzące współcześnie
• wskazuje na mapie obszary hodowli bydła, trzody chlewnej i drobiu w Polsce • omawia przyczyny nierównomiernego w polskiej energetyce
zwierząt gospodarskich  omawia cechy polskiego przemysłu rozmieszczenia przemysłu w Polsce • określa na podstawie dostępnych źródeł
• dokonuje podziału przemysłu na sekcje i  wymienia przyczyny zmian w strukturze • prezentuje na podstawie danych uwarunkowania rozwoju gospodarki
działy przemysłu Polski statystycznych strukturę produkcji morskiej w Polsce
• wymienia funkcje przemysłu  lokalizuje na mapie Polski elektrownie energii elektrycznej w Polsce na tle • omawia problemy przemysłu
• wymienia źródła energii cieplne, wodne i niekonwencjonalne wybranych krajów Europy stoczniowego w Polsce
• wymienia typy elektrowni  opisuje wielkość produkcji energii • opisuje na podstawie danych
• wskazuje na mapie największe elektrycznej ze źródeł odnawialnych statystycznych strukturę przeładunków
elektrownie w Polsce  opisuje na podstawie danych w polskich portach morskich
• wymienia największe porty morskie w statystycznych wielkość przeładunków • opisuje strukturę połowów ryb w Polsce
Polsce i wskazuje je na mapie w portach morskich Polski
5. Usługi w Polsce
Uczeń:  Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
 omawia zróżnicowanie usług w Polsce
 podaje przykłady różnych rodzajów • omawia rodzaje transportu lądowego w  przedstawia usługi jako sektor  wyjaśnia przyczyny zróżnicowania sieci  ocenia na podstawie dostępnych źródeł
usług w Polsce Polsce gospodarki oraz ich rolę w rozwoju transportowej w Polsce poziom rozwoju turystyki zagranicznej w
 wyjaśnia znaczenie terminu • omawia na podstawie map społeczno-gospodarczym kraju • określa znaczenie transportu w rozwoju Polsce na tle innych krajów Europy
komunikacja tematycznych gęstość dróg kołowych i • charakteryzuje udział poszczególnych gospodarczym Polski • omawia na podstawie dostępnych
 wyróżnia rodzaje transportu w Polsce autostrad w Polsce rodzajów transportu w przewozach • prezentuje na podstawie dostępnych źródeł zmiany, które zaszły w
 wskazuje na mapie Polski porty • omawia na podstawie mapy pasażerów i ładunków źródeł problemy polskiego transportu geograficznych kierunkach wymiany
handlowe, śródlądowe oraz lotnicze tematycznej gęstość sieci kolejowej w • omawia ruch pasażerski w portach wodnego i lotniczego międzynarodowej Polski
 wyróżnia rodzaje łączności Polsce lotniczych Polski • określa znaczenie łączności w rozwoju • podaje przykłady sukcesów polskich
 wyjaśnia znaczenie terminów: turystyka, • omawia na podstawie danych • podaje przyczyny nierównomiernego gospodarczym Polski firm na arenie międzynarodowej
walory turystyczne, infrastruktura statystycznych morską flotę dostępu do środków łączności na • analizuje na podstawie dostępnych
turystyczna transportową w Polsce terenie Polski źródeł wpływy z turystyki w Polsce i w
 dokonuje podziału turystyki • omawia czynniki rozwoju turystyki • charakteryzuje obiekty znajdujące się na wybranych krajach Europy
 wymienia i wskazuje na mapie regiony • wymienia i wskazuje na mapie polskie Liście światowego dziedzictwa UNESCO • ocenia na podstawie dostępnych źródeł
turystyczne Polski obiekty, znajdujące się na Liście • charakteryzuje na przykładach walory atrakcyjność turystyczną wybranego
 wyjaśnia znaczenie terminów: eksport, światowego dziedzictwa UNESCO turystyczne Polski regionu Polski
import, bilans handlu zagranicznego • omawia strukturę towarową handlu • przedstawia przyczyny niskiego salda • ocenia znaczenie handlu zagranicznego
 wymienia państwa będące głównymi międzynarodowego bilansu handlu zagranicznego w Polsce dla polskiej gospodarki
partnerami handlowymi Polski
6. Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego Polski
 wymienia źródła zanieczyszczeń  omawia rodzaje zanieczyszczeń i ich  charakteryzujewpływ poszczególnych  analizuje
na podstawie mapy  ustalana podstawie dostępnych źródeł,
środowiska przyrodniczego źródła sektorów gospodarki na stan tematycznej stan zanieczyszczeń wód jakie regiony w Polsce cechują się
 podaje przyczyny kwaśnych opadów środowiska śródlądowych największym zanieczyszczeniem
 wymienia źródła zanieczyszczeń  omawia skutki zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego
komunalnych środowiska naturalnego
7. Relacje między elementami środowiska geograficznego
• wyjaśnia znaczenie terminów: powódź, • opisuje zjawisko powodzi • wymienia czynniki sprzyjające • analizuje konsekwencje stosowania • określa na wybranych przykładach
dolina rzeczna, koryto rzeczne, terasa  wskazuje na mapie ogólnogeograficznej powodziom w Polsce różnych metod ochrony wpływ wylesiania dorzeczy, regulacji
zalewowa, sztuczny zbiornik wodny Polski obszary zagrożone powodzią  określa rolę przeciwpowodziową przeciwpowodziowej koryt rzecznych, stanu wałów
• wymienia przyczyny powodzi w Polsce  wskazuje na mapie Polski sztucznych zbiorników  omawia największe powodzie w Polsce i przeciwpowodziowych, zabudowy teras
 wymienia główne źródła energii w rozmieszczenie największych sztucznych  wyjaśnia wpływ warunków ich skutki zalewowych i sztucznych zbiorników
województwach pomorskim i łódzkim zbiorników wodnych pozaprzyrodniczych na wykorzystanie  wymienia korzyści płynące z wodnych na wezbrania oraz
 wymienia przyczyny migracji do stref  podaje przyczyny rozwoju energetyki OZE w województwach pomorskim i wykorzystania źródeł odnawialnych do występowanie i skutki powodzi w Polsce
podmiejskich wiatrowej i słonecznej w łódzkim produkcji energii  analizuje na wybranych przykładach
 wymienia przyczyny wyludniania się wsi województwach pomorskim i łódzkim  omawia na podstawie map  analizuje dane statystyczne dotyczące warunki przyrodnicze i
oddalonych od dużych miast  omawia przyczyny migracji do stref tematycznych zmiany liczby ludności w liczby farm wiatrowych w Łódzkiem i pozaprzyrodnicze sprzyjające produkcji
 wymienia podstawowe cechy podmiejskich strefach podmiejskich Krakowa i Pomorskiem energii ze źródeł odnawialnych i
gospodarki centralnie sterowanej i  wskazuje na mapie województw Warszawy  omawia wpływ migracji do stref nieodnawialnych lub ograniczające tę
gospodarki rynkowej podlaskiego i zachodniopomorskiego  wskazuje na mapie województw podmiejskich na przekształcenie produkcję oraz określa ich wpływ na
 wyjaśnia znaczenie terminów: centra obszary o dużym wzroście liczby podlaskiego i zachodniopomorskiego struktury demograficznej okolic rozwój energetyki
logistyczne, spedycja ludności gminy o dużym spadku liczby ludności Krakowa i Warszawy  identyfikuje na wybranych przykładach
• wymienia główne atrakcje turystyczne  omawia cechy gospodarki Polski przed  analizuje współczynnik salda migracji na  określa zmiany w użytkowaniu i związki między rozwojem dużych miast
wybrzeża Bałtyku i Małopolski 1989 r. i po nim przykładzie województw zagospodarowaniu stref podmiejskich a zmianami w użytkowaniu i
 omawia na podstawie mapy sieć zachodniopomorskiego i podlaskiego na przykładzie Krakowa i Warszawy zagospodarowaniu terenu, stylu
autostrad i dróg ekspresowych  omawia strukturę zatrudnienia w  wyjaśnia wpływ migracji na strukturę zabudowy oraz strukturze
 wymienia rodzaje usług, które rozwijają konurbacji katowickiej i aglomeracji wieku ludności obszarów wiejskich demograficznej w strefach podmiejskich
się dzięki wzrostowi ruchu łódzkiej przed 1989 r.  opisuje zmiany, jakie zaszły w strukturze  ukazuje na wybranych przykładach
turystycznego  wymienia główne inwestycje produkcji po 1989 r. w konurbacji wpływ procesów migracyjnych na
przemysłowe we Wrocławiu i w jego katowickiej i aglomeracji łódzkiej strukturę wieku i zmiany zaludnienia
okolicach  omawia rolę transportu morskiego w obszarów wiejskich
 wskazuje na mapie tematycznej rozwoju innych działów gospodarki  wykazuje na podstawie dostępnych
przykłady miejsc, w których przebieg  analizuje dane statystyczne dotyczące źródeł wpływ przemian politycznych i
autostrad i dróg ekspresowych sprzyja ruchu turystycznego nad Morzem gospodarczych w Polsce po 1998 r. na
powstawaniu centrów logistycznych Bałtyckim i w Krakowie zmiany struktury zatrudnienia w
 wskazuje na mapie położenie głównych  określa wpływ walorów przyrodniczych wybranych regionach kraju
atrakcji wybrzeża Bałtyku i Małopolski wybrzeża Bałtyku oraz dziedzictwa  identyfikuje związki między przebiegiem
kulturowego Małopolski na rozwój autostrad a lokalizacją przedsiębiorstw
turystyki na tych obszarach przemysłowych oraz centrów
logistycznych i handlowych na
wybranym obszarze kraju
 identyfikuje związki między transportem
morskim a lokalizacją inwestycji
przemysłowych i usługowych na
przykładzie Trójmiasta
8. Mój region i moja mała ojczyzna
 wyjaśniaznaczenie terminu region  charakteryzuje środowisko przyrodnicze  wyjaśnia uwarunkowania zróżnicowania  przedstawia w dowolnej formie (np.  podaje przykłady osiągnięć Polaków w
• wskazuje położenie swojego regionu na regionu oraz określa jego główne cechy środowiska przyrodniczego w swoim prezentacji multimedialnej, plakatu, różnych dziedzinach życia społeczno-
mapie ogólnogeograficznej Polski na podstawie map tematycznych regionie wystawy fotograficznej) przyrodnicze i gospodarczego na arenie
• wymienia i wskazuje na mapie • rozpoznaje skały występujące w • analizuje genezę rzeźby powierzchni kulturowe walory swojego regionu międzynarodowej
ogólnogeograficznej sąsiednie regiony regionie miejsca zamieszkania swojego regionu • analizuje formy współpracy między • projektuje na podstawie wyszukanych
• wymienia najważniejsze walory • wyróżnia najważniejsze cechy • prezentuje główne cechy struktury własnym regionem a partnerskimi informacji trasę wycieczki krajoznawczej
przyrodnicze regionu gospodarki regionu na podstawie demograficznej ludności regionu regionami zagranicznymi po własnym regionie
• wyjaśnia znaczenie terminu mała danych statystycznych i map • prezentuje główne cechy gospodarki • prezentuje na podstawie informacji • wykazuje na podstawie obserwacji
ojczyzna tematycznych regionu wyszukanych w różnych źródłach i w terenowych przeprowadzonych w
• wskazuje na mapie ogólnogeograficznej • określa obszar utożsamiany z własną • opisuje walory środowiska dowolnej formie (np. prezentacji wybranym miejscu własnego regionu
Polski, topograficznej lub na planie małą ojczyzną jako symboliczną geograficznego małej ojczyzny multimedialnej, plakatu, wystawy zależności między elementami
miasta obszar małej ojczyzny przestrzenią w wymiarze lokalnym • omawia historię małej ojczyzny na fotograficznej) atrakcyjność osadniczą środowiska geograficznego
• przedstawia źródła informacji o małej • rozpoznaje w terenie obiekty podstawie dostępnych źródeł oraz gospodarczą małej ojczyzny jako • planuje wycieczkę po swojej małej
ojczyźnie charakterystyczne dla małej ojczyzny i miejsca zamieszkania i rozwoju ojczyźnie
• wymienia walory środowiska decydujące o jej atrakcyjności określonej działalności gospodarczej • projektuje na podstawie własnych
geograficznego małej ojczyzny obserwacji terenowych działania służące
zachowaniu walorów środowiska
geograficznego (przyrodniczego i
kulturowego) oraz poprawie warunków
życia lokalnej społeczności

I. Azja
 wskazuje na mapie położenie  opisuje linię brzegową Azji na  omawia budowę geologiczną Azji  analizuje azjatyckie rekordy dotyczące • wyjaśnia, dlaczego na wschodnich
geograficzne Azji podstawie mapy świata na podstawie mapy tematycznej rzeźby terenu, linii brzegowej wybrzeżach Azji występuje wiele
 wymienia formy ukształtowania  charakteryzuje zróżnicowanie  omawia cyrkulację monsunową i jej i hydrosfery na podstawie infografiki wulkanów
powierzchni Azji środowiska geograficznego Azji wpływ na klimat Azji  omawia powstawanie Himalajów • udowadnia słuszność stwierdzenia,
 wymienia strefy klimatyczne Azji  przedstawia kontrasty  charakteryzuje kontrasty klimatyczne i rowów oceanicznych że Azja to kontynent kontrastów
na podstawie mapy klimatycznej w ukształtowaniu powierzchni terenu i roślinne w Azji na podstawie mapy  przedstawia sposoby zabezpieczania geograficznych
 wymienia największe rzeki Azji Azji tematycznej ludzi przed skutkami trzęsień ziemi • omawia wpływ budowy geologicznej
 wymienia strefy aktywności sejsmicznej  omawia czynniki klimatyczne  omawia czynniki wpływające na układ  omawia warunki klimatyczne w Azji na występowanie rowów
w Azji na podstawie mapy geologicznej kształtujące klimat Azji sieci rzecznej w Azji wpływające na rytm uprawy ryżu tektonicznych, wulkanów, trzęsień
 wyjaśnia znaczenie terminu wulkanizm  omawia strefy roślinne Azji  omawia płytową budowę litosfery  omawia znaczenie uprawy ryżu dla ziemi i tsunami
 odczytuje z mapy nazwy największych  omawia budowę wulkanu na podstawie map tematycznych krajów Azji Południowo-Wschodniej • ocenia skutki trzęsień ziemi dla
wulkanów w Azji na podstawie ilustracji  wyjaśnia przyczyny występowania  wykazuje związek między budową obszarów gęsto zaludnionych
 wskazuje na mapie zasięg Ognistego  wymienia typy wulkanów i podaje trzęsień ziemi i tsunami w Azji geologiczną a występowaniem • wyjaśnia na podstawie mapy
Pierścienia Pacyfiku ich główne cechy  opisuje przebieg trzęsienia ziemi wulkanów, trzęsień ziemi i tsunami ogólnogeograficznej i analizy danych
 wymienia czynniki przyrodnicze  wskazuje na mapie obszary Azji  omawia warunki przyrodnicze w Japonii statystycznych, dlaczego grunty orne
wpływające na rozwój rolnictwa w Azji o korzystnych i niekorzystnych i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa  analizuje źródła gospodarczego mają niewielki udział w strukturze
 wymienia główne uprawy w Azji warunkach do rozwoju rolnictwa w Azji rozwoju Japonii użytkowania ziemi w Azji
na podstawie mapy gospodarczej  wymienia czołówkę państw azjatyckich  opisuje ekstremalne zjawiska  charakteryzuje cechy nowoczesnej • wykazuje związki między cechami
 określa cechy położenia Japonii na w światowych zbiorach roślin klimatyczne i ich skutki w Japonii gospodarki Japonii oraz rodzaje klimatu monsunowego a rytmem
podstawie mapy ogólnogeograficznej uprawnych na podstawie infografiki opisuje skutki występowania tajfunów produkcji przemysłowej upraw i „kulturą ryżu” w Azji
 wymienia cechy środowiska na obszarze Japonii  uzasadnia, że gospodarka Japonii należy Południowo-Wschodniej
 charakteryzuje ukształtowanie
naturalnego Japonii  omawia bariery utrudniające rozwój do najnowocześniejszych na świecie • ocenia znaczenie warunków
powierzchni Japonii
 wymienia główne uprawy w Japonii gospodarki Japonii  przedstawia problemy demograficzne przyrodniczych i czynników społeczno-
 omawia strukturę zatrudnienia
 określa cechy położenia Chin na  omawia znaczenie i rolę transportu i społeczne Chin z uwzględnieniem kulturowych w tworzeniu nowoczesnej
w Japonii na podstawie analizy danych
podstawie mapy ogólnogeograficznej w gospodarce Japonii przyrostu naturalnego na podstawie gospodarki Japonii
statystycznych
 lokalizuje na mapie ośrodki przemysłu  omawia cechy gospodarki Chin analizy danych statystycznych • omawia wpływ gospodarki Chin na
 omawia warunki naturalne rozwoju
zaawansowanych technologii  analizuje wielkości PKB w Chinach na  omawia znaczenie nowoczesnych kolei gospodarkę światową
rolnictwa w Japonii
w Chinach tle innych krajów świata na podstawie w rozwoju gospodarczym Chin • opisuje główne problemy indyjskiego
 przedstawia cechy rolnictwa Japonii na
 wymienia główne uprawy w Chinach danych statystycznych  omawia kontrasty etniczne, językowe społeczeństwa oraz przedstawia ich
podstawie analizy danych
i opisuje ich rozmieszczenie na  charakteryzuje tradycyjne rolnictwo i religijne w Indiach przyczyny
statystycznych
podstawie mapy gospodarczej i warunki rozwoju rolnictwa Chin  charakteryzuje cechy gospodarki Indii • analizuje skutki występowania
 określa położenie geograficzne Indii  określa różnorodność cech środowiska  przedstawia problemy demograficzne i możliwości ich rozwoju konfliktów zbrojnych na Bliskim
 porównuje liczbę ludności Chin i Indii geograficznego Chin na podstawie Indii  omawia znaczenie ropy naftowej Wschodzie
oraz odczytuje z wykresu ich prognozę mapy tematycznej  omawia system kastowy w Indiach w rozwoju ekonomicznym państw
 wymienia największe aglomeracje Indii  omawia czynniki przyrodnicze  przedstawia zróżnicowanie indyjskiej Bliskiego Wschodu
i wskazuje je na mapie sprzyjające osadnictwu w Chinach edukacji  omawia źródła konfliktów zbrojnych
 wyjaśnia znaczenie terminu slumsy  przedstawia nierównomierne  analizuje strukturę zatrudnienia i terroryzmu na Bliskim Wschodzie
 wymienia główne rośliny uprawne rozmieszczenie ludności Chin na i strukturę PKB Indii na podstawie
w Indiach i wskazuje na mapie podstawie mapy gęstości zaludnienia wykresu
tematycznej regiony ich występowania  omawia główne kierunki produkcji  charakteryzuje przemysł przetwórczy
 wymienia surowce mineralne w Indiach rolnej w Chinach Indii
i wskazuje na mapie regiony ich  omawia cechy środowiska  omawia zróżnicowanie religijne na
występowania geograficznego Półwyspu Indyjskiego Bliskim Wschodzie
 określa położenie geograficzne  podaje przyczyny powstawania  omawia wpływ religii na życie
Bliskiego Wschodu slumsów w Indiach muzułmanów
 wymienia państwa leżące na Bliskim  omawia warunki uprawy roślin  przedstawia znaczenie przemysłu
Wschodzie na podstawie mapy w Indiach na podstawie mapy naftowego w krajach Bliskiego
politycznej tematycznej Wschodu
 wskazuje na mapie miejsca konfliktów  charakteryzuje indyjską Dolinę
zbrojnych na Bliskim Wschodzie Krzemową
 omawia cechy środowiska
przyrodniczego Bliskiego Wschodu
 omawia wielkość zasobów ropy
naftowej na świecie i na Bliskim
Wschodzie na podstawie wykresu
i mapy tematycznej
 przedstawia cele organizacji OPEC
II. Afryka
• określa położenie matematyczno-  omawia cechy ukształtowania  omawia wpływ czynników  omawia związek budowy geologicznej  wyjaśnia istnienie strefowości
-geograficzne Afryki na podstawie mapy powierzchni Afryki klimatotwórczych na klimat Afryki Afryki z powstawaniem rowów klimatyczno-roślinno-glebowej
ogólnogeograficznej  wymienia cechy różnych typów klimatu  omawia rozmieszczenie opadów tektonicznych w Afryce
• wymienia strefy klimatyczne Afryki w Afryce na podstawie klimatogramów atmosferycznych w Afryce na podstawie  wyjaśnia cyrkulację powietrza w strefie  wyjaśnia związki między warunkami
• wymienia największe rzeki i jeziora  charakteryzuje sieć rzeczną i jeziora mapy klimatycznej międzyzwrotnikowej przyrodniczymi a możliwościami
Afryki Afryki  omawia udział rolnictwa w strukturze  omawia przyczyny procesu pustynnienia gospodarowania w strefie Sahelu
• wymienia czynniki przyrodnicze  omawia czynniki przyrodnicze zatrudnienia w wybranych państwach w strefie Sahelu  ocenia skutki stosowania rolnictwa
wpływające na rozwój rolnictwa i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa Afryki na podstawie wykresu  omawia typy rolnictwa w Afryce żarowo-odłogowego i plantacyjnego
w Afryce w Afryce  omawia gospodarkę w strefie Sahelu  przedstawia czynniki ograniczające w Afryce Zachodniej
• wymienia główne uprawy w Afryce  charakteryzuje znaczenie hodowli  omawia cechy gospodarki krajów Afryki rozwój gospodarki w Afryce  przedstawia rolę chińskich inwestycji
• wymienia surowce mineralne Afryki zwierząt w krajach Afryki na podstawie analizy danych  omawia skutki niedożywienia ludności na kontynencie afrykańskim
na podstawie mapy gospodarczej  przedstawia zróżnicowanie PKB statystycznych w Etiopii  przedstawia sposoby walki z głodem
• wskazuje obszary występowania w różnych państwach Afryki na  przedstawia nowoczesne działy  omawia bariery ograniczające rozwój ludności Afryki na przykładzie Etiopii
surowców mineralnych na terenie Afryki podstawie analizy danych gospodarki Afryki turystyki w Afryce  określa związki między warunkami
• wymienia atrakcyjne turystycznie statystycznych  omawia rozwój i znaczenie usług  omawia walory przyrodnicze Kenii przyrodniczymi i kulturowymi
państwa Afryki  omawia przemysł wydobywczy w Afryce w Afryce wpływające na rozwój turystyki a rozwojem turystyki na przykładzie
• określa położenie geograficzne Etiopii  wskazuje państwa w Afryce dotknięte  omawia przyczyny niedożywienia Kenii
• wyjaśnia różnicę między głodem problemem głodu i niedożywienia na ludności w Etiopii  przedstawia argumenty pomagające
a niedożywieniem podstawie mapy tematycznej  opisuje zmiany w poziomie
przełamywać stereotypy na temat
• wymienia państwa w Afryce dotknięte  analizuje niedożywienie ludności niedożywienia ludności Etiopii Afryki
głodem i niedożywieniem w Afryce na podstawie wykresu  wymienia obiekty w Kenii wpisane na
• określa położenie geograficzne Kenii  przedstawia ruch turystyczny Kenii na listę dziedzictwa UNESCO
• wymienia obiekty turystyczne na podstawie analizy danych  opisuje walory kulturowe Kenii na
terenie Kenii statystycznych podstawie wybranych źródeł informacji
III. Ameryka Północna i Ameryka Południowa
 określa położenie geograficzne Ameryki  wymienia nazwy państw leżących • charakteryzuje budowę geologiczną  wykazuje związek ukształtowania  ustala prawidłowości w ukształtowaniu
 wymienia nazwy mórz i oceanów w Ameryce Północnej i Ameryce Ameryki powierzchni z budową geologiczną powierzchni Ameryki Północnej
oblewających Amerykę Północną Południowej • omawia czynniki klimatyczne w Ameryce i Ameryki Południowej na podstawie
i Amerykę Południową  podaje główne cechy ukształtowania wpływające na klimat Ameryki  omawia związek stref klimatycznych ze map tematycznych
 wymienia największe rzeki Ameryki powierzchni Ameryki • porównuje strefy klimatyczne ze strefami roślinnymi w Ameryce  przedstawia sposoby ochrony przed
i wskazuje je na mapie  wymienia strefy klimatyczne Ameryki strefami roślinnymi w Ameryce  przedstawia skutki występowania nadchodzącym cyklonem na podstawie
 wyjaśnia znaczenie terminów: tornado,  omawia przyczyny powstawania tornad • charakteryzuje wody powierzchniowe tornad i cyklonów tropikalnych wybranych źródeł informacji
cyklon tropikalny i cyklonów tropikalnych Ameryki na podstawie mapy w Ameryce  przedstawia działania człowieka mające
 wskazuje na mapie Aleję Tornad  podaje główne rejony występowania ogólnogeograficznej  omawia ekologiczne następstwa na celu ochronę walorów
 wymienia nazwy wybranych cyklonów cyklonów tropikalnych i kierunki ich • omawia mechanizm powstawania wylesiania Amazonii przyrodniczych Amazonii
tropikalnych w XXI wieku przemieszczania się tornad i cyklonów tropikalnych • podaje kierunki gospodarczego  omawia skutki zanikania kultur
 określa położenie geograficzne  podaje cechy środowiska • podaje przyczyny wysokich rocznych wykorzystania Amazonii pierwotnych na przykładzie Ameryki
Amazonii geograficznego Amazonii sum opadów atmosferycznych  przedstawia sytuację rdzennej ludności Północnej i Ameryki Południowej
 omawia florę i faunę lasów  omawia cechy klimatu Amazonii w Amazonii w Ameryce  opisuje problemy ludności
równikowych  podaje przyczyny zróżnicowania • opisuje piętrowość wilgotnych lasów  przedstawia negatywne skutki mieszkających w slumsach na
 podaje liczbę ludności Ameryki etnicznego i kulturowego Ameryki równikowych w Amazonii urbanizacji w Ameryce podstawie materiałów źródłowych
Północnej i Ameryki Południowej  przedstawia czynniki wpływające na • omawia wielkie migracje w historii  określa cechy megalopolis w Ameryce  wykazuje zależność między
na podstawie wykresu rozmieszczenie ludności w Ameryce zasiedlania Ameryki Północnej ukształtowaniem powierzchni,
 wymienia główne odmiany człowieka Północnej i Ameryce Południowej • omawia zmiany liczby ludności  omawia czynniki wpływające na cyrkulacją powietrza, odległością
zamieszkujące Amerykę  analizuje liczbę ludności miejskiej w Ameryce na przestrzeni lat przebieg północnej granicy upraw od morza, prądami morskimi
 wyjaśnia znaczenie terminów: w ogólnej liczbie ludności państw na podstawie wykresu i lasów w Kanadzie a przebiegiem północnej granicy upraw
urbanizacja, wskaźnik urbanizacji, Ameryki na podstawie mapy • omawia rozwój miast Ameryki  opisuje cechy gospodarstw i lasów w Kanadzie
aglomeracja, megalopolis tematycznej na podstawie wybranych źródeł wielkoobszarowych na terenie Kanady  omawia cechy charakterystyczne
 wymienia obszary słabo i gęsto  przedstawia cechy położenia • podaje przykłady megalopolis  charakteryzuje wybrane wskaźniki gospodarki Kanady z uwzględnieniem
zaludnione w Ameryce Północnej geograficznego Kanady na podstawie w Ameryce i wskazuje je na mapie rozwoju gospodarczego Stanów surowców mineralnych, rozwoju
i Ameryce Południowej i wskazuje je na mapy ogólnogeograficznej • podaje przyczyny powstawania slumsów Zjednoczonych przemysłu i handlu
mapie  omawia ukształtowanie powierzchni w wielkich miastach na przykładzie  omawia znaczenie usług  ocenia wpływ przemysłu
 wymienia największe miasta Kanady Ameryki Południowej wyspecjalizowanych w gospodarce zaawansowanych technologii na rozwój
i aglomeracje Ameryki Północnej  przedstawia czynniki wpływające na • przedstawia zasięg występowania lasów Stanów Zjednoczonych gospodarki Stanów Zjednoczonych
i Ameryki Południowej i wskazuje klimat Kanady w Kanadzie na podstawie mapy  omawia przyczyny marnowania  ocenia rolę Stanów Zjednoczonych
na mapie  omawia strukturę użytkowania ziemi tematycznej żywności na przykładzie Stanów w gospodarce światowej na podstawie
 przedstawia położenie geograficzne w Kanadzie na podstawie wykresu • przedstawia miejsce Kanady Zjednoczonych analizy danych statystycznych
Kanady na podstawie mapy  opisuje cechy położenia geograficznego w światowym eksporcie wybranych
ogólnogeograficznej Stanów Zjednoczonych płodów rolnych na podstawie wykresu
 wymienia główne uprawy na terenie  wymienia czynniki wpływające na • omawia znaczenie przemysłu i jego
Kanady rozwój Doliny Krzemowej kluczowe działy w Stanach
 wskazuje zasięg występowania  omawia strukturę użytkowania ziemi Zjednoczonych
głównych upraw w Kanadzie na mapie w Stanach Zjednoczonych na podstawie • omawia cechy rolnictwa Stanów
gospodarczej wykresu Zjednoczonych
 określa położenie geograficzne Stanów
Zjednoczonych
 wyjaśnia znaczenie terminów: produkt
światowy brutto, technopolia
 wymienia główne działy przemysłu
w Stanach Zjednoczonych
 wymienia rodzaje usług
wyspecjalizowanych w Stanach
Zjednoczonych
IV. Australia i Oceania

 określa położenie geograficzne Australii  charakteryzuje środowisko przyrodnicze  wymienia cechy charakterystyczne • wyjaśnia wpływ położenia Australii • wykazuje zależność między klimatem
i Oceanii Australii i Oceanii poszczególnych typów klimatu na klimat a zasobami wód powierzchniowych
 wymienia największe pustynie Australii  charakteryzuje ukształtowanie w Australii na podstawie • omawia zasoby wód artezyjskich i ich w Australii
na podstawie mapy powierzchni Australii klimatogramów rolę w gospodarce Australii • wykazuje zależność pomiędzy
 wyjaśnia znaczenie terminu basen  wymienia strefy klimatyczne w Australii • omawia strefowość roślinną w Australii • wyjaśnia, dlaczego Australia jest rozmieszczeniem ludności a warunkami
artezyjski  charakteryzuje wody powierzchniowe na podstawie mapy tematycznej atrakcyjna dla imigrantów naturalnymi występującymi w Australii
• wymienia endemity w Australii oraz na Australii • omawia bariery utrudniające • omawia znaczenie przemysłów • określa główne cechy gospodarki
wyspach Oceanii  omawia czynniki przyrodnicze zamieszkanie Australii przetwórczego i zaawansowanych Australii na tle warunków
• przedstawia liczbę ludności i gęstość wpływające na rozmieszczenie ludności • charakteryzuje rdzennych mieszkańców technologii w rozwoju Australii przyrodniczych
zaludnienia w Australii na podstawie w Australii Australii
mapy tematycznej i analizy danych  omawia występowanie surowców • omawia cechy rolnictwa Australii na tle
statystycznych mineralnych w Australii na podstawie warunków przyrodniczych
• wymienia największe miasta Australii mapy tematycznej • przedstawia znaczenie turystyki
oraz wskazuje je na mapie w rozwoju gospodarki Australii i Oceanii
V. Obszary okołobiegunowe
 określa położenie geograficzne  wymienia cechy środowiska • opisuje zjawisko dnia polarnego i nocy • porównuje środowisko przyrodnicze • omawia zmiany w środowisku
obszarów okołobiegunowych przyrodniczego obszarów polarnej na obszarach Arktyki i Antarktyki przyrodniczym obszarów polarnych
 wyjaśnia znaczenie terminów: góra okołobiegunowych okołobiegunowych • wyjaśnia, dlaczego Antarktyda jest • charakteryzuje cele oraz zakres badań
lodowa, pak lodowy, lądolód, lodowce  charakteryzuje klimat Arktyki • charakteryzuje ludy zamieszkujące największą pustynią lodową prowadzonych w Arktyce
szelfowe, nunataki i Antarktyki Arktykę oraz warunki ich życia • prezentuje osiągnięcia polskich badaczy i w Antarktyce na podstawie na
 wymienia gatunki roślin i zwierząt  wymienia zagrożenia środowiska • opisuje warunki życia w polarnej stacji obszarów okołobiegunowych podstawie dostępnych źródeł
na obszarach Arktyki i Antarktyki naturalnego obszarów polarnych badawczej • wyjaśnia status prawny Antarktydy • omawia wkład Polaków w badania
 wymienia surowce mineralne obszarów polarnych na podstawie
na obszarach Arktyki i Antarktyki dostępnych źródeł
 wskazuje na mapie Antarktydy
położenie polskiej stacji badawczej
Henryka Arctowskiego

Wymagania Edukacyjne Dhduxyexg

Transféré par

Informations du document

Titre original

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Wymagania Edukacyjne Dhduxyexg

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych

geografii. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów.

• informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie;

• motywowanie ucznia do dalszej pracy;

• udzielanie wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju.

I. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów

II Poziomy wymagań edukacyjnych: Kryteria oceniania, odpowiadające wymaganiom edukacyjnym:

K — konieczny, K- stopień (2)

R — rozszerzający, K+ P+R- stopień (4)

D — dopełniający, K+P+R+D- stopień bardzo dobry (5)

W — wykraczający. K+P+R+D+W – stopień celujący (6)

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

mapy w terenie cyfrowych

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

 wymienia na podstawie mapy Himalajach

charakterystyczne dla strefy

charakterystycznych dla strefy

tundra, wieloletnia zmarzlina

charakterystyczne dla tajgi i tundry

 wymienia charakterystyczne dla

Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 7

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

6. Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego Polski

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

7. Relacje między elementami środowiska geograficznego

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 8

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:

Vous aimerez peut-être aussi