SPRAWDZIAN CHEMIA – MINERALNE SKARBY ZIEMI

1. Alotropia to (0-1p)
A. występowanie tego samego związku chemicznego w różnych odmianach.
B. występowanie tej samej mieszaniny w różnych odmianach.
C. występowanie tego samego pierwiastka chemicznego w różnych odmianach.
D. występowanie tego samego atomu w różnych odmianach

2. Wpisz do tabelki przykłady zastosowań i właściwości odmian alotropowych węgla (0-6p)

Odmiana węgla Zastosowanie Właściwości

diament
grafit
fulereny

3. Który pierwiastek nie tworzy odmian alotropowych ? (0-1p)

A. Fosfor. B. Siarka. C. Tlen. D. Wodór.

4. Kaolinit jest głównym surowcem do produkcji (0-1p)

A. szkła. B. betonu. C. porcelany. D. zaprawy murarskiej.

5. Wykonano doświadczenie, którego celem było zbadanie, czy dany minerał zawiera węglan wapnia.
a) Który z podanych odczynników może służyć do identyfikacji próbki węglanu wapnia (0-1p)
A. roztwór fenoloftaleiny. B. zasada potasowa. C. kwas solny. D. wodór.

b) Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Po dodaniu do próbówki zawierającej węglan wapnia odczynnika służącego do
jego identyfikacji można zaobserwować (0-1p)
A. strącenie się białego osadu.
B. zabarwienie się próbki na malinowa.
C. wydzielanie się bezbarwnego gazu.
c) Ułóż równanie zachodzącej reakcji chemicznej, podpisz substraty i produkty reakcji (0-3p)
…...................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................

6. Ułóż równanie otrzymywania zaprawy wapiennej, podpisz substraty i produkty (0-4p)

7. Oceń prawdziwość poniższych zdań (0-4p)

A. Szkło jest związkiem chemicznym.
B. Szkło ma budowę bezpostaciową.
C. Właściwości szkła zmieniają się w zależności od jego składu i sposobu produkcji.
D. Temperatura topnienia szkła nie jest ściśle określona i waha się w pewnych granicach.

8. Jakie właściwości chemiczne ma tlenek krzemu (IV) (0-3p)

…...................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................

9. Tlenek krzemu (IV) tworzy wiele form zarówno krystalicznych, jak i bezpostaciowych. Jedną z odmian SiO 2 jest (0-1p)
A. szkło wodne. B. kwarc. C. kalcyt. D. marmur.

10. Wypisz znane Ci surowce wykorzystywane do produkcji betonu (0-3p)

…...................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................
 SPRAWDZIAN CHEMIA – MINERALNE SKARBY ZIEMI

11. Uzupełnij tekst lub zaznacz prawidłową odpowiedź (0-6p)

a) Zaprawa …........................................ nie jest zaprawą hydrauliczną i nie twardnieje pod wpływem wody.
b) Siarka, glina, marmur i wapno należą do grupy surowców mineralnych / tworzyw pochodzenia mineralnego.
c) Szkło jest odporne na działanie …........................................ , jest mieszaniną …......................................
d) Tlenek krzemu (IV) jest …............................. , po wprowadzeniu do wody daje odczyn obojętny / nie jest przewodnikiem.

12. Ułóż równanie otrzymywania kredy, podpisz substraty i produkty (0-4p)

13. Co to minerały ? Wyjaśnij pojęcie oraz podaj ich właściwości (0-3p)

…...................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................
…...................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................

14. Jakie czynniki wpływają na barwę minerału (0-2p)

…...................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................

15. Do podanych rodzajów połysku podaj przykłady minerałów które należą do tej grupy (0-5p)
a) metaliczny - ….........................................................................................................................................................................
b) diamentowy - ….......................................................................................................................................................................
c) perłowy - …..............................................................................................................................................................................
d) woskowy - …............................................................................................................................................................................
e) szklisty - …................................................................................................................................................................................

16. Badanie wpływu tlenku węgla (IV) i wody na węglan wapnia.

Wykonanie: przez klarowny roztwór wody wapiennej w zlewce przepuszczamy strumień tlenku węgla (IV). Tlenek węgla(IV)
przepuszczamy tak długo, aż zniknie biały osad węglanu wapnia, strącony na początku doświadczenia, po czym zawartość
zlewki ogrzewamy nad płomieniem palnika.
a) Zapisz obserwacje i wniosek tego doświadczenia (0-4p)
Obserwacje :…............................................................................................................................................................................
…...................................................................................................................................................................................................
Wniosek : …..................................................................................................................................................................................
…...................................................................................................................................................................................................
b) Ułóż schemat reakcji tego doświadczenia, podpisz substraty i produkty (0-2p)
…...................................................................................................................................................................................................
…...................................................................................................................................................................................................

17. Ułóż schematy poniższych reakcji (0-4p)

a) spalanie węgla - …...................................................................................................................................................................
b) powstawanie tlenku węgla (II) - …...........................................................................................................................................
c) powstawanie tlenku żelaza (IV) - …..........................................................................................................................................
d) powstawanie żelaza - …...........................................................................................................................................................

18. Do podanych niżej grup skalnych podaj kilka przykładów skał należących do danej grupy (0-3p)
a) skały magmowe - ….................................................................................................................................................................
b) skały osadowe - …....................................................................................................................................................................
c) skały przeobrażone - …............................................................................................................................................................

19. Oblicz zawartość procentową wody w gipsie krystalicznym. Wynik zaokrąglij do części setnych (0-4p)
 SPRAWDZIAN CHEMIA – MINERALNE SKARBY ZIEMI

20. Ułóż schemat reakcji otrzymywania wapna gaszonego i palonego , podpisz substraty i produkty (0-4p)

21. Zapisz równanie chemiczne opisujące wietrzenie skał (0-4p)

22. Uzupełnij informacje dotyczące kwarcu (0-3p)

a) wzór chemiczny głównego składnika kwarcu ma postać - …...................................................................................................
b) nazwa chemiczna głównego składnika kwarcu to - …..............................................................................................................
c) zastosowanie kwarcu to - ….....................................................................................................................................................

23. Wypisz przykłady zastosowania skał gipsowych (0-3p)

…...................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................

24. Działanie kwasem solnym na próbki wapienia, kredy i marmuru.

Wykonanie: na trzech szkiełkach zegarkowych umieszczamy wapń, kredę i marmur. Na każdą z tych próbek wkraplamy
pipetą około 1 cm3 kwasu solnego i umieszczamy nad środowiskiem reakcji bagietkę z wiszącą kroplą wody wapiennej.
a) Zapisz obserwacje i wniosek tego doświadczenia (0-4p)
Obserwacje :…............................................................................................................................................................................
…...................................................................................................................................................................................................
Wniosek : …..................................................................................................................................................................................
…...................................................................................................................................................................................................
b) Ułóż schemat reakcji tego doświadczenia, podpisz substraty i produkty (0-2p)
…...................................................................................................................................................................................................
…...................................................................................................................................................................................................

25. Wymień znane Ci związki krzemu (0-4p)

…...................................................................................................................................................................................................
…...................................................................................................................................................................................................

ZADANIE NA OCENĘ CELUJĄCĄ !!!

a) Oblicz zawartość procentową wapna w mieszaninie gipsu palonego i krystalicznego. Jeżeli gipsy te są zmieszane ze sobą
w stosunku 14:8.

b) Oblicz zawartość procentową wody w mieszaninie gipsu palonego i krystalicznego. Jeżeli gipsy te są zmieszane ze sobą w
stosunku 3:1.

c) Oblicz zawartość procentową siarki w mieszaninie gipsu palonego i krystalicznego. Jeżeli gipsy te są zmieszane ze sobą w
stosunku 4:2.