Dobra Wiadomość

o ratunku w Chrystusie
w relacji Marka
Chrześcijaństwo w ujęciu biblijnym nie jest koncepcją doktrynalną ani zorganizowanym
systemem religijnych obrzędów, nakazów czy zakazów. Jego sensem oraz najgłębszą
istotą jest osobisty związek człowieka z Chrystusem, PANEM Niebios i Ziemi. Również
w ujęciu religioznawczym biblijne chrześcijaństwo nie jest religią, ponieważ – wg definicji
z tej dziedziny nauki – religią jest zespół przekonań i obrzędów, które człowiek powinien
praktykować w celu zyskania przychylności swojego bóstwa wyrażającej się w postaci
błogosławieństwa wiecznego życia lub innych oczekiwanych i pożądanych korzyści. Nie
tym zajmuje się biblijne chrześcijaństwo. Ono koncentruje się na przekazaniu tego, co
Jedyny Bóg, Prawdziwy PAN i Wiekuisty Władca Niebios, suwerennie i samodzielnie
dokonał w Jezusie Chrystusie, aby umożliwić człowiekowi wieczną społeczność z sobą
samym. Mówi więc ono o działaniu Świętego Boga w stosunku do upadłego człowieka,
który w żaden sposób nie jest w stanie pokonać przepaści grzechu oddzielającego go
od Najwyższego. W przeciwieństwie do biblijnego chrześcijaństwa, które zainicjowane
przez Chrystusa stało się we wszelkich kategoriach absolutną nowością, wszelkie
systemy religijne funkcjonowały i funkcjonują wg zawsze jednakowego schematu, tzw.
modelu świątynnego (więcej w Komentarzu NPD → Świątynny model religijności
a biblijne chrześcijaństwo).
Redakcja NPD ma głęboką nadzieję, że to nowe, dynamiczne wydanie Pisma święte-
go będzie służyło zrozumieniu Bożego dzieła oraz wprowadzeniu każdego czytelnika
w osobistą relację z Chrystusem i umocnieniu w Nim. Zrobiliśmy wszystko, co było
w naszej mocy, aby tekst NPD był nie tylko wierny merytorycznie przekazowi myśli
zawartych w oryginalnych tekstach Bożego Słowa, spisanych w językach hebrajskim,
aramejskim i greckim, ale także łatwo zrozumiały dla współczesnego czytelnika, który
nie ma przygotowania egzegetycznego czy teologicznego. Mamy oczywiście pełną świa-
domość, że bez pomocy Bożego Ducha nasza praca nie przyniesie żadnego duchowego
owocu. Dlatego modlimy się, żeby Duch Świętego Boga, to znaczy Duch Chrystusa,
osobiście przemawiał do każdego czytelnika NPD i prowadził go do zrozumienia oraz
pełnienia woli Niebiańskiego Ojca.
Cała Biblia jest jednym wielkim świadectwem o Jezusie Chrystusie. Stary Testament
jest zapisem Bożych zapowiedzi przyjścia Jezusa i przygotowaniem ludzi na to wyda-
rzenie. Nowy Testament, a w zasadzie Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie, jest
z kolei zapisem ziemskiego życia, misji i nauczania Jezusa, a także tego, jak informacja
o dziele, którego On dokonał, została zaniesiona przez Jego wysłanników i uczniów do
wszystkich narodów Ziemi. W komentarzach i przypisach redakcyjnych staraliśmy się
zwracać na to szczególną uwagę.

Redakcja NPD
Dobra Wiadomość
o ratunku w Chrystusie

w relacji Marka
———– ∗ ————

Nowy Przekład Dynamiczny

opatrzony przypisami oraz komentarzem
filologicznym, historycznym i teologicznym

Wydawnictwo NPD
Warszawa
Niniejszy przekład został zrealizowany metodą dynamicznych ekwiwalentów znaczeniowych na
podstawie Novum Testamentum Graece 1975 oraz 1993 (German Bible Society, Stuttgart),
z uzupełnieniami z The Greek New Testament (United Bible Society, New York 1975) oraz
wykorzystaniem niektórych perykop z wybranych manuskryptów bizantyjskich.

Dzieło nie jest wynikiem pracy jednego czy kilku tłumaczy, lecz zostało zrealizowane metodą
redakcyjnego opracowania zebranych materiałów z wykorzystaniem szerokiej gamy źródeł,
do których należały etymologiczne przekłady interlinearne oraz liczne słowniki
i komentarze biblijne.

Redakcja:
Zespół Wydawnictwa NPD

Korekta:
Anna Palusińska, Anna Beluch i Zespół Wydawnictwa NPD

Skład:
Fixpoint Krzysztof Rudnik

Projekt okładki:
Radosław Krawczyk

Redaktor naczelny:
Piotr Wacławik

Copyright © 2020 by Wydawnictwo NPD

All rights reserved. Wszelkie prawa tłumaczenia zastrzeżone.

Ta publikacja ani żadna jej część nie może być przedrukowywana ani w jakikolwiek inny sposób
reprodukowana czy powielana mechanicznie, fotooptycznie, zapisywana elektronicznie
lub magnetycznie, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu
bez pisemnej zgody wydawcy.

W sprawie zezwoleń należy zwracać się do Wydawnictwa NPD,

ul. Polnej Róży 1, 02–798 Warszawa
e-mail: redakcja@BibliaNPD.pl

Cytowanie Nowego Przekładu Dynamicznego jest dozwolone pod warunkami

sprecyzowanymi przez prawo polskie i międzynarodowe oraz w określonym przez nie zakresie.
W celu prawidłowego wskazania źródła należy po cytacie podać jego adres biblijny,
a następnie dodać skrót NPD, jak to pokazuje przykład: Mk 2,17 (NPD) lub (Mk 2,17 NPD).

Więcej informacji na stronach:

http://www.BibliaNPD.pl

ISBN 978-83-63828-45-5
 WSTĘP
Drodzy Czytelnicy,
przekład Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie w relacji Marka (NPD) jest prze-
znaczony dla osób, które nie są objęte jakąkolwiek opieką eklezjalną. Z tego powodu ma
on szczególną postać i jest dość nietypowy, jak na polskie warunki kulturowe. Chociaż
nosi on nazwę Nowy Przekład Dynamiczny, to w istocie, z uwagi na użycie potrójnego
kryterium ekwiwalentów dynamicznych (semantycznego, merytorycznego i kontekstu-
alnego), można śmiało nazwać go przekładem o potrójnej naturze dynamicznej. Co
więcej, w redakcji tekstu zastosowaliśmy znany z tradycji hebrajskiej targumiczny
styl translacji, co w polskiej tradycji przekładów biblijnych jest przedsięwzięciem
całkowicie nowatorskim. Więcej szczegółowych informacji na temat tej metody prze-
kładu, jego formy i stylistyki znajdą Państwo na końcu publikacji – w Wyjaśnieniach
metodologicznych NPD.
Potrzeba realizacji takiego właśnie tłumaczenia Bożego Słowa rodziła się podczas
rozmów ewangelizacyjnych członków Zespołu Redakcyjnego NPD ze zwykłymi ludź-
mi, którzy w tym czasie wielokrotnie zgłaszali potrzebę dysponowania przystępnym
tłumaczeniem Biblii, które będzie zrozumiałe nie tylko dla specjalistów, ale także dla
zwykłych zjadaczy chleba. Dla wielu ludzi język i styl współczesnych tłumaczeń Biblii
są ciągle poważną barierą w dotarciu do istoty przekazu Pisma św. Inną trudnością,
z jaką zmagają się odbiorcy wielu tradycyjnych przekładów, jest dość powszechne ich
zorientowanie na kultywowanie religijności. A przecież chrześcijaństwo w swej źródło-
wej, biblijnej formie nie jest religią, a więc nie powinno być obciążane typowym dla
systemów religijnych zespołem obrzędów i ceremonii. Oddawanie Bogu czci powinno –
zgodnie ze słowami Jezusa – odbywać się „w duchu i w prawdzie”, gdyż „takich czcicieli
chce mieć Ojciec” (por. J 4,23). Życie chrześcijańskie powinno więc być codziennym,
prostym i szczerym, osobistym związkiem ze zmartwychwstałym Chrystusem, a nie
systemem pielęgnującym obrzędowy ceremonializm. Innymi słowy, ma być tego rodzaju
życiem, w którym ludzki duch jest poddany Bożemu Duchowi Uświęcenia, a ludzka
dusza poddana Prawdzie Bożego Słowa, które objawiło się na świecie w widzialny sposób
w osobie Chrystusa (por. J 1,14). Takiego życia chce dla nas Jezus, więc tego powinniśmy
się trzymać, aby pełnić wolę Boga. Rozumiejąc możliwe zagrożenia, staraliśmy się nie
wpaść w pułapkę nadmiernego przywiązania do starotestamentowej koncepcji religijno-
ści, co mogłoby negatywnie odcisnąć się na klarowności przekazu Nowego Testamentu.
Dlatego dołożyliśmy wszelkich starań, aby unikać interpretowania nauczania Jezusa
i Jego Apostołów przez pryzmat religijnego ceremonializmu, gdyż sam Jezus nigdy
nikogo do niego nie zachęcał.
Mamy nadzieję, że Nowy Przekład Dynamiczny Nowego Testamentu, który na-
zwaliśmy Dobrą Wiadomością o ratunku w Chrystusie, wraz z bogatym i wnikliwym
niekonfesyjnym komentarzem, przygotowanym we współczesnym języku i nowoczesnej
formie, stanie się dla Państwa dobrym źródłem osobistego poznania Boga i Jego woli.

Wydawca
 Dobra Wiadomość
o ratunku w Chrystusie

w relacji Marka
Autor księgi Marek, syn Marii z Jerozolimy, w której domu zbierali się na modli-
twach pierwsi nawróceni Żydzi (por. Dz 12,12). Jego żydowskie imię
to Jochanan (Jan), dlatego w NT jest nazywany również Janem
Markiem (por. Dz 15,37).
Czas powstania Współcześnie przyjmuje się, że Marek spisał swoją Dobrą Wiado-
księgi mość o ratunku w Chrystusie w roku 65, a więc już po wielkim
pożarze Rzymu, ale przed zniszczeniem świątyni w Jerozolimie.
Oznacza to, że można ją uznać za najwcześniejszą relację ewange-
liczną spośród czterech zawartych w NT. W średniowieczu dato-
wano ten tekst na lata 43-50, ale te daty nie znajdują naukowego
potwierdzenia.
Miejsce Nie istnieją wiarygodne informacje dotyczące miejsca powstania
powstania księgi tej księgi. Pewne wskazówki (pochodzące od Papiasza i Klemen-
sa Aleksandryjskiego) wskazują na Rzym, dokąd po uwolnieniu
Pawła (63 r.) podobno przybył Piotr, którego wystąpienia Marek
tłumaczył na język grecki i łacinę. Latynizmy i kalki słowne z łaciny
występujące w tekście również sugerują, że miejscem powstania
Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie w relacji Marka mógł
być Rzym.
Adresaci księgi Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie w relacji Marka jest
zapisem skierowanym głównie do ludzi niewierzących, którzy nie
mają pochodzenia żydowskiego. Świadczą o tym nie tylko struktura
i główne przesłanie, ale także strona formalna tekstu, w którym
używane arameizmy są od razu wyjaśniane, co nie byłoby potrzebne,
gdyby adresatami byli Żydzi. Ma to istotne znaczenie dla sposobu
odczytywania dokumentu.
Kontekst Marek to kuzyn Barnaby (por. Kol 4,10), znanego dobrze z Dzie-
powstania księgi jów wysłanników Chrystusa. Do zaufania Jezusowi doszedł dzięki
posłudze Piotra (por. 1 P 5,13). Przez pewien czas Marek był zwią-
zany z Pawłem, do którego dołączył w Jerozolimie (por. Dz 12,25).
Wszedł on również w skład zespołu misyjnego Apostoła Narodów,
gdy ten wyruszał w swoją pierwszą podróż misyjną. Jednak w Pafos
na Cyprze Marek odłączył się od Pawła i skierował do Jerozolimy.
Z tego powodu Paweł nie chciał zabrać go w drugą podróż misyjną,
co stało się przyczyną konfliktu Pawła z Barnabą (Dz 15,36-41).
7 Wprowadzenie

W konsekwencji Barnaba zabrał Marka do swego domu na Cypr.

Z czasem relacje pomiędzy Markiem i Pawłem uległy poprawie, tak
iż Marek wspomagał Apostoła Narodów podczas jego uwięzienia
w Rzymie (por. Kol 4,10; 2 Tm 4,11; Flm 24).
Według przekazu Papiasza (którego źródłem był Jan Apostoł)
Marek, choć mieszkał w Jerozolimie, sam nigdy nie spotkał Jezusa.
Był na to za młody. Informacje gromadzone przez Marka, a zawarte
później w zredagowanej przez niego Dobrej Wiadomości o ratunku
w Chrystusie, pochodziły w dużej mierze z ust Piotra, któremu
służył jako tłumacz w Rzymie.
Cel spisania Piotr nie był wyłącznym źródłem informacji Marka, jednakże struk-
księgi tura i główna oś jego wersji Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystu-
sie dobrze pasują do Piotrowego stylu przekazu, z jakim spotykamy
się w Dz 10,34-43. Według Papiasza głównym celem spisania przez
Marka relacji o Jezusie była chęć jak najwierniejszego zachowania
Piotrowego przekazu, bez pominięcia lub przekręcenia czegokol-
wiek.
Temat księgi Przedstawienie Jezusa Chrystusa jako człowieka (dosł. Syna czło-
wieczego), który według Bożego planu był zapowiadanym Sługą
JHWH (por. Iz 42 – 53). W tym celu Marek w swym opowiadaniu
koncentruje się na człowieczeństwie Jezusa (taki jest bowiem sens
używanego przez niego hebraizmu Syn człowieczy) i na Jego po-
stawie pokornego Sługi. Wartka akcja i koncentracja na działaniu
to wyraźne wpływy Apostoła Piotra, od którego Marek przejął
stylistykę swego przekazu. Marek nie poświęcił zbyt dużo uwagi
nauczaniu Jezusa (co było priorytetem Łukasza) ani nie wyjaśniał
teologicznych aspektów Jego nauczania, jak czynili to Jan i Paweł.
Przedstawienie Boskiej tożsamości Jezusa również nie było dla
Marka najistotniejsze, choć dla Jana stanowiło to centralny temat
przekazu.
Kluczowy werset Mk 10,45 (NPD): Przecież i ja, jako Syn człowieczy, nie przyszedłem
na Ziemię po to, by mnie obsługiwano, lecz aby samemu służyć i dać
moje życie na okup za wielu.
Wprowadzenie 8

Plan księgi

I. JEZUS JAKO SŁUGA, KTÓRY PRZYSZEDŁ NIE PO TO,

BY GO OBSŁUGIWANO, LECZ BY SAMEMU SŁUŻYĆ INNYM
I WYKONAĆ BOŻE DZIEŁO (MK 1–10)
1. Dzieło Sługi
a) Zapowiedź przyjścia Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 1,1-8
b) Początek służby Jezusa Chrystusa . . . . . . . . . . . . . … . . . . . . . . . . . . . w. 1,9-45
2. Sługa w konflikcie z działaczami religijnymi
a) Konflikt w sprawie kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 2,1-12
b) Powołanie Lewiego (Mateusza) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 2,13-14
c) Konflikt w sprawie postawy wobec grzeszników . . . . . . . . . . . . . . w. 2,15-17
d) Konflikt w sprawie postów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 2,18-22
e) Konflikt w sprawie szabatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 2,23-3,12
f) Ustanowienie dwunastu Apostołów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 3,13-19
g) Konflikt w sprawie tożsamości Jezusa i grzech
przeciwko świadectwu Ducha Świętego Boga . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 3,20-35
3. Nauczanie Sługi
a) Przypowieści o Słowie i Bożym Królestwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 4,1-34
b) Potęga Słowa Chrystusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 4,35-5,43
4. Sługa w relacjach z ludźmi
a) Postawa mieszkańców Nazaretu wobec Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 6,1-6
b) Rozesłanie Dwunastu z pierwszą misją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 6,7-29
c) Pierwsze nakarmienie tłumu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 6,30-56
d) Konflikt z ludźmi religijnymi w sprawie czystości rytualnej . . . w. 7,1-23
e) Relacje Jezusa z nie-Żydami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 7,24-37
f) Drugie nakarmienie tłumu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 8,1-10
g) Relacje Jezusa z faryzeuszami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 8,11-21
h) Relacje Jezusa ze zwykłymi ludźmi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 8,22-30
i) Wymagania Jezusa wobec uczniów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 8,31-9,1
j) Jezus w oczach najbliższych uczniów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 9,2-13
5. Sługa szkolący inne sługi (czyniący innych uczniami)
a) Szkolenie uczniów do efektywnego pełnienia służby.. . . . . . . . . . w. 9,14-50
b) Szkolenie uczniów do służby małżeństwom . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 10,1-12
c) Szkolenie uczniów do służby dzieciom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 10,13-16
d) Szkolenie uczniów do służby wśród ludzi religijnych . . . . . . . . w. 10,17-31
e) Szkolenie uczniów w postawie pokory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 10,32-52

II. JEZUS JAKO SŁUGA, KTÓRY ODDAŁ ŻYCIE

NA OKUP ZA WIELU (MK 11–16)
1. Przygotowania Sługi do złożenia ofiary na krzyżu
a) Triumfalny wjazd do Jerozolimy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 11,1-11
9 Wprowadzenie

b) Oczyszczenie świątyni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 11,12-17

c) Zgromienie kapłanów za bezowocność w służbie . . . . . . . . . w. 11,18-12,12
d) Zgromienie koniunkturalizmu okrywanego
płaszczykiem religijności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 12,13-17
e) Zgromienie bezowocności pustych dysput teologicznych . . . . w. 12,18-34
f) Ostrzeżenie przed fałszywymi nauczycielami
i religijnymi hipokrytami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 12,35-44
g) Zapowiedź zburzenia Jerozolimy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …. w. 13,1-2
h) Ostrzeżenie uczniów przed nadchodzącymi
prześladowaniami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 13,3-23
i) Zapowiedź wydarzeń poprzedzających Sąd Ostateczny . . . . . . w. 13,24-37
j) Zapowiedź śmierci i przygotowania do niej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 14,1-17
k) Ostatnia stara Pascha i zapowiedź
prawdziwej ofiary Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 14,18-25
2. Ofiara Sługi i Jego męka
a) Modlitewne przygotowanie do męki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 14,26-42
b) Religijny sąd nad Jezusem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 14,43-65
c) Zaparcie się Piotra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 14,66-72
d) Świecki sąd nad Jezusem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 15,1-15
e) Męka, śmierć i pogrzeb Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 15,16-47
f) Zmartwychwstanie Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 16,1-8a
3. Wykonanie dzieła odkupienia przez Sługę i zlecenie misji ogłoszenia
tego całemu światu
a) Pierwsza wersja zakończenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 16,8b
b) Druga wersja zakończenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. 16,9-20
Mk 1,1-9 10

Zapowiedź przyjścia Jezusa

(Mt 3,1-12; Łk 3,1-18; J 1,19-28)

1
1,1: Ps 2,7; Mt 1,1; J 1,34; 1 Oto Dobra Wiadomość1 o Jezusie Chrystusie, Synu Bożym.
1 J 4,15 2 Zgodnie z tym, co zostało zapisane w zwoju proroka Izajasza 2 :

1,2: Iz 40,3; Ml 3,1; Mt 11,10; O to J a w y s y ła m s w o je g o p o s ła ń c a , b y d r o g ę m i p r z y g o to w a ł 3.

J 1,23; J 3,28 3 oraz:

1,3: Iz 40,3; J 1,23 S ły s z ę g ło s w o ła ją c y n a p u s tk o w iu :

1,4: Mt 3,6; Dz 13,24; Dz 19,4
1,6: Kpł 11,22; 2 Krl 1,8;
Za 13,4
1,7: Dz 13,25; J 1,27
1,8: Jl 2,28; J 1,26.33; Dz 2,4;
Dz 10,45; Dz 11,16
„ U p o r z ą d k u jc ie s w e d r o g i p r z e d p r z y jś c ie m PA N A !
W y r ó w n a jc ie s w e g o ś c iń c e d la n a s z e g o B o g a !” 4,
4 na pustkowiach Judei rozpoczął działalność Jan, który zanurzał ludzi
w wodę. Głosił on, że praktykowane przez niego całkowite zanurzenie
w wodę5 jest wezwaniem do opamiętania6 prowadzącego do uwolnienia
z więzów grzechu. 5 Do Jana garnęła się cała Judea. Także wielu
mieszkańców Jerozolimy przychodziło do niego. Wszyscy oni byli
zanurzani w wodach Jordanu. W trakcie tej ablucji7 uznawali swoją
grzeszność8. 6 Sam Jan chodził odziany w tunikę z wielbłądziej sierści
spiętą na biodrach skórzanym pasem. Żywił się szarańczą i miodem
dzikich pszczół 7 i wołał niczym herold:
— Ktoś potężniejszy ode mnie idzie za mną. Nawet na kolanach nie
jestem godzien rozwiązywać rzemieni u Jego sandałów. 8 Ja zanurzam
was jedynie w wodę, lecz On, gdy przyjdzie, zanurzy was w Ducha
Uświęcenia9 !

Początek służby Jezusa Chrystusa

(Mt 3,13-17; Mt 4,1-22; Mt 8,1-17; Łk 3,21-22; Łk 4,1-44; Łk 5,1-16)

1,9: Łk 2,51 9W tym właśnie czasie przybył do Jana Jezus, który pochodził z mia-
steczka Nazaret, położonego w Galilei, by dać się zanurzyć w wodach

1 3
Inne przekłady używają tu określenia „ewangelia”, Por. Ml 3,1a.
4
które jest transliteracją greckiego słowa eu a g g elio n ozna- Por. Iz 40,3.
5
czającego etymologicznie „dobrą wiadomość”, „radosną Inni tłumaczą „chrzest”.
6
wieść”. Początkowo słowo e u a g g e lio n miało pospolite Gr. m e ta n o ia . Słowo to oznacza całkowitą przemianę
znaczenie, niepowiązane z żadnymi treściami religijnymi, sposobu myślenia; zwrot myślowy o 180 stopni.
7
dlatego Redakcja NPD zdecydowała się użyć bardziej Ablucja – rytualne obmycie ciała. Jan dokonywał jej
współczesnego określenia „Dobra Wiadomość”. Przez przez całkowite zanurzanie przychodzących do niego
zastosowanie wielkich liter pragnęliśmy jednocześnie Żydów.
8
zaznaczyć, że chodzi tu o jedyny w swoim rodzaju prze- Inni tłumaczą „wyznając przy tym swoje grzechy”.
kaz o dziele, którego dokonał Bóg w Chrystusie, aby Jednak sens greckiego słowa h o m o lo g e o , tłumaczonego
umożliwić ludziom wstęp do swej rzeczywistości chwały jako „wyznawanie” (grzechów), jest nieco inny. Mówi
w odwiecznym i nieskończonym Życiu. on o zgodzeniu się z Bogiem w sprawie Jego poglądu
2
B ib lia H e b r a js k a była zbiorem wielu zwojów. Często na grzech. Więcej w Komentarzu NPD → Wyznanie
na jednym zwoju zapisywano wiele ksiąg. Aby łatwiej grzechów.
9
operować takimi zwojami, nazywano je wg tytułu pierwszej Określenie E N P N E U M A T I H A G IO występuje tu
zapisanej tam księgi. Najwyraźniej Marek miał dostęp do ogólnie, bez żadnych rodzajników. Więcej w Komentarzu
zwoju proroka Izajasza, na którym znajdowała się także NPD → Duch Świętego Boga.
K s ię g a M a la c h ia s z a .
11
Jordanu. 10 A wychodząc z wody, 1 natychmiast ujrzał otwierające
się nad Nim Niebiosa i Ducha, który łagodnie – niczym synogarlica2
– spoczął na Nim. 11 Wtedy także dał się słyszeć z Niebios głos:
— Oto mój Syn umiłowany, w którym złożyłem wszystkie me
postanowienia.
12 Zaraz potem Duch poprowadził Jezusa na pustkowie, 13 gdzie nie
było ludzi, tylko dzikie zwierzęta. Tam przez czterdzieści dni był
kuszony3 przez szatana. Potem przystąpili do Niego aniołowie, by Mu
usługiwać4.
14 A kiedy Jan został uwięziony, Jezus udał się do Galilei. Tam
dalej głosił Bożą Dobrą Wiadomość 15 i nauczał:
— Czas ustalony5 przez Boga dopełnił się. Właśnie przybliżyło się
do was Królestwo Boże. Opamiętajcie6 się więc i zaufajcie Dobrej
Wiadomości o Bożym Królestwie!
16 Pewnego dnia Jezus, przechodząc obok Jeziora Galilejskiego,
zobaczył Szymona7 i Andrzeja, jego brata, rzucających z brzegu do
1
Jezus przyjął zanurzenie (chrzest) od Jana, lecz w Jego
przypadku sens zanurzenia był inny niż dla wszystkich
Żydów. Oni bowiem publicznie uznawali swoją grzeszność,
Jezus zaś – będąc bez grzechu – nie musiał niczego takie-
go uznawać. Celem Jego chrztu było więc: (1) złożenie
wyznania przez Ojca z Niebios, który publicznie oświad-
czył, że Jezus jest prawowitym Synem Bożym i Boskim
Wybrańcem; (2) prorockie przedstawienie Chrystusa
jako arcykapłana lepszego Przymierza (por. Hbr 3,1;
Hbr 4,14-15; Hbr 7,26; Hbr 8,1), który w sposób doskona-
ły wypełni Prawo Mojżeszowe. Prawo zaś nakazywało
kapłanom obmycie się (oczyszczenie, dokonanie ablucji)
przed rozpoczęciem służby; (3) zakomunikowanie Janowi,
że jego misja zakończyła się, gdyż miał on bowiem jedynie
przygotować drogę dla Mesjasza, a Ten właśnie przyszedł.
2
Synogarlica to gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych,
znacznie mniejszy i czystszy od gołębia. Ptaki te, po
dobraniu się w pary, zachowują sobie dozgonną wierność.
Marek nie mówi, że Duch miał postać synogarlicy, ale
jedynie, że łagodnie, NICZYM SYNOGARLICA siadająca
na konarach drzew, spoczął na Jezusie. Wielu malarzy, nie-
stety, mocno przesadzało w swych artystycznych wizjach,
gdy starali się ilustrować ten fragment Pisma św.
3
W tekście oryginalnym użyte zostało słowo gr. p eira d zo ,
które można tłumaczyć jako „test”, „próba” albo „pokusa”
w zależności od tego, kto jest inicjatorem wspomnianego
działania. Marek wyraźnie pokazuje, że Duch Boży wypro-
wadził Jezusa na pustkowie (w domyśle, by Jego zaufanie
do Ojca zostało wypróbowane). Tam przystąpił do Jezusa
szatan, który kusił Go przez 40 dni. Jest wręcz normą
sytuacja, w której, gdy Bóg poddaje wiarę człowieka próbie,
natychmiast zjawia się szatan, by w tym samym czasie go
Mk 1,10-16
1,10: Iz 63,11.19; J 1,32-34
1,11: Rdz 22,2; Iz 42,1;
Mt 17,5; Hbr 1,5; 2 P 1,16-21
1,13: Hi 1,6; Ps 91,13; J 1,51
1,14: Mk 6,17-18; J 3,24;
Rz 1,1
1,15: Dn 7,22; Mt 3,2;
Mt 8,10; Ga 4,4; Ef 1,10
kusić. Samo pojawienie się pokusy nie jest grzechem, do-
piero uleganie jej jest nieprawością. Przypomina to nieco
tzw. egzamin dojrzałości. Młodzi ludzie przychodzą na
egzamin maturalny, by udokumentować dojrzałość posia-
danej wiedzy, jednak w jego trakcie są kuszeni, by ściągać,
co jest przeciwne głównej idei tego sprawdzianu. Stają
więc w sytuacji p eir a d z o , która opisuje zarówno test, jak
i pokusę. Do nich samych należy wybór, jak się zachowają.
Z analizy biblijnych kontekstów słowa p e ir a d z o wynika
ważna nauka dotycząca zachowania w takiej sytuacji.
Należy pamiętać, co Jezus czynił i co mówił o prawdzie
Bożego Słowa (Mt 4,4; Mt 4,7; Mt 4,10). Pomocne może
być również to, co napisał Paweł w 1 Kor 10,13.
4
Z Mt 4,11 wiemy, że aniołowie przystąpili do Jezusa,
by Mu służyć, gdy już przeszedł zwycięsko wszelkie
pokuszenia.
5
„Czas ustalony” – dynamiczny ekwiwalent występują-
cego tu słowa k a ir o s , które oznacza założony wcześniej
okres lub specyficzną epokę. Bieżący upływ czasu w sensie
mijających kolejnych minut i godzin określany jest w grece
słowem c h r o n o s .
6
Wbrew wielu współczesnym interpretacjom Dobrej
Wiadomości o ratunku w Chrystusie Jezus (podobnie jak
i Jan, zwany Chrzcicielem) kładł zdecydowany nacisk na
opamiętanie się → gr. m e ta n o ia (całkowita przemiana
sposobu myślenia). Biblia w wielu miejscach pokazuje, że
bez opamiętania się (gr. m e ta n o i) nie ma prawdziwego
nawrócenia. Więcej w Komentarzu NPD → Nawrócenie.
7
Imię Szymon (z hebr. S z im ’o n ) znaczy „posłuszny”,
„słuchający”. Jest ono derywatem (słowem pochodnym) od
hebr. rdzenia sza m a ‘ (aram. szem a ‘), występującego m.in.
w żydowskim wyznaniu wiary „Słuchaj Izraelu!”.
Mk 1,17-31 12

1,17: Mt 13,47 jeziora sieci obręczowe. Byli bowiem rybakami. 17 Powiedział do nich
wówczas:
— Chodźcie ze mną, a ja nauczę was, jak łowić ludzi.
1,19: Mt 10,2; Mk 3,17; 18 Oni natychmiast zostawili swe sieci i poszli za Nim. 19 Idąc dalej,

Mk 10,35; Łk 5,10 zobaczył dwóch innych braci: Jakuba, syna Zebedeusza, i jego brata
Jana układających w łodzi sieci. 20 Ich także wezwał, a oni również od
razu zostawili łódź oraz swego ojca, Zebedeusza, razem z najętymi
przez niego robotnikami, i ruszyli za Nim.
1,21: Mt 4,13; Mk 6,2; 21 Gdy przybyli do Kafarnaum 1, Jezus w najbliższy szabat udał się

Łk 4,16; Łk 6,6; Łk 13,10 do synagogi2, by nauczać. 22 Zebrani tam Żydzi wprost nie mogli się
1,22: Mt 7,28-29 nadziwić Jego Słowu, gdyż mówił bardzo autorytatywnie3, a nie jak
uczeni w Piśmie4.
1,23: Mt 8,29; Mk 5,2 23 W synagodze znajdował się pewien człowiek, będący pod wpływem

1,24: Ps 16,10; Mt 8,29; nieczystego ducha. W pewnym momencie zaczął on 24 wołać:

Mk 5,7; J 6,69; Dz 3,14 — Po co wtrącasz się w nasze sprawy, Jezusie z Nazaretu?! Wiem,
kim jesteś, Święty Boże5. Wiem także, iż przyszedłeś, by nas zgubić!
1,25: Mk 1,34 25 Na to Jezus skarcił go słowami:

— Milcz i wyjdź z niego!

1,26: Mk 9,20.26 26 Wtedy duch nieczysty wstrząsnął ciałem owego człowieka, ryknął

1,27: Mt 8,29; Mk 4,41 wielkim głosem, po czym go opuścił. 27 Wszyscy zebrani zaczęli mówić
między sobą zdumieni:
— Co się dzieje? Czyżby to była jakaś nowa nauka wspierana
wielkim autorytetem, dzięki któremu On wydaje rozkazy nawet
nieczystym duchom, a te Go słuchają?
1,28: Mt 4,24 28 Wieść o Jezusie szybko rozeszła się po całej okolicy w tej części

Galilei.
1,29: Mk 13,3 29 Po wyjściu z synagogi udali się natychmiast do domu Szymona

i Andrzeja. Jakub i Jan również byli z nimi. 30 Tam zastali teściową

Szymona leżącą w gorączce. Natychmiast powiedziano o tym Jezusowi,
1,31: Mt 9,25; Mk 5,41; 31 On zaś poszedł do niej, wziął ją za rękę i podniósł. Gorączka opuściła

Mk 9,27; Łk 8,54 ją natychmiast, tak iż była w stanie im usługiwać.

1 4
Kafarnaum – miejscowość leżąca na północnym brzegu
Jeziora Galilejskiego, około 4 km na zachód od ujścia
Jordanu.
2
Niektórzy tłumaczą „wszedł do ich synagogi”. Greckie
słowo sy n a g o g e jest jednym z wariantów przekładu słowa
hebrajskiego k a h a l, które w starożytności oznaczało
zgromadzenie dowolnej grupy ludzi w jakimkolwiek celu.
Zarówno k a h a l, jak i s y n a g o g e były w użyciu w pismach
starożytnych do opisywania wszelkich zgromadzeń – nie
tylko żydowskich, ale i greckich czy rzymskich.
3
Słowo „autorytet” pochodzi od słowa „autor” i znako-
micie opisuje pozycję Jezusa, który przecież jest Autorem
Prawa Mojżeszowego.
„Uczeni w Piśmie” – określenie rabinów specjalizują-
cych się w interpretowaniu B ib lii H e b r a js k ie j.
5
Inni tłumaczą to „Święty Boży” albo „Święty Boga”.
Jednak takie przekłady greckiego H O H A G IO S T U T H E U
są na gruncie polskiej gramatyki i frazeologii językowymi
dziwolągami. Z uwagi na to, iż w grece mamy tu do
czynienia z dwoma rzeczownikami H O H A G IO S (ten
jeden, jedyny ŚWIĘTY) oraz H O T H E O S (BÓG), Redakcja
NPD uznała, że lepiej swą funkcję odda przekład „Święty
Bóg” z uwzględnieniem polskiej fleksji. Takie określenie
było klasycznym hebraizmem i stosowano je wyłącznie
w odniesieniu do Mesjasza. Jezus jednak skarcił demona
i kazał mu zamilknąć, gdyż nie chciał mieć takich głosicieli
(por. także J 6,69 oraz Mt 16,16).