KARTA PROGRAMOWA

AUTOR: Anna Sardis

Klasa V

Temat zajęć Czy portretować można tylko za pomocą pędzla i farb?

dydaktycznych i czas
na jego realizację „Malujemy” słowem portret kolegi lub koleżanki z klasy.

Słuchanie. Uczeń: − rozumie teksty literackie (zwłaszcza

tworzone we współczesnej polszczyźnie) i inne teksty
kultury (wspierane ilustracjami, gestami, rekwizytami).
Czytanie. Uczeń: − czyta na głos, prawidłowo akcentując
wyrazy; − czyta na głos, poprawnie i wyraziście, krótki i
prosty tekst (także nieznany), drukowany i pisany; −
rozumie utwory literackie i inne teksty kultury; − rozumie
podstawowe oraz przenośne znaczenie wyrazów w
tekście; − wyszukuje w tekście potrzebne informacje; −
korzysta ze słowników i encyklopedii.
Mówienie. Uczeń: − poprawnie wymawia słowa i zwroty;
− uczestniczy w rozmowie i w prostej dyskusji, wyraża w
prosty sposób własne zdanie; − opowiada w prosty
Wymagania sposób akcję utworu oraz opisuje postaci i relacje między
szczegółowe nimi, a także świat przedstawiony w tekstach kultury; −
(wynikające z Ram opisuje, opowiada, charakteryzuje postać literacką;
programowych Pisanie. Uczeń: − przepisuje krótkie teksty; − pisze z
kształcenia pamięci (kilka wyrazów, pojedyncze zdania) i ze słuchu
uzupełniającego) (proste, krótkie teksty); − tworzy krótką wypowiedź w
ramach zagadnień opracowanych podczas zajęć; - tworzy
logiczną i uporządkowaną wypowiedź na zadany temat,
stosując odpowiednie: kompozycję i układ graficzny; −
zna i na ogół stosuje zasady ortografii i interpunkcji.
− tworzy logiczną i uporządkowaną wypowiedź na zadany
temat, stosując odpowiednie: kompozycję i układ
graficzny;
Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń: -
wypowiada się o tekstach kultury: dzieli się wrażeniami
na temat przeczytanego, oglądanego tekstu kultury;−
rozpoznaje czytany utwór jako baśń, legendę, bajkę, hymn,
nowelę, opowiadanie, dziennik, pamiętnik, powieść, i
wskazuje jego cechy gatunkowe;
Świadomość językowa. Uczeń: - rozpoznaje części
mowy rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, liczebnik,
zaimek, przyimek, spójnik, partykuła;
 Uczeń:
1. Rozumie tekst bajki Ignacego Krasickiego Malarze.
2. Czyta na głos -wyraźnie i wyraziście tekst poznanej
bajki I. Krasickiego.
3. Wypowiada się na temat tego utworu.
4. Rozpoznaje przeczytany utwór jako bajkę.
5. Wyszukuje w omawianym tekście potrzebne
informacje.
6. Korzysta ze słownika języka polskiego.
Wymagania 7. Uczestniczy w rozmowie na temat utworu I.
szczegółowe Krasickiego , charakteryzuje występujace w nim
(wynikające z realizacji postacie literackie.
tematu zajęć) 8. Tworzy krótką wypowiedź na temat wyglądu
kolegi/koleżanki oraz jego/jej zainteresowań i
hobby.
9. Tworzy logiczną i uporządkowaną wypowiedź -
opis postaci rzeczywistej zgodnie z podanym
planem.
10. Stosuje zasady ortografii i interpunkcji.
11. Rozpoznaje podane słowa jako przymiotniki i
czasownki – gromadzi słownictwo o znaczeniu
przeciwstawnym i synonimicznym.

Kręgi tematyczne

ja i moi bliscy:
− dane osobowe (imię, nazwisko, wiek, adres, data i miejsce
urodzenia, wykształcenie);
− wygląd zewnętrzny i cechy charakteru, talenty i zdolności;
− zainteresowania, hobby, pasje; − uczucia, emocje, marzenia,
świat wyobraźni, plany;
− zawody i umiejętności, praca;
język nauki:
− terminy z zakresu wiedzy o języku (np.antonimy,
synonimy),
− terminy z zakresu wiedzy o literaturze (np. bajka , morał).

 Ignacy Krasicki, Malarze

Teksty kultury
 Stanislaw Wyspiański, Dziewczynka gasząca świecę,

 Leonardo da Vinci, Dama z łasiczką

  przymiotniki (cechy osób)o znaczeniu
przeciwstawnym,

Świadomość językowa  przymiotniki (cechy osób)o znaczeniu

synonimicznym,

 czasowniki o podobnym znaczeniu.

 podręcznik, karty pracy, załączniki, słowniki języka

Materiały dydaktyczne polskiego, plansze z portretami bohaterów literackich
i innych tekstów kultury;

Faza wstępna lekcji

 Aby wprowadzić do tematu zajęć, nauczyciel
rozpoczyna lekcję od zaprezentowania kilku
portretów przedstawiających postacie znane
uczniom z wcześniejszych etapów nauki
(bohaterów poznanych lektur lub innych tekstów
kultury). ZAŁĄCZNIK NR 1
 Zadaniem uczniów jest zgadywanie (ochotnicy),
Przebieg zajęć: kim są poszczególne postacie na portretach.
zadania dydaktyczne, (Prawidłowe odpowiedzi nagradzane są plusami
metody i formy pracy lub piątkami.)
 Nauczyciel informuje uczniów, że poznamy na
dzisiejszych zajęciach dwóch malarzy -
portrecistów -Jana i Piotra, których opisał w
jednej ze swoich bajek Ignacy Krasicki.
 Nauczyciel odczytuje bajkę Ignacego Krasickiego
Malarze. (Uczniowie mają na razie zamknięte
podręczniki.)
 Prosi z kolei wybranego ucznia o ponowne
odczytanie tekstu, a pozostałe osoby o uważne
sluchanie i wpisanie do KARTY PRACY NR 1 cech
obu malarzy opisanych w bajce (słuchanie ze
zrozumieniem).
  Uczniowie otwierają podręczniki i tekst czytany
jest po raz trzeci – następuje sprawdzenie
wypisanych cech bohaterów bajki.
 Nauczyciel inicjuje krótką rozmowę na temat
postaw i zachowań obu malarzy i zachęca uczniow
do sformulowania morału bajki. (Przy tej okazji
uczniowie przypominają cechy bajki jako gatunku
literackiego.)
 Uczniowie wpisują to, co zostalo ustalone w toku
rozmowy do KARTY PRACY NR 1.
 Nauczyciel zleca uczniom odszukanie w
słownikach języka polskiego ( na każdej ławce
znajduje się jeden słownik) czasownika schlebiać
(praca w parach). Pierwsza para , która odnajdzie
hasło w słowniku nagrodzona zostaje piątką.
Uczniowie zapisują objaśnienie słownikowe na
karcie KARTY PRACY NR 1. (Przy okazji nauczyciel
może zapytać o zasadę ortograficzną , zgodnie z
którą zapisane jest słowo schlebiać . Uczeń, który
przytoczy poprawną zasadę nagrodzony zostaje
plusem lub piątką. )
 Nauczyciel pyta uczniów, czy portretować (czyli
przedstawiać kogoś )można tylko za pomocą farb i
pędzla – tak jak to robili Piotr i Jan z poznanej
przed chwilą bajki (rozmowa kierowana).
 W toku rozmowy uczniowie dochodzą do wniosku,
że przedstawiać kogoś można również słowem,
czyli opisując go.
 Nauczyciel zapowiada, że głównym celem
dzisiejszych zajęć jest nauczenie się przez
uczniów poprawnego i pieknego opisywania
postaci rzeczywistej, czyli np. ich kolegi lub
koleżanki z klasy.
 Następuje zapisanie tematu lekcji na tablicy i w
zeszytach.

Faza realizacyjna lekcji

 Nuczyciel pyta uczniów, jakie informacje powinny
się znaleźć -według nich- w opisie postaci
rzeczywistej (burza mózgów). Padają np.
odpowiedzi: jak ta osoba wyglada, jaki ma
charakter, co lubi robić, czy ma rodzeństwo, czy ma
jakieś domowe zwierzątko...
 Następuje uporządkowanie zgromadzonego
materiału poprzez zapisanie w zeszycie planu
 opisu postaci rzeczywistej:
1. Wstęp – przedstawienie postaci (imię i nazwisko, wiek,
sytuacja rodzinna itp.).
2. Rozwinięcie – a) wygląd (wzrost,
sylwetka, włosy, oczy itd.),
b) charakter,
c) zainteresowania, hobby.
3. Zakończenie - nasza opinia o tej osobie (Dlaczego ją lubię
i cenię? A może coś mi się w niej nie podoba ?)
 Nauczyciel zapowiada, że nastąpi teraz seria
ćwiczeń, które pomogą uczniom przygotować się
do samodzielnego napisania opisu ich kolegi lub
koleżanki.
 Następuje podział klasy na pary (inny niż na
początku lekcji)– najlepiej w sposób losowy, aby
stworzyć okazję do integtrowania się klasy (np.
wybrana osoba losuje karteczki z imionami
uczniów).
 Utworzone pary zajmują miejsca w ławkach i
zaczynają pracować nad Zadaniem 1. z KARTY
PRACY NR 2. (Na podstawie obserwacji opisują
twarz koleżanki /kolegi.)
 Następuje odczytanie przykładowych zapisów i ich
ewentualna korekta.
 Uczniowie w parach przystępują następnie do
wykonania poleceń z KARTY PRACY NR 3.
(Ćwiczenia słownikowe wzbogacające
słownictwo przydatne przy opisie postaci, np.
przymiotniki antonimiczne, synonimiczne,
czasowniki o podobnym znaczeniu ).
 Następuje odczytanie przykładowych zapisów i ich
ewentualna korekta.
 Z kolei uczniowie (w tych samych parach )
przystępują do wykonania zadania z KARTY
PRACY NR 4. (Przeprowadzają ze sobą mini
wywiad dotyczący zainteresowań, umiejętności i
sposobu spędzania wolnego czasu.) Tworzą
zapis na karcie pracy.
 Następuje odczytanie przykładowych zapisów i ich
ewentualna korekta.
 Nauczyciel zwraca uwagę, że dzięki wykonanym
ćwiczeniom udało się uczniom zgromadzić
wiadomości i słownictwo, które będzie im
potrzebne do zredagowania opisu osoby, z którą
pracowały w parze na dzisiejszych zajęciach.
 Pomocne w wykonaniu tego zadania będzie
również odczytanie wzoru opisu postaci
 rzeczywistej zamieszczonego w podręczniku (s.
57).
 Wybrany uczeń odczytuje wzorcowy opis postaci.
 Nauczyciel zleca wykonanie pracy domowej:
Korzystając ze zgromadzonego na lekcji materiału
“namaluj “ za pomocą słów portret koleżanki /
kolegi (z Twojej pary) według planu opisu postaci
zapisanego w zeszycie.

Faza podsumowująca lekcji

 Nauczyciel prosi chętnego ucznia o
podsumowanie dzisiejszych zajęć. Pyta np.: Czym
zajmowaliśmy się na dzisiejszych zajęciach? Czego
się uczyliśmy?
 Prosi wszystkich uczniów o zaznaczenie na
barometrze wiedzy (ZAŁĄCZNIK NR 2), jak
oceniają swój stan wiedzy dotyczący opisu postaci
przed i po zajęciach. Odpowiadają także na
pytanie , co im się najbardziej podobało na lekcji.
 Nauczyciel dodaje na zakończenie, że prawdziwym
sprawdzianem tego, czy udało się osiągnąć cel
dzisiejszych zajęć, będą opisy, które uczniowie
napiszą jako zadanie domowe.

Zgodnie z kryteriami oceny opisu postaci literackiej i

Metody sprawdzania rzeczywistej obowiązujacymi w naszej szkole:
(jak sprawdzę, czy uczeń
spełnił wymagania Kryteria oceny opisu postaci literackiej i rzeczywistej [klasy IV –
wynikające z realizacji VI]
tematu zajęć)
I Obecność podstawowych elementów: 1. przedstawienie postaci
2. opis wyglądu zewnętrznego 3. nazwanie cech 4. uzasadnienie
podanych cech 5. ocena własna [zakończenie, podsumowanie]
1p. 1p. 1p. 1p. 1p.
II Rozwinięcie tematu 0 – 2p.
III Spójność i logiczne uporządkowanie opisu 1p.
IV Poprawność językowa [dopuszczalne 2 błędy] 1p.
V Poprawność ortograficzna [dopuszczalne 2 błędy] Kryterium
dla ucznia z dysleksją Wypowiedź jest komunikatywna (pomimo
błędów w zapisie) 1p.
VI Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy]
Kryterium dla ucznia z dysleksją Wypowiedź jest logicznie
uporządkowana 1p.
VII Estetyka zapisu oraz poprawne graficzne rozmieszczenie
tekstu [czystość, czytelność zapisu, brak skreśleń, marginesy,
akapity] 1p. Jeżeli praca liczy mniej niż połowę objętości
określonej przez nauczyciela – za kryterium IV, V, VI przyznaje
się 0 punktów, zaś w kryterium II – 1 punkt. Jeżeli uczeń nie
wyznacza granicy zdań, nie przyznaje się punktów za kryteria IV
i VI.
Przeliczenie punktów na oceny (dopuszcza się możliwość
stosowania + i -) : 12p. [bez żadnego błędu] –> celujący 12p. ->
bardzo dobry 11 - 10p. –> dobry 9 - 7p. –> dostateczny 6 – 3p. –
> dopuszczający 2 – 0p. –> niedostateczny