..

..
..
..
..
..
..
..
..
..
.
..
..
..
..
..
..
NAISL .. Challenges and obstacles on the way of
..
Quarterly, 2017 ..
Volume 1, Number 1 ..
..
establishing HSE Management System
Pages 25 − 30 ..
Print ISSN: 2588-6401 ..
..
According to ISO45001
Online ISSN: 2588-641X .
..
..
..
.. Ghafoor Nourian*
..
..
..

Abstract
E stablishment trend of Health and Safety system has been very recently keyed up
in the Ministry of Science and Technology by the logistics, research and technol-
ogy Dept. Although a lot of work has been done and thinking about safety instructions
has been expanded in laboratories and workshops in universities and scientific cen-
ters through seminars and conferences, or some instructions, there are many challenges
and obstacles to its exact establishment which has even led to complete stoppage some
times. This includes mismatch of HSE measures in the laboratory with international
standards or non-professional and inefficient training, disuse of HSE expertise or lack
of monitoring and control systems in long-term when the measures’ grounds expand
and lack of systematic documentation could be of major problems for slowing of trend
of this system’s establishment.

Key Words

HSE,
Challenge,
Mismatch

(*) HSE Advisor of Persian Gulf University and HSE Manager polymer Industry group of
Bousher, Bousher, Iran. E-mail: nourianhse@gmail.com, Tel: 09178710959
 ‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪.‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪.‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ ﺳﺮ راه اﺳﺘﻘﺮار ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬ ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ HSE‬ﺑﺎ ﻧﮕﺮش اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬ ‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫ﺳﺎل اول‪ ،‬ﺷﻤﺎره ‪١‬‬
‫‪..‬‬ ‫ﺻﻔﺤﺎت ‪١٣٩۶ ،٣٠ − ٢۵‬‬
‫‪ISO45001‬‬ ‫‪..‬‬
‫‪..‬‬ ‫ﺷﺎﭘﺎی ﭼﺎﭘﯽ‪٢۵٨٨-۶۴٠١ :‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬ ‫ﺷﺎﭘﺎی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪٢۵٨٨-۶۴١X :‬‬
‫‪..‬‬
‫ﻧﻮرﯾﺎن*‬ ‫‪.‬‬
‫ﻏﻔﻮر‬ ‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪..‬‬
‫‪.‬‬
‫ﭼﮑﯿﺪه‬
‫روﻧﺪ اﺳﺘﻘﺮار ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻣﺪت زﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در وزارت ﻋﻠﻮم‬
‫از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﻓﻨﺎوری ﮐﻠﯿﺪ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻼشﻫﺎی زﯾﺎدی در‬
‫زﻣﯿﻨﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺗﻔﮑﺮ اﯾﻤﻨﯽ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه و ﮐﺎرﮔﺎهﻫﺎ در ﺑﯿﻦ داﻧﺸﮕﺎه و ﻣﺮاﮐﺰ ﻋﻠﻤﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﮔﺰاری‬
‫ﺳﻤﯿﻨﺎرﻫﺎ و ﻫﻤﺎﯾﺶﻫﺎ و ﯾﺎ ﺑﺮﺧﯽ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ وﻟﯽ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﻣﻮاﻧﻊ زﯾﺎدی ﺟﻬﺖ‬
‫اﺳﺘﻘﺮار دﻗﯿﻖ آن ﭘﯿﺶ رو ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﻣﻮاﻗﻌﯽ ﮐﺎر را ﺗﺎ ﺗﻮﻗﻒ ﮐﺎﻣﻞ ﭘﯿﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮد از ﺟﻤﻠﻪ آن ﻋﺪم‬
‫ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ‪ HSE‬در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﯾﺎ آﻣﻮزشﻫﺎی ﻏﯿﺮ ﺣﺮﻓﻪای و ﺑﺪون‬
‫اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ‪ HSE‬و ﯾﺎ ﻋﺪم ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی ﭘﺎﯾﺶ و ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ در ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت‬
‫ﮐﻪ زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزی اﺻﻮﻟﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻣﺸﮑﻼت ﻋﻤﺪهای‬
‫ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺪ ﺷﺪن روﻧﺪ اﺳﺘﻘﺮار اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻏﻔﻮر ﻧﻮرﯾﺎن‬

‫واژﮔﺎن ﮐﻠﯿﺪی‬

‫‪،HSE‬‬
‫ﭼﺎﻟﺶ‪،‬‬
‫ﻋﺪم اﻧﻄﺒﺎق‬

‫)*( ﻣﺸﺎور ‪ HSE‬داﻧﺸﮕﺎه ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس و ﻣﺪﯾﺮ ‪ HSE‬ﮔﺮوه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﭘﻠﯿﻤﺮ ﺑﻮﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺑﻮﺷﻬﺮ‪ ،‬اﯾﺮان‪.‬‬
‫اﯾﻤﯿﻞ‪ ،nourianhse@gmail.com :‬ﺗﻠﻔﻦ‪٠٩١٧٨٧١٠٩۵٩ :‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻻت ﻋﻠﻤﯽ‬
‫‪ ۴‬درک و ﺷﻨﺎﺧﺖ‬ ‫‪ ١‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ ﺳﺮ راه اﺳﺘﻘﺮار ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪...‬‬

‫ﻋﺪم درک و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮐﻢ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ HSE‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺣﻮزه‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ )‪ (HSE‬در‬
‫ﻧﻮﭘﺎ اﻧﺴﺎن و اﻗﺘﺼﺎد ﻣﺤﻮر ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮان و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن اﺻﻠﯽ ﻫﺮ‬ ‫آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﮐﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﯾﮏ ﻫﺪف ﺑﺎرز دارد و آن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺮار‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮآﻏﺎز ﯾﮏ ﭼﺮﺧﻪ ﻣﻌﯿﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﺼﻮﺻﺎً اﮔﺮ اﯾﻦ‬ ‫آن ﺗﻀﻤﯿﻨﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آﯾﺪ ﮐﻪ آﺳﯿﺐ ﺑﻪ داراﯾﯽﻫﺎ )‪ (assets‬ﺧﺴﺎرت و‬
‫درک از ﺳﻮی ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺮای زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ‬ ‫ﺻﺪﻣﺎت وارده ﺑﻪ اﻧﺴﺎن و ﻣﺤﯿﻂ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬دو اﺻﻞ اﺳﺎﺳﯽ‬
‫ﺻﻮرت ﻧﮕﯿﺮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺠﯽ ﻣﺘﻔﺎوت از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰیﻫﺎی‬ ‫در اﺳﺘﻘﺮار اﯾﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ‪ ،‬اول ﺗﻌﻬﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و رﻫﺒﺮی و دوم ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺖ )‪.(integrity‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺎدهﺳﺎزی اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﺒﻮد ﯾﮏ ﺳﺮی از‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖﻫﺎ‬ ‫‪۵‬‬
‫زﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ﻻزم ﻣﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺗﺎ ﻣﺮز ﺗﻮﻗﻒ ﻫﻢ ﭘﯿﺶ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ‪ ،‬ﯾﮏ‬ ‫رﻓﺖ ﮐﻪ ﻟﺰوم ﺷﻨﺎﺧﺖ از اﯾﻦ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ روﻧﺪ ﺣﻞ آنﻫﺎ را ﺳﺎدهﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺻﻒ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻓﻌﺎل ﮐﻠﯿﻪ ﺳﻄﻮح ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و‬ ‫ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻤﻮدار ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪه و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻزم‬
‫ﺑﻪ آن اﺧﺘﺼﺎص ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻘﺶﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬اﺧﺘﯿﺎرات‬
‫ﻋﺪم ﻫﺪفﮔﺬاری اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ‬ ‫‪٢‬‬
‫و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻻزم ﺑﺮای اﺟﺮای ﻧﻈﺎم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ‬
‫زﯾﺴﺖ را در ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻤﻮدار ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻌﯿﯿﻦ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻨﺪ و اﺑﻼغ‬
‫در ﺻﻮرت ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻊ و ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﮐﻪ ﻣﻮارد ذﯾﻞ را در ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ وﻟﯽ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﻣﺤﺪود ﻧﺸﻮد‪:‬‬
‫ﻫﺪفﻫﺎی ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه در راﺳﺘﺎی ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫• اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﺘﺨﺼﺺ ‪ HSE‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای‬ ‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﮐﻤﺘﺮ دارای ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢﻫﺎی ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﺟﺮای ﻧﻈﺎم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ‬ ‫درﯾﺎﻓﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺻﺤﯿﺢ و اﺻﻼح ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ و‬

‫در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﻫﺪفﮔﺬاری در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻫﺪاف ‪.SMART‬‬
‫)اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ‪ ،‬واﻗﻊ ﺑﯿﻨﺎﻧﻪ و زﻣﺎنﭘﺬﯾﺮ(‪.‬‬
‫• ﺣﺼﻮل اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻫﺮ اﻗﺪاﻣﯽ ﺑﺎ ﺧﻂﻣﺸﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪،‬‬
‫ﻻزم را درﯾﺎﻓﺖ ﻧﮑﻨﻨﺪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ آن‬
‫اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻗﺒﻞ از اﺟﺮاء‬
‫ﻧﯿﺰ آﺷﻨﺎ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻠﯿﻘﻪای ﺗﺨﺼﯿﺺ‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ اﯾﺮان‬

‫• ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ‬ ‫ﯾﺎﺑﺪ وﯾﺎ ﺑﺮﺧﯽ اوﻗﺎت ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ آن ﺷﻮﻧﺪ ]‪.[٣‬‬
‫زﯾﺴﺖ و ﺗﻔﺴﯿﺮ آنﻫﺎ‬

‫• ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺛﺒﺖ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫‪ ٣‬ﺗﻌﻬﺪ و ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮ ﺿﺮورت اﯾﻤﻨﯽ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﮐﺎر ﺗﺄ ﮐﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد و ﺣﺘﯽ‬
‫• اراﺋﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات و اﯾﺠﺎد ﺳﺎز و ﮐﺎرﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ‬
‫در ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻮارد ﺑﺎ وﺟﻮد ﻗﻮاﻧﯿﻦ و اﻟﺰاﻣﺎت ‪ HSE‬ﻣﺪون و ﺑﺪﯾﻬﯽ‬
‫و ﺗﺼﺪﯾﻖ اﺟﺮای اﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات و ﺳﺎز و ﮐﺎرﻫﺎ‬
‫اﯾﻦ ﻣﻘﺮرات اﺟﺮا ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ اﺑﺘﺪاﯾﯽﺗﺮﯾﻦ آن ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده ﭘﺮﺳﻨﻞ و‬
‫داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن از ﺣﺪاﻗﻞ وﺳﺎﯾﻞ اﯾﻤﻨﯽ )از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﯿﻨﮏ اﯾﻤﻨﯽ‪ ،‬روﭘﻮش‪،‬‬
‫‪ ۶‬آﻣﻮزش‬
‫و‪ (...‬ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻌﻬﺪ و ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺳﻠﺴﻠﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ روشﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ﺗﺪوﯾﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺗﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬ ‫ﻣﺮاﺗﺐ آن از ﺳﻮی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ و اﺳﺎﺗﯿﺪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺟﺪی ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‬
‫ﻧﯿﺎزﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ و ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن آﻣﻮزشﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن‬ ‫]‪.[١‬‬

‫‪٢٧ .......................................................................................................................................................................................................................................................‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻻت ﻋﻠﻤﯽ‬
‫• ﺛﺒﺖ روشﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎی ﮐﺎری ﺑﺮای‬ ‫ﺻﻼﺣﯿﺖ آﻧﺎن را ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻧﻤﻮده و آن را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪ .‬آﻣﻮزش ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ‬

‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ ﺳﺮ راه اﺳﺘﻘﺮار ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪...‬‬

‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻠﯿﺪی ﻣﺤﻮﻟﻪ در ﺟﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻃﺮح ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ وﺿﻌﯿﺖ اﺿﻄﺮاری ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖﻫﺎی و ﻧﺤﻮه‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ روﯾﺪادﻫﺎ و ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎﻟﻘﻮه اﺿﻄﺮاری ]‪[٢‬‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﮔﺰاری دورهﻫﺎی ﺣﯿﻦ ﮐﺎر اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﺻﺮفﻧﻈﺮ از اﺛﺮﺑﺨﺶ‬
‫ﺑﻮدن ﯾﺎ ﻧﺒﻮدن‪ ،‬آﻣﻮزشﻫﺎی اراﺋﻪ ﺷﺪه در زﻣﯿﻨﻪ ﺳﻼﻣﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ‬
‫زﯾﺴﺖ دارای اﺷﮑﺎل اﺳﺎﺳﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اول آﻧﮑﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻫﺪف در اﯾﻦ‬
‫آﻣﻮزشﻫﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ ﻻﯾﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﭘﯿﺶ ﻣﯽرود و در اﯾﻦ‬
‫ﻣﯿﺎن ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ اﻏﻠﺐ ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ]‪.[٢‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت آﻣﻮزﺷﯽ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﺪﯾﺮان ﻣﯿﺎﻧﯽ‬
‫‪٨‬‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎی آﻧﮑﻪ دﯾﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ اﯾﺠﺎ ﮐﻨﺪ اﻏﻠﺐ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻓﺮاﮔﯿﺮی ﺗﮑﻨﯿﮏ‬

‫روزﻣﺮه ﺷﺪن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ﻋﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻋﻠﺖ دوﻣﯽ ﮐﻪ در زﻣﯿﻨﻪ آﻣﻮزش اﯾﺠﺎد ﻣﺸﮑﻞ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‬

‫را ﻣﺨﺘﻞ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺪﻫﺪ‪ .‬ﺗﺤﻘﯿﻖ و‬ ‫ﻋﺪم اﺟﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺎزآﻣﻮزی اﺳﺖ‪ .‬اﻏﻠﺐ آﻣﻮزش ﺑﺎ داﺷﺘﻦ‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽﺷﻮد و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ‬ ‫ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ در دورهای ﺧﺎص ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﯽرﺳﺪ و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی‬

‫ﻓﻘﺪان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻزم ﻧﯿﺰ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺮای ﺑﺎزآﻣﻮزی ﻓﺮد آﻣﻮزش دﯾﺪه ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻨﮑﻪ‬

‫از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ HSE‬را ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﺨﺶ اﺟﺮاﯾﯽ‬ ‫داﻧﺶ ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ را از دﺳﺖ ﻣﯽدﻫﺪ ﻓﺮﺻﺖ آﺷﻨﺎ ﺷﺪن و آ ﮔﺎﻫﯽ از‬

‫ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﯿﻢ ﻟﺬا ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﯽ را ﺷﺎﻫﺪﯾﻢ و دﯾﮕﺮان‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺟﺪﯾﺪ را ﻫﻢ از دﺳﺖ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻧﯿﺰ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﯿﻖ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻤﺪه آﻧﭽﻪ‬
‫ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزی ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪HSE‬‬ ‫‪٧‬‬
‫ﺷﺎﻫﺪﯾﻢ ﺳﻤﯿﻨﺎرﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ در آن ﻣﻘﺎﻻت ﺧﻮدﺟﻮش اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﻬﺖ داﺷﺘﻦ ﯾﮏ اﺳﺘﻘﺮار ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﮐﻠﯿﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ در‬
‫اﻗﺘﺼﺎد و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‬ ‫‪٩‬‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﯾﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪای ﺑﯿﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﺣﻮزه‬ ‫• ﺛﺒﺖ ﺧﻂﻣﺸﯽ‪ ،‬اﻫﺪاف و ﻃﺮحﻫﺎی ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ‬
‫‪ HSE‬و ﻓﻮاﯾﺪ و اﺛﺮات ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺻﻮرت ﻧﮕﯿﺮد و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ‬ ‫زﯾﺴﺖ‬
‫دﻟﯿﻞ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺟﺎی آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻄﻘﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی‬
‫• ﺛﺒﺖ و اﺑﻼغ ﻧﻘﺶﻫﺎ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی‬
‫ﺷﺪه ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد اﻏﻠﺐ ﺳﻠﯿﻘﻪای ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﮔﺰاف ﭘﺲ‬

‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ اﯾﺮان‬

‫از روی دادن ﺣﺎدﺛﻪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎﻣﻼ‪ ‬اﺣﺴﺎﺳﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد و ﺑﻪ‬ ‫• ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻈﺎم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ‬
‫دﻟﯿﻞ ﻋﺪم ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ آﻣﺎری ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﺑﺮای ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی‬ ‫و ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ آنﻫﺎ‬
‫اﺧﺘﺼﺎص داده ﻧﺸﺪه و اﻏﻠﺐ ﺑﺮای اﺻﻼح ﻫﺮﯾﻨﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫• ﺷﺮح ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺴﺘﻨﺪاﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﻟﺰاﻣﺎت ﻧﻈﺎم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ و ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﺤﻮه ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﺻﻨﻌﺖ‬ ‫‪١٠‬‬
‫آنﻫﺎ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﻧﻈﺎم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ‪ ،‬ﺻﻨﻌﺖ و ﺧﺪﻣﺎت در اﯾﺮان و ﻧﻮﭘﺎ‬ ‫زﯾﺴﺖ‬
‫ﺑﻮدن رﺷﺘﻪ ‪ HSE‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻫﻤﮑﺎریﻫﺎی ﺑﯿﻦ ﺻﻨﺎﯾﻊ و داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و‬
‫• ﺛﺒﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﯾﺎ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺎﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﭘﻮﯾﺎﺗﺮﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﻤﺘﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‬
‫رﯾﺴﮏ‬
‫ﮐﻪ دو ﺻﻨﻌﺖ ﻣﺠﺰا در زﻣﯿﻨﻪ ‪ HSE‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﮑﺎری ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻋﻠﻞ‬
‫اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻧﺎ ﻣﯿﻤﻮن ﺗﺮس از دادن اﻃﻼﻋﺎت در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‬ ‫• ﺛﺒﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و‬
‫اﺳﺖ‪.‬ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺳﺒﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﻋﺪم اﻧﺘﻘﺎل‬ ‫ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ‬

‫‪.....................................................................................................................................................................................................................................................‬‬ ‫‪٢٨‬‬
 ‫ﻣﻘﺎﻻت ﻋﻠﻤﯽ‬
‫• ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻧﻤﻮدن روشﻫﺎی اﺟﺮاﺋﯽ ﭘﺎﯾﺶ ﻣﮑﺎنﻫﺎ و ﺗﮑﺮار‬
‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ ﺳﺮ راه اﺳﺘﻘﺮار ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪...‬‬
‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮیﻫﺎ‬
‫• اﯾﺠﺎد ﻣﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﻮدن روشﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ‬
‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮیﻫﺎ‬
‫• اﯾﺠﺎد و ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻧﻤﻮدن روشﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ﭘﺎﯾﺶ ﻣﮑﺎنﻫﺎ و ﺗﮑﺮار‬
‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮیﻫﺎ‬
‫• اﯾﺠﺎد و ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻧﻤﻮدن روشﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫دادهﻫﺎ و ﺗﻔﺴﯿﺮ آنﻫﺎ‬
‫• اﯾﺠﺎد و ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻧﻤﻮدن اﻗﺪاﻣﺎت ﻻزم ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫• ارزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻧﻤﻮدن اﻋﺘﺒﺎر دادهﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی‬
‫ﭘﺎﯾﺶ ﻧﻘﺾ ﯾﺎ اﯾﺮادی را ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺪون‬
‫ﻣﺠﻮز و ﯾﺎ ﺻﺪﻣﻪ‬
‫ﺟﺎی ﺧﺎﻟﯽ ﯾﮏ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰه ورود و ﭘﺮدازش و ﭘﺎﯾﺶ اﻃﻼﻋﺎت در‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ HSE‬ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ روشﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﻃﺮحرﯾﺰی و ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﻧﯿﺮوی‬
‫اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ و روشﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ )اﻋﻢ از داﺋﻤﯽ ﯾﺎ ﻣﻮﻗﺘﯽ( ﺗﻬﯿﻪ‬
‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ اﯾﺮان‬
‫ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﮐﻪ از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺮ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ‬
‫و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ اﺟﺘﻨﺎب ﮔﺮدد‪ .‬روشﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ﻓﻮق ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ‬
‫اﻫﺪاف ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﻮده و ﺑﺮ اﺳﺎس آن‪ ،‬ﻣﺎﻫﯿﺖ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺎﺷﯽ از آنﻫﺎ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﻗﺒﻞ‬
‫از اﯾﺠﺎد ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎر آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه وﯾﺎ داﻧﺸﮕﺎه‬
‫ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮارد ذﯾﻞ را ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫• ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزی ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدی و ﺷﯿﻮه اﺟﺮای‬
‫آنﻫﺎ‬
‫• ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖﻫﺎی ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﺮای ﺑﺎزﻧﮕﺮی و ﺛﺒﺖ ﺧﻄﺮات ﺑﺎﻟﻘﻮه‬
‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻧﺎﺷﯽ از اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﯾﺎ اﻋﻤﺎل‬
‫آنﻫﺎ‬
‫‪٢٩ .......................................................................................................................................................................................................................................................‬‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ و درس ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﺧﻄﺎﻫﺎی دﯾﮕﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺎﻫﺪﯾﻢ ﮐﻪ‬
‫ﺣﻮادث ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﻧﺰدﯾﮏ روی ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم وﺟﻮد ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫و ﻣﺸﺘﺮک ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و در ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﯿﺶﺗﺮی ﺑﺮای‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن اﺷﺘﺮاﮐﯽ )‪ (Sharing‬دارﻧﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻋﺪم اﻧﻄﺒﺎقﻫﺎ و اﻗﺪام اﺻﻼﺣﯽ‬ ‫‪١١‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن )داﻧﺸﮕﺎه‪/‬آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه( ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ و اﺧﺘﯿﺎرات ﺑﺮرﺳﯽ و‬
‫اﻗﺪام اﺻﻼﺣﯽ در ﺧﺼﻮص ﻋﻤﻠﯿﺎت و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻋﺪم اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ اﻟﺰﻣﺎت ﻧﻈﺎم‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺖ اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﺎﯾﺪ وﺿﻌﯿﺖﻫﺎی‬
‫ﻋﺪم اﻧﻄﺒﺎق را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﭘﺎﯾﺶ اﻃﻼعرﺳﺎﻧﯽ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎران‪ ،‬داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮرﺳﯽ روﯾﺪادﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻨﮑﻪ درﺑﺮﺧﯽ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﯽﺷﻤﺎری دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ‬
‫و روش اﺟﺮاﯾﯽ ﺗﻬﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ آنﻫﺎ ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪﻫﺎی ﻣﻌﺘﺒﺮی‬
‫ﻧﯿﺰ اﺧﺬ ﻣﯽﮔﺮدد وﻟﯽ در اﮐﺜﺮ ﻣﻮاﻗﻊ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ ﻫﻤﮕﯽ ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ‬
‫ﺳﭙﺮده ﺷﺪه و روشﻫﺎی ﺳﻨﺘﯽ )و در ﭘﺎرهای ﺳﻠﯿﻘﻪ ای( ﺑﺎز ﻫﻢ ﺧﻮدﻧﻤﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬در ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ در زﻣﺎن ﻣﻤﯿﺰی اﺳﺖ )اﮔﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد(‬
‫ﮐﻪ دوﺑﺎره ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺮور ﻣﯽﺷﻮد و اﻏﻠﺐ ﻓﻘﻂ ﻧﻘﺎﯾﺺ ﺳﻄﺤﯽ آن ﺑﺮای‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻋﺪم اﻧﻄﺒﺎقﻫﺎ و راﺿﯽ ﻧﻤﻮدن ﻣﻤﯿﺰ ﺑﺮﻃﺮف ﻣﯽﺷﻮد و ﻧﻪ ﺑﯿﺶﺗﺮ‬
‫‪١٣‬‬ ‫]‪.[٢‬‬
‫ﮐﻤﺘﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه و ﻣﻮرد‬
‫ﺑﺎزﻧﮕﺮی ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮرد در دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ﺧﺼﻮﺻ ًﺎ‬
‫در ﺑﺨﺶ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽﺧﻮرد‪ .‬ﺑﻪ روز ﺳﺎزی و‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻣﺪاوم ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل دﯾﺪه ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﻮﺷﺒﯿﻨﺎﻧﻪﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ آن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺣﺎدﺛﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻠﺖ‬
‫آن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎﯾﺶ و ﺛﺒﺖ آﻣﺎر‬ ‫‪١٢‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ روشﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ ﭘﺎﯾﺶ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ اﯾﻤﻨﯽ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ را اﯾﺠﺎد و ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﺛﺒﺖ و ﻧﮕﻬﺪاری‬
‫ﮐﻨﺪ و ﺑﺮای ﻫﺮ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﯾﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻮارد زﯾﺮ را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪ‪:‬‬
‫• ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻧﻤﻮدن اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﭘﺎﯾﺶ و‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ دﻗﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
 ‫ﻣﻘﺎﻻت ﻋﻠﻤﯽ‬
‫ﺗﺨﺼﯿﺺ ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺎﻓﯽ ﺟﻬﺖ اﺟﺮای آن و اﯾﺠﺎد ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ آﻣﻮزﺷﯽ‬ ‫• ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزی ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ و روش اﺟﺮای آن ﻣﺸﺘﻤﻞ‬

‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ ﺳﺮ راه اﺳﺘﻘﺮار ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪...‬‬

‫ﺑﺮای ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﮐﺎرﺑﺮدی ﻧﻪ ﺻﺮف اﻓﺰاﯾﺶ داﻧﺶ ﮐﺎرﮐﻨﺎن و داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﺮ‪ :‬اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﻄﺮات ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻤﻨﯽ و‬
‫ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﭘﺎﯾﺶ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻣﯿﺰان اﺛﺮﺑﺨﺶ‬ ‫ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ و اﺛﺮات آنﻫﺎ‬
‫ﺑﻮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد و ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ ﺟﺮﯾﺎن ﺛﺒﺖ و ﺑﻪ‬
‫• اﻟﺰاﻣﺎت آﻣﻮزﺷﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫اﺷﺘﺮاک ﮔﺬاﺷﺖ ﺣﻮادث در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درسآﻣﻮزی از ﺣﻮادث‬
‫در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪای در دﺳﺘﺮس ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬ ‫• ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ‬

‫• اﻟﺰاﻣﺎت اﻋﻤﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﭘﺎﯾﺶ آنﻫﺎ‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ‬
‫‪ ١۴‬ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی‬
‫]‪ [١‬ﮐﺮﻣﯽ‪ ،‬ﻣﺼﻄﻔﯽ ) ‪ ،(١٣٨٨‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﯾﻤﻨﯽ‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﻣﺤﯿﻂ‬
‫زﯾﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺸﻬﺪ‪ ،‬اﻣﯿﺪ ﻣﻬﺮ‪.‬‬
‫ﻧﻬﺎدﯾﻨﻪ ﮐﺮدن ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ اﯾﻤﻨﯽ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ‬
‫]‪ [٢‬وﻃﻨﯽ‪ ،‬ﺟﻮاد )‪ ،(١٣٩۴‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ،ISO45001‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻓﻦ آوران‪.‬‬
‫روﯾﮑﺮد ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻫﻤﺖ و ﺗﻼش ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺖ و ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫‪[3] Ahmadi, M. & Helms, M., “Is your TQM programmer suc-‬‬ ‫در ﻧﮕﺮش ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻘﺮار درﺳﺖ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه‬
‫‪cessful? A self-assessment tool for managers”, TQM mag-‬‬
‫‪azine, Vol 7, No. 2, pp. 1995, pp 52-56.‬‬ ‫و داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ ﺗﻬﯿﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ راﻫﺒﺮدی ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬

‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ اﯾﺮان‬

‫‪.....................................................................................................................................................................................................................................................‬‬ ‫‪٣٠‬‬