Wykład 7

Czynniki termodynamiczne

1. Para wodna
1.1. Podstawowe parametry

Najczęściej w praktyce jako czynnik termodynamiczny jest stosowana para

wodna lub powietrze. Posługujemy się też czasami amoniakiem, freonem,
azotem, helem lub czystym sodem (chłodzenie zaworów wylotowych w
silnikach spalinowych). W pożarnictwie dochodzą dodatkowo halony i ciekły
azot tj. środki gaśnicze.
Jeżeli do zamkniętego naczynia z wodą będziemy dostarczać energię cieplną,
to w miarę jej dopływu temperatura wody będzie rosła, aż do momentu kiedy jej
wzrost ustanie – mimo dalszego podgrzewania. Przy tym objętość zawartości
naczynia zacznie szybko rosnąć, czyli rozpocznie się parowanie cieczy, a więc
przechodzenie cieczy w stan lotny. Można odróżnić dwa rodzaje parowania;
powierzchniowe i wrzenie.
Parowanie powierzchniowe – odbywa się w dowolnej temperaturze, lecz tylko
na powierzchni cieczy. Intensywność parowania powierzchniowego zależy od
własności cieczy i jest tym większa im wyższa jest temperatura. Zależy ona też
od stopnia nasycenia parą środowiska otaczającego. Gdy energia cieplna nie jest
doprowadzana, wówczas parowanie powoduje obniżenie temperatury cieczy.
Wrzenie – jest to parowanie całej masy cieczy. Zależy ono od ciśnienia i rodzaju
cieczy.
Proces odwrotny do parowania nosi nazwę skraplania (kondensacji). Proces
ten podobnie do wrzenia przebiega przy stałej temperaturze uzależnionej od
ciśnienia.
Jeżeli jakieś ciało stałe podgrzane zamienia się w parę (bez fazy ciekłej), to ten
proces nazywa się sublimacją.
Stała temperatura podczas zamiany cieczy na parę nie zależy od ilości
doprowadzanego ciepła, lecz od ciśnienia pod jakim odbywa się zamiana cieczy
na parę. Każdemu ciśnieniu odparowywanej cieczy ( konkretnie wrzenia)
odpowiada ściśle określona dla danej cieczy temperatura wrzenia (albo
temperatura nasycenia). Zamiana cieczy na parę pod stałym ciśnieniem ,
odbywa się przy stałej temperaturze i jest związana ze wzrostem objętości
mieszaniny, co trwa aż do chwili odparowania ostatniej kropli cieczy.
Jeżeli w parze znajdują się kropelki cieczy lub istnieje równowaga
termodynamiczna pomiędzy cieczą i parą (tyle samo skrapla się i
odparowywuje),to taką parę nazywa się nasyconą.
Odróżnia się parę nasyconą mokrą ( zawierającą kropelki cieczy) i parę
nasyconą suchą (brak cieczy tzn. stopień suchości równy jest jedności). Ostatni
stan znajduje się na granicy pary nasyconej i przegrzanej. Jeżeli ostatnia kropla
cieczy zamieni się w parę (wtedy jest to para nasycona sucha ) i będzie się
dalej doprowadzać energię cieplną, to temperatura pary zacznie wzrastać. Taką

1
parę nazywa się przegrzaną. Jej objętość też wzrasta. Temperatura graniczna
nosi nazwę temperatury nasycenia lub wrzenia. Różnica temperatury pary
przegrzanej a nasycenia nosi nazwę stopnia przegrzania.

Parę określają dwa parametry stanu:

1. Stopień suchości
stosunek masy pary nasyconej suchej do masy pary nasyconej wilgotnej.
Oznaczany jest literą x
2. Stopień wilgotności
różnica jedności i stopnia suchości ,a więc w = 1 – x.
Do określenia pary wilgotnej potrzeba dwóch parametrów:
a) ciśnienia lub temperatury (p,T),
b) udziału jednego składnika fazowego (stopnia suchości lub wilgotności)
lub objętości właściwej lub entalpii (w,x,v,i).

1.2. Punkty charakterystyczne pary wodnej

Przy wysokiej próżni (p<0061 bar ) można uzyskać równowagę trzech faz
wody. Jest to tak zwany punkt potrójny (rys.). W takim stanie nieznaczna
zmiana choćby jednego z parametrów (p, v, T) powoduje zanik jednej fazy.
Wartości parametrów termodynamicznych we wspomnianym punkcie są równe:
pk = 221,36 bar, Tk = 647,31 K, vk = 3,18 m3/kg, ik = 2099,68 J/kg
(punkt, w którym ciecz od razu przechodzi w parę przegrzaną).

Rys. 1. Punkt potrójny pary wodnej

2
1.3. Entalpia pary nasyconej i przegrzanej

1.3.1. Para nasycona

Przebieg odparowania wody możemy podzielić na dwa okresy:

1.doprowadzenie cieczy do stanu wrzenia
2. zamiana cieczy (o ciśnieniu i temperaturze wrzenia ) na parę.
Ilość ciepła w odniesieniu do 1kg cieczy potrzebna w każdym z tych okresów
będzie różna tj. na podgrzanie od temperatury 273 K do rozważanej temperatury
i ciśnienia wrzenia, nazwana jest entalpią cieczy i ‘, zaś na zamianę cieczy na
parę ciepłem parowania r.
Suma tych ilości ciepła daje całość ciepła, jaką zawiera 1 kg pary suchej
nasyconej:

i ” =i ‘+r (1)

(uwaga: pojedynczy apostrof dotyczy cieczy a podwójny pary).

Ciepło parowania dzieli się na wewnętrzne ciepło parowania  , idące na
przyrost energii wewnętrznej i zewnętrzne ciepło parowania Ψ potrzebne dla
powiększenia objętości z v’ do objętości v”. Matematyczny zapis jest
następujący:

r=+Ψ (2)
gdzie:  = u – u ,
’’ ’

u’’- energia wewnętrzna pary wodnej,

u’ - energia wewnętrzna wody wrzącej.

Wartości liczbowe entalpii cieczy, entalpii pary, temperatury wrzenia, ciepła

parowania oraz objętości właściwej w zależności od ciśnienia są podane w
odpowiednich tablicach.
W zakresie od 273 K do temperatury wrzenia tn (Tn – 273) przy stałym ciśnieniu
entalpia cieczy, ciepło parowania i temperatura wrzenia pary nasyconej
wilgotnej są te same
co i pary nasyconej suchej. Inne parametry wylicza się z uwzględnieniem
wilgotności lub stopnia suchości. I tak :
a) objętość właściwa pary wilgotnej vw = v ‘ + x ( v ‘’ – v ‘ ) (3)
vw  v,
stąd: x  ,, , (4)
v v
b) entalpia pary wilgotnej iw = i’ + x(i’’ – i’) = i’ + x r (5)
’’ ’
gdzie: r = i – i – ciepło parowania
v ‘ - objętość właściwa cieczy,
v ‘’ - objętość właściwa pary nasyconej.
Z dużą dokładnością można przyjąć, że i’ ≈ t entalpia wody jest w przybliżeniu
równa temperaturze wody wyrażonej w stopniach Celsiusa t=T- 273
3
d) energia wewnętrzna pary u = u’ + x(u‘’ - u’ ) (7)
e) entropia pary s = s’ + x (s’’ – s’ ) (8)

1.3.2. Para przegrzana

Ilość ciepła zawarta w parze przegrzanej

ip = i’’ + cp (Tp – Tn ) (9)

gdzie: Tp – temperatura pary przegrzanej,

Tn – temperatura pary nasyconej,
cp – średnie ciepło właściwe przy stałym ciśnieniu dla zakresu temperatur
Tp- Tn,
’’
i – entalpia pary nasyconej.

Para wykazuje znaczne odstępstwa od prawa gazów doskonałych. Dlatego

często stosuje się wzory empiryczne (doświadczalne) np. według Lindego
równanie stanu ma postać:

a) dla pary przegrzanej o ciśnieniu od 1 do 10 bar;

P(v + 0,016) = R T (10)

b) dla pary nasyconej

P v1,067 =1,786 (11)

lub według Van der Waalsa

( P + a/V2)(V – b) = R T (12)

przy czym stałe a, b zależą od rodzaju czynnika.

To ostanie równanie pozwala łatwiej określać parametry stanu krytycznego
oraz fazy ciekłej. Jednak częściej posługujemy się tablicami, w których podano
wartości liczbowe określone doświadczalnie, lub korzystamy z wykresów w
układach p – v ; i – s ; T – s ; i – p sporządzonych na podstawie tych danych
doświadczalnych. Poniżej podano wspomniane wykresy:

4
 30
p
MPa
K
20 x=0

10
300o C

200o C

0
m3
0,01 0,02 0,03 0,04 v,
kg

Rys. 2. Wykres p –v dla wody

Przy mniej dokładnych obliczeniach lub gdy czynnik przechodzi

z jednego stanu w drugi posługujemy się chętniej wykresem w układzie T - s .

800
T, K

K i=3250 kJ/kg

600 p=10 MPa

p=5 MPa

p=1 MPa

400
p=0,1 MPa
p=0,01 MPa

p=0,001 MPa

200
kJ
0 2 4 6 8 s,
kg K

Rys. 3. Wykres T-s dla wody

5
Traktując całą parę jako przegrzaną stwierdzamy, że ciepło właściwe nie jest
wprost proporcjonalne do temperatury. Jest ono zmienne i zależne nie tylko od
temperatury, ale i od ciśnienia (rys. 4).

30

c p , okJ
C

20

10

p=0
0
250 350 tk t ,o C 450

Rys. 4. Wykres cp w funkcji temperatury t.

4000
600o C

kJ 500o C
i,
kg 400 oC
3 o
300 C
3000
200oC

f t =100o C d
c

x=1,0
4

2000 K x=0,9
e

x=0,8
1 x=0,7
b
2 x=0,6

x=0,5
1000 x=0,4
a
x=0,3
x=0,2

0
0 2 4 6 8 kJ 10
s,
kg K

Rys. 5. Wykres i –s dla pary wodnej

1.3.3. Praca i ciepło w typowych przemianach termodynamicznych pary

6
 wodnej

1. I z o t e r m a
W obszarze pary wilgotnej (x<1) jest jednocześnie izobarą
(odcinek a-b na rys. 5).
Zatem
la-b = p( vb – va) (13)

gdzie: va = v’ + xa (v’’ – v’),

vb = v’ + xb (v’’ – v’)

Praca przemiany jest równa:

la-b = p ( xb – xa )(v’’ – v’ ) (14)

Ciepło przemiany na tym samym odcinku:

qa-b = T (sb – sa ) = r (xb – xa) = ib – ia = qa-b (15)

r
gdzie: sa = s’ + xa T
,
r
s b = s ’ + xb T ,
ia = i’ + xa r ;
ib = i ’ + xb r

2. I z o b a r a
W obszarze pary przegrzanej odcinek c-d .
Praca przemiany:
lc-d = p( vd – vc ) (16)
Ciepło przemiany:
qc-d = cp(Td – Tc) = id – ic (17)
W tej przemianie ciepło zawsze równe jest różnicy entalpii.

3. I z e n t r o p a (adiabata)
Odpowiada odcinkowi 1-2 i odcinkowi 3-4.
Praca zewnętrzna:
l1-2 = u1 – u2 = = ( u’1 + x1ρ1) – ( u’2 + x2ρ2) (18)
Praca techniczna dla przemiany odpowiadającej odcinkowi 3-4 wynosi:
l3-4 = i3 – i4 (19)
Z tych powodów chętnie posługujemy się wykresami i-s. Wykładnik potęgowy
w równaniu adiabaty Pv κ  const dla pary wodnej zależy od jej stanu i wynosi:
- dla pary przegrzanej ĸ = 1.3 ;
- dla pary wilgotnej ĸ = 1.035 + 0,1 x
- dla pary suchej nasyconej o x = 1 ,ĸ = 1,135.

7
4. I z o c h o r a (v = const.)
Odpowiada krzywej e – f. Praca zewnętrzna w procesie izochorycznym jest
równa zeru (le-f = 0). Ciepło doprowadzone w tej przemianie równe jest różnicy
energii wewnętrznej

q = ∆u [ u’f + xf (u’’f- u’f)] – [ u’e + xe(u’’e – u’e)] (20)

Dla obszaru od 273 K do 373 K: u’’ – u’ = ρ oraz q ≈ u’ ≈ tn (oC) ≈ i’n .

1.3.4. Dławienie pary

Polega na obniżeniu ciśnienia bez wykonania pracy poprzez stworzenie wie

kich oporów przepływu pary. Obniżeniu ciśnienia pary towarzyszy wzrost jej
objętości właściwej. Temperatura najczęściej spada a entalpia jest stała
(i = constans). Przemiana dławienia jest nieodwracalna (entropia s rośnie - linia
pozioma 1-2 na rys. 6).

Rys. 6. Wykres i –s dla procesu dławienia pary wodnej

W tym przypadku wzrasta również stopień suchości. Przy wysokich ciśnieniach

w pobliżu punktu krytycznego może zajść przemiana 3-4-5 ,początkowo ze
spadkiem suchości pary – do pary nasyconej o x4 , aby następnie powrócić do
stanu przegrzania 5.
Przy pomocy przyrządu zwanego kalorymetrem dławiącym możemy określić
stopień suchości pary nasyconej. Dławiąc parę od ciśnienia p 1 do p2 (rys) w
obszarze przegrzania za pomocą wykresu określa się położenie punktu 1.

8
Postępujemy w ten sposób, że mierzymy ciśnienia p 2 i temperaturę T2 a
następnie na wykresie i-s przesuwamy się do ciśnienia p 1 znajdując położenie
punktu 1 i jego stopień suchości.

Rys. 7. Kierunek procesu i odczytu zaznaczony na wykresie i –s dla procesu

dławienia pary wodnej

9
 Zadania do wykładu 7 (czynniki termodynamiczne)

1. Para przegrzana o parametrach p1= 15 bar, T1= 650 K rozpręża się w silniku izentropowo do
ciśnienia p2= 3 bar. Zużycie pary wynosi 1200 kg w ciągu 10 minut. Z wykresu i-s
odczytano; i1= 3200 kJ/kg, v1 = 0,2 m3/kg, s1=s2= 7,2 kJ/kg deg, i2= 2800 kJ/kg,
v2 = 0,7 m3/kg. Obliczyć pozostałe parametry czynnika, moc teoretyczną silnika oraz pracę
techniczną 1 kg pary.

2. Obliczyć zapotrzebowanie pary o ciśnieniu 1,2 bar i x=0,98 do podgrzania 10 t/h wody o
temperaturze t=70oC do stanu wrzenia przy tymże ciśnieniu. Wymiana ciepła odbywa się w
podgrzewaczu, którego straty cieplne określa sprawność  = 0,97. Z tablic odczytano
i’ = 439,34 kJ/kg; i’’= 2683 kJ/kg ; iw= 293 kJ/kg oraz r = 2257,5 kJ/kg.

3. Przewodem rurowym o niezmiennej średnicy wewnętrznej płynie para wodna. Na początku

przewodu prędkość pary wynosi 20 m/s, ciśnienie 13 bar, temperatura 493 K. Parametry pary
przy końcu przewodu mają wartość ciśnienie 10,5 bar i temperatura 200oC. Obliczyć
prędkość pary na końcu przewodu rurowego.

4. Para o parametrach początkowych 8 bar i 230oC posiada entalpię i1= 2904 kJ/kg rozpręża się
semi-adiabatycznie (istnieje tarcie) do ciśnienia 0,3 bar; przy czym entalpia pary
i’’ = 2625 kJ/kg , zaś cieczy i’= 289 kJ/kg. Sprawność indykowana maszyny wynosi 76%.
Strumień pary ma wartość 0,35 kg/s. Obliczyć:
a) moc indykowaną maszyny,
b) stopień suchości pary w przewodzie wylotowym maszyny.

5. Para o parametrach 10 bar, 250 oC (i1= 2940 kJ/kg) zasila maszynę przepływową, w której
rozpręża się adiabatycznie do ciśnienia 0,3 bar (i2= 2331 kJ/kg). Opuszczająca maszynę para
płynie do skraplacza natryskowego,w którym wtryskiwana jest woda o temperaturze 15oC
(iw= 63 kJ/kg). Woda odpływająca ze skraplacza ma temperaturę 60oC (i3= 251 kJ/kg).
Maszyna ma moc 100 kW. Obliczyć ilość wody wtryskiwanej do skraplacza.

6. Przewodem rurowym o niezmiennej średnicy wewnętrznej płynie para wodna. Na początku

przewodu prędkość pary wynosi 20 m/s, ciśnienie 13 bar, temperatura zaś 220oC. Parametry
pary przy końcu przewodu mają wartości; ciśnienie 10,5 bar i temperatura 200oC. Obliczyć
prędkość pary na końcu przewodu.

7. W zbiorniku o objętości 2,5 m3 znajduje się 50 kg pary o ciśnieniu 10 bar. Określić stopień
suchości pary.

8. W zbiorniku znajduje się 80 kg pary wodnej nasyconej o ciśnieniu 15 bar. Ciecz zajmuje 5%
objętości zbiornika. Obliczyć:
a) objętość zbiornika ,
b) stopień suchości pary wodnej.

9. Obliczyć objętość właściwą vx pary o temperaturze 210C i stopniu suchości x = 0,8.

Objętość właściwa pary nasyconej wynosi vg = 0,10441 m3/kg, a objętość właściwa wody
vf = 0,001173 m3/kg.

10. Obliczyć stopień suchości x mieszaniny pary i wody o masie całkowitej m = 3 kg, zajmującej
objętość Vx = 0,12 m3. Przyjąć, że objętości właściwe cieczy i pary nasyconej wynoszą
odpowiednio vf = 0,001173 m3/kg i vg = 0,10441 m3/kg.

10
11. Obliczyć objętość właściwą i stopień suchości pary mokrej Freonu 12 o masie m = 2 kg
i temperaturze t = 90C, zajmującej objętość V = 0,01 m3. Wartości vf i vg dla Freonu 12
wynoszą odpowiednio: 0,0011012 m3/kg i 0,005258 m3/kg.

12. Określić temperaturę t, objętość właściwą vf i entalpię if cieczy na linii nasycenia oraz
objętość właściwą vg i entalpię wody o ciśnieniu p = 2 MPa.

13. Określić temperaturę t, objętość właściwą vx i entalpię ix pary mokrej o stopniu suchości
x = 0,95 i ciśnieniu p = 2 MPa.

14. W zbiorniku o objętości V = 0,15 m3 znajduje się m = 1 kg wody o temperaturze t =150C.

Obliczyć stopień suchości x, masę cieczy mf, masę pary mg oraz objętość pary Vg.

15. W cylindrze o objętości V1 = 0,15 m3 jest zawarta para wilgotna o masie m = 0,75 kg
i ciśnieniu p = 0,6 MPa. Para poddana jest przemianie izobarycznej, po której temperatura
pary wynosi t2 = 350C. Określić ciepło przemiany Q1-2 i prac przemiany L1-2.

16. Autoklaw o objętości V = 10 m3 zawiera H2O o ciśnieniu 0,15 MPa częściowo w postaci
cieczy o objętości V1c = 0,097 m3, częściowo zaś w postaci pary o objętości V1p = 9,903 m3.
Określić ilość ciepła potrzebnego do doprowadzenia H2O do stanu pary nasyconej (x=1).
Początkowe energie wewnętrzne wynoszą odpowiednio: uf = u1c = 466,94 kJ/kg,
ug = u1p = 2519,7 kJ/kg.

17. Wykorzystując wykres i-s oraz odpowiednie tablice określić (dla 1 kg pary wodnej):
a) temperaturę tg, objętość właściwą vg, entalpię właściwą oraz entropię właściwą w
warunkach nasycenia przy 0,1 MPa,
b) objętość właściwą v, entalpię właściwą i oraz entropię właściwą s w warunkach p = 0,1
MPa, t = 200C.

17. Turbina napędzana parą wodną o wydatku masowym m = 2 kg/s oddaje moc cieplną

Q = 11 kW. Parametry pary na wlocie i na wylocie z turbiny są podane w poniższej tabelce

Miejsce Ciśnienie Stopień Prędkość

pomiaru p w MPa Temperatur suchości c w m/s Wysokość
a wm
T w C

1 – wlot 3,0 400 ------------- 60 5

2 –wylot 0,125 105,99 1 180 2

Obliczyć moc mechaniczną turbiny.


18. Para o wydatku masowym m = 10 kg/s zasila turbinę. Entalpia pary na wlocie wynosi
i1 = 3161,7 kJ/kg, na wylocie zaś i2 = 2310,1 kJ/kg. Określić:
a) pracę na jednostkę masy lt,

b) moc turbiny L t .

[1] Teodorczyk A.: Zbiór zadań z termodynamiki technicznej. WSiP 1995.

11
 Przykładowe rozwiązania

Zad. 6.1.

Dane: Szukane

p1 = 15 bar = 15105 N/m2 T2 = ? [K]

T1 = 650 K Nt = ? [W]
p2 = 3 bar = 3105 N/m2 lt = ? [J/kg]

m p  1200/600 kg/s  2 kg/s

i1 = 3200 kJ/kg
v1 = 0,2 m3/kg
s1 = s2 = 7,2 kJ/kg
i2 = 2800 kJ/kg
v2 = 0,7 m3/kg

Rozwiązanie:

Ponieważ przemiana jest izentropowa, to. Po uwzględnieniu że Q = 0 (przemiana

izentropowa), na podstawie I zasady termodynamiki można napisać równanie (2-ga postać z
entalpią):
L t  I1 - I 2 (1)
lub w wersji dla 1 kg masy pary:
kJ
l t  i1 - i 2  3200  2800  400 (2)
kg

Dzieląc równanie (1) przez czas  otrzymujemy:

Lt mp
  i1 - i 2   (3)
 
  kJ
czyli: N t   i1 - i 2   m p  l t  m p  400  2  800  800 W (4)
s
Do obliczenia temperatury niezbędna jest znajomość stałej adiabaty , którą można
wyznaczyć z równania przemiany adiabatycznej (pierwszego) o postaci:
κ κ
p1  v1  p 2  v 2 (5)

12
Po odpowiednich przekształceniach otrzymujemy zależność na  w postaci:
p2
ln
p1 - 1,61
   1,285 (6)
v1 - 1,253
ln
v2
Temperaturę T2 można wyznaczyć z równania przemiany adiabatycznej (drugiego) o postaci:
κ -1 κ -1
T1  v1  T2  v 2 (7)
stąd:
 -1 1,285-1
v   0,2 
T2  T1   1   650     455 K (8)
 v2   0,7 

Zad. 6.4.

Dane: Szukane:

p1 = 8 bar = 8105 N/m2 Nid = ?

t1 = 230 C x=?
i1 = 2904 kJ/kg
p2 = 0,3 bar = 0,3105 N/m2
i” = 2625 kJ/kg
i’ = 289 kJ/kg
id = 76 %

m p  0,35 kg/s

 = 1,3
i2s = 2344 kJ/kg (dodatkowa dana)

Rozwiązanie

W pierwszy rzędzie wyznaczamy wartość końcową entalpii właściwej pary i2 odpowiadającą

przemianie adiabatycznej z tarciem (patrz rys.). Korzystamy tutaj z definicji sprawności
indykowanej maszyny o postaci:

i1 - i 2
1  (1)
i1 - i 2s
skąd:

i 2  i1 -  i   i1 - i 2s   2904 - 0,76   2904 - 2344  2478 kJ/kg (2)

13
Moc indukowana Ni może być wyznaczona z następującej zależności:

N i  m p   i1 - i 2   0,35   2904 - 2478  149 kW (3)

Z drugiej strony entalpia właściwa wilgotnej pary nasyconej może być wyznaczona z
następującej zależności:

i 2  i'  x 2  i" - i' (4)

skąd:

i 2 - i' 2478 - 289

x2    0,937
i"-i' 2625 - 289
(5)

Zad. 6.5.

Dane: Szukane:

p1 = 10 bar = 10105 N/m2 m w  ? [kg/s]

t1 = 250 C
i1 = 2940 kJ/kg
p2 = 0,3 bar = 0,3105 N/m2
i2 = 2331 kJ/kg
tw1= 15 C
iw = 63 kJ/kg
tw2= 60 C
i3 = 251 kJ/kg
N = 100 kW

Rozwiązanie:

Równanie bilansu energetycznego maszyny przepływowej ma postać (na podstawie drugiej

postaci równania I zasady termodynamiki):
 
m p  i1  m p  i 2  N (Q = 0 – przemiana adiabatyczna) (1)

Równanie bilansu energetycznego skraplacza ma postać:

   
m p  i 2  m w  i w  (m p  m w )  i 3 (2)

Równania (1) i (2) traktujemy jako układ równań z dwiema niewiadomymi strumieniem pary
14
  
mp i strumieniem wody m w .

Po rozwiązaniu tego układu względem szukanej wielkości m p otrzymujemy:


 mp   i 2 - i3  N i 2 - i 3 1,8 kg/s (3)
mw    
i3 - i w i1 - i 2 i 3 - i w

Zad. 6.7.

Dane: Szukane:

V = 2,5 m3 x = ? (stopień suchości)

m = 50 kg
p = 10 bar = 10105 N/m2

Rozwiązanie

Objętość właściwa pary wilgotnej vp wyraża się wzorem:

vp  v'  x   v"-v' (1)

gdzie:
v’ – objętość właściwa cieczy wrzącej na krzywej parowania [m3/kg]
v” – objętość właściwa pary suchej nasyconej na krzywej nasycenia [m3/kg]
x – stopień suchości

Z tablic termodynamicznych zawierających parametry wody w funkcji nasycenia ([1] str 139)
znajdujemy wartości v’ i v” dla p = 10 bar  1 MPa:
v’ = 0,001127 m3/kg v” = 0,1943 m3/kg
Z drugiej strony objętość właściwa pary można wyrazić przy pomocy następującej zależności:
V
vp  (2)
m
Przyrównując prawe strony równań (1) i (2) otrzymamy:

V
 v'  x   v"-v' (3)
m
skąd po przekształceniach:

15
 V - m  v'
x  0,253
m   v"-v'

16